sygn. akt: KIO 2708/24
WYROK
Warszawa, dnia 27 sierpnia 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Emil Kuriata
Protokolant:
Oskar Oksiński
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu 29 lipca 2024 r. przez wykonawc
ę Climamedic sp. z o.o., sp. k., ul. Bodycha 73a;
Michałowice,
w
postępowaniu
prowadzonym
przez
zamawiającego
Wielospecjalistyczny Szpital
– Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zgorzelcu,
ul. Lubańska 11-12; 59-900 Zgorzelec,
przy udziale
uczestnika po stronie zamawiającego - Termo-Klima MK sp. z o.o. sp. j.,
ul. Tartaczna 12; 40-749 Katowice,
orzeka:
Oddala odwołanie.
2. K
osztami postępowania obciąża wykonawcę Climamedic sp. z o.o., sp. k., ul. Bodycha 73a;
Michałowice i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Climamedic sp. z o.o.,
sp. k., ul. Bodycha 73a; 05-816
Michałowice, tytułem wpisu od odwołania, kwotę 3 600 zł
gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną przez wykonawcę
Climamedic sp. z o.o., sp. k., ul. Bodycha 73a; 05-816
Michałowice, tytułem
wynagrodzenia pełnomocnika oraz kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych zero groszy) poniesioną przez zamawiającego Wielospecjalistyczny Szpital –
Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zgorzelcu, ul. Lubańska 11-12; 59-
900 Zgorzelec
, tytułem wynagrodzenia pełnomocnika,
. zasądza od wykonawcy Climamedic sp. z o.o., sp. k., ul. Bodycha 73a; 05-816
Michałowice na rzecz zamawiającego Wielospecjalistyczny Szpital – Samodzielny
Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zgorzelcu, ul. Lubańska 11-12; 59-900 Zgorzelec
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną przez
zamawiającego Wielospecjalistyczny Szpital – Samodzielny Publiczny Zespół Opieki
Zdrowotnej w Zgorzelcu, ul. Lubańska 11-12; 59-900 Zgorzelec, stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodniczący: …………………………
sygn. akt: KIO 2708/24
Uzasadnienie
Zamawiający – Wielospecjalistyczny Szpital – Samodzielny Publiczny Zespół Opieki
Zdrowotnej w Zgorzelcu -
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, pn.
„Nadbudowa budynku szpitala celem utworzenia nowego bloku operacyjnego
w Wielospecjalistycznym Szpitalu SPZOZ w Zgorzelcu
”.
29 lipca 2024 roku, wykonawca Climamedic sp. z o.o., sp. k.
(dalej „Odwołujący”) wniósł
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej dotyczące czynności odrzucenia oferty
Climamedic sp. z o.o. sp. k., wyboru oferty najkorzystniejszej złożonej przez wykonawcę
Termo Klima MK sp. z o.o. sp. j. (dalej
„Termo Klima”) oraz zaniechanie odrzucenia oferty
wykonawcy Termo-Klima.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp, poprzez odrzucenie oferty o
dwołującego, pomimo
braku podstaw faktycznych i prawnych do odrzucenia oferty,
2. art. 226 ust.1. pkt 7 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o zakazie
nieuczciwej konkurencji poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Termo
Klima,
jako złożonej w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji polegającego na
rozpowszechnianiu nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości
o wykonawcy jako przedsiębiorcy w zakresie posiadanych zdolności zawodowych
pracowników,
3. art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy
Termo Klima,
pomimo iż wykonawca nie wykazał spełnienia warunków udziału
w postępowaniu, o których mowa w rozdz. 6.1.2.3.2 SWZ a wprowadzenie
z
amawiającego w błąd wyklucza możliwość zastosowania wezwania wykonawcy do
uzupełnienia wykazu osób.
Odwołujący wniósł o: uwzględnienie odwołania i nakazanie unieważnienia wyboru oferty
najkorzystniejszej,
unieważnienie
odrzucenia
oferty
o
dwołującego,
nakazanie
przeprowadzenia ponownej oceny i badania ofert, w tym nakazanie odrzucenia oferty
wykonawcy Termo Klima z postępowania oraz uwzględnienie w dalszej ocenie oferty
o
dwołującego.
Odwołujący wskazał, że posiada interes we wniesieniu odwołania z uwagi na to,
że odrzucenie oferty odwołującego oraz zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Termo
Klima powoduje niemożność udzielenia zamówienia odwołującemu, który złożył zgodną
z SWZ ofertę w postępowaniu. W wyniku naruszeń, jakich dopuścił się zamawiający
o
dwołujący może więc ponieść szkodę w postaci utraconych korzyści.
Odwołujący uzasadniając zarzuty odwołanie wskazał, co następuje.
1. Zarzut dotyczący niezasadnego odrzucenia oferty odwołującego.
W przedmiotowym postępowaniu, jednym z określonych przez zamawiającego warunków
udziału w postępowaniu było dysponowanie osobami skierowanymi przez wykonawcę do
realizacji zamówienia publicznego (pkt 6.1.2.3.2 SWZ). Zgodnie z pkt 8.1.4 SWZ, w celu
wykazania spełniania ww. warunków udziału w postępowaniu, na wezwanie zamawiającego,
w
ykonawca będzie zobowiązany do złożenia Wykazu osób, zgodnie z pkt 6.1.2.3.2 SWZ oraz
z
ałącznikiem nr 6 do SWZ – Wykaz osób. Jednocześnie, jak wynika z rozdz. 16 SWZ, jednym
z kryteriów oceny ofert było Doświadczenie zawodowe osób wyznaczonych do realizacji
zamówienia. W ramach tego kryterium, zamawiający wskazał, że będzie oceniał
doświadczenie zawodowe projektantów skierowanych przez wykonawcę do realizacji
zamówienia publicznego oraz określił sposób przyznania punktacji.
Ponadto, z
amawiający przewidział do każdego z 5 wymagań można zaproponować
po 1 osobie, której doświadczenie zostanie ocenione – zgodne z kryteriami wskazanymi
powyżej. Zamawiający nie dopuszcza do oceny więcej niż 1 osoby w konkretnym wymaganiu
– nie dopuszczamy sumowania doświadczenia dwóch lub więcej osób. W zakresie punktu 3
z
amawiający przyzna punkty wyłącznie, gdy doświadczenie będzie zdobyte zarówno
w zakresie a jak i b. Np. Projektant wykona 2 projekty z punktu a oraz 3 projekty z punktu b.
W takim przypadku z
amawiający przyzna 2 punkty.
Poza ww. zasadami przyznawania punktacji w powyższym kryterium oceny ofert,
z
amawiający nie przewidział żadnych innych wymogów odnośnie do tegoż kryterium.
W stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ Formularzu ofertowym zamawiający zawarł tabelę
do wypełnienia przez wykonawców, dotyczącą kryterium – Doświadczenie zawodowe osób
wyznaczonych do realizacji zamówienia. W tabeli tej wykonawcy wpisać mieli liczbę projektów
wykonanych przez osoby na poszczególnych stanowiskach, za które to doświadczenie
wykonawcy mieli otrzymać określoną liczbę punktów w ramach omawianego kryterium.
W informacji o wyniku postępowania zamawiający uzasadniając odrzucenie oferty
o
dwołującego, wskazał, iż „zgodnie z zapisami Specyfikacji Warunków Zamówienia, w tym
w szczególności opisanymi w nich zasadami przyznawania punktów, wymagał wypełnienia
całej tabeli w Formularzu Ofertowym w części dotyczącej doświadczenia zawodowego osób
wyznaczonych do realizacji zamówienia. Państwa Firma w wierszu nr 3 „osoba
z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych,
wenty
lacyjnych, gazowych wodociągowych i kanalizacyjnych – do projektowania bez
ograniczeń” pozostawiła niewypełniony cały wiersz (pola są puste)”. Zamawiający wskazał
również, że „Komisja Przetargowa nie jest uprawniona do naliczenia punktów i przyznania
Państwu „0” pkt. w części 3 tabeli opisanej w pkt. 16.2 4) SWZ (rubryka dot. osób
z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych,
wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych). Państwa Firma, poprzez
niewypełnienie tabeli w zakresie punktu 3, uniemożliwiła Komisji Przetargowej przyznanie
punktów (również w zakresie przyznania „0” punktów), ponieważ Państwa oferta nie zawiera
danych, umożliwiających Zamawiającemu ocenę i weryfikację oferty w zakresie spełnienia
kryteriów oceny, uprawniających do naliczenia „0” punktów”. Zamawiający stwierdził ponadto,
że „wymagania Zamawiającego w zakresie kryteriów oceny, jak i zasady oceny spełnienia tych
wymagań są jednoznaczne (zostały opisane w pkt. 16.2. 4) SWZ) i wskazują, że naliczenie „0”
punktów wymaga podania przez Wykonawcę konkretnych danych, wyspecyfikowanych
w części 3 tabeli” oraz że „SWZ w punkcie 16.2 4), w części 3 tabeli jednoznacznie wskazywał
zakres informacji, żądanych od Wykonawcy w celu otrzymania „0” punktów w części kryterium
oceny ofert. W żadnej części opisu SWZ nie znalazło się zastrzeżenie, że w razie
niewypełnienia którejś części tabeli, Zamawiający przyzna (naliczy) „0” punktów, jak to miało
miejsce w pozostałych kryteriach oceny ofert (pkt. 16.2 2) i 16.2 3) SWZ)”.
