Sygn. akt: KIO 3159/23
WYROK
z dnia 13 listopada 2023 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Andrzej Niwicki
Izabela Niedziałek-Bujak
Katarzyna Odrzywolska
Protokolant:
Piotr Cegłowski
po rozpatrzeniu na rozprawie w dniu 9 listopada 2023 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 października 2023 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum: PORR S.A.
z siedzibą w Warszawie, Trakcja System Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu,
w postępowaniu prowadzonym przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z siedzibą w
Warszawie,
przy udziale:
A.
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum:
Track Tec Construction Sp. z o.o.
z siedzibą we Wrocławiu i Intop Warszawa
Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie, zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie odwołującego;
B. wykonawcy
Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w
Krakowie Sp. z o.o.
z siedzibą w Krakowie, zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
orzeka:
1. oddala
odwołanie.
kosztami postępowania obciąża wykonawców: PORR S.A. z siedzibą w Warszawie,
Trakcja System Sp. z o.o.
z siedzibą we Wrocławiu i zalicza w poczet kosztów
postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy
złotych zero groszy), uiszczoną przez PORR S.A. z siedzibą w Warszawie i Trakcja
System Sp. z o.o.
z siedzibą we Wrocławiu tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1605 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
………………………………
……………………………….
Sygn. akt: KIO 3159/23
Uzasadnienie
Zamawiający: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Jednostka prowadząca postępowanie - PKP
Polskie Linie Kolejowe S.A. Centrum Realizacji Inwestycji z/s w Warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na zaprojektowanie i wykonanie robót
dla zadania pn. „Rewitalizacja linii kolejowej nr 181 Herby Nowe – Oleśnica na odcinku
Kępno – Oleśnica z elektryfikacją”, nr. Ref.: 9090/IRZR3/22165/06125/22/P, ogłoszenie o
zamówieniu opublikowano w Dz. UE. 2023/S 001-000102 w dniu 02.01.2023 r.
Odwołujący: Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia w składzie:
PORR S.A. Warszawa (lider konsorcjum) i Trakcja System Sp. z o.o.
Wrocław (
„Odwołujący”) dnia 23 października 2023 r. wniósł odwołanie i zaskarżył czynności i
zaniechania Zamawiającego polegające na nieprawidłowym dokonaniu czynności badania i
oceny ofert oraz w konsekwencji wyborze jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy
Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie sp. z o.o.
(„PNiUIK”).
C
zynności Zamawiającego zarzucił naruszenie:
art. 226 ust. 1 pkt 8) w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 PZP przez zaniechanie odrzucenia
oferty PNiUIK jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
podczas gdy ceny zaoferowane za wykonanie istotnych części składowych oferty tj.:
•
„Dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk” (pkt. 2.3.3.1 Tomu IV SWZ -RCO),
•
„Wzmocnienie podtorza” (pkt. 2.1.8 Tomu IV SWZ -RCO), są nierealne, nie pozwalają
na należytą realizację przedmiotu zamówienia, co prowadzi do wniosku, że zaoferowana
przez PNiUIK cena ofertowa jest rażąco niska,
art. 226 ust. 1 pkt. 5) PZP przez zaniechanie odrzucenia oferty PNiUIK z uwagi na to,
że jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia, gdyż nie uwzględnia pełnego zakresu
koniecznego do realizacji zamówienia w zakresie pkt. 2.3.3.1 Tomu IV SWZ (RCO) -
Dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk, podczas gdy realizacja tego elementu
zamówienia wymagała uwzględnienia szeregu kosztownych elementów i urządzeń służących
do sterowania ruchem kolejowym, których PNiUIK nie uwzględnił, o czym świadczy cena
zaoferowana za ten element przedmiotu zamówienia,
art. 224 ust. 1, 2, 5 i 6 oraz art. 226 ust. 1 pkt 8) w zw. z art. 16 pkt 1) PZP przez
dalsze prowadzenie procesu wyjaśnień rażąco niskiej ceny w stosunku do oferty PNiUIK,
podczas gdy już po otrzymaniu pierwszych wyjaśnień PNiUIK Zamawiający powinien był
dojść do wniosku, że PNiUIK nie sprostało obowiązkowi wykazania, że zaoferowana cena
nie jest rażąco niska, a w dodatku prowadzony następnie przez Zamawiającego proces był
niezgodny z zasadą równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji,
art. 462 ust. 1 w. zw. z art. 226 ust. 1 pkt. 3) PZP w zw. z art. 58 Kc przez zaniechanie
odrzucenia oferty PNiUIK,
choć wykonawca ten w ofercie powierzył wykonanie całości
przedmiotu zamówienia podwykonawcom, podczas gdy w świetle art. 462 ust. 1 PZP jest to
niedopuszczalne i powinno prowadzić do odrzucenia oferty jako niezgodnej z przepisami
ustawy,
(zarzut cofnięty),
art. 226 ust. 1 pkt. 2 w zw. z art. 109 ust. 1 pkt. 8 i 10 w zw. art. 118 ust. 1, 2 i 4 PZP
przez zaniechanie wykluczenia PNiUK i odrzucenia jego oferty, w sytuacji w której PNiUIK co
najmniej w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w
błąd, co mogło mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w
Postępowaniu w zakresie dotyczącym spełnienia warunku udziału pkt. 8.6.1 lit c) IDW w ten
sposób, że w ofercie PNiUIK jako podmiot udostępniający zasoby i jednocześnie będący
podwykonawcą w zakresie robót w branży srk jedynie dla pozoru, w celu wykazania
spełnienia warunku udziału w Postępowaniu, wskazał Zakłady Automatyki „KOMBUD” S.A.,
podczas gdy z wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny PNiUIK wynika, że w rzeczywistości roboty
w branży srk PNiUIK zamierza powierzyć innemu podwykonawcy, nie zgłoszonemu jako
podmiot udostępniający zasoby i w konsekwencji nie poddanemu procedurze weryfikacji pod
względem spełnienia warunków udziału w Postępowaniu i istnienia braku podstaw do
wykluczenia,
art. 18 ust. 1, 2 i 3 w zw. z art. 74 ust. 1 i 2 PZP w zw. z art. 11 ust. 2 Ustawy o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w zw. z art. 16 pkt. 1) PZP przez zaniechanie odtajnienia
(ujawnienia) i udostępnienia Odwołującemu zastrzeżonych przez wykonawcę PNiUIK
niejawnych części wyjaśnień ceny, podczas gdy PNiUIK nie wykazało, że w stosunku do
jakiejkolwiek części wyjaśnień zachodzą przesłanki uzasadniające skuteczne zastrzeżenie
ich jako tajemnicę przedsiębiorstwa, a ponadto poprzez nierówne traktowanie wykonawców
w sytuacji w której Zamawiający w analogicznej sytuacji zdecydował się odtajnić wyjaśnienia
Odwołującego.
W związku z powyżej wskazanymi zarzutami wniósł o:
uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu;
unieważnienia czynności wyboru oferty PNiUIK z 11 października 2023 r.;
przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert, wykluczenia PNiUIK i odrzucenie
oferty,
odtajnienie informacji składanych przez PNiUIK w toku wyjaśnień rażąco niskiej ceny,
Oferta Odwołującego została sklasyfikowana na 2. miejscu w rankingu ofert. Gdyby nie
naruszenia przepisów wskazane w niniejszym odwołaniu to oferta Odwołującego, zostałaby
sklasyfikowana na pierwszym miejscu wśród ofert.
Stan faktyczny
W wyznaczonym terminie składania ofert, oferty złożyło dwunastu
wykonawców, wśród nich PNiUIK oraz Odwołujący.
W dniu 11 października 2023 roku Zamawiający poinformował o wyborze oferty PNiUIK jako
najkorzystniejszej w Postępowaniu.
Cena ofertowa PNiUIK wynosi 711 056 108,94 PLN brutto, zaś cena Odwołującego 724 088
700 PLN brutto. Zamawiający wypełniając dyspozycję art. 224 ust. 1, mając na uwadze art.
224 ust. 2 pkt 2 PZP, wezwał obu wykonawców do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco
niskiej ceny, przy czym PNiUIK był wzywany w tym zakresie trzykrotnie i trzykrotnie składał
wyjaśnienia. Zamawiający nie miał podstaw do wzywania PNiUIK aż trzykrotnie i powinien
był odrzucić ofertę ze względu składanie nierzetelnych wyjaśnień elementów cenotwórczych.
C
hoć ceny ofert PNiUIK i Odwołującego mogą wydawać się zbliżone, to cena PNiUIK ma
charakter rażąco niski z uwagi na niedoszacowanie kilku z istotnych elementów składowych
ceny tj. ceny w zakresie „Dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk” w ramach zadania
„Zabudowa nowych urządzeń srk wraz ze zdalnym sterowaniem w stacji Syców” pkt. 2.3.3.1
Tom IV SWZ Rozbicie ceny ofertowej („RCO”), który to dokument wykonawcy mieli
obowiązek złożyć wraz z ofertą. Analogicznie wobec prac w zakresie „Wzmocnienie
podtorza” (pkt. 2.1.8 Tomu IV SWZ -RCO). W szczególności zwraca uwagę pkt. 2.3.3.1,
gdzie PNiUIK wycenił ten element na kwotę zaledwie 56 915,87 zł, choć wszyscy pozostali
wykonawcy ten sam zakres wyceniali na kwotę przewyższającą 2 mln zł. Tak drastycznie
zaniżonej wyceny nie da się uzasadnić. Prowadzi to do wniosku, że Zamawiający
niewłaściwie ocenił wyjaśnienia PNiUIK w tym zakresie.
Z
oferty PNiUIK wynika, że wykonawca powierzył wykonanie całości przedmiotu zamówienia
podwykonawcom, podczas gdy w świetle art. 462 ust. 1 PZP jest to niedopuszczalne i
powinno prowadzić do odrzucenia oferty PNiUIK jako niezgodnej z przepisami ustawy.
Dowód: Formularz Ofertowy – w aktach Postępowania
Zamawiający zaniechał wykluczenia PNiUK i odrzucenia oferty, w sytuacji w której PNiUIK co
najmniej w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w
błąd mające istotny wpływ na decyzje Zamawiającego.
Odwołujący wskazuje, że istotne części wyjaśnień PNiUIK zostały objęte tajemnicą
przedsiębiorstwa co Zamawiający uszanował, choć jednocześnie zdecydował się odtajnić
znaczną część wyjaśnień Odwołującego, co świadczy o nierównym traktowaniu
wykonawców. Zamawiający powinien był dokonać odtajnienia wyjaśnień PNiUIK, gdyż
wykonawca ten nie wykazał, że zawarte w wyjaśnieniach informacje zasługują na ochronę.
Zarzut zaniechania odrzucenia oferty PNIUIK
zawierającej rażąco niską cenę
istotnych elementów oferty [Dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk” (pkt. 2.3.3.1
RCO)]
Zamawiający w ramach zamówienia przewidział zadanie pn. „Zabudowa
nowych urządzeń srk wraz ze zdalnym sterowaniem w stacji Syców”. Jednym z kluczowych i
kosztownych elementów w kontekście całej oferty jest „Dostawa, montaż zewnętrznych
urządzeń srk”. Wykonawcy mieli obowiązek dokonać jego wyceny.
PNiUIK wycenił ten element oferty na zaledwie 56 915,87 zł, wszyscy pozostali wykonawcy
ten sam zakres wyceniali na kwotę przewyższającą 2 mln zł, w tym na kwoty bliskie lub
nawet przekraczające kwotę 3 mln zł. Nie ma możliwości zrealizować przedmiotu
zamówienia z pkt. 2.3.3.1 RCO za kwotę zaoferowaną przez PNiUIK.
Porównanie wycen wykonawców w zakresie pozycji RCO:
Zabudowa nowych urządzeń srk wraz ze zdalnym sterowaniem w stacji Syców:
Dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk
Konsorcjum
Track Tec Construction Sp. z o.o. „INTOP Warszawa” 2 456 300,00
Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej 56 915,87
Konsorcjum PORR S.A. Trakcja System Sp. z o.o.
BUDIMEX S.A.
Konsorcjum S. Rail Polska Sp. z o.o. S. AG 2 727 653,82
TORPOL S.A.
STRABAG Sp. z o.o. 2 991 270,29
Konsorcjum D
olnośląskie Przedsiębiorstwo Napraw Infrastruktury Komunikacyjnej
DOLKOM Sp. z o.o. INFRAKOL Sp. z o.o. Sp. k. 2 980 000,00
Konsorcjum „SBM” SPÓŁKA Z O.O. S.K. „SBM"" Spółka TRAKCJA 2 001 118,06
Konsorcjum COLAS RAIL Polska AZD Polska
AŽD Praha s.r.o. 3 343 367,27
Zakład Robót Komunikacyjnych DOM w Poznaniu Sp. z o.o. ALUSTA S.A.
E=R=G Polska sp. z o.o. sp. k.
ZUE S.A.
W
ykonawcy specjalizują się w robotach w branży automatyki, posiadają bogate
doświadczenie. Wykonawcy ci w następujący sposób wycenili www. pozycję:
•
AŽD Praha s.r.o. wskazał w swojej ofercie (oferta złożona przez konsorcjum COLAS
– AZD Polska - AŽD Praha) cenę za wykonanie „Dostawy, montażu zewnętrznych urządzeń
srk” w stacji Syców na kwotę znacznie przekraczającą 3 mln zł: 3 343 367,27 zł,
•
E=R=G POLSKA sp. z o.o. sp.k. wskazał w swojej ofercie (oferta złożona przez
konsorcjum ZRK DOM
– Alusta – ERG Polska) cenę za wykonanie „Dostawy, montażu
zewnętrznych urządzeń srk” w stacji Syców na kwotę znacznie przekraczającą 2 mln zł: 2
275 321,39 zł.
Zgodnie z wymaganiem z pkt. 12.5 SWZ TOM I INSTRUKCJA DLA WYKONAWCÓW
(„IDW”) wykonawca miał obowiązek dołączyć do oferty rozbicie ceny ofertowej oraz wycenić
wszystkie pozycje „Wykonawca musi dołączyć do oferty wypełnione Rozbicie Ceny Ofertowej
(„RCO”).
Z
godnie z pkt. 12.5 IDW „Każda pozycja RCO powinna zostać wyceniona zgodnie z
zakresem w niej opisanym. Nie dopuszcza się wliczania kosztów wykonania jakiejkolwiek
pozycji RCO w inną pozycję RCO”. Zamawiający nie dopuszczał przenoszenia kosztów
pomiędzy pozycjami RCO.
Zgodnie z pkt. 12.7 IDW „W przypadku niezachowania w ofercie (także będącej wynikiem
aukcji elektronicznej) wymagań określonych w pkt. 12.5 i 12.6 oferta zostanie uznana za
niezgodną z wymaganiami Zamawiającego określonymi w SWZ i będzie podlegać
odrzuceniu”. Zamawiający nie pozostawił zatem wątpliwości, że niezastosowanie się do pkt.
12.5 IDW (przenoszenie kosztów pomiędzy pozycjami RCO) niesie za sobą odrzucenie
oferty.
Zgodnie z Warunkami
umowy pkt. 1.1.4.13 istotny jest również Zasadniczy Przedmiar Robót
Stałych („ZPRS”). „Zasadniczy Przedmiar Robót Stałych sporządzany jest w oparciu o
Rozbicie Ceny Ofertowej”. Oznacza to, że oczekuje się sporządzenia ZPRS przez
odniesienie się RCO. Przyjęcie przez PNiUIK kwoty ryczałtowej 56 915,87 zł uniemożliwia
prawidłowe sporządzenie ZPRS w sytuacji, gdyby została z nim zawarta umowa. Cena w
tym zakresie jest bowiem tak zniżona, że nie jest możliwe jej prawidłowe uwzględnienie w
ZPRS.
Zgodnie z warunkami umowy (str. 117) „Wykonawca jest zobowiązany przedłożyć ZPRS
oparty o jego własne wyliczenia z rozbiciem cen poszczególnych elementów
rozliczeniowych, na podstawie Projektu budowlanego sporządzonego przez Wykonawcę
zgodnie z Wymaganiami Zamawiającego”.
Zgodnie z warunkami umowy (zdanie ostatnie str. 119) „Każdy ZPRS ma być zgodny z
Harmonogramem Płatności oraz Rozbiciem Ceny Ofertowej”.
Z powyższego wynika, że Zamawiający kategorycznie wymaga rozbicia ceny ofertowej na
mniejsze pozycje. Przyjęcie kwoty 56 915,87 zł uniemożliwia prawidłowe sporządzenie
ZPRS. Wycena pozycji jest tak rażąco niska, że biorąc pod uwagę szeroki zakres robót
koniecznych do wykonania dla stacji Syców, nie jest możliwe rzetelne sporządzenie ZPRS.
Co istotne, Wykonawca po zawarciu umowy będzie zobowiązany do przedstawienia ZPRS,
zgodnie z którym będą dokonywane płatności częściowe. Tak znaczne zaniżenie wartości
robót nie pozwala na zrealizowanie wymogu, a w konsekwencji właściwe fakturowanie robót.
„Dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk” dla stacji Syców jest jedną z kluczowych
pozycji RCO. Skrót „srk” odnosi się do wykonania sterowanie ruchem kolejowym, a więc
element kluczowy również w punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu pociągów. Zakres prac
jaki wykonawca jest obowiązany w tym przypadku wykonać jest bardzo szeroki i kosztowny,
co znajduje potwierdzenie w wycenie ofert innych wykonawców, w których koszty wykonania
tego zakresu robót to ponad 2 000 000 zł.
Zgodnie z PFU pkt. 3.7.6 Urządzenia sterowania ruchem kolejowym ppkt. 2) stacje Bralin,
Syców, Jemielna Oleśnicka zakres prac obejmuje między innymi:
zabudowę nowej sieci kablowej do zewnętrznych urządzeń srk wraz z osprzętem (szafy
kablowe, garnki rozdzielcze, skrzynki kablowe), uwzględnić kontrolę kabli relacyjnych z
sygnałem do dyżurnego ruchu, zabudowę nowych sygnalizatorów, wskaźników, napędów
zwrotnicowych, zewnętrznych elementów urządzeń układowej kontroli nie zajętości torów i
rozjazdów oraz elektromagnesów torowych shp,
Przedmiot zamówienia ma być zrealizowany w formule zaprojektuj i wybuduj, zatem dokłada
ilość urządzeń srk, komór poszczególnych semaforów etc. może się różnić w zależności od
oferty (stąd różnice w cenach zaoferowanych przez poszczególnych wykonawców - z
których każda przekracza jednak 2 mln zł). Nie ma jednak możliwości aby zrealizować ten
element zamówienia za zaoferowaną przez PNIUiK kwotę 56 tyś zł.
Odwołujący wskazuje, że dla pozycji 2.3.3.1. dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk
na st. Syców należy przyjąć co najmniej następujące urządzenia zewnętrzne: 2 semafory
wjazdowe, 2 tarcze ostrzegawcze dla semafora wjazdowego, 6 semaforów wyjazdowych, 2
tarcze manewrowe, min.
11 Liczników osi, 6 napędów zwrotnicowych, SHP około 10szt,
oraz:
sieć kablowa, podstawy semaforów/pale dla sygnalizatorów, zamki UZZ, umocowania
napędów, szafy torowe, wskaźniki, pasy itp., ew. wykolejnice, koszt wykonania robót SRK.
Koszt samej sieci kablowej przekracza wartość 400 tys zł. Koszt zakupu materiałów i sprzętu
należy szacować na kwotę około 1 mln zł (bez kosztów wykonania robót).
Odwołujący w zakresie pkt. 2.3.3.1 dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk przyjął
ofertę Zakładu Automatyki „Kombud” S.A. na kwotę netto 2 128 624,16 zł. (Zał 6 do
odwołania)
R
ównież Odwołujący, w celu potwierdzenia warunku udziału w postępowaniu, który obejmuje
zabudowę urządzeń srk polega na potencjale tej samej firmy „Kombud” S.A. tj. Nie ma zatem
żadnej możliwości aby PNiUIK wykonał tę część zamówienia za zaoferowaną cenę 56 tyś zł.
Odwołujący podkreśla, że dostawa i montaż zewnętrznych urządzeń srk bez wątpienia
stanowi istotną część składową całej oferty. Jest to przy tym element kluczowy zarówno
biorąc pod uwagę jego wartość i przez to wpływ na całość ceny ofertowej jak i ze względu na
jego wpływ na możliwość należytej realizacji całego przedmiotu zamówienia. Znajduje to
potwierdzenie w wyroku KIO 587/21, który dotyczy postępowania w którym zamawiającym
była Gmina Żory działająca w imieniu i rzecz PKP PLK S.A., przedmiot zamówienia
uwzględniał m.in. urządzenia srk. W związku z tym SWZ zawierał podobne uregulowania, a
Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne:
„Kluczowe znaczenie ma postanowienie - wprowadzone przez Zamawiającego w
Instrukcji dla wykonawców {i.d.w.}, stanowiącej tom I specyfikacji istotnych warunków
zamówienia {"s.i.w.z."}, jako element obowiązującego wykonawców sposobu obliczenia ceny
oferty -
z pkt 12.5. i.d.w.: Wykonawca musi dołączyć wypełnione Rozbicie ceny ofertowej
("RCO") pod rygorem odrzucenia oferty. Wykonawca musi wycenić wszystkie pozycje.
Rozbicia ceny ofertowej, gdzie zarówno ceny jednostkowe jak i cena za daną pozycję jest
podana z matematycznym zaokrągleniem do dwóch miejsc po przecinku i jest różna od
zera. Każda pozycja RCO powinna zostać wyceniona zgodnie z zakresem w niej opisanym.
Nie dopuszcza się wliczania kosztów wykonania jakiejkolwiek pozycji RCO w inną pozycję
RCO”.
Zakres zamówienia obejmował urządzenia sterowania ruchem: „Ponadto z RCO -
stanowiącego tom IV s.i.w.z. - wynika: po pierwsze - podział zakresu rzeczowego robót
budowalnych objętych tym zamówieniem na 17 pozycji […] 5. Prace w zakresie SRK (w tym
zmiany aplikacji)”. „Ponieważ dla prawidłowego rozliczenia kosztów projektu, w ramach
którego realizowane jest przedmiotowe zamówienie, istotne znaczenie ma, aby wycena
każdej pozycji RCO obejmowała wyłącznie zakres rzeczowy robót nią objęty, wprowadzono
zakaz przenoszenia kosztów pomiędzy pozycjami”.
