KIO 3364/24 WYROK Warszawa, 7 października 2024 r.

sygn. akt: KIO 3364/24 

WYROK 

Warszawa, 7 

października 2024 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:  Emil Kuriata 

Protokolant: 

Tomasz Skowroński 

po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

16 września 2024 r. przez wykonawcę Olbis sp. z o.o., ul. Grabiszyńska 163 lok. 405; 53-437 

Wrocław,  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego  PGE  Dystrybucja  S.A.  

z siedzibą w Lublinie, ul. Garbarska 21A; 20-340 Lublin, 

przy  udziale 

uczestnika  po  stronie  zamawiającego  –  M.-Energetyka  S.K.A.,  Teodorówka 

Kolonia 17B, 23-440 Frampol, 

orzeka: 

Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru oferty 

najkorzystniejszej  w 

częściach  zamówienia  nr  1,2,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,  odrzucenie 

oferty  wykonawcy  M.-

Energetyka  S.K.A.,  Teodorówka  Kolonia  17B,  23-440  Frampol  w 

częściach  zamówienia  nr  1,2,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,  ponowne  badanie  i  ocenę  ofert  

w częściach zamówienia nr 1,2,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13. 

2.  K

osztami postępowania obciąża wykonawcę M.-Energetyka S.K.A., Teodorówka Kolonia 

17B, 23-440 Frampol i: 

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: 

piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę  Olbis  sp.  z  o.o.,  

ul. Grabiszyńska 163 lok. 405; 53-437 Wrocław, tytułem wpisu od odwołania, kwotę 3 600 

zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) poniesioną przez wykonawcę 

Olbis sp. z o.o., ul. Grabiszyńska 163 lok. 405; 53-437 Wrocław, tytułem wynagrodzenia 

pełnomocnika oraz kwotę 1 230 zł 00 gr (słownie: jeden tysiąc dwieście trzydzieści złotych 

zero groszy) 

poniesioną przez wykonawcę Olbis sp. z o.o., ul. Grabiszyńska 163 lok. 405; 

437 Wrocław, tytułem dojazdu na rozprawę, 

.  zasądza  od  wykonawcy  M.-Energetyka  S.K.A.,  Teodorówka  Kolonia  17B,  23-440 

Frampol  na  rzecz  wykonawcy 

Olbis  sp.  z  o.o.,  ul.  Grabiszyńska  163  lok.  405;  53-437 

Wrocław  łączną  kwotę  19 830  zł  00  gr  (słownie:  dziewiętnaście  tysięcy  osiemset 

trzydzieści  złotych  zero  groszy)  poniesioną  przez  wykonawcę  Olbis  sp.  z  o.o.,  

ul.  Grabiszyńska  163  lok.  405;  53-437  Wrocław,  stanowiącą  koszty  postępowania 

odwoławczego.  

Na  orzeczenie  - 

w  terminie  14  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za 

pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  - 

Sądu Zamówień Publicznych. 

Przewodniczący:  ………………………… 

sygn. akt: KIO 3364/24 

Uzasadnienie 

Zamawiający  –  PGE  Dystrybucja  S.A.  z  siedzibą  w  Lublinie  -  prowadzi  postępowanie  

o udzielenie zamówienia publicznego, pn. „Usługa modernizacji i wyposażenia stacji SN/nN  

w układy pomiarowe bilansowokontrolne zdalnego odczytu, wraz z uruchomieniem transmisji 

danych pomiarowych na terenie działania PGE Dystrybucja S.A. Oddział Zamość”. 

16  września  2024  roku,  wykonawca  Olbis  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  we  Wrocławiu  (dalej 

„Odwołujący”)  wniósł  odwołanie  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  na  niezgodną  

z przepisami ustawy czynność/zaniechanie zamawiającego polegającą na:  

nieuzasadnionym wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez M.-Energetyka 

S.K.A, Teodorówka Kolonia 17B, 23-440 Frampol (dalej: M.-Energetyka), 

zaniechaniu  odrzucenia  oferty  złożonej  przez  M.-Energetyka  –  mimo,  

że wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny złożone przez tego wykonawcę są:  

a) 

przeznaczone dla PGE Dystrybucja Oddział Rzeszów, podczas gdy przedmiotowe 

postępowanie dotyczy Zamościa, 

b) 

sprzeczne  z  treścią  złożonej  przez  niego  oferty, a to  w  tym  zakresie,  że pomimo 

złożenia  w  ofercie  oświadczenia  o  samodzielnej  realizacji  zamówienia  na 

potwierdzenie ceny podmiot ten złożył kosztorys wystawiony przez podmiot trzeci 

(EL-MAR s.c. M. P. M. 

Ł.), 

3)  zaniechaniu odrzucenia oferty M.-Energetyka

, w sytuacji, w której wykonawca ten nie 

zdołał obalić domniemania, że zaoferowano rażąco niską ceną, co budzi wątpliwości co 

do możliwości wykonania przez niego zadania;  

– które to czynności zostały podjęte w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego 

w  częściach  1,2,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13  –  a  o  czym  odwołujący  dowiedział  się  z  pisma  

z 6 września 2024 r. 

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie: 

art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 1, 5 i 6 p.z.p., przez wybór oferty M.-Energetyka 

podlegającej  odrzuceniu  z  powodu  zaoferowania  w  tej  ofercie  ceny  rażąco  niskiej  w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  a  co  w  szczególności  wynika  z  wyjaśnień 

złożonych  przez  M.-Energetyka  wobec  wezwania  tego  wykonawcy  przez 

z

amawiającego do wyjaśnień na podstawie art. 224 ust. 1 p.z.p. – w tym z uwagi na: 

a) przyjęcie wyjaśnień rażąco niskiej ceny od M.-Energetyka w sytuacji, kiedy kosztorysy 

załączone do wyjaśnień:  

przeznaczone są dla PGE Dystrybucja Oddział Rzeszów, podczas gdy przedmiotowe 

postępowanie dotyczy Zamościa,  

pochodzą od podmiotu trzeciego, tj. EL-MAR s.c. M. P. M. Ł., podczas gdy w złożonej 

ofercie  w  sekcji  III.8  M. 

Energetyka  S.K.A.  oświadczyła,  że  zamówienie  wykona 

własnymi siłami. W tych okolicznościach nieuprawnione jest przedstawienia kosztorysu 

pochodzącego od podmiotu trzeciego na uzasadnienie zaoferowanej ceny,   

zawierają  wyłącznie  wybrane  pozycje  (zatem  nie  stanowią  kompleksowego 

wyjaśnienia  ceny  oferty)  -  co  powoduje,  że  zamawiający  powinien  uznać,  że  M. 

Energetyka w ogóle nie złożył wyjaśnień rażąco niskiej ceny,  

b) brak przedstawienia dowodów w zakresie wyliczenia ceny (a która to konieczność wynika 

nie tylko z przepisów i orzecznictwa, ale wskazał na nią wprost sam zamawiający w treści 

wezwania z 8 sierpnia 2024 r.), jak również wobec braku przedstawienia w treści wyjaśnień 

poszczególnych  kosztów  (np.  transportu,  koordynacji),  cen  i  założeń  oraz  zaniżenia 

poszczególnych  kosztów  (np.  stawki  za  roboczogodzinę,  bez  uwzględnienia  obciążeń 

publicznoprawnych),  czy  też  oparcie  się  jedynie  na  zapewnieniu  ww.  wykonawcy  

o 

rzekomym doświadczeniu, co w żaden sposób nie dowodzi o prawidłowości oferty, nadto 

złożone  wyjaśnienia  są  lakoniczne  i  w  żaden  sposób  nie  potwierdzają  rynkowości 

przyjętych  cen  i  kosztów  –  w  konsekwencji  czego  wykonawca  nie  obalił  domniemania,  

że zaoferowano rażąco niską cenę, a kosztorysy zawierają błędy merytoryczne,  

wobec powyższego doszło do nieuzasadnionego zaniechania odrzucenia oferty wykonawcy, 

którego wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny.  

2.  art.  226  ust.  1  pkt  5  w  zw.  z  art.  16  ust.  1  p.z.p.  przez  brak  odrzucenia  oferty  M. 

