KIO 455/23 WYROK dnia 7 marca 2023 roku

Sygn. akt: KIO 455/23 

WYROK 

z dnia 7 marca 2023 roku 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Danuta Dziubińska 

Protokolant:            

Piotr Cegłowski 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  6  marca  2023  r.  odwołania  wniesionego  do  Prezesa 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  20  lutego  2023  r.  przez  wykonawcę  Trawnik  Spółka  z 

ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  Turowie  w  postępowaniu  prowadzonym 

przez 

Gminę Miasto Tychy 

orzeka: 

Oddala odwołanie;  

Kosztami postępowania obciąża odwołującego, i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10  000  zł  00  gr 

(słownie:  dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  odwołującego 

tytułem wpisu od odwołania; 

zasądza  od  Trawnik  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w 

Turowie na rzecz Gminy Miasto Tychy 

kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące 

sześćset złotych zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika strony.  

Stosownie  do  art.  579  ust.  1  i  art.  580  u

st.  1  i  2  ustawy  z  dnia 11  września 2019  r.  Prawo 

zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.) na niniejszy wyrok - 

w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia  - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ……………………………… 

Sygn. akt: KIO 455/23 

U z a s a d n i e n i e 

Gmina  Miasto  Tychy  (

dalej:  „Zamawiający”)  prowadzi  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego  na 

podstawie  ustawy  z  11  września  2019  roku  -  Prawo  zamówień 

publicznych (dalej: „Pzp”) postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, pn.: Budowa 

boiska  przy  ul.  Edukacji  w  Tychach,  numer  referencyjny:  Z23/36726. 

Ogłoszenie  o 

zamówieniu  zostało  zamieszczone  13  lutego  2023  r.  w  Biuletynie  Zamówień  Publicznych 

numer  2023/BZP  00092234/01.  W  tej  samej  dacie  Zamawiający  zamieścił  na  stronie 

internetowej 

dokumenty zamówienia.  

Wykonawca  Trawnik  sp.  z  o.o. 

(dalej:  „Odwołujący”)  wniósł  odwołanie  wobec  treści 

ogłoszenia o zamówieniu oraz dokumentów zamówienia dotyczących:   

treści  warunku  udziału  w  postępowaniu  odnoszącego  się  do  sytuacji  ekonomicznej  i 

finansowej  wykonawcy,  opisanego  w  sekcji  V  pkt  5.4 Ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  w 

rozdziale 6 pkt 6.2 tiret trzecie SWZ w brzmieniu:  

Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu dotyczące:  

• sytuacji ekonomicznej lub finansowej – zamawiający uzna niniejszy warunek za spełniony, 

jeżeli wykonawca przedstawi:   

 a)  

informację  

banku  lub  

spółdzielczej   kasy   oszczędnościowo-kredytowej 

potwierdzającej  wysokość  posiadanych  środków  finansowych  lub  zdolność  kredytową 

wykonawcy, w okresie nie wcześniejszym niż 3 miesiące przed jej złożeniem. Wymagane 

jest posiadanie środków finansowych lub zdolności kredytowej o wartości minimum 5 000 

000,00 zł  

który  narusza  zasady  proporcjonalności,  równego  traktowania  wykonawców  oraz  uczciwej 

konkurencji,  jak  również  nie  umożliwia  oceny  zdolności  wykonawców  do  należytego 

wykonania  zamówienia  oraz  nie  określa  warunków  jako  minimalnych  poziomów  zdolności, 

sztucznie  wyłączając  możliwość  wzięcia  udziału  w  postępowaniu  wykonawcom,  którzy  są 

zdolni wykonać zamówienie należycie.  

treści  warunku  udziału  w  postępowaniu  odnoszącego  się  do  zdolności  technicznych  i 

zawodowych wykonawcy, opisanego w sekcji V pkt 5.4 Ogłoszenia o zamówieniu oraz w 

rozdziale 6 pkt 6.2 tiret czwarte SWZ w brzmieniu:  

Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu dotyczące:  

• zdolności technicznej lub zawodowej – zamawiający uzna niniejszy warunek za spełniony, 

jeżeli wykonawca przedstawi:  

a) wykaz robót budowlanych wykonanych nie wcześniej niż w okresie ostatnich 5 lat, a jeżeli 

okres  prowadzenia  d

ziałalności  jest krótszy  –  w tym  okresie,  wraz  z  podaniem  ich  rodzaju, 

wartości,  daty  i  miejsca  wykonania  oraz  podmiotów,  na  rzecz  których  roboty  te  zostały 

wykonane,  oraz  załączeniem  dowodów  określających,  czy  te  roboty  budowlane  zostały 

wykonane  należycie,  przy  czym  dowodami,  o  których  mowa,  są  referencje  bądź  inne 

dokumenty  sporządzone  przez  podmiot,  na  rzecz  którego  roboty  budowlane  zostały 

wykonane, a jeżeli wykonawca z przyczyn niezależnych od niego nie jest w stanie uzyskać 

tych dokumentów – inne odpowiednie dokumenty.   

Wymagane jest:   

wykonanie minimum 1 roboty budowlanej (robota winna być przedmiotem jednej umowy) 

obejmującej  swym  zakresem  budowę  /  przebudowę  /  remont  nawierzchni  z  trawy 

hybrydowej o powierzchni minimum 5 000 m2,   

wykonanie minimum 1 roboty budowlanej (robota winna być przedmiotem jednej umowy) 

o wartości nie mniejszej niż 1 000 000,00 zł brutto obejmującej swym zakresem budowę / 

przebudowę / remont instalacji podgrzewania murawy.   

Zamawiający  dopuszcza  możliwość  wykonania  obu  ww.  robót  w  ramach  jednej  umowy  z 

zachowaniem wymaganych wartości  

który  narusza  zasady  proporcjonalności,  równego  traktowania  wykonawców  oraz  uczciwej 

konkurencji,  jak  również  nie  umożliwia  oceny  zdolności  wykonawców  do  należytego 

wykonania  z

amówienia  oraz  określa  warunki  poniżej  minimalnych  poziomów  zdolności, 

dopuszczając do postępowania wykonawców, którzy mogą nie być zdolni wykonać należycie 

zamówienia.  

Wskazanym  po

wyżej  postanowieniom  ogłoszenia  wszczynającego  postępowanie  o 

udzielenie 

zamówienia  oraz  postanowieniom  specyfikacji  warunków  zamówienia  (w  treści: 

„SWZ”), Odwołujący zarzucił naruszenie  art. 112 ust. 1 w zw. z art. 16 pkt 1 oraz pkt 3 Pzp 

poprzez  jego  niezastosowanie  lub  błędne  zastosowanie,  a  w  konsekwencji  postawienie 

waru

nków udziału w postępowaniu (pierwszego opisanego w sekcji V pkt 5.4 Ogłoszenia o 

zamówieniu oraz w rozdziale 6 pkt 6.2 tiret trzecie SWZ oraz drugiego opisanego w sekcji V 

pkt  5.4  Ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  w  rozdziale  6  pkt  6.2  tiret  czwarte  SWZ),  które  są 

nieproporcjonalne do przedmiotu zamówienia, nie pozwalają na ocenę zdolności wykonawcy 

do należytego wykonania zamówienia i nie wyrażają się jako „minimalny poziom zdolności” 

(pierwszy  postawiony  jest  nad  wyrost  i  jest  rażąco  przeszacowany,  drugi  postawiony  jest 

poniżej  minimalnego  poziomu  zdolności),  a  przez  to  są  sprzeczne  z  zasadą 

proporcjonalności  i  naruszają  zasadę  zachowania  uczciwej  konkurencji  oraz  równego 

traktowania  wykonawców,  ponieważ  zmierzają  z  jednej  strony  do  sztucznego  zawężenia 

konkur

encji (pierwszy) oraz do sztucznego i niezrozumiałego dopuszczenia do postępowania 

wykonawców  niedających  rękojmi  należytego  wykonania  zamówienia  (drugi),  czym 

Zamawiający zmierza do naruszenia zasady gospodarności, wyrażonej w art. 17 ust. 1 pkt 1 

i  pkt  2 

ustawy  PZP,  a  to  do  udzielenia  zamówienia  w  sposób  niezapewniający  najlepszej 

jakości  dostaw  w  ramach  środków,  które  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na 

sfinansowanie  zamówienia  oraz  niezapewniający  uzyskania  najlepszych  efektów 

zamówienia w stosunku do poniesionych nakładów.  

Mając na względzie podniesione zarzuty, Odwołujący wniósł o:  

uwzględnienie odwołania w całości;  

nakazanie Zamawiającemu zmianę warunku udziału w postępowaniu (opisanego w sekcji 

V pkt 5.4 Ogłoszenia o zamówieniu oraz w rozdziale 6 pkt 6.2 tiret trzecie SWZ) poprzez 

zmianę wartości  5 000 000,00  złotych na  wartość  nie wyższą niż  1 000  000,00  złotych 

(lub  wartość  odpowiadającą  jednej  dziewiątej  wartości  zamówienia  oszacowanej  przez 

Zamawiającego)  

nakazanie Zamawiającemu zmianę warunku udziału w postępowaniu (opisanego w sekcji 

V  pkt  5.4  Ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  w  rozdziale  6  pkt  6.2  tiret  czwarte  SWZ) 

poprzez:  

a) 

zmianę wymogu 5 000 m2 na co najmniej 8 000 m2  

b) 

wprowadzenie wymogu, aby powierzchnia opisana powyżej odnosiła się do wielkości 

budowanej / przebudowywanej / remontowanej  

c) 

wprowadzenie  obowiązku  wykazania  co  najmniej  dwóch  robót  budowlanych 

odnoszących się do budowy/przebudowy/remontu nawierzchni z trawy hybrydowej  

d) 

wprowadzenie  obowiązku  wykazania  co  najmniej  dwóch  robót  budowlanych 

odnoszących się do budowy / przebudowy / remontu instalacji podgrzewania murawy  

e) 

połączenie wymogu określonego w myślniku 1 z wymogiem określonym w myślniku 2 

to  jest  określenie  jednego  łącznego  wymogu  realizacji  roboty  polegającej  na 

wykonaniu  instalacji  podgrzewania  murawy  dla  nawierzchni  z  trawy  hybrydowej 

ewentualnie  dodanie  w  myślniku  2,  że  konieczne  jest  wykazanie  zrealizowania 

(budowy  /  przebudowy  /  remontu  instalacji  podgrzewania  murawy  z  trawy 

hybrydowej)  

4)  prze

prowadzenie  dowodów  z  dokumentacji  postępowania,  a  w  szczególności 

wskazanych w treści niniejszego odwołania;  

obciążenie  Zamawiającego  kosztami  postępowania;  z  ostrożności  procesowej  –  na 

wypadek,  gdyby  przed  wydaniem  wyroku  Izby  w  niniejszej  sprawie  d

oszło  do  otwarcia 

ofert w postępowaniu:  

nakazanie  Zamawiającemu  unieważnienia  czynności  otwarcia  ofert  oraz  unieważnienia 

postępowania lub unieważnienie postępowania.  

