Sygn. akt: KIO 215/23
WYROK
z dnia 10 lutego 2023 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Marek Bienias
Protokolant:
Tomasz Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 20
23 r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 stycznia 2023 r. przez wykonawcę M. G.,
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą M. G. Ekodren – Naturalne Systemy
Oczyszczania z siedzibą w Warszawie w postępowaniu prowadzonym przez Gminę
Wojciechowice w Wojciechowicach,
orzeka:
Uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu nr 2.1.9 – 2.1.22 i nakazuje Zamawiającemu
wykreślenie w PFU wymogu wykonania oczyszczalni z określonego materiału i w
określony sposób poprzez wskazanie, że oczyszczalnie mają posiadać deklarację
zgodności z normą PN-EN 12566-3+A2:2013.
Umarza postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutu nr 2.1.5 – 2.1.8, 2.1.23 –
– 2.1.54 oraz 2.1.55-2.1.60.
3. Koszta
mi postępowania obciąża Zamawiającego i:
Zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę M.
G.
, prowadzący działalność gospodarczą pod firmą M. G. Ekodren – Naturalne
Systemy Oczyszczani
a z siedzibą w Warszawie, tytułem wpisu od odwołania.
Zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 13 600 zł 00 gr
(słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą wpis od
odwo
łania oraz koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019r. - Prawo
Zamówień Publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
P
rzewodniczący: …………………….………..
Sygn. akt: KIO 215/23
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Gmina Wojciechowice w Wojciechowicach – prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego w trybie podstawowym bez negocjacji prowadzonego
pod nazwą „Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy Wojciechowice -
etap
II” – znak sprawy: RGR.271.1.2.2023.DCM. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych pod nr 2023/BZP 00036395/01 z dnia 17
stycznia 2023 r.
W dniu 23 stycznia 2023 r. wykonawca M. G.
, prowadzący działalność gospodarczą pod
fir
mą M. G. Ekodren – Naturalne Systemy Oczyszczania z siedzibą w Warszawie wniósł
odwołanie wobec czynności Zamawiającego polegające na:
1) sporządzeniu opisu przedmiotu zamówienia w sposób niezgodny z przepisem art. 99 ust. 4
PZP, tj. w sposób utrudniający uczciwą konkurencję;
2) sporządzeniu opisu przedmiotu zamówienia w sposób niezgodny z przepisem art. 99 ust. 1
PZP, tj. w sposób niepełny i niewskazujący na pełny zakres przedmiotu zamówienia.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów PZP:
1) art. 99 ust. 4 PZP w zw. z art. 16 PZP
poprzez sporządzenie opisu przedmiotu
zamówienia w sposób utrudniający uczciwą konkurencję, podczas gdy obowiązkiem
Zamawiającego jest sporządzenie takiego opisu przedmiotu zamówienia, który będzie
stano
wił wyraz prawdziwych i uzasadnionych potrzeb Zamawiającego, jednocześnie
zgodnych z przepisami;
2) art. 99 ust. 1 PZP w zw. z art. 16 PZP
poprzez sporządzenie opisu przedmiotu
zamówienia, który nie opisuje pewnych wymogów dla prawidłowej realizacji przedmiotu
zamówienia, podczas gdy obowiązkiem Zamawiającego było opisanie przedmiotu w ten
sposób, że wskazane zostaną w nim wszystkie wymogi w zakresie przedmiotu zamówienia.
Opierając się na przedstawionych zarzutach wykonawca wnosił o:
1. merytoryczne roz
patrzenie przez Krajową Izbę Odwoławczą niniejszego odwołania i jego
uwzględnienie w całości,
2. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentacji Postępowania, a także
dowodów, które zostaną powołane i przedłożone na rozprawie,
3. nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji SWZ w sposób zgodny z treścią
odwołania,
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów doradztwa prawnego, według norm przepisanych i zgodnie z
fakturą przedstawioną przez Odwołującego na rozprawie.
Odwołujący wskazał, że:
Zarzut naruszenia art. 99 ust. 4 PZP w zw. z art. 16 PZP
Zagadnienia ogólne
2.1.1 Zgodnie z treścią art. 99 ust. 4 PZP, przedmiotu zamówienia nie można opisywać w
sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję, w szczególności przez wskazanie
znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który
charakteryzuje
produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli mogłoby
to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców lub
produktów.
2.1.2 W niniejszym Postępowaniu, Zamawiający nie sporządził opisu przedmiotu zamówienia
w sposób zgodny z przepisem art. 99 ust. 4 PZP.
2.1.3 Przypomnieć należy, że podstawowym celem zamówień publicznych jest zaspokajanie
uzasadnionych potrzeb Zamawiającego, a w tym konkretnym Postępowaniu również
pośrednio zaspokajanie potrzeb szerszej zbiorowości. Zasady udzielania zamówień
publicznych
wyrażone w przepisie art. 16 PZP mają sprzyjać temu, aby te potrzeby były
zaspokojone w jak najwyższym stopniu, czemu sprzyja uczciwe konkurowanie wykonawców o
zamówienie. Wskazany cel zamówień publicznych nie jest więc spełniony wtedy, gdy
Zamawiający przedstawia opis przedmiotu zamówienia w sposób, który jest całkowicie
zbędny czy też w sposób nieuzasadniony.
2.1.4 Dla w
ykazania powyższego stanu rzeczy wystarczające jest uprawdopodobnienie
możliwości wystąpienia zakłócenia uczciwej konkurencji, a nie jej udowodnienie. Już sama
potencjalna możliwość wystąpienia sytuacji utrudnienia uczciwej konkurencji może
uzasadniać stwierdzenie naruszenia ww. przepisu (por. wyrok KIO z dnia 9 września 2021 r.,
sygn. akt KIO 2130/21).
Wymaganie wykonania przedmiotu zamówienia na podstawie nieobowiązujących
przepisów
2.1.5 Zamawiający wymaga, aby zaoferowane przydomowe oczyszczalnie ścieków spełniały
wymagania rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie
warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w
sprawie substancji
szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego – rozporządzenie to
utraciło moc z dniem 2 lipca 2019 r.
2.1.6 W sposób istotny wpływa to na opis przedmiotu zamówienia, gdyż determinuje to
nieprawidłowość jego wykonania (niezgodność z aktualnie obowiązującymi przepisami).
2.1.7 Dla przykładu, taka informacja pojawia się w:
1) SWZ rozdział III ust. 1 – „Oczyszczalnia po wykonaniu rozruchu musi oczyszczać ściek do
parametrów określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 18.11.2014 ( Dz.U. z
dnia 1
6.12.2014;poz 1800) w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu
ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla
środowiska wodnego)”;
2) PFU rozdział I ust. 1 – „Oczyszczalnia po wykonaniu rozruchu musi oczyszczać ściek do
parametrów określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 18.11.2014 (Dz.U. z
dnia 16.12.2014;
poz. 1800) w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu
ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla
środowiska wodnego”;
3) PFU rozdział I ust. 1.3 – „Zastosowane bioreaktory PBOŚ muszą gwarantować stopień
oczyszczania ścieków zgodny z wymogami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia
18.11.2014 (Dz.U. z dnia 16.12.2014; poz. 1800) w spr
awie warunków, jakie należy spełnić
przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego”;
4) PFU rozdział II ust. 2.2 – „Stopień oczyszczania ścieków w zaproponowanej oczyszczalni
musi spełniać warunki określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska (Dz.U. z dnia
poz. 1800) w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków
do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska
wodneg
o”.
