KIO 466/22 WYROK dnia 8 marca 2022 roku

Sygn. akt: KIO 466/22 

WYROK  

z dnia 8 marca 2022 roku 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący:    Jolanta Markowska 

   Protokolant:      Konrad Wyrzykowski 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 marca 2022 r. 

w Warszawie odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 lutego 2022 r. przez wykonawcę Cristal 

Travelnet  sp.  z  o.o.,  ul.  Wojska  Polskiego  34,  19-

300  Ełk  w  postępowaniu 

prowadzonym  przez 

zamawiającego:  Ministerstwo  Edukacji  i  Nauki,  ul.  Wspólna  1/3, 

00-529 Warszawa, 

przy udziale wykonawcy: ATTIS s.c. M. B.-W., K. L.

, ul. Czerwonych Maków 10/37, 01-

493  Warszawa 

zgłaszającego  swoje  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  w 

sprawie o sygn. akt:  KIO 

466/22 po stronie zamawiającego, 

orzeka: 

oddala 

odwołanie,  

kosztami  postępowania  obciąża  wykonawcę:  Cristal  Travelnet  sp.  z  o.o.,  ul. 

Wojska Polskiego 34, 19-

300 Ełk, i: 

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr 

(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę: 

Cristal  Travelnet  sp.  z  o.o.,  ul.  Wojska  Polskiego  34,  19-

300  Ełk  tytułem 

wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  579  ust.1  i  art.  580  ust.  1  i  2  ustawy  z  dnia  11  września  2019  r.  Prawo 

zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 

14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej 

Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący 

………………………………    

Sygn. akt: KIO 466/22 

Uzasadnienie 

Zamawiający,  Ministerstwo  Edukacji  i  Nauki  z  siedzibą  w  Warszawie,  prowadzi 

postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn. 

„Organizacja zagranicznych wizyt studyjnych dla uczestników projektu „Mistrzowie dydaktyki” 

PO  WER

”  współfinansowanego  w  ramach  projektu  POWR.04.03.00-00-0074/17  pn. 

„Mistrzowie  dydaktyki”  ze  środków  Europejskiego  Funduszu  Społecznego  w  ramach 

Programu  Operacyjnego  Wiedza  Edukacja  Rozwój.  Zamówienie  zostało  podzielone  na  3 

części: I. Groningen (Niderlandy) - jedna wizyta studyjna, II. Gandawa (Belgia) - trzy wizyty 

studyjne,  III.  Londyn  (Wielka  Brytania)  -  dwie  wizyty  studyjne. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu 

zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2021/S 248-657860 

w dniu 22 grudnia 2021 r. 

Zamawiający przekazał wykonawcom informację o wyborze oferty najkorzystniejszej 

złożonej  przez  wykonawcę  Attis  s.c.  M.  B.  –  W.,  K.  L.  z  siedzibą  w  Warszawie  oraz  o 

odrzuceniu oferty wykonawcy Cristal Travelnet sp. z o.o. 

z siedzibą w Ełku w dniu 11 lutego 

2022 r.  

Wykonawca Cristal Travelnet sp. z o.o., na podstawie art. 513 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 

września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.), 

zwanej  dalej  „Pzp”,  wniósł  odwołanie  wobec  czynności  podjętych  przez  Zamawiającego  w 

części II zamówienia, polegających na:   

odrzuceniu 

oferty Odwołującego, jako zawierającą rażąco niską cenę oraz złożoną w 

warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o 

zwalczaniu  n

ieuczciwej  konkurencji  oraz  uznaniu,  że  Odwołujący  wezwany  do  wyjaśnienia 

ceny nie wykazał, że cena oferty nie jest rażąco niska,  

wyborze  jako  najkorzystniejszej  oferty  wykonawcy  Attis  s.c.  M.  B. 

–  W.,  K.  L.,  która 

nie przedstawia najkorzystniejszego bilansu ceny lub kosztu.  

Odwołujący zarzucił naruszenie:  

art.  16  Pzp  w  zw.  z  art.  17  ust.  2  Pzp  poprzez  zaniechanie  przeprowadzenia 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  w  sposób  zapewniający  zachowanie 

uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie  wykonawców  oraz  zgodnie  z  zasadami 

proporcjonalności  i  przejrzystości,  co  polegało  na  pominięciu  wiarygodnych  wyjaśnień  oraz 

dowodów  dotyczących  ceny  oferty,  jakie  zostały  przedłożone  przez  Odwołującego  na 

wezwanie Zamawiającego w ramach procedury wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, prowadząc 

do nieuprawnionego odrzucenia oferty Odwołującego;  

art.  226  ust.  1  pkt  8  Pzp  w  zw.  z  art.  224  ust.  2  i  6  Pzp, 

poprzez  wadliwą  ocenę 

wyjaśnień Odwołującego w zakresie rażąco niskiej ceny i w konsekwencji błędne uznanie, że 

oferta  Odwołującego  podlega  odrzuceniu  jako  zawierająca  rażąco  niską  cenę,  mimo  że 

oferta  Odwołującego  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu,  a  Zamawiający  nie 

przeprowadził  wszechstronnej  i  dokładnej  oceny  wyjaśnień  dotyczących  ceny  oferty, 

złożonych przez Odwołującego, pomijając wiarygodne wyjaśnienia oraz dowody przedłożone 

prz

ez Odwołującego na wezwanie Zamawiającego w ramach procedury wyjaśnienia rażąco 

niskiej ceny;  

art. 226 ust. 1 pkt 7 Pzp w zw. z art. 16 pkt 1 Pzp, 

poprzez wadliwą ocenę wyjaśnień 

Odwołującego  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  i  w  konsekwencji  błędne  uznanie,  że  oferta 

Odwołującego podlega odrzuceniu jako złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji 

w  rozumieniu  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji,  a  w 

konsekwencji naruszenie:  

art.  239  ust.  1  Pzp,  poprzez  dokonanie  wyboru  oferty  wykonawcy  Attis  s.c.  M.  B. 

– 

W., K. L.

, która nie jest ofertą niekorzystniejszą w postępowaniu.  

Odw

ołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:  

unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,   

unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego,  

dokonania ponownej oceny ofert, w tym oferty Odwołującego,  

zasądzenie  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  kosztów  postępowania, 

według rachunków, które zostaną przedłożone na posiedzeniu bądź rozprawie.  

Odwołujący  wyjaśnił,  że  złożył  ofertę  w  postępowaniu  i  gdyby  Zamawiający 

przeprowadził  postępowanie  zgodnie  z  przepisami  Pzp,  oferta  Odwołującego  zostałaby 

uznana  za  najkorzystniejszą.  Gdyby  Zamawiający  dokonał  wnikliwej  i  prawidłowej  oceny 

oferty  oraz  wyj

aśnień  Odwołującego,  to  oferta  Odwołującego  zostałaby  uznana  za 

najkorzystniejszą w przedmiotowym postępowaniu.  

Odwołujący wskazał, że oferty złożyło w części II zamówienia - ośmiu wykonawców.  

Zamawiający w dniu 25 stycznia 2022 r. wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień, w tym 

złożenia  dowodów  w  zakresie  wyliczenia  ceny  lub  kosztu  lub  ich  istotnych  części 

składowych.  Dnia  31  stycznia  2022  r.  Odwołujący  złożył  obszerne  wyjaśnienia  w  zakresie 

rażąco niskiej ceny wraz z kalkulacjami oraz dowodami na potwierdzenie cen kalkulacyjnych.  

Z

daniem Odwołującego, Zamawiający z naruszeniem przepisów Pzp, bezpodstawnie 

odrzucił  ofertę  Odwołującego  w  części  II  zamówienia  -  wadliwie  dokonał  oceny  oferty 

Odwołującego oraz wyjaśnień złożonych w odpowiedzi na wezwanie z dnia 25 stycznia 2022 

r. Zamawiający uznał, że wyjaśnienia Odwołującego nie uzasadniają podanej w ofercie ceny, 

w tym istotnych części składowych ceny, tj. ceny za opcjonalne usługi.  

Z

daniem Odwołującego, cena zaoferowana przez Odwołującego nie jest ceną rażąco 

niska

,  wręcz  przeciwnie  –  jest  to  cena  rynkowa  pozwalająca  na  rzetelne  wykonanie 

zamówienia.  Wbrew  twierdzeniom  Zamawiającego,  Odwołujący  uwzględnił  w  cenie  oferty 

wszystkie  niezbędne  koszty,  w  tym  koszty  związane  z  realizacją  opcjonalnego  zamówienia 

na  poziomie  rynkowym.  Decyzja  o  odrzuceniu  oferty  wynika  z  subiektywnych  odczuć 

Zamawiającego oraz błędnej, wybiórczo przeprowadzonej oceny wyjaśnień Odwołującego.   

Odwołujący wskazał, że przedmiotem zamówienia jest organizacja wizyt studyjnych w 

Gandawie  (Belgia).  Zgodnie  ze 

Szczegółowym opisem  przedmiotu  zamówienia  –  Załącznik 

nr 1 do SWZ, organizacja wizyt studyjnych w części II zamówienia, obejmuje organizację 3 

wizyt  studyjnych,  w  których  mają  wziąć  udział  maksymalnie  25  osoby,  polegających  na 

organizacji:  

6 noclegów wraz ze śniadaniem w hotelu (hotel zakwaterowania uczestników 

położony  w  części  miasta  umożliwiającej  sprawne  przemieszczanie  się  do/z  miejsca 

szkolenia w odległości do 3 km drogą publiczną, na której dopuszczony jest ruch pojazdów 

samochodowych, od przewidywanego miejsca szkolenia);  

1  x  obiad  w  restauracji  hotelowej  lub  w  restauracji  oddalonej  do  500  m  od 

hotelu 

(pieszo  drogą  publiczną,  na  której  dopuszczony  jest  ruch  pieszych),  w  którym 

zakwaterowani 

będą uczestnicy;  

6  x  kolacja  w  restauracji  hotelowej  lub  w  restauracji  oddalonej  do  500  m  od 

hotelu 

(pieszo  drogą  publiczną,  na  której  dopuszczony  jest  ruch  pieszych),  w  którym 

zakwaterowani będą uczestnicy;  

transport  lotnisko/hotel  i  hotel/lotnisko:  w 

dniu  przyjazdu  uczestników 

z

apewnienie  transportu  z  lotniska  do  hotelu  zakwaterowania  uczestników  oraz  w  dniu 

powrotu uczestników do Polski zapewnienie transportu z hotelu zakwaterowania uczestników 

na  lotnisko  (środkiem  transportu  zapewnionym  przez  Wykonawcę,  a  nie  komunikacją 

publi

czną);  

transport  na miejscu:  od  poniedziałku do  piątku jeden  raz  dziennie na  trasie: 

hotel  zakwaterowania  uczestników  –  miejsce  szkolenia  oraz  jeden  raz  dziennie  miejsce 

szkolenia - 

hotel zakwaterowania uczestników. Transport musi być zapewniony wyłącznie w 

przypadku, gdy hotel zakwaterowania uczestników położony jest dalej niż 1 km pieszo drogą 

publiczną,  na  której  dopuszczony  jest  ruch  pieszych,  od  miejsca  szkolenia  (środkiem 

transportu zapewnionym przez Wykonawcę, a nie komunikacją publiczną).  

Zamawiaj

ący  przewidział  także  opcjonalne  usługi  dla  wizyt  studyjnych  w  sytuacjach 

losowych, związanych z epidemią wywołaną wirusem SARS- CoV- 2:  

„dodatkowe  noclegi  wraz  ze  śniadaniami  zapewnionymi  do  pokoju  w  zakresie 

wskazanym w ust. 

I pkt 3 lit. a, d, e, f (opis posiłków) - (maksymalnie 15 noclegów w ramach 

każdej  z  wizyt,  dla  maksymalnej  liczby  osób  wskazanej  dla  danej  wizyty  w  Tabeli  nr  1)  w 

pok

ojach jednoosobowych wraz z łazienką, w hotelu/hotelach co najmniej trzygwiazdkowym 

potwi

erdzonym  przez  podmiot  właściwy  w  zakresie  klasyfikacji  obiektów  hotelarskich  w 

danym  kra

ju, a gdyby w danym kraju klasyfikacja nie była obowiązkowa  - o standardzie co 

najmniej trzygwiazdkowym potwierdzonym przez największy (pod względem liczby aktualnie 

s

klasyfikowanych  obiektów)  z  podmiotów  zajmujących  się  dobrowolna  standaryzacją 

obiektów hotelarskich w danym kraju, położonym w miejscu odbywania się wizyty studyjnej. 

Pokoje  powinny  posiadać  dostęp  do  bezpłatnego  Internetu.  Zamawiający  dopuszcza 

możliwość  zapewnienia  pokoi  wieloosobowych  do  jednoosobowego  wykorzystania.  Na 

żądanie  Zamawiającego  Wykonawca  zobowiązany  będzie  w  terminie  5  dni  od  otrzymania 

takiego  żądania  przedstawić  Zamawiającemu  potwierdzenie  klasyfikacji  hotelu  w  postaci 

zaświadczenia  wystawionego  przez  podmiot  właściwy  w  zakresie  klasyfikacji  obiektów 

hotelarskich  w  danym  kra

ju  albo  oświadczenie  właściwego  podmiotu  zajmującego  się 

dobrowolną standaryzacją obiektów hotelarskich w danym kraju.  

Uchybienie  powyższemu  terminowi  skutkować  będzie  uznaniem,  że  nocleg  nie  został 

zapewniony  w  hotelu  trzygwiazdkowym.  Zapewnienie  w  pokoju  hotelowym  wody 

butelkowanej co najmniej 2 litry dziennie. Hotel/le (w tym co 

najmniej 1 pokój hotelowy) musi 

spełniać również wymagania z  ust. I  pkt  6. W  uzasadnionych przypadkach,  gdy  nie będzie 

możliwości  zapewnienia  noclegów  w  ww.  hotelu,  za  zgodą  Zamawiającego  nocleg  może 

zostać  zapewniony  w  innym  miejscu  spełniającym  wymogi  sanitarne  obowiązujące  w 

państwie, w którym organizowana jest wizyta studyjna;   

wyżywienie zapewnione do pokoju tj. obiad i kolacja, w zakresie wskazanym w ust. I 

pkt 3 lit. b do f (opis posiłków) przez maksymalnie 15 dni w ramach każdej z wizyt dla  

maksy

malnej liczby osób wskazanej dla danej wizyty w Tabeli nr 1;   

transport do placówki medycznej i z powrotem do miejsca zakwaterowania, transport 

uczestnika w związku z koniecznością zmiany miejsca zakwaterowania, transport na lotnisko 

podczas każdej z wizyt, dla maksymalnej liczby osób wskazanej dla danej wizyty w Tabeli nr 

1, w tym również dla osoby ze szczególnymi potrzebami;  

wykonanie w miejscu pobytu uczestnika podczas wizyty studyjnej testów na COVID-

19  przy  założeniu  wykonania  2  testów  na  osobę  podczas  każdej  z  wizyt,  dla maksymalnej 

liczby osób wskazanej dla danej wizyty w Tabeli nr 1. Wynik testu powinien być sporządzony 

co  najmniej  w  języku  angielskim.  Test  musi  spełniać  wymogi  obowiązujące  w  danym  kraju 

i/lub  linii  lotniczej,  którego  wynik  będzie  stanowił  przesłankę  odbycia  lub  zwolnienia  z 

kwarantanny, przekroczenia granicy;  

Zamawia

jący zastrzega, że podana liczba osób i zakres usług są szacunkowe i mogą 

ulec  zmniejszeniu.  Zamawiający  każdorazowo  zgłosi  planowaną  liczbę  uczestników  i 

wymagany zak

res usług zgodnie z zapisami PPU”.  

