KIO 3316/22 WYROK dnia 29 grudnia 2022 r.

Sygn. akt: KIO 3316/22 
 

WYROK 

z dnia 29 grudnia 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Jolanta Markowska 

Protokolant:   

Adam Skowroński 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 grudnia 2022 r. w Warszawie 

odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odw

oławczej  w  dniu  12  grudnia  2022  r.  przez  wykonawców 

wspólnie  ubiegających  się  o  zamówienie  -  Konsorcjum:  FS&P  Arcus  Sp.  z  o.o.,  A.  P. 

Architekci  sp.  z  o.o.,  ul.  Gen.  Abrahama  12/XI,  03-982  Warszawa 

w  postępowaniu 

prowadzo

nym  przez  zamawiającego:  Wojskowa  Akademia  Techniczna  im.  Jarosława 

Dąbrowskiego, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa, 

przy udziale wykonawcy TPF Sp. z o.o., 

ul. Postępu 14B, 02-676 Warszawa zgłaszającego 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego, 

przy  udziale  wykonawcy 

GRAPH’IT  Sp.  z  o.o.,  ul.  Stępińska  22/30  lok.  424,  00-739 

Warszawa 

zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 

zamawiającego, 

orzeka: 

1.  u

marza  postępowanie  odwoławcze  w  zakresie  zarzutu  zaniechania  odtajnienia 

informacji 

–  imion  i  nazwisk  osób  oraz  posiadanych  przez  te  osoby  uprawnień  -

wskazanych  w  załączniku  nr  4  i  załączniku  nr  5  złożonych  w  ofercie  wykonawcy 

GRAPH’IT Sp. z o.o.;  

uwzględnia odwołanie w części, tj. w zakresie zarzutu naruszenia art. 18 ust. 2 i 3 

Pzp,  przez  zaniechanie  odtajnienia  wyjaśnień  wykonawcy  GRAPH’IT  Sp.  z  o.o. 

dotyczących rażąco niskiej ceny oraz uzasadnienia zastrzeżenia tego dokumentu i 

nakazuje  zamawiającemu:  unieważnienie  czynności  wyboru  najkorzystniejszej 

oferty, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym odtajnienie wyjaśnień 

rażąco  niskiej  ceny  złożonych  pismem  z  dnia  28  listopada  2022  r.  przez 

wykonawcę GRAPH’IT Sp. z o.o. z wyłączeniem danych dotyczących szczegółowej 

kalkulacji  ceny  ofe

rty,  nazw  kontrahentów,  opisu  autorskich  rozwiązań 

technologicznych,  

oddala odwołanie w pozostałym zakresie, 

4.  k

osztami postępowania odwoławczego obciąża w części ½ zamawiającego: Wojskowa 

Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 

2,  00-908  Warszawa 

oraz  w  części  ½  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o 

zamówienie  -  Konsorcjum:  FS&P  Arcus  Sp.  z  o.o.,  A.  P.  Architekci  sp.  z  o.o.,  ul. 

Gen. Abrahama 12/XI, 03-982 Warszawa, i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawców 

wspólnie ubiegających się o zamówienie - Konsorcjum: FS&P Arcus Sp. z o.o., A. 

P. Architekci sp. z o.o., ul. Gen. Abrahama 12/XI, 03-982 Warszawa 

tytułem wpisu 

od odwołania, 

zasądza  od  zamawiającego:  Wojskowa  Akademia  Techniczna  im.  Jarosława 

Dąbrowskiego,  ul.  gen.  Sylwestra  Kaliskiego  2,  00-908  Warszawa  na  rzecz 

wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie - Konsorcjum: FS&P Arcus 

Sp. z o.o., A. P. Architekci sp. z o.o., ul. Gen. Abrahama 12/XI, 03-982 Warszawa 

kwotę  9  300  zł  00  gr  (słownie:  dziewięć  tysięcy  trzysta  złotych  zero  groszy) 

stanowiącą  ½    kosztów  poniesionych  z  tytułu  wpisu  od  odwołania  i  wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019r. - Prawo 

Zamówień  Publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2022  r.  poz.  1710  ze  zm.),  na  niniejszy  wyrok  -  w 

terminie  14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

………………………………  

Sygn. akt: KIO 3316/22 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający,  Wojskowa  Akademia  Techniczna  im.  Jarosława  Dąbrowskiego  z 

siedzibą  w  Warszawie,  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na 

podstawie  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  Prawo  zamówień  publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z 

2022  r.,  poz.  1710  ze  zm.) 

w  trybie  dialogu  konkurencyjnego  pn.  „„Opracowanie 

dokumentacji projektowej i koszt

orysowej na budowę Kompleksu Dydaktycznego Wojskowej 

Akad

emii  Technicznej”.  Ogłoszenie  o  zamówieniu  w  sprawie  przedmiotowego  zamówienia 

zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 15 kwietnia 2022 r. 

r. pod numerem 2022/S 075-201919.  

W dniu 1 grudnia 2022r. 

Zamawiający przekazał wykonawcom Informację o wyborze 

najkorzystniejszej  oferty. 

Za  najkorzystniejszą  została  wybrana  oferta  złożona  przez 

wykonawcę GRAPH’IT Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. 

Wykonawc

y  wspólnie  ubiegający  się  o  zamówienie  Konsorcjum:  FS&P  Arcus  Sp.  z 

o.o., A. P. Architekci sp. z o.o. na podstawie art. 513 pkt 1 i 2 w zw. z art. 505 ust. 1 ustawy z 

dnia  11  września  2019  r.  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.U.  2022  r.  poz.  1710  ze  zm.) 

zwanej dalej: „Pzp”, wnieśli odwołanie wobec: 

1) czynności wyboru jako najkorzystniejszej - oferty złożonej przez wykonawcę GRAPH’IT;  

2)  zaniechania  czynności  odtajnienia  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  oraz  dokumentów 

złożonych w celu oceny w kryteriach oceny ofert przez GRAPH’IT;  

3) zaniechania czynności odrzucenia oferty GRAPH’IT;  

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, iż podejmując ww. czynności lub dopuszczając 

się  zaniechań,  naruszył  –  poza  wynikającymi  z  uzasadnienia  odwołania  –  następujące 

przepisy:  

1)  art.  18  ust.  2  i  3 

Pzp  przez  zaniechanie  odtajnienia  wyjaśnień  wykonawcy  GRAPH’IT 

dotyczących  rażąco  niskiej  ceny,  dokumentów  złożonych  w  celu  oceny  w  kryteriach  oceny 

ofert  oraz  uzasadnienia  zastrzeżenia  tych  dokumentów,  pomimo  braku  wykazania 

przesłanek  uprawniających  do  objęcia  informacji  tam  wskazanych  tajemnicą 

przedsiębiorstwa;  

e

wentualnie, w przypadku nieuwzględnienia zarzutu z pkt 1):  

2)  a

rt.  239  ust.  1  i  2  Pzp  przez  wybór  oferty  GRAPH’IT  pomimo,  iż  oferta  ta  podlega 

odrzuceniu;  

3)  art.  226  ust.  1  pkt  8  w  zw.  z  art.  224  ust.  6  Pzp,  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

GRAPH’IT, pomimo że oferta tego wykonawcy zawiera rażąco niską cenę, a wykonawca nie 

obalił domniemania rażąco niskiej ceny, zgodnie z dyspozycją art. 224 ust. 5 Pzp;  

4)  art.  16  pkt  1  Pzp  oraz  art.  17  ust.  2  Pzp, 

przez  prowadzenie  postępowania  w  sposób 

naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ubiegających 

się  o  udzielenie  zamówienia,  co  doprowadziło  do  wyboru  oferty  niezgodnie  z  przepisami 

ustawy.  

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:  

a. unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty;  

b. powtórzenia czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem czynności wskazanych w 

odwołaniu,  dotychczas  zaniechanych  przez  Zamawiającego,  w  tym  odtajnienia  wyjaśnień 

rażąco niskiej ceny oraz dokumentów złożonych w celu oceny w kryteriach oceny ofert przez 

GRAPH’IT,  

c. odrzucenia oferty złożonej przez GRAPH’IT.  

Odwołujący  wniósł  o  obciążenie  Zamawiającego  w  całości  kosztami  postępowania 

odwo

ławczego, tj. zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów wpisu od 

odwołania w  wysokości  15.000,00  zł  wraz  z  uzasadnionymi  kosztami postępowania,  w tym 

wynagrodzeniem  pełnomocnika,  według  norm  przepisanych  na  podstawie  faktury,  która 

zostanie 

przedłożona do akt sprawy na rozprawie. 

Odwołujący  wyjaśnił,  że  złożył  w  postępowaniu  ofertę,  która,  zgodnie  z  informacją 

przekazaną  przez  Zamawiającego  z  dnia  1.12.2022  r.,  sklasyfikowała  się  na  2  miejscu,  za 

ofertą złożoną przez GRAPH’IT. W wyniku dokonania przez Zamawiającego ww. czynności i 

zaniechan

ia z naruszeniem przepisów ustawy Pzp, oferta Odwołującego nie została wybrana 

jako  najkorzystniejsza,  tym  samym  Odwołujący  został  pozbawiony  możliwości  pozyskania  i 

wykonania zamówienia. W przypadku uznania przez Krajową Izbę Odwoławczą zasadności 

niniejs

zego  odwołania,  Zamawiający  będzie  zobowiązany  do  ponownego  badania  i  oceny 

ofert,  a  w  konsekwencji  Odwołujący  będzie  miał  możliwość  uzyskania  przedmiotowego 

zamówienia,  ponieważ  złożył  ofertę  najkorzystniejszą  spośród  ofert  niepodlegających 

odrzuceniu. 

W  protokole  p

ostępowania  została  ujawniona  wartość  szacunkowa  zamówienia 

przyjęta  przez  Zamawiającego  w  dniu  18.03.2022  r.  w  oparciu  o  rozporządzenie  Ministra 

Infrastruktury z dnia 29 grudnia 2021 r. (Dz.U. p

oz. 2458) tab 1 kat IV (Wycenę kosztorysu 

inwestor

skiego  obejmującego  przedmiar,  wyliczenie  nakładów  i  wycenę  robót  dokonano  w 

oparciu o WKI Wartość Kosztorysową Inwestycji – IV kwartał 2021 – WKI 7.740.21) tj. kwota 

4 358 461,32 (po dodaniu podatku VAT 

– 5 360 907,42 zł brutto), przy czym Zamawiający na 

realizację  zamówienia  przeznaczył  kwotę  6  096  447,42  zł.  Natomiast  cena  zaoferowana 

przez GRAPH’IT za wykonanie zamówienia podstawowego to 1 500 600,00 PLN brutto, co 

stanowi  niecałe  28  %  wartości  szacunkowej  zamówienia  powiększonej  o  VAT.  Tak  istotna 

różnica zaoferowanej ceny, ponad 72%, w tym w stosunku do wartości zamówienia ustalonej 

przez  zamawiającego,  w  sposób  oczywisty  świadczy,  iż  oferta  zawiera  cenę rażąco niską  i 

jako taka powinna zostać odrzucona.  

Zamawiający wezwał GRAPH’IT do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. Wykonawca ten, 

pismami  z  dnia  18.11.2022  r.  i  28.11.2022  r.  udzielił  wyjaśnień.  Pomimo  wniosku 

Odwołującego,  Zamawiający  nie  udostępnił  tych  wyjaśnień  ani  drugiego  z  wezwań  do 

wyjaśnień  z  dnia  28.11.2022  r.  powołując  się  na  zastrzeżenie  przez  GRAPH’IT  tajemnicy 

przedsiębiorstwa. Zamawiający nie udostępnił również treści wykazów do kryterium nr 2 i 3, 

uznając  je  za  skutecznie  zastrzeżone  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa,  zaniechał  przy  tym 

udost

ępnienia uzasadnienia zastrzeżenia wykazów, uznając je również za skutecznie objęte 

tajemnic

ą  przedsiębiorstwa.  Zastrzeżenie  to  jednak  zostało  dokonane  wadliwie,  gdyż 

GRAPH’IT nie wykazał spełnienia przesłanek pozwalających na objęcie tajemnicą informacji, 

które  co  do  zasady  powinny  być  jawne  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia.  Dlatego 

też informacje te winny podlegać udostępnieniu wraz z ofertami oraz innymi załącznikami do 

protokołu postępowania.  

Ad. Zarzut zaniechania odtajnienia wyjaśnień GRAPH’IT w zakresie rażąco niskiej ceny  

Odwołujący  w  dniu  2.12.2022  r.,  zwrócił  się  o  udostępnienie  dokumentów,  na 

podstawie  których  dokonano  wyboru  oferty  wykonawcy  GRAPH’IT,  w  tym  wyjaśnień 

dotyczących rażąco niskiej ceny oraz złożonych dowodów. Zamawiający w dniu 5.12.2022 r. 

przekazał dokumenty z wyłączeniem informacji, które wykonawca GRAPH’IT zastrzegł jako 

tajemnicę  przedsiębiorstwa.  Mając  na  uwadze  treść  oświadczenia  GRAPH’IT  dotyczącego 

zastrzeżenia  tajemnicy  przedsiębiorstwa  w  zakresie  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny, 

wykonawca  ten,  wbrew  ciążącemu  na  nim  obowiązkowi,  nie  wykazał  przesłanek 

pozwalających  na  wyłączenie  jawności  udzielanych  wyjaśnień  i  objęcie  tajemnicą 

przedsiębiorstwa informacji, a de facto całych dokumentów.  

Wykonawca 

GRAPH’IT  nie  wykazał,  że  zastrzeżone  informacje  stanowią  tajemnicę 

przedsiębiorstwa,  a  zatem  powinny  być  one  jawne  i  udostępnione  wykonawcom.  Poprzez 

zaniechanie  udostępnienia  tych  dokumentów,  Zamawiający  dopuścił  się  naruszenia  art.  18 

ust. 1-3 Pzp.  

Z  art.  18  ust.  1  Pzp  w

ynika,  że  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  jest  jawne. 

