Sygn. akt: KIO 2323/24
WYROK
Warszawa, dnia 26 lipca 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca:
Monika Banaszkiewicz
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w
dniu 1 lipca 2024
r. przez wykonawcę CoBouw Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Nova Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Sączu
orzeka:
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu Nova Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym
Sączu unieważnienie czynności unieważnienia postępowania, unieważnienie czynności
odrzucenia oferty wykonawcy
CoBouw Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi, powtórzenie
czynności badania i oceny oferty wykonawcy CoBouw Polska Sp. z o. o. z siedzibą w
Łodzi,
2. kosztami
postępowania obciąża zamawiającego Nova Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym
Sączu i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
CoBouw Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi tytułem wpisu od odwołania, kwotę
600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną przez
wykonawcę CoBouw Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika oraz kwotę 34,00 zł (trzydzieści cztery złote zero groszy)
poniesioną przez wykonawcę CoBouw Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi
tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictw;
zasądza od Nova Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Sączu na rzecz CoBouw Polska
Sp. z o. o. z siedzibą w Łodzi kwotę 23 634 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia trzy
tysi
ące sześćset trzydzieści cztery złote zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione przez CoBouw Polska Sp. z o. o. z
siedzibą w Łodzi.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu
Z
amówień Publicznych.
Przewodnicząca:
…………..
Sygn. akt: KIO 2323/24
Uzasadnienie
Zamawiający: Nova Sp. z o.o. z siedzibą w Nowym Sączu (dalej: „Zamawiający”), prowadzi z
zastosowaniem przepisów ustawy z 11 września 2019 r. prawo zamówień publicznych (Dz. U.
z 2023 r. poz.1605 ze zm. dalej: „ustawa Pzp”) postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego
pn. „Budowa 5 hal dla Zakładu
Zagospodarowania Odpadów wraz z zagospodarowaniem terenu” (numer sprawy:
NV/V/P_Z/20/2023/5276/1559)
. Wartość zamówienia przekracza progi unijne. Ogłoszenie o
zamówieniu ukazało się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 29 grudnia 2023 r.
pod nr 00795440-2023
Dnia 1 lipca 2024
roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie, w przedmiotowym
postępowaniu, na podstawie art. 505 ust. 1, art. 513 pkt. 1, art. 514 ust. 1 oraz art. 515 ust. 1
pkt 1 lit. a) oraz ust. 3 pkt 1
ustawy Pzp odwołanie złożył wykonawca CoBouw Polska Sp. z o.
o. z siedzibą w Łodzi (dalej: „Odwołujący”).
Odwołanie złożono wobec niezgodnych z ustawą Pzp czynności i zaniechań Zamawiającego
podjętych w przedmiotowym postępowaniu, polegających na bezzasadnym i bezpodstawnym
odrzuceniu oferty
Odwołującego z postępowania, i w konsekwencji bezzasadnym
unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia jako postępowania, w którym nie
złożono oferty nie podlegającej odrzuceniu.
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 224 ust. 6 ustawy Pzp oraz art. 226 ust 1 pkt 8 ustawy Pzp poprzez bezzasadne
odrzucenie oferty Odwołującego jako oferty wykonawcy, który nie obalił domniemania rażąco
niskiej ceny (informacja o odrzuceniu oferty z dnia 19 czerwca 2024 roku);
art. 255 ust. 2 ustawy Pzp poprzez unieważnienie postępowania jako postępowania, w
którym wszystkie oferty podlegały odrzuceniu
związku powyższym Odwołujący zarzucił również naruszenie:
3. art. 7 ustawy
Pzp poprzez prowadzenie niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego w sposób nie zapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców.
