KIO 2674/19 WYROK dnia 17 stycznia 2020 r.

Sygn. akt: KIO 2674/19 

WYROK 

z dnia 17 stycznia 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:     Aneta Mlącka 

Protokolant:             Piotr Kur 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 stycznia 2020 r. w Warszawie 

odwołania wniesionego 

d

o Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu w dniu 30 grudnia 2019 r. przez Wykonawcę 

IZAN+  Sp.  z  o.o.  (

ul.  Żabiniec  46,  31-215  Kraków)  w  postępowaniu prowadzonym  przez 

Szpital  Wojewódzki  im.  Jana  Pawła  II  w  Bełchatowie  (ul.  Czapliniecka  123,  97-400 

Bełchatów) 

orzeka: 

oddala odwołanie 

kosztami  postępowania  obciąża  Odwołującego  IZAN+  Sp.  z  o.o.  (ul.  Żabiniec  46, 

Kraków) i  

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15000 zł 00 gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

Odwołującego  IZAN+  Sp.  z  o.o.  (ul.  Żabiniec  46,  31-215  Kraków)  tytułem 

wpisu od odwołania, 

zasądza od Odwołującego IZAN+ Sp. z o.o. (ul. Żabiniec 46, 31-215 Kraków) 

na  rzecz  Zamawiającego  Szpital  Wojewódzki  im.  Jana  Pawła  II  w 

Bełchatowie (ul. Czapliniecka 123, 97-400 Bełchatów) kwotę 3600 zł 00 gr 

(słownie:  trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty 

postępowania 

odwoławczego 

poniesione 

z 

tytułu 

wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych  (Dz.U.  z  2018  r.  poz.  1843)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  7  dni  od  dnia jego 

doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do 

Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim. 

P

rzewodniczący:      ……………………….. 

Sygn. akt: KIO 2674/19 

UZASADNIENIE 

Zamawiający: Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II w Bełchatowie prowadzi postępowanie w 

trybie  przetargu  nieograniczonego,  którego  przedmiotem  są  usługi  kompleksowego 

utrzymania czystości w Szpitalu Wojewódzkim im. Jana Pawła II w Bełchatowie  

Ogłoszenie  o  zamówieniu  ukazało  się  w  Suplemencie  do  Dziennika  Urzędowego  Unii 

Europejskiej w dniu 19 grudnia 2019 roku pod numerem 2019/S 245-603440. 

Odwołujący „IZAN+” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniósł odwołanie wobec treści 

Specyfikacji  Istotnych Warunków  zamówienia  i  zarzucił  Zamawiającemu naruszenie  art.  91 

ust.  3  Pzp  poprzez  wprowadzenie  jako  pozacenowego  kryterium  oceny  ofert  -  kryterium 

odnoszącego się do właściwości wykonawcy tj. certyfikatu ISO 9001. 

Odwołujący wniósł o dokonanie zmiany 1.4) rozdziału XIII opis kryteriów, którymi zamawiający 

będzie się kierował, przy wyborze oferty wraz z podaniem wag tych kryteriów i sposobu oceny 

ofert,  a  jeżeli  przypisanie  wagi  nie  jest  możliwe  obiektywnych  przyczyn,  zamawiający 

wskazuje kryteria oceny oferty w kolejności od najważniejszego do najmniej ważnego poprzez 

nadanie brzmienia: 

z 

Gwarancja jakości -10% 

Gwarancja  jakości  zostanie  przez  zamawiającego  oceniona  w  oparciu  o  podaną  w  druku 

