Sygn. akt: KIO 3436/21
WYROK
z dnia 9 grudnia 2021 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Irmina Pawlik
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 grudnia 2021 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 24 listopada 2021 r. przez wykonawcę
Recycling Group Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą
w Sz
czecinie w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Rejonowy Zarząd
Infrastruktury w Szczecinie
przy udziale:
A. Energokon-
Plus Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Sosnowcu
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
odwołującego;
B. wykonawcy W. F.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Specjalistyczna
Firma Wyburzeniowa
„Forest” W. F. w Kamieniu zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
oddala odwołanie;
kosztami postępowania obciąża odwołującego Recycling Group Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Szczecinie i:
zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego
tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od odwołującego Recycling Group Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Szczecinie na rzecz
zamawiającego Rejonowego Zarządu Infrastruktury w Szczecinie kwotę 4 553 zł
gr (słownie: cztery tysiące pięćset pięćdziesiąt trzy złote dwadzieścia dziewięć
gro
szy) stanowiącą koszty postępowania poniesione przez zamawiającego. z
tytułu wynagrodzenia pełnomocnika, dojazdu na rozprawę oraz noclegu.
Stosownie do art.
579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie
14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………….………
Sygn. akt: KIO 3426/21
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Rejonowy Zarząd Infrastruktury z siedzibą w Szczecinie (dalej jako
„Zamawiający”) prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Roboty
budowlane polegające na rozbiórce budynku – Klub w Mirosławcu” (nr postępowania:
39/RB/21).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień
Publicznych z dnia
14 października 2021 r. pod numerem 2021/BZP 00232762/01. Do ww.
postępowania o udzielenie zamówienia zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 11
września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm., dalej
„ustawa Pzp”). Wartość szacunkowa zamówienia nie przekracza progów unijnych, o których
mowa w art. 3 ustawy Pzp.
W dniu 24 listopada 2021 r. wykonawca Recycling Group
Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Szczecinie (dalej jako „Odwołujący”)
wni
ósł odwołanie wobec czynności wyboru oferty wykonawcy W. F. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą Specjalistyczna Firma Wyburzeniowa „Forest” W. F. w
kamieniu (dalej jako
„Forest” lub „Przystępujący”) jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 226 ust. 1 pkt 8) w zw. z art. 224 ust. 1 i 6 ustawy Pzp oraz art. 226 ust. 1 pkt 7)
ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 pkt 1) Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji poprzez wybór oferty wykonawcy Forest podlegającej odrzuceniu z powodu
zaoferowania w tej ofercie ceny rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia
(art. 226 ust. 1 pkt 8) ustawy Pzp), co wynika z treści wyjaśnień złożonych przez ww.
wykonawcę (art. 224 ust. 6 ustawy Pzp) wobec wezwania go przez Zamawiającego na
pods
tawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, które to wyjaśnienia nie obaliły domniemania, że
zaoferowano rażąco niską cenę, a wręcz wynika z nich, że wykonawca Forest
potwierdził, że jego oferta zawiera rażąco niską cenę, a jej złożenie stanowi czyn
nieuczciwej konk
urencji, o którym mowa w art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 pkt 1) Ustawy o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
art. 226 ust. 1 pkt 5) ustawy Pzp poprzez wybór oferty wykonawcy Forest podlegającej
odrzuceniu z powodu niezgodności tej oferty z warunkami zamówienia określonymi
treścią specyfikacji warunków zamówienia z załącznikami i wyjaśnieniami („SWZ”), co
wynika z
treści wyjaśnień z dnia 07 listopada 2021 r., w których wskazano wprost, iż
wykonawca Forest
nie ujął w zakresie swojego świadczenia ofertowego całości
spoczywających na nim obowiązków opisanych w SWZ;
art. 16 ust. 1 ustawy Pzp, przez prowadzenie postępowania w sposób niezapewniający
zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty i odrzucenia oferty
Przystępującego oraz nakazanie ponownej oceny niepodlegających odrzuceniu ofert
złożonych w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Ponadto wniósł o obciążenie
Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego, zgodnie z przedłożonymi podczas
rozprawy rachunkami i przepisami prawa.
Uzasadniając zarzut nr 1 Odwołujący wskazał, iż Przystępujący nie udzielił
wystarczających, wiarygodnych, weryfikowalnych, wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny
swojej oferty. Nie mógł zatem podźwignąć ciężaru udowodnienia, że jego cena nie jest
rażąco niska. Odwołujący – w odniesieniu do pierwszego zdania wyjaśnień Przystępującego
podniósł, iż wiedza i „doświadczenie” każdego z wykonawców „w różnego rodzaju
rozbiórkach obiektów budowlanych” zostały przez Zamawiającego należycie zweryfikowane
poprzez dopuszczenie do udziału w postępowaniu jedynie wykonawców, którzy wykazali
spełnienie warunków udziału w postępowaniu. Przyjąć należy bowiem, że warunki te były
sformułowane przez Zamawiającego zgodnie z zasadą proporcjonalności, a w konsekwencji
każdy dopuszczony do udziału w zamówieniu wykonawca daje rękojmię należytego
wyk
onania zamówienia. Każdy zatem wykonawca potrafi wykonać, tj. ma wiedzę i
doświadczenie w wykonywaniu robót podobnych do robót objętych przedmiotem
zamówienia. Odwołujący zauważył, że w dalszej treści wyjaśnień Przystępujący wskazuje, iż
posiada własny sprzęt, którego nie wynajmuje, co jednak wcale nie świadczy o przewadze
konkurencyjnej, skoro pozostali wykonawcy, w tym Odwołujący także takim sprzętem
dysponują. Nadto, kwestia własności czy dysponowania sprzętem na zasadach umów
cywilnoprawnych, pozostaje
bez znaczenia. Nie jest wcale przesądzone (z wyjaśnień
Przystępującego także nie wynika), że własność sprzętu daje przewagę, skoro sprzęt ten
wymaga ponoszenia kosztów jego eksploatacji i bieżącej konserwacji. Odwołujący posiada
natomiast, nie tylko kopark
i wyburzeniowe czy samochodowe, ale także inne sprzęty i
urządzenia konieczne dla wykonania przedmiotu zamówienia, jak np.: chwytaki czy szczęki,
HDS, urządzenia do mechanicznego cięcia, odkażania, zasypywania, plantowania, itd.