„W konsekwencji wprowadzenia powyższej regulacji wycena każdej pozycji RCO co do
zasady powinna być poczytywana za będącą istotną część składową ceny oferty, gdyż każda
z tych cen musi zostać określona na takim poziomie, aby co najmniej pokrywać rzeczywisty
koszt wykonania zakresu prac projektowych, robót czy innych świadczeń objętych daną
pozycją. Jednocześnie wprost wyłączona została możliwość powoływania się, w razie
zaniżenia wyceny danej pozycji poniżej kosztów realizacji ujętego w niej zakresu
rzeczowego, na ujęcie tych kosztów w innej pozycji lub na brak zaniżenia łącznej ceny oferty
w stosunku do kosztów realizacji całego przedmiotu zamówienia”.
„Natomiast w toku postępowania odwoławczego nie zostały wskazane żadne postanowienia
s.i.w.z., które pozwalały na wyprowadzenie wniosku, że spośród 17. wyodrębnionych pozycji
tylko niektóre dotyczą istotnych dla powodzenia całego przedsięwzięcia zakresów prac”.
„Podkreślić należy, że wprowadzone na potrzeby tego przetargu w pkt 12.5. i.d.w.
szczególne uregulowania mają charakter wiążący zarówno dla jego organizatorów (czyli
Zamawiających), jak i wykonawców, którzy zdecydowali się na wzięcie w nim udziału”.
Z wyżej przytoczonych fragmentów argumentacji Izby w uzasadnieniu wyroku KIO 587/21
wyraźnie wynika, że dostawa i montaż zewnętrznych urządzeń sterowania ruchem
kolejowym mają charakter istotny dla realizacji zamówienia (zarówno co do wartości tych
prac jak i ich znaczenia dla realizacji zamówienia). SWZ dot. sprawy KIO 587/21 zawierał
takie same zapisy, przesądzające o tym, że każda pozycja RCO powinna zostać wyceniona
zgodnie z zakresem w niej opisanym i nie dopuszczono wliczania kosztów wykonania
jakiejkolwiek pozycji RCO w inną pozycję RCO. W konsekwencji, wycena każdej pozycji
RCO co do zasady powinna być poczytywana za będącą istotną część składową ceny oferty,
gdyż każda z tych cen musi zostać określona na takim poziomie, aby co najmniej pokrywać
rzeczywisty koszt wykonania prac.
Dodatkowo na istotność tego elementu wpływa to, że wykonawca po zawarciu umowy
będzie zobowiązany do przedstawienia ZPRS, zgodnie z którym będą płatności częściowe.
Rażące zaniżenie wartości robót srk na stacji Syców przez PNUIK nie pozwala na
zrealizowanie tego wymogu, a w konsekwencji na właściwe fakturowanie robót przez
Wykonawcę.
PNiUIK
albo rażąco zaniżył wartość prac w pkt. 2.3.3.1. albo koszt przeniósł do innej pozycji,
co jest wprost zabronione. Zaniżony element jest bardzo istotny pod względem wartości jak
również w kontekście należytej realizacji całego zamówienia. Bez prawidłowego wykonania
urządzeń srk na stacji Syców całość zamówienia nie zostanie wykonana w sposób należyty
a linia kolejowa nie będzie prawidłowo funkcjonować. Powinno to skutkować odrzuceniem
oferty co zresztą wynika z ustawy PZP i wprost z pkt. 12.7 IDW.
Należy wskazać, że w zakresie robót w branży srk PNiUIK zadeklarował w ofercie, że prace
te wykona podmiot udostępniający zasoby - „KOMBUD” S.A. Do oferty załączono
zobowiązanie do udostępnienia zasobów.
Odwołujący na ten sam zakres również zamierza skorzystać z podwykonawstwa firmy
Kombud, stąd uzyskał od tego podmiotu ofertę obejmującą roboty srk na stacji Syców. –
Załącznik nr 6 do odwołania . W zakresie pkt. 2.3.3.1 dostawa, montaż zewnętrznych
urządzeń srk Kombud wycenił roboty na kwotę netto 2 128 624,16 zł.
Odwołujący nie ma dostępu do kluczowej części wyjaśnień cenowych PNiUIK, jednakże
skoro PNiUIK w ofercie zadeklarował, że w zakresie robót w branży srk wykona je Kombud,
zatem do wyjaśnień powinien załączyć ofertę Kombud. Skoro zaoferował wykonanie srk w
Sycowie Odwołującemu za kwotę netto 2 128 624,16 zł, to trudno przypuszczać, że te same
prace dla PNiUIK wyceniłby na kwotę 56 915,87 zł.
Odwołujący po analizie wezwania do wyjaśnień z 7 lipca 2023 r. doszedł do wniosku, że
PNUIK przedłożył do swoich wyjaśnień dwie różne oferty na ten sam zakres (całkowity
zakres dla branży SRK) w tym m.in. obejmujący roboty na stacji Syców. Zamawiający w
wezwaniu wskazał bowiem:
„Zamawiający w wyniku analizy ww. załączników stwierdził, że:
oferta ujęta w zał. nr 3a zawiera całkowitą wycenę robót branży SRK i teletechnika,
dla Zakresu Podstawowego i Praw Opcji,
protokół ujęty w zał. nr 3c również odnosi się do całkowitej ceny branży teletechnika,
oferta ujęta w zał. nr 17 zawiera jedynie koszty dostawy urządzeń i nie obejmuje
robót związanych z ich zabudową jak również robót temu towarzyszących. Koszty urządzeń
zostały ujęte w Tabeli nr 1 (Zestawieniu kosztów bezpośrednich),
oferta ujęta w zał. nr 18 również pokazuje jedynie całkowite koszty dla branży SRK”.
Zamawiający wskazuje zatem na ofertę z zał 3a i 18 jako oferty odnoszące się do
całkowitego kosztu robót dla branży srk. Złożono zatem dwie oferty na podobny zakres, choć
to Kombud miał wykonywać te prace zgodnie z ofertą. Odwołujący przypuszcza, że jedną ze
złożonych ofert jest zatem oferta Kombud.
Odwołujący nie może stwierdzić od kogo pochodzi druga oferta ani w jaki sposób obie oferty
odnoszą się do wyceny dotyczącej srk Syców. Jednak oferta innego podmiotu nie powinna
pochodzić od dalszego podwykonawcy, gdyż Kombud odpowiedział że nie zamierza
korzystać z dalszych podwykonawców. Odwołujący zakłada, że PNiUIK w ramach
wyjaśnień, nie będąc w stanie przedstawić od Kombud oferty, która tłumaczyłaby cenę,
posłużył się ofertą innego podmiotu na kwotę niższą, odbiegającą od warunków rynkowych.
Potwierdza to,
iż cena jest rażąco niska, skoro PNiUiK nie był w stanie przedstawić
adekwatnej w zakresie warunków rynkowych wyceny oferty od podmiotu, który był przez
niego dedykowany w ofercie do realizacji robót w branży srk. Przedstawienie oferty od
Kombud z realną ceną, podobną to tej jaką od Kombud otrzymał Odwołujący, byłoby
dowodem bezpośrednim na rażąco niską cenę PNiUIK.
[Wzmocnienie podtorza - pkt. 2.1.8 Tomu IV SWZ -RCO] 2.25
Odwołujący wskazuje, że w
ofercie
– w pkt. 2.1.8 -RCO – PNiUIK wycenił „Wzmocnienie podtorza” na kwotę 1 321
021,77 zł netto. Ten sam element został wyceniony w ofercie Odwołującego na kwotę 3 193
510,95 zł netto. Nie ma możliwości wykonać zamówienia w analizowanym zakresie za
kwotę niższą niż 3 mln zł, a tym bardziej niższą niż 2 mln zł. Wzmocnienie podtorza to jedna
z kluczowych części zamówienia, szczególnie pod względem bezpieczeństwa ruchu
pociągów.
3.Z
arzut zaniechania odrzucenia oferty PNIUIK z uwagi na niezgodność z warunkami
zamówienia. Zarzut ściśle wiąże się z zarzutem z pkt. 2 dotyczącym rażąco niskiej ceny
oferty w pkt. 2.3.3.1. RCO.
Zamawiający w ramach zadania polegającego na zabudowie nowych urządzeń srk wraz ze
zdalnym sterowaniem w stacji Syców wymaga dostawy i montażu zewnętrznych urządzeń
srk.
Zadanie ma wpływ na bezpieczeństwa ruchu pociągów. PFU w pkt. 3.7.6 Urządzenia
sterowania ruchem kolejowym ppkt. 2) stacje Bralin, Syców, Jemielna Oleśnicka opisuje
zakres prac.
Konieczne jest uwzględnienie wielu urządzeń zewnętrznych, które są
kosztowane, co Odwołujący wykazał w ramach argumentacji wyżej.
Wszyscy poza PNiUIK wycenili ten element na kwotę przekraczającą 2 mln zł. Sam zakup
materiałów i sprzętu to około 1 mln zł. Nie ma zatem żadnej możliwości wykonania tego za
cenę 56 tyś zł. Zatem PNiUIK nie uwzględnił i nie zaoferował większości koniecznych i
kosztownych elementów na przedmiot zamówienia opisany w pkt. 2.3.3.1. RCO.
Zaniechanie objęcia ofertą pełnego zakresu powoduje, że treść oferty jest niezgodna z
warunkami zamówienia i podlega odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt. 5 PZP.
Zarzut bezpodstawnego kilkukrotnego wezwania PNIUIK
do wyjaśnień ceny
Zamawiający 6 czerwca 2023 r. na podstawie art. 224 PZP wezwał PNiUIK do „udzielenia
szczegółowych wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny
zaproponowanej dla przedmiotowego zamówienia, w tym złożenia dowodów w zakresie
wyliczenia ceny za realizację zamówienia”.
Z wezwania Zamawiającego wynika, że wyjaśnienia miały mieć charakter kompleksowy:
• „żądam od Państwa udzielenia szczegółowych wyjaśnień […] w tym złożenia dowodów”
• „Ww. wyjaśnienia oraz dowody powinny w sposób nie budzący wątpliwości wykazać, że
zaoferowana cena umożliwia wykonanie przedmiotu zamówienia, zgodnie z wymaganiami
określonymi przez Zamawiającego oraz uwzględniać wszystkie elementy związane z
należytym wykonaniem zamówienia. Należy jednocześnie wskazać istnienie konkretnych
uwarunkowań i obiektywnych czynników, jakie towarzyszyć będą realizacji zamówienia, które
wpłynęły na wysokość oferowanej ceny wraz ze wskazaniem opisu tych czynników oraz skali
tego wpływu (zarówno merytorycznego jak i finansowego)”.
• „Zważywszy na obowiązek Wykonawcy, wynikający z treści art. 224 ust. 5 Ustawy PZP,
wyjaśnienia należy przedstawić w sposób szczegółowy i merytoryczny, a także przekazać
Zamawiającemu materiał konieczny do oceny czynników powodujących możliwość obniżenia
ceny oraz stopień, w jakim dzięki ich wpływowi uzyskano zaoferowaną cenę. W zakresie
wyjaśnień powinny znajdować się również czynniki wpływające na ceny usług
przeznaczonych do podwykonawstwa. Tym samym to na Wykonawcy ciąży obowiązek
przekazania właściwych merytorycznie informacji i dowodów, które mają lub mogą mieć
wpływ na wysokość skalkulowanej ceny”.
T
o na PNiUIK ciąży obowiązek przekazania właściwych merytorycznie informacji i dowodów.
Tymczasem PNiUIK w Wyjaśnieniach 1 nie przedstawił szeregu kluczowych informacji i
dowodów, które pozwalałby na weryfikacje realności zaoferowanej ceny. Świadczy o tym
treść drugiego wezwania Zamawiającego z 7 lipca 2023 r. gdzie Zamawiający wskazuje w na
szereg braków Wyjaśnień 1.
Dowód: Wezwanie oraz wyjaśnienia z 21.07.2023 r. („Wyjaśnienia 2”)
Zamawiający w siedmiu punktach wskazuje na braki w wyjaśnieniach, w tym na tak
podstawowe jak brak kalkulacji własnych dla wskazanych kwot (pkt. 1, 4, 5, 6, 7 ). Innymi
słowy PNiUIK powoływał się w wyjaśnieniach na kalkulacje własne ale ich nie przedstawiał
choć jest oczywiste, że bez ich złożenia wyjaśnienia są wadliwe. Nie przedstawił zatem
koniecznych dowodów, choć Zamawiający taką konieczność w wezwaniu podkreślał.
Z odpowiedzi PNiUIK na pierwsze wezwanie wynika również, że w ramach „Tabeli 1
Zestawienie kosztów bezpośrednich” PNiUIK nie oznaczył w Tabeli rzeczywistych dowodów,
które uzasadniają cenę dla pozycji „2.2. Roboty branży automatyki i telekomunikacji”
zarówno dla Prawa Opcji 1, 2 i 3.
Z
godnie z treścią drugiego wezwania „oferta ujęta w zał. nr 17 zawiera jedynie koszty
dostawy urządzeń i nie obejmuje robót związanych z ich zabudową jak również robót temu
towarzyszących” a „Oferta dostawcy (zał. nr 12) zawiera w sobie jedynie ceny wybranych
materiałów”. Zatem PNiUIK nie przedstawił podstawowych informacji. Koszty tzw. robocizny
zawsze są znaczące i w sposób oczywisty powinny zostać odpowiednio przedstawione w
Wyjaśnieniach 1, podobnie jak PNiUIK miał obowiązek przedstawić koszt wszystkich
materiałów i elementów mających wpływ na ogólną cenę ofertową czego zaniechał.
Zamawiający błędnie przyjął w drugim wezwaniu dla praw opcji, że „Wykonawca na
potwierdzenie wyceny Robót branży automatyki i telekomunikacji zawartych w działach 2.3
RCO dla Zakresu Podstawowego (poz. 2.3.1 do 2.3.9) i 2.2 RCO dla Prawa Opcji 1, 2, 3,
powołuje się na kalkulację własną oraz oferty podwykonawcze ujęte w załącznikach nr 3a ,
3c, 17 i 18”. Z przedłożonej Tabeli oraz wyjaśnień w części jawnej nie wynika, aby PNUIK
wskazywał kalkulację własną oraz oferty podwykonawcze dla uzasadnienia pkt 2.2 t.j. Prawa
Opcji 1,2 i 3 co również wpływa na konieczność negatywnej oceny tych wyjaśnień i ich
niekompletność.
Wykonawca nie przedstawił w Wyjaśnieniach 1 informacji wystarczająco szczegółowych
pozwalających na weryfikację ceny ofertowej, w tym „tak aby Zamawiający był w stanie
jednoznacznie odczytać z nich koszty wykonania poszczególnych pozycji zawartych w RCO”
(str. 2 akapit 1 drugiego wezwania z dnia 7.07.2023 r.). Nie przedstawiono też dowodów. W
konsekwencji uniemożliwiło to Zamawiającemu weryfikację realności ceny ofertowej.
Co więcej, z treści trzeciego wezwania do wyjaśnień z 22 sierpnia 2023 r. wynika, że w
odpowiedzi na drugie wezwanie PNUIK przedłożył dla różnych pozycji RCO (branż) tj. od
2.2.1 do 2.2.4 RCO ten sam załącznik. Zamawiający w trzecim wezwaniu wezwał zatem
PNUIK do „wyjaśnienie załączenia w odpowiedzi na wezwanie do uszczegółowienia oferty
podwykonawczej w odniesieniu do pozycji od 2.2.1 do 2.2.4 RCO tego samego załącznika
co dla pkt
4 wyjaśnień, kalkulacji własnej Wykonawcy obejmującej inne poz. RCO niż
wynikające z punktu 2 wezwania […]”.PNUIK wskazał, „że tabela II – 2 została załączona
omyłkowo”.
P
onowne wezwanie w tym samym zakresie co poprzednie było bezprawne. Zamawiający,
zamiast uznać, że PNiUIK nie zdołał obalić domniemania rażąco niskiej ceny składając
nieprawidłowe wyjaśnienia, po raz wtóry umożliwił konwalidowanie ewidentnego braku,
wzywając po raz trzeci i tym samym umożliwiając uzupełnienie braku załącznika, który nie
został złożony w odpowiedzi na drugie wezwanie. Załącznik został zatem złożony po
terminie.
Odwołujący stwierdza, że jedynie pierwsze wezwanie było uzasadnione i zgodne z art. 224
PZP. Z powszechnie przyjętej linii orzeczniczej oraz poglądów doktryny wynika że
zamawiający może wezwać ponownie do złożenia wyjaśnień tylko takiego wykonawcę, który
rzetelnie sporządził i złożył pierwsze wyjaśnienia.
Powyższe znajduje potwierdzenie w licznym orzecznictwie.
Podsumowując, to na wykonawcy zgodnie z art. 224 ust. 5 PZP ciąży obowiązek wykazania,
że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, a zgodnie z ust. 5 odrzuceniu jako oferta z rażąco
niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy który nie udzielił wyjaśnień w
wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają
podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Z
daniem Odwołującego:
Zamawiający już po otrzymaniu pierwszych niekompletnych wyjaśnień powinien uznać, że
wykonawca nie wykaza
ł, że cena nie jest rażąco niska, w świetle orzecznictwa nie było
podstaw do drugiego wezwania a
oferta PNUIK powinna zostać odrzucona;
Zamawiający tym bardziej nie był uprawniony do wystosowania trzeciego wezwania, w
którym ponownie wzywał w tym samym zakresie co poprzednio, co potwierdzono w
Wyjaśnieniach 3 gdzie stwierdzono, że uprzednio dodano nieprawidłowy załącznik
omyłkowo, co świadczy o braku należytej staranności.
Z
arzut powierzenia wykonania całości przedmiotu zamówienia podwykonawcom
Z oferty PNiUIK wynika, że wykonawca powierzył wykonanie całości przedmiotu zamówienia
podwykonawcom. Wskazuje na to treść Formularza Oferty gdzie w pkt. 12 wskazano, że
PNiUIK zamierza powierzyć wykonanie zamówienia podwykonawcom w następującym
zakresie:
• Roboty branży SRK – podmiot udostepniający zasoby Zakłady Automatyki „KOMBUD” S.A.,
Dokumentacja projektowa -
podmiot udostepniający zasoby Infrasolution Sp. z o.o., Roboty
branży sieć trakcyjna - podmiot udostepniający zasoby PKP Energetyka S.A. ,Roboty branży
automatyki i telekomunikacji
– podwykonawca, Obiekty inżynieryjne – podwykonawca,
Przejazdy kolejowo -
drogowe i przejścia – podwykonawca, Elektroenergetyka nietrakcyjna –
podwykonawca, Budowle kolejowe
– podwykonawca, Roboty pozostałe – podwykonawca,
Geodezja
– podwykonawca, Certyfikacja – podwykonawca, Branża drogowa –
podwykonawca,
Ochrona środowiska – podwykonawca, Kolizje – podwykonawca.
Wskazany
zakres
obejmuje
całość przedmiotu zamówienia.
W szczególności PNiUIK wskazał w poszczególnych punktach zakresy zamówienia, które
zamierza powierzyć podwykonawcom. Jednocześnie jeden z punktów ma szeroki zakres
„Roboty pozostałe” – co oznacza, że wszystkie prace, które nie zostały indywidualnie
zapisane w odrębnych pozycjach, zostały ujęte w tym punkcie.
Z
art. 462 ust. 1 PZP wynika, że o ile udział podwykonawców w realizacji zamówienia jest
dopuszczalny, to wykonawca nie może powierzyć im wykonania całości zamówienia.
Powyższe potwierdza wyrok KIO 907/23. /…/ Powierzenie wykonania całości zamówienia
podwykonawcom, należy uznać za nie tylko sprzeczne z ustawą, ale czynność taka byłaby
również nieważna w świetle art. 58 k.c., jako stanowiąca wyraz obejścia przepisów ustawy.
Przyjęcie odmiennej interpretacji dopuściłoby sytuację, w której poprzez zlecenie realizacji
całości zamówienia publicznego podwykonawcy, zamawiający de facto udzielałby
zamówienia podwykonawcom, a nie wykonawcy - pomijając w ten sposób regulację pzp.
PNiUIK, który choć nie wskazał w formularzu procentowego udziału poszczególnych prac, to
uwzględnił kategorię „Roboty pozostałe” co ma takie samo znaczenie jak wskazanie, że 100
% zamówienia zostanie powierzone podwykonawcom.
Odwołujący stoi na stanowisku, że powierzenie całości zamówienia podwykonawcom przez
PNiUIK w okolicznościach stanu faktycznego, należy uznać za sprzeczne z ustawą PZP (art.
462), a czynność taka może zostać uznana za nieważną również w świetle art. 58 k.c., jako
stanowiąca wyraz obejścia przepisów ustawy. Z tego względu oferta PNiUIK podlega
odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt. 3 PZP.
Zarzut zaniechania wykluczenia PNUIK i odrzucenia jego oferty z uwagi na
wprowadzenie w błąd co do spełniania warunku udziału w postępowaniu przez Infrasolution
w zakresie wymaganego doświadczenia (zarzut wycofany)
Zarzut zaniechania wykluczenia PNiUIK i odrzucenia jego oferty z uwagi na
wprowadzenie w błąd co do powierzenia wykonania robót w branży SRK firmie Kombud S.A.
Zamawiający przewidział w SWZ (pkt 8 ppkt 8.7.) wykluczenie wykonawcy na podstawie
przesłanek fakultatywnych - m.in. na podstawie art. 109 ust. 1 punkt 8 oraz 10 PZP.
W zakresie robót w branży srk (a zatem również RCO pkt. 2.3.3.1 dla stacji Syców) PNiUIK
zadeklarował w ofercie, że prace te wykona podmiot udostępniający zasoby – Kombud. Do
oferty załączono zobowiązanie do udostępnienia zasobów.
Odwołujący na ten sam zakres zamówienia również zamierza skorzystać z podwykonawstwa
Kombud, stąd uzyskał od tego podmiotu ofertę obejmującą roboty srk na stacji Syców.
W zakresie pkt. 2.3.3.1 srk Kombud wycenił roboty na kwotę netto 2 128 624,16 zł.
Skoro PNiUIK w ofercie zadeklarował, że w zakresie robót w branży srk wykona je Kombud,
zatem do wyjaśnień powinien załączyć ofertę tego podmiotu. Trudno przypuszczać, że te
same prace dla PNiUIK wyceniłby na kwotę 56 915,87 zł., a więc 2,68% kwoty zaoferowanej.
