Sygn. akt KIO 2510/24
WYROK
Warszawa, dnia 12 sierpnia 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodnicząca: Małgorzata Rakowska
Protokolantka: Klaudia Kwadrans
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 sierpnia 2024 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 16 lipca 2024 r. przez wykonawcę M. J. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą „Centrum Biznesu M. J.z siedzibą w miejscowości
Mościenica, ul. Osiedle pod Dębem 26, 62-035 Mościenica w postępowaniu prowadzonym
przez Gminę Rząśnia, ul. 1 Maja 37, 98-332 Rząśnia
przy udziale uczestnika po stronie zamawiającego – wykonawcy El-Przem & Form Light Sp.
z o. o. z siedzibą w miejscowości Nowe Dąbie 67B, 89-210 Łabiszyn
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, ponowne badanie i ocenę ofert oraz odrzucenie oferty wykonawcy
El-Przem & Form Light Sp. z o. o. z siedzibą w miejscowości Nowe Dąbie.
2. Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Gminę Rząśnia, ul. 1 Maja 37,
98-332 Rząśnia i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00
gr (słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę M. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
„Centrum
Biznesu
M.
J.”
z
siedzibą
w miejscowości Mościenica, ul. Osiedle pod Dębem 26,
62-035 Mościenica tytułem wpisu od odwołania oraz kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną przez
wykonawcę M. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
„Centrum
Biznesu
M.
J.”
z
siedzibą
w miejscowości Mościenica, ul. Osiedle pod Dębem 26,
62-035 Mościenica tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
zasądza od Gminy Rząśnia, ul. 1 Maja 37, 98-332 Rząśnia na rzecz
wykonawcy M. J.prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
„Centrum
Biznesu
M.
J.”
z
siedzibą
w miejscowości Mościenica, ul. Osiedle pod Dębem 26,
62-035 Mościenica kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia
pełnomocnika.
Na orzeczenie - w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca:
………..…….…….
Sygn. akt KIO 2510/24
Uzasadnienie
Gmina Rząśnia, zwana dalej „Zamawiającym”, działając na podstawie przepisów
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (tj.: z dnia 14 lipca 2023 r.,
Dz. U. z 2023 r., poz. 1605), zwanej dalej „ustawą Pzp”, prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia na „Rozbudowę oświetlenia ulicznego na terenie Gminy Rząśnia
wykorzystującego odnawialne źródła energii”.
Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie
Zamówień Publicznych w dniu 3 czerwca 2024 r. pod numerem 2024/BZP 00349127/01.
W dniu 16 lipca 2024 r. (pismem z dnia 15 lipca 2024 r.) wykonawca M. J.prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą „Centrum Biznesu M.J.” z siedzibą w miejscowości
Mościenica, zwany dalej „Odwołującym”, wniósł odwołanie od czynności i zaniechań
zamawiającego, w tym m.in.:
1. zaniechania wezwania wykonawcy El-Przem & Form Light Sp. z o. o. z siedzibą w
miejscowości Nowe Dąbie, zwanego dalej „wykonawcą EL-Przem”, do złożenia
dalszych wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny (kosztu oraz
ich istotnych części składowych),
2. dokonania wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy EL-Przem, podczas gdy
wykonawca ten zaproponował rażąco niską cenę. w związku z czym oferta tego
wykonawcy powinna zostać odrzucona,
3. zaniechania odrzucenia oferty złożonej w postępowaniu przez wykonawcę EL-Przem,
4. zaniechania wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu,
zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 16 pkt 1-3 ustawy Pzp poprzez naruszenie zasady nakazującej prowadzenie
postępowania w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe
traktowanie wykonawców oraz w sposób przejrzysty i proporcjonalny,
2. naruszenie innych przepisów ustawy Pzp pozostających w związku z art. 16 pkt 1-3
ustawy Pzp, tj. art. 226 ust. 1 pkt 7 i 8 w zw. z art. 224 ust. 5 i 6 ustawy Pzp poprzez
niewłaściwe zastosowanie tego przepisu polegające na zaniechaniu odrzucenia oferty
wykonawcy EL-Przem w sytuacji, gdy sam Zamawiający powziął wątpliwość co do co
do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami
określonymi w dokumentacji postępowania w zakresie zaproponowanej ceny, która
była ok. 32% niższa w stosunku do średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych
ofert, tj.: o 131.753.37 zł"): o 13% niższa w stosunku do oferty wykonawcy spółki pod
firma Wielobranżowe Przedsiębiorstwo ,.3D” Sp. z o. o. z siedziba w Bydgoszczy,
odrzuconej przez Zamawiającego z powodu niewyiaśnienia wyliczenia ceny ofertowej
(ti. o 41.594.80 złi. a także o 10% niższa w stosunku do kwoty przeznaczonej przez
Zamawiającego na sfinansowanie zamówienia fti. o kwotę 30.933.06 zf) oraz
możliwości dostarczenia i montażu lamp o komponentach zgodnych z SWZ
(Wykonawca nie uwzględnił cen akumulatora LiFeP04 w klasie ochronności IP68, który
wymaga indywidualnych ustaleń i zamówienia, a także nie wkalkulował systemu
inteligentnego oraz skalkulował wykonanie dokumentacji projektowej przez projektanta
posiadającego odpowiednie uprawnienia poniżej wartości rynkowej), a wątpliwości te
nie zostały wyjaśnione przez wykonawcę EL-Przem, zatem oferta wykonawcy EL-
Przem zawiera rażąco niską cenę (koszt) w stosunku do przedmiotu zamówienia, z
uwagi na brak rzetelności kalkulacji cen przedstawionych w ofercie, których wynik
stanowi ceny rażąco zaniżone, co potwierdza złożenie oferty w warunkach czynu
nieuczciwej konkurencji polegającego na świadczeniu usług poniżej kosztów ich
wytworzenia, a także ziszczenie się podstaw wykluczenia wykonawcy EL-Przem z
postępowania.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz o nakazanie Zamawiającemu w
odniesieniu do powyższych zarzutów:
1. unieważnienia czynności wyboru oferty wykonawcy El-Przem jako najkorzystniejszej w
postępowaniu,
2. dokonania ponownego badania i oceny ofert, w ramach której Zamawiający odrzuci
ofertę tego wykonawcy z powodu zaistnienia podstawy do odrzucenia oferty, o której
mowa w art. 226 ust. 7 i 8 ustawy Pzp i dokona ponownej oceny ofert bez
uwzględniania oferty Wykonawcy.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący podniósł m.in., iż wykonawca EL-Przem
zaoferował najniższą cenę ze wszystkich złożonych w toku postępowania ofert. Cena
zaproponowana przez tego wykonawcę jest o 13% niższa w stosunku do oferty spółki pod
firma Wielobranżowe Przedsiębiorstwo ,.3D” Sp. z o. o. z siedzibą w Bydgoszczy, odrzuconej
przez Zamawiającego z powodu niewyjaśnienia wyliczenia ceny ofertowej (tj. o 41.594.80 zł a
także o 10% niższa w stosunku do kwoty przeznaczonej przez Zamawiającego na
sfinansowanie zamówienia, tj. o kwotę 30.933.06 zł. Jest ona o 32% niższa w stosunku do
średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert (tj. o 131.753.37 zł., przy czym zostało
złożonych pięć ofert, wobec czego średnia ta odzwierciedla obecne tendencje na rynku robót
budowalnych objętych zamówieniem. Powyższe potwierdza, iż w stanie faktycznym sprawy
została spełniona przesłanka do złożenia wyjaśnień zgodnie z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł, że cena jego oferty jest wyższa od ceny oferty wykonawcy EL-Przem o
kwotę 93.603,00 zł i to właśnie oferta Odwołującego była najkorzystniejszą, przy
uwzględnieniu warunków udziału w postępowaniu oraz zaoferowania przedmiotu zamówienia
gwarantującego należyte wykonanie zamówienia. Brak jest możliwości, aby przedmiotowe
zamówienie wykonać za cenę zaoferowaną przez Wykonawcę. Zamawiający pismem z dnia
21 czerwca 2024 r. wezwał wykonawcę EL-Przem do wyjaśnień w celu poddania ich ocenie.