OFERTA według Załącznika nr 1 do SIWZ informację dotyczącą posiadania przez wykonawcę 

wdrożonego  systemu  zarządzania  jakością,  zgodnie  z  wymaganiami  normy  ISO  9001  w 

obszarze  utrzymania  czystości  łub  innego  równoważnego  systemu  zarządzania  jakością  w 

tym zakresie, potw

ierdzającego załączonym do oferty aktualnym certyfikatem 

Zamawiający przyzna punkty pośrednie według następujących zasad: 

a) 

wykonawca posiada potwierdzony aktualnym certyfikatem wdrożony system  zarządzania 

jakością, zgodnie z wymaganiami normy ISO 9001 w obszarze utrzymania czystości lub inny 

równoważny z systemem zarządzania jakością w tym zakresie - oferta otrzyma 10 pkt; 

b) 

wykonawca nie posiada lub nie potwierdził posiadania aktualnym certyfikatem wdrożonego 

system  zarządzania  jakością,  zgodnie  z  wymaganiami  normy  ISO  9001  w  obszarze 

utrzymania czystości lub inny równoważny z systemem zarządzania jakością w tym zakresie - 

oferta otrzyma 0 pkt; 

na: 

Gwarancja jakości -10% 

Gwarancja  jakości  zostanie  przez  zamawiającego  oceniona  w  oparciu  o  podaną  w  druku 

O

FERTA  według  Załącznika  nr  1  do  SIWZ  informację  dotyczącą  posiadania  certyfikatu 

Gwarant  Czystości  i  Higieny  lub  innego  równoważnego,  potwierdzającego  załączonym  do 

oferty aktualnym certyfikatem 

Zamawiający przyzna punkty pośrednie według następujących zasad: 

a) wykonawca posiada aktualny certyfikat Gwarant Czystości i Higieny lub równoważny - 

oferta otrzyma 10 pkt; 

b) wykonawca nie posiada aktualny certyfikatu Gwarant Czystości i Higieny lub równoważny- 

oferta otrzyma 0 pkt; 

B) zmianę treści załącznika nr 1 do SIWZ 3.2) poprzez nadanie mu brzmienia: 

Z: „wykonawca posiada potwierdzony aktualnym certyfikatem wdrożony system zarządzania 

jakością, zgodny z wymaganiami normy ISO 9001 w obszarze utrzymania czystości lub inny 

równoważny system zarządzania jakością w tym zakresie” na: „wykonawca posiada aktualny 

certyfikat Gwarant Czystości i Higieny lub równoważny”. 

W ocenie Odwołującego kryterium oceny ofert - posiadanie certyfikatu ISO sprzeczne jest z 

art.  91  ust.  3  Pzp  Takie  kryterium  stanowi  przyznawanie  pun

któw  za  wiarygodność 

wykonawcy.  Certyfikat  ISO  potwierdza  nic  innego  jak  wdrożenie  w  danej  organizacji 

skutecznego  sposobu  zarządzania  jakością  pracy,  zwiększając  tym  samym  wiarygodność 

podmiotu. P

osiadanie certyfikatów ISO odnosi się nie tyle do samego przedmiotu zamówienia, 

co  do  właściwości  wykonawcy.  Celem  certyfikatu  ISO  jest  zwiększenie  wiarygodności 

wykonawcy na rynku. W tym zakresie Odwołujący przywołał wyrok KIO z dnia 5 grudnia 2008 

r. (sygn. akt KIO/UZP/1362/08). W wyroku tym Izba wskazała na brak możliwości ustalenia 

kryteriów odnoszących się do posiadania przez wykonawców certyfikatów z serii ISO 9001 lub 

Odwołujący zaproponował, aby kryterium oceny ofert - posiadanie certyfikatu ISO 9001 lub 

równoważnego  zastąpić  kryterium  -  posiadanie  certyfikatu  Gwarant  Czystości  i  Higieny  lub 

posiadanie  certyfikatu  równoważnego,  który  nie  odnosi  się  do  właściwości  podmiotu,  ale 

odnosi się do rzeczywistej jakości świadczonych usług.  

Odwołujący  argumentował,  że  posiadanie  certyfikatu Gwarant  Czystości  i  Higieny  staje  się 

zjawiskiem coraz bardziej powszechnym i oczekiwanym w obrocie gospodarczym dotyczącym 

usług utrzymania czystości. Posiadanie tego certyfikatu służy ocenie jakości wykonywanych 

usług. Certyfikat Gwarant Czystości i Higieny potwierdza wysoki poziom wykonywania usługi, 

profesjonalne kwalifikacje i profesjonalne podejście personelu sprzątającego do wykonywania 

zadań oraz obsługi sprzętu.  