2.1.8 Mając powyższe na uwadze, Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu dokonanie
opisu przedmiotu zamówienia, w tym projektów, na podstawie aktualnie obowiązujących
przepisów prawa.
Wymóg wykonania oczyszczalni z określonych materiałów i określoną techniką
2.1.9 Sam
Zamawiający w treści dokumentów zamówienia wskazał na cele przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia, tj.:
1) „Przedmiotem zamówienia są roboty budowlane projektowane przez Wykonawcę
polegające na zaprojektowaniu, dostawie, montażu i rozruchu przydomowych biologicznych
oczyszczalni
ścieków (PBOŚ) legitymujących się zgodnością z normą PN-EN 12566-
3+A2:2013 na terenie gminy Wojciechowice w ilości 50 sztuk” – PFU rozdział I ust. 1 oraz
SWZ rozdział III ust. 1;
2) „Celem przedsięwzięcia jest zapewnienie oczyszczenia ścieków na 50 posesjach na
terenie gminy Wojciechowice w stopniu
wymaganym obowiązującymi przepisami” – PFU
rozdział I ust. 1.1;
3) „Podstawowym celem budowy PBOŚ jest zapewnienie oczyszczania ścieków zgodnie z
wymagan
iami aktualnych przepisów prawa polskiego, dotyczących jakości ścieków
oczyszczonych
odprowadzanych do ziemi” – PFU rozdział I ust. 1.3.
2.1.10 Dodatkowo, Zamawiający wskazał, w jaki sposób ten cel ma zostać osiągnięty –
„Wymaga się, aby przedmiot zamówienia tzn. PBOŚ odpowiadał normie PN-EN 12566-
3+A2:2013. Niezależnie od ww. wymogu wszystkie urządzenia zastosowane do oczyszczania
ścieków muszą spełniać obowiązujące w Polsce przepisy i normy” – PFU rozdział II ust. 2.2.
2.1.11 Należy ocenić, że Zamawiający bardzo jasno zakomunikował, co jest jego uzasadnioną
potrzebą (celem) oraz w jaki sposób tę potrzebę należy zaspokoić.
2.1.12 Tym bardziej należy podkreślić, że Zamawiający poprzez sformułowany przez siebie
opis przedmiotu zamówienia utrudnia uczciwą konkurencję – bezzasadnie uniemożliwia
złożenie oferty obejmującej rozwiązania, które spełnią wszystkie wymogi jakościowe
Zamawiającego. Tylko dlatego, że są wykonane z innego materiału czy inną techniką – tak
samo dopuszczalną i właściwą na gruncie normy PN-EN 12566-3+A2:2013.
2.1.13 Z jednej strony zatem Zamawiający wymaga, aby oferowane oczyszczalnie były
zgodne z normą 12566-3+A2:2013, a z drugiej strony wprowadza znaczące ograniczenia
dotyczące możliwości zaoferowania rozwiązania zgodnego z wymaganiami przedmiotowej
normy. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w odniesieniu do materiału, z jakiego mają być
wykonane oczyszczalnie.
2.1.14 W rozdziale II ust. 2.2. PFU Zamawiający sformułował następujące parametry
techniczne oczyszczalni:
Zbiorniki oczyszcz
alni ścieków mogą być wykonane z GRP lub PEHD metodą rozdmuchu lub
rotomouldinu. Z uwagi na możliwość niekontrolowanego rozszczelnienia w gruncie nie
dopuszcza się zastosowania zbiorników spawanych, zgrzewanych lub skręcanych śrubami.
Dalej, w parametrach
równoważności Zamawiający wskazał na następującą możliwość:
Zbiornik jednobryłowy, całkowicie monolityczny (bez połączeń spawanych, zgrzewanych,
śrubowych, klejonych i.t.p.), z GRP, betonu, polietylenu z ożebrowaniem, wytwarzany metodą
rotomuldingu lub rozdmuchu, w jednym procesie technologicznym
2.1.15 Opisane powyżej wymagania Zamawiającego znacznie ograniczają możliwości
oferowania oczyszczalni ścieków zgodnych z normą PN-EN 12566-3+A2:2013, gdyż norma w
pkt 6.5 Durability w sposób szczegółowy określa przy użyciu jakich technologii i jakich
materiałów mogą być wykonane zbiorniki oczyszczalni.
2.1.16 Są to m.in. następujące technologie:
formowanie rotacyjne
formowanie metodą rozdmuchu
wytłaczanie
formowanie wtryskowe
formowanie wtryskowe ze spienianiem
oraz m.in. następujące materiały:
beton
stal
polichlorek winylu PVC-U
polietylen PE
tworzywo sztuczne wzmocnione włóknem szklanym (GRP)
polipropylen PP
7 Norma nie określa, czy zbiorniki mają być lub nie być skręcane, zgrzewane czy też
monolityczne
. Mają natomiast być wodoszczelne oraz posiadać deklarowaną przez
producenta wytrzymałość konstrukcji – i w tym zakresie są badane w laboratorium
notyfikowanym zgodnie z zapisami normy PN-EN 12566-3+A2:2013.
2.1.18 Wymaganie takie zatem jest wprost ograni
czające uczciwą konkurencję, gdyż w
sposób bezzasadny ogranicza możliwości oferowania oczyszczalni zgodnych z normą.
Również opis równoważności w tym zakresie nie wypełnia możliwości normy. Norma
dopuszcza wiele innych materiałów np. polipropylen, beton, stal oraz inne metody
produkcyjne
– np. wtrysk, nie wskazując przy tym, która jest „właściwa”. Ograniczenie zatem
możliwości zaoferowania przedmiotu zamówienia zgodnego z wymogami normy utrudnia w
sposób oczywisty uczciwą konkurencję.
2.1.19 Zamawiający, jako uzasadnienie dla ograniczenia uczciwej konkurencji podał
następujący argument – „Z uwagi na możliwość niekontrolowanego rozszczelnienia w gruncie
nie
dopuszcza się zastosowania zbiorników spawanych, zgrzewanych lub skręcanych
śrubami”. Dla profesjonalistów zajmujących się rynkiem przydomowych oczyszczalni ścieków
jest to oczywista nieprawda.
2.1.20 Sam Odwołujący może być tego przykładem – zamontował przeszło 5.000 sztuk
przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Polski, które nie mogłyby zostać zaoferowane
w przedmiotowym
postępowaniu. A żadna z tych zamontowanych sztuk, nawet wiele lat po
montażu, nie uległa „niekontrolowanemu rozszczelnieniu”. Wynika to z faktu, że takie
oczyszczalnie pomyślnie przeszły badania na wytrzymałość konstrukcji w laboratorium
notyfikowanym.
2.1.21 Z punktu widzenia normy PN-EN 12566-3+A2:2013, laboratorium notyfikowanego oraz
samego użytkowania nie ma znaczenia, czy zbiornik będzie „monolityczny” czy „spawany,
zgrzewany lub skręcany śrubami”. Ma przejść odpowiednie badania na wytrzymałość
konstrukcji
– jeśli je przejdzie, dopiero wtedy jest dopuszczony do użytku.