Celem regulacji art. 18 ust. 1 Pzp było wprowadzenie w zamówieniach publicznych kontroli 

rozproszonej,  czyli  przede  wszystkim  kontrolowanie  prawidłowości  postępowania  przez 

innyc

h  wykonawców  w  taki  sposób,  aby  każdy  zainteresowany  mógł  mieć  wgląd  do 

dokumentacji  postępowania  i  wyrazić  swoje  uwagi,  co  potwierdza  wyrok  KIO  z  dnia  13 

października  2016  r.  sygn.  akt:  KIO  1835/16.  Zamawiający  może  ograniczyć  dostęp  do 

informacji  związanych  z  postępowaniem  o  udzielenie  zamówienia  tylko  w  przypadkach 

określonych w ustawie (art. 18 ust. 2 ustawy).  

Zgodnie  z  art.  18  ust.  3  Pzp, 

nie  ujawnia  się  informacji  stanowiących  tajemnicę 

przedsiębiorstwa  w  rozumieniu  przepisów  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu 

nieuczciwej  konkurencji  (Dz.  U.  z  2022  r.  poz.  1233),  jeżeli  wykonawca,  wraz  z 

przekazaniem takich informacji, zastrze

gł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, 

że  zastrzeżone  informacje  stanowią  tajemnicę  przedsiębiorstwa.  Wykonawca  nie  może 

z

astrzec informacji, o których mowa w art. 222 ust. 5 Pzp (nazwy albo imiona i nazwiska oraz 

siedziby  lub  miejsca  prowadzon

ej  działalności  gospodarczej  albo  miejsca  zamieszkania 

wykonawców,  których  oferty  zostały  otwarte;  ceny  lub  koszty  zawarte  w  ofertach). 

Ustawodawca  wprowadzając  generalną  zasadę  jawności  w  stosunku  do  złożonych  ofert, 

czyni  jednak  zastrzeżenie,  iż  zamawiający  nie  może  ujawnić  informacji  stanowiących 

tajemnicę  przedsiębiorstwa  w  rozumieniu  przepisów  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji, 

j

eżeli  wykonawca,  wraz  z  przekazaniem  takich  informacji  zastrzeże  w  odniesieniu  do  tych 

informacji,  że  nie  mogą  być  one  udostępnione  oraz  wykaże,  iż  zastrzeżone  informacje 

stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.  

Użyte  w  art.  18  Pzp  pojęcia  „zastrzeżenie"  i  „wykazanie"  oznaczają,  iż  w  ramach 

wykazywania  is

tnienia  przesłanek  określonych  w  art.  11  ust.  2  ZNKU,  w  odniesieniu  do 

zastrzeganych  informacji,  w

ykonawca  powinien  przedłożyć  określone  dowody,  nie  zaś 

ograniczyć  się  do  samego  zastrzeżenia  określonych  informacji  jako  tajemnicy 

przedsiębiorstwa,  czy  złożenia  oświadczeń,  że  spełniono  przesłanki  zastrzeżenia. 

Ustawodawca posłużył się w tym zakresie sformułowaniem „wykazał”, co z całą pewnością 

nie  oznacza  wyłącznie  „oświadczenia”,  czy  „deklarowania”,  ale  stanowi  znacznie  silniejszy 

wymóg  „udowodnienia”.  Tym  samym,  aby  zastrzeżone  przez  wykonawcę  informacje  mogły 

zostać nieujawnione, wykonawca musi najpierw „wykazać”, czyli udowodnić, że w stosunku 

do tych informacji ziściły się wszystkie przesłanki, o których mowa w art. 11 ust. 2 ZNKU (tak 

wyrok KIO z dn. 15 października 2020 r., o sygn. akt KIO 2358/20).  

Tajemnicę przedsiębiorstwa definiuje art. 11 ust. 2 ZNKU. Zgodnie z tym przepisem 

przez  tajemnicę  przedsiębiorstwa  rozumie  się  informacje  techniczne,  technologiczne, 

organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które 

jako  całość  lub  w  szczególnym  zestawieniu  i  zbiorze  ich  elementów  nie  są  powszechnie 

znane  osobom  zwykle zajmującym  się tym rodzajem  informacji  albo  nie  są łatwo dostępne 

dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, 

przy  zachowaniu 

należytej  staranności,  działania  w  celu  utrzymania  ich  w  poufności. 

Definicja  taka  została  zawarta  także  w  dyrektywie  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  (UE) 

2016/943  z  dnia  8  czerwca  2016  r.  w  sprawie  ochrony  niejawnego  know-how  i  niejawnych 

informacji  handl

owych  (tajemnic  przedsiębiorstwa)  przed  ich  bezprawnym  pozyskiwaniem, 

wykorzystywaniem  i  ujawnianiem  - 

zgodnie  z  nią  „tajemnica  przedsiębiorstwa"  oznacza 

informacje, które spełniają wszystkie następujące wymogi:  

a)  są  poufne  w  tym  sensie,  że  jako  całość  lub  w  szczególnym  zestawie  i  zbiorze  ich 

elementów nie są ogólnie znane lub łatwo dostępne dla osób z kręgów, które zwykle zajmują 

się tym rodzajem informacji;  

b) mają wartość handlową dlatego, że są objęte tajemnicą;  

c)  poddane  zostały  przez  osobę,  która  zgodnie  z  prawem  sprawuje  nad  nimi  kontrolę, 

rozsądnym, w danych okolicznościach, działaniom dla utrzymania ich w tajemnicy.  

Tym sam

ym, określone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa wyłącznie wówczas, 

jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:  

są  to  informacje  techniczne,  technologiczne,  organizacyjne  przedsiębiorstwa  lub  inne 

informacje posiadające wartość gospodarczą,  

jako  całość  lub  w  szczególnym  zestawieniu  i  zbiorze  ich  elementów  nie  są  one 

powszechnie  znane  osobom  zwykle  zajmującym  się  tym  rodzajem  informacji  albo  nie  są 

łatwo dostępne dla takich osób,  

uprawniony  do  korzystania  z  informacji  lub  rozporządzania  nimi  podjął,  przy  zachowani 

należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.  

Należy  przy  tym  zaznaczyć,  że  pod  pojęciem  działań,  które  „przy  zachowaniu 

należytej  staranności”  uprawniony  podjął  (powinien  podjąć)  w  celu  ochrony  informacji 

stanowiących  tajemnicę  przedsiębiorstwa  przed  ich  pozyskaniem,  ujawnieniem  lub 

wykorzystaniem  przez  osobę  nieuprawnioną  należy  rozumieć  staranność  wymaganą  w 

stosunkach danego rodzaju (art. 355 § 1 i 2 KC).  

Uzasadnienie  przedstawione  przez  GRAPH’IT  w  zakresie  utajnienia  wyjaśnień  (w 

piśmie  z  18.11.2022  r.)  dot.  rażąco  niskiej  ceny  nie  spełnia  ww.  warunków  skutecznego 

zast

rzeżenia (Zamawiający udostępnił z tego pisma str. 1, 22 i 23). Jest ono lakoniczne i nie 

wskazuje  żadnych  konkretnych  okoliczności,  mogących  stanowić  podstawę  utajnienia 

wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Argumenty tam wskazane mają charakter bardzo 

ogólny i mogłyby zostać wykorzystane w dowolnym postępowaniu o udzielenie zamówienia. 

Jak  wskazuje  się  w  orzecznictwie:  Okoliczność,  że  konkurencyjni  wykonawcy  mogliby 

poznać  sposób,  w  jaki  Przystępujący  skalkulował  cenę  na  potrzeby  tego  konkretnego 

post

ępowania  nie  przesądza  jeszcze  o  tym,  że  doszłoby  do  zachwiania  pozycji 

P

rzystępującego  na  ww.  rynku.  Oczywistym  jest,  że  podmioty  konkurujące  ze  sobą  na 

danym rynku zbierają i analizują informacje na temat cen, kontrahentów czy metod realizacji 

zamówienia przez swoich konkurentów. Niemniej przedstawiona w wyjaśnieniach kalkulacja 

cenowa  zawiera  informacje  o  cenach,  jakie  Przystępujący  chce  zaoferować  w  tym  jednym, 

konkretnym postępowaniu, wskazuje na jego strategię cenową, ale przyjętą na potrzeby tego 

kon

kretnego postępowania, uwzględniając jego specyfikę i charakter. Niewątpliwie strategia 

ta  nie  jest  niezmienna,  nie  jest  jednakowa  dla 

każdego  postępowania,  lecz  każdorazowo 

indywidualnie opracowywana. Przystępujący nie przedstawił żadnych argumentów, dlaczego 

właśnie te konkretne informacje przedstawione w wyjaśnieniach miałyby stanowić informacje 

posiadające  wartość  gospodarczą.  Podobnie  w  niniejszej  sprawie  GRAPH’IT  w  ogóle  nie 

wykazał konkretnych argumentów i okoliczności wskazujących na konieczność zastrzeżenia 

wyjaśnień jako tajemnicy przedsiębiorstwa. Wykazując, że zastrzeżone informacje korzystają 

z  przymiotu  tajemnicy  przedsiębiorstwa  GRAPH’IT  wskazał  bowiem  w  zasadzie  dwie 

okoliczności:  

a.  Oświadczenie,  że  informacje  zawarte  w  wyjaśnieniach,  nie  zostały  nigdy  wcześniej 

ujawnione, zatem stanowią zbiór danych, który może stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa;  

b.  Kalkulacja  ceny  ofe

rty  oraz  przedstawione  wyjaśnienia  dotyczące  doświadczenia  w 

realizacji  tożsamych  usług  lub  doświadczenia  personelu  są  informacjami  o  charakterze 

technicznym,  technologicznym  i  organizacyjnym  przedsiębiorstwa,  gdyż  potwierdzają 

„szczególną  wiedzę  Wykonawcy  (know-how),  która  decyduje  o  jego  przewadze 

konkurencyjnej na rynku”.  

Zasadność  zastrzeżenia  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa  wyjaśnień  dot.  rażąco 

niskiej  ceny  GRAPH’IT  oparł  zatem  jedynie  na  własnych  subiektywnych  ocenach.  Każde 

bowiem  wskazanie  sposobu 

obliczenia  ceny  stanowi  przedstawienie  zbioru  określonych 

danych.  Jednak  nie każde  takie  zestawienie  może  korzystać  z  ochrony  przed  ujawnieniem 

jako tajemnica przedsiębiorstwa. Z tego względu błędna jest ocena Zamawiającego, jakoby 

GRAPH’IT  wykazał  zasadność  zastrzeżenia.  Warto  również  wskazać,  że  GRAPH’IT  oparł 

swoje stanowisko o wyroki SN sprzed kilkudziesięciu lat, odnoszące się w zasadzie jedynie 

do  definicji  tajemnicy  przedsiębiorstwa.  Wykonawca  nie  wziął  pod  uwagę,  że  w  ostatnich 

latach linia orzeczn

icza Krajowej Izby Odwoławczej zdecydowanie zmierza do konieczności 

precyzyjnego  wskazania powodów  zastrzeżenia informacji jako tajemnicy  przedsiębiorstwa, 

a  obecne  brzmienie  przepisów  Pzp  wymaga  wykazania  środków  podjętych  celem  ochrony 

tajemnicy przedsiębiorstwa, czego w niniejszym stanie faktycznym GRAPH’IT nie uczynił.  

Podkreślenia  wymaga,  że  przygotowanie  cen  jednostkowych  czy  też  wycena 

elementów kosztotwórczych dla danego postępowania jest zjawiskiem naturalnym i samo w 

sobie  nie  uzasadnia  objęcia  informacji  na  temat  tych  cen  ochroną  wynikającą  z  tajemnicy 

przedsiębiorstwa.  Zauważyć  również  należy,  iż  cena  w  postępowaniu  w  przedmiocie 

udzielenia zamówienia publicznego stanowi wynik dokonanej przez wykonawcę kalkulacji na 

potrzeby  określonego  zindywidualizowanego  zamówienia.  Zatem,  części  składowe  ceny 

również nie korzystają z zastrzeżenia jako stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa (tak m.in. 

wyrok KIO z dnia 01.09.2017, sygn. akt KIO 1662/17).  

Ponadto wskazać, należy, ze w piśmie z 28.11.2022 r. GRAPH’IT wskazał dodatkowe 

uzasadnienie w zakresie zastrzeżenia tajemnicą przedsiębiorstwa. Uzasadnienie to nie może 

być jednak odnoszone do wyjaśnień złożonych w dniu 15.11.2022 r. Skuteczne zastrzeżenie 

tajemnicy  przedsiębiorstwa  wymaga  bowiem  wykazania  zasadności  zastrzeżenia  w 

momencie  składania  dokumentów  utajnionych.  Wykonawca  nie  może  niejako  wstecz 

uzasadnić,  że  od  dnia  złożenia  dokumenty  były  objęte  tajemnicą  z  powodów,  ujawnionych 

Z

amawiającemu  później.  Jednocześnie  treść  uzasadnienia  zastrzeżenia  złożonego  przez 

GRAPH’IT w dniu 28.11.2022 r. nie wskazuje na żadne istotne okoliczności potwierdzające, 

że  zastrzeżone  informacje  można  uznać  za  tajemnicę  przedsiębiorstwa.  Powołane  wyroki 

KIO, wydane zostały w innym stanie prawnym i nie uwzględniają aktualnego stanowiska Izby 

co  do  możliwości  zastrzeżenia  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny.  GRAPH’IT 

argumentuje, że z pojedynczych informacji inni wykonawcy są w stanie dowiedzieć się w jaki 

sposób  wykonawca  zamierza  wykonać  przedmiot  zamówienia  oraz  jaką  metodykę  pracy 

przyjmuje.  Jednak  sposób  wykonania  zamówienia  nie  stanowi  informacji,  która  może  być 

traktowana  jako  tajem

nica  przedsiębiorstwa  w  świetle  ZNKU.  Realizacja  kontraktów 

zawartych w wyniku udzielenia zamówienia na podstawie Pzp ma charakter jawny, a sposób 

realizacji  zamówienia  został  określony  we  wzorze  umowy  i  załącznikach  do  niej.  Ponadto 

usługa wykonania dokumentacji projektowej i sprawowania nadzoru autorskiego jest typową 

usługą  realizowaną  przez  biura  projektowe.  Nie  korzysta  z  ochrony  jako  tajemnica 

przedsiębiorstwa informacja co do liczebności personelu, wynagrodzenia osób planowanych 

do  wykonania  zamówienia  czy  przyjęta  pracochłonność  wykonania  projektu.  Są  to  dane, 

które stanowią podstawę obliczenia ceny, trudno jednak przypisywać im charakter unikalnej 

metodologii czy know-how.  

