Sygn. akt KIO 3210/22
POSTANOWIENIE
z dnia 19 grudnia 2022 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Robert Skrzeszewski
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
bez udziału stron i uczestnika
postępowania odwoławczego w dniu 19 grudnia 2022 roku w Warszawie odwołania
wn
iesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 grudnia 2022 roku przez
wykonawcę ETP S.A. w restrukturyzacji z siedzibą w Katowicach w postępowaniu
prowadzonym przez Zamawiającego: Katowickie Inwestycje S.A. z siedzibą w Katowicach
przy udziale wy
konawcę JKT J. K. – T. z siedzibą w Imielinie zgłaszającego swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO 3210/22 po stronie
Zamawiającego
postanawia:
odrzuca odwołanie,
kosztami postępowania obciąża wykonawcę ETP S.A. w restrukturyzacji z
siedzibą w Katowicach i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę ETP S.A. w
restrukturyzacji z siedzibą w Katowicach tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 579 ust.1 i 580 ust.1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j.
Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 wraz ze zm.) na niniejsze postanowienie - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:……………………….
Sygn. akt KIO 3210/22
Uzasadnienie
Zamawiający: Katowickie Inwestycje S.A. z siedzibą w Katowicach wszczął
postępowanie o udzielenie zamówienia na roboty budowlane o wartości przekraczającej
progi unijne, prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem jest
„Modernizacja kanalizacji ogólnospławnej w rejonie ulic Panewnickiej i Nizinnej w
Katowicach”,
numer
referencyjny
nadany
sprawie
przez
Zamawiającego:
KISA/PN/05/II/
2022/POIŚ/WNIOSEK IV_ZAD.6/PANEWNICKA_NIZINNA.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało dokonane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej z dnia 22 lipca 2022 r. - Dz.U./S S140 401446-2022-
PL ze zmianą z dnia 12
sierpnia 2022 r.
– Dz.U./S S155 445594-2022-PL i zmianą z dnia 31 sierpnia 2022 r. –
Dz.U./S S167 474856-2022-PL.
W dniu 13 września 2022 roku, ETP S.A., dalej jako „Odwołujący” lub „ETP” lub
„Wykonawca”, złożył ofertę w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego.
W dniu 22 września 2022 roku już po złożeniu przez Odwołującego oferty, na
podstawie przepisów ustawy z dnia 15 maja 2015 - Prawo restrukturyzacyjne (tj. z dnia 23
lipca 2021 r. Dz.U. z 2021 r. poz. 1588), zwanej dalej „Prawem restrukturyzacyjnym”, Sąd
Rejonowy Katowice -
Wschód w Katowicach X Wydział Gospodarczy, wydał postanowienie o
otwarciu postępowania sanacyjnego wobec Odwołującego, sygn. KA1K/GR/15/2022.
Odwołujący pismem z dnia 29 września 2022 r. powiadomił Zamawiającego o
otwarciu postępowania sanacyjnego, wskazując, iż celem tego postępowania jest zawarcie
układu, który pozwoli na dalsze i skuteczne prowadzenie działalności przedsiębiorstwa.
W dniu 25 listopada 2022 r. została przekazana Odwołującemu ETP S.A. w
restrukturyzacji z siedzibą w Katowicach (do pierwotnej nazwy został zamieszczony dodatek
„w restrukturyzacji”) przez Zamawiającego informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej i
odrzuceniu jego oferty.
Nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem przetargu Odwołujący w dniu 2
grudnia 2022 r. wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej od niezgodnych z
prawem czynności Zamawiającego, polegających na:
wykluczeniu Odwołującego z postępowania, jako że w stosunku do niego
otwarto postępowanie sanacyjne, pomimo że otwarcie ww. postępowania wobec
Odwołującego nie stanowi podstawy do wykluczenia go z postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego;
odrzuceniu oferty Odwołującego, jako że została złożona przez wykonawcę
podlegającego wykluczenia, pomimo że brak jest podstaw do wykluczenia Odwołującego z
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego;
pominięciu oferty Odwołującego w badaniu i ocenie ofert, jako że oferta
Odwołującego została odrzucona, pomimo że nie powinna zostać odrzucona, gdyż nie
podlega on wykluczeni
u z postępowania;
dokonaniu wyboru oferty JKT J. K.
– T., zwanej dalej „JTK”, jako oferty
najkorzystniejszej, pomimo że z punktu widzenia kryteriów oceny ofert, określonych w SWZ,
oferta ta nie jest ofertą najkorzystniejszą;
zaniechaniu
wyboru oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej,
pomimo że przy uwzględnieniu kryteriów oceny ofert, określonych w SWZ przez
Zamawiającego, oferta Odwołującego uzyskuje najwięcej punktów i jest ofertą
najkorzystni
ejszą.
W zakresie ww. czynności, Zamawiającemu zarzucił naruszenie:
art. 109 ust. 1 pkt 4
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 wraz ze zm.), zwanej dalej ustawą Pzp lub PZP
poprzez wykluczeni
e Odwołującego z postępowania, będące wynikiem błędnego przyjęcia,
że otwarcie postępowania sanacyjnego wobec Odwołującego, powoduje jego wykluczenie,
pomimo że z przesłanek wykluczenia, zawartych w treści powołanego przepisu, nie wynika,
jakoby samo otwar
cie postępowania sanacyjnego wobec wykonawcy, stanowiło podstawę
jego wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego;
art. 226 ust. 1 pkt 2) lit. a) PZP poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, jako
że została złożona przez wykonawcę podlegającego wykluczenia na podstawie art. 109 ust.