Pomimo braku dostępu do wyjaśnień, Odwołujący po analizie wezwania z 7 lipca 2023 r.
doszedł do wniosku, że PNUIK przedłożył do swoich wyjaśnień dwie różne oferty na ten sam
zakres (całkowity zakres dla branży SRK) w tym m.in. obejmujący roboty w branży SRK na
stacji Syców. Zamawiający w wezwaniu wskazał bowiem:
oferta ujęta w zał. nr 3a zawiera całkowitą wycenę robót branży SRK i teletechnika,
dla Zakresu Podstawowego i Praw Opcji, […]
oferta ujęta w zał. nr 18 również pokazuje jedynie całkowite koszty dla branży SRK”.
Złożono zatem dwie oferty na podobny zakres, choć to Kombud miał wykonywać te prace
zgodnie z ofertą jako podwykonawca i podmiot udostępniający zasoby.
Odwołujący wskazuje, że oferta innego podmiotu niż Kombud nie powinna pochodzić od
dalszego podwykonawcy, gdyż Kombud nie zamierza korzystać z dalszych podwykonawców.
Odwołujący zakłada, że PNiUIK w ramach wyjaśnień posłużył się ofertą innego podmiotu niż
Kombud, na kwotę niższą, odbiegającą od warunków rynkowych.
D
ziałania PNiUIK świadczą o tym, że wykonawca w wyniku zamierzonego działania lub
rażącego niedbalstwa, a co najmniej w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił
informacje wprowadzające w błąd, co mogło mieć istotny wpływ na decyzje Zamawiającego
w zakresie dotyczącym spełnienia warunku udziału w Postępowaniu pkt. 8.6.1 lit c) IDW w
ten sposób, że PNiUIK wskazał udostępniający zasoby i jednocześnie podwykonawcę w
zakresie branży srk dla pozoru, firmę Kombud, podczas gdy w rzeczywistości roboty w
branży srk zamierza powierzyć innemu podwykonawcy, nie zgłoszonemu jako podmiot
udostępniający zasoby i nie poddanemu weryfikacji pod względem spełnienia warunków
udziału i braku podstaw do wykluczenia.
Z powyższych względów powinien zostać wykluczony a jego oferta odrzucona na podstawie
art. 226 ust. 1 pkt. 2 PZP w zw. z art. 109 ust. 1 pkt. 8 i 10 PZP.
Z
arzut zaniechania odtajnienia i udostępnienia zastrzeżonych przez wykonawcę
PNiUiK
niejawnych części wyjaśnień ceny
W okolicznościach niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że PNiUIK ani nie wykazał, że
zastrzegane w wyjaśnieniach ceny informacje posiadają wartość gospodarczą, ani nie
wykazało, że podjęło działania w celu utrzymania tych informacji w poufności w sposób, który
uzasadniałby całkowite utrzymanie tych informacji w poufności.
PNiUIK zastrzegł jako tajemnicę przedsiębiorstwa istotną część wyjaśnień ceny z 23
czerwca 2023 r. oraz załączniki do tych wyjaśnień, a także załączniki do wyjaśnienia ceny z
21 lipca 2023 r. oraz z dnia 23 sierpnia 2023 r.
PNiUIK w wyjaśnieniach nie wykazało wartości gospodarczej zastrzeganych informacji w
zakresie szczegółowych wyjaśnień kalkulacji ceny i ofert podwykonawców w sposób
wystarczający do uznania ich poufności, ograniczając się do gołosłownych twierdzeń,
sprowadzających się do wniosku, że są one wyrazem przewagi konkurencyjnej wykonawcy.
PNiUIK wskazało w uzasadnieniu tajemnicy między innymi: „Powyższe informacje posiadają
zatem istotną wartość gospodarczą, jako że zawierają dane, które pozwalają na uzyskanie
wiedzy na temat stosowanych przez Wykonawcę strategii realizacyjnych, metod
pozyskiwania korzystnych warunków współpracy z dostawcami i podwykonawcami, a w
konsekwencji stosowanych przez Wykonawcę rozwiązań organizacyjnych związanych ze
stosowanymi strategiami cenowymi i handlowymi, co w przypadku ujawnienia tych informacji
mogłoby negatywnie wpłynąć na możliwość efektywnego konkurowania przez Wykonawcę z
innymi przedsiębiorcami działającymi na rynku robót budowlanych w infrastrukturze
kolejowej”.
„Ujawnienie zastrzeżonych informacji wiązałoby się z udostępnieniem konkurencji informacji
na temat strategii gospodarczej pozyskiwania kontrahentów”. „Wykonawcy udało się
zbudować bazę zaufanych podwykonawców, których rzetelność zweryfikował […]”
Ujawnienie ww. informacji mogłoby wyrządzić Wykonawcy szkodę – rywalizujący z
Wykonawcą przedsiębiorcy mogliby bowiem próbować nawiązać z ww. podwykonawcami i
dostawcami Wykonawcy relację handlową”
Dalej skonkludował, że „Powyższe ryzyka związane z potencjalnym ujawnieniem
zastrzeżonych informacji także potwierdzają ich wartość gospodarczą dla Wykonawcy”.
Powyższe stwierdzenia mają charakter ogólny i nie świadczą o tym czy i jaką mają
rzeczywistą wartość gospodarczą dla PNIUIK.
PNiUIK ograniczył się do ogólnego wskazania, że informacje podane w wyjaśnieniach
stanowią wyraz jego strategii, metod pozyskiwania korzystnych warunków współpracy z
dostawcami, przejaw strategii gospodarczej pozyskiwania kontrahentów a ich ujawnienie
mogłoby spowodować, że konkurencyjni wykonawcy mogliby próbować nawiązać z ww.
podwykonawcami i dostawcami Wykonawcy relację handlową. Nie wskazano zatem wartości
gospodarczej chociażby poprzez odniesienie się do szacowanej wartości szkody majątkowej
jaką może ponieść PNiUIK.
Odwołujący wskazuje, że nawet jeżeli uznać cześć informacji za poufne (np. indywidualnie
wynegocjowane ceny) to nie ma uzasadnienia utrzymywanie w tajemnicy całości załącznika i
wyjaśnień w tym zakresie. Zamawiający powinien odpowiednio zanonimizować oferty i inne
dokumenty od dostawców, ujawniając dane kontrahentów i pozostałą treść załączników.
Analogicznie dotyczy to również innych załączników zastrzeżonych przez PNiUIK.
Podsumowując, informacje zastrzeżone przez PNiUIK jako tajemnica przedsiębiorstwa nie
zasługują na ochronę wobec braku wykazania, że w istocie posiadają one określoną,
konkretną wartość gospodarczą.
N
iespełniona została również przesłanka podjęcia przez wykonawcę działań mających na
celu utrzymanie tych informacji w poufności. PNiUIK nie przedstawił jakichkolwiek dowodów
na tę okoliczność.
P
rzedstawiono jako dowody dokumenty takie jak „Regulamin ochrony tajemnicy
przedsiębiorstwa”, „Umowa o zakazie”, czy „Zobowiązanie” stanowiące wzór dokumentu jaki,
zgodnie z twierdzeniem PNiUIK podpisują pracownicy [dokumenty te zostały słusznie
odtajnione przez Zamawiającego]. Umowa o zakazie jest zanonimizowana, nie ujawniono
nawet daty. P
odpisał ją prezes zarządu umocowany 26 marca 2015 r., a zatem przeszło
osiem lat temu. Należy zatem uznać, że PNiUIK nie wykazał, że informacje przedstawione w
wyjaśnieniach rzeczywiście są chronione i że podejmowane są realne działania w celu
utrzymania ich w poufności.
PNiUIK nie wykazało, że zastrzegane w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny informacje
posiadają wartość gospodarczą, ani nie wykazało, że podjęto działania w celu utrzymania
tych informacji w poufności. Z tego względu wszystkie wyjaśnienia z załącznikami (w
szczególności oferty podwykonawców ) powinny zostać przez Zamawiającego ujawnione.
Załączono: 5) Oferta Zakładu Automatyki „Kombud” S.A. dla Odwołującego.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie zarzutów w całości jako
bezpodstawnych. Uzasadni
ając stanowisko wskazał, co następuje.
Zamawiający 6 czerwca 2023 r. wezwał wykonawcę PNiUIK i Odwołującego do wyjaśnień
dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny zaproponowanej, w tym
złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny za realizację zamówienia. W terminie
wyznaczonym zadośćuczynili oni wezwaniu Zamawiającego.
P
ismem z 7 lipca 2023 r. Zamawiający wezwał ww do uzupełnienia i uszczegółowienia
złożonych wyjaśnień w zakresie, który wzbudził wątpliwości.
22 sierpnia 2023 r. Zamawiający wezwał PNiUIK do złożenia wyjaśnień niewłaściwie
dołączonego załącznika do wyjaśnień z 7 lipca 2023 r.
11 października 2023 r. Zamawiający poinformował o wyborze oferty PNiUIK jako
najkorzystniejszej. Cena PNiUIK: 711 056 108,94 brutto, cena Odwołującego 724 088 700 zł.
Zamawiający w całości podtrzymał stanowisko z rozstrzygnięcia postępowania.
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp (zarzut nr 1) /
Zamawiający podkreślił, że odrzuceniu podlega oferta z rażąco niską ceną, co oznacza, że
badaniu podlega cena całkowita oferty oraz istotne części składowe ceny.
Wskazał na art. 224 ust. 1 Pz.
W związku z powyższym, dla skutecznego podniesienia zarzutu ceny rażąco niskiej („RNC”)
należy odwołać się do ceny całkowitej lub co najmniej do istotnych części składowych ceny.
Ustawa Pzp nie zawiera definicji RNC.
O
dnosząc się do zarzutów rażąco niskiej ceny, jest to zarzut bezpodstawny. Zamawiający
dokonał szczegółowej oceny oferty i wyjaśnień i stwierdził, że wyjaśnienia te potwierdzają, iż
oferta została skalkulowana prawidłowo na poziomie rynkowym i zapewnia wykonawcy zysk.
Pismem z 23 czerwca 2023 r., a następnie z 21 lipca 2023 r. oraz 24 sierpnia 2023 r.
PNiUIK z
łożył szczegółowe wyjaśnienia dowodami. Wobec otrzymanych wyjaśnień
przystąpiono do jej sprawdzania. Szczegółowo dokonano analizy wartości złożonej kalkulacji
cenowej, w tym:
kosztów prac projektowych, kosztów wymagań ogólnych czy kosztów robót budowlanych.
Zamawiający stwierdził, że przedłożone wyjaśnienia odpowiadają wymogom określonym w
wezwaniu Zamawiającego, a załączone do nich dowody, w szczególności kalkulacje cenowe
oraz oferty podwykonawców, potwierdzają, że zaoferowane ceny są cenami rynkowymi.
Argumentując zarzuty dot. rażąco niskiej ceny Odwołujący wskazał, że PNiUIK wycenił
element oferty
– dostawa i montaż zewnętrznych urządzeń srk w stacji Syców na kwotę 56
915,87 zł, gdy pozostali wykonawcy ten zakres wyceniali na kwotę ponad 2 mln zł, co
świadczy o tym, że PNiUIK nie ma możliwości zrealizować przedmiotu zamówienia z
pkt.2.3.3.1 RCO za zaoferowaną kwotę.
Odwołujący wskazuje również, że w ofercie w pkt. 2.1.8 RCO PNiUIK wycenił „wzmocnienie
podtorza” na kwotę 1 321 021,77 zł netto, podkreślając, że ten sam element odwołujący
wycenił na kwotę 3 193 510,95 zł netto.
Zamawiający podkreśla, że o wystąpieniu rażąco niskiej ceny nie mogą świadczyć tylko
różnice między zaoferowaną ceną, a wartością pozostałych ofert. Tymczasem Odwołujący
czyni z tego odrębną podstawę faktyczną zarzutu, mającą świadczyć o rażąco niskiej cenie.
Okoliczności te mogą być argumentem potwierdzającym konieczność przeprowadzenia
procedury wyjaśniającej, a w odniesieniu do oceny wyjaśnień mogą stanowić jedynie
pomocniczą, uzupełniającą argumentacją.”
N
ależy wskazać że Odwołujący upatruje „istotności” danego składnika w samej różnicy w
jego wycenie.
Zamawiający wskazuje, iż wymienione przez pozycje RCO nie stanowią istotnej części
przedmiotu zamówienia, stanowiąc 0,01% w przypadku dostawy i montażu zewnętrznych
urządzeń srk oraz 0,25% w przypadku „wzmocnienia podtorza”. Zamawiający ocenił też
"istotność" przywołanych pozycji także przez określenie udziału danych pozycji do oferty
Odwołującego i ustalił, że stanowią one odpowiednio 0,39% oraz 0,61% wartości oferty
Odwołującego.
P
ozycje do których odnosi się Odwołujący nie stanowią nawet 1% zarówno oferty
wykonawcy PNiUIK, jak i Odwołującego.
W
złożonych wyjaśnieniach PNiUIK wskazał zysk na poziomie 7 717 538 PLN. Różnica
analizowanych pozycji RCO pomiędzy ofertą PNiUIK a Odwołującego wynosi 1 872 489,18
zł w przypadku „wzmocnienia podtorza” oraz 2 071 708,29 zł w przypadku dostawy i
montażu zewnętrznych urządzeń srk, co oznacza, że pozostała kwota stanowiąca zysk firmy
wyniesie 3 773 340,53 zł, co ciągle wskazuje na zysk z realizacji zamówienia, nawet w
przypadku rozpatrywania go z punktu widzenia poszczególnych pozycji, a nie całości oferty.
Nie można więc uznać, że w tych pozycjach mamy do czynienia z ceną rażąco niską.
Ponadto, PNiUIK do poszczególnych pozycji RCO, w tym dostawy i montażu zewnętrznych
urządzeń srk dołączył oferty podwykonawców, które potwierdzają realność zaoferowanej
ceny.
Wymaga podkreślenia fakt, że Zamawiający w toku badania oferty oraz złożonych wyjaśnień
PNiUIK nie dostrzegł przenoszenia przez PNiUK kosztów pomiędzy poszczególnymi
pozycjami RCO, a tym a tym samym zawyżenia przy tym wartości jednej pozycji kosztem
innej, a także wycenienia ich wbrew rzeczywistemu kosztowi poszczególnych prac.
Odwołujący przedstawia ogólną i lakoniczną argumentację, nie popartą dowodami, a brak
staranności w tym zakresie powoduje, że Odwołujący ponosi negatywne skutki niewykazania
swoich twierdzeń.
Zamawiający wskazuje, że to na Odwołującym spoczywa ciężar okoliczności faktycznych
będących podstawą odwołania i uzasadniających jego wnioski. Odwołującym nie wykazał i
nie udowodnił, że PNiUK dopuścił się wliczania kosztów jednej pozycji RCO w inną pozycję.
Odnosząc się do kwestii Zasadniczego Przedmiaru Robót Stałych (ZPRS) Zamawiający
podkreśla, ze fakt sporządzenia ZPRS nie powoduje żadnych zmian i poszczególne kwoty
wskazane przez PNiUIK w RCO umożliwiają prawidłowe sporządzenie ZPRS.
Odwołujący uzasadnia również, że dostawa i montaż zewnętrznych urządzeń srk stanowi
istotną część składową całej oferty, gdyż jest to element kluczowy zarówno biorąc pod
uwagę jego wartość i wpływ na całość ceny ofertowej, jak i ze względu na jego wpływ na
możliwość należytej realizacji całego przedmiotu zamówienia.
Zamawiający wyjaśnia, że od strony wykonania przedmiotu zamówienia każdy element
zamówienia uznaje się za istotny, natomiast co do uznania elementu za istotną część
składową, która podlega badaniu pod kątem ceny rażąco niskiej to należy odnosić się do
istotności z punktu widzenia cenotwórczego, co oznacza, że wycena dostawy i montażu
zewnętrznych urządzeń srk nie stanowią istotnej składowej.
Niezależnie od powyższego, pomimo modyfikacji reguły ciężaru dowodu w obszarze ceny
rażąco niskiej, Odwołujący nadal zobowiązany jest wykazać i udowodnić okoliczności, że
oferta PNiUIK zawiera rażąco niską cenę. Powyższe potwierdza orzecznictwo.
Wobec powyższego, zarzut w zakresie rażąco niskiej ceny nie zasługuje na uwzględnienie.
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt. 5 ustawy Pzp (zarzut nr 2)
Odwołujący zarzuca naruszenie art. 226 ust. 1 pkt. 5) PZP przez zaniechanie odrzucenia
oferty PNiUIK z uwagi na to, że jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia gdyż nie
uwzględnia pełnego zakresu koniecznego do realizacji zamówienia w zakresie pkt. 2.3.3.1
Tomu IV SWZ (RCO) podczas gdy, realizacja tego elementu wymagała uwzględnienia
szeregu kosztownych elementów i urządzeń służących do srk, których PNiUIK nie
uwzględnił, o czym świadczy cena zaoferowana za ten element przedmiotu zamówienia,
S
tanowisko Odwołującego w tym zakresie również należy uznać za nieprawidłowe.
Przesłanki odrzucenia oferty wykonawcy z uwagi na niezgodność z warunkami zamówienia
oraz jako zawierającej rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia
zostały uregulowane w odrębnych przepisach. Dla zaistnienia możliwości odrzucenia oferty
na tych podstawach konieczne jest ziszczenie się innych rodzajowo okoliczności.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt. 5 Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść jest
niezgodna z warunkami zamówienia. Chodzi o niezgodność oferty z merytorycznymi
warunkami, co do przedmiotu lub realizacji zamówienia postawionymi w dokumentach
zamówienia.
Z
astosowanie wskazanej przesłanki odrzucenia wymaga jednoznacznego wykazania na
czym polega niezgodność oferty z warunkami zamówienia, poprzez wskazanie w ofercie
tego, co jest sprzeczne z dokumentacją postępowania i w jaki sposób ta niezgodność
występuje, w konfrontacji z wyraźnie określonymi i ustalonymi warunkami zamówienia.”
Odrzucając ofertę, Zamawiający musi stwierdzić jednoznacznie, że złożona oferta nie
zapewni realizacji zamierzonego celu.
Odwołujący formułując zarzut w tym zakresie powinien wykazać w jakim zakresie oferta
PNiUIK jest niezgodna z warunkami zamówienia. Natomiast argumentację opiera na fakcie,
że wycena przez PNiUIK pozycji 2.3.3.1 RCO prowadzi do wniosku, że PNiUIK nie
uwzględnił i nie zaoferował większości koniecznych elementów zamówienia w pkt. 2.3.3.1
RCO.
Zamawiający podkreśla, że wykonawca w Formularzu ofertowym złożył oświadczenia:
O akceptacji
w pełni i bez zastrzeżeń SWZ, wyjaśnień do tej SWZ oraz modyfikacji tej SWZ
uznając się za związanym postanowieniami;
O gwarancji wykonania
całości Zamówienia zgodnie z SWZ;
O realizacji przedmiotowego
Zamówienia obejmującego zakres podstawowy, zakres
wynikający z Prawa opcji nr 1, nr 2 i nr 3, zgodnie z wymaganiami określonymi w SWZ (…)
„cena brutto uwzględnia wszystkie wymagania niniejszej SWZ oraz obejmuje wszelkie koszty
bezpośrednie i pośrednie, jakie poniesie Wykonawca z tytułu prawidłowego i terminowego
wykonania całości przedmiotu Zamówienia, zysk oraz wszelkie wymagane przepisami
podatki i opłaty, a w szczególności podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy.”
Zamawiający podkreśla, że wykonawca PNiUIK na żadnym etapie Postępowania nie
zmodyfikował ani nie cofnął swoich oświadczeń wskazanych w treści oferty. Wobec tego
PNiUIK jest w stanie zrealizować całość zamówienia zgodnie z wymaganiami SWZ.
Mając na uwadze powyższe, zarzut dotyczący niezgodności treści oferty z warunkami
zamówienia (zarzut nr 2) jest bezpodstawny i nie zasługuje na uwzględnienie.
Zarzut naruszenia art. 224 ust. 1,2,5 i 6, 226 ust. 1 pkt. 8 w zw. z 16 pkt. 1 Pzp (zarzut nr 3)
Odwołujący zarzuca Zamawiającemu niewłaściwe prowadzenie procesu wyjaśnień rażąco
niskiej ceny w stosunku PNiUIK, podczas gdy już po otrzymaniu pierwszych wyjaśnień
PNiUIK Zamawiający powinien był dojść do wniosku, że PNiUIK nie sprostało obowiązkowi
wykazania, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska, a w dodatku prowadzony następnie
proces był niezgodny z zasadą równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji.
Zgodnie z art. 224 ust. 1 Pzp w przypadku uznania, że zaoferowana cena lub koszt lub ich
istotne części składowe wydają się być rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia
lub budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z
odrębnych przepisów, zamawiający ma obowiązek zażądać od wykonawcy wyjaśnień oraz
złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części
składowych.
P
rzepis nie wskazuje w sposób precyzyjny i konkretny, w jakich sytuacjach zamawiający
może powziąć wątpliwości co do ceny lub kosztów zawartych w ofercie. Ustawodawca w tym
zakresie pozostawił zamawiającemu możliwość wyboru okoliczności, które skutkowały będą
powzięciem wątpliwości i wezwaniem wykonawcy do złożenia wyjaśnień. Zatem w pierwszej
kolejności zamawiający nie dokonuje szczegółowej analizy dotyczącej cen i kosztów
zawartych w ofercie, jednak sprawdza czy wskazane ceny lub koszty lub ich istotne części
składowe wydają mu się rażąco niskie.
Z orzecznictwa wynika, że zamawiający może ponownie zwrócić się o wyjaśnienia
zaoferowanej ceny wtedy, gdy wyjaśnienia, które wykonawca złożył za pierwszym razem są
rzetelne i merytoryczne, lecz rodzą nowe wątpliwości, w szczególności gdy treść wyjaśnień
jest niejasna dla zamawiającego i oczekuje on doprecyzowania poszczególnych zagadnień
wskazanych w złożonych wyjaśnieniach.
