KIO 964/22 WYROK dnia 28 kwietnia 2022 r.

Sygn. akt: KIO 964/22 

WYROK 

z dnia 28 kwietnia 2022 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący:      Rafał Malinowski 

Protokolant:             Klaudia Kwadrans 

po rozpoznaniu na rozprawie dnia 26 kwietnia 2022 r. w 

Warszawie odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej dnia 5 kwietnia 2022 r. przez wykonawców wspólnie 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  Konsorcjum:  PBW  INŻYNIERIA  J.  G.  oraz 

DROMOSTTOR POLSKA Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą lidera we Wrocławiu, w postępowaniu 

prowadzonym  przez  zamawiającego:  Powiatowy  Zarząd  Dróg  w  Słupcy  z  siedzibą  w 
Słomczycach, 

przy  udziale  wykonawcy 

B4  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie  zgłaszającego  swoje 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

Oddala odwołanie. 

Kosztami  postępowania  odwoławczego  obciąża  odwołującego  i  zalicza  w  poczet 

kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10  000  zł  (słownie:  dziesięć  tysięcy 

złotych, zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od odwołania. 

Zasądza od odwołującego Konsorcjum: PBW INŻYNIERIA J. G. oraz DROMOSTTOR 

POLSKA  Sp.  z  o.o.  Sp. k. z  siedzibą  lidera we Wrocławiu  na  rzecz  Zamawiającego 

Powiatowego  Zarządu  Dróg  w  Słupcy  z  siedzibą  w  Słomczycach  kwotę  3600  zł 

(słownie: trzy tysiące sześćset złotych). 

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo 

zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129) na niniejszy wyrok  - w terminie 14 

dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej 

Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.  

Przewodniczący: 

……………......... 

Sygn. akt KIO 964/22 

UZASADNIENIE 

Zamawiający  –  Powiatowy  Zarząd  Dróg  w  Słupcy,  dalej  jako:  „Zamawiający”,  prowadzi 

postępowanie w trybie podstawowym bez negocjacji w oparciu o art. 275 pkt 1 ustawy z dnia 

11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1129), dalej jako: 

„ustawa  PZP”,  na  przebudowę  mostu  w  ciągu  drogi  powiatowej  nr  3090P  w  miejscowości 

Ląd. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia 

24 lutego 2022 r. pod numerem 00067345/01.

W  dniu  5  kwietnia  2022  r.  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  wpłynęło  odwołanie 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  Konsorcjum:  PBW 

INŻYNIERIA  J.  G.  oraz  DROMOSTTOR  POLSKA  Sp.  z  o.o.  Sp.  k.  z  siedzibą  lidera  we 

Wrocławiu , w którym zarzucił on Zamawiającemu naruszenie: 

1) art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy PZP w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy PZP poprzez zaniechanie 

odrzucenia  oferty  złożonej  przez  B4  z  racji  rażąco  niskiej  ceny  (koszt)  istotnej  części 

składowej  podanej  w  ofercie  B4  w  stosunku  do  tej  istotnej  części  składowej  wskazanej  w 

szacunkowej wartości przedmiotu zamówienia bądź średniej arytmetycznej złożonych ofert w 

zakresie  tożsamego  zakresu,  tj.  istotnej  części  składowej,  a  mającej  wpływ  na  cenę  całej 

oferty B4 co budzi w pełni uzasadnione wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu 

zamówienia zgodnie z wymaganiami Zamawiającego i uzyskaniem zysku przez B4; 

 art. 224 ust. 1 PZP w zw. z art. 226 ust. 1 pkt. 8 PZP poprzez zaniechanie wezwania B4 

do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  zaoferowania  ceny  dotyczącej  istotnej  części  składowej 

oferty,  pomimo  jej  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  w 

szczególności  w  porównaniu  z  kosztorysem  inwestorskim  bądź  średnią  arytmetyczną 

złożonych  ofert  w  zakresie  tożsamego  zakresu  tj.  istotnej  części  składowej  oferty  co 

spowodowało brak odrzucenia oferty B4 jako zawierającej rażąco niską cenę lub koszt. 

W  związku  z  postawionymi  zarzutami  Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i 

nakazanie  Zamawiającemu:  unieważnienia  czynności  wyboru  oferty  B4  w  Postępowaniu, 
odrzucenia oferty  złożonej  przez B4  jako  oferty zawierającej  rażąco  niską cenę,  dokonanie 

ponownego badania i oceny ofert oraz wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w 

Postępowaniu. 