1 pkt 4) PZP, pomimo że nie podlega on wykluczeniu z Postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, a tym samym, brak jest podstaw do odrzucenia oferty
Odwołującego;
art. 239 ust. 1 i 2 PZP poprzez pomini
ęcie oferty Odwołującego w badaniu i
ocenie ofert, dokonaniu wyboru oferty JKT oraz zaniechaniu wyboru oferty Odwołującego
jako oferty najkorzystniejszej, pomimo że Odwołujący nie podlega wykluczeniu, a jego oferta
nie podlega odrzuceniu, a przy uwzględnieniu kryteriów oceny ofert, określonych w SWZ
przez Zamawiającego, oferta Odwołującego uzyskuje najwięcej punktów i jest ofertą
najkorzystniejszą;
art. 16 PZP oraz art. 17 PZP ust. 1 i 2 PZP poprzez niezapewnienie uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, jak również naruszenie zasady
przejrzystości postępowania, a tym samym stygmatyzację Odwołującego z powodu otwarcia
wobec niego postępowania sanacyjnego, które nie pozbawia go prowadzenia działalności, w
tym ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego na zasadach identycznych jak inni
wykonawcy, co było konsekwencją naruszenia przez Zamawiającego wskazanych wyżej
przepisów prawa, a co z kolei skutkowało wykluczeniem Odwołującego i odrzuceniem jego
oferty.
Wobec wyżej opisanych zarzutów, Odwołujący wnosił o:
uwzględnienie niniejszego odwołania w całości;
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności w postaci wykluczenia
Odwołującego z postępowania;
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności w postaci odrzucenia
oferty Odwołującego;
nakazanie Zamawiającemu powtórzenie czynności badania i oceny ofert z
uwzględnieniem okoliczności przywołanych w niniejszym odwołaniu i uwzględnieniem oferty
Odwołującego;
nakazanie wyboru oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej;
a nadto:
obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego i zasądzenie od
Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania odwoławczego, w tym
ewentualnych kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przewidzianych przepisami
praw
a, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz innych kosztów na podstawie
przedstawionych na rozprawie rachunków.
Odwołujący zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 66 Prawa restrukturyzacyjnego, otwarcie
postępowania restrukturyzacyjnego nie ma wpływu na zdolność prawną oraz zdolność do
czy
nności prawnych dłużnika, a jedynie po wydaniu przez sąd postanowienia o otwarciu
postępowania restrukturyzacyjnego przedsiębiorca występuje w obrocie pod dotychczasową
firmą z dodaniem oznaczenia "w restrukturyzacji". Nadto, zgodnie z ww. postanowieniem,
pozostawiono zarząd własny dłużnikowi, tj. Odwołującemu, w oparciu o art. 288 ust. 3
Prawa restrukturyzacyjnego, a tym samym, Zarząd Odwołującego wykonuje zarządu nad
całością przedsiębiorstwa w zakresie nieprzekraczającym zakresu zwykłego zarządu.
Odwołujący zauważył, że informując wszystkich kontrahentów, pismem z dnia 29
września 2022 r., poinformował również Zamawiającego o otwarciu postępowania
sanacyjnego, wskazując, iż celem tego postępowania jest zawarcie układu, który pozwoli na
dalsze i sku
teczne prowadzenie działalności przedsiębiorstwa.
Odwołujący wyjaśnił również, że Zamawiający, jako podstawę wykluczenia powołał
treść art. 109 ust. 1 pkt 4) PZP, który stanowi, że z postępowania o udzielenie zamówienia,
zama
wiający może wykluczyć wykonawcę, w stosunku do którego otwarto likwidację,
ogłoszono upadłość, którego aktywami zarządza likwidator lub sąd, zawarł układ z
wierzycielami, którego działalność gospodarcza jest zawieszona albo znajduje się on w innej
tego r
odzaju sytuacji wynikającej z podobnej procedury przewidzianej w przepisach miejsca
wszczęcia tej procedury.
Uzasadniając podstawę wykluczenia, Zamawiający wskazał, iż pkt VIII.1.8) SWZ
stanowi, iż Zamawiający wyklucza z postępowania wykonawcę w stosunku, do którego
zachodzą przesłanki z art. 109 ust. 1 pkt 4) PZP.
Nadto, Odwołujący zaznaczył, że z lektury uzasadnienia Zamawiającego wynika, że
otwarcie postępowania sanacyjnego w oparciu o przepisy Prawa restrukturyzacyjnego -
zdaniem Zamawiającego - stanowi przesłankę wykluczenia zawartą w powołanym powyżej
przepisie. Zamawiający uznał, iż Odwołujący „znajduje się (…) w innej tego rodzaju sytuacji
wynikającej z podobnej procedury przewidzianej w przepisach miejsca wszczęcia tej
procedury”.
Zdan
iem Odwołującego - Zamawiający dokonał nieprawidłowej wykładni przepisu, a
powołany przez niego komentarz i stanowisko doktryny, nie potwierdza, jakoby sam fakt
otwarcia postępowania sanacyjnego, był podstawą do wykluczenia wykonawcy z
postępowania, jako że „znajduje się on w innej tego rodzaju sytuacji wynikającej z podobnej
procedury przewidzianej w przepisach miejsca wszczęcia tej procedury”.
