Sygn. akt: KIO 3223/22
WYROK
z dnia 22 grudnia 2022 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Andrzej Niwicki
Protokolant:
Oskar Oksiński
po rozpatrzeniu na rozprawie w dniu 21 grudnia 2022 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 grudnia 2022r. przez
wykonawcę Gremedig Sp. z o.o. z siedziba w Częstochowie w postępowaniu
prowadzonym przez
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Wieluniu
orzeka:
umarza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu naruszenia art. 128 ust. 1 w
zw. z art, 226 ust. 1 pkt 2b i art. 117 ust. 4 ustawy pzp przez zaniechanie odrzucenia
oferty wybranego wykonawcy
z powodu niespełniania warunków udziału w
p
ostępowaniu w zakresie posiadanego doświadczenia oraz posiadanej zdolności
technicznej
oddala odwołanie w zakresie zarzutu naruszenia art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1
pkt 8 ustawy pzp
przez nieodrzucenie oferty zawiera rażąco niską cenę.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę Gremedig Sp. z o.o. z siedziba w
Częstochowie i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500
zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy), uiszczoną przez
Gremedig
Sp. z o.o. z siedziba w Częstochowie tytułem wpisu od odwołania.
zasądza od Gremedig Sp. z o.o. z siedziba w Częstochowie na rzecz
Samodzielnego Publicznego
Zakładu Opieki Zdrowotnej w Wieluniu kwotę 3 947
zł 20 gr (słownie: trzy tysiące dziewięćset czterdzieści siedem złotych dwadzieścia
groszy
) tytułem zwrotu poniesionych uzasadnionych kosztów, tj. wynagrodzenia i
dojazdu.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 roku – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 14
dnia od dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Warszawie.
…………………………………..
Sygn. akt: KIO 3223/22
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi postępowanie w trybie podstawowym bez negocjacji o wartości
nieprzekraczającej progów unijnych, na usługi pn: „Usługi w zakresie całodobowego
transportu sanitarnego pacjentów i personelu medycznego oraz materiałów biologicznych",
ogłoszono w Biuletynie Zamówień Publicznych 2 listopada 2022 r., nr ogłoszenia 2022/BZP
w zakresie Pakietu nr 1. Adres strony internetowej prowadzonego postępowania:
Odwołujący: Gremedig sp. z o.o. w Częstochowie wniósł dnia 5 grudnia 2022 r.
odwołanie od czynności i zaniechań Zamawiającego w Postępowaniu w postaci:
czynności wyboru dnia 30 listopada 2022 r. jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy
— Konsorcjum: LUKASMED Ł.C. , Zielona Góra oraz Agamed Transport Medyczny R.B. ,
Bydgoszcz [dalej: „Wykonawca”], pomimo, że oferta tego wykonawcy zawiera rażąco niską
oraz wykonawca nie spełnia warunków udziału w Postępowaniu w zakresie doświadczenia
oraz posiadanej zdolności technicznej;
zaniechania odrzucenia oferty Wykonawcy, pomimo że oferta zawiera rażąco niską
cenę oraz zaniechania wezwania do uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych,
pomimo że Wykonawca nie spełnia warunków udziału w Postępowaniu w zakresie
posiadanego doświadczenia oraz posiadanej zdolności technicznej;
zaniechania wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzuca Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów Ustawy pzp:
art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 poprzez nieodrzucenie oferty,
2. w zw. z art, 226 ust. 1 pkt 2b i art. 117 ust. 4 przez brak wezwania Wykonawcy do
uzupełnienia podmiotowych środków dowodowych.
Odwołujący wnosi o uwzględnienie Odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej z dnia 30 listopada 2022 r.,
ponownego zbadania i dokonania ocen złożonych ofert wszystkich wykonawców,
3. odrzucenia oferty Wykonawcy -
z tego powodu, że zawiera rażąco niską cenę.
[naruszenie art. 224 ust. 6 PZP w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8) PZPI
Oferta Wykonawcy zawiera rażąco niską cenę, która jest o co najmniej 30% niższa od
wartości zamówienia, ustalonej przed wszczęciem postępowania przez Zamawiającego.
Wykonawca zaoferował cenę w wysokości 575.750,00 zł brutto.
Zamawiający wartość Zamówienia, ustalił na 880.000,00 zł brutto. Powyższe powoduje, że
oferty z za
oferowaną ceną poniżej 616.000 00 zł brutto spełniają przesłanki o których mowa
w art. 224 ust. 2 p
kt 1 PZP. Pozostali wykonawcy, w tym Odwołujący zaoferowali ceny
wyższe niż 616.000.00 zł brutto. Tylko oferta wykonawcy zawiera rażąco niską cenę.
Zamawiaj
ący wezwał Wykonawcę do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny.
Wykonawca dnia 20 listopada 2022 r. złożył wyjaśnienia w zakresie wyliczenia ceny wraz z
tabelą, zawierającą „szczegółowe zestawienie kosztów”. Zamawiający przyjął ww.
wyjaśnienia za prawidłowe i wybrał ofertę Wykonawcy jako najkorzystniejszą. W ocenie
Odwołującego złożone wyjaśnienia są lakoniczne i nie uwzględniają wszystkich kosztów
związanych z realizacją przedmiotu zamówienia, a zostały przygotowane w oparciu o błędne
założenia norm czasu pracy pracowników. Zgodnie z art. 224 ust. 4 PZP, obowiązek
wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.
O
ferta Wykonawcy powinna zostać odrzucona, gdyż Wykonawca nie wykazał że cena oferty
nie jest
rażąco niska.
