KIO 713/23 WYROK dnia 30 marca 2023 r.

Sygn. akt KIO 713/23 

WYROK 

z dnia 30 marca 2023 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący:      Rafał Malinowski 

Protokolant:   

Rafał Komoń 

po rozpoznaniu na rozprawie dnia 28 

marca 2023 r. w Warszawie odwołania wniesionego do 

Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  dnia  14  marca  2023  r.  przez    wykonawcę  GALAXY 

Systemy  Informatyczne  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Zielonej  Górze,  w  postępowaniu 

prowadzonym 

przez zamawiającego Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 

przy  udziale  wykonawcy  K.  B.

, prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Immera 

K.  B. 

z  siedzibą  w  Rąbino  9,  78-331  Rąbino,  zgłaszającego  swoje  przystąpienie  do 

postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  unieważnienie  czynności 

unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia. 

Kosztami  postępowania  odwoławczego  obciąża  zamawiającego  i  zalicza  w  poczet 

kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15 000  zł  00  gr  (słownie:  piętnaście 

tysięcy  złotych,  zero  groszy)  uiszczoną  przez  odwołującego  tytułem  wpisu  od 

odwołania  oraz  kwotę  3 600  zł  00  gr  (słownie:  trzy  tysiące  sześćset  złotych,  zero 

grosz

y) poniesioną przez odwołującego z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika. 

Zasądza od zamawiającego Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 

na  rzecz  odwołującego  GALAXY  Systemy  Informatyczne  Sp.  z  o.  o.  z  siedzibą  w 

Zielonej Górze kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych, 

zero groszy).

Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo 

zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710) na niniejszy wyrok - w terminie 14 

dni  od  dnia  j

ego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej 

Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.  

Przewodniczący: 

……………………… 

Sygn. akt KIO 713/23 

Uzasadnienie 

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, dalej jako: „Zamawiający”, prowadzi 

postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie przepisów ustawy z dnia 

11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710), dalej  jako: 

„ustawa  PZP”,  którego  przedmiotem  jest  Budowa  systemu  zarządzania  wydrukiem  wraz  z 

dostawą sprzętu, numer sprawy SZP.250.42.2022 – BPSiTT.250.2.2022. 

Wartość  szacunkowa  zamówienia  przekracza  progi  unijne,  o  których  mowa  w  przepisach 

wydanych na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy PZP. 

Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z 

dnia 24 sierpnia 2022 r. pod numerem 2022/S 162-460716. 

W  dniu  14  marca  2023  r.  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  wpłynęło  odwołanie 

wy

konawcy  GALAXY  Systemy  Informatyczne  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Zielonej  Górze,  dalej 

jako:  „Odwołujący”,  wobec  czynności  Zamawiającego  polegającej  na  unieważnieniu 

postępowania. 

Kwestionując ww. czynność Zamawiającego, Odwołujący zarzucił mu naruszenie: 

1.  art. 

16  pkt  2  w  związku  z  art.  255  pkt  3  ustawy  PZP,  poprzez  bezpodstawne 

unieważnienie  postępowania,  w  sytuacji  gdy  cena  najkorzystniejszej  oferty  nie 
przewyższa  kwoty,  którą  zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  sfinansowanie 
zamówienia, tym samym poprzez prowadzenie postępowania z naruszeniem zasady 

przejrzystości. 

W  związku  z  postawionym  zarzutem  Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  oraz 

nakazanie Zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia postępowania. 

Stanowisko Odwołującego: 

Przedstawiając argumentację w ramach wniesionego odwołania, Odwołujący wskazywał, co 

następuje. 

Odwołujący  wskazał  na  okoliczności  faktyczne  sprawy,  zgodnie  z  którymi  Zamawiający  w 

informacji  o  unieważnieniu  postępowania  wskazał,  że  zamierza  przeznaczyć  na  realizację 

zamówienia  kwotę  1  976  989,25  zł,  a  oferta  Odwołującego  przewyższa  te  środki,  co 
prowadzi do konieczności unieważnienia postępowania. 

