KIO 2630/22 WYROK dnia 18 października 2022 r.

Sygn. akt: KIO 2630/22 

WYROK 

z dnia 

18 października 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  –  w składzie: 

Przewodniczący:     

Agata Mikołajczyk  

Protokolant:    

Piotr Cegłowski

po  rozpoznaniu  na  rozprawie

w  dniu  1

8  października  2022  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do 

Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  5  października  2022  r.  przez 

odwołującego:  R.  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Nisku  (ul.  Torowa  49  37­  400  Nisko)  w 

postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Związek  Gmin  Dorzecza  Wisłoki  z 

siedzib

ą w Jaśle (ul. M. Konopnickiej 82 38­200 Jasło), 

orzeka: 

1.  Oddala 

odwołanie; 

Kosztami  postępowania  odwoławczego  obciąża  odwołującego:  R.  Sp.  z  o.o.  z 

siedzibą w Nisku (ul. Torowa 49 37­ 400 Nisko) i:  

2.1.  zalicza w pocz

et kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr (słownie: 

pi

ętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy),  uiszczoną  przez  odwołującego  tytułem  wpisu 

od odwołania; 

2.2.  z

asądza od odwołującego na rzecz zamawiającego: Związek Gmin Dorzecza Wisłoki 

z  siedzib

ą  w  Jaśle  (ul.  M.  Konopnickiej  82  38­200  Jasło)  kwotę  3.567  zł  00  gr 

(słownie:  trzy  tysiące  pięćset  sześćdziesiąt  siedem  złotych  zero  groszy)  tytułem 

wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 

1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo 

zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 

14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej 

Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

………………..………………….. 

Sygn. akt: KIO 2630/22 

Uzasadnienie 

Od

wołanie  zostało  wniesione  przez  wykonawcę  R.  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Nisku 

(Odwołujący) w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego: Związek Gmin Dorzecza 

Wisłoki  z  siedzibą  w  Jaśle  na  podstawie  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  -  Prawo 

za

mówień publicznych (Dz. U. z 2022r. poz. 1170), [ustawa Pzp lub Pzp lub Ustawa PZP], w 

przedmioc

ie  zamówienia  publicznego  na:  „Wykonanie  inwestycji  w  ramach  Projektu 

„Poprawa jakości powietrza poprzez wymianę źródeł ciepła w domach prywatnych na terenie 

gm

in należących  do  Związku Gmin  Dorzecza Wisłoki  –  Projekt  3.3.2”.  Numer  referencyjny: 

ZG.BO.271.9.2022. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  opublikowane  w  Dz.  Urz.  UE  pod  numerem 

314679-2022 dnia13/06/2022 r. 

Odwołujący  wskazał  na  naruszenie  przez  Zamawiającego  następujących  przepisów 

ustawy Pzp:  

1)  art.  255  ust  1  pkt  5  Pzp  -   

błędne  zastosowanie  tego  przepisu  jako  przesłanki 

obligatoryjnej  powodującej  unieważnienie  postępowania,  mimo  iż  wystąpienie 

przesłanek powyższego artykułu nie nastąpiło;  

2)  art. 254 pkt 2 Pzp - 

błędne zastosowanie tego artykułu co spowodowało unieważnienie 

postępowania, mimo iż nie było ku temu przesłanek.  

Odwołujący  wniósł  o:  1)  Zakończenie  postępowania  przez  podpisanie  umowy  przez 

zamawiającego, zgodnie z Artykułem 254 pkt 1 ustawy Pzp.  

O

dwołujący podał, że (…) posiada interes we wniesieniu odwołania, ponieważ jego oferta 

została wybrana jako najkorzystniejsza, mieściła się w budżecie zamawiającego, a mimo to 

postępowanie zostało unieważnione na podstawie artykułu 255 pkt 5 ustawy Pzp. W wyniku 

naruszen

ia  przez  zamawiającego  przepisów  prawo  zamówień  publicznych  poprzez 

unieważnienie  postępowania,  wykonawca  naraził  się  na  istotne  straty,  stracił  wskutek  tego 

środki  finansowe,  które  zainwestował  w  to  postępowanie,  aby  zrealizować  w  terminie 

przedmiot z

amówienia, czas pracowników, oraz zyski, które mógłby osiągnąć gdyby umowa 

została podpisana, a także aby zrealizować w terminie przedmiot postępowania Odwołujący 

musiał  zrezygnować  z  innych  zleceń,  które  wpływały  do  Odwołującego  i  były  możliwe  do 

realizacji

”. 