Zgodnie z wyrokiem KIO 321/17: „Możliwość wezwania do dodatkowych wyjaśnień w
zakresie rażąco niskiej ceny zachodzi wyłącznie w sytuacji, gdy sam zamawiający nie
poinformował wykonawcy, jakie elementy oferty budzą wątpliwości zamawiającego co do
ewentualnego rażącego zaniżenia oferty.”
Podobnie wyrok KIO 918/21: „Możliwość ponownego zwrócenia się do wykonawcy, który
złożył wyjaśnienia ceny budzących wątpliwości, istnieje tylko i wyłącznie wtedy, gdy
wyjaśnienia złożone przez wykonawcę nie są ogólnikowe i wymijające, ale tzw.
merytoryczne. Za wyjaśnianie rażąco niskiej nie można utożsamiać z uzupełnianiem treści
tych wyjaśnień, w odpowiedzi na kolejne wezwania zamawiającego. Każdorazowo, jeżeli
wyjaśnienia w zakresie ceny oferty prowadzą do nadania jej zapisom z wcześniejszych
wyjaśnień nowego znaczenia, mamy do czynienia z modyfikacją treści wyjaśnień, a nie ich
uszczegółowieniem. Wyjaśnić można tylko to co w ofercie, czy złożonych na wezwanie
zamawiającego informacjach, już istnieje. Wprowadzenie nowej treści jest uzupełnieniem, a
nie wyjaśnieniem.”
Zamawiający dnia 6 czerwca 2023 r. wezwał wykonawcę PNiUIK do złożenia wyjaśnień w
zakresie ceny rażąco niskiej. PNiUIK pismem z 23 czerwca 2023 r. złożył szczegółowe
wyjaśnienia wraz dowodami. Wobec otrzymanego wyjaśnienia PNiUIK przystąpiono do jej
sprawdzania z należytą starannością. Szczegółowo dokonano analizy wartości złożonej
kalkulacji cenowej, w tym: kosztów bezpośrednich dla wyceny ze szczególnym
uwzględnienie i uszczegółowieniem pozycji kosztowych mających wpływ na wartość oferty
oraz kosztów ogólnych.
Zamawiający wyjaśnia, że wezwanie z 7 lipca 2023 r. dotyczyło doprecyzowania konkretnych
kwestii, które wzbudziły wątpliwości Zamawiającego, a Odwołujący w złożonych
wyjaśnieniach zadośćuczynił temu obowiązkowi.
Natomiast wezwanie Zamawiającego z 22 sierpnia 2023 r. dotyczyło wyjaśnienia
niewłaściwie dołączonego załącznika do wyjaśnień. PNiUIK w odpowiedzi na wezwanie
przesłał prawidłowy załącznik, który był uszczegółowieniem oferty ujętej w załączniku nr 5 do
złożonych wyjaśnień z dnia 23 czerwca 2023 r. w odpowiedzi na pkt 2 wezwania
Zamawiającego z 7 lipca 2023 r.
Ponadto, wezwanie Zamawiającego z dnia 22 sierpnia 2023 r. nie dotyczyło ustalenia
nowych okoliczności, a wynikało jedynie z omyłki Wykonawcy, który do wyjaśnień z 21 lipca
2023 r. dołączył niewłaściwy załącznik. Może to być uznane za oczywistą omyłkę z uwagi na
podobny opis (nazwę) załączników, ale przede wszystkim data podpisania uzupełnionego
załącznika. Kwalifikowany podpis elektroniczny wskazany na załączniku potwierdza, że
wykonawca dysponował przedmiotowym dokumentem już na dzień złożenia wyjaśnień z 21
lipca 2023 r.
Podkreślenia wymaga również, że PNiUIK oraz Odwołujący byli dwukrotnie wzywani do
wyjaśnień ceny rażąco niskiej, a wezwania były zbliżone do siebie pod względem
merytorycznym i
dotyczyły podobnego obszaru zagadnień, a w niektórych kwestiach zakres
wezwań był identyczny np. w kwestii uszczegółowienia ofert podwykonawczych.
Biorąc pod uwagę powyższe, w tej sytuacji oferta Odwołującego też powinna podlegać
odrzuceniu.
Zamawiający podkreśla, że nie narzucał wykonawcom sposobu i formy udzielenia wyjaśnień.
W
toku badania ofert stwierdził, że wyjaśnienia PNiUIK odpowiadają wymogom określonym
w wezwaniu, są ze sobą spójne i rzetelne, a załączone dowody, w szczególności oferty
podwykonawców oraz kalkulacje własne potwierdzają, że zaoferowane ceny są cenami
rynkowymi.
Zamawiający wskazuje że formalizm postępowania o udzielenie zamówienia winien być
postrzegany z uwzględnieniem celu postępowania, którym jest wybór oferty
najkorzystniejszej zgodnie z art. 239 Pzp.
Powyższe oznacza odrzucenie z postępowania ofert, na podstawie których nie można
zrealizować zamówienia zgodnie z wymaganiami oraz niedających możliwości prawidłowego
ustalenia ceny i w konsekwencji prawidłowego wykonania umowy.
Zamawiający wskazuje, że błędny jest wniosek Odwołującego jakoby Zamawiający
niezasadnie przeprowadził proces wyjaśnień rażąco niskiej ceny w stosunku do PNiUIK,
podczas gdy już po otrzymaniu pierwszych wyjaśnień PNiUIK Zamawiający powinien był
dojść do wniosku, że PNiUIK nie sprostało obowiązkowi wykazania, że zaoferowana cena
nie jest rażąco niska, a w dodatku prowadzony następnie przez Zamawiającego proces był
niezgodny z zasadą równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji. Jak
wskazano wyżej, Zamawiający miał prawo, ale także i obowiązek wyjaśniania oferty PNiUIK
przez skierowanie do niego 3 wezwań i uwzględnienia odpowiedzi PNiUIK w tym zakresie, a
tym samym był zgodny z zasadą równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji.
Zarzut naruszenia art. 462 ust. 1, art. 226 ust. 1 pkt. 3 Pzp w zw. z art. 58 Kc (zarzut nr 4)
Odnosząc się do zarzutu Odwołującego w zakresie zaniechania odrzucenia oferty PNiUIK z
uwagi na powierzenie całości przedmiotu zamówienia podwykonawcom, Zamawiający
wskazuje, że stanowisko Odwołującego w tym zakresie należy uznać za nieprawidłowe.
Odwołujący opiera argumentację w oparciu o fakt, że wykonawca PNiUIK w pkt. 12 oferty w
pozycji „Roboty pozostałe” wskazał, że ten zakres realizacji zamówienia powierzy
podwykonawcy.
Dokonana przez Odwołującego ocena treści oferty PNiUIK jest zbyt daleko idąca, a wyciąga
on
bezpodstawne wnioski w tym zakresie. Nie jest prawdą, jakoby wykonawca PNiUIK
powierzył całość przedmiotu zamówienia do realizacji podwykonawcom.
Zamawiający zauważa, że zgodnie z Zał 8 do IDW – Wykazem osób skierowanych do
realizacji Zamówienia, wykonawca PNiUIK skierował do realizacji zamówienia osoby
zatrudnione na umowę o pracę.
Również w Zał nr 9 do IDW – Wykaz narzędzi, wyposażenia zakładu lub urządzeń
technicznych, wykonawca PNiUIK wskazał, że do realizacji przedmiotu zamówienia użyje
własnego sprzętu i urządzeń.
Wobec powyższego, wykonawca PNiUIK skierował do realizacji zamówienia pracowników
pełniących funkcje Kierownika Budowy, który nadzoruje jak przebiegają roboty oraz
odpowiada za wszelkie działania na placu budowy z zakresem obowiązków wynikającym z
Prawa budowlanego oraz Kierownika
robót branży sterowania ruchem kolejowym.
Skierowanie swoich pracowników do realizacji przedmiotu zamówienia, jednoznacznie
potwierdza, że wykonawca PNiUIK będzie osobiście wykonywał zadania w zakresie
koordynacji, zarządzania oraz nadzorem nad przebiegiem inwestycji.
Potwierdza to orzecznictwo m.in. wyrok KIO 1794/18, KIO 1816/18: „Powierzenie natomiast
wykonania części zamówienia podwykonawcom, nawet w przeważającym zakresie,
wówczas, gdy jest możliwe wyodrębnienie poszczególnych elementów przedmiotu
zamówienia, jako części, nie jest sprzeczne z art. 7 ust. 3 Pzp, który wymaga, aby
zamówienie było udzielone wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy.
W takiej bowiem sytuacji wykonawca nadal jest podmiotem, który zawiera umowę i jest
odpowiedzialny za działania podwykonawców, jak za swoje własne.”
W
okolicznościach niniejszego Postępowania, w którym przedmiot zamówienia składa się w
zasadniczej części z robót budowlanych, których rozdzielenie na fragmenty jest możliwe,
wykonawca PNiUIK mógł powierzyć podwykonawcom cały zakres tych robót, co
jednocześnie nie stanowi powierzenia podwykonawcom realizacji całości zamówienia.
Przedmiot zamówienia obejmuje oprócz robót budowlanych szerszy zakres prac wskazany w
OPZ, który będzie realizowany przez PNiUIK osobiście.
Odwołujący nie przedstawił dowodów na poparcie swoich twierdzeń, iż wykonawca PNiUIK
zamierza powierzyć całość przedmiotu zamówienia podwykonawcom.
Odwołujący nie sprostał ciężarowi dowodu w tym zakresie, nie wykazał, że czynności
Zamawiającego względem oferty PNiUIK były nieprawidłowe i ze szkodą dla Odwołującego
naruszały wskazane przez niego przepisy. Zarzut nr 4 również nie zasługuje na
uwzględnienie.
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt. 2 w zw. z art. 109 ust. 1 pkt. 8 i 10 Pzp (zarzut nr 5
cofnięty)
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt. 2, z art. 109 ust. 1 pkt. 8 i 10, art. 118 ust. 1, 2 i 4 PZP
(zarzut nr 6)
Odnosząc się do zarzutu zaniechania wykluczenia PNiUIK i odrzucenia jego oferty, w
sytuacji w której PNiUIK co najmniej w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił
informacje wprowadzające w błąd, co mogło mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane
przez Zamawiającego w Postępowaniu w zakresie dotyczącym spełnienia warunku udziału w
Postępowaniu pkt. 8.6.1 lit c) IDW w ten sposób, że w swojej ofercie PNiUIK jako podmiot
udostępniający zasoby i jednocześnie będący podwykonawcą w zakresie robót w branży srk
jedynie dla pozoru, w celu wykazania spełnienia warunku udziału w Postępowaniu, wskazał
Zakłady Automatyki „KOMBUD” S.A., podczas gdy z wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny
PNiUIK wynika, że w rzeczywistości roboty w branży srk PNiUIK zamierza powierzyć innemu
podwykonawcy, nie zgłoszonemu jako podmiot udostępniający zasoby i w konsekwencji nie
poddanemu procedurze weryfikacji pod względem spełnienia warunków udziału
Postępowaniu i istnienia braku podstaw do wykluczenia, Zamawiający wskazuje że zarzut
jest bezzasadny.
Aby została spełniona przesłanka z art. 109 ust. 8 i 10 należy wykazać, iż wykonawca
wprowadził zamawiającego w błąd, które musi być wynikiem podania nieprawdziwych
informacji związanych z przesłankami wykluczenia wykonawcy z postępowania, spełniania
warunków udziału w postępowaniu lub kryteriami selekcji lub wynikiem zatajenia określonych
informacji. Działania wykonawcy muszą być wynikiem zamierzonego działania, niedbalstwa
lub lekkomyślności. Przesłanki musza być spełnione kumulatywnie.
Zamawiający wskazał również, że w orzecznictwie podkreśla się wyjątkowy charakter tej
przesłanki z uwagi na szczególną dotkliwość, m.in. w wyroku KIO 211/22:
„Ocena w zakresie naruszenia art. 109 ust. 1 pkt 8 oraz 10 pzp, w razie uznania przesłanki
za spełnioną, odnosi skutek w postaci wykluczenia wykonawcy z postępowania, zatem z
uwagi na szczególną dotkliwość, winna być dokonywana ze szczególną ostrożnością w
procesie oceny zachowania wykonawcy. Wymaga przypomnienia fakt, że w zakresie
dokumentów podmiotowych, ich treść nie potwierdzająca spełnienia warunku udziału w
postępowaniu, skutkuje co do zasady, procedurą naprawczą przewidzianą w art. 128 p.z.p.
wskazującym na prawo uzupełniania, poprawienia i udzielania zamawiającemu wyjaśnień.
Na tej podstawie dopuszczalne jest żądanie dowodów, w tym dokumentów, jakkolwiek z
uwzględnieniem zasady wypracowanej orzeczniczo wobec zasady równości wykonawców,
jednokrotności żądania informacji na ten sam temat w tożsamym zakresie.”
Zgodnie z art. 118 ustawy Pzp:
„1. Wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu lub
kryteriów selekcji, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia,
lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych lub sytuacji
finansowej lub ekonomicznej podmiotów udostępniających zasoby, niezależnie od charakteru
prawnego łączących go z nimi stosunków prawnych.
W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub
doświadczenia wykonawcy mogą polegać na zdolnościach podmiotów udostępniających
zasoby, jeśli podmioty te wykonają roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te
zdolności są wymagane.
Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji podmiotów udostępniających
zasoby, składa, wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo
odpowiednio wraz z ofertą, zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby do oddania mu
do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji danego zamówienia lub inny
podmiotowy środek dowodowy potwierdzający, że wykonawca realizując zamówienie, będzie
dysponował niezbędnymi zasobami tych podmiotów.”
Wykonawca PNiUIK w celu spełnienia warunku udziału określonym w pkt 8.6.1 lit. c) IDW
posłużył się potencjałem podmiotu trzeciego tj. Zakłady Automatyki Kombud S.A. i
wypełniając dyspozycję art. 118 Pzp załączył wymagane oświadczenia i dokumenty, w tym
również Zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby na potrzeby realizacji zamówienia
w którym osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu Kombud S.A.
oświadczyły, iż:
„udostępniam Wykonawcy ww. zasoby, w następującym zakresie:
Zdolność techniczna lub zawodowa w zakresie wykonania w okresie ostatnich 8 lat przed
upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym
okresie: roboty budowlane polegające na Budowie lub Przebudowie co najmniej 1 (jednego)
systemu stacyjnych, scentralizowanych komputerowych urządzeń srk lub przekaźnikowych
urządzeń z komputerowym odwzorowaniem stanu urządzeń i sytuacji ruchowej.
„Prace na linii obwodowej w Warszawie (odc. Warszawa Gołąbki/Warszawa Zachodnia -
Warszawa Gdańska)”
Termin realizacji: od 05.06.2017 r. do 07.06.2021 r.
Oświadczamy, że w ramach powyższego zadania ZAKŁADY AUTOMATYKI KOMBUD S. A
faktycznie zrealizowała robotę budowlaną odpowiadającą swoim rodzajem robocie
budowlanej stanowiącej przedmiot zamówienia na zakres której składa się m.in. roboty
budowlane polegające na Budowie lub Przebudowie co najmniej 1 (jednego) systemu
stacyjnych, scentralizowanych komputerowych urządzeń srk lub przekaźnikowych urządzeń
z komputerowym odwzorowaniem stanu urządzeń i sytuacji ruchowej.
b) sposób wykorzystania udostępnionych przeze mnie zasobów będzie następujący:
W zakresie potencjału doświadczenia - Doradztwo techniczne i zawodowe oraz
podwykonawstwo w zakresie robót, których dotyczy doświadczenie zawodowe podmiotu
udostępniającego określone w pkt. a powyżej.
c)
charakter stosunku łączącego mnie z Wykonawcą będzie następujący:
Oświadczamy, iż stosunek jaki będzie łączył naszą firmę z Wykonawcą będzie miał charakter
umowy podwykonawczej.
d)
zakres mojego udziału przy wykonywaniu Zamówienia będzie następujący:
Nasze zasoby będą wykorzystane przy realizacji robót których dotyczy doświadczenie
zawodowe podmiotu udostępniającego określone w pkt a powyżej. Zakres będzie obejmował
w szczególności roboty budowlane polegające na Budowie/Przebudowie systemu
stacyjnych, scentralizowanych komputerowych urządzeń SRK/przekaźnikowych urządzeń z
komputerowym odwzorowaniem stanu urządzeń i sytuacji ruchowej
e)
okres mojego udziału przy wykonywaniu Zamówienia będzie następujący:
Nasze zasoby będą wykorzystane w całym okresie niezbędnym do realizacji zamówienia.”
Z treści złożonego oświadczenia, Zamawiający nie ma żadnych wątpliwości, że
zobowiązanie Zakładów Automatyki Kombud S.A. ma charakter realny i rzeczywisty.
Argumentując zarzuty dot. wystąpienia zdarzeń pozwalających kwalifikować jako
wypełniające przesłanki z art. 109 ust. 1 pkt 7 Pzp, Odwołujący wskazał, że wykonawca
PNiUIK w treści wyjaśnień rażąco niskiej ceny niezasadnie wskazał ofertę innego
podwykonawcy w zakresie realizacji zakresu z branży srk, a jedyną poprawną ofertą może
być oferta Kombud S.A. Odwołujący wskazał również, że „zakłada, że PNiUIK w ramach
wyjaśnień elementów cenotwórczych nie będąc w stanie przedstawić od Kombud oferty,
która tłumaczyłaby cenę ustanowioną na tak niskim poziomie, posłużył się ofertą innego
podmiotu na kwotę niższą, odbiegającą od warunków rynkowych.” Taka argumentacja
prowadzi Odwołującego do wniosku, że wskazanie Zakładów Automatyki Kombud S.A. było
czynnością jedynie pozorną.
Zamawiający wskazuje, że twierdzenia Odwołującego są nieprawidłowe i są to jedynie
domysły nie poparte dowodami, a brak staranności w tym zakresie powoduje, że Odwołujący
ponosi negatywne skutki niewykazania swoich twierdzeń.
Zamawiający podkreśla, że wyjaśnienia ceny rażąco niskiej oraz spełnianie warunków
udziałów w Postępowaniu są odrębnymi instytucjami do których ustawodawca wprowadził
inne przesłanki na ich spełnienie. Wykonawca składając wyjaśnienia ma obowiązek
wykazania, że oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej, np. poprzez składanie ofert
podwykonawców. Nie ma zakazu posługiwania się podmiotem rynkowym przy wyjaśnianiu
ceny. Oferta podwykonawcy stanowi inny, posiłkowy dowód, który pokazuje realność
zaoferowanej ceny.
K
ażdy wykonawca ma inne relacje ze swoimi kontrahentami, co oznacza również, że
nieprawidłowe jest twierdzenie Odwołującego, że skoro dla Odwołującego Kombud S.A.
wyceniły roboty w zakresie branży srk na kwotę netto 2 128 624,16 zł to dla innych
wykonawców ta kwota jest taka sama.
Dodatkowo Zamawiający wskazuje, że w świetle przepisów ustawy Pzp dopuszczalna jest
również zmiana podmiotu trzeciego na inny podmiot, o ile na taki sposób wykazywania
warunków udziału w postępowaniu wykonawca powoływał się już w pierwotnie w ofercie lub
zrealizowanie zadania zasobami własnymi.
Wobec powyższego zarzut jest bezzasadny i powinien podlegać oddaleniu.
Zarzut naruszenia art. 18 ust. 1, 2 i 3 w zw. z art. 74 ust. 1 i 2 w zw. z art. 11 ust. 2 Ustawy o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w zw. z art. 16 pkt. 1 PZP
Zamawiający wskazuje, że zarzut również nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 18 ust. 3 PZP: „Nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę
przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ,
jeżeli wykonawca, wraz z przekazaniem takich informacji, zastrzegł, że nie mogą być one
udostępniane oraz wykazał, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.
Definicja tajemnicy przedsiębiorstwa, znajduje się w art. 11 ust. 2 u.z.n.k.,
Zamawiający dokonał wnikliwej analizy zastrzeżeń wykonawcy.
Uznał, że PNUIK wykazał wartość gospodarczą zastrzeganych informacji. Wszyscy
kontrahenci PNUIK zawarli w swoich ofertach/korespondencji informacje o konieczności
zachowania ich w poufności. Oceniając wartość gospodarczą ofert podwykonawców, na
uwagę zasługuje fakt, iż oferty to zostały specjalnie wycenione dla wykonawcy PNUIK, gdzie
udzielono wyjątkowo korzystne rabaty. Okoliczność ta została potwierdzona w treści
złożonych ofert. PNUIK w ocenie Opiniujących wykazał więc szczególną relację z
podwykonawcami, którzy współpracują z wykonawcą na szczególnie korzystnych
warunkach.
Następnie PNUIK wskazał, że: podjął niezbędne działania w celu zachowania poufności
informacji objętych zastrzeżeniem tajemnicy przedsiębiorstwa. Należy podkreślić, iż
Wykonawca nie dokonał ujawnienia do wiadomości publicznej ww. informacji, a nadto
informacje te nie podlegały ujawnieniu osobom nieupoważnionym, jak również osobom nie
objętym obowiązkiem zachowania poufności.”
Ostatnią przesłanką zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa jest, aby uprawniony do
korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej
staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.
PNUIK opisał przy tym, że: „co więcej Wykonawca podejmuje zgodnie z wymogiem
zachowania
należytej
staranności
działania
organizacyjne
wewnątrz
swojego
przedsiębiorstwa w zakresie zabezpieczenia oraz archiwizacji powyższych informacji w
sposób uniemożliwiający ich przekazanie lub udostępnienie osobom trzecim, stosując
odpowiednie polityki dotyczące bezpieczeństwa informacji, czy zobowiązując pracowników,
którzy posiadają dostęp do zastrzeżonych informacji umowy do zachowania ich w poufności.
Należy podkreślić, że także wewnątrz organizacji Wykonawca ogranicza dostęp do poufnych
informacji (również tych zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa w związku z
opracowanym wyjaśnieniem kwestii ceny) wyłącznie do tych swoich pracowników, członków
organów korporacyjnych i doradców prawnych – adwokatów i radców prawnych (związanych
tajemnicą zawodową), dla których posiadanie ww. informacji jest kluczowe do należytego
wykonywania zobowiązań wobec Wykonawcy (np. w zakresie przygotowania ofert w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego) i na których spoczywa obowiązek
zachowania ww. informacji w poufności.”
