KIO 2464/21 Wyrok dnia 27 września 2021 r.

Sygn. akt: KIO 2464/21 

Wyrok

z dnia 27 września 2021  r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Andrzej Niwicki 

Protokolant:            

Marta Słoma 

po  rozpatrzeniu  na  rozprawie  w  dniu  22  września  2021  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesi

onego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  18  sierpnia  2021  r.  przez 

wykonawcę  K.M.  G.  Sp.  Jawna  w  Brennej  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Gminę 

Miasta Tychy 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  unieważnienie  czynności 

unieważnienia postępowania oraz czynności odrzucenia oferty odwołującego; 

kosztami postępowania obciąża Gminę Miasta Tychy  i zalicza w poczet kosztów 

postępowania  odwoławczego  kwotę  10  000  zł  00  gr  (słownie:  dziesięć  tysięcy 

złotych  zero  groszy),  uiszczoną  przez  wykonawcę  K.M.  G.Sp.  Jawna  tytułem 

wpisu od odwołania. 

Zasądza od zamawiającego  Gminy Miasta Tychy na rzecz wykonawcy 

K.M.  G.  Sp.  Jawna  w  Brennej 

kwotę  10  000  zł  00  gr  (słownie  dziesięć 

tysięcy  złotych  zero  groszy)  tytułem  zwrotu  kosztów  postępowania 

odwoławczego. 

Stosownie do art. 579 ust. 1 oraz 

580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo 

zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 

14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej 

Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

………………………………  

Sygn. akt: KIO 2464/21 

                                                  Uzasadnienie 

Zamawiający: Gmina Miasta Tychy — siedziba Urzędu Miasta Tychy Al. Niepodległości 49, 

prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. "Budowa kolumbarium na 

Cmentarzu  Komunalnym  na  Wartogłowcu  Il”.  Numer  ogłoszenia  BZP/TED/Nr  2021/BZP 

Odwołujący: K.M. G. sp. jawna z siedzibą w Brennej, 43-438 Brenna ul. Bukowa 80 wniósł 

odwołanie od czynności Zamawiającego z 13 sierpnia 2021 r. tj: 

unieważnienia postępowania o zamówienie publiczne, 

odrzucenia oferty nr 1 odwołującego. 

Czynnościom  tym  zarzuca  naruszenia  art.  255  pkt.  2  ustawy  przez  bezpodstawne 

unieważnienie postępowanie w sytuacji, gdy jego oferta nie podlegała odrzuceniu;   art. 226 

par.  1  pkt.  5  i  6  w  zw.  z  art.  63  ust.  2  ustawy  w  zw.  z  pkt  13.5  oraz  13.8  Specyfikacji 

Warunków Zamówienia przez odrzucenie oferty odwołującego w sytuacji, gdy uzasadnienie 

prawne i faktycznie nie polega na prawdzie. 

W  związku  z  tym  wnosi  o  unieważnienie  czynności  unieważnienia  postępowania  oraz 

czynności odrzucenia oferty nr 1 odwołującego się uczestnika . 

W  zakresie  postępowania  dowodowego  wnosi  o  dopuszczenie  dowodów  z    zał.  nr  1  list 

gwarancyjny  z  podpisem  wystawcy,     

zał.  nr  2  potwierdzenie  podpisów  ING,      zał.  nr  3 

wyjaśnienia  ING  w  zakresie  podpisu,    zał.  nr  4a,4b,4c,4d  zrzuty  z  ekranu  w  zakresie 

potwierdzenia podpisu pod ofertą ,  zał. nr 5 wyjaśniania z service-desk podpisu zaufanego   

zał. nr 6-8 zrzuty ekranu z wyświetleniem podpisów zaufanych. 

Uzasadnienie 

Zamawiający  odrzucił  ofertę  spółki  dlatego,  że  nie  był  w  stanie  zweryfikować  podpisu  pod 

formularzem  oferty  i  oświadczeniem  w  rozumieniu  art.  125  oraz  dlatego,  że  według 

zamawiającego brak było podpisanej gwarancji wadialnej. 

Powyższe jest  niezgodne  z  art.  63  par.  2  w  zw.  z  art.  226  par.  1  pkt  6  oraz  w  pozostałym 

zakresie  nie  polega  na  prawdzie.  Przepis  wymaga,  aby  oferta  (formularz  oferty)  i 

oświadczenia o braku podstaw do wykluczenia odpowiednio pkt. 13.5 i 13.8 Specyfikacji były 

podpisane  w  formie  elektronicznej  lub  w  postaci  elektronicznej  opatrzonej  podpisem 

zaufanym lub podpisem osobistym. 

Tym  samym  wymogiem  jest  istnienie  podpisu.  Zamaw

iający  nie ma możliwości  odrzucenia 

oferty, 

jeśli podpis wymieniony w tym przepisie jest zagnieżdżony na dokumencie. Uczestnik 

nie  odpowiada  za  niedomagania  techniczne  lub  braki  sprzętowe  Zamawiającego.  Brak 

weryfikacji  podpisu  nie  został  wpisany  jako  przyczyna  odrzucenia  oferty  w  rozumieniu  art. 