W uzasadnieniu Odwołujący wskazał m.in., że z przepisów art. 112 ust. 1 i art. 16 pkt 

1  i  3  Pzp 

wynika,  że  istnieją  wymogi:  proporcjonalności  w  określaniu  warunków  udziału  w 

postępowaniu  (w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia);  ustalenia  warunków  udziału  w 

postępowaniu w sposób, który umożliwia ocenę zdolności oferenta do należytego wykonania 

zamówienia (a  nie  jakiegokolwiek wykonania zamówienia,  czy  też  niewykonania go  wcale); 

wyrażenia warunków  udziału w  postępowaniu jako minimalnych  poziomów  zdolności  (a nie 

poniżej, czy powyżej tych poziomów zdolności, czy też jako wypadkowej - jednych warunków 

jako  zaniżonych,  innych  jako  „przestrzelonych”);  równego  traktowania  wykonawców,  którzy 

znajdują  się  w  takiej  samej  sytuacji  faktycznej  i  prawnej  (a  jednocześnie  zróżnicowane 

traktowanie  tych  wykonawców,  których  sytuacja  faktyczna,  czy  sytuacja  prawna  jest 

odmienna) 

–  a  przez  to  również  odróżnianie  wykonawców  posiadających  kwalifikacje  do 

wykonania zamówienia od wykonawców, których tych kwalifikacji nie posiadają, zaś w gronie 

wykonawców  wykwalifikowanych  –  traktowanie  ich  tak  samo;  zachowania  uczciwej 

konkurencji  (wyrażającej  się  m.in.  w  tym,  aby  z  jednej  strony  nie  zawężać  tej  konkurencji 

sztucznie, a z drugiej strony sztucznie nie rozszerzać kręgu potencjalnych oferentów, czy też 

dokonywać  takich  zabiegów,  które  łączą  powyższe  –  z  jednej  strony  niezrozumiale 

ograniczając liczbę oferentów, a z drugiej strony ją rozszerzając). 

Zdaniem  Odwołującego  powyższe  nie  zostało  zrealizowane  przez  Zamawiającego, 

który  postawił  w  postępowaniu  warunki  udziału,  które  są  nieproporcjonalne,  uniemożliwiają 

ocenę  zdolności  oferentów  do  należytego  wykonania  zamówienia,  nie  zostały  postawione 

jako  minimalne  poziomy  zdolności,  prowadzą  do  nierównego  traktowania  wykonawców 

znajdujących  się  w  tej  samej  sytuacji  faktycznej  i  prawnej  oraz  do  zrównania  sytuacji 

wykonawców  znajdujących  się  w  odmiennych  sytuacjach  faktycznych  lub  prawnych, 

wreszcie  sztucznie  naruszają  uczciwą  konkurencję.  Odwołujący  sprecyzował,  że  w 

zaskarżonych warunkach udziału w postępowaniu znajdują się nieprawidłowości w:  

zbyt  wysokiej  kwocie  wymaganej  dla  wykazania  zdolności  finansowej  (wymóg  –  5 

milionów złotych), podczas gdy środki takie w żaden sposób nie są niezbędne ani nawet 

przydatne dla realizacji niniejszego zamówienia;  

nieprzystającej  (zbyt  małej)  powierzchni  nawierzchni  hybrydowej  w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia (wymóg - 5 000 m2);  

3)  nie  odniesieniu  powierzchni  nawierzchni  hybrydowej  do  powierzchni  wybudowanej  / 

przebudowanej / remontowanej (a zatem dopuszczeniu, aby wykonawca wykazał, że na 

boisku o powierzchni nawierzchni 5 000 m2 dokonał remontu fragmentu o powierzchni 1 

m2  lub  przebudował  1  m2  powierzchni,  czy  też  rozbudował  takie  boisko  o  1  m2 

powierzchni)  

niewymaganiu  wykazania  doświadczenia  w  realizacji  co  najmniej  dwóch  robót 

budowlanych, a przez to dopuszczenie do postępowania podmiotów, które nie wykazują 

się umiejętnością powtórzenia tego typu realizacji  

rozdzieleniu  wymogu  odnoszącego  się  do  typu  nawierzchni  (hybrydowej)  oraz  wymogu 

odnoszącego  się  do  instalacji  podgrzewania  murawy,  podczas  gdy  instalacja 

podgrzewania  murawy  jest  całkowicie  różna  przy  murawach  sztucznych,  naturalnych 

oraz  hybrydowych,  a  zatem  oba  wymogi  powinny  być  opisane  jako  jeden  warunek 

(łącznie)   

ewentualnie  niewymaganiu,  aby  doświadczenie  w  realizacji  instalacji  podgrzewania 

murawy  (budowy  /  przebudowy  /  remontu)  odnosiło  się  do  instalacji  podgrzewania 

murawy z trawy hybrydowej   

W  ocenie  Odwołującego  wskazana  w  warunku  kwota  5 000 000,00  złotych  jest 

całkowicie  nieadekwatna  do  przedmiotu  zamówienia.  Zamówienie  realizowane  jest  przez 

okres 18 miesięcy, a płatności uzyskiwane są miesięcznie (termin płatności wynosi 21 dni). Z 

tego  wynika,  że  pierwsza  faktura  zostanie  złożona  po  pierwszym  miesiącu  realizacji 

zamówienia i zostanie zapłacona po 21 dniach (czyli przed zakończeniem drugiego miesiąca 

realizacji  robót).  Z  tego  wynika,  że  wykonawca  zmuszony  jest  „kredytować”  zamówienie 

przez okres nie dłuższy niż 2 miesiące, ponieważ po tym terminie „odzyskuje” środki, które 

włożył.  Z  tego  powodu,  upraszczając,  stawiając  warunki  udziału  w  postępowaniu, 

Zamawiający  powinien  wyszacowaną  przez  siebie  wartość  zamówienia  podzielić  przez  18 

miesięcy  i  pomnożyć  razy  2  (czyli  dwa  miesiące).  Daje  to  jedną  dziewiątą  wartości 

zamówienia i  takie środki  finansowe powinien  posiadać wykonawca, żeby poradzić sobie z 

kredytowaniem  inwestycji  przez  dwa  miesiące.  Wyższe  kwoty  są  nieadekwatne, 

nieproporcjonalne  do  przedmiotu  zamówienia,  sztucznie  zawężają  kręg  podmiotów 

mogących złożyć ofertę w postępowaniu, naruszają uczciwą konkurencję i równe traktowanie 

wykonawców.  Przyjmując  z  kolei,  że  5  milionów  złotych  stanowi  ową  jedną  dziewiątą 

wartości  zamówienia,  całkowita  wartość  zamówienia  musiałaby  być  wyszacowana  na 

poziomie  45  milionów  złotych,  co  powodowałoby,  że  zamówienie  toczyłoby  się  w  zupełnie 

innym  trybie  (jako  zamówienie  powyżej  progów  unijnych)  -  a  zatem  hipoteza  taka  jest 

niemożliwa  do  obrony.  Z  tego  powodu  warunek  udziału  w  postępowaniu  jest 

niepropo

rcjonalny  i  nie  znajduje  żadnego  racjonalnego  uargumentowania  poza  sztucznym 

zawężeniem  konkurencji  do  podmiotów  „bogatych”,  które  jednak  w  żaden  sposób  nie  dają 

rękojmi należytego wykonania zamówienia.  

Następnie Odwołujący wskazał, że wskazana w warunku powierzchnia nawierzchni z 

trawy  hybrydowej  5  000  m2  jest  nieadekwatna  i  nieproporcjonalna  do  przedmiotu 

zamówienia. Projektowane boisko ma wymiar pola gry wynoszący 105 m x 68 m (7 140 m2), 

które wraz z strefa bezpieczną ma wielkość 115 m x 74 m co daje nam powierzchnię równą 

8 510 m2.  Regulowane przepisami FIFA/UEFA pełnowymiarowe i profesjonalne boisko do 

piłki  nożnej  ma  właśnie  wymiar  pola  gry  wynoszący  7  140  m2  (najmniejsza  powierzchni 

minimalna profesjonalnego boiska do piłki nożnej), a wraz ze strefą bezpieczną ma wymiar 8 

510  m2.  Wymagana  przez  Zamawiającego  powierzchnia  5  000  m2  „nawierzchni  z  trawy 

hybrydowej” nie odpowiada więc żadnemu profesjonalnemu boisku do piłki nożnej, a zatem 

nie  jest  wiadome  do  czego  nawierzchnia  ta  miałaby  się  odnosić.  Czym  innym  jest  montaż 

nawierzchni  na  profesjonalnym  boisku  do  piłki  nożnej,  które  jest  poddawane 

wieloczynnikowym  kontrolom,  wymaganiom  oraz  do  którego  odnosi  się  wiele  norm, 

certyfikatów  i  atestów  (w  szczególności  międzynarodowych  –  FIFA  i  UEFA),  a czym  innym 

jest  montaż  nawierzchni  na  jakiejkolwiek  innej  powierzchni  (boisku  szkolnym,  osiedlowym, 

itp.).  Jakkolwiek  więc,  pomiędzy  przedmiotem  zamówienia  (8  510  m2  nawierzchni),  a 

wymogiem zawartym w warunku udziału w postępowaniu (5 000 m2) jest różnica „zaledwie” 

3  510  m2,  to  rzeczywista  różnica  wyraża  się  w  typie  realizacji  oraz  jej  skomplikowaniu, 

ponieważ  przy  wymiarze  8  510  m2  całości  (czy  też  7  140  m2  samego  boiska)  następuje 

przeskok w skomplikowaniu ze „zwykłego” boiska do pełnowymiarowego boiska poddanego 

różnego rodzaju reżimom FIFA / UEFA, którego realizacja jest dużo bardziej skomplikowana 

niż  realizacja  dowolnego  innego  boiska.  Z  tego  powodu  Odwołujący  uważa,  że  warunek 

udziału  w  postępowaniu  jest  nieproporcjonalny  i  nie  znajduje  żadnego  racjonalnego 

uargumentowania  poza  sztucznym  rozszerzeniem  kręgu  podmiotów  dopuszczonych  do 

postępowania, które nie dają rękojmi prawidłowego wykonania zamówienia, mogły nigdy nie 

realizować  pełnowymiarowych  boisk  FIFA/UEFA,  warunek  jest  poniżej  minimalnych 

zdolności,  nie  daje  żadnej  możliwości  weryfikacji,  czy  oferenci  posiadają  doświadczenie 

niezbędne do realizacji zamówienia, a tym samym dopuszcza się do złożenia ofert podmioty, 

które  nie  mają  pojęcia  o  uwarunkowaniach  realizacji  takich  boisk  i  niebędące  w  stanie 

prawidłowo  wycenić  ofert  (rzetelnie),  co  w  dalszej  konsekwencji  może  doprowadzić  do 

niezrealizowania zamówienia, zejścia wykonawcy z budowy, itp.  

Nadto  w  ocenie  Odwołującego  wskazana  w  warunku  powierzchnia  nawierzchni  z 

trawy hybrydowej 

– 5 000 m2 w sposób w jaki została opisana w warunku, nie daje żadnej 

gwarancji,  że  wykonawca  rzeczywiście  wykonał  /  przebudował  /  wyremontował  5  000  m2 

nawierzchni,  ale  że  roboty  budowlane  toczyły  się  przy  nawierzchni  o  takiej  powierzchni 

(warunek  udziału  w  postępowaniu  nie  wymusza,  aby  roboty  dotyczyły  właśnie  takiej 

powierzchni).  Mając  na  uwadze,  że  pojęcie  budowy  (zgodnie  z  art.  3  pkt  6  Prawa 

budowlanego)  obejmuje  również  „rozbudowę”,  przebudowa  polega  na  zmianie  parametrów 

(zob.  art.  3  pkt  7a  Prawa  budowlanego),  a  remont  to  odtworzenie  stanu  pierwotnego  (zob. 

art. 3 pkt 8 Prawa budowlanego), warunek udziału w postępowaniu w brzmieniu:  wykonanie 

minimum  1  roboty  budowlanej  (robota  winna  być  przedmiotem  jednej  umowy)  obejmującej 

swym  zakresem  budowę  /  przebudowę  /  remont  nawierzchni  z  trawy  hybrydowej  o 

powierzchni  minimum  5  000  m2  można  odczytać  w  taki  sposób,  że  dopuszczalne  jest 

wykazanie rozbudowy nawierzchni z trawy hybrydowej, która przed rozbudową miała 5 000 

m2  o  dodatkowy  1  m2.  Tak  samo 

–  dopuszczalne  byłoby  wykazanie,  że  na  nawierzchni  o 

powierzchni  5  000  m2  wykonano  przebudowę  (zmieniono  parametry)  wyłącznie  1  m2 

nawierzchni  lub  że na boisku o powierzchni  5  000  m2  dokonano remontu uszkodzonego  1 

m2  nawierzchni.  W 

każdym  z  tych  przypadków  są  wykonane  roboty  budowlane  (czy  to 

budowa[rozbudowa],  czy  przebudowa,  czy  remont)  i  dotyczą  one  nawierzchni  z  trawy 

hybrydowej o powierzchni 5 000 m2.  Z tego wynika, że wykonawca, który nie wykonał 5 000 

m2 nawierzchni i tak jest w stanie wykazać spełnianie warunków udziału w postępowaniu.  Z 

tego powodu Odwołujący uważa, że warunek udziału w postępowaniu jest nieproporcjonalny 

i nie znajduje żadnego racjonalnego uargumentowania poza sztucznym rozszerzeniem kręgu 

podmiotów  dopuszczonych  do  postępowania,  które  nie  dają  rękojmi  prawidłowego 

wykonania  zamówienia,  mogły  nie  tylko  nigdy  nie  realizować  pełnowymiarowych  boisk 

FIFA/UEFA,  ale  nawet  nie  zrealizować  5 000 m2  nawierzchni,  tylko  np.  1  m2  nawierzchni. 

