Sygn. akt: KIO 3377/24
WYROK
Warszawa, dnia 14
października 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca:
Katarzyna Paprocka
Protokolant:
Tomasz Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w
dniu
16 września 2024 r. przez wykonawcę ARRIVA RP sp. z o.o. w Toruniu w postępowaniu
prowadzonym przez
Województwo Podlaskie
przy udziale
uczestnika zgłaszającego przystąpienie po stronie Zamawiającego, POLREGIO
S.A. w Warszawie
orzeka:
1. u
marza postępowanie w części co do zarzutu nr 1 w zakresie odnoszącym się do
załączników nr 2, 3, 4a, 5, 6a, 6c, 7, 8, 9 do wyjaśnień POLREGIO S.A. z dnia 31 lipca
2024 r.,
w pozostałym zakresie oddala odwołanie,
3. kosztami
postępowania obciąża Odwołującego i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania oraz kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące
sześćset złotych zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, a ponadto
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
poniesioną przez Zamawiającego tytułem wynagrodzenia pełnomocnika;
zasądza od Odwołującego, ARRIVA RP Sp. z o.o. w Toruniu na rzecz
Zamawiającego, Województwa Podlaskiego kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy
tysi
ące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione przez Zamawiającego z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu
Z
amówień Publicznych.
Przewodnicząca:
…………..
Sygn. akt: KIO 3377/24
Uzasadnienie
Zamawiający, Województwo Podlaskie prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego
na świadczenie usług publicznych w zakresie wojewódzkich kolejowych
przewozów pasażerskich. Wewnętrzny identyfikator: BON-IV.272.3.2024.AR. Ogłoszenie o
zamówieniu zostało zamieszczone w Dzienniku Urzędowym UE w dniu 5 lutego 2024 r., pod
nr: 2024/S 25-74990
. Wartość szacunkowa zamówienia przekracza progi unijne.
W dniu 16
września 2024 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wykonawcy ARRIVA RP Sp. z o.o. w Toruniu
od czynności badania, oceny oraz wyboru w
Postępowaniu jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę: POLREGIO S.A. z
siedzibą w Warszawie (dalej jako: „POLREGIO”), a także zaniechania udostępnienia
Odwołującemu całej treści wyjaśnień przedłożonych przez POLREGIO z dnia 31 lipca 2024 r.
wraz z załącznikami oraz zaniechania odrzucenia tej oferty.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie niżej wskazanych przepisów, tj.:
1. art. 18 ust. 1-3 i art. 74 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2024
r., poz. 1605 ze zm., dalej jako „PZP”) w zw. z art.
11 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst
jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 1233 ze zm., dalej jako:
„Uznk”), a także art. 5 ust. 3
Rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23
października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego
transportu pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i
(EWG) nr 1107/70 (dalej jako
: „Rozporządzenie 1370/2007”), poprzez zaniechanie
odtajnienia i udostępnienia Odwołującemu informacji zastrzeżonych przez POLREGIO
jako tajemnica przedsiębiorstwa, zawartych w wyjaśnieniach dot. zaoferowanej przez
POLREGIO
ceny lub kosztu, pomimo, że POLREGIO nie wykazał, że stanowią one
tajemnicę przedsiębiorstwa, oraz
2. art. 226 ust. 1 pkt 8 PZP w zw. z art. 224 ust. 1 PZP, art. 224 ust. 5 PZP, art. 224 ust. 6
PZP, art. 16 pkt 1-3 PZP i art. 17 ust. 1 PZP
, a także art. 5 ust. 3 Rozporządzenia
1370/2007, przez zaniechanie odrzucenia oferty POLREGIO
pomimo, że zaoferowana
przez POLREGIO
cena (lub koszt) jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia, a złożone przez POLREGIO wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają
podanej w ofercie ceny lub kosztu.
Podnosząc wskazane zarzuty, Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie
Zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru oferty POLREGIO jako najkorzystniejszej
powtórzenia czynności badania i oceny ofert;
3) odrzucenia oferty POLREGIO;
odtajnienia wyjaśnień dotyczących ceny lub kosztu złożonych przez POLREGIO.
Ponadto, wniósł o zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów
postępowania odwoławczego. Jak uzasadnił w odwołaniu, poziom różnicy pomiędzy ceną
zaoferowaną przez POLREGIO w obecnym (379.803.421,56 zł), jak też w postępowaniu
p
oprzedzającym na „Świadczenie usług publicznych w zakresie wojewódzkich kolejowych
przewozów pasażerskich” nr ref. DIT-II.8060.47.2023 (498.543.148,09zł) oraz dotychczas
pozyskana wiedza o kalkulacji oferty POLREGIO
pozwalają twierdzić, że cena (oraz stawka
kosztowa) zaoferowana przez POLREGIO
ma charakter rażąco niski, a POLREGIO nie
wykazał, że jest inaczej. Wyjaśnił, że POLREGIO – jako skomercjalizowane przedsiębiorstwo
pa
ństwowe – posiada pozycję dominującą na rynku. Z tych względów, Odwołujący uznaje, że
z pozycją POLREGIO związana jest ciążąca na tej Spółce szczególna odpowiedzialność za to,
by swym zachowaniem nie osłabiała skutecznej i niezakłóconej konkurencji. Co więcej,
Odwołujący powołał się na zatwierdzoną przez Komisję Europejską, udzieloną
Przystępującemu pomoc publiczną w wysokości 770 mln zł, uwarunkowaną stopniowym
otwieraniem rynku krajowych usług kolejowego transportu pasażerskiego, w tym liberalizację
poszczególnych regionalnych rynków pasażerskich przewozów kolejowych poprzez
organizację przetargów o konkurencyjnym, przejrzystym, niedyskryminacyjnym oraz
bezwarunkowym charakterze.
Jak wskazał: „(…) celem procesu liberalizacji jest stworzenie
warunków do realnej, efektywnej konkurencji przewoźników kolejowych, przekładającej się na
rozszerzenie oferty przewozów (siatki połączeń), obniżenie cen biletów i zwiększenie jakości
usługi, czego ostatecznym beneficjentem będą pasażerowie. W tym zakresie kluczowe
znaczenie ma zagwarantowanie, by przewoźnicy kolejowi konkurowali poprzez oferty
odpowiadające rzeczywistej wartości rynkowej, z uwzględnieniem dostępnych im możliwości
optymalizacji kosztów.” Odwołujący, za istotne uznał wskazanie, że w poprzednim
postępowaniu o tożsamym przedmiocie – z tą różnicą, że obecne postępowanie obejmuje
doda
tkową linię Białystok-Ostrołęka, oferta ARRIVA obejmowała cenę 439.759.877,39 zł, zaś
oferta POLREGIO cenę 498.543.148,09 zł. Podkreślił bowiem, że mimo zwiększenia zakresu
zamówienia w obecnym postępowaniu, cena ofertowa POLREGIO jest blisko 119 milionów zł
niższa niż zaoferowana poprzednio. Zaznaczył przy tym, że w umowach o świadczenie usług
publicznych w tym kolejowym
sektorze rynku system ustalania wynagrodzenia należnego
wykonawcy zasadniczo oparty jest o konstrukcję Rekompensaty za Pociągokilometr. Zasady
określania Rekompensaty w ramach niniejszego Postępowania określa załącznik nr 4 do SWZ
Zasady obliczania Rekompensaty Finansowej i stosowania Waloryzacji (dalej jako: „ZoR”).
Powołał się również na zasady wyliczenia Rekompensaty za Pociągokilometr wskazane w pkt
1 Załącznika nr 4 do Umowy. Podkreślił, że w ramach obecnego postępowania, POLREGIO
zaoferował stawkę Rekompensaty obniżoną o 29% w stosunku do poprzedniego postępowania,
w tym o 22% stawki kosztowej, przy pięciomiesięcznej różnicy w czasie pomiędzy złożeniem
obu ofert).
Cena ofertowa została obniżona o ok. 118 mln złotych. Różnice te, zdaniem
Odwołującego, nie znajdują uzasadnienia w różnicach między warunkami zamówień
stanowiących przedmiot tych postępowań, czy też w jakichkolwiek okolicznościach
zewnętrznych zachodzących wobec POLREGIO. Odwołujący podkreślił również, iż koszty,
których założenie jest niezbędne do prawidłowego skalkulowania oferty uwzględniać muszą
listę kosztów, niezależnych od wykonawców i uniwersalnych dla wszystkich, wymienionych w
pkt 3 załącznika nr 4 do wzoru umowy – Koszty. „Przyjęte przez Polregio założenie o możliwości
obniżenia bazy kosztowej o 22% w stosunku do oferty z listopada 2023 r. nie może mieć
stosownego oparcia w realnej kalkulacji kosztów – tj. aż o 10 zł różnicy w samych kosztach na
każdym pociągokilomentrze, co biorąc pod uwagę Maksymalną Pracę Eksploatacyjną
(zwiększoną w obecnym Postępowaniu o 814.000 pociągokilometrów) oznacza obniżenie przez
Polregio kosztów o kwotę ok. 128,5 miliona złotych. W ocenie Odwołującego nie jest możliwym,
żeby na warunkach rynkowych dokonać tak daleko idącej obniżki kosztów, jak ta dokonana
przez Polregio pomiędzy Postępowaniem Poprzedzającym a Postępowaniem.” Odwołujący
wymienił w odwołaniu i odniósł się do poszczególnych czynników kosztotwórczych. 1) KOSZTY
TABORU.
Odwołujący podniósł, iż jego zdaniem, z treści wyroku Izby w sprawie o sygn. KIO
1940/24 wynika, że istotne jest przedstawienie przez POLREGIO, w jaki sposób przesunięcie
terminu rozpoczęcia świadczenia usługi o rok oraz fakt, że naprawa z poziomu P4 dot. rezerwy
taborowej
nie będzie obciążała wykonawcy pozwoliło obniżyć koszty i cenę ofertową
POLREGIO.
Zdaniem Odwołującego jest to tyle istotne, że oszczędność związana z brakiem
potrzeby przeprowadzenia napraw poziomu P4 jest rzędu jedynie kilku milionów złotych, a więc
jest to oszczędność nikła w skali różnicy cenowej oferty POLREGIO złożonej w poprzednim i
obecnym postępowaniu, zaś przesunięcie terminu rozpoczęcia świadczenia usługi powinno
spowodować zindeksowanie kosztów o inflację (wzrost). Podsumowując tą kwestię, jak wskazał
Odwołujący, na podstawie wezwania do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, POLREGIO
miało obowiązek złożyć pełne wyjaśnienia związane z utrzymaniem taboru, w tym koszty
przeglądów, również przeglądów P4, jak i przeglądy od P1 do P3. W ocenie Odwołującego,
niemożliwym jest także wykazanie, że koszty utrzymania taboru w zakresie P1- P3 uległy
obniżeniu. Koszty te – jak wskazała ARRIVA – mają stałą tendencję wzrostową i są generowane
przez
wysokiej jakości komponenty, które spełniają określone normy techniczne i
wytrzymałościowe, pracę mechaników i specjalistów serwisowych, globalne zmiany w cenach
surowców (np. metali, olejów, energii). Obniżenie tych kosztów, na co wskazuje POLREGIO,
zdaniem ARRIVA,
stoi w sprzeczności z rzeczywistością rynkową. Wskazał również, że sam
Przystępujący, w swoich cennikach zewnętrznych, znacznie podwyższył ceny usług w okresie
pomiędzy złożeniem oferty w Postępowaniu Poprzedzającym i Postępowaniu. 2) KOSZTY
DRUŻYN TRAKCYJNYCH, KONDUKTORSKICH (KOSZTY OSOBOWE). ARRIVA podniósł w
tym zakresie, że koszty te po stronie POLREGIO są istotne, bowiem z dokumentów zbiorowego
prawa pracy oraz informacji dostępnych publicznie, zdaniem Odwołującego wynika znaczna
wysokość średniego wynagrodzenia zasadniczego w przedsiębiorstwie POLREGIO oraz
ogólnie na stanowisku maszynisty, a także znaczna ilość dodatkowych benefitów i udogodnień
przysługujących
pracownikom
POLREGIO
poza
wynagrodzeniem
zasadniczym,
przekładających się na jeszcze wyższe koszty pracy po stronie POLREGIO. W ocenie
Odwołującego, brakuje wiarygodnych dowodów potwierdzających, że żądania Strony
Społecznej w prowadzonym w ramach POLREGIO sporze udało się obniżyć o 50% oraz, że
miało to wpływ na możliwość obniżenia kosztów pomiędzy ofertami złożonymi w postępowaniu
p
oprzedzającym i obecnym. Wskazał, że wzrost wynagrodzeń jest nieunikniony skoro realizacja
świadczenia usług rozpocznie się dopiero w 2026 r. Zdaniem Odwołującego, przy przyjęciu
ustaleń wynikających z porozumień płacowych POLREGIO ze stroną społeczną, ą
zakładających coroczny wzrost wynagrodzeń o % inflacji +5% - budżet wynagrodzeń powinien
wzrosnąć o min. 8,5%. POLREGIO w wyjaśnieniach nie opisało również liczby pracowników,
ich wynagrodzeń, niezbędnej ilości pracowników niekoniecznych do wykonania przedmiotu
zamówienia, norm czasu pracy, dodatkowych elementów wynagrodzeniach przysługujących
POLREGIO oraz symulacji wzrostu
wynagrodzeń w następnych latach. 3) KOSZTY ENERGII
TRAKCYJNEJ. W tym zakresie, zdaniem
Odwołującego, przewidywane w ramach rozsądnych
prognoz cenowych koszty energii nie mogły przekładać się na taki spadek kosztów w skali
całego kontraktu, który umożliwiałby obniżenie całej stawki kosztowej o prawie 30% w
odniesieniu do oferty złożonej w poprzednim postępowaniu. 4) POZOSTAŁE. Odwołujący
wskazał, że w pozostałym zakresie wyjaśnienia POLREGIO maja one charakter ogólnikowy i
niepoparty kalkulacjami ani żadnymi dowodami, a ponadto odnoszący się do kwestii
irrelewantnych w kontekście obniżenia w krótkim okresie e czasu kosztów o ok 128 milionów
złotych. W ramach tej części wyjaśnień POLREGIO, ARRIVA zakwestionowała tłumaczenia
Przystępującego dotyczące wpływu na obniżenie ceny – zmiany okresu realizacji zamówienia,
poprawy
relewantnych wskaźników makroekonomicznych, zmiany górnego limitu waloryzacji i
mechanizmu waloryzacji, zmiany podatku akcyzowego.