226  par.  1  pkt.  6.  Podobnie  w  żadnym  miejscu  Specyfikacji  nie  ma  zapisów  o  metodach, 

sposobie  warunkach  technicznych  weryfikacji  podpisu.  Trzeba  wskazać,  że  oferta  tj.  jej 

formularz  i  oświadczenie  zostały  podpisane  podpisem  zaufanym.  Nie  jest  to  tożsame,  co 

podpis osobisty lub podpis k

walifikowany, ale ma takie samo równoważne znaczenie. Nie ma 

szczególnej  metody  weryfikacji  tego  podpisu.  Jest  on  bowiem  ujawniany  w  formie 

szczególnego  interaktywnego  nadruku  na  danym  dokumencie.  W  przypadku  oferty  i 

oświadczenia  ww.  spółki  został  on  umieszczony  w  lewym  i  prawym  górnych  rogach 

odpowiednio  dla  dwóch  wspólników.  Jest  on  widoczny  przy  otwarciu  pliku  pdf  formularza 

oferty i oświadczenia przeglądarkami Edge lub Google Chrome. Nie ma zatem wątpliwości, 

że istnieje i jest zagnieżdżony w dokumentach wymagających podpisu przez Uczestnika. 

Uczestnik  zwrócił  się  ze  zgłoszeniem  incydentu  do  administratora  serwisu  gov.pl  który 

zapewnił,  że  podpisy  zaufane  są  prawidłowe.  W  załączeniu  odpowiedź  jako  dowód  nr.  5. 

Tym samym nie jest możliwe odrzucenie oferty z tego powodu. 

Podobnie jest z gwarancją wadialną z tą jednak różnicą, że nie podpisuje jej Uczestnik ale 

wystawca 

— w tym przypadku ING. W załączeniu przedkładam zrzuty ekranów oraz mail z 

załącznikami  z  ING  Banku  Śląskiego.  Z  nich  to  wynika  bezspornie  istnienie  podpisu  na 

gwarancji wadialnej. 

Podkreślić należy, że odrzucenie oferty jest możliwe tylko w przypadku 

brak

u podpisania oferty i oświadczenia, a nie w przypadku braku pozytywnej weryfikacji lub 

niemożności jej dokonania. 

Uczestnik 

zwracał się o unieważnienie czynności do Zamawiającego, co nie nastąpiło. 

W  związku  z  tym  przedkłada  dowody  na  istnienie  i  prawidłowość  podpisu  na  ofercie  i 

oświadczeniu oraz na istnienie podpisu wystawcy gwarancji wadialnej. 

Załączono  1/  pisemne  potwierdzenie  wystawcy  gwarancji  –  banku  ING  o  jej  poprawności 

oraz o formie sporządzenia 

w  postaci  elektronicznej  z  kwalifikowanymi  podpisami  elektronicznymi 

weryfikowanymi przy pomocy kwalifikowanych certyf

ikatów, z p

oświadczeniem wyniku walidacji;  

2/  informacja  Od:  pz-pomoc  <[email protected]>Temat:  [PZ  Incydent  nr  1814219] 

Pytanie do zgłoszenia Data: 13 sierpnia 2021 Do: "[email protected]"Dane zgłoszenia: Incydent 

1814219 Temat:PZ - sprawdzenie podpisu zaufanego 10.08 g. 1141 

[email protected]

Z treścią: 

/…/ Uprzejmie informujemy, że dokumenty zostały poprawnie podpisane przy użyciu Podpisu 

Zaufanego. Poniże załączamy zrzuty z ekranu. 

Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o: 

oddalenie odwołania w całości; 

przeprowadzenie  na  okoliczność  nieprawidłowości  złożonych  podpisów  przez 

wykonawcę dowodu z następujących dokumentów; 

zrzuty z ekranu otwartych plików oferty wykonawcy, oświadczenia wykonawcy, dokumentu 

gwarancji  oraz  (dla  porównania)  dokumentu  odwołania  w  programach  i  weryfikatorach: 

Adobe  Reader,  Microsoft  Edge,  proCertum  SmartSign,  weryfikacjapodpisu.pl 

–  w  formie 

analizy, 

zrzuty z ekranu otwartych plików oferty wykonawcy, oświadczenia wykonawcy, dokumentu 

gwarancji oraz (dla porównania) dokumentu odwołania w programie dostępnym na stronach 

rządowych: https://moj.gov.pl/nforms/signer/upload?xFormsAppName=SIGNER, 

- zrzuty z ekranu ze strony www.ing.pl 

– sprawdź e-gwarancję, 

- kor

espondencja mailowa z Zespołem Service Desk z 13.09.2021 r. oraz 19.09.2021 

przeprowadzenia  eksperymentu  polegającego  na  podjęciu  próby  wykrycia  podpisu 

elektronicznego  na  znajdującym  się  w  aktach  sprawy  oraz  dołączonych  do  odpowiedzi 

gwarancji  oraz  wal

idacji  podpisu  zaufanego  w  weryfikatorach    na  rozprawie  za  pomocą: 

Adobe Reader, Microsoft Edge, proCertum SmartSign, weryfikacjapodpisu.pl, www.gov.pl. 