Zamawiający wymagał wskazania cen poszczególnych elementów wizyty studyjnej, w 

tym zamówienia opcjonalnego - w formularzu ofertowym.  

Odwołujący  przewidział  cenę  za  organizację  jednej  wizyty  studyjnej  w  zakresie 

podstawo

wym dla maksymalnie 25 osób w wysokości 139.500,00 zł, w tym:  

cena 1 obiadu dla 1 osoby 

– 220,00 zł.  

cena 1 kolacji dla 1 osoby 

– 240,00 zł,  

cena 1 noclegu ze śniadaniem dla 1 osoby – 550,00 zł  

cena  transportu  podczas  wizyty  studyjnej  na  trasie  lotnisko 

–  hotel 

zakwaterowania uczestników – lotnisko, w przeliczeniu na 1 osobę - 240,00 zł,  

cena  transportu  podczas  wizyty  studyjnej  na  trasie  hotel  zakwaterowania 

uczestników – miejsce szkolenia – hotel zakwaterowania uczestników – 300,00 zł.  

Odwołujący  wskazał  cenę  za  dodatkowe  usługi  –  opcja  dotycząca  jednej  wizyty 

studyjnej dla maksymalni

e 25 osób w wysokości 96.000,00 zł, w tym:  

cena za zapewnienie 1 noclegu wraz ze śniadaniem dla 1 osoby – 100,00 zł,  

cena za zapewnienie 1 obiadu i 1 kolacji dla 1 osoby podczas 1 dnia 

– 100,00 

zł,  

cena za wykonanie jednego testu na COVI-9 

– 300,00 zł,  

cena  transportu  do  placówki  medycznej  i  z  powrotem  do  miejsca 

zakwaterowania,  transport  uczestnika  w  związku  z  koniecznością  zamiany  miejsca 

zakwaterowania,  transport 

na  lotnisko  podczas wizyty,  w  przeliczeniu na 1  osobę  –  240,00 

zł.  

Odwołujący zaoferował łączną cenę za realizację części II zamówienia w wysokości 

706.500,00  zł.  Podniósł,  że  oszacował  koszty  na  poziomie  rynkowym,  zgodnie  z  ofertami 

kontrahentów, co potwierdził w swoich wyjaśnieniach z dnia 31 stycznia 2022 r. Co prawda 

cena  oferty  Odwołującego  jest  niższa  o  co  najmniej  30  %  od  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich ośmiu złożonych ofert, ale wynika to z przyjętego przez Odwołującego sposobu 

realizacji zamówienia w zakresie prawa opcji. Samo porównanie ceny Odwołującego i ceny 

szacunkowej  zam

ówienia  nie  świadczy  jednak  o  zaoferowaniu  przez  Odwołującego  rażąco 

niskiej  ceny.  Z  uwagi  na  specyfikę  zamówienia,  ceny  za  wykonanie  zamówienia  mogą  być 

różnie kształtowane przez wykonawców. Sama różnica pomiędzy cenami nie stanowi o tym, 

że  cena  niższa  jest  ceną  rażąco  niska.  Normalnym  bowiem  na  rynku,  gdzie  występuje 

konkurencja, jest dążenie do obniżenia kosztów wykonywania usług, a co za tym idzie ceny. 

Zamawiający przeznaczył na sfinansowanie przedmiotu zamówienia w części II kwotę 

brutto w wysokości: 2.147.470,00 zł, w tym:  

na zamówienie podstawowe kwotę brutto: 532.450,00 zł,  

na zamówienie opcjonalne kwotę brutto: 1.615.020,00 zł.  

Z  zestawienia  opisu  przedmiotu  zamówienia  ze  wskazanymi  kwotami  wynika,  że 

przedmiot  zamówienia  był  szacowany  z  pewną  ostrożnością  w  zakresie  zamówienia 

opcjonalnego, na którego realizację Zamawiający przeznaczył kwotę o ponad 67 % wyższą 

niż na realizację zamówienia podstawowego.  

Cena  brutto  oferty  Odwołującego  wynosi  706.500,00  zł,  w  tym  zamówienie 

podstawowe: 41

8.500,00 zł, zamówienie opcjonalne: 288.000,00 zł.  

Z powyższego wynika, że cena za zamówienie podstawowe jest jedynie około 20 % 

niższa niż kwota jaką na realizację przeznaczył Zamawiający. Składanie ofert z ceną niższą 

od  wartości  szacowanej  przez  zamawiającego  jest  w  postępowaniach  przetargowych 

zjawiskiem  naturalnym,  które  nie  może  być  automatycznie  postrzegane  jako  okoliczność 

uzasadniająca  wątpliwości  co  do  rzetelności  kalkulacji  ceny.  Należy  odróżnić  zaoferowanie 

ceny  niskiej,  od  zaoferowania  ceny  ra

żąco  niskiej.  Jak  wskazano  w  wyroku  Sądu 

Okręgowego w Katowicach z dnia 21 czerwca 2010 r sygn. akt: XIX Ga 175/10.: „Oznacza 

to, że dysproporcja cen zaoferowanych przez kilku wykonawców, nie daje jeszcze podstaw 

do  założenia,  że  cena  najniższa  podana  przez  jednego  z  wykonawców,  jest  ceną  rażąco 

niską, gdyż zależne jest to efektywności oraz kosztów prowadzenia działalności określonego 

podmiotu. 

Po drugie, podstawą odrzucenia oferty jest zaoferowanie ceny "rażąco niskiej", a 

nie ceny "niskiej." Te dwa pojęcia nie są tożsame. Przechodząc do analizy stanu fatycznego 

niniejszej  sprawy  można  powiedzieć,  że  cena  Konsorcjum  "P."  nie  jest  "rażąco  niska"  w 

stosunku do wartości zamówienia. Nie świadczy bynajmniej o tym fakt, że jest ona niższa o 

25,88%  od  wartości  zamówienia.  Dowodem  na  to  jest  również  cena  zaoferowana  przez 

Konsorcjum,  która  jest  także  niższa  do  wartości  zamówienia  o  18,78%.  Różnica  pomiędzy 

tymi  cenami  jest  nieznaczna.  Dobitnie  ten  sam  już  fakt  świadczy,  że  w  niniejszej  sprawie 

omawiany zarzut Konsor

cjum nie może odnieść zamierzonego skutku. (…) W sytuacji więc, 

gdy dwie oferty, tj. Konsorcjum i Konsorcjum "P." z

awierały zbliżone do siebie ceny poniżej 

wartości  zamówienia  można  wyciągnąć  wniosek,  że  na  rynku  tego  typu  usług  mamy  do 

czynienia ze znaczn

ą konkurencją, której wcześniej nie było”.  

Zamawiający pismem z dnia 25 stycznia 2022 r. wezwał Odwołującego, na podstawie 

art.  224  ust.  2  p

kt  1  Pzp,  do  złożenia  szczegółowych  i  popartych  dowodami  wyliczeń  ceny 

oferty.  Ponadto, 

Zamawiający,  na  podstawie  art.  224  ust.  1  Pzp,  wezwał  Odwołującego  do 

„złożenia  szczegółowych  i  popartych  dowodami  wyjaśnień  dotyczących  części  składowej 

oferty w następującym zakresie:  

poz. 2.1.1 Formularza ofertowego tj.: cena za zapewnienie 1 noclegu wraz ze 

śniadaniem dla 1 osoby (L.p. 2.1/25 osób/15 dni) - 100,00 zł (słownie: sto złotych 00/100),  

poz. 2.2.1 Formularza ofertowego tj.: cena za zapewnienie 1 obiadu i 1 kolacji 

dla  1  osoby  podczas  1  dnia  (L.p.  2.2/25  osób/15  dni)  -  100,00  zł  (słownie:  sto  złotych 

poz. 4.1.1 Formularza ofertowego tj.: cena za zapewnienie 1 noclegu wraz ze 

śniadaniem dla 1 osoby (L.p. 4.1/25 osób/15 dni) - 100,00 zł (słownie: sto złotych 00/100),  

poz. 4.2.1 Formularza ofertowego tj.: cena za zapewnienie 1 obiadu i 1 kolacji 

dla  1  osoby  pod

czas  1  dnia  (L.p.  4.2/25  osób/15  dni)  -  100,00  zł  (słownie:  sto  złotych 

poz. 6.1.1 Formularza ofertowego tj.: cena za zapewnienie 1 noclegu wraz ze 

śniadaniem dla 1 osoby (L.p. 6.1/25 osób/15 dni) - 100,00 zł (słownie: sto złotych 00/100),  

poz. 6.2.1 Formularza ofertowego tj.: cena za zapewnienie 1 obiadu i 1 kolacji 

dla  1  osoby  podczas  1  dnia  (L.p.  6.2/25  osób/15  dni)  -  100,00  zł  (słownie:  sto  złotych 

”.  

Wyjaśnienia,  zgodnie  z  przedmiotowym  wezwaniem,  miały  dotyczyć  ceny  oferty,  ze 

szcze

gólnym  uwzględnieniem  części  składowych  w  wyżej  wymienionych  pozycjach 

Formularza  ofertowego,  w  tym  - 

na  temat  uwzględnienia  elementów  mających  wpływ  na 

zaoferowane kwoty.  

W  odpowiedzi  na  wezwanie,  Odwołujący  w  dniu  31  stycznia  2022  r.  przedłożył 

kompleks

owe  wyjaśnienia  wraz  z  załącznikami  potwierdzającymi  rzetelność  zaoferowanej 

ceny  o

raz  metodologię  wyliczenia  kosztów  zamówienia  opcjonalnego.  Przedłożone 

kalkulacje  kosztów  wprost  wskazują  na  koszty,  jakie  Odwołujący  poniesie  w  związku  z 

realizacją  przedmiotowego  zamówienia,  z  wyszczególnieniem  elementów  wskazanych  w 

SWZ.  Na  podstawie  przedłożonych  wyjaśnień  można  stwierdzić,  że  cena  Odwołującego 

gwarantuje  należyte  wykonanie  zamówienia.  Z  wyjaśnień  Odwołującego  wprost  wynika,  że 

cena ofertowa pokrywa wsze

lkie koszty związane z realizacją przedmiotowego zamówienia, 

w oparciu o oferty usługodawców oraz zysk Odwołującego.  

Odwołujący  podniósł,  że  Prawo  zamówień  publicznych  nie  wskazuje,  co  powinny 

zawierać  wyjaśnienia  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny,  jednak,  jak  wynika  z  orzecznictwa 

Krajowej  Izby  Odwoławczej,  wykonawca  powinien  złożyć  wyjaśnienia  jak  najpełniej 

odpowiadające  na  wezwanie  zamawiającego,  skorelowane  z  treścią  wezwania 

zamawiającego, tj. odpowiadające na wątpliwości zamawiającego. Wyjaśnienia powinny być 

rzetelne,  konkretne,  przekonujące,  powiązane  z  przedmiotem  zamówienia.  Wyjaśnienia 

Odwołującego  są  wyczerpujące,  szczegółowe  i  rzeczowe,  a  także  opierają  się  na 

wyliczeniach,  które  ukazują,  co  spowodowało  zaproponowanie  takiej  a  nie  innej  ceny  i  co 

wpływa  na  to,  że  jest  ona  niższa,  niż  oferta  konkurencji  lub  przewidziana  przez 

Z

amawiającego wartość zamówienia. Odwołujący opisał i wyjaśnił, w jaki sposób kalkulował 

cenę / koszt i co wpłynęło na jej wysokość. Odwołujący powołał się na wyjątkowo korzystne 

dla niego warunki związane z realizacją zamówienia, wyjaśniając jak konkretnie przekładają 

się  one  na  poszczególne  elementy  składowe  ceny  i  jaki  jest  ich  realny  wpływ  na  przyjęte 

koszty realizacji zamówienia. Przede wszystkim kalkulacja kosztów uwzględnia:  

koszty  wyżywienia  ustalone  w  oparciu  o  menu  restauracji  spełniających 

wymogi Zamawiającego,   

koszty  zapewnienia  noclegów  wraz  ze  śniadaniami  na  podstawie 

indywidualnej  oferty  grupowej  (przedłożonej  do  wyjaśnień),  uwzględniającej  indywidualne 

rabaty 

Odwołującego, wynikające z długofalowej współpracy,  

koszty  transportu  z  lotniska  do  hotelu  oraz  z  hotelu  na  lotnisk,  a  także 

transportu  na  miejscu  dla  25  uczestników,  z  uwzględnieniem  zapewnienia  transportu  dla 

osoby  ze  szczególnymi  potrzebami,  w  oparciu  o  długofalową  współpracę  z  firmami 

transportowymi.  

O

dwołujący  przewidział  także  w  ramach  zamówienia  podstawowego  objęcie 

uczestników wyjazdu studyjnego polisą ubezpieczeniową.  

Zamawiający  nie  miał  podstaw  do  odrzucenia  oferty  jako  zawierającej  rażąco  niską 

cenę.  Przede  wszystkim  z  uzasadnienia  odrzucenia  oferty  wynika,  że  Zamawiający 

kwalifikuje  ofertę  Odwołującego  jako  rażąco  niską  ze  względu  na  kalkulacje  ceny  oferty  w 

zakresie  pozycji  2.1.1,  2.2.1,  4.1.1,  4.2.1.,  6.1.1,  6.2.1  formularza  ofertowego,  które  to 

pozycje  kosztowe  zostały  należycie  i  wyczerpująco  wyjaśnione.  Twierdzenia  uzasadnienia 

odrzucenia oferty są oparte na wskazanych elementach składowych oferty i dotyczą części 

składowej  ceny.  Zamawiający nie odniósł  się  do  globalnych  wyjaśnień,  tylko  do  rzekomych 

nieprawidłowości  w  zakresie  wyżej  wymienionych  pozycji.  Zamawiający  winien  wskazać  w 

uzasadnieniu, 

w jaki sposób przyjmuje, że skalkulowana cena jest rażąco niska, jakie fakty 

nie  zostały  udowodnione,  w  jakim  zakresie  wyjaśnienia  nie  są  spójne.  Tymczasem, 

Zamawiający  podstawy  odrzucenia  oferty  Odwołującego  upatruje  w  zróżnicowaniu 

wskazanych  w  formularzu  ofertowym  cen  za  realizację  zamówienia  w  zakresie 

podstawowym  i  opcjonalnym,  obejmującym  podobny  zakres  usług,  tj.  zapewnienie 

wyżywienia i noclegu.  

