KIO 3291/22 KIO 3317/22 WYROK dnia 30 grudnia 2022 r.

Sygn. akt:  

KIO 3291/22 

KIO 3317/22 

WYROK 

z dnia 30 grudnia 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:  Małgorzata Matecka 

Protokolant: 

Wiktoria Ceyrowska 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 grudnia 2022 r. w Warszawie 

odwołań wniesionych 

do Prezesa Krajowej Izby Odw

oławczej w dniu 12 grudnia 2022 r. przez: 

A.  o

dwołującego  1 -  wykonawców  wspólnie ubiegających  się o udzielenie zamówienia: 

DGP  Clean  Partner  Sp

ółka  z ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą 

w Warszawie,  4 OP  Sp

ółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Legnicy 

oraz CTG Sp

ółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Legnicy (sygn. akt 

KIO 3291/22) 

B. 

odwołującego  2  -  wykonawcę  AWIMA  Spółka  jawna  B.  W.  z  siedzibą  w Józefowie 

(sygn. akt KIO 3317/22) 

w 

postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Skarb  Państwa  –  26  Wojskowy 

Oddział Gospodarczy z siedzibą w Zegrzu 

przy  udziale  wykonawcy  ECO-P

LAN  Spółka  Akcyjna  z  siedzibą  w  Słupsku  zgłaszającego 

przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  zamawiającego  w  sprawach 

o sygn. akt KIO 3291/22 oraz KIO 3317/22 

orzeka: 

I. sygn. akt KIO 3291/22 

1. Uw

zględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty 

najkorzystniejszej 

w  zakresie  części  2  i  3  oraz  powtórzenie  czynności  badania  i  oceny 

ofert 

w  zakresie  części  2  i  3,  w  tym  odrzucenie  oferty  złożonej  przez  wykonawcę  ECO-

PLAN Spółka Akcyjna z siedzibą w Słupsku na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 

224 ust. 6 ustawy P

rawo zamówień publicznych. 

2. K

osztami postępowania obciąża zamawiającego i:  

2.1.  zalic

za  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  odwołującego  1 

tytułem wpisu od odwołania oraz kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset 

złotych  zero  groszy)  poniesioną  przez  odwołującego  1  tytułem  wynagrodzenia 

pełnomocnika, 

.2. zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego 1 kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: 

osiemnaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania 

odw

oławczego  poniesione  przez  odwołującego  1  tytułem  wpisu  od  odwołania  oraz 

wynagrodzenia pełnomocnika. 

II. sygn. akt KIO 3317/22 

1. Uw

zględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty 

najkorzystniejszej  w  zakresie  cz

ęści 1 oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert 

w 

zakresie  części  1,  w  tym  odrzucenie  oferty  złożonej  przez  wykonawcę  ECO-PLAN 

Spółka Akcyjna z siedzibą w Słupsku na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 

ust. 6 ustawy P

rawo zamówień publicznych. 

2. K

osztami postępowania obciąża zamawiającego i:  

2.1.  zalic

za  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  odwołującego  2 

tytułem wpisu od odwołania oraz kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące  sześćset 

złotych  zero  groszy)  poniesioną  przez  odwołującego  2  tytułem  wynagrodzenia 

pełnomocnika, 

.2. zasądza od zamawiającego na rzecz odwołującego 2 kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: 

osiemn

aście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania 

odwoławczego  poniesione  przez  odwołującego  2  tytułem  wpisu  od  odwołania  oraz 

wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  579  ust.  1  i  art.  580  ust.  1  i  2  usta

wy  z  dnia 11  września 2019  r.  Prawo 

zam

ówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 

14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej 

Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

………………………… 

Sygn. akt:  

KIO 3291/22 

KIO 3317/22 

U z a s a d n i e n i e  

Zamawiający  Skarb  Państwa  –  26  Wojskowy  Oddział  Gospodarczy  z  siedzibą  w  Zegrzu 

prowadzi  w  trybie  przetargu  nieograniczonego 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  pod  nazwą  „Sprzątanie  i  utrzymanie  w  czystości  powierzchni  wew.  oraz  zew. 

utwardzonych  i  nieutwardzonych,  utrzymanie 

pasów  ochronnych  i  pasów  p.poż.  na  terenie 

kompleksów  wojskowych:  Modlin,  Nowy  Dwór  Mazowiecki,  Rembertów,  Zielonka,  Puszcza 

Mariańska,  Pilawa”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane  w dniu  7 października 

2022 r. w Dzienniku 

Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2022/S 194-548941. 

I. W dniu 12 grudnia 2022 r. o

dwołania do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wnieśli: 

−  wykonawcy  wspólnie  ubiegający  się  o  udzielenie  zamówienia:  DGP  Clean  Partner 

Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Warszawie,  4  OP  Spółka 

z 

ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Legnicy  oraz  CTG  Spółka 

z 

ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Legnicy, dalej jako „odwołujący 1” – 

wobec 

czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w zakresie części 2 oraz 3, w tym 

zaniech

ania odrzucenia oferty złożonej przez wykonawcę ECO-PLAN Spółka Akcyjna 

z siedzib

ą w Słupsku, dalej także jako „przystępujący” (sygn. akt KIO 3291/22); 

−  wykonawca  AWIMA  Spółka  jawna  B.  W.  z  siedzibą  w  Józefowie,  dalej  jako 