Wywodził przy tym, że o ile można przyjąć, że ustawodawca wskazując na „inną tego
rodzaju sytuacje wynika
jącą z podobnej procedury przewidzianej w przepisach miejsca
wszczęcia tej procedury”, miał na myśli postępowanie restrukturyzacyjne, prowadzone w
oparciu o przepisy Prawo restrukturyzacyjne, to nie można już przyjąć, że samo otwarcie
postępowania sanacyjnego, stanowi „inną tego rodzaju sytuację”, o której mowa w art. 109
ust. 1 pkt 4) PZP.
Według Odwołującego - dla interpretacji „innej tego rodzaju sytuacji”, nie bez
znaczenia pozostaje początkowy fragment przepisu, który odnosi się do okoliczności
związanych z zaprzestaniem funkcjonowania wykonawcy. Ustawodawca ma tu na myśli
różnego rodzaju sytuacje, w tym powoływane przez Zamawiającego, ale których skutkiem
jest likwidacja, upadłość wykonawcy, zaprzestanie lub wstrzymanie działalności.
Powołał się na stanowisko doktryny komentujące powołany wyżej przepis podstawy
wykluczenia, gdzie mi
ędzy innymi wskazała A. Gawrońska-Baran, że wykluczeniu może
zatem podlegać wykonawca, który znajduje się w innej sytuacji niż wymieniona na wstępie w
komentowanym przep
isie, lecz tego samego rodzaju, wynikającej z podobnej procedury
przewidzianej w przepi
sach miejsca wszczęcia tej procedury Dostosowano w ten sposób
przepisy Prawa zamówień publicznych do brzmienia art. 57 ust. 4 lit. b) dyrektywy
2014/24/UE. Obejmuje on m
ożliwością wykluczenia wykonawcę, który „zbankrutował lub
prowadzone jest postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne, jego aktywami zarządza
likwidator lub sąd, zawarł układ z wierzycielami, jego działalność gospodarcza jest
zawieszona albo znajduje się on w innej tego rodzaju sytuacji wynikającej z podobnej
procedury przewidzianej w krajow
ych przepisach ustawowych i wykonawczych”.
Wskazał również, że W. Hartung podniósł, iż prawodawca unijny, formułując
przedmiotową fakultatywną przesłankę wykluczenia wykonawcy z postępowania, ma na celu
eliminację tych wykonawców, którzy są niezdolni do wykonania zamówienia z powodu utraty
szeroko pojętej płynności finansowej. Jednocześnie, w porównaniu z dyrektywą 2004/18/WE,
wprowadzono nowe rozwiązanie pozwalające na to, aby państwa członkowskie mogły
złagodzić zastosowanie tej przesłanki wykluczenia. Na gruncie omawianej dyrektywy, można
wymagać albo przewidzieć możliwość, by instytucja zamawiająca podjęła decyzję o
niewykluczaniu wykonawcy znajdującego się w jednej z sytuacji, o których mowa powyżej,
gdy stwierdzi ona, że dany wykonawca będzie w stanie zrealizować zamówienie, z
uwzględnieniem mających zastosowanie przepisów krajowych i środków dotyczących
kontynuowania działalności gospodarczej. Zastosowanie tego wyjątku pozwoli w praktyce
ustawodawstw krajowych na odpowiednie dopasowanie krajowych instytucji prawnych do
przepisów z zakresu zamówień publicznych. Przykładowo, postępowanie upadłościowe
prowadzone na gruncie polskiej ustawy z 28 lutego 2003 roku
– Prawo upadłościowe i
naprawcze (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 233 ze zm.), prowadzić może zarówno do 1) likwidacji
spółki, wobec której jest prowadzone, jak i może też dojść do 2) zawarcia układu z
wierzycielami, dzięki czemu przywrócona zostaje wypłacalność spółki. Przenosząc opisany
przykład na przepisy omawianej instytucji wykluczenia, należałoby się raczej opowiedzieć za
tym, aby zawarcie układu z wierzycielami (skutkujące przywróceniem płynności finansowej
takiej spółki) nie eliminowało wykonawcy z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego.
Zauważył również, że M. Sieradzka, wskazała, iż przedmiotową fakultatywną
przesłanką wykluczenia z postępowania, o której mowa w art. 109 ust. 1 PZP, odnieść
należy, w całości do skutku, jakim jest likwidacja lub ogłoszenie upadłości wykonawcy.
Wskazała, iż ustawodawca w oparciu o ww. przepis, dopuścił możliwość wykluczenia
wykonawcy z postępowania, gdy: 1) w stosunku do niego otwarto likwidację; 2) w
zatwierdzonym przez sąd układzie w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest przewidziane
zaspokojenie wierzycieli przez likwidację jego majątku, lub 3) sąd zarządził likwidację jego
majątku w trybie art. 332 ust. 1 ustawy Prawo restrukturyzacyjne, 4) ogłoszono upadłość. W
zakresie postępowania restrukturyzacyjnego, wskazuje się jedynie na fakt, gdy w
zatwierdzonym przez sąd układzie w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest przewidziane
zaspokojenie wierzycieli przez likwidację jego majątku, jak również, gdy sąd zarządzi
likwidację majątku wykonawcy. Także nie każda upadłość wykonawcy, oznacza wykluczenie
go z postępowania. Wykonawca, który po ogłoszeniu upadłości zawarł układ zatwierdzony
prawomocnym postanowieniem sądu, jeżeli układ nie przewiduje zaspokojenia wierzycieli
przez likwidację majątku upadłego, to wykonawca nie podlega wykluczeniu, chyba, że sąd
zarządził likwidację jego majątku upadłego w trybie art. 366 ust. 1 Prawa upadłościowego.