Jednocześnie przypomnieć należy, że z ochrony, o której mowa w art. 18 ust. 3 Pzp 

korzysta  informacja, 

a  nie  cały  dokument.  W  przedmiotowej  sprawie  GRAPH’IT  objęło 

tajemnicą przedsiębiorstwa całe wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny, a Zamawiający 

w  sposób  niezasadny,  bez  weryfikacji  poszczególnych  informacji,  postanowił  o 

n

ieudostępnieniu wyjaśnień pozostałym wykonawcom.  

Co  do  oświadczenia  GRAPH’IT  na  temat  nieudostępnienia  informacji  objętych 

tajemnicą przedsiębiorstwa oraz podjęcia środków celem ich zabezpieczenia, to ono również 

jest 

lakoniczne  i  nie  spełnia  wymogów  stawianych  przez  ZNKU.  GRAPH’IT  nie  wskazał  na 

podjęcie  żadnych  konkretnych  czynności,  poza  jedynie  deklaracją,  że  zobowiązał 

pracowników  do  zachowania  poufności  oraz  przechowuje  dokumenty  w  systemie 

informatycznym  na  własnym  serwerze.  W  tym  zakresie,  pomimo  jednoznacznej  dyspozycji 

art.  18  ust.  3  Pzp  co  do  konieczności  wykazania,  że  zastrzeżone  informacje  korzystają  z 

ochrony 

jako 

tajemnica 

przedsiębiorstwa,  nie  przedstawił  żadnych  dowodów 

potwierdzających,  że faktycznie  podjął jakiekolwiek kroki  w  celu  zachowania zastrzeżonych 

informacji  w  poufności.  W  tym  zakresie  GRAPH’IT  przedstawił  jedynie  gołosłowne 

oświadczenia własne. Są to jednak sformułowania ogólne i niekonkretne. Nie można bowiem 

na  ich  podstawie  ustalić  jakie  faktycznie  środki  zostały  podjęte  w  celu  zabezpieczenia 

informacji, nie jest wiadome, czy środki te mają zastosowanie do ofert przygotowywanych w 

postępowaniach przetargowych. Zatem w tym zakresie nie można stwierdzić, aby GRAPH’IT 

faktycznie 

podjął działania w celu zabezpieczenia informacji przed ujawnieniem.  

Ciężar 

wykazania 

skuteczności 

zastrzeżenia 

informacji 

jako 

tajemnica 

przedsiębiorstwa  spoczywa  na  wykonawcy.  Brak  wykazania,  iż  zastrzeżone  informacje 

faktycznie  stanowią  tajemnicę  przedsiębiorstwa,  jak  również  wykazanie  zbyt  ogólnikowe, 

niepełne,  lakoniczne,  a  także  powoływanie  się  jedynie  na  podstawę  prawną  możliwości 

zastrzeżenia informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa, na orzecznictwo i poglądy doktryny 

jest niewystarczające do uznania zastrzeżonych informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa. 

Prawidłowe  uzasadnienie  zasadności  zastrzeżenia  powinno  być  wyczerpujące  i  możliwie 

szczegółowe  tak,  by  w  jak  najbardziej  precyzyjny  sposób  faktycznie  wykazać  zasadność 

zastrzeżenia, a więc łączne zmaterializowanie się trzech warunków niezbędnych do uznania, 

iż  określona  informacja  rzeczywiście  stanowi  tajemnicę  przedsiębiorstwa.  Wykonawca 

zobligowany  jest  więc  do  przywołania  konkretnych  faktów,  które  uzasadniałyby  utajnienie 

informacji poprzez wskazanie np. szkody, jaką poniósłby wskutek ich ujawnienia.  

Ponadto, 

Odwołujący  wskazał,  że  zgodnie  z  orzecznictwem  Sądu  Okręgowego  w 

Warszawie  wykonawca zobowiązany  jest  do  wykazania  realnej  wartości  gospodarczej  jaką 

posiadają  przedstawione  przez  niego  niejawne  informacje  (wyrok  Sądu  Okręgowego  w 

Warszawie z dnia 1.10.2021, sygn. akt XXIII Zs 53/21).  

W  niniejszym  stanie  faktycznym  GRATPH’IT  nie  podjął  nawet  próby  wykazania,  że 

zast

rzeżone informacje faktyczne posiadają jakąś konkretną wartość, ograniczając się w tym 

zakresie do stwierdzenia, że informacje te stanowią o przewadze konkurencyjnej na rynku.  

Podkreślenia wymaga fakt,  że  w treści  wyjaśnień  przedstawionych  Zamawiającemu 

w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  z  dnia  18.11.2022  r.  oraz  dodatkowych  wyjaśnień  z  dnia 

28.11.2022r, GRAPH’IT nie udowodnił, że informacje zawarte w ww. wyjaśnieniach stanowią 

tajemnicę przedsiębiorstwa. Zawarto tam jedynie ogólne sformułowania, niepoparte żadnymi 

dokumentami/dowodami, 

które 

uzasadniałaby 

dokonane 

zastrzeżenie 

tajemnicy 

p

rzedsiębiorstwa.  

Z  uwagi  na  powyższe  odtajnienie  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny 

GRAPH’IT jest konieczne i w pełni uzasadnione.  

Ad. Zarzut zaniechania odtajnienia 

wyjaśnień GRAPH’IT w ramach kryteriów oceny ofert  

Jak  wynika  z  wiadomości  Zamawiającego  z  dnia  5.12.2022  r.,  Zamawiający  nie 

udostępnił również wykazów „do kryterium nr 2 i nr 3” ani pisma zawierającego uzasadnienie 

zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa w tym zakresie. Odwołujący podniósł, że GRAPH’IT 

przedstawił lakoniczne uzasadnienie dot. zastrzeżenia tajemnicy, niespełniające przesłanek 

wynikających z art. 18 ust. 3 Pzp, a zatem nie mogło dojść do skutecznego zastrzeżenia tych 

wykazów  jako tajemnicy  przedsiębiorstwa.  Jednocześnie  utajnienie  pisma  uzasadniającego 

zastrzeżenie  wykazów  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa  wprost  narusza  zasadę  jawności 

postępowania.  O  ile  bowiem  teoretycznie  można  próbować  wykazywać,  że  dokumenty 

składane  na  potwierdzenie  warunków  czy  kryteriów  w  postępowaniu  stanowią  tajemnicę 

przedsiębiorstwa,  o  tyle  samo  uzasadnienie  zastrzeżenia  nie  może  być  traktowane  jako 

informacje  techniczne

,  technologiczne,  organizacyjne  przedsiębiorstwa  lub  inne  informacje 

posiadające wartość gospodarczą. Z pewnością takiego przymiotu nie posiada całość pisma 

zawierającego  uzasadnienie.  Odmowa  udostępnienia  pisma  zawierająca  uzasadnienie 

utajnienia  wykazów  złożonych  na  potwierdzenie  kryteriów  oceny  ofert,  świadczy  o  braku 

dokonania  przez  Zamawiającego  jakiejkolwiek  analizy  utajnionych  informacji  i 

„automatycznym”  uznaniu  za  tajemnicę  całych  dokumentów,  bez  weryfikacji  czy  faktycznie 

wystąpiły przesłanki skutecznego objęcia tajemnicą przedsiębiorstwa.  

Odwołujący podniósł, pomimo braku możliwości zapoznania się z uzasadnieniem, że 

w

ykazy  złożone  dla  celów  oceny  w  kryteriach  oceny  nie  zostały  utajnione  skutecznie. 

Powołuje  przy  tym  argumentację  wskazaną  powyżej  oraz  dodatkowo  wskazuje,  że 

tożsamość i doświadczenie osób wchodzących w skład zespołu projektowego co do zasady 

nie  korzysta  z  ochrony  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa.  Nawet  jeśli  GRAP’IT  twierdzi,  że 

wykazy  zostały  utajnione  z  uwagi  na  groźbę  „podkupienia”  pracowników  przez 

konkurencyjne  firmy,  winien  na  tę  okoliczność  przedstawić  dowody.  Jak  wskazał  SO  w 

Warszawie: „Po odrzuceniu orzecznictwa (pismo – przyp. odwołującego) składało się z kilku 

zdań o groźbie podkupywania osób, bez odniesienia do żadnych statystyk czy jakichkolwiek 

sytuacji zaistniałych u tego konkretnego wykonawcy. Wykonawca przedstawił jedynie ogólne 

statystyki  o  fluktuacji  kadr,  nie  dotyczące  (...)  i  jego  specjalistów.  Na  okoliczność  swych 

twierdzeń, że konkurenci podejmują aktywne działania mające na celu „wyciągnięcie" z firmy 

potrzebnych  specjalistów  nie  przedstawił  żadnych  dowodów.”  Tym  samym  jeśli  GRAPH’IT 

takich dowodów nie przedstawił, przedmiotowych wykazów nie można uznać za skutecznie 

zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa, a Zamawiający winien je odtajnić.  

Ad.  zarzut  zaniechania  odrzucenia  oferty  GRAPH’IT  pomimo  zaoferowania  rażąco  niskiej 

ceny  

Zarzut  niniejszy  podnoszony  jest  z  ostrożności  procesowej  i  powinien  być  oceniany 

dopiero  po  uzyskaniu  dostępu  przez  Odwołującego  do  pisma  z  wyjaśnieniami  w  zakresie 

rażąco niskiej ceny.  

Zdaniem Odwołującego, zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 i art. 224 ust. 6 Pzp 

początkuje  sama  treść  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny.  Jeżeli  Izba  uzna  za 

zasadny  Zarzut  I,  Odwołujący  wnosi  o  nierozpatrywanie  niniejszego  zarzutu  jako 

przedwczesnego, z wyraźnym wskazaniem tej okoliczności w treści orzeczenia – w zakresie 

w jakim zarzut niniejszy odnosi się do oferty GRAPH’IT.  

Odwołujący  zwrócił  uwagę  na  stanowisko  KIO  (wydane  pod  rządami  poprzednio 

obowiązującej  ustawy  Pzp,  jednak  zachowujące  aktualność):  wyrok  KIO  z  dnia  z  dnia  24 

lutego  2017  r.,  sygn.  akt  KIO  242/17,  w

yrok  KIO  z  dnia  4  września  2017  r.,  sygn.  akt  KIO 

Mając  na  uwadze  powyższe  Odwołujący  stwierdził,  że  nie  wyklucza  możliwości 

cofnięcia  odwołania  w  przypadku  uwzględnienia  odwołania  przez  Zamawiającego  w  części 

dotyczącej objęcia tajemnicą przedsiębiorstwa wyjaśnień RNC oraz dokumentów składanych 

w 

celu uzyskania punktów w ramach przyjętych kryteriów oceny ofert wraz z jednoczesnym 

unieważnieniem czynności wyboru oferty Konsorcjum jako najkorzystniejszej.  

Odwołujący wskazuje  jednak,  że  zgodnie z  pkt XIV.2.  SWZ,  podana  w ofercie cena 

musi  obejmować  wszystkie  koszty  związane  z  wykonaniem  i  odbiorem  przedmiotu 

zamówienia,  w  tym  również  nie  ujęte  w  zakresie  określonym  przez  Zamawiającego,  a 

wynikające  z  zastosowanej  technologii,  obowiązujących  norm  i  przepisów  i  niezbędne  do 

wykonania przedmiotu zamówienia.  

Z kolei, mając na względzie zapis zawarty w § 4 ust. 2 wzoru umowy (załącznik nr 2 

do  SWZ),  płatność  za  realizację  przedmiotu  Umowy  zostanie  zrealizowana  w  następujący 

sposób:  

a)  I  rata 

po  odebraniu  dokumentacji  projektowej  i  kosztorysowej,  o  której  mowa  w  poz.  1 

Zestawienia  Kosztów  Zadania  (ZKZ)  stanowiącego  załącznik  nr  2  do  Umowy, 

(wynagrodzenie  umowne  ryczałtowe  bez  nadzorów  autorskich),  po  dokonaniu 

protokolarnego  odbioru  przez  strony  dokumentacji  projektowej  i  kosztorysowej  oraz 

uzyskaniu  wszel

kich  niezbędnych  pozwoleń,  uzgodnień  urzędowych  i  certyfikatów 

wyn

ikających z wykonywanej dokumentacji;  

b)  II  rata 

po  dokonaniu  nadzorów  autorskich  na  budowie  –  (20  x  ……  zł  brutto)  –  po 

dokonaniu  odbioru  przez  strony  wykonania  czynności  nadzorów  autorskich  na  terenie 

budowy z zastrzeżeniem § 3 ust. 2 i 3.  

W Zestawieniu 

Kosztów Zadania wykonawca zobowiązany był podać odrębnie cenę 

za  Dokumentację  projektową  i  kosztorysową  wraz  z  decyzjami  administracyjnymi  oraz 

Nadzory  autorskie  podczas  realizacji  budowy  (

20  pobytów).  Z  ZKZ  złożonego  przez 

GRAPH’IT wynika, że wykonanie dokumentacji projektowej i kosztorysowej wraz z decyzjami 

administracyjnymi zostało wycenione na kwotę 1 200 000,00 zł netto (1 476 000,00 zł brutto) 

zaś realizacja nadzoru wyniesie 20 000,00 netto (24 600 zł brutto).  

Zakres  kosztów,  jakie  należy  uwzględnić  przy  wycenie  oferty  bardzo  szczegółowo  i 

precyzyjnie wynika z Opisu przedmiotu zamówienia (stanowiącego Załącznik nr 1 do SWZ), 

a  także  z  §  2  projektu  umowy  i  innych  postanowień  umowy,  w  których  Zamawiający 

jednoznacznie 

zobowiązuje 

wykonawcę 

do 

pokrywania 

kosztów 

określonych 

czynności/działań.  Tymczasem  mając  na  względzie  ceny  zaoferowane  przez  GRAPH’IT 

stwierdzić  należy,  że  nie  jest  możliwe  wykonanie  zamówienia  w  pełni  zgodnie  z 

wymaganiami  zawartymi  w  SWZ  za  wynagrodzeniem  zaoferowanym  przez  tych 

wykon

awców  bez  poniesienia  strat,  a  zatem  poniżej  ponoszonych  kosztów.  Zaoferowana 

przez  tego  wykona

wcę  cena,  jest  rażąco  niska,  nierynkowa,  nieprzystająca  do  realnych 

kosztów jakie należało przyjąć wyceniając prace wchodzące w zakres zamówienia zgodnie z 

wymaganiami zawartymi w SWZ.  