Odnosząc się do powyższego uzasadnienia odrzucenia oferty odwołującego, należy
w pierwszej kolejności wskazać na sztywną konstrukcję oraz etapowość postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, unormowanego przepisami ustawy Pzp
i ukierunkowanego na wyłonienie wykonawcy, który złoży najkorzystniejszą ofertę wykonania
zamówienia. W tym celu, zamawiający w dokumentach zamówienia określa minimalne wymogi
dotyczące zarówno realizacji zamówienia jak i związane z samym postępowaniem o udzielenie
zamówienia publicznego, w szczególności warunki udziału w postępowaniu, które określają
minimalny próg uczestnictwa w postępowaniu. Poprzez określenie warunków udziału
w postępowaniu, zamawiający dopuszcza do udziału w postępowaniu tych wykonawców,
którzy poprzez dysponowanie określonym potencjałem gwarantują realizację zamówienia na
należytym poziomie. Jednocześnie, zamawiający zobowiązany jest do określenia warunków
udziału w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia, a zatem adekwatny i nie nazbyt
wygórowany. Oznacza to, że zamawiający, ustalając warunki udziału w postępowaniu, z jednej
strony jest uprawniony do ograniczenia kręgu wykonawców, którzy mogą ubiegać się
o zamówienia, z drugiej jednak nie może w sposób nieuzasadniony ograniczać konkurencji,
określając warunki udziału w sposób nieproporcjonalny. Natomiast narzędziem
umożliwiającym zamawiającemu osiągnięcie wyższych niż minimalne parametrów
dotyczących potencjału, który zaoferować mogą wykonawcy, są kryteria oceny ofert. Kryteria
bowiem dają możliwość zaoferowania przez wykonawców, sposobu realizacji przedmiotu
zamówienia, na wyższym niż minimalnie wymagany przez zamawiającego poziomie. Oznacza
to w praktyce, że zamawiający określa w warunku udziału w postępowaniu minimalne
wymagane oczekiwania np. odnoszące się do doświadczenia osób dedykowanych do
realizacji zamówienia, natomiast w kryterium oceny ofert przewiduje, że będzie dodatkowo
premiował tych wykonawców, którzy zaoferują wyższy stopień spełniania tychże oczekiwań,
np. większe doświadczenie osób dedykowanych do realizacji. W takiej jednak sytuacji,
z
amawiający może wymagać wyłącznie spełniania minimalnych parametrów. Nie może
natomiast oczekiwać, że wykonawca zaoferuje realizację na wyższym niż minimalnym
poziomie, w tym również, że zaoferuje skierowanie do realizacji pracowników o wyższym niż
minimalnym doświadczeniu. Tym samym, to do decyzji wykonawcy należy na jakim poziomie
ofertę złoży, czy minimalnym, czy też podwyższonym, zgodnie z kryteriami oceny ofert. Jeżeli
wykonawca złoży ofertę na poziomie wyższym niż minimalny, to jego oferta będzie dodatkowo
premiowana w danych kryteriach, tj. otrzyma dodatkowe punkty i znajdzie
się na wyższym
miejscu w rankingu ofert, jako „lepsza” niż minimalna. Jeżeli natomiast wykonawca,
z jakichkolwiek przyczyn, zdecyduje się na złożenie oferty na minimalnym wymaganym
poziomie, to wówczas oferta ta winna być zakwalifikowana jako zgodna z warunkami
zamówienia, natomiast nie otrzyma dodatkowych punktów w kryteriach oceny ofert i tym
samym b
ędzie miała mniejsze szanse na wygraną w postępowaniu.
Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowego postępowania, należy zauważyć,
że zamawiający ustanowił minimalny warunek udziału w postępowaniu dotyczący pracownika
na stanowisku osoby z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji
i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych – do
projektowania bez ograniczeń. Osoba ta musi mieć doświadczenie w wykonaniu:
- min. 1 projektu budowy lub przebudowy bloku operacyjnego z co najmniej 2 salami
operacyjnymi oraz
min. 1 projektu bloku operacyjnego, w którym zaprojektowano system dezynfekcji lub
oczyszczania powietrza w oparciu o proces naturalnej konwersji katalitycznej.
Natomiast w kryterium oceny ofert
– Doświadczenie zawodowe projektantów wskazał,
że będzie premiował te oferty, które zaoferują osoby na powyższym stanowisku, które
wykonały:
2 projekty w zakresie a) i b)
– 2 punkty
3 projekty w zakresie a) i b)
– 4 punkty
4 projekty w zakresie a) i b)
– 6 punktów
Jednocześnie wskazał, że za sporządzenie minimalnej ilości projektów (a) – 1 projekt, b) –
1 projekt) przyzna 0 pkt.
W przedmiotowym postępowaniu, odwołujący zdecydował się na zaoferowanie realizacji
przedmiotowego zamówienia na minimalnym wymaganym w warunku udziału poziomie –
w zakresie skierowania do realizacji osoby z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej
w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych
i kanalizacyjnych
– do projektowania bez ograniczeń. Innymi słowy, odwołujący zdecydował,
że nie zaoferuje lepszego w tym zakresie parametru (wyższego doświadczenia ww. osoby)
i tym samym nie skorzysta z możliwości otrzymania dodatkowych punktów w tym kryterium.
W związku z tym, w Formularzu ofertowym w punkcie dotyczącym „Doświadczenie zawodowe
osób wyznaczonych do realizacji zamówienia” poz. 3 pozostawił niewypełnioną. Jednak, z całą
stanowczością podkreślić należy, że nie oznacza to bynajmniej, że odwołujący w ogóle nie
spełnia minimalnych wymogów w tym zakresie. Oznacza to tylko tyle, że nie oferuje osoby,
która posiada dodatkowe, wyższe niż minimalne doświadczenie. Tabela zawarta w Formularzu
ofertowym dotyczy bowiem oceny ofert pod kątem kryteriów oceny ofert, a nie potwierdzenia
spełniania warunków udziału w postępowaniu. Okoliczność potwierdzenia spełniania
warunków udziału w postępowaniu odbywa się na podstawie złożonych na wezwanie
z
amawiającego podmiotowych środków dowodowych, w szczególności wykazu osób.
W związku z tym, stwierdzenie zamawiającego, że nie wypełnienie jednej z pozycji tabeli
dotyczącej kryterium oceny ofert implikuje konieczność odrzucenia oferty, jako niezgodnej
z warunkami zamówienia, świadczy o niezrozumieniu przez zamawiającego celowości
ustalania kryteriów oceny ofert oraz rozróżnienia etapu oceny ofert w kryteriach oceny ofert od
etapu badania oferty najkorzystniejszej pod kątem spełniania warunków udziału
w postępowaniu.
W kontekście powyższego zauważyć należy, że stwierdzenie zamawiającego, iż „Państwa
Firma, poprzez niewypełnienie tabeli w zakresie punktu 3, uniemożliwiła Komisji Przetargowej
przyznanie punktów (również w zakresie przyznania „0” punktów), ponieważ Państwa oferta
nie zawiera danych, umożliwiających Zamawiającemu ocenę i weryfikację oferty w zakresie
spełnienia kryteriów oceny, uprawniających do naliczenia „0” punktów” pozbawione jest logiki.
Skoro o
dwołujący nie wpisał do tabeli osoby z doświadczeniem z wyższym niż minimalne, to
w sposób oczywisty oznacza to, że nie oferuje takiej osoby. Niemniej jednak, jak już wyżej
wskazano, nie oznacza to, że nie oferuje osoby z minimalnym doświadczeniem, a tylko tyle,
że nie korzysta z fakultatywnej możliwości otrzymania dodatkowych punktów w tym kryterium.
Twierdzenia z
amawiającego o konieczności wypełniania wszystkich pozycji w tabeli
dotyczącej kryteriów oceny ofert i braku możliwości przyznania 0 punktów w tych pozycjach,
które nie zostały wypełnione, świadczy o nadmiernym i nieuzasadnionym formalizmie
z
amawiającego, jak również o braku zrozumienia sensu ustalania kryteriów oceny ofert.
Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że zamawiający nie wykazał w informacji
o wyniku postępowania, w jakim zakresie oferta odwołującego jest niezgodna z warunkami
zamówienia, co skutkowałoby koniecznością odrzucenia oferty odwołującego na podstawie
art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. Należy zauważyć, że niezgodność treści oferty z warunkami
zamówienia polega na jej sporządzeniu w sposób nieodpowiadający wymogom
z
amawiającego dotyczących przedmiotu zamówienia, czy też sposobu jego realizacji, zatem,
odnosi się do merytorycznego aspektu zaoferowanego przez wykonawców świadczenia oraz
m
erytorycznych wymagań zamawiającego. Przez niezgodność oferty z warunkami
zamówienia należy rozumieć deklarację wykonania zamówienia w sposób odmienny niż
wymagany w dokumentach zamówienia co do zakresu, ilości, jakości, warunków realizacji czy
też innych istotnych dla wykonania przedmiotu zamówienia elementów. Wobec tego, nie jest
niezgodnością oferty odwołującego z warunkami zamówienia, niewypełnienie jednej z pozycji
tabeli dotyczącej kryteriów oceny ofert. Takie ujęcie niezgodności byłoby daleko idącym
formalizmem, zupełnie nieodpowiadającym sensowi postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego. Je
dnocześnie, należy zauważyć, że zamawiający nie przewidział w SWZ,
że niewypełnienie tabeli dot. kryteriów oceny ofert w Formularzu ofertowym skutkowało będzie
odrzuceniem oferty. Takie zresztą postanowienie byłoby nonsensowne, z uwagi na wyżej
opisaną ideę ustanawiania kryteriów oceny ofert. Ponadto, zgodnie z utrwalonym
orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, wszelkie niejasności SWZ należy rozpatrywać na
korzyść wykonawców (np. wyrok z 16.04.2015 r., KIO 660/15).
W związku z powyższym, odrzucenie oferty odwołującego nie znajduje uzasadnienia
w okolicznościach faktycznych niniejszego postępowania.
2. Zarzut dotyczący zaniechania odrzucenia oferty wykonawcy Termo-Klima.
W ofercie wybranej jako najkorzystniejsza, w
ykonawca Termo Klima podał dane osób
wyznaczonych do realizacji zamówienia, w szczególności powołał się na Pana (…) do
pełnienia funkcji projektanta z uprawnieniami w specjalności architektonicznej do
projektowania bez ograniczeń, celem uzyskania dodatkowej punktacji. W kolumnie liczba
wykonanych projektów opisanych w punkcie 16.2.4 wykonawca wpisał 4 zadania polegające
na sporządzeniu 1 projektu budowy lub przebudowy bloku operacyjnego z co najmniej 2 salami
oper
acyjnymi. Wykonawca w ostatniej kolumnie tabeli opisał usługi wykonane dla:
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego Samodzielny
Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Al. Kraśnicka 100, 20-718 Lublin
Szpital Uniwersytecki im. Karola Marcinkowskiego w Zielonej Górze sp. z o.o.
Szpital Bielański im. Ks. J. Popiełuszki Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
- Centrum Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie
Te same informacje o ww. osobie wykonawca podał w uzupełnionym na wezwanie wykazie
osób stanowiącym załącznik nr 6 do SWZ. Jak wynika z dokumentacji projektowej wytworzonej
w wyniku realizacji zadań wskazanych przez wykonawcę Pan (…) w żadnej z powołanych
inwestycji nie sporządził projektu budowlanego a był jedynie projektantem sprawdzającym.
Powyższe potwierdzają załączone dowody – strony tytułowe projektów dla ww. inwestycji.
Odwołujący wnosi o przeprowadzenie ww. dowodów w celu wykazania, że Pan (…) nie
posiada doświadczenia związanego ze sporządzeniem dokumentacji projektowej ani na
potrzeby spełniania warunku udziału w postępowaniu ani na potrzeby dodatkowej punktacji,
gdyż Pan (…) dokonał jedynie sprawdzenia projektów sporządzonych uprzednio przez arch.
(…). W tym stanie rzeczy należy również podkreślić, że ani warunek udziału ani też kryteria
oceny ofert nie dopuszczały możliwości alternatywnego powołania osoby sprawdzającej.
