Sygn. akt: KIO 2721/21
WYROK
z dnia
11 października 2021 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Katarzyna Odrzywolska
Protokolant:
Piotr Cegłowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
7 października 2021 r. w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 13 września 2021 r. przez
wykonawcę: EY Doradztwo Podatkowe Krupa Sp. k. z siedzibą w Warszawie
w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Gmina Sianów
przy udziale:
A. wykonawcy: B2B TAX B. P.
Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego
B.
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: EOL Kancelaria
Doradztwa Podatkowego Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka
komandytowa, Kancelaria Doradcy Podatkowego Simplex K. W.
z siedzibą lidera w
Szczecinie,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
1. umarza
postępowanie w zakresie naruszenia art. art. 18 ust. 1-3 ustawy Prawo
zamówień publicznych w zw. z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w zw. z art. 16 ustawy Prawo zamówień
publicznych, poprzez zaniechanie
ujawnienia części oferty wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: EOL Kancelaria Doradztwa Podatkowego
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa; Kancelaria Doradcy
Podatkowego Simplex K. W.
z siedzibą lidera w Szczecinie obejmującej Koncepcję
realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT z powodu wycofania
przedmiotowego zarzutu przez odwołującego;
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej
oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert;
kosztami postępowania odwoławczego obciąża zamawiającego, i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego,
tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę 11 067 zł 00 gr
(słownie: jedenaście tysięcy sześćdziesiąt siedem złotych zero groszy), stanowiącą
uzasadnione koszty strony, poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
……………………………………….
Sygn. akt: KIO 2721/21
UZASADNIENIE
Gmina Sianów (dalej: „zamawiający”) prowadzi, na podstawie przepisów ustawy
z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129 ze
zm.) - zwanej dalej "ustawa Pzp",
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w
trybie podstawowym bez negocjacji pn. „Usługi prawnicze polegające na doradztwie
podatkowym
w postępowaniach o zwrot podatku od towarów i usług oraz inne doradztwo za okres od
stycznia 2020 roku do grudnia 2023 roku
”, o wartości szacunkowej nie przekraczającej
prog
ów unijnych określonych w art. 3 ustawy Pzp; znak sprawy: Z.271.13.2021 (dalej
„postępowanie” lub „zamówienie”).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w dniu 19 lipca 2021 r. w Biuletynie
Zamówień Publicznych pod numerem 2021/BZP 00118990.
W dniu
13 września 2021 r. przez wykonawcę: EY Doradztwo Podatkowe Krupa
Sp. k. z siedzibą w Warszawie, do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, zostało wniesione
odwołanie. Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1. art. 18 ust. 1-3 ustawy Pzp w zw. z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tj. Dz.U z 2020 r., poz. 1913) -
dalej: „UZNK”
w zw. z art. 16 ustawy Pzp
, poprzez zaniechanie ujawnienia części oferty wykonawców
wsp
ólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: EOL Kancelaria Doradztwa
Podatkowego Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa oraz
Kancelaria Doradcy Podatkowego Simplex K. W.
z siedzibą lidera w Szczecinie (dalej
„Konsorcjum”) obejmującej Koncepcję realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania
podatku VAT (dalej:
„Koncepcja”), pomimo braku wykazania przez Konsorcjum, że
zawarte w Koncepcji
informacje mają charakter tajemnicy przedsiębiorstwa w
rozumieniu UZNK, co dodatkowo pozbawiło odwołującego możliwości weryfikacji
przyznanej Konsorcjum punktacji w ramach kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia
w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)” pomimo, że stanowiło ono najwyżej
punktowane kryterium oceny ofert (50 pkt to jest 50% wagi), powo
dując tym samym
naruszenie zasady jawności postępowania, uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców;
2. art. 253 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 16 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie przez
z
amawiającego podania uzasadnienia faktycznego i prawnego dokonanej oceny ofert
w ramach kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku
VAT (KRZ)”, tym samym uniemożliwiając odwołującemu poznanie podstaw
decydujących o przyznaniu określonej liczby punktów ofercie odwołującego w ramach
ww.
kryterium,
co z kolei istotnie utrudniło ustosunkowanie się do dokonanej oceny w niniejszym
odwołaniu, stanowiąc tym samym naruszenie zasad przejrzystości oraz uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców;
3. art. 239 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 16 ustawy Pzp, poprzez dokonanie przez
z
amawiającego oceny ofert w zakresie kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia
w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)” w sposób niezgodny z określonymi
w Rozdziale 11 pkt 3 Specyfikacji
Warunków Zamówienia (dalej: „SWZ”) zasadami tej
oceny, co w konsekwencji doprowadziło do dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej
według innych kryteriów niż określone w SWZ oraz wpłynęło na odmienny sposób
opracowania KRZ przez o
dwołującego.