W ocenie Odwołującego niewykazane pozostają twierdzenia Przystępującego co do
faktycznych kosztów realizacji zamówienia, kosztów korzystania z posiadanego sprzętu,
doświadczenia pracowników, czy wreszcie utylizacji. W szczególności nie wykazano na
czym ma polegać przewaga konkurencyjna Przystępującego. Nie wykazano np.: możliwości
zakupu materiałów w preferencyjnych cenach czy nie zwrócono uwagi na żadne
przykładowe elementy, których mogły dotyczyć wyjaśnienia (zgodnie z pismem
Zamawiającego), jak np.: zarządzanie procesami, rozwiązania techniczne, zgodność z
przepisami prawa pracy (skoro nie wskazuje się na uwzględnienie podwyżek minimalnego
wynagrodzenia, planowanych na 2022 rok, kiedy to najprawdopodobniej realizowane będzie
zamówienie), itp. W ocenie Odwołującego z wyjaśnień wynika wprost, że są one bardzo
ogólnikowe i nie dają się zweryfikować. Wyjaśnienia podobnej treści można byłoby złożyć do
większości zamówień na roboty rozbiórkowe, o które ubiegają się konkurujący ze sobą
wykonawcy. Ponadto z
wyjaśnień Przystępującego nie wynika, osiągnie on jakikolwiek zysk.
Nie jest też w szczególności znany zakładany poziom tego zysku. Z wyjaśnień nie wynika
nawet czy podane wartości kwotowe są wyrażone w wartościach netto, czy tez uwzględniają
podatek VAT (brutto).
Odwołujący zauważył także, iż wyjaśnienia Przystępującego nie
odnoszą się do żądanego w wezwaniu Zamawiającego wyszczególnienia kompleksowych
kosztów pracy, sprzętu i kosztów zatrudnienia pracowników. W tym zakresie wyliczenia są
bardzo ogólne i nie dają się zweryfikować. Tak złożone wyjaśnienia w ocenie Odwołującego
nie mogą obalić domniemania, że podana cena jest rażąco niska. W konsekwencji
Odwołujący podniósł, że Przystępujący złożył ofertę, której złożenie stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 15 ust. 1 pkt 1) ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji. Wykonawca, który sprzedaje swoje usługi poniżej kosztów ich wytworzenia lub
świadczenia utrudnia w ten sposób innym wykonawcom dostęp do rynku, co stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji.
Uzasadniając zarzut nr 2 Odwołujący podniósł, iż z wyjaśnień Przystępującego wprost
wynika, że w ofercie tego wykonawcy nie ujęto wszystkich obowiązków umownych
spoczywających na wykonawcy. Wystarczy proste zestawienie postanowień SWZ
z
załącznikami z treścią wyjaśnień złożonych przez Odwołującego i treści wyjaśnień
złożonych przez Przystępującego, aby ustalić, że oferta ta nie obejmuje wykonania, np.:
kosztów obsługi formalnej (administracyjno-biurowej) zamówienia, nadzoru BHP i p.poż.,
nadzoru ornitologicznego, kosztów zaplecza technicznego i socjalnego terenu budowy,
kosztów tablic informacyjnych, sprawdzeń, transportu i utylizacji, gdzie w zakresie utylizacji
Przystępujący wprost wskazuje wyłącznie na gruz, a pomija papę, asfalt, drewno, pozostałe
materiały, których nie da się zagospodarować poprzez: „możliwość nieodpłatnego oddania
gruzu rozbi
órkowego osobie fizycznej która to zagospodaruje gruz we własnym zakresie”,
kosztów zarządu wykonawcy, ryzyk, itp. Wyjaśnienia potwierdzają zatem, że oferta nie
obejmuje całości zamówienia. Do wyjaśnień nie załączono żadnych dowodów.
Uzasadniając zarzut nr 3 Odwołujący podniósł, iż powyższe - sprzeczne z przepisami
ustawy
Pzp
działania i zaniechania Zamawiającego jednocześnie stanowią
o
przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia w sposób naruszający zasadę
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Zamawiający bowiem przez to, że
zaniechał odrzucenia oferty Przystępującego, uniemożliwił udzielenia zamówienia innym
wy
konawcom, których oferty nie podlegają odrzuceniu, a w szczególności Odwołującemu.
Odwołujący
wskazał
ponadto
na
okoliczność
odrzucenia oferty
wykonawcy:
Przedsiębiorstwo Inżynieryjno Budowlano Usługowego J. J., wobec braku przedstawienia
przez ww. wykonaw
cę, jak wskazał Zamawiający: „żadnych wiarygodnych dowodów, które
rozwiały wątpliwości Zamawiającego i pozwoliły uznać, że oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny”, a zaniechania odrzucenia oferty Przystępującego, do którego wyjaśnień żadnych
dowodów (bez oceny czy są one wiarygodne czy też nie) także nie załączono. Kolejny
przykład naruszenia zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców
stanowi
w
ocenie Odwołującego zestawienie treści wyjaśnień złożonych przez
Przystępującego i treści wyjaśnień złożonych przez wykonawcę Przedsiębiorstwo
Inżynieryjno Budowlano Usługowego J. J. oraz Hammer Wyburzenia M. K., aby ustalić, że
Zamawiający różnie ocenia wyjaśnienia złożone na bardzo podobnym poziomie ogólności.
w
yjaśnienia Przystępującego i Hammer Wyburzenia M. K. uznane zostały za wystarczające,
ale już wyjaśnienia wykonawcy Przedsiębiorstwo Inżynieryjno Budowlano Usługowego J. J.–
wobec braku dowodów – wystarczające nie były.
W ramach uzasadnienia prawnego wskazano, iż ciężar dowodu, że oferta Konkurenta
nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na Zamawiającym. Odwołujący wskazał, iż
odpowiedź wykonawcy na wezwanie skierowane w trybie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp nie
może być lakoniczna i powierzchowna, aby można ją było potraktować jako wyczerpującą
i
rozwiewającą wątpliwości. Złożenie wyjaśnień, które nie wyjaśniają wątpliwości co do
rynkowego charakteru ceny oferty winno skutkować odrzuceniem oferty (powołał się na
wyrok Izby z dnia 13
października 2014 r., KIO 2031/14). Jednocześnie zaznaczył, iż do
wyjaśnień złożonych w odpowiedzi na wezwanie skierowane w trybie art. 224 ust. 1 ustawy
Pzp
wykonawca powinien przedłożyć wszystkie stosowne dowody potwierdzające
w
yjaśnienia. Brak wykonania powyższego stanowi o tym, że wyjaśnienia są gołosłowne i –
jako takie
– powinny skutkować odrzuceniem oferty, której dotyczą (Odwołujący wskazał na
wyrok Izby z dnia 24 listopada 2017 r., KIO 2380/17).
