Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Sygn. akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
WYROK
Warszawa dnia 7
października 2024 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Renata Tubisz
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na posiedzeniu i rozprawie w Warszawie w dniu
1 października 2024r. w sprawie:
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 września 2024r.
przez
odwołującego: Korporacja Badawcza Pretendent sp. z o.o. ul. Stanisława
Leszczyńskiego Nr 4 lok.29, 50-078 Wrocław (Sygn.akt KIO 3322/24),
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 18 września 2024 r.
przez
odwołującego: Konsorcjum: Agencja Badawcza EDBAD sp. z o.o. w Łodzi ul. kpt
Franciszka Żwirki 6, 90-450 Łódź – Lider Konsorcjum, Instytut Badawczy IPC sp. z o.o. we
Wrocławiu ul. Aleksandra Ostrowskiego 9, 53-238 Wrocław – członek Konsorcjum, Openfield
sp. z o.o. w Opolu
ul. Tadeusza Kościuszki 29/4, 45-062 Opole – członek Konsorcjum
(Sygn.akt KIO 3418/24),
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Agencję Restrukturyzacji i
Modernizacji Rolnictwa ul. Poleczki 33, 02-822 Warszawa reprezentowan
ą przez Krajowy
Ośrodek Wsparcia Rolnictwa ul. Karolkowa 30, 01-207 Warszawa (Sygn. akt: KIO 3322/24;
KIO 3418/24)
z udziałem przystępującego: Danae Sp. z o.o. ul. Bora Komorowskiego nr 19 B, 80-377
Gdańsk po stronie zamawiającego (Sygn.akt KIO 3322/24;3418/24)
orzeka:
uwzględnia odwołanie, nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty i nakazuje
unieważnienie czynności odrzucenia oferty
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
odwołującego oraz nakazuje zamawiającemu powtórzenie czynności badania i oceny
ofert
, z uwzględnieniem oferty odwołującego, w sprawie o Sygn.akt KIO 3322/24
kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Agencję Restrukturyzacji i
Modernizacji Rolnictwa ul. Poleczki 33, 02-
822 Warszawa reprezentowaną przez
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa ul. Karolkowa 30, 01-207 Warszawa (Sygn.akt
KIO 3322/24)
i
2.1.zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr (sł.:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego: Korporacja
Badawcza Pretendent sp. z o.o. ul. Stanisława Leszczyńskiego Nr 4 lok.29, 50-078
Wrocław, tytułem wpisu od odwołania (Sygn.akt KIO 3322/24)
2.2.zasądza od zamawiającego: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ul.
Poleczki 33, 02-822 Warszawa reprezentowana
przez Krajowy Ośrodek Wsparcia
Rolnictwa ul. Karolkowa 30, 01-207 Warszawa na rzecz
odwołującego: Korporacja
Badawcza Pretendent sp. z o.o. ul. Stanisława Leszczyńskiego Nr 4 lok.29, 50-078
Wrocław kwotę 18.600,00 zł. (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero
groszy
) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego w wysokości
uiszczonego wpisu od odwołania i kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika
odwołującego (Sygn.akt KIO 3322/24)
umarza postępowanie odwoławcze w sprawie o Sygn.akt KIO 3418/24
Nakazuje zwrot z rachunku bankowego Urzędu Zamówień Publicznych kwoty 13.500
zł. 00 gr. (słownie: trzynaście tysięcy pięćset złotych zero groszy) na rzecz
odwołującego Konsorcjum: Agencja Badawcza EDBAD sp. z o.o. w Łodzi ul. kpt
Franciszka Żwirki 6, 90-450 Łódź – Lider Konsorcjum, Instytut Badawczy IPC sp. z o.o.
we Wrocławiu ul. Aleksandra Ostrowskiego 9, 53-238 Wrocław – członek Konsorcjum,
Openfield sp. z o.o. w Opolu ul. Tadeusza Kościuszki 29/4, 45-062 Opole – członek
Konsorcjum (Sygn.akt KIO 3418/24)
Na orzeczenie - w terminie -
14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
Sądu Zamówień Publicznych
Przewodniczący:…….……………………………………..
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Uzasadnienie
Postępowanie, w toku którego złożono odwołania (KIO 3322/24 i KIO3418/24) dotyczy
„Przeprowadzenia oceny „Programu dla szkół” oraz przygotowanie raportu końcowego dla
Komisji
Europejskiej”, numer: 202/2024/C (CEN.BPZP.WZP.260.36.2024.KZ.47).
Ogłoszenie o zamówieniu: Numer publikacji ogłoszenia: 381909-2024, Numer wydania Dz.U.
S:124/2024, Data publikacji: 27.06.2024, N
umer ogłoszenia: OJ S 124/2024 (wartość
zamówienia przekracza progi unijne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 3
ust. 1 ustawy Pzp).
Sygn.akt KIO 3322/24
Odwołujący Korporacja Badawcza Pretendent sp. z o.o. z s. we Wrocławiu, zwany dalej
„Pretendent”, wniósł odwołanie na niezgodne z przepisami ustawy czynności i zaniechania
Zamawiającego polegające na:
nieuzasadnionym wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez DANAE Sp. z o.o.,
z s. w Gdańsku, przystępującym po stronie zamawiającego, dalej „Danae”,
- odrzuceniu oferty Pretendent
pomimo tego, że oferta jest zgodna z SWZ, uwzględnia
wszystkie koszty i umożliwia wykonanie zamówienia po zaoferowanej cenie.
Odwołanie
Zaskarżonym czynnościom i zaniechaniom Zamawiającego zarzucono naruszenie
następujących przepisów:
1) art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp przez odrzucenie oferty Pretendent jako
zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia pomimo tego, że cena
oferty nie jest ceną rażąco niską w stosunku do przedmiotu zamówienia, co Pretendent
wykazał w złożonych wyjaśnieniach;
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
art. 224 ust. 6 ustawy Pzp w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp przez uznanie, że oferta podlega
odrzuceniu jako oferta z rażąco niską ceną na podstawie złożonych wyjaśnień, Pretendent nie
udzielił wyjaśnień [w zakresie wyliczenia ceny - przypis Zamawiającego] w wyznaczonym
terminie lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
ceny. Zamawiający w tym zakresie błędnie uznał, że nie zostały one sporządzone z należytą
starannością argumentując, że Pretendent zaniechał przedstawienia dowodów
potwierdzających wysokość wynagrodzenia poszczególnych członków zespołu naukowego
(wskazując w treści uzasadnienia na brak: korespondencji mailowej w sprawie warunków
współpracy przy wykonywaniu zamówienia, ofert wstępnych przedstawianych przez członków
zespołu naukowego, projektów umów) i wysokość wynagrodzenia podwykonawców za
realizację zadania „matryca online do badań uczniów i rodziców/nauczycieli”, podczas gdy
Odw
ołujący przedłożył w wyznaczonym terminie wyjaśniania adekwatne do otrzymanego
wezwania od Zamawiającego, które to uzasadniały podaną w ofercie cenę, zawierały
odpowiednie, adekwatne dokumenty, przy czym Zamawiający nie może sam żądać od
wykonawców dokumentów innych niż wskazane w dokumentach zamówienia (a tym bardziej
odrzucić ofertę z uwagi na brak ich dołączenia pomimo braku wcześniejszego wymogu ich
przedłożenia i przede wszystkim w sytuacji, gdy Pretendent wykazał rynkowy charakter
zaproponowanej ceny);
3) art. 16 pkt 1 w zw. z art. 17 ust. 2 Pzp przez niezachowanie zasady prowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji, równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i
przejrzysto
ści przez odrzucenie oferty pomimo tego, że nie zawierała ona rażąco niskiej ceny,
Pretendent
odpowiedział na wezwanie Zamawiającego i wyjaśnił jej podstawy. Zamawiający
nie wskazał przy tym na czym zróżnicowanie wykonawców biorących udział w postępowaniu i
w oparciu o jakie wartości dokonuje odrzucenia oferty Odwołującego;
4) art. 253 ust. 1 pkt 2 Pzp przez uzasadnienie odrzucenia oferty Pretendent
w sposób
nierzetelny i nieprzejrzysty. Odrzucając ofertę Zamawiający odniósł się do bliżej
nieokreślonych przez Zamawiającego w wezwaniu do wyjaśnień i dokumentacji postępowania
wymagań pomijając wskazanie w uzasadnieniu faktycznym na elementy kalkulacji ceny i nie
uwzględniając całości wyjaśnień.
W oparciu o przedstawione wyżej zarzuty, Pretendent wnosi o:
I.
uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu, aby:
unieważnił czynność wyboru oferty najkorzystniejszej i czynność odrzucenia oferty
Pretendent;
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
powtórzył czynności badania i oceny ofert w postępowaniu, z uwzględnieniem oferty
Pretendent.
II.
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Pretendent kosztów postępowania odwoławczego,
w tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika na podstawie faktury VAT i spisu kosztów
przedstawionych na rozprawie, zgodnie z § 5 pkt 2 lit. a-b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.
U. poz. 2437);
III. na podstawie art. 534 ust. 1 Pzp,
dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów załączonych
do odwołania, wnioskowanych w odwołaniu lub przedstawionych na rozprawie, na okoliczności
wskazane w uzasadnieniu pisemnym bądź ustnym.
Na zasadzie art. 505 ust. 1 Pzp wskazano
interes do wniesienia odwołania:
Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia. W wyniku naruszenia przez
Zamawiającego przywołanych wyżej przepisów Pzp interes Pretendent doznał uszczerbku.
Pretendent
ma interes w uzyskaniu zamówienia będącego przedmiotem Postępowania.
Odwołujący może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów
prawa, bowiem gdyby Zamawiający przeprowadził czynności w postępowaniu zgodnie z
przepisami Pzp, prawidłowo ocenił oferty wykonawców, doszedłby do jednoznacznej
konstatacji, iż oferta Pretendent jest prawidłowa względem wyceny poszczególnych, istotnych
części składowych ceny. Gdyby Zamawiający dokonał prawidłowej weryfikacji ofert, wówczas
oferta Odwołującego uznana powinno zostać za najkorzystniejszą. Wobec tego Pretendent
legitymuje się interesem w złożeniu odwołania, o którym mowa w art. 505 ust. 1 Pzp.
Przedmiotem zamówienia jest przeprowadzenie oceny unijnego „Programu dla szkół” oraz
przygotowanie raportu końcowego dla Komisji Europejskiej.
Nazwa i kod przedmiotu zamówienia określony we Wspólnym Słowniku Zamówień (CPV):
6 usługi badawcze;
4 usługi konsultacyjne w zakresie ewaluacji.
Opłata od odwołania
Do odwołania załączono dowód wniesienia wpisu w wymaganej wysokości (zgodnie z § 2 ust.
1 pkt 2 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437), Wysokość wpisu od
odwołania, zwanego dalej "wpisem", wnoszonego w postępowaniu o udzielenie zamówienia
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
na dostawy lub usługi lub w konkursie o wartości równej progom unijnym, o których mowa w
art. 3 ust. 1 ustawy, lub przekraczającej te progi, wynosi 15 000 złotych.
Termin na wniesienie odwołania
Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej sporządzona dnia 2 września 2024 r. została
przekazana Odwołującemu w dniu 3 września 2024 r. Niniejsze odwołanie, wnoszone w dniu
12 września 2024 r., składane jest w ustawowym 10-dniowym terminie.
Uzasadnienie odwołania
Przedmiotem zamówienia jest przeprowadzenie oceny unijnego „Programu dla szkół” oraz
przygotowanie raportu końcowego dla Komisji Europejskiej.
Zamawiający pismem z dnia 02.09.2029 r., przesłanym Odwołującemu w dniu 03.09.2024 r.
poinformował o wyniku postępowania. Jako najkorzystniejsza została wybrana oferta złożona
przez wykonawcę Danae (cena oferty brutto: 3 520 260,00 PLN).
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego Pretendent. Zamawiający wskazywał, że oferta
złożona przez Pretendent z s. we Wrocławiu, została odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1
pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp. Zgodnie z normą wyrażoną w art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy
Pzp, Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Natomiast, stosownie do treści art. 224 ust. 6 ustawy Pzp,
odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną, podlega oferta Wykonawcy, który nie udzielił
wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie
uzasadniają podanej w ofercie ceny.
W nawiązaniu do uzasadnienia o odrzuceniu oferty Pretendent wskazać należy, że:
Zamawiający w dniu 05.08.2024 r., pismem znak: CEN.BPZP.WZP.260.36.2023.KZ.37,
wezwał Pretendent do udzielenia wyjaśnień oraz do złożenia dowodów dotyczących
wyliczenia ceny oferty.
W ramach wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny Zamawiający żądał podania informacji
wskazując tytułem jedynie przykładów - wyceny, kosztorysy własne i zewnętrzne, oferty
zewnętrzne, itp.
W odpowiedzi na wezwanie Wykonawca złożył wyjaśnienia w wyznaczonym terminie.
Zamawiający w uzasadnieniu o odrzuceniu oferty Odwołującego podkreślał, że: „przepisy
ustawy Pzp nie określają przykładowego katalogu dowodów, które Wykonawca zobowiązany
jest złożyć Zamawiającemu w celu uzasadnienia racjonalności i rynkowej wyceny swojej
oferty. Możliwe jest przedstawienie zatem każdego dowodu, jednakże musi być on adekwatny
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
do konkretnej sytuacji i stanowić potwierdzenie tego, co Wykonawca dowodzi w swoich
wyjaśnieniach (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 19 kwietnia 2019 r., sygn. akt KIO
619/19).”(...) „Wykonawca musi więc, wszelkimi niezbędnymi środkami dostępnymi w danej
sprawie i uzasadnionymi w konkretnym stanie faktycznym, wykazać zamawiającemu, że jego
oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej, pomimo wypełnienia się określonych ustawowych
przesłanek podejrzenia rażąco niskiej ceny w jego ofercie (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
z dnia 18 kwietnia 2023 r., sygn. akt KIO 867/23).”
Jednocześnie Zamawiający uznał, że w celu wyjaśnienia ceny Odwołujący był zobowiązany
do przedstawienia konkretnych dowodów, których Zamawiający nie żądał w wyjaśnieniach i
których obowiązek Zamawiający wykreował na etapie uzasadnienia o odrzuceniu oferty.
Zamawiający w informacji o odrzuceniu oferty wskazał, że:
„za przejaw nienależytej staranności Wykonawcy uznaje zwłaszcza zaniechanie przez
Wykonawcę przedstawienia dowodów potwierdzających wysokość wynagrodzenia
poszczególnych członków zespołu naukowego, w szczególności korespondencji mailowej w
sprawie warunków współpracy przy wykonywaniu zamówienia, ofert wstępnych
przedstawianych przez członków zespołu naukowego, projektów umów.”
Analogiczny zarzut Zamawiający podnosi w zakresie zaniechania przez Wykonawcę
przedstawienia dowodów potwierdzających wysokość wynagrodzenia podwykonawców za
realizację zadania „matryca online do badań uczniów i rodziców/nauczycieli”.
W powyższym zakresie Zamawiający wskazywał - na niewyartykułowaną uprzednio
wątpliwość, że - „nie sposób bowiem uznać, że Wykonawca, kalkulując cenę oferty, nie
przeprowadził w tym zakresie nawet wstępnego rozeznania wśród podmiotów, które są w
stanie w
ykonać to zadanie. Wyjaśnienia Wykonawcy nie zostały poparte żadnymi dowodami
uzasadniającymi wysokość zaoferowanej ceny. Wykonawca, nie przedstawiając żadnych
dowodów potwierdzających prawidłowość wyliczenia ceny, nie podjął próby udowodnienia, że
zaofero
wana cena jest wiarygodna, realna i umożliwia wykonanie zamówienia na warunkach
określonych przez Zamawiającego.”
Powyższe stanowisko Zamawiającego nie możne zostać uznane za prawidłowe.
I.
Wyjaśnienia wykonawcy odpowiadają żądaniu Zamawiającego, przedstawiają
konkretne kalkulacje oraz wartości, które nie zostały zakwestionowane przez Zamawiającego
W odpowiedzi na wezwanie do Zamawiającego Odwołujący przedstawił szczegółowe
wyliczenie kosztów. W wyjaśnieniach wskazano m.in. stawki roboczogodzin na poziomie 500
zł brutto dla pracowników naukowych lub prowadzących badania oraz 50 zł brutto dla
ankieter
ów.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Zamawiający nie kwestionował tych stawek, stanowiących podstawę przedstawionych
wyliczeń.
Zamawiający nie zakwestionował także samej metodologii przedstawionych wyliczeń.
Powyższe jest zrozumiałe, albowiem stawki te są nie tylko rynkowe, ale zawyżone wobec
średnich stawek rynkowych. Już w tym miejscu należy wskazać, że stawka 500 zł brutto za
godzinę pracy (doktora lub magistra) w konfrontacji z najniższym wynagrodzeniem na rynku
wynoszącym 28,10 zł brutto zgodnie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 września
2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej
stawki godzinowej w 2024 r. (Dz. U. poz. 1893) pokazuje, że uwzględnia ona minimalne
potrzeby. Więcej, zważyć w tym zakresie należy, że zaproponowana przez Odwołującego
stawka znacząco (niemal 8 krotnie) przewyższa wysokość wynagrodzenia w rozporządzenia
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 września 2018 r. w sprawie wysokości
minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej
(Dz. U. poz. 1838 z późn. zm.) ustalającego wysokość profesora w uczelni publicznej w kwocie
9370 zł.
Zaproponowana stawka przez Odwołującego jest także więcej niż 10 - krotnie wyższa niż
stawki dla wynagrodzenia nauczyciela akademickiego. Zgodnie z art. 137 ust. 1 ustawy z dnia
20 lipca 2018 r. -
Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 742 z późn.
zm.) wysokość miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego w uczelni publicznej dla
nauczyciela akademickiego nie może być niższa niż 50% wynagrodzenia profesora, z tym że
dla:
profesora uczelni -
wynosi nie mniej niż 83%,
adiunkta -
wynosi nie mniej niż 73%
- wynagrodzenia profesora.
W powyższym względzie wskazać należy, że dla ankietera od którego nie wymaga się
oczywiście takich kwalifikacji; stawka (przyjęta w ofercie Odwołującego) jest także znacznie
wyższa niż przeciętna, porównywalna z wysokością wynagrodzenia osoby o wykształceniu
doktora.
Brak
odniesienia się do tych wartości i skonfrontowania ich przez Zamawiającego ze
stanowiskiem zawartym w odwołaniu jednoznacznie wskazuje, że decyzja o jego odrzuceniu
nie może zostać uznana za uzasadnioną.
II.