Odwołujący nie zgodził się z ww. stanowiskiem. Jego zdaniem Zamawiający błędnie wskazał 

kwotę  oferty  Odwołującego,  poprzez  podanie  ceny  łącznej  za  realizację  zamówienia 

podstawowego  i  zamówienia  opcjonalnego,  gdzie  de  facto  oferta  Odwołującego  to  1  547 

009,13  zł  za  realizację  zamówienia  podstawowego  (gwarantowanego)  i  693  906,96  zł  za 

realizację zamówienia opcjonalnego. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę  na  zapisy  SWZ,  tj.  rozdział  III  pkt  4  lit.  k,  l  zgodnie  z  którymi, 

Zamawiający uzależnił skorzystanie z opcji m. in. od możliwości finansowych oraz wskazał, 

że zamówienie opcjonalne może być w ogóle nie wykorzystane lub wykorzystane jedynie w 

części. Wobec tego dla uczestników postępowania oczywistym było i jest, że prawo opcji jest 

uprawnieniem 

Zamawiającego ale nie obowiązkiem, z którego będzie mógł skorzystać o ile 

będzie takie zapotrzebowanie i co najważniejsze będzie posiadał odpowiednie środki. 

Jak  kontynuował  Odwołujący,  Zamawiający  w  sposób  zupełnie  niezrozumiały  dla 

Odwołującego wskazał w uzasadnieniu kwotę z oferty zawierającą część niegwarantowaną, 

co  jest  nieuprawnionym  działaniem.  Zamawiający  nie  może  bowiem  w  sposób  zupełnie 

dowolny unieważniać postępowania z  naruszeniem  przepisów  ustawy  PZP.  Należy  zwrócić 

uwagę  na  fakt,  że  Zamawiający  przed  otwarciem  ofert  podając  kwotę  jaką  zamierza 

przeznaczyć  na  realizację  zamówienia  wskazał  tylko  jedną  kwotę,  tę  która  w  zupełności 

wystarczy na 

realizację zamówienia w oparciu o ofertę Odwołującego. 

Odwołujący  dla  poparcia  stawianych  przez  siebie  tez  powołał  się  na  wyrok  Krajowej  Izby 

Odwoławczej zapadły w sprawie prowadzonej pod sygnaturą akt KIO 359/18 oraz na opinię 

Prezesa 

UZP  pn.  „Unieważnienie  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na 

podstawie  art.  93  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp,  z  uwzględnieniem  postępowań,  w  których 

zamawiający stosuje prawo opcji”. 

Stanowisko Zamawiającego: 

Pismem  z  dnia  27  marca  2023  r.  stanowis

ko  w  sprawie  zajął  Zamawiający,  wnosząc  o 

oddalenie odwołania. 

Zdaniem Zamawiającego czynność unieważnienia postępowania została dokonana zgodnie 

z prawem. Jak podkreślił, Zamawiający przy ocenie, czy zachodzą przesłanki z art. 255 pkt 3 

ustawy  PZP  powinie

n  brać  pod  uwagę  cenę  ofertową,  na  którą  zgodnie  z  dokumentami 

zamówienia  składała  się  łączna  cena  za  zamówienie  podstawowe  oraz  za  zamówienie 

opcjonalne. 

Na  cenę  całkowitą  składała  się  cena  za  zamówienie  podstawowe  i  cena  za  zamówienie 

opcjonalne 

i  taka  też  cena  była  porównywana  przez  Zamawiającego  w  ramach  kryteriów 

oceny  ofert. 

Również  wzór  formularza  ofertowego  stanowiącego  Załącznik  nr  2  do  SWZ 

potwierdza  ww. 

definicję  ceny  ofertowej  wprowadzoną  przez  Zamawiającego,  gdzie  w 

punkcie  4 

lit. C należało wpisać cenę całkowitą oferty po zsumowaniu ceny za zamówienie 

podstawowe  i  ceny  za 

zamówienie  opcjonalne.  Podobnie  został  skonstruowany  wzór 

formularza  cenowego  stanowiącego  Załącznik  nr  3  do  SWZ.  Zdaniem  Zamawiającego,  już 

tylko zatem z p

owyższych względów odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Dalej  wskazywał  Zamawiający,  że  kwota  wynosząca  1  976  989,25  zł  przeznaczona  na 

sfinansowanie zamówienia jaką  podał  Zamawiający przed  otwarciem  ofert zawiera  w  sobie 

zarówno  kwotę  za  zamówienie  podstawowe jak  i  kwotę  za  zamówienie  opcjonalne.  Jest  to 

maksymalna  kwota  przeznaczona  na  sfinansowanie  całego  zamówienia  obejmującego 

zamówienie podstawowe i zamówienie opcjonalne. Okoliczność tą potwierdzają dokumenty 

znajdujące się w aktach postępowania, tj. wniosek 420620/wniosek nr 38/BPSiTT/2022 oraz 

notatka z szacowania wartości zamówienia. 