W ocenie Odwołującego wyjaśnień
Przystępującego nie można uznać za wykazujące to, że oferta tego wykonawcy nie zawiera
rażąco niskiej ceny. Wyjaśnienia te są niepełne i niepotwierdzone dowodami pomimo tego,
że Zamawiający w wezwaniu do złożenia wyjaśnień wyraźnie podkreślał obowiązek
przedstawienia dowodów oraz to, że z wyjaśnień mają wynikać m.in. „wszystkie elementy na
podstawie których została obliczona cena ofert w szczególności w zakresie wyliczenia
wartości przedstawionej oferty cenowej”. Jako takie wyjaśnienia te nie powinny być uznane
przez Zamawiającego za wykazujące to, że oferta Wykonawcy F. nie zawierają rażąco
niskiej ceny. Z
ostrożności Odwołujący wskazał także, iż wobec ogólnikowej treści wyjaśnień
Przystępującego niemożliwe było ponowne wezwanie do złożenia wyjaśnień. Zamawiający
może bowiem wezwać ponownie do złożenia wyjaśnień tylko tego wykonawcę, który
rzetelnie złożył pierwsze wyjaśnienia, a nie takiego, który, uchylając się od udzielenia
szczegółowych informacji i przedstawienia dowodów, złożył wyjaśnienia w sposób zdawkowy
i ogólnikowy (Odwołujący wskazał na wyroki Izby z dnia 13 października 2014 r., KIO
2025/14 i z dnia 24 listopada 2017 r., KIO 2380/17).
W zakresie naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 7) ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 15
ust. 1 pkt 1) Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji poprzez wybór oferty
Przystępującego Odwołujący wskazał, że mamy do czynienia z tzw. dumpingiem, tj.
świadczeniem usług budowlanych poniżej kosztów ich wytworzenia. Powołał się na wyrok
Izby z dnia
5 września 2013 r., sygn. akt: KIO 2067/13, z dnia 5 kwietnia 2011 r., sygn. KIO
640/11 oraz z dnia
22 października 2014 r., sygn. KIO 2046/14. Odwołujący zaznaczył
ponadto, że informacje uzyskane od wykonawców w drodze wyjaśnień dotyczących rażąco
niskiej
ceny mogą również służyć ocenie zgodności oferty z SWZ. Potwierdza to choćby
wyrok KIO z dnia 15 kwietnia 2019 r., sygn. akt KIO 522/19. Zasada zachowania uczciwej
konkurencji, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy Pzp oznacza zakaz podejmowania przez
zam
awiającego działań, które ograniczałyby w jakikolwiek sposób prawo rozpatrzenia oferty
danej grupy wykonawców na takich samych zasadach, jak oferty innych wykonawców.
Podobny cel służy zasadzie równego traktowania wykonawców, której egzemplifikację
stanowi
wymóg jednakowego traktowania ich w takich samych okolicznościach (i
odpowiednio różnego traktowania wykonawców w różnych okolicznościach). Tymczasem w
wyniku zaniechań Zamawiającego w postaci zaniechania odrzucenia ofert Przystępującego,
Zamawiający uniemożliwił udzielenia zamówienia innemu wykonawcy, którego oferta nie
podlega odrzuceniu, tj. Odwołującemu.
Zamawiający w dniu 6 grudnia 2021 r. złożył pisemną odpowiedź na odwołanie,
w
której wniósł o oddalenie odwołania w całości.
W dniu 7 grudnia 2021 r. pismo procesowe w sprawie złożył także Przystępujący
Forest
, wnosząc o oddalenie odwołania w całości.
Po przeprowadzeniu rozprawy z u
działem Stron i Uczestników postępowania, na
podstawie zgromadzonego w sprawie
materiału dowodowego, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Wobec spełnienia wymogów określonych art. 525 ust. 1-3 ustawy Pzp Izba uznała za
skuteczne zgłoszone do postępowania odwoławczego przystąpienia dokonane przez
wykonawcę Energokon-Plus Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Sosnowcu po stronie O
dwołującego, jak również przez wykonawcę W. F. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą Specjalistyczna Firma Wyburzeniowa „Forest” W. F. w
Kamieniu
po stronie Zamawiającego i dopuściła ww. wykonawców do udziału
w
postępowaniu odwoławczym w charakterze Uczestników postępowania.
Izba stwierdziła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania na podstawie art. 528 ustawy Pzp.
Izba uznała, iż Odwołujący, którego oferta mogłaby zostać wybrana jako
najkorzystniejsza w przypadku potwierdzenia się zarzutów odwołania i nakazania
Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i odrzucenia
oferty Przystępującego Forest wykazał, iż posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz
może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, czym
wypełnił materialnoprawne przesłanki dopuszczalności odwołania, o których mowa w art. 505
ust. 1 ustawy Pzp.
Izba dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał
dowodowy, tj.
w oparciu o dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia przekazaną
przez Zamawiającego, w szczególności SWZ wraz z załącznikami, oferty wykonawców,
koresponde
ncję prowadzoną między Zamawiającym a wykonawcami w zakresie ceny oferty,
informację o odrzuceniu ofert wykonawców, informację o wyborze oferty najkorzystniejszej.
Izba dopuściła i przeprowadziła ponadto dowody z dokumentów załączonego do pisma
procesowego Przystępującego Forest na okoliczności wynikające z treści tych dokumentów,
wskazane przez
Przystępującego.
Izba ustaliła, co następuje:
Przedmiotem zamówienia są roboty budowlane polegające na rozbiórce budynku –
Klub w Mirosławcu. Zgodnie z pkt IV.2 SWZ roboty budowlane oznaczają pełen zakres robót
rozbiórkowych wraz z uporządkowaniem terenu w zakresie opisanym w specyfikacji
technicznej wraz ze wszystkimi robotami niezbędnymi i towarzyszącymi dla zrealizowania
robót. Przedmiot zamówienia został szczegółowo opisany następujących dokumentach: a)
specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót, b) przedmiarze robót – pomocniczo.
Zamawiający wskazał, iż wszystkie roboty mają być wykonane zgodnie z obowiązującymi
przepisami i normami. W
pkt IV.5 SWZ wskazano, iż szczegółowy opis przedmiotu
zamówienia zawiera załącznik nr 9 do SWZ – Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru
robót budowlanych. W pkt XXVII.1 SWZ wskazano, iż cena oferty jest ceną ryczałtową.
Zgodnie z pkt XXVII.4 SWZ wykon
awca miał określić cenę za cały przedmiot zamówienia
uwzględniając wszystkie elementy zamówienia oraz wymagania SWZ z załącznikami. Cena
musi obejmować wszystkie koszty, jakie wykonawca poniesie z tytułu należytej oraz zgodnej
z obowiązującymi przepisami realizacji przedmiotu zamówienia. W załączonej do SWZ
Specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych w punkcie 6 Wywóz
i
utylizacja odpadów wskazano: „Zgodnie z ustawą o odpadach. Odpady należy np. wywieźć
do
pobliskiego składowiska odpadów.”