Wykonawca nie jest zobowiązany do przedstawiania dokumentów (korespondencji
mailowej w sprawie warunków współpracy przy wykonywaniu zamówienia, ofert wstępnych
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
przedstawianych przez członków zespołu naukowego, projektów umów) na każdą dowodzoną
okoliczność
Rozstrzygając spór co do zaistnienia przesłanki odrzucenia oferty wykonawcy, o której mowa
w 226 ust. 1 pkt 8 Pzp, ocenie podlega czynność zamawiającego, polegająca na weryfikacji
złożonych przez wykonawcę wyjaśnień ceny.
Zamawiający kierując do Wykonawcy na etapie oceny zaproponowanej ceny nie może czynić
zarzutu w zakresie braku spełnienia przez Odwołującego bliżej niesprecyzowanych i
koncypowanych przez Zamawiającego oczekiwań, ujawnionych na późniejszym etapie
postępowania, po udzieleniu wyjaśnień.
Z kolei w niniejszym postępowaniu Zamawiający uznał „za przejaw nienależytej staranności”
zaniechanie przez Wykonawcę przedstawienia dowodów potwierdzających wysokość
wynagrodzenia
poszczególnych
członków
zespołu
naukowego,
wskazując
na
nieprzedstawienie „korespondencji mailowej w sprawie warunków współpracy przy
wykonywaniu zamówienia, ofert wstępnych przedstawianych przez członków zespołu
naukowego, projektów umów”. Analogicznie wskazano co wynagrodzenia podwykonawców za
realizację zadania „matryca online do badań uczniów i rodziców/nauczycieli”.
Nie sposób przyjąć w okolicznościach niniejszej sprawy, by Odwołujący miał obowiązek
przedłożenia konkretnych umów o pracę czy też korespondencji email i ofert. Po pierwsze,
brak było ujęcia takiego wymogu w dokumentacji zamówienia czy wezwaniu. Po drugie,
prezentowane stawki są rynkowe, nie sposób wymagać, aby podmiot załączał każdorazowo
do wyjaśnień owe umowy i oferty.
W nawiązaniu do powyższego przywołać można stanowisko Izby, która w podobnej sprawie
wskazała: Izba nie podziela także argumentacji Odwołującego w zakresie każdorazowego
obowiązku przedkładania dowodów na okoliczność kosztów pracy, w szczególności
oczekiwania załączania do wyjaśnień umów o pracę. Nie sposób z góry przesądzić czy w
okolicznościach konkretnej sprawy konieczne było przedstawianie wraz z wyjaśnieniami
stosownych dowodów czy też wystarczające było tylko wskazanie i powołanie określonych
informac
ji. Jeżeli zamawiający nie sprecyzuje wezwania, wykonawca w ramach składanych
wyjaśnień winien przedkładać jedynie takie dowody, które jego zdaniem uzasadniają przyjętą
wycenę przedmiotu zamówienia (wyrok KIO z 10.08.2018 r., KIO 1453/18, LEX nr 2567877).
Podkreśla się, że Zamawiający, który wzywa wykonawcę w sposób ogólny, nie może
oczekiwać, że wykonawca szczegółowo odniesie się do powyższego wezwania (wyrok KIO z
16.02.2024 r., KIO 307/24, LEX nr 3702037).
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Podobnie wskazuje się w doktrynie, argumentując za tym, że wykonawca nie musi dołączać
każdorazowo poszczególnych dowodów - tym bardziej w sytuacji, gdy prezentowane stawki
są rynkowe, nie sposób wymagać, aby podmiot załączał każdorazowo do wyjaśnień owe
u
mowy (A. Gawrońska-Baran [w:] E. Wiktorowska, A. Wiktorowski, P. Wójcik, A. Gawrońska-
Baran, Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2024, art. 224).
Podsumowując, nie można zgodzić się z rzekomym brakiem należytej staranności po stronie
Odwołującego z uwagi na zaniechanie przez Wykonawcę przedstawienia dowodów
potwierdzających wysokość wynagrodzenia poszczególnych członków zespołu naukowego i
podwykona
wców. Zamawiający w ten sposób postawił - na etapie oceny wyjaśnień - wymóg
przedłożenia szczegółowych dokumentów, których przedłożenie nie było wcześniej ujęte (w
warunkach zamówienia i treści wezwania). Nadto, prezentowane stawki są rynkowe, a zatem
żądanie takich dokumentów jest tym bardziej niezrozumiałe i brak ich przedłożenia nie może
stanowić podstawy odrzucenia oferty.
III.
Zamawiający nie wskazuje, która cena lub element wyjaśnienia nie został przez
Wykonawcę udowodniony. Odrzucenie oferty Wykonawcy ma zatem charakter blankietowy,
nie odwołuje się do cen i wyjaśnień odwołującego.
W złożonych wyjaśnieniach Odwołujący wskazał na konkretne rynkowe wartości. Zamawiający
odrzucając ofertę Odwołującego w żaden sposób nie odwołuje się do takowych.
Odmienienie niż to ma miejsce w przypadku także oferty Konsorcjum: Agencja Badawcza
EDBAD Sp. z o.o., Instytut Badawczy IPC Sp. z o.o.; Openfield Sp. z o.o., gdzie Zamawiający
odwołuje się do konkretnych wartości, w przypadku Odwołującego Zamawiający poprzestaje
na konstatacji, iż Odwołujący nie przedstawił dowodów na okoliczność zaoferowanych cen.
Zamawiający nie wskazuje przy tym na jakiej zasadzie cena zaoferowana przez Wykonawcę
nie pozwala na realizację przedmiotu zamówienia. Zamawiający nie wskazuje na czym
miałoby także polegać rzekome zaniżenie ceny. Faktem w tym względzie pozostaje, że
Odwołujący posługuje się innymi założeniami niż Konsorcjum, w przypadku Odwołującego są
one realne i odzwierciedlają zakres usług objętych przedmiotem zamówienia. Różnicując
jednak w ten sposób sytuację wykonawców (Konsorcjum i Odwołującego) na płaszczyźnie
sam
ego skonkretyzowania zarzutów kierowanych do oferty Pretendent, Zamawiający narusza
przepis art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp oraz art. 16 pkt 1 w zw. z art. 17
ust. 2 Pzp.
Przy czym Zamawiający zdaje się dyskredytować całkowicie wartość złożonych oświadczeń
Wykonawcy w wyjaśnieniach, a które to same w sobie stanowią przecież wartość dowodową.
W wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny dowód stanowią także same oświadczenia strony (W.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Dzierżanowski [w:] Ł. Jaźwiński, J. Jerzykowski, M. Kittel, M. Stachowiak, W. Dzierżanowski,
Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2021, art. 224), co należy odnieść do
niniejszej sprawy, w szczególności mając na uwadze stopień szczegółowości udzielonych
wyjaśnień przez Pretendent. Nadto podkreślić należy, że Zamawiający w żaden sposób nie
zakwestionował podanych przez Odwołującego wartości. Stąd ich dowodzenie zostało
zakończone na etapie ich przyznania przez Zamawiającego.
W
powyższym względzie należy wskazać, że w sytuacji, gdyby określone wartości
wymagałyby dowodów - procedura badania rażąco niskiej ceny nie wprowadza hierarchizacji
w zakresie zastosowanych typów środków dowodowych, i w tym zakresie jest zgodna z zasadą
swo
bodnej oceny dowodowej. W tym zakresie należy zgodzić się z Zamawiającym, że
Wykonawca dysponuje swobodą w zakresie wachlarza środków prawnych może wszelkimi
niezbędnymi środkami dostępnymi w danej sprawie i uzasadnionymi w konkretnym stanie
faktycznym, wy
kazać zamawiającemu, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej.
Wykonawca może zatem korzystać z własnych oświadczeń lub pełnego wachlarza
okoliczności dowodów mających charakter notoryjny lub uzewnętrzniony - jak ma to miejsce
w niniejszej sprawie -
m.in. w siatce wynagrodzeń przewidzianych ustawą. Nie można zatem
oczekiwać od wykonawcy, że w procedurze wyjaśniania ceny będzie on zobowiązany do
przedstawiania dowodów, które potwierdzają fakty udowodnione, niezakwestionowane przez
Zamawiającego, zgodnie z formalną ścieżką Zamawiającego. Procedura RNC nie służy
bowiem przedstawianiu określonych dowodów, ale wyjaśnieniu, że cena nie jest rażąco niska
i pozwala na realizację przedmiotu zamówienia.
Co do powyższego wykonawca nie tylko dysponuje swobodą dowodową, ale także ma
możliwość przedstawienia określonej metodologii budowania ceny. W tym zakresie nie została
ona także zakwestionowana. Przy czym jak podnosi się w orzecznictwie, sposób kalkulacji
ceny oferty wiąże się ze specyfiką przedmiotu zamówienia oraz m.in. z indywidualnymi
uwarunkowaniami, w jakich funkcjonuje dany wykonawca, oraz przyjętym przez niego
sposobem realizacji zamówienia, jeżeli ten nie został narzucony przez zamawiającego (np.
wyrok KIO z 12.02.2024 r., KIO 159/24, LEX nr 3703403). Na cenę oferty ma wpływ cały
szereg okoliczności i czynników indywidualnie dotyczących każdego przedsiębiorcy. Różne
podmioty, o odmiennej historii rynkowej, różnych relacjach handlowych, właściwym dla siebie
potencjale technicznym i zawodowym oraz własnym know-how są w stanie zaoferować różne
ceny ofertowe, co nie świadczy o rażąco niskiej cenie, a o działaniu konkurencyjnej
gospodarki. W szczególności zatem różne narzuty, czy różnice zakładanego zysku nie mogą
świadczyć o istnieniu rażąco niskiej cenie, a stanowić mogą przejaw albo tych różnic w
zakresie kształtowania ceny i oczekiwań wykonawców albo innych czynników związanych z
działalnością określonego wykonawcy.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
IV.
Zamawiający nie wyjaśnił podstaw odrzucenia - odwołanie się przez Zamawiającego in
abstracto do staranności Wykonawcy, bez wskazania przez Zamawiającego konkretnych
przesłanek z tym związanych powoduje, że odrzucenie oferty Wykonawcy było bezzasadne.
Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5 Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść jest niezgodna
z warunkami zamówienia. Jak wskazała Izba w wyroku KIO z 15.03.2024 r., KIO 636/24, LEX
nr 3702070, badanie ofert i ustalenie przyczyn ich odrzucenia, w tym z uwagi na jej
niezgodność z warunkami zamówienia, tak jak każda czynność zamawiającego, powinny być
dokonane z należytą starannością.
Podejmując decyzję o odrzuceniu oferty w określonych okolicznościach faktycznych,
zamawiający powinien być w stanie udowodnić zaistnienie przesłanek skutkujących
odrzuceniem oferty.
Zamawiający poza podaniem podstawy prawnej czynności odrzucenia oferty odwołującego,
powinien w sposób maksymalnie precyzyjny uzasadnić faktyczne podstawy takiej czynności.
Zamawiający ma obowiązek szczegółowego wskazania jakie okoliczności stanowiły podstawę
do przyjęcia, iż oferta wykonawcy podlega odrzuceniu (tak: wyrok KIO z dnia 23 września 2022
r., KIO 2341/22).
W przypadku decyzji o odrzuceniu oferty z postępowania o udzieleniu zamówienia publicznego
bezwzględnym obowiązkiem zamawiającego jest jasne i wyczerpujące uzasadnienie takiej
decyzji. Od treści uzasadnienia odrzucenia oferty w znacznej mierze zależy możliwość
skorzystania przez wykonawcę z możliwości wniesienia odwołania (tak: wyrok KIO z dnia 23
września 2022 r., KIO 2379/22).
Z powyższego wynika, że ciężar wykazania istnienia przesłanek do odrzucenia oferty ciąży na
Zamawiającym, który w uzasadnieniu tejże czynności powinien precyzyjne wskazać
przyczyny, na których opiera swoje stanowisko, a czego brak jest w niniejszej sprawie.
Odpowiedź Zamawiającego na odwołanie z dnia 23 września 2024r. (KIO 3322/24)
D
ziałając w imieniu i na rzecz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z siedzibą w
Warszawie, zwanej dalej „Zamawiającym", w imieniu i na rzecz której działa Krajowy Ośrodek
Wsparcia Rolnictwa jako Pełnomocnik Zamawiającego w rozumieniu art. 37 ust. 2, 3 pkt 3 i 4,
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
ust. 4 ustawy z dnia 11 września 2021 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz.
1320), zwanej dalej „ustawą Pzp", na podstawie udzielonego pełnomocnictwa - w załączeniu,
zgodnie art. 521 ust. 1 ustawy Pzp, w związku z wezwaniem składu orzekającego Krajowej
Izby Odwoławczej z dnia 16.09.2024 r. znak: UZP/BO/MP/27543/35653/24 do złożenia
odpowiedzi na odwołanie wniesione w dniu 12.09.2024 r. przez KORPORACJA BADAWCZA
PRETENDENT sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, zwaną dalej „Odwołującym", na czynności
Zamawiającego
ZAMAWIAJĄCY ODNOSZĄC SIĘ DO ZARZUTÓW STWIERDZA, ŻE ODWOŁANIE JEST W
CAŁOŚCI NIEZASADNE, WSKAZUJĄC JAK NIŻEJ:
Wieloletnia realizacja przedmiotu zamówienia:
Przedmiotem zamówienia jest przeprowadzenie wieloletniej oceny Programu dla szkół oraz
przygotowanie raportu końcowego dla Komisji Europejskiej.
Zgodnie z SWZ -
Wykonawca jest zobowiązany do wykonania przedmiotu zamówienia w
terminie do dnia 31 stycznia 2029 r.
Program dla szkół jest to program UE mający na celu promowanie wśród dzieci zdrowej diety
bogatej w owoce i warzywa oraz mleko i produkty mleczne. W ramach Programu dzieci w
szkołach otrzymują porcje owoców i warzyw oraz produktów mlecznych oraz uczestniczą w
towarzyszących działaniach edukacyjnych wspierających realizację jego celów. W ramach
Programu przewiduje się również realizację działań promocyjnych oraz monitoring i ewaluację
Programu.
Zgodnie z założeniami określonymi na poziomie Strategii krajowej wdrażania w Polsce
Programu dla szkół w latach szkolnych 2023/2024-2028/2029
realizacja Programu ma przyczynić się do skutecznego przeciwdziałania takim problemom jak:
Wzrastająca liczba dzieci i młodzieży w wieku szkolnym dotkniętych nadwagą i
otyłością;
Wzrastające zachorowania na choroby cywilizacyjne spowodowane nieodpowiednią
dietą wynikającą m.in. z nieukształtowanych w młodym wieku zdrowych nawyków
żywieniowych;
Zbyt niska konsumpcja owoców i warzyw oraz mleka w Polsce.
Głównymi celami realizacji Programu są:
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Trwała zmiana nawyków żywieniowych dzieci poprzez zwiększenie udziału owoców i
warzyw oraz mleka i przetworów mlecznych w ich codziennej diecie, na etapie rozwoju na
którym kształtują nawyki żywieniowe;
Upowszechnienie zdrowej, zbilansowanej diety i wzrost świadomości społecznej w tym
zakresie wśród dzieci i ich rodziców.
Wskaźnikami osiągniecia tych celów mają być:
co najmniej 5% zmiana w okresie objętym badaniem (wzrost spożycia ogółem: w domu
i w szkole);
co najmniej 10% wzrost wiedzy dzieci na temat znaczenia i zalecanej częstotliwości
spożycia owoców i warzyw oraz mleka.
Do szczegółowych celów Programu i określających ich skuteczność wskaźników, zaliczono:
Zwiększenie liczby dzieci i młodzieży uczestniczących w Programie:
Wskaźniki:
udział procentowy dzieci uczestniczących w Programie w danym roku szkolnym do
całkowitej liczby dzieci z grupy docelowej / liczba dzieci uczestniczących w Programie w roku
szkolnym,
udział procentowy szkół uczestniczących w Programie w danym roku szkolnym do
całkowitej liczby szkół z grupy docelowej / liczba szkół uczestniczących w Programie w roku
szkolnym.
Zwiększenie ilości owoców i warzyw oraz mleka i produktów mlecznych spożywanych
przez dzieci i młodzież w Programie (wzrost ogółem, czyli zarówno w szkole, jak i w domu
łącznie):
Wskaźnik:
Średnie spożycie owoców i warzyw oraz mleka przez dziecko w roku szkolnym (ilość lub
liczba porcji).
Zwiększenie wiedzy dzieci o różnorodnych rodzajach produktów rolnych i zdrowych
nawykach
żywieniowych - co najmniej o 10% wzrost:
Wskaźniki:
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
udział procentowy dzieci objętych działaniami edukacyjnymi w Programie w danym roku
szkolnym do całkowitej liczby dzieci z grupy docelowej / liczba dzieci objętych działaniami
edukacyjnymi w roku szkolnym (docelowo wszystkie dzieci uczestniczące w Programie),
wydatki na działania edukacyjne w danym roku szkolnym.
Ocena Programu stanowi długookresowe działanie, do realizacji którego zgodnie z art. 9
rozporządzenia delegowanego KE nr 2017/40 oraz art. 8 rozporządzenia wykonawczego KE
nr 2017/39 zobowiązane jest każde z państw członkowskich uczestniczących w Programie.
Ocena Programu ma określić skuteczność Programu w realizacji wyznaczonych celów oraz
zakończyć się przygotowaniem i przedstawieniem KE do 01.03.2029 r. raportu z oceny
obejmującego okres pięciu pierwszych lat szkolnych objętych strategią, tj. 2023/2024 -
Ocena przeprowadzana
przez Wykonawcę, w tym jej metodologia,
przeprowadzenie oraz opracowany raport dla KE muszą być zgodne z dotyczącą Programu
dla szkół legislacją krajową i legislacją UE, w tym rozporządzeniami KE nr 2017/39 oraz
2017/40 oraz dokumentem KE Wytyczne dla państw członkowskich dotyczące ewaluacji
wdr
ażania unijnego Programu dla szkół (zwane dalej Wytycznymi KE). Wykonawca
zobowiązany jest uwzględnić obowiązujące w dniu zawarcia umowy wersje powyższych
dokumentów oraz wszelkie zmiany wprowadzone w legislacji krajowej i UE oraz ww.
Wytycznych KE w trakc
ie realizacji umowy, w zakresie w jakim jest to możliwe.
2. Co do zarzutu nr 1 i 2:
Zamawiający pismem z dnia 05.08.2024 r., znak: CEN.BPZP.WZP.260.36.2024.KZ.37
wezwał Odwołującego na podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp do: udzielenia wyjaśnień
oraz
złożenia dowodów, dotyczących wyliczenia ceny oferty.
Zamawiający w ww. piśmie wyraźnie wskazał, że:
„Zaoferowana w ofercie cena jest niższa o 77,13% od szacunkowej wartości zamówienia
powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem
postępowania oraz o 45,80% od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert
niepodlega
jących odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10 ustawy Pzp.
