Sygn. akt: KIO 2380/21
WYROK
z dnia 21
września 2021 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Katarzyna Prowadzisz
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie, w Warszawie, w dniu 16 wrze
śnia 2021 roku odwołania
wniesionego do Prezesa Kr
ajowej Izby Odwoławczej w dniu 9 sierpnia 2021 roku przez
wykonawcę Asseco Poland spółka akcyjna z siedzibą w Rzeszowie
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Skarb Państwa – Główny Inspektorat
Transportu Drogowego w Warszawie
orzeka:
Uwzględnia odwołanie.
Nakazuje Zamawiającemu wykreślenie w załączniku do SWZ: Załącznik OF.0. -
OFERTA dla Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego punktu 6 oraz nakazuje
wykreślenie ze Specyfikacji Warunków Zamówienia, Część III - Opisu przedmiotu
zamówienia punktu 4.7.3 oraz punktu 4.7.5..
Nakazuje Zamawiającemu wprowadzenie do Specyfikacji Warunków Zamówienia,
Część III - Opisu przedmiotu zamówienia „opisu kryteriów równoważności” - kryteria
stosowane w cel
u oceny równoważności.
2. K
osztami postępowania obciąża Zamawiającego Skarb Państwa – Główny
Inspektorat Transportu Drogowego w Warszawie i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Asseco Poland spółka akcyjna z siedzibą w Rzeszowie tytułem wpisu
od odwołania,
zasądza od Zamawiającego Skarb Państwa – Główny Inspektorat Transportu
Drogowego w Warszawie na rzecz wykonawcy
Asseco Poland spółka akcyjna
z siedzibą w Rzeszowie kwotę 11 100 zł 00 gr (słownie: jedenaście tysięcy
sto złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione tytułem wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 58
0 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2019 z późn. zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………………………..
Sygn. akt: KIO 2380/21
U Z A S A D N I E N I E
Zamawiający Skarb Państwa – Główny Inspektorat Transportu Drogowego
w Warszawie
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą
Świadczenie usług wsparcia i utrzymania systemu służącego do kompleksowej obsługi
gospodarki mandatowej oraz działań windykacyjnych prowadzonych GITD.
O
głoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu
2 sierpnia 2021 roku pod numerem 2021/ BZP 134310.
9 sierpnia 2021 roku
(poniedziałek) Odwołujący wniósł odwołanie od niezgodnej
z przepisami
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z
2019 r. poz. 2019 ze zm.; dal
ej: „ustawa”) czynności Zamawiającego dotyczącej opisania
przedmiotu zamówienia w sposób ogólny, naruszający zasady PZP, utrudniający uczciwą
konkurencją przez wprowadzenie wymogów, które wymagają od Wykonawcy pozyskania
licencji do realizacji przedmiotu umowy.
Odwołujący wskazał, że SWZ ewidentnie promuje
dotychczasowego producenta tj. firmę TBD Systemy Informatyczne spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością co do systemu którego Zamawiający nie posiada autorskich praw
majątkowych. Skutkuje to — wykluczeniem innych Wykonawców, faktycznie dopuszczając
do realizacji zamówienia wyłącznie jednego wykonawcę. Odwołanie wniósł również
od niezgodnej z przepisami u
stawy czynności Zamawiającego dotyczącej pozornego opisu
równoważności przedmiotu zamówienia oraz braku określenia przez Zamawiającego
wyczerpujących i jednoznacznych kryteriów równoważności.
Odwo
łujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 16 pkt 1, 2 ustawy
w związku z art. 99 ust. 1, 4 ustawy przez dokonanie Opisu
Przedmiotu
Zamówienia
w
sposób
uzależniający
innych
Wykonawców
od dotychczasowego producenta poprzez wprowadzenie do SWZ wymagania:
4.7.4. GITD użytkuje oprogramowanie TBD-MK „Mandaty Karne” ww. spółki TBD
Systemy Informatyczne na zasadzie licencji użytkowania oprogramowania.
4.7.5. Z uwag
i na powyższe realizacja przedmiotowego zamówienia będzie
wy
magała uzyskania przez Wykonawcę stosownych kodów, uprawnień, licencji i/lub
zgody producenta, tj. TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o. na ingerencje
w oprogramowanie Systemu w celu i w zakresie
niezbędnym do wykonania
przedmiotu zamówienia.
co jednoznacznie ogranicza konkurencję i uniemożliwia złożenie oferty Wykonawcom
innym niż producent posiadanego przez Zamawiającego oprogramowania tj. firma
TBD Syste
my Informatyczne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
2) art. 16 pkt 1 i 2 ustawy
w związku z art. 99 ust. 5 i 6 ustawy przez wprowadzenie
do SWZ pozornej równoważności (brak zdefiniowania czym ma być rozwiązanie
równoważne oraz brak określenia przez Zamawiającego wyczerpujących
i jednoznaczny
ch kryteriów równoważności) w sytuacji gdy przedmiot zamówienia
uniemożliwia dostarczenie rozwiązania równoważnego.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu dokonania
zmiany SWZ zgodnie z wnioskami wskazanymi w uzasadnieni.
W przypadku uwzględnienia
przez Zamawiającego w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu, Odwołujący żąda
od Zamawiającego dokonania czynności zgodnie ze wskazanym powyżej żądaniem
odwołania. Interes we wniesieniu odwołania.
Odwołujący podał, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia
w rozumieniu art. 505 ust 1 u
stawy oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego wskazanych przepisów Ustawy. Wskazane w odwołaniu
niezgodne z prawem zapisy SWZ powodują, że Odwołujący nie ma możliwości złożenia
oferty i tym samym utraci szansę na uzyskanie zamówienia. Odwołujący może zatem
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów Ustawy wskazanych
w odwołaniu. Gdyby nie wprowadzone do SWZ postanowienia dające możliwość złożenia
oferty przez tylko jednego Wykonawcę Odwołujący mógłby złożyć ofertę, uzyskać
zamówienie, a następnie należycie realizować zamówienie. Ustalenie przez Zamawiającego
przedmiotowej treści SWZ uniemożliwia Odwołującemu udział w postępowaniu.
Odwołujący następująco uzasadnił przedstawione w odwołaniu zarzuty
STAN FAKTYCZNY
W dniu
2 sierpnia 2021 roku Zamawiający opublikował SWZ w postępowaniu
na Świadczenie usług wsparcia i utrzymania systemu służącego do kompleksowej obsługi
gospoda
rki mandatowej oraz działań windykacyjnych prowadzonych w GITD.
Odwołujący tj. Asseco Poland S.A. z siedzibą w Rzeszowie, po dokonaniu analizy
do
kumentacji postępowania stwierdził, że zawiera dokumentacja postanowienia, które
uniemożliwiają złożenie oferty. Odwołujący sformułował dwa główne zarzuty.
ASPEKTY PRAWNE
Przy sporządzaniu OPZ, Zamawiający naruszył zasadę uczciwej konkurencji (art. 16 pkt 1
ustawy
), zgodnie z którą, Zamawiający ma obowiązek przeprowadzenia postępowania
w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji, co oznacza, że jest
on zobowiązany do stworzenia warunków do uczciwego konkurowania przez wykonawców
o uzyskanie zamówienia, jak też do eliminowania zachowań sprzecznych z prawem lub
etyką. W szczególności warto zwrócić uwagę na regulacje odnoszące się do opisu
przedmiotu zamówienia i warunków stawianych wykonawcom ubiegającym się o udzielenie
zamówienia. Na etapie ich określania przez Zamawiającego doszło do próby ograniczenia
konkurencji przez
zawężenie kręgu wykonawców ponad potrzebę zapewnienia,
że zamówienie będzie wykonywać wykonawca wiarygodny i zdolny do jego realizacji.