I podobnie podniósł, że M. Stachowiak stwierdziła, iż zamawiający może przewidzieć
wykluczenie takiego wykonawcy, kt
óry kończy prowadzenie działalności lub kontynuowanie
przez niego działalności jest zagrożone, co znalazło swój wyraz w podjętych formalnie
czynnościach przez samego wykonawcę lub orzeczeniach odpowiednich organów. Ustawa
dopuszcza jako podstawy wykluczen
ia otwarcie likwidacji, ogłoszenie upadłości, zarządzanie
aktywami wykonawcy przez likw
idatora lub sąd, zawarcie układu z wierzycielami lub
zawieszenie działalności gospodarczej. Ponadto w przepisie zamieszczono ogólną klauzulę
znajdowania się w sytuacji tego rodzaju co wymienione powyżej, wynikającej z podobnej
procedury przewidzianej w prz
episach miejsca wszczęcia tej procedury, co należy odnosić
do wykonawców posiadających miejsce siedziby poza Rzecząpospolitą Polską. Wykluczeniu
podlega wykonawca, którego likwidację otwarto. Likwidacja prowadzi do zakończenia bytu
prawnego przedsiębiorcy, w związku z czym udzielanie zamówienia takiemu podmiotowi jest
bezcelowe. Przepisy o likwidacji, w tym regulujące powołanie likwidatora oraz jego
kompetencje, znajdują się w Kodeksie spółek handlowych, jak też w ustawach regulujących
określone rodzaje działalności, np. w Prawie spółdzielczym, Prawie bankowym, Prawie o
stowarzyszeniach czy ustawie o kołach gospodyń wiejskich. Natomiast, zgodnie z art. 10
Prawa upadłościowego, upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się
niewypłacalny, co oznacza, że nie wykonuje on swoich wymagalnych zobowiązań.
Ustawodawca, formułując przesłankę wykluczenia z postępowania wykonawcy, którego
upadłość ogłoszono, ma na celu eliminację wykonawców niezdolnych do wykonania
zamówienia. Wykluczeniu podlega wykonawca, w stosunku, do którego ogłoszono upadłość
obejmującą likwidację majątku upadłego. Wykluczenie zachodzi także w przypadku, gdy w
postępowaniu restrukturyzacyjnym prowadzonym na podstawie przepisów ustawy Prawo
restrukturyzacyjne sąd zatwierdził układ przewidujący zaspokojenie wierzycieli przez
likwidację podmiotu lub też likwidacja została zarządzona na podstawie art. 332 ust. 1
powoływanej ustawy.
Powołał się również na stanowisko A. Gawrońskiej-Baran, zawartej w innej publikacji,
która podnosi, iż w świetle ust. 1 pkt 4 zamawiający może wykluczyć z postępowania o
udzielenie zamówienia wykonawcę, w stosunku do którego otwarto likwidację, ogłoszono
upadłość, którego aktywami zarządza likwidator lub sąd, zawarł układ z wierzycielami,
którego działalność gospodarcza jest zawieszona albo znajduje się on w innej tego rodzaju
sytuacji wynikającej z podobnej procedury przewidzianej w przepisach miejsca wszczęcia tej
procedur
y. Wskazuje, iż przesłanka ta jest zbliżona treściowo do dotychczasowej także
fakultaty
wnej podstawy wykluczenia z art. 24 ust. 5 pkt 1 PZP z 2004 (lecz nie tożsama z
nią). W obecnej ustawie zrezygnowano chociażby z odesłania do konkretnych przepisów
odrębnych i – co najbardziej kluczowe – uwzględniono w niej potrzebę wzięcia pod uwagę
odmie
nności w sytuacji wykonawcy wynikające z innych systemów prawnych. Wykluczeniu
może zatem podlegać też wykonawca, który znajduje się w innej sytuacji niż wymieniona na
w
stępie w komentowanym przepisie, lecz tego samego rodzaju i wynikającej z podobnej
proc
edury przewidzianej w przepisach miejsca wszczęcia tej procedury. Dostosowano w ten
sposób przepisy Prawa zamówień publicznych do brzmienia art. 57 ust. 4 lit. b dyrektywy
2014/24/UE. Obejmuje on możliwością wykluczenia wykonawcę, który „zbankrutował lub
p
rowadzone jest postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne, jego aktywami zarządza
likwidator lub sąd, zawarł układ z wierzycielami, jego działalność gospodarcza jest
zawieszona albo znajduje się on w innej tego rodzaju sytuacji wynikającej z podobnej
proce
dury przewidzianej w krajowych przepisach ustawowych i wykonawczych”.