Uzasadnienie 

Zgodnie z art. 63 ust. 2 pzp w postępowaniu o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej 

n

iż  progi  unijne  prowadzonym  na  podstawie  art.  275  pkt  1  npzp  ofertę  i  oświadczenie,  o 

którym  mowa  w  art.  125  ust.  1  npzp,  składa  się,  pod  rygorem  nieważności,  w  formie 

elektronicznej  lub  w  postaci  elektronicznej  opatrzonej  podpisem  zaufanym    lub    podpisem 

osobistym.  

Status  podpisu  zaufanego  oraz  zasady  jego  wydawania  i  użytkowania  określa  ustawa  z 

17.02.2005  r.  o  informatyzacji  działalności  podmiotów  realizujących  zadania  -  dalej  idprzp 

Zgodnie  z  art.  3  pkt  14a  z  tej  ustawy  podpis  zaufany  to  podpis  elektro

niczny,  którego 

autentyczność  i  integralność  są  zapewniane  przy  użyciu  pieczęci  elektronicznej  ministra 

właściwego  do  spraw  informatyzacji,  zawierający  dane  identyfikujące  osobę,  ustalone  na 

podstawie  środka  identyfikacji  elektronicznej  wydanego  w  systemie,  o  którym  mowa  w  art. 

20aa pkt 1 idprzp., obejmujące: imię (imiona), nazwisko, numer PESEL, identyfikator środka 

identyfikacji  elektronicznej,  przy  użyciu,  którego  został  złożony,  czas  jego  złożenia.  Z  kolei 

art. 20aa pkt 2 ww. ustawy przewiduje możliwość uwierzytelniania przez podmioty publiczne 

osób fizycznych przy użyciu środka identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w pkt 1. 

W związku z powyższym niewątpliwie jednym z elementów badania oferty i oświadczenia, o 

którym mowa w art. 125 ust. 1 pzp jest weryfikacja czy podpisy złożone przez wykonawcę są 

prawidłowe. Proces ten określa się mianem uwierzytelnienia. Uwierzytelnianie jest procesem 

wykonywanym  przez  stronę  ufającą  (w  tym  wypadku  zamawiającego)  samodzielnie  lub  z 

wykorzystaniem  zewnętrznych  usług  tj.  weryfikacja,  walidacja  i  pozwala  na  jednoznaczne 

ustalenie  osoby  podpisującej  i  czasu  złożenia  podpisu.    Jak  wskazuje  się  w  orzecznictwie 

Krajowej  Izby  Odwoławczej,  kwestia  uwierzytelnienia  podpisu  w  sposób  określony  w 

przepisach decyduje o skuteczn

ości złożenia określonego dokumentu (np. KIO 2639/18).  

Kwestie  uwierzytelniania  podpisów  elektronicznych  uregulowane  zostały  przepisami 

rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w 

sprawie  identyfikacji  elektro

nicznej  i  usług  zaufania  w  odniesieniu  do  transakcji 

elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylającego dyrektywę 1999/93/WE (Dz. Urz. 

UE.  seria  L  2014  r.  Nr  257,  s.73,  dalej  Rozporządzenie  elDAS).  Zgodnie  z  art.  32  ust.  2 

Rozporządzenia  elDAS,  walidacja  winna  zostać  dokonana  przez  system,  który  zapewnia 

prawidłowy wynik procesu walidacji i umożliwia wykrycie wszelkich problemów związanych z 

bezpieczeństwem.  Z  kolei  Zamawiający,  dokonując  walidacji  kwalifikowanego  podpisu 

elektronicznego  muszą  korzystać  z  usług  kwalifikowanego  dostawcy  usług  zaufania,  który 

zapewnia walidację zgodnie z art. 32 ust. 1 rozporządzenia elDAS, oraz umożliwia stronom 

ufającym  uzyskanie  wyniku  procesu  walidacji  w  sposób  automatyczny,  wiarygodny  i 

skuteczny.  

W  celu  uwierzytelni

ania  podpisów  elektronicznych,  w  tym  podpisów  zaufanych  powstały 

odpowiednie  narzędzia  tzw.  walidatory,  które  udostępniane  są  przez  dostawców  usług 

zaufania  posiadający  odpowiednie  certyfikaty  nadane  przez  Narodowe  Centrum  Cyfryzacji. 