Energetyka, a podlegającej odrzuceniu z powodu niezgodności tej oferty z warunkami 

zamówienia  określonymi  treścią  specyfikacji  warunków  zamówienia  z  załącznikami,  

a co potwierdza treść wyjaśnień złożonych przez M. Energetyka S.K.A., z których to 

wynika, że wykonawca nie uwzględnił wszystkich obowiązków mających spoczywać na 

wykonawcy,  w  szczególności  w  zakresie  koordynacji  harmonogramu  wyłączeń  -  

a  przez  co  złożona  oferta  nie  obejmuje  wszystkich  elementów  składających  się  na 

przedmiot zamówienia, co winno skutkować ich odrzuceniem; 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie zamawiającemu, 

aby: 

unieważnił czynność wyboru oferty najkorzystniejszej;  

powtórzył czynności  badania i  oceny  ofert  w  postępowaniu,  w  tym  odrzucił  ofertę M. 

Energetyka. 

Odwołujący  wniósł  również  o  zasądzenie  od  zamawiającego  na  rzecz  odwołującego 

kosztów  postępowania  odwoławczego,  w  tym  kosztów  wynagrodzenia  pełnomocnika  na 

podstawie faktury VAT i spisu kosztów przedstawionych na rozprawie, zgodnie z § 5 pkt 2 lit. 

a-

b  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  30  grudnia  2020  r.  w  sprawie 

szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich  rozliczania  oraz 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).  

Jednocześnie,  odwołujący  wniósł  o  dopuszczenie  i  przeprowadzenie  dowodu  

z następujących dokumentów:  

wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  wysłanego  do  wykonawców  przez  zamawiającego 

celem  wykazania  zakresu  żądanych  wyjaśnień  i  przedstawienia  dowodów  na  ich 

poparcie, 

wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  złożonych  przez  M.  Energetyka  celem  wykazania,  że 

podmiot  ten  nie  złożył  wystarczających  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  

i w rezultacie nie udowodnił, że zaoferowana przez niego cena gwarantuje wykonanie 

zamówienia, a to z powodów: (1) przedstawienia kalkulacji dla innego rejonu – zamiast 

dla  Zamościa  M.  Energetyka  przedstawiła  wyjaśnienia  dla  Rzeszowa,  (2)  kosztorys 

został sporządzony przez podwykonawcę EL-Mar s.c. M. P., M. Ł., podczas gdy z treści 

oferty  wynika,  że  M.  Energetyka  zobowiązała  się  do  zrealizowania  umowy  własnymi 

siłami,  (3)  nieujęcia  wszystkich  składowych  ceny,  np.  kosztów  transportu,  kosztów 

koordynacji, kosztorys dotyczący stacji napowietrznej zawiera błędy merytoryczne,  

wydruku z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej EL - MAR M. 

P. M. 

Ł. celem wykazania istnienia podmiotu gospodarczego, którego kosztorys został 

przedłożony na wyjaśnień rażąco niskiej ceny, a który jest podwykonawcą w stosunku 

do składającej ofertę M. Energetyka.  

Odwołujący wskazał, że jest uprawniony do wniesienia odwołania zgodnie z art. 505 ust.1 

ustawy  Pzp,  bowiem  jest  w

ykonawcą,  który  złożył  ofertę  niepodlegającą  odrzuceniu  i  ma 

interes  w  uzyskaniu  zamówienia.  Odwołujący  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  naruszenia 

przez z

amawiającego przepisów prawa, bowiem gdyby zamawiający przeprowadził czynności 

w  post

ępowaniu  zgodnie  z  przepisami  p.z.p.,  prawidłowo  ocenił  ofertę  M.  Energetyka, 

wówczas doszedłby do jednoznacznej konstatacji, iż oferta tego wykonawcy jest niezgodna  

z postanowieniami SWZ, a cena tej oferty jest rażąco niska. Gdyby więc zamawiający dokonał 

prawidłowej weryfikacji tej oferty, wówczas oferta odwołującego mogłaby zostać uznana we 

wskazanych częściach postępowania (1-2, 4-13) za najkorzystniejszą w postępowaniu. 

Odwołujący uzasadniając zarzuty odwołanie wskazał, co następuje. 

Zamawiający zwrócił się do M. Energetyka o udzielenie wyjaśnień w oparciu o art. 224 ust. 

2 pkt 1 ustawy Pzp. 

W  odpowiedzi  na  powyższe  M.  Energetyka  udzieliła  wyjaśnień  dołączając  do  nich 

kosztorysy ofertowe, w których przedstawiono kalkulację cenową wybranych pozycji. 

Zdaniem  odwołującego,  przedmiotowe  wyjaśnienia  w  żaden  sposób  nie  obaliły 

domniemania  rażąco  niskiej  ceny,  w  szczególności  z  uwagi  na  wady  formalne  złożonego 

wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  oraz  brak  udowodnienia  wiarygodności  swojej  ceny.  M. 

Energetyka 

–  pomimo  wyraźnego  obowiązku  wynikającego  nie  tylko  z  ustawy,  ale  nawet  

z  samego  wezwania 

–  nie  przedstawił  „dowodów  w  zakresie  wyliczenia  ceny”,  mających 

potwierdzać rzekomą rynkowość zaoferowanych przez niego cen. 

Odwołujący  wskazuje,  że  z  treści  przedstawionych  wyjaśnień  wynika,  że  zostały  one 

sporządzone dla PGE Dystrybucja S.A. Oddział w Rzeszowie, podczas gdy w przedmiotowym 

postepowaniu  wyjaśnienia  powinny  być  przedstawione,  a  cena  skalkulowana  dla  Oddziału  

w Zamościu.  

Po wtóre odwołujący zwraca uwagę, że kosztorys został sporządzony przez podmiot trzeci, 

tj. EL 

– MAR s.c.  M. P. M. Ł., tymczasem z treści oferty sporządzonej przez M. Energetyka 

wynika, że umowa z zamawiającym będzie realizowana bez podwykonawców. Zamawiający 

pozostawił potencjalnemu wykonawcy możliwość skorzystania z podwykonawców na etapie 

realizacji zamówienia. Wykonawca powinien więc na etapie ubiegania się o zamówienie znać 

zakres, jaki zamierza 

powierzyć podwykonawcom, bo w przeciwnym razie nie będzie mógł go 

im powierzyć w ogóle. Będzie więc zmuszony sam wykonać cały zakres zamówienia. Nie musi 

natomiast  mieć  wybranych  podwykonawców  –  ich  nazwy  powinny  być  podane  jedynie  w 

przypadku, gdy są znane wykonawcy na etapie ubiegania się o zamówienie. Tymczasem M. 

Energetyka w formularzu oferty zapewnia z

amawiającego o wykonaniu zamówienia własnymi 

siłami,  bez  podwykonawców,  a  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  opiera  na  kosztorysie 

sporządzonym  przez  inny  podmiot.  Na  marginesie  zauważyć  należy,  że  nie  jest  jasne  jaki 

zakres  prac  miałaby  wykonać  M.  Energetyka,  skoro  wszystkie  prace  objęte  przedmiotem 

zamówienia  zostały  skalkulowane  przez  podwykonawcę.  Wypada  zauważyć,  że  nie  jest 

możliwe zlecenie wykonania całości zamówienia podwykonawcom, co wyraźnie wynika z art. 

462 ust. 1 ustawy Pzp.  

Z  ostrożności,  poza  zarzutami  formalnym  odwołujący  wskazuje  na  niekompletność, 

lakoniczność i nieprawidłowość wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Zamawiający wprost 

wskazał na konieczność udzielenia wyjaśnień wraz z przedłożeniem dowodów. M. Energetyka 

nie dołączył jakichkolwiek faktur, ofert dostawców, którzy – zgodnie z treścią oferty złożonej 

przez  M. 

Energetyka  będą  zapewniać  dostawy  o  wielkości  większej  niż  10%  użytych 

elementów do realizacji zamówienia (M. Energetyka podała 4 takie podmioty), czy chociażby 

rozliczenia  transportu,  którego  wartość  jest  jednym  z  istotnych  elementów  cenotwórczych. 