W odpowiedzi na wezwanie, pismem z dnia 26 czerwca 2024 r., wykonawca ten złożył pisemne
wyjaśnienia oraz przedłożył kalkulację cenową realizacji zamówienia. Zaprezentowana przez
wykonawcę EL-Przem kalkulacja, w której wykonawca podał całkowite koszty bezpośrednie
dla 26 lamp solarnych (w tym materiały, komponenty, energia, płace bezpośrednie z narzutami)
na kwotę 182.286,00 zł (brutto), jest oferowaniem wykonania robót za cenę nierealną,
kilkukrotnie niższą od rynkowych cen dla tego rodzaju robót. Cena ta znacznie odbiega od
stawek podanych przez pozostałych wykonawców, tym samym jest rażąco niska, przez co nie
pozwalająca na należyte zrealizowanie zamówienia.
Wykonawca, złożył także dodatkowe wyjaśnienia w dniu 9 lipca 2024 r., jednak
dotyczyły one tylko i wyłącznie miejsca i sposobu montażu akumulatora, nie zawierały jednak
żadnych dodatkowych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Wykonawca nie wskazał
także, żeby sposób montażu akumulatora i zaproponowana przez niego opcja miały jakiś
wpływ na oferowaną cenę. Z uwagi na powyższe zaoferowana przez wykonawcę cena
odbiega od rzeczywistej wartości zamówienia. Wykonawca nie przedstawił rzetelnego
zestawienia poszczególnych cen jednostkowych. Wyjaśnienia wykonawcy sprowadzają się do
wskazania (niczym niepopartych cen i zbiorczych pozycji takich jak: „koszty bezpośrednie”,
„koszty pośrednie”), bez wykazania wartości cen ich poszczególnych części składowych. W
rzeczywistości jednak przedstawione wyjaśnienia uniemożliwiają ich weryfikację.
Odwołujący odnosząc się do poszczególnych pozycji zbiorowych wskazanych w
kalkulacji cenowej, zaproponowanej przez wykonawcę EL-Przem w wyjaśnieniach zawartych
w piśmie z dnia 26 czerwca 2024 r. podniósł, iż znacznie różnią się one od cen pozostałych
oferentów, co powinno powodować powstanie u Zamawiającego wątpliwości co do możliwości
realizacji zamówienia przez tego wykonawcę oraz zaistnienia przesłanki odrzucenia oferty.
Pomimo, że oferta wykonawcy EL-Przem zawierała rażąco niską cenę, Zamawiający przyjął
złożone przez wykonawcę wyjaśnienia za wiarygodne oraz wybrał ofertę jako
najkorzystniejszą, mimo że oferta tego wykonawcy powinna podlegać odrzuceniu. Wykonawca
nie przedłożył — pomimo wezwania Zamawiającego — przekonywujących wyjaśnień i
dowodów na potwierdzenie tego, że cena oferty została skalkulowana w sposób rzetelny i
gwarantuje realizacje całego zakresu zamówienia. Odwołujący przywołał wyrok Izby z dnia .
07.11.2014 r., sygn. akt KIO 2185/14 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z 18.04.2012
r., sygn. akt I Ca 117/12; wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga z 09.04.2010 r., sygn. akt
IV Ca 1299/09).
Odwołujący podkreślił, że wykonawca EL-Przem nie tylko nie złożył wyczerpujących
wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, ale nie przedstawił też żadnych dowodów na
poparcie prawdziwości i rzetelności przedstawionej kalkulacji. Świadczyć o tym może m.in.
wskazanie kosztu transportu i montażu dla 26 lamp na kwotę 28.287.54 zł /brutto. Wykonawca
oświadczył, iż koszt pracy pracowników, których wartość została przyjęta do obliczenia ceny,
jest w wysokości nie niższej od aktualnie obowiązującego wynagrodzenia minimalnego, o
którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za prace,
przy czym wykonawca nie podaje jaka ilość pracowników jest mu potrzebna do wykonania
transportu i montażu lamp, ile roboczogodzin należy przeznaczyć na wykonanie zamówienia,
a także jaka jest rzeczywista wysokość wynagrodzenia jednego pracownika. Nie wiadomo
zatem jaka kwota miałaby rzekomo pokryć dojazd, ewentualne zakwaterowanie pracowników
oraz koszty wykorzystania urządzeń dźwigowych i mobilnego warsztatu. Wzbudza to
uzasadnione wątpliwości co do rzetelności kalkulacji przyjętej przez wykonawcę, w sytuacji
gdy odległość pomiędzy siedzibą wykonawcy a miejscem wykonania przedmiotu zamówienia
to ponad 300 km (zatem koszty dojazdu to kolejne kilkaset, a nawet kilka tysięcy złotych),
pozostają jeszcze koszty noclegu pracowników, a także koszty wykorzystania urządzeń.
Odwołujący podkreślił także, że rażąco niska cena konkretnych robót - jako istotnych
części składowych ceny - oznacza rażąco niska cenę oferty. Wyliczenia przedstawione przez
wykonawcę w żaden sposób nie zostały poparte dowodami w postaci kart technicznych, ofert
handlowych itp. Wykonawca ten, nie tworzy samodzielnie lamp, bazując na dostarczanych
komponentach lub półproduktach, co wpływa na jakość oraz cenę proponowanych produktów.