Rażąco odbiega od standardów rynkowych cena za pełnienie nadzoru autorskiego w 

kwocie 24 600 zł brutto. Zamawiający oczekuje, że nadzór będzie pełniony w wymiarze „22 

nadzorów autorskich na placu budowy (w tym 2 pierwsze bezpłatne)”. W przypadku tak dużej 

i  skomplikowanej  inwestycji  należy założyć,  że  uczestnictwo  w  naradach  będzie  zajmowało 

cały  dzień,  wraz  z  dojazdem  na  teren  budowy.  Przy  uwzględnieniu  projektantów  z  7  branż 

(zgodnie z załącznikiem “wykaz osób skierowanych do realizacji przedmiotu zamówienia”) i 

cenie  za  jedną  naradę w  wysokości  1  000  zł  netto,  okazuje  się,  że  wykonawca  GRAPH’IT 

przewidział wynagrodzenie dla projektantów w kwocie maksymalnie 142,86 zł za osobę. Tak 

wyliczone wynagrodzenie nie obejmuje ponadto żadnych kosztów pośrednich, jak np. koszt 

dojazdu,  oraz  zysku  wykonawcy,  oraz  obowiązków,  które  zgodnie  z  przepisami  również  są 

realizowane  przez  nadzór  autorski,  tj.  odpowiadanie  na  liczne  pytania  firm  budowlanych, 

przygotowywanie rozwiązań zamiennych, rozwiązywanie kolizji, przygotowywanie wyjaśnień, 

koordynowanie wszystkich projektantów, udziałem w naradach koordynacyjnych na budowie 

wszystkich  projektantów  biorących  udział  w  procesie  projektowym.  Wynagrodzenie  dla 

projektantów  wyniesie  zatem  nawet  mniej  niż  142,86  zł  tj.  17,86  zł  za  godzinę  pracy 

projektanta czyli poniżej minimalnego wynagrodzenia. Tak określone wynagrodzenie należy 

uznać  za  niezgodne  z  prawem,  a  ponadto  całkowicie  nierealne  i  niepokrywające  kosztów 

wynagrodzenia  projektantów  niezbędnych  do  pełnienia  nadzorów  autorskich.  Projektanci, 

których  dysponowaniem  wykazywali  się  wykonawcy  na  etapie  składania  ofert  to 

wykwalifikowani  specjaliści  z  odpowiednim  doświadczeniem.  Fakt,  że  osoby  takie  nie 

wykonują pracy za stawki  minimalnego  wynagrodzenia (gdyby przyjąć,  że narady  nie będą 

trwały  8  tylko  np.  6  lub  godzin,  wówczas  stawka  godzinowa  nieco  wzrośnie  przekraczając 

próg  minimalnego  wynagrodzenia),  Odwołujący  uznaje  za  fakt  notoryjny.  Odwołujący 

ponadto  podnosi,  iż  z  pewnością  dowodów  na  realizację  nadzorów  w  takich  kwotach 

wykonawca GRAPH’IT nie przedstawił w swoich wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny.  

Wykonawca 

GRAPH’IT zaoferował  ponadto  wykonanie  dokumentacji  projektowej  za 

kwotę 1 200 000 zł netto. Biorąc pod uwagę poziom skomplikowania przyszłej inwestycji, o 

czym  świadczy  sam  fakt  prowadzenia  przedmiotowego  postępowania  w  trybie  dialogu 

ko

nkurencyjnego  oraz  zakres  prac  projektowych,  obejmujący  rozbiórkę  budynku, 

przebudowę  i/lub  nadbudowę,  budowę  budynku  szkolno-dydaktycznego,  budowę 

akademika/int

ernatu,  budowę  hali  sportowej,  parkingu  z  drogami  dojazdowymi,  objęcie 

projektem  zagospodarowan

ia  terenu,  budowę  boisk,  budowę  przyłączy  do  mediów  (pkt  I.1. 

OPZ).  

Ponadto, 

Zamawiający  wymaga,  aby  inwestycja  była  zaprojektowana  tak,  aby 

zapewniała na każdym etapie jej realizacji zachowanie ciągłości działalności dydaktycznej i 

wychowawczej  Liceum.  L

iceum  nie  może  zostać  przeniesione  do  innej  lokalizacji  na  czas 

realizacji  inwestycji  (pkt  I.2.OP

Z).  Powyższe  wskazuje,  że  realizacja  projektu  ma  bardzo 

rozległy  charakter,  nie  jest  to  typowe  wykonanie  dokumentacji  projektowej  dla  budowy 

budynku.  Cena  zaof

erowana  przez  GRAPH’IT  w  żaden  sposób  nie  pokryje  kosztów 

wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Obecne  (inflacja)  ceny  rynkowe  kształtują  się  na 

poziomie  od  180  zł/m2  powierzchni  do  zaprojektowania,  natomiast  dla  projektów 

wykonywanych  w  technologii 

BIM  kształtują  się  od  200  zł/m2  powierzchni  do 

zaprojektowania.  Czas  wykonania  projektów  w  obu  technologiach  jest  podobny.  Warto 

zauważyć,  iż  Zamawiający  pierwotnie  (kwiecień  2022)  oszacował  koszt  wykonania 

zamówienia  na  poziomie  5  360  907,42  zł  brutto)  następnie  (inflacja)  zwiększył  kwotę  do 

poziomu 6 096 447,42 brutto (listopad 2022). Wykonanie projektu za wsk

azaną kwotę przez 

GRAPH’IT  tj.1200  000  stanowi  cenę  rażąco  niską  i  przekładając  tę  cenę  na  ilość  metrów 

kwadratowych  do  zaprojektowania  tj.  15  000  m2  daje  kwot

ę  80  zł/m2,  co  stanowi  cenę 

znacząco odbiegającą od obecnych cen rynkowych, cenę dumpingową, nie realną. Ponadto, 

w  oferowanej  cenie  należy  uwzględnić  koszt  oprogramowania,  utrzymania  biura  i  przede 

wszystkim wykazać zysk na tym zadaniu.  

W celu wykazania, 

że cena na poziomie zaoferowanym przez GRAPH’IT jest rażąco 

niska,  weryfikacji  wymaga  przede  wsz

ystkim,  czy  w  jego  kalkulacji  ujęto  wszelkie  koszty 

niezbędne  do  wykonania  przedmiotowego  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami 

Zamawiającego określonymi w SWZ, a także czy koszty te przyjęto na poziomie rynkowym. 

Odwołujący  nie  ma  jednak  możliwości  odniesienia  się  do  wyjaśnień  udzielonych  przez 

GRAPH’IT  z  uwagi  na  odmowę  ich  udostępnienia  przez  Zamawiającego.  W  konsekwencji 

Odwołujący nie zna rzeczywistego kosztorysu GRAPH’IT.  

W  przedmiotowym  stanie  faktycznym,  w  przypadku  oferty  GRAPH’IT,  zaistniało 

ustawowe 

domniemanie  rażąco  niskiej  ceny,  bowiem  cena  brutto  oferty  GRAPH’IT  jest 

niższa  o  ponad  ustawowe  30%  od  szacunkowej  wartości  zamówienia  powiększonej  o 

podatek 

VAT  ustalonej  przez  Zamawiającego  przed  wszczęciem  postępowania,  zaś 

Zamawiający  wezwał  GRAPH’IT  do  złożenia  wyjaśnień.  W  takiej  sytuacji  jedynie  złożenie 

wyjaśnień obalających domniemanie zaoferowania przedmiotu zamówienia po cenie rażąco 

niskiej mogło uchronić tego wykonawcę przed odrzuceniem oferty. Wykonawca, wezwany do 

wyjaśnień  zaoferowanej  ceny,  musi  wykazać,  że  w  odniesieniu  do  przedmiotu  zamówienia 

dokonana  przez  niego  wycena  zamówienia  obejmuje  wszystkie  jego  elementy  i  odpowiada 

rynkowej  wartości  zamówienia  z  uwzględnieniem  warunków  dostępnych  danemu 

wykonawcy.  Odwołujący  został  pozbawiony  możliwości  zapoznania  się  i  zweryfikowania 

rzetelności wyjaśnień udzielonych przez GRAPH’IT. Jednakże wobec faktu, iż zaoferowana 

przez  GRAPH’IT  cena  nie  może  być  ceną  realną,  nie  pokrywa  bowiem  kosztów,  które 

musiały zostać przyjęte, a nie ma możliwości obniżenia tych kosztów w tak istotny sposób, 

Odwołujący  zakłada,  iż  Zamawiający  dokonał  oceny  udzielonych  wyjaśnień  z  naruszeniem 

przywołanych przepisów Pzp.  

Po

dkreślenia  wymaga  jednak,  że  GRAPH’IT  zaoferował  cenę  o  72%  niższą  niż 

szacunkowa wartość zamówienia. Cena oferty tego wykonawcy jest również niższa o 48,3% 

od  średniej  arytmetycznej  złożonych  ofert.  Biorąc  pod  uwagę  również  wartość  złożonych 

ofert należy wskazać, że GRAPH’IT zaoferował wykonanie przedmiotu zamówienia o 2 164 

800 zł mniej niż Odwołujący oraz o 3 852 400 zł mnie niż TPF. Powyższe porównanie cen 

wskazuje  na  rażące  zaniżenie  ceny  oferty  GRAPH’IT.  Tak  skrajne  różnice  pozwalają  na 

wysnucie tezy, 

że nie istnieją obiektywne okoliczności pozwalające na obniżenie ceny do tak 

niskiego poziomu. W

ykonawca GRAPH’IT w zaoferowanej cenie nie mógł zatem uwzględnić 

rynkowych kosztów wykonania zamówienia.  

Zauważyć  należy,  że  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  powinny  być  konkretne  i 

wyczerpujące,  powinny  odnosić  się  do  konkretnych  wartości  ekonomicznych.  Natomiast 

ogólne  twierdzenia  dotyczące  np.  posiadanego  doświadczenia  lub  zasobów  personalnych, 

bliskości  bazy  sprzętowej,  posiadanie  wiedzy  i  zdolności  organizacyjnych  itd.  nie  mogą 

zostać  uznane  za  spełniające  wymóg  konkretności.  Wyjaśnienia  powinny  również  być 

kompletne,  a  zatem  na  ich  podstawie  zamawiający  powinien  móc  ocenić,  czy  wykonawca 

uwzględnił  w  cenie  oferty  wszystkie  istotne  pozycje  kosztowe.  Wyjaśnienia  składane  przez 

specjalizujący  się  w  danej  branży  podmiot  nie  mogą  bowiem  opierać  się  na  ogólnych 

deklaracjach  i 

zapewnieniach  wykonawcy,  mających  na  celu  wywrzeć  na  zamawiającym 

wrażenie,  jakoby  cena  oferty  została  skalkulowana  w  sposób  rzetelny  i  prawidłowy. 

Wyjaśnienia  wykonawcy  powinny  zawierać  jednoznaczne  informacje,  przekładające  się  na 

uchwytne  i  wymierne  war

tości  ekonomiczne,  co  powinno  zostać  poparte  adekwatnymi  i 

wiarygodnymi  dowodami,  ponieważ  brak  udowodnienia  realności  ceny  winno  bezwzględnie 

skutkować odrzuceniem oferty5.  

Wobec  wykonawcy  GRAPH’IT  z  pewnością  nie  zachodzą  żadne  szczególne 

okoliczności  właściwe  tylko  temu  wykonawcy,  które  pozwalają  wycenić  przedmiot 

zamówienia  na  aż  tak  rażąco  niskim  poziomie.  Jak  wskazano  powyżej,  ogromną  część 

kosztów  wykonania  zamówienia  stanowią  koszty  pracy  specjalistów  –  projektantów  i 

inżynierów, które nie mogą być oparte nawet o minimalne stawi wynagrodzenia, gdyż realne 

wynagrodzenie takich osób jest zdecydowanie wyższe.  

Podsumowując,  w  związku  z  tym,  że  cena  zaproponowana  przez  GRAPH’IT  w 

sposób skrajny odbiega od wartości szacunkowej zamówienia, a także nie pokrywa kosztów 

wynikających z opisu przedmiotu zamówienia i realiów rynkowych należy uznać, iż złożona 

przez tego wykonawcę oferta zawiera rażąco niską cenę. Cena te jest zarówno nierealna, jak 

i  uniemożliwia  prawidłowe  wykonanie  zamówienia  oraz  godzi  w  podstawowe  zasady 

uczciwej  konkurencji.  Stąd  też  oferta  tego  wykonawcy  powinna  zostać  odrzucona  na 

podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp.  

Ad. Zarzut naruszenia uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców  

Całokształt wskazanych wyżej w uzasadnieniu okoliczności wskazuje jednoznacznie, 

że  Zamawiający  naruszył  reguły  równego  traktowania  wykonawców  i  uczciwej  konkurencji. 

W stosunku do wykonawcy GRAPH’IT Zamawiający nie dokonał prawidłowej oceny oferty, a 

jednocześnie  odmówił  udostępnienia  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  uniemożliwiając  ocenę 

rzetelności  kalkulacji  ceny  GRAPH’IT.  Pominięcie  przez  Zamawiającego  tych  istotnych 

okoliczności,  na  które  wskazuje  w  odwołaniu  Odwołujący,  prowadzi  do  zachwiania 

równowagi  konkurencyjnej  w  postępowaniu,  zamówienie  bowiem  otrzymuje  wykonawca, 

którego  oferta  powinna  zostać  odrzucona.  Takie  działanie  wprost  narusza  również 

dyspozycję art. 17 ust. 2 Pzp, zgodnie z którą zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy 

wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.  