Należy także pochylić się nad wartością roboczogodziny zawartą w złożonej przez Marczak 

Energetyka  ofercie.  Z  pozoru  tylko mogłoby  się  wydawać,  że  wartość  ta  jest  skalkulowana 

prawidłowo,  wynosi  bowiem  30,95  zł.  Jednak  po  pogłębionej  analizie  tej  kwestii  zauważyć 

należy, że faktyczny koszt pracodawcy za 1 godzinę pracy pracownika znacznie przewyższa 

tę kwotę. I tak M. Energetyka w ofercie oświadczyła, że będzie zatrudniać osoby do realizacji 

umowy  z  zamawiającym  na  umowę  o  pracę.  Wskazała,  że  w  oparciu  

o  umowę  o  pracę  pracują  (…).  Umowy  te  nie  zostały  załączone  w  charakterze  dowodów. 

Nawet gdyby uznać, że osoby te (co jest mało prawdopodobne) pracują za stawkę minimalną 

–  na  dzień  składania  ofert  4.300  zł,  to  5.180,64  zł  –  biorąc  pod  uwagę  obciążenia 

publicznoprawne, które zobowiązany jest ponieść pracodawca. Zatem stawka godzinowa za 

1 pracownika zatrudnionego na umowę o pracę za minimalne wynagrodzenie wynosi 31,58 zł 

przy założeniu 164 godzinnego miesiąca pracy. Już z tego wyliczenia jasno wynika, że złożona 

przez M. 

Energetyka oferta jest niedoszacowana, co oznacza, że zawiera rażąco niską cenę. 

Badanie rażąco niskiej ceny w aspekcie kosztów pracy nie może sprowadzać się jedynie do 

analizy,  czy  ich  wycena  nie  jest  niższa  niż  minimalne  wynagrodzenie  za  pracę.  Realność 

założeń  kosztowych  w  przypadku  kosztów  pracy  należy  badać  z  uwzględnieniem  specyfiki 

danego  zamówienia,  a  w  szczególności  wymaganego  poziomu  wykształcenia  i  kwalifikacji 

osób,  jakie  należy  zatrudnić  do  realizacji  zamówienia.  Dodatkowo,  należy  zauważyć,  

że  wykonawca  opiera  swoje  wyjaśnienia  głównie  na  prostych  zapewnieniach  i  rzekomym 

doświadczeniu, przy czym w tym zakresie również nie przedstawia żadnych dowodów oferując 

jedynie możliwość ich przedstawienia. 

W  nawiązaniu  do  powyższego,  wskazać  można,  że  koncentrowanie  wyjaśnień  na 

gołosłownym zachwalaniu doświadczenia firmy i kadry nie jest wystarczające. Jednocześnie, 

udowodnienie realności ceny powinno nastąpić w toku postępowania o udzielenie zamówienia 

prz

ed  zamawiającym,  a  nie  w  toku  postępowania  odwoławczego  przed  Izbą.  Jeżeli 

wykonawca  ciężaru  obalenia  domniemania  rażąco  niskiej  ceny  w  postępowaniu  przed 

zamawiającym  nie  udźwignie,  to  jego  oferta  podlega  odrzuceniu  (zob.  np.  wyrok  KIO  

z 14.02.2022 r., KIO 220/22, LEX nr 3362673).  

Odwołujący  zwraca  także  uwagę  na  to,  że  wyjaśnienia  dotyczące  rażąco  niskiej  ceny 

zostały przez M. Energetyka złożone na wszystkie części postępowania, tj. od 1-14, podczas 

gdy M. 

Energetyka nie składał oferty w części 3 prowadzonego postępowania. 

W  treści  kosztorysu  EL-MAR  s.c.  M.  P.  M.  Ł.  wycenia  w  zakresie  stacji  napowietrznych 

przyścienny montaż rozdzielnic. Należy zauważyć, że przy stacjach napowietrznych nie ma 

ścian, 

montażu 

dokonuje 

się 

na 

słupach 

(często 

na 

wysokości),  

w  żadnym  razie  nie  można  uznać,  że  tego  rodzaju montaż jest  adekwatny  do  faktycznego 

przedmiotu usługi.  

Podążając  za  orzecznictwem  KIO  należy  wskazać,  że  celem  złożenia  wyjaśnień  jest 

umożliwienie  zamawiającemu  zweryfikowania  poprawności  dokonanej  przez  wykonawcę 

kalkulacji ceny, a nie złożenie ogólnego zapewnienia, że wykonawca wykona zamówienie za 

oszacowa

ną  przez  siebie  cenę.  Wyjaśnienia  mają  być  poddane  analizie  zmierzającej  do 

ustalenia, czy cena została skalkulowana poprawnie, czy też nosi ona znamiona rażąco niskiej 

(zob.  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  27  czerwca  2022  r.,  sygn.  akt:  KIO  1530/22). 

Wy

jaśnienia  wykonawcy  nie  mogą  mieć  charakteru  ogólnego,  nie  mogą  ograniczać  się  do 

zapewnienia,  że  wykonawca będzie  w  stanie zrealizować zamówienie za  podaną  w ofercie 

cenę.  Wykonawca,  wezwany  do  udzielenia  wyjaśnień,  jest  zobowiązany  szczegółowo 

wskazać konkretne, dające zweryfikować się czynniki umożliwiające mu skalkulowanie ceny 

lub kosztu na niskim poziomie (…). Złożenie dowodów odnoszących się do przyjętych założeń 

kalkulacyjnych  stanowi  konieczny  element  w  procedurze  wyjaśnień  w  przedmiocie  rażąco 

niskiej ceny (zob. Wyrok SO w Warszawie z 31.08.2021 r., XXIII Zs 71/21, LEX nr 3301527).  

Z

godnie  z  jednolitym  poglądem  orzecznictwa  odpowiedź  wykonawcy  na  wezwanie 

skierowane w trybie art. 224 ust. 1 ustawy p.z.p. nie może być lakoniczna i powierzchowna, 

aby  można  ją  było  potraktować  jako  wyczerpującą  i  rozwiewającą  wątpliwości.  Złożenie 

wyjaśnień,  które  nie  wyjaśniają  wątpliwości  co  do  rynkowego  charakteru  ceny  oferty  winno 

skutkować odrzuceniem oferty. Przykładowo, w wyroku KIO z 12 lutego 2024 r., KIO 178/24: 

Wyjaśnienia  wykonawcy  co  do  zasady  muszą  być  konkretne,  wyczerpujące,  odpowiednio 

u

motywowane, rzeczywiście uzasadniające podaną w ofercie cenę, wykazujące, że możliwe  

i  realne  jest  wykonanie  zamówienia  za  zaproponowaną  cenę.  To  wyłącznie  na  podstawie 

złożonych wyjaśnień zamawiający dokonuje oceny czy oferta zawiera rażąco niską cenę lub 

koszt, czy też rażąco niskie ich istotne części składowe. Obowiązkiem wykonawcy jest, aby  

w  odpowiedzi  na  wezwanie  wystosowane  przez  zamawiającego  udzielił  wyjaśnień 

dotyczących okoliczności, które wpłynęły na wysokość zaoferowanej ceny w taki sposób, aby 

na ich podstawie możliwe było jednoznaczne ustalenie, że cena oferty (odpowiednio koszt, 

istotna część składowa) nie jest ceną rażąco niską. Efektem składanych wyjaśnień ma być 

stworzenie  podstaw  do  uznania  przez  zamawiającego,  że  podejrzenie  dotyczące  rażąco 

niskiej  ceny  oferty  nie  było  uzasadnione.  Udowodnienie  realności  ceny  powinno  nastąpić  

w  toku  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  przed  zamawiającym,  a  nie  w  toku 

postępowania odwoławczego przed Izbą.  

D

o wyjaśnień  złożonych  w  odpowiedzi  na  wezwanie skierowane w  trybie art.  224 ust.  1 

ustawy Pzp, M. 

Energetyka powinien przedłożyć wszystkie stosowne dowody potwierdzające 

wyjaśnienia.  Brak  wykonania powyższego  stanowi  o tym,  że  wyjaśnienia są  gołosłowne  i  – 

jako takie 

– powinny skutkować odrzuceniem oferty, której dotyczą. Potwierdza to chociażby 

wyrok KIO z 24.11.2017 r., KIO 2380/17. 