Jak wskazał Odwołujący w swoich wyjaśnieniach, zamówienie w ramach prawa opcji 

zostało  skalkulowane  z  uwzględnieniem  przywilejów  wynikających  z  objęcia  uczestników 

wyjazdu studyjnego polisą ubezpieczeniową. Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia 

„Bezpieczne  Podróże”  oferowanego  przez  SIGNAL  IDUNA  Polska  TU.  S.A.,  przedmiotem 

ubezpieczenia  są  koszty  leczenia  i  assistance  ubezpieczonego,  który  przebywając  za 

granicą kraju zamieszkania musiał poddać się leczeniu w związku z nagłym zachorowaniem 

lub 

nieszczęśliwym  wypadkiem  w  zakresie  niezbędnym  do  przywrócenia  stanu  zdrowia 

umożliwiającego  mu  kontynuację  podróży  zagranicznej  lub  jego  transportu  do  kraju 

zamieszkania  (por.  §  15  ust.  OWU).  Polisa  ubezpieczeniowa  gwarantuje  pokrycie  kosztów 

leczenia  or

az  assistance,  w  tym  w  szczególności  koszty  transportu  do  kraju  zamieszkania, 

koszty  zakwaterowania  i  wyżywienia  w  celu  rekonwalescencji.  Jednocześnie  Odwołujący 

przewidział  w  swojej  ofercie  rozszerzoną  ochronę  uczestników  wyjazdu,  poprzez 

zastosowanie kla

uzuli ubezpieczenia kwarantanny/izolacji, która zapewnia pokrycie kosztów 

przedłużonego pobytu ubezpieczonego obejmujące koszty zakwaterowania, wyżywienia oraz 

transportu  do  kraju  zamieszkania  do  kwoty  2.000,00  euro,  w  związku  z  koniecznością 

odbycia  obowi

ązkowej  kwarantanny  lub  izolacji  przez  uczestnika  wyjazdu  studyjnego. 

Odwołujący  załączył  Ogólne  Warunki  Ubezpieczenia  Bezpieczne  Podróże  oferowanego 

przez SIGNAL IDUNA Polska TU. S.A.   

Odwołujący  podniósł,  że  skalkulował  swoją  ofertę  w  oparciu  o  rzeczywiste  koszty, 

jakie  będzie  zobowiązany  ponieść  w  celu  zrealizowania  wyjazdu  studyjnego,  w  tym  w 

zakresie  objętym  prawem  opcji.  Jednocześnie  Odwołujący  skorzystał  z  obniżenia  kosztów 

jakie  mogą  powstać  w  związku  ze  skorzystaniem  przez  Zamawiającego  z  prawa  opcji, 

wyprze

dzając  ryzyka  mogące  wiązać  się  z  realizacją  usługi,  poprzez  objęcie  uczestników 

wyjazdu polisą ubezpieczeniową, która zabezpiecza koszty przewidziane w ramach opcji do 

wysokości 2.000,00 euro.  SIGNAL IDUNA Polska TU. S.A. pokrywa koszty ubezpieczonego 

do 

wysokości  2.000,00  euro,  wobec  czego  Odwołujący,  kalkulując  koszty  musi  pokryć 

jedynie 475,00 euro (2185,00 zł) na osobę, w przypadku skorzystania przez Zamawiającego 

z  prawa  opcji.  Odwołujący  podkreślił,  że  przedstawił  szczegółowe  wyliczenia  dotyczące 

sk

alkulowania  kosztów  za  zapewnienie  1  noclegu  wraz  ze  śniadaniem  oraz  1  obiadu  i  1 

kolacji  dla  1  osoby  na  stronie  3  załącznika  nr  1  do  wyjaśnień  -  kalkulacji  kosztów, 

uzasadniając, że zaoferowana cena w wysokości 100,00 zł za zapewnienie wyżywienia oraz 

noc

legu  dla jednego  uczestnika,  przy  uwzględnieniu  polisy  ubezpieczeniowej,  nie tylko  jest 

wystarczająca  do  pokrycia  kosztów,  skalkulowanych  na  takim  samym  poziomie  jak  koszty 

zamówienia podstawowego, ale także generuje u Odwołującego zysk.  

Wbrew  twierdzenio

m  Zamawiającego,  cena  za  nocleg  i  wyżywienie  w  ramach 

zamówienia  podstawowego  nie  jest  wielokrotnie  wyższa  od  tych  samych  usług  w  ramach 

prawa  opcji. 

Odwołujący,  w  zakresie  prawa  opcji,  biorąc  pod  uwagę  fakt,  że  osoby 

pozostające  w  izolacji  lub  kwarantannie  będą  korzystać  z  wyżywienia  hotelowego 

zapewnionego do pokoju przyjął następujące koszty w ramach prawa opcji:  

koszt  1  noclegu  ze  śniadaniem:  95  euro/1  osoba  –  437,00  zł,  -  koszt  1  obiadu  1 

kolacji: 70 euro/1 osoba 

– 322,00 zł.  

razem noclegi 

z wyżywieniem za 15 dni/1 osoba: 2475 euro – 11.385, zł.  

Powyższe  koszty  w  wysokości  2000,00  euro  pokrywa  SIGNAL  IDUNA  Polska  TU. 

S.A., w ramach polisy ubezpieczeniowej.  

Odwołujący  skalkulował  ceny  za  zapewnienie  noclegu  i  wyżywienia  zamówienia 

podstawowego  i  opcj

onalnego  na  podobnym  poziomie.  Ewentualne  różnice  kosztowe 

wynikają  z  zapewnienia  w  ramach  prawa  opcji  wyżywienia  hotelowego,  dostarczanego 

bezpośrednio  do  pokoju  uczestnika,  a  nie  korzystania  z  ogólnodostępnej  restauracji 

hotelowej,  czy  też  restauracji  poza  hotelowej,  a  także  cen  wynegocjowanych  u  dostawcy 

usług  hotelowych.  W  formularzu  ofertowym  Odwołujący  wskazał  cenę,  która  nie  zostanie 

pokryta w ramach ubezpieczenia.   

Podkreślenia  wymaga,  że  wyjaśnienia  Odwołującego  potwierdzają  realność  ceny. 

Cristal 

Travelnet  sp.  z  o.o.  dochował  w  tym  zakresie  należytej  staranności,  przedstawiając 

obok kalkulacji dowody na potwierdzenie wiarygodności przedstawionych wyjaśnień.   

Zamawiający nie dokonał w sposób rzetelny weryfikacji wyjaśnień Odwołującego, co 

potwierd

za uzasadnienie odrzucenia oferty. Oczywistym pozostaje, iż Odwołujący odniósł się 

kompleksowo wobec wszystkich kwestii mogących budzić jakiekolwiek wątpliwości po stronie 

Zamawiającego  i  co  najważniejsze  wykazał,  iż  jest  on  w  stanie  wykonać  przedmiot 

zamówienia  w  sposób  zgodny  z  przepisami  prawa  oraz  wymogami  określonymi  w 

postępowaniu o jego udzielenie. Zamawiający winien dokonać analizy oferty przez pryzmat 

przyjętych w postępowaniu kryteriów.  

Cena Odwołującego, co wynika z powyższego, nie zawiera cech ceny rażąco niskiej, 

wskazywanych w orzecznictwie, 

tj. cena ta nie jest ceną co do której oczywistym jest, że nie 

da  się  za  taką  kwotę  wykonać zamówienia,  nie jest  ceną  oderwaną  od  realiów  rynkowych, 

nie  jest  ceną  wskazującą,  że  Odwołujący  realizowałby  zamówienie  poniżej  kosztów  jego 

wykonania,  nie  jest  ceną  odbiegającą  od  cen  rynkowych,  wartości  zamówienia  oraz  cen 

zaoferowanych  przez  pozostałych  wykonawców,  nie  jest  ceną,  która  generalnie  nie 

występuje  na  rynku,  a  także  nie  jest  ceną,  która  wykazuje  rażącą  dysproporcję  do 

przedmiotu zamówienia.   

Oferta  Odwołującego  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia,  to  też  nie  została  złożona  w  warunkach  czynu  nieuczciwej 

konkurencji  w  rozumieniu  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej 

konkurencji.  

Zamawiający  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty  zarzucił  Odwołującemu  inżynierię 

cenową,  rzekomo  polegającą  na  „nieuczciwej  dystrybucji  kosztów  dotyczących 

poszczególnych  elementów  składowych  oferty  Wykonawcy”.  Zamawiający  błędnie  wywiódł, 

że  Odwołujący  złożył  ofertę  zawierającą  „ceny  analogicznego  świadczenia  ustalone  na 

diametralnie  różnych  poziomach  w  ramach  zamówienia  podstawowego  i  w  ramach  prawa 

opcji

”.  Według  Zamawiającego  „w  ramach  oceny  ofert  uwzględniona zostałaby  wypadkowa 

cen noclegów oraz obiadów i kolacji w ramach zamówienia podstawowego i w ramach prawa 

opcji,  co  stawiałoby  wykonawcę  Cristal  Travelnet  sp.  z  o.o.  w  sytuacji  lepszej  niż 

wykonawców,  którzy  skalkulowali  koszty  wykonania  zamówienia  w  sposób  prawidłowy,  z 

uwzględnieniem  rzeczywistych  kosztów  wykonania  w  ramach  prawa  opcji.  Złożenie 

przedmiotowej oferty stanowi czyn nieuczciwej konkurencji również w drugim aspekcie, przy 

gwarancji wykonania świadczenia po cenie wyższej (w ramach zamówienia podstawowego) i 

jedynie  pewnym  prawdopodobieństwie  konieczności  wykonania  świadczenia  po  cenie 

niższej  (w  ramach  prawa  opcji)  w  przypadku  nieskorzystania  przez  Zamawiającego  z  opcji 

(co jest założeniem - opcja na wypadek losowy)  

Cristal Travelnet Sp. z o.

o. uzyskałby nieuzasadnioną korzyść z dokonanej ofertą dystrybucji 

składowych ceny”.  

Powyższe  twierdzenia  Zamawiającego  są  błędne  i  nie  znajdują  potwierdzenia  w 

wyjaśnieniach  złożonych  przez  Odwołującego.  Odwołujący  uwzględnił  ceny  za  wyżywienie 

oraz  nocl

egi  na  praktycznie  takim  samym  poziomie  w  zakresie  zamówienia  podstawowego 

jak  i  opcjonalnego.  Odwołujący  skorzystał  przy  tym  z  własnych  wyjątkowo  korzystnych 

warunków,  jakie  generuje  polisa  ubezpieczeniowa.  Co  istotne,  łączna suma  kosztów  brutto 

dla  jedne

j  wizyty  studyjnej  (zamówienia  podstawowego),  zgodnie  z  kalkulacją 

Zamawiającego,  wynosi  115.855,00  zł,  przy  czym  Odwołujący  wskazał  cenę  usługi  w 

wysokości  139.500,00  zł.  Odwołujący  w  ramach  pozostałych  kosztów  operacyjnych 

skalkulował koszty objęcia polisą z dodatkową klauzulą dla 25 osób w wysokości 2327,00 zł, 

co  w  przeliczeniu  na  1  osobę  wynosi  93,08  zł,  czyli  zaledwie  2  %  kosztów  zamówienia 

podstawowego.  W  ofercie  Odwołującego  nie  występuje  przerzucanie  kosztów  pomiędzy 

elementami  zamówienia  podstawowego  i  opcjonalnego  ani  uśrednianie  rzeczywistych 

kosztów  wykonania  zamówienia.  Nie  można  przyjąć,  że  korzystanie  z  powszechnie 

dostępnych  na  rynku  usług  turystycznych  rozwiązań  ubezpieczeniowych  na  wypadek 

zaistnienia zdarzeń losowych, jest czynem nieuczciwej konkurencji.   

Zgodnie  z  art.  15  ust.  1  pkt  1  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu 

nieuczciwej  konkurencji,  czynem  nieuczciwej  konkurencji  jest  utrudnianie  innym 

przedsiębiorcom  dostępu  do  rynku,  w  szczególności  przez  sprzedaż  towarów  lub  usług 

poniżej  kosztów  ich  wytworzenia  lub  świadczenia  albo  ich  odprzedaż  poniżej  kosztów 

zakupu  w  celu  eliminacji  innych  przedsiębiorców.  Aby  móc  uznać  działanie  wykonawcy  za 

czyn  nieuczciwej  konkurencji 

–  utrudnianie  dostępu  do  rynku,  należy  wykazać,  że  jest  ono 

podejmowane w celu wyeliminowania innego przedsiębiorcy z rynku (zajęcia jego miejsca), 

stworzenia  sobie  warunków  umożliwiających  dyktowanie  cen  lub  innych  warunków  umów 

oraz  że  działaniu  wykonawcy  można  przypisać winę  umyślną

(tak  A.  Gawrońska  Baran  w: 

Komentarzu do ustawy z dnia 11 września 2019 r.  – Prawo zamówień publicznych, dostęp 

LEX)

Zaoferowanie  ceny  poniżej  kosztów  własnych  za  czyn  nieuczciwej  konkurencji  musi 

być traktowane  jako  rozwiązanie wyjątkowe,  w szczególności  jeżeli  weźmie  się  pod uwagę 

swobodę ustalania i różnicowania cen w gospodarce wolnorynkowej. Wystąpienie w ofercie 

wykonawcy rażąco niskiej ceny nie może być więc traktowane automatycznie jako złożenie 

jej  w  warunkach  nieuczciwej  konkurencji  (tak  m.in  w  wyroku  Krajowej  Izby 

Odwoławczej  z 

29.06.2016 r., sygn. akt: KIO 1066/16, w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 8.03.2018 r., 

sygn. akt: KIO 322/18, w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 29.10.2018 r., sygn. akt: KIO 

Świadczy  o  tym  chociażby  przewidzenie  w  prawie  zamówień  publicznych 

odrębnych  przesłanek  odrzucenia  oferty  z  tych  tytułów.  „Utrudnianie  dostępu  do  rynku  ma 

miejsce  wtedy,  gdy  przedsiębiorca  podejmuje  działania;  które  uniemożliwiają  innemu 

przedsiębiorcy rynkową konfrontację produkowanych przez niego towarów, w efekcie czego 

swoboda  uczestniczenia  w  działalności  gospodarczej,  czyli  swoboda  wejścia  na  rynek, 

oferowania na nim swoich towarów lub usług lub wyjścia z danego rynku ulega ograniczeniu. 