Zarówno w pkt. 6 jak i 16 SWZ wymagane było, aby wykazać doświadczenie projektanta, który
sporządził projekt. Z całą pewnością nie można w ocenie odwołującego utożsamiać czynności
sporządzenia projektu z czynnością sprawdzenia projektu. Są to dwie odrębne czynności,
wykonywane przez dwie różne osoby, których udział w procesie budowlanym różnicuje
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz
. U. z 2024 r. poz. 725 z późn. zm.),
dalej PB. Stosownie do art. 34 ust. 3d PB: Do projektu zagospodarowania działki lub terenu,
projektu architektoniczno-
budowlanego oraz projektu technicznego dołącza się:
kopię decyzji o nadaniu projektantowi lub projektantowi sprawdzającemu, jeżeli jest
wymagany, uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności potwierdzoną za zgodność
z oryginałem przez sporządzającego projekt;
kopię zaświadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 7, aktualnego na dzień:
a) opracowania projektu - w przypadku projektanta,
b) sprawdzenia projektu -
w przypadku projektanta sprawdzającego;
3) oświadczenie projektanta o sporządzeniu projektu zgodnie z obowiązującymi przepisami
i zasadami wiedzy technicznej.
Art. 34 ust. 3e ustawy PB w kształcie obecnie obowiązującym przewiduje: W oświadczeniu,
o którym mowa w ust. 3d pkt 3, wskazuje się również imiona, nazwiska, numer uprawnień
budowlanych lub numer decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych:
1) osób, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1a, biorących udział w opracowaniu projektu,
do którego dołączone jest oświadczenie;
2) projektantów sprawdzających, którzy dokonali sprawdzenia projektu, do którego
dołączone jest oświadczenie.
Z powyższego wynika, że PB rozróżnia te dwie funkcje. Oświadczenie o sporządzeniu
projektu składa wyłącznie projektant, który opracował dokument, nie zaś projektant
sprawdzający. Skoro więc zamawiający w warunku udziału w postępowaniu posłużył się tym
samym słowem - sporządzenie, którym ustawodawca posługuje się w art. 34 ust. 3d pkt. 3
ustawy PB nie sposób uznać, że mógł mieć również na uwadze osobę wyłącznie
sprawdzającą. Podobne rozróżnienie tych dwóch funkcji wynika z art. 41 ust. 4a PB, zgodnie
z którym: Do zawiadomienia organu nadzoru budowlanego o zamierzonym terminie
rozpoczęcia robót budowlanych inwestor dołącza:
1) informację wskazującą imiona i nazwiska osób, które będą sprawować funkcję:
- kierownika budowy -
w przypadku robót budowlanych wymagających ustanowienia
kierownika budowy,
- inspektora nadzoru inwestorskiego -
jeżeli został on ustanowiony
oraz w odniesieniu do tych osób dołącza kopie zaświadczeń, o których mowa w art. 12
ust. 7, wraz z kopiami decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności;
2) oświadczenie lub kopię oświadczenia projektanta i projektanta sprawdzającego
o sporządzeniu projektu technicznego, dotyczącego zamierzenia budowlanego zgodnie
z obowiązującymi przepisami, zasadami wiedzy technicznej, projektem zagospodarowania
działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym oraz rozstrzygnięciami
dotyczącymi zamierzenia budowlanego.
Stosownie do art. 20 PB, który określa zakres obowiązków projektanta należy wskazać,
że z ust. 1 ww. przepisu wynika: Do podstawowych obowiązków projektanta należy: 1)
opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami
określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego,
obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
Zaś zgodnie z ust. 2 ww. przepisu: Projektant zapewnia sprawdzenie projektu
architektoniczno-
budowlanego oraz technicznego pod względem zgodności z przepisami,
w tym techniczno-
budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do
projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności.
Ponadto, podkreślenia wymaga, że funkcja, jaką pełni projektant, jest oznaczana na stronie
tytułowej projektu. Zatem w sytuacji, gdy osoba pełni funkcję projektanta, fakt ten jest
odnotowywany w dokumentacji projektowej.
Stosownie do §7 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r.
w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.
1679 z późn. zm.): Jeżeli projekt architektoniczno-budowlany lub projekt techniczny podlega
sprawdzeniu, na stronie tytułowej zamieszcza się dodatkowo imię i nazwisko, specjalność,
numer uprawnień budowlanych, datę sprawdzenia i - w przypadku projektu budowlanego
w postaci papierowej -
podpis projektanta sprawdzającego.
Analiza ustawy PB i aktów wykonawczych wskazuje więc jednoznacznie, że opracowanie
projektu budowlanego jest czynnością zasadniczą, która następnie jest weryfikowana przez
kolejną osobę wyznaczoną przez twórcę dokumentacji i jako takie są to dwie odrębne
c
zynności pozwalające na uzyskanie odrębnego doświadczenia. Nie zmienia tego stanu
rzeczy fakt, że obie osoby muszą posiadać stosowne uprawnienia. Z ww. regulacji jasno
wynika, iż na żadnym etapie projektowania nie powinno dojść do utożsamienia osoby
projektanta -
głównego czy też branżowego - z osobą sprawdzającą ten projekt. Powierzenie
sprawdzenia projektu osobie pełniącej rolę projektanta w sposób oczywisty wypaczałoby sens
instytucji ustanowionej w art. 20 ust. 2 prawa budowlanego, której odwzorowaniem są zapisy
§ 3-4 powołanego rozporządzenia, rozróżniające samo projektowanie sensu stricte od
sprawdzenia projektu, a przez to projektanta od sprawdzającego.
W niniejszej specyfikacji z
amawiający zarówno w warunku udziału jak i w kryteriach oceny
ofert posłużył się wymogiem wykazania, że projektant sporządził projekt, co wskazuje na
czynność opisaną w art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy PB – opracowanie projektu, nie zaś czynność,
o której mowa w art. 20 ust. 2 ustawy PB – sprawdzenie projektu. Określony w SWZ warunek
i opis kryteriów w zakresie doświadczenia personelu nie podlega jakiejkolwiek interpretacji,
gdyż takie rozumienie wynika z wykładni literalnej SWZ. Racjonalny wykonawca, działający
w reżimie podwyższonej staranności profesjonalisty nie mógł rozumieć sformułowania
sporządził inaczej niż opracował. Rozróżnienie osoby sporządzającej projekt od osoby
sprawdzającej projekt w sposób jednolity wynika ponadto z orzecznictwa (wyrok KIO z 2014-
10-23, KIO 2080/14, wyrok WSA w Warszawie z 13.01.2011 r. (VII SA/Wa 1847/10), wyrok
KIO z 2022-10-28, KIO 2689/22).
Podsumowując, to właśnie projektant opracowuje projekt budowlany w sposób zgodny
z wymaganiami ustawy PB, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych
dotyczących zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy
technicznej. To właśnie projektant zobowiązany jest również do wyjaśniania wątpliwości
dotycz
ących projektu i zawartych w nim rozwiązań. To również projektant w toku sprawowania
nadzoru autorskiego uzgadnia możliwość wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku
do przewidzianych w projekcie. Tylko projektant może również na gruncie prawa budowlanego
sprawować nadzór autorski. Ponadto, sam nadzór określa się jako "autorski", co również
potwierdza, że to właśnie projektant jest autorem projektu architektoniczno - budowlanego.
To właśnie projektantowi, który jest autorem projektu, przysługują autorskie prawa osobiste
i autorskie prawa majątkowe do projektu budowlanego. Tylko projektant będący autorem
dzieła posiada legitymację do rozporządzania przysługującymi mu autorskimi prawami
majątkowymi. Argumentacja ta potwierdza niejako odrębność funkcji projektanta
opracowującego projekt i sprawdzającego.
Z punktu widzenia zarzutu dotyczącego czynu nieuczciwej konkurencji doniosłą
okolicznością jest, iż wykonawca w wykazie zawartym w formularzu oferty jaki w załączniku nr
6 do SWZ nie ujawnił informacji, że osoba ta pełniła funkcję sprawdzającą, lecz jednoznacznie
podał, niezgodnie z prawdą, iż usługi polegały na sporządzeniu projektu budowy lub
przebudowy bloku operacyjnego. Takie zachowanie w
ykonawcy należy zakwalifikować jako
rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o wykonawcy
jako przedsiębiorcy w zakresie posiadanych zdolności zawodowych pracowników, co wypełnia
znamiona czynu nieuczciwej konkurencji. Wprawdzie z
amawiający w niniejszym
postępowaniu nie ustanowił fakultatywnych przesłanek wykluczenia stanowiących sankcje za
wprowadzenie w błąd jednak nie oznacza to, że zamawiający nie jest zobowiązany do
wyciągnięcia konsekwencji za tego typu działanie. Podobny pogląd został zaprezentowany
wielokrotnie w bieżącym orzecznictwie, w szczególności w wyroku KIO z 21.02.2024 r., sygn.
akt KIO 353/24 oraz wyroku z 21 stycznia 2022 r., KIO 5/22, w którym Izba uznała, że brak
wskazania przez z
amawiającego fakultatywnych podstaw wykluczenia związanych
z wprowadzeniem zamawiającego w błąd, nie zwalnia zamawiającego z obowiązku należytej
weryfikacji wszystkich oświadczeń składanych przez wykonawców w postępowaniu.
Szczególne znaczenie w tym kontekście należy przypisać oświadczeniom, na podstawie
których oceniana jest podmiotowa sytuacja wykonawcy oraz przedmiotowa zgodność jego
oferty z określonymi przez zamawiającego wymaganiami, cechami lub kryteriami. Od tych
oświadczeń bowiem w głównej mierze zależy wynik postępowania. Zamawiający był więc
zob
owiązany do przeprowadzenia analizy oświadczeń wykonawcy składanych w toku
postępowania, czego zaniechał.
Stosownie do artykułu 3 ustawy ZNK czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie
sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego
przedsiębiorcy lub klienta. Za czyny nieuczciwej konkurencji uważa się: wprowadzające w błąd
oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia
geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług,
naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy,
n
aśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do
rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana
reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej, prowadzenie lub organizowanie
d
ziałalności w systemie konsorcyjnym oraz nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za
dostarczane towary lub wykonane usługi.