Wyliczenia dotyczące dokumentacji projektowej wzbudzają wątpliwości co do ich realności i
rzetelności, przede wszystkim z uwagi na fakt, że w ogóle nie uwzględniono tyczenia miejsc
tylko samą inwentaryzację, co jest niezgodne ze sztuką, podczas gdy należało wyodrębnić
dwie osobne pozycje kosztowe. Ponadto koszty sporządzenia dokumentacji projektowej przez
projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia i kwalifikacje, wraz z uzyskaniem
wszystkich uzgodnień zostały skalkulowane łącznie na 4.160.00 zł netto, przy czym do
wykonania jest 5 projektów, zatem Wykonawca na sporządzenie jednego z pięciu projektów
przeznaczył kwotę 832.00 zł netto, co uznać wręcz należy za kwotę symboliczna. Ceny
rynkowe wykonania dokumentacji projektowej są kilkukrotnie wyższe. Zaoferowany koszt
kierowania budowa w wysokości 1.000.00 zł netto, w sytuacji gdy realizacja zamówienia ma
nastąpić w kilku lokalizacjach i dotyczy 5 projektów, również jest nierealny i nie znajduje
uzasadnienia w realiach rynkowych. W zakresie pozostałych elementów kalkulacji ceny
największe wątpliwości budzą pozycje dotyczące: kosztów bezpośrednich i kosztów
pośrednich. Z uwagi na brak wyszczególnienia ich części składowych nie jest możliwe
przedstawienie dokładnych błędów i nieprawidłowości w przyjętej kalkulacji. Niemniej jednak
koszty bezpośrednie zostały znacznie zaniżone, skoro koszt jednego akumulatora dla jednej
lampy wynosi min. 2.900,00 zł netto, a przedmiotem zamówienia jest 26 lamp solarnych.
Zatem łączny koszt samych akumulatorów to kwota 75.400,00 zł netto. Na dowód powyższego
Odwołujący wskazał cenę akumulatora od firmy, która specjalizuje się w dostawie lamp
solarnych i posiada w swojej ofercie akumulator spełniający wszystkie parametry wymagane
przez Zamawiającego. Ceny rynkowe akumulatorów o klasie szczelności wymaganej przez
Zamawiającego
w
SWZ
(klasa
IP68)
dostępne
są
pod
adresami:
https://divezone.pl/ogrzewanie-nurkowe/akumulator-ammonite-system-thenno-24-
https://vamste.net/pl/pl14838/ammonite-accu
thermo-type-
24?change_country=PL&change_currency=PLN&gad_source=l).
Wydruki ze stron internetowych oraz karta akumulatora spełniającego wymagania
zawarte w PFU potwierdza, że w swojej ofercie wykonawca EL-Przem nie mógł uwzględnić
akumulatora spełniającego wszystkie parametry wymagane przez Zamawiającego.
Przykładowo akumulator LiFeP04” o dobrej jakości, posiada cenę rynkowa wyższą niż
oferowana przez wykonawcę EL-Przem. Wykonawca ten do tej pory w swoich ofertach na
dostawę i montaż lamp solarnych proponował akumulatory „Green Celi” dostępne w dużych
sieciach handlowych oraz na platformie Allegro, które posiadają dużo gorsze parametry, co za
tym idzie o niższej cenie, nie mniej jednak niespełniające wymagań przetargowych.
Wykonawca w postępowaniu prowadzonym przez Gminę Drawsko Pomorskie zaoferował
lampę z montażem za kwotę 7.300,00 zł netto/szt. Specyfikacja wymagała zbliżonej
jakościowo lampy jak w niniejszym Postępowaniu, ale w Drawsku Pomorskim nie wymagano
inteligentnego systemu zarzadzania, który wymagany jest przez Zamawiającego. Niemniej
jednak, nawet przy kwocie 7.300,00 zł netto/szt., Wykonawca nie spełnił wymagań, oferując
produkty o niższej jakości i słabszych parametrach, a co za tym idzie o niższej cenie.
Niemożliwe jest zatem wykonanie i zamontowanie lamp w przedmiotowym Postępowaniu za
cenę zaoferowaną przez Wykonawcę, skoro SWZ wymaga większą ilością elementów
(inteligentny system) oraz spełnienie dodatkowych wymagań, przy jednoczesnym obniżeniu
ceny o około 2.500,00 zł/szt., co jednoznacznie podważa wiarygodność i rzetelność
sporządzonego przez Wykonawcę kosztorysu.
Odwołujący podniósł także, że dłuższy okres gwarancji zaproponowany przez
wykonawcę EP-Przem nie został poparty dowodami, chociażby poprzez wskazanie
oferowanego akumulatora. Nawet kilkunastoletnia gwarancja oferowana przez wykonawców
jest bezwartościowa jeżeli oparta jest o produkt, który nie posiada odpowiedniej żywotności i
w przypadku zaprzestania działalności przez wykonawcę, producent nie będzie realizował
wymian, ponieważ standardowo oferuje 2-letni okres gwarancji. Ponadto oferowanie gwarancji
lub podawanie żywotności akumulatora bez uwzględnienia głębokości rozładowania i
specyficznych warunków użytkowania jest mylące i może wprowadzać w błąd. Różnorodność
w zastosowaniach, warunkach pracy oraz jakość wykonania akumulatorów sprawiają, że jeden
standard żywotności nie pasuje do wszystkich scenariuszy. Dlatego ważne jest, aby
producenci dostarczali szczegółowe informacje na temat warunków testowych oraz
zalecanych warunków użytkowania, aby użytkownicy mogli realnie ocenić, jak długo
akumulator będzie spełniał swoje funkcje w ich specyficznych warunkach użytkowania.
Wykonawca w swoich wyjaśnieniach sugeruje z kolei, jakoby pierwszy raz miał zamiar
dostarczyć akumulator, który zostanie przez niego samodzielnie wykonany pod parametry
wymagane przez Zamawiającego, co dowodzi, że wykonawca nie ma doświadczenia i
odpowiedniej wiedzy w tym zakresie, w konsekwencji nie zdaje sobie sprawy z kosztowności
planowanego przedsięwzięcia. Nawet, gdyby wykonawca zamierzał stworzyć samodzielnie
akumulator to powinien uwzględnić, że jest to proces bardzo czasochłonny i kosztowny,
wymagający dużych nakładów, a zaoferowana cena oraz brak dowodów przeczą takiej teorii.
Samodzielne wykonanie akumulatora oraz jego testy mogą trwać miesiące, a nawet lata,
dodatkowo produkcja ma sens jedynie przy bardzo dużej liczbie zamówień (w tysiącach), a nie
przy kilkudziesięciu czy nawet kilkuset.
Kosztami bezpośrednimi związanymi zaś z samymi materiałami i komponentami,
zgodnie z SWZ, powinny być koszty samej lampy, jak również koszty pozostałych elementów
lampy, w tym inteligentny system sterowania oświetleniem. Cena rynkowa jednej lampy to
koszt około 2750.0 euro (tj. ok. 11.715,00 zł). W wyjaśnieniach wykonawcy nie zawarto jednak
kosztu instalacji i obsługi systemu inteligentnego. Cena za jeden kontroler waha się od 264,00
euro do 375.0 euro (tj. ok. 1.124,64 zł do 1.597,50 zł), przy czym bez konsultacji z
Zamawiającym należy zakładać, że wszystkie lampy mogą wymagać montażu systemu
inteligentnego. Dowodem na powyższe są ceny rynkowe lamp oraz kontrolerów (zrzuty ekranu
z katalogu producenta kontrolerów - Photinus Schreder).