Argumentując postawione zarzuty Odwołujący wskazywał, co następuje: 

Zamawiający  na  sfinansowanie  całego  zamówienia  zamierzał  przeznaczyć  kwotę  14  600 

000,00 PLN brutto.

 Zamawiający zgodnie z treścią formularza ofert oczekiwał złożenia oferty 

cenowej  w  podziale  na  dwie  istotne  części  składowe  obejmujące:  przebudowę  mostu  na 

podstawie doku

mentacji projektowej (ryczałtowe wynagrodzenie) oraz wykonania oświetlenia 

mostu w formule „zaprojektuj i wybuduj” (ryczałtowe wynagrodzenie). 

Wykonawca  B4  globalnie  (tj.  za  dwie  części  składowe  zamówienia)  zaoferował  w  ramach 

przedmiotowego  zamówienia  najniższą  cenę,  która  jednak  w  sposób  znaczący  odbiega  od 

wartości  pozostałych  ofert  złożonych  w  postępowaniu  jak  również  jest  znacznie  niższa  od 

kwoty jaką zamierzał przeznaczyć Zamawiający na realizację przedmiotowego zamówienia. 

Zaoferowana przez B4 global

na kwota za realizację dwóch istotnych części przedmiotowego 

zamówienia  oscyluje  na  granicy  70%  kwoty  jaką  Zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na 

realizację zamówienia oraz średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert. 

Biorąc  jednak  pod  uwagę  zaoferowaną  przez  B4  kwotę  za  realizację  oświetlenia  mostu  w 

formule  „zaprojektuj  i  wybuduj”  w  wysokości  263  337,85  PLN  netto,  stwierdzić  należy,  iż 

kwota ta za realizację istotnej części zamówienia jest kwotą rażąco niską. W odniesieniu do 

kwoty  jaką  zaproponował  Odwołujący  za  realizację  tej  części  zamówienia,  wartość 
zaoferowana  przez  B4  stanowi  około  12%  jej  wartości.  Nawet  przyjmując,  iż  kwota 

Odwołującego  jest  wygórowana,  to  kwoty  zaproponowane  przez  dwóch  pozostałych 

oferentów które są na bardzo zbliżonym poziomie są od kwoty B4 wyższe o około 60%. 

Już  choćby  w  oparciu  o  powyższe,  stwierdzić  należy,  iż  zaoferowana  przez  B4  kwota  za 

realizację  istotnej  części  zamówienia  jest  kwotą  nierealną  nie  pozwalając  na  osiągnięcie 

zysku  za  realizację  tej  części  zamówienia.  Kwota  zaoferowana  przez  B4  jest  niższa  od 

średniej arytmetycznej złożonych ofert za tę część zamówienia o około 70%, a tym samym 

zachodziły przesłanki co najmniej do wystąpienia przez Zamawiającego do B4 z wnioskiem o 

złożenie wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny. 

Wyodrębniona  przez  Zamawiającego  część  zamówienia  w  zakresie  oświetlenia,  stanowi  z 

punktu widzenia merytorycznego istotną część zamówienia. O powyższym świadczy choćby 

fakt  wyodrębnienia  tej  części  w  zakresie  wymogu  podania  w  ofercie  wydzielonej  wartości 

wynagrodzenia dla tych robót. Przejście przez Zamawiającego do porządku dziennego nad 

zaoferowaną  przez  B4  kwotą  za  realizację  prac  dotyczących  oświetlenia  obiektu  pomimo 

zaoferowania  za  jej  wykonanie  ceny  co  najmniej  uzasadniającej  wystąpienie  do  tego 

wykonawcy  od  złożenie  wyjaśnień  w  przedmiocie  rażąco  niskiej  ceny  prowadzi  do 

nierównego  traktowania  wykonawców,  którzy  przedstawili  rzetelne  i  odpowiedzialne  na 

obecne czasy oferty. 

Zamawiający już po wstępnej ocenie oferty złożonej przez B4 winien nie tylko zweryfikować 

realność tej ceny, ale przede wszystkim zbadać czy nie doszło również do nieuprawnionego 

przeniesienia kosztów wykonania robót pomiędzy istotnymi częściami zamówienia. W ocenie 

Odwołującego  jak  również  biorąc  pod  uwagę  oferty  konkurencyjne  złożone  w 

przedmiotowym postepowaniu cena zaoferowana przez B4 jest ceną całkowicie odbiegająca 

od realiów rynkowych. Odwołujący na etapie przygotowywania oferty zwrócił się również do 

podmiotów specjalizujących się tego typu robotami o wycenę prac dotyczących oświetlenia. 