Stosownie do art. 14 ust. 1 tejże ustawy czynem nieuczciwej konkurencji jest
rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub
innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia
szkod
y. Zgodnie z ust. 2 wiadomościami, o których mowa w ust. 1, są nieprawdziwe lub
wprowadzające w błąd informacje, w szczególności o: (1) osobach kierujących
przedsiębiorstwem; (2) wytwarzanych towarach lub świadczonych usługach; (3) stosowanych
cenach; (4) sytuacji gospodarczej lub prawnej. Z kolei w ust. 3 wskazano,
że rozpowszechnianiem wiadomości, o których mowa w ust. 1, jest również posługiwanie się:
(1) nieprzysługującymi lub nieścisłymi tytułami, stopniami albo innymi informacjami
o kwalifikacjach pracowników; (2) nieprawdziwymi atestami; (3) nierzetelnymi wynikami badań;
(4) nierzetelnymi informacjami o wyróżnieniach lub oznaczeniach produktów lub usług.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, w przypadku podnoszenia zrzutów czynu
nieuczciwej konkurencji ważne jest skonkretyzowanie takiego czynu, którego popełnienia
dopuścił się określony przedsiębiorca, a także konkretne określenie, jakiego rodzaju dobrym
obyczajom przedsiębiorca uchybił. Uznanie zaś konkretnego czynu za akt nieuczciwej
konkurencji wymaga ustalenia, na czym określone działanie polegało oraz kwalifikowania go
pod względem prawnym przez przypisanie mu cech konkretnego deliktu (wyrok SN
z 11 października 2002 r., III CKN 271/01).
Konkretyzując więc popełniony przez wykonawcę Termo Klima czyn nieuczciwej
konkurencji należy wskazać, że wykonawca wprowadził zamawiającego w błąd, co polegało
na przedstawieniu nieprawdziwych informacji w zakresie spełnienia warunku udziału
w postępowaniu (pkt 6 SWZ) i w zakresie kryterium doświadczenie zawodowe osób
wyznaczonych do realizacji zamówienia (pkt 16 SWZ). Umieszczenie w wykazie osób
projektanta, który nie sporządził a jedynie sprawdził dokumentację projektową wypełnia
przesłankę, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy ZNK, dotyczącej rozpowszechniania
wprowadzających w błąd informacji o swoim przedsiębiorstwie. Informacja ta dotyczy
zdolności przedsiębiorstwa do realizacji określonej kategorii zamówień, a więc zdecydowanie
dotyczy
przedsiębiorstwa i zawiera się w katalogu zawartym w art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy ZNK
(informacja o posiadanym potencjale kadrowym) i pkt 4
– jako informacja o sytuacji
gospodarczej.
Z całą pewnością działanie wykonawcy było nastawione na uzyskanie korzyści w postaci
udzielenia zamówienia publicznego. Wykonawca więc sprawił wrażenie, że posiada osobę
o wymaganym doświadczeniu, co zamawiający przyjął za podstawę pozytywnej decyzji
w przedmiocie oceny warunku udziału w postępowaniu i przyznania dodatkowej punktacji.
Została więc spełniona również druga przesłanka, o której mowa w art. 14 ust.1 ustawy ZNK.
By można mówić o "wprowadzeniu w błąd" istotna jest treść przedstawionej zamawiającemu
informacji i to, jaki skutek mogła ona wywołać w świadomości zamawiającego, niezależnie od
tego, czy wprowadzenie w błąd rzeczywiście nastąpiło (tak też: wyrok SO w Warszawie - Sądu
Zamówień Publicznych z 11.10.2021 r. XXIII Zs 80/21) oraz wyroki KIO (z 21.02.2024 r.
o sygn. akt KIO 353/24, z 2.04.2024 r., sygn. akt KIO 802/24).
Działanie polegające na rozpowszechnianiu informacji wprowadzających w błąd narusza
również interes innych przedsiębiorców poprzez wyeliminowanie możliwości udzielenia im
zamówienia publicznego. Warunki udziału w postępowaniu i opis kryteriów oceny ofert
o
bowiązują bowiem wszystkich wykonawców, a zgodnie z zasadą uczciwej konkurencji
i równego traktowania zamawiający powinien udzielić zamówienia wyłącznie wykonawcy, który
spełnia te warunki i przyznać punktację na zasadach określonych w SWZ. Wybór wykonawcy,
który owych wymogów nie spełnia oddziałuje na sytuację innych wykonawców, którzy
z należytą starannością zaprezentowali informacje o posiadanych zdolnościach. Co więcej,
być może inni wykonawcy w podobnej sytuacji jak wykonawca wybrany nie złożyli oferty
w postępowaniu licząc się z tym, iż nie posiadają niezbędnego doświadczenia. Wreszcie,
działanie wykonawcy prowadzi do naruszenia dobrych obyczajów. O zamówienia publiczne
ubiegają się wykonawcy – profesjonaliści, którym znane są zasady kwalifikacji podmiotowej
jak również są to podmioty, które mają pełną wiedzę o szczegółach wykonanych kontraktów
i o doświadczeniu swojego personelu. Na dobre obyczaje w sektorze zamówień publicznych
składają się więc takie elementy jak przekazywanie rzetelnych informacji, po drugie
prezentowanie ich w sposób jednoznaczny i spójny, a po trzecie transparentność
podejmowany
ch działań. Skoro bowiem zamawiający w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego polega w dużej mierze na oświadczeniach wykonawcy (np.
zawartych w wykazie osób) to obowiązkiem wykonawcy jest dołożyć wszelkiej staranności,
aby jego oświadczenia spełniały ww. warunki. Działanie wykonawcy narusza więc dobre
obyczaje kupieckie sektora zamówień publicznych, gdyż nie ujawnił, że osoba ta pełniła
jedynie funkcję sprawdzającą.
Abstrahując od zagadnienia czynu nieuczciwej konkurencji, którego stwierdzenie zostanie
poddane pod ocenę Krajowej Izby Odwoławczej należy również zaznaczyć, że w ocenie
o
dwołującego wykonawca w takiej sytuacji utracił prawo uzupełnienia czy wyjaśnienia
w obrębie doświadczenia osoby architekta. Biorąc pod uwagę, że wprowadzenie w błąd ma
charakter oczywisty, co zostanie wykazane w postępowaniu odwoławczym, nie ma
jakiejkolwiek możliwości sanowania oferty wykonawcy na podstawie obowiązujących instytucji
pra
wa zamówień publicznych. Stałoby to w sprzeczności z zasadą wyrażoną w art. 16 ustawy
Pzp, gdyż oznaczałoby przyzwolenie na zastępowanie informacji nieprawdziwych
prawdziwymi (vide: wyrok z dnia 15.05.2023 r. o sygn. akt KIO 1208/23).
Ze wskazanych wyżej względów, w ocenie odwołującego zamawiający winien był odrzucić
ofertę wykonawcy na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit b ustawy Pzp, gdyż nie spełnia on
warunku udziału, o którym mowa w 6.1.2.3.2 SWZ, zaś wykonawca utracił możliwość
uzupełnienia czy wyjaśnienia w tym zakresie z powodu podania nieprawdziwych informacji.
Wykona
wca z tego powodu złożył ofertę w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji, co
również stanowi podstawę jej odrzucenia w trybie art. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie
odwołania w całości. Zamawiający wskazał, co następuje.
Zarzut nr 1
jest bezzasadny. Zamawiający w ramach SWZ zgodnie z wzorem formularza
ofertowego wymagał podania przez wykonawców w tym formularzu — na potrzeby oceny
oferty w kryterium oceny ofert pn. „Doświadczenie zawodowe osób wyznaczonych do realizacji
zamówienia” - ściśle określonych informacji. Wykonawcy zobowiązani byli podać w formularzu
ofertowym następujące informacje w odniesieniu do personelu. Ponadto należy zwrócić
uwagę, iż w przypadku kryteriów oceny ofert pn. „Termin gwarancji jakości na wykonane roboty
budowlane” oraz „Termin gwarancji jakości na dostarczone wyposażenie i urządzenia” -
z
amawiający zastrzegł, że przyjmuje, iż każdy z wykonawców składających ofertę proponuje
minimalne wymagane terminy gwarancji oraz jednocześnie zastrzegł rygor, iż w przypadku
braku wpisania terminu -
wykonawcy automatycznie otrzymywać będą 0 punktów w tych
kryteriach.
Natomiast zastrzeżenia takiego zamawiający nie poczynił w przypadku kryterium
oceny ofert pn. „Doświadczenie zawodowe osób wyznaczonych do realizacji zamówienia".
Oznacza to, iż w przypadku tego kryterium zamawiający zakładał rygor odrzucenia oferty
w przypadku
niepodania przez wykonawców danych w formularzu ofertowym niezbędnych do
oceny ofert w kryterium.
Zamawiający sprecyzował dokładnie sytuacje, w których wykonawca otrzyma daną liczbę
punktów, w tym również precyzyjnie określił sytuację, w której wykonawcy zostanie przyznane
0 punktów. Zamawiający przewidział przyznanie ofercie 0 punktów wyłącznie w sytuacji, gdy
osoba z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
cieplnych, wentylacyjnych
, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych - do projektowania
bez ograniczeń będzie posiadała doświadczenie w sporządzeniu:
- 1 projektu budowy lub przebudowy bloku operacyjnego z co najmniej 2 salami
operacyjnymi, oraz
1 projektu bloku operacyjnego, w którym zaprojektowano system dezynfekcji lub
oczyszczania powietrza w oparciu o proces naturalnej konwersji katalitycznej.
Oznacza to, że przedmiotem oceny w ramach ww. kryterium oceny ofert mogły być
wyłącznie informacje o doświadczeniu konkretnej osoby, którą wykonawca ma obowiązek
dysponować (ze względu na treść ustanowionych w postępowaniu warunków udziału
w post
ępowaniu). Natomiast przedmiotem oceny w ramach tego kryterium ocen ofert nie mógł
być brak jakiejkolwiek informacji o osobie i jej doświadczeniu.
W przypadku o
dwołującego w formularzu ofertowym - w kontekście kryterium oceny ofert
pn. „Doświadczenie zawodowe osób wyznaczonych do realizacji zamówienia” - nie podał on
wymaganych informacji w odniesieniu do osoby z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej
w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych
i kanalizacyjnych -
do projektowania bez ograniczeń (poz. 3 tabeli dotyczącej kryterium oceny
ofert pn. „Doświadczenie zawodowe osób wyznaczonych do realizacji zamówienia").
Jednocześnie w terminie składania ofert zamawiający nie mógł pozyskać wymaganych dla
oceny oferty w przedmiotowym kryterium informacji z innych dokumentów przedłożonych
przez o
dwołującego w terminie składania ofert. Jakkolwiek odwołujący złożył wraz z ofertą
oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1 Pzp, to wynikała z niego jedynie ogólna
informacja, iż odwołujący spełnia warunki udziału w postępowaniu. Podkreślenia wymaga,
że z oświadczenia tego nie wynikały jednak informacje wymagane dla oceny oferty
w
rzeczonym kryterium oceny ofert. Oświadczenie to nie zawierało informacji takich jak: imię
i nazwisko, liczba wykonanych projektów ani nazwy zadań oraz podmiotów, na rzecz których
projekty wykonano.