Wykluczenie wykonawcy na podstawie ust. 1 pkt 4 ma uzasadnienie w tym, że po pierwsze –
taki wykonawca nie gwarantuje wykonania zamówienia ze względu na swoją złą kondycję
ekonomiczną lub finansową, a po drugie – istnieje wysokie prawdopodobieństwo –
zwłaszcza w przypadku zamówień długoterminowych – że w trakcie jego realizacji zakończy
swoją działalność i nie zdoła go wykonać. Likwidacja prowadzi do zakończenia bytu
prawnego przedsiębiorcy, w związku z czym udzielanie zamówienia takiemu podmiotowi
wydaje się bezcelowe. Upadłość ogłasza się natomiast w stosunku do dłużnika, który stał się
niewypłacalny, a więc gdy utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych
zobowiązań pieniężnych.
Zdaniem Odwołującego - „inna tego rodzaju sytuacja”, o której mowa w art. 109 ust 1
pkt 4 PZP, na którą powołuje się Zamawiający w przedmiotowej sprawie dokonując
wykluczenia, nie może odnosić się do otwarcia postępowania sanacyjnego, które nie zmierza
do
likwidacji lub upadłości wykonawcy, nie kończy prowadzenia działalności oraz nie
powoduje, iż działalność jest zagrożona. A zatem jeżeli nawet nie każde postępowania
upadłościowe prowadzi do wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia
pu
blicznego, tym bardzie samo otwarcie postępowania sanacyjnego, nie może do niego
prowadzić.
Wyjaśnił, iż za nadrzędny cel postępowania sanacyjnego, jako jednego z rodzajów
postępowań restrukturyzacyjnych, ustawodawca uznał uniknięcie ogłoszenia upadłości
dłużnika poprzez przeprowadzenie działań sanacyjnych, na co wprost wskazuje art. 3 ust. 1
Prawa restrukturyzacyjnego. Działania sanacyjne zmierzać mają do poprawy sytuacji
ekonomicznej dłużnika oraz przywrócenia mu zdolności do wykonywania zobowiązań, przy
jednoczesnej ochronie przed egzekucją, na co z kolei wskazuje art. 3 ust. 6 powoływanej
ustawy.
Celem restrukturyzacji jest to, aby dzięki niej przedsiębiorstwo dłużnika w znaczeniu
obiektywnym mogło dalej istnieć na rynku, przy czym nie ma tu znaczenia, w jakim
rozmiarze prowadziłoby działalność, czy też w oparciu o jakie aktywa i jaką ich liczbę.
Dłużnik prowadzący to przedsiębiorstwo ma – verba legis – uniknąć upadłości, czyli ma dalej
funkcjonować, ma być obecny w obrocie i o to właśnie chodzi przy ocenie celów
restrukturyzacji (zob. postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 8 maja 2018 r.,
XXIII Gz 71/18, LEX nr 2504804).
Powołał się na uzasadnienie do projektu ustawy Prawo restrukturyzacyjne, gdzie
głównym jego założeniem było wprowadzenie skutecznych instrumentów pozwalających na
przeprowadzenie restrukturyzacji przedsiębiorstwa dłużnika i zapobieżenie jego likwidacji.
Zachowanie przedsiębiorstwa dłużnika, w wielu przypadkach jest znacznie
korzystniejsze dla wierzycieli niż jego likwidacja. Zachowanie przedsiębiorstwa dłużnika
oznacza również zachowanie miejsc pracy oraz, co do zasady, możliwość nieprzerwanego
realizowania kontraktów, a więc ma pozytywne znaczenie społeczne i gospodarcze (…).
Wskazał, że reforma oparta jest na założeniu ochrony wartości ekonomicznej
przedsiębiorstwa i poszanowaniu praw wierzycieli, co realizują następujące cele regulacji:
a) zapewnienie przedsiębiorcom i ich kontrahentom skutecznych instrumentów do
restrukturyzacji przy jednoczesnej maksymalizacji ochrony praw wierzycieli;
b) zapewnienie instytucjonalnej autonomii postępowań restrukturyzacyjnych w
oderwaniu od stygmatyzujących postępowań upadłościowych;
c) wprowadzenie zasady subsydiarności postępowania upadłościowego jako ultima
ratio wobec ekonomicznego fiaska restrukturyzacji;
d) zwiększenie uprawnień aktywnych wierzycieli;
e) maksymalizacja szybkości i efektywności restrukturyzacji i upadłości;
f) realizacja polityki "nowej szansy"
– zapewnienie możliwości "nowego startu"
przedsiębiorcom, których fiasko przedsięwzięcia gospodarczego wynika z niekorzystnej
zmiany warunków ekonomicznych.
Podniósł, że nowa regulacja będzie spełniała następujące funkcje:
a) funkcję sanacyjną;
b) funkcję windykacyjną;
c) funkcję profilaktyczną;
d) funkc
ję wychowawczą.