2.1.22 Mając powyższe na uwadze, Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu
dokonania doprecyzowania opisu przedmiotu
zamówienia w sposób zgodny z normą, tj.
po
przez wykreślenie wymogu wykonania oczyszczalni z określonego materiału i w określony
sposób
– wystarczającym jest, aby oferowane oczyszczalnie spełniały wymogi normy PN-EN 12566-
3+A2:2013.
Zużycie energii elektrycznej
2.1.23 Na stronie 15 PFU, w pkt 6,
pojawił się następujący wymóg: „Urządzenia oczyszczalni
muszą się charakteryzować prostotą obsługi i niezawodnością oraz minimalnym zużyciem
energii elektrycznej (na
1RLM maksymalne zużycie energii elektrycznej 0,12 kWh/d). Dla
oczyszczalni do 4 osób zużycie energii nie większe niż 0,48 kWh/dobę ( bardzo ważne ze
względu na późniejsze koszty eksploatacji)”. Co ciekawe, wymóg ten znajduje się w części
„Parametry równoważności oczyszczalni”. Niemniej jednak, wydaje się, że lokalizacja jest
omyłkowa, bowiem w żadnym innym miejscu PFU nie znajduje się informacja dotycząca
zużycia energii elektrycznej.
2.1.24 Zwrócić należy jednak uwagę, że oczyszczalnie projektowane są do obsługi
określonego zakresu RLM, dla przykładu:
1) oczyszczalnia ABC jest przewidziana dl
a obsługi 1-3 RLM, co oznacza, że prawidłowo
będzie funkcjonowała przy obsłudze 1 RLM, 2 RLM i 3 RLM;
2) oczyszczalnia XYZ jest
przewidziana dla obsługi 4-6 RLM, co oznacza, że prawidłowo
będzie funkcjonowała przy obsłudze 4 RLM, 5 RLM i 6 RLM.
2.1.25 Pod
względem praktycznym, producenci przydomowych oczyszczalni ścieków nie
produkują oczyszczalni na określoną kolejną liczbę RLM, to oznacza, że nie ma oczyszczalni
na 4 RLM, a kolejną w „rodzinie” jest oczyszczalnia na 5 RLM.
2.1.26 Jest to o tyle istotne,
że Zamawiający w ten sposób określając przedmiot zamówienia,
doprowadza do nieporównywalności złożonych ofert i utrudnienia uczciwej konkurencji.
2.1.27 Zwrócić bowiem uwagę należy na fakt, iż ta sama oczyszczalnia ścieków będzie mogła
zostać zaoferowana z różnym przelicznikiem energochłonności – w zależności jaką liczbę
RLM Zamawiający przyjmie do oceny. Dla przykładu, oczyszczalnia na 6-8 RLM posiada
energochłonność na poziomie 0.65kWh/dobę. Oznacza to, że dla 6 RLM ta energochłonność,
w oparciu o ocenę Zamawiającego, będzie wynosiła 0,11 kWh/dobę, ale już dla 8 osób będzie
to 0,08 kWh/dobę. Mimo, że mówimy cały czas o tej samej oczyszczalni, która ma określoną
energochłonność, bez znaczenia czy użytkuje ją 6 RLM czy 8 RLM. Tym bardziej, że to
właśnie dla całej oczyszczalni bada się energochłonność, a nie w przeliczeniu na 1 RLM.
2.1.28 Może zatem dojść do sytuacji, w której Zamawiający oceni tę samą oczyszczalnię jako
spełniającą wymogi określone przez Zamawiającego (u jednego Wykonawcy), a jednocześnie
oceni jako niespełniającą wymogów określonych przez Zamawiającego (u innego
Wykonawcy).
2.1.29 Podkreślić dodatkowo należy, że nigdy nie są poddawane badaniu energochłonności
oczyszczalnie o przepustowości 1 RLM. Nie mniej istotne jest również to, że żaden producent
na świecie nie posiada w swojej ofercie oczyszczalni o tak małej przepustowości, czyli 1 RLM.
2.1.30 Do badań efektywności oczyszczania (w tym zużycia energii/energochłonności)
producenci przekazują przydomowe oczyszczalnie o różnej wielkości/przepustowości,
zazwyczaj od 3 do 8
RLM które różnią się zasadniczo zużyciem energii (energochłonnością) z
powodu:
• różnej wielkości/przepustowości,
• różnej średniej ilości dopływu materiału organicznego (BZT5) – im więcej materiału tym
dłużej musi pracować kompresor zużywając więcej energii,
• pory roku (temperatury zewnętrznej) w jakim jest badana oczyszczalnia (badanie trwa 38
tyg., zimą zużycie energii może wzrosnąć dwukrotnie),
• różnej odległości kompresora od oczyszczalni (im dalej tym większe zużycie energii).
2.1.31 Wymaganie energochłonności sformułowane przez Zamawiającego narusza zasadę
r
ównego traktowania wykonawców, nie jest to bowiem kryterium w żaden sposób obiektywne i
realnie powiązane z przedmiotem zamówienia. Można co prawda obliczyć zużycie energii na
1 RLM w oczyszczalni 3 RLM i w oczyszczalni 8 RLM, jednak
uzyskamy w ten sposób
uśrednione wielkości, których nie można ze sobą porównywać właśnie ze względu na opisane
powyżej czynniki.
Wymaganie to faworyzuje wykonawców oferujących urządzenia, których producenci
przekazali do badań oczyszczalnie o najmniejszej wielkości, o małym dopływie materiału
organicznego, badanych w
okresie wiosenno/letnio/jesiennym, gdy występują dodatnie
temperatury zewnętrzne. Ponadto, wybór takiej oferty nie gwarantuje Zamawiającemu
energochłonności na takim samym (najniższym) poziomie dla całości przedmiotu zamówienia.
Zamówienie obejmuje montaż oczyszczalni dla różnych gospodarstw domowych i różnej
wielkości. Oczywistym jest więc, że energochłonność dla większych oczyszczalni nie będzie
taka sama, jak będzie to wynikać z oferty.
2.1.32 Mając powyższe na uwadze, Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu
dokonania modyfikacji dokumentacji postępowania w zakresie energochłonności poprzez
wykreślenie takiego wymogu z dokumentacji postępowania.
2.1.33 W niniejszym Postępowaniu, Zamawiający nie sporządził opisu przedmiotu
zamówienia w sposób zgodny z przepisem art. 99 ust. 4 PZP.
Zarzut naruszenia art. 99 ust. 1 PZP w zw. z art. 16 PZP
Zagadnienia ogólne
Zgodnie z treścią art. 99 ust. 1 PZP, przedmiot zamówienia opisuje się w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty.
5 Sporządzenie opisu przedmiotu zamówienia jest jedną z najważniejszych czynności
związanych z przygotowaniem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Opis
przedmiotu
zamówienia determinuje bowiem nie tylko zakres warunków udziału w
postępowaniu czy inne elementy związane z realizacją zamówienia, ale również determinuje
pierwo
tny krąg potencjalnie zainteresowanych wykonawców danym zamówieniem.
2.1.36 Zgodnie z przepisem art. 99 ust. 1 PZP przedmiot zamówienia opisuje się w sposób
jednoznaczny i wy
czerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie
oferty.