Przy sporządzaniu OPZ Zamawiający naruszył zasadę przejrzystości (art. 16 pkt 2 ustawy),
zgodnie z którą warunki i zasady postępowania o udzielenie zamówienia powinny być
zapisane w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia w sposób jasny,
precyzyjny i jednoznaczny, który po pierwsze pozwoli wszystkim oferentom na zrozumienie
ich dokładnego zakresu i dokonanie ich wykładni w taki sam sposób, a po drugie umożliwi
Z
amawiającemu faktyczne sprawdzenie, czy oferty odpowiadają wymaganiom określonym
w
postępowaniu. Niniejsza dokumentacja jest bardzo ogólna, mało precyzyjna i pozostawia
szereg „luk interpretacyjnych” dla wykonawców, co uniemożliwia złożenie Odwołującemu
konkurencyjnej oferty.
WADLIWY OPIS PRZEDMI
OTU ZAMÓWIENIA
Odwołujący podał konkretne fragmenty SWZ, w szczególności OPZ oraz Formularza Oferty,
które w jego ocenie mają charakter ogólny, ograniczający konkurencję, naruszający
postanowienia ustawy.
Nałożenie na Wykonawcę wymogu posiadania uprawnienia do dokonywania modyfikacji i
zmian w systemie TBD-
MK „Mandaty karne”, którego producentem jest firma TBD Systemy
Informatyczna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
W Formularzu Oferty w pkt
6 Zamawiający wymaga złożenia przez Wykonawcę
oświadczenia o treści: „Będąc w pełni świadomym/i, iż Zamawiający nie posiada
majątkowych praw autorskich do systemu TBD- MK „Mandaty Karne” oświadczam, że
Wykonawca jest uprawniony do dokonywania mod
yfikacji i zmian w ww. systemie, którego
producentem jest firma TBD Systemy
Informatyczne sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach, przy
ulicy: Zgoda 57, w zakresie niezbędnym do należytego i terminowego wykonania
przedmiotowego zamówienia. W związku z powyższym, czynności podejmowane przez
Wykonawcę w ramach zawartej umowy nie naruszą praw autorskich producenta i zasad
licencjonowania systemu TBD-
MK „Mandaty Karne”;
Zamawiający wskazał, że kody źródłowe, jak i wszelkie prawa, w tym autorskie prawa
majątkowe do kodów źródłowych do systemu TBD-MK „Mandaty Karne” należą do firmy
TBD S
ystemy Informatyczne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej:
TBD)
i ze względu na powyższe do realizacji przedmiotowego konieczne jest uzyskanie przez
wykonaw
cę prawa do dostępu i modyfikacji kodu źródłowego od firmy TBD. Ponadto,
zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020
roku w sprawie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub
oświadczeń, jakich może żądać Zamawiający od wykonawcy (Dz.U.2020.2415)
Z
amawiający może żądać w określonej formie wskazanych w Rozporządzeniu
podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń. Tymczasem,
żądanie zawarte w pkt 6 Formularza Ofert jest żądaniem wykraczającym poza ramy
określone w powołanych przepisach prawa. Oświadczenie żądane przez Zamawiającego ma
de facto na celu wykazanie, że Wykonawca przed upływem terminu składania ofert zawarł
stos
unek zobowiązaniowy z podmiotem trzecim, dotyczący umożliwienia mu dokonywania
modyfikacji i zmian w systemie, którego producentem jest firma TBD. Zatem żądane prze
Zamawiającego oświadczenie musi zostać uznane za sprzeczne z Rozporządzeniem
Ministra Rozwoju Pracy i Technologii z dnia 23 grudnia 2020 roku w sprawie podmiotowych
środków
dowodowych
oraz
innych
dokumentów
lub oświadczeń, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy.
Zamawiający nakłada na wykonawcę obowiązek samodzielnego uzyskania wszelkich
informacji, danych i zezwoleń niezbędnych do ingerencji w autorski system TBD, któremu
przysługują prawa autorskie do oprogramowania, z którego korzysta Zamawiający. W ocenie
Odwołującego, to Zamawiający powinien - w ramach przygotowania postępowania - uzyskać
wszelkiego rodzaju dane oraz zgody i zezwolenia
niezbędne do wykonania
przedmiotu
zamówienia i nie obarczać ryzykiem ich nieuzyskania wykonawców. Wykonawcy
są w rezultacie zdani na dobrą wolę dotychczasowego dostawcy systemu TBD-MK, który
jako konkurent może podyktować zróżnicowane warunki udzielenia zgody wymaganej przez
Zamawiającego w zależności od danego wykonawcy, a co bardziej prawdopodobne TBD
jako jeden z potencjalnych oferentów zainteresowanych pozyskaniem zamówienia może w
o
góle nie udostępnić tych danych i wymaganych zezwoleń pozostałym oferentom. Działania
takie -
abstrahując od faktu, że z pewnością nie przyniosłyby pożądanego efektu - nie byłyby
zgodne z zasadą równego traktowania wszystkich wykonawców. To Zamawiający jest
gospodarzem postępowania, i to na nim ciąży obowiązek umożliwienia wykonawcom
złożenie porównywalnych ofert. To Zamawiający powinien zapewnić wszystkim potencjalnym
wykonawcom te same warunki realizacji zamówienia. Zamawiający nie może oczekiwać,
że
uprzywilejowany
wykonawca
TBD
stanowiący
bezpośrednią
konkurencję
dla
Odwołującego przekaże wszelkie niezbędne informacje i zezwolenia swojej konkurencji,
aby mogła złożyć ofertę w Postępowaniu. Jeżeli natomiast chciałby zrobić to odpłatnie, to
oczekiwanie Zamawiającego, by wykonawcy na własny koszt kupowali niezbędne dane
i zezwolenia, jest wprost niezgodne z nakazem, by opis przedmiotu zamówienia nie utrudniał
uczciwej
konkurencji.
Dodatkowo,
oczekiwanie
by
każdy
inny
wykonawca
niż uprzywilejowany TBD ponosił dodatkowe koszty w rażący sposób narusza ustawę.
Odwołujący wniósł o: usunięcie postanowienia w SWZ oraz konieczności złożenia
oświadczenia, że Wykonawca jest uprawniony do dokonywania modyfikacji i zmian
w systemie i nałożenie na Zamawiającego obowiązku uzyskania licencji lub praw autorskich
lub autoryzacji właściciela majątkowych praw autorskich w zakresie wymaganym
postępowaniem do oprogramowania TBD-MK „Mandaty karne”, uprawniającej potencjalnego
Wykonawcę do wsparcia i utrzymywania Systemu zgodnie z OPZ
W części III SWZ Opis Przedmiotu Zamówienia pkt 4.7 ppkt 4.7.2., 4.7.3., 4.7.4, 4.7.5.
Zamawiający wymaga uzyskania przez Wykonawcę stosownych kodów, uprawnień, licencji
i/lub zgody producenta, tj. TBD na ingerencje w oprogramowanie Systemu
w celu i w zakresie niezbędnym do wykonania przedmiotu zamówienia.
„4.7.2.Zamawiający korzysta obecnie z systemu TBD-MK „Mandaty Karne” (dalej również
jako „System”), którego producentem jest firma TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o.
z siedzibą w Kielcach, przy ulicy Zgoda 57, KRS: 0000269685, REGON: 260132154, NIP:
26698, jednakże nie posiada do niego majątkowych praw autorskich.
4.7.3.Wykonawca składający ofertę w ramach przedmiotu zamówienia musi być uprawniony
do dokonywania modyfikacji i zmian w ww., systemie, tak by czynności wykonywane
w ramach zamówienia nie naruszały praw autorskich i zasad licencjonowania systemu TBD-
MK „Mandaty Karne”.
4.7.4. GITD użytkuje oprogramowanie TBD-MK „Mandaty Karne” ww. spółki TBD Systemy
Informatyczne na zasadzie licencji użytkowania oprogramowania.
4.7.5.Z uwagi na powyższe realizacja przedmiotowego zamówienia będzie wymagała
uzyskania przez Wykonawcę stosownych kodów, uprawnień, licencji i/lub zgody producenta,
tj. TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o. na ingerencje w oprogramowanie Systemu w celu i
w zakresie niezbędnym do wykonania przedmiotu zamówienia. ”
Z dostępnej dokumentacji niniejszego postępowania jednoznacznie wynika, iż dostawcą
dotychczasowego systemu jest firma TBD.