Warunek opisany jest poniżej minimalnych zdolności, nie daje żadnej możliwości weryfikacji, 

czy oferenci posiadają czy nie posiadają doświadczenie niezbędne do realizacji zamówienia, 

a  tym  samym  dopuszcza  się  do  złożenia  ofert  podmioty,  które  nie  mają  należytego 

doświadczenia  i  nie  są  w  stanie  prawidłowo  wycenić  ofert  (rzetelnie),  co  w  dalszej 

konsekwencji  może  doprowadzić  do  niezrealizowania  zamówienia,  zejścia  wykonawcy  z 

budowy, itp.  

Odwołujący  stwierdził,  że  postawienie  przez  Zamawiającego  wymogu,  zgodnie  z 

którym  wystarczającym  dla  wykazania  warunków  udziału  w  postępowaniu  miałoby  być 

jednorazowe  wykonanie  wskazanych  robót  budowlanych  nie  daje  żadnej  pewności,  że 

wykonawca  wykazujący  taką  realizację  jest  w  stanie  ją  powtórzyć.  Prawidłowym 

postępowaniem  jest  określanie  przez  Zamawiających  warunków  udziału  w  postępowaniu 

wymaga

jących wykazanie powtarzalności wykonanych dostaw / usług / robót budowlanych w 

ilości co najmniej dwóch usług. W taki sposób swoje specyfikacje warunków zamówienia (w 

tym  w  szczególności  warunki  udziału  w  postępowaniu),  w  odniesieniu  do  dużo  prostszej 

mur

awy  z  trawy  naturalnej  konstruuje  przykładowo  Stadion  Narodowy  w  Warszawie 

wymagając  dwukrotności  (zob.  ogłoszenie  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej: 

2021/S  123-

325426  z  dnia  29  czerwca  2021  roku)  lub  trzykrotności  (zob.  ogłoszenie  w 

Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej: 2023/S 012-030525 z dnia 17 stycznia 2023 roku) 

wykonania  zamówień  referencyjnych,  na  które  powołuje  się  oferent  w  celu  wykazania 

spełniania  warunków  udziału  w  postępowaniu.    Mając  na  uwadze  trudniejszą  w  realizacji 

nawierzchnię  z  trawy  hybrydowej,  jak  również  skomplikowaną  instalację  do  podgrzewania 

murawy,  wymóg  dwukrotności  wykonania  robót  budowlanych  odnoszących  się  do  tych 

zakresów  uznać  należy  za  konieczny,  dla  wykazania  rzetelności  wykonawcy  i  dający 

rękojmię należytego wykonania przedmiotowego zamówienia przez wybranego wykonawcę. 

W

arunek  udziału  w  postępowaniu,  w  jego  obecnym  brzmieniu,  jest  nieproporcjonalny  i  nie 

znajduje  żadnego  racjonalnego  uargumentowania  poza  sztucznym  rozszerzeniem  kręgu 

podmiotów  dopuszczonych  do  postępowania,  które  nie  dają  rękojmi  prawidłowego 

wykonania  za

mówienia,  a  realizacja  jednych robót  budowlanych  nie  daje  żadnej  pewności, 

czy  oferent  będzie  w  stanie  powtórzyć  wykonanie  takich  robót,  wykonując  je  przy  okazji 

należycie.  Stąd  warunek  opisany  jest  poniżej  minimalnych  zdolności,  a  tym  samym 

dopuszcza się do złożenia ofert podmioty, które nie mają należytego doświadczenia i mogą 

nie być w stanie należycie wyszacować ceny ofertowej oraz należycie wykonać zamówienia.  

Odwołujący  podniósł,  że  Zamawiający  postawił  dwa  odrębne  wymogi  (które 

fakultatywnie  można  spełniać  łącznie,  przy  czym  łączne  spełnienie  nie  jest  wymagane): 

wykonanie  minimum  1  roboty  budowlanej  (robota  winna  być  przedmiotem  jednej  umowy) 

obejmującej swym zakresem budowę / przebudowę / remont nawierzchni z trawy hybrydowej 

o  powierzchni  minimum  5  000  m2  oraz  wykonanie  minimum  1  roboty  budowlanej  (robota 

winna  być  przedmiotem  jednej  umowy)  o  wartości  nie  mniejszej  niż  1  000  000,00  zł  brutto 

obejmującej  swym  zakresem  budowę  /  przebudowę  /  remont  instalacji  podgrzewania 

murawy.      Zamawiający  dopuścił  możliwość  wykonania  obu  ww.  robót  w  ramach  jednej 

umowy z zachowaniem wymaganych wartości. Wykonanie instalacji podgrzewania murawy, 

przy  budowie  boiska  z  trawy  hybrydowej  jest  specyficzne  i  odmienne  od  wykonania 

podgrzewania innego typu muraw. Jedną z głównych różnic jest fakt, że system ogrzewania 

nawierzchni  hybrydowej  układa  się  na  warstwie  żwiru,  a  nie  na  piasku,  jak  w  przypadku 

innych  muraw.  Ponadto,  układanie  kolejnych  warstw  grzewczych  nawierzchni  wymaga 

specjalistycznego 

sprzętu  i  doświadczenia,  który  nie  spowoduje  zgęszczenia  i  utraty 

parametrów funkcjonalnych docelowej nawierzchni trawiastej. Wszystko to wymaga nie tylko 

wiedzy,  ale  także  doświadczenia i specjalistycznych umiejętności,  aby  zapewnić  właściwe i 

bezpieczne funkcjonowanie boiska.  W 

związku  z  tym  prawidłowym  byłoby  połączenie 

obu wymogów w jeden lub rozszerzenie drugiego wymogu poprzez dopisanie, że instalacja 

podgrzewania  murawy  powinna  dotyczyć  boiska  z  nawierzchnią  z  trawy  hybrydowej. 

Warunek  udziału  w  postępowaniu,  w  jego  obecnym  brzmieniu,  jest  nieproporcjonalny  i  nie 

daje  możliwości  sprawdzenia,  czy  oferent  składający  ofertę  daje  rękojmię  prawidłowego 

wykonania zamówienia. Warunek opisany jest poniżej minimalnych zdolności, a tym samym 

dopuszcza się do złożenia ofert podmioty, które nie mają należytego doświadczenia i mogą 

nie być w stanie należycie wyszacować ceny ofertowej oraz należycie wykonać zamówienia.  

W  pisemnej  odpowiedzi  na  odwołanie  Zamawiający  wniósł  o  jego  oddalenie.  

Wskazał jednocześnie, że wprowadził  zmiany  w  zakresie  warunku udziału w  postępowaniu 

odnoszącego  się  do  sytuacji  ekonomicznej  i  finansowej  wykonawcy,  opisanego  w  sekcji  V 

pkt  5.4  Ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  w  rozdziale  6  pkt  6.2  tiret  trzecie  SWZ,  które 

otrzymały brzmienie:  

„Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu dotyczące:  

• sytuacji ekonomicznej lub finansowej – zamawiający uzna niniejszy warunek za spełniony, 

jeżeli wykonawca przedstawi:  

a)  informację  banku  lub  spółdzielczej  kasy  oszczędnościowo-kredytowej  potwierdzającej 

wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową wykonawcy, w okresie 

nie wcześniejszym niż 3 miesiące przed jej złożeniem. Wymagane jest posiadanie środków 

finansowych lub zdolności kredytowej o wartości minimum 4 000 000,00 zł.”  

Z  kolei  treść  warunku  udziału  w  postępowaniu  odnoszącego  się  do  zdolności 

technicznych  i  zawodowych  wykonawcy,  opisanego  w  sekcji  V  pkt  5.4  Ogłoszenia  o 

zamówieniu oraz w rozdziale 6 pkt 6.2 tiret czwarte SWZ przyjęła brzmienie:  

„Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu dotyczące:  

• zdolności technicznej lub zawodowej – zamawiający uzna niniejszy warunek za spełniony, 

jeżeli wykonawca przedstawi:  

a)  

wykaz  robót  budowlanych  wykonanych  nie  wcześniej  niż  w  okresie  ostatnich  5  lat,  a 

jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wraz z podaniem ich 

rodzaju, wartości, daty i miejsca wykonania oraz podmiotów, na rzecz których roboty te 

zostały  wykonane,  oraz  załączeniem  dowodów  określających,  czy  te  roboty  budowlane 

zostały wykonane należycie, przy czym dowodami, o których mowa, są referencje bądź 

inne dokumenty sporządzone przez podmiot, na rzecz którego roboty budowlane zostały 

wykona

ne,  a  jeżeli  wykonawca  z  przyczyn  niezależnych  od  niego  nie  jest  w  stanie 

uzyskać tych dokumentów – inne odpowiednie dokumenty.  

Wymagane jest:  

wykonanie  minimum  jednej  roboty  budowlanej  (robota  winna  być  przedmiotem  jednej 

umowy)  polegającej  na  budowie/przebudowie/remoncie  obejmującej/obejmującym  co 

najmniej 5000 m2 nawierzchni z trawy hybrydowej,  

wykonanie minimum 1 roboty budowlanej (robota winna być przedmiotem jednej umowy) 

o wartości nie mniejszej niż 1 000 000,00 zł brutto obejmującej swym zakresem budowę / 

przebudowę / remont instalacji podgrzewania murawy.  

Zamawiający  dopuszcza  możliwość  wykonania  obu  ww.  robót  w  ramach  jednej  umowy  z 

zachowaniem wymaganych wartości.”  

Zamawiający  stwierdził,  że  nie  podziela  zastrzeżeń  jakie  Odwołujący  sformułował 

wobec  treści  ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  dokumentów  zamówienia.  Tym  niemniej  po 

ponownym  przeanalizowaniu  dokumentacji  inwestycji  obniżył  wysokość  oczekiwanych  od 

Wykonawcy  środków  finansowych  lub  zdolności  kredytowej  do  kwoty  4  000  000,00  zł  oraz 

doprecyzował  wymóg dotyczący  doświadczenia poprzez  jasne wskazanie,  iż  oczekuje,  aby 

określona przez niego powierzchnia (bez dokonywania zmiany jej wartości) odnosiła się do 

wielkości  zarówno  budowanej  jak  przebudowywanej/remontowanej  -  tak  by  uniknąć 

wątpliwości, iż w istocie taka była od początku jego intencja w tym zakresie.  