„odwołujący 2” - wobec czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w zakresie części 

,  w  tym  zaniechania  odrzucenia  oferty  złożonej  przez  przystępującego  (sygn.  akt 

KIO 3317/22) 

KIO 3291/22 

Odwołujący  1  zarzucił  zamawiającemu  naruszenie  przepisów  art.  226  ust.  1  pkt  8  ustawy 

z 

dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, ze 

zm.), dalej jako „ustawa Pzp”, w zw. z art. 224 ust. 5 i ust. 6  ustawy Pzp, w zw. z art. 239 

ustawy Pzp w zw. art. 16 ustawy Pzp w zw. z art. 17 ustawy Pzp poprzez:  

błędną  ocenę  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  złożonych  przez  przystępującego  i  błędnym 

uznaniu, 

że:  złożone  wyjaśnienia  spełniają  wymagania  określone  w  ustawie  Pzp  oraz 

odpowiadają  na  wątpliwości  zamawiającego  wyrażone  w  wezwaniu  do  wyjaśnień  z  dnia 

18 listopada  2022r.,  a  w 

konsekwencji  zaniechanie  odrzucenia  oferty  złożonej  przez 

przystępującego  w  sytuacji,  gdy  przystępujący  złożył  lakoniczne,  ogólne,  wybiórcze, 

niewystarczające,  nierzetelne  wyjaśnienia,  nie  poparte  żadnymi  dowodami,  co  więcej 

zawarte 

w nich treści wprost wskazują na okoliczność zaoferowania przez przystępującego 

rażąco  niskiej  ceny  poprzez  nieuwzględnienie  wszystkich  kosztów  związanych  z  wyceną 

wymagań określonych w SWZ i załącznikach, przewidują  niedoszacowanie ceny oferty i jej 

części  składowych  m.in.  z  uwagi  na  nieujęcie  w  ww.  pozycji  wszystkich  kosztów 

pracowniczych  (m.in.  PPK,  wynagrodzenia  chorobowego),  wszystkich  kosztów  wywozu 

i 

utylizacji, (przyjęto zbyt niski koszt), przyjęto zbyt niski koszt paliwa, kosztów sprzętu, brak 

jest  w  nich  informacji  o  planowanej  obsadz

ie (ilości  osób/  wymiar  etatu),  a  tym  samym  nie 

wykazał, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, w tym istotnej części składowej ceny 

za pozycję:   

a) 

w zakresie części 2 w pozycji nr 3 formularza cenowego - koszenie,  

b) 

w zakresie części 3 w formularzu cenowym w pozycji:   

−  powierzchnie wewnętrzne Rembertów,  

−  powierzchnie zewnętrzne Rembertów,  

−  koszenie Rembertów,  

−  koszenie terenów zadrzewionych Rembertów,  

−  koszenie Zielonka,   

−  koszenie Puszcza Mariańska,   

−  koszenie Pilawa,  

w  szczególności  nie  przedstawił  dowodów  potwierdzających  dokonaną  amortyzację,  nie 

przedstawił dowodu potwierdzającego posiadanie całości urządzeń i sprzętu niezbędnego do 

realizacji  zamówienia;  nie  odpowiedział  na  jednoznacznie  wyartykułowanie  w  treści 

wezwania z dnia 18 listo

pada 2022 r. zapytanie zamawiającego w zakresie zgodności oferty 

z  przepisami  dotyczącymi  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  czy  też  przepisami  prawa 

pracy  i  zabezpieczeń  społecznych  –  nie  podał  bowiem  założeń  odnoszących  się  do  ilości 

osób,  etatów,  co  całkowicie  uniemożliwia  zamawiającemu  weryfikację  poprawności  kwot 

wskazanych  w  tabelach  wyjaśnień  ceny,  jak  i  realności  założenia  realizacji  umowy  przy 

założonej  ilości  osób;  co  więcej  zawarte  w  wyjaśnieniach  treści  wprost  wskazują  na 

okoliczność  zaoferowania  przez  przystępującego  rażąco  niskiej  ceny,  w  tym  istotnej  części 

składowej  ceny  za  ww.  pozycje  formularza  cenowego;  ponadto  w  zakresie  części  3  nie 

zapewnił  praw  pracowniczych  związanych  z  koniecznością zatrudnienia na umowę o  pracę 

za  wynagrodzenie

m  odpowiadającym  co  najmniej  minimalnemu  wynagrodzeniu  za  pracę 

zgodnie  z  przepisami  prawa  określającymi  wysokości  owego  wynagrodzenia  na  rok  2023, 

nie  przedstawił  dowodów,  iż  jest  uprawniony  do  otrzymania  dofinansowania  z  PFRON,  że 

niepełnosprawni pracownicy mogą pracować w wymiarze 8 godzin,  

zaniechanie  odrzucenia  oferty  złożonej  przez  przystępującego  w  sytuacji,  gdy 

przystępujący  nie  skalkulował  pełnego  zakresu  przedmiotu  zamówienia,  nie  skalkulował 

pełnego  zakresu  istotnej  części  składowej  cen  jednostkowych  w  pozycji  formularza 

cenowego tj.  

a) 

w zakresie części 2 w pozycji nr 3 formularza cenowego - koszenie,  

b) 

w zakresie części 3 w formularzu cenowym w pozycji:   