Jako dowody działań podejmowanych celem ochrony poufności zastrzeganych informacji
PNUIK przedstawił: zanonimizowaną umowę zakazu konkurencji zawierającą klauzulę
poufności, Regulamin ochrony „tajemnicy przedsiębiorstwa”, Przykładowe oświadczenie
pracownika o zachowaniu poufności, Politykę ochrony danych osobowych.
Wobec powyższego wykazał spełnienie przesłanek tajemnicy przedsiębiorstwa względem
informacji zawartych w ofertach podwykonawczych złożonych jako załączniki do wyjaśnień
ceny. S
kutecznie zastrzegł tajemnicę przedsiębiorstwa wobec ofert podwykonawców.
Odwołujący nie przedstawił dowodów na poparcie swoich twierdzeń i nie sprostał ciężarowi
dowodu w tym zakresie, nie wykazał bowiem, że czynności Zamawiającego względem oferty
PNiUIK były nieprawidłowe i ze szkodą dla Odwołującego naruszały wskazane przez niego
przepisy ustawy Pzp.
Mając na uwadze powyższe, zarzut dotyczący zaniechania odtajnienia zastrzeżonych przez
wykonawcę PNiUIK niejawnych wyjaśnień ceny (zarzut nr 7) jest bezpodstawny i nie
zasługuje na uwzględnienie. Mając powyższe na uwadze wniósł, jak na wstępie.
Przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego: Przedsiębiorstwo
Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie sp. z o.o. wniósł o oddalenie
o
dwołania w całości i dopuszczenie dowodów wskazanych.
[Zarzut 1
– rażąco niska cena]
Zarzut dotyczący rażąco niskiej ceny, sprowadza się do kwestionowania przez Odwołującego
dwóch pozycji Rozbicia Ceny Ofertowej (dalej: „RCO”) Przystępującego, tj.:
Poz. 2.3.3.1 RCO [Roboty branży automatyki i telekomunikacji, Zabudowa nowych
urządzeń srk wraz ze zdalnym sterowaniem w stacji Syców: Dostawa, montaż zewnętrznych
urządzeń srk] kwota ryczałtowa 56 915,87 PLN netto,
Poz. 2.1.8 RCO [Roboty torowe i podtorzowe: Wzmocnienie podtorza] kwota ryczałtowa:
1 321 021,77 PLN netto.
Odwołujący nie wskazuje na inne elementy ceny. Zarzut opiera się zatem na kwestionowaniu
możliwości wykonania zamówienia w cenie oferty z uwagi na wycenę dwóch elementów
RCO: (-
) dostawa i montaż zewnętrznych urządzeń srk w obrębie stacji Syców oraz (-)
wzmocnienie podtorza.
Przystępujący zaprzecza, jakoby jego oferta zawierała rażąco niską cenę, w szczególności,
aby kwestionowane poz. 2.3.3.1 RCO oraz poz. 2.1.8 RCO zawierały rażąco niską cenę.
W
toku Postępowania wykazał i udowodnił, iż cena oferty oraz jej istotne części składowe nie
są rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i dają możliwość wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami.
Jak wynika z art. 228 ust. 1 pkt 8 Pzp, o rażąco niskiej cenie nie decydują poszczególne
ceny jednostkowe, lecz cena, jako wartość całkowita. Rażąco niska cena to taka, która jest
nierealistyczna, niewiarygodna w kontekście aktualnej sytuacji rynkowej. Nie wystarczy więc
stwierdzenie, że cena zasadniczo odbiegała od wartości zamówienia lub średniej
arytmetycznej cen pozostałych ofert złożonych w postępowaniu. Istotne, aby była to cena
taka, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby
nieopłacalne.
Odrzucenie oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp musi zostać poprzedzone
procedur
ą z art. 224 Pzp. W jej ramach nie tylko cena całkowita oferty może podlegać
badaniu, ale również jej istotne części składowe. Przyjmuje się, że istotnymi są przede
wszystkim te elementy, których wartościowy udział w przedmiocie zamówienia jest znaczny.
W szczególnych przypadkach, mogą to być również takie części wyceny przedmiotu
zamówienia od których - ze względu na ich merytoryczne, realizacyjne znaczenie - zależy
osiągnięcie celów, dla których zamówienie jest udzielane. Chodzi więc o elementy istotne
pod względem wartościowym lub merytorycznym, które samodzielnie mogą wpłynąć na
należyte wykonanie całości zamówienia w cenie oferty. Najczęściej sprowadza się to do
ustalenia, iż istotnymi częściami składowymi ceny będą te elementy, które ze względu na ich
wartość, wielkość lub rozmiar, a tym samym znaczący udział w całości zamówienia, mają
wpływ na wykonanie zamówienia.
P
rzepis stanowi o „istotnej części składowej” ceny oferty, nie zaś o jakiejkolwiek części
składowej ceny. Nie odwołuje się „pozycji” wyceny, czy też do „ceny jednostkowej”.
Nie każda część składowa ceny ma charakter istotny. Jak wskazano w wyroku KIO 9/22: „Nie
ma powodu badania każdego składnika cenowego w sytuacji, kiedy jest on niższy od cen
podanych przez innych wykonawców. Oczywiste jest, że zawsze będą pojawiały się różnice
w wycenie, wynikające przede wszystkim z walki konkurencyjnej. Natomiast, gdy bądź
wycena danego elementu -
istotnej części składowej jest na tyle niska, że ma istotny wpływ
na zaniżenie ceny całkowitej, bądź wycena danego - elementu składnika ceny wskazuje na
wątpliwości co do możliwości realizacji zamówienia, ziszczają się przesłanki do zażądania
przez Zamawiający na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy pzp od wykonawcy złożenia
wyjaśnień w tym zakresie. W konsekwencji można żądać wyjaśnienia części składowej ceny,
ale wówczas, gdy, zgodnie z art. 214 ustawy, ma ona charakter istotny.”.
Kwestia istotności elementów składowych ceny, podlega ocenie w odniesieniu do
konkretnego postępowania.
Odwołujący w Zarzucie 1 buduje narrację dot. rażąco niskiej ceny oferty na tym, że 2 z
ponad 200 pozycji ujętych RCO Przystępującego są niższe niż kwoty wskazane w jego
ofercie lub ofertach konkurencji. Według Odwołującego poz. 2.3.3.1 RCO poz. 2.1.8 RCO
stanowią na tyle kluczowe części składowe ceny oferty, że wpływają na realność wykonania
całości zamówienia, co wykazuje m.in. przez porównanie ofert konkurencji. Odwołujący
podnosi także, iż wg SWZ nie jest możliwe wliczanie kosztów danej pozycji RCO w inną
pozycję.
N
ależy podkreślić w pierwszej kolejności, za Sądem Okręgowym w Katowicach, że
dysproporcja cen zaoferowanych przez kilku wykonawców, nie daje jeszcze podstaw do
założenia, że cena najniższa, jest ceną rażąco niską, gdyż zależne jest to efektywności oraz
kosztów prowadzenia działalności określonego podmiotu.
Całkowita cena brutto oferty PNiUIK wynosi 711 056 108,94 PLN i nie odbiega znacząco od
innych ofert, w tym nie jest istotnie niższa od ceny Odwołującego, na co też wskazuje
Odwołujący. Kwota, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na wykonanie zamówienia
wynosi 889 290 000 PLN brutto. Całkowita cena brutto oferty PNiUIK stanowi zatem 80%
budżetu Zamawiającego.
PNiUIK załączył do oferty RCO z rozbiciem ceny oferty dla zakresu podstawowego, Opcji 1,
Opcji 2, Opcji 3. Łącznie wykaz zawiera ok. 200 pozycji, z czego dla zakresu podstawowego
rozbicie to obejmuje ponad 135 pozycji. Przystępujący wskazując podział ryczałtowej ceny
zakresu podstawowego dla dwóch pozycji wskazał następujące wartości:
Poz. 2.3.3.1 RCO [dostawa i montaż Dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk w stacji
Syców]: 56 915,87 PLN netto,
- Poz. 2.1.8 RCO [wzmocnienie podtorza]: 1 321 021,77 PLN netto.
Dowód: Oferta Przystępującego, Informacja o budżecie Zamawiającego
Brak istotności kwestionowanych pozycji RCO
Kwestionowane przez Odwołującego pozycje RCO nie są istotnymi częściami składowymi
ceny. Udział procentowy wskazanych pozycji w cenie oferty dla zakresu podstawowego (czyli
części składającej się na cenę oferty) wynosi:
Dla poz. 2.3.3.1 RCO 0,39% w ofercie Odwołującego, a 0,01% w ofercie Przystępującego
Dla poz. 2.1.8 RCO 0,61% w ofercie Odwołującego , a 0,25% w ofercie Przystępującego.
Wskazane pozycje nie są zatem - niezależnie od podmiotu składającego ofertę - istotnym
czynnikiem cenotwórczym, ponieważ ich % udział w cenie dla zakresu podstawowego nie
zbliża się nawet do poziomu 1%. Wartość tych pozycji w ujęciu ceny całkowitej oferty jest
jeszcze mniejsza. Wskazane pozycje są 2 z ok. 200, które należało podać w RCO i odnoszą
się do wyceny zakresu podstawowego (ponad 135 pozycji RCO). Dotyczą jednego z
czterech wyodrębnionych elementów zamówienia (zamówienie podstawowe, Opcja 1, Opcja
2, Opcja 3). Nie mogą zatem odgrywać kluczowej roli wpływającej na możliwość wykonania
zamówienia za zaoferowaną przez wykonawców cenę. W tym znaczeniu nie stanowią
istotnej części składowej ceny. Udział ww. pozycji w kształtowaniu ceny jest wręcz
marginalny. Dotyczy to oferty Przystępującego ale i oferty Odwołującego. Należy zauważyć,
że ww. pozycje kształtują się na podobnych % poziomach w pozostałych 10 złożonych
ofertach, co tylko potwierdza tezę o ich nieistotnym znaczeniu w kontekście przepisów o
rażąco niskiej cenie.
N
awet gdyby dokonać hipotetycznie zmiany kwestionowanych pozycji RCO w ofercie
Przystępującego i w ich miejsce podstawić odpowiednie wartości z RCO Odwołującego, to
oferta PNiUIK nadal byłaby ofertą najkorzystniejszą cenową. Podobnie, gdyby analogiczny
zabieg wykonać w „drugą stronę”, czyli do oferty Odwołującego wprowadzić te wartości RCO
Przystępującego, to oferta Przystępującego nadal byłaby na drugim miejscu rankingowym.
Ponadto należy wskazać, że zgodnie z:
Subklauzulą 14.1a SWZ-WU: Warunków Szczególnych Umowy („WSU”), Cena Kontraktowa
jest zryczałtowaną Zaakceptowaną Kwotą Kontraktową, przy czym na mocy Subklauzuli
1.1.4.1 WSU, „Zaakceptowana Kwota Kontraktowa” oznacza całkowitą cenę brutto w
rozumieniu IDW, po poprawieniu oczywistych omyłek rachunkowych, a jeżeli
przeprowadzono aukcję elektroniczną oznacza całkowitą cenę brutto wg IDW uzyskaną w
wyniku aukcji.
Pkt 12.4 SWZ-
IDW, cena ofertowa musi uwzględniać wszystkie wymagania oraz czynności i
badania składające się na ich wykonanie, określone w PFU, w tym roboty tymczasowe i
prace towarzyszące konieczne dla wykonania tych robót.
Pkt 12.5 SWZ-
IDW, Wykonawca musi dołączyć do oferty wypełnione Rozbicie Ceny
Ofertowej (RCO). Wykonawca musi wycenić wszystkie pozycje RCO, gdzie zarówno ceny
jednostkowe, jak i cena za daną pozycję jest podana z zaokrągleniem do dwóch miejsc po
przecinku i jest różna od zera. Każda pozycja RCO powinna zostać wyceniona zgodnie z
zakresem w niej opisanym. Nie dopuszcza się wliczania kosztów jakiejkolwiek pozycji RCO
w inną poz. RCO.
UWAGA: Wartość wykonania robót netto składających się na zakres Opcji nr 1 nie może być
niższa niż 2% wartości robót netto składających się na Zakres podstawowy Zamówienia (bez
Kwoty Warunkowej). Wartość wykonania robót netto składających się na zakres Opcji nr 2
nie może być niższa niż 1% wartości robót netto składających się na Zakres podstawowy
Zamówienia (bez Kwoty Warunkowej). Wartość wykonania robót netto składających się na
zakres Opcji nr 3 nie może być niższa niż 4% wartości robót netto składających się na
Zakres podstawowy Zamówienia (bez Kwoty Warunkowej).
Pkt 12.6 SWZ-
IDW, sumaryczna wartość pozycji RCO dotyczących wykonania dokumentacji
projektowej odrębnie dla każdego z zakresów (Zakres podstawowy – Opracowanie projektu
budowlanego i projektów wykonawczych – pkt 1.1 –1.15, Opcja nr 1 – Opracowanie
projektów wykonawczych – pkt 1.1 – 1.6, Opcja nr 2 – Opracowanie projektów
wykonawczych
– pkt 1.1 – 1.5, Opcja nr 3– Opracowanie projektów wykonawczych – pkt 1.1
– 1.6) nie może przekroczyć 7% wartości ceny ofertowej netto dla danego zakresu tj.
Zamówienia podstawowego bez Kwoty Warunkowej, Prawa opcji nr 1 bez Kwoty
Warunkowej, Prawa opcji nr 2 bez Kwoty Warunkowej oraz Prawa opcji nr 3 bez Kwoty
Warunkowej.
Pkt 12.7 SWZ-
IDW W przypadku niezachowania w ofercie (także będącej wynikiem aukcji
elektronicznej) wymagań określonych w pkt. 12.5 i 12.6 oferta zostanie uznana za niezgodną
z wymaganiami Zamawiającego określonymi w SWZ i będzie podlegać odrzuceniu.
Subklauzulą 1.1.1.11. WSU „Rozbicie Ceny Ofertowej”, które oznacza: arkusze ustalające
podział Ceny Kontraktowej na poszczególne zagregowane pozycje w ustalonych podziałach
branżowych.
Subklauzulą 1.1.4.13 WSU „Zasadniczy Przedmiar Robót Stałych (ZPRS)” stanowi
uszczegółowienie Wykazu Płatności zgodnie z postanowieniami Subklauzuli 14.4 Warunków
Szczególnych i służy do celów oszacowania wartości oraz zaawansowania Robót oraz nie
ma żadnego wpływu na Cenę Kontraktową należną na mocy Kontraktu. ZPRS należy
wykonać w formie uzgodnionej z Inżynierem i Zamawiającym. Zasadniczy Przedmiar Robót
Stałych sporządzany jest w oparciu o Rozbicie Ceny Ofertowej.”,
Subklauzulą 14.6 WSU, Płatności będą dokonywane w następujący sposób:
a)
tam, gdzie pozycja w RCO jest wyceniona jako „kwota globalna”, płatność będzie
dokonywana po zakończeniu wykonania tej pozycji, chyba że Zamawiający zatwierdzi dla
szczególnych
pozycji
Płatność
odpowiadającą
procentowi
ukończenia
Robót
(„Uszczegółowienie RCOfertowej”), podlegającą poświadczeniu przez Inżyniera;
b)
tam, gdzie pozycja w RCO
jest wyceniona „za jednostkę”, płatność będzie dokonana
po wykonaniu każdej jednostki lub kilku jednostek zależnie od wystąpienia Wykonawcy, a w
przypadku zagregowanej pozycji będzie miała zastosowanie Subklauzula 14.1 (d) Warunków
Szczególnych. Przejściowe Świadectwo Płatności wraz z protokołami odbioru są podstawą
do wystawienia faktury przez Wykonawcę.
Wnioski:
Cena oferty brutto jest ceną ryczałtową i uwzględnia wszelkie koszty związane z
wykonaniem zamówienia, które można ustalić na podstawie opisu przedmiotu zamówienia
(PFU). Zamawiający wskazał, że wymaga złożenia RCO, czyli arkuszy kalkulacyjnych
ustalających podział ceny kontraktowej (ceny oferty) na poszczególne zagregowane pozycje
w ustalonych podziałach branżowych robót, zawierającego wycenę wszystkich pozycj. RCO
w toku realizacji umowy będzie podstawą do dokonywania rozliczeń. Tam gdzie w RCO jako
cenę pozycji podano cenę ryczałtową, płatność co do zasady będzie dokonywana po
wykonaniu tego zakresu.
Pozycje 2.3.3.1 oraz 2.1.8 RCO zgodnie z RCO stanowią „kwoty ryczałtowe”, więc
wykonawca powinien założyć zapłatę po wykonaniu/odbiorze tego zakresu. Zgodnie z
Umową, ZPRS nie jest podstawowym wykazem służącym do dokonywania zapłaty za
wykonanie i odebrane roboty.
na etapie badania oferty RCO jest podstawą do ustalenia, czy wycena Opcji 1, Opcji 2,
Opcji 3 oraz dokumentacji projektowej jest zgodna z zasadami narzuconymi przez
Zamawiającego. RCO może być pomocne dla przy ustaleniu, czy istotne części składowe
ceny oferty wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia ale powyższe
nie oznacza automatycznie, że każda pozycja RCO jest „istotną częścią składową” ceny
całkowitej w rozumieniu art. 224 ust. 1 Pzp. Brak jest uzasadnienia dla traktowania
pojedynczych pozycji w RCO jako „istotnych części składowych” tylko dlatego, że zostały
wyodrębnione. To, iż Zamawiający opisał w RCO elementy przedmiotu zamówienia, których
wykonania wymaga, nie zmienia faktu, że są wśród nich zakresy o różnej wadze
cenotwórczej. Natomiast treść pkt 12.5 i 12.6 SWZ-IDW wyraźnie wskazuje, że za istotne
elementy składowe ceny brutto należy uznać ceny dla zakresu podstawowego, Opcji 1, Opcji
2, Opcji 3 i
prac projektowych. Zamawiający dał temu wyraz jasno w SWZ.
Do zbieżnych wniosków prowadzi analiza funkcjonalności i rzeczowej istotności
kwestionowanych przez Odwołującego.
Żadna z wyodrębnionych prac: dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk na stacji Syców
oraz wzmocnienie podtorza, samodzielnie nie jest w stanie funkcjonować jako kluczowa dla
wykonania zakresu zamówienia.
W
przypadku dostawy, montażu zewnętrznych urządzeń srk na stacji Syców, docelowe
urządzenia zewnętrzne będą zabudowane w końcowej fazie projektu. Ich działanie jest ściśle
uzależnione od zabudowanych urządzeń wewnętrznych. Nie ma możliwości, aby z
funkcjonalnego punktu widzenia uruchomić same urządzenia zewnętrzne bez przygotowania
wewnętrznych. Komisyjne Odbiory urządzeń srk odbywające się w terenie wymagają
kompatybilnego działania równocześnie warstwy zewnętrznych i wewnętrznych urządzeń
srk. Oznacza to, że kwestionowany przez Odwołującego zakres samodzielnie nie stanowi
istotnego elementu składowego.
N
ależy zauważyć, że Odwołujący wskazuje na to, iż system srk ma istotne znaczenie
realizacyjne. S
ystem srk to zespół różnych współdziałających ze sobą urządzeń.
Przedstawiono
ujęcie cenowe „systemu srk” na stacji Syców wg RCO (w porównaniu do
wybranych ofert wykonawców):
Zabudowa nowych urządzeń srk wraz ze zdalnym sterowaniem w stacji Syców
Suma Pozycji RCO (2.3.3.1-2.3.3.7) - 6 727 969,90, 6 429 086,52, 4 596 357,23
zł
Oferta Przystępującego zawiera najwyższą cenę z przedstawionych powyżej za wykonanie
pełnego zakresu prac srk na stacji Syców. Jest wyższa także od oferty Odwołującego.
Podobnie należy traktować prace związane ze wzmocnieniem podtorza, które same w sobie
nie stanowią istotnej części składowej ceny. Wyodrębnienie poz. 2.8.1 RCO potwierdza, iż
jest to element ceny oferty, natomiast nie przesądza o istotności tej części składowej.
Reasumując żadna z kwestionowanych przez Odwołującego pozycji nie stanowi istotnej
części składowej ceny oferty; nie oddziałują one w sposób kluczowy na wartość ceny oferty.
Okoliczność, iż są one niższe od wartości, które podaje Odwołujący może co najwyżej
świadczyć o tym, iż Przystępujący ma lepsze indywidualne właściwości związane z wyceną
robót, w tym zasoby własne i pozycje negocjacyjne.
Dostawa, montaż zewnętrznych urządzeń srk
Przystępujący podkreśla, że w ramach wyjaśnień rażąco niskiej ceny udowodnił
Zamawiającemu, iż cena przewidziana w poz. 2.3.3.1 RCO jest ceną rynkową. Przedstawił w
ofertę znanego i renomowanego podmiotu, która została opracowania dla przedmiotowego
zamówienia. Nie ma żadnych przekonujących argumentów, które mogłyby podważyć
prawidłowość dokonanej przez podwykonawcę wyceny.
Dowód: Wyjaśnienia Przystępującego z dni 23 czerwca 2023 r. (załącznik 18) oraz 21 lipca
2023 r. (załączniki II-1b i II-1c) – załącznik do protokołu Postępowania
Wzmocnienie podtorza .
N
ależy podkreślić, że sformułowanie zarzutu rażąco niskiej ceny nie polega tylko na
wskazaniu niektórych pozycji z kosztorysu ofertowego przeciwnika i porównaniu ich z własną
ofertą. Odwołujący powinien wykazać, że obiektywnie dana istotna cena jednostkowa nie
spełnia podstawowych wymogów realności. Oznacza to obowiązek opisania w sposób
konkretny okoliczności, które powinny budzić wątpliwości Zamawiającego. Za
niewystarczające należy uznać więc budowanie Zarzutu 1 w zakresie „Wzmocnienia
podtorza” na tym, iż Odwołujący sam przyjął za ten zakres cenę wyższą. Nie jest możliwe
skonstruowanie skutecznego zarzutu w oparciu jedynie o subiektywne przekonanie
Odwołującego co do rzeczywistości. KIO nie orzeka bowiem na podstawie przekonania
stron.
