Sygn. akt: KIO 150/24
POSTANOWIENIE
Warszawa, dnia 29 stycznia 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca: Katarzyna
Poprawa
na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron w dniu 29 stycznia 2024 r. w Warszawie
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 stycznia 2024 r.
przez wykonawcę FBSerwis Wrocław Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Bielany Wrocławskie, ul. Atramentowa 10 55-040 Kobierzyce w postępowaniu
prowadzonym przez
Gminę Udanin ul. Kościelna 10 55-340 Udanin
Uczestnik po stronie zamawiającego:
Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA Spółka Akcyjna ul. Szczecińska 5,
517 Wrocław zgłaszający przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: 150/24
postanawia:
umorzyć postępowanie odwoławcze
nakazuje zwrot z rachunku bankowego Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz
wykonawcy
FBSerwis Wrocław Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Bielany Wrocławskie, ul. Atramentowa 10 55-040 Kobierzyce kwoty 15 000 zł 00
gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy), uiszczonej tytułem wpisu od
odwołania.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
S
ądu Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca:
……………………….…….
Sygn. akt: KIO 150/24
Uzasadnienie
Zamawiający Gmina Udanin prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na zadanie pn.
„Odbiór i zagospodarowanie odpadów z terenu gminy Udanin”
Nr sprawy: OS.271.1.1.2024 (dalej: „Postępowanie”). Postępowanie prowadzone jest w
trybie przetargu nieograniczonego
zgodnie z ustawą z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2023r. poz. 1605 z późn. Zm.) dalej: „Pzp”. Ogłoszenie o
zamówieniu zostało wysłane do Dziennik Urzędowego Unii Europejskiej w dniu 5 stycznia
2024 r.
Identyfikator/wersja ogłoszenia: a665b3c569e846a99164776c19878100 01
W dniu 15 stycznia 2024
roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zostało
wniesione odwołanie przez wykonawcę FBSerwis Wrocław Sp. z o.o. wobec ogłoszenia
o zamówieniu oraz wobec dokumentów zamówienia sporządzonych i opublikowanych
w Postępowaniu.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu obrazę następujących przepisów prawa:
1. art. 99 ust. 1 i 4 w zw. z art. 16 pkt 1, 2 i 3 w zw. z art. 17 ust. 1 oraz w zw. z art. 91 ust.
1 ustawy PZP oraz art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.
– kodeks cywilny (Dz. U.
z 2022 r. poz. 1710, ze zm.; dalej: „k.c.”) w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy PZP poprzez
ukształtowanie przedmiotu zamówienia w sposób ograniczający konkurencję
i wyłączający dostęp do zamówienia wykonawcom zdolnym do wykonania usługi odbioru
i zagospodarowania odpadów, tj. poprzez połączenie w jednym zamówieniu, bez
dopuszc
zenia możliwości składania ofert częściowych, usługi odbioru, transportu
i zagospodarowania odpadów komunalnych oraz usługi zorganizowania i prowadzenia
Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) już od pierwszego
dnia realizacji zamówienia, na nieruchomości wydzierżawionej wykonawcy przez
Zamawiającego już po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego w sytuacji,
gdy prowadzenie PSZOK wymaga uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów
komunalnych, które to zezwolenie jest wydawane w ramach skomplikowanej i
długotrwałej procedury co w istocie oznacza, że w obecnym brzmieniu SWZ zamówienie
obejmujące odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości będzie mógł należycie zrealizować wyłącznie taki wykonawca, który
posiada już zezwolenie na zbieranie odpadów na terenie działki Zamawiającego, tj. w
istocie tylko jeden wykonawca
