Sygn. akt: KIO 3242/24
WYROK
Warszawa, dnia
7 października 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca:
Małgorzata Matecka
Mateusz Paczkowski
Irmina Pawlik
Protokolantka:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na
rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu
5 września 2024 r. przez wykonawcę Budimex S.A. z siedzibą w Warszawie
w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Skarb Państwa - Generalnego Dyrektora
Dróg Krajowych i Autostrad - Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we
Wrocławiu
przy udziale:
A.
uczestnika po stronie odwołującego – wykonawcy Mostostal Warszawa S.A. z siedzibą
w Warszawie
B.
uczestnika
po stronie zamawiającego – wykonawcy „Polbud-Pomorze” Sp. z o.o.
z
siedzibą w Łącku
orzeka:
1. O
ddala odwołanie.
Kosztami postępowania obciąża odwołującego i:
zalicza do
kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie:
dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem
wpisu od odwołania oraz kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych zero groszy) poniesioną przez zamawiającego tytułem wynagrodzenia
pełnomocnika;
zasądza od odwołującego na rzecz zamawiającego kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione przez zamawiającego.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu
Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca:
……………………….
……………………….
……………………….
Sygn. akt: KIO 3242/24
Uzasadnienie
Generalna Dyrekcja
Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we Wrocławiu prowadzi w imieniu
Skarb Państwa - Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad (dalej: „Zamawiający”)
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na zaprojektowanie i wybudowanie drogi
ekspresowej S8 Wrocław – Kłodzko, zadanie 4 - odc. węzeł Łagiewniki Zachód (bez węzła) -
węzeł Niemcza (z węzłem), długości ok. 9,34 km, nr referencyjny: O/WR.D-3.2410.10.2023
dalej jako „Postępowanie”). Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w dniu 29 grudnia
2023 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nr Dz.U. S 251/2023 nr 795320-2023.
I. W dniu
5 września 2024 r. wykonawca Budimex S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej:
„Odwołujący”) wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec czynności oraz
zaniecha
ń Zamawiającego polegających na:
1) wyborze oferty wykonawcy Polbud-
Pomorze sp. z o.o. (dalej: „ wykonawca Polbud”) jako
najkorzystniejszej w Postępowaniu,
2) zaniechaniu odrzucenia oferty wykonawcy Polbud,
pomimo że jej treść jest niezgodna
z
warunkami zamówienia określonymi w dokumentacji,
3) zaniechaniu odrzucenia oferty wykonawcy Polbud
w sytuacji, gdy została złożona przez
w
ykonawcę podlegającego wykluczeniu z Postępowania,
dokonaniu nieprawidłowej czynności badania i oceny oferty złożonej przez wykonawcę
Polbud i nieuzasadnione uznanie, że oferta złożona przez tego wykonawcę jest zgodna
z warunkami zamówienia, a wykonawca Polbud nie wprowadził Zamawiającego w błąd
oraz nie działał w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
art. 226 ust. 1 pkt 5
ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych
(dalej: „ustawa Pzp”) w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy Pzp i w zw. z art. 16 ustawy Pzp
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Polbud
, a w konsekwencji wybór
oferty tego wykonawcy, pomimo że jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia
(w tym Programu Funkcjonalno
– Użytkowego) (dalej: „PFU”) w zakresie
następujących elementów:
− likwidacji składowiska odpadów na wymaganych przez Zamawiającego
działkach i w odniesieniu do wymaganej minimalnej ilości odpadów,
− zakresu monitoringu geotechnicznego,
− szerokości warstwy wiążącej konstrukcji nawierzchni KR2,
co w efekcie prowadzi do naruszenia zasady uczciwej konkurencji, równego
traktowania wykonawców i przejrzystości postępowania;
art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy Pzp w zw. z art. 109 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy
Polbud, a w konsekwencji wybór oferty tego
wykonawcy, pomimo że zmaterializowała się wobec wykonawcy Polbud przesłanka
wykluczenia, o której mowa w przepisie art. 109 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp, ponieważ
wykonawca Polbud, w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa, przedstawił
Zamawiającemu informacje wprowadzające w błąd odnośnie zgodności treści oferty
tego wykonawcy z warunkami zamówienia (w tym PFU),
art. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp w zw. z art. 16 ustawy Pzp i w zw. z art. 3 ust. 1 uznk
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Polbud
, pomimo że jej złożenie
stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów uznk, a w konsekwencji
naruszenie art. 16 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania z naruszeniem
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
W związku z podniesionymi zarzutami Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania
i
nakazanie Zamawiającemu:
− unieważnienia czynności wyboru oferty wykonawcy Polbud,
− odrzucenia oferty wykonawcy Polbud na podstawie okoliczności opisanych
w
uzasadnieniu odwołania,
− dokonania ponownego badania i oceny ofert niepodlegających odrzuceniu (a więc
z
wyłączeniem oferty wykonawcy Polbud).