W uzasadnieniu stanowiska podał:  

Do  zarzutu  pierwszego  -  zastosowan

ie  artykułu  255  pkt  5  Pzp  i  błędne  unieważnienie 

postępowania  (…)  jest sprzeczne ze stanem faktycznym ze względu na to, że nie wystąpiły 

nowe okoliczności, o których zamawiający nie miał wiedzy przed wszczęciem postępowania 

pr

zetargowego.  Dodatkowo  koniecznością  jest  podniesienie,  że  zamawiający  nie  uzasadnił 

ogłoszonego  unieważnienia  postępowania,  a  jedynie  zostało  stwierdzone,  że  unieważnia 

postępowanie  na  podstawie  255  pkt  5  ustawy  Pzp.  Poza  ogłoszonym  uzasadnieniem 

zamawiaj

ący  odpowiedział  na  pismo  wykonawcy  wzywające  go  do  podpisania  umowy,  w 

którym  oznajmił,  że  unieważnienie  postępowania  nastąpiło  poprzez  powstanie  nowych 

okoliczności,  to  jest  odmowę  podpisania  umów  przez  mieszkańców  ze  względu  na  bardzo 

wysokie  ceny  ekogr

oszku  i  problem  z  jego  dostępnością.  Dodatkowo  w  swoim  piśmie 

Zamawiający  oznajmił,  że  unieważnia  postępowanie  także  z  powodu  likwidacji  drugiego 

źródła ciepła, wysokiego wkładu własnego oraz brak w kotłach drugiego rusztu do spalania 

innego  rodzaju  opału.  Ustosunkowując  się  do  argumentów  zamawiającego  o  braku 

ekogroszku  i  jego  ceny  koniecznością  jest  stwierdzenie,  że  zamawiającemu  był  znany  ten 

fakt  przed  ogłoszeniem  postępowania.  Zgodnie  z  cytowanym  poniżej  orzecznictwem 

Krajowej  Izb

y  Odwoławczej  nie  można  powołać  się  na  przyczyny  unieważnienia 

postępowania, jeżeli było one wiadome wcześniej zamawiającemu. W tym przypadku Sejm 

w dniu 7 kwietnia uchwalił akt prawy, a Prezydent RP podpisał „Ustawę z 13 kwietnia 2022 r. 

o  szczególnych  rozwiązaniach  w  zakresie  przeciwdziałania  wspieraniu  agresji  na  Ukrainę 

oraz s

łużących ochronie bezpieczeństwa narodowego”, wprowadzającą embargo na rosyjski 

węgiel  i  powodując  tym  trudności  w  dostępie  do  węgla  .  Ogromy  szum  medialny  z  tym 

związany, powszechnie dostępne programy zarówno telewizyjne jak i informacje medialne w 

Intern

ecie,  politycy, dziennikarze    i  komentatorzy,  alarmowali  już w  kwietniu o najwyższych 

cenach  węgla  i  przewidywali  wówczas  wzrost  jego  cen  węgla  oraz  wyrażali  obawę  o  jego 

dostępność. Według wyliczeń Polskiego Alarmu Smogowego od stycznia do kwietnia 2022 r. 

ceny węgla w punktach sprzedaży wzrosły o 101 % (

https://globenergia.pl/rekordowo-drogi-

wegiel-w-handludetalicznym-raport-pas-z-badania-cen-paliw/-

artykuł  prasowy  z  geoenergia 

z  07.04.2022  pod  tytułem  -  „Rekordowo drogi  węgiel  w  handlu detalicznym  – raport  PAS  z 

badania cen paliw

„.   

Przedstawiony  stan  faktyczny  spo

rnego  postępowania  odzwierciedla  cytowane  poniżej 

orzecznictwo  Krajowej  Izby  odwo

ławczej,  to  jest:  „Oznacza  to,  że  dla  postępowań 

wszczętych  po  dniu  wejścia  w  życie  przepisów  w  sprawie  ogłoszenia  na  obszarze 

Rzeczypospolitej  Polskiej 

stanu zagrożenia epidemicznego,  unieważnienie postępowania w 

oparciu  o  przesłankę  z  art.  255  pkt  5  Pzp  jest  nieuprawnione,  chyba  że  znajdą  inne 

dodatkowe okoliczności. Z inną sytuacją mieliśmy bowiem do czynienia dwa lata temu, kiedy 

nikt n

ie był przygotowany na zdarzenia, z którymi mieliśmy do czynienia. Już jednak fakt, że 

będą miały miejsce kolejne fale epidemii, było możliwe do przewidzenia i zamawiający jako 

jednostka...” (Wyrok KIO 212/22).  

Postępowanie  przetargowe  było  wszczęte  w  czerwcu,  a  o  wysokich  cenach  węgla    i 

p

roblemach z jego dostępnością było już wiadomo w kwietniu. Dodatkowo, 4 kwietnia 2022 r. 

prezydent  RP  podpisał  ustawę  z  13  kwietnia  2022  r.  o  szczególnych  rozwiązaniach  w 

zakresie  przeciwdziałania  wspieraniu  agresji  na  Ukrainę  oraz  służących  ochronie 

bezpi

eczeństwa  narodowego,  wprowadzającą  embargo  na  rosyjski  węgiel  i  co  za tym  idzie 

trudności  w  dostępie  do  węgla.  W  cytowanym  powyżej  orzecznictwie  Krajowej  Izby 

Odwoławczej  jest  mowa,  że  „(…)  zamawiający  nie  może  unieważnić  postępowania  z 

przyczyn art. 255 pkt 5 ustawy Pzp po dn

iu wejścia w życie przepisów w sprawie ogłoszenia 

na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (…).  