Odwołujący odnosi się poniżej do każdej z pozycji, ujętej w wyjaśnieniach Wykonawcy oraz
przedstawia
koszty, których Wykonawca nie ujął w swoim zestawieniu:
Ad, 1) Koszty pracownicze
Zamawiający wymaga zatrudnienia kierowców na podstawie umowy o pracę. Wymaga także
co najmniej dwóch pojazdów w gotowości przez 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu.
Zatem roczna ilość godzin pracy kierowców zgodnie z wymaganiami Zamawiającego, to co
najmniej 2 kierowców x 24 godziny dziennie x 365 dni w roku = 17.520 godzin. Powyższa
kalkulacja godzin pracy nie uwzględnia dodatkowych godzin pracy, związanych z potrzebą
zapewnienia więcej niż dwóch pojazdów oraz ewentualnych nadgodzin dodatkowo płatnych
dla pracowników.
Koszt rbg
na 2023 r. należy wyliczyć następująco. Minimalne wynagrodzenie za pracę
pracownika brutto wraz z kosztami pracodawcy w 2023 r. to koszt w wysokości 4.204,75 zł
brutto od stycznia 2023 r. do czerwca 2023 r. oraz koszt w wysokości 4.33728 zł brutto od
lipca 2023 r. do grudnia 2023 r
. Zatem średni koszt jednego etatu w 2023 r., to kwota w
wysokości 4.271 zł. Koszty zostały przyjęte na rok 2023 r., gdyż zamówienie ma być
realizowane przez 12 miesięcy od 1 stycznia 2023 r.
Średniomiesięczny wymiar czasu pracy dla jednego pracownika to 168h oraz około 20 dni
urlopu (dla pracownika bez stażu uprawniającego do większego wymiaru urlopu; urlop
stanowi około 160h rocznie, co daje około 13,5h urlopu miesięcznie). Koszt rbg ponoszony
przez wykonawcę wynosi około 27,64 zł brutto.
Mając na uwadze powyższe, minimalny koszt wynagrodzeń na cały okres realizacji
przedmiotu umowy to kwota w wysokości 484.252,80 zł brutto (17.520h x 27,64 zł brutto).
Wykonawca w
wyjaśnieniach oszacował, że koszty pracownicze wyniosłą tylko kwotę
266.020 zł + 72.000 zł (za nadgodziny) 338.020 zł. Kwota jest znacząco zaniżona, pomimo
że Wykonawca przyjął minimalne wynagrodzenie wyższe niż Odwołujący jako
wynagrodzenie minimalne dla zatrudnionego w podmiocie leczniczym. Zaniżenie wynika z
przyjęcia zbyt małej ilości godziny pracy, a tym samym przyjęcia zbyt małej ilości etatów na
potrzeby realizacji zamówienia.
Istotne jest również to, że wyliczenie Wykonawcy:
a) nie uwzględnia urlopów wypoczynkowych ani czasu wymaganego odpoczynku;
b)
przyjęto w nim jedynie 5 etatów, co przy dostępności 24h/7 dni w tygodniu jest zbyt
mało, aby czas pracy kierowcy mógł być rozliczony zgodnie z obowiązującymi przepisami
prawa pracy i normami czasu pracy pracowników, a przy tym aby jednocześnie wykonać
prawidłowo przedmiot zamówienia;
c)
u
względnia nadgodziny bez poparcia ich wyczerpującym uzasadnieniem, na jakiej
podstawie właśnie taka kwota została wzięta pod uwagę, tj. za ile godzin nadliczbowych
zostaje doliczona, a skoro Wykonawca zakłada z góry nadgodziny to znaczy, że przyjął do
swoj
ego rozliczenia za mało etatów, aby zachować normy czasu pracy przewidziane
przepisami powszechnie obowi
ązującego prawa dla pracowników
d)
nie uwzględnia kosztów pracy w niedziele, święta, w porze nocnej; oprócz
transportów na potrzeby szpitala, w godzinach 18:00-8:00 wykonawca ma realizować
transporty w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej (są to transporty pielęgniarki lub
lekarza do pacjenta celem podania zastrzyków, stwierdzenia zgonu). Zatem na pewno
b
ędzie miał miejsce również transport w nocy i w weekend . Z własnego doświadczenia
Odwołującego wynika, że w soboty i niedziele wyjazdy odbywają się w godzinach 9:00 -
12:00 na zastrzyki poranne i w godzinach 18:00 - 21 na zastrzyki wieczorne;
e)
nie uwzględnia dojazdów z miejsca postoju do Zamawiającego czy też kosztów, jakie
poniesie Wykonawca na obsługę zamówienia (koszty koordynacji pracowników, koszty
rozliczeń, itp.).
W rezultacie wyliczenia Wykonawcy są zaniżone w zakresie kosztów utrzymania
pracowników w skali 12 miesięcy w ramach wymaganej przez Zamawiającego dostępności
24h/7dnî w tygodniu, z uwagi na oszacowanie zbyt małej liczby pracowników skierowanych
do realizacji zamówienia. Wykonawca przyjął w złożonych wyjaśnieniach błędne założenie,
że Wykonawca przewiduje pracę w systemie dyżurowym — zmiany dzienne w dni robocze
po 12 godzin oraz gotowość do pracy - „dyżur pod telefonem" w dni świąteczne oraz w
godzinach nocnych'. Zamawiający wymaga dostępności 24/7, a to oznacza, że konieczne
jest
zapewnienie pracowników w każdy dzień w tygodniu, z uwzględnieniem norm czasu
pracy i dodatków, jakie przysługują pracownikom za pracę w porze nocnej, w weekendy oraz
w święta.