II. Pismem wniesionym w dniu
2 października 2024 r. Zamawiający udzielił odpowiedzi na
odwołanie. Zamawiający uznał zarzuty odwołania za niezasadne i wniósł o jego oddalenie.
III. Przystąpienie do postępowania odwoławczego zgłosili: wykonawca Mostostal Warszawa
S.A. z siedzibą w Warszawie (po stronie odwołującego) oraz wykonawca Polbud (po stronie
zamawiającego).
W dniu 2 października 2024 r. do akt sprawy wpłynęło pismo przygotowawcze wykonawcy
Polbud zawierające odniesienie się do zarzutów podniesionych w odwołaniu. Wykonawca
Polbud
uznał zarzuty odwołania za niezasadne i wniósł o jego oddalenie.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
I. Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy Pzp i w zw.
z art. 16 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Polbud,
a w
konsekwencji wybór oferty tego wykonawcy, pomimo że jej treść jest niezgodna
z
warunkami zamówienia (w tym PFU):
1. w zakresie
likwidacji składowiska odpadów na wymaganych przez Zamawiającego działkach
i w odniesieniu do wymaganej minimalnej ilości odpadów:
Uzasadniając ww. zarzut Odwołujący odwołał się do postanowień PFU, a w szczególności
postanowienie zawartego w pkt 1.1.1.17 tego dokumentu. Z postanowi
eniem przywołanych
przez
Odwołującego wynika obowiązek wykonawcy zaprojektowania i wykonania robót m.in.
w zakresie wydobycia, wywiezienia i zagospodarowania
odpadów zdeponowanych na
działkach 164/6 i 164/5 tj. w km od ok. 89 + 915 do ok. 90 + 120, o kodzie odpadu 20 03 99,
w
ilości min. 41.420 Mg, z zastrzeżeniem obowiązku uwzględnienia w cenie oferty możliwości
wystąpienia innych odpadów, w szczególności wymienionych przez Zamawiającego. Ponadto,
z postanowień PFU wynika, że wykonawca obowiązany jest do pozyskania w tym celu
odpowiednich zgód i pozwoleń. Odwołujący podniósł, że wykonawca Polbud uwzględnił
w zaoferowanej cenie wydobycie, transport,
utylizację i przetworzenie odpadów jedynie z działki
164/6. Odwołujący podniósł również, że wykonawca Polbud w ramach dokonanej wyceny
przyjął wydobycie, transport i utylizację jedynie 41.140 Mg odpadów. Odwołujący powołał się
na treść wyjaśnień wykonawcy Polbud z 9 maja 2024 r. przedstawionych w odpowiedzi na
wezwanie Zamawiającego wystosowane na podstawie art. 224 ust. 1 oraz art. 223 ust. 1 ustawy
Pzp (wezwanie z dnia 16 kwietnia 2024 r.).
Bezsporny jest fakt
, że wykonawca Polbud w kalkulacji kosztów wydobycia, transportu
i
utylizacji odpadów (tabela na str. 14 pisma z wyjaśnieniami z dnia 9 maja 2024 r.) nie wskazał
działki nr 164/5 oraz podał zaniżoną ilość odpadów, tj. 41.140,00 Mg zamiast 41.420 Mg. Izba
nie podzieliła jednak stanowiska Odwołującego, że ww. okoliczność stanowi podstawę
odrzucenia oferty wykonawcy Polbud na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. Za takim
stanowiskiem nie przemawia kompleksowa
ocena wyjaśnień wykonawcy wraz z załączonymi
dowodami
. Za nietrafne należy uznać dokonywanie wybiórczej oceny wyjaśnień w oparciu
o informacje przedstawione w
yłącznie w samej kalkulacji (z pominięciem pozostałej treści
wyjaśnień oraz załączonych dowodów). Tym bardziej, że głównym celem tej kalkulacji było
przedstawienie
Zamawiającemu zakładanych kosztów, a nie zakresu przedmiotowego
poszczególnych prac. Zgodnie z pytaniem Zamawiającego nr 10 zd. drugie (zamieszczonym
w wezwaniu z dnia 16 kwietnia 2024 r.):
„Dla wskazanego rozwiązania należy przedłożyć
kalkulację wraz z dokumentami potwierdzającymi możliwość realizacji we wskazanych
kwotach.
”. Natomiast nad tabelą zawierającą ww. kalkulację wykonawca Polbud złożył
następujące oświadczenie: „Wykonawca w swojej ofercie uwzględnił zapisy PFU dotyczące
wydobycia, wywiezienia i zagospodarowania odpadów o kodzie 20 03 99, a także innych
odpadów wymienionych w dokumentacji przetargowej.” Ponadto, wraz z wyjaśnieniami
wykonawca Polbud przedstawił Zamawiającemu dwie oferty podwykonawcze. Oferta F.H.U.
