KIO 82/20 WYROK dnia 30 stycznia 2020 r.

Sygn. akt: KIO 82/20 

WYROK 

z dnia 30 stycznia 2020 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Ewa Kisiel 

Protokolant:   

Aldona Karpińska 

 
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 stycznia 2020 

r. w Warszawie odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 stycznia 2020 r. przez wykonawcę ARBUD 

Sp. z 

o.o. Sp. k. z siedzibą w Radomiu przy ul. Staroopatowskiej 24, lok. 52 prowadzonym 

przez 

zamawiającego Gminę Gielniów z siedzibą w Gielniowie przy Pl. Wolności 75 

orzeka: 

1.  Uwzg

lędnia  odwołanie  i  nakazuje  Zamawiającemu  Gminie  Gielniów  z  siedzibą  w 

Gielniowie 

przy Pl. Wolności 75: 



unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, 



unieważnienie czynności badania i oceny ofert, 



unieważnienie  czynności  odrzucenia  oferty  wykonawcy  ARBUD  Sp.  z  o.o.  

Sp. k. z siedzibą w Radomiu przy ul. Staroopatowskiej 24, lok. 52, 



  dokonanie    ponownego  badania  i  oceny  ofert 

z  uwzględnieniem  oferty 

wykonawcy  ARBUD  Sp.  z 

o.o.  Sp.  k.  z  siedzibą  w  Radomiu  przy  ul. 

Staroopatowskiej  24,  lok.  52 

połączone  z  ponownym  wezwaniem  ww. 

wykonawcy na podstawie art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp do złożenia wyjaśnień. 

Kosztami  postępowania  obciąża  zamawiającego:  Gminę  Gielniów  z  siedzibą  w 

Gielniowie 

przy Pl. Wolności 75 i: 

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie: 

dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę  ARBUD Sp. z o.o. 

Sp. k. z siedzibą w Radomiu przy ul. Staroopatowskiej 24, lok. 52 tytułem wpisu od 

odwołania, 

zasądza  od  zamawiającego  Gminę  Gielniów  z  siedzibą  w  Gielniowie  przy  Pl. 

Wolności 75 na rzecz wykonawcy ARBUD Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Radomiu 

przy  ul.  Staroopatowskiej  24,  lok.  52 

kwotę  13 600  zł  00  gr  (słownie:  trzynaście 

tysięcy sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego 

poniesione z 

tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień   

publicznych (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od  

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Radomiu. 

Przewodniczący:      ……………..……….……… 

Sygn. akt KIO 82/20 

Uzasadnienie 

Gmina Gielniów z siedzibą w Gielniowie przy Pl. Wolności 75 (dalej: „Zamawiający” lub 

„Gmina”)  prowadzi,  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  29 stycznia  2004  r.  Prawo 

zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843  j.t.),  zwanej  dalej:  „ustawą”  lub  „Pzp”, 

postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn. 

„Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Gałki, Wywóz". 

Wartość  zamówienia  nie  przekracza  kwot  określonych  w  przepisach  wykonawczych, 

wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w 

dniu 9 grudnia 2019 r. pod nr 634082-N-2019. 

Pismem  z  dnia  10  stycznia  2020  r.  Zamawiający  poinformował  wykonawcę  ARBUD  

Sp.  z  o.o.  Sp.  k.  z  siedzibą  w  Radomiu  przy  ul.  Staroopatowskiej  24,  lok.  52    (dalej: 

„Odwołujący” lub „Arbud”) o czynności odrzucenia jego oferty na podstawie art. 90 ust. 3 Pzp. 

co zostało zaskarżone przez wykonawcę Arbud odwołaniem wniesionym do Prezesa Krajowej 

Izby Odwoławczej (dalej „Izba” lub „KIO”) w dniu 15 stycznia 2020 r.  

Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie następujący przepisów ustawy: 

I. 

art. 90 

ust. 3 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp, przez błędną i nieprzejrzystą ocenę wyjaśnień 

Odwołującego w zakresie ceny oferty, w ramach której Zamawiający wziął pod uwagę 

jedynie  część  twierdzeń  i  dowodów  przedstawionych  przez  Odwołującego  w  ramach 

wyjaśnień,  zaś  w  pozostałym  zakresie,  przedstawione  twierdzenia  i  dowody  pominął, 

mimo  że  dotyczyły  kluczowych  czynników  cenotwórczych,  potwierdzały  rynkowy 

charakter zaoferowanej ceny oraz możliwość prawidłowego zrealizowania zamówienia; 

II. 

art.  90  ust.  3  Pzp  przez  odrzucen

ie  oferty  Odwołującego  w  związku  z  uznaniem,  że 

złożone przez niego  wyjaśnienia ceny  oferty  nie  potwierdziły,  że nie  była ona rażąco 

niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  podczas  gdy  wyjaśnienia  w  zakresie 

ceny  oferty  były  dostosowane  szczegółowością  do  treści  wezwania  do  złożenia 

wyjaśnień  oraz,  gdyby  oceniono  je  w  całości  a  nie  częściowo  potwierdzały,  że  cena 

oferty  Odwołującego  ma  charakter  rynkowy  i  umożliwia  prawidłową  realizację 

przedmiotu zamówienia; 

III. 

art. 92 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 7 ust. 1 Pz

p, przez uzasadnienie faktyczne czynności 

odrzucenia  oferty  Odwołującego  w  sposób  nieprzejrzysty,  z  odniesieniem  się  jedynie 

do części twierdzeń i dowodów przedstawionych w ramach wyjaśnień ceny oferty; 

IV. 

art. 92 ust. 1 pkt 3 Pzp przez jego zastosowanie i op

arcie na nim czynności odrzucenia 

oferty Odwołującego, podczas gdy przepis ten dotyczy treści zawiadomienia o wyniku 

postępowania  w  zakresie  odrzucenia  ofert  i  nie  może  stanowić  podstawy  do 

odrzucenia oferty wykonawcy; 

V. 

art. 90 ust. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp przez jego zastosowanie i oparcie na 

nim  czynności  odrzucenia  oferty  Odwołującego,  podczas  gdy  przepis  ten  dotyczy 

oceny wyjaśnień i nie może stanowić samodzielnej podstawy odrzucenia oferty z uwagi 

na zaoferowanie rażąco niskiej ceny; 

VI. 

art. 

89  ust.  1  pkt  4  Pzp  przez  odrzucenie  oferty,  która  zawiera  ceny  realne, 

umożliwiające realizację zamówienia i osiągnięcie zysku, 

VII. 

art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 3 i 89 ust. 1 pkt 4 Pzp przez zaniechanie wezwania 

Odwołującego  do  złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  w  zakresie  ceny  oferty  przez 

odrzuceniem jego oferty, mimo istnienia wątpliwości co do rynkowego charakteru ceny 

oraz możliwości prawidłowego zrealizowania przedmiotu zamówienia; 

VIII. 

ewentualnie  innych  przepisów  wynikających  bezpośrednio  lub  pośrednio  z 

uzasadnienia. 

Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 



unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego, 



powtórzenia czynności badania i oceny ofert w postępowaniu, z uwzględnieniem oferty 

Odwołującego oraz złożonych przez niego wyjaśnień w zakresie ceny oferty, 



dokonania  wyboru  oferty  Odwołującego  jako  oferty  najkorzystniejszej  w  wyniku 

ponownego badania i oceny ofert. 

W  uzasadnieniu  zarzutów  odwołania  Odwołujący  podnosił,  że  treść  wyjaśnień 

złożonych  przez  Odwołującego  była  szczegółowa,  zawierała  kosztorysy  i  oferty,  opis 

działalności  wykonawcy i co do zasady odpowiadała treści wezwania do złożenia wyjaśnień. 

Natomiast treść wezwania do złożenia wyjaśnień była bardzo ogólna. Zamawiający w istocie 

ograniczył  się  do  przekopiowania  z  ustawy  treści  art.  90  ust.  1  pkt  1  i  2  Pzp.  Poza  tym 

Zamawiający  nie  określił  w  wezwaniu  co  konkretnie  miało  podlegać  wyjaśnieniu  przez 

Odwołującego.  Nie  oznacza  to  jednak,  że  wyjaśnienia  Odwołującego  były  ogólne,  czy  też 

zawierały  gołosłowne  twierdzenia.  Odwołujący  wskazywał,  że do  wyjaśnień  załączył  dowody 

na  potwierdzenie  wskazywanych  okoliczności.  Ponadto  wykonawca  Arbud  podnosił,  że 

załączył do wyjaśnień kosztorysy ofertowe z dnia 19.12.2019 r. dotyczące wykonania robót w 

Gałkach  i Wywozie. W kosztorysach  tych przedstawił  ceny  jednostkowe dla  wszystkich prac 

objętych  przedmiotem  zamówienia.  Jednocześnie  z  kosztorysów  ofertowych  wynika,  że 

Odwołujący założył stawkę roboczogodziny na poziomie 16 zł. Zdaniem Odwołującego należy 

zwrócić  uwagę,  że  jest  to  wyższy  poziom  niż  wynika  to  z  przepisów  rozporządzenia  Rady 

Ministrów  z  dnia  10.09.2019  r.  w  sprawie  wysokości  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę 

oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r. 