Odwołujący  wskazuje  również,  iż  w  obecnej  sytuacji rynkowej  wywołanej  na  skutek  działań 

wojennych  na  Ukrainie  oraz  konsekwencji  dla  gospodarek  światowych  w  tym  polskiej 

przekładających się na istotny wzrost cen materiałów budowlanym, istotnym jak nigdy dotąd 

jest  uwzględnienie  w  złożonych  kalkulacjach  nie  tylko  aktualnych  cen  materiałów,  ale 

uwzględnienie również ryzyka ich wzrostu na odpowiednim poziomie. Skoro 5 podmiotów (w 

tym  dwóch  oferentów  Odwołującego)  prezentuje  ceny  za  wykonanie  oświetlenia  mostu  na 

poziomie  przewyższającym  kilkukrotnie  wartość  oferty  cenowej  B4  to  powyższe  nie  może 

być  potraktowane  obojętnie  bez  konsekwencji  dla  takiego  wykonawcy  a  to  poprzez 

unieważnienie wyboru oferty B4 i odrzucenia jej jako zawierającej rażąco niską cenę. 

Zamawiający  mając  porównanie  cen  rynkowych  w  postaci  choćby  pozostałych  ofert 

złożonych  w  postępowaniu  oraz  wiedzę  o  aktualnej  sytuacji  w  branży  budowlanej 

spowodowanej  drastycznymi  wzrostami  cen  materiałów  winien  co  najmniej  dokonać 

wezwania  B4  do  złożenia  wyjaśnień  w  przedmiocie  złożenia  wyjaśnień  co  do  wysokości 

zaoferowanej ceny w tym zwłaszcza w zakresie istotnej jej części, a dotyczącej oświetlenia 

mostu tzw.  iluminacji.  Rażąco niska  cena  B4 w tym  zakresie wpływa  w sposób  zasadniczy 

na całą ofertę cenową tego wykonawcy czyniąc ją cenę nierealną za którą nie ma możliwości 

zrealizowania przedmiotu zamówienia. 

Zdaniem  Odwołującego,  mając  powyższe  na  uwadze,  odwołanie  jest  zasadne  i  powinno 

zostać uwzględnione. 

Pismem z dnia 25 

kwietnia 2022 r. Zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie, wnosząc o 

jego  oddalenie  w  całości.  Wskazywał  m.  in.,  że  zamówienie  stanowi  jedną  całość,  a 

wszystkie  jego  elementy  są  od  siebie  zależne.  Podkreślił  ryczałtowy  charakter 

wynagrodzenia  określony  w  SWZ.  W  świetle  powyższego,  wskazanie  w  formularzu 
ofertowym odrębnych pozycji do uzupełnienia przez Wykonawców (oprócz ceny ofertowej za 

realizację  całego  zadania)  tj.  odrębnej  ceny  za  roboty  budowlane  i  odrębnie  za  wykonanie 

oświetlenia,  w  żaden  sposób  nie  może  prowadzić  do  wniosku,  by  Zamawiający  podzielił 

zamówienie na dwie odrębne i istotne części zamówienia, jak wskazuje Odwołujący. 

Z tego też względu, cena jednego z elementów zadania inwestycyjnego, tj. cena wykonania 

oświetlenia  mostu,  stanowi  wyłącznie  jeden  z  elementów  cenowych  całego  zadania 

inwestycyjnego  jakim  jest  przebudowa  mostu.  Nie  stanowiła  ona  natomiast  ceny  za 

realizację konkretnej części zadania inwestycyjnego, na którą Wykonawcy składali odrębne 

oferty  cenowe  z  przyczyn  wskazanych  powyżej.  Stąd  też  argumentacja  Odwołującego 

wskazująca,  że  cena  za  ten  element  zamówienia  jest  ceną  rażąco  niską,  obligującą 

Zamawiającego  do  odrzucenia  oferty  wykonawcy  B4  sp.  z  o.o.  jest  nieuzasadniona  i 

sprzeczna  z  dotychczasowym  stanowiskiem  wyrażanym  w  opiniach  Urzędu  Zamówień 

Publicznych, w orzecznictwie KIO i sądów, a także w poglądach doktryny zgodnie z którymi, 

podstawą  do  badania  rażąco  niskiej  ceny  nie  będzie  cena  jednostkowa,  lecz  wartość 

zamówienia w odniesieniu do całego zakresu, jakiego dotyczy konkretne postępowanie. 