Zamawiający w ramach dokumentacji
postępowania nie udostępnił niezbędnych informacji, umożliwiających wycenę realizacji
przedmiotu zamówienia przez wykonawców innych niż producent posiadanego
oprogramowani. Stwierdzić należy, że obecnie jedynie firma TBD oraz ewentualny
podwykonawca firmy TBD,
który jest twórcą dostarczonego programu TBD-MK, są w stanie
złożyć ofertę. Zamawiający, nie podjął działań mających na celu zapewnienie sobie
dokumentacji technicznej, jak i odpowiednich zapisów o prawach wyłącznych w pierwotnej
umowie z TBD
co umożliwiłoby opisanie przedmiotu zamówienia z zachowaniem zasad
uczc
iwej konkurencji. Dane potrzebne do realizacji zamówienia powinien zapewnić sam
Zamawiający, a nie Wykonawca w porozumieniu z producentem posiadanego przez
Zamawiającego systemu, który nie ma żadnych zobowiązań względem innego wykonawcy,
a jedynym podmio
tem mającym na niego wpływ w ramach posiadanych zobowiązań
umownych jest właśnie Zamawiający. Producent oprogramowania nie ma żadnych
obowiązków względem konkurenta, w tym udostępniania mu danych odnośnie własnych
systemów. Przenoszenie odpowiedzialności na wykonawcę za uzgodnienie z innym
producentem warunków udostępnienia danych niezbędnych do realizacji zamówienia jest
niedopuszczalne. Zamawiający przewidując konieczność zapewnienia prawidłowej
eksploatacji i utrzymania systemu informatycznego, w tym również możliwość jego
modyfikacji, powinien zapewnić sobie taki zakres uprawnień i wiedzy o systemie, który
umożliwiłby mu dokonywanie ww. czynności bez zgody twórcy systemu. Zamawiający
powinien zagwarantować sobie prawa do systemu w takim zakresie, aby zamówienia
na jego utrzymanie mógł powierzyć również innemu wykonawcy, wybranemu w procedurze
konkurencyjnej. Mając powyższe na uwadze Zamawiający nie może powoływać się na to,
że prawa zależne do systemu nie zostały przez niego skutecznie zabezpieczone.
Odwołujący wskazał, iż możliwość świadczenia usług wsparcia i utrzymania systemu
służącego do kompleksowej obsługi gospodarki mandatowej oraz działań windykacyjnych
wymaga udostępnienia przez Zamawiającego na obecnym etapie kodów źródłowych tego
oprogramowania pozyskania przez Zamawiającego licencji uprawniającej potencjalnego
Wykonawcę do świadczenie usług utrzymania systemu. Zamawiający wymaga
od wykonawcy ingerencji bezpośrednio w kod źródłowy istniejącego rozwiązania TBM-MK
przez świadczenie usług wsparcia i utrzymania, nie jest to rozwiązanie "gotowe”
a dedykowane, wykonane na zlecenie Zamawiającego przez firmę TBD oraz ewentualne
podmioty powiązane, w ramach innego zamówienia publicznego, obecnie jedynie TBD
i Zamawiający posiadają informacje wymagane do realizacji zamówienia. Bez udostępnienia
kodów źródłowych pozostałym oferentom zainteresowanym zamówieniem wyłącznie TBD
będzie miało możliwość świadczenia usług wsparcia i utrzymania oprogramowania.
Zamawiający formułując powyższe wymagania faworyzuje udział w postępowaniu podmiotu
posiadającego autorskie prawa majątkowe do systemu. Brak jakichkolwiek gwarancji
ze strony Zamawiającego, że zapewni wykonawcy współpracę ze wskazanym podmiotem
trzecim powoduje, że wykonawca jeszcze przed wyborem najkorzystniejszej oferty
w postępowaniu, zobowiązany będzie ponieść koszty zawarcia stosunku obligacyjnego
z podmiotem trzecim, w zakresie zapewnienia wykonawcy możliwości świadczenia usług
wsparcia do którego autorskie prawa majątkowe posiada podmiot trzeci. Przy tym jednak,
wykonawca nie dysponuje żadnymi prawnie skutecznymi środkami pozwalającymi
na zobowiązanie podmiotu trzeciego do umożliwienia wykonawcy świadczenia usług
utrzymaniowych. Zawarcie zatem stosunku obligacyjnego pomiędzy wykonawcą
a podmiotem trzecim całkowicie zależne jest od woli stron. Mało prawdopodobne jest przy
tym, aby podmiot trzeci skłonny był udzielać wsparcia innym wykonawcom w wymaganym
przez Z
amawiającego zakresie, gdyż są to podmioty prowadzące działalność konkurencyjną
w stosunku do niego.
Zamawiający nie udostępnił kodów źródłowych, warunków licencji oraz
dokumentacji systemu niezbędnej wykonawcom, która umożliwi wykonanie w sposób
należyty usług wsparcia i utrzymania systemu.
Brak przekazania przez Zamawiającego tzw.
protokołów komunikacji oraz kodów źródłowych pozwalających na modyfikację systemu
informatycznego, niezbędną do bieżącej asysty technicznej, uniemożliwia w istocie
sporządzenie oferty, a tym bardziej realizację zamówienia. Zamawiający powinien zapewnić
wszystkim potencjalnym wykonawcom takie same warunki realizacji zamówienia, otworzyć
postępowanie dla innych Wykonawców i zapewnić realną konkurencyjność. Zabezpieczy
to Zamawiającego przed wpłynięciem tylko jednej oferty firmy TBD, bowiem dotychczasowy
d
ostawca rozwiązania, przy obecnym kształcie SWZ, mając świadomość, że inni wykonawcy
nie są w stanie konkurować przy utrzymaniu jego systemu, nie będzie odczuwał jakiejkolwiek
presji konkurencyjnej i nie będzie miał motywacji do zaproponowania Zamawiającemu
korzystnej ceny za wykonanie przedmiotu zamówienia. Wskazał Odwołujący wyrok Krajowej
Izby Odwoławczej z dnia 4 lipca 2019, sygn. akt KIO 1129/19.
Odwołujący podał, że nie kwestionuje, że określenie przedmiotu zamówienia jest decyzją
Zamawiającego, jednakże Zamawiający powinien opisać przedmiot zamówienia w zgodzie
z zapisami ustawy
, w sposób, który będzie zapewniał konkurencyjność postępowania
i możliwość złożenia zainteresowanemu wykonawcy oferty niepodlegającej odrzuceniu oraz
takiej, która realnie będzie mogła konkurować z ofertami innych wykonawców, przy
jednoczesnym respektowaniu uzasadnionych w sposób obiektywny potrzeb Zamawiającego.
Odwołujący podał, że przy obecnej treści SWZ nie jest to możliwe.
Odwołujący wniósł o: usunięcie wymagania uzyskania przez Wykonawcę stosownych
kodów, uprawnień, licencji i/lub zgody producenta, tj. TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o.
na ingerencje w oprogramowanie Systemu w celu i w zakresie niezbędnym do wykonania
przedmiotu zamówienia. Nałożenie na Zamawiającego obowiązku uzyskania licencji lub
praw autorskich lub autoryzacji właściciela majątkowych praw autorskich w zakresie
wymaganym postępowaniem do oprogramowania TBD-MK „Mandaty karne”, uprawniającej
potencjalnego Wykonawcę do świadczenia usług wsparcia i utrzymywania Systemu zgodnie
z OPZ.