Jednocześnie pomimo, że w związku z ww. naruszeniami zamawiającego,
o
dwołujący dysponuje wiedzą umożliwiającą w ograniczonym zakresie weryfikację sposobu
dokonanej przez z
amawiającego oceny oferty odwołującego w ramach kryterium „Koncepcja
realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)”, odwołujący zarzucił
również naruszenie:
4. art. 239 ust. 1-2 ustawy Pzp, w zw. z art. 17 ust. 1-2 ustawy Pzp
, poprzez nieprawidłową
ocenę oferty odwołującego w ramach kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia
w zakres
ie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)” i przyznanie niższej, niż maksymalna
liczby punktów. Alternatywnie jeżeli Konsorcjum zadeklarowało w przedłożonej
Koncepcji
takie same rozwiązania dotyczące sposobu realizacji zamówienia jak
o
dwołujący,
a z
amawiający przyznał im niższą punktację i ją podtrzymuje, odwołujący sformułował
także zarzut nieprawidłowej oceny oferty Konsorcjum poprzez przyznanie jej zbyt dużej
liczby punktów w ramach kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia w zakresie
odzyskiwania podatku VAT
(KRZ)”.
Zarzucając powyższe, odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
zamawiającemu: odtajnienia oferty Konsorcjum z dnia 29 lipca 2021 r. w zakresie całości
przedłożonej Koncepcji; unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
przeprowadzenia ponownego badania oraz oceny ofert i przyznanie o
dwołującemu
maksymalnej, przewidzianej w SWZ liczby punktów w kryterium „Koncepcja realizacji
zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT”; dokonanie wyboru oferty odwołującego
jako oferty najkorzystniejszej
a także zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego
kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa prawnego w
postępowaniu według norm przepisanych.
Zamawiający poinformował wykonawców, zgodnie z art. 185 ust. 1 ustawy Pzp,
o wniesieniu odwołania, wzywając uczestników postępowania do złożenia przystąpienia.
Swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego, w terminie określonym przepisami
ustawy Pzp
, zgłosili: (1) wykonawcy: B2B TAX B. P. Sp. z o.o. z siedzibą
w Katowic
ach, zgłaszając przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
odwołującego (dalej jako „B2B”); (2) wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia: EOL Kancelaria Doradztwa Podatkowego Spółka z ograniczoną
odpowiedzial
nością Spółka komandytowa, Kancelaria Doradcy Podatkowego Simplex K. W.
z siedzibą lidera w Szczecinie, zgłaszając przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego.
Zamawiający, działając w oparciu o art. 521 ust. 1 ustawy Pzp, złożył do akt sprawy
odpowiedź na odwołanie, wnosząc o jego oddalenie w całości jako niezasadnego. W treści
pisma, odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 18 ust. 1-3 ustawy Pzp w zw. z art. 11 ust. 2
UZNK w zw. z art. 16 ustawy Pzp
, poprzez zaniechanie ujawnienia części oferty Konsorcjum
obejmującej Koncepcję, pomimo braku wykazania przez Konsorcjum, że zawarte w
Koncepcji informacje mają charakter tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu UZNK,
zamawiający stwierdził, że wobec odtajnienia treści Koncepcji, której to czynności
zamawiający
dokonał
w dniu 6 października 2021 r. - zarzut ten stał się bezprzedmiotowy.
Odwołujący, na posiedzeniu w dniu 7 października 2021 r. oświadczył, że cofa
powyższy zarzut. W konsekwencji Izba umorzyła postępowanie w tym zakresie, orzekając
w pkt 1 sentencji.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, po zapoznaniu
się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przekazaną
przez zamawiającego, po zapoznaniu się z odwołaniem, odpowiedzią na nie, a także po
wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron i uczestnika postępowania
odwoławczego, złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustaliła i zważyła,
co następuje
Izba
ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi art. 528 ustawy
Pzp, s
kutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba dokonała w pierwszej kolejności badania spełnienia przez odwołującego
przesłanek określonych w art. 505 ustawy Pzp, to jest kwestii posiadania przez niego
legitymacji do wniesienia odwołania uznając, że interes odwołującego we wniesieniu
odwołania przejawia się w następujący sposób.