Argumentował, że ochrona ekonomicznej wartości przedsiębiorstwa w kryzysie ma
istotne znaczenie dla gospodarki kraju. Funkcja sanacyjna będzie wyrażała się w
umożliwieniu dłużnikowi skutecznej restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Postępowania
restrukturyzacyjne nie mogą jednak prowadzić do pozbawienia ochrony prawnej wierzycieli
dłużnika. Stąd też obok funkcji sanacyjnej, przepisy Prawa restrukturyzacyjnego realizują
funkcję windykacyjną. Postępowania restrukturyzacyjne mają doprowadzić do zaspokojenia
wierzycieli w drodze wykonania zawartego i zatwierdzonego przez sąd układu. Prawo
restrukturyzacyjne ma zapewnić warunki, o ile to możliwe, do wynegocjowania warunków
realizacji układów, które zapewnią maksymalne zaspokojenie wierzycieli, przy maksymalnej
ochronie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa. Prawo restrukturyzacyjne ma również
zapobiegać powstawaniu zatorów płatniczych, które mogą doprowadzić do zaburzenia
płynności, a w skrajnych wypadkach, do niewypłacalności wierzycieli upadłego (funkcja
profilaktyczna). Prawo restrukturyzacyjne ma na celu kształtowanie dobrych praktyk
gospodarczych poprzez przekonywanie przedsiębiorców, że jedną z możliwości rozwiązania
sytuacji kryzysowych jest złożenie wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego,
które będzie odrębną procedurą od stygmatyzujących postępowań upadłościowych – funkcja
wychowawcza.
W ocenie Odwołującego - fundamentalnym celem postępowania restrukturyzacyjnego
jest uniknięcie upadłości dłużnika przez umożliwienie mu spłaty zobowiązań i kontynuowania
prowadzenia działalności gospodarczej. Podstawową metodą osiągnięcia tego celu jest
zawarcie układu z wierzycielami, natomiast w przypadku postępowania sanacyjnego
przeprowadzenie czynności prawnych i faktycznych mających na celu poprawę sytuacji
ekonomicznej dłużnika – a więc, inaczej mówiąc, podjęcie działań sanacyjnych.
Tym samym, Odwołujący przekonywał, że błędne jest stanowisko Zamawiającego,
który jako podstawę wykluczenia Odwołującego z postępowania, wskazuje otwarcie wobec
niego postępowania sanacyjnego, gdyż stanowisko to pozostaje sprzeczne, nie tylko z samą
wykładnią przepisu art. 109 ust. 1 pkt 4) PZP, ale również z ideą i celem postępowania
restrukturyzacyjnego, w tym postępiania sanacyjnego, w zakresie, w którym nie zmierza ono
do likwidacji lub upadłości przedsiębiorstwa.
Powołał się na stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej wyrażone w wyroku z dnia 21
sierpnia 2018 r. KIO 1484/18, gdzie Izba oceniła wpływ wszczęcia i otwarcia postępowania
sanacyjnego na postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, uznając, że brak jest
jakichkolwiek podstaw prawnych do stygmatyzacji wykonawcy, wobec którego otwarto
postępowanie sanacyjne.
W przekonaniu Odwołującego - powyższe potwierdza, że Zamawiający nie może
wykluczyć z postępowania, Odwołującego, wobec którego otwarto postępowanie sanacyjne,
gdyż nie mieści się ono w dyspozycji przepisu art. 109 ust. 1 pkt 4) PZP.
Wykonawca nadto podniósł, iż z odpisu z informacji z KRS Odwołującego nie wynika,
żeby wobec niego otwarto likwidację, ogłoszono upadłość, że jego aktywami zarządza
li
kwidator lub sąd, że zawarł układu z wierzycielami, że jego działalność gospodarcza jest
zawieszona, że znajduje się on w innej tego rodzaju sytuacji wynikającej z podobnej
procedury przewidzi
anej w przepisach miejsca wszczęcia tej procedury.
Podkreślił w tym kontekście, iż podmiotowym środkiem dowodowym żądanym na
potwierdzenie braku podstawy wykluczenia wykonawcy z art. 109 ust. 1 pkt 4 PZP jest odpis
lub informacja z Krajowego Rejestru Sądowego lub z CEIDG, na co wprost wskazuje § 2 ust.
1 pkt 6 Rozpor
ządzenia w sprawie podmiotowych środków dowodowych. A zatem,
Zamawiający nie dysponuje odpowiednim podmiotowym środkiem dowodowym, w
rozumieniu ww. rozporządzenia, który potwierdzałby, że wobec Odwołującego zachodzą
przesłanki wykluczenia z art. 109 ust. 1 pkt 4) PZP.
Zdaniem Odwołującego - wykluczając wykonawcę z postępowania, Zamawiający
zobowiązany jest wykazać ziszczenie się przesłanek wykluczenia lub odrzucenia oferty,
czego w niniejsz
ej sprawie nie uczynił. Na zamawiającym ciąży obowiązek wykazania, że w
stosunku do danego wykonawcy zaistniały okoliczności wskazane w przepisie będącym
podstawą jego wykluczenia lub odrzucenia jego oferty i że w związku z tym czynność
wykluczenia/odrzucenia jest zasadna, na co wprost wskazuje Wyrok Krajowej Izby
Odwo
ławczej z dnia 14 kwietnia 2022 r., KIO 890/22. W świetle § 2 ust. 1 pkt 6
Rozporządzenia w sprawie podmiotowych środków dowodowych, jeżeli z informacji z
Krajowego Rejestru Sądowego, nie wynika, że Wykonawca znajduje się w jednej z kilku
sytuacji, o której mowa art. 109 ust. 1 pkt 4) PZP, Zamawiający, tym bardziej, nie może
twierdzić, że sytuacja taka ma miejsce.
W dniu 7 grudnia 2022
r. zgłosił swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego
wykonawca JKT J. K.