Odnosząc  się  do  pierwszego  z  zarzutów,  tj.  zarzutu  niewspółmiernie  wysokich, 

zdaniem  Odwołującego,  oczekiwań  Zamawiającego,  co  do  posiadanych  przez  Wykonawcę 

środków  finansowych  lub  zdolności  kredytowej,  Zamawiający  stwierdził,  iż  argumentację, 

która przywiodła Odwołującego do sformułowania rzeczonego zarzutu i jego oczekiwania co 

do  „należytych”  wartości,  jakich  Zamawiający  winien  domagać  się  od  Wykonawców  trudno 

określić  jako  profesjonalne.  Czynione  przez  Odwołującego  założenia,  że  w  kontekście 

miesięcznego  fakturowania i  21  dniowego terminu  płatności,  jedynymi „własnymi”  środkami 

jaki  będzie  musiał  zaangażować  w  realizację  inwestycji,  będą  kwoty  niezbędne  do 

sfinansowania  pierwszych  dwóch  miesięcy,  zaś  pozostały  zakres  realizowany  będzie  z 

bieżąco  otrzymywanego  od  Zamawiającego  wynagrodzenia  wzbudzają  poważne 

wątpliwości,  co  do  poziomu  świadomości  Odwołującego  w  zakresie  przebiegu  procesu 

inwestycyjnego.  Odwołującemu  zdaje  się  umykać  okoliczność,  iż  po  pierwsze  będzie 

zobligowany  do  realizacji  prac  zgodnie 

z  zaakceptowanym  przez  Zamawiającego 

harmonogramem,  po  drugie,  że  harmonogram  ten  będzie  musiał  uwzględniać  określone 

przez  Zamawiającego  „kamienie  milowe”,  a  co  za  tym  idzie  miesięczne  przeroby  nie  będą 

wynikiem  prostego  podziału  całkowitej  kwoty  wynagrodzenia  przez  18  (zakładana  ilość 

miesięcy realizacji inwestycji), po trzecie zaś, że będzie zmuszony nabywać materiały i płacić 

swoim  podwykonawcom  zanim  otrzyma  kolejną  transzę  wynagrodzenia  (§  6  ust.  8 

Załącznika nr 3 do ZWZ – „projektowane postanowienia umowy”).  

Zamawiający stwierdził, że na potrzeby zorganizowania postępowania i oszacowania 

środków,  jakie  potencjalny  Wykonawca  będzie  musiał  posiadać,  aby  zrealizować  zadanie 

oraz 

w związku z faktem, iż ubiega się o dofinansowanie inwestycji ze środków Ministerstwa 

Sportu  i  Turystyki  w  ramach  Programu  Rozwoju  Infrastruktury  Piłkarskiej  -  edycja  2022, 

stworzył w oparciu o zapisy kosztorysu inwestorskiego - harmonogram realizacji zadania. Z 

treści  tego  harmonogramu  wynika,  że  realizacja  inwestycji  zgodnie  ze  sztuką  budowlaną, 

utrzymaniem  terminów  „kamieni  milowych”  oraz  zakładanego  terminu  jej  zakończenia, 

będzie  musiała  przebiegać  w  sposób  zasadniczo  odbiegający  od  „założeń”  Odwołującego. 

Analiza  harmonogramu  realizacji  zadania  pozwoliła  Zamawiającemu  oszacować,  jakimi 

środkami  własnymi,  na  poszczególnych  etapach  inwestycji  będzie  musiał  dysponować 

Wykonawca, aby terminowo zrealizować inwestycję. I to właśnie te analizy były podstawą dla 

określenia  przez  Zamawiającego  warunku  odnoszącego  się  do  sytuacji  ekonomicznej  i 

finansowej  wykonawcy,  opisanego  w  sekcji  V  pkt  5.4  Ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  w 

rozdziale  6  pkt  6.2  tiret  trzecie  SWZ.   

I  tak,  Zamawiający  określając  minimalne  wymogi  w 

zakresie korzystania ze środków własnych, tj. między innymi przyjmując, iż w toku realizacji 

inwestycji,  cały  zysk  osiągany  przez  Wykonawcę  przeznaczany  będzie  na  finansowanie 

kolejnych etapów inwestycji, ustalił:  

Przed  rozpoczęciem  inwestycji,  Wykonawca  będzie  musiał  dysponować  środkami 

własnymi w wysokości 1 300 000 zł (980 000 zł + 320 000 zł) – na sfinansowanie prac w 

miesiącach III i IV  

W miesiąc V Wykonawca wejdzie otrzymując wynagrodzenie za miesiąc III (+980 000 zł) 

ale musząc sfinansować prace z miesiąca V (-520 000 zł)  

W  miesiąc  VI  Wykonawca  wejdzie  z  kwotą  +460  000  zł  (980  000  zł  –  520  000  zł) 

otrzymując wynagrodzenie za miesiąc IV (+320 000 zł) ale musząc sfinansować prace z 

miesiąca VI (-250 000 zł)  

W miesiąc VII Wykonawca wejdzie z kwotą +530 000 zł (460 000 zł + 320 000 zł  – 250 

000 zł)  otrzymując  wynagrodzenie  za miesiąc V (+520  000 zł)  ale  musząc  sfinansować 

prace z miesiąca VII (-1 970 000 zł)  

W miesiąc VIII Wykonawca wejdzie z kwotą -920 000 zł (530 000 zł + 520 000 zł – 1 970 

000 zł) otrzymując wynagrodzenie za miesiąc VI (+250 000 zł) ale musząc sfinansować 

prace z miesiąca VIII (-800 000 zł)  

W miesiąc X Wykonawca wejdzie z kwotą – 1 470 000 zł (-920 000 zł + 250 000 zł – 800 

000  zł)  otrzymując  wynagrodzenie  za  miesiąc  VII  (+1  970  000  zł)  ale  musząc 

sfinansować prace z miesiąca X (-4 492 350 zł)  

To oznac

za, że zaistnieje w toku niniejszej inwestycji moment, w którym Wykonawca będzie 

musiał  dysponować  środkami  własnymi  lub  zdolnością  kredytową  na  kwotę  co  najmniej  3 

992 350 zł (- 1 470 000 zł + 1 970 000 zł – 4 492 350 zł).  

Z 

powyższej  analizy  zdaniem  Zamawiającego  wynika,  że  ustalony  przez  niego 

warunek odnoszący się do sytuacji ekonomicznej i finansowej wykonawcy po pierwsze, nie 

został  sformułowany  bezrefleksyjnie,  tudzież  w  oparciu  o  tyleż  prosty,  co  kompletnie 

nieprzystający  do  realiów,  rachunek  matematyczny.  Po  drugie  zaś,  uzyskana  przez 

Zamawiającego  wartość  znacznie  odbiega  od  wartości  jakiej  w  odwołaniu  oczekuje 

Odwołujący (wartość nie wyższa niż 1 000 000,00 złotych lub wartość odpowiadającą jednej 

dziewiątej  wartości  zamówienia  oszacowanej  przez  Zamawiającego).  Jak  podkreśliła 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  w  Wyroku  z  dnia  2018-02-09,  KIO  156/18,  KIO  157/18,  KIO 

158/18,  KIO  1

59/18,  KIO  160/18,  KIO  161/18:  "Potencjał  ekonomiczno  -  finansowy  ma  za 

zadanie umożliwić wykonawcy prawidłową i terminową realizację przedmiotu zamówienia do 

chwili  uzyskania  od  zamawiającego  płatności  lub  płatności  częściowej.  W  praktyce  chodzi 

zatem  o  t

o,  aby  wykonawca  realizujący  zamówienie  publiczne  dysponował  środkami 

finansowymi  lub  zdolnością  kredytową  umożliwiającą  zakup  materiałów,  wynajem  sprzętu 

czy  opłacenie  ludzi  zaangażowanych  w  realizację  przedmiotu  zamówienia."    Ww.  wyrok 

zawiera  nadto  wska

zówki,  jakie  okoliczności  zamawiający  powinien  brać  pod  uwagę, 

ustalając  treść  warunku  dotyczącego  sytuacji  finansowej,  tak  by  był  on  zgodny  przepisami 

Pzp, 

tzn.  proporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia  oraz  umożliwiający  ocenę  zdolności 

wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, i tak zgodnie z nimi - Zamawiający musi 

przeanalizować  zakres  zamówienia,  który  będzie  musiał  samodzielnie  sfinansować 

wykonawca,  biorąc  pod  uwagę  przewidziany  sposób  rozliczenia  kontraktu  (np. 

zaliczkowanie, płatności częściowe itp.) i ustalić wymagana kwotę tak, by odpowiadała ona 

tej  wartości.  Biorąc  pod  uwagę  powyższe  nie  sposób  uznać,  iż  zarzut  Odwołującego  w 

zakresie  warunku  odnoszącego  się  do  sytuacji  ekonomicznej  i  finansowej  wykonawcy  w 

jakikolwiek sposób  narusza przepis  art.  112 ust.  1 w  zw.  z  art. 16  pkt  1  oraz  pkt  3 ustawy 

PZP  bądź  przepis  art.  17  ust.  1  pkt  1  i  pkt  2  Pzp,  w  szczególności  zaś,  że  sformułowany 

został  nieproporcjonalne,  w  sposób  uniemożliwiający  ocenę  zdolności  oferentów  do 

należytego  wykonania  zamówienia.    Zamawiający  stoi  na  stanowisku,  iż  określając  swoje 

oczekiwania  w  zakresie  potencjału  ekonomicznofinansowego  wykonawców,  uczynił  zadość 

wymogom  formułowanym  przez  przepisy,  a  precyzowanym  orzecznictwem  Krajowej  Izby 

Odwoławczej.  Co  więcej,  w  aktualnej  sytuacji  rynkowej  jednym  z  zasadniczych  problemów 

jest  brak  zdolności  wykonawców  do  udźwignięcia  ciężaru  finansowego  zamówień,  które 

realizują.  Nie  powinno  zatem  budzić  sprzeciwu,  również  u  samych  wykonawców  to,  że 

zamawiający sprawdzają ich finanse i oczekują, by były one na takim poziomie, jaki według 

najlepszej  wiedzy  zamawiającego  pozwoli  wykonawcy  zrealizować  inwestycję  -  nawet  jeśli 

sam  wykonawca  nie  ma  do  końca  świadomości  koniecznego  zaangażowania.  Negatywne 

skutki  niezdolności  do  zrealizowania  zamówienia  dotykają  nie  tylko  wykonawcę,  ale  także 

zamawiającego.  Z  drugiej  strony  Zamawiający  stara  się  w/w  ryzyko  utraty  płynności 

finansowej  wykonawców  minimalizować  nie  tylko  poprzez  określenie  realnych  wymogów 

finansowych, ale także przewidując płatności częściowe (i to miesięczne) oraz wprowadzając 

do  umowy  zapisy  waloryzacyjne.  Wszystko  po  to,  żeby  zminimalizować  ryzyko 

niekorzystnego dla każdej ze stron zerwania kontraktu.  