Zgodnie  z  art.  2  pkt 

1  ustawy  z  05.09.2016  r.  o  usługach  zaufania  oraz  identyfikacji 

elektronicznej  (Dz.  U.  z  2020  r.  poz.  1173),  Minister  właściwy  do  spraw  informatyzacji 

zapewnia funkcjonowanie krajowej infrastruktury zaufania, która obejmuje rejestr dostawców 

usług  zaufania.  W  związku  z  powyższym  całkowicie  bezpodstawne  jest  twierdzenie 

odwołującego  o tym,  że  samo  zagnieżdżenie  podpisu  na  dokumencie  powoduje  po  stronie 

zamawiającego brak możliwości odrzucenia oferty. Jasnym jest bowiem, że brak możliwości 

nie budzącej wątpliwości i jednoznacznej walidacji przy pomocy certyfikowanych dostawców 

usług  zaufania  oznacza  de  facto  brak  możliwości  dokonania  prawidłowej  i  zgodnej  z  ww. 

przepisami prawa weryfikacji, czy podpis został złożony w sposób prawidłowy. 

Z powyższych przepisów jasno wynika także, że wbrew temu, co twierdzi odwołujący o braku 

w  SWZ  postanowień  o  metodach  sposobie,  warunkach  technicznych  weryfikacji  podpisu, 

wprowadzanie takich postanowień do SWZ nie jest ani konieczne ani celowe.   

Najistotniejszy jest jednak fak

t, że Zamawiający podjął próbę walidacji wszystkich złożonych 

podpisów  za  pomocą  certyfikowanych  walidatorów.    Wszystkie  przeprowadzone  próby 

walidacji  podpisów  zawartych  w  ofercie  w  aplikacjach  dedykowanych,  dostarczanych  przez 

certyfikowanych dostawców usług zaufania: aplikacji ProCertum smartsign - dostawca usługi 

zaufania  Assecco  Data  Systems  S.A.  oraz  przez  stronę  www.weryfikacjapodpisu.pl 

udostępnioną  przez  certyfikowanego  dostawcę  usługi  zaufania  Madcom  S.A,  dały  rezultat 

negatywny, uniemożliwiający zweryfikowanie złożonego podpisu i potwierdzenie, że złożony 

przez  Wykonawcę  podpis  jest  ważny  i  można  go  uznać  za  podpis  elektroniczny.  Ponadto 

podjęto próbę weryfikacji przez: 

przeglądarkę  pdf'ów  Adobe  Acrobat  Reader  -  w  tym  przypadku  program  pokazywał 

jedynie "nieoznaczone pole podpisu", 

weryfikatora  gov.pl  na  stronie  internetowej:  https://www.gov.pl/web/gov/podpisz-

dokument-elektronicznie-wykorzystaj-podpis-

zaufany 

służącą 

do 

podpisywania 

i 

weryfikowania  podpisów  zaufanych  –  w  tym  przypadku  ww.  serwis  po  załadowaniu  oferty 

oraz oświadczenia Odwołującego nie wykrył podpisu, a jedynie poprawnie je załadował. Dla 

porównania  i  wykazania  różnicy  pomiędzy  plikiem  niepodpisanym  a  plikiem  podpisanym 

Zamawiający poddał weryfikacji sam plik Odwołującego z odwołaniem. Zgodnie z informacją 

zawartą po weryfikacji pliku Zamawiający odczytał następujące dane: 

Właściciel podpisu: K.  P. G., Data i godzina podpisu: 2021-08-18 18:35:26 Status podpisu: 

Ważny Rodzaj podpisu: Podpis zaufany. 

W odniesieniu do 

oferty jak i oświadczenia brak było takich danych.  

Odnosząc  się  do  przestawionych  w  odwołaniu  dowodów  na  pozytywną  weryfikację 

podpisów wskazał, że przedstawiony zrzut z ekranu przedstawiający pozytywną weryfikację 

dokumentu  dotyczy  innego  pliku,  gdyż  ciąg  znaków  pliku  PDF  zweryfikowanego  nie 

odpowiada  ciągowi  znaków  plików  oferty  oraz  oświadczenia.  W  kwestii  potwierdzenia 

poprawności podpisu przez Zespół Service Desk zauważyć należy, że w związku z brakiem 

potwierdzenia  prawdziwości  i  poprawności  podpisów  sprawa  weryfikacji  podpisów  została 

przez  Service  Desk  otwarta  ponownie.  Obecnie  jest  w  dalszym  ciągu  rozpatrywana  przez 

Service Desk. 