W tym wypadku sytuacja jest analogiczna, więc nie może się ostać decyzja zamawiającego 

o unieważnieniu postępowania i  wyjaśnieniu,  że  o podstawach  unieważnienia zamawiający 

nie wiedział w dniu ogłoszenia postępowania. Również fakt, że zamawiający jest jednostką 

wyspecjalizowaną  w  przygotowaniu  inwestycji,  obsłudze  gmin  i  planowaniu  wydatków, 

świadczy o tym, że miał informacje w dniu ogłoszenia postępowania o problemach z węglem, 

zwłaszcza,  że  były  one  powszechnie  znane  i  szeroko  publicznie  komentowane:  

https://businessinsider.com.pl/gospodarka/w-polsce-zabraknie-8-mln-ton-wegla-po-

nalozeniu-embarga-na-rosje/l89ckgp - 

artykuł prasowy z dnia 18 kwietnia 2022 r. pod tytułem  

„W  Polsce  zabraknie  8  mln  ton  węgla  po  nałożeniu  embarga  na  Rosję” 

https://wysokienapiecie.pl/krotkie-spiecie/sejm-przyj-ustaw-wprowadzaj-c-embargo-

narosyjski-w-giel/  -  ar

tykuł  prasowy  z  dnia  08.04.2022  r.  pod  tytułem  „Sejm  przyjął  ustawę 

wprowadzającą embargo na rosyjski węgiel.  

Zgodnie  z  wyrokiem 

KIO  212/22,  który  odzwierciedla  podobną  sytuacje  i  cytując  owo 

orzecznictwo,  koniecznością  jest  stwierdzenie,  że  nie  było  żadnych  nowych  okoliczności,  o 

których  zamawiający  nie  miał  wiedzy.  („W  kontekście  jednak  możliwości  zastosowania  art. 

255 pkt 5 ustawy Pzp pamiętać należy, że aby zamawiający mógł powołać się na przesłankę 

unieważnienia postępowania musi udowodnić, że w momencie wszczęcia postępowania nie 

można  było  przy  zachowaniu  odpowiedniej  staranności  przewidzieć,  iż  nastąpi  istotna 

zmiana okoliczności, w wyniku której kontynuowanie postępowania i udzielenie zamówienia 

publicznego  nie  będzie  leżało  w  interesie  publicznym.”)  W  tym  momencie  należy  również 

podnieść  fakt,  że  zamawiający  w  ogóle  nie  udowodnił  w  żaden  sposób  swojej  decyzji  o 

unieważnieniu postępowania, w szczególności  w piśmie o unieważnieniu postępowania nie 

przedstawił swojego stanowiska co do istotnej zmiany okoliczności.  

Wycofanie 

się  mieszkańców  z  projektu  z  powodu  wojny,  która  trwała  już  od  lutego  i 

problemów  z  węglem,  które  trwały  od  kwietnia,  nie  może  być  przyczyną  unieważnienia 

postępowania,  ponieważ  tak  zamawiający  jak  i  mieszkańcy  wiedzieli  o  konflikcie 

międzynarodowym jak i o wprowadzonym w kwietniu embargu na rosyjski węgiel.   

Argument mieszkańców o braku w kotłach drugiego rusztu do spalania innego rodzaju opału 

również nie może być wzięty pod uwagę, gdyż od początku postępowania był znany.   

D

odatkowo  zamawiający  powinien  dopilnować  podpisania  umów  z  mieszkańcami    i  w 

odpowiedni  sposób  zabezpieczyć  wykonanie  projektu,  aby  projekt  był  zrealizowany  i  nie 

przepadały  pieniądze  publiczne  zainwestowane  w  przygotowanie  postępowania  jak  i  jego 

realizac

ję.  

Ponadto, podawanie pr

zyczyny unieważnienia postępowania z powodu decyzji mieszkańców 

i 

tego,  że  nie  są  oni  zainteresowani  wymianą  kotłów,  nie  może  się  ostać,  ponieważ  im 

również  byłe  znane  problemy  z  węglem  jeszcze  przed  ogłoszeniem  postępowania. 

Nast

ępnie podniesiona teza zamawiającego, że mieszkańcy poniosą duży wkład własny za 

wymianę  kotłów  nie  może  się  ostać,  skoro  wykonawca  nie  przekroczył  budżetu 

zamawiającego,  a wręcz  zaoferował  przedmiot  postępowania w  niższej  cenie. Informacja  o 

wkładzie  własnym  jak    i  likwidacji  drugiego  źródła  ciepła  była  znana  mieszkańcom  przed 

ogłoszeniem postępowania i określona w projekcie wymiany kotłów.  