Kolejno  Odwołujący  podnosił,  że  ocena  wyjaśnień  Odwołującego  została  dokonana 

przez  Zamawiającego  wadliwie,  w  sposób  nieprzejrzysty.  Jego  zdaniem  z  uzasadnienia  do 

czynności odrzucenia oferty wynika, że Zamawiający przy ocenie wyjaśnień Odwołującego, w 

zakresie  ceny  oferty,  wziął  pod  uwagę  wyłącznie  część  przedstawionych  tam  twierdzeń  i 

dowodów.  W  opinii  wykonawcy  Arbud  na  podstawie  treści  uzasadnienia  można  ustalić,  że 

Zamawiający  wziął  pod  uwagę  wyłącznie  twierdzenia  i  dowody  Odwołującego  dotyczące: 

posiadania  własnego  sprzętu  (lecz  wyłącznie  w  kontekście  wyeliminowania  kosztów  najmu 

maszyn) oraz posiadania zaplecza budowy w niewielkiej odległości do placu budowy. Wobec 

tego Odwołujący stwierdził, że poza tym do czynności odrzucenia jego oferty Zamawiający nie 

odniósł się merytorycznie do twierdzeń i dowodów przedstawionych w ramach wyjaśnień. Tym 

samym  wykonawca  Arbud  uznawał,  że  Zamawiający  nie  odniósł  się  w  ogóle  do  złożonych 

przez Odwołującego twierdzeń i dowodów w pozostałym zakresie, tj. dotyczących: 



korzystnych warunków zakupu towarów oraz przykładowych ofert dostawców, 



posiadania w zasobach własnego materiału do wymiany gruntu, 



posiadania własnego sprzętu, lecz w kontekście zastąpienia wykonania prac ręcznych 

występujących  w  SIWZ  wykonaniem  ich  przez  wyspecjalizowane  maszyny  i 

elektronarzędzia (koparki, zagęszczarki, zgrzewarki), 



posiadania doświadczonej kadry i wykazu osób, 



kalkulacji  poszczególnych  cen  jednostkowych  ujętych  w  kosztorysach  ofertowych  z 

dnia 19.12.2019 r. 

Odwołujący  stał  na  stanowisku,  że  twierdzenia  i  dowody  złożone  przez  niego  w 

powyższym  zakresie miały istotne znaczenie dla kalkulacji ceny oferty. Potwierdzały one,  że 

zaoferowana cena: 



ma  charakter  rynkowy  (opiera  się  na  wycenie  materiałów  przez  podmioty  trzecie,  z 

uwzględnieniem  dostępnych  Odwołującemu  rabatów,  przy  czym  łączna  wartość  ofert 

przedstawionych w ramach wyjaśnień wynosiła aż 1 254 589,29 zł brutto), 



gwarantuje  możliwość  wykonania  zamówienia  w  sposób  ekonomiczny  (możliwość 

zastąpienia  wykonania  prac  ręcznych  występujących  w  SIWZ  wykonaniem  ich  przez 

wyspecjaliz

owane  maszyny  i  elektronarzędzia,  oparcie  realizacji  zamówienia  na 

doświadczonej kadrze, biegłej w wykonawstwie zamówień o takim charakterze). 

Kolejno  Odwołujący  wskazywał,  że  Zamawiający  nie  odniósł  się  również  do 

przedstawionych  przez  Odwołującego  kosztorysów  ofertowych,  podczas  gdy  przedstawiono 

tam  ceny  jednostkowe za prace objęte  przedmiotem  zamówienia.  Ponadto pominięcie przez 

Zamawiającego  kosztorysów  ofertowych  ma  o  tyle  znaczenie,  że  wynika  z  nich,  że 

Odwołujący założył stawkę roboczogodziny na poziomie 16,00 zł. Ponadto wykonawca Arbud 

stwierdził,  że  z  treści  uzasadnienia  nie  wynika  jakimi  kryteriami  kierował  się  Zamawiający 

pomijając  pozostałe  twierdzenia  i  dowody  złożone  przez  Odwołującego  co  jego  zdaniem 

wydaje  się  być  sprzeczne  z  zasadą  przejrzystości,  o  której  mowa  w  art.  7  ust.  1  Pzp.  W 

związku  z  powyższym  w  opinii  Odwołującego  dokonana  przez  Zamawiającego  ocena 

złożonych  przez  niego  wyjaśnień  jest  wadliwa.  Jego  zdaniem  Zamawiający  całkowicie 

pominął,  że  sformułowane  przez  niego  wezwanie  było  bardzo  ogólne.  Oznacza  to,  że 

Zamawiający  dokonał  oceny  wyjaśnień  Odwołującego  bez  uwzględnienia  poziomu 

szczegółowości sporządzonego przez siebie wezwania do złożenia wyjaśnień.  

Odwołujący  stwierdził  jednocześnie,  że  dokonana  przez  Zamawiającego  ocena 

wy

jaśnień  Odwołującego  była  wybiórcza,  nieprzejrzysta.  Wskazuje  na  to  odniesienie  się  w 

treści  uzasadnienia  do  czynności  odrzucenia  oferty  tylko  do  części  twierdzeń  i  dowodów 

przedstawionych  przez  Odwołującego.  Zamawiający  całkowicie  pominął  przy  tej  ocenie 

twierdzenia  i  dowody  mające  kluczowe  znaczenie  dla  potwierdzenia,  że  cena  oferty 

Odwołującego jest rynkowa i umożliwia prawidłową realizację zamówienia. Nie wiadomo jakimi 

kryteriami  Zamawiający  kierował  się  pomijając  część  twierdzeń  i  dowodów  Odwołującego. 

Tymczasem w orzecznictwie wskazuje się, że odrzucenie oferty z uwagi na rażąco niską cenę 

powinno  opierać  się  na  całokształcie  złożonych  wyjaśnień  (wyrok  KIO  z  dnia  22.01.2019  r., 

sygn.  akt  KIO  2519/18).  Zdaniem  Odwołującego  w  powyższych  powodów  dokonana  przez 

Zamawiającego  ocena  jego  wyjaśnień  oraz  będąca  następstwem  tej  oceny,  czynność 

odrzucenia oferty Odwołującego z uwagi na zaoferowanie rażąco niskiej ceny, były wadliwe i 

zostały dokonane z naruszeniem odpowiednio przepisów art. 90 ust. 3 w zw. z art 7 ust. 1 Pzp 

oraz art. 90 ust. 3 Pzp. 

W zakresie zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 92 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 7 

ust. 1 Pzp przez uzasadnienie faktyczne czynności odrzucenia oferty Odwołującego w sposób 

nieprzejrzysty, z odniesieniem się jedynie do części twierdzeń i dowodów przedstawionych w 

ramach  wyjaśnień  ceny  oferty  wykonawca  Arbud  podniósł,  że  jednocześnie  Zamawiający 

podał  w  uzasadnieniu,  że  „Zamawiający  nie  ma  obowiązku  podpowiadać  wykonawcy, 

dlaczego zadeklarowaną przez niego cenę uważa za rażąco niską". W ocenie Odwołującego 

takie uzasadnienie czynności odrzucenia oferty jest sprzeczne z dyspozycją art. 92 ust. 1 pkt 3 

Pzp. Odwołujący wyjaśniał, że celem ww. przepisu jest zagwarantowanie wykonawcy, którego 

oferta została odrzucona, możliwości zapoznania się motywami działania zamawiającego oraz 

umożliwienie  ewentualnego  zakwestionowania  zasadności  czynności  odrzucenia  oferty  w 

ramach  środków  ochrony  prawnej.  Jednocześnie,  z  uwagi  na  określoną  w  art.  7  ust.  1  Pzp 

zasadę przejrzystości postępowania wydaje się, że w uzasadnieniu faktycznym Zamawiający 

powinien podać wszystkie (a nie tylko niektóre) powody, które przesądziły o odrzuceniu oferty 

wykonawcy.  Odwołujący  argumentował,  że  w  niniejszej  sytuacji  uzasadnienie  faktyczne 

odrzucenia  ofer

ty  Odwołującego nie wypełnia celu,  jaki ma realizować art.  92 ust.  1 pkt  3 w 

zw.  z  art.  7  ust.  1  Pzp,  bowiem  Zamawiający  w  uzasadnieniu  odniósł  się  jedynie  do  części 

wyjaśnień w zakresie ceny oferty złożonych przez Odwołującego. Nie wiadomo jednocześnie 

cz

y  Zamawiający  w  ogóle  wziął  pod  uwagę  pozostałą  część  tych  wyjaśnień  (a  ewentualnie 

jeśli  wziął  -  to  czemu  uznał,  że  te  twierdzenia  i  dowody  nie  mają  znaczenia  dla  możliwości 

zaoferowania  ceny  na  poziomie  właściwym  dla  Odwołującego).  Odwołujący  stwierdził,  że  w 

ten sposób Zamawiający uniemożliwił jemu zakwestionowanie czynności odrzucenia oferty od 

strony  merytorycznej  w  zakresie  twierdzeń  i  dowodów  złożonych  w  ramach  wyjaśnień,  a 

całkowicie pominiętych w uzasadnieniu faktycznym czynności odrzucenia. 

Kolejn

o wykonawca Arbud zaprezentował argumentację dotyczącą zarzutu naruszenia 

art. 92 ust. 1 pkt 3 Pzp przez jego zastosowanie i oparcie na nim czynności odrzucenia oferty 

Odwołującego, podczas gdy przepis ten dotyczy treści zawiadomienia o wyniku postępowania 

w  zakresie  odrzucenia  ofert  i  nie  mógł  stanowić  podstawy  do  odrzucenia  oferty  wykonawcy 

oraz zarzutu naruszenia art. 90 ust. 3 w zw. art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp przez jego zastosowanie i 

oparcie na nim czynności odrzucenia oferty Odwołującego, podczas gdy przepis ten dotyczy 

oceny  wyjaśnień  i  nie  może  stanowić  samodzielnej  podstawy  odrzucenia  oferty  z  uwagi  na 

zaoferowanie rażąco niskiej ceny. 