Odwołujący wnosił o
uwzględnienie odwołania w całości i:
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania oraz
unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego, powtórzenie czynności badania i
oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego, oraz dalsze procedowanie zgodnie z
uzyskaniem przez ofertę Odwołującego najwyższej liczby punktów wg kryteriów oceny ofert
wyłonienia oferty najkorzystniejszej w postępowaniu, jaką jest oferta Odwołującego,
dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów wskazanych w treści odwołania;
zwrot kosztów postępowania odwoławczego;
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania, w tym
kosztów reprezentacji według przedstawionej na rozprawie faktury.
Odwołanie zostało wniesione z zachowaniem ustawowego terminu określonego w art. 515 ust.
1 pkt 1 lit. a) ustawy Pzp.
Zamawiający poinformował Odwołującego o odrzuceniu jego oferty
oraz unieważnieniu postępowania dnia 19 czerwca 2024 r. zatem termin na wniesienie
odwołania upłynął dnia 1 lipca 2024 r.
Wpis od odwołania w kwocie 20 000,00 złotych (dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) został
uiszczony przelewem na rachunek bankowy Urzędu Zamówień Publicznych. Odwołujący
prawidłowo przekazał kopię odwołania Zamawiającemu oraz załączył potwierdzenie
przekazania odwołania Zamawiającemu.
W uzasadnieniu zarzutów odwołania Odwołujący podał, że przedmiotowe postępowanie
Zamawiający wszczął w dniu 27 grudnia 2023 r. Do wyznaczonego terminu oferty złożyło 10
Wykonawców – spośród których to oferta Odwołującego jego zdaniem zawiera
najkorzystniejszą cenę i jest ofertą najkorzystniejszą spośród ofert nie polegających odrzuceniu.
W dniu 19 czerwca 2024 roku Zamawiający opublikował informację o unieważnieniu
postępowania, wraz z informacją o odrzuceniu oferty Odwołującego jak i pozostałych 9 ofert
złożonych w postępowaniu. W uzasadnieniu prawnym czynności odrzucenia Zamawiający
wymienił art. 226 ust 4 ustawy Pzp oraz art. 226 ust 1 pkt 8 ustawy Pzp wskazując, iż
Odwołujący nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny. Odwołujący wskazał, że Zamawiający
w dniu 21 marca 2024 r wezwał go do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny,
powołując się przy tym na różnicę 37% ceny pomiędzy ceną oferty a wartością zamówienia
powiększoną o VAT.
W dalszej części uzasadnienia Odwołujący wskazał, że wartość oszacowana przez
Zamawiającego jest wygórowana – (8) osiem spośród (10) dziesięciu ofert było poniżej wartości
wskazanej przez Zamawiającego. Kwota, jaką Zamawiający opublikował jako kwotę jaką
zamierzał przeznaczyć na realizację zamówienia, wynosi 28 500 000 zł brutto (dwadzieścia
osiem milionów pięćset tysięcy złotych 00/100), podczas gdy wartość, do której Zamawiający
porównywał ceny ofert, to 31 861 083,54 zł brutto (trzydzieści jeden milionów osiemset
sześćdziesiąt jeden tysięcy osiemdziesiąt trzy złote 54/100). Zamawiający zdaniem
Odwołującego zawyżył kwotę uwzględnianą przy ocenie zaistnienia różnicy 30%. Jeśli
Zamawiający zapewnił środki w prawidłowej według Odwołującego wysokości tj. 28 500 000 zł
brutto na realizację zamówienia opisanego SOPZ, to nie występuje różnica 30% i nie było
podstaw do wezwania Odwołującego do złożenia wyjaśnień.
Odwołujący podał, że Zamawiający w piśmie z dnia 21 marca 2024 r. wskazał szereg informacji,
których złożenia oczekuje od Odwołującego, w tym obligatoryjnego złożenia kosztorysu.