Ponadto, w odniesieniu do zastrzeżenia Odwołującego, co do przedstawienia na rozprawie
dowodów w zakresie rzekomo rażąco niskiej ceny, należy podkreślić, że - co prawda art. 535
Pzp pozwala na przedstawianie dowodów na poparcie swoich twierdzeń lub odparcie
twierdzeń strony przeciwnej, aż do zamknięcia rozprawy - to jednak nie można tracić z pola
widzenia istotnej zasady postępowania przed KIO, zasady szybkości postępowania. Należy
zatem poddać ocenie także przyczyny złożenia wniosku dowodowego dopiero na rozprawie,
a w nie w terminie wcześniejszym.”. Tak samo należy ocenić sytuację, gdy wniosek
dowodowy został sformułowany w odwołaniu ale wraz z odwołaniem nie zostały
przedstawione żadne dowody w tym zakresie. Izba odmawia przeprowadzenia
wnioskowanych dowodów, jeżeli fakty będące ich przedmiotem zostały już stwierdzone
innymi dowodami lub gdy zostały powołane jedynie dla zwłoki. KIO winna zatem odmówić
przeprowadzania dowodów, o których wykonawca wiedział już na etapie składania
odwołania, ale ich nie załączył.
Przystępujący wskazuje, iż przy wycenie robót wzmocnienia podtorza opierał się na danych
PFU (m.in. pkt 3.7.2), Raportu z badań geotechnicznych dotyczący wstępnej oceny
warunków gruntowo – wodnych toru nr 1 linii kolejowej nr 181 od km 103+300 do km
148+000 (Kępno - Oleśnica), oraz wyjaśnieniach do SWZ, w tym odp. na pytania 83, 84,
Generalnie wzmocnienie
podtorza jest zakładane na odcinkach wskazanych w PFU i taką
sumaryczną długość należy przyjąć do wyceny. Zamawiający wskazał, że przewiduje przede
wszystkim wzmocnienie podtorza przez zabudowę warstw wzmacniająco-ochronnych i
pokryć ochronnych (wzmocnienie podtorza warstwą ochronna), np. geowłókniną oraz
dopuścił wykorzystanie w tym celu tłucznia, materiału istniejącego w torach.
Wykonawca przedstawił w ramach wyjaśnień rażąco niskiej ceny wycenę własną oraz ofertę
podwykonawcy. Zamawiający nie miał wątpliwości, że wykonanie robót w tych warunkach
jest możliwe za zaoferowaną cenę.
Reasumując, Odwołujący nie wykazał, że kwestionowane pozycje RCO obejmują istotne
części przedmiotowego zamówienia, które mogą mieć wpływ na przyjęcie, że całościowa
cena oferty jest rażąco niska. Odwołujący nie wykazał również jaki jest wpływ
kwestionowanych przez niego pozycji na prawidłowość wykonania całego zamówienia oraz,
że Przystępujący nie jest w stanie wykonać całego przedmiotu zamówienia za cenę
określoną w ofercie.
[Zarzut 2
– Niezgodność oferty Przystępującego z SWZ]
Odwołujący stwierdza, iż w zakresie dotyczącym poz. 2.3.3.1 RCO, Przystępujący oferuje
wykonanie zamówienia niezgodnie z SWZ, przez nieuwzględnienie „szeregu kosztownych
elementów i urządzeń służących do srk”, zatem oferta winna zostać odrzucona (art. 226 ust.
1 pkt 5 Pzp).
Z
amawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia.
Niezgodność taka polega na niezgodności zobowiązania wykonawcy w ofercie ze
świadczeniem, którego wymaga Zamawiający i które opisał w dokumentach zamówienia.
Aby zastosować tę podstawę musi być możliwe uchwycenie, na czym konkretnie
niezgodność polega z konkretnie postanowieniami SWZ. Odrzuceniu podlega zatem
wyłącznie oferta, której treść jasno wskazuje, że świadczenie oferowane jest niezgodne z
SWZ w sposób zasadniczy i nieusuwalny.
Odwołujący powinien jednoznacznie wskazać, w jakim zakresie oferta jest niezgodna z
warunkami zamówienia, a nie wywodzić ten fakt jedynie z racji rażąco niskiej stawki za
realizację określonej pozycji. Odwołujący całą argumentację opiera na wysokości kwoty poz.
2.3.3.1 RCO. Nie sposób przyjąć, że tylko na podstawie tych danych można wykazać
niezgodność oferty z warunkami zamówienia. Odwołujący w ramach Zarzutu 2 przedstawia
wątpliwości, ale nie wskazuje jednoznacznie z jakimi warunkami zamówienia oferta jest
niezgodna, jakich elementów Przystępujący nie wycenił lub w jakim zakresie poczynił błędne
założenia.
Tymczasem z żadnego elementu oferty PNiUIK nie wynika, iż zamierza on realizować
zamówienia niezgodnie założeniami SWZ. Przy tym Zamawiający nie zażądał, aby
wykonawcy przedstawili w ofertach jakikolwiek opis/koncepcję wykonywania robót, w
szczególności w zakresie dostawy i montażu urządzeń zewnętrznych srk na stacji Syców. W
konsekwencji kluczowe znaczenie mają oświadczenia złożone w ofercie odnoszące się do
wykonania zamówienia. PNiUIK złożył w ofercie (załącznik nr 1- Formularz ofertowy)
stosowne oświadczenia. Dowód: oferta – załącznik do protokołu Postępowania
W
wyjaśnieniach ceny z dnia 23.06.2023 r., Przystępujący także podkreślał, że „Oferta
zawiera wszystkie elementy przedstawione przez Zamawiającego w dokumentacji
przetargowej, a cena zawiera wszystkie związane z tym koszty.”. Ze szczegółowych
wyjaśnień nie wynika natomiast zamiar wykonania zamówienia w sposób niezgodny z
warunkami zamówienia.
Reasumując Zarzut 2, uznać należy za niewykazany. Argumentacja Odwołującego
sprowadza się do przedstawienia niskiej ceny w kwestionowanej przez niego pozycji RCO.
Przystępujący od początku oferował wykonanie zamówienia zgodnie z warunkami.
[Zarzut 3
– wielokrotne wzywanie do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny]
Odwołujący stwierdza, że Zamawiający nie powinien wzywać PNiUIK do wyjaśnień w
zakresie rnc
więcej niż jeden raz, gdyż po otrzymaniu pierwszych wyjaśnień przedłożonych
przez PNiUIK, Zamawiający powinien był dojść do wniosku, że PNiUIK nie udowodnił, iż
zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
Z
arzut odnosi się wyłącznie do kwestii oceny poprawności przeprowadzenia procedury
wyjaśnień, w kontekście liczby wezwań wykonawcy, oraz domniemanego braku obalenia
podejrzenia rażąco niskiej ceny na to, iż – wg Odwołującego- oceniane przez
Zamawiającego winny być wyłącznie wyjaśnienia z 23 czerwca 2023 r. (bez kolejnych
odpowiedzi). Odwołujący stoi na stanowisku, iż wyjaśnienia te nie są szczegółowe.
P
rzepisy ustawy Pzp nie ustalają liczby wezwań do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny,
które mogą zostać przekazane wykonawcy. Brak jest przeszkód do ponownego wezwania
wykonawcy do złożenia wyjaśnień, jeśli pierwotne wyjaśnienia wykonawcy nie rozwiały
wątpliwości zamawiającego lub gdy istnieje w danym zakresie potrzeba uzyskania bardziej
szczegółowych wyjaśnień albo gdy wezwanie zamawiającego miało charakter na tyle ogólny,
że nie można z jego treści wyczytać, które elementy kalkulacyjne budziły wątpliwości
zamawiającego. Mogą również zdarzyć się sytuacje, kiedy bardziej szczegółowe
wyjaśnienia okażą się konieczne także w przypadku wezwania szczegółowego.
Generalnym ograniczeniem dla kolejnych wezwań wykonawcy do wyjaśnień ceny oferty jest
sytuacja, gdy uprzednio złożone przez wykonawcę wyjaśnienia są ogólnikowe, lakoniczne, a
wykonawca nie podjął nawet próby udowodnienia, że skalkulowana przez niego cena jest
ceną realną oraz rynkową i gwarantuje prawidłową realizację przedmiotu zamówienia. Zatem
w sytuacji gdy wykonawca nie dołoży należytej staranności przy składaniu wyjaśnień, nie
przedstawił żadnych dowodów na poparcie wysokości ceny, to brak jest obowiązku
ponownego wzywania wykonawcy do złożenia wyjaśnień w tym zakresie.
R
ygor dowodowy, który ustawa nakłada na wykonawcę w przypadku wezwania go nie
oznacza konieczności składania ściśle określonego katalogu dowodów w każdym przypadku
oraz odniesienia się do wszystkich zagadnień wskazanych przykładowo w ustawie Pzp.
N
ależy podkreślić, że Zamawiający miał prawo - i czynił to zgodnie z art. 224 Pzp- do
kilkukrotnego wzywania PNiUIK do wyjaśnień i dowodów w zakresie rnc. Przystępujący
przekazywał wyjaśnienia w terminach wyznaczonych (lub przedłużanych).
Przystępujący został wezwany do wyjaśnień 6 czerwca („Wezwanie 1”), 7 lipca ( „Wezwanie
2”) i 22 sierpnia 2023 r. („Wezwanie 3”).
Wezwanie 1 zostało sformułowano w sposób ogólny, w oparciu na literalnym brzmieniu
przepisu. Zamawiający wskazał, że wymaga złożenia „szczegółowych”, „merytorycznych”
wyjaśnień oraz dowodów w zakresie wyliczenia ceny za realizację zamówienia. Wezwanie 1
nie określało ani sposobu, ani konkretnego zakresu przedstawienia informacji odnośnie ceny.
Zamawiający nie poinformował PNiUIK, jakie elementy oferty budzą wątpliwości co do
ewentualnego rażącego zaniżenia oferty. Dowód: Wezwanie 1
Przystępujący złożył szczegółowe wyjaśnienia, poparł je dowodami, ale w ocenie
Zamawiającego niektóre elementy wyjaśnień, co do kosztów, czy założeń kalkulacyjnych
wymagały innego przedstawienia i w konsekwencji dalszego uzasadnienia. Z tego powodu,
d
opiero w Wezwaniu 2, Zamawiający sformułował oczekiwanie dotyczące przedstawienia
określonych kosztów, co najmniej w stopniu szczegółowości wskazanym w RCO tj. dla
każdej pozycji osobno, a ponadto wskazał, że tam gdzie PNiUIK opiera się na ofertach
podwykonawczych przedstawionych na dowód należytej wyceny, to również te oferty
powinny odpowiadać swoją szczegółowością RCO. Pozostałe elementy wezwania odnosiły
się do innego, niż przyjęty przez Przystępującego, sposobu przedstawienia wyceny oraz
dowodów w tym zakresie. W wyroku KIO 834/1 Izba wprost wskazała, że „Fakt, iż dokonany
przez wykonawcę podział prac przewidzianych do wykonania nie pokrywa się z podziałem
prac w dokumentacji projektowej czy też innym podziałem w dokumentacji przetargowej nie
przesądza o wadliwości jego sporządzenia, a w konsekwencji także o tym, że cena z niego
wynikająca jest rażąco niską. Wykonawca ma przedstawić składniki zaoferowanej ceny oraz
sposób kalkulacji, nie można uznać, że był zobligowany do sporządzenia i przedstawienia
kalkulacji w formie odzwierciedlającej podział wskazany w dokumentacji przetargowej.”.
W odniesieniu do przedstawionych
dowodów PNiUIK w celu wykazania braku rażąco niskiej
cen, że dowody takie zostały złożone już w odpowiedzi na Wezwanie 1. Jednocześnie rygor
dowodowy, nie oznacza konieczności składania ściśle określonego katalogu dowodów w
każdym przypadku oraz odniesienia się do wszystkich zagadnień wskazanych przykładowo
w ustawie. W
Wezwaniu 1 Zamawiający nie domagał się przedłożenia konkretnych
dowodów na potwierdzenie sposobu skalkulowania ceny. Nic nie stało na przeszkodzie, aby
wykonawca udowodnił brak rnc dowodami, które jego zdaniem uzasadniają przyjętą wycenę.
W Wezwaniu 2, po analizie wyjaśnień, Zamawiający wskazał konkretnie oczekiwania
względem informacji i w jakim zakresie – w odniesieniu do jakich konkretnie branż - należy
złożyć dodatkowe wyjaśnienia. Odwołujący zadośćuczynił temu obowiązkowi.
W odniesieniu do Wezwania 3, gdzie Zamawiający dostrzegł niewłaściwie załączony
załącznik, należy podkreślić dwie kwestie.
Po pierwsze, już z oferty podwykonawcy złożonej z wyjaśnieniami na Wezwanie 1 wynika,
jaki zakres prac jest nią objęty w odniesieniu do RCO Przystępującego oraz jaka jest kwota
założona przed podwykonawcę na wykonanie tego zakresu.
- Poz. 1, 2, 3 i 4 oferty podwykonawcy
– poz. 2.2.1 RCO, poz. 2.2.2 RCO, poz. 2.2.4 RCO i
poz. 2.2.3 RCO.
Przekazany w wyniku Wezwania 3 dokument nie odnosił się więc do udowodnienia ceny w
nowym zakresie. Wycena pozycji RCO objętych ofertą podwykonawcy została przekazana
już w ramach wyjaśnień z dnia 23 czerwca 2023 r.
Po drugie, wyjaśnienia nie są jedynie czysto formalnym elementem procedury udzielania
zamówienia, lecz służą do uzyskania informacji, czy cena jest realna. W przypadku oferty
PNiUIK powyższe zostało wykazane przed Wezwaniem 3. Trudno popierać zarzut, jakoby
omyłka, która została szybko usunięta, miała stanowić podstawę odrzucenia oferty. Należy
zaznaczyć, że formalizm postępowania nie jest ani nadrzędną wartością, ani celem samym
w sobie, dlatego nie może wypaczać sensu wszczęcia postępowania o udzielenie
zamówienia, którym jest wybór wykonawcy dającego rękojmię należy tego wykonania
zamówienia.
Na zakończenie, że decyzja zamawiającego, czy wykonawca złożył wystarczające
wyjaśnienia, jest autonomiczną oceną zamawiającego, który ocenia otrzymane informacje.
Cytowane przez Odwołującego Wezwania nie wskazują na brak wywiązania się z obowiązku
złożenia wyjaśnień dotyczących rnc, lecz na konkretne wątpliwości Zamawiającego.
A
naliza treści Wezwań 1-3 oraz złożonych wyjaśnień i dowodów w zakresie rnc, potwierdza,
iż Zamawiający miał prawo i obowiązek wyjaśniania oferty przez skierowanie do niego 3
wezwań i uwzględnienia odpowiedzi w tym zakresie. Odwołujący tendencyjnie interpretuje
treść Wezwań 1-3 oraz wyjaśnień, wyłącznie w celu wsparcia z góry postawionej tezy, jakoby
wyjaśnienia PNiUIK złożone na Wezwanie 1 był lakoniczne, ogólne i nieudowodnione do
tego stopnia, że brak było podstaw do prowadzenia dalszych wyjaśnień w tym zakresie, a
oferta Przystępującego powinna podlegać odrzuceniu. Przystępujący udzielił rzetelnych
wyjaśnień znajdujących oparcie w załączonych dowodach. Z tego powodu wnioski
Odwołującego nie mają żadnego przekonującego oparcia w stanie faktycznym sprawy.
Odwołujący nie wskazał żadnych przekonujących argumentów mających przesądzić o tym,
że wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny faktycznie są sporządzone w sposób
nakazujący uznanie, iż Przystępujący nie udowodnił, iż jego oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny.
W przedmiotowym stanie faktycznym brak jest podstaw do odrzucenia oferty, Przystępujący
udowodnił, iż cena jego oferty nie jest rażąco niska, a prowadzony przez Zamawiającego
proces wyjaśnień był zgodny z ustawą.
[Zarzut 4
– zakres podwykonawstwa]
Odwołujący podnosi, że PNiUIK wskazał w ofercie, iż powierzy wykonanie całości
przedmiotu zamówienia podwykonawcom, podczas gdy jest to niedopuszczalne i powinno
prowadzić do odrzucenia oferty PNiUIK jako niezgodnej z ustawą. Wnioski Odwołujący
wyprowadza z Formularza ofertowego, w którym PNiUIK, oprócz szczegółowo wymienionych
branż, które planuje realizować za pośrednictwem podwykonawców, wskazał także „Roboty
pozostałe”. To sformułowanie – zdaniem Odwołującego – przesądza o zamiarze powierzenia
przez Przystępującego 100% zamówienia podwykonawcom.
Zgodnie z art. 462 ust. 1 Pzp, wykonawca może powierzyć wykonanie części zamówienia
podwykonawcy. Wskazany przepis jest
powtórzeniem art. 36a ust. 1 ustawy Pzp z 2004 r. Na
jego gruncie opinię dopuszczającą powierzenie całości realizacji zamówienia
podwykonawcom przedstawił UZP, wskazując, że wykładni przepisu należy dokonywać
łącznie z art. 36a ust. 2 ustawy Pzp z 2004 r. (odpowiednik obecnego art. 121 Pzp). W
drugim z ww. przepisów przewidziana została możliwość zastrzeżenia przez zamawiającego
obowiązku osobistego wykonania przez wykonawcę niektórych części zamówienia. Zdaniem
UZP, w sytuacji gdy zamawiający nie skorzysta z ww. uprawnienia, wykonawca będzie mógł
powierzyć wykonanie całości zamówienia podwykonawcy, podwykonawcom. Analogiczne
stanowisko wyra
ził przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu, w dnia 6 listopada 2018 r. (XI Ga
597/18), w którym stwierdził: „W świetle regulacji Pzp, jeżeli zamawiający nie skorzysta z
uprawnienia określonego w art. 36a ust. 2 Pzp, to wykonawca może powierzyć realizację
całości zamówienia publicznego innemu podmiotowi. W drugim z ww. przepisów
przewidziana została możliwość zastrzeżenia przez zamawiającego obowiązku osobistego
wykonania przez wykonawcę niektórych części zamówienia. A zatem, w sytuacji, gdy
zamawiający nic skorzysta z ww. uprawnienia, wykonawca będzie mógł powierzyć
wykonanie całości zamówienia podwykonawcy. Tym samym powierzenie podwykonawcy
nawet całości przedmiotu zamówienia nie będzie mogło być uznane za naruszenie zasady
pzp
, zakazującej zmian podmiotowych. Wykonawca ponosi pełną odpowiedzialność za
realizację zamówienia (art. 474 kc). Zamawiający, jako podmiot prowadzący postępowanie o
udzielenie zamówienia, dla skutecznego skorzystania z uprawnienia do żądania osobistego
wykonania określonych elementów (części) zamówienia, jest zobligowany do
wyeksponowania w dokumentacji przetargowej (w
treści siwz), które elementy zamówienia
(objęte obowiązkiem osobistego wykonania) są przez niego definiowane jako kluczowe w
rozumieniu art. 36a ust. 2 pkt 1 Pzp”..
Odpowiednio do art. 462 ust. 2 ustawy Pzp, zamawiający może żądać wskazania przez
wykonawcę w ofercie, części zamówienia, których wykonanie zamierza powierzyć
podwykonawcom, oraz podania nazw ewentualnych podwykonawców, jeżeli są już znani
Brzmienie przepisu wprowadzające fakultatywne wymaganie żądania o części zamówienia,
których wykonanie wykonawca zamierza powierzyć podwykonawcom, przesądza o jego
informacyjnym charakterze. W szczególności, gdy Zamawiający nie ograniczy zakresu
podwykonawstwa, to informacja o zamiarze powierzenia prac podwykonawcy nie jest objęta
zakresem treści oferty i nie przekłada się na treść przyszłego zobowiązania. Podanie
zakresu prac, które będą wykonane przez podwykonawcę ma charakter informacyjny.
W
arto wskazać, że w przypadku ewentualnych wątpliwości co do informacji o zakresie
zadania przewidzianego do powierzenia podwykonawcom, zamawiający ma możliwość
skorzystania z instytucji wyjaśnień z art. 223 ust. 1 Pzp (gdy informacje te stanowią treść
oferty) lub w art. 128 ust. 4 ustawy Pzp (gdy informacje te stanowią element JEDZ).
T
rzeba podkreślić, że Zamawiający w pkt 14 SWZ-IDW oraz w Subklauzuli 4.4 SWZ-WU nie
ograniczył możliwości realizacji zamówienia za pośrednictwem podwykonawców, nie
ustanowiono zakazu realizacji całego zamówienia za pośrednictwem podwykonawców.
Niezależnie od powyższych wywodów, należy podkreślić, że Przystępujący wcale nie
zamierza powierzyć podwykonawcom realizacji 100% zakresu zamówienia. Zakresy opisane
przez Przystępującego jako te, które planuje powierzyć podwykonawcom są dość ogólne i
należy je czytać łącznie z innymi dokumentami złożonymi w Postępowaniu. Wówczas jasne
staje się to, że intencją PNiUIK nie jest wykonane zamówienia wyłącznie przy udziale
podwykonawców, bowiem on sam będzie zaangażowany w realizację robót. Określenie
„Roboty pozostałe” podane w informacji o zamiarze powierzenia podwykonawcom prac,
odnosi się do zakresu wskazanego w RCO jako „Roboty pozostałe” (poz. 3) RCO, nie zaś
do wszelkiego rodzaju robót nie wymienionych w tej informacji.
Na osobistą realizację zamówienia Przystępujący wskazywał także w wyjaśnieniach rnc z
dnia 23 czerwca 2023 r., gdzie PNiUIK wskazał, że zamierza osobiście wykonać część
przedmiotu zamówienia tj.:
„4. Wykonawca posiada w swoich zasobach główne kompetencje dla realizacji tego typu
robót, to jest w szczególności siły własne do prowadzenia prac torowych i podtorzowych,
robót branży energetycznej, robót branży automatyki i telekomunikacji, robót branży obiekty
inżynieryjne, co pozwoliło Wykonawcy na ograniczenie kosztów związanych z
wykorzystaniem zasobów podmiotów trzecich w zakresie powyższych branż.
Wykonawca dysponuje bogatą bazą specjalistycznego sprzętu zarówno do robót torowych
w tym oczyszczarki tłucznia, podbijarki samo niwelujące tor, podbijarki rozjazdowe, profilarki,
dynamiczny stabilizator toru, pełne wahadła do przewozu szyn, podkładów i tłucznia jak i
inżynieryjnych – specjalistyczne dźwigi, koparki oraz sieci trakcyjnej pociąg sieciowy,
montażowy, palownice, co pozwoliło Wykonawcy na ograniczenie kosztów związanych z
wykorzystaniem sprzętu na potrzeby realizacji zadania objętego Postępowaniem.