Izba zważyła co następuje: 

Odwołujący  zarzucił  Zamawiającemu  naruszenie  art.  91  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych, 

poprzez  wprowadzenie pozacenowego kryterium oceny ofert odnoszącego się 

do właściwości wykonawcy, tj. wymogu posiadania certyfikatu ISO 9001.  

Zgodnie z artykułem 91 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, kryteria oceny ofert nie 

mogą dotyczyć właściwości wykonawcy, a w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, 

technicznej lub finansowej. 

Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy 

Prawo zamówień publicznych, zamawiający dokonuje wyboru 

oferty najkorzystniejszej na podstawie kryterium oceny of

ert określonych w SIWZ. Z artykułu 

91 ust. 2 ustawy 

Prawo zamówień publicznych wynika, że kryterium oceny ofert stanowi cena 

lub koszt, 

bądź też cena lub koszt i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia. W 

art.  91  ust.  2  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  wymieniono  przykładowy  katalog 

pozacenowych  kryteriów  oceny  ofert,  wśród  których  wyodrębniono  między  innymi  jakość, 

organizację,  kwalifikacje  zawodowe  i  doświadczenie  osób  wyznaczonych  do  realizacji 

zamówienia. Artykuł 91 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi ograniczenie w 

ustalaniu kryteriów oceny ofert, polegające na tym, iż kryteria oceny ofert nie mogą odnosić się 

do  właściwości  danego wykonawcy,  w  tym  do  cech  takich jak  wiarygodność  ekonomiczna, 

techniczna,  czy  finansowa  wykonawcy

.  Ocena  ofert  powinna  być  więc  dokonana  w 

odniesieniu  do  przedmiotu  zamówienia,  w  tym  przypadku  końcowej  usługi,  jaką  jest  wynik 

sprzątania.  

Odwołujący wskazywał, że certyfikat ISO 9001 odnosi się do systemu zarządzania jakością 

przedsiębiorstwa,  nie  odnosi  się  do  jakości  usługi.  Należy  jednak  zauważyć,  że  sposób 

zorganizowania 

przedsiębiorstwa,  jego  wydajność,  może  wpływać  na  lepszą  jakość 

świadczenia usług przez to przedsiębiorstwo. Zatem kryterium opisane przez Zamawiającego 

nie dotyczy właściwości wykonawcy, ale odnosi się do realizacji przedmiotu zamówienia. 

Powyższe  potwierdzają  przedstawione  przez  Zamawiającego  opinie:  pochodząca  z  Biura 

certyfikacji systemów zarządzania (z dnia 01 sierpnia 2019 r.), w której stwierdzono, że: „(…) 

wdrożenie i certyfikacja systemu zarządzania jakością wg ISO 9001:2015 korzystnie wpływa 

na  jakość  świadczonych  usług  oraz  zapewnia,  że  Organizacja  stosuje  międzynarodowe 

standardy, które pozwalają na: rozpoznanie potrzeb klienta a co za tym idzie spełnienie jego 

wymaga

ń, dostarczanie wyrobów i usług według oczekiwań klientów oraz ciągłe doskonalenie 

jakości  świadczonych  usług,  określenie  i  analizę  ryzyka  wynikającego  z  zakresu  usług 

podlegających  certyfikacji  oraz  podejmowanie  stosownych  działań  doskonalących, 

zwiększenie  efektywności  zarządzania  poprzez  zidentyfikowanie,  nadzorowanie  i 

optymalizację procesów realizowanych w organizacji.”.  

Z  kolei  z  opinii  Firmy  Doradczej  „Quest”  B.  K.  wynika,  że:  „Zakres  systemu  zarządzania 

jakością może bowiem odnosić się do jakości organizacji danej jednostki jak również dotyczyć 

jakości wykonywanej konkretnej usługi.”  