Zgodnie z zawiadomieniem o wyborze najkorzystniejszej oferty z 8 września 2021 r.,
za
mawiający przyznał ofercie odwołującego 80,23 punkty, co plasuje ją na drugiej pozycji
spośród złożonych w postępowaniu ofert, tuż za ofertą Konsorcjum. W przypadku utrzymania
w mocy wyboru oferty Konsorcjum jako najkorzystniejszej, odwołujący poniesie szkodę,
ponieważ w wyniku ponownej oceny, to jego oferta winna być wybrana jako
najkorzystniejsza w postępowaniu. Zamawiający, w ocenie odwołującego, naruszył zasady
jawności postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym prawa do wglądu do
pełnej treści oferty konkurenta. Naruszył też inne, wymienione przez odwołującego w treści
odwołania, przepisy ustawy Pzp, skutkiem czego pozbawił go możliwości zapoznania się z
argumentacją w zakresie oceny jego oferty w ramach kryterium „Koncepcja realizacji
zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)”, jak też dokonał tej oceny w
sposób dowolny, przyznając Konsorcjum w sposób nieuprawniony większą liczbę punktów.
W konsekwencji powyższych działań odwołujący utracił możliwość uzyskania
pozytywnego dla niego
rozstrzygnięcia, poprzez wybór jego oferty jako najkorzystniejszej.
Spowoduje to poniesienie przez o
dwołującego szkody w postaci utraty możliwości
wykonania zamówienia i osiągnięcia przychodu i zysku z jego realizacji.
Zamawiający, na posiedzeniu w dniu 7 października 2021 r., działając na podstawie
art. 526 ust. 1 ustawy Pzp, zgłosił opozycję przeciw przystąpieniu do postępowania
odwoławczego po stronie odwołującego wykonawcy B2B stwierdzając, że ten nie ma
interesu w uzyskaniu
rozstrzygnięcia na korzyść strony do której przystąpił.
Izba, działając na podstawie art. 526 ust. 1 ustawy Pzp - oddaliła opozycję. Wbrew
twierdzeniom zamawiającego wykonawca B2B w sposób dostateczny wykazał swój interes
w przystąpieniu do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego. Zarzuty
odwołania dotyczą bowiem kwestii naruszenia naczelnej zasady postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego - zasady jawności. Pozbawienie możliwości zapoznania się z
treścią oferty konkurenta, jak też pozbawienie wykonawcy możliwości zapoznania się z
faktycznym uzasadnieniem oceny jego oferty, pozbawiły nie tylko odwołującego, ale też
przystępującego, możliwości zapoznania się z argumentacją zamawiającego w zakresie
dotyczącym wyboru oferty Konsorcjum jako najkorzystniejszej.
Stwierdzić należy, że wprawdzie interes w przystąpieniu do postępowania
odwoławczego po jednej ze stron nie jest nieograniczony, ale mieści się on z jednej strony
w ramach wyznaczonych przez treść odwołania, a z drugiej przez przedmiot danego
(a nie innego) postępowania, z trzeciej przez jego sytuację w danym postępowaniu. W tym
przypadku wykonawca B2B, podobnie jak odwołujący, pozbawiony został możliwości
zapoznania się z jednej strony z ofertą konkurencyjnego wykonawcy, z drugiej
z uz
asadnieniem oceny złożonych w postępowaniu ofert. Interes przystępującego przejawia
się zatem w dążeniu do przywróceniu takich warunków w postępowaniu, które pozwolą mu
na kontrolę czynności zamawiającego, w tym w szczególności możliwości weryfikacji czy
w
ybór najkorzystniejszej oferty został dokonany zgodnie z kryteriami, zasadami oceny i
wyboru, opisanymi w SWZ.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje
Izba ustaliła, że przedmiotem zamówienia, zgodnie z pkt 3 SWZ są usługi prawnicze,
polegające na doradztwie podatkowym w postępowaniach o zwrot podatku od towarów i
usług oraz inne doradztwo za okres od stycznia 2020 r. do grudnia 2023 r. Ponadto w pkt 11
SWZ zamawiający opisał kryteria oceny ofert, przyznając im następujące wagi: Cena
(PNVAT)
- waga 20%;
Potencjał kadrowy (PK) - waga 20%; Koncepcja realizacji zamówienia w
zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ) - waga 50%; Liczba oferowanych godzin - waga
. Opisując następnie sposób, w jaki zostaną przyznane punkty w kryterium „Koncepcja
realizacji zamówienia”, zamawiający przewidział, że zostaną one obliczone wg poniższego
wzoru (max. 50 punktów): ilość przyznanych punktów w kryterium koncepcja realizacji
zamówienia badanej oferty/ najwyższa ilość przyznanych punktów w kryterium koncepcja
realizacji
zamówienia
x 100 x 50%. Wskazał jednocześnie, że ocena oferty według tego kryterium nastąpi
na podstawie złożonej z ofertą Koncepcji Realizacji Zamówienia, która powinna zawierać
następujące, wskazane przez zamawiającego części: (1) faza diagnostyczna; (2) faza
wdrożeniowa; (3) bieżące doradztwo podatkowe. Dla każdej z tych faz zamawiający opisał
jakie czynniki będzie brał pod uwagę, dokonując oceny ofert w kryterium, jednocześnie dla
każdej z nich przewidział maksymalną liczbę punktów, odpowiednio dla poszczególnych faz:
10 pkt, 30 pkt, 10 pkt.