Jeżeli Wykonawca zakłada świadczenie usług w wymiarze 12h przez dwie osoby, to
konieczne jest zatrudnienie co najmniej 7
osób z uwzględnieniem zagwarantowania każdej
osobie czasu wolnego od pracy (tak aby nie powstały nadgodziny), Wykonawca nie
uwzględnił obowiązujących norm czasu pracy przy wyliczeniach, tak aby tych nadgodzin
jednak uniknąć, gdyż praca w godzinach nadliczbowych powinna wynikać z nagłej potrzeby
pracodawcy,
a nie być działaniem zaplanowanym. Ponadto rocznie liczba nadgodzin nie
może przekroczyć 416h dla jednego pracownika. Jeden kierowca może pracować
maksymalnie 8h na dobę, czyli 40h tygodniowo, a w systemie równoważnego czasu pracy
może pracować na zmianach po 12h na dobę, ale jednocześnie z zapewnieniem dnia
wolnego. Przyjmując założenia Wykonawcy że pracownicy będą pracować po 12h na dobę,
to powoduje, że w tygodniu wychodzą 168h pracy na dwóch karetkach, które muszą zostać
podzielone pomiędzy pracowników, gdyż po danej zmianie pracownikowi przysługuje czas
wolny. W ocenie Odwołującego wykonawca szacował wynagrodzenie tylko w ramach
tygodnia pracy
i nie uwzględnił kosztów pracy w weekendy. w porze nocnej ani w święta.
Wykonawca nie uwzględnił w wyliczeniach również obowiązku zapewnienia dobowego i
tygodniowego wypoczynku dla pracownika. W rezultacie założona przez Wykonawcę kwota
w wysokości 6.000,00 zł brutto miesięcznie z przeznaczeniem na nadgodziny, 80/90 godzin
(nadgodziny płatne min. ok 50% więcej).
Już samo to wskazuje, że Wykonawca poczynił błędne założenia i próbuje założoną
mniejszą liczbę etatów zrekompensować przez godziny nadliczbowe. Odwołujący wskazuje
również, że niezgodne z przepisami powszechnie obowiązującego prawa jest zakładanie
konieczności zlecania pracy w godzinach nadliczbowych, gdy już z treści SWZ wynika, że
konieczne jest zabezpieczenie świadczenia usług 24h/7 dni w tygodniu.
Przyjmując tylko koszty zatrudnienia 5 osób (5 etatów) tygodniowo można zapewnić
dostępność karetek na 840h - nie licząc urlopów wypoczynkowych i L4 (1 68 h na etacie X 5
etatów = 840 godzin + ewentualne nadgodziny), a Zamawiający wymaga dostępności 1440h
miesięcznie (Szpital chciał 2 karetki (2 pracowników) x 24 h na dobę x 90 dni średnio =
1440h). Przy 5 etatach przynajmniej jeden pracownik i tak w ww. konfiguracji przekracza
wymiar czasu pracy. Wykonawca nie wyjaśnił w jaki sposób liczył nadgodziny dla kierowców,
dlatego nie sposób się odnieść w tym zakresie do złożonych wyjaśnień. Możliwe byłoby
zapewnienie obsady w systemie 3-
zmianowym po 8h, wtedy 6 etatów zapewnia obsadę
poniedziałek-piątek, Natomiast 8 etatów zabezpiecza obsadę w weekendy, aby nie
przekroczyć tygodniowej normy czasu pracy. W rezultacie przyjęte przez Wykonawcę
wyliczenia kosztów zatrudnienia kierowców skierowanych do realizacji zamówienia zostały
znacząco zaniżone.
2) Koszty paliwa
Zamawiający przewidział, że wykonawca zrealizuje w ciągu 12 m-cy transporty na łączną
ilość 175.000 km - co oznacza realizację około 480 km dziennie przez dwie karetki, czyli
około 10 km/h jazdy. Powyższe wskazuje, że transporty będą realizowane całodobowo.
Transport pacjentów to nie tylko jazda samochodem, ale także wnoszenie/ znoszenie
pacjentów, oczekiwanie na badania lekarskie. itp. Zakładając, że wykonawca codziennie
pokona około 10 kilometrów na dojazdy od swojej siedziby czy też do stacji paliw, to
Wykonawca w skali 12 miesięcy pokona co najmniej około 182.300 km.
Zgodnie z pkt 16 Załącznika nr 1 do SWZ, koszt dojazdu do siedziby Zamawiającego należy
wliczyć w cenę oferty, Zamawiający nie narzuca Wykonawcy miejsca postoju ambulansu w
czasie oczekiwania na wyjazd. Jednocześnie Zamawiający informuje, że jest w stanie
udostępnić Wykonawcy odpłatnie miejsca postojowe na terenie SPZOZ w Wieluniu.
Wykonawca w wyjaśnieniach zadeklarował, że będzie ponosił koszty lokalowe „miejsca do
wyczekiwania" (ujęte 18.000,00 zł brutto na ten cel), jednak nie uwzględnił kosztów dojazdu
z tego miejsca do siedziby Zamawiającego, Dojazd do siedziby Zamawiającego celem
podjęcia realizacji usługi stanowi koszt Wykonawcy. Wykonawca nie przedłożył dowodu, z
którego wynika lokalizacja „miejsca wyczekiwania", Zakładając, że każda karetka dziennie
przejedzie około 10 km więcej, to trzeba będzie przejechać 182.300 km (10 km x 2 karetki x
365 dni +175.000 km z zamówienia = 182.300 km). Sumując koszty paliwa na te kilometry,
to koszt około 126.333,90 zł (182300/100* 91itrów * 7,70 zł = 126.333,90 zł).