Odnosząc się do drugiego z zarzutów, tj. zarzutu odnoszącego się do oczekiwanych 

przez Zamawiającego zdolności technicznych i zawodowych wykonawcy, opisanych w sekcji 

V  pkt  5.4  Ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  w  rozdziale  6  pkt  6.2  tiret  czwarte  SWZ, 

Zamawiający stwierdził, że Odwołujący ma on na celu jedynie ograniczenie konkurencyjności 

postępowania. Formułowania zarzutu oraz idących za nim oczekiwań, co do treści warunku, 

zmierzających  do  tyleż  drastycznego,  co  zupełnie  nieuzasadnionego  ograniczenia  kręgu 

podmiotów  mogących  ubiegać  się  o  udzielenie  zamówienia,  by  uprzywilejować 

Odwołującego  nie  sposób  spójnie  pogodzić  z  wymogami  Pzp.  Jak  powszechnie  podkreśla 

się w doktrynie i orzecznictwie, określenie warunków udziału w postępowaniu jest prawem, a 

nie  obowiązkiem  Zamawiającego.  Wykonawca  zatem,  wbrew  prezentowanemu  przez 

Odwołującego  stanowisku,  nie  może  w  drodze  środków  ochrony  prawnej  domagać  się 

„zaostrzenia”  warunków,  które  określił  Zamawiający.  Zarówno  nieokreślenie warunków  jak  i 

określenie  ich  na  niższym  poziomie,  niż  jest  to  dopuszczalne  z  uwagi  na  przedmiot 

zamówienia,  nie  stanowi  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  ustawy  PZP  (wyrok 

KIO 2293/21 z dnia 3 września 2021 r.). Niniejsze potwierdza publikacja Urzędu Zamówień 

Publicznych  z  2021  r.,  gdzie  wskazano,  iż:  Swoboda  określenia  przez  zamawiających 

warunków  zamówienia  obejmuje  nie  tylko  swobodę  kształtowania  treści  warunków,  ale 

również swobodę decydowania, czy warunki zostaną w ogóle określone. (Prawo zamówień 

publicznych. Komentarz). 

Zamawiający, o ile w ogóle określa warunki działu w postępowaniu 

(zgodnie  bowiem  z  art. 

57  pkt  2  ustawy  PZP,  zamawiający  może,  ale  nie  musi  określać 

warunków udziału w postępowaniu), zobowiązany jest uwzględnić przy określaniu warunków 

swoje  potrzeby  i  wybrać  wykonawcę  w  ten  sposób,  aby  zagwarantowane  było  należyte 

wykonanie zadania.  

W  zakresie 

wywodów  Odwołującego  na  temat  wymiarów  i  powierzchni  boisk 

piłkarskich,  Zamawiający  w  pierwszej  kolejności  oświadczył,  iż  planując  przedmiotową 

inwestycję  i  dysponując  jej  dokumentacją  projektową  ma  wiedzę  na  temat  regulaminowych 

wymiarów boisk do piłki nożnej,  stoi jednak na stanowisku, że wykraczającym poza zasadę 

proporcjonalności  byłoby  oczekiwanie  od  wykonawców  doświadczenia  w  zakresie realizacji 

wymiarowego  boiska  do  piłki  nożnej  w  sytuacji,  gdy  o  zdolności  potencjalnego  wykonawcy 

do  prawidłowego  wykonania  zadania  świadczyć  będzie  realizacja  inwestycji  o  mniejszej 

powierzchni, która nie będzie się istotnie w zakresie technologii różniła od inwestycji objętej 

przedmiotem  zamówienia.  Zamawiający  planując  swą  inwestycję  poczynił  ustalenia,  że 

oczekiwany  przez  niego  rodzaj  nawierzchni  (trawa  hybrydowa)  w  profesjonalnym  sporcie 

wykorzystywany  jest  chociażby  przy  realizacji  kortów  tenisowych.  Regulaminowa 

powierzchnia  kortu  tenisowego  to  260,76  m2.  Biorąc  pod  uwagę  powyższe,  oczekiwana 

przez Zamawiającego powierzchnia 5000 m2 pozwala na pokrycie trawą 19 regulaminowych 

kortów  tenisowych.    W  opinii  Zamawiającego,  wykazanie  się  przez  Wykonawcę 

doświadczeniem  w  zakresie  budowy/przebudowy/remontu    obejmującej/obejmującym  co 

najmniej  5000  m2  nawierzchni  z  tr

awy  hybrydowej,  jest  warunkiem  w  zupełności 

wystarczającym,  a  jednocześnie  nie  powodującym  nieuzasadnionego  ograniczenia 

konkurencyjności postępowania, poprzez bezpodstawną eliminację z niego podmiotów, które 

dysponują dużym doświadczeniem w zakresie realizacji inwestycji o zbliżonym charakterze, 

które  nie  były  pełnowymiarowymi  boiskami  do  gry  w  piłkę  nożną.  Na  marginesie 

Zamawiający  zauważył,  że  oczekiwania  Odwołującego  eliminowałyby  z  udziału  w 

postępowaniu  również  wykonawców  boisk  do  rugby,  których  realizacja  (przy  ich 

maksymalnym wymiarze 100m x 70m), także w opinii Odwołującego nie dawałaby gwarancji 

zdolności do wykonania tak „skomplikowanego” tworu jakim jest boisko do piłki nożnej.  

Odnosząc  się  do  zarzutu  dotyczącego  dopuszczenia  do  udziału  w  postepowaniu 

także  podmiotów,  które  jedynie  dokonywały  przebudowy  lub  remontu  nawierzchni  o 

powierzchni  5000  m2,  bez  wskazania  jaką  powierzchnię  sama  przebudowa  lub  remont 

miałaby  obejmować,  Zamawiający  podniósł,  iż  doprecyzował  pierwotnie  sformułowany 

warunek,  jednak  doprecyzowanie  to  stanowi  jedynie  odzwierciedlenie  jego  pierwotnych 

oczekiwań, co do doświadczenia wykonawców, natomiast nawet gdyby przyjąć interpretację 

pierwotnego  brzmienia  warunku  forsowaną  przez  Odwołującego,  to  i  tak  Zamawiający 

uważa,  że  nie  można  byłoby  stawiać  mu  zarzutu  z  powodu  sformułowania  „nazbyt 

szerokiego”  warunku.  Zamawiający  uważa,  iż  opis  stawianych  wykonawcom  warunków 

powinien być precyzyjny i nie chcąc, aby ta tym tle dochodziło do jakichkolwiek wątpliwości, 

zdecydował się na uściślenie przedmiotowego zapisu.  

 W  kwestii 

wymogu  jednokrotności  wykonania  robót  budowlanych  polegających  na 

budowie/przebudowie/remoncie 

nawierzchni 

z 

trawy 

hybrydowej 

oraz 

wymogu 

jednokrotności 

wykonania 

robót 

budowlanych 

polegających 

na 

budowie/przebudowie/remoncie instalacji podgrzewania murawy, 

Zamawiający stwierdził, że 

nie  sposób  nie  zauważyć,  iż  nie  są  one  poparte  jakakolwiek  argumentacją  prawną. 

Wykonawca oświadczył, że chciałby, aby wymóg ten został w taki sposób sformułowany, ale 

władnym  do  formułowania  warunków  udziału  w  postepowaniach  są  zamawiający,  a  nie 

wykonawcy,  zaś  istotą  odwołania  jest  wskazanie,  dlaczego  warunek  określony  przez 

Zamawiającego jest  sprzeczny  z  prawem. W  opinii  Zamawiającego, Odwołujący poprzestał 

na  sformułowaniu  tezy  na  temat  bezprawności  i  oczekiwań,  co  do  preferowanego  przez 

siebie brzmienia rzeczonego warunku, kapitulując w zakresie argumentacji.  

Na  marginesie 

Zamawiający  zauważył,  że  idąc  tropem  rozumowania  Odwołującego 

niemożliwym  byłoby  prawidłowe  zorganizowanie  postępowania  na  realizację  jakichkolwiek 

prekursorskich  inwestycji.  Pominąwszy  już  tezę  Odwołującego,  że  wykonawca  może 

zapewnić o swej zdolności do realizacji zamówienia dopiero jeśli wykonuje je po raz trzeci (!), 

to zdaniem Odwołującego musi się wykazać doświadczeniem w realizacji dokładnie takiego 

samego zakresu prac, co w sytuacji zamówień obejmujących rozwiązania nowatorskie jest z 

samej definicji niewykonalne.  

Z  kolei  d

o  zarzutu  braku  połączenia  wymogu  wykonania  nawierzchni  z  trawy 

hybrydowej z wykonaniem instalacji podgrzewania murawy ewentualnie braku wymogu, aby 

instalacja podgrzewania murawy odnosiła się do murawy z trawy syntetycznej, Zamawiający 

stwierdził,  że  trudno  jest  się  rzeczowo  odnieść.  Zarzut  opiera  się  na  gołosłownym 

tw

ierdzeniu,  że  wykonanie  instalacji  podgrzewania  murawy,  przy  budowie  boiska  z  trawy 

hybrydowej  jest  specyficzne  i  odmienne  od  wykonania  podgrzewania  innego  typu  muraw. 

Odwołujący  poza  sformułowaniem  wyżej  przytoczonej  tezy,  nie  zaproponował  żadnych 

dowodów na wykazanie owej wyjątkowej specyficzności takiej instalacji. Zamawiający uważa 

natomiast

, że jest przeciwnie, że wykonanie instalacji podgrzewania murawy, przy budowie 

boiska  z  trawy  hybrydowej,  nie  jest  ani  technologicznie,  ani  montażowo  diametralnie 

o

dbiegające  od  wykonania  podgrzewania  jakiegokolwiek  innego  typu  muraw.  Co  za  tym 

idzie,  Zamawiający  uważa,  że  podmiot  mający  doświadczenie  w  zakresie  wykonania 

dostatecznie  dużej  instalacji  podgrzewania  murawy  gwarantuje  odpowiednią  zdolność 

techniczną  bez  względu  na  rodzaj  murawy,  która  za  pomocą  tejże  instalacji  miała  być 

podgrzewana.  

Do pisma zostały załączone: zmiana treści SWZ wraz z dowodem zamieszczenia na 

stronie prowadzonego postępowania, Harmonogram realizacji zadania pn.: „Budowa boiska 

piłkarskiego przy ul. Edukacji”.   

Izba  dopuściła  dowody  z  dokumentacji  postępowania,  przekazanej  przez 

Zamawiającego  oraz  dowody  złożone  na  posiedzeniu  przez  Odwołującego  w  postaci 

informacji  z  innego  postępowania  na  podobny  przedmiot  zamówienia,  opinii  prywatnej  p. 

Marcina Puzio wydanej do ww. 

postępowania wraz z załącznikiem (sprawozdanie z badań nr 

GO/464/17) oraz opinii prof. 

dr hab. inż. Karola Wolskiego Vredo Polska sp. z o.o.   

Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając odwołanie, uwzględniając dokumentację 

postępowania  oraz  stanowiska  zaprezentowane  przez  Strony,  a  także  zgromadzone 

dowody, ustaliła i zważyła co następuje: 

Odwołanie  nie  zawiera  braków  formalnych.  Wpis  w  prawidłowej  wysokości  został 

wniesiony w ustawowym terminie.  N

ie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących 

odrzuceniem odwołania, o których mowa w art. 528 Pzp.   