ARRIVA podkreśliła szczególny
charakter usług przewozu kolejowego w ogólnym interesie gospodarczym – są to usługi
świadczone w sposób ciągły i nieprzerwany, a ich wysoka jakość, bezpieczeństwo oraz
punktualność przewozów, powinny stanowić priorytet. Z kolei, w uzasadnieniu zarzutu
dotyczącego utajnienia wyjaśnień POLREGIO z dnia 31 lipca 2024 r. wraz z załącznikami nr
1a, 1b, 2, 3, 4a, 4b, 5, 6a, 6b, 7, 8, 8a, 9, 9a, 10 i 13 z
powodu objęcia ich tajemnicą
przedsiębiorstwa, Odwołujący podniósł, że Zamawiający bezprawnie zaniechał udostępnienia
Odwołującemu ww. informacji, bowiem POLREGIO w uzasadnieniu zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa nie wykazała zaistnienia wszystkich przesłanek określonych w art. 11 ust. 2
Uznk w stosunku do zastrzeżonych informacji. Po pierwsze, ARRIVA wskazała, że
część
załączników do wyjaśnień zastrzeżonych przez POLREGIO jako tajemnica przedsiębiorstwa
jest
dostępnych publicznie, w tym dostępne w internecie, pod podanymi przez Odwołującego
linkami, są: załącznik nr 2 „pismo z 18 kwietnia 2023 wszczynające dialog społeczny”, załącznik
nr 3
„Protokół rozbieżności z 16 czerwca 2023 r. w ramach dialogu społecznego”, załącznik nr
4a „Pismo z 19 czerwca 2023 r. wszczynające spór zbiorowy”, załącznik nr 5 „Protokół
rozbieżności z 13 lipca 2023 r. w ramach rokowań sporu zbiorowego”, załącznik nr 6a
„Porozumienie z 25 września 2023 r. w ramach sporu zbiorowego”, załącznik nr 6c
„Porozumienie z 4 października 2023 r. w ramach sporu zbiorowego”, załącznik nr 7 „Protokół
z 18 stycz
nia 2024 r. w ramach mediacji sporu zbiorowego”, załącznik nr 8 „Porozumienie z 11
marca 2024 r. w sprawie zakończenia sporu zbiorowego”, załącznik nr 9 – „Porozumienie z 13
maja 2022 r. w ramach sporu zbiorowego”, załącznik nr 4b „Pismo z dnia 29 czerwca 2023 r.
wszczynające spór zbiorowy” w istotnym zakresie, załącznik nr 6b – „Porozumienie z 2
października 2023 r. w ramach sporu zbiorowego” w istotnym zakresie, załącznik nr 8a –
„Protokół dodatkowy nr 6 do ZUZP z 11 marca 2024 r.” w istotnym zakresie. Z tych względów,
w powyższym zakresie, zdaniem Odwołującego zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa jest
nieskuteczne.
Ponadto,
jak wskazała ARRIVA, „(…) samo uzasadnienie zastrzeżenia
Wyjaśnień jako tajemnicy przedsiębiorstwa liczy zaledwie dwie strony, z czego ponad połowa
to cytowanie ogólnych tez z orzecznictwa KIO i sądów powszechnych lub samej treści
przepisów. Pozostała część uzasadnienia zastrzeżenia jest zbiorem ogólnych twierdzeń
Wykonawcy,
składa się z szablonowych i ogólnikowych oświadczeń Polregio, nie popartych
żadnymi dowodami.” Tym samym, zdaniem ARRIVA, Przystępujący nie sprostał obowiązkowi
„wykazania”, określonemu w art. 18 ust. 3 PZP, skoro nie przedstawił dowodów co do przyczyn
objęcia tajemnicą przedsiębiorstwa danych informacji. Dodał, że nieprzekonująco POLREGIO
odniósł się do przesłanki wartości gospodarczej zastrzeganych informacji, ograniczając się
jedynie do pojedynczego akapitu, w którym zbiorczo wymieniło kategorie informacji
zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa i stwierdziło, że posiadają one wartość
gospodarczą. Podobnie, co do wykazania podjęcia działań w celu zachowania poufności
informacji objętych tajemnicą przedsiębiorstwa, POLREGIO – wg Odwołującego – skwitowało
tę kwestię w dwóch zdaniach wskazujących, że stosuje klauzule zobowiązujące do zachowania
poufności, które są przestrzegane przez pracowników i kontrahentów oraz w spółce
wprowadzone są zabezpieczenia techniczne chroniące informacje przez dostępem osób
nieuprawnionych
, nie przedstawiło jednak ku temu żadnych dowodów.
Na rozprawie w dniu 4 i 8
października 2024 r. Odwołujący podkreślił, że obniżenie ceny o 128
mln zł ze strony POLREGIO dotyczy samych kosztów. W jego ocenie, z dowodu Odwołującego
nr 1,
przedstawionego na rozprawie dnia 4 października 2024 r. wynika, że POLREGIO mogło
wykazać oszczędność na poziomie max. 5 790 000 zł z tytułu przeglądu pojazdów SA 106.
Z
wrócił uwagę na niewystarczający jego zdaniem charakter udzielonych przez Przystępującego
wyjaśnień z dnia 31 lipca 2024 r., do wyjaśnień nie zostały dołączone żadne prognozy i
wyliczenia
, nie dołączono dokumentu przeglądu systemu utrzymania pojazdu PS 106,
dokumentu Analiza rezerwy taborowej, na którą powoływał się w toku postępowania
odwoławczego, ani sprawozdań Przystępującego składanych poza postępowaniem o
udzielenie
zamówienia publicznego Zamawiającemu, których treść uwzględniał on badając
kwestie rażąco niskiej ceny. W tym kontekście wskazał, że twierdzenia Przystępującego w toku
postępowania odwoławczego są spóźnione w takim zakresie, w jakim nie zostały przedstawione
w wyjaśnieniach w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego. W zakresie dotyczącym kosztów
utrzymania taboru wskazał, że jego zdaniem nie wydarzyło się nic szczególnego co by zaważyło
na obniżeniu kosztów utrzymania, przeciwnie. Według Odwołującego, z ostatniego zdania na
str. 1
załącznika nr 4 do dokumentacji zamówienia dotyczącej pierwszego postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, pt. „Zasady obliczania Rekompensaty” wynika, że w
pierwszym postępowaniu nie było limitów waloryzacji, więc okoliczności złożenia pierwszej
oferty były względniejsze dla wykonawców. W kontekście wyliczeń Odwołującego, wyjaśnienia
w zakresie obniżenia żądań strony społecznej nie wykazują obniżenia o 50%. Jego zdaniem,
POLREGIO powinno przewidzieć wynikające z ustaleń zbiorowych kolejne wzrosty
wynagrodzeń (o 800 zł oraz kwotę inflacji +5%). Wniósł o weryfikację, czy Przystępujący
uwzględnił w wyjaśnieniach dodatkowe benefity płacowe i jak zostały skalkulowane oraz
weryfikacje, ilu pracowników przejdzie na emeryturę w 2025 r., skoro Przystępujący podnosił,
że oszczędził na osobach, które przechodzą na emeryturę w 2024 r. – z uwagi na przesunięcie
o rok startu kontraktu.
Podkreślił, że przedmiotem wątpliwości była cena sprzedaży energii, a
załączniki nr 17 i 18 do wyjaśnień Przystępującego z 31 lipca 2024 r. tego nie dotyczą. Zdaniem
Odwołującego – w zakresie dotyczącym wyjaśnienia kosztów energii trakcyjnej, z dowodu nr 4
złożonego przez Odwołującego na rozprawie dnia 4 października 2024 r. wynika, że stawka
opłaty mocowej oraz pozostałe opłaty dystrybucyjne nie powinny istotnie wpływać na różnicę w
jednostkowym koszcie energii dla przewoźników o podobnym charakterze. Wskazuje w tym
zakresie również na złożony na rozprawie dnia 4 października 2024 r, dowód nr 5, tj. opinie dr
B. . Jego zdaniem,
maksymalna oszczędność to w skali całego kontraktu 9 mln zł. W kontekście
zarzutu dotyczącego bezzasadnego utajnienia zasadniczej części wyjaśnień, Odwołujący
podniósł, że stanowią one dokumenty dotyczące prawa pracy, które pozostają jawne publicznie
albo ich treść jest szeroko przytaczana. Z kolei, co do załącznika nr 11 – są to zestawienia
historyczne,
niemające aktualnie większego znaczenia. Na rozprawie, złożył fakturę na kwotę
600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
W odpowiedzi z dnia
26 września 2024 r. na odwołanie, Zamawiający wskazał, że uwzględnia
zarzut nr 1 w części, tj. w zakresie załączników nr 2, 3, 4a, 5, 6a, 6c, 7, 8, 9 do wyjaśnień
POLREGIO S.A. z dnia 31 lipca 2024 r. złożonych w toku prowadzonego postępowania,
poprzez ich odtajnienie. Ponadto
, w pozostałym zakresie wniósł o oddalenie odwołania i
zasądzenie od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kosztów postępowania, w tym
kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z normami. W uzasadnieniu uwzględnienia
odwołania w części, wskazał, że mające być odtajnionymi dokumenty są w istocie dokumentami
publicznie dostępnymi. Pozostałe, nieodtajnione dokumenty, mają zdaniem Zamawiającego
ch
arakter tajemnicy przedsiębiorstwa, co wykazał jego zdaniem Przystępujący POLREGIO. Jak
wskazało Województwo Podlaskie, „U podstaw odmowy odtajnienia żądanych przez
Odwołującą zastrzeżonych informacji legło uzasadnienie zawarte w wyjaśnieniach wskazujące,
iż informacje o tak dużym stopniu szczegółowości kalkulacji ceny mogą mieć wymierną wartość
gospodarczą. Nie są to dane, które w prezentowanym w wyjaśnieniu zestawieniu są
powszechnie znane czy też łatwo dostępne. (…) Nieuprawnione ujawnienie tych danych może
istotnie wpływać na pozycję Przystępującego na rynku kolejowych przewozów pasażerskich.
(…) krąg wykonawców na tego rodzaju rynku jest w zasadzie zamknięty i obejmuje swoim
zakresem wyłącznie podmioty, które swoje oferty złożyły w niniejszym postępowaniu.
Niewątpliwie zatem zastosowana kalkulacja zaproponowanych w ofercie wartości będzie
wykorzystywana także i w innych postępowaniach, na co wskazuje Przystępujący. Kolejne tego
rodzaju postępowanie w niedalekiej przyszłości zamierza bowiem ogłosić Województwo
Warmińsko-Mazurskie.” Odnosząc się zaś do drugiego zarzutu odwołania, Zamawiający
wskazał, iż w jego ocenie zaoferowana przez POLREGIO cena nie jest rażąco niska w stosunku
do przedmiotu zamówienia, jak również nie ma wątpliwości co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub
wynikającymi z odrębnych przepisów. Jako zasadnicze uzasadnienie dla tej ceny ofertowej,
Zamawiający przyjął fakt, że cena oferty POLREGIO, tj. 379 803 421,56 zł jest wyższa niż
wartość szacunkowa obliczona przez Zamawiającego zgodnie z przepisami PZP, tj.