Spalanie karetki to od 9-
11 litrów na 100 km. Przyjmując wartości wskazane przez
Wykonawcę tj. 9 litrów, Wykonawca musi ponieść koszt zakupu co najmniej 16.407 litrów
paliwa, Obecnie cena paliwa wynosi około 7,70 zł (przy stawce VAT 8%). Jeżeli stawka VAT
od dnia 01.01.2023 r. wzrośnie do wartości 23% VAT, paliwo będzie kosztowało około 8,80
zł.
Koszty paliwa niezbędne do obsługi przedmiotu zamówienia to kwota co najmniej
126.333,90 zł brutto (przy założeniu, że VAT na paliwo utrzyma się na poziomie 8% w 2023
r.).
Wykonawca wyliczył koszty paliwa na kwotę w wysokości 121.275,00 zł brutto,
uwzględniając przejechanie jedynie 175 000 km (km płatne podane w SWZ przez
Zamawiającego). Kwota ta nie obejmuje dodatkowych km na dojazdy do Zamawiającego ani
tankowanie. Uwzględnia jedynie ilość km podaną przez Zamawiającego w formularzu
cenowym, co powoduje, że przewidziany przez Wykonawcę koszt zakupu paliwa na potrzeby
realizacji przedmiotu zamówienia jest większy niż wyjaśnił Wykonawca.
3) Koszty zapewnienia środków ochrony osobistej (nieaktualny w świetle § 1 pkt 5 wzoru
umowy
dot. Obowiązków zamawiającego)
4) Koszty pojazdów
Wykonawca w swoich kalkulacjach nie założył także zwykłych kosztów eksploatacji
p
ojazdów. Odwołujący przedstawił koszty ponoszone przez niego podczas eksploatacji
podobnych
karetek. W karetce czynności serwisowe kształtują się następująco:
wymiana oleju co 20.000 km -
600,00 zł,
wymiana klocków hamulcowych przednich co
40.000 km
— 350,00 zł, wymiana klocków hamulcowych tylnych co 60.000 km — 300,00 zł,
wymiana tarcz hamulcowych przednich co 100.000 km-
1.000,00 zł, wymiana tarcz
hamulcowych tylnych co 150.000 km
— 1.500,00 zł, wymiana sprzęgła oraz koła
dwumasowego co 200.000 km
— 4.000,00 zł, komplet opon na 50.000 km — 1.500,00 zł.
Średni koszt napraw na 1 km to 0,11 zł brutto, czyli około 20.030 zł na realizację przedmiotu
zamówienia, przy założeniu przejechania zakładanych przez Zamawiającego (płatnych) 175
000 km oraz kilometrów dodatkowych, o których mowa była powyżej.
Wykonawca w wyjaśnieniach nie przewidział żadnych kosztów utrzymania floty skierowanej
do realizacji zamówienia. Zgodnie z pkt 8-9 Załącznika nr 1 do SWZ, Wykonawca będzie
ponosił przez cały okres obowiązywania umowy wszystkie koszty niezbędne do utrzymania
pojazdów w stanie pełnej sprawności technicznej, w tym koszty eksploatacyjne, koszty
ubezpieczeń, a także koszty związane ze szkoleniem osób biorących udział w realizacji
wliczone w cenę oferty. Wykonawca zobowiązany będzie do posiadania przez cały okres
realizacji usług objętych umową oprócz obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdu także
ubezp
ieczenia NNW kierowcy i pasażera. W rezultacie ww. koszty również powinny zostać
ujęte w cenie, czego Wykonawca nie wykazał w swoich wyjaśnieniach.
Ponadto nie uwzględnił kosztów ubezpieczeń pojazdów oraz opłaty leasingu karetki (jedna
karetka jest własnością PKO Leasing S.A.), co wskazuje, że Wykonawca ponosi koszty
dotyczące wykonania umowy leasingowej. (Odwołujący dołącza przykładową fakturę
leasingu na
48.000 zł rocznie. Ubezpieczenie OC, NW to koszt ok 2.000 zł rocznie na jedną
karetkę, czyli 4.000 zł rocznie na dwie karetki. /1. faktura na opłatę leasingową; 2.składka
OC i NNW;
na fakt rzeczywistyc
h kosztów utrzymania pojazdów skierowanych do realizacji
zamówienia./
Wykonawca dodatkowo w wyjaśnieniach podał koszty utrzymania miejsca postojowego w
Wieluniu, ale nie poparł ich żadnymi dowodami (choćby umową najmu). Powyższe
powoduje, że ten koszt nie może zostać uznany za udowodniony. Aczkolwiek na potrzeby
wyliczeń Odwołujący przyjął podaną przez Wykonawcę kwotę w wysokości 18.000 zł rocznie
na wynajem „miejsca do wyczekiwania” Wykonawca nie wykazał jednak czy to wyłącznie
kwota czynszu, czy także uwzględniająca opłaty za media.
Łączne rzeczywiste koszty wykonawcy realizacji przedmiotu zamówienia na okres 12 m-cy
wynoszą dla wykonawcy — kwotę około 712.616,70 zł brutto, na co składają się:
1 koszty eksploatacji pojazdów — 20.030,00 zł,
2. koszty zaku
pu paliwa do pojazdów 126.333,90 zł,
ubezpieczenia pojazdów — 4.000,00 zł,
4. leasing jednej karetki
— 48.000,00 z},
wynagrodzenia pracowników — 484.252,80 zł,
6. wynajem lokalu (koszt przyjęty przez Wykonawcę w wyjaśnieniach) 18.000,00 zł,
7. kosz
ty środków ochrony osobistej — 12.000,00 zł.