Jeżeli działania te nie wynikają z istoty konkurencji, lecz są podejmowane w celu utrudnienia 

dostępu do rynku i przy pomocy środków nieznajdujących usprawiedliwienia w mechanizmie 

wolnej konkurencji, stanowią one czyn nieuczciwej konkurencji” (tak A. Gawrońska Baran w: 

Komentarzu do ustawy z dnia 11 września 2019 r.  – Prawo zamówień publicznych, dostęp 

LEX).

Nie można uznać, że skalkulowanie ceny ofertowej z uwzględnieniem zastosowania 

korzyści  płynących  z  objęcia  uczestników  wyjazdu  studyjnego  ochroną  wynikającą  z  polisy 

ubezpieczeniowej,  utrudnia  dostęp  do  rynku  innym  przedsiębiorcom.  Dostęp  do  usług 

ubezpieczeniowych  jest  powszechny,  dlatego  każdy  z  wykonawców  ubiegających  się  o 

udzielenie zamówienia mógł skorzystać z takiej ochrony przy kalkulowaniu oferty.  

Zgodnie  z  art.  16  Pzp,  Zamawiający  przygotowuje  i  przeprowadza  postępowanie  o 

udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe 

traktowanie  wykonawców,  przejrzysty  i  proporcjonalny.  Wyrazem  nierównego  traktowania 

Odwołującego jest fakt, że Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia oferty w żaden sposób 

nie  odniósł  się  do  przedłożonych  kalkulacji  oraz  rozwiązań  Odwołującego,  pomijając 

całkowicie  wiarygodne  wyjaśnienia  oraz  dowody  dotyczące  ceny  oferty.  Powyższe 

zaniechanie  Zamawiającego  doprowadziło  do  nieuprawnionego  odrzucenia  oferty 

Odwołującego i udzielenia zamówienia niezgodnie z art. 17 ust. 2 Pzp.  

Wykonawca  ATTIS  s.c.  M.  B.-W.,  K.  L. 

z  siedzibą  w  Warszawie  zgłosił  swoje 

przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  w  tej  sprawie  po  stronie  Zamawiającego, 

wnosząc o oddalenie odwołania. 

Zamawiający,  pismem  z  dnia  4  marca  2022  r.,  złożył  odpowiedź  na  odwołanie, 

wnosząc o oddalenie odwołania w całości oraz zasądzenie na rzecz Zamawiającego zwrotu 

kosztów zastępstwa procesowego, stosownie do obowiązujących w tym zakresie norm. 

Zamawiający  wskazał,  że  w  odpowiedzi  na  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień  rażąco 

niskiej  ceny  oferty,  w  tym  wyjaśnień  dotyczących  części  składowych  oferty,  Odwołujący 

potwierdził  cenę  oferty,  w  tym  ceny  części  składowych  oferty  dotyczące-  pozycji  2.1.1 

Formularza ofertowego, tj.: cena za zapewnienie 1 noclegu wraz ze śniadaniem dla 1 osoby 

(L.p.2.1/25  osób/15  dni)  —  100,00  zł,    pozycji  2.2.1.  Formularza  ofertowego,  tj.  cena  za 

zapewnienie  1  obiadu  i  1  kolacji  dla  1  osoby  pod

czas  1  dnia  (L.p.2.2/25  osób/15  dni)  — 

100,00 zł,   pozycji 4.1.1 Formularza ofertowego, tj.: cena za zapewnienie 1 noclegu wraz ze 

śniadaniem dla 1 osoby (L.p.4.1/25 osób/ 15 dni)  — 100,00 zł,   pozycji 4.2.1, Formularza 

ofertowego,  tj.  cena  za  zapewnienie  1  obiadu  i  1  kolacji  dla  1  osoby  podczas  1  dnia 

L.p.4.2/25  osób/15  dni)  —  100,00  zł,    pozycji  6.1.1  Formularza  ofertowego,  tj.:  cena  za 

zapewnienie 1 noclegu wraz ze śniadaniem dla 1 osoby (L.p.6.1/25 osób/15 dni) — 100,00 

zł,   pozycji 6.2.1. Formularza ofertowego, tj. cena za zapewnienie 1 obiadu i 1 kolacji dla 1 

osoby podczas 1 dnia (L.p.6.2/25 osób/15 dni) — 100,00 zł. 

W swoich wyjaśnieniach Odwołujący nie uzasadnił podanej w ofercie ceny, w tym ww. 

istotnych  części  składowych  ceny  —  nie  wykazał  jej  zgodnie  z  art.  224  ust.  5  Pzp. 

Odwołujący  nie  przedstawił  dowodów  potwierdzających  możliwość  wykonania  zamówienia 

za  zaoferowaną  cenę.  Powołał  się  jedynie  na  fakt  zawarcia  umowy  ubezpieczenia, 

wskazując,  że  odszkodowanie,  jakie  spodziewa  się  uzyskać  od  ubezpieczyciela  pokryje 

koszty  wykonania  zamówienia  (w  ramach  opcji).  W  konsekwencji  Zamawiający  uznał,  że 

cena  zaoferowana  przez  Odwołującego  jest  rażąco  niska,  nie  umożliwia  ona  wykonania 

przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  warunkami  przetargu.  Zdaniem  Zamawiającego, 

z

aprezentowane przez Odwołującego podejście do ceny, jej składowych i kosztu wykonania 

zamówienia polega na zasadniczym niezrozumieniu istoty kosztu wykonania zamówienia. 

W ramach kryterium ceny oceniana była przez Zamawiającego cena brutto (wszystkie 

jej elementy dotyczące zamówienia podstawowego i opcji); cena jest maksymalnym łącznym 

wynagrodzeniem  (

§  2  ust.  1  PPU).  Wynagrodzenie,  jakie  będzie  należne  wykonawcy  za 

wykonanie  przedmiotu  zamówienia  zostanie  ustalone  proporcjonalnie  do  zakresu  jego 

świadczenia  przy  uwzględnieniu  liczby  uczestników  wizyty  studyjnej  korzystających  ze 

świadczeń  w  ramach  zamówienia  podstawowego  i  (ewentualnie)  ze  świadczeń  w  ramach 

opcji.  Wykonawcy  zagwarantowane  zostało  przy  tym  minimalne  wynagrodzenie,  nie  niższe 

niż  odpowiadające  świadczeniu  dla  12  osób  (§  2  ust.  1  i  2  PPU).  Zamawiający  wyraźnie 

zastrzegł, że „Uruchomienie prawa opcji następuje poprzez zgłoszenie przez Zamawiającego 

żądania  świadczenia  dodatkowych  usług  -  opcji  w  określonym  przez  niego  zakresie  —  w 

formie  elektronicznej  (e-mail)  na  adres  wskazany  w 

§  5  ust.  8  pkt  2  oraz  telefonicznie,  a 

W

ykonawca niezwłocznie przystąpi do świadczenia dodatkowych usług — opcji." (§ 1 ust. 9 

PPU). Zamawiający zastrzegł również, że zgłoszenie zapotrzebowania na dodatkowe usługi 

może  nastąpić  wyłącznie  z  zastosowaniem  prawa  opcji  określonego  w  art.  441  Pzp,  przez 

które  rozumie  się  możliwość  skorzystania  z  dodatkowych  usług  wymienionych  w  SOPZ, 

stanowiącym  integralną  cześć  Umowy  (§  1  ust.  8  PPU).  Postanowienia  PPU  są 

jednozna

czne i wynika z nich wprost, że żądanie przez Zamawiającego świadczeń w ramach 

opcji  może  dotyczyć  tylko  niektórych  z  nich.  Właśnie  dlatego  Zamawiający  w  kontekście 

rażąco  niskiej  ceny  analizował  ceny  jednostkowe  za  poszczególne  świadczenia  w  opcji. 

Odwołujący w istocie przyznał, że ceny zaoferowane w pozycji 2.1.1, 4.1.1, 6.1.1 oraz 2.2.1, 

4.2.1, 6.21 Formularza ofertowego są rażąco zaniżone w stosunku do faktycznych kosztów 

wykonania świadczeń ponieważ zasadniczą części kosztów Odwołujący zamierza przerzucić 

na  ubezpieczyciela.  Odwołujący  wprost  wskazał  w  odwołaniu,  że  „razem  noclegi  z 

wyżywieniem  za  15  dni/1  osoba:  2475  euro  —  11.385,  z”,  gdyż  w  przeliczeniu  na  jedną 

osobę za jeden dzień koszt usługi w ramach opcji wynosi 759,00 zł. 

Zdaniem  Zamawiającego,  wykonawca  nie  może  kalkulować  ceny  oferty  (także 

s

kładowych ceny i kosztów wykonania zamówienia) z uwzględnieniem odszkodowania, jakie 

spodziewa się uzyskać od ubezpieczyciela. Zgodnie z art. 805 1 ustawy — Kodeks cywilny 

„Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczycie/ zobowiązuje się, w zakresie działalności swego 

przedsiębiorstwa,  spełnić  określone świadczenie w  razie zajścia przewidzianego w  umowie 

wypadku,  a  ubezpieczający  zobowiązuje  się  zapłacić  składkę.”  Świadczenie  z  umowy 

ubezpieczenia  jest  należne  ubezpieczającemu  (ubezpieczonemu)  na  wypadek  zajścia 

wypadku  ubezpieczeniowego

.  Jako  wypadku  ubezpieczeniowego  nie  sposób  traktować 

konieczności  wykonania  zobowiązania  —  spełnienia  przez  wykonawcę  świadczenia 

p

rzewidzianego umową. Spełnienie świadczenia z umowy jest normalnym zdarzeniem w jej 

wykonaniu;  jest 

z  góry  zakładane  i  oczekiwane,  także  przez  wykonawcę.  Wypadek 

ubezpieczeniowy  jest  zaś  zdarzeniem  z  założenia  nieoczekiwanym  i  niepożądanyrn, 

zarówno w aspekcie prawdopodobieństwa wystąpienia, jak i następstw. Zwrócić należy także 

uwagę,  że  świadczenie  z  ubezpieczenia  polega  w  szczególności  na  zapłacie  określonego 

odszkodowania  za  szkodę  powstałą  wskutek  wypadku  przewidzianego  w  umowie 

ubezpieczenia  (art.  805 

§  2  pkt  1  ustawy  —  Kodeks  cywilny).  W  sytuacji,  gdy  wykonawca 

zamówienia  publicznego  przyjmuje  na  siebie  obowiązek  wykonania  zobowiązania  - 

spełnienia  świadczenia,  także  gdy  jest  ono  objęte  zamówieniem  opcjonalnym,  spełnienie 

tego świadczenia nie jest zdarzeniem wyrządzającym szkodę w majątku wykonawcy. Szkoda 

w  rozumieniu  przepisów  o  ubezpieczeniach  majątkowych  to  damnum  iniuria  datum  - 

uszczerbek  majątkowy  wywołany  bezprawnym  działaniem  osoby  trzeciej  albo  uszczerbek 

będący  następstwem  działania  sił  natury  (np.  upadku  meteorytu,  powodzi).  Wykonanie 

dobr

owolnie przyjętego zobowiązania (z umowy) i koszt, jaki jest z tym związany, nie może 

być  w  żadnym  razie  kwalifikowany  jako  szkoda.  Niezależnie  od  powyższego,  wypłata 

odszkodowania jest, z definicji, zdarze

niem następczym względem zdarzenia wywołującego 

sz

kodę i momentu wystąpienia samej szkody. Jest przy tym zdarzeniem niepewnym, zależy 

bowiem  od  pozytywnego  ustalenia  odpowiedzialności  ubezpieczyciela.  Wypłata 

ubezpieczenia nie jest więc bynajmniej automatyczna. 

Instytucja  badania  przez  zamawiającego  czy  zaoferowana  przez  wykonawcę  cena, 

składowa  ceny  lub  koszt  nie  są  rażąco  niskie  służy  ustaleniu,  czy  możliwe  jest  za  nie 

wykonanie  zobowiązania  spełnienie  świadczenia  przewidzianego  umową  o  zamówienie 

publiczne. 

Funkcjonalnie jest więc ona odniesiona do wydatków (kosztów), jakie muszą być 

poniesione  prz

ez  wykonawcę  w  celu  spełnienia  świadczenia  przewidzianego  umową. 

Ustalenia  dotyczące  ceny,  jej  składowej,  lub  kosztu  czynione  są  w  realiach  rynkowych. 

Badanie, 

czy cena, składowe ceny lub koszty są osadzone w rynkowej rzeczywistości służy 

eliminowaniu  z  postępowania  ofert,  które  nie  przystają  do  realiów  —  które  nie  rokują 

zaspokojenia  potrzeby,  która  legła  u  podstaw  wszczęcia  postępowania  o  zamówienie 

publiczne. 

Instytucja ta nie  służy  ustaleniu,  z  jakiego  źródła  wykonawca  pozyska  środki  na 

sfinansowanie  wydatk

ów  ani  w  jaki  sposób  pokryje  ewentualną  stratę  wynikłą  z  wykonania 

zamówienia.  Badanie  czy  cena,  jej  składowa  lub  koszt  nie  są  rażąco  niskie  służy  przede 

ws

zystkim  ustaleniu,  że  zamówienie  może  zostać  przez  danego  wykonawcę  zrealizowane 

przy  uwzględnieniu  zaoferowanej  ceny  i  wskazanych  kosztów,  ale  służy  także  ochronie 

uczciwej konkurencji. Oferowanie wykonania zamówienia po cenie lub przy kosztach rażąco 

ods

tających od realiów rynkowych jest bowiem skrajnym przejawem nieuczciwej konkurencji. 

Zupełnie  niezrozumiałym  jest  zatem  traktowanie  przez  Odwołującego  odszkodowania  jako 

pokrywającego  koszt  wykonania  świadczenia  -  zastępującego  wydatki  na  pokrycie  tego 

kosztu. 