Prawidłowość stanowiska potwierdzono w orzeczeniach KIO. Na przykład: 

zamawiający  posługując  się  narzędziem  do  walidacji  podpisu  elektronicznego 

pochodzącego od kwalifikowanego podmiotu uprawnionego do dokonywania walidacji takich 

podpisów  jest  w  stanie  zweryfikować,  czy  złożony  podpis    jest    oparty  na  kwalifikowanym 

certyfikacie czy też nie (wyroku KIO 1479/19); 2)  stwierdzenie  ważności  i  prawidłowości 

złożenia  kwalifikowanego  podpisu  elektronicznego  na  gruncie  ustawy  pzp  powinno  być 

oceniane  (uwzględniając  przepisy  rozporządzenia  eIDAS)  poprzez  wynik  walidacji 

przeprowadzonej  przez  kwalifikowanego  dos

tawcę  usług  zaufania  w  ramach  świadczonej 

kwalifikowanej  usługi  walidacji  danego  kwalifikowanego  podpisu  elektronicznego  (KIO 

za kwalifikowany podpis elektroniczny można uznać za prawidłowo złożony tylko 

wówczas,  gdy  można  go  skutecznie  zweryfikować  i  potwierdzić  jego  ważność.  Stąd 

negatywny  wynik  takiej  weryfikacji  za  pomocą  dostępnych  zamawiającemu  narzędzi 

prowadzi  do  wniosku,  że  kwalifikowany  podpis  elektroniczny  nie  został  złożony  lub  został 

złożony w sposób nieprawidłowy (KIO 208/19). 

Od

rzucenie  oferty  odwołującego  uzasadnione  jest  także  art.  226  ust.  1  pkt  14  pzp  bowiem 

gwarancja wadialna została złożona przez wykonawcę w sposób nieprawidłowy, tj. przesłana 

w  formacie  pdf  nie  została  opatrzona  kwalifikowanym  podpisem  elektronicznym.  Zgodnie  z 

wyżej  przywołanymi  zasadami  zamawiający  podjął  próbę  zidentyfikowania  podpisów 

elektronicznych  i  ewentualnej  ich  walidacji  na  dokumencie  gwarancji  wadialnej.  Próby  te 

zakończyły się negatywnie. W trakcie weryfikacji podpisu elektronicznego za pomocą strony 

www.weryfikacjapodpisu.pl  udostępnioną  przez  certyfikowanego  dostawcę  usługi  zaufania 

Madcom S.A, Zamawiający uzyskiwał komunikaty, iż: „Uwierzytelnienie e-dokumentu nie jest 

możliwie. Weryfikator nie wykrył wśród przesłanych plików żadnego pliku z  podpisem. Brak 

certyfikatu  podpisu  lub  pieczęci  elektronicznej  uniemożliwia  przeprowadzenie  procesu 

elektronicznego  pozwalającego  na  jednoznaczne:  a)  potwierdzenie  pochodzenia 

weryfikowanych  danych  w  postaci  elektronicznej,  b)  potwierdzenie  integralności 

w

eryfikowanych  danych  w  postaci  elektronicznej.”    Próby  zidentyfikowania  podpisów  na 

gwarancji  wadialnej  zamawiający  podjął  również  za  pomocą  innych  programów  takich  jak: 

Adobe  Reader,  Microsoft  Edge,  proCertum  SmartSign.  Żaden  z  ww.  programów  i 

weryfikator

ów nie wykrył kwalifikowanego podpisu elektronicznego. 

Jedynie  pobocznie  można  wskazać,  iż    w  treści  gwarancji  bankowej  znajduje  się  zapis: 

”Weryfikacja  podpisów  możliwa  jest  on-line  pod  linkiem  www.ing.pl/egwarancja.  Jako 

wymagany na stronie kod prosimy w

pisać: ib7cxd”. Po skorzystaniu z tej ścieżki weryfikacji 

Zamawiający otrzymał komunikat:  „Wybierz poprawny podpisany plik (pdf) do weryfikacji”. 

Nie powinno budzić żadnych wątpliwości, że nie tylko uprawnieniem ale także obowiązkiem 

Zamawiającego  jest  weryfikacja  podpisu  elektronicznego  w  celu  ustalenia  czy  wadium 

zostało  skutecznie  wniesione.  Brak  możliwości  stwierdzeni  podpisu  elektronicznego  a 

następnie  jego  walidacji  na  dokumencie  gwarancji  wadialnej  powoduje,  że  Zamawiający 

zmuszony był przyjąć, że dokument gwarancji nie został podpisany a co za tym idzie wadium 

nie  zostało  wniesione.  Zgodnie  z  art.  78[1]  §  1  k.c.  do  zachowania  elektronicznej  formy 

czynności prawnej konieczne są dwa elementy. Po pierwsze, złożenie oświadczenia woli w 

postaci  elektroni

cznej,  po  drugie,  opatrzenie  takiego  oświadczenia  woli  kwalifikowanym 

podpisem  elektronicznym.  Oznacza  to,  że  opatrzenie  gwarancji  bankowej  złożonej  w 

przedmiotowym postępowaniu kwalifikowanym podpisem elektronicznym było niezbędne dla 

stwierdzenia prawidłowości jej złożenia.  