Ponadto  zamawiający  pomija  fakt,  że  mieszkańcy  będący  beneficjentami  dofinansowania 

ogrzewają  w  tej  chwili  swoje  domy  przestarzałymi  kotłami  o  sprawności  około  50-70  %, 

zasilanymi  gównie  węglem  i  drewnem,  które  to  (drewno)  podobnie  jak  węgiel  jest  również 

rekordowo  drogie,  natomiast  nowoczesne  kotły  mające  być  przedmiotem  dostawy  są 

znacznie  bardziej  oszc

zędne  (sprawność  na  poziomie  90%),  więc  ich  wymiana  przy 

wysoki

ch cenach paliw jest dla beneficjenta tym bardziej opłacalna (zużycie paliwa mniejsze 

o  30 

–  50%).  Pomimo  faktu,  że  zamawiający  wiedział  o  problemach  z  węglem,  trzeba 

stwierdzić, że rząd uruchomił dopłaty do węgla w wysokości 3000 zł, importuje coraz więcej 

tego surowca zza granicy, a Polska Grupa Górnicza – największy producent węgla w Polsce 

zapowiedział  znaczące  zwiększenie  wydobycia,  którego  skutkiem  ma  być  poprawa 

dostępności węgla  i spadek jego cen.   

Odnosząc  się  na  kanwie  artykułu  255  pkt  5  ustawy  Pzp  do  interesu  publicznego,  należy 

stwierdzić,  że  zamawiający  unieważniając  postępowanie  nie  działa  w  interesie  publicznym,  

a  wręcz  jego  decyzja  oznacza  działanie  na  szkodę  interesu  publicznego,  gdyż  wymiana 

kotłów jak zaznaczono w projekcie ma wpłynąć na poprawę jakości powietrza w gminach, co 

jest  określone  zarówno  w  tytule  projektu,  jak  i  zapisach  SWZ  oraz  RPO  województwa 

podkarpackiego.  Tym  samym  rezygnacja  z  projektu  będzie  negatywnie  oddziaływać  na 

środowisko i lokalną społeczność, znacznie liczniejszą niż tylko liczba beneficjentów nowych 

źródeł ciepła w przedmiotowym zamówieniu.   

Interes  publiczny  nie  może  być  utożsamiany  z  indywidualnym  interesem  zamawiającego 

(przypis 227 - Por. wyrok SO w Gliwicach z 10 listopada 2005 r., III Ca 855/05, niepubl.). O 

tym,  że  wykonanie  zamówienia  nie  leży  w  interesie  publicznym,  nie  przesądza  obawa  o 

wyższe  koszty  ogrzewania  i  aktualne,  najprawdopodobniej  chwilowe  zawirowania  na  rynku 

paliw, wszak wymiana przestarz

ałych źródeł ciepła następuje w Polsce od wielu lat i odbywa 

się  to  właśnie  w  celu  realizacji  interesu  publicznego  jakim  jest  zmniejszenie  poziomu  tzw. 

niskiej  emisji  i  poprawa  jakości  powietrza.  Przedmiot  zamówienia  (nowoczesne  kotły  na 

eko

groszek)  spełniał  te  wymagania  w  pełni  i  przyczyniłby  się  do  nie  tylko  do  znaczącego 

(ponad 90%) zmniejszenia emisji z d

omów beneficjentów projektu, a więc także do realizacji 

interesu publicznego, ale także do zmniejszenia kosztów ogrzewania  u mieszkańców, którzy 

ogrze

wają swoje domy przestarzałymi i mniej sprawnymi kotłami na węgiel.   

Zgodnie  z  orzecznictwem,  należy  zaznaczyć,  że  istotna  zmiana  okoliczności  to  kategoria 

obiektywna,  powiązana  z  przedmiotem  i  terminem  wykonania  zadania  o  zamówienie 

public

zne, która w określonych warunkach powoduje, iż dalsze kontynuowanie postępowania 

przetargowego narusza interes publiczny, kt

óremu miało służyć to postępowanie (zob. wyrok 

z dnia 6 lutego 2012 r. sygn. akt KIO 156/12).  

Dodatkowo, ze względu na inflację, jeżeli dojdzie do kolejnego postępowania, to cena za ten 

sam  p

rodukt  będzie  istotnie  wyższa.  Koniecznością  jest  nadmienienie,  że  wymiana  kotłów 

miała nastąpić z dofinansowania, którego kolejny raz zamawiający może nie otrzymać.   

Zgodnie  z  Wyrokiem  (

…)  KIO  269/22  który  stwierdził,  iż  przepis  255  pkt  5  ustawy  Pzp 

unieważnia  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia,  jeżeli  wystąpiła  istotna  zmiana 

okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży 

w  interesie  publiczny

m,  czego  nie  można  było  wcześniej  przewidzieć.  Przesłanki 

unieważnienia postępowania wymienione w  ww.  przepisie muszą zostać  spełnione  łącznie, 

tj.  brak  zaistnienia  chociażby  jednej  z  tych  przesłanek  oznacza,  że  zamawiający  nie  jest 

uprawniony do unieważnienia postępowania na tej podstawie prawnej.  