„DRO-KOM” Usługi Drogowo Komunalne M. K. dotyczy również działki 164/5, a ponadto ilości
odpadów: 41.420 Mg. W świetle powyższych faktów za nielogiczny należy uznać wniosek, że
wykonawca Polbud
– pomimo pozyskania od potencjalnego podwykonawcy oferty dotyczącej
pełnego zakresu prac wymaganych zgodnie z dokumentacją Postępowania oraz złożenia
oświadczenia o uwzględnieniu postanowień PFU dotyczących „wydobycia, wywiezienia
i
zagospodarowania odpadów o kodzie 20 03 99, a także innych odpadów wymienionych
w dokumentacji przetargowej
”, zamierza zrealizować zamówienie niezgodnie z warunkami
określonymi przez Zamawiającego. W zaistniałym stanie faktycznym sprawy co najwyżej
można mówić o wystąpieniu wątpliwości w zakresie treści oferty wykonawcy Polbud. Jeżeli takie
wątpliwości pojawiłyby się po stronie Zamawiającego, to powinien on wystosować do
wykonawcy Polbud, na podstawie art. 223 ust. 1 ustawy Pzp, dodatkowe wezwanie do
wyjaśnienia treści oferty. Z pewnością jednak nie można uznać, że w aktualnym stanie
faktycznym sprawy
zaistniała podstawa do odrzucenia oferty, wskazana w art. 226 ust. 1 pkt 5
ustawy Pzp. Przepis ten
może znaleźć zastosowanie jedynie w przypadku jednoznacznego
stwierdzenia, że oferta wykonawcy jest niezgodna z warunkami zamówienia.
2. w zakresie monitoringu geotechnicznego
Odwołujący podniósł, że wykonawca Polbud nie przewidział wykonania monitoringu
geotechnicznego na czterech obszarach wzmocnień podłoża w technologii kolumn DSM oraz
kolumn kamiennych (od km 81 + 175 do km 81 + 193; od km 81 + 208 do km 81 + 235; od km
82 + 525 do km 82 + 571; od km 82 + 590 do km 82 + 650)
. Odwołujący zauważył, że
wykonawca Polbud
przewidział wykonanie monitoringu dla obszarów wzmocnionych
kolumnami o długości już nawet 1,8 m czy 2,5 m, podczas gdy nie przewidział monitoringu
geotechnicznego na obszarach, na których kolumny (kamienne czy DSM) są dłuższe (np.
o
długości 3 czy 4 m).
Izba stwierdziła, że Odwołujący nie wykazał zasadności ww. zarzutu. Stawiając ten zarzut
Odwołujący oparł się na treści dokumentu WWIORB D-02.01.01G „Wzmocnienie podłoża
gruntowego kolumny żwirowe", który dotyczy wyłącznie kolumn żwirowych. Natomiast
wykonawca Polbud
przewidział w zakresie czterech ww. obszarów wzmocnienia w technologii
kolumn kamiennych i kolumn DSM. Skoro ww. dokument (WWIORB D-02.01.01G) nie dotyczy
zaplanowanych przez wykonawcę Polbud technologii wzmocnień, nie może być on brany pod
uwagę w ramach badania oferty pod kątem zgodności z warunkami zamówienia.
Jedynie d
odatkowo należy zauważyć, że kolumn DSM dotyczy dokument WWiORB D-
02.01.01E, w którym Zamawiający nie zamieścił wymogu instalacji monitoringu
geotechnicznego. Natomiast w odniesieniu do technologii kolumn kamiennych
Zamawiający nie
przekazał żadnego dokumentu WWiORB.
3. w zakresie
szerokości warstwy wiążącej konstrukcji nawierzchni KR2
Odwołujący podniósł, że zgodnie z dokumentacją Postępowania konstrukcje nawierzchni
podatnych należy wykonać zgodnie z kategorią poszczególnych dróg podanych w PFU oraz
z
rozwiązaniami przestawionymi w Katalogu Typowych Konstrukcji Nawierzchni Podatnych
i
Półsztywnych dla określonej kategorii ruchu. Zgodnie z tym Katalogiem (tablica 9.1. Katalogu)
d
la kategorii ruchu KR2 konstrukcja winna posiadać: 4 cm warstwy ścieralnej z mieszanki
mineralno-
asfaltowej, 8 cm warstwy wiążącej z betonu asfaltowego, 20 cm warstwy podbudowy
zasadniczej z mieszanki niezwiązanej z kruszywem C90/3. Odwołujący wskazał, że w ramach
wyjaśnień z dnia 9 maja 2024 r. wykonawca Polbud przekazał Zamawiającemu Załącznik nr 20
– wykaz konstrukcji, w którym wskazał dla kategorii KR2 niezgodną z wymaganiami PFU
konstrukcję: 4 cm warstwy ścieralnej z mieszanki mineralno-asfaltowej, 5 cm warstwy wiążącej
z betonu asfaltowego,
20 cm warstwy podbudowy zasadniczej z mieszanki niezwiązanej
z kruszywem C90/3.