– ten, który obecnie prowadzi PSZOK w Gminie Udanin i
realizuje usługę objętą Postępowaniem dla Zamawiającego, mimo, iż do czynności
obejmującej
tylko
odbiór
i zagospodarowanie odpadów komunalnych zezwolenie na zbieranie nie jest prawnie
wymagane, podczas gdy w rzeczywistości zamówienie jest podzielne na części, zaś
biorąc pod uwagę konieczność zachowania uczciwej konkurencji i proporcjonalności,
zasadne jest dokonanie podziału na części oraz dopuszczenie możliwości składania
ofert częściowych osobno na odbiór i zagospodarowanie odpadów oraz na utworzenie
i prowadzenie PSZOK;
art. 91 ust. 2 w zw. z art. 16 ust. 1 ustawy PZP poprzez określenie w dokumentach
zamówienia powodów niedokonania podziału zamówienia na części w sposób
oczywiście sprzeczny ze z zakresem i specyfiką zamówienia jaką jest odbiór, transport
i zagospodarowanie odpadów komunalnych oraz prowadzenie PSZOK, poprzez
wskazanie, iż Zamawiający nie zamierza dokonać podziału zamówienia na części
z powodów natury technicznej i organizacyjnej wskazując jednocześnie, iż podział
zamówienia na części nie zwiększyłby konkurencyjności w sektorze małych i średnich
przedsiębiorstw, pomimo, iż w rzeczywistości przedmiot zamówienia ma charakter
podzielny, zaś brak podziału zamówienia na części i wydzielenia czynności i
obowiązków związanych z prowadzeniem PSZOK do odrębnej części wyłącza
możliwość ubiegania się o zamówienie przez innych wykonawców niż ten, który
aktualnie prowadzi PSZOK na terenie Gminy Udanin, co w sposób bezsprzeczny
ogranicza konkurencję wśród wszystkich przedsiębiorców zainteresowanych złożeniem
oferty w Postępowaniu.
Podnosząc ww. zarzuty Odwołujący wniósł o:
uwzględnienie odwołania w całości,
nakazanie Zamawiającemu dokonanie zmian SWZ i ogłoszenia o zamówieniu
polegającej na:
a.
dokonaniu podziału zamówienia na dwie części, tj. na (1) część obejmującą odbiór,
transport i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości
oraz (2) część obejmującą uruchomienie i prowadzenie PSZOK oraz dopuszczenie
możliwości składania ofert częściowych,
względnie
b.
dokonanie zmiany poprzez wykreślenie z SWZ i ogłoszenia o zamówieniu wszystkich
obowiązków i zapisów dotyczących prowadzenia PSZOK i posiadania zezwolenia na
zbieranie odpadów komunalnych przez wykonawcę,
ponadto
Odwołujący wniósł o:
zasądzenie na rzecz Odwołującego kosztów postępowania według norm przepisanych,
w tym kosztów zastępstwa według spisu (faktury), który przedłożony zostanie na
rozprawie.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, wyznaczony do rozpoznania niniejszej
sprawy odwoławczej ustalił i zważył, co następuje:
Izba stwierdziła, że odwołanie czyni zadość wymogom proceduralnym zdefiniowanym
w Dziale IX ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, tj. odwołanie
nie zawiera braków formalnych oraz został uiszczony od niego wpis. Izba ustaliła,
że nie zaistniały przesłanki określone w art. 528 ustawy Pzp, które skutkowałyby
odrzuceniem
odwołania.
W dniu 23 stycznia 2023 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęła
Odpowiedź Zamawiającego na odwołanie, w której Zamawiający oświadczył, że uwzględnił
wniesione odwołanie w całości. Ponadto oświadczył, że dokonał zmian w Specyfikacji
Warunków Zamówienia oraz w załącznikach do niej, uwzględniających żądania
Odwołującego oraz zamieścił w dniu 23 stycznia 2024 r. stosowne informacje na stronie
internetowej postępowania, podając adres strony.
Izba ustaliła, że Zamawiający w jednym piśmie poinformował wykonawców że
uwzględnił odwołanie i zmienił zaskarżoną treść dokumentacji zamówienia, przez co wykonał
czynność zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu.