−  powierzchnie wewnętrzne Rembertów,  

−  powierzchnie zewnętrzne Rembertów,  

−  koszenie Rembertów,  

−  koszenie terenów zadrzewionych Rembertów,  

−  koszenie Zielonka,   

−  koszenie Puszcza Mariańska,   

−  koszenie Pilawa,  

i nie jest on w stanie wykonać przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi 

przez  z

amawiającego,  w  szczególności  z  uwagi  na:  zakres  przedmiotu  zamówienia  – 

powierzchnie  i  rodzaj  czynności  do  wykonania  zgodnie  z  OPZ,  konieczność  zapewnienia 

pracownikom  praw  pracowniczych,  uwzględnienia  wynikających  z  SWZ  kosztów 

pracowniczych  i  innych  elementarnyc

h  składników  ceny.  Wykonawca  miał  obowiązek 

zapewnić  odpowiednią  ilość  osób,  materiałów,  sprzętu,  zapewniającą  kompleksowe, 

należyte  i  staranne  wykonanie  usługi,  zapewnić  zgodną  z  prawem  utylizację  odpadów, 

a w ofercie  z

amawiający  otrzymał  wycenę,  która  nie  uwzględnia  tych  wymogów, 

przystępujący  nie  ujął  m.in.  odpowiedniej  minimalnej  ilości  osób,  która  jest  niezbędna  do 

należytej  realizacji  zamówienia,  nie  wskazał  ilości  i  rodzaju  sprzętu  przeznaczonego  do 

realizacji z

amówienia, nie przedstawił dowodów potwierdzających, iż w ogóle posiada całość 

sprzętu,  nie  przedstawił  dowodów  potwierdzających  dokonanie  amortyzacji,  nie  uwzględnił 

kosztów PPK, wynagrodzenia chorobowego, wszystkich kosztów wywozu i utylizacji (przyjęto 

zbyt niski koszt

), przyjęto zbyt niski koszt paliwa. Ponadto w zakresie części 3 nie zapewnił 

praw  pracowniczych  związanych  z  koniecznością  zatrudnienia  na  umowę  o  pracę  za 

wynagrodzeniem  odpowiadającym  co  najmniej  minimalnemu  wynagrodzeniu  za  pracę 

zgodnie  z  przepisami  p

rawa  określającymi  wysokości  owego  wynagrodzenia  na  rok  2023, 

nie  przedstawił  dowodów,  iż  jest  uprawniony  do  otrzymania  dofinansowania  z  PFRON,  że 

niepełnosprawni pracownicy mogą pracować w wymiarze 8 godzin.   

Przystępujący nie kalkulował w ramach podanych cen za usługę wszelkich kosztów realizacji 

da

nej pozycji objętej wyceną w formularzu cenowym, nie ujął w pozycji odnoszących się do 

poszczególnych  pozycji  kosztów  realizacji  wycenianej  usługi  (poprzez  przypisanie  ich  do 

konkretnej  wyszcze

gólnionej  pozycji  w  formularzu  cenowym);  przystępujący  nie  podaje 

jednoznacznych założeń kalkulacyjnych poprzez wskazanie ilości osób i etatów jakimi będzie 

realizował ww. wyceniany w pozycji formularza cenowego:  

a) 

w zakresie części 2 w pozycji nr 3 formularza cenowego - koszenie,  

b) 

w zakresie części 3 w formularzu cenowym w pozycji:   

powierzchnie wewnętrzne Rembertów,  

powierzchnie zewnętrzne Rembertów,  

koszenie Rembertów,  

koszenie terenów zadrzewionych Rembertów,  

- koszenie Zielonka,   

- koszenie Puszcza 

Mariańska,   

- koszenie Pilawa,  

a w konsekwencji: 

−  zaniechanie odrzucenia oferty  złożonej  przez  przystępującego,  mimo  iż  oferta ta zawiera 

rażąco  niską  cenę,  w  tym  rażąco  niskie  ceny  jednostkowe  w  ww.  pozycji  formularza 

cenowego  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia;  mimo  iż  przystępujący  nie  udźwignął 

ciążącego  na  nim  ciężaru  udowodnienia,  że  cena  oferty,  w  tym  ceny  jednostkowe  za  ww. 

pozycje formularza cenowego, 

nie jest rażąco niska,  

−  wybór  oferty  przystępującego,  mimo  że  oferta  ta  zawierała  rażąco  niską  cenę,  w  tym 

r

ażąco  niskie  ceny  jednostkowe  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia;  mimo  że 

przystępujący nie udźwignął ciążącego na nim ciężaru udowodnienia, że oferta nie zawiera 

rażąco  niskiej  ceny,  w  tym  rażąco  niskiej  ceny  jednostkowej  zawartej  w  ww.  pozycjach 

formularza cenowego;  

Zamawiający  tym  samym  wbrew  dyspozycji  art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp  jedynie  formalnie 

dopełnił  procedury  wyjaśniającej,  nie  przeprowadzając  pogłębionej  merytorycznej  analizy 

wyjaśnień  złożonych  przez  przystępującego,  mimo  że  przystępujący  nie  udźwignął 

spoczywającego  na  nim  ciężaru  dowodu,  a  tym  samym  nie  obalił  domniemania,  że  cena 

oferty, w tym ceny jednostkowe, jest rażąco niska,  

−  przeprowadzenie  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  z  naruszeniem 

zasady  uczciwej  konkurencji  i 

równego  traktowania  wykonawców,  co  przejawiało  się  jak 

opisano p

owyżej. 