000 zł. Zamawiający powołał się również na fakt, że w sprawie o sygn. akt KIO
Izba uznała zasadniczo za wiarygodne wyjaśnienia Przystępującego określające
mechanizmy mające wpływ na obniżenie ceny oferty w zakresie kosztów działalności
eksploatacyjnej i handlowej,
zaś wyłącznie trzy komponenty kosztotwórcze wymagały
wyjaśnienia, tj. koszty taboru (tj. ich wyliczenie i wskazanie ścieżki obniżenia ceny o wskazane
wartości wynikające z faktu, iż naprawa z poziomu P4 nie będzie obciążała wykonawcy w
ramach aktualnie zaoferowanej ceny, co pozwoliło na obniżenie stawki w stosunku do
pierwotnych założeń), koszty drużyn trakcyjnych i konduktorskich (tj. wykazanie, że żądania
strony s
połecznej udało się obniżyć o 50%, a także wyliczenia, że działania te umożliwiły
obniżenie kosztów, wskazanie ilości pracowników, do której odnoszą się wskazane wartości)
oraz koszty
energii trakcyjnej (tj. wyjaśnienie, w jaki sposób Przystępujący zaoszczędził na
kosztach energii trakcyjnej). W ocenie
zaś Zamawiającego, złożone wyjaśnienia w odniesieniu
do każdej z wątpliwości zawierają szczegółowe wyjaśnienia, obrazujące sekwencję wyliczeń,
które w konsekwencji doprowadziły do określenia wartości przedstawionych w Analizie
wewnętrznej (objętej tajemnicą przedsiębiorstwa), a przedstawione w wyjaśnieniu dowody
świadczą o tym, że koszty taboru, wynagrodzeń i energii zostały skalkulowane w sposób realny
z uwzględnieniem wskaźników wzrostu. W efekcie, powyższe pozwoliło Zamawiającemu
stwierdzić, że wykonanie zamówienia za zaoferowaną cenę jest możliwe do zrealizowania. Za
istotną kwestię Województwo uznało fakt, że POLREGIO jest Operatorem aktualnie
świadczącym tego rodzaju usługi na rzecz Województwa. W odniesieniu do argumentu
odwołania dotyczącego wpływu ustalonego w dokumentach zamówienia wskaźnika waloryzacji
na obniżenie stawki zaproponowanej w ofercie, Zamawiający podniósł, że wprowadzenie
górnego limitu waloryzacji pozwoliło Wykonawcom w większym stopniu oszacować ryzyko
zmian stawki za pociągokilometr. W efekcie, zdaniem Województwa, zaoferowana przez
POLREGIO cena, jak i jej poszczególne elementy zapewniają ekonomiczną możliwość
świadczenia usługi na odpowiednim poziomie i nie stanowią zaprzeczenia zasadom
wynikającym z Rozporządzenia (WE) Nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego
transportu pasażerskiego. Dodatkowo, w załączniku do protokołu rozprawy z dnia 4
października 2024 r. Zamawiający podniósł, iż Przystępujący od wielu lat funkcjonuje na rynku
i jest uprawniony do podejmowania ryzyka lub przyjęcia założonej strategii biznesowej wg
własnego, subiektywnego przekonania również w zakresie prognoz kosztów „zewnętrznych”,
zaś ocena Odwołującego w zakresie przyjętych przez Przystępującego wartości składających
się na wycenę oferty pozostają subiektywne i wyrażają jedynie stanowisko Odwołującego. W
zakresie odnoszącym się do zarzutu dotyczącego zaniechania odtajnienia całości wyjaśnień
wraz z załącznikami, Zamawiający podkreślił, iż co do części dokumentów, które były w
posiadaniu Odwołującego, a które Zamawiający odtajnił w związku z uwzględnieniem
odwołania – żądanie odwołania w tym zakresie było bezzasadne jako niespełniające przesłanek
art. 505 ust. 1 PZP
, tj. Odwołujący nie miał w tym zakresie interesu prawnego do wniesienia
odwołania, skoro odtajnienie tej części wyjaśnień POLREGIO w żaden sposób nie zmieniło jego
sytuacji.
W pozostałym zakresie, Zamawiający prawidłowo jego zdaniem ocenił zastrzeżenie
informacji, jako skuteczne
, spełnione bowiem zostały przesłanki wynikające z definicji legalnej
tajemnicy przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 11 ust. 2 Uznk. W szczególności, skoro zbiór
chronionych informacji powstał wyłącznie na potrzebę złożenia wyjaśnień, to trudno w ocenie
Zamawiającego poszukiwać środków zapobiegawczych wdrażanych przez POLREGIO na
wcześniejszych etapach. Podkreślił, że Odwołujący jest głównym albo nawet jedynym
konkurentem POLREGIO na rynku
, stąd zastrzeżone informacje mają wartość gospodarczą, ze
dają POLREGIO przewagę konkurencyjną. „Z całą pewnością ujawnienie tych informacji
naraziłoby Przystępującego na straty czy kłopoty na tym konkretnym rynku zamówień.
Chociażby potencjalne ryzyko nieuzyskania zamówienia publicznego, co mogłoby nawet
przełożyć się na dalsze funkcjonowanie Wykonawcy na rynku, co stanowi wartość niewymierną.
Kontrakt o jaki walczą uczestnicy jest długoterminowy. Natomiast pojęcie wartości
handlowej/gospodarczej należy interpretować szeroko.” Podniósł, że prawo do poufności
przeważa nad prawem jawności.
Na rozprawie przed Krajową Izbą Odwoławczą podniósł dodatkowo, iż regulacja art. 224 ust. 1
PZP nie przekłada się na wąski rynek taborowych przewozów kolejowych, rolę grają tu czynniki
indywidualne. Według Zamawiającego żadne z elementów, które nakazała wyjaśnić Izba w
poprzednim wyroku nie pozostały niewyjaśnione. Jego zdaniem, ważne jest również, że
poprzednie postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego zostało unieważnione z
powodu przeszacowania ofert. Podkreślił, że Województwo ma wgląd w koszty POLREGIO,
gdyż Spółka ta składa Zamawiającemu w tym zakresie sprawozdania. Stąd wynika, że za cenę
ofertową POLREGIO można zrealizować umowę. Podkreślił, że pomoc publiczna, którą
otrzymała spółka to wymóg otwarcia rynku na województwo podlaskie. Jest pierwszym
województwem, które rozpoczęło konkurencyjne postępowania na zamówienia publiczne w tym
zakresie.
Ponadto, złożył spis kosztów na kwotę 3.600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Do postępowania odwoławczego wpłynęło zgłoszenie przystąpienia przez POLREGIO S.A. w
Warszawie po stronie
Zamawiającego. Wykonawca ten w piśmie procesowym z 2 października
2024 r. wniósł o oddalenie odwołania i obciążenie kosztami postępowania odwoławczego
Odwołującego, w tym zasądzenie od Odwołującego na rzecz Przystępującego kosztów
postępowania odwoławczego. W uzasadnieniu podniósł, że w niniejszym postępowaniu o
udzielenie zamówienia toczyły się już postępowania odwoławcze, tj. w sprawach o sygn. KIO
496/24 i 499/24
, a także w sprawie o sygn. KIO 1940/24, w ramach której Izba nie stwierdziła
wykorzystywania przez Przystępującego pozycji dominującej, ani wpływu pomocy publicznej
uzyskanej przez Przystępującego w poprzednich latach na złożoną w ofercie w niniejszym
postępowaniu cenę. Podkreślił, że samo przyznanie Przystępującemu (poprzednio: Przewozy
Regionalne sp. z o.o.)
przez Komisję Europejską pomocy publicznej, zakończone wydaniem
stosownej decyzji KE, świadczy o tym, że przyznana pomoc nie będzie wpływała na brak
konkurencyjności świadczenia takich usług na rynku polskim oraz na wymianę handlową
między państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Wskazał, że obecna treść SWZ różni się
znacząco od poprzedniej (przede wszystkim w obszarze pociągokilometrów), a różnice te miały
znaczący wpływ na kalkulację oferty przez POLREGIO, przy czym wprowadzenie do
przedmiotu zamówienia obsługi dodatkowej linii na trasie Białystok-Ostrołęka, zdaniem
Przystępującego zostało przesądzone w wyroku o sygn. KIO 1940/24, gdzie Izba uznała za
wiarygodne wyjaśnienia Przystępującego, iż zwiększenie pracy eksploatacyjnej, działa na jego
korzyść – gdyż wysokość kosztów stałych rozkłada się na większą liczbę pociągokilometrów,
za które wykonawca otrzymuje rekompensatę, a to przekłada się na możliwość obniżenia
stawki.
W zakresie uzyskania zysku, POLREGIO podniosła, że przewidziała określony bufor
umożliwiający jej reakcję na zmiany określonych kosztów realizacji usługi na rzecz
Zamawiającego, ponadto, kwestia rozsądnego zysku także była już przedmiotem rozważań
Izby, która w orzeczeniu o sygn. akt KIO 1940/24 uznała, że wskazana przez POLREGIO
wysokość rekompensaty stanowi element jego strategii biznesowej i jako taka nie powinna być
kwestionowana.
POLREGIO podkreślił, ze spośród uzasadnienia przedstawionych w toku
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1940/24 11 elementów składających się na cenę
ofertową, tj. 1) przychody; 2) koszty taboru; 3) koszty drużyn trakcyjnych, konduktorskich; 4)
koszty działalności eksploatacyjnej i handlowej; 5) energia trakcyjna; 6) paliwo trakcyjne; 7)
dostęp do linii kolejowych; 8) opłata za dostęp do stacji pasażerskich OIU; 9) koszty
zarządzania, rozsądny zysk i pozostałe koszty; 10) praca eksploatacyjna i 11) waloryzacja,
Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku KIO 1940/24 uznała za uzasadnione 8 elementów
składających się na stawkę przedstawioną przez POLREGIO w Postępowaniu Zamawiającego,
zaś jedynie co do 3 elementów, tj. wysokości utrzymania kosztów taboru, wysokość kosztów
drużyn trakcyjnych, konduktorskich oraz wysokość kosztów energii trakcyjnej, uznała, ze
konieczne jest ich pełniejsze wyjaśnienie. Odnosząc się do zarzutów odwołania dotyczących
utajnienia wyjaśnień POLREGIO podtrzymał stanowisko, iż treść wyjaśnień Przystępującego z
31 lipca 2024 r. przedstawiona na stronach 2-
21 oraz załączniki do wyjaśnień o numerach 1a,
1b, 1c, 2, 3, 4a, 4b, 5, 6a, 6b, 6c, 7, 8, 8a, 9, 9a, 10 i 13 powinny zostać zastrzeżone jako
zawierające tajemnicę przedsiębiorstwa. Co do załączników 1a, 1b i 1c, tj. wstępnych ofert CSI
INVEST sp. z o.o., PESA Mińsk Mazowiecki S.A. i PTS sp. z o.o. wyjaśnił, iż „(…) dokumenty
te w szczególnym zestawieniu z innymi dokumentami i informacjami zawartymi w treści
wyjaśnień (m.in. szczegółowymi kalkulacjami kosztów) obrazują informacje o źródłach dostaw,
cen usług, usług podwykonawczych i materiałów, jakie są oferowane Przystępującemu. Takie
dane zaś stanowią informacje dotyczącą znaczącej części kosztów niezbędnych do
prowadzenia działalności gospodarczej. Owo szczególne zestawienie stanowi zatem element
metodologii konstruowania oferty, a zarazem gotowe rozwiązanie możliwe do wykorzystania w
biznesplanie podmiotu konkurencyjnego, z pominięciem czaso- i kosztochłonności jego
opracowania.