Dodatkowo  koniecznością  jest  podniesienie  faktu,  iż  zamawiający  w  żaden  sposób  nie 

wyjaśnił,  dlaczego  realizacja  tego  zamówienia  nie  leży  w  interesie  publicznym,  a 

orzecznictwo  stoi  na  stanowisku,  że  właśnie  zamawiający  powinien  wyjaśnić  dlaczego 

unieważnia  postępowanie  i  uzasadnić,  że  jego  decyzja  wyczerpuje  wszystkie  przesłanki  z 

art. 255 pkt 5 ustawy Pzp (wyrok KIO 269/22).  

Podsumowując  orzecznictwo  Krajowej  Izby  Odwoławczej  należy  podnieść  szereg 

nieprawidłowości 

w 

decyzji 

unieważniającej 

postępowanie 

przetargowe 

przez 

zamawiającego.  Istotnym  także  jest  fakt,  że  lakoniczne  argumenty  podane  przez 

zamawiającego  w  piśmie  odpowiadającym  na  wezwanie  do  zawarcia  umowy  były  mu 

wiadome  już  przed  wszczęciem  postępowania,  co  jest  sprzeczne  z  istotą  unieważnienia 

postępowania na podstawie 255 pkt 5 ustawy Pzp. 

 Izba 

ustaliła i zważyła, co następuje: 

Zarzuty  pod

noszone  w  odwołaniu  nie  zasługują  na  uwzględnienie.    Podnoszona  w 

odwołaniu argumentacja, a także przedkładane na rozprawie dowody przez Zamawiającego 

potwierdziły,  że  w  tej  sprawie zasadne  było zastosowanie przepisu  art. 255 pkt  5 Pzp jako 

podstawy unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. 

Przedmiotem  tego  postępowania  –  zgodnie  z  SWZ  i  OPZ  -    jest:  (…)  wykonanie 

wymiany  istniejącego  źródła  ciepła  w  domach  prywatnych  obejmujące  zaprojektowanie, 

demontaż  istniejącego  źródła  ciepła,  dostawę  i  montaż  urządzeń  instalacji  kotłów  na 

ekogroszek na potrzeby c.o. i c.w.u. w ramach Projektu „Poprawa jakości powietrza poprzez 

wymianę źródeł ciepła w domach prywatnych na terenie gmin należących do Związku Gmin 

Dorzecza Wisłoki – projekt 3.3.2”. 

To  postępowanie  prowadzi  –  m.in.  zgodnie  z  rozdziałem  1  SWZ  -  Związek  Gmin 

Dorzecza Wisłoki z siedzibą w Jaśle, działający na podstawie Umowy partnerskiej w sprawie 

wspólnej realizacji Projektu, a także pełnomocnictw, w imieniu: (1) Miasta Dębica,  (2) Gminy 

Dębica,  (3) Miasta Jasło, (4) Gminy Jasło, (5) Gminy Jedlicze,  (6) Gminy Pilzno, (7) Gminy 

Żyraków,  zwanych  „Partnerami  Projektu”  lub  „Gminami  Partnerskimi”.  Związek  Gmin 

Dorzecza  Wisłoki  -  tak  jak  wskazano  w  SWZ  –  „jest  upoważniony  do  przeprowadzenia 

niniejszego postępowania przetargowego jako Lider Projektu pn. „Poprawa jakości powietrza 

poprzez  wymianę  źródeł  ciepła  w  domach  prywatnych  na  terenie  gmin  należących  do 

Związku  Gmin  Dorzecza  Wisłoki”,  zgodnie  z  §  4  ust.  5  Umowy  partnerskiej  w  sprawie 

wspólnej realizacji Projektu z dnia 24.09.2018 r.”  

W SWZ 

– rozdział 3 OPZ wskazano także, że: „Do podstawowych zadań Wykonawcy 

należy:  wykonanie  dokumentacji  technicznej,  demontaż  istniejącego  źródła  ciepła,  dostawa 

urządzeń  i  zapewnienie  materiałów  niezbędnych  dla  realizacji  inwestycji  w  szczególności 

kotła  oraz  dostosowanie  instalacji  odprowadzającej  spaliny  (w  przypadku,  gdy  to  będzie 

wymagane ze względu na stan istniejącego komina), zrealizowanie inwestycji i uruchomienie 

instalacji, indywidualne przeszkolenie użytkowników instalacji w lokalizacjach instalacji.  

Zrealizowanie  Projektu  będzie  skutkowało  osiągnięciem  efektu  ekologicznego  w  postaci 

redukcji emisji do atmosfery dwutlenku węgla oraz innych szkodliwych gazów – ograniczenie 

niskiej emisji.  