Dokumenty  te 

jednoznacznie  potwierdzają,  że  Zamawiający  w  kwocie  przeznaczonej  na 

sfinansowanie zamówienia wynoszącej  1  976  989,25  zł  uwzględnił  kwotę przeznaczoną  na 

zamówienie  podstawowe  w  wysokości  1  391  810,19  zł  oraz  za  zamówienie  opcjonalne  w 

wysokości  585  179,06  zł.  Nawet  gdyby  zatem  przyjąć  tezę  Odwołującego,  iż  Zamawiający 

powinien brać pod uwagę przy ocenie zasadności zastosowania art. 255 pkt 3 Pzp wyłącznie 

cenę za zamówienie podstawowe, to bezwzględnie powinien porównać wówczas taką cenę z 

kwotą  przeznaczoną  na  sfinansowanie  wyłącznie  zamówienia  podstawowego,  a  nie 

porównywać ze sobą dwie oderwane od siebie wartości tj. cenę za zamówienie podstawowe 

i  kw

otę  przeznaczoną  na  zamówienie  podstawowe  wraz  z  opcją.  Przeciwna  wykładnia 

prowadziłaby bowiem do pozbawienia zamawiającego możliwości korzystania z prawa opcji 

w  pełnym  zakresie.  Przecież  sfinansowanie  zamówienia  podstawowego  ze  środków 

przeznaczonych na 

realizację opcji oznaczałoby po stronie zamawiającego brak możliwości 

zapłaty za zamówienie opcjonalne. 

Zamawiający  powołał  się  dodatkowo  na  wyroki  KIO  w  sprawach  prowadzonych  pod 

sygnaturą akt KIO 359/18 oraz KIO 1024/14, KIO 1168/13, a także KIO 1562/20. 

Odnośnie  postanowień  SWZ,  na  które  w  treści  odwołania  powoływał  się  Odwołujący, 

Zamawiający  stwierdził,  że  nie  można  a  priori  wywodzić,  iż  Zamawiający  nie  uwzględnił  w 

kwocie 

przeznaczonej  na  sfinansowanie  zamówienia  kwoty  dla  prawa  opcji.  Zamawiający 

wy

jaśnia,  że  powyższe  postanowienie  ma  za  zadanie  zabezpieczyć  Zamawiającego  przed 

sytuacją  gdyby  na  etapie  realizacji  zamówienia  Zamawiający  zostałby  pozbawiony  tychże 

środków  np.  w  wyniku  koniecznych  przesunięć  w  budżecie.  Pomimo,  że  Zamawiający  w 

niniejszym  stanie  faktycznym  zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia 

opcjonalnego  kwotę  585  179,06  zł,  nie  oznacza  to  przecież,  że  taki  stan  może  się  nie 

zmienić  w  trakcie  realizacji.  Przecież  jak  sam  Odwołujący  wskazał  w  treści  odwołania, 

Zamawiający nie ma obowiązku posiadania/zabezpieczenia środków finansowych w zakresie 

prawa opcji, w związku z tym, że jest to zakres zamówienia niegwarantowany. 

Stanowisko Przystępującego: 

Wraz ze zgłoszonym przystąpieniem, stanowisko w sprawie zajął wykonawca Immera K. B., 

wnosząc o oddalenie odwołania. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  z  udziałem  stron  i  uczestników  postępowania,  na 

podstawie  zgromadzonego  w  sprawie  materiału  dowodowego,  Krajowa  Izba 

Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje: 

Izba stwierdziła istnienie przesłanek materialnoprawnych do wniesienia odwołania, o których 

mowa  w  art.  505  ust.  1  ustawy  PZP. 

Ponadto  Izba  nie  stwierdziła  istnienia  przesłanek  do 

odrzucenia odwołania, o których mowa w art. 528 ustawy PZP. 

Izba  postanowiła  dopuścić  do  udziału  w  postępowaniu  odwoławczym  po  stronie 

Zamawiającego  wykonawcę  K.  B.,  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą 

Immera  K.  B.

,  dalej  jako:  „Przystępujący”.  Wszystkie  warunki  formalne  związane  ze 

zgłoszonym przystąpieniem zostały spełnione, a zatem należało uznać je za skuteczne. 

Izba dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, 

tj.  w  szczególności  dokumentację  przedmiotowego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego,  której  treść  była  kluczowa  dla  rozstrzygnięcia  sprawy.  Dodatkowo  w  ramach 

postępowania odwoławczego Zamawiający przedłożył dowód w postaci notatki z szacowania 

wartości zamówienia oraz wniosku o wszczęcie postępowania, które jednak stanowią część 

dokumentacji przekazanej Izbie przez Zamawiającego. 

