Sygn. akt: KIO 3244/24
WYROK
Warszawa, dnia 23
września 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca:
Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant:
Klaudia Kwadrans
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20
września 2024 r. w Warszawie odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 06 września 2024 r. przez
Odwołującego – Wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienia: REMONDIS
Medison
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Puszkina 41, 442-530 Dąbrowa
Górnicza, REMONDIS Medison Rzeszów Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul.
Hetmańska 120, 35-078 Rzeszów, Szpital Specjalistyczny Świętego Ducha w
Sandomierzu, ul. Schnizla 13, 27-600 Sandomierz
w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Wojewódzki Szpital Zespolony w Kielcach, ul. Grunwaldzka 45, 25-736
Kielce
z udziałem przystępującego po stronie Zamawiającego – Wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie: ECO-ABC Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul.
Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów, ECO-CLEAN Energy Spółka Akcyjna, ul. Przemysłowa
400 Bełchatów
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Odwołującego i zalicza w poczet
kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr. (słownie: piętnaście tysięcy
złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
S
ądu Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca:
………………………………
KIO 3244/24
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego – Wojewódzki Szpital Zespolony w
Kielcach, w trybie podstawowym bez negocjacji na
odbiór, transport i termiczne
unieszkodliwianie odpadów metodą – D10 (nr postępowania: EZ/127.2024/MW), ogłoszonym
w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 01.07.2024 r., S 126/2024 387880, wobec
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej (konsorcjum w składzie: ECO-ABC Sp. z o.o.,
ECO CLEAN ENERGY S.A.),
wniesione zostało w dniu 06.09.2024 r. do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej odwołanie wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie:
REMONDIS Medison Sp. z o.o., REMONDIS Medison Rzeszów Sp. z o.o., Szpital
Specjalistyczny Ducha Świętego w Sandomierzu (sygn. akt KIO 3244/24).
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 5 Ustawy Pzp przez
przyjęcie, że oferta złożona przez konsorcjum ECO-ABC Sp. z o.o., ECO CLEAN ENERGY
S.A. nie podlega odrzuceniu jako nie
zgodna z warunkami zamówienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie unieważnienia czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, dokonanie ponownej oceny ofert, wykluczenie konsorcjum ECO
ABC Sp. z o.o., ECO CLEAN ENERGY S.A. i odrzucenie tej oferty na podstawie art. 226 ust.
1 pkt 5 Ustawy Pzp.
Zamawiający w dniu 27.08.2024 r. poinformował odwołującego o wyborze oferty
najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu zarzutu o
dwołujący wskazał na zasady dotyczący postępowania z odpadami
wynikające z przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach medycznych (art. 20),
które zamawiający zobowiązany jest stosować przy ocenie ofert zgodnie z pkt 37 swz.
Zamawiający zobowiązany był do weryfikacji ofert pod względem przestrzegania zasady
bliskości, a dopiero po tym etapie mógł dokonać oceny ofert zgodnie z kryteriami oceny.
Odwołujący w swojej ofercie zaoferował możliwość unieszkodliwiania odpadów w instalacji
położonej w Sandomierzu, województwo świętokrzyskie, posiadającej wolne moce
przerobowe, natomiast konsorcjum ECO-ABC Sp. z o.o./ECO CLEAN ENERGY S.A.
posiada instalację zlokalizowaną w Krakowie. To w ofercie odwołującego wskazana została
instalacja zlokalizowana w miejscu wytworzenia odpadów (w tym samym województwie), co
wskazuje, że jest ona zgodna z obowiązującymi przepisami oraz swz.
Za
mawiający złożył odpowiedź na odwołanie z wnioskiem o jego oddalenie w całości.
Do postępowania odwoławczego skutecznie przystąpło po stronie zamawiającego
konsorcjum ECO-
ABC Sp. z o.o. z/s w Bełchatowie i ECO Clean Energy Sp. z o.o. z/s w
Bełchatowie.
Stanowisko Izby
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (tekst
jednolity Dz. U. z 2023 r., poz. 1605 ze zm.).