Niezależnie  od  powyższego  Zamawiający  wskazał,  że  w  pozycjach  1.3,  3.3,  5.3 

Formularza  ofertowego  (element  składowy  ceny  w  zakresie  zamówienia  podstawowego) 

Odwołujący zaoferował cenę za 6 noclegów wraz ze śniadaniem dla 25 osób podczas wizyty 

studyj

nej w wysokości 82 500,00 zł, co w przeliczeniu na jeden nocleg wraz ze śniadaniem 

na  jedną  osobę  wynosi  550,00  zł.  Powyższa  cena  za  nocleg  wraz  ze  śniadaniem  jest 

wielokrotnie wyższa niż cena wskazana przez Odwołującego się w pozycji 2.1.1, 4.1.1, 6.1.1 

Formularza ofertowego tj. 

cena za zapewnienie 1 noclegu wraz ze śniadaniem dla 1 osoby 

(opcja)  tj.  100,00  zł.  Taka  sytuacja  ma  również  miejsce  w  przypadku  pozycji  dotyczących 

ceny za zapewnienie 1 obiadu i 1 kolacji dla 1 osoby podczas 1 dnia. Odwołujący w pozycji 

1.1, 3.1, 5.1 Formularza ofertowego (element składowy ceny oferty w zakresie zamówienia 

podstawowego)  zaoferował  cenę  za  1  obiad  dla  25  osób  podczas  wizyty  studyjnej  w 

wysokości 5 500,00 zł, co w przeliczeniu na 1 obiad dla 1 osoby wynosi 220,00 zł. W pozycji 

1.2,  3.2,  5.2  Formularza  ofertowego  (która  jest  również  elementem  składowym  ceny  w 

zakresie zamówienia podstawowego) Odwołujący zaoferował cenę za 6 kolacji dla 25 osób 

podczas  wizyty  studyjnej  w  wysokości  36  000,00  zł,  co  w  przeliczeniu  na  1  kolację  dla  1 

osoby  wynosi  240,00  zł.  Zatem  cena  za  obiad  oraz  kolację  dla  1  osoby  wynosi  łącznie 

460,00 zł. Powyższe ceny za zapewnienie obiadów i kolacji są wielokrotnie wyższe niż ceny 

za  tożsamy  przedmiot  zamówienia  wskazane  przez  Odwołującego  w  pozycji  2.2.1,  4.2.1, 

6.2.1 Formularza ofertowego, tj. za zapewnienie 1 obiadu i 1 kolacji dla 1 osoby podczas 1 

dnia (opcja) tj. 100,00 zł. Zapewnienie noclegu wraz ze śniadaniem oraz obiadu i kolacji w 

przypadku opcji uzależnione są od wyjątkowych sytuacji losowych, w przypadku wystąpienia 

takiej konieczności, i zgłaszane przez Zamawiającego. Nocleg, obiad i kolacja w zamówieniu 

podstawowym, przy jego realizacji, są pewne; gwarantowana jest również minimalna liczba 

uczestników  korzystających  z  tych  świadczeń.  Prawdopodobieństwo  realizacji  zamówienia 

opcjonalnego jest zdecydowanie mniejsze.  

Powyższe  świadczy  o  nieuczciwej  dystrybucji  kosztów  dotyczących  poszczególnych 

elementów składowych oferty przez Odwołującego. Zdaniem Zamawiającego, złożenie oferty 

zawierającej ceny analogicznego świadczenia ustalone na diametralnie różnych poziomach 

w  ramach  zamówienia  podstawowego  i  w  ramach  opcji  stanowi  czyn  nieuczciwej 

konkurencji. W ramach oceny ofert uwzględniona zostałaby wypadkowa cen noclegów oraz 

obiadów  i  kolacji  w  ramach  zamówienia  podstawowego  i  w  ramach  opcji,  co  stawiałoby 

Odwołującego  w  sytuacji  lepszej  niż  wykonawców,  którzy  skalkulowali  koszty  wykonania 

zamówienia  w  sposób  prawidłowy,  z  uwzględnieniem  rzeczywistych  kosztów  wykonania 

zobowiązania w ramach opcji.  

Złożenie tej oferty stanowi czyn nieuczciwej konkurencji również w drugim aspekcie, 

tj. 

przy  gwarancji  wykonania  świadczenia  po  cenie  wyższej  (w  ramach  zamówienia 

podstawowego)  i  jedynie  pewnym  prawdopodobieństwie  konieczności  wykonania 

świadczenia  po  cenie  niższej  (w  ramach  opcji)  w  przypadku  nieskorzystania  przez 

Zamawiającego  z  opcji  (co  jest  założeniem  —  opcja  na  wypadek  losowy)  Odwołujący 

uzyskałaby  nieuzasadnioną  korzyść  z  dokonanej  ofertą  dystrybucji  składowych  ceny, 

bowiem  u

zyskałaby  zapłatę  za  noclegi  oraz  obiady  i  kolacje  w  ramach  zamówienia 

podstawowego,  bez  konieczności  dyskontowania  „straty”,  którą  musiałaby  ponieść  w 

przypadku  konieczności  zapewnienia  noclegów  oraz  obiadów  i  kolacji  w  ramach  opcji,  po 

cenach  skalkulowanych  istotn

ie  poniżej  poziomu  z  ofert  innych  wykonawców  i  ich 

odpowiedników (zamówienie podstawowe) z oferty własnej. Nawet gdyby zaoferowane przez 

Odwołującego cena i koszty nie były rażąco niskie, to oferta i tak musiała zostać odrzucona 

jako  zaburzająca  konkurencję,  złożenie  oferty  stanowiło  bowiem  czyn  nieuczciwej 

konkurencji. 

Zamawiający wskazał dodatkowo, że wyjaśnienia Odwołującego nie potwierdzają, że 

będzie on ubezpieczony we wskazanym zakresie przez cały okres wykonywania umowy ani 

też  nie  potwierdzają  w  sposób  jednoznaczny  zakresu  owego  ubezpieczenia.  Przedłożony 

wydruk  tzw.  „zrzutu  ekranu”  nie  odsyła  do  identyfikowalnych  warunków  umowy 

ubezpieczenia,  nawet  ogólnych  warunków  ubezpieczenia  (OWO).  Nie  wiadomo  zatem  czy 

jest  to  oferta,  wstępne  wyliczenie,  fragment  OWU.  „Dokument”  ten  odnosi  się  jedynie  do 

okresu  6 

—  12  marca  2022  r.,  podczas  gdy  zamówienie  w  ramach  części  Il  obejmowało 

jeszcze  dwa  inne  terminy  wyjazdów.  Nie  wynika  z  niego,  czy  ubezpieczenie  przewiduje 

wyłączenia  lub  ograniczenia  odpowiedzialności  ubezpieczyciela.  Nawet  gdyby  przyjąć,  że 

Odwołujący  jest  uprawniony  do  kalkulowania  ceny  (jej  składowych)  z  uwzględnieniem 

świadczenia z  ubezpieczenia,  czyli  do  przerzucenia kosztów  wykonania części  zamówienia 

na  ubezpieczyciela,  to  i  tak  Odwołujący  nie  sprostał  ciężarowi  dowodu  co  do  swoich 

twierdzeń,  nie  udowodnił,  że  ceny  świadczeń  w  ramach  opcji  nie  są  rażąco  zaniżone, 

zgodnie  z  art.  224  ust.  4  Pzp. 

Oceny  powyższego  nie  zmienia  przedłożenie  OWU  przy 

odwołaniu, gdyż jest to dowód spóźniony, a ponadto nadal nie wiadomo czy przedstawiony w 

wyjaśnieniach wydruk „zrzutu ekranu” dotyczył właśnie tych OWU. 

Ponadto,  z 

SOPZ  wynika,  że  opcja  nie  dotyczy  wyłącznie  sytuacji  związanej  z 

epidemią  wywołaną  wirusem  SARS-  CoV-2,  lecz  sytuacji  losowych  (bez  ograniczeń  co  do 

rodzaju zdarzenia), w tym np. kwarantanny (patrz: SOPZ 

— Załącznik nr 1 do SWZ rozdział 

Il „Dodatkowe  usługi — opcja”  ust. 1 in  principio,  wspomniany  powyżej  §  1  ust  9  PPU,  §  2 

ust.  2  PPU;  także  wyodrębnienie  cen  cząstkowych  w  §  2  ust.  1  PPU,  wyodrębnienie  cen 

cząstkowych opcji w Formularzu ofertowym). Chybione są więc argumenty Odwołującego, że 

ubezpieczenie  s

tanowiło  zabezpieczenie  finansowe  na  wypadek  konieczności  świadczenia 

usług  w  ramach  opcji.  Opcja  może  dotyczyć  wszelakich  przypadków  losowych,  które  nie 

muszą  polegać  na  zachorowaniu uczestnika.  To  ocenie  Zamawiającego,  a  nie wykonawcy, 

podlegać będzie,  czy  konieczność świadczenia w  ramach  opcji  zaistniała (może to być  np. 

przedłużenie  pobytu  wywołane  trudnościami  komunikacyjnymi,  strajkami  itp.).  Nawet  gdyby 

opcja była związana tylko z COVID-19, to i tak twierdzenia Odwołującego, w tym powołanie 

na 

§  15  OWU  oraz  klauzulę  ubezpieczenia  kwarantanny/izolacji  nie  czyniłyby  odwołania 

zasadnym. 

§  15  OWU  dotyczy  „kosztów  leczenia  i  assistance  Ubezpieczonego,  który 

przebywając  za  granicą  Kraju  Zamieszkania  musiał  bezzwłocznie  poddać  się  leczeniu  w 

związku z Nagłym Zachorowaniem lub Nieszczęśliwym Wypadkiem w zakresie niezbędnym 

do  przywrócenia  stanu  zdrowia  umożliwiającego  mu kontynuację  Podróży  Zagranicznej  lub 

jego transport do Kraju Zamieszkania

", z których wyłączone są liczne zdarzenia wskazane w 

§  16  OWU  [m.in.  istnienie przeciwwskazań  lekarskich,  co  do  odbycia podróży;  specjalnego 

odżywiania  Ubezpieczonego  środkami  wzmacniającymi  oraz  środkami,  z  których 

Ubezp

ieczony korzysta zwyczajowo, a także masaży, kąpieli, inhalacji, gimnastyki leczniczej, 

naświetleń (nawet, jeśli którykolwiek z tych środków był zalecony przez lekarza); wszelkiego 

rodzaju  szczepień  (za  wyjątkiem  sytuacji,  kiedy  szczepienie  jest  wykonywane  w  ramach 

doraźnej pomocy medycznej ratującej zdrowie lub życie Ubezpieczonego)), o czym zdaje się 

Odw

ołujący  zapomniał  przy  kalkulacji  ceny.  Natomiast  Klauzula  ubezpieczenia 

kwarantanny/izolacji  (kod  KW)  nie  obejmuje  „obowiązkowej  kwarantanny  nakładanej  przez 

władze  lokalne  na  podróżnych  przekraczających  granicę  kraju  docelowego  podróży  oraz 

krajów  tranzytowych  na  trasie  podróży”,  co  wynika  z  definicji  legalnej  „obowiązkowej 

kwarantanny

”  zawartej  w  tej  klauzuli.  Jednocześnie  Odwołujący  pomija,  że  zgodnie  z  ww. 

klauzulą „Warunkiem ubiegania się o zwrot kosztów przedłużonego pobytu Ubezpieczonego 

jest  „przedłożenie  wraz  z  formularzem  zgłoszenia  roszczenia,  dowodów  poniesionych 

kosztów 

(np. 

rachunków) 

oraz 

potwierdzenie 

skierowania 

na 

Obowiązkową 

kwarantannę/izolację  wydanego  przez  lekarza  lub  służby  sanitarno-epidemiologiczne".  Jak 

b

yło to już wyżej podkreślane, najpierw Odwołujący musi  ponieść taki koszt, żeby ubiegać 

się  o  jego  pokrycie  w  ramach  ubezpieczenia.  Nawet  gdyby  uwzględnić  wyłącznie  fakty,  że 

ubez

pieczenie  nie  obejmuje  swym  zakresem  wszystkich  zdarzeń,  które  mogą  implikować 

żądanie  przez  Zamawiającego  świadczenia  w  ramach  opcji,  a  także,  że  przewiduje  ona 

liczne wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela, to i tak trzeba stwierdzić, że powołanie 

się  na  takie  ubezpieczenie  nie  mogło  doprowadzić  do  uznania,  że  Odwołujący  wykazał,  iż 

oferowana przez  niego cena i  jej  składowe nie są rażąco  niskie bądź,  że ich zaoferowanie 

nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  uwzględniając  dokumentację  postępowania,  dokumenty 

zgromadzone  w  aktach  sprawy  i  wyja

śnienia  złożone  na  rozprawie  przez  strony 

i uczestnika 

postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Odwołanie zostało rozpoznane w granicach zarzutów przedstawionych w odwołaniu, 

stosownie do brzmienia art. 555 Pzp.  

Odwołujący  wykazał  posiadanie  legitymacji  uprawniającej  do  wniesienia  odwołania, 

stosownie  do  dyspozycji  art.  505  ust.  1  Pzp. 

Odwołujący  wyjaśnił,  że  złożył  ofertę  w 

postępowaniu  i  podniósł,  że  gdyby  Zamawiający  przeprowadził  postępowanie  zgodnie  z 

przepisami  Pzp,  oferta  Odwołującego  zostałaby  uznana  za  najkorzystniejszą  -  gdyby 

Zamawiający dokonał wnikliwej i prawidłowej oceny oferty oraz wyjaśnień Odwołującego, to 

oferta Odwołującego zostałaby uznana za najkorzystniejszą w postępowaniu.  

Wykonawca,  ATTIS  s.c.  M.  B.-W.,  K.  L. 

z  siedzibą  w  Warszawie,  zgłaszający 

przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego,  przystąpił  do 

postępowania odwoławczego stosownie do wymogów art. 525 ust. 1-3 Pzp. 

Zamawiający  odrzucił  ofertę  Odwołującego    na  podstawie  art.  226  ust.  1  pkt  8  w 

związku z art. 224 ust. 6 Pzp. Zamawiający w  uzasadnieniu wyjaśnił, że „W odpowiedzi na 

wezwanie Zamawiającego do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny oferty, w tym wyjaśnień 

dotyczących  części  składowych  oferty,  Wykonawca  potwierdził  cenę  oferty,  w  tym  ceny 

części składowych oferty dotyczące: 

−  pozycji  2.1.1  Formularza  ofertowego,  tj.:  cena  za  zapewnienie  1  noclegu  wraz  ze 

śniadaniem dla 1 osoby (L.p.2.1/25 osób/15 dni) – 100,00 zł, 

−  pozycji  2.2.1.  Formularza  ofertowego,  tj.  cena  za  zapewnienie  1  obiadu  i  1  kolacji  dla 

1 osoby podczas 1 dnia (L.p.2.2/25 osób/15 dni) – 100,00 zł, 

−  pozycji  4.1.1  Formularza  ofertowego,  tj.:  cena  za  zapewnienie  1  noclegu  wraz  ze 

śniadaniem dla 1 osoby (L.p.4.1/25 osób/15 dni) – 100,00 zł, 

−  pozycji  4.2.1.  Formularza  ofertowego,  tj.  cena  za  zapewnienie  1  obiadu  i  1  kolacji  dla 

1 osoby podczas 1 dnia (L.p.4.2/25 os

ób/15 dni) – 100,00 zł, 

−  pozycji  6.1.1  Formularza  ofertowego,  tj.:  cena  za  zapewnienie  1  noclegu  wraz  ze 

śniadaniem dla 1 osoby (L.p.6.1/25 osób/15 dni) – 100,00 zł, 

−  pozycji  6.2.1.  Formularza  ofertowego,  tj.  cena  za  zapewnienie  1  obiadu  i  1  kolacji  dla 

1 os

oby podczas 1 dnia (L.p.6.2/25 osób/15 dni) – 100,00 zł. 