Warszawski  Sąd  Okręgowy  podobnie  podszedł  do  wyjaśnień  dotyczących  ceny  rażąco 

niskiej  w  wyroku  z  30 maja  2018 r. (sygn.  akt  XXIII Ga  255/18)

, w którym podkreślił, że na 

wykonawcy  ciąży  obowiązek  wykazania,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  

a argumentacja co do realności zaoferowanej ceny musi opierać się na materiale dowodowym 

w sposób niezbity i wyczerpująco wykazującym słuszność twierdzeń oferenta co do wysokości 

kosztów do poniesienia. W tym kontekście Sąd wskazał, że wykonawca „odnosi się wprawdzie 

ogólnikowo do kosztów osobowych, zarządzania, utrzymania systemu, etc, ale po pierwsze 

kosztów  tych  szczegółowo  nie  wyodrębnia,  pozostając  jedynie  przy  stwierdzeniu,  że  cenę 

danego elementu wkalkulowano w inny, uwzględniając stosowną marżę”. 

Podobnie  w  orzeczeniu  z  22  maja  2019  r.  sygn.  KIO  809/19 

Krajowa  Izba  Odwoławcza 

negatywnie oceniła braki dowodowe w wyjaśnieniach dotyczących rażąco niskiej ceny. Izba 

podkreśliła, że dowody muszą być adekwatne i przekonujące i nie mogą ograniczać się do 

ogólnikowego  materiału.  Reasumując,  w  świetle  powyższego  wyjaśnień  M.  Energetyka  nie 

można  uznać  za  wiarygodne,  a tym  bardziej,  by  obalały  domniemanie co do  rażąco  niskiej 

ceny. Wyjaśnienia te są niepełne, a przede wszystkim niepotwierdzone dowodami, pomimo 

tego,  że  zamawiający  w  wezwaniu  do  złożenia  wyjaśnień  wyraźnie  podkreślał  obowiązek 

przedstawienia dowodów w zakresie wyliczenia ceny oraz to, że z wyjaśnień mają wynikać 

wyliczenia wartości przedstawionej oferty cenowej. 

W

yjaśnienia potwierdzają, że oferta nie obejmuje całości zamówienia czy też poszczególne 

koszty  i  ceny  są  poniżej  poziomu  rynkowego,  co  winno  skutkować  odrzuceniem  oferty. 

Wystarczy  proste  zestawienie  warunków  zamówienia  z  treścią  wyjaśnień  złożonych  przez 

o

dwołującego  i  treści  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę,  aby  ustalić,  że  oferta  ta  nie 

obejmuje poszczególnych kosztów czy też opiera się na ich zaniżeniu poniżej poziomu cen 

rynkowych, a w szczególności kosztów transportu czy kosztów pracy. Już fakt użycia przez 

wyjaśniającego  sformułowania,  że  kalkulacja  cenowa  dotyczy  wybranych  pozycji  świadczy  

o niekompletności – a co za tym idzie – nieprzydatności złożonych wyjaśnień. 

Zamawiający  w  projekcie  umowy  (i  w  załącznikach  stanowiących  jej  integralną  część) 

określił, jakiego zakresu realizacji usług oczekuje od wykonawcy zamówienia. W nawiązaniu 

do powyższego, w kontekście zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 5) ustawy p.z.p. w zw.  

z  art.  16  ust.  1  p.z.p.  wskazuje  się,  że  –  zgodnie  z  ustawową  definicją  –  pod  pojęciem 

warunków  zamówienia  rozumie  się  warunki  dotyczące  zamówienia  lub  postępowania  

o  udzielenie  zamówienia  określone  w  szczególności  w  opisie  przedmiotu  zamówienia, 

wymaganiach związanych z realizacją zamówienia, kryteriach oceny ofert oraz wymaganiach 

proceduralnych lub projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego. 

Zatem,  z  treści  przepisów  ustawowych  wynika,  że  na  warunki  zamówienia  składają  się 

wszystkie  istotne  elementy  kształtujące  prowadzone  postępowanie  oraz  realizację 

świadczenia,  tj.  w  szczególności  opis  przedmiotu  zamówienia,  a  także  projektowane 

postanowien

ia  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego.  Zamawiający  dokonuje  zatem 

oceny  oferty  pod  względem  jej  zgodności  z  warunkami  zamówienia,  a  nie  z  SWZ  (zob.  B. 

Kardas, Ocena ofert na gruncie nowego PZP, LEX/el. 2020). Dokonując kompleksowej analizy 

art. 226 ust

. 1 pkt 5 p.z.p. przez pryzmat definicji warunków zamówienia zawartej w art. 7 pkt 

29 p.z.p., przyjmuje się, że treść oferty jest niezgodna z warunkami zamówienia, jeżeli jest 

niezgodna  z  warunkami,  które  dotyczą  zamówienia  lub  postępowania  o  udzielenie 

za

mówienia,  wynikającymi  w  szczególności  z  opisu  przedmiotu  zamówienia,  wymagań 

związanych  z  realizacją  zamówienia,  kryteriów  oceny  ofert,  wymagań  proceduralnych  lub 

projektowanych postanowień umowy o zamówienie publiczne (zob. A. Gawrońska-Baran [w:] 

E.  Wiktorowska,  A.  Wiktorowski,  P.  Wójcik,  A.  Gawrońska-Baran,  Prawo  zamówień 

publicznych. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022, art. 226). Idąc dalej, w art. 226 ust. 1 

pkt  5  p.z.p.  ustawodawca  określa,  że  zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli  jej  treść  jest 

„niezgodna z warunkami zamówienia”.  

Mając  na  względzie powyższe,  należy wskazać,  że  –  w  ocenie  odwołującego  –  złożona 

oferta  przez  M.  Energetyka  nie  koresponduje  z 

warunkami  zamówienia,  w  szczególności  z 

projektowaną  treścią  postanowień  umownych  (koordynacja  i  harmonogram  wyłączeń). 

Wskazane elementy nie zostały uwzględnione– co stanowi dowód na istnienie rażąco niskiej 

ceny. Jednocześnie, jak już wskazano powyżej – podnieść należy, że złożone wyjaśnienia są 

lakoniczne i w żaden sposób nie potwierdzają rynkowości ceny, kosztów, a przez co nie obaliły 

domniemania, że zaoferowano rażąco niską cenę.  

Odwołujący zwraca uwagę, że M. Energetyka nie przedstawił żadnych wyliczeń czy założeń 

co do ilości pracowników, a co za tym idzie kosztów wynagrodzeń. W sytuacji wskazania przez 

z

amawiającego  na  taką  konieczność  –  powyższe  jednoznacznie  potwierdza  konieczność 

odrzucenia oferty.  

Odwołujący wskazuje, że zasada zachowania uczciwej konkurencji, o której mowa w art. 

16  ust.  1  ustawy  p.z.p.  oznacza  zakaz  podejmowania  przez  zamawiającego  działań,  które 

ograniczałyby w jakikolwiek sposób prawo rozpatrzenia oferty danej grupy wykonawców na 

takich samych zasadach, jak oferty innych wykonawców. Podobny cel służy zasadzie równego 

traktowania wykonawców, której egzemplifikację stanowi wymóg jednakowego traktowania ich 

w takich samych okolicznościach (i odpowiednio różnego traktowania wykonawców w różnych 

okolicznościach). Tymczasem w wyniku zaniechania odrzucenia oferty M. Energetyka, a co 

nakazują  przepisy  ustawy  p.z.p.  (na  co  powyżej  wskazano)  zamawiający  uniemożliwił 

udzielenie z

amówienia innemu wykonawcy, którego oferta nie podlega odrzuceniu.  

W konsekwencji z

amawiający naruszył również art. 16 pkt 1) p.z.p. poprzez prowadzenie 

postępowania  w  sposób  niezapewniający  zachowania  uczciwej  konkurencji  i  równego 

traktowania wykonawców. Zamawiający dokonał nieobiektywnej oceny złożonych przez obu 

wskazanych  wykonawców  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  jak  i  istotnych  części  składowych,  

co doprowadziło do zaniechania odrzucenia ofert zawierających rażąco niską cenę. 

Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której oświadczył, iż uwzględnia 

zarzuty odwołania w całości. 

Przystępujący do postępowania odwoławczego M.-Energetyka (uczestnik) wniósł sprzeciw 

wobec  uwzględnienia  przez  zamawiającego  zarzutów  odwołania  w  całości.  Odnosząc  się 

merytorycznie  do 

podniesionych  przez  odwołującego  zarzutów  odwołania  wskazał,  co 

następuje. 

