Sygn. akt: KIO 2402/23
POSTANOWIENIE
z dnia 29 sierpnia 2023 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Adriana Urbanik
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym z
udziałem stron oraz uczestników postępowania
odwoławczego w dniu 29 sierpnia 2023 r. w Warszawie odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 sierpnia 2023 r. przez wykonawcę FASTER Sp. z
o.o. Sp. k. z
siedzibą w Olsztynie w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Gmin
ę Świętajno
postanawia:
umorzyć postępowanie odwoławcze;
2. nakazuje zwrot z rachunku bankowego
Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz
wykonawcy FASTER Sp. z o.o. Sp. k. z
siedzibą w Olsztynie kwoty 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) stanowiącej uiszczony wpis.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1605) na niniejsze postanowienie – w terminie
14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ………………………
Sygn. akt KIO 2402/23
Uzasadnienie
Zamawiający – Gmina Świętajno - prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie podstawowym na podstawie ustawy z dnia 11
września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. 2022 r. poz. 1710, z późn. zm.), dalej „ustawa pzp”,
pn.
„Dowóz uczniów do placówek oświatowych na terenie Gminy Świętajno poprzez zakup
biletów miesięcznych w roku szkolnym 2023/2024” (numer referencyjny: OS.343.2.2023).
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 12 lipca 2023 r., za numerem 2023/BZP 00302155.
W dniu 14 sierpnia
2023 r. odwołanie wniósł wykonawca FASTER Sp. z o.o. Sp. k.
z siedzibą w Olsztynie – dalej „Odwołujący”. Odwołujący wniósł odwołanie od czynności
i zaniechania czynności Zamawiającego, polegających na:
1) zaniechaniu
odrzucenia oferty złożonej przez PKS Siedlce Sp. z o.o. (ul. Świętojańska 9,
08-110 Siedlce -
dalej „PKS Siedlce”) jako złożonej w warunkach czynu nieuczciwej
konkurencji poprzez złożenie jej przez wykonawcę będącego w porozumieniu
z wykonawcą Przewozy Krajowe i Zagraniczne Osób C. spółka komandytowa
(ul. Makowska 108, 06-300 Przasnysz -
dalej jako „C. spółka komandytowa”);
2) zaniechaniu
odrzucenia oferty złożonej przez C. spółka komandytowa jako złożonej w
warunkach czynu nieuczciwej konkurencji poprzez złożenie jej przez wykonawcę
będącego w porozumieniu z wykonawcą PKS Siedlce;
3) wyborze
jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez C. spółka komandytowa podczas
gdy oferta powinna zostać odrzucona jako złożona w warunkach czynu nieuczciwej
konkurencji poprzez złożenie jej przez wykonawcę będącego w porozumieniu z
wykonawcą PKS Siedlce.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 7 oraz 108 ust. 1 pkt 5
i 226 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy pzp, art. 16 pkt 1 i 2 oraz art. 17 ust. 2 ustawy pzp w zw. z art.
3 ust. 1 art. 15 ust. 1 pkt 5, art. 15 ust. 2 pkt 1 i 2, art. 15c ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1233 -
dalej jako „uznk”)
oraz art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 6 i 7 i art. 9 ust. 2 pkt 1 i 5 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o
ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 275 z późn. zm. - dalej jako
„uokik”) poprzez zaniechanie odrzucenia ofert złożonych przez wykonawców - PKS Siedlce
oraz C.
spółka komandytowa, co do których zachodzą wiarygodne przesłanki, iż zawarli
między sobą porozumienie mające na celu zakłócenie konkurencji oraz złożyli oferty
w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji, w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz nakazanie Z
amawiającemu odrzucenia ofert złożonych przez PKS
Siedlce oraz C.
Spółka komandytowa na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 7
w zw. z art. 108 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp.
W dniu 28 sierpnia 2023 r.