Dodał  Zamawiający,  że  jakiekolwiek  działania  arytmetyczne  Odwołującego,  porównujące 

kwotę jednostkową dotyczącą wykonania oświetlenia mostu, wynikającą z oferty wykonawcy 

B4  sp.  z  o.o.  z  kwotami  jednostkowymi  na  wykonanie  tego  oświetlenia,  wskazanymi  w 

ofertach pozostałych wykonawców, w żaden sposób nie stanowią podstawy do twierdzenia, 

by  wystąpiły  przesłanki  rażąco  niskiej  ceny,  obligujące  Zamawiającego  do  wezwania 

wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  dot.  zaoferowanej  ceny.  W  sytuacji  braku  możliwości 

badania  rażąco  niskiej  ceny  w  odniesieniu  do  jednego  z  elementów  składowych  ceny 

ryczałtowej brutto, Zamawiający nie ma podstaw do zastosowania dyspozycji, wynikającej z 

art. 226 ust. 1 pkt. 8 ustawy PZP w postaci odrzucenia oferty z najniższą ceną. 

Niezależnie  od  powyższego,  nie  można  pomijać  faktu,  że  ustawodawca  w  art.  224  ust.  1 

ustawy PZP nie wskazuje wprost na przesłanki, które muszą zaistnieć, aby zamawiający miał 

obowiązek uznania, że występuje podejrzenie złożenia oferty zawierającej rażąco niską cenę 

lub koszt, a w konsekwencji wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień. Ustawodawca nie 

określił precyzyjnie i sztywno przesłanek stosowania tego przepisu, zostawiając tym samym 

zamawiającemu swobodę w podejmowaniu decyzji. 

Odnosząc  powyższe  do  okoliczności  przedmiotowego  postępowania,  Zamawiający 

wskazuje,  iż  w  okolicznościach  prowadzonego  postępowania  na  przebudowę  obiektu 

mostowego  nie  miał  podstaw,  by  w  jakikolwiek  sposób  uznać  cenę  jednego  z  elementów 

zamówienia  tj.  cenę  dot.  wykonania  oświetlenia  za  cenę  rażąco  niską,  czy  też  budzącą 

wątpliwości.  Zamawiający  przed  wszczęciem  postępowania  dokonał  szacowania  wartości 

zamówienia  zlecając  opracowanie  kosztorysu  inwestorskiego  dla  całego  zadania 

inwestycyjnego objętego przedmiotowym postępowaniem. Opracowany kosztorys dotyczący 

realizacji  oświetlenia  mostu  był  wyłącznie  jednym  z  elementów  kosztorysu  inwestorskiego 

dla  całego  zadania.  Wartość  jednego  z  elementów  cenowych  oferty,  w  przypadku  ceny 

ofertowej ryczałtowej za całość zadania inwestycyjnego w żaden sposób nie przesądzała o 

zmianie charakteru ceny ryczałtowej, bowiem Zamawiający stawiał Wykonawcom konkretne 

wymagania  wyrażone  odnośnie  oferowanej  ceny  ofertowej  brutto  (  par.  6  ust.  2  wzoru 

umowy). 

Zdaniem Zamawiającego badania wystąpienia rażąco niskiej ceny nie należy zatem odnosić 

do  ceny  dotyczącej  jednego  z  elementów  realizowanego  zadania,  tym  bardziej,  gdy  cena 

ryczałtowa  brutto,  dotycząca  realizacji  całości  inwestycji  tj.  przebudowy  mostu  wraz  z 

wykonaniem  oświetlenia  nie  budziła  wątpliwości  zamawiającego  i  nie  stanowiła  rażąco 

niskiej ceny.

 W świetle szacunkowej wartości wynagrodzenia na wykonanie oświetlenia oraz 

oferty  Wykonawcy  B4  sp.  z  o.o.,  to  elementy  składowe  ofert  pozostałych  wykonawców 

należy  uznać  za  rażąco  wygórowane  w  stosunku  do  zakresu  przedmiotu  zamówienia. 

Zwłaszcza  oferta  Odwołującego  jest  ofertą  wygórowaną,  przekraczającą  co  najmniej 

trzykrotnie  oferty  pozostałych  wykonawców,  nie  mówiąc  już  o  ofercie  najniższej,  czy  też  o 

porównaniu do wartości szacunkowych podanych przez Zamawiającego. 

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 224 ust. 6 ustawy PZP w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy 

PZP  Zamawiający  wskazał,  że  nie  sposób  upatrywać  wadliwej  czynności  Zamawiającego 

polegającej na zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej przez B4 sp. z o.o. w sytuacji, gdy nie 

zaistniały przesłanki warunkujące odrzucenie oferty na podstawie ww. przepisów. 