Izba ustaliła następujący stan faktyczny sprawy: 

Zamawiający  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  którego 

przedmiotem jest Budowa systemu zarządzania wydrukiem wraz z dostawą sprzętu, numer 

sprawy SZP.250.42.2022 

– BPSiTT.250.2.2022. 

Zgodnie  z  notatką  z  szacowania  wartości  zamówienia  oraz  wnioskiem  o  wszczęcie 

postępowania,  Zamawiający  ustalił  szacunkową  wartość  zamówienia  podstawowego  na 

kwotę  1 131 553,00  zł  netto.  Z  kolei  wartość  zamówienia  opcjonalnego  oszacowano  na 

kwotę 475 755,33 zł netto, co łącznie daje 1 607 308,33 zł netto (1 976 989,25 zł brutto). 

Zgodnie  informacją  z  dnia  9  listopada  2022  r.,  „kwota  jaką  Zamawiający  zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  wraz  z  należnym  podatkiem  VAT  wynosi 

989,25 zł.” 

Do upływu terminu składania ofert zostały złożone 2 oferty, tj. oferta: 

Odwołującego: z ceną za zamówienie podstawowe 1 257 731,00 zł netto (1 547 009,13 zł 

brutto), z ceną za zamówienie dodatkowe: 564 152,00 zł netto (693 906,96 zł brutto). Cena 

łączna opiewała na 1 821 883,00 zł netto (2 240 916,09 zł brutto); 

Przystępującego: z ceną za zamówienie podstawowe 1 097 333,00 zł netto (1 349 719,59 

zł brutto), z ceną za zamówienie dodatkowe 422 900,00 zł netto (520 167,00 zł brutto). Cena 

łączna opiewała na 1 520 233,00 zł netto (1 869 886,59 zł brutto). 

Pismem  z  dnia  6  marca  2023  r.  Zamawiający  unieważnił  czynność  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej  z  dnia  23  stycznia  2023  r.  oraz 

odrzucił  ofertę  Przystępującego  na 

podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP. Czynność Zamawiającego była skutkiem wyroku 

Krajowej Izby Odwoławczej, w którym Izba nakazała Zamawiającemu odrzucenie ww. oferty 

(sygn. akt KIO 293/23). 

Tym samym pismem Zamawiający poinformował o unieważnieniu postępowania w oparciu o 

art. 255 pkt 3 ustawy PZP. W uzasadnieniu Zamawiający wskazał: „Zgodnie z art. 255 pkt 3 

ustawy  Zamawiający  unieważnia  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia,  jeżeli  cena  lub 

koszt  najkorzystniejszej  oferty  lub  oferta  z  najniższą  ceną  przewyższa  kwotę,  którą 

zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Zgodnie z art. 222 ust. 4 

ustawy, Zamawiający opublikował na stronie internetowej informację o kwocie, jaką zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  wraz  z  należnym  podatkiem  VAT,  tj.  1  976 

989,25  zł.  Zamawiający  w  toku  badania  ofert  odrzucił  na  podstawie  art.  226  ust.  1  pkt  5 

ustawy  ofertę  Wykonawcy  IMMERA  K.  B.  Najkorzystniejsza  oferta  w  niniejszym 

postępowaniu  to:  GALAXY  Systemy  Informatyczne  Sp.  z  o.  o.,  ul.  Fabryczna  13/1,  65-410 

Zielona  Góra,  która  uzyskała  najwyższą  łączną  liczbę  punktów  w  kryteriach  oceny  ofert, 

jednakże  cena  oferty  wynosząca  2  240  916,09  zł  przewyższa  kwotę,  którą  zamawiający 

zamie

rza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  Wobec  powyższego,  Zamawiający 

unieważnia postępowanie na podstawie art. 255 pkt 3 ustawy.” 

Izba zważyła, co następuje: 

W ocenie Izby nie 

zaistniała podstawa do unieważnienia postępowania w oparciu o art. 255 

pkt 3 ustawy PZP, 

zgodnie z którym Zamawiający unieważnia postępowanie, jeżeli cena lub 

koszt  najkorzystniejszej  oferty  lub  oferta  z  najniższą  ceną  przewyższa  kwotę,  którą 

zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  chyba  że  zamawiający 

może zwiększyć tę kwotę do ceny lub kosztu najkorzystniejszej oferty. 