Należy podkreślić, że zawarte w cytowanym przepisie sformułowanie „jednoznaczny” należy
rozum
ieć jako takie, które nie pozwala na ich dowolną interpretację. Opis przedmiotu
z
amówienia stanowi kluczowy element SWZ, która jest przygotowana przez Zamawiającego.
Wobec
tego nie może być on ogólny, szacunkowy czy też niedookreślony albo niespójny i
prze
noszący na wykonawców składających ofertę ciężar jego dookreślenia. Jak wskazuje się
w orzecznictwie Krajowej Izby
Odwoławczej, „obowiązkiem zamawiającego jest jednoznaczny
i
wyczerpujący opis przedmiotu zamówienia i podanie wszystkich okoliczności, które pozwolą
wykonawcy na przygotowanie oferty
” (wyrok KIO z dnia 27 stycznia 2021 r., sygn. akt KIO
2.1.37 Powyższe oznacza, że Zamawiający, w celu wyeliminowania niepewności
wykonawców co do przedmiotu zamówienia, ma obowiązek jednoznacznie i wyczerpująco
opisać przedmiot zamówienia na tyle, jak tylko jest to możliwe. Zamawiający nie może
przenosić na wykonawców ryzyka związanego z prawidłową wyceną przedmiotu zamówienia
w ofercie, w szczególności biorąc pod uwagę, że nie można prawidłowo wycenić ryzyka,
którego nie można prawidłowo i w pełni zidentyfikować.
2.1.38 Czynność ta zatem, z jednej strony, stanowi obowiązek Zamawiającego, a z drugiej
strony stanowi jego uprawnienie, bowiem powinna
odzwierciedlać rzeczywiste potrzeby
Zamawiającego w danym postępowaniu. To Zamawiający ma prawo, wyznaczając cel, jaki
zamierza zrealiz
ować, tak określić przedmiot zamówienia, aby opisać go adekwatnie do
wyznaczonego celu, zachowując jednocześnie obiektywizm i precyzję w formułowaniu swoich
potrzeb.
2.1.39 Isto
ta wskazanego wyżej przepisu sprowadza się więc do określenia przez
zamawiającego swoich wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia tak szczegółowo i tak
dokładnie, aby każdy wykonawca był w stanie zidentyfikować czego zamawiający oczekuje.
Obowiązkiem zamawiającego jest podjęcie wszelkich możliwych środków w celu
wyelimino
wania elementu niepewności wykonawców co do przedmiotu zamówienia poprzez
maksymalnie jednoznaczne i
wyczerpujące określenie przedmiotu zamówienia. Zatem,
naruszenie przepisu art. 99 ust.
1 PZP następuje co do zasady w sytuacjach, w których
zamawiający dokona opisu przedmiotu zamówienia (w szerokim znaczeniu – a więc również
np. warunków realizacji umowy) w sposób niekompletny, niedokładny, niezrozumiały czy
wewnętrznie sprzeczny.
2.1.40 J
ak wskazuje się w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, „przedmiot zamówienia
opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i
zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć
wpływ na sporządzenie oferty. Z powyższego przepisu wynika zatem, iż zamawiający opisując
przedmiot zamówienia winien dołożyć staranności, by opis zamówienia był kompletny, jasny,
zrozumiały dla potencjalnych wykonawców” (wyrok KIO z dnia 27 lipca 2020 r. sygn. akt KIO
2.1.41 W innym wyroku KIO wskazała, że „obciążenie ryzykiem wykonawców wynikającym z
wszelkich niedokładności, błędów, braków lub innych wad dokumentacji technicznej, także
takich, jakie
nie są możliwe do wykrycia przez profesjonalnego wykonawcę robót
budowlanych przed złożeniem oferty, wskazuje na ograniczenie konkurencji do podmiotów
dysponujących nie tylko niezbędnymi siłami do wykonania robót budowlanych, ale także
personelem
(pracownią architektoniczną), który wykonuje usługi projektowe i jest w stanie
przed złożeniem oferty wykryć wszelkie ww. ewentualne wady dokumentacji budowlanej i
wszelkie ryzyka z tym związane uwzględnić w cenie oferty. Może się to przekładać na
pozyskanie
ograniczonej liczby ofert i podwyższeniem cen, jak również z otrzymaniem
nieporównywalnych ofert” (wyrok KIO z dnia 8 listopada 2019 r., sygn. akt KIO 2017/19).
2.1.42 Dlatego też, opis przedmiotu zamówienia stanowi kluczowy element specyfikacji
warunków zamówienia, która jest przygotowana przez Zamawiającego. Wobec tego nie może
być on ogólny, szacunkowy czy też niedookreślony albo niespójny i przenoszący na
wykonawców składających ofertę ciężar jego dookreślenia. Sporządzenie opisu przedmiotu
zamówienia stanowi zarówno uprawnienie jak i obowiązek Zamawiającego, który powinien
dokonać ww. opisu w sposób jednoznaczny i wyczerpujący.
2.1.43 Dostrzeżenia wymaga, że zasady wyrażone w art. 16 PZP wymagają, aby wszystkie
informacje niezbędne do złożenia prawidłowej, zgodnej z wymogami Zamawiającego i
konkurencyjnej
oferty, były dostępne wykonawcom na równych prawach. Postanowienia SWZ
powinny być tak skonstruowane, aby granice przedmiotu zamówienia zostały w sposób
przewidywalny określone, a wykonawca nie był obarczony nadmiernym ryzykiem
niedoszacowania ceny oferty. Przedmiot
zamówienia oznaczony, tak w SWZ, jak i we wzorze
umowy, powinien
zostać dokładnie opisany. Powinien uwzględniać wszystkie wymagania i
okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty, w tym także na umożliwienie
oszacowania ceny oferty, w stosunku do oznaczonego
przedmiotu zamówienia.
2.1.44 Mając na uwadze również ryczałtowy sposób rozliczania realizacji przedmiotu
zamówienia, podkreślić należy, że Zamawiający nie może wywodzić swojego uprawnienia do
zaniechania zawarcia w opisie przedmio
tu zamówienia wszystkich informacji niezbędnych do
sporządzenia oferty z okoliczności ustalenia ryczałtowego wynagrodzenia za realizację usługi.
Obowiązki w zakresie opisania przedmiotu zamówienia nie ulegają zmniejszeniu z racji
zastosowanego
wynagrodzeni
a ryczałtowego. Wręcz przeciwnie, jeżeli bowiem
wynagrodzenie ryczałtowe ma obejmować cały zakres zamówienia i nie może ono podlegać
zmianie (z wyjątkiem nadzwyczajnych sytuacji), to tym bardziej wykonawca powinien
posiadać niezbędny zestaw informacji pozwalający mu na oszacowanie kosztów realizacji
zamówienia i w konsekwencji oferowaną cenę. Nie można zaakceptować sytuacji, w której
zamawiający będzie wymagał zaoferowania przez wykonawców niepodlegającej zmianie
(poza
nadzwyczajnymi sytuacjami) kwoty wynagrodzenia za realizację przedmiotu, który
może podlegać nieograniczonym zmianom.
2.1.45 Biorąc powyższe pod uwagę, wskazać należy, że Zamawiający nie sprostał temu
wymogowi, a przygotowany przez niego opis przedmiotu z
amówienia jest niezgodny z
wymogami przewidzianymi w przepisie art. 99 u
st. 1 PZP, tj. został sporządzony w sposób
niepełny, niejednoznaczny, niezgodny z przepisami powszechnie obowiązującymi oraz z
normami właściwymi dla przedmiotu zamówienia.