(…) podmioty konkurencyjne będą mogły łatwiej, a jednocześnie precyzyjniej
szacować wartość zamówień i zakupów z pominięciem czasochłonnego badania rynku napraw
taboru kolejowego
.” Z kolei, co do załączników nr 2, 4a, 6a, 6c, 7, 8, 9, 4b, i 6b to POLREGIO
podniósł, iż nie miał wpływu na publikację tych załączników na stronach internetowych
Związków Zawodowych. Wskazał ponadto, że załączniki do wyjaśnień Przystępującego o
numerach 2, 3, 4a, 4b, 5, 6a, 6b, 6c, 7, 8, 8a, 9, 9a, 10 i 13
nabywają dodatkowej wartości
gospodarczej w kontekście ich zaprezentowania w szczególnym zestawieniu – zwłaszcza z
ujednoliconym tekstem Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (dalej jako: „ZUZP”) dla
pracowników zatrudnionych w POLREGIO, gdyż: „W tymże zestawieniu załączniki te stanowią
element całokształtu dokumentacji o charakterze finansowym i organizacyjnym i mają dla
POLREGIO wartość gospodarczą. Przedmiotowe załączniki obrazują m.in. całokształt
przebiegu procesu dialogu społecznego i sporu zbiorowego pomiędzy POLREGIO a związkami
z
awodowymi dotyczącymi podwyżek dla pracowników Przystępującego zatrudnionych w
oparciu o ZUZP. Na podstawie tychże dokumentów, zestawiając je z brzmieniem jednolitym
ZUZP
oraz protokołami dodatkowymi oraz jawną informacją dotyczącą liczby osób
zatrudnionyc
h, można oszacować koszty przewoźnika – jako pracodawcy – a wynikające z
zatrudnienia pracowników, jak również z pewną dokładnością oszacować stawki proponowane
obecnie pracownikom Przystępującego zatrudnionym na konkretnych stanowiskach.”
Ujawnienie w ten sposób polityki kadrowej POLREGIO, zdaniem Przystępującego jest możliwe
do wykorzystania przy
przygotowaniu ofert konkurencyjnych w przyszłych postępowaniach na
świadczenie usług publicznych w kolejowym transporcie pasażerskim) i stwarza potencjalnie
możliwość przejęcia pracowników przez konkurencję. Powołał się na ogłoszenia o planach
zakupów, z których wynika, że w latach 2025-2028 planowane jest ogłoszenie postępowań o
udzielenie zamówienia w zakresie świadczenia usług publicznych w publicznym transporcie
zbiorowym w kolejowych przewozach pasażerskich na obszarze województw: podkarpackiego,
małopolskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, łódzkiego. POLREGIO wnioskuje, że
działania Odwołującego zmierzające do odtajnienia wyjaśnień POLREGIO w zakresie rażąco
niskiej ceny, mają na celu poznanie unikalnego know-how w zakresie szacowania kosztów,
które POLREGIO budowała przez lata doświadczeń prowadzenia przewozów kolejowych
trakcją elektryczną i przygotowanie się Odwołującego do kolejnych przetargów w oparciu o
wykorzystanie unikalnej metodyki szacowania kosztów Przystępującego. Podniósł, że w
POLREGIO wdrożona została „Procedura klasyfikacji informacji, tajemnicy przedsiębiorstwa
oraz postępowania z informacjami oraz zarządzania nośnikami”, zaś w umowach z
zewnętrznymi kontrahentami POLREGIO stosuje rozbudowane klauzule zobowiązujące strony
tych umów do zachowania poufności.
Na rozprawie
POLREGIO oświadczył, że nie zgłasza sprzeciwu co do częściowego
uwzględnienia zarzutu nr 1 odwołania przez Zamawiającego. POLREGIO wyjaśnił dodatkowo,
że zna koszty, gdyż realizuje przedmiotowe usługi od wielu lat. Podkreślił, że istotne w sprawie
jest, że Izba w poprzednim postępowaniu odwoławczym o sygn. akt KIO 1940/24 uznała, że
Przystępujący co do 8 z 11 pozycji kosztowych uzasadnił cenę ofertową. Wyjaśnił również w
odpowiedzi na argumentację Odwołującego, iż nie lista załączników decyduje o wartość
merytorycznej wyjaśnień, lecz zawartość wyjaśnień, w ramach których umieszczono kalkulacje,
analizy, dane, symulacje
i zaprzeczył jednoznacznie jakoby pismo procesowe POLREGIO w
odpowiedzi na odwołanie uzupełniało wyjaśnienia. Wskazał, że w pierwszym postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego w tożsamym przedmiocie, próg waloryzacji określało
R
ozporządzenie (WE) 1370/2007, ponadto jego zdaniem kwestia waloryzacji została już przez
Krajową Izbę Odwoławczą rozstrzygnięta w poprzednim wyroku. Wyjaśnił, iż Zamawiający w
wezwaniu do wyjaśnień nie żądał informacji o odejściach na emeryturę. Podkreślił również, że
POLREGIO nie miało wyjaśnić całej różnicy pomiędzy dwiema ofertami, skoro część czynników
została uznana przez Izbę za wyjaśnione. Złożył spis kosztów na kwotę 3.600 zł brutto tytułem
wynagrodzenia pełnomocnika.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zawiera braków formalnych oraz terminowo został uiszczony wpis od odwołania
w wymaganej wysokości. Izba stwierdziła ponadto, że odwołanie nie podlega odrzuceniu na
podstawie art. 528 PZP.
Postępowanie odwoławcze podlegało umorzeniu – w oparciu o art. 522 ust. 4 PZP – w części
co do zarzutu nr 1,
w zakresie odnoszącym się do załączników nr 2, 3, 4a, 5, 6a, 6c, 7, 8, 9 do
wyjaśnień POLREGIO S.A. z dnia 31 lipca 2024 r. Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie
uwzględnił bowiem ww. zarzut w tej części, zaś POLREGIO nie wniósł sprzeciwu.
Izba uznała, że Odwołujący jest uprawniony do wniesienia odwołania do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, bowiem posiada interes w uzyskaniu zamówienia i może ponieść szkodę w
wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów PZP. Jak wskazał Odwołujący, jego oferta
jest jedyną ofertą złożoną w niniejszym postępowaniu obok oferty POLREGIO. Izba ustaliła, że
w
postępowaniu wpłynęły dwie oferty, w tym: oferta Odwołującego z ceną brutto
zł oraz oferta POLREGIO z ceną brutto 379.803.421,56 zł. Zgodnie z
informacją o wyborze oferty najkorzystniejszej z dnia 5 września 2024 r., oferta złożona przez
Odwołującego znajduje się na drugim miejscu rankingu ofert pod kątem ceny – z punktacją
zł, za najkorzystniejszą została zaś uznana oferta POLREGIO – z punktacją 100 pkt.
Stąd, w wyniku działań i zaniechań Zamawiającego, Odwołujący może ponieść szkodę,
rozumianą – jak to słusznie przedstawił Odwołujący, jako utrata możliwości pozyskania
zamówienia publicznego, utraty przychodów i zysku z tytułu jego wykonywania. Tym samym,
spełnione są przesłanki materialnoprawne skorzystania ze środka ochrony prawnej, jakim jest
odwołanie, wynikające z art. 505 PZP. Na marginesie należy zaznaczyć, że Izba nie podzieliła
poglądu Odwołującego, iż jako przesłankę interesu we wniesieniu odwołania w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów należy uznać również stratę Odwołującego w
postaci poniesienia kosztów uczestnictwa w postępowaniu. Odwołujący nie wykazał, by szkoda
ta pozostawała w związku przyczynowo-skutkowym z naruszeniem przez Zamawiającego
przepisów ustawy. W ocenie Izby, adekwatnym, normalnym, bezpośrednim następstwem
naruszenia przez Zamawiającego procedury wynikającej z PZP nie jest konieczność
poniesienia kosztów złożenia oferty w postępowaniu, zwłaszcza, że koszty te zostały
poniesione przed zarzucanym naruszeniem.
Nadmienić należy, że Zamawiający nie przewidział
zwrotu kosztów udziału w postępowaniu (Rozdział XIII pkt 18 SWZ).
Do niniejszego postępowania odwoławczego – po stronie Zamawiającego – skutecznie
przystąpił POLREGIO S.A. w Warszawie.
Przedmiotem
zamówienia jest świadczenie usług publicznych w zakresie wojewódzkich
kolejowych przewozów pasażerskich. Szczegółowy opis oraz sposób realizacji zamówienia
został zawarty w Opisie Przedmiotu Zamówienia, stanowiącym Załącznik nr 1 (dalej jako:
„OPZ”), projekcie Dokumentacji Systemu Utrzymania pojazdów, stanowiącym Załącznik nr 1a,
danych historycznych
dotyczących przychodów i liczby pasażerów na liniach związanych
z zamówieniem oraz dotyczących eksploatowanego taboru, stanowiących Załącznik nr 1b i 1c
do SWZ.
W OPZ,
Zamawiający przewidział, m.in. linie komunikacyjne, na których będzie odbywać się
świadczenie usług kolejowych wojewódzkich przewozów pasażerskich, podaną w
pociągokilometrach, planowaną minimalną i maksymalną pracę eksploatacyjną w kolejowych
przewozach pasażerskich w okresie obowiązywania Umowy.
Termin realizacji zamówienia, zgodnie z pkt VI SWZ, to 1 stycznia 2025 r. – 31 grudnia 2029 r.
W świetle pkt XIV SWZ, wykonawca ma podać cenę za realizację przedmiotu zamówienia
zgodnie ze wzorem Formularza oferty, stanowiącym Załącznik nr 3 do SWZ.
Opis przedmiotu zamówienia został określony również w projekcie umowy, który stanowi
załącznik nr 2 do SWZ.
W świetle pkt 4.5.3 projektu Umowy, Organizator udostępnia 17 sztuk jednostek taborowych
niezbędnych do realizacji Przewozów, które zostaną wydzierżawione Operatorowi na zasadach
określonych w Umowie dzierżawy taboru Organizatora, która stanowi Załącznik nr 14 do
Umowy.
W pkt 5 projektu umowy wskazano,
że w okresie obowiązywania Umowy Organizator będzie
przekazywał Operatorowi Rekompensatę Finansową z tytułu realizacji Przewozów w kolejnych
Okresach Rozliczeniowych na zasadach określonych w Umowie. Rekompensatę Finansową
należną Operatorowi oblicza się według wzoru określonego w Załączniku nr 2 (pkt 5.2.3
projektu Umowy).
W świetle pkt 5.3.3 projektu Umowy, koszty ponoszone są w całości przez
Operatora. Operator jako profesjonalista posiadający doświadczenie w realizacji podobnych
umów ponosi odpowiedzialność za odpowiednie skalkulowanie przewidywanych kosztów, w
tym prawdopodobnej dynamiki ich zmiany w kolejnych Okresach Rozliczeniowych, co Operator
powinien był na swoje ryzyko i odpowiedzialność uwzględnić w Ofercie. Operator powinien też
uwzględnić, że jedynym przewidzianym umownie mechanizmem dostosowywania wysokości
Re
kompensaty za Pociągokilometr do zmian poziomu kosztów jest Waloryzacja. Poszczególne
kategorie kosztów, szczegółowe zasady i sposób obliczania Rekompensaty Finansowej, a
także kwalifikacji określonych kategorii przysporzeń do Przychodów określone są w Załączniku
nr 4. Zgodnie z pkt 5.5.1 projektu Umowy,
Rekompensata Finansowa jest wypłacana w
miesięcznych Transzach w wysokości stanowiącej iloczyn Rekompensaty za Pociągokilometr
oraz wykonanej w danym miesiącu Pracy Eksploatacyjnej, jednak nie wyższej niż określona w
Rocznym Planie Finansowym.
Z Załącznika nr 4 do projektu Umowy, z kolei wynika, że biorąc pod uwagę art. 4 ust. 1 lit. b pkt
(ii)
Rozporządzenia 1370/2007 dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i
drogowego transportu
pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr
1191/69 i (EWG) nr 1107/70,
ze względu na obowiązek zachowania konkurencyjności i
przejrzystości w ramach postępowania a także porównywalności ofert, przy jednoczesnym
zabezpieczeniu stabilności budżetowej Organizatora oraz określeniu z góry mechanizmu
wyliczania wynagrodzenia według konkretnych zasad, zasadniczym parametrem określającym
wysokość należnego Operatorowi świadczenia jest Rekompensata za Pociągokilometr, jaką
Operator przedstawił w Ofercie. Rekompensata za Pociągokilometr uwzględnia całość
osiąganej przez Operatora korzyści ekonomicznej w związku z realizacją Przewozów.