Zamawiający  przedstawił  także  opracowanie  zatytułowane:  „Orientacja  na  klienta  w 

wymaganiach normy ISO 9001:

2015”. Opracowanie zostało wydane przez A. S. z Akademii 

Morskiej w Gdyni (Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa). W opinii tej wskazano, że: 

„Norma ISO 9001:2015 ma zastosowanie, gdy organizacja potrzebuje wykazać zdolność do 

ciągłego  dostarczania  wyrobów  i  usług  spełniających  wymagania  klienta.  Zatem  w  nowym 

wydaniu  normy  orientacja  na  klienta  nadal  pozostaje  kluczowym  elementem  systemu 

zarządzania jakością (PN-EN ISO 9001:2015).”. 

„Wymagania dla modelu systemu zarządzania jakością określone w normie ISO 9001:2015 

wskazują, że organizacja powinna traktować klienta jako najważniejszy podmiot, odgrywający 

główną rolę w procesie doskonalenia jakości produktów i usług”.  

„System  zarządzania  jakością  powinien  zapewniać  właściwe  zarządzanie  relacjami  z 

klientami,  w  tym  przekazywanie  klientom  informacji  o  wyrobach  i  usługach  organizacji, 

elastyczne dostosowywanie oferty do zmieniających się wymagań klientów, skuteczny nadzór 

nad wyrobami i usługami niespełniającymi, a także reklamacjami klientów.”  

Ja

k  wynika  z  powyżej  zacytowanych  dokumentów,  to  właśnie  zadowolenie  klienta,  jakość 

wyrobów  i  usług,  stanowią  jedne  z  kryteriów  oceny  skuteczności  systemu  zarządzania 

jakością.  

Zamawiający  wykazał  zatem,  składając  powyższe  opinie  i  opracowanie,  że  certyfikat  ISO 

9001 może wpływać na jakość usługi. Poprawienie systemu zarządzania w przedsiębiorstwie 

może wpływać na poprawienie jakości usług, jakie to przedsiębiorstwo świadczy.  

Odwołujący  wskazywał,  że  certyfikat  Gwarant  Czystości  i  Higieny  jest  certyfikatem 

odnoszącym  się  do  usługi  (w  przeciwieństwie  do  certyfikatu  ISO  9001,  który  zdaniem 

Odwołującego  odnosi  się  wyłącznie  do  kwestii  organizacji  przedsiębiorstwa,  zarządzania 

przedsiębiorstwem).  

Odwołujący  przedstawił  na  tę  okoliczność  jako  dowód:  „Regulamin  programu  Gwarant 

Czystości i Higieny”. W załączniku nr 2 do regulaminu przedstawiono wymagania stanowiące 

zbiór najlepszych praktyk opracowany przez ekspertów Polskiej Izby Gospodarczej Czystości. 

Pośród tych wymagań opisana została struktura organizacyjna. W punkcie I.1 wskazano, że: 

„Sposób organizacji przedsiębiorstwa powinien pozwalać na skuteczne zarządzanie”. Zatem 

w ocenie Izby, jest to także dowód na okoliczność, że jakość usług łączy się ze sposobem 

zarządzania  przedsiębiorstwem.  Skuteczne  zarządzanie  przedsiębiorstwem  przekładać  się 

może na jakość świadczonych usług.  

Certyfikat,  jaki  proponuje  Odwołujący,  również  odnosi  się  do  określonych  wymagań 

technicznych w

ykonawcy (maszyny, narzędzia, określone środki chemiczne wykorzystywane 

przy  realizacji 

usług). W  załączniku nr 2  do  regulaminu  opisane  zostały zasoby  materialne, 

które  -  jak  wskazano  w  punkcie  IV  -  mają  znaczenie  dla  osiągnięcia  poziomu  jakości  tych 

usług.  