Z  ostrożności,  Odwołujący  wskazał,  iż  z  uwagi  na  odmowę  dostępu  do  wyjaśnień 

GRAPH’IT  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny,  w  swoim  stanowisku  dotyczącym  zarówno 

zarzutu  rażąco  niskiej  ceny  oferty  GRAPH’IT,  jak  i  zaniechania  odtajnienia  informacji 

zastrzeżonych przez GRAPH’IT jako tajemnica przedsiębiorstwa, nie był w stanie odnieść się 

do  kwestii  w  zawartych  tych  dokumentach  i  wykazać,  że  konkretne  elementy  treści  tych 

dokumentów lub załączników do nich nie spełniają przesłanek tajemnicy przedsiębiorstwa i – 

odpowiednio 

– świadczą o nierzetelności wyceny oferty i nierealności zaoferowanej ceny. Z 

tego też powodu zarzuty w odwołaniu mogły zostać sformułowane jedynie ogólnie, odnosić 

się w  głównej mierze  do  kwestii  prawnych  oraz opierać  na  domysłach.  Jak podkreśliła KIO 

m.in.  w  wyroku  z  dnia  23.02.2022  r.  (sygn.  ak

t,  KIO  290/22,  KIO  291/22),  nie  można  na 

niekorzyść Odwołującego rozstrzygać  pewnego,  naturalnego  w  tych okolicznościach,  braku 

w  zarzutach  odniesienia  się  do  konkretnych  okoliczności  faktycznych  związanych  z  tą 

treścią, które musiałyby się w nich znaleźć, gdyby treść dokumentu wraz z załącznikami była 

Odwołującemu znana. 

Wykonawca 

TPF Sp. z o.o. zgłosił przystąpienie  do postępowania odwoławczego po 

stronie 

odwołującego, wnosząc o uwzględnienie odwołania. 

Wykonawca GRAF’IT Sp. z o.o. zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego 

po  stronie 

zamawiającego.  Przystępujący  wniósł  o  oddalenie  odwołania.  Swoje  stanowisko 

przedstawił w piśmie procesowym z dnia 21 grudnia 2022 r. 

P

rzystępujący  zwrócił  uwagę  na  wadliwość  złożonego  wraz  z  odwołaniem 

pełnomocnictwa  Odwołującego  udzielonego  r.pr  A.  M.,  która  w  imieniu  Odwołującego 

podpisała i złożyła odwołanie. Pełnomocnictwo to zostało podpisane elektronicznie przez:  

1. w imieniu konsorc

janta „A. P. Architekci Sp. z o.o.” przez p. I. A., zgodnie z załączonym do 

odwołania odpisem z KRS, umocowanym co samodzielnej reprezentacji Spółki - za pomocą 

kwalifikowanego podpisu elektronicznego  

oraz  

2.  w  imieniu konsorcjanta „FS&P  Arcus”  Sp.  z  o.o.”  przez umocowanych,  zgodnie z 

załączonym do odwołania odpisem z KRS. do łącznej reprezentacji członków zarządu : p. A. 

M.  - 

za  pomocą  kwalifikowanego  podpisu  elektronicznego  i  p.  D.  L.  M.  -  za  pomocą 

elektronicznego podpisu zaufanego.  

W ocenie Odwołującego, taki stan rzeczy oznacza, że przedmiotowe pełnomocnictwo 

jest wadliwe w rozumieniu 

Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 

r. w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych 

dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o 

udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz.U. 2020 poz. 2452), które stanowi:  

w 

§ 7 ust. 1. „Podmiotowe środki dowodowe, w tym oświadczenie, o którym mowa w art. 117 

ust.  4  ustawy,  oraz zobo

wiązanie podmiotu udostępniającego zasoby, przedmiotowe środki 

dowodowe,  dokumenty,  o  których  mowa  w  art.  94  ust.  2  ustawy,  niewystawione  przez 

upoważnione  podmioty,  oraz  pełnomocnictwo  przekazuje  się  w  postaci  elektronicznej  i 

opatruje  się  kwalifikowanym  podpisem  elektronicznym,  a  w  przypadku  postępowań  lub 

konkursów o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, 

podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.  

w 

§  7  ust.  2.  „W  przypadku  gdy  podmiotowe  środki  dowodowe,  w  tym  oświadczenie,  o 

którym  mowa  w  art.  117  ust.  4  ustawy,  oraz  zobowiązanie  podmiotu  udostępniającego 

zasoby,  przedmiotowe  środki  dowodowe,  dokumenty,  o  których  mowa  w  art.  94  ust.  2 

ustawy,  niewystawio

ne  przez  upoważnione  podmioty  lub  pełnomocnictwo,  zostały 

sporz

ądzone  jako  dokument  w  postaci  papierowej  i  opatrzone  własnoręcznym  podpisem, 

przekazuje się cyfrowe odwzorowanie tego dokumentu opatrzone kwalifikowanym podpisem 

elektronicznym,  a  w  przypadku 

postępowań  lub  konkursów,  o  wartości  mniejszej  niż  progi 

unijne,  kwalifikowanym  podpisem  elektronicznym,  podpisem  zaufanym  lub  podpisem 

osobistym,  poświadczającym  zgodność  cyfrowego  odwzorowania  z  dokumentem  w  postaci 

papierowej.”  

P

onieważ  przedmiotowe  postępowanie  jest  o  wartości  wyższej  niż  progi  unijne, 

pełnomocnictwo  załączone  do  odwołania  jest  wadliwe,  gdyż  wszystkie  3  osoby  powinny 

posłużyć  się  wyłącznie  kwalifikowanym  podpisem  elektronicznym,  co  nie  zaszło,  a  tym 

samym  odwołanie  nie zostało złożone  w  terminie  skutecznie  i  z  tego  powodu  powinno  być 

odrzucone. 

Pr

zystępujący  wskazał,  że  Zamawiający  otrzymał  od  Odwołującego  jedynie  kopię 

odwołania – skan pdf bez oryginalnego pełnomocnictwa w formie elektronicznej, co sprawia 

że  co  najmniej  kopia  odwołania  jest  nie  zgodna  z  jego  oryginałem  złożonym  do  KIO  i/lub 

zawie

ra  również  wadliwe  pełnomocnictwo,  co  jest  kolejnym  argumentem  za  odrzuceniem 

odwołania  z  powodu  braku  przekazania  kopii  odwołania  tożsamej  z  oryginałem 

Zamawiającemu (p. KIO 3192/22), ewentualnie przekazania Zamawiającemu kopii odwołania 

podpisanej przez 

osoby nie umocowane skutecznie do tej czynności. 

Niezależnie  od  wyżej  wymienionych  powodów  konieczności  odrzucenia  odwołania 

Przystępujący  stoi  na  stanowisku,  że  wszelkie  zarzuty  stawiane  Zamawiającemu  w 

odwołaniu są bezpodstawne i niepoparte argumentacją czy dowodami, które powinien złożyć 

Odwołujący, w związku z czym Przystępujący wniósł o oddalenie odwołania w całości. 

Zamawiający,  pismem  z  dnia  22  grudnia  2022  r.  złożył  odpowiedź  na  odwołanie. 

Zamawiający  zgodził  się  w  części  z  podniesionymi  zarzutami  Odwołującego  i  tym  samym 

wn

iósł o:  

1)  umorzenie  postępowania  w  części  dotyczącej  zarzutów  uwzględnionych  przez 

Zamawiającego,  

2) oddalenie odwołania w części dot. zarzutów nieuwzględnionych przez Zamawiającego,  

3) obciążenie Odwołującego kosztami postępowania.  

Zamawiający  odnosząc  się  kolejno  do  poszczególnych  zarzutów  zawartych  w  odwołaniu 

przedstawił następujące stanowisko:  

1) Zarzut zaniechania odtajnienia wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny  

Zamawiający nie uwzględnił zarzutu.  

Przedstawione  przez  f

irmę  GRAPH’IT  wyjaśnienia  dotyczące  rażąco  niskiej  ceny 

spełniają  warunki,  umożliwiające  uznanie  ich  za  tajemnicę  przedsiębiorstwa  w  rozumieniu 

ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W przedmiotowych 

wyjaśnieniach (i załącznikach do nich) wykonawca określił zastosowaną metodę, w oparciu o 

którą  dokonał  kalkulacji  ceny,  wynikającą  bezpośrednio  z  posiadanego  doświadczenia  w 

zakresie  realizacji  tożsamych  usług  dla  kontraktów  podobnych  lub  doświadczenia  w  tym 

zakresie perso

nelu, którym dysponuje do realizacji rzeczonej usługi.  

Posiadane  doświadczenie  oraz  wiedza  zatrudnionego  personelu  umożliwia 

w

ykonawcy  kalkulację  ceny  na  odpowiednim  poziomie  rynkowym,  umożliwiającym 

pozyskanie  zamówienia  oraz  jego  realizację  zgodnie  z  wymaganiami  Zamawiającego.  W 

ocenie  Zamawiającego,  zastrzeżone  informacje  mają  charakter  organizacyjny,  techniczny 

oraz  handlowy 

o  znacznej  wartości  gospodarczej  dla  wykonawcy.  Potwierdzają  również 

szczególną  wiedzę  wykonawcy,  która  zapewnia  mu  przewagę  konkurencyjną  na  rynku. 

Ujawnienie  ww.  informacji  grozi  wykonawcy  poniesieniem  realnej  szkody,  narusza  interes 

wykonawcy  związany  z  jego  pozycją  na  rynku  konkurencyjnym,  wpływając  na  możliwość 

realnego i uczciwego konkurowania z innymi wykonawcami w toku ubieg

ania się o udzielenie 

innych zamówień obejmujących taki sam lub zbliżony przedmiot.  

Uzasadnionym jest uznanie, iż wiedza, co do okoliczności właściwych konkurentom, 

ma istotny wpływ na uzyskanie kolejnych zamówień, ze względu na możliwość zaoferowania 

kon

kurencyjnej  ceny.  Poza  tym  nowatorska  wiedza  wykonawcy  umożliwia  mu  obniżenie 

ceny  z  jednoczesną  sprawną  i  należytą  realizacją  zamówienia,  co  umacnia  jego  przewagę 

konkurencyjną w stosunku do pozostałych wykonawców, pod warunkiem jednak, że wiedza 

jest tyl

ko jemu dostępna.  

Zastrzeżone  informacje  ujawniają  również  relacje  handlowe  wykonawcy,  z  którymi 

wykonawca  współpracuje  przy  realizacji  usług  takich,  jak  objęte  przedmiotem  zamówienia. 

Wykonawca  wskazał  na  utrwalony  w  orzecznictwie  KIO  i  w  praktyce  postępowań  o 

udzielenie zamówienia publicznego pogląd, co do poufnego charakteru tej części wyjaśnień 

rażąco  niskiej  ceny,  która  zawiera  listę  czynników  cenotwórczych,  jak  również  informacje 

dotyczące właściwego danemu wykonawcy sposobu obliczania ceny oferty oraz wykonania 

zamówienia,  w  szczególności  zaś  -  kalkulacji  i  dowodów  załączanych  do  wyjaśnień  – 

orzeczenie KIO 654/22 z dnia 25.03.2022 r.  

Fakt pozostawania przez podmioty prywatne w relacjach handlowych oraz informacje 

ujawniające  elementy  ich  współpracy  mają  charakter  handlowy  i  organizacyjny 

przedsiębiorstwa  oraz  mogą  stanowić  tajemnicę  przedsiębiorstwa  w  rozumieniu  przepisów 

u

.z.n.k. Ujawnienie takich informacji, które pozornie mogą wydawać się mało istotne, może 

potencjalnie  wpłynąć  na  zaburzenie  konkurencji,  zwłaszcza  na  rynkach  o  wąskiej 

specjalizacji,  w  których  o  przewadze  konkurencyjnej  danego  podmiotu  mogą  decydować 

konkr

etne relacje biznesowe. Fakt ujawnienia takich relacji może stanowić cenną informację 

dla  konkurentów,  którzy  podejmując  działania  zmierzające  do  zmiany,  czy  też  zaburzenia 

tych relacji, mogą wpłynąć na aktualną pozycję rynkową danego podmiotu, który wcześniej 

informacje te utrzymywał w poufności. KIO 991/22 – wyrok KIO z dnia 09.05.2022 r.  

W  ocenie  Zamawiającego,  firma  GRAF’IT  nie  dokonała  zastrzeżenia  w  sposób 

nieuprawniony, mający na celu jedynie utrudnienie uczciwej konkurencji. Skorzystała jedynie 

z 

u

stawowego  prawa  do  zastrzeżenia  określonych  informacji  jako  tajemnicy 

przedsiębiorstwa.  W  sposób  skuteczny  i  prawidłowy  dokonała  ww.  zastrzeżenia. 

Zamawiający zwrócił uwagę na orzeczenie KIO nr 654/22 dotyczące postępowania, w którym 

firma  GRAPH

’IT  uczestniczyła  jako  przystępujący  po  stronie  Zamawiającego.  Izba  w 

przedmiotowym postępowaniu oddaliła odwołanie uznając racje firmy GRAPH’IT, zarówno w 

zakresie  prawidłowości  zastrzeżenia  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny,  jak  i 

nieuznania  twierdzeń  odwołującego,  że  przystępujący  zastrzegł  informacje  jedynie  w  celu 

uniemożliwienia innym wykonawcom kontroli.  

2)  Zarzut zaniechania o

dtajnienia wyjaśnień w sprawie wykazów w ramach kryteriów oceny 

ofert  Zamawiający  uznaje  zarzut  w  części  i  zobowiązuje  się  do  odtajnienia  części 

dokumentów. 

Zamawiający  oświadczył,  że  nie  uznaje  za  zasadne  utrzymanie  w  tajemnicy 

zawartych  w  wykazach nazwis

k i uprawnień projektantów, treści uzasadnienia zastrzeżenia 

informacji, natomiast uznaje za zasadne utrzymanie w tajemnicy części wykazów w zakresie 

dotyczącym  projektów  zrealizowanych  na  rzecz  inwestora,  dowodów  dołączonych  do 

uzasadnienia  tj.  polityki  o

chrony  tajemnicy  przedsiębiorstwa,  umowy  o  zachowaniu  w 

poufności  informacji  z  dnia  20.04.2022r.  oraz  umowy  o  zachowaniu  poufności  z  dnia 

12.09.2019r.  