W

yjaśnienia  nie  uzasadniają  jednak  podanej  w  ofercie  ceny,  w  tym  ww.  istotnych 

części składowych oferty. Wykonawca nie wykazał zgodnie z art. 224 ust. 5 Pzp, że oferta 

nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  co  potwierdza  brak  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia za wskazaną 

w  oferci

e  cenę.  Wykonawca  w  pozycji  1.3,  3.3,  5.3  Formularza  ofertowego  (która  jest 

elementem składowym ceny oferty w zakresie podstawowego zamówienia) zaoferował cenę 

za  6  noclegów  wraz  ze  śniadaniem  dla  25  osób  podczas  wizyty  studyjnej  w  wysokości  82 

500,00  zł,  co  w  przeliczeniu  na  jeden  nocleg  wraz  ze  śniadaniem  na  jedną  osobę  wynosi 

550,00 zł. Powyższa cena za nocleg wraz ze śniadaniem jest wielokrotnie wyższa niż cena  

wskazana  w  pozycji  2.1.1,  4.1.1,  6.1.1  Formularza  ofertowego,  tj.  cena  za  zapewnienie  1 

nocl

egu wraz ze śniadaniem dla 1 osoby (opcja) tj. 100,00 zł.  

Taka  sytuacja  ma  również  miejsce  w  przypadku  pozycji  dotyczących  ceny  za 

zapewnienie 1 obiadu i 1 kolacji dla 1 osoby podczas 1 dnia. Wykonawca w pozycji 1.1, 3.1, 

Formularza  ofertowego  (która  jest  elementem  składowym  ceny  oferty  w  zakresie 

podstawowego  zamówienia)  zaoferował  cenę  za  1  obiad  dla  25  osób  podczas  wizyty 

studyjnej w wysokości 5 500,00 zł, co w przeliczeniu na 1 obiad dla 1 osoby wynosi 220,00 

zł.  W  pozycji  1.2,  3.2,  5.2  Formularza  ofertowego  (która  jest  elementem  składowym  ceny 

oferty w zakresie podstawowego zamówienia) Wykonawca zaoferował cenę za 6 kolacji dla 

25 osób podczas wizyty studyjnej w wysokości 36 000,00 zł, co w przeliczeniu na 1 kolację 

dla 1 osoby wynosi 240,00 zł. Zatem cena za obiad oraz kolację dla 1 osoby wynosi łącznie 

460,00 zł. Powyższe ceny za zapewnienie obiadów i kolacji są wielokrotnie wyższe niż ceny 

za  tożsamy  przedmiot  zamówienia  wskazane  w  pozycji  2.2.1,  4.2.1,  6.2.1  Formularza 

ofertowego  tj.  za  zapewnienie  1  obiadu  i  1  kolacji  dla  1  osoby  podczas  1  dnia  (opcja)  tj. 

100,00 zł. 

Nocleg wraz ze śniadaniem oraz obiad i kolacja w przypadku opcji uzależnione są od 

wyjątkowych  sytuacji  losowych,  w  przypadku  wystąpienia  takiej  konieczności  i  zgłaszane 

przez  Zama

wiającego.  Nocleg  oraz  obiad  i  kolacja  w  podstawowym  zamówieniu  przy  jego 

realizacji  jest  gwarantowany.  Prawdopod

obieństwo  realizacji  zamówienia  opcjonalnego  jest 

zdecydowanie mniejsze.  

P

owyższe  świadczy  zatem  o  nieuczciwej  dystrybucji  kosztów  dotyczących 

poszczególnych  elementów  składowych  oferty  przez  Odwołującego.  Złożenie  oferty 

zawierającej ceny analogicznego świadczenia ustalone na diametralnie różnych poziomach 

w  ramach  zamówienia  podstawowego  i  w  ramach  opcji  stanowi  czyn  nieuczciwej 

konkurencji. W 

ramach oceny ofert uwzględniona zostałaby wypadkowa cen noclegów oraz 

obiadów  i  kolacji  w  ramach  zamówienia  podstawowego  i  w  ramach  opcji,  co  stawiałoby 

wykonawcę  Cristal  Travelnet  Sp.  z  o.o.  w  sytuacji  lepszej  niż  wykonawców,  którzy 

skalkulowali  koszty  w

ykonania  zamówienia  w  sposób  prawidłowy,  z  uwzględnieniem 

rzeczywistych  kosztów  wykonania  zobowiązania  w  ramach  opcji.  Złożenie  przedmiotowej 

oferty  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  również  w  drugim  aspekcie;  przy  gwarancji 

wykonania  świadczenia  po  cenie  wyższej  (w  ramach  zamówienia  podstawowego)  i  jedynie 

pewnym  prawdopodobieństwie  konieczności  wykonania  świadczenia  po  cenie  niższej  (w 

ramach opcji) w przypadku nieskorzystania przez Zamawiającego z opcji (co jest założeniem 

– opcja na wypadek losowy) Cristal Travelnet Sp. z o.o. uzyskałaby nieuzasadnioną korzyść 

z dokonanej ofertą dystrybucji składowych ceny. Uzyskałby bowiem zapłatę za noclegi oraz 

obiady  i  kolacje  w  ramach  zamówienia  podstawowego,  bez  konieczności  dyskontowania 

„straty”,  którą  musiałaby  ponieść  w  przypadku  konieczności  zapewnienia  noclegów  oraz 

obiadów i kolacji w ramach opcji, po cenach skalkulowanych istotnie poniżej poziomu z ofert 

innych wykonawców.”  

Izba  uznała za  niezasadny  zarzut  naruszenia  art.  226  ust.  1  pkt  8  Pzp  w  zw.  z  art. 

224 ust. 2 i 6 Pzp 

poprzez wadliwą ocenę wyjaśnień Odwołującego w zakresie rażąco niskiej 

ceny  i  w  konsekwencj

i  błędne  uznanie,  że  oferta  Odwołującego  podlega  odrzuceniu  jako 

zawierająca  rażąco  niską  cenę,  mimo  że  oferta  Odwołującego  nie  zawiera  rażąco  niskiej 

ceny  lub  kosztu,  a  Zamawiający  nie  przeprowadził  wszechstronnej  i  dokładnej  oceny 

wyjaśnień  dotyczących  ceny  oferty  złożonych  przez  Odwołującego,  pomijając  wiarygodne 

wyjaśnienia oraz dowody przedłożone przez Odwołującego na wezwanie Zamawiającego w 

ramach procedury wyjaśnienia rażąco niskiej ceny.  

Przedmiotem zamówienia jest usługa organizacji zagranicznych wizyt studyjnych dla 

uczestników  projektu  „Mistrzowie  dydaktyki”  PO  WER  -  usługi  społeczne  wymienione  w 

załączniku XIV do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 

2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (Dz. Urz. UE L 

94 z 28.03.2014, 

str. 65, z późn. zm.). Część II zamówienia obejmuje trzy wizyty studyjne -  

Gandawa (Belgia). 

W załączniku nr 1 do SWZ Zamawiający dokonał Szczegółowego Opisu Przedmiotu 

Zamówienia,  w  którym  zawarł  bardzo  szczegółowe  wymagania  w  zakresie  wyżywienia, 

zakwaterowania, transportu

. Zamawiający przewidział także usługi dodatkowe, jako opcję: 

„Zamawiający  zapewnia  sobie  możliwość  zgłoszenia  podczas  każdej  wizyty  studyjnej 

zapotrzebowania  na  dodatkowe  usługi  wskazane  poniżej  dla  każdej  z  wizyt  studyjnych,  w 

sytuacjach losowych np. kwarantanna tj.: 

Dodatkowe  noclegi  wraz  ze  śniadaniami  zapewnionymi  do  pokoju  w  zakresie 

wskazanym w ust. I pkt 3 lit. a, d, e, f (opis posiłków) - (maksymalnie 15 noclegów w ramach 

każdej  z  wizyt,  dla  maksymalnej  liczby  osób  wskazanej  dla  danej  wizyty  w  Tabeli  nr  1)  w 

pok

ojach jednoosobowych wraz z łazienką, w hotelu/hotelach co najmniej trzygwiazdkowym 

potwierdzonym  przez  podmiot  właściwy  w  zakresie    klasyfikacji  obiektów  hotelarskich  w 

danym  k

raju, a gdyby w danym kraju klasyfikacja nie była obowiązkowa  - o standardzie co 

najmniej trzygwiazdkowym potwierdzonym przez największy (pod względem liczby aktualnie 

sklasyfikowanych  obiektów)  z  podmiotów  zajmujących  się  dobrowolna  standaryzacją 

obiektów hotelarskich w danym kraju, położonym w miejscu odbywania się wizyty studyjnej. 

Pokoje  powinny  posiadać  dostęp  do  bezpłatnego  Internetu.  Zamawiający  dopuszcza 

możliwość  zapewnienia  pokoi  wieloosobowych  do  jednoosobowego  wykorzystania.  Na 

żądanie  Zamawiającego  Wykonawca  zobowiązany  będzie  w  terminie  5  dni  od  otrzymania 

takiego  żądania  przedstawić  Zamawiającemu  potwierdzenie  klasyfikacji  hotelu  w  postaci 

zaświadczenia  wystawionego  przez  podmiot  właściwy  w  zakresie  klasyfikacji  obiektów 

hotelarskich  w  danym  k

raju  albo  oświadczenie  właściwego  podmiotu  zajmującego  się 

dobrowolną  standaryzacją  obiektów  hotelarskich  w  danym  kraju.  Uchybienie  powyższemu 

terminowi  skutkować  będzie  uznaniem,  że  nocleg  nie  został  zapewniony  w  hotelu 

trzygwiazdkowym.  Zapewnienie  w  pokoju  hotelowym  wody  butelkowanej  co  najmniej  2  litry 

dziennie. Hotel/le (w tym co 

najmniej 1 pokój hotelowy) musi spełniać również wymagania z 

ust.  I  pkt  6.  W  uzasadnionych  przypadkach,  gdy  nie  będzie  możliwości  zapewnienia 

noclegów w ww. hotelu, za zgodą Zamawiającego nocleg może zostać zapewniony w innym 

miejscu  spełniającym  wymogi  sanitarne  obowiązujące  w państwie,  w  którym  organizowana 

jest wizyta studyjna. 

Wyżywienie zapewnione do pokoju tj. obiad i kolacja, w zakresie wskazanym w ust. I 

pkt  3  lit.  b  do 

f  (opis  posiłków)  przez  maksymalnie  15  dni  w  ramach  każdej  z  wizyt  dla 

maksymal

nej liczby osób wskazanej dla danej wizyty w Tabeli nr 1. 

Transport do placówki medycznej i z powrotem do miejsca zakwaterowania, transport 

uczestnika w związku z koniecznością zmiany miejsca zakwaterowania, transport na lotnisko 

podczas każdej z wizyt, dla maksymalnej liczby osób wskazanej dla danej wizyty w Tabeli nr 

1, w tym również dla osoby ze szczególnymi potrzebami. 

Wykonanie  w  miejscu  pobytu  uczestnika  podczas  wizyty  stud

yjnej  testów  na  

COVID-

19  przy  założeniu  wykonania  2  testów  na  osobę  podczas  każdej  z  wizyt,  dla 

maksymalnej liczby osób wskazanej dla danej wizyty w Tabeli nr 1. Wynik testu powinien być 

sporządzony  co  najmniej  w języku  angielskim.  Test  musi  spełniać  wymogi  obowiązujące  w 

danym  kraju  i/lub  linii  lotniczej,  którego  wynik  będzie  stanowił  przesłankę  odbycia  lub 

zwolnienia z kwarantanny, przekroczenia granicy. 

Zamawiający zastrzega, że podana liczba osób i zakres usług są szacunkowe i mogą 

ulec  zmniejszeniu.  Z

amawiający  każdorazowo  zgłosi  planowaną  liczbę  uczestników  i 

wymagany zakres us

ług zgodnie z zapisami PPU.” 

Zamawiający  wymagał  wskazania  w  Formularzu  ofertowym  cen  poszczególnych 

elementów wizyty studyjnej, w tym zamówienia opcjonalnego.  

Oferty były oceniane w ramach kryterium cena – z wagą 100%. 

Z treści  opisu przedmiotu zamówienia wynika jednoznacznie,  że  w ramach zawartej 

umowy  wykonawca  zobowiąże  się  do  zrealizowania  usług  wskazanych  w  ramach 

zamówienia  podstawowego  i  stosownie  do  zapotrzebowania  Zamawiającego  –  także  usług 

wskazanych w ramach opcji. 

Odwołujący  złożył  ofertę  na  część  II  zamówienia.  W  tej  części  oferty  złożyło  8 

wykonawców.  Średnia  arytmetyczna  cen  wszystkich  złożonych  ofert  niepodlegających 

odrzuceniu  wynosi:  1 092 

730,63  zł.  Cena  oferty  Odwołującego  wynosi:  706  500,00  zł. 

Zamawiający  przeznaczył  na  sfinansowanie  przedmiotu  zamówienia  w  części  II  kwotę  w 

wysokości: 2.147.470,00 zł, w tym na zamówienie podstawowe kwotę 532.450,00 zł oraz na 

zamówienie opcjonalne kwotę 1.615.020,00 zł. 

W  dniu  25  stycznia  2022  r.  na  podstawie  art.  224  ust.  2  pkt  1  Pzp 

Zamawiający 

wezwał  Odwołującego  do  złożenia  szczegółowych  i  popartych  dowodami  wyjaśnień  w 

zakresie wyliczenia ceny oferty. Z

amawiający wskazał, że zaoferowana przez Odwołującego 

cena za real

izację zamówienia jest niższa o co najmniej 30% od średniej arytmetycznej cen 

wszystkich  złożonych  ofert,  a  ponadto  niektóre  z  części  składowych  ceny  wydają  się  być 

rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz budzą wątpliwości Zamawiającego 

co  d

o  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymogami  określonymi  w 

SWZ. 