Odwołujący podnosi także, że Wykonawca w treści wyjaśnień wskazał, że osiąga
oszczędności w kwocie około 60.000 zł brutto rocznie, co może obniżyć przewidywany koszt
realizacji zamówienia. Jednak Wykonawca nie przedstawił dowodów, że faktycznie takie
usługi świadczy i na czym dokładnie polegają te oszczędności, jak również że faktycznie
takie oszczędności w skali roku są przez Wykonawcę osiągane. Wykonawca przedłożył
wyłącznie swoje oświadczenie bez poparcia dowodami. W ocenie Odwołującego przy
założeniu przez Zamawiającego na 12 miesięcy transportów w ilości 175 000 km
prakty
cznie niemożliwe jest jednoczesne świadczenie usług dla innych podmiotów przez te
same pojazdy i p
racowników. Nawet gdyby przyjąć takie wyjaśnienia, to nie oznacza, że
wykonawca nie musi uwzględniać kosztów eksploatacji pojazdów oraz ich utrzymania w
kosztach realizacji zamówienia, gdyż jest to koszt stały, który powinien zostać uwzględniony
na każdą realizowaną umowę.
Wykonawca
zaoferował cenę w wysokości 575.570 zł brutto. Odwołujący podnosi, że same
koszty realizacji
zamówienia liczone przez Odwołującego przekraczają cenę Wykonawcy. Z
wyliczeń Odwołującego wynika, że wykonawca w ogóle nie osiągnie zysku w wyniku
realizacji
zamówienia za podaną cenę.
Reasumując powyższe, wyjaśnienia Wykonawcy są lakoniczne, nierzeczywiste oraz
niepoparte żadnymi dowodami.
Odwołujący podnosi, że Wykonawca nie obalił domniemania, że jego oferta zawiera rażąco
niską cenę. Odwołujący wykazał w niniejszym odwołaniu, że Wykonawca nie uwzględnił
wszystkich kosztów, składających się na realizację przedmiotu zamówienia, jak również to,
że zaniżył koszty dotyczące zatrudnienia minimalnej liczby pracowników, pomijając
obowiązujące normy czasu pracy. Co więcej, Wykonawca wraz z wyjaśnieniami nie
przedłożył żadnego dowodu, potwierdzającego jego twierdzenia. Odwołujący tym samym
podnosi, że oferta Wykonawcy powinna zostać odrzucona.
W ocenie Odwołującego wyjaśnienia są lakoniczne i nie pokrywają się ze złożoną tabelą
kosztów ani nie uwzględniają faktycznych minimalnych kosztów realizacji przedmiotu
zamówienia, w szczególności co do zagwarantowania odpowiedniej liczby kierowców do
świadczenia usług.
Wskazano wyrok
KIO 1197/21, KIO 600/21. KIO nakazała odrzucenie oferty wykonawcy na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust, 6 p.z.p.
Odwołanie jest zasadne, gdyż zachodzi potrzeba konwalidacji wadliwego zaniechania
Zamawiającego. Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny złożone przez Wykonawcę są zbyt ogólne,
lakoniczne i nierealne, a dodatkowo niepoparte żadnymi dowodami, co powoduje, że oferta
Wykonawcy powinna zostać odrzucona,
III. [naruszenie art. 128 ust. 1 PZP w zw. z art, 226 ust. 1 pkt 2) lit. b) i art. 117 ust. 4 PZP]
Z
arzut w części uwzględniony, w pozostałej cofnięty.
Zamawiający: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Wieluniu w odpowiedzi
na odwołanie wniósł o:
oddalenie odwołania w części dotyczącej zarzutów w zakresie ceny rażąco niskiej
oraz konieczności uznania oferty Odwołującego za najkorzystniejszą oraz braku
dysponowania pojazdem spełniającym normy PN EN 1789 lub równoważnej
Jednocześnie Zamawiający uwzględnia odwołanie w pozostałej części tj.
− w zakresie konieczności powtórzenia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i
weryfikacji wybranego Wykonawcy w zakresie spełnienia warunku doświadczenia oraz
zdolności technicznej
− zaniechania wezwania wybranego wykonawcy do uzupełnienia podmiotowych środków
dowodowych.
Uzasadnienie:
W zakresie zarzutów braku weryfikacji warunku doświadczenia oraz zdolności technicznej
zamawiający uwzględnił odwołanie i przeprowadził postępowanie wyjaśniające. Wobec
wyników tego postępowania odwołujący cofnął zarzut.
Ad 1) Cen
a rażąco niska (zarzut podtrzymany)
W zakresie ceny rażąco niskiej Zamawiający wskazuje, że zgodnie z dyspozycją art. 224
ust. 1 wszczął postępowanie wyjaśniające. W tym celu wezwał wybranego Wykonawcę do
złożenia stosownych wyjaśnień. W zakreślonym terminie Wykonawca złożył wymagane
wyjaśnienia. Przedmiotowe wyjaśnienia zostały przez Zamawiającego uznane za
wiarygodne, co stało się podstawą do wyboru oferty jako oferty najkorzystniejszej.
Dowód: − wezwanie do złożenia wyjaśnień − wyjaśnienia wybranego Wykonawcy.
Zamawiaj
ący w pierwszej kolejności wskazuje, że Odwołujący nie wykazał, że wybrana
oferta jest z ceną rażąco niską. Nie przedstawił w tym zakresie przekonujących dowodów.