Odwołujący  do  odwołania  dołączył  otrzymane  od  gwaranta  oświadczenie  o  pozytywnym 

przeprowadzeniu    prawidłowości  podpisów,  jednakże  działanie  takie  nie  może  odnieść 

skutku  w  postaci  przyjęcia,  że  wadium  zostało  złożone  w  sposób  prawidłowy.  Żadne 

późniejsze  oświadczenie  gwaranta  (w  postaci  pozytywnej  walidacji  podpisów)  nie  może 

zastąpić  procesu  walidacji  przeprowadzonego  przez  Zamawiającego.  Jeżeli  dany  podpis 

elektroniczny  zostaje  użyty  w  taki  sposób,  że  nie  jest  możliwe  jego  zidentyfikowanie 

(rozpoznanie)  albo  nie  jest  możliwa  jego  walidacja,  a  przy  sprawdzaniu  pojawia  się 

komunikat, że dokument podpisów nie zawiera, jego uwierzytelnienie nie jest możliwe, to nie 

można  w  ogóle  mówić  o  podpisaniu  dokumentu  przy  pomocy  kwalifikowanego  podpisu 

elektronicznego,  co z kolei  przesądza  o  nieprawidłowości  wniesienia wadium  i  nieważności 

oferty. 

Zgodnie  z  KIO  208/19:  Oświadczenie  banku  (…)  złożone  po  otwarciu  ofert,  nie  może 

zastąpić  procesu  walidacji  w  aplikacjach  dedykowanych,  dostarczanych  przez  dostawców 

usług  zaufania,  do  przeprowadzenia  którego  Zamawiający,  jako  osoba  ufająca,  jest 

uprawniony. Dodatkowo, jak wyjaśnia KIO w wyroku 1029 /19: Brak właściwego podpisu pod 

ofertą skutkuje nieważnością oferty z mocy prawą, a złożenie oferty w innej formie niż wynika 

to z ustawy, stanowi podstawę do jej odrzucenia na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 p.z.p. jako 

niezgodnej  z  ustawą.  Bez  znaczenia  jest  przy  tym  fakt  czy  brak  podpisu  pod  formularzem 

ofertowym jest zaniechaniem zawinionym  czy  też nie  oraz  której stronie można przypisać 

winę  za  zaistniałą  sytuację.  Przepisy  ustawy  nie  przewidują  w  tym  przypadku  możliwości 

konwalidacji.  

Biorąc  pod  uwagę  powyższe,  przedstawione  przez  odwołującego  zarzuty  uznać  należy  za 

nieuzasadnione  i  nie  znajdujące  oparcia  ani  w  przepisach  prawa,  ani  w  dokumentacji 

postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Załączono dowody. 

W trakcie rozprawy strony przedstawiły stanowiska  ze wskazaniem dowodów. 

Odwołujący  stwierdził,  że  podpisem  elektronicznym  posługuje  się  od  wielu  lat  i  nie  spotkał 

się z zastrzeżeniami co do poprawności. Wskazał, że ofertę i oświadczenie z art. 125 ustawy 

podpisał  wraz  z  małżonką  w  kolejności  i  o  czasie  podanym  w  formule  podpisu,  tj.  stopce 

popisu.  Dokument  napisany  i  podpisany  w  PDF  wprowadzany  jest  do  Epuap-u,  a  kolejny 

podpis jest możliwy po potwierdzeniu poprawności pierwszego. Kolejność oznaczona została 

czasowo w dokumentach. W ten sam sposób złożono podpisy w oświadczeniu wykonawcy. 

Odnośnie gwarancji wadialnej wskazał, że jest ona skuteczna i podpisana przez uprawione 

osoby,  co  wynika  z  poświadczenia  uzyskanego  z  banku.  Przypomniał,  że  w  specyfikacji 

wskazano wymagane formy podpisu pod ofertą.  

Zamawiający  stwierdził,  że  ustalenie,  czy  podpis  został  złożony  czy  też  nie,  wymaga 

potwier

dzenia  w  drodze  weryfikacji  /walidacji/.  W  ofercie,  ani  oświadczeniu  wykonawcy  nie 

wykryto żadnego podpisu.  

Po tych oświadczeniach przeprowadzono skrócony eksperyment. 

Przewodniczący  okazał  stronom  z  użyciem  urzędowego  komputera  formularz  oferty 

przedstaw

iony z dokumentacją przetargową przez zamawiającego z niewypełnionymi polami 

przeznaczonymi do podpisu, natomiast podpisy te 

w całości i pojawiły się w dwóch polach w 

nagłówku dokumentu o treści zgodnej z deklaracją Odwołującego.  

Analogicznie 

Zamawiający  podjął  próbę  przedstawienia  weryfikacji  dokumentów  celem 

potwierdzenia wyniku negatywnego, jaki uzyskał w toku badania dokumentów ofertowych. Z 

uwagi na upływ czasu zaprzestano kontynuacji.  