Wartość szacunkowa zamówienia została określona na kwotę 527 805,19 zł.
Zamawiający wskazał, iż na realizację zamówienia zamierzy przeznaczyć kwotę 649 200,38
zł brutto.
W postępowaniu złożono siedem ofert, w tym najkorzystniejszą pod względem ceny
ofe
rtę złożył Przystępujący Forest (263 835,00 zł) zaś drugą w kolejności ofertą była oferta
Odwołującego (z ceną 295 077,00 zł).
Zamawiający w dniu 3 listopada 2021 roku wezwał Przystępującego Forest do złożenia
wyjaśnień w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu lub ich istotnych
części składowych, zgodnie z artykułem 224 ust. 1 i 2 ustawy Pzp. W wezwaniu wskazano,
iż cena całkowita oferty była niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej
o
należny podatek od towarów i usług ustalonej przed wszczęciem postępowania no w
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert nie podlegających odrzuceniu, co
budzi wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych
przepisów. Zamawiający wskazał że wyjaśnienia mogą dotyczyć w szczególności: 1)
zarządzania procesem produkcji, świadczonych usług lub metody budowy; 2) wybranych
rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw, usług albo związanych z
realizacją robót budowlanych; 3) oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych
oferowanych przez wykonawcę; 4) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy,
kt
órych wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie
przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz.U. z 2020 r.
poz. 2207) lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi
związane jest realizowane zamówienie; 5) zgodności z prawem w rozumieniu przepisów o
postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej; 6) zgodności z przepisami z
zakresu prawa prac
y i zabezpieczenia społecznego, obowiązującymi w miejscu, w którym
realizowane jest zamówienie; 7) zgodności z przepisami z zakresu ochrony środowiska; 8)
wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia
podwykonawcy. Dodatkowo
wskazał że w wyjaśnieniach należy podać wszystkie elementy,
na podstawie których została obliczona cena oferty, w szczególności w zakresie wyliczenia
wartości przedstawionej oferty cenowej. Wskazał także, że przesłane wyjaśnienia powinny
dostarczyć Zamawiającemu podstawy do uznania że możliwa jest należyta realizacja
zamówienia po cenie zaproponowanej w ofercie. Pouczył, że obowiązek wykazania, iż oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Poinformował że
nieudzielenie wyjaśnień lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadnią
podanej w ofercie ceny lub kosztu spowoduje to odrzucenie oferty jako oferty z rażąco niską
ceną lub kosztem.
W odpowiedzi na wezwanie P
rzystępujący złożył pismo w którym wskazał, że jest firmą
posiadającą duże doświadczenie w różnego rodzaju rozbiórkach obiektów budowlanych. Nie
wynajmuje sprzętu ciężkiego, gdyż stanowi on własność firmy, co pozwala mu zaoferować
atrakcyjną cenę za ww. zadanie. Przystępujący wskazał że posiada na własność koparki
wyburzeniowe o wysokiej wydajności oraz własne samochody ciężarowe. Wydajność jego
sprzętu oraz wieloletnie doświadczenie operatorów sprzętu pozwalają na wykonanie prac
w niezwykle szybkim czasie,
co znacząco zmniejsza całościowe koszty wykonania prac.
Przystępujący wskazał, że prace wykonuje własnymi siłami, bez udziału podwykonawców.
Wszyscy pracownicy zatrudnieni do realizacji przedmiotowego zadania będą zatrudnieni na
podstawie umowy o pracę, a ich wynagrodzenie jest wyższe od minimalnego wynagrodzenia
za pracę ustalonego na podstawie przepisów ustawowych. Przystępujący wskazał także, że
wynagrodzenie kierownika budowy zostało ujęte w kosztach pośrednich. Następnie
przedstawił w formie tabeli kalkulację ceny przedmiotowej oferty, wskazując iż termin
realizacji prac to 25 dni. W pozycji pierwszej
wskazał sprzęt ciężki: koparka gąsienicowa
CAT
wyposażona w młot wyburzeniowy – kalkulacja kosztów: 25 dni po 8 godzin pracy
koparki dziennie
– razem 200h. Suma: 20 h x 110 zł/h pracy koparki = 22 000 zł. Pozycja 2:
sprzęt (samochody ciężarowe): samochód ciężarowy 4-osiowy Mercedes Actros 2 sztuki –
20 dni po 8h pracy samochodu dziennie w nosie razem 160h razy 2 = 320 h. Suma: 320 h x
65 zł/h pracy samochodu równa się 20 800 zł. Pozycja 4 pracownicy – 25 dni rx 4
pracowników x (licząc 8h dziennie pracy) = 800h. Suma 800h x 72 zł (zawiera
wynagrodzenie pracownika, koszty delegacji, utrzymania, zatrudnienia) = 57
600 zł. Pozycja
utylizacja materiałów niebezpiecznych (papa, asfalt) – kpl.1 – 200 00 zł. Pozycja 6:
dokumentacja geodezyjna kpl.1
– 2 000 zł. Pozycja 7: plantowanie terenu do poziomu
otaczającego wraz z wyrównaniem terenu - kpl .1 – 6 000 zł. Pozycja 8: koszty pośrednie
(wszystkie inne koszty, również te nieprzewidziane w celu prawidłowego wykonania
przedmiotu zadania)
– kpl. 1 – 20 000 zł. Pozycja 9: utylizacja materiałów z rozbiórki – kpl. 1
– 10 000 zł. Pozycja 10: odkażanie terenu po rozbiórce budynku (insekty) – kpl. – 10 000 zł.
Koszt wykonania prac 168
400 zł (założenia maksymalne). Przystępujący wskazał, iż gruz
porozbiórkowy podczas rozbiórki na bieżąco będzie rozkruszany koparką wyburzeniową
wyposażoną w młot wyburzeniowy (koszty zawarte w kosztach pracy sprzętu), a następnie
przekazane osobie fizycznej w okolicach miejsca prowadzenia prac w odległości około 15
km. Wykonawca możliwość nieodpłatnego oddania gruzu porozbiórkowego osobie fizycznej,
która to zagospodaruje gruz we własnym zakresie, traktuje jako zysk, gdyż zwalnia go to z
opłat związanych z utylizacją gruzu. Zgodnie z ustawą o odpadach gruz betonowy i ceglany
posiadacz odpadów może przekazać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym
niebędącym przedsiębiorcami na ich własne potrzeby. Dalej Przystępujący zapewnił, że
cena przedmiotowego zadania została przez niego skrupulatnie przeanalizowana. Na
przestrzeni wieloletniego wykonywania tego typu prac zdobyte doświadczenie pozwala mu
na realizowanie prac w dużo szybszym czasie dzięki czemu jest konkurencyjną firmą na
rynku. P
owierzone prace zawsze wykonuje należycie i terminowo.