Przedstawiona w odwołaniu kalkulacja jest kalkulacją własną Odwołującego, a nie
wybranego Wykonawcy. Tym samym Zamawiający nie ma podstaw prawnych do przyjęcia
kalkulacji Odwołującego jako jedynie prawidłowej i na tej postawie prawnej dokonać
odrzucenia oferty wybranego Wykonawcy. Co istotne Odwołujący podnosi, że Wykonawca
nie przedstawił żadnych dowodów na potwierdzenie sposobu kalkulacji cenowej, gdy
tymczasem Odwołujący też takiej kalkulacji nie przedstawił. Jak słusznie wskazano w wyroki
KIO 633/22 "dowiedzenie wystąpienia zjawiska rażąco niskiej ceny nie polega na wskazaniu
niektórych pozycji z kosztorysu ofertowego przeciwnika. Odwołujący powinien wykazać, że
obiektywnie ta cena jednostkowa nie spełnia podstawowych wymogów jej realności".
Dowód: − kalkulacja Odwołującego
Nadmieniamy, że sposób wyliczenia kosztów usługi został pozostawiony swobodzie
wykonawcy. W
ykonawca kalkulował cenę w oparciu o własną kalkulację. Zamawiający w tym
zakresie nie wprowadził żadnych wymogów i nie narzucał żadnych warunków dotyczących
kosztów pracowniczych oraz norm czasu pracy. Wyliczenia w tym zakresie Odwołującego są
wyliczeniami oparte
na błędnych założeniach oraz nie uwzględniają specyfiki przedmiotu
zamówienia. W wyjaśnieniach z 20.11.2022 roku Wykonawca wyraźnie oświadczył, że
wyliczając koszty pracownicze uwzględnił wynikają z powiększenia najniższego
wynagrodzenia w podmiocie leczniczym (3680 zł brutto) koszty pracodawcy, tj. ZUS i Urząd
Skarbowy. Z tego tytułu całkowity koszt wynagrodzenia miesięcznego brutto jednego
pracownika wynosi 4.433,67 zł. Powyższa kalkulacja w ocenie Zamawiającego jest
wiarygodna.
Dodatkowo Wykonawca wskazał, że przewiduje pracę w systemie dyżurowym – zmiany
dzienne w dni robocze po 12 godzin oraz gotowość do pracy - „dyżur pod telefonem” w dni
świąteczne oraz w godzinach nocnych. W związku z brakiem możliwości dokładnego
wyliczenia ilości nadgodzin wyjazdowych, oszacowano na ten cel kwotę około 72.000 zł
brutto. Wskazana kalkulacja jest dla Zamawiającego w pełni wiarygodna.
Zamawiający zgadza się z Wykonawcą, że w Załączniku nr 1 do SWZ („Szczegółowy opis
przedmiotu zamówienia i wymagań zamawiającego dotyczących sposobu realizacji usług”)
wyraźnie wpisano, że w punkcie 4 dopuszcza gotowość przez 24 godziny na dobę przez 7
dni w tygodniu, w tym święta i dni wolne od pracy oraz w punkcie 5 dopuszcza podstawienie
kierowcy wraz z ambulansem w czasie do 60 minut. Takie uregulowanie pozwala na
optymalne zorganizowanie usługi i wyeliminowanie tzw. "pustych przejazdów". Podkreślenia
wymaga, że wybrany Wykonawca może łączyć usługi z innymi usługami dzięki czemu jest
możliwe obniżenie ceny usługi świadczonej przez Wykonawcę. Jak słusznie wskazał
Wykonawca w wyjaśnieniach taka organizacja pracy pozwala na wykonanie dodatkowych
usług przez Wykonawcę, np. obsługę Stacji Dializ w Wieluniu (pacjentów leżących oraz nie
poruszających się samodzielnie, potrzebujących pomocy drugiej osoby) i prywatnych
transportów medycznych, co daje szacunkową kwotę około 60.000 zł brutto rocznie, o którą
można zmniejszyć przewidywane koszty podstawowych usług.
Odwołujący przyjął błędne założenia co do wyliczenia kosztów pracowniczych. Pominął
istotną okoliczność, że zatrudnieni kierowcy poza godzinami pracy wynikającymi z etatu
mogą pełnić dyżur pracowniczy, który nie jest czasem pracy w rozumieniu przepisów KP.
Dyżur zgodnie z przepisami prawa to pozostawanie w gotowości do wykonywania pracy,
można go pełnić w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a
więc również w domu. Istotą dyżuru jest to, iż pracownik nie wykonując pracy oczekuje na
zda
rzenia, które będą wiązały się z koniecznością jej wykonania. Czas dyżuru wlicza się do
czasu pracy tylko wtedy, gdy pracownik rzeczywiście wykonał pracę w jego trakcie. Tym
samym Wykonawca jest w stanie wykazać oszczędności, które przekładają się na koszt
kalkulacji oferty. Warto zauważyć, że Wykonawca zatrudnia 5 osób na umowę o pracę, ma
do obstawienia 2 karetki 24h/7 dni w tygodniu. Możemy założyć, iż na jedną karetkę mamy
2,5 etatu czyli 400 godzin, do obstawienia mamy 720 godzin, czyli różnicę pokrywamy
gotowością (oczywiście zgodnie z przepisami prawa).
W świetle powyższego kalkulacja ceny ofertowej Wykonawcy jest w pełni uzasadniona, a
wyliczenia przedstawione przez Odwołującego w tym zakresie są niewiarygodne. Tym
samym zarzuty podniesione w odw
ołaniu są gołosłownymi stwierdzeniami.