Odwołujący  wskazywał,  że  Zamawiający  w  uzasadnieniu  do  czynności  odrzucenia 

oferty  Odwołującego podał,  że podstawą prawną tego działania jest  art.  92  ust.  1 pkt  3 Pzp 

oraz art. 90 ust. 3 Pzp. Tymczasem przepis art. 92 ust. 1 pkt 3 Pzp nie może w ogóle stanowić 

podstawy  do  odrzucenia  oferty  wykonawcy,  bowiem  dotyczy  obowiązku  informacyjnego 

Zamawiającego w zakresie wyniku postępowania (a dokładnie w zakresie odrzuconych ofert). 

W związku z powyższym wykonawca Arbud uznawał, że odrzucenie jego oferty na podstawie 

art. 92 ust. 1 pkt 3 Pzp było wadliwe. 

Kolejno Odwołujący stwierdził, że przepis art. 90 ust. 3 Pzp nie może również stanowić 

samodzielnej podstawy do odrzucenia oferty wykonawcy w związku z zaoferowaniem rażąco 

niskiej  ceny.  Zwracał  uwagę,  że  przepis  ten  dotyczy  oceny  wyjaśnień,  która  to  ocena  może 

dopiero prowadzić do czynności odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp. Takie 

rozumienie art. 90 ust. 3 Pzp znajduje potwierdzenie w orzecznictwie i piśmiennictwie (wyrok 

KIO  z  dnia  23.11.2011  r.,  sygn.  akt  KIO  2431/11).  W  związku  z  powyższym,  w  ocenie 

Odwołującego, czynności odrzucenia jego oferty z uwagi na rażąco niską cenę była wadliwa o 

tyle, że oparta została na przepisie art. 90 ust. 3 Pzp, który nie może stanowić samodzielnej 

podstawy  do  odrzucenia  oferty  w  tym  zakresie.  Zamawiający  w  uzasadnieniu do  odrzucenia 

oferty nie wskazał w ogóle na przepis art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp. 

Na końcu Odwołujący odniósł się do zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp przez 

odrzucenie  jego  oferty,  która  zawiera  ceny  realne,  umożliwiające  realizacje  zamówienia  i 

osiągniecie zysku oraz zarzut naruszenia art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 3 i art. 87 ust. 1 Pzp 

przez  zaniechanie  wezwania  Odwołującego  do  złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  w  zakresie 

ceny  oferty  przez  odrzuceniem  jego  oferty,  mimo  istnienia  wątpliwości  co  do  rynkowego 

charakteru ceny oraz możliwości prawidłowego zrealizowania przedmiotu zamówienia.  

Zdaniem  Odwołującego  zaoferowana  przez  niego  cena  jest  prawidłowa  i  właściwie 

skosztorysowana  (Zamawiający  nie  miał  żadnych  uwag  odnośnie  kosztorysu,  nie  zadawał 

pytań,  nie  wskazywał  na  nieprawidłowości),  umożliwia  uzyskanie  godziwego  zysku  i 

gwarantuje należyte wykonanie zamówienia. W związku z powyższym Odwołujący stwierdził, 

że odrzucenie jego oferty jest całkowicie bezzasadne. Z faktu odrzucenia oferty Odwołującego 

z uwagi na rażąco niską cenę wywodził on, że Zamawiający miał wątpliwości co do złożonych 

wyjaśnień,  natomiast  nie  było  tak,  że  potwierdziły  one  rażąco  niską  cenę.  W  takiej  sytuacji 

Zamawiający, przed odrzuceniem oferty, powinien był wezwać Odwołującego w trybie art. 90 

ust. 1 Pzp do złożenia dodatkowych wyjaśnień w zakresie ceny oferty, a tym samym umożliwić 

mu odniesienie się do wszelkich wątpliwości Zamawiającego. 

Odwołujący  wskazywał,  że  Zamawiający  mógł  go  wezwać  do  złożenia  dodatkowych 

wyjaśnień  w  zakresie  okoliczności,  które  zakwestionowane  zostały  w  uzasadnieniu  do 

odrzucenia oferty, tj. o ile konkretnie obniżono koszty realizacji zamówienia dzięki posiadaniu 

własnego  sprzętu,  o  ile  obniżono  koszty  realizacji  zamówienia,  w  tym  koszty  pracy  dzięki 

posiadaniu  zaplecza  budowy  w  niewielkiej  odległości  od  placu  budowy.  Zamawiający  mógł 

również  wezwać  Odwołującego  do  złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  w  zakresie  złożonych 

kosztorysów  ofertowych.  Wskazać  należy,  że  Odwołujący  podał  tam  kluczowe  informacje  o 

sposobie  kalkulacji  swojej  oferty,  tj.:  ceny  jednost

kowe  za  wszystkie  czynności  objętej 

przedmiotem  zamówienia,  wysokość  założonego  zysku,  wysokość  kosztów  pośrednich, 

stawkę roboczogodziny. W okolicznościach niniejszej sprawy ponowne wezwanie do złożenia 

wyjaśnień w zakresie ceny oferty - było w ocenie Odwołującego tym bardziej uzasadnione, że 

treść pierwotnego wezwania była bardzo ogólna i w istocie ograniczała się do przekopiowania 

treści art. 90 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp z pominięciem wskazania w wezwaniu co do dokładnie miało 

zostać  wyjaśnione przez Odwołującego. W tym miejscu wykonawca Arbud  wskazywał,  że  w 

orzecznictwie dopuszcza się ponowne wezwanie do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny oferty 

w  sytuacji,  gdy  po  stronie  Zamawiającego,  po  udzieleniu  pierwszych  wyjaśnień,  nadal 

utrzymują  się  wątpliwości  co  rzetelności  wyliczenia  ceny.  Akcentuje  się,  że  takie  wezwanie 

może nastąpić w szczególności, jeśli pierwotne wezwanie było ogólne. 

Odwołujący stwierdził, że w niniejszym postępowaniu, gdyby Zamawiający go wezwał 

do złożenia wyjaśnień w zakresie wskazanym powyżej, w szczególności informacji zawartych, 

w  złożonym  w  ramach  pierwotnych  wyjaśnień,  kosztorysach  ofertowych,  to  Odwołujący 

udzieliłby  dodatkowych  wyjaśnień,  gdzie  ostatecznie  wyeliminowałby  wszelkie  wątpliwości 

Zamawiającego  w  zakresie  rynkowego  charakteru  zaoferowanej  ceny  oraz  możliwości 

prawidłowej  realizacji  zamówienia  za  tą  cenę.  W  takiej  sytuacji  nie  doszłoby  do  odrzucenia 

oferty  Odwołującego  z  uwagi  na  rażąco  niską  cenę.  Zaniechanie  w  powyższym  zakresie 

zdaniem Odwołującego stanowi naruszenie art. 90 ust. 1 Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 i 89 ust. 1 

pkt 4 Pzp. 

Stanowisko Zamawiającego. 

Zamawiający odpowiedział na ww. odwołanie wnosząc o jego oddalenie w całości. W 

uzasadnieniu  ww.  stanowiska  Zamawiający  wskazywał  m.  in.,  że  Odwołujący  miał 

wyznaczony  dziewięciodniowy  (9  dniowy)  termin  na  udzielenie  wyjaśnień,  z  uwagi  na  okres 

noworoczny.  Odwołujący  miał  odpowiednio  dużo  czasu,  aby  sporządzić  wyczerpujące 

wyjaśnienia; ale także zebrać dowody na poparcie tez wyjaśniających. Obowiązek wykazania, 

że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy zgodnie z art. 90 

ust.  2  Pzp.  W  tym  celu  wykonawca  powinien  posługiwać  się  nie  tylko  wyjaśnieniami,  ale  i 

dowodami.  Jednakże  w  ocenie  Zamawiającego,  Odwołujący  nie  sprostał  temu  obowiązkowi, 

co,  zostało  wskazane  w  zawiadomieniu  o  odrzuceniu  oferty.  Zamawiający  wskazywał,  że 

Odwołujący zarzucał, że treść wezwania do złożenia wyjaśnień była ogólna i Zamawiający nie 

wskazał  w  wezwaniu  co  dokładnie  miało  zostać  wyjaśnione.  Zdaniem  Zamawiającego  nie 

sposób się zgodzić  z  wyżej prezentowanym stwierdzeniem, z uwagi na fakt, że w  wezwaniu 

Zamawiający  zwrócił  się  z  prośbą  o  udzielenie  wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty, 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny  w  rozumieniu  wszystkich  elementów,  które  cenę  oferty 

kształtowały.  Odwołujący  dokładnie  tak  odczytał  treść  wezwania,  o  czym  Odwołujący  sam 

nadmienił  w  odwołaniu  i  wskazał,  że  złożone  wyjaśnienia  były  dostosowane  do  treści 

wezwania i nie były ogólne ani bez pokrycia. Zamawiający podkreślał, że w akapicie drugim 

wezwania zostało sprecyzowane, co Zamawiający będzie brał pod uwagę oceniając złożone 

wyjaśnienia. 