Nie sposób pominąć, że po odliczeniu „Kosztów pośrednich/sprzedaży, produkcji,
ogólnozakładowych/+zysk” zostaje na wszystkie materiały, transport i montaż 126.958,00 zł
netto, co daje 4.883,00 zł netto/szt. Lampa solarna składa się z wielu komponentów w tym:
słupa, części metalowych, dwóch opraw LED, akumulatora LiFeP04 o stopniu ochrony IP68,
panelu fotowoltaicznego oraz sterownika. Dodatkowo Zamawiający wymagał, aby lampy miały
inteligentny system zarządzania oświetleniem, co wymaga dodatkowej aparatury, do każdej
lampy wyposażonej w ten system oraz bramki łączenia się z Internetem poprzez GSM dla
każdej lokalizacji, aby wykonawca miał dostęp Online do parametrów pracy lamp. W ofercie
Wykonawcy wymagał on, aby sam Zamawiający dostarczał karty SIM do modułów. Wyjaśnić
jednak należy, że to obowiązkiem leżącym po stronie wykonawcy jest zapewnienie dostępu do
podglądu na lampę, a co za tym idzie jest to koszt, który ponosi wykonawca i który powinien
zostać wkalkulowany w koszt realizacji zamówienia. Wart uwagi jest również fakt, że
Zamawiający wymagał lampy najwyżej jakości, która cechuje się dużo wyższymi parametrami
(co za tym idzie ceną) niż lampy wykonywane w innej technologii, niższej jakości. Jeżeli
Wykonawca wykonywał lampy o niższej jakości i gorszych parametrach w wyższych cenach
to wyraźnie świadczy to o tym, że w przypadku niniejszego Postępowania kalkulacja została
wykonana nierzetelnie, a wykonanie przedmiotu zamówienia w zaoferowanej cenie jest
niemożliwe. Zgodnie z przedstawionymi kalkulacjami wartość kosztów bezpośrednich dla 26
lamp solarnych, zaproponowana przez Wykonawcę, jest zatem nierealna. Co do kosztów
pośrednich nie sposób się do nich odnieść w szczegółowym zakresie, gdyż Wykonawca
jedynie hasłowo i nieprecyzyjnie podał, że dotyczą one sprzedaży, produkcji, kosztów
ogólnozakładowych i zysku. Przy czym pozycje te nie są doprecyzowane, a wartości dla
poszczególnych części składowych nie zostały wyodrębnione. Wyjaśnienia wykonawcy muszą
być rzetelne i poparte dowodami. Złożone przez wykonawcę wyjaśnienia nie uzasadniają
podanej w ofercie ceny (kosztu). Wskazane wątpliwości powinny skłonić Zamawiającego co
najmniej do ponowienia wezwania do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, a nadto do
odrzucenia oferty wykonawcy EL-Przem. Wyjaśnienia Wykonawcy nie miały bowiem
charakteru wyczerpującego. Brak jest również jakichkolwiek dowodów dołączonych do
wezwania, pozwalających wykazać ceny istotnych części składowych, tak jakich np. cen
akumulatora, czy kontrolera systemu inteligentnego. Wskazanie w kalkulacji wykonawcy,
kosztu transportu i montażu, bez rozbicia tej kwoty na koszty składowe, może budzić
uzasadnione wątpliwości co do jej realności, zwłaszcza w świetle faktu, że odległość pomiędzy
siedzibą Wykonawcy a miejscem wykonania przedmiotu zamówienia to ok. 300 km, poza tym
Wykonawca musi pokryć koszty m.in. wynagrodzenia pracowników, zakwaterowania i koszty
użycia urządzeń dźwigowych i mobilnego warsztatu.
Wykonawca nie przedstawił szczegółowych wyliczeń ani żadnych dowodów
potwierdzających, że kwoty wskazane we zestawieniu są realne. Złożone wyjaśnienia są
niewystarczające, pomimo, że na wykonawcy wezwanym do złożenia wyjaśnień sposobu
wyliczenia ceny spoczywa ciężar wykazania, że jego cena nie jest rażąco niska.
Oferta Wykonawcy podlegała także odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 7
ustawy Pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. 2022 poz. 1233, dalej również: „ZNKU”), gdyż złożenie
oferty przez wykonawcę EL-Przem stanowiło w tym postępowaniu czyn nieuczciwej
konkurencji, stypizowany w art. 15 ust. 1 pkt 1 ZNKU. Powyższe wynika z faktu, iż
uwzględniając zaoferowaną przez wykonawcę cenę, świadczoną przez wykonawcę roboty
polegające na rozbudowie oświetlenia ulicznego będą wykonane poniżej kosztów ich
świadczenia w celu eliminacji innych przedsiębiorców. Odmienna od warunków rynkowych
kalkulacja wyceny powoduje naruszenie interesów przedsiębiorców, którzy swoje usługi
wyceniają rzetelnie i zgodnie z bieżącą sytuacją ekonomiczną (M. Sieradzka, Manipulowanie
ceną oferty może skończyć się jej odrzuceniem, ttps://www.rp.pl/opinie-prawne/art16896651 -
malgorzata-sieradzka-manipulowanie-cena-oferty-moze-sie-skonczyc-jej-odrzuceniem).
Niemożliwym jest bowiem wykonanie robót objętych przedmiotem zamówienia po
cenie wskazanej przez wykonawcę w treści oferty. Zakres robót będących przedmiotem
zamówienia, nie przystaje do wysokości ceny wskazanej w treści oferty Wykonawcy.
Manipulowanie ceną oferty to w szczególności określanie cen jednostkowych w taki sposób,
że część cen jest na poziomie niepozwalającym na pokrycie rzeczywistych kosztów realizacji
zamówienia. Oferowanie usług poniżej kosztów ich świadczenia ma na celu eliminację innych
przedsiębiorców, gdyż specyfika robót świadczonych zarówno przez Wykonawcę, jak i
Odwołującego polega na tym, iż w dużej mierze są one nabywane na rynku na podstawie
postępowań udzielanych |w trybie ustawy Pzp, gdzie podstawowym kryterium decydującym o
wyborze oferty danego wykonawcy jest cena, Tym samym oferowanie usług przez Wykonawcę
poniżej ceny ich świadczenia niewątpliwie ma na celu eliminacje z rynku Odwołującego.