Zgłoszenie wodnoprawne
2.1.46 W opisie przedmiotu zamówienia brak jest informacji, czy Zamawiający posiada
zgłoszenia wodnoprawne (art. 394 ust. 1 pkt 13 Prawa wodnego) konieczne do prawidłowego
wykonania przedmiotu
zamówienia.
2.1.47 Co istotne, wśród obowiązków wykonawcy określonych w PPU nie został wymieniony
obowiązek dokonania takich zgłoszeń. Bez zgłoszeń nie jest jednak możliwe rozpoczęcie
robót budowlanych. Jeżeli więc Zamawiający nie dokonał zgłoszeń, to wykonanie przedmiotu
zamówienia nie jest możliwe.
.1.48 Obowiązek dokonania zgłoszeń wodnoprawnych potwierdzają pisma PGW Wody
Polskie Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej z 8 listopada 2022 r. nr KUZ.032.152.2022 i
KUZ.032.177.2022, oraz pismo
Ministerstwa Infrastruktury z 18 listopada 2022 r. nr DGWiŻŚ-
7.0212.36.2022. Z pism tych jednoznacz
nie wynika obowiązek dokonania zgłoszeń
wodnoprawnych na wykonanie urządzeń wodnych służących do wprowadzania do ziemi
ścieków oczyszczonych w przydomowej oczyszczalni ścieków na potrzeby zwykłego
korzystania z
wód. Obowiązek taki dotyczy wszystkich urządzeń, niezależnie od ich
konstrukcji czy technologii stosowanych przez producentów. W przypadku inwestycji
finansowanych przez gminy, a wykonywanych na
rzecz osób prywatnych, zgłoszeń
wodnoprawnych powinny dokonać te osoby – użytkownicy oczyszczalni jako podmioty
korzystające z wód.
2.1.49 Dlatego też, mając na uwadze powyższe, Odwołujący wnosi o nakazanie
Zamawiającemu udostępnienie wszystkich zgłoszeń wodnoprawnych, jako element opisu
przedmiotu zamówienia. Jeżeli Zamawiający nie posiada zgłoszeń, to Odwołujący wnosi o
nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji treści dokumentów zamówienia w ten
sposób, że wskazana zostanie procedura, w jakiej te zgłoszenia mają zostać złożone – aby
wykonawcy mieli świadomość pełnego przedmiotu zamówienia i sposobu wykonania
zamówienia.
Pompownie
2.1.50 W opisie przedmiotu zamówienia brak jest informacji, ile pompowni ma zostać
zaprojektowanych oraz zainstalowanych w ramach realizacji
przedmiotu zamówienia. Cały
ciężar w tym zakresie został przerzucony na wykonawcę (pkt 2.3 PFU).
2.1.51 Jest to o tyle istotne, że każda pompownia „kosztuje”. Nie jest to koszt pomijalny,
bowiem każda pompownia warta jest (łącznie z wymaganymi robotami i oprzyrządowaniem)
ok. kilku tysięcy złotych.
Taka konstrukcja, jak przyjął Zamawiający, wymaga dokonania pewnego
hipotetycznego założenia przez wykonawcę chcącego złożyć ofertą – ile tych pompowni ma
być, aby prawidłowo skalkulować cenę oferty.
2.1.53 Oznacza to, że Zamawiający może doprowadzić do nieporównywalności złożonych
ofert. Nie wiadomo bowiem, jakie dane
należy przyjąć do złożenia oferty. Może zatem
wystąpić taka sytuacja, w której wykonawca A doliczy zaprojektowanie i wykonanie 1
pompowni, wykonawca B doliczy zaprojektowanie i wykonanie 15 pompowni, a wykonawca C
doliczy zaprojektowanie i wykonanie 50
pompowni. W żaden sposób nie można uznać, że
takie oferty byłyby porównywalne w ramach jednego przedmiotu zamówienia.
2.1.54 Mając powyższe na uwadze, Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu
dokonania zmiany dokumentacji postępowania przez:
1) określenie dokładnej liczny pompowni, które wykonawca ma zaprojektować i wykonać w
ramach realizacji przedmiotu
zamówienia, lub
2) określenie minimalnej liczny pompowni, które wykonawca ma zaprojektować i wykonać w
ramach realizacji przedmiotu
zamówienia, lub
3) wyodrębnienie z formularza oferty ceny za zaprojektowanie i wykonanie 1 sztuki pompowni
i wprowadzenie do umowy
postanowień określających sposób zapłaty za zaprojektowanie i
wykonanie pompowni
, jako oddzielnej płatności (oddzielnego wynagrodzenia).
Liczba oczyszczalni
2.1.55 Zgodnie z pkt 1.2 PFU, „Ogólna ilość oczyszczalni w podziale na typoszereg może ulec
zmianie po wizji lokalnej wykonanej przez
jednostkę projektową na poszczególnych
dzia
łkach”. Oznacza to, że składając ofertę w postępowaniu, wykonawca nie wie, jaką cenę
ma
zaoferować. Wynika to z braku pewności co do liczby oczyszczalni w podziale na
typoszereg.
2.1.56 Najprościej rzecz ujmując – im oczyszczalnia ma obsłużyć większą liczbę RLM, tym jej
koszt jest większy. Tak samo, im oczyszczalnia ma obsłużyć mniejszą liczbę RLM, tym jej
koszt będzie mniejszy.
2.1.57 Zamawiający, wprowadzając w zasadzie dowolną możliwość zmiany wielkości
oczyszczaln
i (nie zostało bowiem wskazane, że nie ma możliwości dokonania zmiany
wielkości na takie, które mają obsłużyć 10 RLM) doprowadza do sytuacji, w której wykonawca
nie wie, jak ma
skonstruować cenę.
2.1.58 Czy ma się to odbyć w oparciu o dane przekazane przez Zamawiającego, przy
założeniu, że nic się w tym zakresie nie zmieni?
Czy może jednak powinien wycenić realizację jak dla największych wymaganych
oczyszczalni, skoro istnieje taka możliwość? Czy może jest jeszcze inny sposób przyjęcia
założeń do sporządzenia oferty?
2.1.59 Takie pytania i wątpliwości oznaczają, że opis przedmiotu zamówienia jest
niejednoznaczny i niepełny, a zatem nie jest zgodny z przepisem art. 99 ust. 1 PZP.
2.1.60 Mając powyższe na uwadze, Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu:
1) wskazania dokładnej liczby oczyszczalni w podziale na wielkość (liczbę RLM) przy
zaznaczeniu, że jest to liczba niezmienna, lub
2) wskazania dokładnej liczby oczyszczalni w podziale na wielkość (liczbę RLM) przy
zaznaczeniu, że istnieje możliwość dokonania zmiany liczny wymaganych oczyszczalni w ten
sposób, że zmianie ulegnie nie więcej niż 10% wszystkich oczyszczalni.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie z dnia 1 lutego 2023 r. (pismo z dnia 31
stycznia 2023 r.) wnosił o oddalenie odwołania w całości.