Skład orzekający ustalił również, że oferty w postępowaniu złożyło trzech
wykonawców, spośród których w ramach kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia
w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)
”, zamawiający przyznał Konsorcjum
maksymalną liczbę - 50 punktów, podczas gdy w tym samym kryterium ocenił odwołującego,
przyznając mu za jego Koncepcję 32,46 punktów. W rezultacie pomimo, że Konsorcjum
zaoferowało trzykrotnie wyższą cenę oferty uzyskując w ramach kryterium „Cena (PNVAT)”
o 12,02 punktów mniej od oferty odwołującego, łącznie zamawiający przyznał ofercie
Konsorcjum o 5,52 punktów więcej, aniżeli ofercie odwołującego, uznając ofertę Konsorcjum
za najkorzystniejszą. Nie ulega zatem wątpliwości, że decydujące w tym postępowaniu były
punkty przyznane przez z
amawiającego w ramach kryterium „Koncepcja realizacji
zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)”.
Skład orzekający ustalił ponadto, że zamawiający poinformował wykonawców
o wyborze, jako najkorzystniejszej, oferty Konsorcjum przesyłając w dniu 8 września 2021 r.
„Zawiadomienie o wyborze oferty”. W piśmie tym nie zamieścił szczegółowej oceny ofert
w z
akresie kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku
VAT (KRZ)”, informując jedynie wykonawców jaką liczbę punktów przyznał łącznie za
poszczególne kryteria oceny ofert. Następnie, 13 września 2021 r. (niesporne między
stronam
i) zamawiający zamieścił na swojej stronie internetowej dodatkowy dokument pn.
„Szczegółowa ocena koncepcji” (nie przekazany przez zamawiającego wraz z aktami
postępowania, złożony przez odwołującego na rozprawie - załącznik do protokołu
posiedzenia i rozprawy). Wprawdzie ocena w nim zaprezentowana jest bardziej
szczegółowa, to jednak i z jego treści próżno wywieść na jakiej podstawie punkty w kryterium
„Koncepcja realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)”, zostały
przyznane poszczególnym wykonawcom. Jego stopień szczegółowości pozwala wprawdzie
na
ustalenie
ile
punktów
przyznał
zamawiający
w spornym kryterium za poszczególne fazy realizacji projektu i ich składowe, dalej jednak
wskazuje wyłącznie jaką liczbę punktów zamawiający przyznał poszczególnym oferentom.
Z kolei zgodnie z treścią protokołu postępowania, w którym zamawiający zamieścił
informację dotyczącą oceny złożonych ofert, oprócz liczby punktów, przyznanych
wykonawcom, dodatkowo
zamawiający zaznaczył, że uzasadnienie oceny stanowi załącznik
do niniejszego dokumentu. Na
pytanie przewodniczącej składu orzekającego, skierowane do
zamawiającego na rozprawie stwierdził jednak, że żadna dodatkowa ocena, w tym opisowa
nie
została sporządzona.