Odwołujący w odpowiedzi na wezwanie, złożył jak zauważył wyczerpujące, szczegółowe
wyjaśnienia (wraz z dowodami w postaci ofert od podwykonawców) wskazujące ponad wszelką
wątpliwość, że możliwe jest wykonanie zamówienia za kwotę wskazaną w ofercie. Zamawiający
w dniu 15 maja 2024 r.
wezwał Odwołującego do złożenia dalszych wyjaśnień, tj. złożenia
dodatkowych informacji na temat
pozycji wskazanych w kosztorysie przedłożonym wraz z
wyjaśnieniami na pierwsze wezwanie. Zamawiający w wezwaniu wymienił pozycje kosztorysu,
które zdaniem Zamawiającego wskazują inne ilości niż w przedmiarze oraz pozycje oznaczone
wartością „0”. Odwołujący w wyznaczonym terminie w piśmie z dnia 21 maja 2024 r. wskazał
szczegółowe wyjaśnienia, w których pozostałych pozycjach, zostały ujęte rzeczone elementy.
Odwołujący podał, że odniósł się szczegółowo do każdej pozycji kosztorysu, do których
wyjaśnienia wezwał Zamawiający w piśmie z dnia 15 maja 2024 r. Wyjaśnienia Odwołujący
poparł kalkulacją, w której rozdzielił żądane pozycje na elementy, o które dodatkowo dopytywał
Zamawiający, by dodatkowo wzmocnić argumentację i ułatwić Zamawiającemu ocenę tych
elementów. Odwołujący podkreślił, iż nie jest to zmiana cen za realizację zamówienia
wskazanych w pierwotnej kalkulacji, a jedynie
– rozbicie ich na elementy, o które dopytywał
Zamawiający. Odwołujący wskazał, że z uwagi na ryczałtowy charakter zamówienia,
Zamawiający udzielając odpowiedzi na pytania dotyczące treści SWZ, wskazał w sposób
jednoznaczny, że przedmiar nie jest podstawą wyceny. Tym samym Odwołujący nie miał
obowiązku sporządzenia kosztorysu (przedkładanego dopiero na wezwanie do wyjaśnień
rażąco niskiej ceny), przenosząc wprost całość przedmiaru, a co więcej – byłoby to w ocenie
Odwołującego sprzeczne z wyjaśnieniami udzielonymi przez Zamawiającego przed terminem
składania ofert.
Odwołujący wskazał, że ani w SWZ ani w wezwaniu do złożenia wyjaśnień z
21 marca 2024 r, w którym Zamawiający wzywa do złożenia kosztorysu, Zamawiający nie
wymagał złożenia kalkulacji ściśle wg przedmiaru, ani nie zabraniał scalania danych
elementów. Odwołujący zauważył również, że elementy wyceny o które Zamawiający dopytywał
– błędnie ocenione jako brakujące w wycenie (a które Odwołujący uwzględnił w innych
pozycjach zgodnie z udzielonymi wyjaśnieniami), stanowią niewiele ponad 2% ceny oferty, co
w sposób jednoznaczny wskazuje, że nie mogłyby jako takie stanowić podstawy uznania ceny
za rażąco niską. Takie różnice bez trudu można zniwelować oszczędnościami uzyskanymi na
etapie realizacji
zamówienia, jak i pokryć z oszacowanego zysku.
Uzasadniając posiadanie interesu we wniesieniu środka odwoławczego Odwołujący wskazał,
że może ponieść szkodę wskutek naruszenia przepisów przez Zamawiającego, z uwagi na to,
że oferta Odwołującego została niesłusznie odrzucona z postępowania, i w konsekwencji
postępowanie zostało unieważnione z uwagi na brak ofert nie podlegających odrzuceniu,
podczas gdy oferta Odwołującego jest ofertą najkorzystniejszą spośród ofert złożonych w
postępowaniu, przedstawia najniższą cenę za realizację zamówienia oraz otrzymałaby
najwyższą liczbę punktów wg kryteriów oceny ofert. W konsekwencji w przypadku
uwzględnienia odwołania i przywrócenia oferty Odwołującego wskazał on, że może spodziewać
się uzyskania dla siebie zamówienia, bowiem to jego oferta jest ofertą najkorzystniejszą wg
kryteriów oceny ofert wskazanych w SWZ. Tym samym Odwołujący jest Wykonawcą
zainteresowanym udzieleniem zamówienia i na skutek nieprawidłowości Zamawiającego może
utracić korzyści związane z realizacją przedmiotowego zamówienia.