Odnosząc się z kolei do kosztów paliwa wskazuje, że są one w ocenie Zamawiającego
skalkulowane w sposób prawidłowy. Koszty dojazdów do stacji paliw nie muszą być wliczane
dodatkowo do ceny usługi. Racjonalny wykonawca w tym zakresie optymalizuje swoje
dz
iałania, i tankowania z reguły są wykonywane "przy okazji". Nikt nie nadkłada 10 km aby
dojechać zatankować. W związku z powyższym brak jest podstaw prawnych do wliczania
dodatkowych kosztów na dojazdy do stacji, jak sugeruje Odwołujący. Skalkulowane przez
Wykonawcę koszty są realne i w żadnym wypadku nie są zaniżone.
Zamawiający wskazuje, że ma możliwość udostępnienia miejsca wyczekiwania, co również
przekłada się na zmniejszenie ilości kilometrów, jakie musi przejechać Wykonawca, a tym
samym obniżenia kosztów realizacji usługi.
Odnosząc się do wyliczeń Wykonawcy co do kosztów utrzymania pojazdu wskazuje, że
wyliczenia są oparte na założeniu, że wskazane czynności mają być wykonane. Pominięto
przy tym, że Wykonawca może mieć pojazdy po przeglądzie serwisowym, mieć wymieniony
olej, mieć nowe opony, oraz wymienione hamulce. Nie ma podstawy do przyjęcie założenia,
że te czynności muszą być w ogóle podczas świadczenia usług wykonane. Np. wymiana
koła dwumasowego co 200 tys. km czy pozostałe czynności serwisowe wskazane przez
Odwołującego nie muszą być w ogóle wykonywane.
Odwołujący wskazuje, że Wykonawca nie uwzględnił leasingu na potwierdzenie czego
przedstawił własne faktury i dowód ubezpieczenia. Trudno na podstawie tych faktur
dowodzić, że wybrany Wykonawca nie wkalkulował w cenę oferty, tych kosztów.
Dodatkowo Zamawiający wskazuje, że aktualnie usługi transportu sanitarnego dla
Zamawiającego świadczone są za stawkę 4,05 zł/km, ale przy zapewnieniu do dyspozycji
Zamawiającego 1 ambulansu tylko z kierowcą oraz 1 ambulansu z kierowcą i sanitariuszem.
Ceny zaoferowane przez Wykonawcę są niższe od cen na jakich do tej pory były świadczone
usługi, z uwagi na fakt, iż w przedmiotowym postępowaniu Zamawiający wymagał 2
pojazdów (ambulanse) tylko z kierowcą, co przedkłada się na koszty osobowe. Tym samym
trudno uznać, że Wykonawca nie skalkulował oferty w sposób prawidłowy.
Dowód: − umowa na usługi transportu sanitarnego - ceny usług , − wyjaśnienia Wykonawcy
− załącznik nr 1 - Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia i wymagań Zamawiającego −
faktura za leasing i oc Odwołującego
Oceniając wyjaśnienia Zamawiający opierał się, na tym, że wybrany Wykonawca wykazuje
się również zyskiem.
Odnosząc się z kolei do zarzutów braku dowodu Zamawiający wskazuje, że Wykonawca
Kierując się powyższym Zamawiający uznał, że wyjaśnienia Wykonawcy są
wiarygodne i wystarczające co stanowiło podstawę do wyboru tejże oferty jako
najkorzystniejszej.
Strony postępowania odwoławczego przedstawiły stanowiska na rozprawie.
Odwołujący poparł odwołanie z uwzględnieniem zakresu wynikającego z oświadczeń
przedstawionych na posiedzeniu. Podtrzym
ał zatem zarzut rażąco niskiej ceny oferowanej
przez wybranego
wykonawcę, co powinno skutkować odrzuceniem tej oferty. Przypomniał,
że ciężar dowodu co do okoliczności odmiennych obciążeń w tym zakresie i w tym
postępowaniu zamawiającego wobec braku przystąpienie do postępowania. Przypomniał
wymóg zatrudnienia osób w stosunku pracy z zasadami określonymi w kodeksie pracy.
Uzna
ł że wyliczenia kosztów osobowych zostały zaniżone przez przyjęcie, iż usługę będzie
świadczyć 5 osób co jest niewystarczające nawet przy założeniu dyżuru, które zasadniczo
nie są wliczane w czas pracy. Zauważył, że nie uwzględniono jednak wymogu udzielania
czasu wolnego za dyżury i faktu, że w okresie dyżuru też może być wykonywana praca.
Stwierdz
ił, że wyjaśnienia wykonawcy dotyczą tylko dni roboczych bez weekendów,
natomiast obowiązuje wymóg świadczenia usługi w okresie 24/7. Ocenia, iż rzeczywista
potrzeba to 8 etatów na obsługę 2 pojazdów. Zauważył, że w wyjaśnieniach nie wskazano
sposobu rozliczenia założonych nadgodzin. Neguje tezę ze dyżur eliminuje puste przejazdy.
Brak jest wyliczenia os
zczędności z racji wykonywania dodatkowych innych usług a przy tym
założeń i wymagane wielkości w rzeczywistości uniemożliwiają łączenie pracy. Stwierdził
brak uwzględnienia w kalkulacji innych niż koszty paliwa innych kosztów rzeczowych
dotyczących utrzymania pojazdów. Zauważył, że zamawiający interpretuje treść wyjaśnień
wykraczając poza ich literalne brzmienie. Przypomniał, iż najistotniejszym czynnikiem są
koszty pracownicze.