Zamawiający  wyjaśnił,  że  dokonując  ponownej  analizy  złożonych  w  postępowaniu 

dokumentów  w  zakresie  kryteriów  oceny  ofert  –  załącznik  nr  4  i  nr  5  do  SWZ:  „Wykaz  w 

ramach  kryterium:  doświadczenie  zespołu  projektowego”  i  „Wykaz  w  ramach  kryterium: 

dodatkowego doświadczenie członków zespołu projektowego” uznaje zarzut za uzasadniony 

w części i zobowiązuje się do odtajnienia części informacji zawartych w tych dokumentach:  

Informacje zawarte w ww. dokumentach dotyczące nazwisk i uprawnień projektantów 

zostały zastrzeżone niezasadnie, gdyż wykonawca GRAPH’IT nie udowodnił, że zastrzeżone 

informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 

kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji.  Wykonaw

ca  zastrzegł  dokumenty, 

zawierające  informacje,  które  na  wcześniejszym  etapie  postępowania,  w  celu  wykazania 

spełnienia  warunków  udziału  w  postępowaniu  zostały  przedłożone  Zamawiającemu  i  nie 

zostały  zastrzeżone  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa.  Tym  samym  utraciły  walor  informacji 

poufnej,  stały  się  jawne,  dostępne  i  nie  ma  podstaw  do  ich  ochrony  jako  tajemnicy 

przedsiębiorstwa.  

Nie

zależnie od powyższego wykonawca zastrzegł jako całość nie tylko same wykazy, 

ale również uzasadnienie niniejszego zastrzeżenia, traktując jako tajemnicę przedsiębiorstwa 

całe dokumenty, a nie poszczególne informacje, co w świetle utrwalonego orzecznictwa jest 

niedopuszczalne.  Nie  wykazał  również,  że  przedstawione  w  dokumentach  informacje  mają 

dla  niego  konkretną  wartość  gospodarczą.  Samo  ogólne  powołanie  się  na  argument 

dotyczący  możliwości  podkupienia  „pracowników”  bez  szczegółowego  uzasadnienia  i 

dowodu 

na takie zagrożenie również nie może być uznane za wystarczające do przyjęcia za 

spełnioną przesłankę określenia wartości gospodarczej zastrzeżonej informacji.  

Problematyka  wykazu  osób,  które  będą  realizowały  zamówienie  jako  tajemnicy 

przedsiębiorstwa  była  już  wielokrotnie  analizowana  przez  KIO,  przykładowo  w  wyroku  z 

24.05.2019 r., KIO 860/19. W ocenie Izby nie wystarczy stwierd

zenie, że dana informacja ma 

charakter  techniczny,  technologiczny  czy  organizacyjny,  ale  musi  ona  także  przedstawiać 

pewną wartość gospodarczą dla wykonawcy właśnie z tego powodu, że pozostanie poufna. 

Zgodnie z zasadą jawności, wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego 

powinni liczyć się z tym, że ich oferty co do zasady będą jawne, w szczególności w zakresie, 

w 

jakim  będą  podlegały  ocenie  co  do  spełnienia  warunków  udziału  w  postępowaniu, 

zgodności  oferowanego  świadczenia  z  wymaganiami  zamawiającego  oraz  w  ramach 

kryteriów  oceny ofert.  Wartość  gospodarcza powinna mieć wymiar  obiektywny,  co  oznacza 

że  samo  przekonanie  o  wartości  posiadanych  przez  danego  wykonawcę  informacji  jest 

niewystarczające.  Na  uwagę  zasługuje  również  wyrok  KIO  z  dnia  13.04.2021  r.  sygn.  akt: 

Niezależnie  od  powyższego  Zamawiający  zwrócił  uwagę  na  fakt,  że  osoby  te 

(projektanci)  w  ramac

h  realizacji  przedmiotu  zamówienia,  zostaną  wymienione  zarówno  w 

zawartym  kontrakcie,  jak  również  publicznie  dostępnej  dokumentacji  projektowej  po  jej 

opracowaniu,  która  zostanie  udostępniona  nieograniczonemu  kręgowi  osób  w  ramach 

postępowania na roboty budowlane. 

Na etapie realizacji robót osoby te, jako pełniące nadzór autorski, zostaną ujęte w umowie z 

zamawiającym i dzienniku budowy dla tej inwestycji.  

Uzasadniając  przesłankę  dotyczącą  zapewnienia  ochrony  informacjom  poufnym 

w

ykonawca  wskazał,  że  jest  w  firmie  tylko  jedna  osoba,  która  jest  odpowiedzialna  za 

przygotowanie  oferty.  Dodatkowym  zabezpieczeniem  przed  ujawnieniem  informacji  jest  ich 

szyfrowanie,  korzystanie  z  jednego  adresu  e-mail,  posiadanie  stosowny

ch  systemów 

teleinformatycznych  czy  też  działania  prawne,  a  także  wprowadzenie  w  firmie  Polityki 

ochrony  tajemnicy  przedsiębiorstwa  i  posiadanie  Certyfikatów  Bezpieczeństwa 

Przemysłowego.  W  ocenie  Zamawiającego,  nie  są  to  środki,  które  dają  rękojmię 

zabezpieczenia  informacji  poufnych  przed  ich  nieu

prawnionym  ujawnieniem.  Wątpliwości 

budzi  możliwość  sporządzenia  oferty  jedynie  przy  udziale  jednej  osoby.  Wydaje  się 

oczywiste, że tego typu przedsięwzięcie realizuje cały zespół, a nie jedna osoba.  

Co  do  posiad

anych  systemów  informatycznych,  zdaniem  Zamawiającego,  obecnie 

każdy  z  przedsiębiorców  tego  rodzaju  systemy  posiada.  Skuteczność  tych  systemów  pod 

względem  ochrony  informacji  powinna  być  raczej  wykazywana  poprzez  opisanie 

stosowanych  procedur  przyznawania 

uprawnień,  procedur  dostępu  do  poszczególnych 

informacji,  czy  stosowanie  zabezpieczeń  przeciwko  ewentualnym  atakom  jako  konkretnej 

procedury  postępowania  z  informacją  stanowiącą  tajemnicę  przedsiębiorstwa,  czego 

wykonawca nie wykazał.  

Posiadanie  przez  fir

mę  Świadectwa  Bezpieczeństwa  Przemysłowego  nie  ma 

przełożenia  na  ochronę  tajemnicy  przedsiębiorstwa,  gdyż  służy  do  ochrony  informacji 

niejawnych, natomiast Polityka ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa zobowiązuje jedynie jego 

pracowników do zachowania poufności, co w sytuacji korzystania z personelu zewnętrznego 

nie  spełnia  swojej  roli.  Treść  uzasadnienia  zastrzeżenia  informacji  zawiera  zdaniem 

Zamawiającego informacje ogólne, nie mające charakteru informacji poufnych.  

Zamawiający  uznał  za  zasadne  utrzymanie  w  tajemnicy  części  ww.  wykazów  w 

zakresie 

dotyczącym  projektów  zrealizowanych  na  rzecz  inwestora,  z  którym  wykonawca 

zawarł  i  dołączył  jako  dowód  do  wyjaśnień,  politykę  ochrony  tajemnicy  przedsiębiorstwa, 

umowy o zachowaniu w poufności informacji z dnia 20.04.2022r. oraz umowy o zachowaniu 

poufno

ści  z  dnia  12.09.2019  r.  Wskazane  w  Wykazach  projekty  dotyczą  zamówień 

realizowanych w związku z planowanymi inwestycjami zagranicznymi o znaczącej wartości, 

które wymagają złożonych relacji biznesowych.  

3) Zarzut zaniechania odrzucenia oferty pomimo zaof

erowania rażąco niskiej ceny  

Zamawiający nie uwzględniał zarzutu.  

W  toku  postępowania  Zamawiający  przeprowadził  postępowanie  wyjaśniające 

dotyczące rażąco niskiej ceny w celu potwierdzenia, że zaoferowana przez wykonawcę cena 

jest  realna,  wiarygodna  i  za

pewni  prawidłowe  wykonanie  przedmiotu  zamówienia.  W 

przedmiotowym  postępowaniu  GRAPH’IT  w  sposób  nie  budzący  wątpliwości  wyjaśnił 

metodologię kalkulacji ceny oferty, czym wykazał, że poszczególne elementy składowe ceny 

oferty są realne i wiarygodne. 

Zamawi

ający  uznał  za  wiarygodną  metodologię  wyceny  prac  projektowych.  Przyjęta 

przez  w

ykonawcę  stawka  roboczogodziny  od  47,62  zł  do  148,81  zł  przy  wynagrodzeniu 

miesięcznym  dla  projektanta  od  8.000  zł  do  25.000  zł  miesięcznie  została  przyjęta  na 

poziomie rynkowy

m. Poparcie tej tezy wynika również z Raportu opracowanego przez Hays 

Poland za 2021: „Wynagrodzenia architektów zależą oczywiście od wielu czynników, jak staż 

pracy,  doświadczenie  czy  stanowisko.  Miesięczne  zarobki  starszego  architekta  (architekta 

prowadz

ącego),  zatrudnionego  w  biurze  projektowym  na  pełen  etat,  kształtują  się  na 

przykład  na  poziomie  10-17  tys.  zł  brutto.  Najczęściej  oferowane  wynagrodzenie  na  tym 

stanowisku  wynosi  14  tys.  zł.  Nieco  mniej  zarabia  szeregowy  pracownik  biura,  architekt  z 

doświadczeniem  w  realizacji  wszystkich  faz  projektowych.  Ten  może  liczyć  na 

wynagrodzenie  od  6  tys.  do  13  tys.  zł  miesięcznie,  przy  czym  zwykle  otrzymuje  8  tys.  zł. 

Podobnie  zarabia  architekt  z  doświadczeniem  pracy  w  środowisku  BIM  (Archicad,  Revit): 

minimalna 

płaca architekta na tym stanowisku wynosi 6 tys. zł, maksymalna – 12 tys. zł, ale 

najczęściej oferowana jest pensja w wysokości 7,5 tys. zł brutto. Najmniej zarabia młodszy 

architekt, od 3 do 7 tys. zł, choć zwykle dostaje on 5 tys. zł brutto.”  

Wiarygodne 

są  również  pozostałe  składniki  wynagrodzenia  oraz  przyjęte  nakłady 

rzeczowe. 

Zamawiający  dokonał  dodatkowo  analizy  wartości  ofert  w  podobnych 

postępowaniach  na  realizację  dokumentacji  projektowej,  która  wykazała,  że  zaoferowana 

przez  GRAPH

’IT  cena  ofertowa  nie  odbiega  od  wartości  rynkowych.  Za  dowód  mogą 

posłużyć:  pierwsze  postępowanie  przeprowadzone  przez  WAT  na  wybór  wykonawcy 

„Opracowanie  dokumentacji  projektowej  i  kosztorysowej  na  budowę  kompleksu 

dydaktyczneg

o  WAT”  (postepowanie  w  trybie  podstawowym  -  unieważnione  w  związku  z 

zarzutem  Izby  Architektów  RP  dotyczący  nieprawidłowego  wyliczenia  planowanej  wartości 

prac  projektowych)  oraz 

postępowanie  na  „Opracowanie  dokumentacji  projektowej  i 

kosztorysowej  na  budo

wę  Centrum  Innowacji  Cyberbezpieczeństwa  Wydziału  Cybernetyki 

(postepowanie prowadzone w trybie podstawowym).   

Powyższe  przykłady  wskazują  na  wartości  za  jakie  wykonawcy  są  w  stanie 

zrealizować takie lub zbliżone zakresem rzeczowym zamówienie, co wskazuje na niezgodne 

z  prawdą  powołanie  się  Odwołującego  na  zaniżenie  wartości  oferty  GRAPH’IT  w  stosunku 

do cen rynkowych.  

Zamawiający wyjaśnił, że dokonując wyceny planowanej wartości prac projektowych 

oparł się na metodologii zgodnej z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 

20  grudnia  2

021  r.  w  sprawie  określenia  metod  i  podstaw  sporządzania  kosztorysu 

inwestorskiego,  obliczania  plan

owanych  kosztów  prac  projektowych  oraz  planowanych 

kosztów  robót  budowlanych  określonych  w  programie  funkcjonalno-użytkowym  przyjmując 

kategorię  złożoności  obiektu  -  IV.  Szacowana  kwota  podana  przez  Zamawiającego,  którą 

wskazuje Odwołujący jako jeden  z  argumentów na  potwierdzenie wywodzonej  przez siebie 

tezy  o  rażąco  niskiej  cenie  oferty  GRAPH’IT,  nie  stanowi  w  opinii  Zamawiającego  wartości 

rynkowej, za którą ewentualny wykonawca jest w stanie zrealizować przedmiot zamówienia. 

W

artość oferty GRAPH’IT w opinii Zamawiającego, nie stanowi rażąco niskiej ceny.  

4) Zarzut naruszenia uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców  

Zamawiający nie uwzględnił zarzutu.  

Wobec uznania w części zarzutów powyżej i zobowiązania się do odtajnienia części 

dokumentów, Zamawiający uznał zarzut za bezzasadny. Odtajnienie ww. dokumentów daje 

wykonawcom  możliwość  zapoznania  się  z  argumentacją  w  nich  zawartą,  a  stanowiącą 

pod

stawę wyboru oferty. Zamawiający, zgodnie z art. 18 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 11 wrześnie 

2019 r. - 

Prawo zamówień publicznych wyłączył jawność dokumentów, które firma GRAPH’IT 

prawidłowo  zastrzegła  w  postępowaniu,  jako  objęte  tajemnicą  przedsiębiorstwa.  Uznał,  że 

ww. dokumenty spełniają wszystkie ustawowe przesłanki, dające podstawę do ich utajnienia, 

a 

czynności  firmy  GRAPH’IT  podjęte  w  celu  wyłączenia  ich  jawności  były  prawidłowe  i 

skuteczne. Po otrzymaniu odwołania, Zamawiający ponownie dokonał analizy zastrzeżonych 

dokumentów,  w  następstwie  czego  część  z  nich  zobowiązuje  się  odtajnić.  Działania 

Zamaw

iającego  prowadzone  były  zgodnie  z  obowiązującymi  przepisami  i  wynikającymi  z 

nich zasadami. Na żadnym etapie postępowania nie doszło do naruszenia zasady uczciwej 

konkurencji i równego traktowania wykonawców. Wobec powyższego zarzut należy uznać za 

bezpodstawny. 