Zamawiający w toku postępowania o udzielenie zamówienia wzywał do wyjaśnienia
ceny oferty również czterech innych wykonawców, w tym Odwołującego i wykonawcę
Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Budowlano-Usługowe J. J. Ww. wykonawca składając
wyjaśnienia wskazał, iż posiada duże doświadczenie (45 lat pracy w budownictwie),
wykonywał między innymi rozbiórki obiektów budowlanych w jednostkach wojskowych
Złocieniec, Stargard, Szczecin, posiada odpowiedni sprzęt: koparka gąsienicowa z młotem,
koparka kołowa, samochody samowyładowcze, zatrudnia doświadczonych i przeszkolonych
pracowników na umowy o pracę, łącznie z kadrą inżynierską, posiadających uprawnienia
konstrukcyjno-
budowlane bez ograniczeń, przestrzega obowiązujących przepisów z zakresu
prawa pracy. Wskazał, iż wszyscy pracownicy są ubezpieczeni oraz firma jest ubezpieczona
na kwotę 2 mln zł, poczynił ustalenia z firmą, która odbiera i utylizuje papę, asfalt i drewno,
po odbiorze odpadów firma wystawia stosowne dokumenty, gruz z rozbiórki zostanie
przewieziony, skruszony i wykorzystany na własne potrzeby firmy do utwardzenia dróg
dojazdowych, zostały poczynione ustalenia z firmą odkażającą tereny po rozbiórce
budynków i budowli. Wykonawca dodał, że w podanej w ofercie kwocie netto uwzględnił
wszystkie parametry cenowe kosztów, które będę musiał ponieść oraz potwierdził wykonanie
powyższych robót zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego, prawa pracy,
prawa ochrony środowiska w określonym w ofercie terminie.
Zamawiający w dniu 9 listopada 2021 r. odrzucił ofertę wykonawcy Przedsiębiorstwo
Inżynieryjno-Budowlano-Usługowe J. J. na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224
ust. 6 ustawy Pzp, wskazując, iż wykonawca w odpowiedzi na wezwanie złożył wyjaśnienia,
które w żaden sposób nie można uznać za weryfikowalne i przekładające się na
zaoferowaną cenę, które rozwiałyby wątpliwości Zamawiającego. Ponadto nie wykonawca
załączył żadnych wiarygodnych dowodów do uznania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny. Wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień w ww. zakresie powinien mieć na uwadze
fakt, że wyjaśnienia te rozwieją wątpliwości Zamawiającego co do rzetelności dokonanej
przez w
ykonawcę kalkulacji ceny. Zamawiający wskazał, iż należy pamiętać, że to na
w
ykonawcy składającym wyjaśnienia spoczywa ciężar wykazania, że zaoferowana cena nie
jest rażąco niska. Wykonawca jest zatem zobowiązany wskazać elementy, które
Zamawiający powinien wziąć pod uwagę oraz udowodnić w jaki sposób przekładają się one
na zaoferowaną cenę. Przedstawiony przez wykonawcę sposób udowodnienia rażąco niskiej
ceny i wyjaśnienia nie wykazują w jakim stopniu przedstawione czynniki wpłynęły na
wysokość ceny oferty Zamawiający odrzucił także ofertę innego z wykonawców wezwanych
do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny oferty, z uwagi na brak złożenia wyjaśnień w
zakreślonym terminie.
Zamawiający w dniu 19 listopada 2021 r. dokonał wyboru oferty Przystępującego
Forest
jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Izba zważyła, co następuje:
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła, iż
odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8) w zw. z art. 224 ust. 1 i 6
ustawy Pzp oraz art. 226 ust. 1 pkt 7) ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 pkt 1)
ustawy o zwalczaniu nieuczciw
ej konkurencji poprzez wybór oferty wykonawcy Forest
podlegającej odrzuceniu z powodu zaoferowania w tej ofercie ceny rażąco niskiej w stosunku
do przedmiotu zamówienia i której złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, o którym
mowa w art. 3 ust. 1 i art. 15 ust. 1 pkt 1) ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
A
rt. 226 ust. 1 ustawy Pzp stanowi, że Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: 7) została
złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia
1993 r. o z
walczaniu nieuczciwej konkurencji; 8) zawiera rażąco niską cenę lub koszt
w
stosunku do przedmiotu zamówienia. Zgodnie z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp jeżeli
zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie
w
stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w
dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od
wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub
ich istotnych części składowych. Ust. 6 tego przepisu stanowi zaś, że odrzuceniu, jako oferta
z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień
w wyz
naczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają
podanej w ofercie ceny lub kosztu. Zgodnie
zaś z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993
r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1913 ze zm., dalej jako
„u.z.n.k.”) czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi
obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Zgodnie zaś
z art. 15 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k. Czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym
przedsiębiorcom dostępu do rynku, w szczególności przez sprzedaż towarów lub usług
poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia albo ich odprzedaż poniżej kosztów
zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorców.
Zgodzić należy się z wywodem prawnym przywołanym przez Odwołującego, iż złożone
przez wykonawcę wyjaśnienia w zakresie ceny oferty lub kosztu, lub ich istotnych części
składowych, winny być konkretne, wyczerpujące i rozwiewające wątpliwości zamawiającego
co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w
dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów. Powyższe ma istotne
znaczenie, ponieważ to wyłącznie na podstawie złożonych wyjaśnień Zamawiający dokonuje
oceny czy oferta
zawiera rażąco niską cenę lub koszt, czy też rażąco niskie ich istotne części
składowe. Efektem składanych wyjaśnień ma być stworzenie podstaw do uznania przez
zamawiającego, że podejrzenie dotyczące rażąco niskiej ceny oferty nie było
uzasadnione.
Podkreślić trzeba, iż nie tylko nieudzielenie wyjaśnień w wyznaczonym
terminie skutkować będzie koniecznością odrzucenia oferty, ale także złożenie takich
wyjaśnień, które nie uzasadniają podanej w ofercie ceny (por. art. 224 ust. 6 ustawy Pzp).
Wezwanie do
wyjaśnienia ceny oferty co do zasady jest konsekwencją stwierdzenia faktu, że
cena ta w
sposób zauważalny odbiega od wartości zamówienia czy średniej arytmetycznej
cen innych ofert. W odpowiedzi na takie wezwanie wykonawca zobowiązany jest zatem
wyjaśnić w sposób szczegółowy i konkretny, że zaoferowana cena gwarantuje należytą
realizację całego zamówienia, uwzględnia wszelkie niezbędne do tego elementy, jak również
wykazać dlaczego był w stanie zaoferować cenę na takim, a nie innym poziomie, czyli
poziomie
odbiegającym od wartości zamówienia lub cen innych złożonych w postępowaniu
ofert.