Przedstawiona przez wykonawcę EL-Przem oferta jest oderwana od rzeczywistych
kosztów wykonywania robót stanowiących przedmiot zamówienia, zaś zachowanie to
ukierunkowane jest na nieuprawnione obniżenie ceny oferty. Skalkulowanie ceny oferty
poniżej kosztów świadczenia usług stanowi bezpośrednie zagrożenie dla Zamawiającego,
którego obowiązkiem jest montaż 26 lamp solarnych, zaś otrzymanie przedstawionej przez
wykonawcę w ofercie ceny za zamówione roboty nie pozwoli mu na sprostanie wymogom
Zamawiającego, w konsekwencji natomiast powyższego Zamawiający nie dopełni ww.
obowiązków. Wykonawca EL-Prezm pomimo dwukrotnego wezwania Zamawiającego, nie
wykazał żeby oferowana przez niego cena odpowiadała warunkom rynkowym, a ponadto nie
przedłożył żadnych przedmiotowych środków dowodowych, z których wynikałoby, że
Wykonawca jest w stanie dostarczyć i zamontować lampy odpowiadające wymaganiom SWZ.
Wykonawca jako profesjonalista, co najmniej powinien zdawać sobie sprawę, że jego
zaniechania dążą do naruszenia obowiązków wynikających z SWZ oraz ustawy Pzp.
Zamawiający w dniu 16 lipca 2024 r. przekazał wykonawcom uczestniczącym w
postępowaniu kopię odwołania w sposób elektroniczny za pośrednictwem platformy
ezamówienia.gov.pl oraz mailowo.
W dniu 19 lipca 2023 r. (pismem z tej samej daty) wykonawca El-Przem & Form Light
Sp. z o. o. z siedzibą w miejscowości Nowe Dąbie, zwany dalej „Przystępującym”, zgłosił
przystąpienie do postępowania odwoławczego, po stronie Zamawiającego, przekazując kopie
przystąpienia Odwołującemu i Zamawiającemu.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym treść ogłoszenia o zamówieniu oraz treść SWZ, złożone
oferty, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron oraz
Przystępującego złożone podczas rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył, co
następuje:
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania w związku z tym, iż nie została
wypełniona żadna z przesłanek negatywnych, uniemożliwiających merytoryczne rozpoznanie
odwołania, wynikających z art. 528 ustawy Pzp.
Izba również stwierdziła, że wypełniono przesłanki istnienia interesu Odwołującego
w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów art. 505 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba stwierdziła skuteczność przystąpienia wykonawcy El-Przem & Form Light Sp. z o.
o. z siedzibą w miejscowości Nowe Dąbie, zwanego dalej „Przystępującym”, do udziału w
postępowaniu odwoławczym po stronie Zamawiającego.
Izba rozpoznając sprawę uwzględniła akta sprawy odwoławczej, które zgodnie
z § 8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie
postępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą (Dz. U.
z 2020 r. poz. 2453) stanowią odwołanie wraz z załącznikami oraz dokumentacją
postępowania o udzielenie zamówienia w postaci elektronicznej lub kopia dokumentacji,
o której mowa w § 7 ust. 2, a także inne pisma składane w sprawie oraz pisma kierowane
przez Izbę lub Prezesa Izby w związku z wniesionym odwołaniem.
Izba dopuściła zawnioskowane przez Odwołującego i złożone w załączeniu do
odwołania dowody, tj.:
1. Zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty z dnia 11 lipca 2024 r.;
2. SWZ;
3. Odpowiedź Wykonawcy z dnia 26 czerwca 2024 r. na Wezwanie o wyjaśnienie rażąco
niskiej ceny (kosztu);
4. Pismo Odwołującego z dnia 27 czerwca 2024 r.;
5. Pismo Wykonawcy z dnia 9 lipca 2024 r. — dodatkowe wyjaśnienia dotyczące
akumulatora;
6. Wydruk ze strony internetowej: https://divezone.pl/ogrzewanie-nurkowe/akumulator-
ammonite-system-thermo-24-ah.html?gad_source= 1;
7. Wydruk ze strony internetowej: https://varuste.net/pI/pll4838/ammonite-accu-thermo-
type-24?change_country=PL&change_currency=PLN &gad_source= 1;
8. Wydruk ze strony internetowej: https://portablepower.pl/product/victron-energy-smart-
12-8v-100ah-lifepo4
akumulator/?utmj50urce=Google+Shopping&utm_medium=cpc&utm_campaign=Go
ogle+Shopping&gad_source= 1 &gclid=Cj OKCQj wkdOOBhDxARIs ANkNcrej 2aUik-
ffxMzRf9oWWeXUQKCG3 s252syQ-oI-UIyYzAQ WD CIovwka Aq6sEALw_wcB;
9. Oferta Wykonawcy złożona w postępowaniu prowadzonym przez Gminę Drawsko
Pomorskie na akumulator Green Celi;
10. Wydruk ze strony internetowej: https://mm-tools.eu/produkt/green-cell-akumuIator-
lifepo4-12v-12- 8 v-1O Oah-do-systemow-fotowoltaicznych-kamperow-i-lodek/;
11. Zrzuty ekranu z katalogu producenta lamp i kontrolerów — Photinus Schreder.
Izba dopuściła zawnioskowane przez Odwołującego i złożone w załączeniu do
złożonego w dniu 7 sierpnia 2024 r. dowody, tj.:
1. Oferta na akumulator wraz z tłumaczeniem;
2. Zrzut ekranu z katalogu producenta kontrolerów – Photinus Schreder;
3. Wydruk
ze
strony
internetowej:
https://www.elektriko.pl/oswietlenie-
zewnetrzne/oprawa-uliczna-cuddle-ii-led/101736.html
4. Wydruk ze strony internetowej:
https://solmix.pl/en/produkt/astrosemi-355-mono-half-
Izba uwzględniła także stanowiska złożone ustnie przez Strony oraz Przystępującego
do protokołu posiedzenia i rozprawy.
Mając na uwadze powyższe skład orzekający Izby merytorycznie rozpoznał złożone
odwołanie, uznając że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny – tożsamy dla obydwu zarzutów:
Zamawiający rozdziale XV do SWZ „SPOSÓB OBLICZENIA CENY OFERTY” podał
m.in.:
„1. Wykonawca podaje cenę za realizację przedmiotu zamówienia zgodnie ze wzorem
Formularza Ofertowego, stanowiącego Załącznik nr 1 do SWZ.
2. Cena ofertowa brutto musi uwzględniać wszystkie koszty związane z realizacją przedmiotu
zamówienia zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia oraz istotnymi postanowieniami umowy
określonymi w niniejszej SWZ.
3. Cena podana na Formularzu Ofertowym jest ceną ostateczną, niepodlegającą negocjacji i
wyczerpującą wszelkie należności Wykonawcy wobec Zamawiającego związane z realizacją
przedmiotu zamówienia.”.
Zamawiający przed otwarciem ofert podał kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na
realizację zamówienia, tj. „305.691,06 zł netto”. (pismo z dnia 20 czerwca 2024 r.)