Przystępujący  GRAPH’IT  Sp.  z  o.o.  oświadczył  w  toku  posiedzenia,  że  nie  zgłasza 

sprzeciwu wobec uwzględnienia przez Zamawiającego w części zarzutów odwołania. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  uwzględniając  dokumentację  postępowania,  dokumenty 

zgromadzone  w  aktach  sprawy  i  wyjaśnienia  złożone  przez  strony  i  uczestników 

postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje: 

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie w części. 

Izba  stwierdzi

ła,  że  Odwołujący  wykazał  posiadanie  legitymacji  uprawniającej  do 

wniesienia odwołania, stosownie do dyspozycji art. 505 ust. 1 Pzp.  

Izba  uznała  za  skuteczne  przystąpienia  wykonawcy  Graph’it  Sp.  z  o.o.  do 

postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego  oraz  wykonawcy  TPF  Sp.  z  o.o. 

p

rzystępującego do postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego. 

Izba  nie uwzględniła wniosku  Przystępującego GRAPH’IT  o odrzucenie  odwołania z 

uwagi  na  wadliwość  pełnomocnictwa  załączonego  do  odwołania.  Wskazane  przez 

Przystępującego przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 30.12.2020r. w sprawie 

sposobu  sporządzania  i  przekazywania  informacji  oraz  wymagań  technicznych  dla 

dokumentów  elektronicznych  oraz  środków  komunikacji  elektronicznej  w  postępowaniu  o 

udzielenie  zamówienia  publicznego  lub  konkursie  (par.  7  ust.  1  i  par.  7  ust.  2)  dotyczą 

dokumentów składanych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, nie dotyczą 

natomiast postępowania odwoławczego, które ustawa reguluje odrębnie. Zgodnie z art. 508 

Pzp,  odwołanie  może  być  wniesione  w  formie  elektronicznej  bądź  pisemnej.  W  przypadku 

formy  elektronicznej  wymagany  jest  podpis  elektroniczny  kwalifikowany 

bądź  podpis 

zaufany. Obie te formy są dopuszczalne, zgodnie natomiast z art. 99 § 1 k.c., w przypadku, 

gdy  do  czynności  prawnej  wymagana  jest  szczególna  forma,  tak  jak  w  tym  przypadku, 

zgodnie  z  art.  508  Pzp,  forma  pisemna  lub  elektroniczna,  to 

pełnomocnictwo  powinno  być 

złożone  w  takiej  samej  formie.  Ponadto,  Zamawiający  otrzymał  odwołanie  przesłanemu 

przez Odwołującego w formie elektronicznej, tj. oryginał odwołania wraz z pełnomocnictwem. 

Bezpodstawne  jest  zatem  twierdzenie  Przystępującego,  że  kopia  odwołania  została 

przekazana w formie pliku PDF. 

Na  podstawie  art.  522  ust.  4  Pzp 

Izba  umorzyła  postępowanie  odwoławcze  w 

zakresie  zarzutu  naruszenia  art.  18  ust.  2  i  3  Pzp  w  wyniku  zaniechania  odtajnienia 

informacji 

– imion i nazwisk osób oraz posiadanych przez te osoby uprawnień - wskazanych 

w  załączniku  nr  4  i  załączniku  nr  5  złożonych  w  ofercie  wykonawcy  GRAPH’IT,  a  także  w 

zakresie 

treści uzasadnienia zastrzeżenia informacji zawartych w załączniku nr 4 i nr 5 jako 

tajemnicy przedsiębiorstwa. Zamawiający uwzględnił powyższy zarzut we wskazanej części, 

a  wykonawca,  który  przystąpił  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego 

oświadczył  w  toku  posiedzenia,  że  nie  wnosi  sprzeciwu  wobec  uwzględnienia  w  tej  części 

zarzutu.  

Zamawiający  nie  uwzględnił  w  części  zarzutu  naruszenia  art.  18  ust.  2  i  3  Pzp 

poprzez  zaniech

anie  odtajnienia  treści  wykazów  (załącznik  nr  4  i  nr  5),  tj.  w  zakresie 

dotyczącym  projektów  zrealizowanych  na  rzecz  inwestora,  dowodów  dołączonych  do 

uzasadnienia,  tj.  polityki  ochrony  tajemnicy  przedsiębiorstwa,  umowy  o  zachowaniu  w 

poufności  informacji  z  dnia  20.04.2022  r.  oraz  umowy  o  zachowaniu  poufności  z  dnia 

12.09.2019 r. i w takim też zakresie wniósł o oddalenie odwołania. 

Izba  uznała  za  zasadny  zarzut  naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów  art.  18 

ust.  2  i  3  Pzp  przez  zaniechanie  odtajnienia  wyj

aśnień  wykonawcy GRAPH’IT dotyczących 

rażąco  niskiej  ceny  oraz  uzasadnienia  zastrzeżenia  tych  wyjaśnień,  pomimo  braku 

wykazania  przesłanek  uprawniających  do  objęcia  informacji  tam  wskazanych  tajemnicą 

przedsiębiorstwa. 

Izba  ustaliła,  że  wyjaśnienia  w  zakresie  podejrzenia  rażąco  niskiej  ceny  zostały 

złożone  przez  wykonawcę  GRAPH’IT  pismem  z  dnia  18  listopada  2022  r.  na  wezwanie 

Zamawiającego  z  dnia  15  listopada  2022  r.  w  trybie  art.  224  ust.1  Pzp.  Jak  wynika  z 

dokumentacji  postępowania,  Zamawiający  w  dniu  5  grudnia  2022  r.  udostępnił 

Odwołującemu część tego dokumentu obejmującą część strony nr 1, stronę nr 22 i 23. 

Odnosząc się do powyższego zarzutu, Izba stwierdziła, że wykonawca GRAPH’IT nie 

wykazał spełnienia przesłanek pozwalających na wyłączenie jawności udzielonych wyjaśnień 

jako tajemnicy przedsiębiorstwa w zakresie całości informacji złożonych w ramach wyjaśnień 

dotyczących podejrzenia rażąco niskiej ceny. 

Zgodnie  z  art.  18  ust.  1  Pzp

,  w  postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego 

obowiązuje  zasada  jawności.  Zamawiający  może  ograniczyć  dostęp  do  informacji 

związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia tylko w przypadkach określonych w 

ustawie  (art.  18  ust.  2  Pzp).  Zgodnie  z  art.  18  ust.  3  Pzp, 

nie  ujawnia  się  informacji 

stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 

1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2022 r. poz. 1233), jeżeli wykonawca, 

wraz  z  przekazaniem  takich  informacji,  zas

trzegł,  że  nie  mogą  być  one  udostępniane  oraz 

wykazał,  że  zastrzeżone  informacje  stanowią  tajemnicę  przedsiębiorstwa.  Wykonawca  nie 

może  zastrzec  informacji,  o  których  mowa  w  art.  222  ust.  5  Pzp.  Przepis  ten  wymaga  dla 

skuteczności  zastrzeżenia  informacji  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa  wykazania  przez 

wykonaw

cę,  tj.  przedstawienia  uwiarygodnionego  dowodami  uzasadnienia,  że  zastrzegane 

informacje  spełniają  wszystkie  przesłanki  do  uznania  ich  za  tajemnicę  przedsiębiorstwa  w 

rozumieniu art. 11 ust. 2 uznk. 

Uz

asadnienie  przedstawione  przez  GRAPH’IT  w  zakresie  utajnienia  wyjaśnień  (w 

piśmie  z  18.11.2022  r.)  dotyczących  podejrzenia  rażąco  niskiej  ceny  nie  spełnia  warunków 

skutecznego  zastrzeżenia  tych  informacji  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa.  Uzasadnienie  to 

ma 

charakter  bardzo  ogólny,  nie  wskazuje  żadnych  konkretnych  okoliczności,  mogących 

stanowić podstawę utajnienia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny.  

Podobny 

ogólny  charakter  ma  też  sam  dokument  stanowiący  merytoryczne 

wyjaśnienia. W szczególności nie można uznać, że jako tajemnicę przedsiębiorstwa można 

zastrzec  informacje  zawarte 

w  wyjaśnianiach  z  dnia  18  listopada  2022  r.  dotyczące 

obowiązujących przepisów prawa i ich interpretacji, odnoszące się do wartości zamówienia i 

porównania  danego  postępowania  do  innych  postępowań,  orzecznictwa  KIO  i  sądów 

okręgowych,  polemiki  z  zasadnością  wezwania  do  wyjaśnień,  ogólnych  ocen  co  do 

posiadanego przez wykonawcę doświadczenia i jego wpływu na szacowanie oferty, ogólnej 

oceny skali 

prowadzonej działalności, co do której wykonawca sam wskazuje i powołuje się 

w  treści  wyjaśnień  na  informacje  publicznie  dostępne,  a  także  co  do  ogólnego  opisu 

zaplecza  biurowo-logistycznego  i  technicznego,  posiadania 

doświadczonego  personelu, 

uzyskanej pomocy publicznej, itp. 

Żadna z powyższych informacji osobno ani w łącznym zbiorze nie stanowi informacji 

technicznych,  technologicznych,  organizacyjnych  lub  handlowych  o  jakiejkolwiek  wartości 

gospodarczej dla przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 2 uznk. 

W  ocenie  Izby,  wyłącznie  konkretne  dane  dotyczące  polityki  kadrowej  i  polityki 

wyn

agrodzeń  wykonawcy  GRAPH’IT  wraz  z  kalkulacją,  dane  dotyczące  kontrahentów, 

wysokość  stosowanej  marży,  przykłady  rozwiązań  metodologicznych  zrealizowanych  przez 

wykonawcę  nie  powinny  podlegać  odtajnieniu,  ponieważ  są  to  informacje  spełniające 

przesłanki  wynikające  z  art.  11  ust.  2  uznk,  tj.  informacje  podlegające  ochronie  jako 

tajemnica przedsiębiorstwa. W ocenie Izby, dane powyższe są chronione przez wykonawcę 

ja

ko tajemnica przedsiębiorstwa, a uzasadnienie w tym zakresie zostało uprawdopodobnione 

przez  wy

konawcę  i  wynika  m.in.  z  dowodów  złożonych  wraz  z  ofertą  i  uzasadnieniem 

zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa już na pierwszym etapie postępowania. 

Wobec  powy

ższego  należało  uznać,  że  co  do  większości  treści  wyjaśnień 

przedstawionych  Zamawiającemu  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  z  dnia  18.11.2022  r. 

wykonawca 

GRAPH’IT  nie  wykazał,  że  informacje  zawarte  w  ww.  wyjaśnieniach  stanowią 

tajemnicę  przedsiębiorstwa.  W  przeważającej  części  zawarto  tam  jedynie  ogólne 

sformułowania,  subiektywne  poglądy  i  oceny  wykonawcy  oraz  informacje  dostępne  dla 

ogółu, lub powszechnie znane osobom, zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo 

są łatwo dostępne dla takich osób.  

Z  u

wagi  na  powyższe,  odtajnienie  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny 

złożonych przez wykonawcę GRAPH’IT jest w pełni uzasadnione we wskazanym zakresie, tj. 

z  wyłączeniem  konkretnych  danych,  wymienionych  powyżej,  które  mają  charakter 

techniczny,  technolo

giczny,  organizacyjny  przedsiębiorstwa  oraz  handlowy,  które  nie  są 

powszechnie  znane  osobom  zwy

kle  zajmującym  się  tym  rodzajem  informacji  oraz  nie  są 

łatwo dostępne dla takich osób. Co do tego rodzaju informacji wykonawca wykazał, że podjął 

działania w celu utrzymania ich w poufności. 

Izba ustaliła ponadto, że wyjaśnienia złożone przez ww. wykonawcę, pismem z dnia 

28 listopada 2022r. na wezwanie Zamawiającego z dnia 28 listopada 2022r., zostały złożone 

w  trybie 

art.  128  ust.4  Pzp  i  nie  dotyczyły  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny,  lecz  dotyczyły 

dokumentu  złożonego  na  potrzeby  oceny  ofert  w  ramach  kryteriów  poza  cenowych,  tj. 

załącznika nr 4 w ofercie GRAPH’IT –  „Wykaz w ramach kryterium doświadczenie zespołu 

projekt

owego”.  

Zarzuty  zawarte  w  odwołaniu  nie  obejmowały  ww.  wezwania  i  złożonych  przez 

wykonawcę GRAPH’IT wyjaśnień, gdyż Odwołujący błędnie przyjął, że wyjaśnienia z dnia 28 

listopada 2022 r. dotyczą podejrzenia rażąco niskiej ceny oferty.  

Wobec powyższego, jedynie na marginesie Izba wskazuje, że wezwanie wykonawcy 

do złożenia wyjaśnień w postępowaniu, jako dokument w postępowaniu, nie może podlegać 

utajnieniu. Wyjątkowo Zamawiający może nie udostępniać informacji zawartych w wezwaniu, 

które stricte zostały zaczerpnięte i odnoszą się do informacji skutecznie zastrzeżonych przez 

wykonawcę  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa,  ale  pozostała  część  wezwania  powinna  być 

jawna dla wszystkich wykonawców, tak aby zagwarantować wykonawcom wiedzę odnośnie 

toku  prowadzonego  p

ostępowania  i  czynności  podejmowanych  w  postępowaniu  przez 

Zamawiającego w odniesieniu do poszczególnych wykonawców i złożonych przez nich ofert. 

W  tym  przypadku  Odwołujący  takiej  wiedzy  nie  posiadał.  W  tym  kontekście  podkreślenia 

wymaga,  że  Zamawiający  nie  jest  ograniczony  w  swoich  działaniach  zarzutami  odwołania, 

wobec  czego  samodzielnie  może  w  każdym  momencie  toczącego  się  postępowania 

skor

ygować  własne  czynności,  dokonując  oceny  skuteczności  zastrzeżenia  przez 

wykonawcę GRAPH’IT wyjaśnień z dnia 28 listopada 2022r. jako tajemnicy przedsiębiorstwa. 

Odnosząc  się  natomiast  do  kwestii  skuteczności  zastrzeżenia  treści  dokumentów 

wymaganych na potrzeby oceny ofert w ramach kryterium nr 2 i nr 3, 

tj. załącznika nr 4 i nr 5 

do  SWZ:  „Wykaz  w  ramach  kryterium:  doświadczenie  zespołu  projektowego”  i  „Wykaz  w 

ramach  kryterium:  dodatkowego  doświadczenie  członków  zespołu  projektowego”,  Izba 

ustaliła,  że  zostały  one  złożone  przez  wykonawcę  GRAPH’IT  w  ofercie  i  jednocześnie 

wykonawca  wraz  z  ofertą  złożył  uzasadnienie  zastrzeżenia  treści  ww.  dokumentów  jako 

tajemnicy przedsiębiorstwa.  