Określając oferowaną Rekompensatę za Pociągokilometr Operator był zobowiązany do
uwzględnienia wszystkich ryzyk, które są lub powinny być mu znane, jako podmiotowi
dysponującemu doświadczeniem w realizacji podobnych usług, a także powinna obejmować
satysfakcjonujący Operatora zysk z prowadzonej działalności gospodarczej. Zastosowanie do
rozliczeń z Operatorem Rekompensaty za Pociągokilometr, jako wskaźnika określonego na
podstawie porównania konkurencyjnych ofert, spełnia przy tym warunek rynkowości i braku
nadmiernego wynagrodzenia Operatora. Rekompensata za Pociągokilometr obejmuje trzy
komponenty: Przychody za Pociągokilometr (których poziom gwarantuje Organizator), Koszt na
Pociągokilometr oraz Rozsądny zysk na Pociągokilometr. Przychody są osiągane przez
Operatora. Wysokość Przychodów jest prognozowana ex ante co uwidaczniają dane zawarte
w Załączniku nr 2 do projektu Umowy i podlega weryfikacji ex post podczas corocznego audytu
w oparciu o wartości rzeczywiste. Kategorie Przychodów i sposób ich kwalifikacji w ramach
Umowy szczegółowo opisano w pkt 2. Operator jest zobowiązany do osiągania Przychodów w
sposób efektywny oraz dążenia do ich maksymalizacji. W związku z tym, stosownie do pkt 5.3.6
głównej części Umowy Operator jest zobowiązany – poza wymienionymi w przywołanym pkt
wyjątkami – do osiągania Przychodów w wysokości gwarantowanej przez Organizatora i
określonej w Załączniku nr 2. Mechanizmem, który ma zabezpieczyć obie Strony przed
skutkami zmieniających się w czasie kosztów realizacji Przewozów jest Waloryzacja, której
mechanizm został szczegółowo opisany w pkt 6 poniżej. Przyjęte w ramach Waloryzacji
parametry odpowiadają tendencjom zmian cen materiałów lub kosztów związanych z realizacją
Umowy. Mechanizm Waloryzacji został ukształtowany w oparciu o parametry obiektywne,
znane z góry i niezależne od obu Stron. Zastosowanie Waloryzacji będzie możliwe już od
drugiego Okresu Rozliczeniowego, co wydaje się szczególnie istotne wobec istniejących
obecnie na rynku tendencji do dynamicznych zmian cen. Tym samym Operator nie jest
narażony na ryzyko, że zastosowanie z góry określonej i niemożliwej do zmiany przez cały
Okres Realizacji Przewozów Rekompensaty za Pociągokilometr spowoduje po jego stronie
deficyt ekonomiczny, którego nie mógł przewidzieć na etapie składania Oferty. W celu
wyeliminowania konieczności dokonywania przez Strony korekt w sytuacjach bagatelnych,
Waloryzacja będzie stosowana tylko wtedy, gdy Roczny Wskaźnik Waloryzacji przekroczy 1 %
i do maksymalnego poziomu 4,9 % W punkcie 3
Załącznika nr 4 do Umowy wskazano, że
Operator winien uwzględnić następujące koszty związane z realizacją usług objętych Umową o
świadczenie usług publicznych:
Koszty dostępu do Infrastruktury związane z przejazdem, postojem
i zatrzymaniem pociągu,
Koszty energii trakcyjnej, jeśli wystąpią,
Koszty zużycia paliwa,
Koszty obsługi trakcyjnej,
Koszty obsługi konduktorskiej,
Koszty dostępu do stacji pasażerskich,
7) Koszty utrzymania infrastruktury technicznej,
8) Koszty utrzymania, napraw i eksploatacji Taboru,
Koszty dzierżawy Taboru,
Koszty działalności handlowej, w tym:
a)
Koszty sprzedaży własnej, w tym takie koszty osobowe, koszty
najmu
i utrzymania pomieszczeń, konwoju gotówki, eksploatacji i
utrzymania systemów sprzedaży;
b)
Koszty prowizji za sprzedaż biletów dla agentów i inne koszty
związane ze sprzedażą agencyjną;
c)
Koszty obsługi pasażera, w tym koszt informacji podróżnych
(bezpośrednia
w
punktach
informacyjnych,
telefoniczna,
wizualna,
megafonowa, internetowa);
d) inne koszty handlowe,
Koszty ogólnego zarządu,
Koszty finansowe, dotyczące wykonywania Usług, w tym w
szczególności:
a)
Koszty odsetek oraz prowizji związanych z pozyskaniem i
obsługą finansowania zewnętrznego na potrzeby zakupów
inwestycyjnych do realizacji Przewozów;
b)
Koszty odsetek oraz prowizji związanych z pozyskaniem i
obsługą finansowania zewnętrznego na potrzeby zakupów
inwestycyjnych
powiązanych
pośrednio
z
realizacją
Przewozów;
c)
Koszty odsetek oraz prowizji związanych z pozyskaniem i
obsługą zewnętrznych środków na potrzeby finansowana
obrotowego;
d)
inne koszty finansowe związane z wykonywaniem Usług;
Koszty komunikacji zastępczej,
14) Inne Koszty,
których poniesienie jest konieczne do wykonywania
Usług, w tym m.in. pozostałe koszty operacyjne związane z
wykonywaniem Usług.
W punkcie 4 pt.
Rozsądny zysk, podano, że Operator może naliczyć rozsądny zysk zgodnie z
obowiązującymi przepisami i wykazuje go w formularzu ofertowym, jako wysokość rozsądnego
zysku na Pociągokilometr oraz w załączniku nr 6 Rocznym Planie Finansowym.
Zgodnie z pkt 14 Załącznika nr 9 do Umowy pt. Parametry jakościowe przewozów, Operator
zobowiązany jest do utrzymania odpowiedniej rezerwy taborowej umożliwiającej realizację
zleconych przewozów w sposób nieprzerwany podczas koniecznych do przeprowadzenia
przeglądów i napraw wykorzystywanych pojazdów kolejowych.
Załącznik nr 14 do Umowy stanowi projekt Umowy dzierżawy, której przedmiotem jest oddanie
przez Zamawiającego na rzecz wykonawcy w dzierżawę wskazanych w § 1 Umowy
siedemnastu kolejowych pojazdów szynowych za określonym czynszem. Zgodnie z § 3 ust. 4
projektu Umowy
: „Dzierżawca jest zobowiązany do zapewnienia przeprowadzenia przeglądów
i napraw Pojazdów do 4 poziomu utrzymania pojazdu kolejowego, zgodnie z Dokumentacją
Systemu Utrzymania (DSU) w zakresie nieobjętym gwarancją producenta/ wykonawcy.
Utrzymani
e pojazdów w poziomie P4-P5 leży po stronie Wydzierżawiającego.
Wydzierżawiający zastrzega sobie możliwość przekazania obowiązku wykonania naprawy w
poziomie P4-
P5 Dzierżawcy w ramach oddzielnej umowy. Dzierżawca uzgadnia dodatkowe
czynności naprawcze Pojazdów niewskazane w DSU oraz dokumentację z tym związaną
z Wydzierżawiającym. Koszt przeglądów i napraw do 4 poziomu utrzymania w całości obciąża
Dzierżawcę. Wydzierżawiający zastrzega sobie prawo do kontroli przez swoich przedstawicieli
sta
nu Pojazdu, procesu prowadzonych napraw, czynności odbiorczych i utrzymania.”
Pismem z dnia 20 stycznia 2024 r.
, Województwo Podlaskie udostępniło wykonawcom Analizę
dostępności taboru. Jednocześnie, pismem skierowanym do ARRIVA RP, w odpowiedzi na
wniosek z dnia 5 lutego 2024 r., Województwo poinformowało, że szacowanie wartości
zamówienia zostało wykonane w oparciu o art. 35 PZP, z uwzględnieniem najniższej oferty
złożonej w unieważnionym postępowaniu na świadczenie usług publicznych w zakresie
wojewódzkich kolejowych przewozów pasażerskich, ogłoszonym w związku z rozporządzeniem
(WE) nr
1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r.
dotyczącym usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego
oraz uchylającym rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70. Przy
szacowaniu wzięto pod uwagę wartość zobowiązania oferty przewozowej planowanej do
realizacji przez obecnego operatora,
Spółkę POLREGIO w 2024 r. oraz oferty przewozowej
porównywalnego okresu 12 miesięcy, złożonej ww. postępowaniu przez Spółkę ARRIVA RP.
W wyniku dokonania analizy obu ofert dokonano o
szacowania potencjalnej wartości
zobowiązania na okres 12 miesięcy i docelowo okresu występującego w prowadzonym
postępowaniu.
Dnia 2 stycznia 2024 r. Województwo zawiadomiło o unieważnieniu postępowania pn.
„Świadczenie usług publicznych w zakresie wojewódzkich kolejowych przewozów
pasażerskich” z uwagi na fakt, że cena najkorzystniejszej oferta, jaka wpłynęła w ówczesnym
postępowaniu przewyższały kwotę, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia. Wówczas, POLREGIO zaoferowało cenę 498.543.158,09 zł.
Postępowanie to było prowadzone na podstawie art. 70
Kodeksu cywilnego
w związku z
rozporządzeniem (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października
2007 r. dotyczącym usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu
pasażerskiego oraz uchylającym rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70.
Krajowa Izba Odwoławcza w sprawach o sygn. akt KIO 496/24 oraz KIO 499/24, wyrokiem z
dnia 5 marca 2024 r. nakazała Zamawiającemu: 1) oznaczenie terminu rozpoczęcia
świadczenia usług następującego przynajmniej 12 miesięcy od podpisania umowy w sprawie
zamówienia publicznego, 2) oznaczenie okresu świadczenia usług jako 60 miesięcy od dnia
rozpoczęcia świadczenia usług, 3) wykreślenia z postanowienia ust. 8 Załącznika nr 9 do
Umowy, której wzór stanowi Załącznik nr 2 do SWZ tj. Parametry jakościowe przewozów,
nakazu dotyczącego dysponowania taborem rezerwowym nie starszym niż 20 lat, 4) wydłużenie
terminu składania ofert o 30 dni od dnia wprowadzenia i publikacji zmian dokumentów
zamówienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, 5) ustalenia limitu Rocznego
Wskaźnika Waloryzacji na poziomie co najmniej 20%.
Dnia 26 marca 2024 r., w
odpowiedzi na pytanie nr 37 do SWZ, o treści: „Wnosimy o zmianę
terminu realizacji zamówienia z 1 stycznia 2025 r. – 31 grudnia 2029 r. na oznaczenie terminu
rozpoczęcia usług z uwzględnieniem koniecznego okresu mobilizacji tj. następującego
przynajmniej 12miesięcy od podpisania Umowy oraz oznaczenie okresu świadczenia usług jako
60 miesięcy od dnia rozpoczęcia świadczenia usług. W niniejszym Postępowaniu postawiony
wymóg rozpoczęcia usług od 1 stycznia 2025 r. de facto całkowicie eliminuje konkurencję, co
jest sprzeczne z ideą otwartości do rynku, zasadami opisywania przedmiotu w sposób
sprawiedliwy i przejrzysty oraz jest działaniem contra legem. Jedynym podmiotem z rynku, który
będzie w stanie rozpocząć usługi w tym terminie jest dotychczasowy przewoźnik spółka
Polregio S.A. Należy dodatkowo dodać, że w poprzednim postępowaniu przetargowym
organizowanym przez Województwo Podlaskie, unieważnionym z powodu przekroczenia kwoty
jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (kwota podana przez
Zama
wiającego po otwarciu ofert: 367 755 377,00 zł) Arriva RP Sp. z o.o. złożyła
najkorzystniejszą ofertę: 439 759 877,39 zł, oferta Polregio S.A. była znacząco
droższa:498543148,09 zł. Zamawiający unieważnił to postępowanie i rozpisał nowe niniejsze
Postępowanie eliminując całkowicie konkurencję poprzez postawienie nierealnego do
dotrzymania przez żaden inny podmiot z rynku niż dotychczasowy przewoźnik (Polregio), co
nie może być akceptowane. Data rozpoczęcia świadczenia usług stycznia2025r. jest nierealna
i n
iemożliwa do dotrzymania dla jakiegokolwiek wykonawcę oprócz dotychczasowego
operatora - Polregio S.A. -
biorąc pod uwagę zakres obowiązków i wymagań nakładanych na
wykonawców i czas potrzebny do przygotowania się do świadczenia usług oraz możliwą
długość postępowania przetargowego. Zgodnie z wytycznymi KE do Rozporządzenia
1370/2007 w celu zapewnienia potencjalnym oferentom sprawiedliwych i równych szans należy
przewidzieć odpowiedni i racjonalny okres czasu między wszczęciem procedury przetargowej i
termi
nem składania ofert, a także między wszczęciem procedury przetargowej i terminem, w
którym rozpocząć się ma świadczenie usług transportowych”, Zamawiający odpowiedział:
„Zamawiający informuję, że zmodyfikował termin rozpoczęcia realizacji usługi. Zmiany zostały
wprowadzone w dokumentacji przetargowej
.”