W  związku  z  podniesionymi  zarzutami  odwołujący  1  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania 

i nakazanie z

amawiającemu: 

−  unieważnienia czynności polegającej na ocenie ofert i wyborze jako najkorzystniejszej 

oferty złożonej przez przystępującego,   

−  dokonania  ponownej  oceny  ofert,  a  w  tym:  a)  odrzucenia  oferty  przystępującego, 

b) dokonania wyboru jako najkorzystniejszej oferty o

dwołującego. 

Uzasadnia

jąc  podniesione  zarzuty  odwołujący  1  podniósł  m.in.,  że  ceny  jednostkowe, 

k

tórych  dotyczyło  wezwanie  zamawiającego,  stanowią  w  świetle  postanowień  SWZ 

samodzielne  ceny 

za  poszczególne  pozycje  przedmiotu  zamówienia,  podlegające  odrębnej 

ocenie w toku p

ostępowania. Odwołujący 1 stwierdził, że udzielając odpowiedzi na wezwanie 

zamawiającego  przystępujący  nie  przedstawił  wystarczających  wyjaśnień  oraz  dowodów 

w 

zakresie, który wskazał zamawiający w wezwaniu. Na podstawie treści wyjaśnień nie jest 

możliwe  zweryfikowanie,  czy  koszty  pracownicze  zostały  ustalone  w  sposób  prawidłowy. 

Odwołujący  1  wskazał  również  na  brak  wyspecyfikowania  sprzętu  i  urządzeń  (w  zakresie 

ilości  i  rodzaju),  który  przystępujący  zamierza  przeznaczyć  na  realizację  zamówienia  oraz 

niejasn

ą  kwotę  za  amortyzację.  Ponadto  odwołujący  1  przedstawił  wyliczenia  kosztów 

utylizacji  pokosu  oraz  paliwa 

w  odniesieniu  do  usługi  koszenia,  kosztów  pracowniczych 

w zakresie  powierzchni  w

ewnętrznych,  kosztów  realizacji  usługi  w  zakresie  powierzchni 

zewnętrznych,  mające  potwierdzać  niedoszacowanie  realizacji  tych  usług  przez 

przystępującego.  Wskazał  również,  że  przystępujący  nie  podał  ile  osób  i  o  jakim  stopniu 

niepełnosprawności będzie brało udział w realizacji zamówienia.   

KIO 3317/22 

Odwołujący 2 zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy Pzp: 

art. 224 ust. 6 ustawy Pzp w związku z: 

a. 

dokonaniem  wadliwej  oceny  wyjaśnień  dotyczących  wyliczenia  ceny  oferty  złożonej 

przez 

przystępującego; 

b. 

błędnym  uznaniem,  że  oferta  przystępującego  nie  podlega  odrzuceniu,  uwzględnia 

w cenie 

wszystkie  koszty  wymagane  treścią  SWZ  i  wynikające  z  odrębnych 

przepisów,  została  obliczona  zgodnie  z  SWZ  oraz  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny 

w 

stosunku do przedmiotu zamówienia; 

c.  zaniechaniem  odrzucenia  oferty  przys

tępującego  jako  oferty,  która  zawiera  rażąco 

niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

art.  224  ust.  5  ustawy  Pzp  w  związku  z  błędnym  uznaniem,  że  przystępujący  wykazał 

i 

udowodnił, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny; 

3. art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp w zw. z art. 16 pkt 1, 2 

i 3  ustawy  Pzp  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

przystępującego  jako  oferty 

zawierającej  rażąco  niską  cenę,  podczas  gdy  treść  udzielonych  przez  tego  wykonawcę 

wyjaśnień  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  z  przyczyn  wskazanych 

w uzasadnieniu 

odwołania,  w  wyniku  czego  doszło  do  zaniechania  przeprowadzenia 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej 

konkurencji  i  równe  traktowanie  wykonawców  oraz  zgodnie  z  zasadami  proporcjonalności 

i 

przejrzystości; 

art. 239 ust. 1 ustawy Pzp poprzez dokonanie w zakresie Części nr 1 zamówienia wyboru 

oferty 

przystępującego  jako  oferty  najkorzystniejszej  w  postępowaniu,  podczas  gdy  oferta 

tego wykonawcy podlega odrzuceniu z powodu ra

żąco niskiej ceny. 

W  związku  z  podniesionymi  zarzutami  odwołujący  2  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania 

i 

nakazanie zamawiającemu: 

−  unieważnienia  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  w  zakresie  Części  nr  1 

zamówienia; 

−  odrzucenia oferty przystępującego; 

−  powtórzenia czynności badania i oceny ofert oraz wyboru oferty najkorzystniejszej. 

Uzasadniając  podniesione  zarzuty  odwołujący  2  podniósł  m.in.,  że  w  ramach  złożonych 

wyja

śnień  przystępujący  nie  powołał  się  na  żadne  wyjątkowe  okoliczności  wpływające  na 

poziom  zaoferowanej  p

rzez niego ceny, które odróżniałyby go od innych wykonawców. Nie 

podał  również  żadnych  konkretnych,  możliwych  do  zweryfikowania,  informacji,  które 

pozwalałyby  ustalić  o  jakie  konkretnie  wartości  zoptymalizowano  poszczególne  czynniki 

cenotw

órcze.  Stwierdził,  że  przystępujący  nie  udowodnił,  że  w  ogóle  dysponuje  sprzętem 

niezbędnym  do  wykonania  usługi,  a  ponadto  nie  wyjaśniono  kosztów  związanych 

z 

amortyzacją,  serwisem  i  eksploatacją  sprzętu.  Odwołujący  2  podniósł,  że  przystępujący 

udzielił  ogólnikowej  odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego,  pomijając  elementy 

wymienione  w 

wezwaniu  zamawiającego  oraz  nie  przedstawił  wiarygodnych  dowodów. 