W toku postępowania zamawiający wezwał odwołującego do złożenia wyjaśnień w dniu
25.06 2024 r. W ramach wezwania z
amawiający zażądał wyjaśnienia sprzeczności
wynikającej ze złożenia oświadczenia z art. 125 ust. 1 ustawy Pzp o spełnianiu warunków
udziału w postępowaniu przy jednoczesnym niewypełnieniu w Formularzu ofertowym
informacji niezbędnych do oceny ofert w kryterium oceny ofert pn. „Doświadczenie zawodowe
osób wyznaczonych do realizacji zamówienia”. Zamawiający wyznaczył odwołującemu termin
na udzielenie wyjaśnień do 28.06.2024 r. Odwołujący w wyznaczonym terminie nie udzielił
wyjaśnień. Wpłynęły one dopiero 29.06.2024 r.
Zamawiający zatem w ramach postępowania nie dysponował informacjami niezbędnymi do
oceny oferty o
dwołującego w kryterium oceny ofert pn. „Doświadczenie zawodowe osób
wyznaczonych do realizacji zamówienia”. Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby
Odwoławczej brak istotnego elementu oświadczenia woli nie może zostać sanowany po
terminie składania ofert a braku tego elementu nie może zastąpić ogólne oświadczenie
wykonawcy o spełnieniu wszystkim warunków zamówienia (vide: wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z 30.05.2016 r., sygn. akt KIO 828/16).
Zatem nie jest możliwe uzupełnienie braku oświadczenia odwołującego w ramach
Formularza ofertowego w zakresie w kryterium oceny ofert pn. „Doświadczenie zawodowe
osób wyznaczonych do realizacji zamówienia" oświadczeniem ogólnym z art. 125 ust. 1
ustawy Pzp
o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu.
Zwrócić przy tym uwagę należy, iż w poprzednio prowadzonym postępowaniu, na ten sam
przedmiot
zamówienia, odwołujący podał w formularzu ofertowym informacje niezbędne do
oceny oferty w kryterium pn. „Doświadczenie zawodowe osób wyznaczonych do realizacji
zamówienia”. Przy czym odnotować należy, iż w okolicznościach tamtego postępowania -
inaczej niż w aktualnym postępowaniu - nie było wymagane podanie informacji o nazwach
zadań ani o podmiotach, na rzecz których projekty wykonano. Wymagano jedynie wskazania
imienia i nazwiska oraz liczby wykonanych projektów.
W związku z powyższym zachodzą po stronie zamawiającego wątpliwości czy odwołujący
dysponuje w ogóle osobą z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
do projektowania bez ograniczeń. W połączeniu ze sposobem wypełnienia przez
o
dwołującego formularza ofertowego w zakresie kryterium pn. „Doświadczenie zawodowe
osób wyznaczonych do realizacji zamówienia” oraz brakiem udzielenia przez odwołującego
wyja
śnień treści oferty w wyznaczonym terminie - zachodzą po stronie zamawiającego
wątpliwości co do profesjonalizmu oraz rzetelności odwołującego.
W odniesieniu do zarzutów nr 2 oraz 3 odwołania zamawiający wskazuje co następuje:
Zamawiający nie wykluczył - w opisie kryterium oceny ofert pn. „Doświadczenie zawodowe
osób wyznaczonych do realizacji zamówienia” ani w opisie warunku udziału w postępowaniu,
o którym mowa w rozdz. 6.1.2.3.2 SWZ - możliwości powołania się przez wykonawców na
doświadczenie projektanta sprawdzającego. Jednocześnie należy podnieść, że zamawiający
definiując ww. elementy - posłużył się sformułowaniami „sporządził" oraz „wykonał".
Sformułowań tych nie można utożsamiać z pojęciem „zaprojektował”. Są to pojęcia szersze
od pojęcia „zaprojektował”, które to pojęcie mogłoby odnosić się do czynności samodzielnego
przygotowania projektu. Natomiast pojęcia „sporządził” oraz „wykonał” można odnieść do
czynności, która również ma znaczenie w procesie sporządzania projektu budowlanego, tj. do
czynności wykonywanych przez projektanta sprawdzającego. W przypadku projektanta
sprawdzającego musi się on legitymować uprawnieniami budowlanymi do projektowania bez
ograniczeń w odpowiedniej specjalności (art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 7.12.1994 r. Prawo
budowlane). Jednocześnie na gruncie przepisów tej ustawy projektant sprawdzający ponosi
na równi odpowiedzialność za projekt z projektantem. Odpowiedzialność tą wywodzi się
z przepisów: art. 12 ust. 6 ustawy (zgodnie z którym osoby wykonujące samodzielne funkcje
techniczne w budownictwie są odpowiedzialne za wykonywanie tych funkcji zgodnie
z przepisami i zasadami wiedzy technicznej oraz za należytą staranność w wykonywaniu
pracy, jej właściwą organizację, bezpieczeństwo i jakość), art. 20 ust. 2 ustawy (zgodnie
z którym projektant zapewnia sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego oraz
technicznego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez
osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej
specjalności), art. 93 pkt 1 ustawy (dotyczącym odpowiedzialności karnej za nieprzestrzeganie
przy projektowaniu przepisów art. 5 ust. 1-2b ustawy) oraz art. 95 ustawy (dotyczącym
odpowiedzialności zawodowej w budownictwie osób wykonujących samodzielne funkcje
techniczne w budownictwie) (w
yrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 4.12.2020 r., sygn. akt I
AGa 194/19, w
yrok Krajowej Izby Odwoławczej z 26.06.2020 r., sygn. akt KIO 832/20, wyrok
Krajowej Izby Odwoławczej z 25.08.2017 r., sygn. akt KIO 1657/17).
Ostatecznie także dostrzeżenia wymaga, iż zamawiający nie wykluczył, iż możliwe jest
wykazanie warunku przez wskazanie osoby, która pełniła funkcję projektanta sprawdzającego.
Literalnie odczytując warunek udziału należałoby stwierdzić, że osoba pełniąca funkcję
projektanta sprawdzającego jest także projektantem. Jak słusznie zauważyła Przewodnicząca
Rady Łódzkiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa, w opinii przedstawionej przez
p
rzystępującego, projektanta sprawdzającego należy kwalifikować jako członka zespołu
projektowego, który ponosi pełną odpowiedzialność za projekt na równi z innymi projektantami
i dokonuje merytorycznej weryfikacji prawidłowości i zgodności z przepisami i normami
zastosowanych rozwiązań technologicznych. Tezy te potwierdzają także przywołane przez
p
rzystępującego w piśmie procesowym orzeczenia sądów administracyjnych, które zrównują
odpowiedzialność za warstwę merytoryczną projektu projektanta i projektanta
sprawdzającego. W orzecznictwie podkreśla się jednocześnie, że projektant sprawdzający
ponosi pełną odpowiedzialność karną oraz dyscyplinarną za podjęte przez siebie czynności
przy sporządzeniu projektu. Wskazuje się, że w związku z takim podziałem odpowiedzialności
stopi
eń zaangażowania projektanta sprawdzającego w dokumentację projektową nie może
być powierzchowny i nie mniejszy niż projektanta opracowującego projekt. W konsekwencji
w orzecznictwie traktuje się doświadczenie projektanta sprawdzającego na równi
z doświadczeniem nabytym przez projektanta głównego (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
z 22.10.2019 r., sygn. akt KIO 1988/19, w
yrok Krajowej Izby Odwoławczej z 1.12.2017 r., sygn.
akt KIO 2427/17).
W świetle przytoczonego orzecznictwa nieuzasadnione są twierdzenia odwołującego
umniejszające rolę projektanta sprawdzającego. Skoro projektant sprawdzający jest
równoprawnym uczestnikiem procesu projektowego w stosunku do projektanta, to bezzasadne
pozostają twierdzenia odwołującego o dominującej roli autorskiej projektanta głównego,
a znikomej projektanta sprawdzającego. Zatem argumentacja odwołującego, jakoby
powołanie się na doświadczenie projektanta sprawdzającego było niezgodne z warunkiem
udziału w postępowaniu oraz kryterium oceny ofert - oparta jest na nieuzasadnionej
zawężającej interpretację ww. elementów dokonanej przez odwołującego, zmierzającej
jedynie do podważenia ważnej czynności wyboru oferty najkorzystniejszej.
Przystępujący złożył pismo procesowe, w którym wskazał, że wywód odwołującego
dotyczący marginalnego udziału w opracowaniu dokumentacji projektowej projektanta
sprawdzającego jest niewłaściwy i niezgodny z powszechnie przyjętą praktyką oraz
ugruntowanym orzecznictwem, co jednocześnie powoduje, że brak jest podstaw do
postawienia wobec p
rzystępującego faktu zaistnienia czynu nieuczciwej konkurencji.
Wskazanie w ofercie p
rzystępującego Pana (…) jako projektanta było podyktowane
obowiązującą linią orzeczniczą i miało swoje umocowanie w obowiązujących regulacjach.
Odnosząc się do powyższej argumentacji przystępujący wskazuje, że funkcja projektanta
sprawdzającego nie ma li tylko formalnego charakteru, co powoduje, że osoba ta jest
współautorem projektu i ponosi solidarną odpowiedzialność za prawidłowość jego
opracowania. Wynika to nie tylko z powszechnie
przyjętej praktyki, lecz przede wszystkim
z konsekwentnego w tym zakresie orzecznictwa. Jak wynika z analizy stosownych regulacji
wymagania w zakresie uprawnień projektowych dla projektantów sprawdzających są tożsame
jak dla osób pierwotnie opracowujących projekt. Tak stanowi m.in. art. 20 ust. 2 ustawy z dnia
7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r. poz. 725). W polskim systemie
prawnym projektant sprawdzający wykonujący projekt budowlany pełni kluczową rolę
w procesie inwestycyjnym. Jego funkcje i zadania są ściśle określone przez przepisy prawa
budowlanego, a ich celem jest zapewnienie, że projekt budowlany jest zgodny
z obowiązującymi przepisami, normami i standardami technicznymi. Zadania i funkcje
projektanta sprawdzającego są określone w ustawie - Prawo budowlane oraz
w rozporządzeniach wykonawczych do tej ustawy. Szczegółowe wymagania dotyczące
kwalifikacji projektanta sprawdzającego oraz obowiązków w zakresie weryfikacji projektów
budowlanych znajdują się w przepisach szczególnych dotyczących poszczególnych rodzajów
o
biektów budowlanych.
Wymagania kwalifikacyjne:
Projektant sprawdzający musi posiadać odpowiednie uprawnienia budowlane, które są
zgodne z zakresem sprawdzanego projektu. Uprawnienia te są nadawane przez właściwe
organy samorządu zawodowego, takie jak Polska Izba Inżynierów Budownictwa (PIIB) lub Izba
A
rchitektów RP. Projektant sprawdzający odgrywa więc kluczową rolę w zapewnieniu,
że projekty budowlane są zgodne z obowiązującymi przepisami i normami, co ma bezpośredni
wpływ na bezpieczeństwo i jakość realizowanych inwestycji.