Zamawiający (przed otwarciem rozprawy) złożył
odpowiedź na odwołanie, w której oświadczył, że uwzględnił całość zarzutów
przedstawionych
w odwołaniu, w związku z czym dokonał unieważnienia czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz odrzucił oferty złożone przez PKS Siedlce sp. z o.o. i Przewozy
Krajowe i Zagraniczne C. sp. k.
W związku z powyższym, wniósł o umorzenie postępowania
odwoławczego na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 522 ust. 1 ustawy pzp i
wzajemne zniesienie kosztów postępowania na podstawie § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów
kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania
wpisu
od odwołania.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, wyznaczony do rozpoznania
niniejszej sprawy odwoławczej ustalił i zważył, co następuje:
Izba stwierdziła, że odwołanie czyni zadość wymogom proceduralnym zdefiniowanym
w Dziale IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, to jest
odwołanie nie zawiera braków formalnych oraz został uiszczony od niego wpis. Izba ustaliła,
że nie zaistniały przesłanki określone w art. 528 ustawy pzp, które skutkowałyby
odrzuceniem odwołania.
D
o postępowania odwoławczego nie zgłosił przystąpienia żaden wykonawca.
Izba ustaliła z urzędu, iż na stronie internetowej prowadzonego postępowania
Zamawiający w dniu 28 sierpnia 2023 r. opublikował zawiadomienia: o unieważnieniu
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i odrzuceniu ofert na podstawie art. 226 ust. 1
pkt 7 w zw. z art. 108 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz.U.2022.1710 ze zm.).
Zamawiający poinformował,
że w przedmiotowym postępowaniu dokonano odrzucenia: 1) OFERTY NR 4, złożonej przez
w
ykonawcę PKS Siedlce Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Świętojańska 9,
08-110 Siedlce na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 108 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp;
OFERTY NR 5, złożonej przez wykonawcę: Przewozy Krajowe i Zagraniczne Osób C.
Spółka komandytowa, ul. Makowska 108, 06-300 Przasnysz, na podstawie
art. 226 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 108 ust. 1 pkt 5 ustawy pzp. W uzasadnieniu
Zamawiający
stwierdz
ił, że istnieją przesłanki, iż wyżej wymienieni wykonawcy działają w sposób mający
na celu
zakłócenie konkurencji, a oferty złożone w prowadzonym postępowaniu mają
znamiona nieuczciwej konkurencji.
W ocenie Izby nie budzi wątpliwości, iż w przedmiotowej sprawie, w związku
z
unieważnieniem czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i odrzuceniem danych ofert
w dniu 28 sierpnia 2023 r.
jak tego żądał Odwołujący znajduje zastosowanie art. 568 pkt 2
ustawy pzp, w myśl którego Izba umarza postępowanie odwoławcze w przypadku
stwierdzenia, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny
„podstawą do umorzenia postępowania jest
również stwierdzenie przez Izbę, że postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne
lub niedopuszczalne. Ustawodawca nie doprecyzował, o jakie sytuacje chodzi. Z pewnością
dyspozycją przepisu objęte będą sytuacje utraty bytu prawnego przez stronę odwołania,
na skutek likwidacji lub
śmierci odwołującego. Wydaje się również, że podstawa umorzenia
zaistnieje, jeśli zamawiający przed zakończeniem rozprawy unieważni postępowanie,
wówczas spór stanie się bezprzedmiotowy, a ewentualnemu zaskarżeniu w drodze
odwołania będzie podlegała nowa czynność zamawiającego." (Komentarz Prawo Zamówień
Publicznych, pod red. Marzeny Jaworskiej, Wydawnictwo C. H. Beck, W-wa 2021, str. 1236).