6. Wykonawca dysponuje odpowiednimi zasobami wykwalifikowanej kadry kierowniczej jak i
wykonawczej, co pozwoliło Wykonawcy na ograniczenie liczby pracowników podmiotów
zewnętrznych i co umożliwia optymalizację wykorzystania zasobów ludzkich.”.
oraz „Na potwierdzenie powyższego w załączeniu przedkładamy tabelę przedstawiającą
wynagrodzenie pracowników produkcyjnych (zatrudnionych na podstawie umów o pracę) w
Spółce PNUIK, którzy zgodnie z założeniami Wykonawcy zostaną zaangażowani w
realizację zamówienia, jeżeli w wyniku rozstrzygnięcia to Wykonawca zawrze umowę z
Zamawiającym.”.
Dowód: Wyjaśnienia Przystępującego z dnia 23 czerwca 2023 r.
Powyższe znajduje także potwierdzenie Wykazie osób skierowanych do realizacji
Zamówienia, gdzie dwie osoby z kluczowego personelu ujęte na poz. 1 i poz. 2 (kierownik
budowy, kierownik robót) stanowią zasób własny Przystępującego - umowy o pracę.
Wobec tego Odwołujący wyprowadził nieprawidłowe wnioski z informacji o zamiarze
powierzenia realizacji zamówienia podwykonawcom. Przystępujący przewiduje, że będzie
realizował prace przy udziale podwykonawców, ale nie powierzy im 100% zakresu
zamówienia. Będzie osobiście uczestniczył w wykonaniu robót. Ewentualne wątpliwości
mógłby wyjaśnić w trybie przewidzianym ustawą Pzp – jako wyjaśnienie treści JEDZ lub
oferty.
P
onadto Zamawiający nie ograniczył możliwości realizacji zamówienia przy udziale
podwykonawców, co oznacza względną swobodę wykonawców przy planowaniu realizacji
zamówienia z udziałem podwykonawców. Żaden przepis ustawy Pzp nie zabrania wykonania
całości zamówienia przy udziale podwykonawców.
Brak jest zatem okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających odrzucenie oferty
PNiUIK ze względu na niezgodność oferty z przepisami ustawy (art. 226 ust. 1 pkt. 3) ustawy
Pzp).
[Zarzut 6
– pozorność udziału Kombud S.A. w wykonaniu zamówienia]
W Zarzucie 6, Odwołujący stawia tezę jakoby Przystępujący przedstawił informacje
wprowadzające w błąd Zamawiającego, tj. wskazał Kombud S.A. jako podmiot
udostępniający zasoby i jednocześnie podwykonawcę w zakresie robót w branży srk jedynie
dla pozoru, w celu wykazania spełniania warunku udziału w Postępowaniu, podczas gdy z
wyjaśnień rnc PNiUIK wynika, że w rzeczywistości roboty te zamierza powierzyć innemu
podwykonawcy
– podmiotowi, który nie został poddany procedurze weryfikacji pod względem
spełniania warunków udziału w Postępowaniu. W ocenie Odwołującego powyższe wypełnia
przesłankę wykluczenia z postępowania z art. 109 ust. 1 pkt 8) i 10) ustawy Pzp.
T
rzeba podkreślić, że zarzut został oparty wyłącznie na przypuszczeniach Odwołującego,
które nie mają żadnego oparcia w stanie faktycznym sprawy.
Zgodnie z art. 118 ust. 1-
3 Pzp wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków
udziału lub kryteriów selekcji, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego
zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych lub
sytuacji finansowej lub ekonomicznej podmiotów udostępniających zasoby. W odniesieniu do
warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia
wykonawcy mogą polegać na zdolnościach podmiotów udostępniających zasoby, jeśli
podmioty te wykonają roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są
wymagane. Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji podmiotów
udostępniających zasoby, składa, wraz z ofertą, zobowiązanie podmiotu udostępniającego
zasoby do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji danego
zamówienia lub inny podmiotowy środek dowodowy potwierdzający, że wykonawca
realizując zamówienie, będzie dysponował niezbędnymi zasobami tych podmiotów.
Dysponowanie zasobami innego podmiotu ma wynikać z przedstawionych dowodów. Na
podstawie dokumentów przedstawionych w celu potwierdzenia rzeczywistego dostępu do
zasobów innego podmiotu, zamawiający musi mieć możliwość jednoznacznego
potwierdzenia, że określony zasób innego podmiotu zostanie realnie udostępniony. Z treści
złożonego zobowiązania podmiotu trzeciego, zamawiający ustala, czy wykonawca przy
wykazywaniu zdolności do realizacji zamówienia innego podmiotu, będzie realnie
uprawniony do korzystania z tych niezbędnych zasobów w czasie realizacji zamówienia.
Zgodnie z pkt 8.6.1 lit. c) SWZ-
IDW, w celu wykazania spełniania warunków udziału w
wykonawca musiał potwierdzić, iż wykonał: roboty budowlane polegające na Budowie lub
Przebudowie
co
najmniej
(jednego)
systemu
stacyjnych,
scentralizowanych
komputerowych urządzeń srk.
Przystępujący w ofercie wskazał, że w celu spełnienia ww. warunku udziału w Postępowaniu
korzysta z zasobów podmiotu trzeciego – Kombud S.A. i załączył wymagane w SWZ-IDW
oświadczenia i dokumenty, w tym m.in. zobowiązanie Kombud S.A. do udostępnienia
zasobów niezbędnych do realizacji zamówienia, w tym zobowiązanie Kombud S.A. do
uczestnictwa w realizacji zamówienia poprzez doradztwo techniczne i zawodowe oraz
podwykonawstwo w zakresie robót polegających na /…/. Nie ma zatem podstaw, aby
stwierdzić, że zobowiązanie Kombud S.A. w wykonaniu zamówienia nie ma charakteru
realnego, lub c
zynność Przystępującego. Dowód: oferta Przystępującego, w tym
zobowiązanie Kombud S.A.
Pod pojęciem „informacje wprowadzające w błąd zamawiającego", należy rozumieć takie
informacje, które pozostają w sprzeczności z istniejącym stanem faktycznym jako informacje
nieprawdziwe, niezgodne z rzeczywistością, a których podanie przez wykonawcę skutkuje
mylnym przekonaniem zamawiającego co do istniejącej rzeczywistości.
Skoro PNiUIK przekazał dokumenty, zobowiązania, z których jednoznacznie wynika, iż
będzie mógł realizować zamówienie mając dostęp do zasobów Kombud S.A. i Kombud S.A.
złożył w tym zakresie jasną deklarację, to nie ma podstaw przyjęcia, iż oświadczenia są
nieprawdziwe lub stanowią informacje wprowadzające w błąd Zamawiającego.
Odnosząc się do pozostałych wywodów Odwołującego należy także wskazać, że:
oceniając wyjaśnienia ceny przez pryzmat treści oferty należy również mieć na względzie
cel, jaki przyświeca składaniu takich wyjaśnień oraz konieczność złożenia dowodów. Celem
tym jest uprawdopodobnienie zaoferowanej ceny, wykazanie, że jest ona realna i umożliwia
należyte wykonanie zamówienia. W tym celu wykonawcy niejednokrotnie jako dowody
składają oferty podwykonawców. Fakt pozyskania ofert potencjalnych podwykonawców i
przedstawienie ich w celu uprawdopodobnienia zaoferowanej ceny nie niweczy
oświadczenia o podwykonawstwie złożonego w ofercie. Przedstawianie ofert
podwykonawczych w ramach wyjaśnień rnc ceny służy zatem wykazaniu realności ceny i
nie oznacza automatycznie zamiaru zmiany treści oferty co do deklaracji udziału
podwykonawców/podmiotów trzecich. W wyjaśnieniach dotyczących ceny PNiUIK, brak jest
oświadczeń sprzecznych z oświadczeniem złożonym wraz z ofertą odnoszącym się do
podmiotu trzeciego, więc nie ma podstaw do stwierdzenia, że Przystępujący posłużył się
zobowiązaniem Kombud S.A. tylko dla pozoru.
Przystępujący spełnia warunki udziału w Postępowaniu i w przypadku Kombud S.A.
przedstawił dowody potwierdzające, że ma zagwarantowany realny dostęp do zasobów tego
podmiotu przy wykonywaniu zamówienia, ale - z ostrożności wskazuje także na to, iż -
zgodnie z art. 123 Pzp wykonawca nie może powołać się na własne doświadczenie w
ofercie, a następnie dokonać po upływie terminu składania ofert zmiany na doświadczenie
podmiotu udostępniającego zasoby. Natomiast zmiana podmiotu trzeciego jest możliwa.
Przepisy Pzp nie zabraniają rezygnacji z korzystania z uprzednio zgłoszonego podmiotu
trzeciego. Ar
t. 123 Pzp stanowi jedynie, że wykonawca nie może powołać się na własne
doświadczenie w ofercie, a następnie dokonać po upływie terminu składania ofert zmiany na
doświadczenie podmiotu udostępniającego zasoby. Potwierdziła to KIO w wyroku KIO
3570/21, w którym Izba wskazała: „Przepisy p.z.p. nie zabraniają wykonawcy rezygnacji z
korzystania z uprzednio zgłoszonego na etapie składania ofert podmiotu trzeciego w toku
postępowania i ostatecznie powołania się na własne doświadczenie w celu wykazania
warunku udziału w postępowaniu. Art. 123 p.z.p. stanowi jedynie, że wykonawca nie może
powołać się na własne doświadczenie w ofercie, a następnie dokonać po upływie terminu
składania ofert zmiany na doświadczenie podmiotu udostępniającego zasoby. Ponadto,
skoro wykonawca ma możliwość zamiany (zastąpienia) podmiotu na zasoby, którego
powoływał się na etapie badania i oceny oferty na inny podmiot, to uznać należy, że może w
ogóle zrezygnować z korzystania z zasobów podmiotów trzecich. Takie działanie może mieć
miejsce zwłaszcza w przypadku, gdy po upływie terminu składania ofert, wykonawca zacznie
sam spełniać dany warunek dotyczący doświadczenia, postawiony przez zamawiającego.
Należy podzielić także stanowisko, wskazujące na możliwość samodzielnej zmiany podmiotu
trzeciego na zasób własny bez uprzedniego wezwania zamawiającego.”.
Podobnie ustawa Pzp dopuszcza możliwość zmiany podmiotu trzeciego na etapie realizacji
umowy (art. 642 ust. 7 Pzp). Postępowanie analogiczne przewidziano w Subklauzuli 4.4
SWZ.
Reasumując, PNiUIK ma zagwarantowany realne udostępnienie zasobów Kombud S.A. na
potrzeby zamówienia i nie jest ono pozorne. Brak podstaw do przyjęcia, iż Przystępujący nie
zamierza powierzyć Kombud S.A. wykonania części zamówienia.
Wobec powyższego Odwołujący nie wykazał, iż w Postępowaniu PNiUIK przedstawił
informacje wprowadzające w błąd, które winny skutkować wykluczeniem go.
[Zarzut 7
– tajemnica przedsiębiorstwa]
W Zarzucie 7, Odwołujący wskazuje, iż wyjaśnienia Przystępującego składane w ramach rnc
zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa winny zostać ujawnione przez Zamawiającego,
gdyż PNiUIK nie wykazał prawidłowo, że stanowią one tajemnicę przedsiębiorstwa, w
szczególności, że mają one dla niego wartość gospodarczą oraz przedsięwziął działania
mające na celu utrzymanie tych informacji w poufności.
Pojęcie tajemnicy przedsiębiorstwa definiuje art. 11 ust. 2 znku, w świetle którego przez
tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne,
organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które
jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie
znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne
dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął,
przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.
Oznacza to, że dla uznania informacji za tajemnicę przedsiębiorstwa muszą być spełnione
następujące przesłanki:
muszą to być informacje posiadające wartość gospodarczą,
informacje jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze elementów nie są
powszechnie znane osobom zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo
dostępne dla takich osób,
uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu
należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.
Określone informacje posiadają wartość gospodarczą, jeżeli wpływają na wartość
przedsiębiorstwa w obrocie gospodarczym lub mają znaczenie gospodarcze. Ustawa nie
określa żadnej wartości minimalnej, jeśli chodzi o wartość gospodarczą informacji lub jej
znaczenie gospodarcze, aby mogły być one uznane za tajemnicę przedsiębiorstwa. Wartość
gospodarczą posiadają takie informacje, których ujawnienie obiektywnie ma realny albo
przynajmniej potencjalny wpływ na sytuację ekonomiczną wykonawcy, na kondycję
wykonawcy i jego pozycję rynkową. Zatem, wartość gospodarczą posiadają zarówno
informacje, które przysparzają firmie przychodów, jak i informacje, których ujawnienie może
narazić firmę na straty. Wartość gospodarczą posiadają także informacje, które same nie
posiadają wartości, ale nabierają jej w określonym zbiorze, zestawieniu.
Wskazanie "wartości gospodarczej" może przy tym przejawiać się zarówno poprzez podanie
kwoty, ale może też zostać zrealizowane przez wskazanie, jakie zyski generuje informacja
lub też jakie koszty zostaną zaoszczędzone. Warunkiem uznania danej informacji za
tajemnicę przedsiębiorstwa jest wykazanie, że informacja taka posiada realną wartość
gospodarczą.. Niekiedy niemożliwe jest wykazanie wartości finansowej zastrzeganych
informacji, jak np. w odniesieniu do listy kontrahentów wykonawcy, wówczas powinien
przedstawić jej znaczenie gospodarcze dla innych uczestników rynku, w szczególności dla
tych, którzy biorą udział w postępowaniu przetargowym. Nie jest istotne, czy omawiana
wartość gospodarcza jest wysoka, czy niska, ważne aby ta wartość gospodarcza istniała i
została wykazana w odniesieniu do każdej zastrzeganej informacji.
Podjęcie działań w celu zachowania poufności informacji ma prowadzić do sytuacji, w której
chroniona informacja nie może dotrzeć do wiadomości osób trzecich w normalnym toku
zdarzeń. Niezbędność działań wykonawcy powinna być oceniana z uwzględnieniem
charakteru zastrzeganych informacji, skali działalności i charakteru stosowanej polityki
bezpieczeństwa dotyczącej zasad ochrony informacji poufnych (w szczególności z
uwzględnieniem, czy spełnia ona wymagania określonych w tym zakresie powszechnie
stosowanych i znanych norm czy też ma charakter indywidualny — została przygotowana
jedynie na potrzeby wykonawcy z uwzględnieniem specyfiki jego funkcjonowania).
Przystępujący zastrzegł część wyjaśnień w zakresie rnc jako tajemnicę przedsiębiorstwa.
Utajniona część wyjaśnień obejmuje informacje na temat sposobu kalkulacji ceny, oferty
podwykonawcze, umowy ramowe, dane odnoszące się do negocjacji cenowych. Działając
zgodnie z art. 18 ust. 3b
zp, Przystępujący przekazał uzasadnienie tajemnicy
przedsiębiorstwa, w którym udowodnił podstawy uprawniające go do zastrzeżenia danych,
jako tajemnicy przedsiębiorstwa. Dowód: uzasadnienie tajemnicy w wyjaśnieniach z
23.06.2023 r.,
Z wyjaśnień wynika, iż informacje mają dla Przystępującego znaczenie gospodarcze oraz, że
są utrzymywane w poufności. Wyjaśnienia są merytoryczne, konkretne oraz obszerne (7 s.
bez załączników). Z tego względu PNiUIK odstępuje od ich przytaczania .
Niemniej jednak PNiUIK wykazał iż zastrzeżone informacje mają wartość gospodarczą,
bowiem:
zawierają dane, które pozwalają na uzyskanie wiedzy na temat stosowanych przez
Wykonawcę strategii realizacyjnych, metod pozyskiwania korzystnych warunków współpracy
z dostawcami i podwykonawcami, a w konsekwencji stosowanych przez rozwiązań
organizacyjnych związanych ze strategiami cenowymi i handlowymi, co w przypadku
ujawnienia tych informacji mogłoby negatywnie wpłynąć na możliwość efektywnego
konkurowania z innymi przedsiębiorcami na rynku robót budowlanych w infrastrukturze
kolejowej. Ujawnienie zastrzeżonych informacji wiązałoby się z udostępnieniem konkurencji
informacji na temat strategii pozyskiwania kontrahentów, co przekłada się na możliwość
zaoferowania a
trakcyjnych cenowo warunków realizacji zamówienia, które jednocześnie
zapewniają osiągnięcie zysku z inwestycji na etapie realizacji zamówienia, zwłaszcza, że
dane objęte tajemnicą to także protokoły negocjacji, zawarte w ofertach warunki rabatów,
warunki płatności.
Dostęp do wiedzy na temat doboru podwykonawców przez Przystępującego, warunków
współpracy z podwykonawcami (właściwych tylko dla PNiUIK – jemu dedykowanych), ma
wpływ na kalkulację ceny na etapie przetargu. (…) Ujawnienie informacji mogłoby wyrządzić
PNiUIK szkodę – rywalizujący przedsiębiorcy mogliby próbować nawiązać z ww.
podwykonawcami i dostawcami PNiUIK relację handlową (poznaliby przede wszystkim ich
dane), jednocześnie posiadając informację odnośnie warunków, na których gotowi są oni
podejmować współpracę. Ujawnienie informacji niosłoby ryzyko, że konkurenci nawiążą z
tymi podmiotami współpracę, co by wielokrotnie wiązało się z tym, że podwykonawcy ci (z
racji ograniczonych zasobów) nie mogliby równocześnie realizować usług i/lub dostaw na
rzecz PNiUIK, a to z kolei spowodowałoby konieczność zbudowania nowej bazy
podwykonawców, których też należałoby zweryfikować i co generowałoby dla PNiUIK dalsze
koszty. Poza tym wiedza w ww. zakresie pozwalałaby konkurentom na dokładniejsze
przewidzenie warunków oferty PNiUIK w innych postępowaniach, co wpłynęłoby na
kształtowaną przez nich strategię cenową.
Zastrzegane informacje zostały w treści wszystkich powyższych zastrzeganych dokumentów
(załączniki nr 3a, 3b, 3c, 4, 5, 9, 10, 13, 14, 17,18) określone przez oferentów jako poufne,
objęte tajemnicą przedsiębiorstwa oferentów, a oferenci jednocześnie nałożyli na PNiUIK
obowiązek utrzymania ich w tajemnicy i zakaz ich ujawniania bez ich zgody. Zaoferowane
przez podwykonawców wyceny zawierają ceny specjalne, dedykowane Przystępującemu, są
one objęte polityką bezpieczeństwa informacji. Z kolei ramowa umowa dostawy zawiera
klauzulę poufności wiążącą obydwie strony: dostawcę i Wykonawcę, obejmującą m.in. zakaz
ujawniania informacji dot.
warunków współpracy jako związanych z ww. umową.
Przystępujący podkreślił, że wskazana umowa posiada wymierną wartość gospodarczą,
gdyż określa warunki długoterminowej współpracy z dostawcą materiałów, zawiera też
informację na temat ceny indywidualnie wynegocjowanej, jak też prezentuje specyficzną
strategię kształtowania ceny jednostkowej materiału, a jej postanowienia nie są powszechnie
znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji, ani też nie są łatwo
dostępne dla takich osób. Wspomniana umowa daje Przystępującemu pewną przewagę
konkurencyjną nad innymi wykonawcami w branży kolejowej, którzy znając jej warunki
cenowe będą mogli wykorzystać tę wiedzę w postępowaniach, a także mogą chcieć
nawiązać z ww. dostawcą współpracę na analogicznych warunkach.
N
ależy także wskazać, że ujawnienie informacji od podmiotu trzeciego, co do których
podmiot ten zastrzegł obowiązek zachowania poufności ma również wartość gospodarczą, w
przypadku ich ujawnienia istnieje ryzyko wystąpienia odpowiedzialności odszkodowawczej
PNiUIK wobec kontrahentów. Jak wskazał SO w Warszawie w wyroku (XXIII Zs 41/22), w
którym Sąd orzekł: „wbrew twierdzeniom skarżącego, z przepisów nie wynika obowiązek
wykonawcy wyliczenia wysokości tejże wartości. Wystarczy wykazanie wysokiego
prawdopodo
bieństwa wystąpienia konieczności odpowiedzialności finansowej uczestnika,
wartości klienta i innych skutków ujawnienia poufnych informacji o klientach. Dlatego Sąd
uznał, że wartość gospodarcza istnieje i uczestnik wykazał ją do każdej zastrzeżonej
informacji. Oczywistym jest, że zarówno uczestnik, jak i Izba używają trybu
przypuszczającego i wskazują na skutki, które mogłyby wystąpić, gdyby dane dotyczące
klientów zostały ujawnione. Trudno kwestionować całe wyjaśnienia zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa przez uczestnika i treść uzasadnienia wyroku KIO.”.
Przystępujący wykazał, iż informacje, które przekazał w ramach wyjaśnień stanowią o jego
przewadze konkurencyjnej, umożliwiają mu zbudowanie korzystnej oferty, co w konsekwencji
przekłada się na jego sytuację ekonomiczną a obowiązek ujawnienia ofert
podwykonawczych rodzi ryzyko finansowe. Spełniona zatem została przesłanka uznania
zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa odnosząca się do wykazania wartości gospodarczej
zastrzeganej informacji.
Przystępujący oznaczył i wydzielił treść wyjaśnień, które mają być objęte tajemnicą
przedsiębiorstwa; informacje te są chronione przez PNiUIK w szczególny sposób od
momentu
powstania.
S
zczegółowo omówił środki zabezpieczające dane przed
udostępnieniem ich osobom postronnym, przedstawiając zarówno uwarunkowania prawne,
w których funkcjonuje PNiUIK, jak i faktyczne - omawiające sposób działania
wprowadzanych zabezpieczeń. Podniósł także, że ujawnienie naraża go na szkodę, co
oznacza, że wprost wyraził wolę zachowania ich w tajemnicy. Do wyjaśnień załączył dowody
na twierdzeń. Powyższego nie może dyskwalifikować fakt, iż „umowa o zakazie” została
zanonimizowana, albo że podpisał ją członek zarządu mianowany 8 lat temu. Fakt, iż
określony dokument został wydany kilka lat przed datą złożenia oferty nie może go
dyskwalifikować, zwłaszcza że trudno wyobrazić sobie dodatkowy dowód potwierdzający, że
dany dokument nadal obowiązuje. Przystępujący przekazał dowody, które obowiązują, są
stosowane w jego organizacji i nie ma racjonalnych podstaw do twierdzenia, iż nie mogą one
stanowić wiarygodnego potwierdzenia zachowania poufności danych objętych tajemnicą.