Zakres zadania obejmuje wymianę starych nieefektywnych kotłów opalanych paliwem stałym 

na automatyczne kotły opalane ekogroszkiem w gospodarstwach domowych, w następującej 

ilości:  

Instalacje  kotłów  na  ekogroszek  o  mocach  od    8  kW  do  25  kW  w  ilości  47  szt.,  oraz 

p

rzeszkolenie użytkowników powyższych instalacji”.  

W 

tej  części  SWZ  również  wskazano:  „Planowane  przedsięwzięcie  służyć  będzie 

produkcji  energii  cieplnej  z  wykorzystaniem  kotłów  centralnego  ogrzewania  opalanych 

ekogros

zkiem,  na  potrzeby  własne  budynków  prywatnych  położonych  na  terenie: 

województwa podkarpackiego, w powiecie jasielskim: Miasto Jasło, gmina Jasło; w powiecie 

krośnieńskim:  gmina  Jedlicze,  powiat  dębicki  Miasto  Dębica,  gminy:  Dębica,  Pilzno, 

Żyraków”.  

W 

SWZ  także  wskazano,  że  zamówienie  miało  być  finansowane  ze  środków  UE, 

zaznaczając:  „Projekt  realizowany  w  ramach  Regionalnego  Programu  Operacyjnego 

Województwa  Podkarpackiego  na  lata  2014-2020,  Oś  priorytetowa  III  Czysta  energia, 

Działanie 3.3 Poprawa jakości powietrza, Poddziałanie 3.3.2 Redukcja emisji.” 

W  piśmie  z  dnia  14  września  2022  r.  skierowanym  do  Urzędu  Marszałkowskiego 

Województwa Podkarpackiego – Instytucji zarządzającej – Związek Gmin Dorzecza Wisłoki 

podał: „W związku z wycofaniem się  z udziału w Projekcie, Związek Gmin Dorzecza Wisłoki 

jako  Beneficjent  Projektu 

„Poprawa  Jakości  powietrza  poprzez  wymianę  Źródeł  ciepła  w 

domach  pry

watnych  na  terenie  gmin  należących  do  Związku  Gmin  Dorzecza  Wisłoki  — 

Projekt  3.3.2”  nr  RPPK.03.03.02-18-0012/18-00  wnioskuje  o  rozwiązanie  Umowy  o 

dofinansowanie  w  wyniku  zgodnej  woli  stron,  na  podstawie  zapisów  S20  ust.  2.  Umowy.” 

Dalej  w  tym  piśmie  Zamawiający  wskazał  na  działania  podejmowane  przez  Związek  w 

kierunku realizacji Projektu oraz uzasadni

ł powód podjętego kroku. Mianowicie w tym piśmie 

podano: 

„Po  podpisaniu  umowy  o  dofinansowanie,  ZGDW  otrzymał  od  Instytucji 

Zarządzającej pismo określające sposób potwierdzania przez mieszkańca braku możliwości 

podpięcia do sieci gazowej, które radykalnie zmieniło możliwość skorzystania mieszkańców 

z  projektu.  Skutkiem  tego  była  konieczność  redukcji  zakresu  projektu  o  ok.  87%.  Związek 

czynił  starania  0  realizację  Projektu  3.3.2  w  uszczuplonej  ilości  instalacji.  Wysłany  do  IZ 

Wniosek o zmianę zakresu rzeczowego Projektu (zmniejszenie ilości kotłów do 50 szt.) oraz 

przedłużenie terminu realizacji  Projektu do końca czerwca 2022 r. uzyskał akceptację IZ w 

dniu  09.07.2021  r.  W  grudniu  2021  r.  przepr

owadzono  techniczną  weryfikację  możliwości 

montażu instalacji kotłów w adresach mieszkańców, którzy złożyli wnioski w gminach w celu 

potwierdzenia 

zakresu 

rzeczowego 

do 

dokumentacji 

przetargowej. 

W 

wyniku 

przeprowadzonego  w  Gminach  w  lutym  2022  r.  dodatkow

ego  naboru  wniosków 

mieszkańców,  którzy  nie  posiadają  sieci  gazowej  na  działce  finalnie  zebrano  listę  47 

chętnych  mieszkańców  spełniających  kryteria.  Z  uwagi  na  konieczność  zapełnienia  list 

mieszkańców  Związek  zwrócił  się  do  IZ  o  przedłużenie  terminu  realizacji  Projektu  i  w  dniu 

28.03.2022  r. 

uzyskano  akceptację  IZ  przedłużenia  terminu  do  dnia  15.12.2022  r.  W  dniu 

27.04.2022 r. wszczęto procedurę przetargową z terminem otwarcia ofert wyznaczonym na 

03.06.2022  r.  W  wyznaczo

nym  terminie  nie  wpłynęła  żadna  oferta.  Przeanalizowano 

ponownie  zapisy  SWZ  oraz  skonsultowano  z  ekspertami  zewnętrznymi  kwestie  wymogów 

technicznych  i  po  wprowadzeniu  zm

ian  ponownie  ogłoszono  przetarg.  Jednocześnie 

uzysk

ano  kolejne  przedłużenie  terminu  realizacji  Projektu  do  28.02.2023  r.  W  dniu 