Ponadto, jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 stycznia
2019 r., sygn. akt
III CZP 55/18, w którym Sąd Najwyższy analizował rozbieżność
orzeczniczą skutku procesowego następczej utraty interesu prawnego: przyczyna umorzenia
postępowania określona w art. 355 § 1 k.p.c. jako zbędność postępowania stanowi ogólny
przejaw uznania przez ustawodawcę, że nie jest dopuszczalne kontynuowanie postępowania
w sytuacji, w której jego cel został osiągnięty w inny sposób. W rezultacie wydanie wyroku
stało się zbędne. Pojęcie zbędności wydania wyroku jako przyczyny umorzenia
postępowania wiązane jest najczęściej z szeroko pojętą następczą bezprzedmiotowością
postępowania. Stanowi ona jej swoisty korelat (zbędność wydania wyroku jako następstwo
odpadnięcia przedmiotu postępowania ewentualnie inne przypadki niecelowości wydawania
wyroku). Dalej Sąd wywiódł, że skoro wskutek zgaśnięcia interesu prawnego powoda -
zazwyczaj
w rezultacie uzyskania ochrony prawnej poszukiwanej w toczącym się postępowaniu poza
jego ramami -
proces cywilny nie może doprowadzić do oczekiwanego przez powoda
rezultatu (choćby powództwo to w chwili wniesienia było całkowicie zasadne), to dalsze
procedowanie
w kierunku wydania wyroku oddalającego to powództwo staje się zbyteczne i bezcelowe.
W konsekwencji trzeba przyjąć, że w sytuacji, w której potrzeba udzielenia żądanej przez
strony ochrony prawnej uległa dezaktualizacji, wydanie orzeczenia kończącego
postępowanie w sprawie o charakterze procesowym w postaci umorzenia procesu jest w
pełni wystarczające dla uczynienia zadość prawu stron do sądu i rzetelnego procesu.
W ocenie Izby powyższe rozważania prawne mają zastosowanie w niniejszym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz postępowaniu odwoławczym. Izba
zauważa, że Zamawiający dokonał w dniu 28 sierpnia 2023 r. żądanego przez Odwołującego
unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej i odrzucenia oferty wykonawcy PKS Siedlce
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz oferty wykonawcy Przewozy Krajowe
i Zagraniczne O
sób C. Spółka komandytowa, które to w ocenie Izby czynią zadość
postawionym w odwołaniu zarzutom. Zarzuty odwołania dotyczyły niezgodnego z ustawą pzp
wyboru oferty jako najkorzystniejszej i zaniechania odrzucenia danych ofert, i z zarzutami
tymi związane było żądanie odwołania unieważnienia czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej
i
powtórzenia czynności badania i oceny ofert, a w jej wyniku odrzucenie danych ofert.
Zamawiający dokonał w dniu 28 sierpnia 2023 r. unieważnienia czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej i
odrzucił dane oferty, co powoduje bezprzedmiotowość postawionych
zarzutów.
W konsekwencji powyższego, na dzień rozpoznania odwołania na posiedzeniu
niejawnym
z udziałem stron oraz uczestników postępowania odwoławczego nie istniała
już czynność, wobec której zostało wniesione odwołanie. Oznacza to, że w momencie
orzekania przez Izbę nie istniał substrat odwołania, będący podstawą korzystania ze
środków ochrony prawnej przez Odwołującego. Wobec nowych czynności podjętych przez
Zamawiającego w postępowaniu Odwołujący będzie uprawniony skorzystać ze środków
ochrony prawnej. Ostatecznie spór stał się bezprzedmiotowy. Aby Izba mogła rozpoznać
wniesione odwołanie - musi ono dotyczyć czynności Zamawiającego (art. 513 pkt 1 ustawy
pzp). Zatem na moment wniesienia odwołania musi istnieć substrat zaskarżenia, będący
podstawą dla wykonawcy do wniesienia środka ochrony prawnej. Następnie dostrzeżenia
wymaga, iż zgodnie z treścią art. 552 ust. 1 ustawy pzp Izba wydając orzeczenie bierze pod
uwagę stan rzeczy ustalony na moment zamknięcia postępowania odwoławczego.