Rozpoznając odwołanie Izba miała na uwadze stan faktyczny ustalony w oparciu o
dokumentację postępowania złożoną do akt sprawy, w tym swz, wyjaśnienia składane w toku
postępowania przetargowego przez konsorcjum ECO-ABC/ECO Clean Sp. z o.o., a także
stanowiska stron i uczestnika prezentowane w pismach oraz ustnie na rozprawie.
Izba ustaliła i zważyła.
Zamawiający prowadzi postępowanie na odbiór, transport oraz utylizację odpadów
medycznych o kodach: 18.01.0, 18.01.02, 18.01.03, 18.01.06, 18.01.07, 18.01.08,
180.01.09, 18.01.82, 19.08.01 (szacunkowa masa w okresie 24 miesięcy realizacji
zamówienia wynosi 856.300,30 kg i 3.749,00 – dla kodu 19.08.01). Przedmiot podzielony
został na dwa pakiety. Pierwszy dotyczy odpadów przekształcanych metodą D10, a w
pakiecie nr 2 uwzględniono unieszkodliwianie kratek – kod odpadu 19.08.01.
W pkt 3, cz. I swz, z
amawiający wskazał na zastosowanie kryteriów oceny ofert po
wcześniejszej weryfikacji ofert pod kątem zgodności z aktualnie obowiązującymi przepisami,
tj. ustawą o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz. U. z 2023 r., poz. 1587 ze zm.), ustawą
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2024 r., poz. 54 ze zm.),
ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. O przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2024 r.,
poz. 643 ze zm.),
a szczególności art. 20 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach
medycznych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1587 ze zm.).
,,1. Odpady, z uwzględnieniem hierarchii sposobów postępowania z odpadami, w pierwszej
kolejności poddaje się przetwarzaniu w miejscu ich powstania.
2. Odpady, które nie mogą być przetworzone w miejscu ich powstania, przekazuje się,
uwzględniając hierarchię sposobów postępowania z odpadami oraz najlepszą dostępną
technikę, o której mowa w art. 207 najlepsze dostępne techniki ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r.
– Prawo ochrony środowiska, lub technologię, o której mowa w art. 143 wymagania
dotyczące technologii instalacji tej ustawy, do najbliżej położonych miejsc, w których mogą
być przetworzone.
3. Zakazuje się:
1) stosowania komunalnych osadów ściekowych,
2) unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych -
poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone.
4. Zakazuje się przywozu na obszar województwa odpadów, o których mowa w ust. 3,
wytworzonych poza obszarem tego województwa, do celów, o których mowa w ust. 3.
5. Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane na obszarze województwa innego niż
to, na którym zostały wytworzone, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do
miejsca stosowania położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza niż
odległość do miejsca stosowania położonego na obszarze tego samego województwa.
6. W przypadku unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych, przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio. Dopuszcza się unieszkodliwienie
zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych na obszarze
województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej położonej instalacji, w
przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego
województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.”
W pkt 37 swz z
amawiający opisał kryteria oceny ofert, tj. cena (80%) oraz termin płatności
faktury (20%).
W formularzu ofertowym z
amawiający wymagał oświadczenia dotyczącego właściwej
miejscowo spalarni,
posiadającej stosowne zezwolenia na prowadzenie działalności ww.
zakresie utylizacji odpadów medycznych według kodów przypisanych do pakietów, w którym
wykonawcy mieli wskazać lokalizację spalarni (firma siedziba) posiadającej wolne moce
przerobowe na utylizację odpadów medycznych.
12.08.2024 r. z
amawiający dokonał otwarcia ofert. W obu pakietach oferty złożyli:
o
dwołujący i wybrane konsorcjum ECO-ABC/ECO Clean Sp. z o.o.
W pakiecie nr 1 ceny
wyniosły odpowiednio 3.373.248,00 zł (oferta odwołującego) i
3.313.494,00 zł (oferta konsorcjum AECO-ABC/ECO Clean Sp. z o.o.). W pakiecie nr 2
oferta o
dwołującego była tańsza i wyniosła 14.771,06 zł brutto przy cenie zaoferowanej
przez konsorcjum ECO-ABC/ECO Clean Sp. z o.o.
– 34.003,43 zł.