Okoliczności te wywołują domniemanie rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a także budzą wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w specyfikacji warunków
zamówienia.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
W ramach wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny oferty proszę o podanie szczegółowych
informacji (np. wycen, kosztorysów własnych i zewnętrznych, ofert zewnętrznych, itp.) oraz
dowodów potwierdzających wysokość następujących kosztów:
kosztów wynagrodzenia poszczególnych członków zespołu naukowego, odpowiedzialnego
za merytoryczne i naukowe aspekty realizacji zamówienia, tj. opracowanie koncepcji i
metodologii badania oraz przeprowadzenie poszczególnych etapów badania i opracowanie
rapo
rtu końcowego; a także kosztów wynagrodzenia innych pracowników/ ekspertów, którzy
będą pracowali przy realizacji zamówienia (innych niż zespół naukowy i ankieterzy) - jeśli takie
występują;
kosztów przeprowadzenia naboru szkół do badania;
kosztów zapewnienia papierowych formularzy ankiet dla dzieci;
kosztów zapewnienia papierowych egzemplarzy 3-dniowych dzienniczków
żywnościowych, które powinny być wypełniane przez dzieci wspólnie z rodzicami w domach,
jeżeli Wykonawca przewiduje taki sposób wypełniania dzienniczków żywnościowych;
kosztów zapewnienia narzędzia informatycznego umożliwiającego wypełnianie on-line
ankiet lub dzienniczków żywnościowych, jeżeli Wykonawca przewiduje taki sposób
wypełniania ankiet lub dzienniczków,
kosztów wynagrodzenia ankieterów, ze wskazaniem przewidywanej liczby ankieterów
oraz wynagrodzenia przypadającego na ankietera,
kosztów dojazdów ankieterów do szkół oraz ewentualnych noclegów, diet, itp.
kosztów związanych z każdorazowym zebraniem i zagregowaniem danych oraz ich
wprowadzaniem do bazy danych oraz kosztów związanych z wykorzystaniem systemu
informatycznego;
wszelkich innych kosztów związanych z wykonaniem przedmiotu zamówienia;
wielkości zakładanego zysku.
Oceniając wyjaśnienia wraz z dowodami złożonymi na ich poparcie, Zamawiający uwzględni
w szczególności elementy wymienione w art. 224 ust. 3 ustawy Pzp.
Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na Wykonawcy.
Zgodnie z art. 224 ust. 6 ustawy, Zamawiający będzie zobligowany do odrzucenia oferty, jako
oferty z rażąco niską ceną, w przypadku nieudzielenia wyjaśnień w wyznaczonym terminie,
lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny.".
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Dowód
nr
pismo
Zamawiającego
z
dnia
05.08.2024r.,
znak:CEN.BPZP.WZP.260.36.2024.KZ.37 (w aktach sprawy).
Wezwanie ww. zakresie było szczegółowe, uwzględniało specyfikę zamówienia, dlatego
Odwołujący nie może bronić się zarzutem nieprecyzyjności, ogólności wezwania.
W treści ww. wezwania Zamawiający wyraźnie wskazał na obowiązek złożenia dowodów wraz
z wyjaśnieniami.
Nie ulega wątpliwości, że do złożonych wyjaśnień Odwołujący nie złożył żadnych dowodów.
Dowód nr 2: wyjaśnienia Odwołującego z dnia 16.08.2024 r. (w aktach sprawy).
W ślad za wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 lutego 2023 r., sygn. KIO 359/23,
Zamawiający wskazuje, że: „Konieczność poparcia przedstawianych wyjaśnień dotyczących
ceny oferty dowodami ma także kluczowe znaczenie dla ich oceny, ponieważ same
wyj
aśnienia rzadko kiedy mogą być uznane za w pełni obiektywne, gdyż składa je podmiot
bezpośrednio zainteresowany rozstrzygnięciem. Z tego powodu wykonawca, aby
uwiarygodnić składane w wyjaśnieniach deklaracje co do poziomu cen, czy też szczególnie
korzystny
ch dla niego okoliczności, na które się powołuje, zobowiązany jest poprzeć je
stosownymi dowodami, potwierdzającymi wskazywane w wyjaśnieniach informacje.".
Podobnie w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 1 września 2023 r., sygn. KIO 2464/23,
w którym Izba stwierdziła: „Konieczność poparcia przedstawianych wyjaśnień dowodami ma
także kluczowe znaczenie dla ich oceny, ponieważ same wyjaśnienia rzadko kiedy mogą być
uznane za w pełni obiektywne, gdyż składa je podmiot bezpośrednio zainteresowany
rozstrzygnięciem. Z tego powodu wykonawca, aby uwiarygodnić składane w wyjaśnieniach
deklaracje co do poziomu cen, czy też szczególnie korzystnych dla niego okoliczności na które
się powołuje, zobowiązany jest poprzeć je dowodami, potwierdzającymi wskazywane w
wyjaśnieniach informacje. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, gdy wykonawca powołuje się
na istnienie po jego stronie pewnych szczególnie korzystnych warunków (jak np. w tym
przypadku dysponowanie własną bazą, uzyskiwaniem rabatów na paliwo, posiadaniem
pojemników do realizacji tego zamówienia czy też własnego sprzętu). Nie dysponując
dowodami, potwierdzającymi powyższe okoliczności, zamawiający nie jest w stanie dokonać
rzetelnej oceny, czy wszystkie te aspekty, niewątpliwie mające wpływ na możliwość obniżenia
ceny, na które powołuje się wykonawca, faktycznie zachodzą."
Jak wynika z treści art. 224 ust. 5 ustawy Pzp obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Polski ustawodawca przesądził w
przywołanym przepisie, że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień w trybie art. 224
ustawy Pzp, ma obowiązek udowodnić zamawiającemu, że jego oferta nie zawiera ceny
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
rażąco niskiej. Z przepisu tego wynika zatem domniemanie, że wykonawca wezwany do
złożenia wyjaśnień zaoferował cenę rażąco niską. Wyjaśnienia i dowody na ich poparcie,
składane przez wykonawcę w odpowiedzi na wezwanie, muszą zaś obalić owo domniemanie.
Nie ulega również wątpliwości, że udowodnienie realności ceny powinno nastąpić w toku
postępowania o udzielenie zamówienia przed zamawiającym, a nie w toku postępowania
odwoławczego przed Izbą. Jeżeli wykonawca ciężaru obalenia domniemania rażąco niskiej
ceny w postępowaniu przed zamawiającym nie udźwignie, to jego oferta podlega odrzuceniu.
Przepis art. 224 ust. 6 ustawy
Pzp stanowi bowiem, że podlega odrzuceniu jako oferta z rażąco
niską cena lub kosztem, oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym
terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
ceny lub kosztu.
W niniejszej sprawie, Odwołujący nie udowodnił zamawiającemu, że jego oferta nie zawiera
ceny rażąco niskiej.
W odniesieniu do żadnej z opisywanych w wyjaśnieniach kategorii kosztów Odwołujący nie
zawarł szczegółowego uzasadnienia ich wyliczenia. Nie sposób bowiem nie zauważyć, że
Odwołujący wręcz unikał szczegółowych wyjaśnień, używając powtarzającego się schematu,
zwrotów typu „szacowana liczba godzin x deklarowana stawka godzinowa", nie wyjaśniając
ani jak ustalono liczbę godzin, ani czy ma ona oparcie w rzeczywistym nakładzie pracy, ani też
nie opisano w żaden szerszy sposób metody ustalenia wysokości stawki godzinowej.
Dowód nr 2: wyjaśnienia Odwołującego z dnia 16.08.2024 r. (w aktach sprawy).
O tym, czy przyjęte przez Wykonawcę stawki są „rynkowe" decyduje nie jego przeświadczenie
i zapewnienie, ale całość złożonych na tę okoliczność wyjaśnień wraz z dowodami. W ślad za
wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 23 stycznia 2024 r., sygn. KIO 24/24 wskazać
należy, że: „Jeżeli zamawiający wzywa wykonawcę do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia
dowodów dotyczących wyliczenia ceny oferty, to jego obowiązkiem, jako profesjonalisty
biorącego udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, jest zadośćuczynienie
temu wezwaniu. Składanie wyjaśnień ogólnych, niepopartych dowodami powoduje, że
wykonawca ponosi negatywne skutki niewykazania zasadności swoich twierdzeń.".
Odwołujący w swoich wyjaśnieniach ogólnie, powtarzalnie, powoływał się na nieokreślone
stwierdzenia typu:
str. 1, 5, 7, 9, 10, 12, 13 -
odnosząc się do wynagrodzenia ekspertów: „szacowana
liczba godzin x deklarowana stawka godzinowa"
nie przedstawiając dowodów, potwierdzających w jaki sposób Odwołujący doszedł do
wykazywanych wartości, w szczególności mając na uwadze wieloletni okres realizacji
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
zamówienia, jak również okoliczność, że osoby - w szczególności posiadające tytuł naukowy
co do zasady rozliczane są wg stawek negocjowanych (rynkowych), a nie minimalnych;
str. 2, 6, 9, 11, 13, 14 -
odnosząc się do nadzoru statystyka: „W ramach wskazanego
etapu ocena zostanie zweryfikowana przez nadzór statystyka, który jest członkiem zespołu"
poprzestając na samym ogólnikowym haśle, nie przedstawiając dowodów
potwierdzających zakres prac, ilość godzin i wynagrodzenie tej osoby uczestniczącej w
wieloletnim okresie realizacji zamówienia;
2) str. 3, 6, 8, 10, 11 -
odnosząc się do kosztu druku ankiet:
nie przedstawiając dowodów, potwierdzających w jaki sposób Odwołujący doszedł do
wykazywanych wartości, w szczególności mając na uwadze dostęp do cenników podmiotów
zewnętrznych lub wykonując wydruk własnymi siłami;
str. 3, 7, 8, 10, 11 -
odnosząc się do badań terenowych: „do realizacji badania zostaną
zatrudnieni ankieterzy z badanych miejscowości, co zniweluje nam koszty delegacji"
nie przedstawiając dowodów, potwierdzających, że czas dojazdu ankietera do
wszystkich szkół (w szczególności na terenach wiejskich, w których studenci - co do zasady -
nie zamieszkują) nie musi być ujęty w kosztach, a całkowity czas pracy ankietera obejmuje
wszystkie czynności niezbędne do przeprowadzenia ankiet w stopniu szczegółowości
wymaganych dla oceny Programu;
str. 5, 12 -
odnosząc się do baz teleadresowych: „Posiadamy odpowiednie bazy
teleadresowe, które pozwalają nam na dotarcie do wskazanej próby"
nie przedstawiając dowodów, potwierdzających jakie to bazy teleadresowe posiada -
w szczególności mając na uwadze aktualność tych baz, jak i wymagania powszechnie
obowiązujących przepisów, np. RODO;
str. 5 -
odnosząc się do specjalistycznego oprogramowania: „W wskazanej grupie
podwykonawców zostały wskazane zadania „matryca online do badań uczniów
rodziców/nauczycieli". Zakładamy również w obecnym momencie badania wśród
nauczycieli w badanych klasach stąd dwóch podwykonawców. Jedna matryca dotyczy badań
wśród rodziców i druga dla przedstawicieli szkół. Ostateczna formuła badań zostanie ustalona
na
podstawie spotkania z Zamawiającym oraz zapoznaniu się z poprzednimi raportami z
ubiegłych badań w Polsce i w krajach unijnych zgodnie z wytycznymi dla państw
członkowskich dotyczące ewaluacji wdrażania unijnego programu „Owoce, warzywa i mleko
w szkole"
(„Programu dla szkół"). Kwota ta wynika na podstawie wcześniejszego rozeznania
rynku. Koszt podwykonawców realizacji
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
etapów badania wyniesie: 60 850 zł brutto."
nie przedstawiając dowodów, potwierdzających „przeprowadzenie rozeznania ryku" na
potrzeby ustalenia wartości narzędzia elektronicznego „matryca online do badań uczniów i
rodziców/nauczycieli" i kosztu 60 850 zł brutto;
str. 14:
„Posiadamy licencję oprogramowanie do analiz statystycznych SPSS oraz
infrastrukturę informatyczne niezbędną do realizacji projektu"
nie przedstawiając dowodów, potwierdzających to, że faktycznie dysponuje licencjami,
w konkretnej liczbie, niezbędnej do umożliwienia pracy wszystkim członkom zespołu
naukowego;
str. 14: „W ramach zysku poniesiemy inne koszty związane z zarządzaniem projektem
(koszty zarządu, księgowości oraz koszty logistyczne) związane z realizacją projektu w
wysokości 25 150 zł. Korporacja Badawcza Pretendent posiada niskie koszty zarządu oraz
księgowości."
nie przedstawiając dowodów, potwierdzających w jaki sposób Odwołujący doszedł do
takiej a nie innej wartości tzw. „innych kosztów związanych z zarządzaniem projektem" w
okresie wieloletniej realizacji zamówienia.
Odwołujący nie przedstawił żadnych wyjaśnień i dowodów związanych z
tłumaczeniem przysięgłym raportu końcowego dla Komisji Europejskiej wraz z załącznikami,
Odwołujący nie przedstawił dowodów metodologii badań wśród rodziców uczniów
uczestniczących w Programie, gdzie same ogólnikowe wyjaśnienia Odwołującego nie
uwzględniają wymagań Programu, do których odwołuje się Zamawiający w Opisie Przedmiotu
Zamówienia, np. Wytycznych KE - tj. dokumentu KE pn. „Wytyczne dla państw członkowskich
dotyczące ewaluacji wdrażania unijnego Programu dla szkół".
W związku z powyższym, zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy
Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp jest bezzasadny.
Zamawiający, w sposób prawidłowy uznał, na podstawie wyjaśnień sporządzonych przez
Odwołującego, że wyjaśnienia bez dowodów nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub
kosztu. W związku z czym zasadnym było odrzucenie oferty Odwołującego na podstawie art.
26 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp jako oferty zawierającej rażąco
niską cenę.
Powyższe potwierdza też orzecznictwo KIO, np. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 1
lutego 2022 r., sygn. KIO 151/22, w którym Izba stwierdziła: „Oferta podlega odrzuceniu, jeżeli
wykonawca nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. Podstawa do odrzucenia
oferty występuje zatem między innymi w sytuacji, w której wyjaśnienia udzielone przez
wykonawcę nie są wystarczające konkretne, kompletne czy rzetelne.".
Co do zarzutu nr 3:
Zarzut naruszenia art. 16 pkt 1 w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy Pzp przez niezachowanie zasady
prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji, równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami
propor
cjonalności i przejrzystości przez odrzucenie oferty pomimo tego, że nie zawierała ona
rażąco niskiej ceny, jest bezzasadny.
Spośród trzech Wykonawców uczestniczących w postępowaniu, których Zamawiający wezwał
do wyjaśnień rażąco niskiej ceny, tylko jeden Wykonawca - Danae sp. z o.o., złożył
wyjaśnienia, których wiarygodność została poparta dowodami, m.in. jak: tabela z kosztorysem
(objęta tajemnicą przedsiębiorstwa), zanonimizowane dowody w postaci umów o pracę (objęte
tajemnicą przedsiębiorstwa), koncepcja i metodologia badania (objęta tajemnicą
przedsiębiorstwa), oferty na realizację badania z sieci ankieterskiej (objęte tajemnicą
przedsiębiorstwa), cennik usług programistycznych, faktura za tłumaczenie przysięgłe.
Wyjaśnienia Odwołującego - ogólne, gołosłowne, z użyciem jedynie szablonowych formułek,
nie poparte dokumentacją źródłową, potwierdzającą prawdziwość prezentowanych twierdzeń,
Zamawiający, w sposób prawidłowy, uznał jako niewystarczające do uznania zaoferowanej
ceny za wiarygodną.
Dowód braku zaoferowania ceny rażąco niskiej spoczywa na Wykonawcy. Dla obalenia
powstałego domniemania nie wystarczy złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień
odpowiednio umotywowanych. Zdawkowe i ogólne wyjaśnienia nie stanowią podstawy do
obaleni
a wyżej wymienionego domniemania. Wyjaśnienia powinny być jak najbardziej
szczegółowe i winny zawierać wszystkie aspekty mające wpływ na cenę tak, aby nie
pozostawiały wątpliwości co do prawidłowego jej wyliczenia, a jednocześnie nie mogą opierać
się na samych oświadczeniach Wykonawcy, gdyż art. 224 ust. 1 ustawy Pzp stanowi, że
Zamawiający żąda od Wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia
ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.
Zamawiający w zgodzie z art. 16 pkt 1 w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy Pzp, w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji, równe traktowanie wykonawców oraz
zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości, poinformował Odwołującego i
wszystkich
uczestników postępowania, o odrzuceniu jego oferty jako zawierającej rażąco
niską cenę. W uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego, Zamawiający wyraźnie wskazał,
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
że zaniechanie przedstawienia dowodów powoduje brak wiarygodności wyjaśnień
Odwołującego, brak możliwości uznania przez Zamawiającego zaprezentowanych stawek za
realne. Zamawiający wprost wskazał, że Wykonawca nie przedstawił żadnych środków
dowodowych, w
tym oświadczeń własnych na tyle szczegółowych by można je było uznać za
samodzielne dowody. Krótko mówiąc, Wykonawca nie podołał obowiązkowi wynikającemu z
art. 224 ust. 5 ustawy Pzp.
Dowód nr 3: informacja Zamawiającego o wyniku postępowania z dnia 02.09.2024 r., znak:
CEN.BPZP.WZP.260.36.2024.KZ.47 (w aktach sprawy).
Co do zarzutu nr 4:
Zarzut naruszenia art 253 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, przez uzasadnienie odrzucenia oferty
Odwołującego w sposób nierzetelny i nieprzejrzysty, jest bezzasadny.
Uzasadnienie faktyczne i prawne odrzucenia oferty Odwołującego w sposób jasny i
jednoznaczny ukazuje sposób rozumowania Zamawiającego.
Dowód nr 3: informacja Zamawiającego o wyniku postępowania z dnia 02.09.2024 r., znak:
CEN.BPZP.WZP.260.36.2024.KZ.47 (w aktach sprawy).
W uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego, Zamawiający wyraźnie wskazał, że
zaniechanie przedstawienia dowodów powoduje brak wiarygodności wyjaśnień
Odwołującego, brak możliwości uznania przez Zamawiającego zaprezentowanych stawek za
realne. Zamawiający wprost wskazał, że Wykonawca nie przedstawił żadnych środków
dowodowych, w tym oświadczeń własnych na tyle szczegółowych by można je było uznać za
samodzielne dowody.