POZORNA RÓWNOWAŻNOŚĆ
W części III SWZ Opis Przedmiotu Zamówienia pkt 4.7 ppkt 4.7.6.1., 4.7.6.5., 4.7.6.6., brak
zdefiniowania czym tak naprawdę ma być rozwiązanie równoważne oraz brak określenia
przez Zamawiającego wyczerpujących i jednoznacznych kryteriów równoważności:
„4.7.6.1. Każde rozwiązanie równoważne (dotyczące zarówno nazewnictwa wskazanego
w Opisie przedmiotu zamówienia, jak i informacji wskazanych w treści SWZ) musi zapewniać
całkowitą zgodność z rozwiązaniami wykorzystanymi w posiadanym przez Zamawiającego
Systemie (wskazanymi w OPZ), nie może powodować konieczności zmiany środowiska
pracy oraz poszczególnych funkcjonalności Systemu (wskazanych w OPZ), nie może
powodować powstawania błędów w Systemie, nie może negatywnie wpływać na działanie
Systemu, w tym na jego szybkość i wydajność. Z uwagi na powyższe, wszelkie odniesienia
do nazewnictwa i funkcjonalności (w tym nazwy handlowe) są zgodne z przepisami ustawy
Pzp, a ich użycie jest uzasadnione specyfiką prowadzonego zamówienia.
4.7.6.4. Wykonawca, który powołuje się na rozwiązanie równoważne opisywane przez
Zamawiającego, jest obowiązany wykazać, że oferowane przez niego rozwiązanie spełnia
wymagania określone przez Zamawiającego w niniejszym SWZ. 4.7.6.5. W przypadku, gdy
zaoferowane przez Wykonawcę rozwiązanie równoważne nie będzie właściwie współdziałać
ze sprzętem i oprogramowaniem funkcjonującymi w infrastrukturze Zamawiającego,
Wykonawca pokryje wszystkie koszty związane z przywróceniem i sprawnym działaniem
infrastruktury sprzętowo-programowej Zamawiającego.
4.7.6.6. W przypadku zaoferowania rozwiązania równoważnego Wykonawca jest
zobowiązany uwzględnić w ofercie wszelkie koszty jego wdrożenia i integracji z infrastrukturą
sprzętowo-programową Zamawiającego, w tym koszty ewentualnych instruktaży oraz
migracji danych oraz pokryje również wszelkie udokumentowane koszty po stronie
Zamawiającego, związane z wdrożeniem rozwiązania równoważnego.”
Opis przedmiotu zamówienia powinien być jednoznaczny i wyczerpujący, uwzględniać
wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty, nie
utrudniając przy tym uczciwej konkurencji. Utrwalone orzecznictwo Krajowej Izby
Odwoławczej potwierdza, iż obok użycia słów "lub równoważny” Zamawiający ma obowiązek
określić granice oczekiwanej równoważności, aby w konsekwencji móc ocenić ofertę oraz
aby wykonawcy mieli
pełną jasność co do oczekiwań Zamawiającego w zakresie
właściwości i istotnych cech przedmiotu zamówienia. Zatem to na Zamawiającym ciąży
obowiązek określenia istotnych cech, parametrów lub funkcjonalności, których spełnienie
pozwoli na uznanie oferowanego produktu za równoważny do produktu określonego w SWZ.
Wprowadzenie pozornej równoważności, przy jednoczesnym preferowaniu produktu jednego
producenta, narusza w opinii odwołującego ustawę. Wszystkie parametry decydujące
o równoważności, a tym samym mające bezpośredni wpływ na sporządzenie oferty,
wykonawca powinien poznać na podstawie treści SWZ. Parametry równoważności powinny
zostać
skonkretyzowane
przez
wskazanie
konkretnych
wymaganych
wartości
poszczególnych parametrów, funkcjonalności, które są istotne z punktu widzenia
Z
amawiającego. Przedmiot zamówienia obejmuje świadczenie usług wsparcia i utrzymania
systemu konkretnego producenta
, zatem żaden Wykonawca w praktyce nie jest w stanie
zapewnić
rozwiązania
równoważnego.
Brak
jednoznacznego
uszczegółowienia,
co Zamawiający rozumie przez użyte w OPZ pojęcie "równoważność” powoduje,
że możliwość złożenia oferty równoważnej nie ma charakteru rzeczywistego, lecz tylko
pozorny.
P
rzedmiotem postępowania są usługi to spełnienie przez Wykonawców warunków
równoważności oznaczałoby w praktyce konieczność zaoferowania przez Oferentów (innych
niż TBD) nie tylko usług ale także dostarczenie nowego systemu oraz m.in. przeprowadzenie
procesu migracji danych z obecnego systemu co zdecydowanie zmieniłoby zakres
przedmiotu zamówienia, w konsekwencji powodując istotnie wyższe ceny ofertowe
i oczywistą niekonkurencyjność w porównaniu do uprzywilejowanego oferenta jakim jest TBD
oraz odbierając realne możliwości pozyskania zamówienia przez pozostałych oferentów. Z
powyższego wynika, iż Zamawiający nie opisał przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem
wszystkich wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na złożenie oferty. Nie wiadomo
jakie są koszty integracji związane z zapewnieniem współpracy ze strony firmy TBD oraz
jakie zgody należy uzyskać. Opis przedmiotu zamówienia stanowi kluczowy element
przygotowanej przez Zamawiającego dokumentacji i nie może być on ogólny oraz
niedookreślony. Zamawiający nie może przenosić na wykonawców składających oferty
ciężaru jego dookreślenia, poprzez nałożenie obowiązku bezpośredniego kontaktu z firmami
trzecimi, w celu ustalania kosztów i wymagań związanych z integracją z ich systemami.
W
sytuacji, gdy Zamawiający nie opisuje przedmiotu zamówienia w sposób wystarczająco
dokładny i jednoznaczny stwarza przewagę konkurencyjną dla dotychczasowego dostawcy.
Prowadzenie postępowania w trybie podstawowym i pozorne dopuszczenie do świadczenia
usług wsparcia i utrzymania systemu TBD -MK innych podmiotów ma charakter wyłącznie
fasadowy.
Odwołujący wniósł o: Wykreślenie pozornych postanowień dotyczących rozwiązania
równoważnego ewentualnie precyzyjne zdefiniowanie przez Zamawiającego czym ma być
rozwiązanie równoważne oraz zmodyfikowanie parametrów równoważności w taki sposób,
aby odzwierciedlały one wymagania Zamawiającego wyłącznie co do przedmiotu
zamówienia (usług wsparcia i utrzymania systemu służącego do kompleksowej obsługi
g
ospodarki mandatowej oraz działań windykacyjnych), umożliwiały zachowanie
konkurencyjności postępowania i nie wymuszały po stronie potencjalnych oferentów
konieczności dostarczenia dodatkowych elementów nie stanowiących przedmiotu obecnego
postępowania np. systemu oraz usług dodatkowych (np. migracji danych z obecnego
systemu.
Uprawdopodobnienie oraz ciężar dowodu – Odwołujący podał, że bezwzględnie
uprawdopodobnił, że SWZ w niniejszym postępowaniu utrudnia uczciwą konkurencję.
Zgodnie ze stanowiskiem Izby
: „Po stronie wykonawcy wystarczy jedynie uprawdopodobnić,
że opis przedmiotu zamówienia mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.” (Wyrok KIO z dnia
24 kwietnia 2009 r., KIO/UZP 466/09 oraz z dnia 26 sierpnia 2011 r., KIO 1734/11). W takiej
sytuacji, ciężar dowodu zostaje przeniesiony na Zamawiającego, który powinien wykazać,
że więcej niż jeden podmiot spełnia także wymogi SIWZ. „Wystarczającym jest
uprawdopodobnienie utrudnienia konkurencji przy opisie przedmiotu zamówienia, Tym
samym Zamawiający powinien skutecznie udowodnić, że więcej niż jeden podmiot spełnia
parametry wyznaczone w specyfikacji.” (Wyrok KIO z dnia 13 stycznia 2009 r., KIO/UZP
Po przeprowadzeniu posiedzenia i rozprawy
z udziałem Stron na podstawie
zebranego materiału w sprawie Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co następuje:
Izba wskazuje, że postępowanie o udzielnie zamówienia publicznego prowadzone
jest na podstawie
ustawy z dnia 11 września 2019 roku Prawo zamówień publicznych (Dz. U.
z 2019 poz. 2019 ze zm. dal
ej: „ustawa” lub „Pzp”).
Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi
art. 528 nowej ustawy
skutkujących odrzuceniem odwołania. Odwołanie zostało złożone
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 9 sierpnia 2021 roku (poniedziałek) od czynności
Zamawiającego z dnia 2 sierpnia 2021 roku. Kopia odwołania została przekazana
w ustawowym terminie Zamawiającemu, co zostało potwierdzone przez Odwołującego
na posiedzeniu
oraz wynika z akt sprawy odwoławczej.
Skład orzekający Izby rozpoznając sprawę uwzględnił akta sprawy odwoławczej,
które zgodnie z par. 8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku
w sprawie postępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą (Dz.
U. z 2020 r. poz. 2453) s
tanowią odwołanie wraz z załącznikami oraz dokumentacja
postępowania o udzielenie zamówienia w postaci elektronicznej lub kopia dokumentacji,
o której mowa w § 7 ust. 2, a także inne pisma składane w sprawie oraz pisma kierowane
przez Izbę lub Prezesa Izby w związku z wniesionym odwołaniem.
Izba uwzględniła stanowiska prezentowane na rozprawie przez Strony postępowania
odwoławczego.
Izba uwz
ględniła stanowisko prezentowane przez Zamawiającego w piśmie
procesowym z dnia 15
września 2021 roku „Odpowiedź Zamawiającego na odwołanie”. Izba
dopuściła w poczet materiału dowodowego w sprawie dokumenty załączone do ww. pisma
oraz zawnioskowane przez Z
amawiającego.
Izba ustaliła stan faktyczny:
Na podstawie art. 552 ust. 1 ustawy
Izba wydając wyrok bierze za podstawę stan
rzeczy ustalony w toku postępowania odwoławczego.
Zgodnie ze
Specyfikacją Warunków Zamówienia (dalej: SWZ) Część III – Opis przedmiotu
zamówienia Zamawiający określił następujące wymagania:
Przedmiot zamówienia.
Przedmiotem
zamówienia
jest
wsparcie
i
utrzymanie
systemu
wykorzystywanego aktualnie w Głównym Inspektoracie Transportu Drogowego do
kompleksowej obsługi gospodarki mandatowej oraz windykacji należności pieniężnych.
Zamawiający korzysta obecnie z systemu TBD-MK „Mandaty Karne” (dalej
również jako „System”), którego producentem jest firma TBD Systemy Informatyczne sp. z
o.o. z siedzibą w Kielcach, przy ulicy Zgoda 57, KRS: 0000269685, REGON: 260132154,
NIP: 6572726698, jednakże nie posiada do niego majątkowych praw autorskich.
Wykonawca składający ofertę w ramach przedmiotu zamówienia musi być
uprawniony do dokonywania modyfikacji i zmian w ww. sys
temie, tak by czynności
wykonywane w ramach zamówienia nie naruszały praw autorskich i zasad licencjonowania
systemu TBD-
MK „Mandaty Karne”.
GITD użytkuje oprogramowanie TBD-MK „Mandaty Karne” ww. spółki TBD
Systemy Informatyczne na zasadzie licencj
i użytkowania oprogramowania.
Z uwagi na powyższe realizacja przedmiotowego zamówienia będzie
wymagała uzyskania przez Wykonawcę stosownych kodów, uprawnień, licencji i/lub zgody
producenta, tj. TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o. na ingerencje w oprogramowanie
Systemu w celu i w zakresie niezbędnym do wykonania przedmiotu zamówienia.
Ze względu na sposób wykonania Systemu Zamawiający posługuje się
nazwami handlowymi poszczególnych elementów składających się na pełne środowisko
pracy System
u, gdzie z przyczyn technologicznych nie ma możliwości zastosowania
rozwiązania innego, niż zostało to pierwotnie ustalone. Zamawiający dopuszcza rozwiązania
równoważne, gwarantujące należytą realizację przedmiotu zamówienia, w sposób
wymagany przez Zamawi
ającego.
Każde
rozwiązanie
równoważne
(dotyczące
zarówno
nazewnictwa wskazanego w Opisie przedmiotu zamówienia, jak i informacji
wskazanych w treści SWZ) musi zapewniać całkowitą zgodność z rozwiązaniami
wykorzystanymi w posiadanym przez Zamawiaj
ącego Systemie (wskazanymi w
OPZ), nie może powodować konieczności zmiany środowiska pracy oraz
poszczególnych funkcjonalności Systemu (wskazanych w OPZ), nie może
powodować powstawania błędów w Systemie, nie może negatywnie wpływać na
działanie Systemu, w tym na jego szybkość i wydajność. Z uwagi na powyższe,
wszelkie odniesienia do nazewnictwa i funkcjonalności (w tym nazwy handlowe) są
zgodne z przepisami ustawy Pzp, a ich użycie jest uzasadnione specyfiką
prowadzonego zamówienia.
Wykonawca
dos
tarczający
rozwiązanie
równoważne
zobowiązany jest do dokonania wszelkich czynności niezbędnych w celu
umożliwienia mu należytej i terminowej realizacji przedmiotowego zamówienia, ze
szczególną dbałością o zabezpieczenie danych zawartych w Systemie, w
szcz
ególności w przypadku konieczności dokonania migracji danych, jak również do
zapewnienia odpowiedniego przeszkolenia pracowników Zamawiającego.
Dostarczone
rozwiązanie
równoważne
musi
spełniać
wymagania określone w § 20 i 21 KRI oraz wynikające z art. 32 RODO i art. 36, 37,
39, 40 i 41 Ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych
przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości w
odniesieniu do zabezpieczenia przetwarzanych danych osobowych. Szczegółowy
sposób spełniania przez rozwiązanie równoważne wymagań określonych w zdaniu
poprzednim, w tym w odniesieniu do zapewnienia realizacji praw osób, których dane
dotyczą zgodnie z RODO i Ustawą o ochronie danych osobowych przetwarzanych w
związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości. Wykonawca przedstawi
rozwiązania w dokumentacji przekazywanej Zamawiającemu. W przypadku gdy
rozwiązanie równoważne będzie oprogramowaniem dedykowanym, wytwarzanym
wyłącznie na potrzeby niniejszego zamówienia, Wykonawca zobowiązany jest
uwzględnić wymagania Zamawiającego stawiane nowemu oprogramowaniu,
określone w Polityce Bezpieczeństwa Teleinformatycznego GITD, której wyciąg
zostanie udostępniony Wykonawcy. Dokumentacja rozwiązania równoważnego musi
obejmować ocenę skutków dla ochrony danych, o której mowa w RODO i ww.
ustawie, wykonaną zgodnie z zasadami obowiązującymi u Zamawiającego.
Zamawiający dopuszcza wykonanie oceny skutków dla ochrony danych wg innej
metodyki, o ile obejmuje ona wszystkie obligatoryjne elementy określone w
przepisach o ochronie danych osobowych.
Wykonawca, który powołuje się na rozwiązanie równoważne
opisywane przez Zamawiającego, jest obowiązany wykazać, że oferowane przez
niego rozwiązanie spełnia wymagania określone przez Zamawiającego w niniejszym
SWZ.
W przypadku, gdy zaoferowane przez Wykonawcę rozwiązanie
równoważne nie będzie właściwie współdziałać ze sprzętem i oprogramowaniem
funkcjonującymi w infrastrukturze Zamawiającego, Wykonawca pokryje wszystkie
koszty związane z przywróceniem i sprawnym działaniem infrastruktury sprzętowo-
programowej Zamawiającego.
W przypadku zaoferowania rozwiązania równoważnego
Wykonawca jest zobowiązany uwzględnić w ofercie wszelkie koszty jego wdrożenia i
integracji z infrastrukturą sprzętowo-programową Zamawiającego, w tym koszty
ewentualnych instruktaży oraz migracji danych oraz pokryje również wszelkie
udokumentowane koszty po stronie Zamawiającego, związane z wdrożeniem
rozwiązania równoważnego.