Zamawiaj
ący wskazał:
AD I. Zarzut naruszenia art. 99 ust. 4 PZP w zw. z art. 16 PZP
Odwołujący w pkt od 2.1.1 do 2.1.8 wyjaśnia jak powinno opisywać się przedmiot zamówienia
wskazując przy tym, że nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub
pochodzenia, przywołuje przy tym wyrok KIO i jednocześnie nie wskazuje na konkretne
n
aruszenie ustawy Pzp w niniejszej sprawie. W tym zakresie w ocenie Zamawiającego
Odwołanie nie zawiera uzasadnionych zarzutów i winno podlegać oddaleniu.
W dalszej części Odwołujący zarzuca przywołanie nieobowiązującego Rozporządzenia
Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy
wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego zamiast Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i
Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla
środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do
ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do
urz
ądzeń wodnych wskazując że w sposób istotny wpływa to na opis przedmiotu zamówienia,
gdyż determinuje to nieprawidłowość jego wykonania.
Należy się zgodzić z Odwołującym w kwestii przywołania błędnej podstawy prawnej i w tym
zakresie Zamawiający wskazuje iż w wyniku modyfikacji sprostował błędną podstawę prawną.
W związku z tym, iż zarzut ten został już uwzględniony w toku czynności Zamawiającego to w
tym zakresie odwołanie jest nieuzasadnione i winno podlegać oddaleniu.
Na marginesie należy zaznaczyć że w obu rozporządzeniach (zarówno, w tym z 2014 r. i w
tym obowiązującym z 2019 r.) bliźniacze są tabele dotyczące, najwyższych dopuszczalnych
wartości wskaźników zanieczyszczeń albo minimalnych procentów redukcji zanieczyszczeń
dla ścieków bytowych lub komunalnych wprowadzanych do wód lub do ziemi. Omyłka w
zakresie powołania nieobowiązującego rozporządzenia zatem nie ma miała żadnego
znaczenia w kwestii do zgodności z opisem przedmiotu zamówienia i nie determinowała w
nieprawidłowość jego wykonania niemniej jednak w wyniku modyfikacji w całości poprawiono
kwestionowane zapisy w PFU.
Wymóg zaoferowania oczyszczalni o określonych parametrach
Kolejno odnosząc się do pkt.2.1.9 do 2.1.22 Odwołania (wymagania wykonania oczyszczalni
z określonych materiałów i określona technika) Zamawiający podtrzymuje zapisy z II rozdziału
ust. 2.2. PFU oraz zapisy zawarte w parametrach równoważności.
Wyjaśniam iż z uwagi na ciężkie warunki gruntowe panujące na terenie gminy Wojciechowice,
Zamawiający oczekuje zaoferowania oczyszczalni ścieków, o wysokich parametrach
wytrzymałościowych zbiorników. Postawienie wymagań, co do minimalnych parametrów, jakie
mają spełniać produkty, jest zatem dopuszczalne i nie stoi w sprzeczności z przywołaną
normą w PFU. Wskazując na wymagane parametry Zamawiający określa swoje wymagania
co do jakości produktu który ma być zastosowany, wykluczając przy tym ryzyko
rozszczelnienia przez rozkręcenie czy też rozklejenie zbiorników. Opierając się na
doświadczeniu Zamawiającego i Projektanta należy zaznaczyć, że produkty klejone, skręcane
i spawane, które spełniały wymagane normy są podatne na niekontrolowane rozszczelnienia z
uwagi na ich konstrukcję zaś takie przypadki nie występują w zbiornikach których wymaga
Zamawiający. Z tego powodu dopuszczenie wszelkich rozwiązań zgodnych tylko z Normą bez
stawiania parametrów jakościowych jest niewystarczające, gdyż nie gwarantuje przy
występujących warunkach gruntowych w miejscu montażu oczyszczalni osiągnięcia
zakładanego celu jakościowego i trwałości.
Wymóg zaoferowania oczyszczalni o niskim zużyciu energii elektrycznej
W pkt.2.1.23 do 2.1.33 Odwołanie kwestionuje wymóg żądania oczyszczalni
niskoemisyjnych.
Zamawiający w dobie kryzysu energetycznego i obowiązku dbania o środowisko ma prawo i
obowiązek wymagać, aby zaoferowane przydomowe oczyszczalnie ścieków, były tanie w
eksploatacji co będzie również przekładało się na ochronę środowiska. Odwołujący mija się z
prawdą, twierdząc, że w pkt.2.1.25 odwołania, nie ma oczyszczalni dla 4RLM. Większość
typosz
eregów przydomowych oczyszczalni ścieków, produkowanych na terenie UE, zaczyna
się od takiej przepustowości nominalnej, dlatego też, producenci do badań efektywności
oczyszczania przekazują, w znacznej większości te oczyszczalnie (przepustowość nominalna
0,6m3/d).
W trakcie tych badań jest ustalane zużycie dobowe energii elektrycznej dla badanej
oczyszczalni ścieków. Jest wiele przydomowych oczyszczalni ścieków, które charakteryzują
się zużyciem dobowym energii elektrycznej równym lub mniejszym od 0,48 kWh. W żadnej
mierze, wymaganie zużycia energii elektrycznej na tym poziomie, nie stanowi,
nieuzasadnionego ograniczenia konkur
encji. Parametr zużycia energii elektrycznej na 1RLM,
został użyty, tylko dla możliwości matematycznego porównania ofert, w przypadku gdyby,
któryś z oferentów zaproponował typoszereg oczyszczalni, zaczynający się od oczyszczalni, o
przepustowości nominalnej większej niż 4RLM przy 0,6m3/d.
Wywody Odwołującego, wskazujące na przeliczenia energochłonności są nietrafione, gdyż
wskazują na zaoferowanie oczyszczalni niezgodnych z PFU. Należy zaznaczyć, że
przepustowości nominalne, dla każdego typu oczyszczalni, zostały opisane w PFU oraz SWZ,
przy określeniu ilości przydomowych oczyszczalni ścieków, w podziale na ich przepustowość
nominaln
ą.
Zgłoszenie wodnoprawne.
W odniesieniu do pkt. 2.1.46 do 2.1.49 Odwołania wskazuję iż Zamawiający nie posiada
zgłoszeń wodnoprawnych.
Wyjaśniam również iż obowiązek dokonania zgłoszeń wodnoprawnych na wykonanie
urządzeń wodnych służących do wprowadzania do ziemi ścieków oczyszczonych w
przydomowej oczyszczalni ścieków na potrzeby zwykłego korzystania z wód, dotyczy
wszystkich urz
ądzeń, niezależnie od ich konstrukcji czy technologii stosowanych przez
producentów. W przypadku inwestycji finansowanych przez gminy, a wykonywanych na
rzecz osób prywatnych, zgłoszeń wodnoprawnych powinny dokonać te osoby - użytkownicy
oczyszczaln
i jako podmioty korzystające z wód. Zgłoszenia wodnoprawne, będą realizowane,
przez wybranego Wykonawcę, na podstawie udzielonych mu pełnomocnictw, na etapie
projektowania i zgłaszania do budowy poszczególnych przydomowych oczyszczalni ścieków.
W PFU wska
zano, że:
"1.2.1. Projektowanie
Wykonawca uzyska wszelkie uzgodnienia, opinie i decyzje administracyjne, wymagane
zgodnie z prawem polskim oraz prawem miejscowym niezbędne dla zaprojektowania,
wybudowania, uruchomienia i przekazania PBOŚ do rozruchu i następnie eksploatacji."