Odwołujący w swojej ofercie wskazał dla obu pakietów spalarnię zlokalizowaną w Szpitalu
Specjalistycznym Ducha Świętego w Sandomierzu, ul. Schinzla 13, posiadającą wolne moce
przerobowe. W ofercie
złożył oświadczenie z 01.08.2024 r. dotyczące mocy przerobowych
instalacji,
która na dzień składania ofert posiada wolne moce przerobowe zarezerwowane na
potrzeby obsługi Państwa placówki w zakresie odbioru i utylizacji odpadów medycznych
zgodnie z ilościami wskazanymi w postępowaniu EZ/127/2024/MW.
Pismem z 13.08.2024 r. z
amawiający wezwał konsorcjum ECO-ABC/ECO Clean Sp. z o.o.
na podstawie art. 132 Ustawy do wskazania powodów, dla których w ofercie podano
spalarnie w Krakowie, ul
. Dymarek 7 (odpady objęte pakietem nr 1) oraz w Bełchatowie, ul.
Przemysłowa 7 (odpady o kodzie 19.08.01). Zamawiający załączył do wezwania pismo, w
którym potwierdza się, że spalarnia na terenie województwa świętokrzyskiego, tj. w
Sandomierzu, ul. Schinzla 13, posiada moce przerobowe na utylizację ww. odpadów
medycznych.
Zgodnie z pismami
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego z 26.07.2022
r. i 15.02.2023 r.
spalarnia zlokalizowana w Sandomierzy nie ma możliwości w całości
unieszkodliwić odpadów medycznych wytworzonych przez wytwórców tego województwa, a
jej moc przerobowa od 12.07.2021 r. wynosi 1.200 Mg/rok. W pismach
wskazano również,
że W poprzednich latach w spalarni odpadów w Sandomierzu unieszkodliwiono rocznie ok.
33% masy wytworzonych w województwie odpadów medycznych i weterynaryjnych, zaś w
2019 r. ok. 23%. Skutkowało to koniecznością zagospodarowania znacznej masy odpadów
poza terenem województwa. Zgodnie z zasada bliskości określoną w art. 20 ustawy z dnia
grudnia 2012 r. o odpadach wytworzone odpady, które nie mogą być przetworzone w
miejscu
ich powstania winny być przekazane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą
być przetworzone.
Konsorcjum ECO-ABC/ECO Clean Sp. z o.o.
złożyło wyjaśnienia w piśmie z 16.08.2024 r.
wskazując na cel regulacji ustawowej w zakresie stosowania zasady bliskości. Mając na
uwadze tendencje wzrostowe produkcji zakaźnych odpadów medycznych na terenie
województwa świętokrzyskiego i niewystarczającą moc przerobową spalarni w Sandomierzu,
które to okoliczności są znane powszechnie podmiotom medycznym działającym w
województwie świętokrzyskim, wykonawca uzasadniał potrzebę wskazania innej spalarni
posiadającej wolne moce przerobowe. Odnosząc się do pisma Szpitala Specjalistycznego
Ducha Świętego w Sandomierzu z 26.07.2024 r. nt. wolnych mocy przerobowych
sandomierskiej spalarni,
wykonawca wskazał, że informacja ta jest przedkładana przez
operatora świętokrzyskiej instalacji niemalże każdemu zamawiającemu w postępowaniu
przetargowym na unieszkodliwianie odpadów medycznych.
Izba
oddaliła odwołanie w całości.
Zasadniczym dla sprawy było odniesienie się do treści formularza ofertowego –
oświadczenia dotyczącego spalarni, do jakiej konsorcjum ECO-ABC/ECO Clean Sp. z o.o.
zamierza kierować odpady medyczne objęte pakietem nr 1. Odwołujący wskazując na
posiadane moce przerobowe spalarni w Sandomierzu, formułował zarzut zaniechania
odrzucenia oferty k
onsorcjum, jako naruszającej obowiązujące w zakresie zasady
przetwarzania odpadów medycznych przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach
medycznych, w tym zasad
ę bliskości regulowaną w art. 20 tej ustawy.