Izba nie uwzględniła zarzutu w odniesieniu do dokumentów złożonych w celu oceny 

oferty  w  ramach  poza  cenowych  kryteriów  oceny  ofert  w  zakresie,  w  jakim  także 

Zamawiający  nie  uwzględnił  tego  zarzutu  i  wniósł  o  oddalenie  odwołania.  W  ocenie  Izby, 

zasadne  jest  zastrzeżenie  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa  informacji  odnośnie  projektów 

zrealizowanych  na rzecz  inwestora  oraz 

dowodów dołączonych do uzasadnienia, tj. polityki 

ochrony  tajemnicy  przedsiębiorstwa,  umowy  o  zachowaniu  w  poufności  informacji  z  dnia 

20.04.2022r. oraz umowy o zachowani

u poufności z dnia 12.09.2019r.  

Izba w pełni podziela pogląd prezentowany w orzecznictwie, że doświadczenie osób 

wchodzących  w  skład  zespołu  projektowego  co  do  zasady  nie  korzysta  z  ochrony  jako 

tajemnica  przedsiębiorstwa.  Podkreślić  jednak  należy,  że  każdy  przypadek  powinien  być 

oceniany indywidualnie, 

z uwzględnieniem okoliczności danej sprawy i specyfiki zamówienia. 

Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 17 listopada 2022 r. w sprawie C-54/21 

Antea  Polska  S.A.,  Pectore-Eco  sp.  z o.o.,  Instytut  Ochr

ony  Środowiska  –  Państwowy 

Instytut  Badawczy  przeciwko 

Państwowemu  Gospodarstwu  Wodnemu  Wody  Polskie, 

wskazał, że:  

„Instytucja  zamawiająca  musi  ustalić,  czy  ujawnienie  tożsamości  ekspertów  lub 

podwykonawców,  którzy  zobowiązali  się  względem  oferenta  do  udzielenia  wsparcia  przy 

realizacji tego zamówienia w razie jego udzielenia, może narazić tego oferenta, jak również 

owych  ekspertów  lub  podwykonawców,  na  naruszenie  ochrony  poufności,  o której  mowa 

w art. 21  ust. 1  dyrektywy  2014/24.  W tym  cel

u  instytucja  zamawiająca  musi  uwzględnić 

wszystkie  istotne 

okoliczności,  w tym  przedmiot  danego  zamówienia  publicznego,  a także 

zainteresowanie  wspomnianego  oferenta  oraz  owych  ekspertów  lub  podwykonawców 

udziałem,  przy  zachowaniu  tych  samych  zobowiązań  wynegocjowanych  w sposób  poufny, 

w 

późniejszych  postępowaniach  o udzielenie  zamówienia.  Nie  można  odmówić  ujawnienia 

informacji  przekazanych  instytucji  zamawiającej  w ramach  postępowania  o udzielenie 

zamówienia  publicznego,  jeżeli  informacje  te,  choć  są  istotne  dla  danego  postępowania 

o 

udzielenie  zamówienia,  nie  mają  żadnej  wartości  handlowej  w szerszym  kontekście 

działalności tych wykonawców.” 

Ponadto  „W  świetle  tych  rozważań  i o ile  prawdopodobne  jest,  że  oferent  oraz 

zaproponowani  przez  niego  eksperci  lub 

podwykonawcy  stworzyli  synergię  o wartości 

handlowej,  nie 

można  wykluczyć  konieczności  odmowy  dostępu  do  dotyczących  tych 

zobowiązań  danych  identyfikacyjnych  na  podstawie  zakazu  ujawniania,  o którym  mowa 

w art. 21 ust. 

1 dyrektywy 2014/24, ani możliwości takiej odmowy na podstawie art. 55 ust. 3 

tej dyrektywy.” 

Natomiast 

„Jeżeli  chodzi  o dane  nieidentyfikacyjne,  które  wskazują,  bez  możliwości 

identyfikacji  osób,  na  kwalifikacje  lub  zdolności  zawodowe  osób  fizycznych  lub  prawnych 

zaangażowanych  do  realizacji  zamówienia,  na  liczebność  i strukturę  utworzonej  w ten 

sp

osób  kadry  lub  na  część  zamówienia,  której  realizację  oferent  zamierza  powierzyć 

podwykonawcom,  należy  uznać,  zważywszy  na  znaczenie  tych  danych  dla  udzielenia 

zamówienia,  że zasada przejrzystości  i prawo do skutecznego  środka prawnego  wymagają 

przynajmnie

j  tego,  by  zasadnicza  treść  takich  danych  była  dostępna  dla  wszystkich 

oferentów.” 

Zatem, 

„art. 18  ust. 1,  art. 21  ust. 1  i art. 55  dyrektywy  2014/24  należy  interpretować 

w 

ten  sposób,  że  instytucja  zamawiająca  musi  –  na  potrzeby  ustalenia,  czy  odmówi 

ofer

entowi,  którego  dopuszczalna  oferta  została  odrzucona,  dostępu  do  przedstawionych 

przez  pozostałych  oferentów  informacji  odnoszących się do  ich  stosownego doświadczenia 

i 

związanych z nim referencji, do tożsamości i kwalifikacji zawodowych osób proponowanych 

do  wykonania  zamówienia  lub  podwykonawców  oraz  do  koncepcji  projektów,  które  mają 

zostać  zrealizowane  w ramach  zamówienia,  i sposobu  jego  realizacji  –  ocenić,  czy 

informacje  te  mają  wartość  handlową,  która  nie  ogranicza  się  do  danego  zamówienia 

publiczn

ego, gdyż ich ujawnienie mogłoby zaszkodzić uzasadnionym interesom handlowym 

lub uczciwej konkurencji. Instytucja zamawiająca może ponadto odmówić udzielenia dostępu 

do tych informacji, jeżeli – nawet gdy nie mają one takiej wartości handlowej – ich ujawnienie 

mogłoby  utrudnić  egzekwowanie  prawa  lub  byłoby  sprzeczne  z interesem  publicznym. 

Instytucja zamawiająca musi, w przypadku odmowy pełnego dostępu do informacji, udzielić 

owemu  oferentowi  dostępu  do  zasadniczej  treści  tych  informacji,  tak  aby  zapewnić 

p

oszanowanie prawa do skutecznego środka prawnego.” 

W  przedmiotowym  postępowaniu  Zamawiający  postawił  wysokie  wymagania 

odnośnie  doświadczenia  osób,  którymi  dysponuje  wykonawca  na  potrzeby  realizacji 

zamówienia, przypisując tym wymaganiom wagę w ramach kryteriów oceny ofert. Zauważyć 

należy, że doświadczenie osób na takim poziomie nie zostało wykazane przez pozostałych 

wykonawców,  którzy  złożyli  oferty.  Wskazuje  to  jednoznacznie  na  fakt,  że  na  tym  rynku 

istotnie ograniczona  jest liczba osób z doświadczeniem wymaganym przez zamawiającego i 

zarazem  punktowanym  dodatkowo  w  ramach  kryteri

ów  oceny  ofert  w  przedmiotowym 

postępowaniu.  Pozyskanie  takich  ekspertów  przez  innych  wykonawców  może  istotnie 

przysporzyć im korzyści w stosunku do ich dotychczasowej pozycji na rynku w tym zakresie. 

Ponadto,  wykazane  inwestycje  ujawniają  relacje  biznesowe  Przystępującego,  które  w 

powiązaniu ze strategią firmy, mogą mieć istotne znaczenie i wartość gospodarczą dla tego 

wykonawcy.  Fakt  pozostawania  przez  podmioty  prywatne  w  relacjach  handlowych  oraz 

informacje  ujawniające  elementy  ich  współpracy  mają  charakter  handlowy  i  organizacyjny 

przedsiębiorstwa.  Ujawnienie  takich  informacji  może  potencjalnie  wpłynąć  na  zaburzenie 

konkurencji,  zwłaszcza  na  rynkach  o  wąskiej  specjalizacji,  w  których  o  przewadze 

konkurencyjnej danego podmiotu mogą decydować konkretne relacje biznesowe. Ujawnienie 

takich relacji może stanowić cenną informację dla konkurentów, którzy podejmując działania 

zmierzające do zmiany, czy też zaburzenia tych relacji, mogą wpłynąć na aktualną pozycję 

rynkową danego podmiotu.  

Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Izby, Zamawiający słusznie uznał za zasadne 

utrzymanie  w 

poufności  części  ww.  wykazów  w  zakresie  dotyczącym  projektów 

zrealizowanych  na  rzecz  inwestora,  z  którym  wykonawca  współpracuje,  i  dołączył  jako 

dowód  do  wyjaśnień,  politykę ochrony  tajemnicy  przedsiębiorstwa,  umowy  o  zachowaniu  w 

poufności  informacji  z  dnia  20.04.2022  r.  oraz  umowy  o  zachowaniu  poufności  z  dnia 

12.09.2019 r. Wskazane w Wykazach projekty dotycz

ą zamówień realizowanych w związku 

z planowanymi inwestycjami zagranicznymi o znaczącej wartości, które wymagają złożonych 

relacji biznesowych.  

W związku z uwzględnieniem przez Izbę zarzutu nr 1 w części, co może mieć istotne 

znaczenie  dla 

Odwołującego  w  kontekście  sformułowanych  w  odwołaniu  zarzutów 

ewentualnych, 

nie podlegały rozpoznaniu na tym etapie zarzuty ewentualne, tj.:  

- zarzut naruszenia art. 239 us

t. 1 i 2 Pzp przez wybór oferty GRAPH’IT pomimo, iż oferta ta 

podlega odrzuceniu;  

-  zarzut  naruszenia  art.  226  ust.  1  pkt  8  w  zw.  z  art.  224  ust.  6  Pzp  przez  zaniechanie 

odrzucenia oferty GRAPH’IT, pomimo że oferta tego wykonawcy zawiera rażąco niską cenę, 

a wykonawca nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny zgodnie z dyspozycją art. 224 ust. 

5 Pzp;  

-  zarzut  naruszenia  art.  16  pkt  1  Pzp  oraz  art.  17  ust.  2  Pzp  przez  prowadzenie 

postępowania  w  sposób  naruszający  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania 

wykonawców  ubiegających się  o  udzielenie zamówienia,  co  doprowadziło do  wyboru  oferty 

niezgodnie z przepisami ustawy.  

W  zakresie  powyższych  zarzutów  będzie  przysługiwało  Odwołującemu  prawo 

wniesienia środka ochrony prawnej w formie odwołania - w terminie ustawowym liczonym od 

dnia,  w  którym  dokumenty  nieskutecznie  zastrzeżone  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa  – 

wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  wraz  z  uzasadnieniem  zastrzeżenia  wyjaśnień  jako 

tajemnicy  przedsiębiorstwa,  zostaną  przez  Zamawiającego  odtajnione  i  udostępnione 

wykonawcom, w tym Odwołującemu.  

Powyższe dotyczy także możliwości kwestionowania treści wykazów (załącznik nr 4 i 

nr 5) złożonych w ofercie GRAPH’IT po odtajnieniu części informacji - w terminie ustawowym 

na wniesienie odwołania liczonym od dnia udostępnienia przez Zamawiającego odtajnionych 

informacji, do czego Zamawiający się zobowiązał uwzględniając w części dany zarzut. 

Powyższe 

uprawnienie 

wykonawców 

potwierdził 

jednoznacznie 

Trybunał 

Sprawiedliwości  UE  w  cytowanym  powyżej  wyroku  z dnia  17 listopada  2022 r.  w  sprawie 

C-54/21 

wskazując,  że: „Artykuł 1  ust. 1 i 3 dyrektywy  Rady  89/665/EWG  z dnia  21 grudnia 

1989 r.  w 

sprawie  koordynacji  przepisów  ustawowych,  wykonawczych  i administracyjnych 

odnoszących  się  do  stosowania  procedur  odwoławczych  w zakresie  udzielania  zamówień 

publicznych 

na 

dostawy 

i roboty 

budowlane, 

zmienionej 

dyre

ktywą  Parlamentu 

Europejskiego  i Rady  2014/23/UE  z dnia  26 lutego  2014 

r.,  należy  interpretować  w ten 

sposób,  iż:  w  przypadku  stwierdzenia  w toku  rozpatrywania  odwołania  od  decyzji 

o 

udzieleniu  zamówienia  publicznego,  że  instytucja  zamawiająca  ma  obowiązek  ujawnić 

odwołującemu  się  informacje,  w odniesieniu  do  których  niesłusznie  zachowano  poufność, 

oraz  że  ze  względu  na  nieujawnienie  tych  informacji  naruszono  prawo  do  skutecznego 

środka  prawnego,  stwierdzenie  to  nie  musi  koniecznie  prowadzić  do  wydania  przez  tę 

instytucję  zamawiającą  ponownej  decyzji  o udzieleniu  zamówienia,  o ile  krajowe  prawo 

proceduralne pozwala sądowi rozpatrującemu sprawę na zastosowanie w toku postępowania 

środków  przywracających  poszanowanie  prawa  do  skutecznego  środka  prawnego  lub  na 

uznanie,  że  odwołujący  się  może  ponownie  wnieść  odwołanie  od  już  podjętej  decyzji 

o 

udzieleniu zamówienia. Bieg terminu na wniesienie takiego odwołania może rozpocząć się 

dopiero  w dniu,  w 

którym  ów  odwołujący  się  uzyskał  dostęp  do  wszystkich  informacji, 

w 

odniesieniu do których niesłusznie zachowano poufność.” 

Uwzględniając  powyższy  stan  rzeczy,  ustalony  w  toku  postępowania,  Izba  orzekła, 

jak w sentencji, na podstawie art. 553, art. 554 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 1 Pzp. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557 i art. 575 ustawy 

z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze 

zm.) oraz § 5 pkt 1 i 2 oraz § 7 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia  

30  grudnia  2020  r. 

w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz 

rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2020 r. 

Przewodniczący: 

…………………………