Zgodnie z regulacjami ustawy Prawo budowlane to wykonawcy przysługuje swoboda
ustalania funkcji poszczególnych członków zespołu projektowego – co nie oznacza jednak,
że w tym zakresie wykonawca projektu ma pełną swobodę.
Jak wynika z szeregu orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej projektant sprawdzający jest
pełnoprawnym członkiem zespołu projektowego i jego udział w procesie projektowym nie ma
tylko formalnego charakteru, lecz jest on rzeczywistym uczestnikiem tego procesu
ws
półodpowiedzialnym za jego końcowy efekt – a więc jego współautorem. O funkcji
i znaczeniu projektanta sprawdzającego wypowiedziała się Krajowa Izba Odwoławcza m.in.
w wyroku z 22 października 2019 r. sygn. akt KIO 1988/19 (LEX nr 2745829) „Przy czym,
pr
zedmiotowe wymogi należy rozumieć szerzej, gdyż niewątpliwie czynnością niezbędną do
uzyskania zatwierdzenia pozwolenia na budowę jest dokonanie sprawdzenia projektu
budowlanego przez projektanta sprawdzającego. Jednocześnie, Izba podkreśla, że w jednym
z
opracowań Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa stwierdza się, że: "w odniesieniu do
projektanta i
sprawdzającego, wobec braku sprecyzowania w dokumentach podziału
odpowiedzialności, jako wyjściową przyjmuje się odpowiedzialność solidarną, tzn. po 50%
chyba
, że z przewodu dowodowego wynika inny podział" (miesięcznik Inżynier Budownictwa
Nr 10 z 2010 r.:). Podobnie wskazuje się w sądownictwie administracyjnym - wyrok WSA
w Poznaniu z 2 grudnia 2015 r., sygn. akt: IV SA/Po 652/15: „Wyjaśniono, że za prawidłowość
sporządzenia projektu budowlanego, w tym również przyjęte w projekcie rozwiązania,
odpowiada projektant i jeżeli istnieje wymóg jego sprawdzenia, również sprawdzający". W tym
zakresie stwierdza się nawet w wyroku WSA w Warszawie z 4 sierpnia 2009 r., sygn. akt: VII
Sa/Wa 739/09: „Naruszenie art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (t.j. Dz. U.
z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) rodzi odpowiedzialność karną po stronie projektanta
oraz osoby sprawdzającej bez względu na fakt czy złożyły one oświadczenia o sporządzeniu
projektu budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami czy też nie". (…) Nadto,
projektant sprawdzający składa oświadczenie o sporządzeniu projektu zgodnie
z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej (art. 20 ust. 4 Prawa
Budowlanego). Biorąc pod uwagę odpowiedzialność zawodową oraz karną z tytułu
poprawności projektu, Izba stoi na stanowisku, że stopień zaangażowania takiego projektanta
sprawdzającego w dokumentację projektową nie może być powierzchowny i nie mniejszy niż
projektanta opracowującego projekt. Skoro więc z czynnościami projektanta sprawdzającego
wiąże się odpowiedzialność to nie można odmówić takiemu projektantowi sprawdzającemu
prawa do uznania bycia jego współautorem. Z tych względów autorstwo, a raczej
współautorstwo projektanta sprawdzającego projektu/ projektów budowlanych (w zakresie
niezbędnym do uzyskania pozwolenia na budowę wraz z uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na
budowę) dla co najmniej 1 stacji podziemnej metra (o określonej kubaturze) ze stosownym
wskazanym w SIWZ wyposażaniem, musi zostać uznane. Izba także podzieliła stanowisko
wyra
żone w orzeczeniach przywołanych przez Zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie,
tj. KIO 1657/17 oraz KIO 2427/17, choć w tamtych stanach faktycznych były pewne różnicę,
w treści postanowień SIWZ, to co do istoty mogą one mieć zastosowanie w przedmiotowych
okolicznościach sprawy. Jednocześnie podkreślając, że w uzasadnieniu wyroku w sprawie
o sygn. akt: KIO 1657/17 str. 23 -
wprost podaje się za opinią Przewodniczącej Rady Łódzkiej
Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa, że projektanta sprawdzającego należy kwalifikować
jako członka zespołu projektowego, który ponosi pełną odpowiedzialność za projekt na równi
z innymi projektantami i dokonuje merytorycznej weryfikacji prawidłowości i zgodności
z przepisami i normami zastosowanych rozwiązań technologicznych. Mamy więc do czynienia
ze zrównaniem odpowiedzialności za warstwę merytoryczną projektu - projektanta
i projektanta sprawdzającego".
Jak zostało wskazane w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 lipca 2021 r.
sygn. akt II OSK 2993/18 (LEX nr 3197802)
Odpowiedzialność za merytoryczną zawartość
projektu budowlanego ponoszą wyłącznie projektant oraz osoba sprawdzająca projekt (art. 20
ust. 1 pkt 1, ust. 2 i ust. 4 p.b.). Organ nie ma zaś uprawnień do merytorycznego badania
projektu budowlanego, w tym ocen
y konkretnych rozwiązań projektowych w zakresie ich
zgodności z zasadami wiedzy technicznej.
Z powyższej argumentacji wynika, że współodpowiedzialność projektanta sprawdzającego
stawia go na równi z osobą opracowującą projekt i jego udział w procesie projektowym czyni
go współautorem projektu. Praktyka powoduje, że jest on bardzo często osobą sprawującą
nadzór autorski – a więc podmiotem decydującym o wykonywaniu autorskich praw osobistych
do opracowania projektowego. W tym zakresie orzecznictwo sądów administracyjnych idzie
jeszcze dalej. Otóż osoba opracowująca projekt może w ogóle nie posiadać stosownych
uprawień, zaś wówczas całkowita odpowiedzialność za projekt spada na projektantów
sprawdzających. Jak wynika z uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Warszawie z dnia 27 lipca 2017 r. sygn. akt VII SA/Wa 1478/16 (LEX nr 2353301)
Żaden
przepis prawa powszechnie obowiązującego nie zabrania osobie bez stosownych uprawnień
przygotowania architektowi wstępnej wersji projektu budowlanego; istotnym jest natomiast,
aby osoba, która posiada stosowne uprawnienia dokonała sprawdzenia takiej wersji projektu
i poprzez podpisanie nadała mu charakter dokumentu, który załącza się do wniosku
o udzielenie pozwolenia na budowę i zatwierdzenie projektu budowlanego. (…) Dopiero
projekt podpisany przez osobę z odpowiednimi kwalifikacjami nadaje wersji projektu charakter
projektu budowlanego.
Współodpowiedzialność za projekt projektanta sprawdzającego została zaakcentowana
w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 4 sierpnia 2009 r. sygn. akt
VII SA/Wa 739/09 (LEX nr 553603), gdzie zostało wskazane: „Podmiotem zobowiązanym jest
nie tylko projektant,
ale również osoba, która sprawdza projekt pod względem zgodności
z przepisami. (...) Naruszenie art. 5 prawa budowlanego rodzi odpowiedzialność karną po
stronie projektanta oraz osoby sprawdzającej bez względu na fakt czy złożyły one
oświadczenia o sporządzeniu projektu budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami
czy
też nie".
Tezy zawarte w powyższych orzeczeniach wskazują, że projektant sprawdzający jest
współautorem projektu i jednocześnie pełnoprawnych członkiem zespołu projektowego i jego
rola nie może być marginalizowana, czy wręcz zdaniem odwołującego pomijana. W praktyce
wskazuje się, że w przypadku zdarzeń losowych realizacja uprawnień prawno-autorskich
może być realizowana przez projektanta sprawdzającego na równi z projektantem wiodącym.
Tezy zawarte w powyższych orzeczeniach wskazują bowiem, że projektant sprawdzający jest
współautorem projektu na równych prawach z projektantem wiodącym, ponosi za jego
opracowanie odpowiedzialność solidarną (w rozumieniu przepisów ustawy kodeks cywilny),
co powoduje że jest osobą współodpowiedzialną za jego opracowanie na równych prawach –
a więc jest osobą biorącą czynny udział w opracowaniu projektu i nabywającym doświadczenie
w toku czynności projektowych.
Jak wskazuje się w piśmiennictwie (Marcin Kubiak, „Sprawdzenie projektu
architektoniczno-
budowlanego pod względem zgodności z przepisami” w: autorzy: Kubiak
Marcin, Sługocka Martyna (aut. aktual.), Niewiadomski Zygmunt (red. nauk.) LEX 19.09.2020
r.)
„Organ administracji architektoniczno-budowlanej wydając decyzję o pozwoleniu na
budowę lub odrębną decyzję o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu
oraz projektu architektoniczno-
budowlanego nie jest uprawniony do badania zgodności
projektu architektoniczno-budowlanego z przepisami technicznobudowlanymi lub innymi
przepisami prawa, poza przepisami określającymi wymogi ochrony środowiska (art. 35 ust. 1
pkt 1 lit. b p.b.). W Prawie budowlanym obowiązuje zasada odpowiedzialności za projekt
architektoniczno-
budowlany projektanta oraz osoby sprawdzającej projekt architektoniczno-
budowlany -
o ile z przepisów wynika obowiązek sprawdzenia. (…) Zasadą jest, że projektant
zapewnia sprawdzenie projektu architektoniczno-
budowlanego pod względem zgodności
z przepisami, w tym techniczno-
budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia
budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności (art. 20 ust. 2 p.b.).
Zgodnie z art. 20 ust. 3 p.b
. obowiązek sprawdzenia nie dotyczy zakresu objętego
sprawdzaniem i opiniowaniem na podstawie przepisów szczególnych oraz projektów obiektów
budowlanych o prostej konstrukcji, jak: budynki mieszkalne jednorodzinne, niewielkie obiekty
gospodarcze, inwentarskie i składowe (z woli ustawodawcy sprawdzeniu podlegają jednak
projekty architektoniczno-
budowlane o prostej konstrukcji sporządzane w celu legalizacji
samowoli budowlanych - art. 48 ust. 3 pkt 2 p.b.)
”.
Na stronach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów została zamieszczona opinia
z 4.7.2016 r. (aktualizowana 31.12.2018 r.) nr ZR 32 opracowana przez Zespół
Rzeczoznawców przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP zawierająca
odpowiedź na pytanie: Proszę o podanie listy obiektów, dla których wykonane projekty nie
podlegają sprawdzeniu? Zespół Rzeczoznawców przy Radzie MPOIA przedstawił w tym
zakresie swoje stanowisko obejmujące szerszy zakres zagadnienia: Projektant ma obowiązek
zapewnić sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego pod względem zgodności
z przepisami, w tym techniczno-
budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia
budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności. Art. 20 ust. 3:
Obowiązek, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy: pkt 2) projektów obiektów budowlanych
o prostej konstrukcji, jak: budynki mieszkalne jednorodzinne, niewielkie obiekty gospodarcze,
inwentarskich i składowe.