Sama treść odwołania wskazuje, że Odwołujący bez trudności odwołuje się do treści
uzasadnienia faktycznego czynności odrzucenia jego oferty i własnych wyjaśnień, przedstawia
nawet szczegółową polemiką z uzasadnieniem odrzucenia oferty. Tym samym uzasadnienie
czynności odrzucenia oferty Odwołującego spełniło swoją funkcję i nie może zostać uznane
za naruszające art. 253 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Wobec powyższego, Zamawiający wnosi jak na wstępie.
Niniejsza
odpowiedź
Zamawiającego
została
przekazana
Odwołującemu
oraz
Przystępującemu, w załączeniu dowód przekazania na adres poczty elektronicznej
pełnomocnika Odwołującego i pełnomocnika Przystępującego.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Pismo z dnia
20 września 2024 r. KIO 3322/24 PRZYSTĘPUJĄCY: Danae Sp. z o.o.
PISMO PROCESOWE PRZYSTĘPUJĄCEGO
Odnosząc się do zarzutów podniesionych przez Korporację Badawczą Pretendent Sp. z o.o.
(dalej "Pretendent") należy w pierwszej kolejności jednoznacznie stwierdzić, iż nie mają one
żadnego oparcia w zaistniałym w postępowaniu stanie faktycznym. W drugiej zaś kolejności -
co będziemy starali się wykazać w niniejszym piśmie - zostały one zbudowane i oparte na
fałszywych założeniach zarówno co do prawa jak i treści dokumentów wytworzonych w
postępowaniu.
Jednocześnie wnosimy o oddalenie odwołania oraz dopuszczenie i przeprowadzenie
dowodów z dokumentów powołanych w treści niniejszego pisma.
A. W zakresie zarzutów naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 oraz art. 224 ust. 6.
Jak podkreśla się w orzecznictwie i doktrynie: "Celem instytucji wyjaśnienia rażąco niskiej
ceny jest uzyskanie przez zamawiającego pewności przed podpisaniem umowy, że aspekty
dotyczące wynagrodzenia wykonawcy nie wpłyną negatywnie na realizację zamówienia.
Obowiązkiem wykonawcy wezwanego jest więc przedstawienie takich wyjaśnień, które
przekonają zamawiającego co do powodzenia realizacji zamówienia za cenę wskazaną w
ofercie poprzez zaakcentowanie okoliczności mających wpływ na daną wycenę i wykazanie,
że te okoliczności są realne i uzasadnione przez złożenie dowodów." (Wyrok KIO z 12.03.2024
r., KIO 628/24, LEX nr 3702069.).
Konieczność poparcia przedstawianych wyjaśnień dotyczących ceny oferty dowodami ma
także kluczowe znaczenie dla ich oceny, ponieważ same wyjaśnienia rzadko kiedy mogą być
uznane za w pełni obiektywne, gdyż składa je podmiot bezpośrednio zainteresowany
rozs
trzygnięciem. Z tego powodu wykonawca, aby uwiarygodnić składane w wyjaśnieniach
deklaracje co do poziomu cen, czy też szczególnie korzystnych dla niego okoliczności, na
które się powołuje, zobowiązany jest poprzeć je stosownymi dowodami, potwierdzającymi
wskazywane w wyjaśnieniach informacje. (Wyrok KIO z 24.02.2023 r., KIO 359/23, LEX nr
Przede wszystkim zwrócić należy uwagę, iż w piśmie z dnia 5 sierpnia 2024 r. stanowiącym
wezwanie do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny Zamawiający w sposób
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
wyjątkowo ostry i klarowny sformułował swoje wymagania co do zakresu i treści żądanych
wyjaśnień:
a)
sformułował on na stronie 1 pisma obowiązek złożenia wyjaśnień oraz dowodów
potwierdzających wysokość wymienionych w wezwaniu kategorii kosztów. Zdanie mówiące o
konieczności poparcia wyjaśnień dowodami został nawet przez Zamawiającego podkreślone.
b)
w dalszej części wezwania, bezpośrednio po sformułowaniu obowiązku złożenia
wyjaśnień wraz z dowodami wyspecyfikowano 10 kategorii kosztów, do których ów obowiązek
się odnosi.
Nie sposób więc uznać by wystosowane przez Zamawiającego wezwanie było wadliwe,
nieczytelne, niezrozumiałe czy też mogło wprowadzać jakiegokolwiek Wykonawcę w błąd co
do nałożonych na niego obowiązków w zakresie sporządzenia wyjaśnień. Co istotne
Pretenden
t nie podnosił na etapie wystosowania do niego wezwania zarzutów dotyczących
jego treści, bezprawności czy nakładania na niego przez Zamawiającego obowiązków
nieznajdujących oparcia w ustawie - Prawo zamówień publicznych. Podkreślić z całą mocą
należy, że wezwanie do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiego ceny nie było w
żadnej mierze ogólne. Pretendent nie może więc bronić się zarzutem nieprecyzyjności,
ogólności wezwania.
Bezsprzecznie natomiast do złożonych przez Pretendent wyjaśnień nie dołączono
żadnego dowodu. I wbrew twierdzeniom zawartym w odwołaniu obowiązku ich złożenia
Zamawiający nie "wykreował na etapie odrzucenia oferty". Jak wskazaliśmy na wstępie
obowiązek ten był dosłownie podkreślony przez Zamawiającego w treści wezwania.
Szczególnego zaznaczenia wymaga, iż zgodnie przepisami ustawy - Prawo zamówień
publicznych -
art. 224 ust. 1, art. 224 ust. 5 czy 6. Zamawiający nie ma prawa wprowadzenia
zamkniętego katalogu żądanych środków dowodowych! Ich odpowiedni dobór zawsze należy
do wezwanego Wykonawcy. To on jako profesjonalista zobowiązany jest tak skonstruować
wyjaśnienia by obalić domniemanie zaistnienia rażąco niskiej ceny. Twierdzenie, na którym
oparte jest
odwołanie Pretendent w zakresie naruszenia art.226 ust. 1 pkt 8 oraz art. 224 ust.
6, jakoby Zamawiający nie napisał jakich konkretnie dowodów wymaga ale podał je jedynie
przykładowo (s. 5 odwołania pkt 2 i 5) a następnie za brak konkretnych, wymienionych w
uzasadnieniu odrzucenia oferty dowodów chciał odrzucić wykonawcę nie jest prawdziwe i nie
znajduje oparcia ani w przepisach prawa ani w treści dokumentów.
Warto zwrócić uwagę, iż w cytowanej przez Odwołującego publikacji (A. Gawrońska-Baran
[w:] E. Wiktorowska, A. Wiktorowski, P. Wójcik, A. Gawrońska-Baran, Prawo zamówień
publicznych. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2024, art. 224.) Autorka pisze: "Przepisy
Prawa zamówień publicznych nie określają katalogu dowodów, które wykonawca zobowiązany
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
jest złożyć zamawiającemu w celu uzasadnienia racjonalności i rynkowej wyceny swojej oferty.
Oznacza to więc, że każdy dowód, który w ocenie wykonawcy potwierdza argumentację
przedstawioną w wyjaśnieniach, może okazać się przydatny i pomocny przy dokonywanej
przez zamawiającego ocenie. W praktyce za wiarygodne dowody w zakresie wyliczenia ceny
lub kosztu, lub ich istotnych części składowych uznaje się co do zasady: umowy z
podwykonawcami, oferty uzyskane od współpracujących przedsiębiorców, oświadczenia od
oferujących rabaty dla wykonawcy, kopie umów, np. leasingu, kupna sprzętu, dowody na
okoliczność ponoszonych kosztów magazynowania, kosztów przesyłek towaru czy odbioru
zużytych materiałów i ich utylizacji, a także zawarte w samych wyjaśnieniach obliczenia
wskazujące na prawidłowość kalkulacji cenowej i zysk."
Odnosząc się do problemów dowodowych ta sama Autorka zauważa, co już nie zostało przez
Odwołującego przytoczone, iż "Konieczność poparcia przedstawianych wyjaśnień rażąco
niskiej ceny dowodami ma kluczowe znaczenie dla ich oceny, ponieważ same wyjaśnienia
rzadko kiedy mogą być uznane za w pełni obiektywne jako składane przez podmiot
bezpośrednio zainteresowany rozstrzygnięciem postępowania . W odpowiedzi na wezwanie
wykonawca zobowiązany jest zatem wyjaśnić w sposób szczegółowy i konkretny, że
zaoferowana c
ena gwarantuje należytą realizację całego zamówienia, uwzględnia wszelkie
niezbędne do tego elementy, jak również wykazać dlaczego był w stanie zaoferować cenę na
takim, a nie innym poziomie, czyli poziomie odbiegającym od wartości zamówienia lub cen
innyc
h złożonych w postępowaniu ofert. Nie jest zatem wystarczające samo powołanie się na
istnienie tego rodzaju okoliczności, lecz konieczne jest wykazanie w sposób mierzalny, jak
wpływają one na obniżenie kosztów realizacji zamówienia, jakie mają przełożenie na
poszczególne elementy składowe ceny. Tak złożone wyjaśnienia wykonawca zobowiązany
jest poprzeć stosownymi dowodami potwierdzającymi wskazywane w wyjaśnieniach
informacje. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, gdy wykonawca powołuje się na istnienie po
jego stronie pewnych szczególnie korzystnych warunków czy posiadanie pewnych
szczególnych rozwiązań, które wpłynęły na sposób ukształtowania ceny. Nie dysponując
dowodami zamawiający nie jest w stanie dokonać oceny czy okoliczności powodujące
obniżenie ceny, na które powołuje się wykonawca, faktycznie zachodzą."
Dodatkowo zwrócić należy uwagę na fakt, że jak wynika z samej treści złożonych przez
Pretendent wyjaśnień niezłożenie dowodów pomimo, iż sam wykonawca je posiada było jeżeli
nie przejawem rażącego braku należytej staranności to świadomą decyzją.
I tak:
a.
na stronie 5 złożonych wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny Pretendent pisze, iż
rzekomo przeprowadził "rozeznanie rynku" na potrzeby ustalenia wartości narzędzia
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
elektronicznego "matryca online do badań uczniów i rodziców/nauczycieli". Pomimo jak sam
pisze przeprowadzenia rozeznania rynku nie zdecydował się na załączenie jakiegokolwiek
dowodu na potrzeby wykazania, iż podany w wyjaśnieniach koszt 60 850 zł brutto faktycznie
ma oparcie w rzeczywistości.
b.
Na str. 14 wyjaśnień Pretendent oświadcza, iż "posiadamy licencje na oprogramowanie do
analiz statystycznych SPSS". Paradoksalnie ta drobna wzmianka jest bardzo istotną kosztowo
informacją. Oprogramowanie SPSS służące do analiz statystycznych bez którego nie da się
przenalizować wyników badania i sporządzić raportu z badania. Nie jest więc zrozumiałe
dlaczego Pretendent nie przedstawił żadnego dowodu na to, iż faktycznie dysponuje takimi
licencjami i to w liczbie niezbędnej do umożliwienia pracy wszystkim członkom zespołu
naukowego. Dla zobrazowania o jakich kosztach mówimy w załączeniu składam dowód w
postaci wydruku strony internetowej firmy IBM (producenta i dystrybutora oprogramowania).
Kwota została obliczona z uwzględnieniem czasu trwania zamówienia tj. do stycznia 2029 r.
Niemiej jednak dla uproszczenia obliczeń bieg terminu rozpoczynamy 1 stycznia 2025 r. Także
dla uproszenia wyliczamy wartość licencji dla jednego użytkownika. Tak więc:
Licencja na 12 miesięcy w najuboższej konfiguracji kosztuje 1188 euro czyli ok.5 079 zł wg.
Kursu euro NBP z dnia 16 września 2024 r. (Tabela nr 180/A/NBP/2024 z dnia 2024-09-16).
Zakładając korzystanie z licencji do końca 2028 r. oznacza to coroczny jej zakup przez 4 lata
co daje kwotę 4*5 079=20 316 za jedną licencję (!) podczas gdy zespół naukowy liczy osób 5
oraz wielokrotnie wymieniany w wyjaśnieniach statystyk, który będzie musiał korzystać z tego
oprogramowania. W skali projektu mówimy więc o brakującym koszcie na poziomie około 100
000 zł.
Pretendent oświadczył, że posiada licencje SPSS (zapewne wolne i niewykorzystywana skoro
mogą być przeznaczone dla nowych użytkowników) ale w żaden sposób tego nie wykazał,
pomimo iż koszt korzystania z tego oprogramowania jest niebagatelny. Jednocześnie zwrócić
trzeba uwagę, iż są to licencje roczne, a więc nawet fakt, że Pretendent posiada obecnie jakąś
licencję (pytanie ile?) nie oznacza, że nie będzie musiał ich regularnie odnawiać a następnych
latach.
Dowód na okoliczność kosztów licencji: cennik licencji SPSS ze strony internetowej firmy IBM
(producenta
i
dystrybutora
oprogramowania,
https://www.ibm.com/marketplace/purchase/configuration/pl/pl/checkout?editio
nID=EID5HFZ6&actpromo=true)
c.
Również na stronie 14 Wyjaśnień Pretendent zawarł oświadczenie "w ramach zysku
poniesiemy inne koszty związane z zarządzaniem projektem (koszty zarządu, księgowości
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
oraz koszty logistyczne) związane z realizacją projektu w wysokości 25 150 zł. Korporacja
Badawcza Pretendent posiada niskie koszty zarządu oraz księgowości"
Także w odniesieniu do tej kategorii kosztów Pretendent w żaden sposób nawet nie
uprawdopodobnił realności założenia kosztowego ani owych niskich kosztów zarządu oraz
księgowości. Co więcej nawet nie wiemy nie tylko z uwagi na brak dowodów ale także na brak
wyjaśnienia w tym zakresie jakie faktycznie Pretendent poniesie przez ponad 4 lata realizacji
zamówienia koszty księgowe czy zarządu. Jeżeli Pretendent upatruje w tych rzekomych
niskich kosztach jakąś swoją przewagę konkurencyjną to winien być to wykazać. "Wykonawca,
aby uwiarygodnić składane w wyjaśnieniach deklaracje co do poziomu cen, czy też
szczególnie korzystnych dla niego okoliczności na które się powołuje, zobowiązany jest
poprzeć je dowodami, potwierdzającymi wskazywane w wyjaśnieniach informacje. Jest to
szczególnie istotne w sytuacji, gdy wykonawca powołuje się na istnienie po jego stronie
pewnych szczególnie korzystnych warunków (jak np. w tym przypadku dysponowanie własną
bazą, uzyskiwaniem rabatów na paliwo, posiadaniem pojemników do realizacji tego
zamówienia czy też własnego sprzętu). Nie dysponując dowodami, potwierdzającymi
powyższe okoliczności, zamawiający nie jest w stanie dokonać rzetelnej oceny, czy wszystkie
te aspekty, niewątpliwie mające wpływ na możliwość obniżenia ceny, na które powołuje się
wykonawca, faktycznie zachodzą." (Wyrok KIO z 1.09.2023 r., KIO 2464/23, LEX nr 3612624.).
d.
W wielu miejscach wyjaśnień (s. 1, 5, 7, 9, 10, 12, 13) specyfikowane są przez
Pretendent koszty eksperckiego zespołu naukowego. Oczywiście na dowód ich realności
Odwołujący nie przedstawił żadnego dowodu. Jednocześnie w odwołaniu podnosi, iż nie miał
t
akiego obowiązku bo albo Zamawiający ich nie żądał (sic!) albo "nie ma obowiązku
przedkładania dowodów na okoliczność kosztów pracy". Oczywiście, gdyby wykonawcy brali
udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia na roboty budowlane i mówilibyśmy o
koszta
ch zatrudnienia robotników to nie sposób nie zgodzić się z Pretendent. Jednakże
mówimy tutaj o kosztach zatrudniania wysoko wykwalifikowanych podwykonawców -
naukowców z tytułem co najmniej doktora (2 osoby oraz magistrów z bogatym, specyficznym
doświadczeniem zawodowym). Twierdzenie, które mogło by więc być prawdziwe w
odniesieniu do zatrudnianych w dużej liczbie robotników przy robotach budowlanych nie jest
już takie w odniesieniu do wąskiej grupy wysoko wykwalifikowanych specjalistów. Znów
odwołując się do przykładu zamówienia na roboty budowlane - o ile nie ma potrzeby
wykazywania szczegółowo ustaleń co do wynagrodzeń z robotnikami o tyle jest taki obowiązek
wobec kierownika budowy. I takimi "kierownikami budowy" są właśnie członkowie zespołu
naukowego.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
W odniesieniu do wysoko wykwalifikowanych specjalistów nie jest wystarczające stwierdzenie,
iż przewidziana dla nich stawka jest wyższa od minimalnej. Ona zawsze będzie wyższa od
minimalnej bo takie grupy zawodowe nie wykonują zleceń, pracy wedle stawki 28,10 zł brutto.
Pozyskanie specjalistów tej klasy zawsze wymaga indywidualnych z nimi negocjacji warunków
realizacji zlecenia. Tak więc takie negocjacje musiał przeprowadzić Pretendent i musi
posiadać po nich ślad choćby w postaci mailowego potwierdzenia warunków przyszłej
współpracy. Mówimy tutaj o grupie osób, której łączny koszt ma wedle wyjaśnień Pretendent
wynosić 358 250,00 (240 000 zł za I etap oraz łącznie 118 250 za pozostałe etapy realizacji
zamówienia, zgodnie ze stawkami podanym w wyjaśnieniach Pretendent).
tym czy przyjęte przez Wykonawcę stawki są "rynkowe" decyduje nie jego przeświadczenie
i
zapewnienie ale całość złożonych na tę okoliczność wyjaśnień wraz z dowodami. "Jeżeli
zamawiający wzywa wykonawcę do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów
dotyczących wyliczenia ceny oferty, to jego obowiązkiem, jako profesjonalisty biorącego udział
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, jest zadośćuczynienie temu wezwaniu.
Składanie wyjaśnień ogólnych, niepopartych dowodami powoduje, że wykonawca ponosi
negatywne skutki niewykazania zasadności swoich twierdzeń." (Wyrok KIO z 23.01.2024 r.,
KIO 24/24, LEX nr 3694081.).
W treści odwołania Pretendent wskazuje, iż ustalając stawkę godzinową oparł się na
Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 września 2018 r. w sprawie
wysokości minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni
publicznej (Dz. U. poz. 1838 z późn. zm.) i określonym tam minimalnym wynagrodzeniu
miesięcznym w stawce 9370 zł.
Pomijając fakt, iż nie ujawnił tej informacji w treści złożonych wyjaśnień to dodatkowo
zauważyć należy, że pominął on fakty, iż:
Ten akt prawa nie ma zastosowania od zadań realizowanych komercyjnie przez pracowników
naukowych;
Stawka za jedn
ą godzinę pracy winna być liczona z uwzględnieniem maksymalnych norm
czasu pracy pracownika akademickiego określonych w art. 127 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.
Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 742 z późn. zm.) tj. .
do 240 godzin dydaktycznych - dla pracownika badawczo-dydaktycznego,
do 180 godzin dydaktycznych - dla pracownika badawczo-dydaktycznego
zatrudnionego na stanowisku profesora,
do 360 godzin dydaktycznych - dla pracownika dydaktycznego,
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
do 540 godzin dydaktycznych - dla pracownika dydaktycznego zatrudnionego na
stanowisku lektora lub instruktora, jeżeli statut uczelni przewiduje takie stanowisko
- przy czym 1 godzina dydaktyczna wynosi 45 minut.
Jeżeli zatem, jak proponuje Pretendent, mamy wyliczyć realne stawki godzinowe to czyniąc to
dla pracownika -
badawczo dydaktycznego na stanowisku profesora musimy przyjąć, iż skoro
rocznie może on świadczyć do 180 godzin dydaktycznych, to miesięcznie jest to średnio
godzin 15. Wówczas stawka godzinowa mając na uwadze minimalne miesięczne
wynagrodzenie w kwocie 9 370 wynosiłaby 624 zł brutto dla profesora co zgodnie z art. 137
ustawy -
prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, daje stawkę nie niższą niż 456 zł dla adiunkta.
Oczywiście, co wprost wynika z omawianych przepisów jest to wyłącznie wynagrodzenie
zasadnicze bez uwzględnienia składników wynagrodzenia o charakterze stałym i zmiennym.
Składnikiem stałym jest dodatek stażowy (art. 136 ust. 1 oraz art. 138 ust. 1) który w przypadku
każdego pracownika uczelni z tytułem doktora, posiadającego już siłą rzeczy średnio 20 letni
staż pracy (liczony zgodnie z zasadami określonymi w kodeksie pracy) wynosić będzie aż
20%. Tym samym realna stawka godzinowa adiunkta wyn
osić będzie nie mniej niż 456 + 20%
= 547 zł.
Pretendent przewidział jednolicie stawkę 500 zł, a więc potencjalnie poniżej stawki
wynagrodzenia adiunkta będącego pracownikiem badawczo - dydaktycznym uczelni
publicznej.
O ile jednak sama stawka godzinowa na poziomie 500 zł mogłaby jako bezwzględna wartość
wydawać się wysoka (choć nie wykazano aby była przedmiotem ustaleń z podwykonawcami)
to osiągnięto ją na potrzeby sporządzenia wyjaśnień wskutek drastycznego i sztucznego
ograniczenia liczby godzin ich pracy.
Zaskakujący jest czas, jaki zaplanowano na prowadzenie nadzoru nad realizacją badania w
etapach od II do VI. Prace terenowe i analityczne, w każdym z tych etapów będą trwały ok. 3
miesięcy. Będą one obejmowały zarówno rekrutację respondentów do badania, realizację
badań terenowych w szkołach w ciągu ok. 2 miesięcy (z wyjątkiem etapu II gdzie ten czas jest
krótszy), wprowadzanie danych i tworzenie zbiorów danych, a także kontrolę badania i
przygotowanie podsumowania z realizacji dla Zamawiającego, po każdym z tych etapów. Nie
sposób zrealizować tych prac z należytą starannością bez właściwej organizacji, koordynacji i
nadzoru pracy poszczególnych członków zespołu badawczego. Funkcję tę pełni zazwyczaj
kierownik projektu. Natomiast Odwołujący przewidział jedynie 7 godzin pracy kierownika
projektu na realizację wszystkich tych zadań w trwającym 3 miesiące etapie.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Zaskakujący jest też czas pracy przewidziany na realizację ostatniego etapu badania, czyli
stworzenie raportu z wieloletniej ewaluacji. Na realizację tego etapu przewidziano w
harmonogramie 6 miesięcy. Będzie to dokument zawierający analizy statystyczne zebranego
w ciągu pięciu lat materiału, obejmujący analizę (desk research) sprawozdań za każdy rok i
materiałów projektowych wymienionych w OPZ. Na ten etap Odwołujący planuje przeznaczyć
jedynie łącznie 144 h pracy zespołu badawczego.
e. W odniesieniu do kosztów pracy zespołu naukowego zwrócić uwagę trzeba, że zgodnie ze
złożonymi wyjaśnieniami w ramach etapu I, IV i VII, „ocena zostanie zweryfikowana przez
nadzór statystyka, który jest członkiem zespołu". Nigdzie natomiast nie jest wyceniony koszt
pracy takiej osoby, która wydaje się istotna z punktu widzenia projektu (zarówno na etapie
tworzenia baz jak i ich kontroli, ale zwłaszcza na etapie raportu końcowego, wymagającego
opracowania zaawansowanych analiz statystycznych porównujących zmiany w czasie oraz
grupę eksperymentalną z kontrolną).
Wróćmy zatem do treści wezwania do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny.
Czy w Otrzymanym od Zamawiającego wezwaniu Pretendent został zobowiązany do złożenia
wyjaśnień oraz dowodów na ich poparcie w odniesieniu do kosztów wynagrodzenia zespołu
naukowego?
Tak
I to na pierwszej stronie wezwania.
f. W każdym z etapów począwszy od etapu II a skończywszy na etapie V wymieniane są koszty
druku ankiet. Także i w tym wypadku nie zostały one w żaden sposób udokumentowane
pomimo, iż Pretendent musiał oprzeć tę wycenę na pozyskanym przez siebie cenniku albo
jeżeli sam planuje owe wydruki musiał dokonać w jakiś sposób wyliczeń kosztów
wykorzystania własnego sprzętu.
Na marginesie i w uzupełnieniu zwracamy uwagę, że koszt wydruku ankiet oszacowano na
kwotę 4600 zł. Przygotowanie narzędzi badawczych dla uczniów klas I, którzy w dużym stopniu
nie potrafią jeszcze czytać ani pisać, a ich możliwości skupienia się na ankiecie są
ograniczone. Należy uwzględnić, że ankiety powinny być czytelne, interesujące oraz
atrakcyjne wizualnie. Wskazane jest, aby były kolorowe i zrozumiałe dla dzieci, co pomoże
utrzymać ich uwagę i ułatwi wypełnianie ankiety. Biorąc pod uwagę cele prowadzonego
badania oraz wcześniejsze doświadczenia w realizacji ewaluacji Programu dla szkół ankieta
dla dzieci powinna mieć ok. 20 stron, czego druk w kolorze opiewa na kwotę ok. 6 000 zł. Przy
pięciu etapach badania daje to niedoszacowanie na poziomie 7 tys. złotych.
Dowód na okoliczność kosztów druku: cennik druku firmy Kordes ze strony
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
https://kordes.pl/kopia-wydruk-skan/
Zastanówmy się jednak czy złożono przez Pretendent wyjaśnienia rażąco niskiej ceny są
na tyle szczegółowe i wyczerpujące, że można by zaryzykować ich przyjęcie i uznanie, że
składając je Pretendent obalił domniemanie rażąco niskiej ceny powstałe z chwilą otrzymania
wezwania do złożenia wyjaśnień.
I tutaj także odpowiedź musi być negatywna.
W odniesieniu do żadnej z opisywanych w wyjaśnieniach kategorii kosztów Pretendent nie
zawarł szczegółowego uzasadnienia ich wyliczenia. Nie sposób bowiem uznać za takie jedynie
powtarzającego schematu "szacowana liczba godzin x deklarowana stawka godzinowa". Nie
wyjaśniono bowiem ani jak ustalono liczbę godzin, czy ma ona w ogóle oparcie w rzeczywistym
nakładzie pracy ani też nie opisano w żaden szerszy sposób metody ustalenia wysokości
stawki godzinowej.
Wyjaśnienia, które w pewnych okolicznościach mogłyby zostać złożone bez dowodów
potwierdzających zawarte w nich założenia kosztowe muszą cechować się wybitną
szczegółowością i spójnością. Co ważne aby można było samo wyjaśnienie uznać za
wystarczające musi ono zawierać nie tylko spisz kosztów ale także szczegółowy opis założeń
kosztowych, zarządzania kosztami, metod ich kalkulacji. Wyjaśnienia Pretendent z pewnością
takie nie są. Są one wyłącznie dość ogólną deklaracją, która co wykazane zostanie niżej, w
w
ielu miejscach nie bazuje na realnych założeniach wynikających z opisu przedmiotu
zamówienia.
a. W odniesieniu do ankieterów wyjaśniono, że będą to studenci zatrudnieni na umowy
zlecenia zamieszkujący w miejscowościach, w których prowadzone będzie ankietowanie
dzięki czemu Pretendent zwolniony jest rzekomo z uwzględnienia kosztów dojazdu (nazywa
je „delegacjami").
Po pierwsze badania ankietowe będą także prowadzone małych szkołach na terenach
wiejskich (s. 7 i 8 opisu przedmiotu zamówienia), a więc w miejscach w których studenci nie
zamieszkują. Należy wziąć pod uwagę fakt, że w roku 2021/2022 w Programie dla szkół
uczestniczyło 83% szkół z całej Polski, a szkoły są rozproszone po całym kraju. Tak więc
twierdzenie o braku kosztów dojazdu nie ma oparcia w rzeczywistości.
Po drugie zakładając 4 roboczogodziny niezbędne na przeprowadzenie badania w jednej
szkole (s. 3, 7, 8, 10, 11 wyjaśnień). Z uwagi na fałszywe, jak wskazano powyżej, założenie o
całkowitym braku konieczności dojazdów, które nazywa "delegacjami", Pretendent przyjął, iż
całkowity czas pracy ankietera nie przekroczy 4 godzin (jak wyjaśnimy dalej jest to zbyt mało
na same czynności badawcze). Niestety jest to także założenie fałszywe i nierealne. Do
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
pewnej liczby szkół (przede wszystkim wiejskie i z małych miasteczek) należy przewidzieć
konieczność dojazdu. Czas dojazdu zaś musi zostać ujęty jako czas pracy ankietera. Dojazd
jest bowiem niezbędny do wykonania ankiety, staje się on zatem elementem tego zlecenia.
I jakkolwiek nie ma w przypadku umów prawa cywilnego norm czasu pracy to są już normy
wynagrodzenia i aby w sposób prawidłowy obliczyć stawkę godzinową niezbędne jest
przyjęcie do wyliczenia całego czasu jaki zleceniobiorca (student) poświęca na wykonanie
zlecenia. Działa on bowiem w sposób podobny do pracowników mobilnych, których czas pracy
uwzględnia także niezbędne dojazdy na miejsce wykonywania zadań I jakkolwiek student-
zleceniobiorca nie wykonuje zadań w ramach stosunku pracy to przyjęcie, iż nie należy mu się
wynagrodzenie za czas poświęcony na dojazdy do szkół prowadziłoby do obejścia przepisów
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Przyjmując więc założenie Pretendenta, iż czas na przeprowadzenie ankiety w szkole wynosi
4 godziny i przewidziane wynagrodzenie za 1 godzinę wynosi 50 zł to wedle tej samej stawki
powinien być rozliczony koszt dojazdu, który w przypadku szkół wiejskich i z małych
miasteczek (dojazd studenta z ośrodka akademickiego) wynosić będzie szacunkowo do 2
godzin w obie strony.
Mówiąc o koszcie pracy ankieterów trzeba jednak także zwrócić uwagę na rażące
niedoszacowane w tym zakresie ujawnione w Wyjaśnieniach Pretendent. Założono, że
realizacja badania w jednej szkole zajmie ankieterowi 4 roboczogodziny. W ramach tego czasu
ankie
ter będzie musiał dojechać do szkoły, zrealizować badanie wśród ok. 40 uczniów, czyli
uczniów uczęszczających do minimum dwóch oddziałów szkolnych (łącznie Zamawiający
oczekuje realizacji 2000 ankiet wśród dzieci uczestniczących w programie oraz wśród 1000
dzieci, które w nim nie uczestniczą). Zamawiający oczekuje realizacji badania wśród uczniów
ze szkół wiejskich i miejskich. Wątpliwości budzi zatem:
fakt posiadania przez Zamawiającego siatki ankieterów, którzy zamieszkują wszystkie
wylosowane do badania miejscowości, posiadają status studenta i nie będą ponosić żadnych
kosztów związanych z dojazdem do danej szkoły uczestniczącej w badaniu (koszt ten nie
został uwzględniony w przedstawionych wyjaśnieniach). Należy wziąć pod uwagę fakt, że w
roku 2021/2022 w Programie dla szkół uczestniczyło 83% szkół z całej Polski, a szkoły
nieuczestniczące są rozproszone po całym kraju.
czas przeznaczony na realizację badania - sam dojazd i powrót ze szkoły, czynności
przygotowawcze związane z realizacją badania, takie jak: spotkanie z dyrektorem szkoły,
spotkanie z nauczycielem przed badaniem, dystrybucja ankiet, przeprowadzenie badania
wśród 7 letnich uczniów w dwóch klasach, zebranie ankiet - zajmują średnio około 4,5 godziny.
Na wprowadzenie jednej ankiety do zbioru wraz z weryfikacją wprowadzonych wyników trzeba
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
przeznaczyć około 5 min. Biorąc pod uwagę, że jednej szkole zbadanych zostanie około 40
uczniów, wprowadzenie ankiet do zbioru to czas minimum 200 min (3 h i 20 min).
Warto również zauważyć, że siedmioletni uczniowie wypełniają ankiety wolniej niż
dorośli respondenci, co może znacząco wydłużyć czas trwania badania. Ze względu na ich
wiek, konieczne może być dodatkowe wsparcie i wyjaśnianie treści pytań, co sprawia, że cały
proces może zająć więcej czasu niż początkowo zakładane 4,5 godziny.
Niemniej na przeprowadzenie badania w jednej szkole wraz z wprowadzaniem danych
do zbioru należałoby założyć przynajmniej 8 h. Czyli jest to 8 godzin po stawce zadeklarowanej
przez Pretendent w wysokości 50 zł daje 400 zł na jedną szkołę a więc 30 000 zł na jedną falę
przy założeniu 75 szkół na jedną fale badania. A więc jest to kwota dwa razy wyższa niż
przyjmowana przez Odwołującego.
b.
Kosztów dojazdu nie podano także w odniesieniu do fazy rekrutacji do badania w etapie II,
etapie III, etapie IV, V oraz VI (s. 3, 6, 8, 9 Wyjaśnień). Każdorazowo w ramach rekrutacji szkół
Wykonawca przewiduje wysyłkę maili, rozmowy telefoniczne oraz spotkania osobiste.
Oczywistym jest, iż aby odbyć spotkanie osobiste trzeba do szkoły dojechać i z niej wrócić. W
każdym z ww. etapów do rekrutacji zatrudnionych ma zostać 6 osób (rekruterów) zgodnie z
informacjami zawartymi w wyjaśnieniach. Te osoby będą musiały przeprowadzić rozmowy
telefoniczne, wysłać maile oraz odbyć spotkana osobiste w 5 województwach.
Tymczasem jak wynika ze złożonych wyjaśnień Pretendent w ramach rekrutacji w każdym z
etapów badania przewidział wyłącznie koszt pracy w stawce 50 zł za godzinę pomijając
całkowicie dojazdy 6 osób do szkół rozmieszczonych w 5 województwach.
Koszt dojazdów nie jest jedynym pominiętym kosztem rekrutacji. Pominięto także koszt
połączeń telefonicznych i przygotowania pism.
W ramach procesu rekrutacji zupełnie pominięto istotne koszty i uwarunkowana związane z
prowadzeniem badania, w którym respondentami są dzieci.
Realizacja badania wśród dzieci wymaga podpisania zgody na udział w badaniu przez
opiekunów prawnych respondentów. Ponadto, ze względu na panelowy charakter badania
wymagane jest podpisanie zgody na przetwarzanie danych osobowych. Wykonawca nie ujął
w rozliczeniu:
Kosztów druku zgód dla uczniów
Kosztów związanych z dojazdami na spotkania z rodzicami/nauczycielami, które
planuje przeprowadzić w ramach rekrutacji.
c.
Koszty całkowicie pominięte a istotne i konieczne do poniesienia dla realizacji badania
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Nie przewidziano żadnych kosztów związanych z logistyką projektu, takich jak przygotowanie
i losowanie próby, opracowanie narzędzi pozwalających monitorować realizację projektu,
kosztów wysyłki materiałów do szkół, kosztów opracowania materiałów informacyjnych dla
uczestników badania, zapewnienia kontaktu z respondentami (np. na etapie pytań/weryfikacji
dzienniczków);
Brak jakiegokolwiek odwołania do wymaganego w OPZ (s. 21) tłumaczenia przysięgłego
raportu wraz z załącznikami. Rynkowe ceny za tego typu usługę tłumaczenia min. 200 stron
litego tekstu to koszt rzędu 14 000 zł (pamiętając, że raport końcowy oddawany będzie w
styczniu 2029 roku). Szacunkową kwotę wyliczono na podstawie stawki 72,06 zł za stronę
wynikającą z § 3 ust. 1 pkt 3 w zw. z § 2 ust. 1 pkt 2 lit. a) Rozporządzenia w sprawie
wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego .
Brak uwzględnienia w kalkulacji kosztów związanych z realizacją badań jakościowych.
Zgodnie z wymogami OPZ, ewaluacja „Programu dla szkół" przeprowadzona zostanie za
pomocą technik ilościowych i jakościowych (czyli przy zastosowaniu obligatoryjnej w
przypadku ewaluacji triangulacji metod i technik). Tymczasem w wyjaśnieniach Odwołującego
nie znajdujemy żadnych śladów odniesienia do badania jakościowego. Sama jego koncepcja
nie była co prawda przedmiotem oferty, a jej finalny kształt musi być zatwierdzony przez
Zamawiającego na etapie raportu metodologicznego, niemniej na etapie wyceny Odwołujący
powinien założyć i wycenić swoją propozycję realizacji całego badania. Dla porównania - w
przeprowadzonej w latach 2021-
2023 ewaluacji tego projektu przeprowadzono łącznie N=90
wywiadów jakościowych, a informacje te są dostępne na stronie projektu. Zaznaczmy, że
wówczas ewaluacja dotyczyła 2 lat realizacji projektu, podczas gdy teraz obejmuje okres 5 lat,
a badania jakościowe są niezbędne do uzyskania odpowiedzi na kluczowe pytania badawcze
i weryfikację zapisanych w dokumentach strategicznych wskaźników. Najbardziej powszechne
techniki jakościowe to wywiady IDI lub FGI - pierwsze trwają zazwyczaj ok. 60 min, drugie
między 120 a 150 min. Niezależnie od liczby i rodzaju zaproponowanych w raporcie technik
jakościowych, każdorazowo należałoby przewidzieć przynajmniej koszt opracowania narzędzi
badawczych, rekrutacji badanych, zwyczajowej gratyfikacji dla nich, koszt pracy moderatora,
koszt opracowania transkrypcji i koszt analizy danych. Uśredniony koszt rynkowy realizacji 1
IDI to ok. 1800 netto, a koszt
1 FGI to ok. 6 500 zł netto. Przy takiej skali i zakresie prac nie
sposób uznać, że wszystkie czynności związane z realizacją badań jakościowych wykona
zespół badawczy w ramach czasu przedstawionego w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny.
d.