W dniu 10
lipca 2024 r. do akt sprawy wpłynęła odpowiedź na odwołanie, w której Zamawiający
wnosił o wnosił o:
oddalenie Odwołania w całości, gdyż badając zarzuty merytorycznie, stwierdzić należy,
że nie mają one odzwierciedlenia w stanie faktyczno-prawnym, a tym samym nie
zasługują na uwzględnienie,
zasądzenie od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kosztów postępowania
odwoławczego, tj. kosztu pełnomocnika oraz innych uzasadnionych kosztów
postępowania, według spisu kosztów wykazanych przez Zamawiającego.
W dniu 22 lipca 2024 r. do akt sprawy wpłynęło pismo procesowe złożone przez Zamawiającego
(„Odpowiedź na odwołanie wraz z wnioskiem dowodowym”).
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron, na podstawie zgromadzonego w sprawie
materiału dowodowego oraz oświadczeń, a także stanowisk Stron, Krajowa Izba Odwoławcza
ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, iż nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania, odwołanie nie zawierało braków formalnych i mogło zostać rozpoznane
merytorycznie.
Izba ustaliła, że Wykonawca wnoszący odwołanie wykazał interes w korzystaniu ze środków
ochrony prawnej. Interes we wniesieniu odwołania wynika z faktu, iż w przypadku
uwzględnienia przez Izbę zarzutów odwołania oferta Odwołującego będzie jedyną ofertą
podlegającą ocenie przez Zamawiającego, w związku z czym będzie miał on szansę na
uzyskanie zamówienia.
Przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego ani po stronie
Odwołującego w ustawowym terminie nie zgłosił żaden wykonawca.
Izba postanowiła dopuścić dowody z dokumentacji przedmiotowego postępowania, odwołania
wraz z załącznikami, odpowiedzi na odwołanie złożonej przez Zamawiającego w dniu 10 lipca
2024 r.
wraz z załącznikami oraz pisma procesowego złożonego przez Zamawiającego dnia 22
lipca 2024 r.
wraz z załącznikami.
Biorąc pod uwagę stanowiska Stron i zgromadzony materiał dowodowy, Izba uznała, że
odwołanie w całości należało uwzględnić.
W zakresie podniesionych zarzutów Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego
pn. „Budowa 5 hal dla Zakładu Zagospodarowania Odpadów wraz z
zagospodarowaniem terenu”. Oferty w przedmiotowym postępowaniu złożyło 10 wykonawców.
Odwołujący zaoferował za wykonanie zamówienia cenę 20 049 000,00 zł brutto. Z informacji o
złożonych ofertach z dnia 29 lutego 2024 r. wynika, że Zamawiający przeznaczył na realizację
zamówienia kwotę 28 500 000,00 zł brutto.
W dniu 21 marca 2024 r. Zamawiający wezwał Odwołującego na podstawie art. 224 ust. 1 w
zw. z art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp
do udzielenia do dnia 29 marca 2024 r. wyjaśnień, w tym
złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub jej istotnych części składowych. Zamawiający
skierował wezwanie w oparciu o następujący stan faktyczny:
a)
cena
oferty Odwołującego wynosi: 20 049 000,00 zł brutto,
b)
średnia arytmetyczna cen wszystkich złożonych ofert wynosi: 26 531 274,61 zł brutto,
c)
ustalona przez Zamawiającego z należytą starannością wartość zamówienia
powiększona o należny podatek VAT wynosi 31 861 083,54 zł brutto
Zamawiający poinformował Odwołującego, że ustalił, że cena oferty Wykonawcy jest niższa:
od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek VAT o 37,07 %.