W postępowaniu złożono 5 ofert, a ich ceny brutto były następujące: oferta nr 1 złożona
przez wykonawcę El-Przem & Form Light sp. z o.o. z siedzibą w miejscowości Nowe Dąbie -
cena oferty 275.028,00 zł; oferta nr 2 złożona przez wykonawcę DVS Rafał Kuchta z siedzibą
w Skrzyszowie – cena oferty 427.818,35 zł, oferta nr 3 złożona przez wykonawcę Jacek Gryś,
Andrzej Gryś s.c. „Elgomet” z siedzibą w Bełchatowie – cena oferty 645.806,70 zł, oferta nr 4
złożona przez wykonawcę Wielobranżowe Przedsiębiorstwo „3D” Sp. z o. o. z siedzibą w
Bydgoszczy – cena oferty 316.622,80 zł oraz oferta nr 5 złożona przez wykonawcę Centrum
Biznesu M.J. z siedzibą w miejscowości Mościenica – cena oferty 368.631,00 zł.
Zamawiający, pismem z dnia 21 czerwca 2024 r. wezwał wykonawcę EL-Przem,
działając na podstawie art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, do złożenia wyjaśnień, „w tym złożenia
dowodów w zakresie wyliczania ceny ofertowej oraz potwierdzenia, że cały zakres zamówienia
opisany w programie funkcjonalno użytkowym oraz wyjaśnieniach i modyfikacjach SWZ (w
szczególności koszty usług projektowych, koszty mapy do celów projektowych, koszty
uzyskania pozwolenia na budowę, koszt lamp OZE zgodnie z parametrami technicznymi
wymaganymi przez Zamawiającego, koszty inwentaryzacji powykonawczej, koszty kierowania
budową) został ujęty do wyceny. Prosimy o wskazanie marki, modelu zaoferowanej lampy OZE
oraz przedstawienie kart katalogowych lamp (obejmujących akumulator, sterownik i panele).
Zgodnie z art. 224 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych wyjaśnienia powinny dotyczyć
w szczególności:
1) zarządzania świadczonych usług i metodami budowy;
2) wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo korzystnych warunków dostaw lub
usług albo związanych z realizacją robót budowlanych;
3) zgodności z przepisami dotyczącymi kosztów pracy, których wartość przyjęta do
ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz.
2207) lub przepisów odrębnych właściwych dla spraw, z którymi związane jest
realizowane zamówienie;
4) zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego,
obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
5) zgodności z przepisami z zakresu ochrony środowiska;
6) wypełniania obowiązków związanych z powierzeniem wykonania części zamówienia
podwykonawcom.
Dowodami o których mowa powyżej mogą być w szczególności: oferty handlowe na dostawę
materiałów i świadczenie usług niezbędnych do wykonania przedmiotu zamówienia, kalkulacje
cenowe itp. Zamawiający jednocześnie przypomina, iż zgodnie z art. 224 ust. 5 ustawy Prawo
zamówień publicznych obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub
kosztu, spoczywa na Wykonawcy. Prosimy również o potwierdzenie, że do wyceny oferty
zostały przyjęte materiały określone w opisie przedmiotu zamówienia. (…)”.
W odpowiedzi na powyższe wykonawca EL-Przem, pismem z dnia 26 czerwca 2024 r., złożył
wyjaśnienia, w treści których podał „Podczas wyceny braliśmy pod uwagę wszystkie koszty
związane z realizacją przedmiotu zamówienia.
Poziom oferty wynika:
1. Zastosowanych rozwiązań technicznych konstrukcyjnych - zastosowaliśmy oryginalny
autorski projekt latarni solarnych, a dokumentacja produkcyjna jest realizowana przez
zatrudnionych projektantów.
2. Optymalizacji kosztów zakupu materiałów i komponentów - polityka zakupowa zakłada
wieloletnią współpracę z dostawcami, z uwzględnieniem wypracowanych rabatów przy
zamówieniach materiałów pod duże realizowane zlecenia. Przykładowo w 2023 r.
dostarczyliśmy łącznie 550 latarni solarnych, a aktualnie zrealizowaliśmy dostawę 191 latarni
solarnych dla miejscowości Dzierżoniów.
3. Proces produkcji - w naszym zakładzie wykonujemy konstrukcję słupów, stelaży do paneli
solarnych, obudów lamp solarnych. Posiadamy nowoczesny park maszynowy: sterowane
numerycznie urządzenia do cięcia laserowego, gięcia blach, zautomatyzowane urządzenie do
spawania, urządzenia do proszkowego malowania. Pozwala to na zastąpienie pracy żywej
pracą uprzedmiotowioną i wpływa na optymalizację kosztów pracy.
4. Montaż jest realizowany przez własnych pracowników z wykorzystaniem własnych środków
transportu, urządzeń dźwigowych HDS, mobilnego warsztatu.
5. Rentowność: oferta skalkulowana z zachowaniem akceptowalnego dla wykonawcy poziomu
zysku. (…)
Te czynniki wpłynęły na kalkulację oferty zaprojektuj i wybuduj 26 lamp solarnych: (…)
Oświadczamy:
1. Koszt pracy pracowników, których wartość przyjęta została do obliczenia ceny, jest w
wysokości nie niższej od aktualnie obowiązującego wynagrodzenia minimalnego, o którym
mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
2. Nie zalegamy z wypłatami pracowniczymi ani ze składkami ZUS, pracownicy produkcyjni
oraz monterzy są zatrudnieni na umowę o pracę.
(…) oświadczamy, że nasza kalkulacja cenowa została sporządzona rzetelnie, prawidłowo i
nie powinna być uznana za rażąco niską. Jednocześnie potwierdzamy, że złożona przez nas
oferta odpowiada i zgodna jest z treścią SWZ.”.
Wykonawca w treści złożonych wyjaśnień podał także cenę netto i brutto dokumentacji
projektowej dla 26 lamp solarnych, w tym koszty uzyskania pozwolenia na budowę, w tym
mapy do celów projektowych, koszt kierowania budową, inwentaryzacji powykonawczej dla 26
lamp
solarnych,
koszty
bezpośrednie,
koszty
pośrednie/sprzedaży
produkcji
ogólnozakładowe/+ Zysk, koszty transportu i montażu oraz kwotę łączną.
Zamawiający, pismem z dnia 4 lipca 2024 r., wezwał wykonawcę EL-Przem działając
na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy Pzp do złożenia dodatkowych wyjaśnień w zakresie rażąco
niskiej ceny, wskazując że „W złożonych wyjaśnieniach dotyczących rażąco niskiej ceny w
zakresie akumulatora określono następujące stwierdzenie: „akumulator umieszczony
bezpośrednio pod słupem pod poziomem gruntu w prefabrykacie betonowym lub obok
fundamentu do uzgodnienia z zamawiającym”. Czy oznacza to, ze przewidują Państwo
montaż akumulatora niezgodnie z wymogami SWZ tzn. nie w kształcie cylindrycznym
wewnątrz słupa czy to Zamawiający błędnie interpretuje przedmiotowy zapis. Nadmieniamy,
iż na etapie postępowania przetargowego jako potencjalny Wykonawca zwracaliście się
państwo z wnioskiem o wyjaśnienie treści SWZ. Zamawiający w dniu 10.06.2024r. w
odpowiedzi na pytanie nr 2 jasno i wyraźnie określił, iż cyt. „ nie dopuszcza możliwości
zamontowania akumulatora w gruncie w skrzynce hermetycznej obok konstrukcji fundamentu”.