W ocenie Izby nie budzi wątpliwości, iż w przedmiotowej sprawie, w związku
z
dokonaniem zmiany treści dokumentów zamówienia zastosowanie może znaleźć art. 568
pkt 2 ustawy Pzp, w myśl którego Izba umarza postępowanie odwoławcze w przypadku
stwierdzenia, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny „podstawą do umorzenia postępowania jest również
stwierdzenie przez Izbę, że postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub
niedopuszczalne. Ustawodawca nie doprecyzował, o jakie sytuacje chodzi. Z pewnością
dyspozycją przepisu objęte będą sytuacje utraty bytu prawnego przez stronę odwołania,
na skutek likwidacji lub śmierci odwołującego. Wydaje się również, że podstawa umorzenia
zaistnieje, jeśli zamawiający przed zakończeniem rozprawy unieważni postępowanie,
wówczas spór stanie się bezprzedmiotowy, a ewentualnemu zaskarżeniu w drodze
odwołania będzie podlegała nowa czynność zamawiającego.” (Komentarz Prawo Zamówień
Publicznych, pod red. Marzeny Jaworskiej, Wydawnictwo C. H. Beck, W-wa 2021, str. 1236).
Ponadto, jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 stycznia
2019 r. III CZP 55/18, w którym SN analizował rozbieżność orzeczniczą skutku procesowego
następczej utraty interesu prawnego: przyczyna umorzenia postępowania określona w art.
355 § 1 kpc jako zbędność postępowania stanowi ogólny przejaw uznania przez
ustawodawcę, że nie jest dopuszczalne kontynuowanie postępowania w sytuacji, w której
jego cel został osiągnięty w inny sposób. W rezultacie wydanie wyroku stało się zbędne.
Pojęcie zbędności wydania wyroku jako przyczyny umorzenia postępowania wiązane jest
najczęściej z szeroko pojętą następczą bezprzedmiotowością postępowania. Stanowi ona jej
swoisty korelat (zbędność wydania wyroku jako następstwo odpadnięcia przedmiotu
postępowania ewentualnie inne przypadki niecelowości wydawania wyroku). Dalej Sąd
wywiódł, że skoro wskutek zgaśnięcia interesu prawnego powoda - zazwyczaj w rezultacie
uzyskania ochrony prawnej poszukiwanej w toczącym się postępowaniu poza jego ramami -
proces cywilny nie może doprowadzić do oczekiwanego przez powoda rezultatu (choćby
powództwo to w chwili wniesienia było całkowicie zasadne), to dalsze procedowanie w
kierunku wydania wyroku oddalającego to powództwo staje się zbyteczne i bezcelowe. W
konsekwencji trzeba przyjąć, że w sytuacji, w której potrzeba udzielenia żądanej przez strony
ochrony prawnej uległa dezaktualizacji, wydanie orzeczenia kończącego postępowanie w
sprawie o charakterze procesowym w postaci umorzenia procesu jest w pełni wystarczające
dla uczynienia zadość prawu stron do sądu i rzetelnego procesu.
W ocenie Izby powyższe rozważania prawne mają zastosowanie w niniejszym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz postępowaniu odwoławczym.
Zamawiający po wniesieniu odwołania dokonał zmiany treści dokumentów zamówienia.
W konsekwencji powyższego, na dzień rozpoznania odwołania na posiedzeniu niejawnym
nie istniała treść dokumentów zamówienia, wobec której zostało wniesione odwołanie.
Oznacza
to, że w momencie orzekania przez Izbę nie istniał substrat zaskarżenia, będący
podstawą korzystania ze środków ochrony prawnej przez Odwołującego. Ostatecznie
przedmiotowy spór stał się bezprzedmiotowy. Aby Izba mogła rozpoznać wniesione
odwołanie – musi ono dotyczyć kwestionowanej treści. Zatem na moment wniesienia
odwołania musi istnieć substrat zaskarżenia, będący podstawą dla wykonawcy do wniesienia
środka
ochrony
prawnej.
W niniejszej sprawie niewątpliwie substratem zaskarżenia była zaskarżona treść
dokumentów zamówienia.
Następnie dostrzeżenia wymaga, iż zgodnie z treścią art. 552 ust. 1 ustawy Pzp Izba
wydając orzeczenie bierze pod uwagę stan rzeczy ustalony na moment zamknięcia
postępowania odwoławczego. Ustawodawca przewidział zatem sytuację, w której może
dojść do zmian w toku postępowania o udzielenie zamówienia – co Izba zobowiązana jest
uwzględnić wydając orzeczenie w sprawie w toku postępowania przed Izbą. Zauważenia
również wymaga, że przepisy ustawy nie zobowiązują Zamawiającego do zawieszenia
postępowania o udzielenie zamówienia, wobec wniesionego odwołania.