Następnie  Zamawiający  podnosił,  że  z  uwagi  na  fakt,  iż  w  prowadzonym 

postępowaniu  obowiązuje  wynagrodzenie  ryczałtowe,  a  wszyscy  wykonawcy,  w  .tym 

Odwołujący,  na  etapie  składania  ofert  nie  zostali  zobligowani  do  przedłożenia  kosztorysu 

ofertowego, zasadny

m było zwrócenie się do  Odwołującego na podstawie art. 90 ust. 1a pkt 1 

ustawy  o  udzielenie  wyjaśnień  w    sposób  ogólny  w  zakresie  zaoferowanej  ceny  z  oferty. W 

ocenie Zamawiającego taki  sposób  postępowania jest  logiczny  nie godzący  w  przepisy  Pzp, 

zważywszy, że Zamawiający nie znając wartości żadnego  elementów oferty mających wpływ 

na  wysokość  ceny,  odnieść  się  może  wyłącznie  do  całkowitej  ceny  ryczałtowej  podanej  w 

ofercie. Stąd zarzut nieprecyzyjności jest chybiony. Zamawiający nadmieniał, że Odwołujący w 

odpowiedzi na wezwanie zareagował w sposób pozytywny, co więcej - z jego punktu widzenia 

optymalny.  Co  potwierdza,  że  w  sytuacji,  gdy  Zamawiający  wniósł  o  wyjaśnienia  w  zakresie 

elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  miał  na,  celu  złożenie  wyjaśnień 

całościowych w tym przedmiocie, co Odwołujący odczytał jednoznacznie i bez wątpliwości co 

do treści wnioskowanych wyjaśnień. 

Zamawiający  podkreślał,  że  ustawodawca  w  art.  90  ust.  1  ustawy,  posługuje  się 

sformułowaniem „zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe” to tym samym 

należy  odczytywać  ten  zapis  w  ten  sposób,  że  Zamawiający  ma  prawo  do  udzielenia 

wyjaśnień  w  zakresie. ceny jako całości, w szczególności w sytuacji, gdy brak jest w ofercie 

cen jednostkowych. Inna możliwość w prowadzonym postepowaniu przez Zamawiającego nie 

występuje. 

Zamawiającego  stwierdził,  że  rozważył  wszystkie  wyjaśnienia  ujęte  w  odpowiedzi  na 

wezwanie,  a  także  szczegółowo  i  dogłębnie  zapoznał  się  ze  wszystkimi  dowodami 

załączonymi do udzielonych wyjaśnień. Zamawiający wskazał w uzasadnieniu faktycznym, że 

wykonawca  złożył  wyjaśnienia,  nie  przedstawiając  jednak  wystarczających  dowodów,  z 

których  wynikałoby,  iż  realizacja  przedmiotowego  zamówienia  za  cenę  zaoferowaną  w 

złożonej  ofercie  jest  możliwa,  a  zadanie  byłoby  zrealizowane  z  należytą  starannością.  W 

ocenie  Zamawiającego  wyjaśnienia  w  zakresie  korzystnych  warunków  zakupu  towaru  na 

wykonanie  zadania  z  indywidualną  wyceną,  rabatami  oraz  transportem  na  teren  budowy 

potwierdzone  m.in.  dołączonymi  wydrukami  ofert  z  firmy  Onninen  sp.  z  o.  o.  nie  mogły  być 

uznane  za  potwierdzające  ich  pozyskanie  przez  Zamawiającego,  z  uwagi  na  fakt 

niedołączenia  przez  Odwołującego  pisemnej  zgody  sprzedawcy  sporządzającego  ofertę  dla 

Odwołującego  na  udostępnianie  i  ujawnianie  osobom  trzecim  oferty,  co  wskazano  w 

warunkach dodatkowych do oferty Onninen sp. z o. o. nr 202213657 i 202075640. Ubocznie 

Zamawiający wskazywał na brak  potwierdzenia złożenia zamówienia gwarantującego zakup 

towarów  i  jego  rezerwację,  a  także  wyłączających  rękojmię,  o  czym  stanowi  pkt  1,  2,  9 

warunków dodatkowych. Następnie Zamawiający przywoływał pkt 14 warunków dodatkowych 

do  przedmiotowych  ofert,  w  którym  podano,  że  treść  oferty  jest  poufna,  stanowi  tajemnicę 

przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu 

nieuczciwej  konkurencji  i  nie  może  być  udostępniana  lub  ujawniana  osobom  trzecim  bez 

uprzedniej,  pisemnej  zgody  Sprzedającego.  Nieuprawnione  udostępnianie,  ujawnianie  lub 

powielanie  oferty  w  całości  lub  części,  a  także  inne  działania  Kupującego  o  podobnym  - 

charakterze są prawnie zabronione podlegają ściganiu na podstawie stosownych ustaw, w tym 

przepisów  Kodeksu  Karnego  oraz  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej 

konkurencji. 

Zamawiający  wyjaśniał,  że  wszedł  w  posiadanie    informacji  stanowiących  tajemnicę 

przedsiębiorstwa poprzez  dołączenie  ich jako dowodu na  brak  rażąco  niskiej  ceny  w  ofercie 

Odwołującego  i  jego  zdaniem  zgodnie  z  przepisami  ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej 

konkurencji  nie mógł  uznać  przedstawionych ofert  jako dowodów  na  potwierdzenie,  że  cena 

wskazana  przez  Odwołującego  ma  charakter  rynkowy  i  umożliwia  prawidłową  realizację 

przedmiotu zamówienia. Stąd Zamawiający musiał pominąć oferty z firmy Onninen sp. z o. o. 

jako  dowody  załączone  do  wyjaśnień,  gdyż  w  sytuacji  ich  uznania  dokonałby  ich 

wykorzystania, czym naraziłby się na popełnienie deliktu. Zdaniem Zamawiającego ww. oferty 

przy  wyjaśnieniach  nie  mogły  stanowić  dowodu  na  potwierdzenie  cen  materiałów,  a  jedynie 

zamówienie  co  wynikało  z  pouczeń  zawartych  w  warunkach  dodatkowych  ofert  Onninen 

sp. z o. o. W opinii Zamawiającego także załączone oferty z Zakładu Materiałów Budowlanych 

mgr inż. A. P. NIP 796007…. nie mogą potwierdzać opisanego w wyjaśnieniach korzystnego 

zakup

u towaru z uwzględnieniem indywidualnych wycen, rabatów oraz transportu produktów 

na teren budowy, gdyż nie są to oferty podmiotu wskazanego w treści wyjaśnień, którym jest 

Przedsiębiorstwo  Wielobranżowe  Spec-bet  M.  P.  NIP  796003….  .  Są  to  różne  podmioty 

gospodarcze. Treść pisemnych wyjaśnień Odwołującego i w tym zakresie, nie koresponduje z 

załączonymi  dokumentami,  z  uwagi  na  okoliczność,  że  dokumenty  te  nie  posiadają  waloru 

dowodowego, co do wykonania ceny rynkowej. 

Zamawiający kolejno wskazywał, że Odwołujący podał: "że Zamawiający oprócz braku 

odniesienia  się  do  korzystnych  warunków  zakupu  towaru,  Zamawiający  nie  odniósł  się  do. 

posiadania  w  zasobach  własnych  pełnowartościowego  materiału  do  wymiany  gruntów  tj.  ok. 

15 tys. ton piasku, pos

iadania wykwalifikowanej kadry pracowniczej zatrudnionej „na umowy o 

pracę  z  wynagrodzeniem  uwzględniającym  minimalną  stawkę  godzinową  wraz  z  wykazem 

stanowisk  pracowników  oddelegowanych  do  wykonania  przedmiotu  zamówienia,  kalkulacji 

cen  w  kosztorysach.  Za

mawiający  stwierdził,  że  nie  odniósł  się  do  złożonych  wyjaśnień 

Odwołującego  w/w  zakresie,  z  uwagi  na  fakt  że  nie  kwestionował  twierdzeń  Odwołującego. 

Ponieważ  nie  można  było  się    odnieść  do  poszczególnych  cen  ujętych  w  kosztorysach  z 

przyczyn  braku  dowodów  potwierdzających  ceny  towarów  i  materiałów.  W  świetle  braku 

wiarygodności  przedstawionych ofert, co wynika z sytuacji opisanych w treści uzasadnienia.  

Zamawiający stwierdził, że nie miał możliwości na dokonanie. oceny kosztorysów ofertowych 

gdyż, dowody w postaci ofert Onninen sp. z o. o. i Zakładu Materiałów Budowlanych mgr inż. 

A.  P. 

wskazane  na  ich  poparcie  nie  mogły  być  ujawnione  oraz  uznane  za  wiarygodne,  tym 

samym  nie  było  możliwości  weryfikacji  cen  w  zakresie  zaoferowanym  dotyczącym  zakupu 

materiałów. 

Zamawiający stał na stanowisku, że o naruszeniu art. 7 ust.. 1 ustawy  można byłoby 

mówić, w sytuacji gdyby Zamawiający uznał wyjaśnienia i twierdzenia w pełni za zasadne. a 

dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdzałaby,  że  oferta  nie 

zawiera  rażąco  niskiej    cenę  w  stosunku,  do  przedmiotu  zamówienia,  a  stanowisko 

Zamawiającego  byłoby  oparte  na  dowodach  zawierających  informacje  objęte  tajemnicą 

przedsiębiorstwa  albo  pochodzące  od  innego  podmiotu  gospodarczego,  gdyż  naruszyłby 

zasadę równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji. 