W załączniku do SWZ: Załącznik OF.0. - OFERTA dla Głównego Inspektoratu Transportu
Drogowego
Zamawiający podał:
Będąc w pełni świadomym/i, iż Zamawiający nie posiada majątkowych praw
autorskich do systemu TBD-
MK „Mandaty Karne” oświadczam, że Wykonawca jest
uprawniony do dokonywania modyfikacji
i zmian w ww. systemie, którego
producentem jest firma TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach,
przy ulicy: Zgoda 57, w zakresie niezbędnym do należytego i terminowego wykonania
przedmiotowego zamówienia. W związku z powyższym, czynności podejmowane
przez Wykonawcę w ramach zawartej umowy nie naruszą praw autorskich
producenta i zasad licencjonowania systemu TBD-
MK „Mandaty Karne”;
Zamawiający, za pismem z dnia 27 sierpnia 2021 roku działając na podstawie art. 286 ust. 1
ustawy z dnia
11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (tj. Dz.U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm., dalej również „ustawa Pzp”), Zamawiający - Skarb Państwa - Główny
Inspektorat Transportu Drogowego dokonuje zmiany treści SWZ w poniższym zakresie.
(…)
Cześć III SWZ – OPZ, ust 4. pkt. 4.7 – Przedmiot zamówienia, ppkt. 4.7.3
Zamiast:
Wykonawca składający ofertę w ramach przedmiotu zamówienia musi być uprawniony do
dokonywania modyfikacji i zmian w ww. systemie, tak by czynności wykonywane w ramach
zamówienia nie naruszały praw autorskich i zasad licencjonowania systemu TBD-MK
„Mandaty Karne”.
Powinno być:
Wykonawca składający ofertę w ramach przedmiotu zamówienia musi być uprawniony do
dokonywania modyfikacji i zmian w ww. systemie, tak by czynności wykonywane w ramach
zamówienia nie naruszały praw autorskich i zasad licencjonowania systemu TBD-MK
„Mandaty Karne”.
Powyższe nie dotyczy wykonawcy dostarczającego rozwiązanie równoważne, przy czym
działania wykonawcy nie mogą naruszać praw autorskich i zasad licencjonowania systemu
TBD-
MK „Mandaty Karne”.
Cześć III SWZ – OPZ, ust 4. pkt. 4.7 – Przedmiot zamówienia, ppkt. 4.7.5
Zamiast:
Z uwagi na powyższe realizacja przedmiotowego zamówienia będzie wymagała uzyskania
przez Wykonawcę stosownych kodów, uprawnień, licencji i/lub zgody producenta, tj. TBD
Systemy Informatyczne sp. z o.o. na ingerencje w oprogramowanie Systemu w celu i w
zakresie niezbędnym do wykonania przedmiotu zamówienia.
Powinno być:
Z uwagi na powyższe realizacja przedmiotowego zamówienia będzie wymagała uzyskania
przez Wykonawcę stosownych kodów, uprawnień, licencji i/lub zgody producenta, tj. TBD
Systemy Informatyczne sp. z o.o. na ingerencje w oprogramowanie Systemu w celu i w
zakresie niezbędnym do wykonania przedmiotu zamówienia. Powyższe nie dotyczy
wyk
onawcy dostarczającego rozwiązanie równoważne, przy czym działania wykonawcy nie
mogą naruszać praw autorskich i zasad licencjonowania systemu TBD-MK „Mandaty Karne”.
Cześć I SWZ – Warunki Ogólne (WO), Formularz OF.0. – Oferta, pkt. 6
Zamiast:
Będąc w pełni świadomym/i, iż Zamawiający nie posiada majątkowych praw autorskich do
systemu TBD-
MK „Mandaty Karne” oświadczam, że Wykonawca jest uprawniony do
dokonywania modyfikacji i zmian w ww. systemie, którego producentem jest firma TBD
Systemy Informatyczne
sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach, przy ulicy: Zgoda 57, w zakresie
niezbędnym do należytego i terminowego wykonania przedmiotowego zamówienia. W
związku z powyższym, czynności podejmowane przez Wykonawcę w ramach zawartej
umowy nie naruszą praw autorskich producenta i zasad licencjonowania systemu TBD-MK
„Mandaty Karne”;
Powinno być:
Będąc w pełni świadomym/i, iż Zamawiający nie posiada majątkowych praw autorskich do
systemu TBD-
MK „Mandaty Karne”, którego producentem jest firma TBD Systemy
Informatyczne s
p. z o.o. z siedzibą w Kielcach, przy ulicy: Zgoda 57, oświadczam, że:
Wykonawca jest uprawniony do dokonywania modyfikacji i zmian w ww. systemie w
zakresie niezbędnym do należytego i terminowego wykonania przedmiotowego zamówienia.
W związku z powyższym, czynności podejmowane przez Wykonawcę w ramach zawartej
umowy nie naruszą praw autorskich producenta i zasad licencjonowania systemu TBD-MK
„Mandaty Karne” *
----------- albo -----------
Wykonawca zobowiązuje się dostarczyć rozwiązanie równoważne, zaś czynności
podejmowane przez Wykonawcę w ramach zawartej umowy nie naruszą praw autorskich
producenta i zasad licencjonowania systemu TBD-
MK „Mandaty Karne” *
Izba zważyła:
Izba ustaliła, że Odwołujący wykazał wypełnienie łącznie przesłanek z art. 505 ust 1
nowej ustawy
– Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes
w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę
w w
yniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy - to jest posiadania interesu
w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody.
W zakresie zarzutu (1) naruszenia
art. 16 pkt 1, 2 ustawy w związku z art. 99 ust. 1,
4 ustawy przez d
okonanie Opisu Przedmiotu Zamówienia w sposób uzależniający innych
Wykonawców od dotychczasowego producenta przez wprowadzenie do SWZ wymagania:
4.7.4. GITD użytkuje oprogramowanie TBD-MK „Mandaty Karne” ww. spółki TBD
Systemy Informatyczne na zasadzie li
cencji użytkowania oprogramowania.
4.7.5. Z uwagi na powyższe realizacja przedmiotowego zamówienia będzie
wymagała uzyskania przez Wykonawcę stosownych kodów, uprawnień, licencji i/lub zgody
producenta, tj. TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o. na ingerencje w oprogramowanie
Systemu w celu i w zakresie niezbędnym do wykonania przedmiotu zamówienia
co jednoznacznie ogranicza konkurencję i uniemożliwia złożenie oferty Wykonawcom innym
niż producent posiadanego przez Zamawiającego oprogramowania tj. firma TBD Systemy
Informatyczne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - Izba zarzut uznała za zasadny.
W ramach tego zarzutu
Odwołujący wniósł o:
− usunięcie postanowienia w SWZ oraz konieczności złożenia oświadczenia, że
Wykonawca
jest
uprawniony
do
dokonywania
modyfikacji
i
zmian
w systemie. N
ałożenie na Zamawiającego obowiązku uzyskania licencji lub praw
autorskich lub autoryzacji właściciela majątkowych praw autorskich w zakresie
wymaganym postępowaniem do oprogramowania TBD-MK „Mandaty karne”,
uprawniającej potencjalnego Wykonawcę do wsparcia i utrzymywania Systemu
zgodnie z OPZ,
− usunięcie wymagania uzyskania przez Wykonawcę stosownych kodów, uprawnień,
licencji i/lub zgody producenta, tj. TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o. na
ingerencje w oprogramowanie
Systemu w celu i w zakresie niezbędnym do
wykonania przedmiotu zamówienia. Nałożenie na Zamawiającego obowiązku
uzyskania licencji lub praw autorskich lub autoryzacji właściciela majątkowych praw
autorskich w zakresie wymaganym postępowaniem do oprogramowania TBD-MK
„Mandaty karne”, uprawniającej potencjalnego Wykonawcę do świadczenia usług
wsparcia i utrzymywania Systemu zgodnie z OPZ.
Na wstępie Izba wskazuję, zgodnie z art. 559 ust. 2 ustawy podstawy prawne oraz
przytacza przepisy praw:
Zgodnie z reg
ulacją art. 266 ustawy do przygotowania i prowadzenia przez zamawiających
publicznych postępowania o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości mniejszej niż
progi unijne stosuje się przepisy działu II, z wyjątkiem przepisów art. 83, art. 86, art. 87 ust.