Izba wskazuje, że treść art. 552 ust. 1 ustawy Pzp, podobnie jak w przypadku art. 316
§ 1 kpc, w myśl którego podstawą wydania przez sąd wyroku jest stan rzeczy istniejący w
chwili zamknięcia rozprawy – nakazuje uwzględnienie aktualnego stanu faktycznego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Ponadto stan rzeczy - o którym mowa jest
w przepisie art. 552 ust. 1 ustawy Pzp -
należy analogicznie - jak w art. 316 § 1 kpc -
interpretować jako okoliczności faktyczne ustalone przed zamknięciem rozprawy oraz stan
prawny, tj. obowiązujące przepisy, które mogą stanowić podstawę rozstrzygnięcia (wyrok SN
z 25.06.2015 r., sygn. akt: V CSK 535/14, wyrok Sądu Apelacyjnego ze Szczecina
z 13.09.2018 r., sygn. akt: I Aga 159/18). Rolą ustalenia stanu rzeczy na moment zamknięcia
postępowania odwoławczego jest uwzględnienie aktualnego stanu faktycznego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Izba jest więc w takim przypadku zobowiązania
uwzględnić czynności Zamawiającego, które miały miejsce po wniesieniu odwołania, do
czasu wydania orzeczenia w sprawie. Skoro Zamawiający dokonał zmiany treści
dokumentów zamówienia, tym samym czynność stanowiąca podstawę wniesienia środka
ochrony prawnej przestała istnieć. Zaskarżenie czynności, która już nie istnieje, nie daje
podstaw
Izbie
do stwierdzenia naruszenia przepisów przez Zamawiającego i nie może być podstawą
do wydania orzeczenia merytorycznego. Uznać w takiej sytuacji w ocenie składu
orzekającego Izby należy, iż prowadzenie dalszego postępowania odwoławczego jest
bezcelowe, czyli jak stanowi przepis ustawy Pzp
– zbędne. Jest to nowa przesłanka
umożliwiająca umorzenie postępowania odwoławczego i zdaniem Izby może być ona
wykorzystywana
właśnie
w podobnych sytuacjach. W innym wypadku bowiem odwołanie podtrzymywane przez
Odwołującego podlegałoby oddaleniu jako bezzasadne wobec nieistniejącej treści
dokumentów zamówienia. Orzekanie przez Izbę wobec nowej treści dokumentów
zamówienia nie może mieć miejsca, gdyż wykraczałoby poza ramy postępowania
odwoławczego, które wyznacza treść wniesionego odwołania.
Izba wskazuje również, iż w okolicznościach w których wydanie orzeczenia
merytorycznego nie jest możliwe, tj. nie istnieje możliwość rozstrzygnięcia odwołania na
korzyść którejkolwiek ze stron, to pomimo uwzględnienia przez Zamawiającego zarzutów
odwołania, wniesienia sprzeciwu przez przystępującego po stronie Zamawiającego stało się
bezprzedmiotowe.
W konsekwencji mając na względzie okoliczności niniejszej sprawy, orzeczono
jak w sentencji, na podstawie przepisu art. 568 pkt 2 ustawy Pzp, umarzając postępowanie
odwoławcze.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku
na podstawie art. 557 i 575 ustawy Pzp w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego,
ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia
2020 r. (Dz.U. z 2020 r., poz. 2437) z którego wynika, że w przypadku umorzenia
postępowania odwoławczego przez Izbę na skutek stwierdzenia, że dalsze postępowanie
stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne, koszty o których mowa w § 5 pkt 2,
znosi się wzajemnie. Na podstawie art. 574 ustawy Pzp Izba orzekła o dokonaniu zwrotu
Odwołującemu uiszczonego wpisu w wysokości 15 000 zł 00 gr, o czym orzeczono w pkt 2
sentencji orzeczenia.
Mając na uwadze powyższe postanowiono jak w sentencji.
Przewodnicząca: ……………………………..….