Opinia: W art. 3 pkt 2 Ustawodawca wymieniając obiekty budowlane zwolnione z obowiązku
zapewnienia sprawdzenia projektu architektoniczno-
budowlanego pod względem zgodności
z obowiązującymi przepisami użył sformułowania "projektów obiektów budowlanych o prostej
konstrukcji, jak...". Sformułowanie to określa, jakiego typu obiekty należy zaliczyć do obiektów
o prostej konstrukcji z podaniem kilku ich przykładów, bez traktowania wymienionych obiektów
jako listy zamkniętej. Tak więc inne obiekty o prostej konstrukcji, typu np.: garaże do dwóch
stanowisk, kapliczki, kioski, małe parterowe pawilony, wiaty i magazyny, krzyże przydrożne
itp. należy zaszeregować do tej samej grupy obiektów, zwolnionych z obowiązku sprawdzenia
przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane do projektowania bez
ograniczenia w odpowiedniej specjalności (źródło: https://www.mpoia.pl/index.php/
dzialalnosc/zespol-rzeczoznawcow/39-pzespol-rzeczoznawcow-mpoia-rp/1003-opinia-nr-32-
projekty-obiektow-podlegajacesprawdzeniu-zaktualizowana).
Powyższe stanowisko pokazuje, że jedynie obiekty o prostej konstrukcji nie wymagają
współdziałania w opracowaniu projektu projektanta sprawdzającego – a zatem jego udział jest
obligatoryjny w przeważającej grupie opracowań projektowych powodując, że jest on stałym
i istotnym uczestnikiem procesu projektowego.
Dodatkowo na stronach internetowych Podlaskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa
został zamieszczony Komentarz do ustawy Prawo budowlane zatytułowany: “PRAWO
BUDOWLANE po zmianach w 2020-
2022 r.” opracowany dnia 01.08.2022 r. przez Andrzeja
Falkowskiego -
zastępcę przewodniczącego Rady Podlaskiej OIIB. Opracowanie to w wielu
miejscach posługuje się sformułowaniem: „(…) projektantów i projektant sprawdzających,
biorą udział w opracowaniu projektu” – co pozwala na uznanie, że projektant sprawdzający
jest osobą opracowującą projekt.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia nie przekracza kwot określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 505 ust. 1 ustawy
Pzp,
co uprawniało go do złożenia odwołania.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron
oraz przystępującego, złożone w pismach procesowych, jak też podczas rozprawy
Izba stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są częściowo zasadne. Izba
stwierdziła, że zarzut nr 1 dotyczący naruszenia przez zamawiającego przepisu art. 226 ust. 1
pkt 5 ustawy Pzp
jest zasadny, jednakże mając na względzie przepis art. 554 ust. 1 pkt 1
ustawy Pzp, Izba
oddaliła odwołanie, gdyż uwzględnienie ww. zarzutu pozostaje bez wpływu
na wynik postępowania. Zgodnie z powołanym przepisem art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp,
Izba
uwzględnia odwołanie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów
ustawy
, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia (…). Skoro zatem stwierdzone przez Izbę naruszenie przepisu art. 226 ust. 1 pkt
5 ustawy Pzp pozostaje bez wpływu na wynik postępowania, albowiem przywrócenie do
pos
tępowania niezasadnie odrzuconej oferty odwołującego nie zmieni rankingu ofert, tj. oferta
przystępującego uzyska najkorzystniejszy bilans punktowy w ramach ustalonych przez
zamawiającego kryteriów oceny ofert, niezasadne i niedopuszczalne byłoby nakazywanie
zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i ponowne badanie
i ocenę ofert, w sytuacji gdy ofertą najkorzystniejszą okaże się oferta przystępującego.
Zarzut nr 1
– Izba uznała za zasadny.
Zamawiający prowadzi procedurę udzielenia zamówienia publicznego w trybie tzw.
„odwróconym”, co oznacza, że ocena spełnienia warunków udziału w postępowaniu, na
pierwszym etapie, polega na przyjęciu przez zamawiającego oświadczenia wstępnego
składanego przez wykonawców. Odwołujący takie oświadczenie złożył.
W przedmiotowym postępowaniu, jednym z określonych przez zamawiającego warunków
udziału w postępowaniu było dysponowanie osobami skierowanymi przez wykonawcę do
realizacji zamówienia publicznego (pkt 6.1.2.3.2 SWZ).
Zgodnie z pkt 8.1.4 SWZ, w celu wykazania spełniania ww. warunków udziału
w
postępowaniu, na wezwanie zamawiającego, wykonawca będzie zobowiązany do złożenia
Wykazu osób, zgodnie z pkt 6.1.2.3.2 SWZ oraz załącznikiem nr 6 do SWZ – Wykaz osób.
Jednocześnie, jak wynika z rozdz. 16 SWZ, jednym z kryteriów oceny ofert było Doświadczenie
zawodowe osób wyznaczonych do realizacji zamówienia. W ramach tego kryterium,
z
amawiający wskazał, że będzie oceniał doświadczenie zawodowe projektantów
skierowanych przez w
ykonawcę do realizacji zamówienia publicznego oraz określił sposób
przyznania punktacji.
W stanowiącym załącznik nr 1 do SWZ Formularzu ofertowym zamawiający zawarł tabelę
do wypełnienia przez wykonawców, dotyczącą kryterium – Doświadczenie zawodowe osób
wyznaczonych do realizacji zamówienia. W tabeli tej wykonawcy wpisać mieli liczbę projektów
wykonanych przez osoby na poszczególnych stanowiskach, za które to doświadczenie
wykonawcy mieli otrzymać określoną liczbę punktów w ramach omawianego kryterium.
Okolicznością bezsporną w sprawie jest, że odwołujący w wierszu nr 3 „osoba
z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych,
wentylacyjnych, gazowych wodociągowych i kanalizacyjnych – do projektowania bez
ograniczeń” pozostawiła niewypełniony cały wiersz (pola są puste).
Zamawiający w informacji o odrzuceniu oferty odwołującego wskazał, cyt.: „Komisja
Przetargowa nie jest uprawniona do naliczenia
punktów i przyznania Państwu „0” pkt. w części
3 tabeli opisanej w pkt. 16.2 4) SWZ (rubryka
dot. osób z uprawnieniami w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych,
wodociągowych i kanalizacyjnych). Państwa Firma, poprzez niewypełnienie tabeli w zakresie
punktu 3, uniemożliwiła Komisji Przetargowej przyznanie punktów (również w zakresie
przyznania „0” punktów), ponieważ Państwa oferta nie zawiera danych, umożliwiających
Zamawiającemu ocenę i weryfikację oferty w zakresie spełnienia kryteriów oceny,
uprawniających do naliczenia „0” punktów”. (…) „wymagania Zamawiającego w zakresie
kryteriów oceny, jak i zasady oceny spełnienia tych wymagań są jednoznaczne (zostały
opisane w pkt. 16.2. 4) SWZ) i
wskazują, że naliczenie „0” punktów wymaga podania przez
Wykonawcę konkretnych danych, wyspecyfikowanych w części 3 tabeli” oraz że „SWZ w
punkcie 16.2 4), w części 3 tabeli jednoznacznie wskazywał zakres informacji, żądanych od
Wykonawcy w celu otrzymania „0” punktów w części kryterium oceny ofert. W żadnej części
opisu SWZ nie znalazło się zastrzeżenie, że w razie niewypełnienia którejś części tabeli,
Zamawiający przyzna (naliczy) „0” punktów, jak to miało miejsce w pozostałych kryteriach
oceny ofert (pkt. 16.2 2) i 16.2 3)
SWZ)”.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej okoliczność związana z niewypełnieniem przez
odwołującego wiersza nr 3 tabeli z formularza ofertowego w zakresie braku wskazania
informacji dotyczących osób z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
nie powoduje niezgodności treści oferty z warunkami zamówienia w stopniu uchybienia
pozwalającym na odrzucenie oferty odwołującego z postępowania.
Powyższe twierdzenie Izby podyktowane jest okolicznością, iż informacje zawarte we
wskazanej tabeli dotyczą bezpośrednio kryteriów oceny ofert. Przyznać trzeba rację
zamawiającemu, że judykatura oraz doktryna wypracowały jednolite stanowisko w zakresie
możliwości uzupełniania informacji dotyczących kryteriów oceny ofert, negując w całości taką
możliwość. Oznacza to, że w przypadku, w którym wykonawca nie wpisze odpowiednich treści
(nie wypełni odpowiednich rubryk) do części oferty odnoszącej się do kryteriów oceny ofert, to
zamawiający nie jest uprawniony do ich uzupełniania lub wyjaśniania z wykonawcą. Wynikiem
takiego działania jest niejako automatyczne przyznanie „0” punktów w danym kryterium oceny
ofert (sytuacja
nie dotyczy oczywiście ceny ofertowej).
Irrelewantna z punktu widzenia zamawiającego jest sytuacja, taka jaka ma miejsce
w przedmiotowym postępowaniu, tj. mimo wymagania zamawiającego o konieczności
uzupełnienia tabeli o określone treści, wykonawca takich informacji nie podaje, albowiem
tożsamym skutkiem dla wykonawcy jest uzyskanie „0” punktów. Niepodanie przez wykonawcę
informacji w wierszu nr 3 formularza ofertowego,
ma wyłącznie negatywną sankcję dla
odwołującego, który świadomie decyduje się na nieprzyznanie punktacji w tym zakresie, co
jes
t równoznaczne z uzyskaniem „0” punktów.
Zdaniem Izby, wada oferty odwołującego nie dyskwalifikuje wykonawcy z możliwości
ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego, tym bardziej nie dyskwalifikuje oferty
z
czynności jej badania i oceny.
Zarzuty nr 2 i 3 Izba uznała za bezzasadne.
Na wstępie Izba wskazuje, że przepisy ustawy – prawo budowlane w różnych jej częściach
zamiennie posługują się określonym nazewnictwem, co może powodować różną interpretację.
Zamawiający w opisie warunku udziału w postępowaniu dotyczącym doświadczenia
zawodowego
osób wyznaczonych do realizacji zamówienia ani w opisie warunku udziału
w postępowaniu, o którym mowa w rozdz. 6.1.2.3.2 SWZ - możliwości powołania się przez
wykonawców na doświadczenie projektanta sprawdzającego.
„6.1.2.3.2. Zamawiający uzna warunek za spełniony, jeżeli Wykonawca wykaże się
dysponowaniem osobami skierowanymi przez Wykonawcę do realizacji zamówienia
publicznego, w szczególności odpowiedzialnych za świadczenie usług, kontrolę jakości lub
kierowanie robotami budowlanymi, wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych,
uprawnień, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonania zamówienia
publicznego, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności oraz informacją o podstawie
do dysponowania tymi osobami.