Zamawiający  wezwał  przystępującego  do  złożenia  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  

w zakresie wyliczenia ceny/kosztu/istotnych części składowych zaoferowanej ceny wskazując, 

że wyjaśnienia mogą dotyczyć w szczególności zarządzania procesem produkcji, wybranych 

rozwiązań technologicznych, itp., wymieniając elementy z art. 224 ust. 3 Pzp. Zamawiający 

nie  wskazał  konkretnie  jakich  informacji  dokładnie  żąda  od  przystępującego,  więc  to  do 

p

rzystępującego  należała  decyzja  w  tym  zakresie  i  to  on  samodzielnie  zadecydował  

o przedstawieniu szczegółowych kalkulacji cenowych. I tak w kosztorysie – montaż układów 

bilansujących w stacjach wewnętrznych – przystępujący szczegółowo rozpisał koszty montażu 

elementów  układów  bilansujących  w  stacjach  wewnętrznych,  uwzględniając  poszczególne 

elementy  KNR  514/10/1,  rozpisując  koszty  robocizny,  materiałów  i  pozostałych  nakładów, 

wyliczając  zysk  w  wysokości  11,20%.  Przystępujący  załączył  do  swoich  wyjaśnień  również 

drugi  kosztorys,  gdzie tak  samo  szczegółowo rozpisał  koszty  montażu  elementów  układów 

bilansujących  w  stacjach  napowietrznych,  uwzględniając  poszczególne  elementy  KNR 

514/10/1,  rozpisując  koszty  robocizny,  materiałów  i  pozostałych  nakładów,  wyliczając  zysk  

w wysokości 11,20%.  

Zgodnie  z  opinią  komentatorów:  Okoliczności  wskazane  w  art.  224  ust.  3  [p.z.p.] 

wykonawca  może  wziąć  pod  uwagę  składając  wyjaśnienia  w  zakresie  wyliczenia  ceny  lub 

kosztu,  lub  ich  istotnych  części  składowych,  ale nie musi.  Ustawodawca wyraźnie wskazał,  

że wyjaśnienia te "mogą dotyczyć w szczególności". Wykonawca więc może wskazać na inne 

okoliczności,  które  w  jego  ocenie  uzasadnią  realność  zaoferowanej  ceny.  Dowolność 

wykonawcy co do zakresu składanych wyjaśnień może być determinowana treścią wezwania 

zama

wiającego.  W  takim  przypadku,  wykonawca  powinien  zastosować  się  do  konkretnie 

wskazanych wątpliwości zamawiającego w zakresie wyliczenia ceny oferty. Dotyczy to także 

okoliczności,  o  których  mowa  w  art.  224  ust.  4  [p.z.p.],  w  przypadku  zamówień  na  roboty 

b

udowlane lub usługi [Matusiak Agnieszka, Dowodzenie realności ceny]. 

Przystępujący  w  złożonych  wyjaśnieniach  obalił  domniemanie,  że  zaoferowano  rażąco 

niską cenę - poprzez przedstawienie środków dowodowych w postaci kosztorysów ofertowych, 

w których została przedstawiona kalkulacja cenowa wybranych pozycji – kosztorysy montażu 

układów  bilansujących  w  stacjach  napowietrznych  oraz  montażu  układów  bilansujących  

w  stacjach  wnętrzowych  -  stanowią  one  szczegółowe  zestawienie  robót,  materiałów,  usług 

oraz dostaw zachodzących przy montażu układu bilansującego. 

Jak wskazują komentatorzy (Nowicki  Józef  Edmund, Wiśniewski  Piotr,  Prawo zamówień 

publicznych.  Komentarz,  wyd.  V):  Jeżeli  zamawiający  w  wezwaniu  nie  wskaże,  o  jakie 

konkretnie elementy ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych chodzi, wykonawca 

ma prawo dokonać wyjaśnienia w zakresie elementów wybranych przez siebie i tych, które 

sam uważa za istotne (wyrok KIO z 19.11.2018 r., KIO 2278/18, LEX nr 2620535). 

Przepisy nie określają przykładowego katalogu dowodów, które wykonawca zobowiązany 

jest złożyć zamawiającemu w celu uzasadnienia racjonalności i rynkowej wyceny swojej oferty. 

Możliwe jest przedstawienie zatem każdego dowodu, rolą zaś zamawiającego jest ustalenie  

i  weryfikacja  czy  czynniki  wskazane  przez  wykonawcę  w  ramach  wyjaśnień  rzeczywiście 

istnieją,  mogą  być  osiągnięte  w  ramach  realiów  rynkowych  i  na  podstawie  jakich  założeń 

wykonawca  zakłada  realność  wystąpienia  tych  szczególnych  czynników  i  sprzyjających 

okoliczności. Zgodnie bowiem z orzeczeniami KIO: 

- KIO 3039/23 - 

swoje wyjaśnienia Wykonawca powinien poprzeć dowodami. Wykonawca 

może  powołać  każdy  dowód,  który  w  jego  ocenie  stanowi  poparcie  twierdzeń  zawartych  

w wyjaśnieniach.  

-  KIO  1453/18  - 

Jeżeli  zamawiający  nie  sprecyzuje  wezwania,  wykonawca  w  ramach 

składanych  wyjaśnień  winien  przedkładać  jedynie  takie  dowody,  które  jego  zdaniem 

uzasadniają przyjętą cenę przedmiotu zamówienia.  

Wskazać  też  należy,  że  poza  ogólnymi  stwierdzeniami,  odwołujący  nie  zakwestionował 

kalkulacji ceny załączonej do wyjaśnień przystępującego, co potwierdza, że cena jest rynkowa 

i została należycie skalkulowana.   

Odnosząc  się  dalej  do  argumentu  odwołującego,  że  szczegółowe  kosztorysy  cenowe 

złożone  w  ramach  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  są  zatytułowane  na  Inwestora:  PGE 

Dystrybucja S.A.  Oddział  Rzeszów,  a niniejsze postępowanie dotyczy  Zamościa  -  wskazać 

należy,  że  powyższe  nie  ma  żadnego  znaczenia  dla  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny,  gdyż 

załączone kosztorysy dotyczą montażu układów bilansujących w stacjach napowietrznych i są 

uniwersalne  (dotyczą  zarówno  Rzeszowa  jak  i  Zamościa)  a  oba  SWZ  dotyczą  usługi 

moderniz

acji i wyposażenia stacji SN/nN w układy pomiarowe bilansowo-kontrolne zdalnego 

odczytu,  wraz  z  uruchomieniem  transmisji  danych  pomiarowych  na  terenie  działania  PGE 

Dystrybucja S.A. Kosztorys opisujący opomiarowanie jednej  stacji jest więc uniwersalny i nie 

ma  znaczenia  czy  dotyczy  on  oddziału  w  Zamościu  czy  też  Rzeszowie-  wszystkie  stacje  

w PGE są takie same - dowód: fragmenty załączników Nr 1 do SWZ odpowiednio dla terenów 

działania PGE Dystrybucja S.A. Oddział Zamość oraz PGE Dystrybucja S.A. Oddział Rzeszów 

świadczące o ich zbieżności. 

Z 

załączników  nr  4  do  SWZ  odpowiednio  dla  terenów  działania  PGE  Dystrybucja  S.A. 

Oddział Zamość oraz PGE Dystrybucja S.A. Oddział Rzeszów wynika ich zbieżność (jedyną 

różnicę  stanowi  ilość  zamówienia,  która  w  żaden  sposób  nie  ma  przełożenia  na  kosztorys 

opomiarowania jednej stacji). 

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z orzecznictwem KIO (KIO 146/24):  

„Wskazać należy, uwzględniając cel przepisu art. 224 ust. 1 pkt 8 oraz art. 224 ust. 6 p.z.p., 

że drobne omyłki i błędy kalkulacyjne, które nie wpływają na ogólny odbiór wyjaśnień, tj. nie 

powodują,  że  wyjaśnienia  nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny  lub  kosztu,  nie  powinny 

stanowić powodu do odrzucenia oferty wykonawcy z uwagi na rażąco niską cenę. Przepisy 

dotyczące  ceny  rażąco  niskiej  nie  służą  temu  by  usuwać  z  postępowania  wykonawców, 

których wyjaśnienia obarczone są jakimiś brakami, a temu by chronić zamawiających i interes 

publiczny  przed  narażeniem  na  ryzyko  nieprawidłowej  realizacji  zamówienia  z  uwagi  na 

niedoszacowanie ceny oferty  

Instytucja  zamawiająca,  która  zidentyfikuje  nieścisłości  w  wyjaśnieniach  powinna  

w  pierwszej  kolejności  ocenić,  czy  wpływają  one  na  ogólny  ich  odbiór,  tj.  czy  powodują,  

iż wyjaśnienia jako całość nie uzasadniają ceny podanej w ofercie w dostatecznym stopniu. 