Natomiast dokonując oceny prawidłowości działania zamawiającego polegającego na
uznaniu, że wykonawca składając wyjaśnienia wykazał, iż cena jego oferty nie jest ceną
rażąco niską, nie można tracić z oczu celu, jakiemu służy instytucja wyjaśnień ceny oferty.
Celem tym jest przede wszystkim ustalenie,
czy za zaoferowaną cenę możliwe jest
wykonanie zamówienia przez wykonawcę w sposób należyty i bez poniesienia strat z tego
tytu
łu. Ceną rażąco niską jest bowiem cena nierealistyczna, za którą nie jest możliwe
wykonanie zamówienia w należyty sposób i która wskazuje na zamiar realizacji
zamówienia poniżej kosztów własnych wykonawcy, nie pozwala na wygenerowanie przez
niego zysku. Za
cenę rażąco niską uważana jest cena niewiarygodna w porównaniu do cen
rynkowych podobnych zamówień i innych ofert, wskazująca, że przy zachowaniu reguł
rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę za podaną cenę byłoby nieopłacalne,
odbiegająca od wartości przedmiotu zamówienia w sposób nieuzasadniony obiektywnymi
względami pozwalającymi wykonawcy bez strat i finansowania wykonania zamówienia
z
innych źródeł niż wynagrodzenie umowne, to zamówienie wykonać. Mieć należy także na
uwadze, iż kwestia rażąco niskiej ceny powinna być rozpatrywana w odniesieniu do
przedmiotu danego zamówienia, a zatem każdorazowo z uwzględnieniem okoliczności stanu
faktycznego konkretnej sprawy.
Izba
stwierdziła, że argumentacja zawarta w odwołaniu abstrahuje od wyżej
wskazanego celu
procedury wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. Odwołujący wnosząc
odwołanie dysponował pełną treścią wyjaśnień złożonych przez Przystępującego Forest,
w
których podane zostały konkretne elementy cenotwórcze, jakie zostały uwzględnione
w kalkulacji
wraz z przyjętymi założeniami i ich wyceną. Odwołujący wiedział zatem, jakie
założenia ostały przyjęte przez Przystępującego Forest, znał okoliczności sprzyjające
Przystępującemu i powodujące powstanie po jego stronie oszczędności jak np. fakt
posiadan
ia własnego sprzętu przez Przystępującego, jak i miał wiedzę na jakim konkretnie
poziomie zostały przez Przystępującego ustalone maksymalne koszty związane z każdą
ujętą w tabeli pozycją. Pomimo powyższego Odwołujący nie zakwestionował realności tak
przyjętych założeń. Izba zgodziła się z Przystępującym Forest, że Odwołujący nie skupił się
na tym,
czy cena jest ceną realną, a jednie na pojedynczych, wybiórczych, formalnych
aspektach.
Odwołujący jako profesjonalista niewątpliwie posiada wiedzę co do faktycznych
kosztów związanych z realizacją przedmiotowych robót budowlanych, jednak nie przedstawił
żadnych wywodów w tym zakresie, stosownych wyliczeń ani dowodów, które mogłyby
podważyć realność i rynkowość ceny zaoferowanej przez Forest. W treści odwołania nie
wskazano, aby podany
w wyjaśnieniach Przystępującego Forest poziom kosztów
pracowniczych nie pozwalał na ich faktyczne pokrycie (wręcz przeciwnie, podczas rozprawy
stwierdził, że przyjęto je na zbyt wysokim poziomie), podobnie jak nie wskazywano, aby
podane w tabeli zawartej w
wyjaśnieniach kwoty nie pozwalały na pokrycie odpowiednio
kosztów sprzętu, kosztów utylizacji materiałów, dokumentacji, wyrównania czy odkażania
terenu.
Co prawda ciężar dowodu w zakresie wykazania, że cena oferty nie jest rażąco niska
w postępowaniu odwoławczym obciąża Przystępującego (por. art. 537 ustawy nPzp),
niemniej nie zwalania to Odwołującego z wyczerpującego przedstawienia podstaw
faktycznych stawianych zarzutów. Odwołujący skupił się na kwestiach formalnych i
niedostatecznej w jego ocenie szczegółowości wyjaśnień, a tymczasem powinien był
podważyć wiarygodność i rynkowość zaproponowanej przez Przystępującego Forest ceny
lub nieprawidłowość przyjętych przez Przystępującego założeń. Tego rodzaju argumentacji
w odwołaniu nie przedstawiono.
Twierdzenia zawarte w odwołaniu nie pozwalają na podważenie realności ceny
zaoferowanej przez Przystępującego Forest. Stanowisko Odwołującego, iż powołanie się na
doświadczenie Przystępującego, czy fakt posiadania własnego sprzętu przez wykonawcę
Forest nie uwiarygadnia ceny oferty
, gdyż są to okoliczności charakterystyczne dla
większości wykonawców, nie stanowi dostatecznej argumentacji podważającej treści
wyjaśnień, skoro Odwołujący w ogóle nie zakwestionował rynkowości przyjętych w kalkulacji
kosztów. Przedstawione w odwołaniu stanowisko, iż w wyjaśnieniach nie wskazano „np.
możliwości zakupu materiałów w preferencyjnych cenach”, Izba uznała za nieuzasadnione,
gdyż przedmiotem zamówienia nie była budowa, lecz wyłącznie rozbiórka budynku, a
Odwołujący nie wskazał nawet jakich to materiałów powyższe twierdzenie mogłoby dotyczyć
i ceny których pozycji miałyby wskazywać na taką preferencyjność. Odwołujący podniósł
również, że wyliczenia dotyczące kosztów pracy sprzętu i zatrudnienia pracowników są
ogólne i nie dają się zweryfikować, podczas gdy sam w żaden sposób nie podważył tych
wyliczeń – nie kwestionował ani przedstawionych przez Przystępującego założeń co do
pracochłonności (liczby godzin pracy sprzętu, liczby godzin pracy pracowników) ani
przyjętych w tym zakresie kosztów pracy sprzętu i kosztów związanych z zatrudnieniem
pracowników (podjął taką próbę dopiero na rozprawie, co należy uznać za działanie
spóźnione). Jak zaś wskazał Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie, przyjęte w tym
zakresie przez Przystępującego Forest koszty godziny pracy koparki, samochodu
ciężarowego czy roboczogodziny pracownika nie budziły jego wątpliwości i odpowiadały
stawkom rynkowym.