Kolejno  Zamawiający  podnosił,  że  z  powodu  niemożliwości  oceny  czy  cena  nie  jest 

rażąco  niska  poprzez  załączenie  dowodów  w  formie  ofert  na  materiały  i  towary,  które  nie 

mogły być uznane za poprawne przez Zamawiającego, z uwagi na ich ww. „ułomność”. Stąd 

stanowisko Zamawiającego, że nie złożenie dowodów, które mogłyby stanowić podstawę do 

przyjęcia  wyjaśnień  w  zakresie  cen  materiałów,  było  takie,  że  wyjaśnienia  te  stały  się 

lakoniczne.  Niep

rzedstawienie  kalkulacji  ceny  zgodnie  z  oczekiwaniami  Zamawiającego. 

Zamawiający stwierdził, że złożenie lakonicznych oświadczeń o prawidłowości kalkulacji ceny 

może  uniemożliwić  pozytywną  weryfikację  wyjaśnienia,  ale  równocześnie  nie  musi 

potwierdzać  oferowania  realizacji  usługi  poniżej  kosztów  jej  wytworzenia.  W  takiej  sytuacji 

Zamawiający  winien  odrzucić  ofertę  wyłącznie  na  podstawie  art,  90  ust.  3  Pzp  tj.  bez 

powoływania się na art. 89 Pzp. 

Zamawiający  następnie  podniósł,  że  w  zawiadomieniu  o  odrzuceniu  oferty  wskazał 

jakim  wyjaśnieniom  nie  dał  wiary.  Zaś  w  uzasadnieniu  faktycznym  zawiadomienia 

Zamawiający  wskazał,  że  nie  mam  obowiązku  podpowiadać  wykonawcy  dlaczego, 

zadeklarowaną przez niego cenę uważa za rażąco: niską. W ocenie Zamawiającego wynika to 

z  faktu,  że  Odwołujący  jest  profesjonalistą,  działa  w  formie  spółki  prawa  handlowego,  stąd 

dołączenie  do  wyjaśnień  dokumentów  nie  mających  waloru  dowodów  na  poparcie  braku 

rażąco  niskiej  ceny,  w  zakresie  ofert  na  materiały,  a  tym  samym  brak  udowodnienia,  że 

zaproponowana  cena  jest  ceną  rynkową  stoi  także  w  sprzeczności  z  jego  gospodarczym. 

profesjonalizmem.  Wykonawca  jest  obowiązany  złożyć  wyjaśnienia,  które  w  sposób  nie 

budzący wątpliwości pozwolą na ustalenie, czy oferta zawiera rażąco niską  cenę w stosunku 

do przedmiotu zamówienia.  

Odnosząc  się  do  naruszenia  art.  87  ust.  1  ustawy  Zamawiający  podnosił,  że 

Zamawiający w prowadzonym postępowaniu nie może wskazywać Odwołującemu, na co miał 

on zwrócić uwagę poprzez kolejne wezwanie, w sytuacji gdy dowody w postaci ofert towaru i 

materiałów  byty  objęte  tajemnicą  przedsiębiorstwa  oraz  pochodziły  od  innego  podmiotu 

gospodarczego  oraz  nie  potwierdzały  pewności  ich  pozyskania  do  realizacji  zamówienia. 

Zamawiający  nie  ma  obowiązku,  a  wręcz  nie  może  zwracać  się  o  kolejne  wyjaśnienia  w 

zakresie już złożonych wyjaśnień, gdyż naruszyłby art. 7 ust. 1 ustawy. 

Uwzględniając 

dokumentację 

postępowania 

o 

udzielenie 

zamówienia 

przedstawioną  przez  Zamawiającego,  dowody,  stanowiska  i  oświadczenia  Stron, 

złożone  w  pismach  procesowych  oraz  na  posiedzeniu  i  rozprawie,  Izba  ustaliła  co 

następuje. 

Nie  było  sporne  miedzy  stronami,  że  zaoferowana  przez  Odwołującego  cena 

247,67  z  ł  brutto)  jest  niższa  od  wartości  szacunkowej  zamówienia  powiększonej  o 

należny podatek od towarów i usług ( 5 859 475,23 zł). 

Wobec  tego  Zamawiający  pismem  z  dnia  30  grudnia  2019  r.  skierował  do 

Odwołującego,  na  podstawie  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp,  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień.  

W treści wezwania Zamawiający podał m. in., że: „ (…) w celu ustalenia, czy oferta zawiera 

rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu  zamówienia, zwraca się z prośbą o udzielenie 

wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, ponieważ oferta 

złożona przez Państwa wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi 

wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

określonymi  wymaganiami  w  SIWZ  i  wymaganiami  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  w 

szczególności  jest  niższa  o  30%  od  wartości  zamówienia.  Zamawiający  oceniając  złożone 

wyjaśnienia  będzie  brał  pod  uwagę,  obiektywne  czynniki,  w  szczególności  oszczędność 

metody  wykonania  zamówienia,  wybrane  rozwiązania  techniczne,  wyjątkowo  sprzyjające 

warunki  wykonywania  zamówienia  dostępne  dla  Państwa,  kosztów  prac,  których  wartość 

przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę 

ustalonego na podstawie art. 2 ust 3.5 ustawy  z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym 

wynagrodzeniu za pracę (tekst jednolity  Dz.  U.  z  2018,  poz.  2177  z  późn.  zm.),  lub  pomocy 

publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. (…)”. 

W odpowiedzi na wezwanie Odwołujący przedstawił wyjaśnienia o następującej treści: 

„(…)  wyjaśniam,  że  przedstawiona  przez  nas  oferta  uwzględnia  ceny  rynkowe  i  koszty  prac 

zgodne  z  obowiązującymi  przepisami  w  2019  i  2020  r.  W  szczególności  wyjaśniamy,  że 

głównym czynnikami wpływającymi na cenę oferty są: 

Korzystne warunki zakupu towaru na wykonanie zadania, uwzględniające indywidualną 

wycenę,  rabaty  oraz  transport  zamówionych  produktów  na  teren  budowy.  Dowód: 

wycena   z hurtowni Onninen sp. z o. o. 

z siedzibą ul. Emaliowa 28, 02-295 Warszawa 

oraz  z  Przedsiębiorstwa  Wielobranżowe  Spec  -  bet  M.  P.  z  siedzibą  w  Makowcu  k. 

Radomia,  ul  Radomska  13,  26-640  Skar

yszew.  Wyceny  materiałów  budowlanych 

stanowią Załącznik nr 1. 

Posiadamy w zasobach własny pełnowartościowy materiał do wymiany gruntów tj. ok. 

15  tys.  ton  piasku,  pozyskany  podczas  realizacji  zadnia  pn.  „Kontynuacja 

projektowania  i  budowa  obwodnicy  Radomia 

w  ciągu  drogi  krajowej  nr  7  na 

parametrach  drogi  ekspresowej”,  będąc  oficjalnym  podwykonawcą  robót.  Jedyne 

koszty związane z wymianą gruntu to koszt własnego transportu. 

Posiadamy własny park maszynowy, dzięki któremu koszty związane z pracą maszyn 

są  korzystniejsze  niż  w  przypadku  wynajmem  sprzętu,  który  generuje  dodatkowe 

koszty.  Po

nadto  zastąpienie  prac  ręcznych  w  SIWZ  wykonaniem  ich  przez 

wyspecjalizowane  maszyny  i  elektronarzędzia  typu  koparki,  zagęszczarki,  zgrzewarki 

itp., mają wpływ na zmniejszenie kosztów robót. Wykaz maszyn stanowi Załącznik nr 

Posiadamy  wykwalifikowaną  kadrę  pracowniczą,  z  długoletnim  stażem  pracy,  która 

zatrudniona  jest  na  umowy  o  pracę,  uwzględniając  art.  2.  ust.  3.5  Ustawy  z  dnia 

10.10.2002 r. o minimalnym  wynagrodzeniu  z

a pracę ( tj. Dz. U. z 2018, poz. 2177 z 

poźn.  zm.)  Zakładana      w  kosztorysie  roboczo  godzina  wynosi  16  zł  netto  +  50  % 

kosztów  pośrednich  co  daje  24  zł  netto.  Dowód:  Wykaz  stanowisk  pracowników 

oddelegowanych do wykonania zadania stanowiący Załącznik nr 3 oraz załączone do 

oferty kosztorysy. 

Zaplecze  budowy  będzie  mieściło  się  w  posiadanym  na  własność  przenośnym 

zapleczu administracyjno-

biurowym oraz w siedzibie firmy. Odległość budowy od bazy 

technicznej firmy wynosi ok.  56 km. Prowadzenie budowy  w tak blis

kiej odległości od 

zaplecza  firm

y,  w  znaczy  sposób  obniża  koszty  wykonania zadania.  Ma  to wpław  na 

zmniejszenie kosztów   zakupu paliwa, pozwala oszczędzić czas dojazdu pracowników 

na  miejsce  pracy,  co  przekłada  się  na  efektywność.  Jednocześnie  bliskość  budowy 

generuje  oszczędności  w  zakresie  kosztów  pracy  pracowników,  ponieważ  nie  ma 

potrzeby  zapewnienia  zakwaterowania  i  pracy  w  delegacji.  Mapa  dojazdu  stanowi 

Załącznik nr 4. 

W zawiązku z przedstawionymi dowodami oświadczam, że ARBUD Sp. z o.o. sp. k. z 

siedzibą  przy  ul.  Staroopatowskiej  24/52,  26-600  Radom,  wykona  przedmiot  zamówienia  w 

zaoferowanej w postępowaniu cenie”. Wraz z pismem Odwołujący przekazał Zamawiającemu 

dowody w postaci załączników opisanych w treści niniejszego pisma. 