Izba, biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, jak też zakres zarzutów podniesionych
w odwołaniu stwierdziła, że w niniejszym postępowaniu doszło do naruszenia przez
zamawiającego przepisów ustawy Pzp, które miało lub mogło mieć istotny wpływ na wynik
post
ępowania o udzielenie zamówienia, a tym samym na podstawie art. 554 ust. 1 ustawy
Pzp rozpoznawane odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba rozpoznała zarzuty naruszenia art. 253 ust. 1 ustawy Pzp
w zw. z art. 16 ustawy Pzp
, poprzez zaniechanie przez zamawiającego podania
uzasadnienia faktycznego i prawnego dokonanej oceny ofert w ramach kryterium „Koncepcja
realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)” uznając, że zarzut ten
potwierdził się.
Przedmiotem s
poru między stronami było jaki zakres informacji zamawiający jest
zobowiązany przekazać wykonawcom, ubiegającym się o zamówienie, aby umożliwić im
poznanie podstaw decydujących o przyznaniu określonej liczby punktów w ramach kryteriów
oceny ofert. Wprawdzi
e przepis art. 253 ust. 1 ustawy Pzp, podobnie jak to miało miejsce
w przypadku regulacji art. 92 ust. 1 ustawy Pzp z 2004 r.,
odnoszący się do zawiadomienia
o wyborze najkorzystniejszej oferty jest w swoim brzmieniu ogólny, to jednak już na gruncie
prze
pisów ustawy Pzp z 2004 r. ukształtowało się bogate orzecznictwo, zgodnie z którym
regulacja ta wprowadza wymóg, aby zamawiający podał, oprócz informacji o punktacji
przyznanej ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łącznej punktacji, również stosowne
uzasadnienie faktyczne i prawne.
Chodzi bowiem o to, aby w każdym przypadku wykonawcy
mieli możliwość prześledzenia procesu decyzyjnego zamawiającego, a zatem wiedzieli
na jakiej podstawie ich własna oferta, ale też oferta konkurencji, została oceniona w dany
sposób.
Izba podziela wprawdzie
pogląd zamawiającego co do tego, że przepis nie formułuje
wymagań w zakresie stopnia szczegółowości uzasadnienia faktycznego, jednakże nie może
budzić wątpliwości, że regulacja ta wprowadza obowiązek przekazania wykonawcom
uzasadnienia dokonanej oceny w ramach poszczególnych kryteriów. O ile w sytuacji, gdy
ocena oferty w ramach kryterium
sprowadzała się będzie np. do podstawienia określonych
wartości do opisanego wzoru matematycznego, to wystarczające będzie podanie łącznej
liczby punktów (np. w przypadku kryterium cenowego). Jeśli jednak ocena oferty nie odbywa
się na podstawie precyzyjnego sposobu, gdzie przyznanie punktów stanowi wynik operacji
matematycznej lub nie jest
możliwe ustalenie na zasadzie zerojedynkowej, czy dana liczba
punktów się wykonawcy należy czy też nie - wykonawca ma prawo poznać na tyle
szczegółowe uzasadnienie, aby móc prześledzić proces myślowy zamawiającego tj.
stwierdzić z jakich powodów zostały mu przyznane punkty, lub też z jakich powodów
punktacja została w tym kryterium obniżona.
Nie ulega wątpliwości, że w przypadku kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia
w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)” przyznanie określonej liczny punktów
odbywało się na podstawie przekazanych przez wykonawców Koncepcji. W konsekwencji, o
podstawach takiej, a nie innej oceny, wyk
onawcy winni zostać powiadomieni. Tymczasem w
dniu, w którym zamawiający poinformował o wyborze oferty, odwołujący otrzymał jedynie
informację,
że w tym kryterium przyznano mu 32,46 pkt, podczas gdy wybrana oferta uzyskała
maksymalną ich liczbę. Co istotne, w konsekwencji to właśnie ocena oferty konkurencyjnej
w tym kryterium
zdecydowała o wyborze jego oferty. Dopiero na wniosek odwołującego,
zamawiający uzupełnił tą informację, jednak ponownie ograniczył się do wskazania samej
punktacji.