Zamawiający  podkreślił,  że  przedstawiony  zarzut  nie  znajduje  żadnego  uzasadnienia  w 

dokumentacji  postępowania  przetargowego.  Cena  oferty  najniższej  przedstawionej  przez 

wykonawcę  B4  sp.  z  o.o.  w  zakresie  [cyt.  za  Odwołującym]  „istotnej  części  składowej”  tj. 

wykonania  oświetlenia  mostu,  nie  stanowiła  ceny  rażąco  niskiej,  a  co  więcej  nie  budziła 

wątpliwości  Zamawiającego.  W  związku  z  tym,  Zamawiający  nie  prowadził  procedury 

wyjaśniania rażąco niskiej ceny w ramach procedury badania i oceny ofert, a wykonawca nie 

składał wyjaśnień w tym zakresie. 

Z tego względu, zdaniem Zamawiającego, przedmiotowy zarzut jest niezasadny. 

Stanowisko  pisemne  zostało  także  przedłożone  przez  Przystępującego.  Odnosząc  się  do 

zarzutów  postawionych  przez  Odwołującego  wniósł  on  o  ich  oddalenie  w  całości, 

przedstawiając stosowną argumentację. 

Dodatkowe stanowisko pisemne zostało również przedłożone przez Odwołującego. W treści 

pisma  podtrzymał  on  postawione  zarzuty  oraz  odniósł  się  do  twierdzeń  przedstawianych 

przez Zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  z  udziałem  Stron  i  uczestników  postępowania,  na 

podstawie  zgromadzonego  w  sprawie  materiału  dowodowego,  Krajowa  Izba 

Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje: 

Izba  stwierdziła,  iż  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek  skutkujących  odrzuceniem 

odwołania na podstawie art. 528 ustawy PZP. Ponadto Izba ustaliła, że Odwołujący posiada 

interes we 

wniesieniu odwołania wynikający z art. 505 ustawy PZP. 

Izba  postanowiła  dopuścić  do  postępowania  odwoławczego  wykonawcę  B4  Sp.  z  o.  o.  z 
siedzibą  w  Warszawie,  zgłaszającego  przystąpienie  po  stronie  Zamawiającego. 

Przystąpienie  zostało  złożone  w  terminie,  a  Przystępujący  wskazał  na  interes  w  uzyskaniu 

rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której przystępuje. 

Izba dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, 

w  szczególności  dokumentację  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  oraz 

przedłożone  przez  Odwołującego:  oferty  cenowe  firmy  Instal  Sool  Electric  oraz  B.  M.,  K. 

Electric  S.  A.,  Sygnify  Poland  Sp.  z  o.  o.,  a  także  przedłożone  przez  Zamawiającego: 

kosztorys  inwestorski  iluminacji  świetlnej  oraz  przez  Przystępującego:  oferty  firmy  Eneton 

oraz  Mosty  Gdańskie  Sp.  z  o.  o.  Wydając  rozstrzygnięcie  Izba  oparła  się  jednak  tylko  na 

niektórych dowodach, co znajdzie wyraz w treści uzasadnienia. 

Izba ustaliła następujący stan faktyczny sprawy: 

Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na przebudowę 

mostu w ciągu drogi powiatowej nr 3090P w miejscowości Ląd. 

Zgodnie  z  sekcją  III  pkt  1  SWZ:  „Przedmiotem  niniejszego  zamówienia  jest:-przebudowa 

mostu  nad  rzeką  Wartą usytuowanego  w  ciągu  drogi  powiatowej  nr  3090P  w miejscowości 

Ląd na podstawie dokumentacji projektowej. Na dzień dzisiejszy Zamawiający nie dysponuje 

decyzją pozwolenia na budowę. 

oświetlenie  mostu  w  formule  „zaprojektuj  i  wybuduj”  z  uzyskaniem  wszelkich  niezbędnych 

uzgodnie

ń (…)”. 

Zgodnie z sekcją XIV pkt 2 SWZ:  „Zaoferowana cena jest ceną ryczałtową i musi zawierać 

wszelkie  koszty  wykonawcy  związane  z  prawidłową  i  właściwą  realizacją  przedmiotu 

zamówienia,  przy  zastosowaniu  obowiązujących  norm,  z  uwzględnieniem  ewentualnego 

ryzyka wynikającego z okoliczności, których nie można było przewidzieć w chwili składania 

oferty”. 