W uzupełnieniu chcemy zwrócić także uwagę, iż Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny a więc i
kalkulację ceny sporządzono w oparciu o założenie zbyt niskiej liczebności próby w badaniu
rodziców
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
W wezwaniu do wyjaśnień rażąco niskiej ceny Zamawiający wprost wystosował pytanie, czy
badania zostaną przeprowadzone zgodnie z OPZ, prosząc o potwierdzenie. Odwołano się do
zapisów metodologii, wg której Ankiety dla dzieci powinny być wypełnione przez dzieci w
obecności ankietera, a następnie przez niego zebrane. W przypadku dzienniczka
żywnościowego wypełniany powinien być on wspólnie przez dzieci razem z rodzicami w
domach.
Metodologia jasno zatem wskazuje, że ankieta dziecka oraz ankieta rodzica stanowią komplet,
co oznacza, że wykonawca powinien uzyskać ankietę zarówno od ucznia, jak i jego
rodzica/opiekuna prawnego. Zgodnie z zapisami OPZ: ocena będzie obejmować co najmniej
N=3000 uczniów (min. N=2000 z grupy badanej oraz min. N=1000 z grupy kontrolnej), a
wymagany response rate (czyli stopa zwrotu z badania -
poziom zwrotności) po 5 latach to
odpowiednio 75% i 50%.
Ze złożonych wyjaśnień wynika, że wyliczenia cenowe zostały dokonane przez Pretendent na
podstawie sprzecznych z opz założeń. Pretendent przyjął (s. 2 wyjaśnień), że realizacja
badania wśród rodziców może odbyć się niezależnie od realizacji badania wśród uczniów.
Tymczasem, zgodnie z OPZ, ankiety powinni wypełnić rodzice tych samych dzieci, które
przystąpią do badania w szkole. Dzienniczki żywieniowe oraz ankieta rodzica stanowią
uzupełnienie informacji zebranych od dziecka. Niezrozumiałe jest zatem, dlaczego Pretendent
w przedstawionych wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny powołuje się na tabele opartą o dane
GUS „Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2022/2023", gdzie wylicza liczebność próby
rodziców w oparciu o liczbę uczniów w wieku 7 lat w całej Polsce (w zupełnym oderwaniu od
uczniów, którzy rzeczywiście uczestniczą w ewaluacji Programu).
Ponadto, osiągnięcie zakładanych celów ewaluacyjnych przedstawionych zarówno w OPZ, jak
i w dokumentach, do których OPZ się odwołuje (Rozporządzenia KE nr 2017/39 oraz 2017/40
oraz dokument KE „Wytyczne dla państw członkowskich dotyczące ewaluacji wdrażania
unijnego Programu dla szkół") wymaga przeprowadzenia badania nie tylko wśród uczniów, ale
też wśród ich rodziców. W celu sprawdzenia skuteczności programu, należy m.in. sprawdzić
czy zmienił się odsetek dzieci spożywających zalecaną dzienną porcję owoców i warzyw oraz
mleka. Konieczne jest zatem przeprowadzenie badania wśród rodziców uczniów
uczestniczących w programie oraz wśród grupy kontrolnej. Odpowiadając na te pytania
badawcze i szacując poziom wskaźników ewaluacyjnych nie sposób opierać się jedynie na
opinii siedmioletnich respondentów.
Tymczasem Odwołujący w wyjaśnieniach RNC twierdzi, iż (cyt. dosłowny) „Zamawiający nie
wskazał wielkości proponowanych próba w badanie, lecz wyłącznie liczbę fal. Na podstawie
danych z ubiegłego roku wyliczyliśmy próbę do badania (...) - i tu szacuje wielkość próby na
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
poziomie N=400 (!), powołując się na przyjęte przez siebie arbitralnie parametry jej wyliczania,
nie mające związku z wymogami projektu. Tym samym przyjęte założenia są niezgodne z
zapisami OPZ, a przyjęta próba badawcza to zaledwie 13% próby wymaganej w dokumentacji
projektu. Samo to powinno stanowić o odrzuceniu oferty Odwołującego - rażąco niska cena
wynika m.in. z zaplanowanej realizacji znacznie mniejszej próby badawczej.
Następnie, Odwołujący twierdzi, że „posiada bazy teleadresowe, które pozwolą mu na dotarcie
do wskazanej próby". Wedle wiedzy Przystępującego nie ma żadnej bazy teleadresowej do
uczniów i rodziców uczniów z wylosowanych do badania szkół. A to właśnie oni są badani w
niniejszej ewaluacji. Możliwość dotarcia do tej grupy możliwa jest wyłącznie za pośrednictwem
szkoły i szkolnego koordynatora badania, którego praca nie została w żaden sposób
wyceniona ani wspomniana przez Odwołującego.
Dodatkowo, chcąc zmierzyć zmianę w spożyciu owoców, warzyw i mleka badanie rodziców
powinno mieć charakter panelowy i być powtarzane rok rocznie aż do czasu, gdy dzieci będą
w 4 klasie szkoły podstawowej (z oczekiwanym przez Zamawiającego 75% response rate dla
uczniów uczestniczących w Programie i 50% dla grupy kontrolnej).
Odwołujący wskazał natomiast, że planuje przeprowadzić badanie na próbie n=400 rodziców
w formie online jedynie dwukrotnie - w ramach II i VI etapu badania.
Odwołujący oświadczył w złożonych wyjaśnieniach, że jego zysk przed opodatkowaniem
wynosić ma 160 000 zł. Niemniej jednak jeżeli odejmiemy od tej kwoty jedynie zaniżone lub
niewykazane koszty, które zostały przez nas wyspecyfikowane, a więc koszt licencji SPSS na
okres 4 lat (nie mniej niż 100 000 zł), koszt druku (niedoszacowanie na poziomie 7 000), koszt
tłumaczenia przysięgłego (14 000), zaniżony koszt realizacji jednej fali badania wskutek
zaniżenia liczby godzin niezbędnych do przeprowadzenia badania w szkole (zaniżenie o 15
000 zł na jedną falę, co daje przy 5 falach 75 000 zł, zob. pkt 6 lit. b niniejszego pisma) - które
łącznie tylko tu wymienione sumują się do kwoty 196 000 zł, to okazuje się, że nie ma tutaj
żadnego zysku.
B. W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 253 ust. 1 pkt 2 ustawy -
Prawo zamówień
publicznych.
Przede wszystkim podnieść należy, iż zarzut naruszenia art 253 ust. 1 pkt 2 ustawy
Pzp może zostać skutecznie postawiony wyłącznie wówczas, gdy sporządzone przez
Zamawiającego uzasadnienie dokonania czynności jest na tyle niejasne, lakoniczne,
pozbawion
e treści, że Wykonawca nie jest w stanie zrozumieć jaka jest faktyczna podstawa
odrzucenia jego oferty co w konsekwencji powoduje brak możliwości efektywnego
skorzystania ze środków ochrony prawnej. Wszak aby wnieść odwołanie na wadliwą czynność
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Zamawiającego musi on być świadom zarówno treści tej czynności jak i motywów jakimi
kierował się Zamawiający.
Tymczasem w okolicznościach niniejszej sprawy z samej treści odwołania wniesionego
przez Pretendent, w którym obszernie i szczegółowo odnosi się do zarzutów sformułowanych
przez Zamawiającego wobec treści złożonych przez siebie wyjaśnień w przedmiocie rażąco
niskiej ceny, wynika iż doskonale rozumie, wie i zdaje sobie sprawę z faktycznego
uzasadnienia odrzucenia jego oferty. Już tylko z tego powodu zarzut naruszenia art. 253 ust.
1 pkt 2 ustawy Pzp nie może się ostać.
Czy jednak można by uznać, że treść uzasadnienia odrzucenia oferty Pretendent jest na tyle
lakoniczna, że nie oddaje faktycznego uzasadnienia tej czynności, motywów działania
Zamawiającego?
Odpowiedź jest negatywna. Zamawiający bowiem wprost wskazuje, iż zaniechanie
przedstawienia dowodów powoduje brak wiarygodności wyjaśnień, brak możliwości uznania
przez Zamawiającego zaprezentowanych stawek za realne w konsekwencji za nierealne
uznaje te w
yjaśnienia Zamawiający. Co ważne - Zamawiający wprost pisze, że Wykonawca
nie przedstawił żadnych środków dowodowych, w tym oświadczeń własnych na tyle
szczegółowych by można je było uznać za samodzielne dowody. Zamawiający nie w
konsekwencji nie może uznać, iż doszło do obalenia domniemania rażąco niskiej ceny a
Wykonawca podołał obowiązkowi wynikającemu z art. 224 ust. 5 ustawy Pzp.
Uzasadnienie jest zatem na tyle wyczerpujące, że można z niego odczytać motywy działania
Zamawiającego. Z resztą sam Odwołujący daje tego dowód bardzo szczegółową polemiką z
uzasadnieniem odrzucenia oferty zawartą w treści odwołania.
10. Reasumując zatem. "Złożone wyjaśnienia powinny być konkretne, spójne, logiczne i
szczegółowe, oraz powinny odpowiadać na pytania Zamawiającego. Wykonawca, jako
profesjonalista, powinien dołożyć wszelkich starań, aby rozwiać wątpliwości Zamawiającego
w
tym zakresie, bowiem złożenie wyjaśnień nie uzasadniających zaoferowanej ceny skutkuje
odrzuceniem oferty. (Wyrok KIO z 10.08.2023 r., KIO 2145/23, LEX nr 3600728.)". Wyjaśnienia
Pretendent takie nie są.
Z kolei uzasadnienie odrzucenia
oferty było na tyle jasne i precyzyjne by Odwołujący
doskonale zrozumiał zarzuty formułowane przez Zamawiającego i wniósł odwołanie o
charakterze merytorycznym. Tym samym uzasadnienie spełniło swoją funkcję i nie może
zostać uznane za naruszające art. 253 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Wrocław, dnia 1 października 2024 roku pismo Odwołującego: KORPORACJA BADAWCZA
PRETENDENT
PISMO ODWOŁUJĄCEGO z dnia 1 października 2024r. KIO 3322/24
wobec treści odpowiedzi na odwołanie zamawiającego z dnia 23 września 2024 r. i odpowiedzi
na odwołanie z dnia 20 września 2024 r., podtrzymuję w całości swoje stanowisko, wskazując
na poniższe.
UZASADNIANIE
Odnosząc się do stanowiska zawartego przez Zamawiającego oraz Przystępującego do
postępowania w pierwszej kolejności zauważyć należy, że zawarte w nim elementy nie
odnoszą się do czynności samego Zamawiającego oraz uzasadnienia o odrzuceniu oferty
Odwołującego, Przypomnieć należy, że Zamawiający, uzasadniając odrzucenie oferty, uczynił
to niezwykle lakonicznie, nie wskazując żadnych konkretnych zarzutów, wartości lub cen
odnośnie wyjaśnień złożonych przez Odwołującego, jak również i nie argumentując, które
elementy złożonych wyjaśnień były niewystarczające w jego ocenie. Przy czym same
wyjaśnienia odpowiadały w pełni wezwaniu, a zaproponowane przez Odwołującego ceny
stanowią ceny rynkowe.
Odwołujący po pierwsze wskazuje, że Zamawiający nie zakwestionował poszczególnych
stawek (stanowiących podstawę obliczeń), nie wskazał, że podane przez Odwołującego stawki
są niezgodne z przepisami lub nie występują na rynku (zob. pkt I). Po drugie, błędem jest
automatyczne przyjęcie, że skoro do wyjaśnień nie dołączono dowodów w formie odrębnych
załączników, to brak jest udowodnienia, pomijając przy tym zawartość merytoryczną wyjaśnień
(zob. pkt II). Po trzecie, zes
tawiając wezwanie do wyjaśnień i udzielone wyjaśnienia, nie ulega
wątpliwości, że stanowisko Odwołującego odpowiadała treści wezwania (przy czym treść
uzasadnienia odrzucenia nie pozwala nawet odczytać w jakim zakresie miałby istnieć rzekome
braki), a zaoferowane ceny nie są rażąco zaniżone. Nie można też zgodzić się z tym, by
Zamawiający mógł wymagać od wykonawcy konkretnych umów w niniejszym postępowaniu
(przy czym nie wskazał na to nawet w samym wezwaniu), a ewentualne kwestionowanie
realności wykonania umowy na tej podstawie stoi w sprzeczności z przepisami Pzp.
I.
Uzasadnienie odrzucenia oferty
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Z technicznego punktu widzenia Zamawiający powinien dokonać subsumpcji zaistniałego
stanu faktycznego do odpowiedniej normy prawnej. Z orzecznictwa w zakresie art. 253 Pzp
podkreśla się, że uzasadnienie sporządzonego przez zamawiającego winno zawierać:
precyzyjny opis zaistniałego stanu faktycznego,
wskazanie podstawy prawnej,
wykazanie, że w określonym stanie faktycznym zaistniały przesłanki uzasadniające
zastosowanie określonej normy,
wykazanie w jakim konkretnie zakresie (w którym miejscu oferty) doszło do
zaktualizowania się przesłanki odrzucenia.
W nawiązaniu do powyższego, w ugruntowanym stanowisku KIO wskazuje się, że
uzasadnienie faktyczne wykluczenia wykonawcy musi przedstawiać wszystkie przyczyny,
jakie legły u podstaw decyzji zamawiającego, tak aby wykonawca miał możliwość
ustosunkowania się do wskazanych przez zamawiającego uchybień. Stanowczego
po
dkreślenia wymaga, że wykonawcy nie mogą domyślać się podstaw decyzji zamawiającego
ani domniemywać zakresu stwierdzonych przez niego nieprawidłowości w złożonych
dokumentach (wyrok z 20.07.2015 r„ KIO 1429/15, LEX nr 1818222).
Za wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 31 marca 2023 r., KIO 719/23, Odwołujący
wskazuje, że w zawiadomieniu o odrzuceniu oferty: Zamawiający powinien przedstawić
zarówno uzasadnienie faktyczne, jak i prawne tej czynności w sposób wyczerpujący, rzetelny
i przejrzysty, do czego też obliguje zamawiającego treść art. 253 ust 1 pkt 2 w żw. z art. 16
ust. 1 Pzp. Uzasadnienie faktyczne zawiadomienia o odrzuceniu ofert powinno wyczerpująco
obrazować, jakie przyczyny legły u podstaw decyzji Zamawiającego, tak aby wykonawca, gdy
oceny zamawiającego nie podziela, mógł się do wskazanych przez zamawiającego uchybień
ustosunkować.
Z kolei uzasadnienie odrzucenia oferty w niniejszym postępowaniu ma charakter abstrakcyjny
i ogólny, bez analizy zawartości szczegółowych wyjaśnień, które zawierają m. in.
poszczególne oświadczenia w zakresie kalkulacji ceny i kosztów wraz z założeniami.
O
dwołujący do dzisiaj nie wie, która konkretnie cena lub element wyjaśnienia nie został
rzekomo przez Wykonawcę udowodniony. Zamawiający nie wskazuje przy tym na jakiej
zasadzie cena zaoferowana przez Wykonawcę nie pozwala na realizację przedmiotu
zamówienia. Zamawiający nie wskazuje na czym miałoby także polegać rzekome zaniżenie
ceny.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Dodać można, że co do odrzucenia oferty wykonawcy na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp,
Izba podkreśla (np. wyrok KIO z 11.12.2018 r., KIO 2354/18, LEX nr 2634607), że
zamawiający musi w sposób pełny przedstawić podstawy swojej oceny, w tym wyczerpujące
uzasadnienie faktyczne, jak również musi uzasadnić, dlaczego jego zdaniem wykonawca nie
wykazał w złożonych wyjaśnieniach, że cena nie jest rażąco niska. Nadto, Zamawiający nie
może w tym zakresie oprzeć się wyłącznie na rozkładzie ciężaru dowodu wynikającym z art.
224 ust. 5 Pzp -
a jak to uczynił Zamawiający w niniejszym postępowaniu (zob. s. 8, 9).
Również w odpowiedzi na odwołanie Zamawiający w dalszym ciągu posługuje się ogólnikami,
zasadniczo nie odnosząc się do kwestii merytorycznych i konkretnych treści wskazanych w
odwołaniu. Zamawiający i Przystępujący nie dostrzegają że na podstawie uzasadnienia
czynności odrzucenia wykonawca winien pozyskać wiedzę co do konkretnych przyczyn
odrzucenia, a zatem faktów, cen lub innych wartości - czego próżno szukać w stanowisku
Zamawiającego wyrażonym z piśmie z dnia 2 września 2024 r.
Nadto, niezrozumiały jest obecnie podnoszony przez Zamawiającego argument, że
„uzasadnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego spełniło swoją funkcję”, ponieważ
Odwołujący „odwołuje się do treści uzasadnienia”. Owszem, Odwołujący odnosi się do niego
nie kwestionując przecież faktu istnienia samego dokumentu (tj. Informacji o wyborze z dnia
2 września 2024 r.), a same braki co do jego zawartości merytorycznej, zarzucając
nierzetelności (w tym brak odniesienia się do konkretnego stanu faktycznego). Gdyby przyjąć
tok rozumowania Zamawiającego, to sam fakt istnienia jakiegokolwiek uzasadnienia -
niezależnie od jego materialnej treści - miałby stanowić już realizację obowiązku wynikającego
z art. 253 Pzp. Taka hipoteza jest oczywiście błędna, gdyż jak podkreśla się w orzecznictwie
(np. Wyrok KIO z 16.11:2018 r., KIO 2224/18, LEX nr 2620400), zamawiający nie może
przedstawić wyłącznie <wniosków, wyniku swoich działań, ale jest zobowiązany do
zaprezentowania przyczyn swojej decyzji i ich analizy, która doprowadziła do takich, a nie
innych rozstrzygnięć w postępowaniu.
Idąc dalej, uzasadnienie odrzucenia oferty danego wykonawcy nie może być uzupełniane
przez Zamawiającego w toku postępowania odwoławczego. Tym bardziej nie może tego
czynić inny wykonawca,; przystępujący do postępowania - jak ma to miejsce w niniejszym
pos
tępowaniu. Abstrahując nawet od faktu, że argumentacja Przystępującego nie znajduje
potwierdzenia w zakresie oferty i wyjaśnień Odwołującego, to i tak jej rozważanie jest
bezprzedmiotowe, gdyż brak takich argumentów w uzasadnieniu odrzucenia oferty przez
Z
amawiającego a prirori wyklucza ich zasadność (o czym także w pkt III poniżej).