Z kolei
w piśmie procesowym - odpowiedzi na odwołanie, zamawiający polemizując
ze stanowiskiem
odwołującego w sposób szczegółowy odnosił się do twierdzeń zawartych
w
jego Koncepcji, wskazując na określone braki, czy też opisując jakie elementy wziął pod
uwagę, dokonując takiej a nie innej oceny. Działanie takie należy jednak uznać za
spóźnione, postępowanie odwoławcze nie może zastępować czynności, do której
zamawiający
był zobowiązany w toku prowadzonego postępowania. Przy czym, na co zwrócił uwagę
odwołujący, nawet w uzasadnieniu zamieszczonym w piśmie, zamawiający nie ustrzegł się
błędów. Stwierdza bowiem, że w fazie „bieżące doradztwo podatkowe” przyznał Konsorcjum
8 pkt, podczas gdy odwołujący uzyskał ich maksymalną liczbę, tymczasem z treści
dokumentu pn. „Szczegółowa ocena koncepcji” wynika, że to właśnie Konsorcjum uzyskało
pkt 10. Niewątpliwie świadczy to o braku staranności zamawiającego, który powinien w
spos
ób rzetelny dokonać oceny złożonych ofert, opisać z jakich powodów przyznał
poszczególnym wykonawcom taką, a nie inną liczbę punktów i poinformować o wynikach
dokonanej oceny wszystkich, ubiegających się o zamówienie.
Już tylko zasadność tego zarzutu powoduje, że odwołanie zasługuje na
uwzględnienie. Postawienie bowiem wykonawcy w sytuacji, w której nie może sformułować
zarzut
ów wobec braku wskazania przyczyn, dla których ocena jego oferty była zaniżona w
stosunku do oferty konkurencyjnej,
stanowi niewątpliwie naruszenie obowiązku podania
uzasadnienia faktycznego. Przy kryteriach, które odnoszą się do subiektywnej oceny
członków komisji przetargowej, wykonawca ma prawo poznać jakie elementy zdecydowały o
przyznaniu mu takiej, a nie innej liczby punktów. Nie można w takiej sytuacji oczekiwać, że
ten domyśli się, jakie elementy były decydujące dla końcowego wyniku oferty.
Ponadto, takie działanie zamawiającego narusza także zasadę uczciwej konkurencji
i równego traktowania wykonawców, która wymaga od zamawiającego zapewnienia
przejrzystości dokonywanych w postępowaniu czynności. Temu natomiast sprzeciwia się
stan, w którym wykonawca nie może poznać argumentacji, która prowadziła do negatywnej
oceny jego oferty.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 239 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 16 ustawy
Pzp
, poprzez dokonanie przez zamawiającego oceny ofert w zakresie kryterium „Koncepcja
realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)” w sposób niezgodny
z określonymi w Rozdziale 11 pkt 3 SWZ zasadami tej oceny, co w konsekwencji
doprowadziło do dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej według innych kryteriów niż
określone w SWZ oraz wpłynęło na odmienny sposób opracowania KRZ przez
odwołującego - Izba stwierdziła, że zarzut ten zasługuje na uwzględnienie.
Jak ustalił skład orzekający, sposób przyznawania punktów w ramach kryteriów
oceny ofert, w tym w odniesieni
u do kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia w zakresie
odzyskiwania podatku VAT (KRZ)” został opisany w Rozdziale 11 pkt 3 SWZ. Zamawiający
przyjął, że ocena dokonywana będzie według wzoru, gdzie łączna liczba przyznanych
punktów w kryterium koncepcja realizacji zamówienia badanej oferty zostanie podzielona
przez
najwyższą liczbę przyznanych punktów w tym kryterium, a następnie wynik tego
działania zostanie pomnożony przez wagę tego kryterium. Przy tym zamawiający wskazał,
że maksymalna liczba punktów przyznana ofercie w ramach niniejszego kryterium wynosi
50 pkt, według następującego podziału: faza diagnostyczna - max 10 pkt, faza wdrożeniowa
max 30 pkt, bieżące doradztwo podatkowe - 10 pkt. Taki sposób oceny i jego opis stał się
tym samym wiążący dla wszystkich wykonawców i obowiązkiem zamawiającego było
stosowanie się do wytycznych, które sam w SWZ opisał i ustalił.
Jak wynika z dokumentu pn. „Szczegółowa ocena koncepcji” zamawiający w ramach
kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)”
przyznał oferentom punkty w taki sposób, że każdy wykonawca otrzymał oddzielnie punkty
za poszczególne elementy danej fazy realizacji zamówienia określonej w Koncepcji. W
efekcie Konsorcjum uzyskało łącznie 134 pkt (w tym w fazie diagnostycznej - 30 pkt, fazie
wdrożeniowej - 84 pkt, natomiast za bieżące doradztwo podatkowe - 20 pkt).