Za nietrafione Izba uznała także powoływanie się na fakt, że z
wyjaśnień Przystępującego Forest nie wynika poziom zysku. Sam brak określenia poziomu
zysku nie powoduje, że na gruncie wyjaśnień nie jest możliwe ustalenie, czy wykonawca
Forest taki zysk osiągnie – wręcz przeciwnie, w treści wyjaśnień wyraźnie wskazano, iż
przedstawione koszty wykonania prac mają charakter maksymalny, co w zestawieniu z ceną
oferty pozwala na stwierdzenie
, że Przystępujący uwzględnił w kalkulacji ceny ofertowej
zysk.
Co więcej – jak wynika wprost z treści wyjaśnień - dodatkowy zysk zostanie
wygenerowany z tytułu przekazania materiałów porozbiórkowych osobie trzeciej do dalszego
wykorzystania.
Mając powyższe na uwadze Izba stwierdziła, że w tym konkretnym stanie faktycznym
sam fakt nieprzedstawienia przez Przystępującego Forest wraz z wyjaśnieniami innych
dokumentów (dowodów) nie może stanowić dostatecznej podstawy do podważenia
wiarygodności złożonych wyjaśnień, skoro Odwołujący w ogóle nie podważył ani rynkowości
zaoferowanej przez Przystępującego Forest ceny, ani realności przyjętych przez
Przystępującego Forest założeń. Ponadto Odwołujący nie wskazał, jakie to obiektywnie
możliwe do złożenia dowody miałyby zostać przedstawione przez Przystępującego, w
sytuacji gdy zamierza on
zrealizować zamówienie samodzielnie, z użyciem własnego
sprzętu, z uwzględnieniem kosztów pracy na poziomie przewyższającym rynkowe
wynagrodzenie pracowników na tego rodzaju stanowiskach (na co wskazywał sam
Odwołujący na rozprawie), przy jednocześnie niewielkim poziomie skomplikowania
przedmiotowych robót budowlanych polegających jedynie na rozbiórce budynku i
uporządkowaniu terenu. Izba stwierdziła również, że dokumenty przedstawione przez
Przystępującego podczas rozprawy zostały złożone jedynie z ostrożności, służyły odparciu
twierdzeń Odwołującego i dodatkowemu uwiarygodnieniu przyjętych w kalkulacji ceny
ofertowej założeń maksymalnych, których rynkowości Zamawiający w postępowaniu o
udzielenie zamówienia nie kwestionował, zaś Odwołujący w postępowaniu odwoławczym
skutecznie nie podważył.
Izba nie zgodziła się także z Odwołującym, iż Zamawiający oceniał w sposób różny
wyjaśnienia wykonawców o podobnej treści. Wyjaśnienia złożone przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Budowlano-Usługowe J. J. były bardzo lakoniczne i nie
zawierały żadnych wymiernych danych w zakresie kalkulacji ceny ofertowej. Nie dokonano w
nich nawet rozbicia c
eny na poszczególne elementy cenotwórcze, nie przedstawiono
żadnych założeń, a jedynie poprzestano na zapewnieniach wykonawcy, że uwzględniono
wszystkie niezbędne parametry cenowe i poczyniono ustalenia z firmami zewnętrznymi.
Tego rodzaju wyjaśnienia w istocie były nieweryfikowalne, Zamawiający na ich podstawie nie
był bowiem w stanie nawet powziąć wiedzy, jakie elementy składają się na cenę oferty.
Dodatkowo
należy wskazać, że nie można dokonywać oceny wyjaśnień Przystępującego
Forest przez pryzmat poziomu
szczegółowości wyjaśnień złożonych przez Odwołującego,
ocena taka
powinna bowiem następować w sposób indywidualny. Oczywiście na aprobatę
zasługuje okoliczność, że Odwołujący dochował staranności sporządzając własne
wyjaśnienia, niemniej nie oznacza to, że wyjaśnienia Przystępującego, mniej szczegółowe,
są przez to niewiarygodne czy nieweryfikowalne. Nie oznacza to również, że Przystępujący
Forest we własnych wyjaśnieniach musiał odnieść się w sposób analogiczny jak Odwołujący
do wszystkich elemen
tów, które w swoich wyjaśnieniach omówił Odwołujący. Zamawiający
nie narzucał wykonawcom sposobu udzielenia wyjaśnień, a wystosowane przez niego
wezwanie miało ogólny charakter i sprowadzało się w zasadniczej mierze do wskazania
okoliczności wynikających z art. 224 ustawy Pzp. Odwołujący nawet nie uprawdopodobnił,
aby na gruncie treści wyjaśnień złożonych przez Przystępującego Forest nie było możliwe
stwierdzenie, że cena oferty Przystępującego Forest nie jest rażąco niska. Odwołujący w
istocie w ogóle nie podjął próby wykazania, że cena zaoferowana przez Przystępującego jest
ceną, za którą nie jest możliwe wykonanie przedmiotowego zamówienia. A dodać należy, że
cena oferty Forest
różniła się od ceny samego Odwołującego jedynie o ok. 30 000 zł.
Izba stwier
dziła ponadto, iż znaczna część argumentacji prezentowanej podczas
rozprawy wykraczała poza zakreślone odwołaniem podstawy faktyczne zarzutów. Dotyczy to
w szczególności: a) twierdzenia, iż w zakresie dokumentacji geodezyjnej wykonawca musi
zatrudnić podmiot trzeci, dlatego powinien w kalkulacji ująć koszty tego podmiotu trzeciego,
b)
twierdzenia, iż założone w wyjaśnieniach Forest przekazanie gruzu osobie trzeciej jest
niezgodne z treścią STWiORB, c) twierdzenia, iż przyjęto nieprawidłowe koszty pracy
sam
ochody ciężarowego, d) podnoszonych nieprawidłowości w zakresie odliczania podatku
VAT, e)
podnoszonych nieprawidłowości w zakresie przyjętych kosztów pracowniczych (w
tym braku uwzględnienia pracy w soboty i niedziele, nadgodzin czy nieprawidłowej liczby
etatów). Jedynie na marginesie Izba wskazuje, że Odwołujący nie odparł twierdzeń
Zamawiającego i Przystępującego, odnoszących się do zgodności działania Przystępującego
z STWiORB (z
pkt 6 w istocie wynika możliwość działania założonego przez
Przystępującego, jako, że ww. postanowienie odsyła do ustawy o odpadach w sposób
generalny, wymieniając wywóz odpadów do pobliskiego składowiska jedynie jako przykład)
czy dotyczących specyfiki pracy samochodu ciężarowego i związanych z tym kosztów
paliwa.