Na  wstępie  zauważyć  należy,  że  w  niniejszym  postępowaniu  zamawiający  w  SWZ  opisał 

przedmiot  zamówienia  przez  wskazanie  zakresu  podstawowego  oraz  prawa  opcji  w 

wysokości do 50% wartości zamówienia podstawowego po cenach jednostkowych podanych 

w ofercie Wykonawcy (Sekcja III punkt 4 lit. k SWZ). 

Przepisy  ustawy  PZP  oraz  dyrektyw  unijnych  nie  zawierają  definicji  prawa  opcji.  Krajowa 

ustawa odnosi się do opcji głównie w treści art. 31 ust. 2, zgodnie z którym  przy ustaleniu 

wartości  zamówienia  uwzględnia  się  największy  możliwy  zakres  tego  zamówienia  z 

uwzględnieniem  opcji  oraz  wznowień.  Dodatkowo,  w  art.  441  ustawy  PZP  ustawodawca 

przewidział  warunki,  których  spełnienie  wymagane  jest  dla  skorzystania  przez 

zamawiającego z prawa opcji. 

Zgodnie jednak przyjmuje się w orzecznictwie i doktrynie, że prawo opcji można zdefiniować 

jako  jednostronne  uprawnienie  zamawiającego  do  kształtowania  zakresu  zamówienia, 

polegające  na  możliwości  rozszerzenia  zamówienia  podstawowego  (nazywanego  również 

głównym)  o  określone  usługi,  roboty  budowlane  lub  dostawy,  których  potrzeba  wykonania 

może wystąpić na etapie realizacji zamówienia (tak: M. Jaworska, w: PRAWO ZAMÓWIEŃ 

PUBLICZNYCH.  KOMENTARZ  pod  red.  M.  Jaworskiej,  Legalis).  J

ednocześnie  nie  ulega 

wątpliwości, że skorzystanie z prawa opcji, nawet w przypadku gdy zamawiający przewidział 

i opisał przedmiotowy zakres w SWZ - zależy od jego decyzji, podejmowanej już na etapie 

realizacji zamówienia publicznego, po zawarciu umowy z wybranym wykonawcą. 

Dalej  wskazać  należy,  że  zgodnie  z  dyspozycją  wspomnianego  już  art.  31  ust.  2  ustawy 

PZP,  zamawiający  ma  obowiązek  uwzględnienia  przy  szacowaniu  wartości  zamówienia 

również ewentualnych opcji. W niniejszym stanie faktycznym Zamawiający zastosował się do 

dyspozycji  tego  przepisu,  co  wynika  z  wniosku  o  wszczęcie  postępowania  oraz  notatki  z 

szacowania  wartości  zamówienia.  Zamawiający  oszacował  wartość  zamówienia  na  1  607 

zł  netto,  z  czego  1  131  553,00  zł  netto  stanowił  szacunek  dotyczący  zamówienia 

podstawowego, a 475 755,33 

zł netto szacunek dotyczący zamówienia opcjonalnego. 

Następnie  w  informacji  z  dnia  9  listopada  2022  r.  Zamawiający  wskazał,  że  „kwota  jaką 

Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  wraz  z  należnym 

podatkiem  VAT  wynosi  1 976 

989,25  zł.”  Zaznaczyć  należy,  że  Zamawiający  podał  jedną 

kwotę bez rozróżnienia na kwotę dotyczącą zamówienia podstawowego i opcjonalnego. 

Przechodząc  do  merytorycznego  rozstrzygnięcia  niniejszej  sprawy,  w  pierwszej  kolejności 

należy wskazać, że trzeba rozróżnić kwotę przeznaczoną na sfinansowanie zamówienia od 

szacunkowej wartości zamówienia. Często bywa, że kwota podawana przed otwarciem ofert 

jest  odzwierciedleniem  kwoty  z  szacowania,  choc

iaż  przepisy  ustawy  PZP  zezwalają  by 

odbiegała  ona  od  szacunków.  Zatem  kwota  przeznaczona  na  realizację  zamówienia  może 

być zarówno wyższa, jak i niższa od kwot szacunkowych – nie ma w tym zakresie żadnego 

związania. Skoro tak, to należy wyraźnie odróżnić czynność przygotowawczą polegającą na 

szacowaniu  wartości  zamówienia  od  czynności  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 

jaką  jest  podanie  informacji  o  kwocie,  jaką  zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na 