Nie ulega wątpliwości, że taki sposób oceny nie wynika z treści SWZ, na co wprost
wskazują wartości punktowe przyznane poszczególnym koncepcjom. W rezultacie,
przyjmując taką metodykę, odwołujący uzyskał inną liczbę punktów, niż mógłby otrzymać w
przypadku gdyby zamawiający zastosował sposób oceny ofert przez niego opisany.
Nie sposób zaakceptować argumentacji zamawiającego, że pozostaje to bez
znaczenia dla wyniku postępowania, gdyż i tak odwołujący uzyskałby mniejszą liczbę
punktów niż przyznane zostały Konsorcjum. Nawet, jeśli tak jest, co trudno w istocie
zweryfikować wobec braku szczegółowego uzasadnienia dokonanej oceny, to przypomnieć
należy,
że zamawiający ma obowiązek przestrzegać zasad, które przecież sam ustalił w SWZ.
SWZ jest dokumentem kluc
zowym w postępowaniu i od momentu jej udostępnienia
jest wiążąca dla zamawiającego i jest on obowiązany do przestrzegania warunków w niej
umieszczonych, natomiast dla oferenta jest ona wiążąca od momentu złożenia oferty.
Oznacza to, w tym przypadku, że jeśli zamawiający opisał sposób w jaki dokona oceny
złożonych ofert, to jego obowiązkiem było przestrzegać ustalonych przez siebie zasad.
W zakresie w jakim odwołujący podnosił zarzuty naruszenia art. 239 ust. 1-2 ustawy
Pzp, w zw. z art. 17 ust. 1-2 ustawy Pzp
, poprzez nieprawidłową ocenę oferty odwołującego
w ramach kryterium „Koncepcja realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT
(KRZ)” i przyznanie niższej niż maksymalna liczby punktów Izba uznała, że zarzut ten
zasługuje na uwzględnienie z przyczyn wskazanych wcześniej tj. z tego powodu, że brak jest
w istocie uzasadnienia faktycznego dla dokonanej przez zamawiającego czynności.
W pierwszej kolejności Izba pragnie podkreślić, że jej rolą jest wyłącznie ocena
legalności działań zamawiającego, nie zaś zastępowanie go w zakresie czynności, które
w postępowaniu są przez niego dokonywane i są wyłącznie jemu przypisane. W tym
przypadku to zamawiający winien dokonać oceny ofert w ramach poszczególnych kryteriów i
stanowisko swoje uzasadnić. Izba nie może zatem, nawet odnosząc się do postawionych
zarzutów,
przesądzić czy odwołujący zasługiwał na maksymalną liczbę punktów w ramach kryterium
„Koncepcja realizacji zamówienia w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)”, czy też
winien ich otrzymać odpowiednio mniej. Nie sposób w szczególności stwierdzić,
że Konsorcjum zadeklarowało w przedłożonej Koncepcji takie same rozwiązania dotyczące
sposobu realizacji zamówienia jak odwołujący, a zamawiający przyznał odwołującemu niższą
punktację i podtrzymywał swoje stanowisko na etapie postępowania odwoławczego, gdyż
zamawiający w treści informacji o wyborze oferty nie zakomunikował w sposób dostateczny
jakie elementy wziął pod uwagę, które były dla niego kluczowe i z jakich powodów przyznał
taką, a nie inną liczbę punktów poszczególnym ofertom.
Niemniej, w związku z tym, że odwołujący podnosił zarzut nieprawidłowej oceny
oferty poprzez przyznanie mu zbyt
małej liczby punktów, Izba odniesie się do niektórych
kwestii podnoszonych przez odwołującego w treści złożonego odwołania, wobec zajęcia
przez zamawiającego stanowiska w piśmie procesowym - odpowiedzi na odwołanie.
Odwołujący przyznawał w treści odwołania, że w związku z zaniechaniem
zamawiającego polegającym na braku podania uzasadnienia faktycznego dokonanej oceny
Koncepcji,
ma ograniczoną możliwość zakwestionowania tej czynności. Zwrócił jednak
uwagę, że przyznane jego ofercie punkty w ramach kryterium „Koncepcja realizacji
zamówienia
w zakresie odzyskiwania podatku VAT (KRZ)” są nieadekwatne do informacji, jakie zostały
zawarte przez niego w treści Koncepcji, złożonej wraz z ofertą. Podkreślał, że ta zawierała
wszystkie założenia, jakie zamawiający wskazał w SWZ, a które powinny zostać
punktowane.