Jeśli  faktycznie  charakter  błędów  jest  na  tyle  istotny,  że  poddaje  w  wątpliwość  całość 

złożonych  wyjaśnień,  sankcja  odrzucenia  oferty  jest  uzasadniona.  Nie  powinny  jednak 

prowadzić do odrzucenia oferty błędy mało istotne czy też pomyłki kalkulacyjne o marginalnym 

znaczeniu.  Tego  typu  podejście  jest  przejawem  nadmiernego  formalizmu  i  nie  ma  nic 

wspólnego z celem, dla jakiego przepisy art. 226 ust. 1 pkt 8 i art. 224 ust. 6 p.z.p. zostały 

wprowadzone do ustawy

”.  

Opomiarowanie stacji, zwłaszcza stacji napowietrznych, polega na wyposażeniu jej w różne 

urządzenia pomiarowe i sensory, które monitorują kluczowe parametry pracy systemu. Dzięki 

temu  możliwa  jest  kontrola  i  optymalizacja  procesów,  a  także  szybkie  wykrywanie 

ewentualnych  problemów  i  ich  korekta.  Celem  opomiarowania  jest  zarówno  zwiększenie 

efektywności  stacji,  jak  i  zapewnienie  bezpiecznej  oraz  stabilnej  pracy.  Na  opomiarowanie 

składa  się  montaż  układów  balansujących  napowietrznych  i  wewnętrznych.  Kosztorys 

opisujący opomiarowanie jednej stacji jest więc uniwersalny i nie ma znaczenia czy dotyczy 

on oddziału w Zamościu czy też Rzeszowie- wszystkie stacje w PGE są takie same.  

Idąc za orzeczeniem KIO 146/24 wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny złożone przez 

M.- 

Energetyka  przeznaczone  dla  PGE  Dystrybucja  Oddział  Rzeszów  nie  wpływają  

w żaden sposób na ogólny ich odbiór i w sposób ciągły i logiczny uzasadniają cenę podaną  

w ofercie w dostatecznym stopniu. 

Należy uznać więc wpisanie Oddziału Rzeszowa jako omyłkę pisarską: Zgodnie z utrwaloną 

definicją  omyłki  pisarskiej  dotyczy  ona  takich  błędów,  które  są  łatwe  do  zauważenia,  

a „oczywistość” omyłki, rozumianej jako określona niedokładność, nasuwa się każdemu, bez 

potrzeby  przeprowadzania  dodatkowych  badań  czy  też  ustaleń.  Może  to  być  błąd  pisarski, 

logiczny, przypadkowe przeoczenia lub inna niedokładność, która nasuwa się sama przez się 

każdemu, a przez dokonanie poprawki tej omyłki właściwy sens oświadczenia pozostaje bez 

zmian  (zob.  wyrok  z  26  listopada  2008  r.,  KIO/UZP  1326/08).-  w  tym  przypadku  wiadomo 

przecież, że chodzi o Zamość, jeżeli całe postępowanie dotyczy Zamościa wskazanie nagle 

Rzeszowa  jest  nielogiczne  i  wskazuje  właśnie  na  nieświadomą  pomyłkę  nie  wpływającą  

w żaden sposób na wyjaśnienie rażąco niskiej ceny.  

Również fakt, że kosztorys został sporządzony przez EL-Mar s.c. M. P., M. Ł. nie powoduje, 

że  wyjaśnienia  przystępującego  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  są  niewiarygodne.  Tak  jak 

zostało wskazane powyżej, taka omyłka nie ujmuje to w żaden sposób merytorycznej treści 

wyjaśnień przystępującego. 

Niezależnie od powyższego przystępujący wskazuje, że w SWZ zamawiający nie zastrzega 

obowiązku osobistego wykonania przez wykonawcę zamówienia. Zgodnie zaś z KIO:  

a) 

W wyroku z dnia 10 lutego 2022 r., KIO 215/22 Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, 

że  „Wskazanie  przez  wykonawcę  firm  podwykonawców  stanowi  informację  wtórną, 

gdyż na etapie realizacji zamówienia może dojść do zmiany takiego podmiotu. Przepisy 

nie  przewidują  żadnych  sankcji  za  brak  wskazania  podwykonawców  w  ofercie,  tym 

bardziej że ewentualny wymóg podania informacji o podwykonawcach w ofercie dotyczy 

tylko  tych,  którzy  są  znani  na  etapie  składania  ofert.  Ustawa  nie  przewiduje  także 

niedopuszczenia  podwykonawstwa  na  etapie  wykonywania  umowy,  nawet  gdyby  

w treści oferty wskazano wykonanie zamówienia wyłącznie siłami własnymi. Zatem, nie 

można wobec wykonawcy, który nie podał wcale lub nie podał wyczerpującej listy firm 

podwykonawców  wyciągać  negatywnych  konsekwencji  w  postaci  odrzucenia  jego 

oferty, w tym 

w szczególności na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp” (por. wyrok 

z 12 czerwca 2018 r., KIO 1073/18 oraz z 21 listopada 2017 r., KIO 2336/17).  

b) 

Brzmienie art. 462 ust. 2 ustawy Pzp wprowadzające fakultatywne wymaganie żądania 

informacji  o  części  zamówienia,  których  wykonanie  wykonawca  zamierza  powierzyć 

podwykonawcom, jeżeli są już znani, przesądza o jego informacyjnym charakterze. Tym 

samym,  wpro

wadzanie  przez  wykonawcę  zmian  w  zakresie  podwykonawstwa  po 

terminie  składania  ofert  należy  uznać  za  dopuszczalne,  o  ile  tylko  nie  stoi  

w  sprzeczności  z  wymaganiami  zamawiającego  w  zakresie  osobistego  wykonania 

zamówienia (zob. wyrok z 22 września 2022 r., KIO 2340/22).   

c) 

Mając na uwadze przytoczone orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej należy przyjąć, 

że brak w ofercie informacji dotyczącej części zamówienia, jaką wykonawca zamierza 

powierzyć  podwykonawcy,  nie  stanowi  o  niezgodności  treści  oferty  z  warunkami 

zamówienia,  a  w  konsekwencji  nie  występuje  przesłanka  do  odrzucenia  oferty 

określona w art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp (por. wyrok z 2 lipca 2019 r., KIO 1082/19).  

d)  KIO  883/24 

Oświadczenie  w  przedmiocie  podwykonawstwa  nie  stanowi  treści  oferty 

sensu stricte, co wynika z okoliczności, że na etapie realizacji zamówienia wykonawca 

może  zmienić  zadeklarowany  zakres  podwykonawstwa  w  sposób  przewidziany 

przepisami,  umową  czy  postanowieniami  SWZ  (z  ograniczeniami  -  jeśli  został 

przewidziany  obowiązek  osobistego  wykonania  zamówienia).  Powyższe  stanowisko 

potwierdza art. 464 p.z.p. oraz następne, w ramach, których określony jest mechanizm 

zgłaszania  oraz  zmian  umów  podwykonawczych,  bez  ograniczenia  co  do  pierwotnie 

zadeklarowanego zakresu. 

Odwołujący zarzucił zamawiającemu, że naruszył art. 226 ust. 1 pkt 5) ustawy p.z.p. w zw. 

z  art.  16  ust.  1  p.z.p.  poprzez  brak  odrzucenia  oferty  p

rzystępującego  z  powodu  jej 

niezgodności  z  warunkami  zamówienia  określonymi  treścią  SWZ  z  załącznikami,  co  wg 

o

dwołującego potwierdza treść wyjaśnień złożonych przez przystępującego z których wynika, 

że wykonawca nie uwzględnił wszystkich obowiązków mających spoczywać na wykonawcy,  

w szczególności w zakresie koordynacji harmonogramu wyłączeń - a przez co złożona oferta 

nie  obejmuje  wszystkich  elementów  składających  się  na  przedmiot  zamówienia,  co  winno 

skutkować ich odrzuceniem.  