W  uzasadnieniu  swojego  interesu  w  skorzystaniu  ze  środków  ochrony  prawnej 

Odwołujący  stwierdził  w  szczególności,  że jest  podmiotem,  który  oferuje  na  rynku  dostawę 

produktów  i  realizację  usług  /  robót  budowlanych  wchodzących  w  przedmiot  niniejszego 

zamówienia  i  ma  zamiar  złożyć  ofertę  w  przedmiotowym  postępowaniu  i  ubiegać  się  o 

zamówienie.  Jakkolwiek mogłoby się wydawać, że nieproporcjonalny opis warunków udziału 

w postępowaniu (poprzez ich określenie poniżej poziomu minimalnego), który na dodatek nie 

daje  możliwości  rzeczywistej  weryfikacji  zdolności  wykonawców  do  rzetelnego  wykonania 

zamówienia, nie powinien stanowić przeszkody dla Odwołującego, jak również nie grozi mu 

szkodą,  to  w  rzeczywistości  jest  odmiennie.  Dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu 

podmiotów  nieposiadających  wystarczających kwalifikacji  do  realizacji  zamówienia  skutkuje 

po  pierwsze  sztucznym  rozszerzeniem  kręgu  podmiotów  mogących  wziąć  udział  w 

postępowaniu oraz pozyskać zamówienie (co utrudnia Odwołującemu uzyskanie zamówienia 

i ogranicza możliwość jego uzyskania) po drugie zaniżeniem cen w postępowaniu, co wiąże 

się w brakiem faktycznej wiedzy i doświadczenia potencjalnych oferentów, dla których może 

się  wydawać,  że  realizacja  przedmiotowego  boiska  jest  typową  realizacją  (analogiczną  do 

boisk z trawy naturalnej), podczas gdy realizacja ta jest wysoce bardziej wyspecjalizowana i 

wymaga dużo większej wiedzy i doświadczenia. Odwołujący jest zwolennikiem obniżania cen 

i  kosztów,  które  musi  ponosić  Zamawiający,  ale  w  sytuacji,  gdy  wynika  to  z  uczciwej  gry 

rynkowej  i  przy  zachowaniu  zasad  uczciwej  konkurencji,  a  nie  w  przypadku  nierozpoznania 

bądź  wadliwego  rozpoznania  przedmiotu  zamówienia  przez  podmioty  nieposiadające 

kwalifikacji  do  jego  realizacji.    Z  drugiej  strony,  sztuczne  zawyżanie  i  rażące  wygórowanie 

warunku  udziału  odnoszącego  się  do  sytuacji  finansowej  wykonawców  (który  nie  przystaje 

do  przedmiotu  zamówienia  –  a  zatem  również  jest  nieproporcjonalny,  przy  czym  „w  drugą 

stronę”)  –  również  ogranicza  Odwołującemu  możliwość  wzięcia  udziału  w  postępowaniu  i 

złożenia  oferty,  bowiem  wymagane  środki  finansowe  są  w  wysokości  zbyt  wysokiej  dla 

Odwołującego,  a  przy  okazji  w  wysokości  nieproporcjonalnej  do  przedmiotu  zamówienia, 

naruszając tym samym uczciwą konkurencję i zawężając ją w sposób Pzp może mieć istotny 

wpływ  na  wynik  postępowania,  ponieważ  całkowicie  narusza  uczciwą  konkurencję  w 

postępowaniu,  z  jednej  strony  sztucznie  rozszerzając  krąg  podmiotów  mogących  wziąć 

udział  w  postępowaniu  i  pozyskać  zamówienie,  a  zatem  ograniczając  możliwość  złożenia 

prawidłowo wycenionych ofert podmiotom wykwalifikowanym, z drugiej zaś strony sztucznie 

zawężając  konkurencję,  ograniczając  możliwość  złożenia  oferty  podmiotom  mającym 

zdolność do wykonania zamówienia.  

W  ocenie  Izby  Odwołujący  legitymuje  się  uprawnieniem  do  skorzystania  w 

przedmiotowym postępowaniu ze środków ochrony prawnej stosownie do przepisu art. 505 

ust. 1 Pzp.

Następnie Izba ustaliła, co następuje:  

Stosownie  do  pkt  3.1  SWZ  Przedmiotem  zamówienia  jest  budowa  boiska  przy  ul. 

Edukacji w Tychach, zgodnie z dokumentacją projektową oraz STWiOR, autorstwa AMIBUD 

C. I.  

Zakres  prac  obejmuje  m.in.: 

roboty  ziemne,  rozbiórkowe,  wywozy,  utylizacje, 

profilowanie  terenu  i  skarp,  wymianę  gruntu,  podbudowę,  odwodnienie  boiska,  kanalizację 

deszczową,  instalację  wodociągową,  instalację  zraszania  płyty  boiska,  instalację 

podgrzewania płyty boiska wraz z węzłem, zbiorniki retencyjne, nawierzchnię boiska z trawy 

naturalnej  hybrydowej  wraz  z  warstwą  wegetacyjną,  oświetlenie,  nagłośnienie,  monitoring, 

instalacje  elektryczne,  instalacje  teleinformatyczne,  ciągi  komunikacyjne,  stanowiska 

postojowe  wraz  z  robotami  towarzyszącymi,  podbudowami,  trybuny,  wiaty  stadionowe, 

elementy  małej  architektury,  budynek  techniczno  -  socjalny  wraz  z  instalacjami  i 

wyposażeniem,  piłkochwyty,  ogrodzenie,  wyposażenie  obiektu,  tereny  zielone,  pielęgnację 

murawy, szkolenie przyszłego administratora obiektu, uzyskanie pozwolenia na użytkowanie 

obiektu. 

Po stronie wykonawcy będzie przygotowanie dokumentacji powykonawczej, wraz z 

geodezją  powykonawczą,  a  także  zabezpieczenie  placu  budowy,  ochrona  zieleni,  obsługa 

geodezyjna,  badania,  sprawdzenia. 

Wszystkie  roboty  zanikowe  i  ulegające  zakryciu  będą 

odbierane  przez  zamawiającego,  o  czym  wykonawca  będzie  zobowiązany  powiadomić  z 

dwudniowym  wyprzedzeniem.  Dla  wszystkich  zabudowywanych  materiałów  wykonawca 

przedstawi  dokument  dopuszczający  do  stosowania  w  budownictwie.  Wymaga  się,  aby  w 

trakcie  realizacji  zadania  wykonawca  przez  okres  6  miesięcy  wykonywał  pielęgnację 

murawy,  w  trakcie  której  dokona  szkolenia  przyszłego  administratora  obiektu,  tj. 

pracowników MOSIR Tychy w zakresie prawidłowej pielęgnacji i utrzymania obiektu. 

Po  zm

ianach  V  pkt  5.4  Ogłoszenia  oraz  pkt  6.2  tiret  trzecie  i  czwarte  SWZ 

dokonanych  przez  Zamawiającego  przez  rozprawą,  kwestionowane  w  odwołaniu 

postanowienia odpowiednio zostały wprowadzone w brzmieniu: 

„Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu dotyczące:  

• sytuacji ekonomicznej lub finansowej – zamawiający uzna niniejszy warunek za spełniony, 

jeżeli wykonawca przedstawi:  

a)  informację  banku  lub  spółdzielczej  kasy  oszczędnościowo-kredytowej  potwierdzającej 

wysokość  posiadanych  środków  finansowych  lub  zdolność  kredytową  wykonawcy,  w 

okresie  nie  wcześniejszym  niż  3  miesiące  przed  jej  złożeniem.  Wymagane  jest 

posiadanie  środków  finansowych  lub  zdolności  kredytowej  o  wartości  minimum  4  000 

000,00 zł.”  

„Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu dotyczące:  

•          zdolności  technicznej  lub  zawodowej  –  zamawiający  uzna  niniejszy  warunek  za 

spełniony, jeżeli wykonawca przedstawi:  

a)  

wykaz  robót  budowlanych  wykonanych  nie  wcześniej  niż  w  okresie  ostatnich  5  lat,  a 

jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wraz z podaniem ich 

rodzaju, wartości, daty i miejsca wykonania oraz podmiotów, na rzecz których roboty te 

zostały  wykonane,  oraz  załączeniem  dowodów  określających,  czy  te  roboty  budowlane 

zostały wykonane należycie, przy czym dowodami, o których mowa, są referencje bądź 

inne dokumenty sporządzone przez podmiot, na rzecz którego roboty budowlane zostały 

wykonane,  a  jeżeli  wykonawca  z  przyczyn  niezależnych  od  niego  nie  jest  w  stanie 

uzyskać tych dokumentów – inne odpowiednie dokumenty.  

Wymagane jest:  

wykonanie  minimum  jednej  roboty  budowlanej  (robota  winna  być  przedmiotem  jednej 

umowy)  polegającej  na  budowie/przebudowie/remoncie  obejmującej/obejmującym  co 

najmniej 5000 m2 nawierzchni z trawy hybrydowej,  

wykonanie minimum 1 roboty b

udowlanej (robota winna być przedmiotem jednej umowy) 

o wartości nie mniejszej niż 1 000 000,00 zł brutto obejmującej swym zakresem budowę / 

przebudowę / remont instalacji podgrzewania murawy.  

Zamawiający  dopuszcza  możliwość  wykonania  obu  ww.  robót  w  ramach  jednej  umowy  z 

zachowaniem wymaganych wartości.”  

Stosownie  do  pkt  4.1  SWZ  Wykonawca  zobowiązany  jest  zrealizować  przedmiot 

zamówienia w terminie do 18 miesięcy od dnia zawarcia umowy, z zachowaniem terminów 

wykonania  poszczególnych  „kamieni  milowych”  określonych  w  zatwierdzonym  przez 

zamawiającego harmonogramie. 

Zgodnie z 

§ 1 ust. 4 i 5 Projektowanych postanowień umowy stanowiących załącznik 

nr 3 do SWZ:    

W terminie 10 dni od dnia zawarcia umowy, Wykonawca przedstawi Zamawiającemu do 

zatwierdzenia 

harmonogram prac umożliwiający ciągłe, sprawne i następujące po sobie 

wykonywanie robót budowlanych w terminie określonym w S 4. W harmonogramie będą 

wyszczególnione  poszczególne  ť  kamienie  milowe"  czyli  terminy  rozpoczęcia  i 

zakończenia  robót  związanych  z  poszczególnymi  etapami  prac.  W  harmonogramie 

określone zostaną następujące "kamienie milowe": 

a)  budowa budynku zaplecza techniczno socjalnego, 

b) 

budowa boiska piłkarskiego z nawierzchnią, 

c) 

wykonanie  elementów  zagospodarowania  terenu  (ogrodzenia,  ciągi  komunikacyjne, 

trybuny, piłkochwyty, 

d) 

dostawa wyposażenia boiska i sprzętu do konserwacji. 

W terminie 5 dni roboczych od otrzymania harmonogramu, Zamawiający zatwierdza go, 

albo  odmawia  zatwierdzenia.  Odmowa  nastąpi  w  przypadku,  kiedy  harmonogram  nie 

spełnia wymagań określonych w ust. 4, lub nie daje pewności, że uwzględniając warunki 

organizacyjno  - 

techniczne  realizacja  poszczególnych  „kamieni  milowych”  zostanie 

wykonana w podanych w harmonogramie terminach a wykonanie całości umowy nastąpi 

w  termin

ie  określonym  w  S  4.  W  przypadku  odmowy  zatwierdzenia,  Wykonawca 

przedłoży  Zamawiającemu  w  terminie  5  dni  nowy  harmonogram.  Dwukrotna  odmowa 

zatwierdzenia  harmonogramu  uprawnia  Zamawiającego  do  odstąpienia  od  umowy  z 

przyczyn leżących po stronie Wykonawcy. 

Zgodnie  z  sekcją  IV  pkt  4.2.2  Ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz  rozdziałem  4  SWZ, 

termin realizacji zamówienia to 18 miesięcy od dnia zawarcia umowy.   

Stosownie do § 6 wzoru 

1.    Rozliczenie  przedmiotu  umowy  nastąpi  na  podstawie  protokołu  odbioru,  który  stanowi 

podstawę do wystawienia przez Wykonawcę faktury. 

Płatność  za  wykonanie  przedmiotu  umowy  nastąpi  w  terminie  do  21  dni  od  dnia 

doręczenia  faktury  Zamawiającemu.  Za  dzień  zapłaty  uważa  się  dzień  obciążenia 

rachunku Zamawiającego. 

(…) 

Zamawiający  przewiduje  płatności  częściowe  jednak  nie  częściej  niż  raz  w  miesiącu 

Zamawiający dopuszcza wystawianie przez Wykonawcę faktur za częściowe wykonanie 

przedmiotu  umowy,  do  łącznej  kwoty  nie  przekraczającej  90%  wynagrodzenia 

uzgodnionego  w  S  3  us

t.  1  (faktury  przejściowe).  Płatności  częściowe  przekraczające 

90% wartości wynagrodzenia wskazanego w S 3 ust. 1 wymagają zgody Zamawiającego. 