Izba stw
ierdziła, że okoliczności faktyczne sprawy wskazują na fakt popełnienia przez
wykonawc
ę Polbud omyłki w zakresie podania informacji o grubości warstwy wiążącej z betonu
asfaltowego.
Izba dała wiary twierdzeniom wykonawcy Polbud, że doszło do niezamierzonego
błędnego przekopiowania do wyjaśnień informacji dotyczącej grubości ww. warstwy zawartej
w Katalogu Typowych Konstrukcji Nawierzchni Podatnych i
Półsztywnych. W ramach wyjaśnień
wykonawca
zobowiązany był wskazać w szczególności koszt warstwy wiążącej z betonu
asfaltowego,
który to element cenotwórczy (8 cm warstwy wiążącej z betonu asfaltowego)
został już podany w Katalogu Typowych Konstrukcji Nawierzchni Podatnych i Półsztywnych.
Dodatkowo, okoliczność zaistnienia omyłki potwierdza złożony przez wykonawcę Polbud
w
postępowaniu odwoławczym dowód w postaci przedmiaru robót sporządzonego na potrzeby
kalkulacji ceny ofertowej i
przesłanego w dniu 18 marca 2024 r. przez biuro projektowe
DAMART,
które na zlecenie wykonawcy Polbud opracowało przedmiary robót na potrzeby
sporządzenia oferty w Postępowaniu (zapis dla pozycji TER 800: „Warstwa wiążąca z AC 16W
gr 8cm (KR2)”; zapis właściwości pliku (zakładka Szczegóły): data ostatniego zapisania
Jeżeli po stronie Zamawiającego pojawiłyby się wątpliwości co do zgodności
oferty wykonawcy Polbud z
warunkami zamówienia w ww. zakresie, to powinien on skierować
wezwanie do
przedstawienia dodatkowych wyjaśnień w zakresie zaistniałych wątpliwości.
Z
pewnością jednak nie można uznać, że w aktualnym stanie faktycznym sprawy zaistniała
podstawa do odrzucenia oferty, wskazana w art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. Przepis ten
może
znaleźć zastosowanie jedynie w przypadku jednoznacznego stwierdzenia, że oferta wykonawcy
jest niezgodna z warunkami zamówienia.
II. Zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy Pzp w zw. z art. 109 ust. 1 pkt 10 ustawy
Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Polbud, a w konsekwencji wybór oferty
tego wykonawcy, pomimo że zmaterializowała się wobec wykonawcy Polbud przesłanka
wykluc
zenia, o której mowa w przepisie art. 109 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp, ponieważ wykonawca
Polbud, w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa, przedstawił Zamawiającemu informacje
wprowadzające w błąd odnośnie zgodności treści oferty tego wykonawcy z warunkami
za
mówienia (w tym PFU)
oraz
zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp w zw. z art. 16 ustawy Pzp i w zw. z art. 3
ust. 1 uznk poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Polbud, pomimo że jej złożenie
stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów uznk, a w konsekwencji
narus
zenie art. 16 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania z naruszeniem zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
W zakre
sie ww. zarzutów Odwołujący przedstawił jedynie ogólne uzasadnienie. Należy z tego
wnosić, że zarzuty te zostały postawione jako wynikowe względem zarzutu naruszenia art. 226
ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. W konsekwencji oddalenia
przez Izbę zarzutu naruszenia art. 226 ust.
1 pkt 5 ustawy Pzp,
również ww. zarzuty zostały uznane za niepodlegające uwzględnieniu.
Biorąc pod uwagę powyższe, Izba orzekła, jak w punkcie pierwszym sentencji, na podstawie
art. 553 oraz art. 554 ust. 1 pkt 1 a contrario ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba postanowiła na podstawie art. 557, 574 i 575
ustawy Pzp oraz § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w
sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz.
2437). Zgodnie z
§ 8 ust. 2 pkt 1 ww. rozporządzenia Izba zasądziła na rzecz Zamawiającego
od Odwołującego kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą wynagrodzenie pełnomocnika, zgodnie ze złożonym do akt sprawy rachunkiem.
Mając na uwadze powyższe, Izba postanowiła jak w sentencji.
Przewodnicząca:
………………………
……………………….
……………………….