Ustawodawca przewidział zatem sytuację, w której może dojść do zmian w toku
postępowania o udzielenie zamówienia - co Izba zobowiązana jest uwzględnić wydając
orzeczenie w sprawie w toku postępowania przed Izbą. Zauważenia również wymaga, że
przepisy
ustawy
pzp
nie zobowiązują Zamawiającego do zawieszenia postępowania o udzielenie zamówienia,
wobec wniesionego odwołania.
Izba wskazuje, że treść art. 552 ust. 1 ustawy pzp, podobnie jak w przypadku art. 316
§ 1 k.p.c., w myśl którego podstawą wydania przez sąd wyroku jest stan rzeczy istniejący
w chwili zamknięcia rozprawy - nakazuje uwzględnienie aktualnego stanu faktycznego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Ponadto stan rzeczy - o którym mowa jest
w przepisie art. 552 ust. 1 ustawy pzp -
należy analogicznie - jak w art. 316 § 1 k.p.c. -
interpretować jako okoliczności faktyczne ustalone przed zamknięciem rozprawy oraz stan
prawny, to jest
obowiązujące przepisy, które mogą stanowić podstawę rozstrzygnięcia
(wyrok S
ądu Najwyższego z 25 czerwca 2015 r., sygn. akt: V CSK 535/14, wyrok Sądu
Apelacyjnego ze Szczecina z 13 września 2018 r., sygn. akt: I Aga 159/18). Rolą ustalenia
stanu
rzeczy
na moment zamknięcia postępowania odwoławczego jest uwzględnienie aktualnego stanu
faktycznego w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Izba jest więc w takim przypadku
zobowiązania uwzględnić czynności Zamawiającego, które miały miejsce po wniesieniu
odwołania, do czasu wydania orzeczenia w sprawie. Skoro Zamawiający dokonał zmian
odpowiadających postawionym zarzutom, tym samym czynność i zaniechanie czynności
stanowiące podstawę wniesienia środka ochrony prawnej przestały istnieć. Zaskarżenie
czynności i zaniechania czynności, które już nie mają miejsca, nie daje podstaw Izbie
do stwierdzenia naruszenia przepisów przez Zamawiającego i nie może być podstawą
do wydania orzeczenia merytorycznego. Uznać w takiej sytuacji w ocenie Izby należy,
iż prowadzenie dalszego postępowania odwoławczego jest bezcelowe, czyli jak stanowi
przepis ustawy pzp -
zbędne. Jest to przesłanka umożliwiająca umorzenie postępowania
odwoławczego i zdaniem Izby może być ona wykorzystywana właśnie w podobnych
sytuacjach. W innym wypadku bowiem odwołanie podtrzymywane przez Odwołującego
podlegałoby oddaleniu jako bezzasadne wobec nieistniejącej czynności i nieistniejącego
zaniechania czynności Zamawiającego. Orzekanie przez Izbę wobec nowych czynności
Zamawiającego nie może mieć miejsca, gdyż wykraczałoby poza ramy postępowania
odwoławczego, które wyznacza treść wniesionego odwołania.
W konsekwencji mając na względzie okoliczności niniejszej sprawy, orzeczono jak
w sentencji, na podstawie przepisu art. 568 pkt 2 ustawy pzp, umarzając postępowanie
odwoławcze.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 557 i 575 ustawy pzp w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia
2020 r. (Dz. U. poz. 2437) z którego wynika, że w przypadku umorzenia postępowania
odwoławczego przez Izbę na skutek stwierdzenia, że dalsze postępowanie stało się z innej
przyczyny zbędne lub niedopuszczalne, koszty o których mowa w § 5 pkt 2, znosi się
wzajemnie. Na podstawie art. 574 ustawy pzp Izba orzekła o dokonaniu zwrotu
Odwołującemu uiszczonego wpisu w wysokości 7 500 zł 00 gr, o czym orzeczono w pkt 2
sentencji orzeczenia.
Mając na uwadze powyższe postanowiono jak w sentencji.
Przewodniczący: ………………………