Jakkolwiek
ponownie należy podkreślić, że nie jest rolą Izby ocena, czy
w rzeczywistości Koncepcja odwołującego zawierała wszelkie elementy oczekiwane przez
z
amawiającego w poszczególnych fazach, to należy podzielić stanowisko prezentowane
przez odwołującego, że w SWZ opisano precyzyjnie jakie elementy zamawiający zamierza
brać pod uwagę, oceniając poszczególne etapy realizacji zamówienia.
Powtarzając zatem czynność oceny złożonych w postępowaniu ofert, do czego
zamawiający został zobowiązany zgodnie z treścią wyroku, winien on szczególną uwagę
zwrócić na to, aby analizując treść Koncepcji pod kątem tego, które elementy winny być
punktowane,
brał pod uwagę wyłącznie zakres opisany przez niego w treści SWZ. Oznacza
to również, że żadne inne okoliczności, nie wymienione w tym dokumencie, nie mogą stać
się na obecnym etapie podstawą do przyznania dodatkowych punktów czy też obniżenia
punktacji.
Dodatkowo, obowiązkiem zamawiającego, jest zawarcie szczegółowego wyjaśnienia,
z jakich powodów oferowane przez jednego wykonawcę rozwiązania, są korzystniejsze dla
niego i z jakich powodów to właśnie taki, a nie inny sposób jego realizacji jest dopasowany
do jego potrzeb. W
praktyce oznacza to tyle, że skoro zamawiający przewiduje w treści
SIWZ, że w poszczególnych fazach będzie przyznawał punkty w określonym przedziale np.
dla fazy diagnostycznej przyzna najniższą liczbę punktów tj. 1-2 pkt jeśli „Oferta nie
uwzględnia w pełni wymagań związanych z przedmiotem zamówienia, jednak są one
akceptowalne”,
zaś
w przypadku
jeżeli: „Oferta jest dopasowana do potrzeb zamawiającego i wykazuje bardzo
dobre zrozumienie celów, podejście uzasadnia wysoki poziom zaufania do realizacji
przedmiotu zamówienia” wykonawca zasłuży na 9-10 pkt., to wymaga każdorazowo
wyjaśnienia dlaczego zamawiający zdecydował, że dane rozwiązanie w tym właśnie
przedziale się mieści. Ponadto powinien uzasadnić także co wpłynęło na decyzję,
że zamawiający przyznał np. 9 a nie maksymalną, przewidzianą liczbę punktów w tej fazie.
Każdy wykonawca, w tym odwołujący, musi mieć jasność co do tego w jakim stopniu
jego propozycje uwzględniają wskazaną przez zamawiającego jego specyfikę, jako jednostki
samorządu terytorialnego, w tym jego strukturę organizacyjną i strukturę wydatków.
W kontekście zarzutów odwołującego, który zwracał uwagę, że jego oferta nie została
oceniona najwyżej pomimo, że wszystkie okoliczności, które podlegać miały ocenie
zamawiającego, zostały zawarte w Koncepcji odwołującego kluczowe jest, aby zamawiający
w uzasadnieniu faktycznym wskazał, które to elementy, wymienione przez niego, nie
odpowiadają jego potrzebom, oraz z jakich powodów zasłużył na niższą, niż maksymalna
liczba punktów.
Dopiero przekazanie wszystkim wykonawcom, na równych zasadach, informacji
o sposobie dokonania oceny ofert, pozwoli im na zapoznanie się z uzasadnieniem
faktycznym i ewentualne kwestionowanie tej oceny. Bez dokonania tej czynności tj.
powtórzenia czynności badania i oceny złożonych ofert, wszelkie wywody zamawiającego,
zawarte w piśmie procesowym - odpowiedzi zamawiającego na odwołanie, mogą być
traktowane wyłącznie jako element polemiki z zarzutami odwołującego. Argumentacja tam
zamieszczona nie
zastępuję jednak czynności do której zamawiający został zobowiązany
przez
ustawodawcę
przekazania wykonawcom pełnego uzasadnienia prawnego i faktycznego dokonanej
czynności.
Z powyższych powodów Izba orzekła jak w sentencji wyroku.
O kos
ztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie
art. 575 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2021
r., poz. 1129 ze zm.) oraz
§7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
30 grud
nia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu
od
odwołania
(Dz. U., poz. 2437).
Przewodniczący : ………………………………