W odpowiedzi na pytanie nr 40, o treści: „Wnosimy o wykreślenie ograniczenia waloryzacji
poziomu Rocznego Wskaźnika Waloryzacji do 4,9 %, ewentualnie zmianę zapisu w celu
określenia maksymalnego wzrostu Kosztu dla Zamawiającego poprzez ustalenie limitu 20%;
względnie w inny sposób zapewniający zgodność z przepisami Pzp. W załącznik nr 4 do Umowy
w pkt. 1 jest zapis: „W celu wyeliminowania konieczności dokonywania przez Strony korekt w
sytuacjach bagatelnych, Waloryzacja będzie stosowana tylko wtedy, gdy Roczny Wskaźnik
Waloryzacji przekroczy 1% i do maksymalnego poziomu 4,9%”. Ograniczenie waloryzacji do
poziomu Rocznego Wskaźnika Waloryzacji do 4,9 % rodzi ogromne, niewspółmierne i
nieproporcjonalne ryzyko dla Operatora niemożliwe do skalkulowania w ofercie oraz
naruszające równowagę kontraktową stron i skutkujące nieporównywalnością ofert. Nie jest to
zdecydowanie sytuacja bagatelna. Przyjęcie limitu 1% - 4,9 % ani nie odnosi się do sytuacji
bagatelnych, jak sugeruje Zamawiający, ani nie jest zgodne z ww. podejściem mającym na celu
niedopuszczenie do deficytu ekonomicznego po stronie wykonawcy. Zachowanie ww. limitu
skutkuje ogromnym ryzykiem straty po stronie Operatora, której to straty nie sposób będzie
odrobić w kolejnych latach realizacji usług z uwagi na trwałe zmniejszenie stawki w stosunku
do pełnej waloryzacji, a która to stawka będzie również podstawą do kolejnej waloryzacji. Nie
jest to więc jednorazowa, jednoroczna strata dla Operatora, ale ma wpływ na kolejne lata,
zaniżając rekompensatę w sposób ciągły i zwiększając stratę co roku przez kolejne waloryzacje.
Jednocześnie Operator podlega sytuacji rynkowej i nie ma możliwości wpływu na zmiany cen
na rynku a ty samym wysokość rzeczywistej inflacji, cena paliwa czy wzrost wynagrodzeń Limit
4,9% stanowi ryzyko, które nawet z najlepszą należytą starannością Wykonawca nie jest stanie
oszacować w ofercie i stanowi nadużycie ze strony Zamawiającego w kształtowaniu zapisów
umownych, zwłaszcza w kontekście doświadczeń z ostatnich lat (pandemia COVID-19, wojna
na Ukrainie, konflikt izraelsko
– palestyński) i obecnej sytuacji politycznej. Okoliczności te mają
ogromny wpływ na inflację, ale jeszcze większy na poziom cen paliw i energii. Koszt paliwa w
kosztach operatora to aż 25%.”, Zamawiający wskazał, iż: „Zamawiający informuję, że
zmodyfikował zapis w tym zakresie poprzez rozszerzenie limitu waloryzacji. Zmiany zostały
wprowadzone w dokumentacji przetargowej
”. Jednocześnie, w tym samym dniu, Zamawiający
poinformował o zmianach w SWZ, w szczególności w zakresie terminu rozpoczęcia
świadczenia usługi, określonym w Rozdziale VI, zgodnie z którym, wg nowego brzmienia:
„Termin rozpoczęcia świadczenia usługi nastąpi po co najmniej 12 miesiącach po podpisaniu
umowy i nie
wcześniej niż od dnia 1 stycznia 2026 r. Okres świadczenia usługi określa się na
60 miesięcy od dnia rozpoczęcia świadczenia usługi.” oraz wynikających stąd zmianach OPZ.
W terminie składania ofert, w postępowaniu wpłynęły dwie oferty: oferta Odwołującego z ceną
brutto
443.919.559,13 zł oraz oferta POLREGIO z ceną brutto 379.803.421,56 zł.
Zawiadomieniem z dnia 23 maja 2024 r. Województwo Podlaskie poinformowało wykonawców
o wyborze najkorzystniejszej oferty POLREGIO. Żadna z ofert nie podlegała odrzuceniu.
Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2024 r., sygn. KIO 1940/24
, Krajowa Izba Odwoławcza nakazała
Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, ponowienie
badania i oceny ofert, w tym wezwanie POLREGIO
do złożenia wyjaśnień i dowodów, w
zakresie wyliczenia ceny i lub kosztu, w tym ich istotnych części składowych zamówienia dla
elementów, tj.: i) kosztów taboru – w zakresie wyliczenia i wskazania ścieżki dlaczego dało to
możliwość obniżenia ceny o konkretnie wskazane kwoty; ii) kosztów drużyn trakcyjnych,
konduktorskich
– w zakresie wykazania, że żądania Strony Społecznej udało się obniżyć o 50%
i wynosi ona kwotę wskazywaną na stronie 6 analizy oraz, że działania te umożliwiły obniżenie
kosztów o przywołane w analizie kwoty, a nadto w zakresie ustalenia liczby pracowników, do
której odnoszą się powyższe założenia z uwzględnieniem kwestii związanych z
wynagrodzeniami pracowników, liczby pracowników koniecznych do wykonania przedmiotu
zamówienia, norm czasu pracy obowiązujących w Spółce Przystępującego, dodatkowych
elementów wynagrodzenia przysługujących pracownikom Przystępującego, a także symulacji
wzrostu wynagrodzeń w następnych latach; iii) kosztów energii trakcyjnej i paliw – w tym
zakresie Izba uznała, że konieczne jest wyjaśnienie sposobu, w jaki POLREGIO udało się
obniżyć koszty w stosunku do pierwszej z ofert. Ponadto, Izba uznała, że wprowadzenie
górnego limitu waloryzacji – w ramach drugiego postępowania o udzielenie zamówienia -
pozwoliło wykonawcom w większym stopniu oszacować ryzyko zmian dla stawki za
pociągokilometr, tym samym wykonawcy zyskali niejako pewność, że w przypadku istotnych
zmian i wahań różnych czynników cenotwórczych prawdopodobieństwo otrzymania
zwaloryzowanej stawki jest większe niż w przypadku, gdy każdorazowo musieliby
przeprowadzić skomplikowany proces wykazania wpływu zmian by wyższą stawkę uzyskać. W
ocenie Izby, nie sposób zaś czynić POLREGIO zarzutu, że przyjął taki a nie inny zysk, skoro
nie istnieje uniwersalny sposób szacowania tego elementu ceny. W pozostałym zakresie, Izba
uz
nała za wiarygodne i niewymagające dalszego badania wyjaśnienia POLREGIO odnoszące
się do składających się na cenę: kosztów działalności eksploatacyjnej i handlowej, kosztów
dostępu do linii kolejowych i opłat za dostęp do stacji pasażerskich, pozostałych kosztów,
założeń odnoszących się do waloryzacji, rozsądnego zysku.
Wykonując ww. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej, Zamawiający unieważnił wybór
najkorzystniejszej oferty POLREGIO i pismem z dnia 23 lipca 2024 r.
wezwał POLREGIO do
złożenia szczegółowych wyjaśnień w tym dowodów, w zakresie wyliczenia ceny i/ lub kosztu,
w tym ich istotnych części składowych zamówienia w zakresie: 1) Kosztów taboru – w tej części
Zamawiający zwrócił się o trzy kwestie: doprecyzowanie i złożenie dodatkowych wyjaśnień w
zakresie kosztów związanych z utrzymaniem taboru (w tym kosztów przeglądów od P1 do P3),
przedłożenie symulacji kształtowania się kosztów taboru w okresie realizacji umowy i
porównanie oferty wstępnej z zaproponowaną i pokazanie, w jakich konkretnie obszarach
nastąpiła obniżka kosztów; 2) Kosztów drużyn trakcyjnych, konduktorskich – tutaj Zamawiający
wskazał, iż brakuje dowodów, że żądania Strony Społecznej udało się obniżyć o 50% i wynosi
ona kwotę wskazywaną na stronie 6 analizy oraz brakuje także wyliczeń, że działania te
umożliwiły obniżenie kosztów o przywołane w analizie kwoty. Zwrócił się o wskazanie do jakiej
ilości pracowników odnoszą się te założenia i wyjaśnienie kwestii obniżenia kosztów z
uwzględnieniem kwestii związanych z wynagrodzeniem pracowników, niezbędną liczbą
pracowników koniecznych do wykonania przedmiotu zamówienia, norm czasu pracy,
dodatkowych elementów wynagrodzenia przysługujących pracownikom. Zwrócił się także o
symulację wzrostu wynagrodzeń w następnych latach, 3) Kosztów energii trakcyjnej – w
odniesieniu do tego elementu, Zamawiający zwrócił się o wyjaśnienie sposobu obniżenia
kosztów w stosunku do pierwszej z ofert.
POLREGIO nadesłał wymagane przez Zamawiającego wyjaśnienia dnia 31 lipca 2024 r.,
jednocześnie zastrzegając, że przedstawione w wyjaśnieniach informacje na stronach 2-21 –
oznaczone przez wykonawcę – oraz załączniki o numerach 1a, 1b, 1c, 2, 3, 4a, 4b, 5, 6a, 6b,
6c, 7, 8, 8a, 9, 9a, 10 i 13
stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa wykonawcy. Zaczynając od
kwestii
ogólnych wskazał, że na zmianę wielkości finansowych oferty wpłynęły m.in. zmiana
przez Organizatora okresu realizacji zamówienia, zwiększenie przez Organizatora pracy
eksploatacyjnej w ramach realizacji umowy o świadczenie usług publicznych, wprowadzenie
przez Organizatora znacznie wyższego górnego limitu waloryzacji stawki za pociągokilometr
(było do 4,9%, jest do 20%), zawarcie przez Spółkę Porozumienia ze związkami zawodowymi
w ramach sporu zbiorowego odnośnie wynagrodzeń (odstąpienie przez stronę społeczną od
podwyżek w 2024 roku i wprowadzenie indeksacji od kwietnia 2025 r.), zakończenie okresu
epidemii
oraz bieżące trendy w sferze gospodarczej, dające możliwość zwiększenia
przewidywalności kwestii istotnych dla realizacji zadania, poprawa wskaźników
makroekonomicznych, w tym wyhamowanie wzrostu inflacji, mających wpływ na ceny
materiałów, usług, energii, itp. W odniesieniu do wskazanych w wezwaniu Zamawiającego
trzech elementów ceny wyjaśnił, że był w stanie obniżyć cenę ofertową, gdyż:
− co do kosztów taboru: za istotny czynnik kalkulacji kosztów w tym zakresie
Przystępujący uznał harmonogram przeglądowo-naprawczy każdego z
pojazdów kolejowych, które mają być wykorzystane do realizacji zamówienia
publicznego
, bowiem każdy z nich podlega obowiązkowym przeglądom i
naprawom
związanym z ich eksploatacją, a wynikającym z harmonogramu.
Przedstawił symulację kosztów taboru w okresie realizacji umowy 2026-2030 w
porównaniu z ofertą z 2023 r. Wyjaśnił, iż realizację ww. przeglądów wykona we
własnym zakresie – w Podlaskim Zakładzie POLREGIO – co obniża koszty, przy
jednoczesnym zwiększeniu efektywności wykorzystywanych zasobów (zaplecza
i zasobów ludzkich). Podniósł, że: „dokonana przez Organizatora zmiana okresu
objętego umową z lat 2025-2029 na lata 2026-20230 stanowi istotną kwestię
wpływającą na różnicę w wysokości szacowanych kosztów taboru. Na zmianę
wysokości kosztów przeglądów taboru kolejowego wykorzystywanego w toku
realizacji umowy, istotnie wpłynęła naprawa z poziomu P4.2 pojazdu SA106-
która zgodnie z Dokumentacją Systemu Utrzymania (dalej: „DSU”) zostanie
zrealizowana jeszcze do końca 2025 roku, a więc przed okresem, którego
dotyczy obecne postępowanie. Planowany koszt tej naprawy z założonymi
wstępnie pracami dodatkowymi wynosi około 9 mln zł.” Wskazał ponadto, że
p
ozostałe koszty taboru, w tym koszty amortyzacji, ubezpieczenia, dzierżawy
taboru oraz koszty czyszczenia i pozostałych napraw taboru, w obu ofertach
założono na podobnym poziomie, z tym że w ofercie z 2024 r. uwzględniono
o
dpis amortyzacyjny odpowiadający okresowi objętemu ofertą;
− koszty drużyn trakcyjnych i konduktorskich, koszty wynagrodzeń: W tym
zakresie POLREGIO przedstawiło kalendarium sporu zbiorowego toczącego się
w POLREGIO S.A. w latach 2023-
2024 wraz z udokumentowaniem żądań strony
społecznej. Podniósł, że uwzględniając deklaracje strony społecznej o chęci
występowania co roku z żądaniami podwyżek wynagrodzeń, realną groźbę
strajku przebieg i ustalenia
wcześniejszego sporu zbiorowego (wszczęty
pismem z dnia 30 listopada 2021 r. i zakończony podpisaniem Porozumienia w
dniu 13 maja 2022 r.,
według POLREGIO w 2023 r. istniało realne ryzyko, że
koszty wynagrodzeń w kolejnych latach mogą w znaczący i niekontrolowany
sposób rosnąć. Sytuacja została dopiero unormowana 11 marca 2024 r. poprzez
podpisanie Protokołu dodatkowego nr 6 do ZUZP (załącznik nr 8a do wyjaśnień),
co sprecyzowało sposób ustalania przyszłych kosztów wynagrodzeń i stanowiło
pewnego rodzaju stabilizację i przewidywalność w zakresie wysokości kosztów
pracowniczych na kolejne lata.