Zamawiający zwrócił się o wyjaśnienie, czy oferta Odwołującego uwzględnia wszystkie 

wymagania  zawarte  w  SWZ,  w  tym  w  PPU  oraz  OPZ,  a  zaoferowana  cena  obejmuje 

całkowity  koszt  wykonania  przedmiotu  zamówienia,  w  tym  również  wszelkie  koszty 

towarzyszące jej wykonaniu. Zamawiający wymagał złożenia wyjaśnień w zakresie sposobu 

wyliczenia  ceny  oferty 

i  ewentualnych  okoliczności  mających  wpływ  na  jej  ustalenie,  o 

których  mowa  w  art.  224  ust.  3  Pzp  ze  szczególnym  uwzględnieniem  części  składowych 

oferty w pozycjach 2.1.1.; 2.2.1.; 4.1.1; 4.2.1.; 6.1.1; 6.2.1. Formularza ofertowego, w tym na 

temat uwzględnienia elementów mających wpływ na zaoferowane kwoty. 

W  dniu  31  stycznia  2022  r.  Od

wołujący  złożył  wyjaśnienia.  Do  wyjaśnień  została 

załączona Kalkulacja kosztów; Kalkulacja ubezpieczenia na wypadek kwarantanny i pokrycia 

kosztów zakwaterowania, wyżywienia, transportu; Wycena kosztów zakwaterowania z działu 

grupowego Ratehawk.  

W  wyjaśnieniach  Odwołujący  potwierdził  cenę  oferty  i  ceny  za  poszczególne 

elementy  składowe  oferty.  Wyjaśnienia  zawierają  krótką  część  opisową,  o  charakterze 

bardzo  ogólnym,  jednym  zdaniem  odnoszącą  się  do  doświadczenia  wykonawcy  oraz  do 

przyjętej „wartości pracy” i pomocy publicznej. Wyjaśnienia nie wnoszą żadnych konkretnych 

informacji  odnośnie  czynników,  które  w  mierzalny  sposób  wpłynęły  na  wysokość 

zaoferowanej  ceny.  W  K

alkulacji  kosztów  (załącznik  nr  1  do  wyjaśnień)  Odwołujący 

przedstawił koszty usług w podziale rodzajowym. 

Odwołujący podnosił w odwołaniu, że uwzględnił w cenie oferty wszystkie niezbędne 

koszty,  w  tym  koszty  związane  z  realizacją  opcjonalnego  zamówienia,  na  poziomie 

rynkowym,  zgodnie  z  ofertami  kontrahentów  „co  potwierdził  w  swoich  wyjaśnieniach”. 

Zauważyć  w  tym  miejscu  należy,  że  Odwołujący  nie  załączył  do  wyjaśnień  żadnych  ofert 

kontrahentów. Odwołujący wielokrotnie natomiast w wyjaśnieniach powtórzył bardzo ogólne, 

niezawierające  jakiejkolwiek  konkretnej  merytorycznej  treści  informacje:  „Wycena  na 

podstawie  dostępnego  menu  oraz  współpracy  z  restauracjami.”,  „Wycena  na  podstawie 

przesłanej  oferty  cenowej  z  działu  rezerwacji  grupowej  globalnego  dostawcy  usług 

hotelowy

ch  Ratehawk,  z  którym  związani  jesteśmy  umową.”,  „Wycena  na  podstawie 

doświadczenia  i  współpracy  z  firmami  transportowymi.”,  „Wycena  na  podstawie 

doświadczenia  oraz  ogólnie  dostępnych  cen  za  wykonanie  testów.”.  Powyższe  zdania 

zostały  przedstawione  przez  Odwołującego  na  uzasadnienie  wysokości  poszczególnych 

rodzajów  kosztów  przejętych  przez  Odwołującego  do  kalkulacji  trzech  wizyt  studyjnych  w 

ramach II części zamówienia. 

Dodatkowo  należy  podkreślić,  że  Odwołujący  nie  przedstawił  dowodów 

potwierdzających  możliwość  wykonania  zamówienia  za  zaoferowaną  cenę.  Powołał  się  na 

fakt  zawarcia  umowy  ubezpieczenia, 

wskazując,  że  odszkodowanie,  jakie  spodziewa  się 

uzyskać  od  ubezpieczyciela  pokryje  koszty  wykonania  zamówienia  (w  ramach  opcji). 

Odwołujący  załączył  wydruk  „zrzutu  ekranu”,  który  nie  ma  istotnej  wartości  dowodowej  dla 

wykazania  faktu  za

warcia  jakiejkolwiek  umowy  lub  warunków  na  jakich  taka  umowa 

została(by)  zawarta.  Nie  odsyła  on  do  identyfikowalnych  warunków  umowy  ubezpieczenia, 

nawet  og

ólnych  warunków  ubezpieczenia  (OWU).  Nie  wiadomo  zatem  czy  jest  to  oferta, 

wstępne  wyliczenie,  fragment  OWU.  Warunków  ewentualnej  umowy  ubezpieczenia  nie 

potwierdza  także  załączony  do  wyjaśnień  wyciąg  z  dokumentu  TU  obejmujący  wybrane 

klauzule  dodatkowe  o  kodzie  KW  i  ZD.  Odwołujący  załączył  także  treść  korespondencji  w 

języku  angielskim  odnośnie  „zapytanie  grupowe  –  Bruksela,  Paryż,  Londyn”  z  dnia  10 

stycznia 2022 r. 

Przedłożony wydruk tzw. „zrzutu ekranu”  

W  ocenie  Izby  powyższe  wyjaśnienia  i  załączone  do  wyjaśnień  dowody  nie 

potwierdzają,  że  cena  zaoferowana  przez  Odwołującego  umożliwia  wykonania  przedmiotu 

zamówienia zgodnie z warunkami przetargu.  

Za

uważyć  należy  dodatkowo,  że  Odwołujący  wprost  przyznał  w  odwołaniu,  że 

przewidział  cenę  za  organizację  jednej  wizyty  studyjnej  w  zakresie  podstawowym  dla 

maksymalnie 25 osób w wysokości 139.500,00 zł, w tym:  

-  cena 1 obiadu dla 1 osoby 

– 220,00 zł.  

cena 1 kolacji dla 1 osoby 

– 240,00 zł,  

cena 1 noclegu ze śniadaniem dla 1 osoby – 550,00 zł  

cena  transportu  podczas  wizyty  studyjnej  na  trasie  lotnisko 

–  hotel  zakwaterowania 

uczestników – lotnisko, w przeliczeniu na 1 osobę - 240,00 zł,  

cena transportu podczas wizyty studyjnej na trasie hotel zakwaterowania uczestników 

– miejsce szkolenia – hotel zakwaterowania uczestników – 300,00 zł,  

natomiast w ofercie w ramach zamówienia objętego prawem opcji Odwołujący wskazał cenę 

jednej wizyty stu

dyjnej dla maksymalnie 25 osób w wysokości 96.000,00 zł, w tym:  

cena za zapewnienie 1 noclegu wraz ze śniadaniem dla 1 osoby – 100,00 zł,  

cena za zapewnienie 1 obiadu i 1 kolacji dla 1 osoby podczas 1 dnia 

– 100,00 zł,  

cena za wykonanie jednego testu na COVI-9 

– 300,00 zł,  

cena  transportu  do  placówki  medycznej  i  z  powrotem  do  miejsca  zakwaterowania, 

transport uczestnika w związku z koniecznością zamiany miejsca zakwaterowania, transport 

na lotnisko podczas wizyty, w przelic

zeniu na 1 osobę – 240,00 zł.  

Z powyższego wynika, że cena oferty w ramach prawa opcji została skalkulowana w 

ofercie  w  kwocie  znacznie 

niższej,  niż  wynikałaby  ze  stawek  przyjętych  na  poszczególne 

usługi w ramach zamówienia podstawowego, która powinna być wskazana w ofercie, gdyby 

to wykonawca 

przewidział poniesienie całego kosztu realizacji zamówienia (wraz z opcją). 

Sam Odwołujący przyznał w odwołaniu, że cena oferty Odwołującego jest niższa o co 

najmniej 30 % od średniej arytmetycznej cen wszystkich ośmiu złożonych ofert. Odwołujący 

wyjaśnił,  że  wynika  to  z  przyjętego  przez  Odwołującego  sposobu  realizacji  zamówienia  w 

zakresie prawa opcji, który polegał na tym, że Odwołujący przewidział w ramach zamówienia 

podstawowego  objęcie  uczestników  wyjazdu  studyjnego  polisą  ubezpieczeniową,  a  tym 

samym 

zamówienie  w  ramach  prawa  opcji  zostało  skalkulowane  z  uwzględnieniem 

przywilejów  wynikających  z  objęcia  uczestników  wyjazdu  studyjnego  powyższą  polisą 

ubezpieczeniową  SIGNAL  IDUNA  Polska  TU.  S.A.  (OWU  „Bezpieczne  Podróże”),  która 

gwarantuje  pokr

ycie  kosztów  leczenia  oraz  assistance,  w  tym  w  szczególności  koszty 

transportu  do  kraju  zamieszkania,  koszty  zakwaterowania  i  wyżywienia  w  celu 

rekonwalescencji.  Jednocześnie  Odwołujący  wyjaśnił,  że  przewidział  w  swojej  ofercie 

rozszerzoną  ochronę  uczestników  wyjazdu,  poprzez  zastosowanie  klauzuli  ubezpieczenia 

kwarantanny/izolacji, 

która 

zapewnia 

pokrycie 

kosztów 

przedłużonego 

pobytu 

ubezpieczonego  obejmujące  koszty  zakwaterowania,  wyżywienia  oraz  transportu  do  kraju 

zamieszkania  do  kwoty  2.000,00  euro,  w 

związku  z  koniecznością  odbycia  obowiązkowej 

kwarantanny  lub  izolacji  przez  uczestnika  wyjazdu  studyjnego.  W  ten  sposób  Odwołujący 

wyjaśnił,  że  „skorzystał  z  obniżenia  kosztów  jakie  mogą  powstać  w  związku  ze 

skorzystaniem z pr

awa opcji przez Zamawiającego, wyprzedzając ryzyka mogące wiązać się 

z  realizacją  usługi,  poprzez  objęcie  uczestników  wyjazdu  polisą  ubezpieczeniową,  która 

zabezpiecza koszty przewidziane w ramach opcji do wysokości 2.000,00 euro”. Wobec tego 

Odwołujący skalkulował w ofercie koszty w wysokości 475,00 euro (2185,00 zł) na osobę, w 

przypadku  skorzystania  przez  Zamawiającego  z  prawa  opcji.  Odwołujący  wyjaśnił,  że 

zaoferowana  cena  w  wysokości  100,00  zł  za  zapewnienie  wyżywienia  oraz  noclegu  dla 

jednego  uczestni

ka,  przy  uwzględnieniu  polisy  ubezpieczeniowej,  jest  wystarczająca  do 

pokrycia  kosztów  skalkulowanych  na  takim  samym  poziomie,  jak  koszty  zamówienia 

podstawowego,  a  dodatkowo 

generuje  u  Odwołującego  zysk.  Odwołujący  wyjaśnił,  że  w 

formularzu  ofertowym  w  ramach  opcji 

„wskazał  cenę,  która  nie  zostanie  pokryta  w  ramach 

ubezpieczenia

”. Jednocześnie Odwołujący wyjaśnił, że w cenie zamówienia podstawowego 

skalkulował  koszt  2327  zł  jako  koszt  polisy  z  opcją  klauzuli  kwarantanny  dla  1  uczestnika 

(93, 08 zł x 25 osób) dla każdej z trzech wizyt studyjnych. 

W  ocenie  Izby, 

biorąc  pod  uwagę  powyższe  należy  stwierdzić,  że  Zamawiający 

prawidłowo  i  obiektywnie  dokonał  oceny  oferty  Odwołującego  oraz  wyjaśnień  złożonych  w 

odpowiedzi na wezwanie z dnia 25 stycznia 2022 r. w sp

rawie rażąco niskiej ceny. Nie ma 

jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia

, że decyzja o odrzuceniu oferty Odwołującego wynika 

z  subiektywnych  odczuć  Zamawiającego  oraz  błędnej,  wybiórczo  przeprowadzonej  oceny 

wyjaśnień złożonych przez Odwołującego.   

W

yjaśnienia  Odwołującego  potwierdzają,  że  podana  w  ofercie  cena,  w  tym  istotne 

części  składowe  ceny,  tj.  ceny  za  usługi  objęte  prawem  opcji,  zostały  skalkulowane  na 

poziomie, 

który  nie  gwarantuje  prawidłowej  realizacji  przedmiotu  zamówienia,  tj.  zgodnie  z 

warunka

mi  zamówienia  określonym  w  dokumentacji  postępowania.  Zaoferowana  cena  i 

złożone  wyjaśnienia  potwierdzają  jednoznacznie,  że  cena  oferty  nie  uwzględnia  pełnego 

zakresu 

zamówienia, rozumianego jako zobowiązanie wykonawcy do realizacji świadczenia 

określonego jednoznacznie w SOPZ (SWZ), zgodnie ze szczegółowymi wymaganiami.  

Powyższe  wynika  przede  wszystkim  z  faktu,  który  został  przyznany  przez 

Odwołującego  w  odwołaniu,  że  Odwołujący  złożył  ofertę,  która  proponuje  Zamawiającemu 

inny  sposób  realizacji  zamówienia,  niż  określony  przez  Zamawiającego  w  dokumentacji 

postępowania. Nie budzi bowiem żadnych wątpliwości fakt, że zgodnie z SWZ Zamawiający 

wymaga  realizacji  przedmiotu 

zamówienia  zarówno  w  ramach  zamówienia  podstawowego, 

jak  i  w  ramach  opcji  (usługi  dodatkowe)  przez  wykonawcę.  Zrealizowanie  zamówienia 

wymaga  poniesienia 

przez  wykonawcę  kosztów  koniecznych  do  prawidłowego  wykonania 

świadczenia. Przedmiot zamówienia musi być zrealizowany w całości przez wykonawcę i w 

pełni  zgodnie  ze  wszelkimi  wymaganiami  dotyczącymi  poszczególnych  elementów 

świadczenia,  które  Zamawiający  bardzo  szczegółowo  opisał  w  załączniku  nr  1  do  SWZ  - 

Zamawiający nie dopuścił realizacji usług dodatkowych w ramach przedmiotu zamówienia na 

zasadzie  umowy  ubezpieczenia,  czy  to  wykonawcy,  czy 

też  uczestników  -  od  ryzyka 

wystąpienia sytuacji losowych w czasie wizyt studyjnych, które zostały objęte zamówieniem 

opcjonalnym

. Zamawiający zastrzegł w SWZ swoje prawo do zdecydowania o skorzystaniu z 

usług  dodatkowych  i  usługi  te  muszą  być  zrealizowane  przez  wykonawcę,  zgodnie  ze 

wszystkimi wymaganiami Zamawiającego.   