Wartość  faktur  przejściowych  ustalona  będzie  w  oparciu  o  potwierdzone  przez 

Zamawiającego  zaawansowanie  robót  oraz  zbiorcze  zestawienia  kosztów.  Wypłat  z 

tytułu faktur przejściowych nie uważa się za częściowy odbiór. 

W  przypadku  wykonywania  zamówienia  przy  pomocy  Podwykonawców  lub  dalszych 

podwykonawców,  Wykonawca  zobowiązany  jest  do  udokumentowania  Zamawiającemu 

faktu  wywiązania  się  przez  niego  z  obowiązku  zapłaty  Podwykonawcom  lub  dalszym 

podwykonawcom  wynagrodzenia  za  wykonane  przez  nich  roboty,  najpóźniej  do  10  dni 

przed  upływem  terminu  zapłaty  przez  Zamawiającego  faktury  na  rzecz  Wykonawcy. 

Udokumentowanie 

zapłaty  nastąpi  przez  przedstawienie  Zamawiającemu  pisemnych 

oświadczeń  Podwykonawców  lub  dalszych  podwykonawców  w  tym  przedmiocie,  pod 

rygorem wstrzymania płatności faktury. 

Izba 

zważyła, co następuje: 

Odwołanie  podlega  oddaleniu.  Nie  potwierdziły  się  bowiem  zarzuty  odwołania,  w 

granicach których Izba orzeka. 

Stosownie  do  art.  112  ust.  1  Pzp: 

Zamawiający  określa  warunki  udziału  w 

postępowaniu  w  sposób  proporcjonalny  do  przedmiotu  zamówienia  oraz  umożliwiający 

ocenę  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania  zamówienia,  w  szczególności 

wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności. 

Zgodnie  z  art.  16  pkt  1  i  3  Pzp 

Zamawiający  przygotowuje  i  przeprowadza 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób:  1)  zapewniający  zachowanie  uczciwej 

konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców; (…) 3) proporcjonalny. 

Celem  określenia  warunków  udziału  w  postępowaniu  jest  umożliwienie 

zamawiającemu  dokonanie  oceny  zdolności  wykonawcy  do  należytego  wykonania 

zamówienia.  Powinny  one  zostać  określone  na  minimalnym  poziomie,  co  oznacza,  że  nie 

mogą  one  ograniczać  dostępu  do  zamówienia  wykonawcom  dającym  rękojmię  jego 

należytego wykonania. Muszą one być określone w powiązaniu z rodzajem zamówienia, jego 

przedmiotem  oraz  wymaganiami 

związanymi  z  realizacją  zamówienia,  w  szczególności 

winny  być  odpowiednie  do  stopnia  złożoności,  zakresu  oraz  przeznaczenia  przedmiotu 

zamówienia. Oznacza to, że nie mogą one być określone na  zbyt wysokim poziomie, który 

nie jest uzasadniony potrzebami zamawiającego. 

W  ocenie  Izby  Zamawiający  wykazał,  że  określenie  zakwestionowanych  przez 

Odwołującego  warunków  udziału  w  postępowaniu  wynika  z  analizy  uwarunkowań 

związanych z przedmiotem zamówienia i nie narusza ww. zasad.  

Ad zarzut dotyczący warunku odnoszącego się do sytuacji ekonomicznej lub finansowej 

Jak  wyżej  ustalono,  przedmiotem  zamówienia  jest  budowa  boiska  zgodnie  z 

dokumentacją projektową oraz STWiOR. Termin wykonania zamówienia został określony na 

18  miesięcy  od  daty  podpisania  umowy,  przy  czym  Zamawiający  zastrzegł  konieczność 

zachowania  terminów  wykonania  poszczególnych  „kamieni  milowych”,  określonych  w 

zatwierdzonym przez niego harmonogramie. 

Jak  wynika  ze  stanowiska 

Zamawiającego,  na  potrzeby  zorganizowania 

postępowania  i  m.in.  oszacowania  środków,  jakie  potencjalny  wykonawca  będzie  musiał 

posiadać, aby zrealizować zadanie, stworzył w oparciu o kosztorys inwestorski, mając przy 

tym  na  uwadze  wymogi  technologiczne  wykonania  przedmio

tu  zamówienia,  harmonogram 

realizacji zadania, który załączył do odpowiedzi na odwołanie.  

Na  rozprawie  Odwołujący  nie  zakwestionował  wskazanych  w  harmonogramie 

elementów zamówienia oraz kolejności ich wykonania.  Zgłoszone przez niego zastrzeżenia 

dotyczyły  jedynie  etapów  wskazanych  w  poz.  9  i  10  harmonogramu  tj.  odpowiednio: 

Nawierzchni  boiska  z  trawy  naturalnej  hybrydowej  wraz  z  warstwą  wegetacyjną  (poz.  9)  i 

Oświetlenie,  nagłośnienie,  monitoring,  instalacje  elektryczne,  instalacje  teleinformatyczne 

(poz.

10),  dla  których  jako  planowany  termin  wykonania  Zamawiający  wskazał  październik 

2023 r.

, zaś następny element przewidział na marzec 2024 r.   

Zdaniem  Odwołującego  wyliczenia  przedstawione  przez  Zamawiającego  w 

odpowiedzi na odwołanie są błędne, ponieważ oparte zostały na niewłaściwych założeniach, 

bowiem  przy  odpowiedniej  pogodzie 

zimą,  tj.  przy  temperaturze  dodatniej,  można 

wykonywać te prace także zimą, w związku tym mogłyby być one podzielona na dwa etapy, 

co  pozwoliłoby  na  unikniecie  kumulacji  wydatków  i  kwota  2 000 000,00  zł  zamiast 

000,00  zł  byłaby  wystarczająca.  Wykonawca  w  opracowanym  przez  siebie 

harmonogramie  mógłby  założyć  wykonywanie  tych  prac  także  w  zimie.  Nadto,  zdaniem 

Odwołującego,  Zamawiający  nie  bierze  pod  uwagę,  że  w  każdym  miesiącu  pobieranego 

wynagrodzenia wykonawca będzie uzyskiwał zysk, który, jeśli przyjąć, że wynosi 15%, już po 

5  miesiącach  oznaczałby  kwotę  270 000  zł,  która  mogłaby  zostać  przeznaczona  na 

realizację zamówienia.  

Jak  natomiast  stwierdził  Zamawiający,  z  uwagi  na  związane  z  rym  ryzyka,  nie 

zaakceptuje on harmonogramu, w którym wykonawca przewidziałby wykonanie  ww. prac w 

miesiącach  zimowych.  Odnosząc  się  do  argumentacji  Odwołującego  dotyczącej 

zaangażowania  w  finansowanie  zamówienia  założonego  przez  niego  zysku,  Zamawiający 

stwierdził, że określając poziom zaangażowania przyjął założenie, że całość wynagrodzenia 

będzie  zaangażowana  przez  wykonawcę  w  jego  realizację,  a  nie  tylko  zysk.  Z 

harmonogramu wynika, że nastąpi taki moment, w którym będzie konieczne zabezpieczenie 

środków  na  poziomie  około  4  mln  zł.  Te  wymogi  nie  są  wynikiem  prostej  kalkulacji 

matematycznej,  lecz 

są  przemyślane  i  uwzględniają  konieczne  zaangażowanie  przy 

wykonywaniu 

przedmiotu  zamówienia,  co  chroni  także  wykonawcę,  a  ww.  kwota  została 

przez  niego  określona  w  sposób  uwzględniający  zakres  zamówienia,  który  będzie  musiał 

samodzielnie  sfinansować  wykonawca,  biorąc  pod  uwagę  także  przewidziany  sposób 

rozliczenia kontraktu.  

W  ocenie  Izby  przedstawione  przez  Zamawiającego  wyliczenia  kwot  potrzebnych 

wykonawcy do wykonania 

zamówienia na poszczególnych etapach jego realizacji, z których 

wynika, że w pewnym momencie wykonawca będzie musiał dysponować środkami własnymi 

lub  zdolnością  kredytową  na  kwotę  ok.  4 000  000  ,00  zł,  nie  zostały  zakwestionowane  w 

sposób przekonujący przez Odwołującego.  

Podniesione  przez  Odwołującego  powyżej  przedstawione  argumenty  dotyczące 

ewentualnego  wykonywania  robót  w  okresie  zimy,  trudno  uznać  za  przemawiające  za 

brakiem  zasadności  wyliczeń  Zamawiającego.  Po  pierwsze,  Odwołujący  nie  podważył 

przedstawionej  przez  Zamawiającego  kolejności  prac,  a  jego  twierdzenia  opierają  się  na 

założeniu,  że  zimą temperatura będzie dodatnia i  prace  z  poz.  9  i  10  harmonogramu  będą 

mogły być wówczas wykonywane. Tymczasem takie założenie jest obarczone bardzo dużym 

ryzykiem  i  w  związku  z  tym,  należy  zgodzić  się  z  Zamawiającym,  że  w  świetle  powyżej 

przedstawionych 

postanowień  umowy,  będzie  on  mógł  odmówić  zaakceptowania 

sporządzonego przez wykonawcę harmonogramu, gdyby ten określał wykonanie tych robót 

zimą.  Po  drugie,  jakkolwiek  Zamawiający  przewidział  płatności  częściowe,  to  jednak 

powiązał  je  z  faktycznie  zrealizowanym  zakresem  robót.  Wbrew  sugestiom  Odwołującego, 

zawartym  w  odwołaniu,  płatności  częściowe  nie  odpowiadają  matematycznemu  wyliczeniu 

polegającemu  na  podziale  całkowitej  kwoty  należnego  wykonawcy  wynagrodzenia  przez 

liczbę  miesięcy  realizacji  zamówienia,  lecz  będą  następowały  na  podstawie  faktur 

wystawianych 

na podstawie protokołu odbioru wykonanych prac. Nadto, jak wynika z ww. § 6 

ust. 8  wzoru umowy, 

w przypadku wykonywania zamówienia przy pomocy podwykonawców 

lub  dalszych  podwykonawców,  wykonawca  zobowiązany  jest  do  udokumentowania 

Zamawiającemu faktu wywiązania się przez niego z obowiązku zapłaty podwykonawcom lub 

dalszym podwykonawcom wynagrodzenia za wykonane przez nich roboty, najpóźniej do 10 

dni  przed  upływem  terminu  zapłaty  przez  Zamawiającego  faktury  na  rzecz  wykonawcy. 

Oznacza  to,  że  wykonawca  przed  otrzymaniem  zapłaty  faktury  będzie  musiał  uregulować 

swoje zobowiązania wobec podwykonawców.  