W treści odwołania Odwołujący powołał się na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia  05 

grudnia 2008 roku (sygn. akt KIO/UZP/1362/08), wskazując, że stanowisko wyrażone w tym 

wyroku odnosi się nie tyle do przedmiotu zamówienia, co do właściwości wykonawcy. Celem 

certyfikatu ISO jest bowiem zwiększenie wiarygodności wykonawcy na rynku.  

W o

dniesieniu do tej argumentacji należy ponownie wskazać na treść opracowania wydanego 

przez A. S. 

z Akademii Morskiej w Gdyni (Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa), w 

którym wskazano na różnice pomiędzy normą ISO 9001 z roku 2008, a normą ISO 9001 z roku 

2015,  podkreślając,  że w  wersji  z  roku  20015  norma ta  nakłada  na  wykonawcę dodatkowe 

obowiązki,  mające  wpływ  m.in.  na  jakość  wyrobów  i  usług:  „W  porównaniu  do  standardu  z 

2008  roku  wymagania  dotyczące  podejścia  procesowego  uzupełniono  o  obowiązek 

zidentyfikowania zagrożeń oraz oceny ryzyka i szans związanych z procesami realizowanymi 

w systemie, mającymi istotny wpływ na (PN-EN ISO 9001:2015): - jakość wyrobów i usług (…), 

zdolność  organizacji  do  zapewnienia  zgodności  dostarczanych  wyrobów  i  usług  z 

wymaganiami klientów, - poziom satysfakcji klientów w przypadku gdy dostarczane wyroby i 

usługi nie spełniają ich wymagań. (…)”. Powyższe zatem oznacza, że znacznie zmieniły się 

wymagania normy 

w porównaniu z rokiem 2008. A to z kolei oznacza, że pogląd wyrażony w 

wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z roku 2008, jako wydanym w odmiennym stanie prawnym 

(odmienne  wymagana  stawiane  przez  nową  wersję  normy  ISO 9001),  nie  zachowuje 

aktualności w niniejszej sprawie.  

Odwołujący przedstawił także jako dowód Wyjaśnienie treści Specyfikacji Istotnych Warunków 

Zamówienia z dnia 17 września 2019 roku, którego autorem jest Jednostka Wojskowa nr 6021 

w Warszawie. Jeden z wykonawców zwrócił się do zamawiającego z wnioskiem o wykreślenie 

bądź  modyfikację  jednego  z  kryterium  oceny  ofert,  tj.  ujętego  w  rozdziale  XIII  SIWZ 

wymagania odnośnie konieczności posiadania Certyfikatu „Gwarant Czystości i Higieny” w ten 

sposób,  że  wykonawca  będzie  uprawniony  przedstawić  inny  certyfikat  równoważny 

wspomnianemu. Zamawiający nie wyraził zgody na zmianę pozacenowego kryterium oceny 

ofert.  W  argumentacji  wskazał,  że:  „Dopuszczenie  przez  Zamawiającego  w  pozacenowym 

kryterium  oceny  certyfikatu  ISO  9001:2015  jako  równoważnego  w  stosunku  do  certyfikatu 

Gwarant Czystości i Higieny nie jest możliwe, gdyż certyfikat ISO odnosi się do Wykonawcy, a 

nie do oferowanego przez niego produktu.

” Zamawiający powołał się na wyrok Krajowej Izby 

Odwoławczej z 05 grudnia 2008 roku (sygn. akt KIO/UZP/1362/08). Jak wskazano powyżej, 

od czasu wydania powyższego wyroku zmianie uległy wymagania dotyczące normy ISO 9001, 

a  zatem 

pogląd  wyrażony  w  tym  wyroku  Krajowej  Izby  Odwoławczej  nie  zachowuje 

aktualności w niniejszej sprawie. Ponadto jest to decyzja jednego z zamawiających.  