Następnie  pismem  z  dnia  10  stycznia  2020  r.  „Zawiadomienie  o  odrzuceniu  oferty” 

zamawiający  zawiadomił  Odwołującego  czynności  odrzucenia  jego  oferty.  W  treści  pisma 

Zamawiający  podał,  że:  „Działając  zgodnie  z  art.  92  ust.1  pkt  3  ustawy  z  dnia  29  stycznia 

2004r  Prawo  Zamówień  Publicznych  (tj.  Dz.U  z  2019r  poz.  1843  ze  zm.)  Zamawiający 

zawiadamia  o  odrzuceniu  oferty  Wykonawcy:  ARBUD  Spółka  z  ograniczona 

odpowiedzialnością  spółka  komandytowa,  ul.  Staroopatowska  24  lok.  52,  26-600  Radom  z 

postępowania o udzielenie zamówienia publicznego Oferta Wykonawcy została odrzucona na 

mocy art. 90 ust.3 wymienionej ustawy”. 

Zaś w uzasadnienie prawnym i faktycznym Zamawiający podał, że: „Na podstawie art. 

92 ust. 1 pkt.3 Ustawy prawo Zamówień Publicznych Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, 

który  nie  złożył  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  z  dostarczonymi 

dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  art.  90  ust.3  cytowanej  ustawy.  W  toku  oceny  ofert  Zamawiający 

powzi

ął  wątpliwości  związane  z  ceną  oferty  zaproponowaną  przez  ARBUD  Spółka  z 

ograniczona odpowiedzialnością spółka komandytowa, ul. Staroopatowska 24 lok. 52, 26-600 

Radom  w  wysokości  3.953.247,64  zł  brutto.  Oferowana  cena  odbiegała  od  wartości 

szacunkowej  zam

ówienia.  Zamawiający  wezwał  Wykonawcę  do  złożenia  wyjaśnień 

dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  W  odpowiedzi  na 

wezwanie Wykonawca  złożył  wyjaśnienia  w  terminie. Wyjaśnienia Wykonawcy  nie  zasługują 

na uwzględnienie. Wykonawca złożył wyjaśnienia, nie przedstawiając jednak wystarczających 

dowodów,  z  których  wynikałoby  iż  realizacja  przedmiotowego  zamówienia  za  cenę 

zaoferowaną  w  złożonej  ofercie  jest  możliwa,  a  zadanie  byłoby  zrealizowane  z  należytą 

starannością. W postępowaniu wyjaśniającym Wykonawca powinien udowodnić, nie budzące 

wątpliwości  Zamawiającego  wyjaśnienia  że  zaoferowane  ceny  są  racjonalne  i  umożliwiają 

prawidłowe wykonanie przedmiotu zamówienia. Wykonawca w wyjaśnieniach musi wykazać iż 

zaproponowana cena nie jest rażąco niska. Wyjaśnienia muszą być konkretne, wyczerpujące i 

rzeczywiście  uzasadniające  podaną  cenę  w  ofercie.  Wykonawca  wezwany  do  złożenia 

wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny powinien wykazać, co spowodowało obniżenie ceny 

oraz  w  jakim  stopniu  wskazane 

przez  niego  elementy  ceny  wpłynęły  na  jej  obniżenie,  jak 

również  przedstawić  dowody  na  potwierdzenie  zaistnienia  podnoszonych  okoliczności. 

Zamawiający nie ma obowiązku podpowiadać w Wykonawcy dlaczego zadeklarowaną przez 

niego cenę uważa za rażąco niską. Wykonawca składając wyjaśnienia odnoszące się do ceny 

oferty,  powinien  wskazać,  co  spowodowało  możliwość  obniżenia  ceny  oraz  stopień,  w  jakim 

cena została obniżona dzięki wskazanym czynnikom. Wykonawca w wyjaśnieniu stwierdził „że 

„Posiadamy  własny  park  maszynowy,  dzięki  któremu  koszty  związane  z  pracą  maszyn  są 

korzystniejsze  niż  w  przypadku  wynajmu  sprzętu,  który  generuje  dodatkowe  koszty.”  .  Stan 

parku maszynowego został zobrazowany w tabeli z danymi dotyczącymi ilości i nazwy maszyn 

oraz  roku  produkcji, 

co  nie  stanowi  przestanki  do  uznania  obniżenia  ceny.  Odległość  od 

budowy i zaplecza administracyjno-

biurowego w minimalnym stopniu może się przyczynić do 

obniżenia  kosztów,  ale  nie  w  takim  jak  wskazuje  cena  oferty.  W  przedstawionych 

wyjaśnieniach  wykonawca  wskazał  ogólne  koszty  mające  wpływ  na  ustalenie  ceny  oferty,  a 

zatem  nie  wykazał  realności  wskazanych  kosztów.  Reasumując,  wykonawca  nie  uzasadnił 

zamawiającemu  w  sposób  możliwy  do  zaakceptowania  ,  że  oferta  nie  zawiera  ceny  rażąco 

niskiej i jego oferta 

podlega odrzuceniu”. 

Izba zważyła co następuje. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  stwierdza,  że  Odwołujący  legitymuje  się  uprawnieniem  do 

korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi przepis art. 179 ust. 1 Pzp, według 

którego  środki  ochrony  prawnej  określone  w  ustawie  przysługują  wykonawcy,  uczestnikowi 

konkursu,  a  także  innemu  podmiotowi,  jeżeli  ma  lub  miał  interes  w  uzyskaniu  danego 

zamówienia  oraz  poniósł  lub  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  naruszenia  przez 

Zamawiającego przepisów niniejszej ustawy.  

Przytaczając,  zgodnie  z  wymaganiami  art.  196  ust.  4  Pzp,  przepisy  stanowiące 

podstawę prawną zapadłego rozstrzygnięcia wskazać należy, iż zgodnie z art.  90 ust. 1 Pzp 

jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  się  o 

udzielenie  wyj

aśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  w 

szczególności w zakresie: 

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny 

nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177); 

2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 

3)  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Według przepisu art. 90 ust. 1a Pzp w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa 

o co najmniej 30% od: 

1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed 

wszczęciem  postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa 

w  u

st.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia; 

2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej 

z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności 

istotnej  zmiany  cen  rynkowych,  zamawiający  może  zwrócić  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  o 

których mowa w ust. 1. 

Według art. 90 ust. 2 Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej 

ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. 

Przepis art. 90 ust. 3 Pzp stanowi,  że Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który 

nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami 

potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia. 

Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: 

zawiera rażąco 

niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Na  wstępie  rozważań  Izby  wskazać  należy,  że  przedmiotem  badania  Izby  była 

prawidłowość czynności  Zamawiającego,  podejmowanych  w  zakresie badania i  oceny oferty 

Odwołującego,  w  kontekście  występowania  w  niej  ceny  rażąco  niskiej.  Po  wszechstronnym 

zbadaniu  materiału  dowodowego  zgromadzonego  w  sprawie  Izba  stwierdziła,  że  odwołanie 

podlega uwzględnieniu. W niniejszej sprawie omówienia Izby wymagają następujące kwestie. 

Po  pierwsze,  z  dokonanych  powyżej  ustaleń  wynika,  że  nie  było  spornym,  iż  kwota 

zaoferowana  przez  Odwołującego  była  niższa  o  ponad  30%  od  wartości  zamówienia 

powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług. W  kontekście  powyższego  prawidłowo 

zachował się Zamawiający, który wystąpił do wykonawcy Arbud na podstawie art. 90 ust. 1a 

pkt 1 Pzp o wyjaśnienia  w celu ustalenia, czy  zaoferowana przez tego wykonawcę ceną nie 

jest  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  gwarantuje  jego  prawidłowe 

wykonanie zgodnie ze specyfikacją. Nie mniej jednak we wskazanej kwestii istotnym jest treść 

wezwania wystosowanego przez Zamawiającego na podstawie art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp. Izba 

ustaliła, że wezwanie miało charakter blankietowy, powielający w zasadzie przepisy Pzp bez 

wskazania szczegółowych kwestii będących w obszarze zainteresowań Zamawiającego, który 

ograniczył  się  jedynie  do  ogólnego  wskazania  zagadnień,  opisanych  powyżej,  które  będzie 

brał pod uwagę oceniając złożone wyjaśnienia. 