Zauważył,  że  wyjaśnienia  ogólnikowe  i  gołosłowne  zrównuje  się  w  orzecznictwie  Izby 

z brakiem  w

yjaśnień.  Wskazał  na  skalkulowanie  w  cenie  oferty  przystępującego  kosztów 

wynagrodzenia  pracowników  poniżej  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę.  Stwierdził,  że 

przystępujący  nie  uwzględnił  dwóch  stawek  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę 

przewidzianego na 2023 r. 

Odwołujący 2 przedstawił również wyliczenia, wraz z dowodami, 

wskazujące  w  jego  ocenie  na  niedoszacowanie  przez  przystępującego  realizacji  usługi 

koszenia. 

II.  Pismami  wniesionymi  w  dniu  22  grudnia  2022  r.  z

amawiający  udzielił  odpowiedzi  na 

odwołania. Zarzuty przedstawione w obydwu odwołaniach zamawiający uznał za niezasadne 

i wniósł o ich oddalenie. 

Zamawiaj

ący  wskazał  m.in.,  że  w  odniesieniu  do  oferty  przystępującego  nie  zachodziła 

żadna  z  obligatoryjnych  przesłanek  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  ceny,  a  na 

wys

tosowanie  do  przystępującego  takiego  wezwania  zdecydował  się  z  ostrożności. 

Wyjaśnienia  udzielone  przez  przystępującego  uznał  za  przekonywujące,  konkretne, 

wyczerpujące  i  potwierdzające,  że  ceny  zostały  skalkulowane  rzetelnie  i  gwarantują 

r

ealizację  zamówienia.  Stwierdził,  że  pomiędzy  cenami  przystępującego  a  cenami 

odwołujących nie ma radykalnych rozbieżności.  

III. 

Przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  zamawiającego  w  obydwu 

sprawach 

zgłosił  wykonawca  ECO-PLAN  Spółka  Akcyjna  z  siedzibą  w  Słupsku.

Pismami 

wniesionymi  w  dniu  22  grudnia  2022  r. 

przystępujący  przedstawił  swoje  stanowisko 

w 

odniesieniu do  zarzutów  postawionych w  odwołaniach.  Zarzuty  przedstawione w  obydwu 

odwołaniach przystępujący uznał za niezasadne i wniósł o ich oddalenie. 

Pr

zystępujący  wskazał  m.in.  na  konieczność  badania  ceny  całkowitej  zaoferowanej 

w 

ramach  poszczególnych  części  zamówienia.  Wskazał  na  odmienność  przyjętych  założeń 

odnośnie  technologii  wykonywania  koszeń,  kosztów  utylizacji,  wywozu  pokosu,  zużycia 

paliwa,  u

żywanego  sprzętu  -  względem  rozwiązań  przedstawionych  przez  odwołującego  1 

oraz  odwołującego  2.  Zauważył,  że  jako  dowody  do  wyjaśnień  wymagane  przez 

zamawiającego przedstawił swoje kalkulacje. 

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje: 

Oko

liczności  faktyczne  dotyczące  treści  dokumentacji  postępowania  nie  były  pomiędzy 

stronami sporne. W tym zakresie 

należy wskazać w szczególności, co następuje: 

Pismem z dnia 

18 listopada 2022 r. zamawiający wezwał przystępującego do przedstawienia 

wyjaśnień  w  zakresie  wyliczenia  istotnych  części  składowych  ceny  w  części  1,  2  oraz  3. 

W 

treści ww. wezwania zamawiający wskazał m.in., co następuje: 

„Zamawiający,  działając  na  podstawie  art.  224  ust.  1  ustawy  dnia  11  września  2019  r.  — 

Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, z późn. zm.), w związku z tym, że 

cena  części  składowych  w  części  1  postępowania  tj.  —  koszenie  w  wysokości  0,05  zł 

w 

części  nr  2  postępowania  tj.  koszenie  w  wysokości  0,04  zł  oraz  w  części  nr  3 

postępowania tj. powierzchnie wewnętrzne Rembertów w 3,44 zł, powierzchnie zewnętrzne 

— Rembertów w wysokości 0,44 zł, koszenie — Rembertów w wysokości 0,04 zł, koszenie 

terenów  zadrzewionych  —  Rembertów  w  wysokości  0,04  zł,  koszenie  Zielonka,  Puszcza 

Mariańska, Pilawa w wysokości 0,05 zł budzą wątpliwości Zamawiającego, co do możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  

Zamawiającego w SWZ. Zamawiający zwraca się o przedłożenie wyjaśnień, w tym złożenia 

dowodów, w jaki sposób obliczyli Państwo powyższe koszty w części nr 1, nr 2 i nr 3, które 

powinny dotyczyć w szczególności: 

−  zgodności  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do 

ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo 

minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonyc

h  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia 

października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 

2177  oraz  z  2019  r.,  poz.  1564)  lub 

przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw, 

z 

którymi związane jest realizowane zamówienie;     

−  zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;  

Zamawiający  wzywa  do  przedstawienia  szczegółowej  kalkulacji  ceny  ofertowej, 

uwzględniającej powyższe aspekty wraz z dowodami.” 