W sprawie nie budziło wątpliwości, iż na terenie województwa świętokrzyskiego istnieje tylko
jedna spalarnia zakaźnych odpadów medycznych, tj. w Sandomierzu przy ul. Schinzla 13,
której moce przerobowe są niewystarczające dla przyjęcia wszystkich wytwarzanych na
terenie województwa odpadów medycznych. Wskazują na to pisma Marszałka Województwa
z 26.07.2022 r. i 15.02.2023 r. Okoliczność ta została również przyznana przez
o
dwołującego, który potwierdził moc przerobowa spalarni 1.200 Mg/rok. Zgodnie z
wyjaśnieniem samego Odwołującego, na dzień złożenia oferty spalarnia miała już
zaangażowane moce przerobowe na poziomie 81.639 ton. Odwołujący nie zaprzeczył
również informacjom od przystępującego po stronie zamawiającego, iż zarządzający
spalarnią w Sandomierzu nie jest zainteresowany współpracą z konsorcjum i nie odpowiada
na pytania dotyczące możliwości przekazana odpadów medycznych do zagospodarowania w
spalarni.
O
koliczności sprawy nie wskazują, aby wybrana oferta była niezgodna z warunkami
zamówienia i podlegała odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 Ustawy.
Odwołujący powołując przepisy regulujące postępowanie z odpadami medycznymi, w tym
określoną w art. 20 ustawy o odpadach zasadę bliskości, wskazywał na potrzebę oceny
oferty pod kątem przepisów szczególnych, które miałyby prowadzić do stwierdzenia
oczywistej niezgodności treści oferty z wymaganiami. Jakkolwiek potrzeba tej oceny znajduje
uzasadnienie w zapisach swz (pkt 3), w których sam zamawiający zastrzegł, iż ocena w
kryterium oceny ofert poprzedzona będzie weryfikacją ofert pod kątem przestrzegania
przepisów szczególnych, to w ocenie izby już stwierdzenie wystąpienia niezgodności treści
oferty z wymaganiami, nie było możliwe.
Przede wszystkim należy odnotować, że zasada bliskości nie wyklucza potrzeby przekazania
odpadów do instalacji znajdującej się poza terenem województwa, w którym odpady
medyczne zostają wytworzone. Przepisy wskazują bowiem na sytuacje takiej jak bliższa
odległość spalarni w innym województwie, jak również brak mocy przerobowych, czy
wreszcie brak spalarni w danym województwie. Nie można zatem, bez szczegółowej analizy
sytuacji w danym
województwie przyjąć, że na etapie realizacji umowy odpady będą musiały
być kierowane do konkretnej instalacji. Należy również podkreślić, że ocena mocy
przerobowej spalarni
musiałyby mieć miejsce w oparciu o dane obiektywnie możliwe do
zweryfikowania, np. w oparciu o dane z urzędu sprawujące nadzór nad działaniem instalacji.
Wykonawca nie ma bowiem prawnych możliwości uzyskania pełnej informacji od instalacji o
zawartych umowach
, której nie prowadzi. Ponieważ w swz nie zostały przez zamawiającego
określone dostępne moce przerobowe spalarni w Sandomierzu, jak również nie mógł on
zagwarantować, że spalarnia będzie odbierać odpady wytworzone w całym okresie realizacji
umowy, to wykonawcy
mogli kierować się informacjami z rynku, w tym potwierdzonym w
piśmie Urzędu Marszałkowskiego brakiem możliwości skierowania do spalarni w
Sandomierzu
wszystkich wytworzonych na terenie województwa świętokrzyskiego odpadów
medycznych i weterynaryjnych.
Izby
uznała, że nie było możliwe stwierdzenie naruszenia zasady bliskości, wyłącznie w
oparciu o
oświadczenia złożone w ofertach. Z jednej strony, nie mogło rodzić negatywnych
skutków dla konsorcjum ECO-ABC/ECO Clean Sp. z o.o. oświadczenie konkurenta o
zarezerwowaniu dla z
amawiającego mocy przerobowych. Skoro inni wykonawcy nie mają
możliwości zawarcia umowy ze spalarnią, na co wskazywali przystępujący i zamawiający, to
oświadczenie to miało wyłącznie znaczenie dla oferty odwołującego. Z drugiej strony
z
amawiający powinien mieć na uwadze ograniczenia wynikające z możliwości tej spalarni.