Pompownie.
Zarzut w zakresie ilości pompowni (pkt.2.1.50 do 2.1.54 Odwołania), Zamawiający uznaje za
zasadny i w tej części wskazuje iż dokonał modyfikacji treści SWZ przez wskazanie, że do
wyceny należy przyjąć 25 szt. pompowni ścieków oczyszczonych oraz 2 szt. ścieków
surowych. Faktyczna ilości pompowni będzie rozliczona w oparciu o faktyczną ilość
zainstalowanych, przyjmując ceny jednostkowe pompowni wskazane w kalkulacji o której
mowa w rozdz. XXI SWZ. W związku z tym, iż zarzut ten został już uwzględniony w toku
czynności Zamawiającego to w tym zakresie odwołanie jest nieuzasadnione i winno podlegać
oddaleniu.
Liczba oczyszczalni.
Odnosząc się do pkt.2.1.55 do 2.1.60 Odwołania wskazuję iż liczba oczyszczalni w podziale
na
ich przepustowość, jest podana w PFU, pkt.1.2 „Zakres zamówienia".
Dodatkowo wskazuję iż Odwołujący wniósł odwołanie na tożsame zapisy związane z opisem
przedmiotu zamówienia opracowane przez projektanta w sąsiedniej gminie, które to odwołanie
zo
stało oddalone (sygn. akt. KIO 3173/22).
Stan faktyczny
ustalony przez Izbę:
O
głoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych pod nr
2023/BZP 00036395/01 z dnia 17 stycznia 2023 r.
W dniu 23 stycznia 2023 r. wykonawca M. G.
, prowadzący działalność gospodarczą pod
firmą M. G. Ekodren – Naturalne Systemy Oczyszczania z siedzibą w Warszawie wniósł
odwołanie wobec czynności Zamawiającego polegające na:
1) sporządzeniu opisu przedmiotu zamówienia w sposób niezgodny z przepisem art. 99 ust. 4
PZP, tj. w sposób utrudniający uczciwą konkurencję;
2) sporządzeniu opisu przedmiotu zamówienia w sposób niezgodny z przepisem art. 99 ust. 1
PZP, tj. w sposób niepełny i niewskazujący na pełny zakres przedmiotu zamówienia.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów PZP:
1) art. 99 ust. 4 PZP w zw. z art. 16 PZP
poprzez sporządzenie opisu przedmiotu
zamówienia w sposób utrudniający uczciwą konkurencję, podczas gdy obowiązkiem
Zamawiającego jest sporządzenie takiego opisu przedmiotu zamówienia, który będzie
stanowił wyraz prawdziwych i uzasadnionych potrzeb Zamawiającego, jednocześnie
zgodnych z przepisami;
2) art. 99 ust. 1 PZP w zw. z art. 16 PZP
poprzez sporządzenie opisu przedmiotu
zamówienia, który nie opisuje pewnych wymogów dla prawidłowej realizacji przedmiotu
zamówienia, podczas gdy obowiązkiem Zamawiającego było opisanie przedmiotu w ten
sposób, że wskazane zostaną w nim wszystkie wymogi w zakresie przedmiotu zamówienia.
W wyniku wniesionego od
wołania przez wykonawcę M. G., prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą M. G. Ekodren – Naturalne Systemy Oczyszczania z siedzibą w
Warszawie, ul. Penelopy 17, 03-642 Warszawa,
Zamawiający wnosił o oddalenie odwołania
w całości.
Stan prawny
ustalony przez Izbę:
Zgodnie z art. 99 ust. 1 i 4 ustawy Pzp:
1. Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wymagania i okoliczności
mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty.
4. Przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencję, w szczególności przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub
pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi
dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli mogłoby to doprowadzić do
uprzywilejowania l
ub wyeliminowania niektórych wykonawców lub produktów.
Zgodnie z
art. art. 16 pkt 1-3 ustawy Pzp
Zamawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób:
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców;
2) przejrzysty;
3) proporcjonalny.
Krajowa Izba Odwoławcza – po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, po zapoz
naniu się ze stanowiskami przedstawionymi w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, konfrontując je z zebranym w sprawie materiałem
procesowym, w tym z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz po wysłuchaniu oświadczeń i stanowisk stron złożonych ustnie do
protokołu w toku rozprawy – ustaliła i zważyła, co następuje:
Skład orzekający stwierdził, że odwołanie dotyczy materii określonej w art. 513 ustawy
PZP i
podlega rozpoznaniu zgodnie z art. 517 ustawy PZP. Izba stwierdziła również, że nie
została wypełniona żadna z przesłanek określonych w art. 528 ustawy PZP, których
stwierdzen
ie skutkowałoby odrzuceniem odwołania i odstąpieniem od badania meritum
sprawy. Ponadto w ocenie składu orzekającego Odwołujący wykazał, że posiada legitymację
materialną do wniesienia środka zaskarżenia zgodnie z przesłankami art. 505 ust. 1 ustawy
PZP,
tj.
ma interes w uzyskaniu zamówienia, a naruszenie przez zamawiającego przepisów
ustawy PZP może spowodować poniesienie przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu
zamówienia.
Skład orzekający dokonał oceny stanu faktycznego ustalonego w sprawie mając na
uwadze art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy PZP, który stanowi, że Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli
stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Izba
– uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy przedłożony przez strony, po
dokonaniu ustaleń poczynionych na podstawie dokumentacji postępowania, biorąc pod uwagę
zakres sprawy zak
reślony przez okoliczności podniesione w odwołaniu oraz stanowiska
złożone pisemnie i ustnie do protokołu – stwierdziła, że sformułowany przez Odwołującego
zarzut
nr 2.1.9
– 2.1.22
znajduje oparcie w ustalonym stanie faktycznym i prawnym, a tym
samym rozpo
znawane odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Zarzut Odwołującego w zakresie naruszenia przez Zamawiającego art. 99 ust. 4 PZP w
zw. z art. 16 ustawy PZP poprzez określenie przez Zamawiającego wymogu wykonania
oczyszczalni z określonych materiałów i określoną techniką, jest zdaniem Izby zasadny.
Izba wskazuje, że zgodnie z rozdziałem III ust. 1 SWZ oraz rozdziałem I ust. 1 PFU,
przedmiotem
zamówienia są roboty budowlane projektowane przez Wykonawcę polegające
na zaprojektowaniu, dostawie, montażu i rozruchu przydomowych biologicznych oczyszczalni
ścieków (PBOŚ) legitymujących się zgodnością PN-EN 12566-3+A2:2013 na terenie gminy
Wojciechowice w ilości 50 sztuk.
Izba zważa, że w rozdziale II ust. 2.2. PFU, Zamawiający wskazał, że: „Zbiorniki
oczyszczalni
ścieków mogą być wykonane z GRP lub PEHD metodą rozdmuchu lub
rotomouldinu. Z uwagi na możliwość niekontrolowanego rozszczelnienia w gruncie nie
dopuszcza się zastosowania zbiorników spawanych, zgrzewanych lub skręcanych śrubami”,
natomiast w parametrach r
ównoważności oczyszczalni w pkt 1 PFU Zamawiający wymagał:
„Zbiornik jednobryłowy, całkowicie monolityczny (bez połączeń spawanych, zgrzewanych,
śrubowych, klejonych i.t.p.), z GRP, betonu, polietylenu z ożebrowaniem, wytwarzany metodą
rotomuldingu lub rozdmuchu, w jednym procesie technologicznym
”.