W
ydaje się, że jeśli dana procedura działa od kilku lat, to potwierdza to wyłącznie fakt, iż jest
ona skuteczna i odpowiednia do celów dla jakich została wprowadzona. Na marginesie
zarzutów Odwołującego należy tylko wskazać, że art. 18 ust. 3 ustawy Pzp stanowi, iż
zasadność zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa należy „wykazać”, czego nie należy
utożsamiać z rygorem dowodowym.
PNiUIK prawidłowo zastrzegł jako tajemnicę przedsiębiorstwa wyjaśnienia w zakresie rażąco
niskiej ceny i nie ma prawnych i faktycznych podstaw, aby informacje te podawać do
wiadomości publicznej. Okoliczności stanowiące podstawę odtajnienia treści dokumentów
Odwołującego nie są przedmiotem postępowania przed KIO i szczegóły tej sprawy nie są
znane. Zgodnie z art. 554 ust. 1 pkt 1) ustawy Pzp, odwołanie podlega uwzględnieniu
wówczas, gdy naruszenie zamawiającego ma charakter naruszenia kwalifikowanego, czyli
takiego, które wpływa na wynik postępowania. W świetle przywołanego przepisu warunkiem
uwzględnienia odwołania jest potwierdzenie zasadności zarzutów wobec czynności lub
zaniechań zamawiającego oraz jest stwierdzenie, że naruszenie to ma lub miało istotny
wpływ na wynik postępowania.
Jak wywiedziono wyżej, żaden z zarzutów podniesionych Odwołującego nie zasługuje na
uwzględnienie, zatem Odwołanie powinno zostać oddalone w całości.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy, na podstawie
zebranego materiału dowodowego, po zapoznaniu się z dokumentacją postępowania o
udzielenie zamówienia przekazaną przez zamawiającego, po zapoznaniu się z treścią
odwołania,
odpowiedzią
zamawiającego
na
nie,
pismem
procesowym
przystępującego, jak też po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron i
uczestnika postępowania, złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustaliła i
zważyła, co następuje
Izba
ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi art. 528 ustawy
Pzp, s
kutkujących odrzuceniem odwołania.
Odnosząc się do meritum sporu należy stwierdzić
Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp oznaczony jako
zarzut nr 1 jest w rozpatrywanej sprawie w istocie kluczowy, z niego bowiem wywiedzione s
ą
kolejne, jakkolwiek nie wszystkie zarzuty.
Argumentując zarzut dotyczący rażąco niskiej ceny
Odwołujący wskazał, że PNiUIK wycenił element oferty – dostawa i montaż zewnętrznych
urządzeń srk w stacji Syców na kwotę 56 915,87 zł, gdy pozostali wykonawcy ten zakres
wyceniali na kwotę ponad 2 mln zł, co świadczy o tym, że wykonawca ten nie ma możliwości
zrealizować przedmiotu zamówienia z pkt.2.3.3.1 RCO za zaoferowaną kwotę. Odwołujący
wskaz
ał nadto, że w ofercie w pkt. 2.1.8 RCO PNiUIK wycenił „wzmocnienie podtorza” na
kwotę 1 321 021,77 zł netto, podkreślając, że ten sam element odwołujący wycenił na kwotę
3 193 510,95 zł netto.
O
dnosząc się do zarzutu skład orzekający uznaje zarzut za niezasadny mając na względzie
szczegółowej oceny oferty i wyjaśnień w szczególności w zakresie spornych dwóch
elementów rozbicia ceny ofertowej (RCO) i stwierdził, że wyjaśnienia te potwierdzają, iż
oferta została skalkulowana prawidłowo na poziomie rynkowym i zapewnia wykonawcy zysk.
Niesporne jest,
że wyjaśnienia te były składane w wyniku wezwań z dnia 23 czerwca 2023 r.,
a następnie z 21 lipca 2023 r. oraz 24 sierpnia 2023 r. Rzeczywiście, jak stwierdzono w toku
postępowania, wykonawca wezwany do udzielenia wyjaśnień przedstawił alternatywną ofertę
cenową dotyczącą urządzeń sterowania ruchem kolejowym potwierdzającą możliwość ich
realizacji
w warunkach cenowych zaoferowanych przez przystępującego. Załączone do
wyjaśnień
wykonawcy
dowody
w
postaci
kalkulacji
cenowych
potencjalnych
podwykonawców potwierdzają, że zaoferowane ceny są cenami na poziomie rynkowym.
Skład orzekający zauważa przy tym, że o wystąpieniu rażąco niskiej ceny nie mogą
świadczyć wyłącznie różnice między zaoferowaną ceną, a wartością pozostałych ofert
jakkolwiek o
koliczności takie mogą być argumentem potwierdzającym konieczność
przeprowadzenia procedury wyjaśniającej, co w sprawie rozpatrywane zostało wykonane.
Nie bez znaczenia
są także relacje wartościowe kwestionowanych pozycji cenowych do ceny
oferty jako całości. Jak słusznie zauważył zamawiający, wymienione przez odwołującego
pozycje RCO stanowią 0,01% w przypadku dostawy i montażu zewnętrznych urządzeń srk
oraz 0,25% w przypadku „wzmocnienia podtorza”. Analogicznie w ofercie odwołującego
stanowią one odpowiednio 0,39% oraz 0,61% wartości Jego oferty. Zakładając zatem, że o
istotnej części składowej ceny oferty w znaczeniu przydanym jej w art. 224 ust. 1 ustawy pzp
można twierdzić w oparciu o miernik wartości takiej części, oczywisty jest wniosek, że taką
składową owe części nie są. Alternatywnie jednak można przyjąć miernik nie wartościowy
lecz miernik znaczenia i istotności części ocenianej z punktu widzenia jej niezbędności i
konieczności zaistnienia dla funkcjonowania przedmiotu zamówienia. W tym względzie
ocena jest znacząco utrudniona, bowiem przyjąć należy, że przedmiot zamówienia ze
wszystkim jego składowymi jest niezbędny, czyli nie ma w swoim składzie elementów
zbędnych. Należy wskazać też, że przedmiotowe elementy srk nie nyły wyceniane
całościowo, zatem wnioski o zaniżeniu ceny wyłącznie w obszarze elementów zewnętrznych
w sytuacji
, gdy pozostałe były przez wykonawcę wycenione nawet wyżej niż w ofercie
odwołującego, co w efekcie nie może prowadzić do stwierdzenia zaoferowania rażąco niskiej
ceny i uznania że te wskazane wybiórczo elementy systemu srk miałyby być traktowane jako
istotny element
zamówienia decydujący o braku możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia.
Dla porządku jedynie należy zauważyć, że zarzut nie został przekonująco udowodniony
jakkolwiek zrozumiała jest okoliczność utrudnienia w tym względzie z uwagi na zastrzeżenia
wykonawcy udzielającego wyjaśnień informacji składanych zamawiającemu jako
stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.
W konkluzji stwierdzić należy, że przesłanką odrzucenia oferty ze względu na rażąco niską
cenę lub koszt może być wyłącznie zaniżenie ceny całkowitej dotyczącej przedmiotu
zamówienia, a nie ceny części tej ceny. Zaniżenie ceny lub kosztu części centy oferty może
mieć jednak istotny wpływ na ocenę, czy cena ofertowa jest rażąco niska (tak: Komentarz
UZP do art. 224 ustawy, red. H. Nowak i M. Winiarz, Warszawa 2023.) Podobnie jak w
poprzednim stanie prawnym, po
mimo wskazania przesłanki do badania ceny, a także jej
istotnych
części składowych, brak jest podstawy prawnej do odrzucenia oferty wyłącznie z
powodu stwierdzenia zaniżenia wielkości samej części składowej.
Wobec powyższego, zarzut w zakresie rażąco niskiej ceny nie zasługuje na uwzględnienie.
Oceniając zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt. 5 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia
oferty PNiUIK z uwagi na to, że jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia gdyż nie
uwzględnia pełnego zakresu koniecznego do realizacji zamówienia w zakresie pkt. 2.3.3.1
Tomu IV SWZ (RCO) podczas gdy, realizacja tego elementu wymagała uwzględnienia
szeregu kosztownych elementów i urządzeń służących do srk, których PNiUIK nie
uwzględnił, o czym świadczy cena zaoferowana za ten element przedmiotu zamówienia,
zauważyć należy iż jest to zarzut pochodny i następczy w stosunku do zarzutu pierwszego.
Skoro zatem, jak wyżej wskazano, zarzut wcześniejszy został uznany za niezasadny, to,
jakkolwiek lakonicznie, można stwierdzić, że zarzut drugi również nie zasługuje na
uwzględnienie.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt. 5 Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść jest
niezgodna z warunkami zamówienia. Chodzi o niezgodność oferty z merytorycznymi
warunkami, co do przedmiotu lub realizacji zamówienia postawionymi w dokumentach
zamówienia.
Z
astosowanie wskazanej przesłanki odrzucenia wymaga wykazania, na czym polega
niezgodność oferty z warunkami zamówienia, przez wskazanie, co w ofercie jest sprzeczne z
dokumentacją postępowania i w jaki sposób ta niezgodność występuje, w konfrontacji z
wyraźnie określonymi i ustalonymi warunkami zamówienia. Wywód oparty jedynie na
twierdzeniu o niedoszacowaniu wartościowym określonego elementu oferty, a w
rzeczywistości nieokreślonego, jest niewystarczający do uznania zaistnienia przedmiotowej
przesłanki odrzucenia oferty. Odrzucając ofertę, zamawiający musi wszak stwierdzić
jednoznacznie, że złożona oferta nie zapewni realizacji zamierzonego celu wobec braku w
ofercie wymaganych postanowieniami specyfikacji lub PFU elementów.
Zamawiający w swoim stanowisku wskazał na oświadczenia wykonawcy – przystępującego,
o akceptacji
w pełni i bez zastrzeżeń SWZ, wyjaśnień do tej SWZ oraz modyfikacji tej SWZ
uznając się za związanym postanowieniami, a nadto o gwarancji wykonania całości
Zamówienia zgodnie z SWZ. Nie jest to oczywiście wystarczająca podstawa do uznania
poprawności oferty i jej zgodności z warunkami zamówienia, słusznie bowiem zauważa
odwołujący, że taki pogląd podważałby celowość szczegółowych wymagań w zakresie treści
oferty. W sprawie rozpatrywanej nie wykazano jednak niezgodności oferty z wymaganiami
za
mawiającego tak w zakresie podstawowym, jak i wynikającym z praw kolejnych opcyj.
Izba stwierdza, iż nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 224 ust. 1,2,5 i 6, 226 ust. 1 pkt. 8
w zw. z 16 pkt. 1 Pzp
dotyczący prowadzenia procedury wyjaśnień w zakresie zaoferowanej
ceny w wyniku z domniemania, iż jest ona rażąco niska, w szczególności przez kilkukrotne
żądanie przez zamawiającego wyjaśnień od przystępującego.
Zgodnie z art. 224 ust. 1 Pzp w przypadku uznania, że zaoferowana cena lub koszt lub ich
istotne części składowe wydają się być rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia
lub budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z
odrębnych przepisów, zamawiający ma obowiązek zażądać od wykonawcy wyjaśnień oraz
złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części
składowych.
P
rzepis nie wskazuje w sposób precyzyjny i konkretny, w jakich sytuacjach zamawiający
może powziąć wątpliwości co do ceny lub kosztów zawartych w ofercie. Ustawodawca w tym
zakresie pozostawił zamawiającemu możliwość wyboru okoliczności, które skutkowały będą
powzięciem wątpliwości i wezwaniem wykonawcy do złożenia wyjaśnień. Zatem w pierwszej
kolejności zamawiający nie dokonuje szczegółowej analizy dotyczącej cen i kosztów
zawartych w ofercie, jednak sprawdza czy wskazane ceny lub koszty lub ich istotne części
składowe wydają mu się rażąco niskie. Z orzecznictwa wynika, że zamawiający może
ponownie zwrócić się o wyjaśnienia zaoferowanej ceny wtedy, gdy wyjaśnienia, które
wykonawca złożył za pierwszym razem są rzetelne i merytoryczne, lecz rodzą nowe
wątpliwości, w szczególności gdy treść wyjaśnień jest niejasna dla zamawiającego i oczekuje
on doprecyzowania poszczególnych zagadnień wskazanych w złożonych wyjaśnieniach.
Zamawiający dnia 6 czerwca 2023 r. wezwał wykonawcę PNiUIK do złożenia wyjaśnień w
zakresie ceny rażąco niskiej. PNiUIK pismem z 23 czerwca 2023 r. złożył szczegółowe
wyjaśnienia wraz dowodami. Wobec otrzymanego wyjaśnienia dokonał ich sprawdzenia, a
następnie zażądał w piśmie z dnia7 lipca 2023 r. doprecyzowania określonych kwestii, które
wzbudziły jego wątpliwości. Trzecie wezwania z 22 sierpnia 2023 r. dotyczyło wyjaśnienia
niewłaściwie dołączonego załącznika do wyjaśnień, czyli było wynikiem pomyłki co do
poprzedniego dokumentu.
Trudno wykluczyć taką okoliczność, a w szczególności wywodzić
z takiego zdarzenia o
naruszeniu zasady równego traktowania wykonawców z obowiązkiem
odrzucenia oferty.
Zachowanie tej zasady można odnieść symetrycznie do faktu
dwukrotnego składania wyjaśnień zamawiającemu przez odwołującego.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 462 ust. 1, art. 226 ust. 1 pkt. 3 Pzp w zw. z art. 58
Kc (zarzut nr 4) w zakresie zaniechania odrzucenia oferty PNiUIK z uwagi na powierzenie
całości przedmiotu zamówienia podwykonawcom, wskazać należy, że stanowisko
Odwołującego w tym zakresie nie jest prawidłowe. Odwołujący opiera argumentację w
oparciu o fakt, że wykonawca PNiUIK w pkt. 12 oferty w pozycji „Roboty pozostałe” wskazał,
że ten zakres realizacji zamówienia powierzy podwykonawcy. Taka ocena treści oferty jest
zbyt daleko idąca i prowadzi do wadliwych wniosków. Należy zauważyć na podstawie
dokumentacji ofertowej, że wykonawca PNiUIK przedstawił zamawiającemu co najmniej
istotny potencjał własny w postaci deklarowanych do realizacji zamówienia osób
zatrudnionych przez niego w ramach stosunku pracy.
Również w Zał nr 9 do IDW – Wykaz
narzędzi, wyposażenia zakładu lub urządzeń technicznych, wykonawca wskazał, że do
realizacji przedmiotu zamówienia użyje własnego sprzętu i urządzeń. Wobec powyższego
kieruje on
do realizacji zamówienia pracowników pełniących funkcje Kierownika Budowy,
który nadzoruje jak przebiegają roboty oraz odpowiada za wszelkie działania na placu
budowy
z zakresem obowiązków wynikającym z Prawa budowlanego oraz Kierownika robót
branży sterowania ruchem kolejowym.
W
okolicznościach postępowania, w którym przedmiot zamówienia składa się w zasadniczej
części z robót budowlanych, których rozdzielenie na fragmenty jest możliwe, wykonawca
mógł powierzyć podwykonawcom szeroki zakres tych robót, a jednocześnie nie powierzyć
podwykonawcom realizacji całości zamówienia. Należy zauważyć, że zarzut nie został
poparty dowodami, a jedynie wynika
z niewłaściwej interpretacji treści formularza
ofertowego.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt. 2, z art. 109 ust. 1 pkt. 8 i 10, art. 118
ust. 1, 2 i 4 PZP przez zaniechanie wykluczenia PNiUIK i odrzucenia jego oferty, w sytuacji
w której przystępujący co najmniej w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił
informacje wprowadzające w błąd, co mogło mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane
przez Zamawiającego w Postępowaniu w zakresie dotyczącym spełnienia warunku udziału w
Postępowaniu pkt. 8.6.1 lit c) IDW w ten sposób, że w swojej ofercie PNiUIK jako podmiot
udostępniający zasoby i jednocześnie będący podwykonawcą w zakresie robót w branży srk
jedynie dla pozoru, w celu wykazania spełnienia warunku udziału w Postępowaniu, wskazał
Zakłady Automatyki „KOMBUD” S.A., podczas gdy z wyjaśnień sposobu kalkulacji ceny
PNiUIK wynika, że w rzeczywistości roboty w branży srk zamierza powierzyć innemu
podwykonawcy, nie zgłoszonemu jako podmiot udostępniający zasoby i w konsekwencji nie
poddanemu procedurze weryfikacji,
uznać należy za niezasadny.
Aby została spełniona przesłanka z art. 109 ust. 1 pkt 8 i 10 należy wykazać, iż wykonawca
wprowadził zamawiającego w błąd, które musi być wynikiem podania nieprawdziwych
informacji związanych z przesłankami wykluczenia wykonawcy z postępowania, spełniania
warunków udziału w postępowaniu lub kryteriami selekcji lub wynikiem zatajenia określonych
informacji. Działania wykonawcy muszą być wynikiem zamierzonego działania, niedbalstwa
lub lekkomyślności. Przesłanki musza być spełnione kumulatywnie.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 118 ustawy Pzp wykonawca może w celu potwierdzenia
spełniania warunków udziału w postępowaniu, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu
do konkretnego zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub
zawodowych lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej podmiotów udostępniających zasoby,
niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków prawnych. Wykonawca,
który polega na zdolnościach lub sytuacji podmiotów udostępniających zasoby, składa, wraz
z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo odpowiednio wraz z ofertą,
zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby do oddania mu do dyspozycji niezbędnych
zasobów na potrzeby realizacji danego zamówienia lub inny podmiotowy środek dowodowy
potwierdzający, że wykonawca realizując zamówienie, będzie dysponował niezbędnymi
zasobami tych podmiotów.
Wykonawca PNiUIK w celu spełnienia warunku udziału z pkt 8.6.1 lit. c) IDW posłużył się
potencjałem podmiotu trzeciego tj. Zakłady Automatyki Kombud S.A. i wypełniając
dyspozycję art. 118 Pzp załączył wymagane oświadczenia i dokumenty, w tym również
Zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby na potrzeby realizacji zamówienia ze
stosownym
oświadczeniem wskazującym że zobowiązanie Zakładów Automatyki Kombud
S.A. ma charakter realny i rzeczywisty.
Argumentując zarzut Odwołujący wskazał, że wykonawca w treści wyjaśnień ceny
niezasadnie wskazał ofertę innego podwykonawcy w zakresie realizacji zakresu z branży
srk.
Przypomnienia wymaga, że wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny należy odnosić do
kalkulacji,
a nie wszystkich elementów oferty, jako wskazujących na wprowadzenie
zamawiającego w błąd. Odwołujący faktycznie w oparciu o założenia kalkulacyjne
formułował zarzut wprowadzenia w błąd, co do udziału podmiotu udostepniającego zasoby
na etapie realizacji zamówienia. Ponieważ ocena podmiotowa dokonywana jest również z
uwzględnieniem oświadczenia podmiotu trzeciego, to wyjaśnienia wykonawcy w zakresie
założeń kalkulacyjnych nie mają do niego odniesienia i nie mogą stanowić jedynej podstawy
do stwierdzenia wprowadzania zamawiającego w błąd.
Skład orzekający zauważa w tym miejscu, że w świetle przepisów ustawy Pzp dopuszczalna
jest zmiana podmiotu trzeciego na inny podmiot, o ile na taki sposób wykazywania warunków
udziału w postępowaniu wykonawca powoływał się już w pierwotnie w ofercie lub
zrealizowanie zadania zasobami własnymi. Wobec powyższego zarzut podlega oddaleniu.
Izba stwierdza
, że zarzut naruszenia art. 18 ust. 1, 2 i 3 w zw. z art. 74 ust. 1 i 2 pzp w zw. z
art. 11 ust. 2 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w zw. z art. 16 pkt. 1 pzp
również
nie zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy pzp: „Nie ujawnia się
informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji , jeżeli wykonawca, wraz z przekazaniem takich
informacji, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, że zastrzeżone
informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Definicja tajemnicy przedsiębiorstwa,
znajduje się w art. 11 ust. 2 uznk. Skład orzekający uznaje za zasadną ocenę
zamawiającego, który dokonywał analizy zastrzeżeń wykonawcy i uznał, że PNUIK wykazał
wartość gospodarczą zastrzeganych informacji. Kontrahenci PNUIK zawarli w swoich
ofertach/korespondencji informacje o konieczności zachowania ich w poufności. Oceniając
wartość gospodarczą ofert podwykonawców, na uwagę zasługuje fakt, iż oferty te zostały
indywidualnie
wycenione dla wykonawcy. Okoliczność ta została potwierdzona w treści
złożonych ofert. PNUIK w ocenie Opiniujących wykazał więc szczególną relację z
podwykonawcami, którzy współpracują z wykonawcą na szczególnie korzystnych
warunkach.
Ostatnią przesłanką zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa jest, aby uprawniony do
korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej
Jako dowody działań podejmowanych celem ochrony poufności zastrzeganych informacji
PNUIK przedstawił: zanonimizowaną umowę zakazu konkurencji zawierającą klauzulę
poufności, Regulamin ochrony „tajemnicy przedsiębiorstwa”, Przykładowe oświadczenie
pracownika o zachowaniu poufności oraz Politykę ochrony danych osobowych.
Wobec powyższego uznać należy, że przystępujący wykazał spełnienie przesłanek tajemnicy
przedsiębiorstwa względem informacji zawartych w ofertach podwykonawczych złożonych
jako załączniki do wyjaśnień ceny.
Mając na uwadze powyższe, zarzut dotyczący zaniechania odtajnienia zastrzeżonych przez
wykonawcę wyjaśnień ceny nie zasługuje na uwzględnienie.
W świetle dokonanych ustaleń orzeczono, jak w sentencji niniejszego wyroku.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art.
575 ustawy
z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz.
1605 ze zm.) oraz
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w
sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………..
……………………..
……………………..
Otrzymuj raz w tygodniu aktualne informacje
o zmianach w prawie oraz komentarzach ekspertów
Otrzymasz darmowy e-book w prezencie!
„6 pytań o znowelizowane przepisy Pzp"