W złożonych wyjaśnieniach z dnia 26.06.2024r. dotyczących rażąco niskiej ceny
potwierdziliście Państwo, że cena ofertowa zawiera cały zakres zamówienia opisany w SWZ
tzn. również w zakresie wymogów i parametrów określonych w Programie funkcjonalno -
użytkowym. Wzywamy do udzielenie jednoznacznych wyjaśnień czy zapis w karcie
katalogowej dotyczący akumulatora o treści „do uzgodnienia z zamawiającym” oznacza, że
dostarczone i zamontowane zostaną słupy posiadające zgodnie z wymogami Zamawiającego
akumulator cylindryczny.”.
W odpowiedzi na powyższe wykonawca EL-Przem, pismem z dnia 9 lipca 2024 r.,
złożył wyjaśnienia, w treści których wyjaśnił, że „wskazany w karcie katalogowej produktu -
Lampa solarna model EL-F-S-Fil33/5 - zapis „akumulator umieszczony bezpośrednio pod
słupem pod poziomem gruntu w prefabrykacie betonowym lub obok fundamentu do
uzgodnienia z Zamawiającym" - stanowi opcję wyboru dla Zamawiającego.
Potwierdzamy, że w zadaniu pt.: „Rozbudowa oświetlenia ulicznego na terenie Gminy Rząśnia
wykorzystującego odnawialne źródła energii" zrealizujemy zadanie zgodnie z zapisami SWZ i
wymogami Zamawiającego, tj. zamontowane zostaną słupy posiadające akumulator
cylindryczny umieszczony bezpośrednio pod słupem pod poziomem gruntu w prefabrykacie
betonowym.”.
Mając na uwadze powyższe Izba zważyła, co następuje:
Art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp stanowi, że „Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: (…)
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia”.
Art. 224 ust. 6 ustawy Pzp stanowi, że „Odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub
kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub
jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub
kosztu”.
Oznacza to, że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień zobowiązany jest
wykazać, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska. Złożone wyjaśnienia nie
mogą mieć przy tym charakteru ogólnego. Składane są bowiem celem stwierdzenia, że
podejrzenie Zamawiającego dotyczące rażąco niskiej ceny było nieuzasadnione. Obowiązek
wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa bowiem na
wykonawcy. Wezwanie takie, tj. wezwanie do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny, wiąże
się więc z określonymi konsekwencjami dla wykonawcy. Powoduje bowiem, że to po stronie
wykonawcy powstaje obowiązek wykazania realności i prawidłowości kalkulacji ceny a tym
samym obliguje go do złożenia wyczerpujących i popartych dowodami wyjaśnień. Takie
wezwanie nie jest tylko formalnością, którą li tylko należy wykonać ale służy faktycznemu
wyjaśnieniu czy cena zaoferowana przez wezwanego wykonawcę nie jest rażąco niska.
Wobec tego tak istotna jest prawidłowa cena tego co wykonawca złożył (wyjaśnień i dowodów).
W niniejszym stanie faktycznym, co jest bezsporne, zaistniały przesłanki do obligatoryjnego
wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny. Cena całkowita zaoferowana
przez wykonawcę EL - Przem jest bowiem niższa „o co najmniej 30% od średniej arytmetycznej
cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt
1 i 10 (…)”. Takie też wezwanie zostało do wykonawcy skierowane. Zamawiający wezwał
wykonawcę nie tylko do złożenia wyjaśnień oraz dowodów ale wskazał także szczegółowo
czego wyjaśnienia powinny dotyczyć. Podał więc jakich informacji oczekuje od wykonawcy.
Wezwanie to było precyzyjne i jasno określało jakie informacje powinny być przedstawione.
Oznacza to więc, że wykonawca EL-Przem, składając wyjaśnienia, powinien odnieść się do
tych kwestii, które zgodnie ze skierowanym do niego wezwaniem budziły wątpliwości
Zamawiającego.
Tymczasem wyjaśnienia złożone przez wykonawcę EL-Przem są ogólne i gołosłowne.
Wykonawca ten w żaden sposób nie wykazał, że zaoferowana przez niego cena została
rzetelnie skalkulowana.
I tak, mimo, że wskazywał na zastosowanie oryginalnych rozwiązań technicznych
konstrukcyjnych – oryginalny autorski projekt latarni solarnych, to okoliczności tej jednak nie
wykazał, ograniczając się jedynie do ogólnego stwierdzenia zastosowania jakiś szczególnych
rozwiązań.
Z kolei w odniesieniu do kwestii dotyczącej „zgodności z przepisami dotyczącymi
kosztów pracy (…)” wykonawca ten, oświadczył jedynie, że wartość przyjęta do obliczenia
ceny „jest w wysokości nie niższej od aktualnie obowiązującego wynagrodzenia minimalnego
(..)”, jak również, że nie zalega „z wypłatami pracowniczymi ani ze składkami ZUS, pracownicy
produkcyjni oraz monterzy są zatrudnieni na umowę o pracę.”. Niemniej jednak – jak słusznie
podniósł Odwołujący – poza tym oświadczeniem, nie przedstawił żadnych informacji, które
pozwoliłyby zweryfikować prawidłowość przyjętych założeń. Nie wiadomo chociażby jaką ilość
osób planuje zaangażować do realizacji tego zamówienia, jaką ilość roboczogodzin przyjął do
jego realizacji, jak również jaka jest rzeczywista wysokość wynagrodzenia jednego
pracownika. Twierdzenia zawarte w wyjaśnieniach są więc gołosłowne. Wykonawca EL-Przem
nie przedstawił bowiem żadnych informacji i wyliczeń związanych z szeroko rozumianymi
kosztami pracy.
Podobnie należy ocenić deklarację wykonawcy EL-Przem dotyczącą polityki
zakupowej, która „zakłada wieloletnią współpracę z dostawcami, z uwzględnieniem
wypracowanych rabatów przy zamówieniach materiałów pod duże realizowane zlecenia.
Przykładowo w 2023 r. dostarczyliśmy łącznie 550 latarni solarnych, a aktualnie
zrealizowaliśmy dostawę 191 latarni solarnych dla miejscowości Dzierżoniów.”. Jednak i w tym
przypadku poza gołosłownym stwierdzeniem wykonawca nie złożył żadnych dowodów na
okoliczność uzyskiwania tak atrakcyjnych rabatów. Skoro bowiem powodem obniżenia ceny
oferty były uzyskane przez wykonawcę rabaty to okoliczność ta w sposób nie budzący
wątpliwości powinna być wykazana celem pokazania realności zaoferowanej ceny. Powyższe
nie zostało wykazane żadnymi dowodami. Wykonawca EL-Przem nie przedłożył bowiem
żadnych ofert handlowych, które potwierdzałyby uzyskanie atrakcyjnych rabatów.