Minimalne warunki Zamawiającego:
Osoba posiadająca minimum 5 letnie doświadczenie, która wykonała minimum 1 projekt
budowy lub przebudowy bloku operacyjnego z co najmniej 2 salami operacyjnymi
”.
Zamawiający definiując ww. elementy - posłużył się sformułowaniami „sporządził" oraz
„wykonał”. Sformułowań tych nie można utożsamiać z pojęciem „zaprojektował”. Są to pojęcia
szersze od pojęcia „zaprojektował”, które to pojęcie mogłoby odnosić się do czynności
samodzielnego przygotowania projektu. Natomiast pojęcia „sporządził” oraz „wykonał” można
odnieść do czynności, która również ma znaczenie w procesie sporządzania projektu
budowlanego, tj. do czynności wykonywanych przez projektanta sprawdzającego.
W przypadku projektanta sprawdzającego musi się on legitymować uprawnieniami
budowlanymi do pro
jektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności (art. 20 ust. 2
ustawy z dnia 7.12.1994 r. Prawo budowlane). Jednocześnie na gruncie przepisów tej ustawy
projektant sprawdzający ponosi na równi odpowiedzialność za projekt z projektantem.
W zakresie omawianych zarzutów, Izba w całości podziela argumentację prezentowaną
przez zamawiającego i przystępującego wskazując, iż funkcja projektanta sprawdzającego nie
ma li tylko formalnego charakteru, co powoduje, że osoba ta jest współautorem projektu
i ponosi solidarną odpowiedzialność za prawidłowość jego opracowania. Wynika to nie tylko
z powszechnie przyjętej praktyki, lecz przede wszystkim z konsekwentnego w tym zakresie
orzecznictwa. Jak wynika z analizy stosownych regulacji wymagania w zakresie uprawnień
projektowych dla projektantów sprawdzających są tożsame jak dla osób pierwotnie
o
pracowujących projekt. Tak stanowi m.in. art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo
budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r. poz. 725). W polskim systemie prawnym projektant
sprawdzający wykonujący projekt budowlany pełni kluczową rolę w procesie inwestycyjnym.
Jego funkcje i zadania są ściśle określone przez przepisy prawa budowlanego, a ich celem
jest zapewnienie, że projekt budowlany jest zgodny z obowiązującymi przepisami, normami
i standardami technicznymi.
Analiza regulacji ustawy Prawo budowlane oraz przyjętej w tym zakresie praktyki określa
następujące funkcje projektanta sprawdzającego:
- w
eryfikacja zgodności projektu z przepisami prawa: Projektant sprawdzający jest
odpowiedzialny za sprawdzenie, czy projekt budowlany jest zgodny z przepisami prawa
budowlanego, w tym z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa konstrukcji, ochrony
zdrowia i środowiska, ochrony przeciwpożarowej, zapewnienia zasad BHP, a także ochrony
dziedzictwa kulturowego, ochrony zabytków oraz regulacji szczególnych (związanych
np. z obiektami użyteczności publicznej związanymi z dostępem dla osób niepełnosprawnych,
czy też obiektami służby zdrowia);
- k
ontrola zgodności z normami technicznymi: Projektant sprawdzający ocenia, czy projekt
jest zgodny z obowiązującymi normami technicznymi oraz czy przewidziane rozwiązania są
zgodne z zasadami sztuki budowlanej;
- o
cena rozwiązań projektowych: Projektant sprawdzający ocenia, czy przyjęte w projekcie
rozwiązania techniczne są odpowiednie z punktu widzenia bezpieczeństwa konstrukcji oraz
czy zapewniają one optymalne warunki użytkowania obiektu;
- w
eryfikacja kompletności dokumentacji projektowej: Projektant sprawdzający sprawdza,
czy projekt budowlany jest kompletny i czy zawiera wszystkie niezbędne elementy wymagane
przepisami, w tym odpowiednie rysunki, opisy, obliczenia i inne dokumenty
– zarówno w
zakresie formy jak i treści merytorycznej projektu.
- koordynacja i weryfikacja projektu archit
ektonicznego z pozostałymi branżami w tym
sanitarnej i elektrycznej.
Zadania projektanta sprawdzającego:
- s
prawdzenie projektu budowlanego: Projektant sprawdzający dokonuje szczegółowej
analizy projektu budowlanego, w tym sprawdza zgodność z warunkami zabudowy,
miejscowym
planem
zagospodarowania
przestrzennego,
oraz
przepisami
prawa
budowlanego;
- w
ydanie opinii: Po przeprowadzeniu weryfikacji projektant sprawdzający sporządza
pisemną opinię na temat zgodności projektu z przepisami i normami. W opinii tej wskazuje
ewentualne niezgodności oraz rekomenduje niezbędne korekty;
- w
spółpraca z inwestorem i innymi uczestnikami procesu budowlanego: Projektant
sprawdzający może współpracować z inwestorem, projektantem wiodącym oraz innymi
uczestnikami procesu budowlanego w celu wyjaśnienia wątpliwości lub wprowadzenia
poprawek do projektu;
- a
ktualizacja projektu: W przypadku stwierdzenia niezgodności, projektant sprawdzający
ma obowiązek zasygnalizować potrzebę dokonania stosownych prawne i techniczne;
- k
oordynacja projektu z pozostałymi branżami;
- sprawowanie nadzoru autorskiego.
Powyższe potwierdzają dowody złożone przez przystępującego, tj. oświadczenie
architekta, pana (…) z wydrukami z korespondencji e-mail.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej ujęcie w treści oferty przystępującego (formularz
ofertowy oraz wykaz osób) osoby pełniącej funkcję projektanta sprawdzającego jako
współautora projektu oraz osobę współodpowiedzialną za jego opracowanie na równych
prawach z projektantem wiodącym, po pierwsze pozwalało na spełnienie warunków udziału
w postępowaniu oraz uzyskanie dodatkowych punktów w ramach kryteriów pozacenowych.
Po drugie nie stanowiło ono czynu nieuczciwej konkurencji, gdyż zgodnie z przyjętą
praktyką oraz aktualnym orzecznictwem projektant sprawdzający jest pełnoprawnym
uczestnikiem procesu projektowego
– a więc osobą sporządzającą projekt i ponoszącą z tego
tyt
ułu odpowiedzialność zawodową, karną i cywilną.
Jak słusznie wskazała Izba w wyroku KIO z 25 sierpnia 2017 r. sygnatura akt KIO 1657/17,
„projektanta sprawdzającego należy kwalifikować jako członka zespołu projektowego, który
ponosi pełną odpowiedzialność za projekt na równi z innymi projektantami i dokonuje
merytorycznej weryfikacji prawidłowości i zgodności z przepisami i normami zastosowanych
rozwiązań technologicznych. Tezy te potwierdzają także przywołane przez Przystępującego
w piśmie procesowym orzeczenia sądów administracyjnych, które zrównują odpowiedzialność
za warstwę merytoryczną projektu projektanta i projektanta sprawdzającego. Podsumowując,
projektant sprawdzający jest projektantem, który zdobył doświadczenie zawodowe jako
projektant w zespole projektowym, który wykonał dokumentację projektową o określonych
parametrach. Ponadto, zdaniem Izby, sam Odwołujący zaprzeczył tezie, iż za wykonanie
dokumentacji odpowiedzialny jest wyłącznie projektant wskazując w swoim oświadczeniu
osobę projektanta wiodącego, tj. koordynatora opracowań projektowych oraz osoby kierującej
zespołem sprawującym nadzór autorski. Odwołujący przypisuje koordynatorowi projektu
czynny udział w wykonywaniu dokumentacji odmawiając tej funkcji osobie projektanta
sprawdzającego. Podążając za tokiem rozumowania Odwołującego koordynator projektu
również nie jest bezpośrednio odpowiedzialny za projekt, wobec czego nie powinien zostać
wskazany w oświadczeniu Odwołującego." (...) "W ocenie Izby z powyższego faktu nie można
wywodzić, iż taka osoba nie mogła być członkiem zespołu projektowego. Jak wynika z zapisów
SIWZ Zamawiający dopuścił potwierdzenie spełniania warunku przez wykazanie
doświadczenia zdobytego jako projektant samodzielnie lub jako projektant w zespole
projektowym, który wykonał dokumentację projektową o określonych parametrach.
Abstrahując od całej argumentacji, czy możliwe jest łączenie funkcji projektanta i projektanta
sprawdzającego przy wykonywaniu tej samej dokumentacji projektowej, nie sposób odmówić
osobie, która pełniła funkcję projektanta sprawdzającego przynależności do zespołu
projektowego, który wykonał określoną dokumentację projektową. Z pewnością projektantowi
dokumentacji i projektantowi sprawdzającemu przypisane są inne zadania, nie można jednak
w sposób kategoryczny zaprzeczyć, iż projektant sprawdzający nie uczestniczy czynnie
w pracach zespołu projektowego przy tworzeniu danej dokumentacji. Na taką okoliczność
Odwołujący, którego obciążał ciężar dowodu, nie przedstawił żadnych materiałów.
Przystępujący zaś złożył oświadczenia pozostałych członków zespołu projektowego, w tym
głównego projektanta, w których opisano jakie czynności i jakim w jakim momencie procesu
projektowego wykonywał pan A. P. Branie udziału w opracowaniu założeń projektowych czy
konsultacjach także należy do zakresu czynności wykonywanych przez projektanta. Funkcja
weryfikacyjna bowiem polega niejednokrotnie na wprowadzaniu poprawek do projektu.
Ostatecznie także dostrzeżenia wymaga, iż Zamawiający nie wykluczył, iż możliwe jest
wykazanie warunku przez wskazanie osoby, która pełniła funkcję projektanta sprawdzającego.
Literalnie odczytując warunek udziału należałoby stwierdzić, że osoba pełniąca funkcję
projektanta sprawdzającego jest także projektantem. Jak słusznie zauważyła Przewodnicząca
Rady Łódzkiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa, w opinii przedstawionej przez
Przystępującego, projektanta sprawdzającego należy kwalifikować jako członka zespołu
projektowego, który ponosi pełną odpowiedzialność za projekt na równi z innymi projektantami
i dokonuje merytorycznej weryfikacji prawidłowości i zgodności z przepisami i normami
zastosowanych rozwiązań technologicznych. Tezy te potwierdzają także przywołane przez
Przystępującego w piśmie procesowym orzeczenia sądów administracyjnych, które zrównują
odpowiedzialność za warstwę merytoryczną projektu projektanta i projektanta
sprawdzającego".
Tym samym uznać należało, że projektant sprawdzający jest współautorem projektu
i jednocześnie pełnoprawnych członkiem zespołu projektowego i jego rola nie może być
marginalizowana.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575
ustawy Pzp oraz § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U.
poz. 2437).
Przewodniczący:
………………………