W treści wezwania Zamawiający zacytował wymagania wskazane w art. 224 ust. 3 ustawy Pzp.
Zamawiający dodatkowo wskazał, że Odwołujący powinien przedłożyć dowody, które w jego
ocenie uzasadniają przyjętą wycenę przedmiotu zamówienia. Zamawiający wymagał
prz
edłożenia w szczególności kosztorysu ofertowego ukazującego koszty robocizny,
materiałów i sprzętu, i stosownych narzutów.
Odwołujący w dniu 29 marca 2024 r. złożył wyjaśnienia załączając do nich:
Załącznik nr 1 – Kalkulacje robót budowlanych i instalacyjnych
Załącznik nr 2 - Wyliczenie minimalnej kalkulacyjnej stawki wynagrodzenia w budownictwie dla
robót budowlano-montażowych w Polsce w pierwszej i drugiej połowie 2024 roku przygotowane
przez Krajowy Związku Zawodowego „BUDOWLANI’’
Załącznik nr 3 – Oferty dostawców i podwykonawców
Załącznik nr 4 – Zestawienie sprzętu należącego do CoBouw Polska
Załącznik nr 5 – Zestawienie pracowników budowlanych zatrudnionych w CoBouw Polska.
W dniu 15 maja 2024 r. Zamawiający na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp ponownie wezwał
Odwołującego do udzielenia dodatkowych wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie
wyliczenia istotnych części składowych ceny. Zamawiający wskazał na 12 pozycji kosztorysu
ofertowego budzące jego wątpliwości.
W dniu 21 maja 2024 r. Odwołujący złożył wyjaśnienia załączając do nich:
Załącznik nr 1 – Kosztorys ofertowy hali A
Załącznik nr 2 – Oferta Keller Polska
Załącznik nr 3 – Zestawie stali zbrojeniowej hali B
Załącznik nr 4 – Kosztorys ofertowy hali B
Załącznik nr 5 – Zestawie stali zbrojeniowej hali C
Załącznik nr 6 – Zestawie stali zbrojeniowej hali D
Załącznik nr 7 – Kosztorys ofertowy hali D
Załącznik nr 8 – Oferta firmy STALTECH - KONSTRUKCJE Sp. z o.o.
W dniu 19 czerwca 2024 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców, że oferty ośmiu z nich
zostały odrzucone na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp. Oferty dwóch wykonawców,
w tym Odwołującego, zostały odrzucone na podstawie art. 226 ust. 6 ustawy Pzp. W efekcie
dokonania odrzucenia wszystkich ofert złożonych w postępowaniu Zmawiający tym samym
zawiadomieniem z dnia
19 czerwca 2024 r. zawiadomił wykonawców o unieważnieniu
postępowania. Z taką decyzją Zamawiającego nie zgodził się Odwołujący składając odwołanie.
Rozpoznanie sprawy przez Izbę dotyczyło tego, czy Zamawiający naruszył przepisy ustawy Pzp
poprzez bezzasadne odrzucenie oferty Odwołującego jako oferty wykonawcy, który nie obalił
domniemania rażąco niskiej ceny oraz poprzez unieważnienie postępowania jako
postępowania, w którym wszystkie oferty podlegały odrzuceniu, w związku z czym czy
prowadz
ił postępowanie w sposób nie zapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 224 ust. 2 ustawy Pzp:
„2. W przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30%
od:
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert
niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się o
udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności
oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia;
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej
z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności
istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o
których mowa w ust. 1.”