Zamawiający  (w  niniejszym  postępowaniu  odwoławczym)  przedstawił  jako  dowód 

Wystąpienie pokontrolne Wojewody Zachodniopomorskiego z 17 kwietnia 2019 roku. W treści 

tego  wystąpienia  organ  kontrolujący  powołał  się  na  stanowisko  Zamawiającego,  zgodnie  z 

którym: „W ocenie Zamawiającego to właśnie norma ISO 9001 w ujęciu przedmiotowym jest 

gwarantem 

zachowania 

odpowiedniej 

organizacji 

kontroli 

jakości, 

planowania, 

zaangażowania  sił  i  środków  mających  na  celu  gwarancję  prawidłowej  realizacji  usługi.” 

Następnie  organ  kontrolujący  wskazał,  że:  „Mając  na  uwadze  specyfikę  konkretnego 

zamówienia,  kontrolujący  przyjęli  wyjaśnienia  jako  mające  znaczenie  z  punktu  widzenia 

jakości wykonania usługi.” Powyższe oznacza, że w ocenie organu kontrolującego, przyjęcie 

w  postępowaniu,  którego  przedmiotem jest  świadczenie usług  sprzątania oraz  świadczenie 

innych  usług  związanych  z  utrzymaniem  czystości,  jako  kryterium  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej (obok kryterium cena), kryterium posiadania certyfikatu ISO 9001, nie jest 

naruszeniem  przepisów  prawa.  W  przeciwnym  razie,  organ  kontrolujący  wskazałby  takie 

naruszenie w swoim wystąpieniu pokontrolnym. Wątpliwości organu kontrolującego wzbudził 

jedynie fakt wagi tego kryterium (na poziomie 40%).  

Zamawiający  przedstawił  jako  dowód  opracowanie  w  postaci  zestawienia  podmiotów- 

Zamawiających,  które  w  latach  2018  i  2019  zastosowały  jako  jedno  z  kryteriów  jakość 

świadczonych usług – posiadanie Certyfikatu Zintegrowanego Systemu Zarządzania Jakością 

zgodnego  z  wymaganiami  norm  PN-

EN  ISO  9001  w  obszarze usługi  utrzymania czystości. 

Takie  kryterium  na  przestrzeni  ostatnich  dwóch  lat  zastosowało  co  najmniej  5  podmiotów. 

Powyższe oznacza, że nie jest wyjątkiem stosowanie takiego kryterium.  

Dlatego  też  nie  można  zgodzić  się  z  zarzutem  Odwołującego,  że  certyfikat  ten  nie  jest 

związany z przedmiotem zamówienia i dotyczy wyłącznie właściwości podmiotowych. 

Zatem Zamawiający był uprawniony do ustanowienia jako jednego z kryterium wyboru oferty 

najkorzystniejszej, wymagania posiadania certyfikatu ISO 9001. Izba miała na uwadze także 

okol

iczność,  że Zamawiający  dopuścił  możliwość  posiadania certyfikatu równoważnego,  co 

wskazuje na zachowanie zasady niedyskryminacji i równego traktowania wykonawców.  

Odwołujący  nie  zaproponował,  aby  Zamawiający  dopuścił  jako  jedną  z  opcji  posiadanie 

certyfi

katu Gwarant Czystości i Higieny, ale wnosił o usunięcie wymagania posiadania przez 

Wykonawcę certyfikatu ISO 9001. Zmiana, jaką zaproponował Odwołujący, spowodowałaby 

zmniejszenie  ilości  wykonawców,  którzy  będą  mogli  przystąpić  do  postępowania. 

Spowod

owałaby  zatem  ograniczenie  konkurencyjności,  co może  w  konsekwencji  przełożyć 

się na wysokość zaproponowanej ceny.    

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji. 

O 

kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych,  tj.  stosownie  do  wyniku  postępowania,  z  uwzględnieniem 

postanowień  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu 

od

woławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. z dnia 7 maja 2018 r. Dz. U. z 2018 r., poz. 972), w 

tym w szczególności § 5 ust. 3 pkt 1).  

Przewodniczący:   

……………………………