Zgodnie z treścią Formularza ofertowego, stanowiącego załącznik nr 2 do SWZ, wykonawca 

składający  ofertę  musiał  wypełnić  odrębnie  pozycje  z  ceną  za  przebudowę  mostu  oraz 

odrębnie pozycję z ceną za wykonanie oświetlenia. 

W  postępowaniu  zostały  złożone  4  oferty  oscylujące  odpowiednio  na  następujące  kwoty 

netto: 

718,56 zł netto (w tym 263 337,85 zł netto za wykonanie oświetlenia) 

769,28 zł netto (w tym 1 976 158,52 zł netto za wykonanie oświetlenia) 

500,00 zł netto (w tym 685 000,00 zł netto za wykonanie oświetlenia) 

590,34 zł netto (w tym 695 000,00 zł netto za wykonanie oświetlenia). 

Zamawiający  na  sfinansowanie  całego  zamówienia  zamierzał  przeznaczyć  kwotę 

14 600 000,00 PLN brutto. 

Uzasadnienie prawne 

Izba zważyła, co następuje: 

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy PZP 

w  zw.  z  art.  224  ust.  6  ustawy  PZP,  Izba  pragnie 

zwrócić  uwagę  na  brzmienie  tych 

przepisów.  Zgodnie  z  pierwszym  z  nich  Zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli  zawiera  rażąco 

niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Drugi z ww. przepisów stanowi, 

że  odrzuceniu,  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub  kosztem,  podlega  oferta  wykonawcy, 

który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym terminie,  lub  jeżeli  złożone  wyjaśnienia wraz  z 

dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. 

Wskazać przy tym należy, że w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że przed podjęciem 

czynności odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco niską cenę, zamawiający zobowiązany 

jest wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień w zakresie dokonanej kalkulacji i czynników 

mających  na  nią  wpływ.  Wobec  tego,  że  w  rozpatrywanej  sprawie  nie  miało  miejsce  takie 

wezwanie,  przedmiotowy  zarzut jest  przedwczesny i  nie może  podlegać  rozpoznaniu przez 

Izbę (tak np.: wyrok z dnia 16 lipca 2021 r., KIO 1617/21, wyrok z dnia 12 września 2016 r., 

KIO 1577/16).  

W związku z powyższym, merytorycznemu rozpoznaniu podlegał jedynie zarzut naruszenia 

art.  224  ust.  1  ustawy  PZP  dotyczący  zaniechania  wezwania  wykonawcy  B4  do  złożenia 

wyjaśnień w zakresie kalkulacji ceny oferty za wykonanie oświetlenia mostu.  

Na  wstępie  należy  podkreślić,  że  zarzuty  odwołania  ograniczały  się  do  kwestionowania 

wyłącznie  ceny  za  wykonanie  oświetlenia  mostu.  Odwołujący  nie  kwestionował  całkowitej 

ceny  oferty  wykonawcy  B4.  Z  tego  względu  zdaniem  Izby  nieuzasadnione  są  twierdzenia 

Odwołującego, że samo  porównanie  cen  złożonych ofert  za  wykonanie oświetlenia mostu  i 

stwierdzenie  znacznych  różnic  pomiędzy  nimi,  stanowi  samodzielną  przesłankę  do 

wystąpienia  przez  Zamawiającego  z  wezwaniem  do  złożenia  wyjaśnień  w  przedmiocie 

rażąco niskiej ceny. Należy bowiem pamiętać, że przepis art. 224 ust. 2 ustawy PZP, który 

określa  przypadki  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  ceny  z  uwagi  na  pewne  różnice 

wynikające z porównania wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i 

usług  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert  niepodlegających 

odrzuceniu, dotyczy tylko i wyłącznie ceny całkowitej oferty. Porównanie cen ofert w zakresie 

ich części składowych i stwierdzenie znacznych różnic nie musi automatycznie przesądzać, 

że  Zamawiający  ma  obowiązek  powziąć  wątpliwości  w  zakresie  tejże  ceny  i  skierować  do 

wykonawcy wezwanie o jej wyjaśnienie. 

Jak  stanowi  art.  224  ust.  1  ustawy  PZP,  jeżeli  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne 

części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą 

w

ątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z 

wymaganiami  określonymi  w  dokumentach  zamówienia  lub  wynikającymi  z  odrębnych 

przepisów,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów  w 

zakresie wyliczen

ia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. 