Na  kanwie  powyższego  Izba  uznała  za  konieczne  odniesienie  się  do  kwestii  treści 

wystosowanego wezwania, bowiem bez wątpienia determinuje ono zakres i kształt odpowiedzi 

udzielonej przez wykonawcę. Izba stoi na stanowisku, że w sytuacji, gdy tylko to jest możliwe, 

to w

ezwanie do złożenia wyjaśnień winno być sformułowane w formie konkretnych zagadnień, 

które budzą wątpliwości Zamawiającego, a które następnie będą podlegały wyjaśnieniu przez 

wykonawcę.  Pytania  lub  też  zagadnienia  zakreślone  przez  Zamawiającego,  które  zostały 

przedstawione wykonawcy powinny wskazywać elementy oferty, które podczas badania oferty 

wzbudziły  wątpliwości  i  co  do  których  Zamawiający  oczekuje  wyjaśnień.  Tego  rodzaju 

konstrukcja treści wyjaśnień wystosowanych przez Zamawiającego do wykonawcy ma służyć 

temu, aby wykonawca posiadał wiedzę, które elementy wyceny oferty wzbudziły zastrzeżenia 

Zamawiającego i w jakim kierunku mają iść jego wyjaśnienia. Izba wskazuje, że Zamawiający 

nie może stawiać wykonawcy w sytuacji, aby ten domyślał się, które elementy wyceny oferty 

Zamawiający zakwestionował (które budzą jego wątpliwości), albo oczekiwał, że wykonawca w 

takiej sytuacji szczegółowo przeanalizuje każdą pozycję cenową oferty, w szczególności, gdy 

mamy 

do czynienia z zamówieniem na robotę budowlaną. Podkreślenia wymaga, że w treści 

wystosowanego wezwania Zamawiający w zasadzie ograniczył się do stwierdzenia, że „zwraca 

się  z  prośbą  o  udzielenie  wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na 

wy

sokość ceny, ponieważ oferta złożona przez Państwa wydaje się rażąco niska w stosunku 

do  przedmiotu  zamówienia  i  budzi  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania 

przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  określonymi  wymaganiami  w  SIWZ  i  wymaganiami 

wynikaj

ącymi  z  odrębnych  przepisów,  w  szczególności  jest  niższa  o  30%  od  wartości 

zamówienia”.  Zamawiający  nie  określił  nawet  przykładowo,  jakie  elementy  ma  na  myśli,  a 

jedynie  wskazał,  że  elementy,  które  będzie  brał  pod  uwagę  przy  ocenie  wyjaśnień,  które  w 

zasad

zie stanowią powielenie w dużej części treści przepisu art. 90 ust. 1 Pzp. Wobec tego 

Izba  nie  podziela  argumentacji  Zamawiającego  zasadzającej  się  na  tym,  że  w  ramach 

prowadzonego  postępowania  mamy  do  czynienia  z  wynagrodzeniem  ryczałtowym,  a 

wykonawcy ni

e składali na etapie oceny ofert kosztorysu ofertowego, a zatem w tym zakresie 

zasadnym  było  wystosowanie  wezwania  w  sposób  ogólny  w  zakresie  zaoferowanej  ceny, 

bowiem Zamawiający nie zna wartości poszczególnych elementów oferty mających wpływ na 

wysokość  ceny.  Izba  wskazuje,  że  w  takim  przypadku  Zamawiający  mógł  zobowiązać 

wykonawcę  do  przedstawienia  kalkulacji  ze  szczególnym  wyodrębnieniem  kluczowych 

elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  Zwrócenia  uwagi  wymaga,  że  w 

rozpoznawanej sprawie mamy 

do czynienia z przedmiotem zamówienia na roboty budowlane 

z  czym  wiąże  się  posiadanie  przez  Zamawiającego  tzw.  „kosztorysu  inwestorskiego”,  który 

pokazuje  poziom  i  strukturę  kosztów.  Tym  samym  stwierdzić  należy,  że  Zamawiający  był  w 

stanie  wyodrębnić  najbardziej  znaczące  pod  względem  ceny  grupy  kosztów  i  w  przypadku, 

gdyby był zainteresowany ich poziomem w ofercie Odwołującego mógł to wyraźnie wskazać w 

treści wezwania.  

Wobec  tego  Izba  uznała,  że  w  okolicznościach  rozpoznawanej  sprawy  nie  sposób 

stwierdzić, że złożone przez wykonawcę wyjaśnienia są ogólnikowe czy lakoniczne, bowiem w 

treści  wezwania  Zamawiający  nie  określił  stopnia  ich  szczegółowości  i  nie  wskazał  jakich 

konkretnie informacji Zamawiający oczekuje w złożonych wyjaśnieniach. Zaznaczenia również 

wymaga,  że  w  treści  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  Zamawiający  nie  wskazał  nawet,  że 

oczekuje  przedstawienia  przez  wykonawcę  kalkulacji  kosztów,  nie  mówiąc  już  o  tym,  że 

określił stopień jej szczegółowości. Zatem trudno uznać, że wykonawca mógł się domyślić, że 

Zamawiający  takiej kalkulacji  oczekuje  i  jak miałaby  być  ona szczegółowa.  Nie mniej  jednak 

podkreślenia  wymaga,  że  Odwołujący  wraz  z  wyjaśnieniami  złożył  kosztorys  ofertowy, 

odrębnie  dla  każdej  miejscowości,  zawierający  ceny  jednostkowe  w  odniesieniu  do  każdej 

pozycji. 

W  takiej  sytuacji  brak  szczegółowego  odniesienia  się  wykonawcy  do  kwestii 

nieobjętych pytaniami Zamawiającego nie może prowadzić do uznania, że złożona oferta jest 

ofertą  z  rażąco  niską  ceną,  gdyż  udzielone  wyjaśnienia  są  zbyt  ogólnikowe.  Skoro  pytanie 

Zamawiającego nie odnosi się do konkretnych elementów oferty wykonawcy – tych elementów 

które mogą budzić wątpliwości Zamawiającego – i jest ono w swej treści ogólnym zapytaniem, 

to  w  konsekwencji  niewskazanym  jest  stawianie  wykonawcy  z

arzutu,  że  wyjaśnienia  w 

zakresie  rażąco  niskiej  ceny  są  ogólnikowe  i  nie  zostały  poparte  żadnymi  dowodami. 

Zamawiający  nie  może  zatem  wyciągać  wobec  takiego  wykonawcy  negatywnych 

konsekwencji  w  postaci  odrzucenia  jego  oferty  (analogicznie  wyrok  z  dnia  10  lipca  2013  r., 

sygn. akt KIO 1498/13).  

Analizując treść wyjaśnień złożonych przez Odwołującego zwrócenia uwagi wymaga, że 

wykonawca Arbud wskazał w nich na, te elementy które w jego ocenie należy uznać za istotne z 

punktu widzenia zaoferowanej ceny, tj. 

korzystne warunki zakupu towaru, oszczędności z tytułu 

posiadanego  w  zasobach  własnych  pełnowartościowego  materiału  do  wymiany  gruntów  w 

postaci  ok.  15  tys.  ton  piasku,  posiadany  własny  park  maszynowy,  dysponowanie 

wykwalifikowaną  kadrę  pracowniczą,  z  długoletnim  stażem  pracy,  bliskość  siedziby 

Odwołującego  względem  zaplecza  budowy.  Celem  wykazania  ww.  okoliczności  wykonawca 

Arbud w formie załączników przedstawił dowody w postaci: 



indywidualnych  ofert  handlowych  dotyczących  realizacji  przedmiotu  zamówienia  ze 

strony wykonawcy Onninen oraz Zakładu Materiałów Budowlanych mgr inż. A. P.,  



kosztorysy ofertowe zawierające ceny jednostkowe w zakresie budowy sieci kanalizacji 

sanitarnej w odrębnym ujęciu miejscowości Gałki oraz Wywóz, 



  zestawienie posia

danego sprzętu na potrzeby realizacji przedmiotu zamówienia, 



szczegółowy  wykaz  pracowników  oddelegowanych  do  wykonania  przedmiotu 

zamówienia. 

Biorąc  pod  uwagę  powyższe  Izba  doszła  do  przekonania,  że  w  kontekście  treści 

wystosowanego wezwania nie sposób stwierdzić, że wykonawca Arbud nie zastosował się do 

wezwania Zamawiającego i przedstawił  wyjaśnienia niegodne z jego oczekiwaniami, a także 

takie,  które  pozwalają  na  odrzucenie  jego  oferty  z  powodu,  tj.  cyt.  „W  przedstawionych 

wyjaśnieniach  wykonawca  wskazał  ogólne  koszty  mające  wpływ  na  ustalenie  ceny  oferty,  a 

zatem  nie  wykazał  realności  wskazanych  kosztów.  Reasumując,  wykonawca  nie  uzasadnił 

zamawiającemu  w  sposób  możliwy  do  zaakceptowania,  że  oferta  nie  zawiera  ceny  rażąco 

niskiej i jego oferta podlega od

rzuceniu”.  

Na kanwie powyższych rozważań Izba uznała za zasadne i konieczne odniesienie się 

do  kwestii  tajemnicy  przedsiębiorstwa  pojawiającej  się  w  argumentacji  Zamawiającego, 

zaprezentowanej  w  odpowiedzi  na  odwołanie  oraz  na  rozprawie.  Izba  wskazuję,  iż  nie  było 

kwestionowane,  iż  Odwołujący  nie  objął  klauzulą  „tajemnica  przedsiębiorstwa”  ani  treści 

złożonej oferty ani też wyjaśnień wraz z dowodami, składanych na wezwanie Zamawiającego 

w  odniesieniu  do  występowania  w  ofercie  ceny  rażąco  niskiej.  Powyższe  zostało  również 

potwierdzone  przez  Odwołującego  w  toku  rozprawy  przy  braku  sprzeciwu  ze  strony 

Zamawiającego.  Nie  było  również  sporne,  że  oferty  handlowe  nr:  202213657  i  202075640 

zostały  opatrzone  przez  wykonawcę  Onninen  zastrzeżeniem  w  zakresie  tajemnicy 

przedsiębiorstwa.  W  kontekście  powyższego  Zamawiający  stwierdził,  że  ww.  dowody  nie 

mogły  być  przez  niego  uznane  za  prawidłowe  i  wystarczające  w  aspekcie  badania  oferty 

Odwołującego    w  zakresie  występowania  ceny  rażąco  niskiej  z  uwagi  na  fakt  niedołączenia 

przez  Odwołującego  pisemnej  zgody  Sprzedawcy  sporządzającego  ofertę  dla  Odwołującego 

na udostępnianie i ujawnianie osobom trzecim oferty.  