sfinansowanie  zamówienia.  Druga  z  ww.  czynności  stanowi  de  facto  wyraz  zobowiązania 

zamawiającego  do  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  o  ile  zaoferowana  cena  lub  koszt  nie 

przekroczą  podanej  przez  niego  kwoty.  Z  kolei  głównym  celem  szacowania  wartości 

zamówienia  jest  zakwalifikowanie  zamówienia  do  określonego  reżimu  ustawy  –  poniżej  lub 

powyżej  progów  unijnych.  Szacowanie  wartości  zamówienia  istotne  jest  również  w 

kontekście  innych  czynności  zamawiającego  jak  choćby  badanie  rażąco  niskiej  ceny  czy 

ustalanie wysokości wadium.  

Następnie wskazać należy, że przyjmuje się, iż kwota podawana przez zamawiającego jako 

ta,  którą  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  odnosi  się  wyłącznie  do 

wartości  tych  środków,  które  są  przeznaczone  na  realizację  zamówienia  gwarantowanego, 

bez  odnoszenia  się  do  zakresu  zamówienia,  który  może  być realizowany  w  ramach  prawa 

opcji. 

Z natury prawa opcji wynika bowiem, że jest ono zdarzeniem przyszłym i niepewnym, 

uzależnionym od szeregu okoliczności. Pogląd taki prezentowany był już w orzecznictwie – 

np. wyrok KIO z dnia 12 marca 2018 r., KIO 359/18

. Tożsamy pogląd wyrażony został także 

w  opinii  Prezesa  UZP  pn.  „Unieważnienie  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP

, z uwzględnieniem postępowań, w 

których zamawiający stosuje prawo opcji”. 

Zdaniem  Izby  powyższe  nie  stoi  jednak  na  przeszkodzie,  by  w  informacji  o  kwocie 

przeznaczonej  na  realizację  zamówienia  podać  zarówno  kwotę  przeznaczoną  na 

zamówienie  podstawowe  oraz  kwotę  przeznaczoną  na  zamówienie  opcjonalne,  o  ile 

zamawiający  już  ją  zna.  Wyszczególnienie  tych  kwot  powinno  jednak  być  jednoznaczne. 

Należy  bowiem  pamiętać,  że  zamawiający  związany  jest  kwotą  przeznaczoną  na 

sfinansowanie  zamówienia  podstawowego,  którego  udzielenie  w  pełnym  wymiarze 

gwarantuje.

  Zamawiający  ma  bowiem  wynikający  z  umowy  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  obowiązek  spełnienia  świadczenia  wyłącznie  co  do  gwarantowanego  zakresu 

określonego w jej treści, stąd też zabezpieczenie środków finansowych w zakresie realizacji 

zamówienia gwarantowanego jest  bezwzględne, a jego  rozszerzenie  na zamówienie  objęte 

prawem opcji jest jedynie hipotetyczne. Opcja ma charakter warunkowy i nieprzewidywalny, 

a  okoliczności  uzasadniające  skorzystanie  z  niej  mogą  ujawnić  się  dopiero  na  etapie 

realizacji  umowy.  To 

samo  dotyczy  również  możliwości  finansowych  zamawiającego  na 

pokrycie opcji

, które w późniejszym okresie mogą uzasadniać skorzystanie z niej w zakresie 

większym niż zamawiający zakładał (np. skorzystanie z opcji w maksymalnym zakresie 50% 

zamówienia  podstawowego,  w  porównaniu  do  30%,  które  zamawiający  zakładał  w 

momencie  podawania  kwot  na  sfinansowanie  zamówienia).  Zatem  w  razie  podania  przez 

zamawiającego  dwóch  kwot  –  jedynie  kwota  dotycząca  zamówienia  podstawowego  jest 

wiążąca.  Kwota  dotycząca  opcji  może  stanowić  pewne  założenie,  które  jednak  może  ulec 

zmianie. 

Wobec powyższego, zdaniem Izby, jeżeli zamówienie przewiduje prawo opcji, w przypadku 

unieważnienia  postępowania  na  podstawie  art.  255  pkt  3  ustawy  PZP,  zamawiający  ma 

prawo odnosić się do kwoty podawanej bezpośrednio przed otwarciem ofert, jaką zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  która  dotyczy  środków  przeznaczonych  na 

realizację zamówienia gwarantowanego,  bez  odnoszenia się do  zakresu  zamówienia,  który 

może,  ale  nie  musi  być  realizowany  w  ramach  prawa  opcji.  W  sytuacji  jednak,  gdy 

Zamawiający  podaje  jedną  kwotę,  bez  rozróżnienia  na  kwotę  dotyczącą  zakresu 

podstawowego  i  prawa  opcji,  to  należy  uznać,  iż  dotyczy  ona  tylko  i  wyłącznie  zakresu 

podstawowego  i  w  odniesieniu  do  tej  kwoty  powinna  być  analizowana  przesłanka  do 

unieważnienia postępowania, o której mowa w art. 255 pkt 3 ustawy PZP. 