– T. z siedzibą w Imielinie, zwany dalej Przystępującym po stronie
Zamawiającego.
W dniu 12 grud
nia 2022 r. Zamawiający udzielił odpowiedzi na odwołanie wnosząc o
jego
oddalenie w całości jako pozbawionego podstaw faktycznych i prawnych.
Pismem z dnia 12 grudnia 2022 r. Przystępujący odrzucenie odwołania, ewentualnie
o jego oddalenie
odwołania w całości jako bezpodstawnego.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Na podstawie zebranego w spr
awie materiału dowodowego, w tym akt sprawy
odwoławczej, a także treści odwołania i załączonych do niego dokumentów oraz odpowiedzi
Zamawiającego na odwołanie i stanowiska Przystępującego Izba postanowiła odwołanie
odrzucić.
Na posiedzeniu niejawnym bez u
działu stron i uczestnika, Izba doszła do
przekonania, że zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania na podstawie art. 528 pkt 2
ustawy Pzp, podzielając argumentację przedstawioną przez Przystępującego w piśmie
procesowym z dnia 12 grudnia 2022 r., w war
unkach wniesienia odwołania przez podmiot
nieuprawniony.
Izba ustaliła, że odwołanie zostało wniesione i podpisane przez pełnomocnika M. K.,
której pełnomocnictwa udzielili członkowie zarządu Odwołującego – K. W. i L. M. (vide:
pełnomocnictwo podpisane w dniu 1 grudnia 2022 r., wyciąg z KRS).
Jednocześnie Izba stwierdziła, że na mocy pkt 3 postanowienia z dnia 22 września
2022 r. Sądu Rejonowego Katowice Wschód w Katowicach, X Wydział Gospodarczy, sygn.
akt KA1K/GR/15/2022 postanowiono wyz
naczyć zarządcę, którego funkcję pełnić będzie:
Bartosz K.
(numer licencji…) – patrz. powyższe postanowienie.
Ustalono również, że pismem z dnia 1 grudnia 2022 r. powołany wyżej zarządca
złożył oświadczenie wiedzy bez wskazania adresata, że działając jako ustanowiony zarządca
w postępowaniu sanacyjnym spółki pod firmą ETP Spółka Akcyjna w restrukturyzacji z
siedzibą w Katowicach, KRS: 0000055522, na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego
Katowice-
Wschód w Katowicach X Wydział Gospodarczy z dnia 22 września 2022 r., sygn.
akt KA1K/GR/15/2022, że: złożenie środków ochrony prawnej przez Zarząd ETP S.A. w
restrukturyzacji w imieniu ETP S.A. w restrukturyzacji, w postępowaniu o udzielnie
zamówienia publicznego na wykonanie zadania pn. „Modernizacja kanalizacji
ogólnospławnej w rejonie ulic Panewnickiej i Nizinnej w Katowicach” (nr referencyjny nadany
sprawie
przez
Zamawiającego:
KISA/PN/05/II/2022/POIŚ/WNIOSEK
IV_ZAD.6/PANEWNICKA_NIZ
INNA) w szczególności: podpisanie, wniesienie odwołania do
Krajowej Izby Odwoławczej, reprezentowanie na posiedzeniu i rozprawie, wnoszenie pism
procesowych, w tym wniosków dowodowych oraz składanie oświadczeń́ i wniosków w
ramach tego postępowania, a także udzielenie w tym zakresie wszelkich pełnomocnictw do
ww. czynności, mieści się w zakresie czynności zwykłego zarządu, w granicach
pozostawionego zarządu własnego.
Oświadczył przy tym, że podmiotem uprawnionym do złożenia środków ochrony
prawnej do Kraj
owej Izby Odwoławczej, jest ETP S.A. w restrukturyzacji, w imieniu, której
dzia
ła Zarząd, który jednocześnie jest organem uprawnionym do udzielania wszelkich
pełnomocnictw w ww. zakresie.
Według zapatrywania Izby – podmiotem takim w niniejszym postępowaniu
odwoławczym jest wyznaczony przez Sąd Rejonowy licencjonowany zarządca, który ocenia
ryzyko prawne i finansowe prowadzonego przez strony postępowania odwoławczego sporu
przed Krajową Izbą Odwoławczą, w taki sposób aby nie doprowadzić do dalszego
pogorsze
nia sytuacji dłużnika, w tym również w aspekcie możliwości wykonania przez
dłużnika przedmiotowego zamówienia publicznego.
Stosownie do art.311 ust.1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo Restrukturyzacyjne,
tj. z dnia 16 września 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2309) postępowania sądowe,
administracyjne, sądowoadministracyjne i przed sądami polubownymi dotyczące masy
sanacyjnej mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez zarządcę albo przeciwko
niemu. Postępowania te zarządca prowadzi w imieniu własnym na rzecz dłużnika.
W doktrynie prezentowany jest pogląd, że „postępowanie, o którym mowa w
komentowanym przepisie, zarządca prowadzi w imieniu własnym na rzecz dłużnika.
Legitymację zarządcy do występowania w postępowaniach można określić jako tzw.
legitymację formalną, gdyż jest on inną osobą niż podmiot stosunku materialnoprawnego,
którego
dotyczy
dane
postępowanie.