3, art. 88
–90, art. 97 ust. 2, art. 124, art. 125 ust. 2 i 6, art. 126, art. 127 ust. 1, art. 129, art.
130, art. 132
–188, art. 220, art. 227 ust. 1, art. 257, art. 264 i art. 265, chyba że przepisy
niniejszego działu stanowią inaczej.
Art. 16 ustawy -
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób:
1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
2) przejrzysty;
Art. 99 ust. 1 ustawy -
Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny
i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając
wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty.
Art. 99 ust. 4 ustawy -
Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków towarowych,
patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który charakteryzuje produkty
lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli mogłoby to doprowadzić do
uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców lub produktów.
Izba podkreśla, że zarówno w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia
2020 roku na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych,
jak i w obecni
e na podstawie regulacji ustawy z dnia 11 września 2019 roku Prawo
zamówień publicznych Zamawiający jest zobowiązany opisać przedmiot zamówienia
w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ
na sporządzenie oferty. Ustawodawca w ust. 4 art. 99 ustawy podkreślił również, że
p
rzedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub
pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi
dostarczane
przez
konkretnego
wykonawcę,
jeżeli
mogłoby
to
doprowadzić
do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców lub produktów.
Ugruntowanym w orzecznictwie jak również w doktrynie przedmiotu oraz pozostającym
niezmienny i aktualnym jest stanowisko, że dokonanie opisu przedmiotu zamówienia jest
uprawnieniem ale i obowiązkiem Zamawiającego.
Opis jednoznaczny to opis precyzyjnie okre
ślony, niebudzący wątpliwości. Opis
wyczerpuj
ący to opis przedstawiający przedmiot zamówienia w sposób wszechstronny
i szczeg
ółowy. Oznacza to, że ustawodawca nie pozostawia w ramach obowiązku dokonania
opisu przedmiotu zamówienia żadnej luki pozwalającej Zamawiającemu na dokonywanie
opisu przedmiotu zamówienia przez przenoszenie na wykonawców takich czynności, które
wymagają od wykonawcy samodzielnego uszczegóławiania przedmiotu zamówienia czy też
pozyskiwania informacji lub innych n
iezbędnych dla wykonania zamówienia elementów,
które pochodzą od innego podmiotu gospodarczego. Prowadzenie postępowania
publicznego, otwartego stanowi możliwość udziału w tym postępowaniu każdemu
wykonawcy posiadającemu odpowiednie umiejętności oraz doświadczenie w obrębie tego
przedmiotu zamówienia. Jednakże opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który
sprowadza się do tego, że to na wykonawcę chcącego brać udział w postępowaniu przenosi
się obowiązki pozyskania „stosownych kodów, uprawnień, licencji i/lub zgody producenta,
tj. TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o. na ingerencje w oprogramowanie Systemu w celu
i w zakresie niezbędnym do wykonania przedmiotu zamówienia” bezzasadnie ogranicza
możliwość złożenia oferty wykonawcom mającym wszelkie kwalifikacje i umiejętności
niezbędne do jego wykonania. Należy bowiem podkreślić, że ograniczenia te przejawiają się
właśnie w braku informacji, braku wyczerpującego, wszechstronnego i szczegółowego opisu
przedmiotu zamówienia, które to informacje, materiały – w tym przypadku stosowne kody,
uprawienia, licencje, zgody itp. -
są niezbędne do zrealizowania przedmiotu zamówienia.
Podkreśla się w doktrynie, że używane w opisie określenia winny uwzględniać (wszystkie)
wymagania i okoliczno
ści mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Oznacza to, że nie
ma możliwości przeniesienia na wykonawców obowiązków Zamawiającego. To Zamawiający
obowiązany jest do sporządzenia takiego opisu zamówienia, który będzie stanowił
o możliwości złożenia oferty przez wykonawcę. Izba zaznacza, że wykonawca
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego składa ofertę Zamawiającemu
i odpowiada na publiczne zaproszenie do jej złożenia – oznacza to, że Zamawiający nie jest
w żadne sposób uprawniony do wprowadzania takich postanowień, które będą uzależniały
złożenie oferty od działań innego podmiotu gospodarczego. Taka konstrukcja opisu
przedmiotu zamówienia narusza zasadę uczciwej konkurencji w postępowaniu prowadzonym
przez Zamawiającego. Zgodzić należy się z Odwołującym, że brak udostępnienia kodów
źródłowych, warunków licencji oraz dokumentacji systemu niezbędnej wykonawcom, brak
przekazania tzw.
protokołów komunikacji oraz kodów źródłowych pozwalających
na
modyf
ikację systemu informatycznego – uniemożliwia sporządzenie oferty,
a w kon
sekwencji realizację zamówienia. potwierdza zarazem jakie brak ma opis przedmiotu
zamówienia w tym postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego.
Izba podkreśla, że przedmiotem tego zamówienia jest wsparcie i utrzymanie systemu
wykorzystywanego
aktualni
e w Głównym Inspektoracie Transportu Drogowego
do kompleksowej obsługi gospodarki mandatowej oraz windykacji należności pieniężnych –
tj. systemu TBD-
MK „Mandaty Karne” (dalej również jako „System”), którego producentem
jest firma TBD Systemy Informatyczn
e sp. z o.o. z siedzibą w Kielcach, przy czym
Zamawiający nie posiada do tego systemu majątkowych praw autorskich (pkt 4.7.1 i 4.7.2
opisu przedmiotu zamówienia).
Wskazane przez Zamawianego postanowienia w pkt 6 Formularza oferty oraz w
Części III
punkcie
4.7 opisu przedmiotu zamówienia wymagające od wykonawcy tego aby był
„uprawniony do dokonywania modyfikacji i zmian w ww. systemie, tak by czynności
wykonywane w ramach zamówienia nie naruszały praw autorskich i zasad licencjonowania
systemu TBD-
MK „Mandaty Karne” oraz „uzyskania przez Wykonawcę stosownych kodów,
uprawnień, licencji i/lub zgody producenta, tj. TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o.
na ingerencje w oprogramowanie Systemu w celu i w zakresie niezbędnym do wykonania
przedmiotu zamówienia” narusza zasadę konkurencyjności ale również dyrektywy opisu
przedmiotu zamówienia.
Izba wskazuje, że bez elementów opisu przedmiotu zamówienia, a jakich Zamawiający
nie opisuje tylko odsyła do innego podmiotu gospodarczego, nie da się złożyć oferty
w postępowaniu i zrealizować zamówienia. to jednoznacznie potwierdza, że Zamawiający
nie opisał przedmiotu zamówienia w sposób należyty. Przeniesienie na wykonawców
pozyskania określonych uprawnień do modyfikacji i zmian systemu oraz uzyskanie kodów,
uprawnień, licencji i/lub zgody producenta potwierdza to, że Zamawiający wie, że bez tych
elementów nie jest możliwa realizacja zamówienia co oznacza w ocenie Izby, że dokładnie
identyfikuje jakie elementy w opisie powinny być zawarte. Po drugie potwierdza również,
że w przedstawionym w dokumentach postępowania nie ma tego opisu przedmiotu
zamówienia umożliwiającego złożenie oferty.
Izba
uznała, że zarzut ten był zasadny i nakazała wykreślenie z Formularza oferty pkt 6 oraz
nakazała wykreślenie z Opisu przedmiotu zamówienia (Część III SWZ) pkt 4.7.3 oraz pkt
Izba nie nakazała Zamawiającemu - o co wnosił Odwołujący - uzyskania licencji lub praw
autorskich lub autoryzacji właściciela majątkowych praw autorskich w zakresie wymaganym
postępowaniem do oprogramowania TBD-MK „Mandaty karne”, uprawniającej potencjalnego
Wykonawcę do wsparcia i utrzymywania Systemu zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia
oraz
uzyskania licencji lub praw autorskich lub autoryzacji właściciela majątkowych praw
autorskich w zakresie wymaga
nym postępowaniem do oprogramowania TBD-MK „Mandaty
karne”, uprawniającej potencjalnego Wykonawcę do świadczenia usług wsparcia
i utr
zymywania Systemu zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia, bowiem są to decyzje
finansowe, które podlegają rozważeniu przez Zamawiającego w kontekście potrzeb.