Zamawiający nie wymagał przedstawienia w ofercie informacji o dostępnych mocach
przerobowych, co w zasadzie uniemożliwiało stwierdzenie ponad wszelką wątpliwość, iż
odpady wyprodukowane w ramach obecnego zamówienia będą mogły być przekazane w
całości do spalarni w Sandomierzu przez cały okres świadczenia usługi. Sama deklaracja
wykonawcy ubiegającego się o zamówienie nie miała rozstrzygającego znaczenia. Istotne w
ocenie składu orzekającego były informacje z Urzędu Marszałkowskiego, określające ilości
odpadów wytwarzanych na terenie województwa, jak również moc przerobową spalarni, jako
niewystarczającą dla odebrania wszystkich produkowanych na terenie województwa
odpadów medycznych.
W ocenie składu orzekającego, w sytuacji gdy na dzień składania ofert nie było wymagane
uzyskanie potwierdzenia co do dostępnych mocy przerobowych, zamawiający nie miał
możliwości ustalenia, iż do naruszenia zasady bliskości doszło w momencie złożenia oferty.
Ponieważ odwołujący wskazywał na niezgodność treści oferty z wymaganiami, to dla
odrzucenia oferty konieczne było wykazanie, że nie będzie zachodziła potrzeba skierowania
odpadów na teren innego województwa, a takiej inicjatywy odwołujący nie podjął.
Mając na uwadze potrzebę uwzględnienia zmieniających się uwarunkowań realizacji usługi,
na które wpływ ma ustalenie stopnia w jakim istniejąca na terenie województwa instalacja
posiada już wykorzystane moce przerobowe, nie jest możliwe stwierdzenie, iż odpady nie
będą musiały być kierowane do innych instalacji z poszanowaniem przepisów właściwych.
Sam o
dwołujący potwierdził, iż spalarnia jaką posiada na terenie województwa (jedyna) nie
posiada wystarczających mocy przerobowych dla ilości odpadów medycznych i
weterynaryjnych wytwarzanych na terenie województwa, a tym samym jej wskazanie nawet
w jego
ofercie nie przesądzało, iż w trakcie świadczenia usługi nie zajdzie konieczność
przekazania odpadów do innej instalacji.
W sytuacji gdy ofertę w postępowaniu składa podmiot prowadzący jedyną instalację na
terenie województwa zachodzą uzasadnione obawy o możliwość ograniczenia konkurencji
wyłącznie do tego podmiotu. Wskazuje na to również obecne odwołanie. Ocena stanu
faktycznego wynikającego z prowadzonej w Sandomierzu spalarni miała już swój wyraz w
wyroku KIO 702/23, dotyczącym odwołania konsorcjum w składzie z zarządzającym
spalarnią. Tam również skład orzekający dostrzegł konsekwencje zarzutów naruszenia
zasady bliskości określonej w art. 20 ust. 6 ustawy o odpadach, wskazując na możliwość
podejmowania decyzji co do sposobu wykorzystania spalarni, tak aby zapewnić sobie
uzyskanie i realizację zamówień.
D
opuszczenie do monopolizacji postępowań przez podmioty prowadzące instalacje nie może
być niczym tłumaczone. Brak możliwości podpisania umowy z jedyną spalarnią na terenie
województwa z uwagi na ograniczenia jej mocy przerobowych, potwierdza iż część odpadów
już teraz jest kierowana do innych instalacji. Ponieważ zamawiający nie wprowadzał
kryteriów oceny ofert powiązanych z odległością spalarni, jak również nie żądał złożenia
przedmiotowych środków dowodowych, na podstawie których byłoby możliwe ustalenie, że
odpady będą mogły być przekazane do spalarni na terenie województwa, nie było możliwym
stwierdzenie, iż oferta jest niezgodna z warunkami zamówienia.
O
kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 575 Ustawy
Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 2 w zw. z § 8 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).
I
zba zaliczyła do kosztów postępowania wpis w wysokości 15.000 zł i obciążyła nimi w
całości odwołującego.
Przewodnicząca:
……………………..….