II.
Ocena Zamawiającego do wyjaśnień rnc pod kątem dowodowym; adekwatność wyjaśnień
do wezwania
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Odwołujący podkreśla, że Zmawiający nie zakwestionował elementów wyliczenia ceny, ani
prawidłowości przejętych w kalkulacji założeń (poza ceną za godzinę pracy, o czym niżej) -
odrzucenie oferty opiera się w zasadzie na stwierdzeniu, że Odwołujący nie przedstawił
dowodów, a co automatycznie zostało uznane za rzekomą podstawę odrzucenia (co
potwierdza treść odpowiedzi na odwołanie).
Zamawiający zignorował fakt, że jednym z dowodów dopuszczonych z mocy Pzp są
wyjaśnienia i kalkulacje własne wykonawcy, co potwierdza ugruntowane orzecznictwo Izby.
Przykładowo, Krajowa Izba Odwoławcza wskazała tak jednoznacznie m.in. w wyroku z dnia
11 lutego 2022 r. (KIO 224/22):
Ponadto Izba wskazuje, że dowodem mogą być również same wyjaśnienia złożone przez
wykonawcę, jeśli cechują się dostatecznym stopniem szczegółowości.
Z kolei Odwołujący składając wyjaśnienia zastosował się dokładnie do wezwania
Zamawiającego i przedstawił wyliczenia ceny i kosztu we wszystkich dziesięciu wskazanych
przez Zamawiającego zakresach, a co samo w sobie stanowiło już wartość dowodową.
Wyjaśnienia (mające 20 stron) ukazują w szczególności metodologię Odwołującego, w tym
przyjęte przez niego stawki w zakresie poszczególnych składowych cen i kosztów, założenia i
składowe, jak również poszczególne kwoty co do budżetu, kosztów i zysku.
Jednak Zamawiający dokonując oceny wyjaśnień, niejako zatrzymał się na etapie weryfikacji,
czy do Wyjaśnień dołączone są poszczególne odrębne załączniki, a czego nie sposób przyjąć
za prawidłową ocenę i badanie oferty.
Tok rozumowania Zamawiającego prowadzi do absurdalnych wniosków, że brak dowodów w
formie odrębnych załączników, miałby prowadzić z automatu do odrzucenia. W takiej sytuacji,
przykładowo gdyby wykonawca wyodrębnił już kalkulacje i oświadczenia do odrębnych plików
i uczynił z nich załącznik, to wówczas spełniony byłby już wymóg dowodowy - mimo, że
wyjaśnienia merytorycznie pozostawałby tożsame. Takie rozumowanie jest oczywiście błędne,
co potwierdza chociażby wyżej przytoczone orzecznictwo.
Wskazać także należy, że wykonawca nie jest zobowiązany do przedstawiania dokumentów,
a tym bardziej brak subiektywnie wskazanych w uzasadnieniu odrzucenia oferty nie może
prowadzić do przyjęcia rażąco niskiej ceny oferty. Dodatkowo, treść uzasadnienia odrzucenia
prowadzi do wniosku, że Zamawiający niejako próbuje modyfikować warunki zamówienia,
które to sam wcześniej stworzył. Mianowicie, Zamawiający w tym zakresie wskazał, jakie
dokumenty będą wystarczające: SWZ VIII. Pkt 11 (s. 13) W celu potwierdzenia spełniania
warunku udziału w postępowaniu, dotyczącego zdolności zawodowej w zakresie
dysponowania osobami, które zostaną skierowane do realizacji zamówienia, Zamawiający, na
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
podstawie art. 126 ust. 2 ustawy Pzp, żąda złożenia wraz z ofertą wykazu osób skierowanych
przez Wykonawcę do realizacji zamówienia publicznego, odpowiedzialnych za świadczenie
usług, wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych niezbędnych do wykonania
zamówienia publicznego a także zakresu wykonywanych przez nie czynności oraz informacją
o podstawie do dysponowania tymi osobami (wzór wykazu osób stanowi Załącznik nr 5 do
SWZ).
Stanowisko Zamawiającego sugeruje, że widzi on w istocie tylko jeden możliwy sposób
dowodzenia ceny, znany w istocie tylko jemu samemu, a to przez przedstawienie konkretnych
umów, których nie wymagał i nie mógł wymagać na etapie składania ofert.
Na marginesie, Odwołujący podkreśla odmienność uzasadnienia odrzucenia wykonawców w
niniejszym postępowaniu. Egzemplifikując, inaczej niż to ma miejsce w przypadku oferty
Konsorcjum: Agencja Badawcza EDBAD Sp. z o.o., Instytut Badawczy IPC Sp. z o.o.;
Openfield Sp. z o.o. -
gdzie Zamawiający odwołuje się do konkretnych wartości - w przypadku
Odwołującego Zamawiający poprzestaje na konstatacji, iż Odwołujący nie przedstawił
dowodów na okoliczność zaoferowanych cen. Prowadzi to oczywiście do wniosku, że gdyby
takie zarzuty mogłyby zostać odniesione do oferty Odwołującego - zostałyby postawione.
Podsumowując, treść uzasadnienia odrzucenia oferty Odwołującego wskazuje w ogólny
sposób ewentualne braki i uchybienia w złożonych wyjaśnieniach co nie wyjaśnia wykonawcy
w żaden sposób, dlaczego jego oferta została odrzucona. Jednocześnie, w niniejszym stanie
faktycznym, biorąc pod uwagę stopie szczegółowości wyjaśnień, nie można także zgodzić się
na to, by uzasadnienie mogło opierać się o subiektywne założenie co do rzekomego braku
dowodów. Niezależnie od tego, absurdalnym jest przyjęcie, by ceny Odwołującego były rażąco
niskie (gdy są nawet 10-krotnie wyższe od rynkowych), o czym dalej.
III.
Rynkowość cen Przystępującego; zakres rozpoznania a stanowisko Przystępującego
Niezależnie od powyższego, Odwołujący podkreśla rynkowość zaoferowanych przez siebie
cen, a na co wskazał w wyjaśnieniach, w których to przedłożył szczegółowe kalkulacje w tym
zakresie. Przy czym zarówno Zamawiający, jak i Przystępujący dokonują oceny wyjaśnień, w
oderwaniu od wezwania, powołując się na rzekome minimalne wartości Odwołującego
podczas gdy są one od nich odpowiednio i często wielokrotnie wyższe.
Nadto, dostrzec należy, że ceny Odwołującego są cenami rynkowymi. Zaproponowane przez
Odwołującego ceny mieszczą się w przedziale występujących na rynku, dlatego tym bardziej
niezrozumiałe jest czynienie Odwołującemu zarzutu z faktu braku dołączenia do wyjaśnień -
ocenionych subiektywnie -
dowodów w formie odrębnych załączników.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Odwołujący zaznacza, że w treści odpowiedzi na odwołanie Przystępujący niejako próbuje
uzupełnić treść uzasadnienia czynności odrzucenia o poszczególne kwestie - jednak pozostają
one poza przedmiotem rozpoznania niniejszej sprawy, gdyż to uzasadnienie Zamawiającego
dot. odrzucenia oferty jest wiążące.
Dodać należy, że ujęcie prezentowane przez samego Przystępującego zawiera ustalenia
oparte na jemu znanej metodologii i nacechowanych subiektywnie założeniach.
Jakkolwiek nie są one przedmiotem sprawy, to przykładowo:
Przystępujący „uzupełnia” uzasadnienie w zakresie kosztów i cen, do których to nie
odnosił się przecież Zamawiający w uzasadnieniu odrzucenia. Przede wszystkim wątpliwości
budzi podnoszenie kwestii dotyczących licencji (o czym także w pkt 2 poniżej). Podobnie w
zakresie kosztów związanych z zarządzaniem projektem (koszty zarządu, księgowości oraz
koszty logistyczne) -
do czego to również nie odnosi się Zamawiający w uzasadnieniu
odrzucenia.
Przystępujący do postępowania przedkłada - jeden (słownie: 1 dowód), przy czym na
okoliczność, która sama w sobie stanowi już wewnętrzne założenie samego Przystępującego
do postępowania. Po pierwsze, Przystępujący zakłada stałą cenę rynkową dla wszystkich
odbiorców licencji, bez względu na zakres zamówienia. Po drugie, zakłada także
bezpodstawnie, że licencje zostaną skonsumowane na zasadzie „jeden do jeden” w ramach
realizacji przedmiotu zamówienia, niemożliwe jest ich wykorzystanie do innych zadań lub
procesów. Taka kalkulacja nie tylko stanowi założenie samego Przystępującego do
postępowania, ale nie została przez niego w żaden sposób wykazana.
Przystępujący do postępowania w zakresie możliwości zaangażowania ankieterów
prezentuje hipotezę, że w mniejszych miejscowościach nie ma możliwości pozyskania
pracowników. Jest to nie tylko daleko idące założenie, które nie zostało poparte żadnym
dowodem i pozostaje sprzeczne ze statystycznie większą stopą bezrobocia w mniejszych
miejscowościach i na wsi, a więc także możliwością obniżenia kosztów wynagrodzeń na
zasadzie popytu i podaży.
Przystępujący do postępowania w zakresie możliwości zaangażowania pracowników
naukowych kreuje na potrzeby niniejszego postępowania wyliczenia, które nie są zgodne z
rzeczywistością i prowadzą do absurdalnych konsekwencji.
Przyjmując założenia Przystępującego do postępowania należałoby uznać, że wynagrodzenie
otrzymywane przez pracowników naukowych w ramach miesięcznego wynagrodzenia jest
obliczone na zasadzie „jeden do jeden” do czasu prowadzenia przez nich zajęć
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
dydaktycznych. Jest to założenie samego Przystępującego do postępowania. W przyjętych
założeniach Przystępujący do postępowania nie uwzględnia faktu, że określone przez
ustawodawcę pensum i ograniczenia z niego wynikające związane są wynikiem
równoważeniem wymiaru czasu pracy pracowników naukowych z ich pozostałymi
obowiązkami, za które określone wynagrodzenie jest uzyskiwane. Obowiązki te są
obowiązkami o charakterze naukowym oraz o charakterze organizacyjnym, które związane są
z realizacją obciążeń dydaktycznych (przygotowywanie programów nauczania,
przygotowywanie i sprawdzanie prac etapowych, kontrolnych, egzaminacyjnych). Dokonane
przez Przystępującego do postępowania wyliczenia są zatem abstrakcyjne i w sposób
oczywisty tendencyjne, albowiem charakter
pracy naukowej i dydaktycznej w ramach, której
ustawodawca określa wynagrodzenie na poziomie uwzględniające elementy świadczenia,
które nie są brane pod uwagę. Elementy te zostały nadto zdefiniowane przez ustawodawcę,
który uznał, że Pensum nie jest normą czasu pracy w rozumieniu Kodeksu pracy, albowiem
działalność pracownika naukowo- dydaktycznego nie ogranicza się do obowiązującego go
pensum dydaktycznego. Jest on bowiem obowiązany prowadzić także inne zajęcia
dydaktyczne, ponadto uczestniczyć w zajęciach organizacyjnych ustalonych w rozkładzie
zajęć oraz prowadzić prace badawcze. Ich limit nie został wprawdzie określony w ustawie o
szkolnictwie wyższym, lecz nie wywołuje wątpliwości teza, że czas trwania zajęć
dydaktycznych, łącznie z innymi formami działalności pracownika naukowo-dydaktycznego,
nie powinien przekraczać powszechnej tygodniowej normy czasu pracy (tak wyrok SN z
29.07.2003 r., I PK 294/02, OSNP 2004, nr 17, poz. 294.). Na gruncie obowiązującej regulacji
Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce nie wskazano odrębnie norm czasu pracy nauczycieli
akademickich (poza określonymi wyjątkami), dlatego też należy do nich stosować, jako lex
generali, normy czasu pracy oznaczone w kodeksie pracy. Jak wskazuje się w doktrynie
zastosowanie kodeksowych norm czasu pracy do nauczycieli akademickich potwierdza
również odesłanie do zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, która znalazła się w
art, 129 ust. 3 p.s.w.n. (tak A. Bocheńska, I. Sierocka, M. Lekston, 20.7.1.2. POJĘCIE CZASU
PRACY I NORMY CZASU PRACY NAUCZYCIELI AKADEMICKICH [w:] System Prawa Pracy.
Tom XI. Pragmatyki pracownicze, red. K. W. Baran, Z. Góral, Warszawa 2021.)
Należy także uwzględnić, że zaproponowana przez Odwołującego stawka znacząco (niemal
krotnie) przewyższa wysokość wynagrodzenia w rozporządzenia Ministra Nauki i
Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 września 2018 r. w sprawie wysokości minimalnego
miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej (Dz. U. poz.
1838 z późn. zm.) ustalającego wysokość profesora w uczelni publicznej w kwocie 9370 zł
miesięcznie; Stawka ta została ustalona na poziomie uwzględniająca nie tylko godziny
dydakty
czne, ale co pomija Przystępujący do postępowania czas uwzględniający
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
przygotowanie takowych, pracę naukową oraz organizacyjną. Idąc tokiem myślenia
Przystępującego do, postępowania uznać należałoby, że przekazywanie wiedzy i jej rozwijanie
możliwe byłoby ad hoc, jako prawdy objawionej, przechodzącej w jakiś cudowny sposób na
społeczność akademicką, bez nakładu w postaci czasu pracy.
Stanowisko potwierdzające złożony charakter czasu pracy nauczycieli akademickich zostało
potwierdzone w orzecznictwie, gdzie określono wprost, że: ograniczenie możliwości
zobowiązania nauczyciela akademickiego do prowadzenia zajęć dydaktycznych ponad
pensum (art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym, Dz. U. Nr
65, poz. 385 ze zm.) dotyczy tylko godzin obliczeniowych, a nie innych zajęć dydaktycznych,
organizacyjnych oraz prac badawczych, niezbędnych do prowadzenia zajęć dydaktycznych.
Ustalone dla nauczyciela akademickiego pensum dydaktyczne nie jest normą jego czasu
pracy i nie stanowi maksymalnego wymiaru czasu pracy (tak wyrok SN z 29.07.2003 r., I PK
294/02, OSNP 2004, nr 17, poz. 294.). W uzasadnieniu stanowiska Sąd Najwyższy podkreślał,
że ograniczenie możliwości zobowiązania nauczyciela akademickiego do prowadzenia zajęć
dydaktycznych ponad pensum dotyczy tylko "godzin obliczeniowych" (odpowiadających 45
minutom), nie dotyczy natomiast innych zajęć dydaktycznych, zajęć organizacyjnych oraz prac
badawczych niezbędnych do prowadzenia zajęć dydaktycznych, które należą do obowiązków
pracownika naukowo-
dydaktycznego uczelni. Nie znajduje więc oparcia w regulacji prawnej
teza skarżącego, według której uczelnia ma prawo dysponować tylko czasem nauczyciela
akademickiego mieszczącym się w granicach ustalonego dla niego pensum oraz dodatkowo
w ustawowo określonych godzinach przekraczających to pensum (o 1/4 lub o 1/2) - w
szczególnych przypadkach uzasadnionych koniecznością realizacji programu nauczania.
Uczelnia może bowiem zobowiązać nauczyciela akademickiego, będącego pracownikiem
naukowo-
dydaktycznym, do uczestniczenia bądź prowadzenia innych zajęć dydaktycznych niż
wykłady, ćwiczenia, seminaria itp. Może go też zobowiązać do uczestniczenia w zajęciach
organizacyjnych i pracach badawczych niezbędnych do prowadzenia dydaktyki.
Reasumując, uzasadnienie odrzucenia oferty Odwołującego jest ogólnikowe i nie pozwala
nawet na wskazanie, co stanowi zasadniczą przyczynę odrzucenia. Wyjaśnienia wykonawcy
odpowiadają żądaniu Zamawiającego, przedstawiają konkretne kalkulacje oraz wartości, które
nie zostały zakwestionowane przez Zamawiającego. Dodać należy, że wykonawca nie jest
zobowiązany do przedstawiania dokumentów na każdą dowodzoną okoliczność. Przy czym
także argumentacja z odpowiedzi na odwołanie nie znajduje potwierdzania, w tym w zakresie
dowodowym, w szczególności biorąc pod uwagę stopień szczegółowości wyjaśnień, mających
wartość dowodową.
W świetle powyższego, niniejsze odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Krajowa Izba O
dwoławcza ustaliła i zważyła
Sygn. akt KIO 3322/24
Odwołanie Korporacja Badawcza Pretendent sp. z o.o. z s. we
Wrocławiu
Postępowanie, w toku którego złożono odwołanie dotyczy „Przeprowadzenia oceny „Programu
dla szkół” oraz przygotowania raportu końcowego dla Komisji Europejskiej”, numer
postępowania: 202/2024/C (CEN.BPZP.WZP.260.36.2024.KZ.47).
Ogłoszenie o zamówieniu: Numer publikacji ogłoszenia: 381909-2024, Numer wydania Dz.U.
S:124/2024, Data publikacji: 27.06.2024, Numer ogłoszenia: OJ S 124/2024 (wartość
zamówienia przekracza progi unijne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 3
ust. 1 ustawy Pzp).
Odwołujący wniósł odwołanie na niezgodne z przepisami ustawy czynności i zaniechania
Zamawiającego polegające na:
nieuzasadnionym wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez DANAE Sp. z o.o.,
z s. w Gdańsku, przystępującym po stronie zamawiającego, dalej „przystępującym”,
- odrzuceniu oferty Pretendent dalej
„odwołującym” pomimo tego, że oferta jego jest zgodna z
SWZ, uwzględnia wszystkie koszty i umożliwia wykonanie zamówienia po zaoferowanej cenie.