„W efekcie zawartych Porozumień, wzrost płac
ograniczono o połowę w porównaniu do pierwotnych żądań strony społecznej
oraz uzgodniono brak podwyżek w 2024 r., a kolejna podwyżka oparta o
indeksację będzie miała miejsce dopiero od kwietnia 2025 r. W 2024 r. ma mieć
miejsce wyłącznie jednorazowa gratyfikacja, która nie wpłynie na poziom
wynagrodzenia zasadniczego, stanowiącego podstawę do kosztów
wynagrodzeń w kolejnych latach (…).” POLREGIO przedstawił symulacje
kosztów wynagrodzeń i ich wzrostu w kolejnych latach, z których wynika m.in.
oszczędność w wysokości ponad 13 mln zł w skali czasu trwania umowy z
Województwem Podlaskim, z czego w samych drużynach trakcyjnych i
konduktorskich
– ponad 7 mln zł. Odpowiadając na pytanie zawarte w wezwaniu,
wskazał, że pokazane obliczenia potwierdzają informację zawartą na stronie 6
analizy przedłożonej w postępowaniu odwoławczym przed Krajową Izbą
Odwoławczą. Przedstawił informacje dotyczące poziomu zatrudnienia w
Zakładzie w Białymstoku wg stanu z 2023 r., 2024 r. i w kolejnych latach,
obowiązujące normy czasu pracy, wynagrodzenia pracowników wraz z
dodatkowymi elementami, takimi jak np. dodatek kilometrowy, deputat węglowy
itd.
Podsumował, że: „Kalkulacja oferty przeprowadzona przez POLREGIO w
październiku 2023 r. była skonstruowana z uwzględnieniem ryzyka
występowania dalszych niepokojów społecznych oraz ewentualnych strajków
kluczowego personelu, zaś w kwietniu 2024 r. POLREGIO wzięła pod uwagę
ustalenia poczynione ze związkami zawodowymi, dzięki czemu oparła swoje
kalkulacje o uwarunkowania wynikające z Porozumienia ze stroną społeczną.
Zarówno Porozumienie ze stroną społeczną, jak i pozostałe przedstawione
powyżej aspekty, wpłynęły na znaczące planowe obniżenie kosztów w ofercie z
2024 r. względem złożonej w 2023 r.”
− koszty energii trakcyjnej: Wyjaśniając ten element, POLREGIO wskazał przede
wszystkim na fakt, że POLREGIO biorąc udział w postępowaniu po raz pierwszy,
oszacowało cenę sprzedaży energii elektrycznej wykorzystując cenę kontrakt
BASE_Y
, zaś przystępując ponownie do postępowania POLREGIO skorygowało
swoje przewidywania na podstawie aktualnej wiedzy rynkowej i przyjęło cenę
kontraktów terminowych BASE obniżoną niemal o połowę. Wskazał, że ponowne
przystąpienie do postępowania i konieczność sporządzenia nowej oferty
wymagały weryfikacji wysokości marży w aktualnych warunkach rynkowych, w
tym celu przeprowadzono rozeznanie rynku i ostatecznie
stawka dotycząca
energii elektrycznej została obniżona o 37%, co wyjaśnia zasadniczą różnicę w
ofercie.
Przedstawił stosowne wyliczenia i szczegółową metodykę wyznaczenia
stawki kosztu energii trakcyjnej
stosowaną przez Spółkę na postawie danych
eksploatacyjnych (pracy przewozowej) planowanych na 2025 r.
, w tym składowe
jednostkowej ceny energii elektrycznej i sposób ich oszacowania. Wyjaśnił
sposób obniżenia kosztów energii trakcyjnej w ofercie z 2024 r. w stosunku do
oferty z 2023 r.,
która to oszczędność wynosi ok. 40 mln zł, co – jak wskazał
Przystępujący – jest wynikiem: obniżenia wysokości stawki przyjętej do ofert,
poziomu pracy eksploatacyjnej realizowanej trakcją elektryczną (w ofercie z
2024 r. niższej o około 1,2 mln pociągokilometrów) oraz zakładanego w pozycji
„rozsądny zysk” oferty z 2023 r. dodatkowego bufora, stanowiącego
zabezpieczenie m.in. ówczesnego ryzyka z tytułu niestabilności cen energii.
W wyjaśnieniach, POLREGIO kilkakrotnie podkreślał, że podniesienie górnej granicy progu
waloryzacji z 4,9% do 20%
pozwoliło mu zwiększyć zabezpieczenie przed nieprzewidywalnymi
wzrostami kosztów (możliwość zmiany wysokości rekompensaty w trakcie trwania umowy,
zmniejsza ryzyko wystąpienia deficytu). Dodał, ze podwyższenie przez Organizatora wysokości
waloryzacji stawki za pociągokilometr, jak również wprowadzenie w Spółce mechanizmu
indeksacji wynagrodzeń, pozwoliły na zweryfikowanie w ofercie z 2024 r. wcześniejszych
założeń z przyjętych do oszacowania poziomu rozsądnego zysku w ofercie z 2023 r., tj. założeń
związanych z ryzykiem nieznanych wówczas i trudnych do oszacowania dalszych wzrostów
wynagrodzeń pracowników, cen materiałów i usług. W konsekwencji oferta z 2024 r. uwzględnia
wysokość rozsądnego zysku na poziomie zbliżonym do uzyskiwanego we wcześniejszych
okresach.
Uzasadniając objęcie zasadniczej części wyjaśnień wraz z załącznikami tajemnicą
przedsiębiorstwa, POLREGIO wskazał na obowiązujące w tym zakresie przepisy, orzeczenia i
poglądy doktryny. Podkreślił, że informacje zawarte w wyjaśnieniach, obejmujące sposób
kalkulacji ceny, oferty podwykonawców (tj. informacje dot. cen uzgodnionych z kontrahentami),
kalkulacje dotyczące kosztów pracowniczych, w tym szczegółowe rozwiązania
dotyczące
polityki płacowej POLREGIO, sposób kalkulacji energii trakcyjnej, czy wreszcie przyjęte w
organizacji standardy usprawniające jej funkcjonowanie, które jednocześnie przyczynią się do
skutecznej i efektywnej realizacji przedmiotu zamówienia, stanowią informacje o charakterze
organizacyjnym lub technicznym, posiadające wartość gospodarczą. Wyjaśnił, że ich wartość
gospodarcza odnosi się zarówno do sposobu wyceny konkretnego zamówienia, jak i strategii i
podejścia POLREGIO do realizacji zamówień, w tym zamówień publicznych podobnego
rodzaju.
„Z uwagi na funkcjonowanie Wykonawcy na konkurencyjnym rynku ujawnienie
informacji zastrzeżonych mogłoby wpłynąć niekorzystnie na pozycję Wykonawcy przy
ubieganiu się o kolejne zamówienia o analogicznym lub zbliżonym przedmiotowo zakresie, a w
konsekwencji
doprowadzić POLREGIO do utraty znacznej ilości udziału w rynku.” Wskazał, że
p
rzedstawiona przez POLREGIO kalkulacja została przygotowana wyłącznie na potrzeby
Wezwania.
POLREGIO podniósł, że przedstawione w przedmiotowych wyjaśnieniach
informacje nie są publicznie prezentowane ani ujawniane na zewnątrz i są konsekwentnie
zastrzegane jako tajemnica przedsiębiorstwa Spółki, m.in. poprzez stosowanie klauzul
zobowiązujących do zachowania poufności, stosowanie zabezpieczeń technicznych przed
dostępem osób nieuprawnionych – lecz na tę okoliczność nie dołączył żadnych dowodów.
Jako załączniki do wyjaśnień POLREGIO z 31 lipca 2024 r., Spółka ta wskazała: załącznik 1a,
1b i 1c -
wstępne oferty CSI INVESTT Sp. z o.o., PESA Mińsk Mazowiecki S.A. i PTS sp. z o.o.,
załącznik nr 2 - pismo z 18 kwietnia 2023 r. wszczynające dialog społeczny, załącznik nr 3 -
p
rotokół rozbieżności z 16 czerwca 2023 r. w ramach dialogu społecznego, załączniki nr 4a i
4b - p
isma z 19 czerwca 2023 r., 29 czerwca 2023 r. wszczynające spór zbiorowy, załącznik nr
5 - pr
otokół rozbieżności z 13 lipca 2023 r. w ramach rokowań sporu zbiorowego, załącznik nr
6a, 6b, 6c - p
orozumienia z 25 września, 2 i 4 października 2023 r. w ramach sporu zbiorowego,
załącznik nr 7 - protokół z 18 stycznia 2024 r. w ramach mediacji sporu zbiorowego, załącznik
nr 8 - p
orozumienie z 11 marca 2024 r. w sprawie zakończenia sporu zbiorowego załącznik, nr
8a - p
rotokół dodatkowy nr 6 do ZUZP z 11 marca 2024 r., załącznik nr 9, 9a - porozumienia z
13 maja 2022 r. w ramach sporu zbiorowego wraz z aneksem z 7 czerwca 2022 r.,
załącznik nr
10 - uj
ednolicony tekst ZUZP dla pracowników zatrudnionych w POLREGIO S.A., załącznik nr
Roczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych od 1950 roku - zestawienie w
formie .pdf ze strony internetowej Głównego Urzędu Statystycznego, załącznik nr 12 - Wytyczne
Ministerstwo Finansów dotyczące stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych
będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw. Aktualizacja -
październik 2023 r., załącznik nr 13 - Regulamin pracy “Przewozy Regionalne” spółka z o.o.
Oddziału Podlaskiego z siedzibą w Białymstoku, załącznik nr 14 - Wytyczne Ministerstwa
Finansów dotyczące stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących
podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw. Aktualizacja - maj 2024
r.,
załącznik nr 15 - Raport o inflacji Narodowego Banku Polskiego, lipiec 2024 r., Załącznik nr
16 - Taryfa PGE Energetyka Kolejowa S.A.
– wyciąg z Biuletynu branżowego URE – Energia
elektryczna Nr 426(4243) z 27 grudnia 2023 r.,
załącznik nr 17 - Informacja Prezesa URE nr
48/2023 w sprawie stawek opłaty mocowej na rok 2024, załącznik nr 18 - Ustawa z dnia 6
grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym.
Pismem z dnia 5 września 2024 r., Zamawiający ponowie zawiadomił o wyborze
najkorzystniejszej oferty w postępowaniu, tj. oferty POLREGIO. Żadna z ofert nie podlegała
odrzuceniu.