Izba  uznaje  ww.  stanowisko  Zamawiającego  za  błędne.  Przede  wszystkim  wskazać 

należy,  że  z  treści  oświadczenia  złożonego  przez  Odwołującego  wynika,  że  nie  podjął  on 

żadnych kroków w celu zastrzeżenia jako tajemnica przedsiębiorstwa jakichkolwiek informacji 

zawartych  w  ofertach  handlowych  pochodzących  od  wykonawcy  Onninen.  Wykonawca  nie 

zawarł takiej informacji w składanych wyjaśnieniach z dnia 8 stycznia 2020 r. Konsekwencją 

powyższego  było  to,  że  wykonawca  Arbud  wraz  z  wyjaśnieniami  nie  podjął  żadnej  próby 

wykazania, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.  Oczywistym jest, 

że tego rodzaju działań  ze strony  wykonawcy  wymaga treść przepisu art. 8 ust. 3 Pzp który 

stanowi, że nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu 

przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie 

składania  ofert  lub  wniosków  o  dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu,  zastrzegł,  że  nie 

mogą  być  one  udostępniane  oraz  wykazał,  iż  zastrzeżone  informacje  stanowią  tajemnicę 

przedsiębiorstwa. W  kontekście  powyższego  nie  budzącym  żadnych  wątpliwości  jest,  że  już 

na  etapie  składanych  wyjaśnień  Odwołujący  powinien  ww.  informacje  opatrzyć  klauzulą 

„tajemnica  przedsiębiorstwa”  a  także  wykazać  Zamawiającemu,  że  zastrzeżone  informacje 

stanowią  tajemnicę  przedsiębiorstwa.  Skoro  wykonawca  tego  nie  uczynił  to  Zmawiający 

zgodnie z art. 8 ust. 1 Pzp powinien ww. informacje uznać za jawne.  

Izba  prezentuje  pogląd,  że  Zamawiający  otrzymawszy  ww.  dowody  ze  strony 

Odwołującego powinien się z nimi zapoznać i poddać je szczegółowemu badaniu i ocenie. W 

tym  zakresie  kwestia  potenc

jalnego  zastrzeżenia  jedynie  przez  firmę  Onninen  tajemnicy 

przedsiębiorstwa  pozostaje  irrelewantna.  W  kontekście  powyższego  Izba  uznała  za  wadliwe 

stanowisko Zamawiającego, który w odniesieniu do treści ofert handlowych pochodzących ze 

strony  firmy  Onninen   

wskazywał,  że  nie  mogą  one  podlegać  badaniu  i  ocenie 

Zamawiającego,  a  w  konsekwencji  Zamawiający  także  nie  mógł  w  treści  zawiadomienia  o 

odrzuceniu  oferty  wykonawcy  Arbud  w  uzasadnieniu  pisma  odwołać  się  do  argumentacji  w 

wykorzystaniem  ich  treści,  bowiem  znajduje  się  na  nich  informacja  firmy  Onninen 

zastrzegająca  poufność  ww.  informacji.  Wobec  powyższego  bez  znaczenia  dla  rozpoznania 

sprawy pozostaje dowód złożony przez odwołującego w postaci pisma firmy Onninen, w który 

oświadczono,  że  ww.  podmiot  wyraża  zgodę  na  wgląd  do  jego  ofert  sporządzonych  dla 

Odwołującego na potrzeby tego postępowania. 

Izba  dokonała  badania  i  analizy  pisma  zawierającego  informację  o  odrzuceniu  oferty 

Odwołującego  i  na  jego  podstawie  stwierdziła,  że  z  jego  treści  nie  wynika,  aby 

przeprowadzone  badanie  potwierdziło,  iż  oferta  Odwołującego  zawiera  rażąco  niską  cenę  w 

stosun

ku do przedmiotu zamówienia. Zgodzić się należy z Odwołującym, że treść ww. pisma 

jest bardzo ogólnikowa i brak jest w nim jakichkolwiek konkretów w aspekcie występowania w 

ofercie  Odwołującego  ceny  rażąco  niskiej.  Zamawiający  nie  tylko  szczątkowo  ale  i  mało 

konkretnie odniósł się do wyjaśnień i dowodów złożonych przez Odwołującego. Jak wskazano 

powyżej  niektóre  okoliczności  zupełnie  pominął.  Dostrzeżenia  wymaga,  że  dopiero  w  toku 

rozprawy  Zamawiający  podał  bardziej  szczegółową  argumentację  w  odniesieniu  do  kosztów 

zawartych  w  poszczególnych  pozycji  kosztorysu  ofertowego,  przedstawionego  przez 

Odwołującego  wraz  z  wyjaśnieniami,  do  którego  w  ogóle  nie  odniósł  się  w  treści  pisma  o 

odrzuceniu  jego  oferty.  Analogiczna  sytuacja  wystąpiła  w  przypadku  ofert  handlowych 

przedłożonych przez Odwołującego.  

W  tym  miejscu  Izba  zwraca  uwagę,  że  o  ile  w  przypadku  wykazania,  że  oferta  nie 

zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu ciężar dowodu, zgodnie z art. 90 ust. 2 Pzp, spoczywa 

na  wykonawcy  to 

w  przypadku  czynności  odrzucenia  jego  oferty  obowiązek  wykazania 

okoliczności związanych z tym, że oferta podlega odrzuceniu spoczywa na Zamawiającemu. 

Wobec  tego  zasadnym  jest  twierdzenie,  że  Zamawiający  w  informacji  o  odrzuceniu  ofert 

szczegółowo i konkretnie wskazać i opisać wszystkie przyczyny na podstawie których uznał, 

że oferta wykonawcy podlega odrzuceniu. Na kanwie powyższych rozważań nie może ostać 

się  stwierdzenie  Zamawiającego,  że  „Zamawiający  nie  ma  obowiązku  podpowiadać  w 

Wykonawcy  dlaczego  zadeklarowaną  przez  niego  cenę  uważa  za  rażąco  niską”.  Wobec 

powyższego Izba stwierdziła, że rację ma Odwołujący, który wskazywał, że w rozpoznawanej 

sprawie brak było podstaw do odrzucenia oferty Odwołującego jako zawierającej rażąco niską 

cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Bior

ąc  pod  uwagę  zgłaszany  w  toku  rozprawy  poziom  rozpiętości  cen  w  zakresie 

poszczególnych  pozycji  pomiędzy  szacunkami  Zamawiającego  a  kwotami  podanymi  przez 

Odwołującego  w  kosztorysie  ofertowym  złożonym  przez  wykonawcę  Arbud  wraz  z 

wyjaśnieniami wskazać należy, że powyższa kwestia wymaga dalszego wyjaśnienia ze strony 

wykonawcy. Również inne zagadnienia, związane z wyjaśnieniami Odwołującego i złożonymi 

dowodami  wymagają  wyjaśnienia.  Przykładowo  zgłaszana  przez  Zamawiającego  kwestia 

rozbieżności  pomiędzy  treścią  wyjaśnień  złożonych  przez  Odwołującego,  w  których  w  pkt  1 

odwołał się do dowodu pochodzącego od Przedsiębiorstwa Wielobranżowego Spec-bet M. P. 

z  siedzibą  w  Makowcu  k.  Radomia,  ul  Radomska  13,  26-640  Skaryszew  podczas,  gdy  jako 

dowód  została  załączona  wyceny  materiałów  budowlanych  firmy  Zakładu  Materiałów 

Budowla

nych mgr. inż. A. P. . W związku z tym Izba uznała, że pełne zbadanie zagadnienia 

dotyczącego występowania w ofercie Odwołującego ceny rażąco niskiej wymaga powtórnego 

wezwania  wykonawcy  Arbud  na  podstawie  art.  90  ust.  1a  pkt  1  Pzp  do  złożenia  wyjaśnień. 

Zgodnie  z  ustaloną  linią  orzeczniczą  wystosowanie  powtórnego  wezwania  do  wykonawcy, 

dotyczącego  złożenia  wyjaśnień  jest  dopuszczalne  jeśli  odnosi  się  i  zawiera  w  zakresie 

pierwotnie  składanych  przez  wykonawcę  wyjaśnień  lub  dowodów,  a  nie  stanowi  dla 

wykonawcy  drugą  szansę  na  wyjaśnienie  zagadnień  do  których  powinien  był  się  odnieść  w 

odpowiedzi na pierwsze wezwanie Zamawiającego. Uwzględniając stanowisko Izby wyrażone 

p

owyższej  stwierdzić  należy,  że  w  rozpoznawanej  sprawie  Zamawiający  powinien  dokonać 

ponownego  badania  i  oceny  oferty  Odwołującego  połączonej  z  ponownym  wezwaniem 

wykonawcy do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp. 

Biorąc  pod  uwagę  powyższe  Izba  stwierdziła,  że  wskazane  przez  Izbę  naruszenia, 

które  zostały  opisane  powyżej,  miały  wpływ  na  wynik  postępowania  dlatego  też  Izba 

uwzględniła  odwołanie  i  nakazała  Zamawiającemu  dokonanie  czynności  opisanych  w 

sentencji wyroku. 

O  kosztach  postępowania  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10  ustawy 

stosownie do wyniku postępowania oraz w oparciu o przepisy § 1 ust. 1 pkt 1, § 3 pkt 1 i 2 lit. 

b), § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu 

odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  Nr  41,  poz.  238).  Izba  uwzględniła  koszty 

pełnomocnika  Odwołującego  w  kwocie  3.600,00  zł  w  oparciu  o  przedłożoną  na  rozprawie 

fakturę VAT. 

……………………………….………