Do sytuacji opisanej powyżej referował także powoływany przez Zamawiającego wyrok KIO 

z dnia 4 sierpnia 2

020 r. w sprawie prowadzonej pod sygnaturą akt KIO 1562/20. W stanie 

faktycznym  ww.  sprawy  zamawiający  w  ramach  informacji  o  kwocie  przeznaczonej  na 

realizację  zamówienia  podał  dwie  wartości  –  odrębnie  dla  zamówienia  podstawowego  i 

zamówienia objętego prawem opcji. Izba w tym zakresie uznała, że zamawiający analizując 

możliwość  unieważnienia  postępowania  może  odnosić  się  do  kwoty  przeznaczonej  do 

realizacji  zamówienia  podstawowego,  bez  uwzględnienia  prawa  opcji.  Skład  orzekający  w 

niniejszej sprawie w pełni aprobuje stanowisko wyrażone w ww. rozstrzygnięciu. 

Wskazać jednak należy, że sytuacja w niniejszej sprawie jest zgoła odmienna. Zamawiający 

podał jedną tylko kwotę, a obecnie stoi na stanowisku, że może unieważnić postępowanie, 

co  zdaniem  Izby  jest  stano

wiskiem  nieuprawnionym.  Odwołujący  zaoferował  bowiem 

realizację zamówienia podstawowego za kwotę 1 547 009,13 zł brutto, która to kwota mieści 
się  w  podanej  przez  Zamawiającego  kwocie  przeznaczonej  na  sfinansowanie  zamówienia. 

Uwzględniając  bowiem  treść  informacji  o  kwocie  przeznaczonej  na  sfinansowanie 

zamówienia nie ma podstaw by twierdzić, że obejmuje ona łącznie kwotę na sfinansowanie 

zamówienia  podstawowego  oraz  opcjonalnego.  Wniosku  takiego  nie  da  się  wyprowadzić  z 

treści tej informacji. 

A to właśnie kwotą podawaną przed otwarciem ofert Zamawiający jest związany, a nie kwotą 

z szacowania wartości. Jeśli Zamawiający stoi na stanowisku, że podana przez niego kwota 

obejmuje  zakres  podstawowy  i  opcjonalny  to  powinno  to  znaleźć  wyraz  w  treści  informacji 

przekazywanej wykonawcom 

– co jednak nie miało miejsca. Zamawiający podał tylko jedną 

kwotę,  bez  jej  rozróżnienia  na  zamówienie  podstawowe  i  opcjonalne.  Wskazać  również 

należy,  że  Zamawiający  w  SWZ  wyraźnie  podkreślił,  że  skorzystanie  z  zamówienia 

opcjonalneg

o uzależnia od zapotrzebowania oraz możliwości finansowych. W ten sposób jak 

gdyby  sam  przesądził,  że  możliwości  te  mogą  ujawnić  się  dopiero  później,  co  również 

popiera tezę, że wykonawcy nie mieli żadnych podstaw by twierdzić, że podana przez niego 

kwota 

nie dotyczy jedynie zamówienia podstawowego. 

Również  wyrok  Izby  w  sprawie  prowadzonej  pod  sygnaturą  akt  KIO  359/18  jest  błędnie 

interpretowany  przez  Zamawiającego.  Wskazać  bowiem  należy,  że  w  ww.  sprawie 

odwołujący stał na stanowisku, że kwota jaką zamawiający podał w stosownej informacji, jest 

tak  naprawdę  wyższa  o  wartość  opcji,  a  tym  samym  jego  oferta  mieści  się  w  budżecie 

zamawiającego, z czym Izba się nie zgodziła. Stanowisko Izby było jednoznaczne – wartość 

podawana  w  informacji  przed  otwarciem  ofert 

dotyczy jedynie  zamówienia podstawowego  i 

właśnie  z  tą  wartością  należy  porównać  ceny  ofert,  które  wpłynęły  w  postępowaniu.  Opcja 

nie  jest  zobowiązaniem  zamawiającego,  a  zatem  nie  jest  uwzględniana  w  kwocie,  którą 

zamawiający przeznacza na sfinansowanie zamówienia. 