Biorąc powyższe pod uwagę należy przede wszystkim wskazać, iż argumentacja
Odwołującego opiera się na założeniu, że Zamawiający powinien dopuścić wszelkie możliwe
rozwiązania (w tym materiały i technologie), które posiadają deklarację zgodności z normą
PN-EN 12566-3+A2:2013. W
ocenie Izby Zamawiający jest w pełni uprawniony, aby
oczekiwać dostarczenia produktów zgodnych z normą i posiadających dodatkowo pewne
konkretne parametry poprzez
wskazanie jedynie części technologii czy materiałów
wynikających z normy, jednakże, co chciałaby w tym miejscu podkreślić Izba, muszą być one
uzasadnione potrzebami
Zamawiającego.
W ocenie Izby Odwołujący wykazał, tj. udowodnił, że tak skonstruowany wymóg przez
Zamawiającego jest nieuzasadniony, a potrzeby Zamawiającego w zakresie zapobiegania
rozszczelnieniu mogą zostać zaspokojone również w przypadku dopuszczenia zbiorników
niemonolitycznych.
Na dowód powyższego Odwołujący złożył dowody na posiedzeniu (pismo z Gminy
Bystra
– Sidzina z dnia 19 grudnia 2022 r. o zamontowaniu oczyszczalni w latach 2021-2022
r., pismo z Gminy Tuchów z dnia 19 grudnia 2022 r. o zamontowaniu oczyszczalni w latach
2021-2022 r., pismo z Gminy Szczurowa z 21 grudnia 2022 r. o zamontowaniu oczyszczalni w
2021 r., pismo z Gminy Rzepiennik Strzyżewski z dnia 19 grudnia 2022 r. o zamontowaniu
oczyszczalni w 2018 r., pisma z Gminy Ciężkowice z dnia 19 grudnia 2022 r. o zamontowaniu
oczyszczalni w 2015 r. oraz w latach 2018-
2019), na podstawie których wynika
j
ednoznacznie, że w stosunku do zbiorników o konstrukcji niemonolitycznej „nie odnotowano
przypadków niekontrolowanego rozszczelnienia, odkształcenia ani innych awarii zbiorników
oczyszczalni”, a które zostały zamontowane w trudnych warunkach gruntowych (grunt
kamienisto-
gliniasty, wysoki poziom wód gruntowych).
Niezależnie od powyższego, Izba zważa, że z dowodów Odwołującego w postaci pisma
Gminy Pietrowice Wielkie z dnia 30 stycznia 2023 r. oraz pisma Urzędu Miasta i Gminy
Wieliczka z dnia 30 stycznia 2
023 r., jak również dowodów w postaci zdjęć, broszur wynika,
że również zbiorniki monolityczne instalowane, np. przez producenta PPUH EURO-PLAST
czy KESSEL Sp. z o.o. ulegają awariom.
Tym samym konfrontując ww. dowody z stwierdzeniem Zamawiającego, który w
odpowiedzi na odwołanie wskazał, że: „Opierając się na doświadczeniu Zamawiającego i
Projektanta…produkty klejone, skręcane i spawane….są podatne na niekontrolowane
rozszczelnienia z uwagi na ich konstrukcję, zaś takie przypadki nie występują w zbiornikach
których wymaga Zamawiający”, jak również na rozprawie „Na zbiornikach, które nie były
monolityczne częściej były narażone na czynniki zewnętrzne np. na zgniatania, działanie
gruntu czy wody” są w ocenie Izby stwierdzeniami gołosłownymi i niewiarygodnymi.
Izba wskazuje, że zgodnie z art. 535 ustawy PZP, dowody na poparcie swoich twierdzeń
lub odparcie twierdzeń strony przeciwnej, strony i uczestnicy postępowania odwoławczego
mogą przedstawiać aż do zamknięcia rozprawy, a których to dowodów na poparcie swoich
twierdzeń Zamawiający nie złożył do zamknięcia rozprawy.
Podobnie, zdaniem Izby, nie potwierdziło się stwierdzenie Zamawiającego, który w
odpowiedzi na odwołanie wskazał, że ze względu na: „ciężkie warunki gruntowe panujące na
terenie gminy Wojciecho
wice, Zamawiający oczekuje zaoferowania oczyszczalni ścieków, o
wysokich parametrach wytrzymałościowych zbiorników”, po pierwsze dlatego, iż z dowodów
Odwołującego wynika, że zbiorniki niemonolityczne zamontowane były w trudnych warunkach
gruntowych (grunt kamienisto-
gliniasty, wysoki poziom wód gruntowych) w stosunku do
których „nie odnotowano przypadków niekontrolowanego rozszczelnienia, odkształcenia ani
innych awarii zbiorników oczyszczalni”, a po drugie, jak słusznie zauważył Odwołujący,
zbiorniki mają być wodoszczelne oraz posiadać deklarowaną przez producenta wytrzymałość
konstrukcji i w tym zakresie są badane w laboratorium notyfikowanym zgodnie z zapisami
normy PN-EN 12566-3+A2:2013
(nie było to kwestionowane przez Zamawiającego na
rozprawie). Na po
twierdzenie powyższego Odwołujący złożył dowody w postaci deklaracji
właściwości użytkowych AQUATECH S.A, GRAF Polska Sp. z o.o., PPHU EURO-PLAST R.
W.
, z których wynika, że w przypadku wodoszczelności i wytrzymałości na zgniatanie mamy
do cz
ynienia z wynikiem pozytywnym, co w ocenie Izby spełnia oczekiwania Zamawiającego
w postaci „wysokich parametrach wytrzymałościowych zbiorników”.
Konkludując, Izba doszła do przekonania, że w realiach niniejszej sprawy mamy do
czynienia z naruszeniem prze
pisów art. 99 ust. 4 w zw. z art. 16 ustawy PZP przez
Zamawiającego w postaci ograniczenia konkurencji, które nie znajduje racjonalnego i
obiektywnego uzasadnienia
w potrzebach Zamawiającego.
Izba umorzyła postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutów nr 2.1.5 – 2.1.8 i 2.1.50 –
odnoszących się odpowiednio do wymagań wykonania przedmiotu zamówienia na
podstawie nieobowiązujących przepisów oraz pompowni, ze względu na uwzględnienie ww.
zarzutów przez Zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie.
Nadto Izba
umorzyła postępowanie odwoławcze w zakresie zarzutów nr 2.1.23 –
2.1.33, 2.1.46 - 2.1.49 i 2.1.55-2.1.60
odnoszących się odpowiednio do zużycia energii
elektrycznej, zgłoszenia wodnoprawnego oraz liczby oczyszczalni, ze względu na cofnięcie
tych zarzutów przez Odwołującego na posiedzeniu niejawnym z udziałem stron.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 i 575
ustawy Prawo zamówień publicznych oraz § 2 ust. 2 pkt 1
w zw. z § 5 pkt 2 lit. b
w zw. z § 7
ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. 2020 r. poz. 2437), obciążając
kosztami postępowania Zamawiającego.
Wobec powyższego orzeczono, jak w sentencji.
Przewodniczący: ………………………….