Odnosząc  się  do  powyższego  podnieść  należy,  że  odwołujący  nie  wskazał  który  punkt 

oferty p

rzystępującego jest niezgody z SWZ czy dokumentacją postępowania.  

Przystępujący  oświadcza  natomiast,  że  jego  oferta  została  sporządzona  na  wzorze 

załączonym  do  SWZ  i  uwzględnia  jej  wszystkie  elementy.  Ponadto  przystępujący  w  swojej 

ofercie  złożył  oświadczenie:  „III  OŚWIADCZENIA  I  INFORMACJE:  My  niżej  podpisani 

niniejszym  oświadczamy  co  następuję:  Zapoznaliśmy  się  i  w  pełni  akceptujemy  treść  SWZ 

wraz ze wszystkimi załącznikami oraz treść wyjaśnień i modyfikacji do SWZ i nie wnosimy do 

nich  zastrzeżeń”  -  widać  tutaj  wyraźne  oświadczenie  woli  obejmujące  m.in.  realizację 

prze

dmiotu umowy zgodnie z dokumentacją postepowania w tym umową. 

Izba ustaliła i zważyła, co następuje. 

Zamawiający  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  

z  zastosowaniem  przepisów  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  wymaganych  przy 

procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach 

wydanych na podstawie art. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  stwierdziła,  że  odwołujący  posiada  interes  w  uzyskaniu 

przedmiotowego  zamówienia,  kwalifikowanego  możliwością  poniesienia  szkody  w  wyniku 

naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 505 ust. 1 ustawy 

Pzp, 

co uprawniało go do złożenia odwołania. 

Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania. 

Uwzględniając  dokumentację  z  przedmiotowego  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego,  jak  również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska 

stron 

oraz  przystępującego  (uczestnika),  złożone  w  pismach  procesowych,  jak  też 

podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

W  ocenie  Krajowej  Izby  Odwoławczej  zarzuty  odwołującego  są  częściowo  zasadne. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  podzielając  w  całości  stanowisko  odwołującego  –  w  zakresie 

zarzutów  uwzględnionych  przez  Izbę  (za  wyrokiem  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  z 

25.08.2015 r., sygn. akt: XXIII Ga 1072/15: „Izba ma prawo podzielić zarzuty i wartościową 

argumentację  jednego  z  uczestników,  zgodnie  z  zasadą  swobodnej  oceny  dowodów”), 

wskazuje, co następuje. 

Zamawiający  wzywając  wykonawcę  przystępującego  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

ceny ofertowej 

(dla części 1-2 oraz 4-14), wskazał, że „(…) w związku z tym, że ceny całkowite 

Państwa  ofert  w  Częściach  1,2,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14  postępowania  są  niższe  o  co 

najmniej 30% od: wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, 

ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania.  Zamawiający  wzywa  Wykonawcę  do  złożenia 

wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów  w  zakresie  wyliczenia  ceny/kosztu/istotnych  części 

składowych  zaoferowanej  ceny/kosztu  w  niżej  wymienionych  częściach  zamówienia:  (…). 

Zgodnie  z  art.  224  ust.  3  Ustawy  PZP  wyjaśnienia,  o  których  mowa  w  wezwaniu,  mogą 

dotyczyć w szczególności: (…). Uwaga: Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco 

niskiej  ceny/kosztu,  spoczywa  na  Wykonawcy.  (…).  Zamawiający  informuje,  że  odrzuceniu 

jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną/kosztem,  podlega  oferta  wykonawcy,  który  nie  udzielił 

wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie 

uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu, a podstawę do odrzucenia stanowi art. 226 

ust. 1 pkt 8 Ustawy PZP

”. 

Można  więc  stwierdzić,  że  wezwanie  zamawiającego  było  wezwaniem  tzw.  ustawowym, 

gdyż  zamawiający  nie  doprecyzowywał  elementów  ceny  ofertowej,  które  budzą  jego 

wątpliwości.  Nie  oznacza  to  jednak,  że  wykonawca  wezwany  do  złożenia  takich  wyjaśnień 

zwolniony  jest 

z  precyzyjnego  wykazania  prawidłowości  wyliczenia  ceny  ofertowej,  gdyż 

ustawodawca  wyraźnie  w  treści  przepisu  art.  224  ust.  5  ustawy  Pzp  podał,  że  obowiązek 

wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. 

Przystępujący  (uczestnik)  w  ramach  złożonych  zamawiającemu  wyjaśnień  podał,  cyt.:  

„W nawiązaniu do wezwania do złożenia wyjaśnień zakresie istotnych części składowych ceny 

zaoferowanej  w  częściach  1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,  oferty  przedstawiamy  środki 

dowodowe  w  postaci  kosztorysów  ofertowych  w  których  została  przedstawiona  kalkulacja 

cenowa  wybranych  pozycji. 

Potwierdzamy,  iż  w  kalkulacji  ceny  uwzględnione  zostały 

wymagania Zamawiającego zawarte w Załączniku nr 2 do SWZ „Projektowanych postanowień 

umowy”  wskazujące  na konieczność zatrudnienia osób wykonujących  wskazane  w  umowie 

czynności  na  podstawie  umowy  o  pracę.  Potwierdzamy  również,  że  łączne  ceny  brutto 

zaoferowane  w  poszczególnych  częściach  postępowania  zawierają  wszelkie  elementy 

niezbędne  do  realizacji  zamówień  na  warunkach  określonych  w  dokumentach  zamówienia 

przez Zamawiającego. Zapewniamy, że oferta zawiera wszystkie opłaty, podatki i świadczenia 

konieczne  do  prawidłowego,  pełnego,  funkcjonalnego,  terminowego  wykonania  przedmiotu 

zakupu  nawet,  gdy  obowiązek  wykonania  świadczenia  nie  wynika  wprost  z  dokumentów 

postępowania zakupowego lub innych dokumentów leżących u podstaw umowy. 

W  załączonych  kosztorysach  służących  do  dokładniejszego  zobrazowania  składowych 

ceny  jednostkowej, 

przyjęto  średnie  stawki  robocizny  i  wskaźniki  narzutów  dla  robót 

inżynieryjnych za poprzedni kwartał. Ceny materiałów podane w kosztorysie zostały przyjęte 

w  oparciu  o  oferty  zakupu  otrzymane  przed  złożeniem  oferty  w  postępowaniu,  podlegają 

dalszej  negocjacji  cenowej. 

Stawka  roboczogodziny  zgodna  z  aktualnie  obowiązującą 

minimalną stawką godzinową ustaloną na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 

002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 

Ponadto  należy  podkreślić,  że  dla  każdej  inwestycji  jesteśmy  w  stanie  przestawić 

korzystną ofertę cenową powstałą z wielu czynników takich jak: 

doświadczenie przy realizacji zadań w latach poprzednich, 

nowoczesne metody zarządzania procesem budowy, 

sprawdzone rozwiązania techniczne, przekładające się na skrócenie czasu potrzebnego 

do wykonania zadania, 

wyjątkowo korzystne warunki handlowe dostaw materiałów wynikające ze współpracy ze 

stałymi kontrahentami, 

oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez naszą firmę dostęp 

do stałego i wykwalifikowanego personelu, 

wykorzystanie zasobów własnych (potencjał kadrowy, techniczny, sprzętowy itd.). 

Jeżeli Państwo powierzycie nam dane zadanie to wykonamy je staranie, zgodnie ze sztuką 

budowlaną, przepisami BHP i normami”. 

Do  tak  złożonych  wyjaśnień  przystępujący  (uczestnik)  załączył  dwa  kosztorysy,  jeden 

dotyczący stacji napowietrznych, drugi dotyczący stacji wnętrzowych. 