18.07.2022 wpłynęły dwie oferty, z których w dniu 09.08.2022 r. wybrano wykonawcę firmę 

Rakoczy  Sp.  z  o.  o.  Okres  związania  Ofertą  obowiązuje  do  dnia  12.10.2022  r.  Umowa 

przewiduj

e realizację 47 kotłów z możliwością zmniejszenia ilości 0 20 %. W dniu 09.08.2022 

r.  dokonano  wyboru  wykonawcy,  jednak  umowa  nie  została  podpisana.  Niezależnie,  w 

postępowaniu  wszczętym  w  trybie  zapytania  ofertowego  na  usługę Inspektora  Nadzoru  dla 

Projek

tu  otrzymano  2  oferty.  Procedurę  wyboru  wstrzymano,  a  postępowanie  planuje  się 

unieważnić.  Podczas  podpisywania umów  z  mieszkańcami  w Gminach w  sierpniu br.  wiele 

osób zrezygnowało z udziału w Projekcie i na dzień 06.09.2022 r. pozostały 4 pewne adresy 

do 

montażu.  Jako  powody  rezygnacji  mieszkańcy  podają  w  bardzo  wysokie  Ceny 

ekogroszku  i  problem  z  jego  dostępnością,  konieczność  likwidacji  drugiego  Źródła  ciepła, 

wysoki wkład własny oraz brak w kotłach długiego rusza: do spalania innego rodzaju opału. 

W zw

iązku z tym ewentualny dodatkowy nabór nie przyniósłby pozytywnego efektu. Z uwagi 

na  brak  wystarczającej  ilości  adresów  do  montażu  oraz  niepewną  sytuację  rynkową 

dotyczącą  dostępności  i  cen  ekogroszku,  Zarząd  Związku  Gmin  Dorzecza  Wisłoki  w  dniu 

2  r.  podjął  decyzję  o  zaniechaniu  realizacji  Projektu.  Z  uwagi  na  konieczność 

podjęcia  kroków  w  kierunku  unieważnienia  postępowania  przetargowego  na  Wykonawcę  i 

I

nspektora Nadzoru będziemy wdzięczni za pozytywne rozpatrzenie naszej prośby i szybką 

odpowied

ź”. 

Zamawiający  w  decyzji  z  dnia  26  września  br  informując  o  unieważnieniu 

przedmiotowego 

postępowania  na  podstawie  art.  255  pkt  5  ustawy  i  podając,  że:  (...) 

unieważnia postępowanie z uwagi na wystąpienie istotnej zmiany okoliczności powodującej, 

że wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej 

przewidzieć”,  to  stanowisko  uzasadnił  w  odrębnym  piśmie  (również  z  datą  26.09.22) 

skierowanym  do  Odwołującego.  W  tym  piśmie  nawiązując  do  pisma  wykonawcy  z  dnia 

podał  w  szczególności,  że:    „Na  dzień  ogłoszenia  postępowania  przetargowego 

Zamawiający  posiadał  listę  47  mieszkańców  zainteresowanych  wymianą  dotychczasowego 

źródła  ciepła  na  kocioł  na  ekogroszek.  Podczas  podpisywania  umów  z  mieszkańcami  w 

Gminach,  większość  osób  zrezygnowało  z  udziału  w  Projekcie  i  na  dzień  06.09.2022  r. 

pozostały  4  pewne  adresy  do  montażu”.  Dalej  rzeczywiście  wskazał  na  powody  rezygnacji 

mieszkańców  (w  szczególności:  bardzo  wysokie  ceny  ekogroszku  i  problem  z  jego 

dostępnością, konieczność likwidacji drugiego źródła ciepła, wysoki wkład własny oraz brak 

w kotłach drugiego rusztu do spalania innego rodzaju opału) oraz wskazał na trudną sytuację 

międzynarodową  dotyczącą  cen  i  dostępności  paliw  węglowych,  związaną  z  konfliktem 

wojennym na Ukrainie, 

która to sytuacja w najbliższym czasie – w jego ocenie -  nie poprawi 

się.  W  związku  z  tym  –  jak  podał  –  „ewentualny  dodatkowy  nabór  mieszkańców  nie 

przyniósłby  pozytywnego  efektu.  W  związku  z  zaistniałą  sytuacją,  w  dniu  14.09.2022  r. 

Zamawiający  wystąpił  do  Urzędu  Marszałkowskiego  Województwa  Podkarpackiego  o 

rozwiązanie  Umowy  o  dofinansowanie  Projektu.  Z  uwagi  na  zaistniałe  okoliczności 

Zamawiający  został  zmuszony  do  zaniechania  realizacji  Projektu  i  unieważnienia  nin. 

postępowania przetargowego”. 