Odwołujący  de  facto  przyznał  w  złożonych  wyjaśnieniach,  że  ceny  zaoferowane  w 

pozycji 2.1

.1, 4.1.1, 6.1.1 oraz 2.2.1, 4.2.1, 6.21 Formularza ofertowego są znacznie (rażąco) 

zaniżone  w  stosunku  do  faktycznych  kosztów  wykonania  świadczeń,  ponieważ  zasadniczą 

części kosztów Odwołujący zamierza przerzucić na ubezpieczyciela. Jednak zgodnie z SWZ, 

wykonawca nie może kalkulować ceny oferty, doliczając na poczet swoich kosztów wartość 

odszkodowania, jakie 

może uzyskać od ubezpieczyciela. Zgodnie z treścią umowy (PPU), to 

wykonawca  jest  zobowiązany  wykonać  przedmiot  umowy,  którym  jest  jednoznacznie 

okr

eślone  świadczenie.  Świadczenia  opcjonalne  w  ramach  PPU  nie  zostały  sformułowane 

jako  wypadek 

–  tj.  przedmiot  umowy  ubezpieczenia.  Tym  samym,  w  ocenie  Izby, 

o

dszkodowanie  z  tytułu  umowy  ubezpieczenia  za  szkodę  powstałą  wskutek  wypadku 

przewidzianego  w  takiej    umowie 

nie może  stanowić  wynagrodzenia  wykonawcy  w  ramach 

przedmiotowego zamówienia za usługi świadczone w ramach opcji. 

Niezależnie  od  powyższego,  istotny  jest  fakt,  że  wypłata  odszkodowania  zależy  od 

pozytywnego ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela, zatem jest zdarzeniem przyszłym 

i niepewnym

, zależnym od wielu warunków i okoliczności, które mogą mieć wpływ zarówno 

na  wysokość  odszkodowania  jak  i  jego  wypłatę.  Odwołujący  nie  wykazał  faktu 

bezwarunkowego 

zobowiązania  się  Ubezpieczyciela  do  pokrycia  w  określonej  wysokości 

kosztów  realizacji  świadczenia,  zgodnie  z  postanowieniami  zawartymi  w  SWZ,  a  jedynie  z 

OWU.  W  tym  przypadku,  w  ocenie  Izby, 

Odwołujący  niezgodnie  z  SWZ  w  sposób 

nieuprawniony 

przyjął,  że  odszkodowanie  możliwe  do  uzyskania  z  umowy  ubezpieczenia 

zwalnia 

Odwołującego  od  poniesienia  kosztów  wykonania  świadczenia  w  zakresie 

zamówienia  objętego  opcją.  Jednocześnie  nie  budzi  żadnych  wątpliwości  fakt,  że 

Odwołujący  nie  jest  w  stanie  wykonać  tego  zakresu  przedmiotu  zamówienia  za  cenę 

wskazaną  w  ofercie.  Zauważyć  przy  tym  należy,  że  Odwołujący  takich  twierdzeń  i 

okoliczności zresztą nawet nie podnosił. 

Odwołujący  nie  udowodnił,  że  ceny  świadczeń  w  ramach  opcji  nie  są  rażąco 

zaniżone,  zgodnie  z  art.  224  ust.  4  Pzp.  Przedłożenie  OWU  wraz  z  odwołaniem  jest 

dowodem 

spóźnionym,  biorąc  pod  uwagę,  że  ciężar  wykazania,  że  cena  oferty  nie  jest 

r

ażąco niska spoczywa na wykonawcy wezwanemu do złożenia wyjaśnień, a zatem wszelkie 

dowody  w  tym  zakresie 

powinny  zostać  złożone  przez  wykonawcę  wraz  z  wyjaśnieniami 

przedłożonymi Zamawiającemu. 

Reasumując,  Odwołujący  nie  wykazał,  zgodnie  z  art.  224  ust.  5  Pzp,  że  oferta  nie 

zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Złożone  wyjaśnienia  potwierdzają  natomiast  brak  możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  za  zaoferowaną  cenę,  zgodnie  z  wymaganiami 

określonymi w dokumentach zamówienia.  

Na  marginesie  tylko  Izba  wskazuje

,  że  oferta  proponująca  inny  sposób  realizacji 

zamówienia niż opisany w dokumentach zamówienia winna podlegać uznaniu za niezgodną 

z  warunkami  zamówienia.  W  tym  względzie  niezgodność  oferty  z  SWZ  skutkuje 

nieprawidłową  wyceną  i  nieporównywalnością  takiej  oferty  z  ofertami  w  pełni  zgodnymi  z 

warunkami zamówienia. 

Za niezasadny Izba uznała zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 7 Pzp w zw. z art. 16 

pkt 1 Pzp, 

poprzez wadliwą ocenę wyjaśnień Odwołującego w zakresie rażąco niskiej ceny i 

w  konsekwencji  błędne  uznanie  przez  Zamawiającego,  że  oferta  Odwołującego  podlega 

odrzuceniu jako złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z 

dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.  

Odnosząc  się  do  tego  zarzutu  należy  wskazać  na  dwa  aspekty,  świadczące  o 

złożeniu oferty, która jest wynikiem nieuczciwego działania Odwołującego. Pierwszy polega 

na  zaoferowaniu  ceny 

za  zamówienie  podstawowe,  która  obejmuje  koszty  świadczenia 

podstawowego 

oraz  w  części  koszty  świadczenia  opcjonalnego  (koszt  polisy 

ubezpieczeniowej),  a  zatem  obejmuje  przeniesienie 

kosztów  pomiędzy  poszczególnymi 

elementami 

składowymi  oferty,  które  powinny  być  obliczone  i  skalkulowane  odrębnie, 

ponieważ  ceny  usług  w  ramach  opcji  będą  stanowiły  odrębną  podstawę  do  wyliczenia 

należnego wykonawcy wynagrodzenia. Rzeczywisty koszt świadczenia usług w ramach opcji 

jest  bowiem 

w  ofercie  Odwołującego  „ukryty”  w  polisie  ubezpieczeniowej,  która  ma 

generować  odszkodowanie,  stanowiące  środki  na  pokrycie  kosztów  realizacji  świadczeń 

dodatkowych przewidzianych przez Zamawiającego w ramach opcji. Powyższe rozwiązanie 

(sposób  realizacji  zamówienia)  wykonawca  przyjął  po  to,  aby  istotnie  obniżyć  ceny  usług 

dodatkowych

,  co  miałoby  wpływ  na  cenę  ogólną  oferty,  a  tym  samym  na  wynik  oceny  tej 

oferty  w  ramach 

kryterium  oceny  ofert  (cena  z  wagą  100%),  jedynego  kryterium 

decydującego  o  wyborze  oferty  najkorzystniejszej.  Wykorzystanie  przez  Odwołującego 

przyjętego  sposobu  sfinansowania  jego  ewentualnych  zobowiązań  wobec  Zamawiającego 

miało  na  celu  niewątpliwie  uzyskanie  lepszej  pozycji  w  rankingu  ofert  wśród  pozostałych 

wykonawców.  Powyższe  działanie  wykonawcy  jest  nieuczciwe,  gdyż  po  pierwsze  -  nie  jest 

zgodne z warunkami zamówienia, a ponadto - prowadzi do uzyskania w ten sposób wyższej 

oceny  punktowej 

od  wykonawców,  którzy  skalkulowali  koszty  wykonania  zamówienia  w 

sposób zgodny z treścią wymagań Zamawiającego określonych w SWZ i uwzględniających 

rzeczywiste koszty 

wykonania zobowiązania w ramach opcji.  

Nie  sposób  zgodzić  się  z  twierdzeniem  Odwołującego,  że  uwzględnił  on  ceny  za 

wyżywienie  oraz  noclegi  na  praktycznie  takim  samym  poziomie  w  zakresie  zamówienia 

podstawowego,  jak  i  opcjonalnego

,  przede  wszystkim  z  tego  względu,  że  nie  znajduje  to 

żadnego  odzwierciedlenia  w  złożonej  przez  Odwołującego  ofercie  -  w  szczególności  w 

cenach  składowych  świadczeń  w  ramach  zamówienia  opcjonalnego.  Odwołujący  twierdził 

również, że skorzystał przy tym z własnych wyjątkowo korzystnych warunków, jakie generuje 

polisa  ubezpieczeniowa. 

Zauważyć  należy,  że  sama  możliwość  zawarcia  umowy 

ubezpieczenia  (polisa  ubezpieczeniowa) 

nie  stanowi  wyjątkowo  korzystnych  warunków 

dostępnych  wykonawcy.  Sam  Odwołujący  wskazywał  w  odwołaniu,  że  „dostęp  do  usług 

ubezpieczeniowych  jest  powszechny,  dlatego  każdy  z  wykonawców  ubiegających  się  o 

udzielenie  zamówienia  mógł  skorzystać  z  takiej  ochrony  przy  kalkulowaniu  oferty”. 

Odwołujący w sposób niezgodny z SWZ, skalkulował koszt polisy ubezpieczeniowej w cenie 

usług wycenionych w ramach zamówienia podstawowego, a zatem koszt ten (2 % kosztów 

zamówienia  podstawowego)  miałby  być  de  facto  sfinansowany  przez  Zamawiającego  w 

ramach zapłaty za usługi podstawowe, które, zgodnie z SWZ, nie obejmowały ubezpieczenia 

uczestników  wizyt  studyjnych.  Finansowanie  to  nastąpiłoby  również  w  przypadku  gdyby 

Zamawiający w ogóle nie skorzystał z usług w ramach opcji, co narażałoby Zamawiającego 

na 

całkowicie  nieuzasadnione  i  niezgodne  z  SWZ  koszty.  W  ofercie  Odwołującego 

ewidentnie 

występuje  zatem  przerzucenie  kosztów  zamówienia  opcjonalnego  do  kosztów 

zamówienia podstawowego.  

Oczywistym  jest,  że  korzystanie  z  powszechnie  dostępnych  na  rynku  usług 

turystycznych  rozwiązań  ubezpieczeniowych  na  wypadek  zaistnienia  zdarzeń  losowych 

samo  w  sobie  nie  jest  czynem  nieuczciwej  konkurencji.  W tym  przypadku  mamy  jednak  do 

czynienia  ze  złożeniem  oferty,  która  niezgodnie  z  warunkami  zamówienia  publicznego 

przewiduje  sposób  wykonania  przedmiotu  zamówienia  w  ramach  opcji,  nieprzewidziany 

przez Zamawiającego w SWZ, narażający Zamawiającego na poniesienie nieuzasadnionych 

koszt

ów  oraz  narażający  innych  wykonawców  na  szkodę  na  skutek  braku  możliwości 

uczciwego konkurowania w ramach przedmioto

wego zamówienia. 

Wskazać należy, że Zamawiający, odrzucając ofertę Odwołującego na podstawie art. 

226 ust. 1 pkt 7 Pzp nie 

odniósł się do przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 

1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji

.  Zamawiający  nie  zarzucał  że  złożenie  oferty 

stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji, 

polegający  na  utrudnianiu  innym  przedsiębiorcom 

dostępu  do  rynku,  w  szczególności  przez  sprzedaż  towarów  lub  usług  poniżej  kosztów  ich 

wytworzenia  lub  świadczenia  albo  ich  odprzedaż  poniżej  kosztów  zakupu  w  celu  eliminacji 

innych  przedsiębiorców.  Tym  samym  nietrafny  jest  zarzut  Odwołującego,  że  Zamawiający 

nie  dokonał  automatycznego  zakwalifikowania  wystąpienia  w  ofercie  Odwołującego  rażąco 

niskiej  ceny  jako  czynu  nieuczciwej  konkurencji. 

Zamawiający  odwoływał  się  do  opisu 

działania  Odwołującego,  które  ma  w  ocenie  Zamawiającego  charakter  czynu  nieuczciwej 

konkurencji.  Zamawiający  pominął  przy  tym  wskazanie  w  decyzji  o  odrzuceniu  oferty 

Odwołującego  art.  3  ust.  1  uznk,  który  stanowi  generalną  definicję  czynu  nieuczciwej 

konkurencji.  Prawidłowe  uzasadnienie  decyzji  o  odrzuceniu  oferty  powinno  zawierać,  w 

ocenie  Izby, 

pełną  podstawę  prawną,  co  w  tym  przypadku  nie  miało  miejsca.  Jednak 

powyższe  uchybienie  nie  stanowi  naruszenia,  które  mogłoby  mieć  jakikolwiek  wpływ  na 

wynik postępowania, z uwagi na obszerne i szczegółowe uzasadnienie faktyczne tej decyzji 

przez Zamawiającego. 

Izba nie 

stwierdziła naruszenia w postępowaniu art. 16 Pzp w zw. z art. 17 ust. 2 Pzp, 

poprzez  prowadzenie 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  w  sposób 

nie

zapewniający zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowanie wykonawców oraz 

zasady propor

cjonalności i przejrzystości.  

Zgodnie  z  art.  16  Pzp,  Zamawiający  przygotowuje  i  przeprowadza  postępowanie  o 

udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz różne 

traktowani

e wykonawców, przejrzysty i proporcjonalny.  

Odwo

łujący  nie  wykazał  w  żaden  sposób,  że  Zamawiający  dokonał  oceny  oferty 

Odwołującego  z  pominięciem  wiarygodnych  wyjaśnień  oraz  dowodów  dotyczących  ceny 

oferty  złożonych  na  wezwanie,  co  mogłoby  doprowadzić  do  nieuprawnionego  odrzucenia 

oferty Odwołującego i udzielenia zamówienia niezgodnie z art. 17 ust. 2 Pzp. W powyższym 

zakresie twierdzenia Odwołującego Izba oceniła jako gołosłowne. 

W  konsekwencji  nie  potwierdził  się  zarzut  naruszenia  art.  239  ust.  1  Pzp,  poprzez 

dokonanie  wyboru  oferty 

złożonej  przez  wykonawcę  Attis  s.c.  M.  B.  –  W.,  K.  L.,  jako 

najkorzystniejszej w części II zamówienia. 

Uwzględniając  stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania,  Izba  orzekła,  jak  w 

sentencji, na podstawie art. 553 Pzp. 

O kosztach post

ępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 i art. 575 ustawy 

Pzp oraz  §  5  pkt  1  oraz  §  8  ust.  2  zd.  pierwsze  rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów  z 

dnia  30  grudnia  2020  r. 

w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania 

odw

oławczego,  ich  rozliczania  oraz  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania 

(Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).  

Przewodniczący: 

…………………………