Niemniej opis przedmiotu zamówienia w tym postępowaniu dla jego poprawności
i wyczerpującego i jednoznacznego charakteru wymaga zawarcia przez Zamawiającego
wszystkich wyżej wymienionych informacji.
W zakresie zarzutu 2 naruszenia
art. 16 pkt 1 i 2 ustawy w związku z art. 99 ust. 5 i 6
ustawy przez wprowadzenie
do SWZ pozornej równoważności (brak zdefiniowania czym ma
być rozwiązanie równoważne oraz brak określenia przez Zamawiającego wyczerpujących
i jednoznacznych
kryteriów równoważności) w sytuacji gdy przedmiot zamówienia
uniemożliwia dostarczenie rozwiązania równoważnego – Izba uznała zarzut za zasadny.
Odwołujący wniósł o wykreślenie pozornych postanowień dotyczących rozwiązania
równoważnego ewentualnie precyzyjne zdefiniowanie przez Zamawiającego czym ma być
rozwiązanie równoważne oraz zmodyfikowanie parametrów równoważności w taki sposób,
aby odzwierciedlały one wymagania Zamawiającego wyłącznie co do przedmiotu
zamówienia (usług wsparcia i utrzymania systemu służącego do kompleksowej obsługi
gospodarki mandatowej oraz działań windykacyjnych), umożliwiały zachowanie
konkurencyjności postępowania i nie wymuszały po stronie potencjalnych oferentów
konieczności dostarczenia dodatkowych elementów nie stanowiących przedmiotu obecnego
postępowania np. systemu oraz usług dodatkowych np. migracji danych z obecnego
systemu.
Zgodnie z regulacją art. 266 ustawy do przygotowania i prowadzenia przez zamawiających
publicznych postępowania o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości mniejszej niż
progi unijne stosuje się przepisy działu II, z wyjątkiem przepisów art. 83, art. 86, art. 87 ust.
3, art. 88
–90, art. 97 ust. 2, art. 124, art. 125 ust. 2 i 6, art. 126, art. 127 ust. 1, art. 129, art.
130, art. 132
–188, art. 220, art. 227 ust. 1, art. 257, art. 264 i art. 265, chyba że przepisy
niniejszego działu stanowią inaczej.
Art. 16 ustawy -
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób:
1) zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie
wykonawców;
2) przejrzysty;
Art. 99 ust. 6 ustawy -
Przedmiot zamówienia można opisać przez wskazanie znaków
towarowych, patentów lub po-chodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który
charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli
zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia w wystarczająco precyzyjny i
zrozumiały sposób, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy „lub równoważny”.
Art. 99 ust. 6 ustawy -
Jeżeli przedmiot zamówienia został opisany w sposób, o którym
mowa w ust. 5, zamawiający wskazuje w opisie przedmiotu zamówienia kryteria stosowane
w celu oceny równoważności.
Izba ponownie
podkreśla w tym miejscu, że przedmiotem tego zamówienia jest
wsparcie i utrzymanie systemu wyko
rzystywanego aktualnie w Głównym Inspektoracie
Transportu Drogowego
do kompleksowej obsługi gospodarki mandatowej oraz windykacji
należności pieniężnych – tj. systemu TBD-MK „Mandaty Karne” (dalej również jako
„System”), którego producentem jest firma TBD Systemy Informatyczne sp. z o.o. z siedzibą
w Kielcach, przy czym Zamawiający nie posiada do tego systemu majątkowych praw
autorskich (pkt 4.7.1 i 4.7.2 opisu przedmiotu zamówienia).
W ocenie Izby Zamawiający nie dokonał „opisu kryteriów równoważności” - kryteria
stoso
wane w celu oceny równoważności. Wskazane przez Zamawiającego piśmie
procesowym oraz prezentowane na rozprawie stanowisko potwierdza brak wskazania
takiego opisu kryteriów równorzędności. Wynika to chociażby z faktu, że Zamawiający zdaje
si
ę uznał za rozwiązanie równoważne posiadające opisane przez Zamawiającego
funkcjonalności także zaoferowanie rozwiązania „które zastąpi System obecnie
funkcjonujący u Zamawiającego” (pismo procesowe strona 3). W trakcie rozprawy złożono
bowiem oświadczenie, że z dokumentacji, (…) wynika, że złożenie oferty równoważnej,
tj. zaoferowanie nowego systemu uzasadniając to tym – „bo jakby można rozumieć inaczej
złożenie oferty równoważnej”. Tak prezentowane stanowisko Zamawiającego potwierdza,
że brak jest jakiegokolwiek sprecyzowania opisu kryteriów równoważności w SWZ (przepis
art. 99 ust. 6 - kryteria stoso
wane w celu oceny równoważności). Zamawiający w żadnym
miejscu dokumentacji nie odnosi się do takiego wskazania. Zamawiający nie odwołał się
w powyższym zakresie do żadnego z punktów w Opisie przedmiotu zamówienia, w tym
do punktu 4.7.6. Z regulacji zwartych
punkcie 4.7.6.1 wynika, że „każde rozwiązanie
równoważne (…) musi zapewnić całkowitą zgodność z rozwiązaniami wykorzystywanymi
w posiadanym przez Zama
wiającego Systemie”. Zamawiający nie jest jednoznaczny
co do samego wskazania na czym ma polegać owa równoważność oferowanej usługi,
bowiem wskazuje na to posługiwanie się sformułowaniem „System”, przez które
to określenie Zamawiający rozumie „system TBD-MK „Mandaty Karne” (dalej również jako
„System”)”. W ocenie Izby również stanowisko prezentowane w udzielonych wyjaśnieniach
do SWZ
z dnia 27 sierpnia 2021 roku, które zostało ogłoszone przez Zamawiającego już
po wniesieniu przedmiotowego odwołania i jako takie nie podlega ocenie Izby w tym
postępowaniu odwoławczy, jednakże zostało przez Izbę stwierdzone w toku ustalania stanu
faktycznego sprawy
– potwierdza ponownie niespójność twierdzeń Zamawiającego, bowiem
wprowadzona do pkt 6 Formularza oferty treść traktująca o rozwiązaniu równoważnym
ponownie odnosi się do praw autorskich producenta i zasad licencjonowania systemu.
W ocenie Izby nie można za „opisu kryteriów równoważności” uznać wskazania
Zamawiającego zawartego w pkt 4.7.6.4 opisu przedmiotu zamówienia Wykonawca, który
powołuje się na rozwiązanie równoważne opisywane przez Zamawiającego, jest obowiązany
wykazać, że oferowane przez niego rozwiązanie spełnia wymagania określone przez
Zamawiającego w niniejszym SWZ. Takie wskazanie opisu kryteriów równoważności
co najwyżej można uznać za wskazanie pozorne, bowiem odniesienie się do bliżej
niezidentyfikowanych „rozwiązań” zwartych w SWZ nie stanowi kryteriów poddających się
weryfikacji. Jednocześnie stwarza takie niebezpieczeństwo, że „produkt” równoważny będzie
postrzegany jako „produkt” identyczny.
Mając na uwadze powyższe Izba uznała za zasadne nakazanie Zamawiającemu
wprowadzenie do SWZ
„opisu kryteriów równoważności” - kryteria stosowane w celu oceny
równoważności, które będą w sposób precyzyjny odnosiły się do wymagań Zamawiającego
w tym zakresie.
Izba wskazuje,
że zgodnie z art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Izba uwzględnia odwołanie
w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ
lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu
lub systemu kwalifikowania wykonawców. Zgodnie z art. 557 ustawy w wyroku oraz
w postanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach
postępowania odwoławczego.
W rozpoznawanie sprawie
odwołanie okazało się zasadne z przyczyn wskazanych przez
Izbę w uzasadnieniu wyroku.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557, art. 574
ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt
2 lit. a, b oraz § 7 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r.
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437),
stosownie do wyniku postępowania.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.
Przewodniczący: …………………………………..