Odwołujący zarówno w złożonym odwołaniu, jak i podczas rozprawy podnosił, że Zamawiający
kierując do niego wezwanie do udzielenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny wziął pod
uwagę niewłaściwą kwotę. Wskazał on, że gdyby Zamawiający wziął pod uwagę wartość
szacunkową zamówienia wówczas nie wystąpiłaby 30% różnica wskazana w powołanym
powyżej przepisie ustawy Pzp. Izba wskazuje, że twierdzenia dotyczące kwot wartości
szacunkowej zamówienia oraz wartości zamówienia rozumianej przez Zamawiającego jako
kw
oty przeznaczonej na realizację zamówienia wynikającej z kosztorysów inwestorskich należy
uznać jako spóźnione. Odwołujący powinien formułować ewentualne zarzuty w tym zakresie po
otrzymaniu wezwania do udzielenia wyjaśnień z dnia 21 marca 2024 r. Co więcej Izba wskazuje,
że Zamawiający kierując wezwanie jako jego podstawę wskazał również art. 224 ust. 1 ustawy
Pzp.
Odnosząc się do podniesionego przez Odwołującego zarzutu bezzasadnego odrzucenia jego
oferty z uwagi na to, że nie obalił on domniemania rażąco niskiej ceny Izba wskazuje, że to
Zamawiający dokonuje oceny, czy wyjaśnienia złożone przez wykonawcę są wystarczające,
czy nie. Jest to jednak kwestia ocenna i tej oceny dokonuje Zamawiający. Natomiast zadaniem
Izby jest dokonanie oceny, czy Zamawiający weryfikując wyjaśnienia nie naruszył przepisów
ustawy Pzp
, w tym podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych określonych w art.
16 ustawy Pzp (podany
omyłkowo przez Odwołującego art. 7 ustawy Pzp z 2004 r.) tj. zasady
zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. W ocenie Izby działanie
Zamawiającego przy dokonywaniu oceny wyjaśnień złożonych przez Odwołującego w
powiązaniu z treścią złożonej przez niego oferty należy uznać za nieprawidłowe. Kalkulacje
przedstawione przez
Odwołującego są szczegółowe, na każde z pytań zawartych zarówno w
wezwaniu nr 1, jak i w wezwaniu nr 2
Odwołujący udzielił rzeczowej odpowiedzi lub wyjaśnił
niejasne kwestie poprzez odesłanie do poszczególnych pozycji kosztorysów. Z całą pewnością
złożone wyjaśnienia zostały przygotowane w odniesieniu do tego konkretnego postępowania,
nie są bowiem ogólne. Zamawiający zgodnie z dokumentacją postępowania nie wymagał
złożenia wraz z ofertą kosztorysu. Takie żądanie pojawiło się dopiero w wezwaniu do udzielenia
wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny lub jej istotnych części składowych.
Odwołujący w terminie wskazanym przez Zamawiającego udzielił odpowiedzi na wszystkie
pytania postawione przez Zamawiającego. Wykonawca udzielając odpowiedzi odnosił się do
każdego z punktów, wskazując, jakie elementy jego zdaniem wpływają na wysokość
zaproponowanej przez niego ceny realizacji zamówienia. Wskazał m.in. na zatrudnianie
zarówno kadry projektantów i kierowników robót, jak również znacznej ilości pracowników
budowlanych z wieloletnim doświadczeniem. Podał on także, że posiada własne urządzenia,
jak i samochody (na dowód czego załączył zestawienie sprzętu). Wskazał on również na
dokonanie własnej bardzo szczegółowej wyceny, która pozwoliła mu na wyeliminowanie w
złożonych kalkulacjach robót budowlanych „na zapas”. Wyjaśnił również na podstawie
własnego wieloletniego doświadczenia oraz wypracowanych umów z kontrahentami, że jest on
w stanie zrealizować zamówienie za zaoferowaną cenę, ponieważ jest w stanie uzyskać
korzystniejsze warunki handlowe
(na dowód czego załączył oferty dostawców i
podwykonaw
ców). W wyjaśnieniach Odwołujący wskazywał o jaki procent niższe ponosiłby
koszty robót budowlanych. W złożonych wyjaśnieniach Odwołujący potwierdzał, że
zaoferowana przez niego cena umożliwia wykonanie zamówienia z należytą starannością oraz
osiągnięcie zysku. W ocenie Izby wyjaśnienia i kalkulacje złożone przez Odwołującego
pozwalają na przyjęcie, że nie dokonał on obniżenia ceny, a dokonał jedynie jej rzetelnej
kalkulacji w oparciu o wieloletnie doświadczenie przy realizacji podobnych zamówień.