Zauważył, że z OPZ nie wynika opis zakresu usług NPL. Podkreślił
zgodność ceny własnej oferty z oszacowaniem zamawiającego. Wskazał na
nieuwzględniony, a przewidywany wzrost wielkości elementów kosztotwórczych w przyszłym
roku w szczególności paliwo i VAT (podatek VAT jest kosztem z uwagi na zwolnienie usług
transportu medycznego)
Zamawiający przypomniał cenę wybranej oferty, a w tym koszty pracownicze oraz pozostałe.
Stwierdz
ił, że wykonawca realizuje obecnie umowę ze stacją dializ usytuowaną w tej samej
siedzibi
e. W czasie dializy pacjenta co najmniej 3 godziny jest dyspozycyjny (wiedza własna
zamawiającego). Stwierdza brak potrzeby szczególnych dojazdów do stacji paliw. Wskazał,
że wezwanie do wyjaśnień nie precyzowało oczekiwanej metody kalkulacji, a otrzymana, w
jego ocenie pozwalała na ocenę realności ceny. Przypomniał, że obecnie analogiczne usługi
są realizowane dwoma pojazdami z obsługą 2 kierowców plus sanitariusz. Wymóg został
zmniejszony w przedmiotowym postępowaniu o jeden etat, co pozwala na zmniejszenie
kosztów w stosunku do dotychczasowych, które są porównywalne do wyliczeń odwołującego
przedstawionych w ofercie. Stwierdz
ił, że usługi nocne i świąteczne są świadczone
sporadycznie i jedynie w sytuacji,
gdy niemożliwy jest dojazd personelu medycznego we
własnym zakresie. Stwierdzenie to opiera na dotychczasowym doświadczeniu. Przypomniał,
że środki czystości i środki ochrony osobistej zgodnie z § 1 umowy jest świadczeniem ze
strony zamawiającego. Stwierdził, że koszty obsługi leasingu pojazdów mogą być różnie
skalkulowane i kwota podana przez odwołującego nie musi być miarodajna, a rzeczywiste
koszty mieszczą się w kosztach innych niż pracownicze. Wskazał na różnice cen
wykonawców.
Uzna
ł, że nie wyspecyfikowane szczegółowo koszty oferty mieszczą się w kwocie 98 204 zł.
Krajowa Izba Odwoławcza po rozpatrzeniu odwołania na rozprawie z udziałem stron,
wziąwszy pod uwagę dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w
tym w szczególności treść oferty uznanej przez zamawiającego za najkorzystniejszą oraz
treść wyjaśnień wykonawcy, który tę ofertę złożył, a nadto stanowiska stron przedstawione
na piśmie oraz ustnie do protokołu rozprawy stwierdza, co następuje.
Interes odwołującego w uzyskaniu zamówienia po uprzednim uwzględnieniu odwołania ze
skutkiem w postaci odrzucenia oferty konkurenta, jest oczywisty w znaczeniu nadanym temu
interesowi jako materialn
oprawnej przesłanki korzystania ze środa ochrony prawnej, jest
oczywisty w sprawie rozpatrywanej.
Skład orzekający uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W zakresie
zarzutu dotyczącego ceny rażąco niskiej w ofercie wybranej zamawiający w toku
badania złożonych ofert przeprowadził postępowanie wyjaśniające, w wyniku którego
wykonawca przedstawił stosowne wyjaśnienia, a te zostały uznane za wiarygodne, co stało
się podstawą do wyboru oferty jako oferty najkorzystniejszej.
Należy zauważyć, że zamawiający nie postawił wymogów co do sposobu udzielenia
wyjaśnień, w tym np. metody kalkulacji ceny i stopnia jej szczegółowości.
Istotnie wykonawca przedstawił wyjaśnienia w wersji tekstowej oraz ujęciu tabelarycznym.
Stopień szczegółowości rzeczywiści jest niższy od kalkulacji opracowanej przez
odwołującego na potrzeby argumentacji odwołania.
W tym miejscu należy zauważyć, że wyliczenia odwołującego przedstawione w uzasadnieniu
opierają się na założeniach, które po części są wadliwe. Do takich należy przyjęcie
nadmiarowej niezbędnej liczby etatów w planowanej usłudze, co przy przeważającym
udziale kosztów pracowniczych w zamówieniu ma walor znaczący. Ponadto wykonawca
błędnie wliczył do kosztu i w efekcie ceny usługi, koszty środków ochrony osobistej, które
zgodnie z planowaną umową są kosztami ponoszonymi przez zamawiającego. Za
wiarygodne przyjął też skład orzekający wyjaśnienia zamawiającego oparte na
doświadczeniu własnym, że obciążenie pracą karetek z obsługą w okresie dni wolnych od
pracy (niedziele i święta) jest sporadyczne z uwagi na przyjęty system pracy personelu
medycznego w tych dniach.
Izba uznaje za poprawne wnioskowanie zamawiającego, iż w wyniku analizy kalkulacja
ceny ofertowej wykonawcy
może być uznana za uzasadnioną, a tym samym tzw.
Domniemanie ceny jako rażąco niskiej, zostało przez wykonawcę obalone przy pomocy
złożonych wyjaśnień.
W konsekwencji wobec stwierdzenia, że zamawiający w prowadzonym przez siebie
postępowaniu nie naruszył przepisów ustawy, Izba uznaje że odwołanie podlega oddaleniu.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art.
575 ustawy
z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz.
1129 ze zm.) oraz § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30
grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania
(Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………..
Otrzymuj raz w tygodniu aktualne informacje
o zmianach w prawie oraz komentarzach ekspertów
Otrzymasz darmowy e-book w prezencie!
„6 pytań o znowelizowane przepisy Pzp"