Zaskarżonym czynnościom i zaniechaniom Zamawiającego zarzucono naruszenie
następujących przepisów:
1) art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp przez odrzucenie oferty
odwołującego
jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia pomimo tego, że
cena oferty nie jest ceną rażąco niską w stosunku do przedmiotu zamówienia, co odwołujący
wykazał w złożonych wyjaśnieniach;
2) art. 224 ust. 6 ustawy Pzp w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp przez uznanie, że oferta
odwołującego podlega odrzuceniu jako oferta z rażąco niską ceną na podstawie złożonych
wyjaśnień, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie lub jeżeli złożone wyjaśnienia
wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny. Zamawiający w tym zakresie
błędnie uznał, że nie zostały one sporządzone z należytą starannością argumentując, że
odwołujący zaniechał przedstawienia dowodów potwierdzających wysokość wynagrodzenia
poszczególnych członków zespołu naukowego (wskazując w treści uzasadnienia na brak:
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
korespondencji mailowej w sprawie warunków współpracy przy wykonywaniu zamówienia,
ofert wstępnych przedstawianych przez członków zespołu naukowego, projektów umów) i
wysokość wynagrodzenia podwykonawców za realizację zadania „matryca online do badań
uczni
ów i rodziców/nauczycieli”, podczas gdy Odwołujący przedłożył w wyznaczonym terminie
wyjaśniania adekwatne do otrzymanego wezwania od zamawiającego, które to uzasadniały
podaną w ofercie cenę, zawierały odpowiednie, adekwatne dokumenty, przy czym
z
amawiający nie może sam żądać od wykonawców dokumentów innych niż wskazane w
dokumentach zamówienia (a tym bardziej odrzucić ofertę z uwagi na brak ich dołączenia
pomimo braku wcześniejszego wymogu ich przedłożenia i przede wszystkim w sytuacji, gdy
odwołujący wykazał rynkowy charakter zaproponowanej ceny);
3) art. 16 pkt 1 w zw. z art. 17 ust. 2 Pzp przez niezachowanie zasady prowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji, równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i
przejrzy
stości przez odrzucenie oferty pomimo tego, że nie zawierała ona rażąco niskiej ceny,
odwołujący odpowiedział na wezwanie zamawiającego i wyjaśnił jej podstawy. Zamawiający
nie wskazał przy tym na czym zróżnicowanie wykonawców biorących udział w postępowaniu i
w oparciu o jakie wartości dokonuje odrzucenia oferty odwołującego;
4) art. 253 ust. 1 pkt 2 Pzp przez uzasadnienie odrzucenia oferty
odwołującego w sposób
nierzetelny i nieprzejrzysty.
Odrzucając ofertę zamawiający odniósł się do bliżej
nieokreślonych przez zamawiającego w wezwaniu do wyjaśnień i dokumentacji postępowania
wymagań pomijając wskazanie w uzasadnieniu faktycznym na elementy kalkulacji ceny i nie
uwzględniając całości wyjaśnień.
W oparciu o przedstawione wyżej zarzuty odwołujący wniósł o:
I. uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie zamawiającemu, aby:
unieważnił czynność wyboru oferty najkorzystniejszej i czynność odrzucenia oferty
odwołującego;
powtórzył czynności badania i oceny ofert w postępowaniu, z uwzględnieniem oferty
odwołującego.
II. zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Pretendent kosztów postępowania odwoławczego,
w tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika na podstawie faktury VAT i spisu kosztów
przedstawionych na rozprawie, zgodnie z § 5 pkt 2 lit. a-b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.
U. poz. 2437);
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
III. na podstawie art. 534 ust. 1 Pzp, dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów załączonych
do odwołania, wnioskowanych w odwołaniu lub przedstawionych na rozprawie, na okoliczności
wskazane w uzasadnieniu pisemnym bądź ustnym.
W tym miejscu Izba stwierdza, na mocy art. 505 ust. 1 ustawy Pzp
, że odwołujący wykazał
interes
w uzyskaniu zamówienia, a tym samym prawo do wniesienia odwołania. W wyniku
naruszenia przez z
amawiającego wyżej wymienionych przepisów ustawy Pzp interes
odwołującego doznał uszczerbku. Gdyby zamawiający dokonał prawidłowej weryfikacji ofert,
wówczas oferta odwołującego uznana winna być za najkorzystniejszą.
Do odwołania dołączono opłatę w wysokości 15.000 zł. zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 2
Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437), na usługi o wartości równej progom
unijnym, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy Pzp lub przekraczającej te progi.
Izba co do terminu
na wniesienie odwołania ustaliła. Informacja o wyborze oferty
najkorzystniejszej z
dnia 2 września 2024 r. została przekazana Odwołującemu w dniu 3
września 2024 r., a odwołanie wniesiono w dniu 12 września 2024 r., czyli w ustawowym 10
dniowym terminie.
Do postępowania skutecznie przystąpił wykonawca wybrany po stronie zamawiającego.
Zamawiający pismem z dnia 02.09.2029 r., przesłanym Odwołującemu w dniu 03.09.2024 r.
poinformował o wyniku postępowania. Jako najkorzystniejsza została wybrana oferta złożona
przez
przystępującego (cena oferty brutto: 3 520 260,00 PLN). Zamawiający odrzucił ofertę
Odwołującego (1.217.700,00zł), ofertę najtańszą. Zamawiający wskazywał, że oferta złożona
przez
odwołującego, została odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust.
6 Pzp. Zgodnie z normą wyrażoną w art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, Zamawiający odrzuca
ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Natomiast, stosownie do treści art. 224 ust. 6 ustawy Pzp, odrzuceniu, jako oferta z rażąco
niską ceną, podlega oferta Wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie,
lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny.
Wskazane powyżej przepisy ustawy Pzp stanowiły podstawę wniesionego odwołania, jako
naruszone
przez zmawiającego przy ocenie złożonych wyjaśnień przez zamawiającego.
Zamawiający w dniu 05.08.2024 r., wezwał odwołującego do udzielenia wyjaśnień oraz do
złożenia dowodów dotyczących wyliczenia ceny oferty. W ramach wyjaśnień dotyczących
wyliczenia ceny Zamawiający żądał podania informacji wskazując tytułem jedynie przykładów
wyceny, kosztorysy własne i zewnętrzne, oferty zewnętrzne, itp. W odpowiedzi na wezwanie
Wykonawca złożył wyjaśnienia w wyznaczonym terminie. Zamawiający w informacji o
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
odrzuceniu oferty wskazał między innymi, że: „za przejaw nienależytej staranności
Wykonawcy uznaje zwłaszcza zaniechanie przez Wykonawcę przedstawienia dowodów
potwierdzających wysokość wynagrodzenia poszczególnych członków zespołu naukowego, w
szczególności korespondencji mailowej w sprawie warunków współpracy przy wykonywaniu
zamówienia, ofert wstępnych przedstawianych przez członków zespołu naukowego, projektów
umów.” Analogiczny zarzut zamawiający podnosi w zakresie zaniechania przez wykonawcę
przedstawienia dowodów potwierdzających wysokość wynagrodzenia podwykonawców za
realizację zadania „matryca online do badań uczniów i rodziców/nauczycieli”. Zamawiający
również stwierdził. Zamawiający również stwierdził, że - „nie sposób bowiem uznać, że
Wykonawca, kalkulując cenę oferty, nie przeprowadził w tym zakresie nawet wstępnego
rozeznania wśród podmiotów, które są w stanie wykonać to zadanie. Wyjaśnienia Wykonawcy
nie zostały poparte żadnymi dowodami uzasadniającymi wysokość zaoferowanej ceny.
Wykonawca, nie przedstawiając żadnych dowodów potwierdzających prawidłowość
wyliczenia ceny, nie podjął próby udowodnienia, że zaoferowana cena jest wiarygodna, realna
i umożliwia wykonanie zamówienia na warunkach określonych przez Zamawiającego.”
Izba dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie to jest protokołu
post
ępowania prowadzonego przez zamawiającego, wezwania zamawiającego do
wyjaśnienia ceny przez odwołującego jak i udzielonej odpowiedzi odwołującego na wezwanie
zamawiającego stwierdza, że odwołujący sprostał wyjaśnieniu podanej ceny w ofercie,
odpowiadając na treść wezwania zamawiającego.
Zamawiający pismem z dnia 05.08.2024r. na podstawie art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11
września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1605, z późn. zm.),
wezwał odwołującego do: udzielenia wyjaśnień oraz złożenia dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny oferty.
Jednocześnie zaznaczył, że zaoferowana w ofercie cena jest niższa o
77,13% od szacunkowej wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i
usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania oraz o 45,80% od średniej arytmetycznej
cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt
1 i 10 ustawy Pzp. Okoliczności te wywołują domniemanie rażąco niskiej ceny w stosunku do
przedmiotu zamówienia, a także budzą wątpliwości Zamawiającego co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w specyfikacji
warunków zamówienia. W ramach wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny oferty wezwał do
podania
szczegółowych informacji (np. wycen, kosztorysów własnych i zewnętrznych, ofert
zewnętrznych, itp.) oraz dowodów potwierdzających wysokość następujących kosztów:
wynagrodzenia poszczególnych członków zespołu naukowego, odpowiedzialnego za
merytoryczne i naukowe aspekty realizacji zamówienia, kosztów wynagrodzenia innych
pracowników/ ekspertów, którzy będą pracowali przy realizacji zamówienia (innych niż zespół
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
naukowy i ankieterzy) jeśli takie występują; kosztów przeprowadzenia naboru szkół do
badania;
kosztów zapewnienia papierowych formularzy ankiet dla dzieci; kosztów zapewnienia
papierowych egzemplarzy 3-
dniowych dzienniczków żywnościowych, które powinny być
wypełniane przez dzieci wspólnie z rodzicami w domach, jeżeli Wykonawca przewiduje taki
sposób wypełniania dzienniczków żywnościowych; kosztów zapewnienia narzędzia
informatycznego
umożliwiającego
wypełnianie
on-line
ankiet
lub
dzienniczków
żywnościowych, jeżeli Wykonawca przewiduje taki sposób wypełniania ankiet lub
dzienniczków, kosztów wynagrodzenia ankieterów, ze wskazaniem przewidywanej liczby
ankieterów oraz wynagrodzenia przypadającego na ankietera, kosztów dojazdów ankieterów
do szkół oraz ewentualnych noclegów, diet, itp. kosztów związanych z każdorazowym
zebraniem i zagregowaniem danych oraz ich wprowadzaniem do bazy danych oraz kosztów
związanych z wykorzystaniem systemu informatycznego; wszelkich innych kosztów
związanych z wykonaniem przedmiotu zamówienia; wielkości zakładanego zysku.
Zamawiający pismem z dnia 16.08.2024r. udzielił wyjaśnień na wstępie wskazując, że należy
do ESOMAR, międzynarodowej instytucji zrzeszającej firmy badań rynku, która przestrzega
normy etycznie badań i zapewnia jakość realizowanych badań. Posiada doświadczenie w
badaniu efektywności, badania ewaluacji projektów w branży rolno-spożywczej jako jej
specjalność. W tym zakresie prowadzono badania efektywności w projektach unijnych o
łącznej wartości ponad 50 mln euro. „W ciągu 17 lat trwania spółki przeprowadzaliśmy badania
wśród ponad 100 tys. dzieci i młodzieży szkolnej w zakresie występowania substancji
psychoaktywnych/przemocy na terenie gmin wiejskich, miejskich oraz na terenie województw.
Posiadamy odpowiednią siatkę koordynatorów/ankieterów do realizacji badania na terenie
całego kraju.” Następnie odwołujący przedstawił wyliczenie kosztów poszczególnych etapów
siedem etapów) wskazując w każdym z etapów liczbę przewidywanych godzin oraz stawkę
godzinową zróżnicowaną dla poszczególnych stanowisk zespołu, a w podsumowaniu
uwzględniono budżet netto, koszty i zysk łącznie.
Izba
dla przykładu cytuje „ Wykonanie etapu I Opracowanie koncepcji i metodologii oceny:
raport metodologiczny.
W ramach budżetu założono kwotę 300 000 zł netto - zysk w wysokości
60 000 zł zysku = 240 000 zł. Kwota 240 000 zł zostanie przeznaczona na wynagrodzenia
wskazanych ekspertów w celu opracowania koncepcji i metodologii oceny tj. raportu
metodologicznego.
Koszt wynagrodzenia z podziałem na funkcje: kierownik naukowy badania
60 000 zł brutto. Przewidujemy iż na kierowanie zespołem i końcowe opracowanie raportu
metodologicznego przeznaczymy 120 roboczogodzin razy stawka godzinowa 500 zł brutto w
tym (składki ZUS oraz podatek) co daje nam koszt 60 000 zł. 1 osoba która posiada stopień
naukowy doktora lub wyższy w jednej z dyscyplin naukowych: nauki medyczne lub nauki o
zdrowiu lub technologia żywności i żywienia człowieka - 50 000 zł brutto Przewidujemy iż na
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
tworzenie i końcowe opracowanie raportu metodologicznego przeznaczymy 100
roboczogodzin razy stawka godzinowa 500 zł brutto w tym (składki ZUS oraz podatek) co daje
nam koszt 50 000 zł. 1 osoba która posiada stopień naukowy doktora lub wyższy w jednej z
dyscyplin naukowych: nauki medyczne lub nauki o zdrowiu lub technologia żywności i żywienia
człowieka - 50 000 zł brutto Przewidujemy iż na tworzenie i końcowe opracowanie raportu
metodologicznego przeznaczymy 100 roboczogodzin razy stawka godzinowa 500 zł brutto w
tym (składki ZUS oraz podatek) co daje nam koszt 50 000 zł. 1 osoba która posiada tytuł
zawodowy magistra lub równorzędny w zakresie: pedagogiki lub rolnictwa, lub ogrodnictwa,
lub ekonomii, lub finansów - 40 000 zł brutto. Przewidujemy iż na tworzenie i końcowe
opracowanie raportu metodologicznego przeznaczymy 80 roboczogodzin razy stawka
godzinowa 500 zł brutto w tym (składki ZUS oraz podatek) co daje nam koszt 40 000 zł. 1
osoba która posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny w zakresie: pedagogiki lub
rolnictwa, lub ogrodnictwa, lub ekonomii, lub finansów - 40 000 zł brutto. Przewidujemy iż na
tworzenie i końcowe opracowanie raportu metodologicznego przeznaczymy 80 roboczogodzin
razy stawka godzinowa 500 zł brutto w tym (składki ZUS oraz podatek) co daje nam koszt 40
000 zł. W ramach wskazanego etapu ocena zostanie zweryfikowana przez nadzór statystyka,
który jest członkiem zespołu.”
I tak kolejno wycenił pozostałe sześć etapów, na koniec podsumowując koszty wszystkich
etapów. („W ramach zysku poniesiemy inne koszty związane z zarządzaniem projektem
(koszty zarządu, księgowości oraz koszty logistyczne) związane z realizacją projektu w
wysokości 25 150 zł. Korporacja Badawcza Pretendent posiada niskie koszty zarządu oraz
księgowości. Szacowany zysk z projektu po odjęciu kosztów związanych z zarządzaniem
projektem wyniesie 160 000 zł przed opodatkowaniem. 5% wartości zamówienia dla
podwykonawców zostanie przekazane wyłącznie do matrycy online do badań uczniów i
rodziców/nauczycieli". Uczniów tutaj rozumiemy jako dzieci z rodzicami zgodnie z przyjętą
metodologią.).
Zamawiający odnosząc się do przedstawionych wyjaśnień skwitował je następująco:
”Wyjaśnienia Wykonawcy nie zostały poparte żadnymi dowodami uzasadniającymi wysokość
zaoferowanej ceny. Wykonawca,
nie przedstawiając żadnych dowodów potwierdzających
prawidłowość wyliczenia ceny, nie podjął próby udowodnienia, że zaoferowana cena jest
wiarygodna, realna i
umożliwia wykonanie zamówienia na warunkach określonych przez
Zamawiającego. (cytaty doktryny)Mając powyższe na względzie, Zamawiający odrzucił ofertę
złożoną przez Korporacje badawczą Pretendent Sp. z o.o. na podstawie art.226 ust.1 pkt 8 w
zw. z art.224 ust.6 ustawy
Pzp.”(vide protokół prowadzony przez zamawiającego pkt 14 oferty
odrzucone str.10).
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Izba dokonując oceny czynności wyjaśnienia rażąco niskiej ceny stwierdza, że odwołujący
sprostał wezwaniu zamawiającego do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, odpowiadając na
wezwanie zamawiającego z dnia 05.08.2024r. w dniu 16.08.2024r. (pisma w dokumentacji
postępowania odwoławczego – dokumentacja przekazana do akt sprawy przez
zamawiającego). Izba podziela argumentację formalną i prawną odwołującego w tym zawartą
w piśmie z dnia 1 października 2024r. odnoszącą się do argumentacji zamawiającego i
przystępującego w postępowaniu odwoławczym, zamieszczoną tak jak odwołanie, odpowiedź
na odwołanie, stanowisko przystępującego, powyżej w uzasadnieniu wyroku.
W związku z powyższym Izba stwierdza naruszenie wskazanych w odwołaniu przepisów
ustawy Pzp, których naruszenie miało istotny wpływ na wynik postępowania. Odwołanie
zasługuje na uwzględnienie, ponieważ spełnione zostały przesłanki określone art.554 ust.1 pkt
1) ustawy Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy, z uwzględnieniem § 7 ust. 1 pkt 1) oraz §
7 ust.5 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów
postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437), na podstawie art.557 i art.574
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. j.t. 2022 r. poz. 1710
z późn. zm.), zasądzając na rzecz odwołującego od zamawiającego kwotę 18.600,00 zł.
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów
postępowania odwoławczego w wysokości uiszczonego wpisu od odwołania i kosztów
zastępstwa procesowego pełnomocnika odwołującego (Sygn.akt KIO 3322/24)
Sygn. akt KIO 3418/24
Konsorcjum: Agencja Badawcza EDBAD sp. z o.o. z s.
w Łodzi – Lider Konsorcjum, Instytut
Badawczy IPC sp. z o.o. z s.
we Wrocławiu – członek Konsorcjum, Openfield sp. z o.o. z s. w
Opolu
– członek Konsorcjum.
Izba umarzyła postępowanie odwoławcze, na wniosek odwołującego, złożony w dniu 30
września 2024r.
Zgodnie z art. 520 ust.1 i ust. 2 Pzp odwołujący może cofnąć odwołanie, aż do czasu
zamknięcia rozprawy, a cofnięte odwołanie nie wywołuje skutków prawnych, jakie ustawa Pzp
wiąże z wniesieniem odwołania.
Sygn.akt: KIO 3322/24; KIO 3418/24
Stosownie do art. 568 pkt 1 Pzp, Izba umarza postępowanie odwoławcze, w formie
postanowienia, w przypadku cofnięcia odwołania.
Na podstawie § 9 ust. 1 pkt. 3 lit. a) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020
r. poz. 2437) w przypadku umorzenia postępowania odwoławczego przez Izbę w całości na
skutek cofnięcia odwołania przed otwarciem rozprawy - odwołującemu zwraca się 90% wpisu.
W związku z powyższym odwołujący spełnił warunki do zwrotu wpisu. Izba orzekła o
dokonaniu zwrotu odwołującemu z rachunku Urzędu kwoty uiszczonej tytułem wpisu, w
wysokości stanowiącej 90% jego wartości i skoro odwołujący uiścił wpis w wysokości
15.000,00 zł., to do zwrotu pozostała kwota 13.500 zł. o czym orzeczono w pkt. 2 sentencji
postanowienia.
Przewodniczący:………………………………………