Twierdzenia swoje poparł on dowodami w postaci kosztorysów, wyliczeń, ofert i zestawień. W
ocenie Izby wyjaśnienia te wraz z załączonymi do nich dowodami są spójne. Odwołujący
wykazał w nich, że zaoferowana przez niego cena nie jest ceną rażąco niską. Punktem
odniesienia do tego, aby można było cenę uznać za rażąco niską jest przedmiot zamówienia.
W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z
wykonaniem robót, których cenę wykonawca
w sposób dostateczny uzasadnił, a która to cena jest ceną ryczałtową. Izba nie zgadza się ze
stanowiskiem
Zamawiającego, że dokonanie przez Odwołującego zmian w przygotowanych
kosztorysach
należy uznać za nieudzielenie prawidłowych i kompletnych wyjaśnień rażąco
niskiej ceny. Zamawiający nie narzucił wykonawcy sposobu przygotowania kosztorysu. Co
prawda Odwołujący powołał się składając wyjaśnienia z dnia 29 marca 2024 r. na
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii, jednak nawet gdyby przyjąć słuszność
stanowiska Zamawiającego, że twierdzenia Odwołującego zawarte w wyjaśnieniach z dnia 21
maja 2024 r. są niezgodne z tym rozporządzeniem nie oznacza to, że nie podołał on wykazaniu,
że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska. W ocenie Izby złożone wyjaśnienia,
również z pominięciem spornych pozycji kosztorysów, pozwalały na uznanie, że cena
zaoferowana przez
Odwołującego nie jest rażąco niska. Jak wynika z dokumentacji
postępowania, w tym z dowodu załączonego przez Zamawiającego do pisma procesowego z
dnia 22 lipca 2024 r. tj. opinii sporządzonej przez pana Krzysztofa Piotra Farona Zamawiający
miał wątpliwości co do 12 pozycji kosztorysowych. Ich łączna wartość została oceniona na
kwotę około 211 581,19 zł netto. Zysk wskazywany przez Odwołującego w złożonych przez
niego kalkulacjach to
około 440 000 zł netto. Izba podziela stanowisko zaprezentowane w
wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 7 kwietnia 2022 r. wydanym w sprawie o sygn.
Zs 2/22 zgodnie z którym „ustawodawca nie zdefiniował pojęcia rażąco niskiej ceny, jednak w
świetle ugruntowanego orzecznictwa i dorobku doktryny należy uznać, że ceną rażąco niską
jest cena nierealistyczna, za którą nie jest możliwe wykonanie zamówienia w należyty sposób i
która wskazuje na zamiar realizacji zamówienia poniżej kosztów własnych wykonawcy,
niepozwalająca na wygenerowanie przez niego zysku. W orzecznictwie wskazywano, iż o cenie
rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych
wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska cena jest to
cena niewiarygodna, oderwana całkowicie od realiów rynkowych”. W przedmiotowej sprawie
zdaniem Izby Odwołujący w złożonych wyjaśnieniach wykazał, że jest w stanie wykonać
zamówienie za zaoferowaną cenę oraz osiągnąć zysk. Roboty kwestionowane przez
Zamawiającego w uzasadnieniu odrzucenia oferty stanowią około 2% kwoty oferowanej przez
Odwołującego. Kwota ta jest znacznie niższa, niż uwzględniony przez niego zysk. Izba nie
podziela stanowiska Zamawiającego, że Odwołujący nie wskazywał w wyjaśnieniach na zysk
oraz że nie wie on jaką wysokość zysku Odwołujący założył. W przedłożonych kosztorysach
został zawarty zarówno sposób jego obliczenia, jak i w tabelach elementów scalonych podano
konkretne kwoty.