Zamawiający podtrzymał stanowisko, iż mimo użycia szeregu metod weryfikacji nie otrzymał 

prawidłowej  weryfikacji  (walidacji).  Dokument  gwarancji  wadialnej  nie  wykazuje  żadnego 

podpisu, a tym bardziej nie znaleziono przy jego badaniu podstawy do jakiejkolwiek walidacji 

(weryfikacji).  Stwierdził,  że  załączony  do  odwołania  dokument  gwarancji  i  potwierdzenie 

walidacji  są  podpisane  lecz  zauważył,  że  plik  dotyczący  gwarancji  załączony  do  oferty  nie 

został  podpisany.  Przypomniał,  że  potwierdzenie  gov.pl  załączone  do  odwołania  zawiera 

inny ciąg znaków PDF, niż ciąg przyporządkowany ofercie lub oświadczeniu do oferty. 

Zamawiający  przeprowadzał  próbę  weryfikacji  oferty  z  użyciem  narzędzi  wskazanych  w 

piśmie (weryfiakcja.pl oraz gov.pl). 

Odwołujący  okazał  na  pulpicie  komputera  treść  dokumentu  ofertowego,  jaka  była  przed 

złożeniem  drugiego  podpisu.  Wskaz  na  charakter  podpisu  zaufanego,  który  jest  ściśle 

powiązany  z  konkretnym  dokumentem  i  złożony  w  konkretnym  momencie  czasowym. 

Zauważył, że wystawcą gwarancji jest znany bank o poważnym potencjale. Stwierdził, że w 

dokumentacji i przep

isach nie ma sformułowania o weryfikacji dokumentów w tym złożonych 

podpisów.  

Uwzględniając dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak 

również biorąc pod uwagę stanowiska stron przedstawione w pismach procesowych, 

jak  też  podczas  rozprawy,  Izba  stwierdziła,  iż  odwołanie w  zakresie  rozpoznawanych 

zarzutów zasługuje na uwzględnienie. 

Spełniona  jest  materialnoprawna  przesłanka  wniesienia  odwołania  uregulowana  w  art.  505 

ustawy 

–  Prawo  zamówień  publicznych  wobec  wykazania  przez  wykonawcę,  że  ma  on 

interes  w  uzyskaniu  zamówienia  i  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  naruszenia  przez 

zamawiającego  przepisów  ustawy  w  szczególności  przez  odrzucenie  jego  oferty  i 

unieważnienie postępowania w następstwie odrzucenia.  

Niesporne  jest,  że  z  uwagi  na  wartość  zamówienia  wymogiem  w  postępowaniu,  zgodnie  z 

art.  63  ust.  2  pzp 

w  ofertę i  oświadczenie,  o  którym mowa w  art.  125 ust.  ustawy  należało 

złożyć,  pod  rygorem  nieważności,  w  formie  elektronicznej  lub  w  postaci  elektronicznej 

opatrzonej podpisem zaufanym  lub  podpisem osobistym.  

Według oświadczenia odwołującego składając ofertę oraz dokument oświadczenia posłużył 

się on podpisem zaufanym, który złożyli oboje wspólnicy na tych dokumentach. W odwołaniu 

zostało  użyte  określenie  o  zagnieżdżeniu  podpisu,  co  może  być  rozumiane  jako 

wprowadzenie  do  dokumentu  obrazu  własnego  podpisu,  jakkolwiek  określenie  to  nie  ma 

normatywnego  oznaczenia.  Tym  samym  podpis,  niezależnie  od  ewentualnej  oceny,  został 

złożony wprost w dokumentach. 

Izba  podziela  stanowisko  zamawiającego,  że  jego  prawem  jest  weryfikacja  podpisu 

elektronicznego. 

Jednocześnie skład orzekający zauważa, że podjęte próby za pomocą szeregu programów i 

weryfikatorów  nie  doprowadziły  do  wykrycia  kwalifikowanego  podpisu  elektronicznego. 

Oświadczenie zamawiającego w tym zakresie nie powinno budzić wątpliwości. Należy w tym 

miejscu  zauważyć,  że  czynności  zamawiającego  zmierzały  do  ustalenia  podpisu 

kwalifikowanego, co do którego przepis ustawy pzp nie przewiduje obowiązku zastosowania 

w zakresie postępowań tzw. podprogowych, co wynika z powołanego art. 63 ust. 2 oraz art. 

125  pzp,  podpisu  kwalifikowanego,  która  to  forma  jest  wymagana  dla  innych  czynności  w 

postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  i  postępowania  odwoławczego.  Można 

zauważyć,  że  czym  innym  jest  narzędzie  w  postaci  profilu  zaufanego  na  ePUAP,  a  czym 

innym  jest  kwalifikowany  podpis  elektroniczny.  Oba  podpisy  służą  do  podpisywania 

elektronicznego,  jednak  ich  przeznaczenie  nie  są  tożsame.  Kwalifikowany  podpis 

elektroniczny  korzysta 

na  przykład  z  domniemań  ustanowionych  przez  ustawodawcę  i  jest 

szczególną  formą  podpisu  zaawansowanego,  o  określonych  wymaganiach  technicznych  i 

organizacyjnych. 