Z powyższego wynika, że nie tylko cena całkowita oferty może podlegać badaniu pod kątem 

rażąco  niskiej  ceny,  ale  również  jej  istotne  części  składowe.  Przy  czym  w  kontekście 

powyższego,  nie  należy  utożsamiać  istotnej  części  składowej  ceny  z  tym,  że  dane 

zamówienie  jest  podzielone  na  części.  Fakt,  że  Zamawiający  nie  dokonał  podziału 

zamówienia  na  części,  a  samo  zadanie  inwestycyjne  stanowi  zbiór  elementów  od  siebie 

zależnych  i  spójnych,  nie  przesądza  o  braku  możliwości  badania  rażącego  charakteru 

istotnej części składowej ceny oferty, jak próbował twierdzić Zamawiający. 

Nie można również zgodzić się z Zamawiającym, że możliwość badania rażąco niskiej ceny 

oferty  lub  jej  istotnych  części  składowych  jest  wykluczona  w  razie  ustalenia  ryczałtowego 

charakteru wynagrodzenia.

 Ustalenie wynagrodzenia ryczałtowego nie stanowi podstawy do 

odstąpienia od badania realności ceny bądź jej składników.  

Przepis art. 224 ust. 1 ustawy PZP determinuje kryterium badania ceny oferty lub jej istotnej 

części  składowej  pod  kątem  rażąco  niskiego  charakteru,  którym  jest  przekonanie 

Zamawiającego  co  do  tego,  że  dana  cena  wydaję  się  być  rażąco  niska  lub  budzi  jego 

wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami 

określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów. Pamiętać 

przy  tym  należy,  że  rażąco  niski  charakter  może  mieć  całkowita  cena  oferty,  jak  też  jej 

istotne części składowe. 

W  zakresie  interpretacji  pojęcia  istotnej  części  składowej  Izba  w  pełni  podziela  stanowisko 

wyrażone  w  wyroku  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  18  stycznia  2019  r.,  w  którym 

wskazano,  że  istotnymi  są  te  elementy,  których  wartościowy  udział  w  przedmiocie 

zamówienia  jest  znaczny  lub  od  których  –  ze  względu  na  ich  merytoryczne  znaczenie  – 

zależy osiągnięcie zasadniczych celów, dla których zamówienie jest udzielane. Chodzi więc 

o  elementy  istotne  pod  względem  wartościowym  lub  merytorycznym,  mogące  zaważyć  na 

powodzeniu zamówienia jako całości (KIO 2678/18). 

Zatem  biorąc  pod  uwagę  okoliczności  rozpatrywanego  stanu  faktycznego,  kluczowym  dla 

rozstrzygnięcia  zasadności  przedmiotowego  zarzutu  jest  ustalenie  czy  cena  za  wykonanie 

oświetlenia  mostu  stanowi  istotną  część  składową  ceny  całej  oferty,  a  w  razie  twierdzącej 

odpowiedzi  czy  zamawiający  powinien  był  powziąć  wątpliwości  co  do  wysokości  tej  ceny  i 

wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień w zakresie jej kalkulacji. 

Odwołujący twierdzenie o istotności części składowej ceny oferty za wykonanie oświetlenia 

most

u  opiera  głównie  na  tym,  że  Zamawiający  wyodrębnił  w  formularzu  ofertowym 

dodatkową  pozycję  do  uzupełnienia  przez  wykonawców,  tj.  oczekiwał  wskazania  odrębnie 

ceny  za  wykonanie  przebudowy  mostu  oraz  odrębnie  ceny  za  wykonanie  oświetlenia. 

Powyższe  nie  może  jednak  automatycznie  przesądzać  o  istotności  tego  składnika 

cenowego. To samo dotyczy odrębnego opisania tej części świadczenia w ramach OPZ. O 

istotności części składowych ceny lub kosztu świadczyć może ich wartość, a także wielkość 

lub  rozmiar,  a  tym  sa

mym  znaczący  udział  w  całości  zamówienia  oraz  wpływ  na  jego 

wykonanie.  Zdaniem  Izby  w  przedmiotowej  sprawie  nie  można  mówić  o  tym,  by  część 

składowa  ceny  oferty,  jaką  jest  cena za  wykonanie  oświetlenia  mostu,  stanowiła  istotną  jej 

część  składową.  Biorąc  pod  uwagę  oferty  złożone  w  postępowaniu,  jedynie  cena 

Odwołującego  w  zakresie  tej  części  składowej  znacznie  odbiega  od  pozostałych  ofert  i 

oscyluje  na  poziomie  ok.  15%  całej  oferty.  W  przypadku  oferty  Przystępującego  jest  to  ok. 