Odpowiedzi  na  ww.  wezwanie 

przystępujący  udzielił  pismem  z  dnia  22  listopada  2022  r. 

W ramach  wyj

aśnień  (załącznik  nr  1  do  ww.  pisma)  przystępujący  przedstawił  porównanie 

zaoferowanych 

całkowitych  cen  dla  części  1,  2  oraz  3  w  stosunku  do  kwot,  które 

zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  realizację  zamówienia  oraz  cen  całkowitych  ofert 

pozostałych wykonawców w odniesieniu do tych części. Przystępujący powołał się na takie 

okoliczności,  jak  wypracowane  know  –  how  w  zakresie  zarządzania,  organizacji  pracy, 

kontroli  i  doboru  sprzętu  –  wskazał  na  posiadane  w  tym  zakresie  certyfikaty.  Wyjaśnił,  że 

ceny  jednostkowe  utrzymania  powierzchni 

wewnętrznych  są  znacznie  wyższe  w  obiektach 

o mniejszej  powierzchni  oddalonych  od  siebie  w  stosunku  do  cen  jednostkowych  za  ww. 

usługi  w  obiektach  o większej  powierzchni  zlokalizowanych  blisko  siebie.  Przedstawił 

twierdzenia  mające  charakter  ogólnych  zapewnień,  jak  np.  że  ceny  jednostkowe  zostały 

skalkulowane zgodnie z 

obowiązującymi przepisami oraz postanowieniami SWZ. Powołał się 

na  swoje  wieloletnie  doświadczenie  w  wykonywaniu  na  rzecz  zamawiającego  usług  tego 

samego rodzaju. 

Na potwierdzenie tego, że ceny jednostkowe, których dotyczyło wezwanie 

zamawiającego,  są  cenami  rynkowymi,  przystępujący  przedstawił:  Zestawienie  rynkowych 

cen  jednostkowych  na  usługi  koszenia  i  utrzymania  powierzchni  wewnętrznych 

i ze

wnętrznych (załącznik nr 2 do ww. pisma) oraz Kalkulacje cen jednostkowych (załączniki 

nr 3 

– 11 do ww. pisma, zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa – zamawiający uznał 

zastr

zeżenie  za  nieskuteczne).  W ramach  załączonych  do  ww.  pisma  z  dnia  22  listopada 

2022  r.  k

alkulacji  cen  jednostkowych  (załączniki  nr  3  –  11)  przystępujący  przedstawił 

11 pozycji  kosztowych  wyliczonych  jako  koszt  netto  wykonania  1  koszenia  oraz  koszt  netto 

za  cały  okres  umowy  –  w  przypadku  cen  jednostkowych  usługi  koszenia,  8  pozycji 

kosztowych  wyliczonych  jako  koszt  netto  w  skali  1  m-

ca  oraz  koszt  netto  za  cały  okres 

umowy  -  w  przypadku  ceny  jednostkowej  utrzymania  powier

zchni  wewnętrznych  oraz 

11 pozycji kosztowych wyliczonych jako koszt netto w skali 1 m-

ca oraz koszt netto za cały 

okres  umowy  -  w  przypadku  ceny  jednostkowej  utrzymania  powierzchni  z

ewnętrznych. 

W kalkulacj

ach podano również kwoty zysku oraz podatku VAT. 

Izba uznała, że odwołania podlegają uwzględnieniu. 

Dokonując  porównania  treści  wezwania  zamawiającego  oraz  odpowiedzi  udzielonej  przez 

przys

tępującego  należy  przyznać  rację  odwołującym,  że  przystępujący  nie  przedstawił 

wyjaśnień  w zakresie  wymaganym  przez  zamawiającego.  Jak  wynika  z  wezwania 

zamawiającego  żądał  on  od  przystępującego  przedstawienia  szczegółowej  kalkulacji  ceny 

ofertowej  (wraz  z dowodami) 

uwzględniającej  wskazane  przez  zamawiającego  aspekty, 

tj. szczeg

ółowej kalkulacji w zakresie: 

−  zgodności  z  przepisami  dotyczącymi  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do 

ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo 

minimalnej  stawki  godzino

wej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia 

października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 

2177  oraz  z  2019  r.,  poz.  1564)  lub 

przepisów  odrębnych  właściwych  dla  spraw, 

z 

którymi związane jest realizowane zamówienie;     

−  zgodności  z  przepisami  z  zakresu  prawa  pracy  i  zabezpieczenia  społecznego, 

obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie. 