W  ocenie  Krajowej  Izby  Odwoławczej  złożone  przez  przystępującego  (uczestnika) 

wyjaśnienia nie potwierdzają, że zaoferowane ceny na poszczególne części zamówienia nie 

są rażąco niskie, a wykonawca nie wykazał okoliczności przeciwnej. Złożone wyjaśnienia mają 

charakter  blankietowy,  ogólny,  nie  wyjaśniają  w  jaki  sposób  elementy  wyszczególnione  

w  wyjaśnieniach,  takie  jak:  doświadczenie  przy  realizacji  zadań  w  latach  poprzednich, 

nowoczesne  metody  zarządzania  procesem  budowy,  sprawdzone  rozwiązania  techniczne, 

przekładające  się  na  skrócenie  czasu  potrzebnego  do  wykonania  zadania,  wyjątkowo 

korzystne  warunki  handlowe  dostaw  materiałów  wynikające  ze  współpracy  ze  stałymi 

kontrahentami, 

oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez naszą 

firmę,  dostęp  do  stałego  i  wykwalifikowanego  personelu,  wykorzystanie  zasobów  własnych 

(potencjał  kadrowy,  techniczny,  sprzętowy  itd.),  miały  wpływ  na  zaoferowanie  ceny  za 

realizację zamówienia we wskazanej w ofercie wysokości. Samo podanie, wymienienie tych 

okoliczności,  nie  może  być  uznane  za  wykazanie/udowodnienie,  gdyż  nie  precyzują  jaki 

związek przyczynowo-skutkowy między tymi elementami występuje i jaki miał wpływ na cenę 

ofertową.  Dla  przykładu,  np.  1)  wyjątkowo  korzystne  warunki  handlowe  dostaw  materiałów 

wynikające ze współpracy ze stałymi kontrahentami – przystępujący nie przedstawił w ramach 

postępowania  dowodowego  jakiejkolwiek  oferty  czy  umowy  współpracy  z  wykonawcami 

oferującymi  materiały  niezbędne  do  realizacji  zamówienia,  wykazujące  możliwość 

zaoferowania 

urządzeń  i  sprzętu za  określoną kwotę.  2)  Przystępujący podał,  że  wpływ  na 

cenę miała oryginalności dostaw, usług lub robót budowlanych oferowanych przez naszą firmę 

–  w  jaki  sposób,  w  jakiej  wysokości,  jaka  oryginalność,  czym  się  charakteryzowała  – 

przystępujący  nie  doprecyzował  tego  elementu  wyjaśnień,  nie  przedstawił  też  żadnego 

dowodu potwierdzającego jego twierdzenie. 

Skoro bowiem, jak twierdzi przystępujący, wykonawca wezwany do wyjaśnień rnc, w trybie 

tzw.  ustawowym,  ma  możliwość  samodzielnego  ustalenia,  które  z  elementów  wyceny 

ofertowej (

zamówienia) są istotne dla prawidłowej jego realizacji i tylko w tym zakresie może 

złożyć  zamawiającemu  wyjaśnienia,  to  w  jaki  sposób  należy  ocenić  wyjaśnienia 

przystępującego  złożone  w  przedmiotowym  postępowaniu,  w  których  wykonawca 

enumeratywnie  wymienia  okoliczności,  które  w  jego  ocenie  miały  wpływ  na  cenę  ofertową, 

jednakże  pozostawia  je  bez  stosownego  komentarza  czy  też  wyjaśnienia,  nie  mówiąc  już  

o braku jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej.  

Również w zakresie załączonych do wyjaśnień kosztorysów nie sposób jest stwierdzić, jak 

podane w tym kosztorysie ceny miały wpływ na cenę ofertową i jakie okoliczności uzasadniały 

wysokość zaoferowanej ceny. 

Jednakże  okolicznością  determinującą  uznanie,  poza  wyżej  podaną  argumentacją,  

że wykonawca nie wykazał realności zaoferowanej ceny jest fakt, że: 

- po pierwsze 

– załączone do wyjaśnień kosztorysy dotyczą innego zamawiającego PGE 

Dystrybucja Oddział Rzeszów (przedmiotowe postępowanie prowadzi PGE Dystrybucja S.A. 

Oddział Zamość dla PGE Dystrybucja S.A. z siedzibą w Lublinie), 

- po drugie 

– załączone kosztorysy, które powinny dotyczyć wykonawcy składającego ofertę 

w  przedmiotowym  postępowaniu  –  zostały  sporządzone przez  podmiot trzeci, który  nie jest 

uczestnikiem tego postępowania przetargowego, nie był również zgłoszony przez wykonawcę, 

tzn.  wykonawca  w  swojej  ofercie  oświadczył,  że  zamówienie  wykona  własnymi  siłami  bez 

udziału podmiotów trzecich, czyli de facto wyjaśnienia nie dotyczą ceny zaproponowanej przez 

wykonawcę M.-Energetyka S.K.A. 

Zdaniem Izby, niezasadna jest argumentacja przystępującego (uczestnika), że powyższe 

należy  traktować  jako  oczywistą  omyłkę  pisarską,  gdyż  z  żadnego  innego  dokumentu 

złożonego wraz z ofertą, czy też z treści złożonych wyjaśnień nie sposób ustalić i potwierdzić 

stanowiska wykonawcy. 

Okoliczność, iż w ramach działalności PGE występują zbliżone, czy 

tak  jak  twierdzi  przystępujący  identyczne  warunki  realizacji  zamówienia,  nie  uzasadnia 

twierdzenia

, że można uniwersalnie wykorzystać sporządzony kosztorys dla jednej inwestycji 

do wyjaśnień w ramach innej inwestycji. Zawsze bowiem będą występowały różnice związane 

np. z odległością, kosztami transportu, liczbą pracowników, itp. Na profesjonalistę, jakim z całą 

pewnością jest wykonawca M.-Energetyka S.K.A., nakłada się wyższy poziom staranności w 

działaniu  uzewnętrzniający  się  wysoką  jakością  i  dbałością  w  kontroli  działania  w  ramach 

procedury 

uzyskania zamówienia publicznego. Zbyt pochopne czy nieuważne postępowanie 

wykonawcy  ma  bowiem 

wpływ  na  ocenę  zachowania  takiego  wykonawcy  

i negatywną ocenę wyjaśnień i dokumentów składanych przez taki podmiot. Działanie takie 

musi  spotkać  się  zatem  z  sankcją  wynikającą  z  przepisu  art.  226  ust.  6  ustawy  Pzp,  który 

st

anowi,  że  odrzuceniu  jako  oferta  z  rażąco  niską  ceną  lub  kosztem,  podlega  oferta 

wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  w  wyznaczonym  terminie,  lub  jeżeli  złożone 

wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  nie  uzasadniają  podanej  w  ofercie  ceny  lub  kosztu  

a w konsekwencji z 

sankcją z przepisu art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp - zamawiający odrzuca 

ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Izba  nie  podzieliła  stanowiska  odwołującego,  odwołujący  nie  wykazał,  że  zamawiający 

naruszył  przepis  art.  226  ust.  1  pkt  5  ustawy  Pzp.  Zgodnie  z  tym  przepisem  zamawiający 

odrzuca  ofertę,  jeżeli  jej  treść  jest  niezgodna  z  warunkami  zamówienia.  Odwołujący  poza 

stwierdzeniem wynikającym z treści uzasadnienia odwołania, że „(…) w ocenie Odwołującego 

–  złożona  oferta  przez  M.  Energetyka  S.K.A.  nie  koresponduje  warunkami  zamówienia,  w 

szczególności z projektowaną treścią postanowień umownych (koordynacja i harmonogram 

wyłączeń), (…)”, nie udowodnił, konkretnie która część oferty przystępującego (uczestnika) nie 

jest zgodna z warunkami zamówienia, a tylko takie wskazanie i wykazanie takiej okoliczności 

może  skutkować  odrzuceniem  oferty  na  podstawie  wyżej  wskazanego  przepisu.  W  tym 

zakresie Izba stwierdziła, że zarzut odwołującego jest niezasadny, nie został udowodniony. 

Jednakże biorąc pod uwagę ostateczny wynik oceny zarzutów odwołania, której skutkiem 

jest konieczność odrzucenia oferty przystępującego (uczestnika), Izba orzekła jak w sentencji. 

Izba stwierdziła, że dowody składane na rozprawie przez odwołującego i przystępującego 

(uczestnika) nie wnoszą nic nowego do sprawy i są irrelewantne z punktu widzenia możliwości 

rozstrzygnięcia przedmiotowego odwołania.  

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575 

ustawy Pzp oraz § 7 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 

2020  r.  w  sprawie  szczegółowych  rodzajów  kosztów  postępowania  odwoławczego,  ich 

rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. 

poz. 2437). 

Przewodniczący: 

………………………