Kolejnym z elementów, na który wskazał Odwołujący jest kwestia kosztów
dokumentacji projektowej. Koszt ten, jak dalej wyjaśnił Odwołujący, już tylko w zakresie
dotyczącym sporządzenia jednego projektu jest wręcz nierealny a kwota 832,00 zł to w istocie
kwota symboliczna, która nie znajduje uzasadnienia w realiach rynkowych. Wobec braku
jakichkolwiek dodatkowych informacji i dowodów wyjaśnienia wykonawcy EL-Przem w tym
zakresie nie znajdują potwierdzenia.
Nie bez znaczenia jest także brak informacji na temat kosztów bezpośrednich i
pośrednich, których łączna wysokość została co prawda wskazana jednak wykonawca EL-
Przem nie podał co na te koszty się składa. Jednym z istotnych kosztów tej pozycji jest, jak
wskazał Odwołujący, koszt samych akumulatorów dla lamp, który według jego wyliczeń wynosi
75.400,00 zł netto, na dowód czego Odwołujący odwołał się do stron katalogowych
producentów akumulatorów, jak również postępowania prowadzonego przez Gminę Drawsko
Pomorskie, w którym wykonawca EL-Przem zaoferował lampę z montażem już za kwotę
7.300,00 zł (w tamtym postępowaniu Zamawiający nie wymagał inteligentnego systemu
zarządzania, którego wymaga Zamawiający w tym postępowaniu). W kontekście powyższego
kwoty tych dwóch pozycji (koszty bezpośrednie i pośrednie) budzą wątpliwości, zwłaszcza, że
prawidłowość ich skalkulowania nie została wykazana przez wykonawcę EL-Przem. Nie
wiadomo jakie przyjęto koszty samej lampy, jak również pozostałych jej elementów, w tym
także inteligentnego systemu zarządzania – sterowania oświetleniem (kosztów jego instalacji
i obsługi).
Równie gołosłowne są wyjaśnienia dotyczące kosztów pośrednich w odniesieniu, do
których – jak słusznie podniósł Odwołujący – wykonawca EL-Przem odniósł się jedynie
hasłowo, podając „koszty pośrednie/sprzedaży produkcji ogólnozakładowe/+ Zysk”, z których
to informacji nic nie wynika.
Odnosząc się do argumentu Zamawiającego, że dokonując oceny oferty wykonawcy
EL-Przem brał pod uwagę to, że w tym postępowaniu wynagrodzenie ma charakter ryczałtowy,
stwierdzić należy, że nie zasługuje on na uwzględnienie. „Możliwość analizy oferty pod kątem
rażąco niskiej ceny nie zależy od przyjętej przez zamawiającego formuły rozliczenia się z
wykonawcą zamówienia publicznego (wynagrodzenie ryczałtowe lub kosztorysowe). (…)
wobec czego nawet przy ryczałcie badaniu może podlegać cena lub koszt lub ich istotne części
składowe wskazane przez zamawiającego w wezwaniu do złożenia wyjaśnień.” (wyrok
Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 14 marca 2017 r., sygn. akt KIO 373/17). W konsekwencji
powyższego nawet przy wynagrodzeniu ryczałtowym w określonych sytuacjach ustawowych
istnieje obowiązek wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny w innych
zaś taka możliwość. To z kolei rodzi konieczność złożenia przez wykonawcę wyjaśnień
popartych dowodami, gdyż w takiej sytuacji ciężar dowodu obciąża wykonawcę a w tym stanie
faktycznym wykonawcę EL-Przem temu nie sprostał. Nie wystarczy bowiem złożenie jedynie
deklaracji i zapewnień ale ich udowodnienie.
Dlatego też Izba uznała, że zarzut naruszenia art. 16 pkt 1-3 ustawy Pzp oraz art. 226
ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp potwierdził się
Potwierdził się także zarzut naruszenia art. 16 pkt 1-3 ustawy Pzp w zw. z art. 226 ust.
1 pkt 7 ustawy Pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji.
Art. 226 ust. 1 pkt 7) ustawy Pzp stanowi bowiem, że „Zamawiający odrzuca ofertę,
jeżeli: (…) została złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy
z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji”. Przepis ten dotyczy sytuacji,
w których oferta została złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji w rozumieniu
ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Czynem nieuczciwej konkurencji – w myśl
ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi
obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Z kolei art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji stanowi, że
„Czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, w
szczególności przez: 1) sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub
świadczenia albo ich odsprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji innych
przedsiębiorców,”.
Przenosząc powyższe na stan faktyczny niniejszej sprawy stwierdzić należy, że
wykonawca EL-Przem, składając wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny, jak
jednoznacznie wykazał Odwołujący, nie wyjaśnił prawidłowości skalkulowania ceny swej
oferty. W konsekwencji powyższego zaoferował robotę za cenę, która powoduje sprzedaż
poniżej kosztów jej świadczenia w celu eliminacji innych wykonawców. Bez znaczenia dla
oceny tego zdarzenia są koszty przeciętne, koszty ponoszone przez konkurentów, czy też
ponoszone przez przedsiębiorcę dotkniętego tym czynem (w tym przypadku przez
Odwołującego). Istotne jest to, że utrudnienie związane z nieprawidłowym skalkulowaniem
kosztów oferty (jej zaniżenie) nie wynika z prowadzonej przez wykonawcę dozwolonymi
metodami walki konkurencyjnej. Odmienna od warunków rynkowych kalkulacja wyceny
powoduje naruszenie interesów przedsiębiorców, którzy swoje usługi wyceniają rzetelnie i
zgodnie z bieżącą sytuacją ekonomiczną (M. Sieradzka, Manipulowanie ceną oferty może
skończyć się jej odrzuceniem; ttps://www.rp.pl/opinie-prawne/art16896651-malgorzata-
sieradzka-manipulowanie-cena-oferty-moze-sie-skonczyc-jej-odrzuceniem).
Dlatego też Izba uznała, że zarzuty odwołania potwierdziły się.
Izba stwierdziła naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp wskazanych
przez Odwołującego w treści wniesionego odwołania.
Biorąc powyższe pod uwagę, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 574 ustawy
Prawo zamówień publicznych (tj.: z dnia 14 lipca 2023 r., Dz. U. z 2023 r., poz. 1605 ze zm.)
oraz w oparciu o przepisy § 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1) i pkt 2) lit. b) rozporządzenia w
sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r., poz. 2437), ograniczając
wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Odwołującego do kwoty 3 600,00 zł.
Przewodnicząca:
………..…….…….
Otrzymuj raz w tygodniu aktualne informacje
o zmianach w prawie oraz komentarzach ekspertów
Otrzymasz darmowy e-book w prezencie!
„6 pytań o znowelizowane przepisy Pzp"