Zasadniczym  zatem  powodem  unieważnienia  przedmiotowego  przetargu  był  brak 

możliwości  osiągniecia zakładanego celu,  a mianowicie  poprawy  jakości powietrza  poprzez 

wymianę źródeł ciepła w domach prywatnych na terenie gmin należących do Związku Gmin 

Dorzecza Wisłoki, co było podkreślane w opisie projektu. 

Z

godnie  z  art.  255  pkt  5  Pzp  zamawiający  unieważnia  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia,  jeżeli  wystąpiła  istotna  zmiana  okoliczności  powodująca,  że  prowadzenie 

postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można 

było  wcześniej  przewidzieć.  Niewątpliwe  za  istotną  zmianę  okoliczności  nie  będzie  mogła 

zostać  uznana  każda  zmiana  okoliczności,  albowiem  pewna  skala  zmian  mieści  się  w 

zakresie zwykłego ryzyka związanego z działalnością zamawiającego (jak jest to w doktrynie 

i orzecznictwi

e określane) - normalnego ryzyka kontraktowego. Tak jak się  wskazuje także 

w  doktrynie  i  orzecznictwie  - 

istotna  zmiana  okoliczności  może  być  następstwem 

okoliczności o charakterze faktycznym (np. blokada środków w budżecie przeznaczonych na 

po

stępowanie)  czy  prawnym  (np.  zbędność  przedmiotu  świadczenia  z  uwagi  na  zdjęcie 

obowiązku  realizacji  określonego  zadania  w  wyniku  uchylenia  przepisów  nakładających  na 

inwestora obowiązek remontu określonych kategorii dóbr). Zmiana okoliczności musi zatem 

p

owodować  upadek  potrzeby  udzielenia  zamówienia  lub  kontynuowania  postępowania  w 

świetle  interesu  publicznego.  Za  interes  publiczny  uznaje  się  przede  wszystkim  korzyści 

uzyskiwane  w  wyniku  realizacji  przedsięwzięć  służących  ogółowi  w  zakresie  zadań 

ciążących  na  administracji  rządowej  oraz  samorządowej,  realizowanych  w  drodze 

świadczenia usług powszechnie dostępnych, związanych przykładowo jak w przedmiotowej 

sprawie z ochroną środowiska.  Zamawiający w tej sprawie – zdaniem Izby - dokonał przed 

wszcz

ęciem postępowania z należytą starannością analizy potrzeb (art. 83 Pzp) związanych 

z realizacją tego zamówienia. Ryzyka, które wystąpiły po wyborze oferty, nie były wcześniej 

mu  znane

.  Izba  ma  w  tym  przypadku  na  uwadze  kluczową  okoliczność:  brak  zgody 

mie

szkańców  w  sytuacji  gdy  przedsięwzięcie  miało  być  realizowane  w  ich  lokalach  za  ich 

zgodą  (wg  SWZ:  zamówienia  miało  zostać  zrealizowane  na  potrzeby  własne  budynków 

prywatnych).     

Wymagane  deklaracje  właściciele  przed  wszczęciem  przetargu  złożyli  i  jak 

info

rmował  Zamawiający:  „Na  dzień  ogłoszenia  postępowania  przetargowego  Zamawiający 

posiadał  listę  47  mieszkańców  zainteresowanych  wymianą  dotychczasowego  źródła  ciepła 

na  kocioł  na  ekogroszek”.  Natomiast  po  rozstrzygnięciu  przetargu:  „Podczas  podpisywania 

umów z mieszkańcami w Gminach, większość osób zrezygnowało z udziału w Projekcie i na 

dzień 06.09.2022 r. pozostały 4 pewne adresy do montażu”.  

Tym  sam

ym  w  tej  sprawie    zaistniała  istotna,  nieprzewidywalna  w  chwili  wszczęcia 

postępowania  zmiana  okoliczności,  uzasadniająca  unieważnienie  postępowania,  której 

Zamawiający  w  chwili  wszczęcia  postępowania,  przy  dołożeniu  należytej  staranności,  nie 

mógł  przewidzieć  i  ta  zmiana  miała  wpływ  na  kolizję  interesu  publicznego  z  możliwością 

wykonani

a przedmiotowego zamówienia. 

Konkludując Izba stwierdziła, że  nie podlega tym samym uwzględnieniu podnoszony 

w odwołaniu zarzut naruszenia omawianego art. 255 pkt 5 Pzp jak i wskazany w odwołaniu 

zarzut  naruszenia  art.  254  pkt  2  ustawy  Pzp

,  którego    zastosowanie  także  -  z  uwagi  na 

prawidłowe podstawy unieważnienie postępowania - było uzasadnione. 

Orzekając  o  kosztach  postępowania  odwoławczego  Izba  miała  na  uwadze  art.  557 

ustawy Pzp oraz § 8 ust. 2 pkt 1) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 

2020  r.  w  spra

wie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich 

rozliczan

ia oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r., poz. 

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji. 

………………………………….