Izba wskazuje, że w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny wykonawca nie jest zobowiązany do
rozbicia ceny na czynniki pierwsze. Powinien on jedynie wskazać na elementy istotnie
wpływające na zaoferowaną przez niego cenę, co Odwołujący uczynił. Odwołujący oświadczył,
że złożona przez niego oferta zawiera wszystkie wymagania opisane w dokumentach
zamówienia, uwzględnia wszystkie związane z tym koszty, jak również osiągnięcie zysku. Izba
nie podziela w związku z tym stanowiska Zamawiającego, że Odwołujący nie uwzględnił
wszystkich robót wymaganych zgodnie z dokumentacją postępowania. Zamawiający w
pierwszym wezwaniu
nie wzywał bowiem Odwołującego do wskazania wszystkich kosztów
składających się na zaoferowaną cenę. Mógł on w związku z tym scalić część elementów,
zwłaszcza gdy jak wskazywał w drugich wyjaśnieniach Odwołujący koszty są ze sobą
bezpośrednio związane i stanowią nieznaczną wartość np. w stosunku do wartości urządzenia.
Odnosząc się do opinii przedłożonej przez Zamawiającego Izba wskazuje, że jej przedmiot
został określony jako weryfikacja oferty Odwołującego w zakresie zaoferowanej ceny, podczas
gdy stanowiła ona jedynie autorskie porównanie kwestionowanych przez Zamawiającego
pozycji zawartych w kosztorysach. Nie odniesiono się w niej do realności pozostałych kwot
zawartych w kosztorysach, a jedynie dokonano podsumowania wartości spornych robót.
Izba podziela stanowisko wyrażone w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 15 stycznia
2024 r. (KIO 146/24)
, w którym wskazano, że:
„Instytucja zamawiająca, która zidentyfikuje nieścisłości w wyjaśnieniach, powinna w pierwszej
kolejności ocenić, czy wpływają one na ogólny ich odbiór, tj. czy powodują, iż wyjaśnienia jako
całość nie uzasadniają ceny podanej w ofercie w dostatecznym stopniu. Jeśli faktycznie
charakter błędów jest na tyle istotny, że poddaje w wątpliwość całość złożonych wyjaśnień,
sankcja odrzucenia oferty jest uzasadniona. Nie powinny jednak prowadzić do odrzucenia oferty
błędy mało istotne czy też pomyłki kalkulacyjne o marginalnym znaczeniu. Tego typu podejście
jest przejawem nadmiernego formalizmu i nie ma nic wspólnego z celem, dla jakiego przepisy
art. 226 ust. 1 pkt 8 i art. 224 ust. 6 zostały wprowadzone do ustawy Prawo zamówień
publicznych
”. Zdaniem Izby w niniejszej sprawie Zamawiający zidentyfikował nieścisłości w
wyjaśnieniach, natomiast nie odniósł ich do złożonych wyjaśnień jako całości. Ograniczył się do
wskazania sumy spornych pozycji i z tego wywiódł wniosek, że zrealizowanie zamówienia przez
Odwołującego za zaoferowaną cenę nie będzie możliwe.
Mając na uwadze powyższe Zamawiający dopuścił się naruszenia przepisów ustawy Pzp
dokonując odrzucenia oferty Odwołującego i w konsekwencji unieważnienia postępowania w
związku z tym, że wszystkie oferty złożone w postępowaniu podlegały odrzuceniu.
Reasumując Izba uznała, że odwołanie zasługiwało na uwzględnienie w całości wobec czego
orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 574 i 575 ustawy Prawo
zamówień publicznych oraz § 5 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 2 lit. b) i d) w zw. z § 7 ust. 1 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. 2020 r. poz. 2437), obciążając kosztami postępowania
Zamawiającego.
Przewodnicząca: …………..