Nie  można  zatem  uznać,  aby  Odwołujący,  wykazał,  że  kwota  1  000  000,00  złotych 

lub  wartość  odpowiadająca  jednej  dziewiątej  wartości  zamówienia  oszacowanej  przez 

Zamawiającego określona przez Odwołującego w odwołaniu (na rozprawie zwiększona do 2 

000  000,00  złotych),  przy  uwzględnieniu  opisu  przedmiotu  zamówienia  oraz  w  świetle 

postanowień  dokumentacji  postępowania,  w  tym  wzoru  umowy,  byłaby  kwotą  pozwalającą 

na  stwierdzenie,  iż  dysponowanie  nią  będzie  wystarczające  dla  zapewnienia  należytego  i 

terminowego  wykonania  przedmiotu  zamówienia  do  momentu  otrzymania  zapłaty  (także 

częściowej), że na całym etapie realizacji inwestycji będzie to kwota, która będzie pokrywała 

koszty osobowe oraz rzeczowe,  w tym np.  zakupu 

materiałów. W konsekwencji, nie można 

podzielić stanowiska Odwołującego,  

Powyższe  wskazuje,  że  w  sprawie  nie  zostało  wykazane,  aby  postawiony  przez 

Zamawiającego  warunek  dotyczący zdolności  ekonomicznej  lub  finansowej  zmierzał  nie do 

wyłonienia wykonawcy dającego rękojmię należytego i terminowego wykonania zamówienia, 

lecz  do  sztucznego  ograniczenia  konkurencji.  Skoro  z  zakresu  koniecznych  do  wykonania 

prac,  ich  technologii  or

az  związanego  z  tym  czasu realizacji,  wynika,  że  dla  ich  wykonania 

wykonawca na pewnym etapie, 

będzie musiał dysponować kwotą ok. 4 mln. zł, to określenie 

warunku  udziału  w  postępowaniu  na  tym  poziomie,  przy  braku  ze  strony  Odwołującego 

przekonujących  kontrargumentów,  należy  uznać  za  uzasadnione  potrzebą  zapewnienia 

udziału  w  postępowaniu  tych  wykonawców,  którzy  będą  w  stanie  udźwignąć  ciężar 

finansowania jego realizacji do czasu otrzymania zapłaty.  

Ad zarzut dotyczący warunku w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej 

Na  wstępie  zauważenia  wymaga,  że  w  związku  doprecyzowaniem  przez 

Zamawiającego  opisu  tego  warunku,  Odwołujący  odstąpił  od  żądania  wprowadzenia 

wymogu,  aby  powierzchnia  boiska  odnosiła  się do  wielkości  budowlanej/przebudowywanej/ 

remontowanej. 

Następnie  wskazania  wymaga,  że  nie  jest  sporne,  że  przedmiot  zamówienia  nie 

dotyczy  boiska  do  rozgrywek  ekstraklasy

,  jak  też  to,  że  w  SWZ  nie  zostały  postawione 

wymogi,  aby  wybudowane  boisko  spełniało  wymogi  UEFA,  FIFA,  na  które  wskazywał  w 

odwołaniu  Odwołujący.  Jak  stwierdził  na  rozprawie  Zamawiający,  dysponuje  on  innym 

boiskiem,  które  pozwala  na  rozgrywanie  meczy  ekstraklasy,  a  objęte  przedmiotem 

zamówienia boisko ma służyć innym celom. 

W  związku  z  tym  w  ocenie  Izby  za  nietrafioną  należy  uznać  argumentację 

Odwołującego  dotyczącą  wymogów  stawianych  przez  UEFA,  FIFA  co  do  powierzchni 

profesjonalnego boiska 

i wywodzenie z niej, że warunek w zakresie doświadczenia powinien 

dotyczyć  właśnie  takiej  wielkości  boiska.  Sama  okoliczność,  iż  przedmiot  zamówienia 

dotyczy  nawierzchni  z  trawy 

hybrydowej  nie  jest  wystarczający  do  stwierdzenia,  że 

doświadczenie 

zdobyte 

w 

wykonaniu 

budowy 

przebudowy 

remontu 

obejmującej/obejmującego  co  najmniej  5 000  m2  nawierzchni  z  trawy  hybrydowej,  nie 

pozwala na ocenę zdolności wykonawcy do wykonania zamówienia.  

Zasada  proporcjonalności  wymaga,  aby  działania  zamawiającego  nie  wykraczały 

poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia zamierzonego celu, tj. w tym przypadku dla oceny 

czy  wykonawca  jest  w  stanie  należycie  wykonać  przedmiot  zamówienia.  Nie  zostało 

wykazane,  aby  jednokrotne  wykonanie  określonych  w  warunku  robót  nie  pozwalało  na 

ocenę,  iż  wykonawca,  który  legitymuje  się  ich  należytym  wykonaniem,  nie  był  w  stanie 

prawidłowo  i  terminowo  wykonać  zamówienia  stanowiącego  przedmiot  analizowanego 

postępowania.  Tym  bardziej,  że  Odwołujący  nie  podniósł  np.,  że  dokumentacja,  na 

podstawie  której  ma  być  realizowany  przedmiot  zamówienia  jest  w  określonym  zakresie 

niekompletna,  czy,  że  wykonawca,  który  wykonał  określone  roboty  w  odniesieniu  do 

mniejszej  p

owierzchni,  niż  wskazywana  przez  Odwołującego  za  właściwą,  tj.  co  najmniej 

8 000 m2

, jaka została podana w odwołaniu, zaś na rozprawie stwierdzając, że może to być 

powierzchnia  7 

000  m2,  nie  będzie  w  stanie  prawidłowo  wykonać  zamówienia.  Nadto 

zauważenia wymaga, z twierdzeń Odwołującego na rozprawie wynika, że ma on wiedzę co 

do tego, iż minimalna powierzchnia boiska do piłki nożnej wynosi 5 100 m2.  

Trudno także  uznać  za wykazany zarzut  dotyczący jednokrotności  wykonania robót. 

Złożone w tym zakresie przez Odwołującego dowody dotyczące innych postępowań należy 

uznać za nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sprawy. To, że w innym postępowaniu, w którym 

zam

awiający  wymagał  wykazania  się  doświadczeniem  w  jednokrotnym  wykonaniu  robót, 

doszło  -  według  twierdzeń  Odwołującego  -  do  nieprawidłowego  wykonania  robót,  nie 

oznacza  automatycznie

,  że  nawet  w  sytuacji,  gdyby  powyższa  ocena  Odwołującego  była 

potwierdzona, 

przyczyną  takiego  stanu  rzeczy  był  postawiony  w  postępowaniu  wymóg  w 

zakresie doświadczenia, a nie inne okoliczności. Tym bardziej, że Odwołujący przyznaje, że 

boisko 

zostało dopuszczone do użytkowania.  

W  tym  zakresie  nie  może  zostać  zaakceptowana  dodatkowa  argumentacja 

przedstawiona  na  rozprawie.  W 

odwołaniu Odwołujący  stwierdził,  że  konieczny jest  wymóg 

dwukrotności  wykonania  takich  robót,  nie  odnosząc  go  do  rejonu  Polski  i  warunków 

gruntowych, w jakich były one wykonywane. Na rozprawie natomiast stwierdził, że jedynie 2-

3  krotne  wykonanie  określonych  robót  z  uwzględnieniem  indywidualnych  uwarunkowań 

pozwala  na  to,  aby  dany  wykonawca  legitymował  się  wymaganym  doświadczeniem. 

Wskazuje to zatem nie tyle na rozszerzenie uzasadnienia zarzutu, ile 

na próbę dodatkowego 

obostrzenia warunku

, co wykracza poza treść zarzutu odwołania.   

Zgodzić  się  należy  z  Zamawiającym,  że  oczekiwania  Odwołującego  dotyczące 

zaostrzenia warunku udziału w postępowaniu skutkowałyby nieuzasadnionym ograniczeniem 

konkurencji

,  bowiem  podmioty,  które  dysponują  jednokrotnym  doświadczeniem  w  zakresie 

realizacji  inwestycji  o  zbliżonym  charakterze,  które  nie  były  jednak  pełnowymiarowymi 

boiskami do gry w piłkę nożną, zostałby w sposób nieuzasadniony wyeliminowane z udziału 

w postępowaniu.   

Podobnie  należy  ocenić  stanowisko  Odwołującego  dotyczące  warunku  w  części 

dotyczącej  podgrzewania  murawy.  Nie  zostało  wykazane,  aby  wykonawca,  który  wykonał 

podgrzewanie 

nawierzchni  boiska w  odniesieniu do  innej murawy  niż  hybrydowa,  nie był  w 

st

anie  należycie  wykonać  w  tym  zakresie  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  dokumentacją 

postępowania. Jak stwierdził Zamawiający wykonanie instalacji podgrzewania murawy, przy 

budowie boiska z trawy hybrydowej, nie jest ani technologicznie, ani montażowo diametralnie 

odbiegające  od  wykonania  podgrzewania  jakiegokolwiek  innego  typu  murawy.  Nie  zostało 

wykazane,  aby  p

odnoszona  przez  Odwołującego  okoliczność,  iż  ułożenie  systemu 

podgrzewania w jednym przypadku następuje na piasku, a w innym, tj. w przypadku murawy 

hybrydowej, 

na  żwirze,  była  wystraczająca  do  stwierdzenia  na  tyle  istotnych  różnic  w 

specyfice  wykonania  takich  robót,  aby  uznać,  iż  podmiot,  który  ma  doświadczenie  w 

wykonaniu podgrzewania 

innej murawy niż hybrydowa, nie jest w stanie wykonać należycie 

zamówienia  w  tym  zakresie.  Także  ogólnikowo  przedstawiona  przez  Odwołującego 

argumentacja 

dotycząca specjalistycznego sprzętu nie może być uznana za wystarczającą. 

Nie  wynika  z  niej  bowiem, 

dlaczego  profesjonalny  wykonawca,  nawet  jeśli  nie  wykonywał 

podgrzewania murawy hybrydowej a jedynie 

ma doświadczenie w wykonaniu podgrzewania 

innej  nawierzchni  boiska

,  nie  jest  zdolny  do  doboru  odpowiedniego  sprzętu  celem 

zapewnienia odpowiednich parametrów funkcjonalnych docelowej nawierzchni trawiastej. 

W ocenie Izby 

Odwołujący nie wykazał, że przedmiot zamówienia w tym zakresie jest 

w  stanie  należycie  wykonać  tylko  podmiot,  który  już  wykonywał  podgrzewanie  murawy 

hybrydowej.    P

rzedłożony przez Odwołującego dowód w postaci opinii prywatnej, która jest 

traktowana  jako  s

tanowisko  strony,  zawiera  wprawdzie  ogólnikowe  stwierdzenia,  z  których 

wynika,  że  układanie  systemu  ogrzewania  nawierzchni  hybrydowej  jest  trudniejsze  niż  na 

piasku,  bowiem  istnieje  ryzyko  uszkodzenia  rurek  grzewczych,  to  jednak  nie  zawiera 

pogłębionej  argumentacji  wskazującej  na  to,  że  wykonawca,  który  ma  doświadczenie  w 

wykonywaniu  podgrzewania  innej  nawierzchni,  nie  daje  rękojmi  należytego  wykonania 

takiego podgrzewania murawy hybrydowej. 

Zgodnie z przepisem art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, 

Izba uwzględnia odwołanie w 

całości  lub  w  części,  jeżeli  stwierdzi  naruszenie  przepisów  ustawy,  które  miało  wpływ  lub 

może  mieć  istotny  wpływ  na  wynik  postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  konkursu  lub 

systemu  kwalifikowania  wykonawców.  W  analizowanej  sprawie  nie  stwierdzono  naruszenia 

przepisów Pzp, mającego wpływ na wynik postępowania, co musiało skutkować oddaleniem 

odwołania.  

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 553 zdanie pierwsze Pzp, orzeczono 

jak w pkt 1 sentencji. 

Zgodnie  z  art.  557  Pzp,  w  wyroku  oraz 

w  postanowieniu  kończącym  postępowanie 

odwoławcze  Izba  rozstrzyga  o  kosztach  postępowania  odwoławczego.  Izba  oddaliła 

odwołanie. W związku z tym odpowiedzialność za wynik postępowania ponosi Odwołujący.  

Biorąc  powyższe  pod  uwagę,  o  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono 

stosownie do wyniku postępowania - na podstawie art. 557 i art. 575 Pzp oraz w oparciu o 

przepisy § 5 pkt 1 i 2b lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 

r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania 

oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437). 

Przewodniczący:  ………………….………..