Siatka pojęciowa podpisów elektronicznych nie wydaje się jednoznaczna i 

oczywista jako  że  podlega  stałemu  rozwojowi.  Również  obsługa  podpisu  i  jego  weryfikacja 

nie zawsze daje pewny wynik, co może być zależne od narzędzia, które jest używane.  

W  ramach  argumentacji  zamawiający  dla  wskazania  różnic  w  dokumentach  wskazał  na 

dokument odwołania, który zweryfikował jako prawidłowo podpisany w odróżnieniu od oferty.  

Zamawiający poddał weryfikacji sam plik Odwołującego z odwołaniem. Zgodnie z informacją 

zawartą po weryfikacji pliku Zamawiający odczytał następujące dane: Właściciel podpisu: K. 

P. G., Data i godzina podpisu: 2021-08-18 18:35:26 

Status podpisu: Ważny. Rodzaj podpisu: 

Podpis zaufany. 

Należy  w  tym  miejscu  zauważyć,  że  podpis  odwołania  był  rutynowo  sprawdzany  przez 

Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  udziałem  pracowników  obsługi  Izby.  Wynik  walidacji 

był  pozytywny,  jednakże  treść  informacji  o  podpisie  różniła  się.  Jako  właściciel  został 

wskazany K. G. 

(bez drugiego imienia),  a godzina podpisu była o dwie godziny późniejsza. 

Przy znanej okoliczności o zasadniczo niezmienności podpisu tej samej osoby w tym samym 

dokumencie, strony nie potrafiły wyjaśnić zdarzenia wskazanego wyżej. W ogólnej konkluzji 

składu  orzekającego  można  w  tym  wypadku  zasugerować  tezę,  że  także  w  obszarze 

dokumentów elektronicznych mogą zaistnieć wątpliwość co do ich treści i formy wymagające 

nie rutynowego badania. 

W rozpatrywanej sprawie skład orzekający uznaje, że wykazany został fakt złożenia podpisu 

elektronicznego  na  kwestionowanych  dokumentach.  Pomimo  negatywnej  weryfikacji  ze 

strony  zamawiającego,  fakt  ten  został  uwidoczniony  w  okazany  stronom  w  odniesieniu  do 

dokumentu oferty, jak i  spornego oświadczenia wykonawcy. 

W zakresie wniesienia wadium 

za wiarygodne uznano oświadczenie zamawiającego 

o  negatywnym  skutku  weryfikacji    podpisów  pomimo  podjęcia  takiej  próby  zgodnie  z 

instrukcją  wystawcy  gwarancji:  „Weryfikacja  podpisów  możliwa  jest  on-line  pod  linkiem 

www.ing.pl/egwarancja.  Jako  wymagany  na  stronie  kod  prosimy  wpisać:  ib7cxd”.  Po 

skorzystaniu z tej ścieżki weryfikacji Zamawiający otrzymał komunikat:  „Wybierz  poprawny 

podpisany plik (pdf) do weryfikacji”. 

Przypominając,  że  dokument  wadium  wnoszonego  w  formie  niepieniężnej  nie  jest  

oczywiście  dokumentem  sporządzanym  przez  oferenta,  należy  wskazać  funkcję  wadium. 

Jest  nią  skuteczne  zabezpieczenie  interesów  finansowych  zamawiającego  w  określonej 

kwocie  i  na  wypadek  zaistnienia  określonych  przesłanek.  W  sprawie  rozpatrywanej  nie 

zostały  rozstrzygnięte  wątpliwości,  czy  dokument  gwarancji  wadialnej  został  opatrzony 

podpisem  zaufanym.  Ewentualnie  można  skłaniać  się  do  tezy,  że  +  złożonej  bankowej 

gwarancji wadialnej zasadne jest przyznanie waloru 

walor pisemności w rozumieniu art. 7 pkt 

16  ustawy  pzp,  a  wydaje  się,  że  tak.  Natomiast  mając  na  uwadze,  że  zostało  skutecznie 

dowiedzione,  iż    złożone  z  ofertą  wadium  jest  realne  i  skuteczne,  co  potwierdził  także 

wystawca  dokumentu,  Izba  uznała  także  zarzut  dotyczący  wadium  za  uzasadniony. 

Wskazany  dowód  nie  jest  nowym  oświadczeniem  banku  złożonym  po  otwarciu  ofert,  lecz 

zgodnie  z  jego  funkcją,  dowodem  i  potwierdzeniem  poprawności  dokumentu  złożonego 

pierwotnie.  

Wskazując na powyższe, orzeczono, jak w sentencji, uwzględniając odwołanie. 

O 

kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 

575 ustawy 

z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 

1129  ze  zm.)    oraz  §  7  ust.  1  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30 

grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego, 

ich  rozliczania  oraz  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  wysokości  wpisu  od  odwołania 

(Dz. U. poz. 2437). 

Przewodniczący:  ……………………..