W swoich kalkulacjach 

przystępujący przedstawił jedynie ogólną kwotę w zakresie „kosztów 

płacowych”,  „kosztów  z  tyt.  zastępstwa  pracowników  przebywających  na  urlopie”,  „kosztów 

z tyt.  utrzym

ania  pracowników”,  oraz  „dotacji  PFRON”  w  przypadku  cen  za  utrzymanie 

powierzchni wewnętrznych i zewnętrznych. Przystępujący nie wyjaśnił w jaki sposób kwoty te 

zostały  przez  niego  wyliczone,  jakie  stawki  wynagrodzenia  zostały  przyjęte,  ile  etatów, 

a w przypadku  dotacji  PRFON 

–  ile  osób  i  z  jakim  stopniem  niepełnosprawności  zostało 

w 

tym  zakresie  uwzględnionych.  Wykonawca  powinien  przedstawił  wyjaśnienia  wyliczenia 

cen

y  w  taki  sposób,  aby  zamawiający  był  w  stanie  dokonać  weryfikacji  prawidłowości 

kalkulacji  ceny  przez  wyko

nawcę.  Podanie  jedynie  ogólnych  kwot  (bez  wyjaśnień  sposobu 

ich  wyliczenia)  uniemo

żliwia  zamawiającemu,  a  w  konsekwencji  Izbie,  dokonanie  takiej 

weryfikacji. Ponadto, w niniejszej sprawie 

– wobec treści wezwania zamawiającego – należy 

to  również  zakwalifikować  jako  nieprzedstawienie  wyjaśnień  w  zakresie wymaganym  przez 

zamawiającego.  W  ten  sam  sposób  należy  także  ocenić  nieprzedstawienie  żadnych 

dowodów  do  wyjaśnień.  Zdaniem  składu  orzekającego  Izby  błędne  jest  stanowisko 

prz

ystępującego,  że  za  takie  dowody  mogą  być  uznane  sporządzonego  przez  niego 

kalkulacje.  Po  pierwsze,  jak  wskazano  m.in. 

w  wyroku  Izby,  na  który  powołał  się 

przystępujący  (wyrok  z  dnia  11  lutego  2022  r.  sygn.  akt  KIO  224/22),  dowodem  mogą  być 

również  same  wyjaśnienia  złożone  przez  wykonawcę,  jeśli  cechują  się  dostatecznym 

stopniem  szczegółowości.  Jednakże  kalkulacje  przedstawione  przez  przystępującego  nie 

spełniają  ww.  wymogu  szczegółowości,  a  tym  bardziej  dotyczy  to  pozostałych  wyjaśnień 

prze

dstawionych  w  załączniku nr  1  do  pisma z dnia 22  listopada 2022 r.  Ponadto,  w treści 

wezwania  zamawiający  wprost  wskazał,  że  wymaga  złożenia  dowodów  oprócz  żądanej 

szczegółowej  kalkulacji  („Zamawiający  wzywa  do  przedstawienia  szczegółowej  kalkulacji 

ceny ofertowej, uwzględniającej powyższe aspekty wraz z dowodami.”). 

W  wezwaniu  z  dnia  18  listopada  2022  r. 

zamawiający  zwrócił  się  do  przystępującego 

o z

łożenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  przedstawiających  sposób  obliczenia 

podanych  cen  jednostkowych 

w  części  nr  1,  nr  2  i  nr  3  (które  powinny  dotyczyć 

w s

zczególności  wskazanych  aspektów)  –  co  oznacza,  że  przystępujący  powinien  był 

przedstawić  wyjaśnienia  wraz  z dowodami  także  w  odniesieniu  do  pozostałych  kategorii 

kosztów  składających  się  na  ceny  jednostkowe  wymienione  w  wezwaniu  zamawiającego. 

W ramach  przedstawionych  kalkulacji 

przystępujący  podał  jedynie  ogólne  kwoty  kosztów 

takich  jak  np. 

„koszt  paliwa”,  „koszt  amortyzacji”,  „koszt  utylizacji  odpadów”.  Jednakże,  jak 

słusznie  podnosili  odwołujący,  przystępujący  –  poza  podaniem  tych  kwot  –  nie  przedstawił 

żadnych wyjaśnień w jaki sposób koszty te zostały obliczone. Między innymi nie wskazano 

spr

zętu,  którym  przystępujący  zamierza  zrealizować  zamówienie.  Przystępujący  nie 

przedstawił  również  dowodów  potwierdzających  zasadność  ustalonych  kosztów. 

Zamawia

jący  nie  miał  zatem  możliwości  dokonania  weryfikacji  prawidłowości  kalkulacji  cen 

przystępującego także w ww. zakresie. 

Izba nie podziela stanowiska 

przystępującego, że na obecnym etapie postępowania badaniu 

powinny 

podlegać wyłącznie ceny całkowite zaoferowane w ramach poszczególnych części 

zamówienia.  Po  pierwsze,  zamawiający  skierował  do  przystępującego  wezwanie  do 

wyjaśnienia  cen  jednostkowych  uznając  je  w  ten  sposób  za  istotne  części  składowe  cen 

zaoferowanych 

w 

ramach 

pos

zczególnych  części.  Wezwanie  to  nie  zostało 

zakwestionowane  przez 

przystępującego.  Po  drugie,  jak  wynika  z  postanowień  SWZ, 

a w 

szczególności  §  6  i  9  projektu  umowy,  wskazane  w  wezwaniu  zamawiającego  ceny 

jednostk

owe  stanowią  odrębne  podstawy  ustalania  wynagrodzenia  wykonawcy  za 

poszcz

ególne usługi, a wartość wynagrodzenia wykonawcy może ulec zmianie w przypadku 

zmniejszenia  zakresu 

przedmiotu  zamówienia.  Ustalenie  cen  jednostkowych  stanowiących 

odrębne  podstawy  ustalania  wynagrodzenia  wykonawcy  na  rażąco  niskim  poziomie  może 

stwarzać  ryzyko  niewykonania  bądź  nienależytego  wykonania  usług,  za  których  ceny  te 