Izba  przychyla  się  do  stanowiska  Odwołującego,  że  obecne  podejście  Zamawiającego 

umożliwia  mu  de  facto  manipulowanie  zastosowaniem  przesłanki  do  unieważnienia 

postępowania.  Z  dokumentacji  postępowania  jednoznacznie  bowiem  wynika,  jaką  kwotę 

Zamawiający  przeznaczył  na  sfinansowanie  zamówienia.  Równocześnie  kwota  ta  jest 

wyższa  niż  zaoferowana  przez  Odwołującego  cena  za  realizację  zamówienia 

podstawowego. 

Z kolei Zamawiający usiłuje obecnie podaną przez siebie kwotę zmniejszyć, 

wyciągając  z  niej  wartość  szacunkową  ustaloną  dla  zamówienia  podstawowego.  Podejście 

takie  jest  oczywiście  błędne  z  uwagi  na  rozróżnienie  kwoty  z  szacowania  oraz  kwoty 

podawanej przed otwarciem ofert. 

Nieuprawnionym  są  również  twierdzenia  Zamawiającego,  że  w  przypadku  analizowania 

przesłanki  do  unieważnienia  postępowania,  należy  wziąć  pod  uwagę  całkowitą  cenę  oferty 

Odwołującego,  tj.  cenę  za  realizację  zamówienia  podstawowego  oraz  opcjonalnego.  Skoro 

bowiem  podawana  przez  zamawiającego  przed  otwarciem  ofert  kwota  dotyczy  jedynie 

zakresu podstawowego i tylko w tym zakresie zamawiający jest związany podaną kwotą, to 

należy  wziąć  pod  uwagę  jedynie  cenę  za  realizację  zamówienia  podstawowego.  Podejście 

odmienne nakazywałoby porównywanie kwot, które są nieporównywalne.  

Nie ma również znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczność, że Odwołujący mógł znać 

kwoty  szacunkowe  zamówienia.  Nawet  gdyby  Odwołujący  te  kwoty  znał,  to  znaczenie  w 

kontekście  przesłanki  do  unieważnienia  postępowania  ma  tylko  i  wyłącznie  informacja  o 

kwocie  p

rzeznaczonej  na  sfinansowanie  zamówienia.  Jak  już  bowiem  wspomniano 

wcześniej, należy wyraźnie odróżnić kwoty szacunkowe oraz czynność jaką jest szacowanie 

wartości  zamówienia  od  kwot  przeznaczonych  na  sfinansowanie  zamówienia,  które 

wyznaczają  próg  zobowiązania  zamawiającego  do  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  w 

postępowaniu. 

Podkreślić  należy,  że  katalog  podstaw  do  unieważnienia  postępowania  ma  charakter 

zamknięty i podlegają one ścisłej interpretacji. Obecnie podejmowane przez Zamawiającego 

działanie  stanowi  próbę  obniżenia  kwoty,  jaką  zamierza  on  przeznaczyć  na  realizację 

zamówienia.  Obniżanie,  po  czynności  otwarcia  ofert,  kwot  przeznaczonych  na  realizację 

przedmiotu  zamówienia,  prowadziłoby  do  dowolnego  rozszerzania  faktycznych  podstaw 

unieważniania  postępowań.  Zamawiający  jest  związany  wysokością  kwoty,  jaką  podał  w 

informacji  o  kwocie  przezna

czonej  na  sfinansowanie  zamówienia.  Obowiązkiem 

zamawiającego  jest  zatem  zachowanie  szczególnej  staranności  podczas  podawania  tej 

kwoty  do  publicznej  wiadomości.  Obecne  działania  Zamawiającego  mają  na  celu  de  facto 

manipulowanie wynikiem postępowania lub sanowanie błędu popełnionego przy podawaniu 

kwoty  na  sfinansowanie  zamówienia.  Wykonawcy  nie  mogą  jednak  ponosić  konsekwencji 

błędów  Zamawiającego,  a  unieważnienie  postępowania  w  sytuacji,  gdy  nie  było  do  tego 

podstaw, jest oczywiście nieuprawnione. 

Z powyższych względów, orzeczono jak w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  wyniku  sprawy  na 

podstawie art. 557 w zw. z art. 575 ustawy PZP oraz w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z  § 7 

ust.  1  pkt  1 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie 

szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).   

Przewodniczący: 

…………………………