Dłużnik
pozostaje
stroną
stosunku
materialnoprawnego, w związku z którym toczy się dane postępowanie. Jest on zatem stroną
w znaczeniu materialnym. Z literatury przedmiotu
– zob. np. A. Jakubecki, Ogłoszenie
upadłości, s. 27 i n.”(vide: komentarz do art.311 ust.1 Prawa Restrukturyzacyjnego Rafała
Adamusa, wydanie II, 2019).
Jeżeli zatem przedmiotowa legitymacja do wniesienia odwołania przed Krajową Izbą
Odwoławczą ma charakter formalny (legitymacja procesowa) w myśl przepisu art.311 ust.1
ustawy Prawo Restrukt
uryzacyjne, to nie można jej utożsamiać z wykonywaniem prawa
materialnego
w rozumieniu przepisu art.288 ust.3 tejże ustawy, gdzie sąd może zezwolić
dłużnikowi na wykonywanie zarządu nad całością lub częścią przedsiębiorstwa w zakresie
nieprzekraczającym zakresu zwykłego zarządu.
Ponadto,
wskazywane przez Odwołującego w odwołaniu - zdolność prawna i
zdolność do czynności prawnych, o których mowa w art.66 ust. 1 ustawy Prawo
Restrukturyzacyjne, to w pierwszym przypadku zdolno
ść do bycia podmiotem praw i
obowiązków, a w drugim przypadku zdolność do zaciągania zobowiązań, zawierania umów,
czego Izba w żaden sposób nie podważa.
W ocenie Izby - o
ba pojęcia nie są tożsame z formalną legitymacją procesową
przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Niezależnie od powyższego Odwołujący w treści odwołania nie wykazał, że czynność
wniesienia odwołania przed Krajową Izbą Odwoławczą stanowi czynność nieprzekraczającą
zwykłego zarządu.
Jednocześnie zgodnie z art. 294 cyt. wyżej ustawy z dniem otwarcia postępowania
sanacyjnego mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do
dłużnika stają się masą sanacyjną.
Istotą przy realizacji zamówienia publicznego jest zaangażowanie w określonym
stopniu
mienia własnego Odwołującego opartego na wymaganym przez Zamawiającego
potencjale technicznym i osobowym.
Wobec powyższego nie może budzić żadnych wątpliwości, że przepis ten ma
zastosowanie również do masy sanacyjnej, bez której zaangażowania nie jest możliwe
wykonanie i
należyte wykonanie zamówienia publicznego.
Idąc dalej wymaga wskazania, że postępowanie przed Krajową Izbą Odwoławczą ma
również wszelkie cechy postępowania sądowego (niezawisłość członków KIO i ich
związanie wyłącznie przepisami obowiązującego prawa – art.475 ust. 1 ustawy Pzp,
częściowy przymus adwokacki – art.510 ust.1 ustawy Pzp, rozprawa – art. 548 i nast. ustawy
Pzp, wydawane wyroki i postanowienia
– art.552 i 553 i nast. ustawy Pzp, orzeczenie
Izby
, po stwierdzeniu przez sąd jego wykonalności ma moc prawną na równi z wyrokiem
sądu, prawo wystąpienia do ETS UE z pytaniem prejudycjalnym, orzeczenia KIO
poddawane
są dalszej kontroli sądowej – art.579 i nast. ustawy Pzp), co mieści się w treści
przepisu art.311 ust.1 ustawy Prawo Restrukturyzacyjne.
Jednocześnie jeżeli jest tak, jak twierdzi Odwołujący w piśmie z dnia 16 grudnia 2022
r.
, że „…Polski ustawodawca powołał organ państwowy, jakim jest KIO, od której wyroków
można złożyć skargę do sądu powszechnego…”, i postępowanie odwoławcze nie jest
postępowaniem sądowym, to kierując się logiką Odwołującego, należałoby traktować takie
postępowanie jako szczególne postępowanie administracyjne lub sądowo-administracyjne.
Innego racjo
nalnego tłumaczenia przepisu art.311 ust.1 ustawy Pzp być nie może,
tym bardziej, że wydawane orzeczenia przed Krajową Izbą Odwoławczą pełnią kluczową
funkcję regulacyjną z punktu widzenia rynku zamówień publicznych i w ich ramach dokonują
się często ogromne transfery środków publicznych pomiędzy Zamawiającymi a
wykonawcami wskutek oceny przez Izbę postępowania tego pierwszego w aspekcie
możliwości naruszenia przez niego przepisów ustawy Pzp.
W dalszej kolejności - zdaniem Izby – legitymację procesową czynną przed Krajową
Izbą Odwoławczą do wniesienia odwołania i reprezentowania interesów Odwołującego
posiada wyłącznie ustanowiony przez Sąd zarządca na zasadzie art.311 ust.1 powołanej
wyżej ustawy, a takiego uprawnienia nie posiadają członkowie zarządu spółki w stosunku, do
której prowadzone jest postępowanie sanacyjne z ustanowionym licencjonowanym zarządcą.
Z powyższych względów Izba orzekła na zasadzie przepisu art. 528 pkt 2 ustawy Pzp
stosownie do którego Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że odwołanie zostało
wniesione przez podmiot nieuprawniony.
W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 553 zd.
2 ustawy Pzp postanowiła
odrzucić odwołanie.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku w oparciu o przepis
art.575 i 576 ustawy Pz
p w związku z przepisem § 9 ust. 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów
kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący:…………………………..