3%, a w przypadku pozostałych oferentów odpowiednio ok. 5,4% oraz 4,9% całkowitej ceny 

oferty. Kalkulacji dokonanej przez Odwołującego nie można utożsamiać z jedyną prawidłową 

kalkulacją,  która  ma  uniwersalny  charakter,  a  tym  samym  nie  można  na  jej  podstawie 

odmówić prawidłowości kalkulacji pozostałych wykonawców. Również kosztorys inwestorski 

przedłożony  przez  Zamawiającego  do  odpowiedzi  na  odwołanie  wskazuje  na  marginalny 

udział wartości wykonania oświetlenia w porównaniu do wartości całego zamówienia, tj. ok. 

2,75% (wartość wykonania iluminacji wg. kosztorysu inwestorskiego na poziomie 300 100,00 

zł  netto,  zaś  wartość  szacunkowa  zamówienia  zgodnie  z  protokołem  postępowania  na 

poziomie 10 904 

833,83 zł netto). 

Dowodom przedstawionym przez Odwołującego nie można w pełni przypisać wiarygodności. 

Nie  wynika  z  nich  bowiem  jednoznacznie  na  podstawie  jakich  założeń  oferty  zostały 

sporządzone  –  można  jedynie  domyślać  się,  że  są  to  pewne  założenia  Odwołującego, 

których  jednak  z  uwagi  na  formułę  tej  części  zamówienia,  nie  można  uznać  za  jedyne 

obowiązujące. Nie można także za udowodnione uznać przedstawianych w trakcie rozprawy 

tez  o  tym,  że  dokumentacja  de  facto  narzucała  rozwiązania  firmy  Phillips,  które  jak 

wskazywał  Odwołujący,  są  znacznie  droższe.  Odwołujący  nie  udowodnił  w  żaden  sposób 

swo

ich twierdzeń w tym zakresie, a dodatkowo nie przedstawiał ich w odwołaniu, a dopiero 

w  piśmie  przygotowawczym.  Co  więcej,  Przystępujący  przedstawił  dowody  kwestionujące 

przedstawione  przez  Odwołującego  oferty  i  wskazywane  w  nich  wartości  wykonania 

oświetlenia mostu. 

Mając  na  uwadze  powyższe,  tj.  m.  in.  treść  kosztorysu  inwestorskiego  oraz  okoliczności 

stanu  faktycznego  opisane  wyżej,  Izba  uznała  za  wiarygodne  twierdzenia    i  dowody  

przedkładane  przez  Przystępującego  i  Zamawiającego,  odmawiając  wiarygodności 

twierdzeniom i dowodom przedstawianym przez Odwołującego. 

Zdaniem Izby nie można również uznać, iż za istotnością części składowej ceny oferty jaką 

jest cena za wykonanie oświetlenia mostu, przemawia jej udział merytoryczny w wykonaniu 

zamówienia.  Wykonanie  oświetlenia  jest  tylko  dodatkowym  elementem  realizowanego 

zamówienia,  bez  którego  główny  jego  przedmiot,  tj.  przebudowa  mostu  –  mógłby  z 

powodzeniem  funkcjonować.  Odwołujący  fakt  istotności  ww.  części  składowej  wywodził 

głównie  z  uwagi  na  wydzielenie  tej  części  w  zakresie  wymogu  podania  w  formularzu 

ofertowym  oddzielnie  wynagrodzenia  za  tę  część  robót.  W  związku  z  powyższym  aktualna 

pozostaje  także  argumentacja  przywołana  powyżej,  która  prowadzi  do  wniosku,  iż  ceny  za 

wykonanie  oświetlenia  nie  można  upatrywać  w  przedmiotowym  stanie  faktycznym  jako 

istotnej  części  składowej  ceny  oferty.  W  związku  z  tym  nie  ma  potrzeby  rozważania  czy 

Zamawiający  powinien  powziąć  w  stosunku  do  tejże  ceny  wątpliwości  i  na  ich  skutek 

sformułować  odpowiednie  wezwanie  do  wykonawcy,  co  prowadzi  do  wniosku,  że  zarzut 

zasługiwał na oddalenie. Odwołujący nie kwestionował bowiem ceny całkowitej oferty. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  wyniku  sprawy  na 

podstawie  art.  575  ustawy  PZP  oraz  w  oparciu  o  §8  ust.  2  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa 

Rady  Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów 

postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od 

odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).   

Przewodniczący: 

………………......