przewidziano.  Nie 

będzie  tak  w  każdym  przypadku  przewidzenia  tego  sposobu  ustalania 

wynagrodzenia  wykonawcy.  W  za

leżności  od  różnych  okoliczności  (zakresu  danych  usług 

w stosunku do 

całego przedmiotu zamówienia, stopnia pewności wykonawcy co do realizacji 

konkretnych 

części  składowych  przedmiotu  zamówienia)  może  wystąpić  sytuacja,  w  której 

nawet  zaniżenie  niektórych  cen  stanowiących  odrębne  podstawy  ustalenia  wynagrodzenia 

wykonawcy  n

ie  będzie,  w  świetle  zaoferowanej  ceny  całkowitej  oferty,  stwarzać  ryzyka 

niewykonania 

bądź  nienależytego  wykonania  części  zamówienia  –  np. wobec  niewielkiego 

udz

iału  usług,  za  które  ceny  te  przewidziano,  w  całym  przedmiocie  zamówienia, 

a w 

szczególności tej części, co do której wykonawca posiada gwarancję realizacji. Niemniej 

jednak 

są to okoliczności, które powinny zostać wykazane przez wykonawcę zobowiązanego 

do 

udzielenia  wyjaśnień  ceny,  co  w  niniejszej  sprawie  nie  miało  miejsca.  Po  trzecie, 

zaistnienie  podstawy  odrzucenia  oferty  wykonawcy

,  o  której  mowa  w  art.  226  ust.  1  pkt  8 

w zw. z art. 224 ust. 6 w zw. z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, stwierdza 

się również w sytuacji, 

w 

której wykonawca nie udzielił wyjaśnień na wezwanie zamawiającego, bez względu na to 

czy  wezwani

e  to  dotyczyło  wyjaśnień  ceny  całkowitej  oferty  czy  też  jej  istotnych  części 

składowych.  Zgodnie  z  art.  224  ust.  6  ustawy  Pzp  odrzuceniu,  jako  oferta  z rażąco  niską 

ceną  lub  kosztem  (art.  226  ust.  1  pkt  8  ustawy  Pzp)  podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie 

udz

ielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami 

nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny  lub  kosztu.  Zgodnie  z art.  224  ust.  1  ustawy  Pzp 

wezwanie do udzielenia wyj

aśnień może dotyczyć również istotnych części składowych ceny 

lub  kosztu.  Natomiast  z  przypadkiem  nieudzieleni

a wyjaśnień  na  wezwanie zamawiającego 

mamy  do  czynienia  nie  tylko  wtedy,  gdy  w  ogóle  wykonawca  nie  udzielił  odpowiedzi 

zamawiającemu, ale także wtedy, gdy odpowiedź ta zawiera głównie ogólne twierdzenia, nie 

odpowiada  pod  względem  jej  zakresu  wezwaniu  zamawiającego,  w  tym  w  odniesieniu  do 

wymogu  przedstawienia  d

owodów  do  wyjaśnień.  Jak  wskazano  powyżej,  Izba  uznała,  że 

taka  sytuacja 

wystąpiła  w  niniejszej  sprawie.  W odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego 

przystępujący  udzielił  odpowiedzi  o  ogólnej  treści,  w  tym  w  zakresie  przedstawionych 

kalkulacji  cen  jednostkowych,  oraz  nie 

uwzględnił  wymagań  zamawiającego  w  zakresie 

koniecznej  treści  wyjaśnień,  w  tym  również  w odniesieniu  do  obowiązku  przedstawienia 

dow

odów.  Udzielone  przez  przystępującego  wyjaśnienia  nie  pozwalały  zamawiającemu  na 

weryfikację  prawidłowości  kalkulacji  cen  zaoferowanych  przez  przystępującego.  Należy 

w tym miejsc

u dodać, że Izba nie dała wiary twierdzeniom zamawiającego, że wezwanie do 

udziele

nia  wyjaśnień  ceny  wystosował  do  przystępującego  z  ostrożności.  Zgodnie 

z przepisem art. 224 ust. 5 

ustawy Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco 

niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na  wykonawcy.  R

ównież  z  przyczyn  losowych  może  się 

zdarzyć,  że  wykonawca  nie  udzieli  w  wymaganym  terminie  wyjaśnień  na  wezwanie 

zamawiającego.  W  związku  z  tym  wystosowanie  przez  zamawiającego  do  wykonawcy 

wezwania do udzieleni

a wyjaśnień ceny, która w ocenie zamawiającego nie jest ceną rażąco 

ni

ską,  należy  uznać  za  działanie  nieprawidłowe  i niewskazane  z  punktu  widzenia  interesu 

publicznego. 

W związku z tym ww. stanowisko zamawiającego Izba uznała za przyjętą przez 

tę stronę strategię procesową. 

Bior

ąc pod uwagę powyższe, Izba orzekła, jak w punkcie I.1 oraz II.1 sentencji, na podstawie 

art. 553 oraz art. 554 ust. 1 pkt 1, ust. 3 pkt 1 lit. a) i b) oraz art. 556 ustawy Pzp. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  w  obydwu  sprawach  Izba  orzekła  na  podstawie 

art. 557, 574 i 575 ustawy Pzp 

oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów 

z 

dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania 

odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania 

(Dz.U. z 2020 r. poz. 2437). 

Przewodniczący:    

….…………………………...