Z
arzut zaniechania odrzucenia oferty Przystępującego Forest jako stanowiącej czyn
nieuczciwej konkurencji nie został przez Odwołującego w ogóle wykazany. Zarzut ten
Odwołujący opierał wyłącznie na okoliczności, iż skoro – zdaniem Odwołującego –
Przystępujący nie obalił domniemania, iż cena jego oferty nie jest rażąco niska, to znaczy, że
sprzedaje on swoje usługi poniżej kosztów ich wytworzenia lub świadczenia, przez co
utrudnia innym wykonawcom dostęp do rynku. Taki wniosek Odwołującego należy uznać za
błędny. Pomijając fakt, iż nie potwierdził się zarzut zaniechania odrzucenia oferty
Przystępującego jako zawierającej rażąco niską cenę, to wymaga podkreślenia, że nie jest
właściwym wywodzenie w sposób automatyczny (jak zdaje się czynić to Odwołujący) z faktu
rażąco niskiej ceny oferty, tak daleko idącego wniosku jak uznanie, że jej złożenie stanowiło
czyn nieuczciwej konkurencji.
Istnienie przesłanek do uznania danego zachowania za taki
czyn należy wykazać i ciężar dowodu spoczywał w tym zakresie na Odwołującym, zgodnie z
ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu opisaną w art. 534 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący
wskazał na art. 3 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k., jednocześnie nie podejmując próby
dowiedzenia
, że doszło do kumulatywnego spełnienia wszystkich przesłanek określonych w
tych przepisach. W
szczególności dla wyczerpania dyspozycji art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp
niezbędnym pozostaje wykazanie dokonania sprzedaży towarów (usług) poniżej kosztów ich
wytworzenia, przez co dochodzi do utrudnienia inny
m przedsiębiorstwom dostępu do rynku,
a nadto
że utrudnienie to ma za swój cel eliminację innych przedsiębiorców. Żadnej z tych
przesłanek Odwołujący nie wykazał, poprzestając jedynie na postawieniu niczym nie
popartej tezy.
Za bezzasadny Izba
uznała także zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5) ustawy Pzp
poprzez wybór oferty wykonawcy Forest podlegającej odrzuceniu z powodu niezgodności tej
oferty z warunkami zamówienia.
Zgodnie z
art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść
jest niezgodna z warunkami zamówienia. Niezgodność treści oferty z warunkami zamówienia
zachodzi co do zasady wtedy, gdy zawartość merytoryczna złożonej w danym postępowaniu
oferty nie odpowiada ukształtowanym przez Zamawiającego i zawartym dokumentach
zamówienia warunkom. Poprzez warunki zamówienia, zgodnie z art. 7 pkt 29 ustawy Pzp
należy rozumieć warunki, które dotyczą zamówienia lub postępowania o udzielenie
zamówienia, wynikające w szczególności z opisu przedmiotu zamówienia, wymagań
z
wiązanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań proceduralnych lub
projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Odwołujący oparł przedmiotowy zarzut na stwierdzeniu, że Przystępujący Forest nie
ujął w zakresie swojego świadczenia ofertowego całości spoczywających na nim
obowiązków opisanych w SWZ, jednak teza ta nie broni się na gruncie zgromadzonego w
sprawie materiału dowodowego. Odwołujący nie przedstawił argumentacji wykazującej, że
cena zaoferowana przez Przystępującego Forest jest ceną, za którą nie jest możliwe
wykonanie przedmiotowego zamówienia, trudno zatem uznać za dowiedzione, że miałaby
ona nie obejmować wszystkich wymaganych elementów zamówienia. Sam fakt, że
Przystępujący ich nie wylistował w treści wyjaśnień, w przeciwieństwie do Odwołującego, nie
powoduje, że nie zostały one wzięte pod uwagę przy kalkulacji ceny oferty. Jak wskazano już
powyżej, Zamawiający nie narzucał wykonawcom konkretnej formy wyjaśnień ceny oferty, a
Przystępujący wyszczególnił w wyjaśnieniach te elementy, które w jego ocenie były istotne i
kosztotwórcze. Odwołujący pominął także okoliczność, że w kalkulacji Przystępującego
wyszczególniono koszty pośrednie (w których mieszczą się chociażby wspomniane koszty
administracyjno-
biurowe, koszty zarządu), jak i koszty utylizacji, przy czym nie tylko koszty
utylizacji materiałów z rozbiórki, ale także materiałów niebezpiecznych, jak papa czy asfalt,
nie jest więc prawdziwe twierdzenie Odwołującego, że kosztów tego rodzaju nie
uwzględniono. Podkreślić trzeba, że art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp ma charakter
sankcyjny, a zatem stwierdzenie niezgodności oferty z warunkami zamówienia musi być
niewątpliwe i jednoznaczne. Poprzestanie przez Odwołującego na niczym nie popartych
przypuszczeniach nie może uzasadniać odrzucenia oferty Przystępującego Forest. Ponadto
Izba stwierdziła, że podnoszona podczas rozprawy argumentacja odnosząca się do
niezgodności oferty Przystępującego w zakresie założonej liczby etatów pracowniczych,
wykracza poza zakres odwołania i stanowi argumentację spóźnioną.
Mając na uwadze powyższe Izba za niezasadny uznała także zarzut naruszenia art. 16
ust. 1 ustawy Pzp. Zgodnie z tym przepisem z
amawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób: 1) zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców; 2) przejrzysty; 3) proporcjonalny. Izba nie
dopatrzyła się w działaniu Zamawiającego naruszenia ww. zasad ogólnych w zakresie
podniesionym w odwołaniu. Podstawy faktyczne przedmiotowego zarzutu były zbieżne
z
okolicznościami wskazanymi na poparcie wcześniej rozpoznanych zarzutów, wobec czego
argumentacja przedstawiona we wcześniejszej części uzasadnienia pozostaje w pełni
aktualn
a i adekwatna również w odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 16 ustawy Pzp.
W tym stanie rzeczy Izb
a uznała, że odwołanie podlega oddaleniu w całości i na
podstawie art. 553 ustawy Pzp orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na
podstawie art. 557 i 575 ustawy Pzp oraz
§ 8 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i 2
Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437), zasądzając od
Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę w łącznej wysokości 4 553,29 zł stanowiącą
koszty postępowania poniesione przez Zamawiającego. z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika, dojazdu na rozprawę oraz noclegu. Kwota poniesionych wydatków wskazana
przez Zamawiającego podczas rozprawy do protokołu uległa ograniczeniu z uwagi na fakt, iż
przedstawiona do akt sprawy faktura VAT z
tytułu kosztów zastępstwa przez pełnomocnika
przekraczała kwotę maksymalną określoną w § 5 ust. 2 lit. b) ww. rozporządzenia, ustaloną
na poziomie 3
600 zł.
Przewodniczący: ……………………………….………