Izba zaliczyła w poczet materiału dowodowego, na fakty tam powołane:
dokumentację przekazaną w postaci elektronicznej, zapisaną na płycie DVD, przekazaną
przez Zamawiającego w dniu 20 września 2024 r., w szczególności zawierającą:
− protokół postępowania,
− ogłoszenie o zamówieniu,
− SWZ wraz z załącznikami i wyjaśnieniami oraz zmianami,
− oferty,
− informacja z 29 kwietnia 2024 r. z otwarcia ofert,
− zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty z 23 maja 2024 r.,
− wezwanie do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny oferty POLREGIO wraz z
wyjaśnieniami POLREGIO,
− zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty z 5 września 2024 r.,
2) dowody
powołane przez Odwołującego w odwołaniu oraz w piśmie procesowym z 3
października 2024 r., tj.:
− informacja z otwarcia ofert z dnia 7 listopada 2023 r.,
− zawiadomienie o wyniku przetargu z dnia 2 stycznia 2024 r.,
− formularz ofertowy POLREGIO w poprzednim postępowaniu – wyciąg,
− tabela porównująca oferty złożone w obecnym postępowaniu oraz postępowaniu
poprzednim,
− wydruki ze stron internetowych obejmujące informacje zastrzeżone jako tajemnica
przedsiębiorstwa POLREGIO,
− tabela porównawcza dokumentacji obecnego postępowania oraz postępowania
poprzedniego
z materiałami źródłowymi,
− wyciąg z odwołania w sprawie KIO 499/24,
− tabela zawierająca porównanie cen usług utrzymania P1-P3 z Regulaminów
dostępu do „„OIU Białystok” obowiązujących w 2023 i 2024 r. wraz z wyciągami z
Regulaminów oraz cennikami,
− opracowanie dot. kosztów pracy w POLREGIO,
− wyciąg z ZUZP obowiązującego w POLREGIO,
− artykuły dot. średniego wynagrodzenia w POLREGIO i mediany wynagrodzeń
maszynistów,
− tabela zawierająca oś czasu sporu pomiędzy POLREGIO a związkami zawodowymi
wraz z materiałami źródłowymi,
− tabela zawierająca symulację wzrostu wynagrodzeń w POLREGIO w czasie
realizacji zamówienia,
− tabela zawierająca wskaźniki makroekonomiczne NBP,
− odpowiedź na odwołanie z 19 czerwca 2024 r. wraz z załącznikami z akt
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1940/24,
− projekt umowy sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej na potrzeby trakcyjne
pomiędzy POLREGIO a sprzedawcą wraz z załącznikiem nr 5,
− analiza kosztów przeglądów P4 w Spalinowych Zespołach Trakcyjnych wraz z
tabelą danych z tych przetargów oraz materiałami źródłowym,
− analiza kosztów przeglądów P1-P3 opartej o ceny tych usług oferowane przez
POLREGIO S
w Regulaminach dostępu do „OIU Białystok” oraz „OIU Toruń”,
− wystąpienie związków zawodowych z 30 listopada 2021 r. 3 oraz zawartego w jego
wyniku porozumienie,
− oceny wpływu wysokości taryfy dystrybucyjnej na koszt energii elektrycznej
trakcyjnej sporządzonej przez Audytel S.A.,
− opinia z dnia 19 września 2024 r. dotycząca zmian kosztów spółki POLREGIO w
postępowaniu przetargowych na regionalne przewozy kolejowe w Województwie
Podlaskim oraz opinia
z dnia 18 czerwca 2024 r. dotycząca struktury kosztów w
postępowaniu przetargowym na regionalne przewozy kolejowe w Województwie
Podlaskim sporządzone przez dr M. B.,
− tabela zawierająca symulację kosztów energii wg danych przedstawionych w ww.
opiniach dr M. B.;
3) dowody
powołane przez Zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie, tj.:
− dokumentacja zawarta w aktach postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO
dowody powołane przez POLREGIO w pismach procesowych, tj.:
− dokument POLREGIO pn. „Procedura klasyfikacji informacji, tajemnicy
przedsiębiorstwa oraz postępowania z informacjami oraz zarządzania nośnikami”,
− przykładowa klauzula o zachowaniu poufności w umowach POLREGIO,
− ogłoszenia o planach zakupu: 193565-2023, 414123-2024, 340413-2024, Polska-
Kraków: Usługi publicznego transportu kolejowego 2023/S 072-219941,
− wyciąg z oferty PESA,
− dokument POLREGIO pn. „Przebiegi SA106-007, 015”,
− PRF za 2024 r., dokument POLREGIO pn. „Analiza kosztów zatrudnienia” wraz z
załącznikami,
− dokument POLREGIO pn. „Analiza dotycząca rezerwy taborowej”,
− dokument POLREGIO pn. „Analiza kosztów energii trakcyjnej”,
− wydruk
artykułu
dostępnego
pod
linkiem:
https://www.rynek-
kolejowy.pl/wiadomosci/arriva-wycofala-wnioskirozkladowe-z-linii-
zelektryfikowanych-pojada-przewozy-regionalne-74045.htm,
− potwierdzenie uczestnictwa we Wstępnych Konsultacjach Rynkowych dotyczących
zakupu i dystrybucji energii elektrycznej trakcyjnej w Koleje Wielkopolskie sp. z o.o.
– na wykazanie istnienia zróżnicowanych modeli zakupowych dostępnych na rynku
energii trakcyj
nej; wybór najkorzystniejszej oferty Audytel S.A. w przetargu
nieograniczonym na usługi doradztwa energetycznego dla PKP Szybka Kolej
Miejska w Trójmieście sp. z o.o., znak: SKMMU.086.20.22;
− artykuł pt. „Modele zakupowe energii elektrycznej u przewoźników kolejowych w
dobie kryzysu na światowych rynkach energii i paliw”, A. B.,
− Przegląd Komunikacyjny, R. 78, nr 6/7/8, str. 51-54, 2023,
− dokument autorstwa Przystępującego pn. „Analiza dotycząca rzeczywistego
wyliczenia kosztów energii”.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia faktyczne
oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła, co następuje.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej, odwołanie zasługiwało na uwzględnienie w części co do
zarzutu 1, niemniej
stwierdzone przez Izbę naruszenia nie miały i nie mogły mieć wpływu na
wynik postępowania, toteż Izba zobowiązana była odwołanie oddalić w całości.
Na wstępie, przytoczyć należy treść regulacji art. 5 ust. 3 Rozporządzenia (WE) 1370/2007,
która jest regulacją nadrzędną i jako taka powinna przyświecać działaniom Województwa
Podlaskiego w dążeniu do nabycia usług publicznych w zakresie wojewódzkich kolejowych
przewoz
ów pasażerskich. Zgodnie z ww. przepisem unijnym, każdy właściwy organ, który zleca
świadczenie usług stronie trzeciej innej niż podmiot wewnętrzny, udziela zamówień
prowadzących do zawarcia umów o świadczenie usług publicznych na podstawie
konkurencyjnej procedury przetargowej.
Procedura konkurencyjnego przetargu musi być
otwarta dla wszystkich podmiotów, sprawiedliwa i zgodna z zasadami przejrzystości i
niedyskryminacji. Podobne zasady generalnie wprowadza na gruncie polskiej procedury art. 16
PZP.
Odwołujący w odwołaniu po pierwsze wnosił o nakazanie Zamawiającemu odtajnienia –
zastrzeżonych przez POLREGIO jako tajemnica przedsiębiorstwa – wyjaśnień z dnia 31 lipca
2024 r. na str. 2-21
oraz załączników do wyjaśnień: nr 1a, 1b, 1c, 2, 3, 4a, 4b, 5, 6a, 6b, 6c, 7,
8, 8a, 9, 9a, 10 i 13
. W związku z częściowym uwzględnieniem odwołania, Zamawiający
zdecydował się uznać za bezskutecznie zastrzeżone tajemnicą przedsiębiorstwa, jedynie
załączniki nr 2, 3, 4a, 5, 6a, 6c, 7, 8, 9. Weryfikacji przez Krajową Izbę Odwoławczą poddana
została kwestia skuteczności zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa przez POLREGIO w
zakresie dotyczącym informacji znajdujących się na str. 2-21 wyjaśnień oraz załączników nr 1a,
1b, 1c, 4b, 6b, 8a, 9a, 10 i 13.
Zgodnie z art. 11 ust. 2 Uznk, p
rzez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje
techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające
wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów
nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są
łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania
nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w
poufności. Oznacza to, że do stwierdzenia, że mamy do czynienia z tajemnicą przedsiębiorstwa
nie wystarczy tylko merytoryczna ocena
danych informacji pod kątem uznania je za posiadające
wartość gospodarczą, lecz ponadto weryfikacja, czy informacje te nie są powszechnie znane
albo łatwo dostępne osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji i czy
przedsiębiorca zainteresowany ich ochroną podjął, przy zachowaniu należytej staranności,
działania w celu utrzymania ich w poufności. Nie chodzi przy tym o jakiekolwiek działania, tylko
takie działania, które były należycie staranne, czyli obiektywnie wystarczające z punktu
widzenia ochrony tych informacji w konkretnych uwarunkowaniach oraz
możliwe do podjęcia.
Tym samym, t
ajemnicą przedsiębiorstwa nie jest każda informacja, która w świetle subiektywnej
oceny, odczucia przedsiębiorcy może „przydać” się w jakikolwiek sposób innym
przedsiębiorcom, czy też informacja której pozyskania nie chce ułatwiać konkurentom, a która
i tak funkcjonuje w obiegu
publicznym lub jej obieg nie jest kontrolowany w żaden sposób (np.
poprzez zastrzeżenie klauzuli poufności). Należy podkreślić, iż tajemnica przedsiębiorstwa to
rodzaj szczególnie chronionej informacji – takiej której ochrona ma wymierną wartość, gdyż jej
ujawni
enie może wiązać się z poniesieniem lub narażeniem przedsiębiorcy na szkodę. W
ocenie Izby, wartość gospodarcza informacji wyraża się co do zasady w wartości szkody
(materialnej lub niematerialnej), jaką przedsiębiorca może ponieść w wyniku ujawnienia tych
informacji.
Ten szczególny wymiar ochrony informacji przybiera jeszcze bardziej wyjątkową
postać na gruncie postepowania o udzielenie zamówienia publicznego, skoro stanowi wyjątek
od fundamentalnej zasady jawności (art. 18 ust. 1 i ust. 3 PZP). Stąd, skuteczność zastrzeżenia
tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego powinna być
należycie badana przez zamawiającego, w tym weryfikacji powinna podlegać kwestia
wykazania, że informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, a więc udowodnienia
wystąpienia przesłanek z art. 11 ust. 2 Uznk.
Nie ujawnia się bowiem informacji stanowiących
tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów Uznk, jeżeli wykonawca, wraz z
przekazaniem takich informacji, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, że
zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.
Krajowa Izba Odwoławcza w obecnym składzie dokonała analizy i weryfikacji informacji
zastrzeżonych przez POLREGIO jako tajemnica przedsiębiorstwa oraz uzasadnienia, w oparciu
o które Zamawiający uznał, że w ten sposób POLREGIO wykazał przesłanki z art. 11 ust. 2
Uznk w zw. z art. 18 ust. 3 PZP.
Izba uznała, że uzasadnienie zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa, zamieszczone przez Przystępującego w wyjaśnieniach z dnia 31 lipca 2024
r.
było niewystarczające i nie odpowiadało na potrzeby wykazania przesłanek skutecznego
zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa. Z uzasadnienia przedstawionego przez POLREGIO
ani nie wynika, że konkretne zastrzeżone w wyjaśnieniach informacje dotyczące POLREGIO
mają wartość gospodarczą, ani że nie są to informacje powszechnie znane lub łatwo dostępne
oraz że samo POLREGIO je chroni i przy pomocy, jakich konkretnie środków. W szczególności,
Odwołujący dowiódł, że w zakresie dotyczącym załączonych do wyjaśnień dokumentów
związanych ze sporem zbiorowym, który toczył się w POLREGIO – dokumenty te nie są
należycie chronione, skoro Odwołujący natknął się na nie w internecie, na stronach
internetowych związków zawodowych będących ich stroną. Faktem jest, iż w samych
porozumieniach ze związkami zawodowymi brak jest klauzul dotyczących poufności tych
ustaleń.
Izba nie dała wiary twierdzeniom POLREGIO, iż działania Odwołującego zmierzające do
odtajnienia wyjaśnień POLREGIO w zakresie rażąco niskiej ceny, mają na celu poznanie
unikalnego know-
how w zakresie szacowania kosztów, które POLREGIO budowała przez lata
doświadczeń prowadzenia przewozów kolejowych trakcją elektryczną i przygotowanie się
Odwołującego do kolejnych przetargów w oparciu o wykorzystanie unikalnej metodyki
szacowania kosztów Przystępującego. Twierdzenia te pozostały nieudowodnione.
W świetle powyższego, Izba doszła do przekonania, że nie mogą być objęte tajemnicą
przedsiębiorstwa i skutecznie zastrzeżone jako niepodlegające ujawnieniu informacje
zastrzeżone w treści wyjaśnień z dnia 31 lipca 2024 r. na str. 2-21 oraz w załącznikach nr 1a,
1b, 1c, 4b, 6b, 8a, 9a, 10 i 13. Dotyczy to,
generalnie rzecz biorąc, symulacji kosztów
wynagrodzeń, kalkulacji zapotrzebowania na energię elektryczną trakcyjną i jej koszt,
zobrazowanych koszt
ów przeglądów konkretnych pojazdów szynowych na konkretnym
poziomie P1-P5,
ofert podwykonawców, pism dotyczących przebiegu dialogu społecznego,
mediacji i sporu zbiorowego oraz
aktów prawa pracy dotyczących POLREGIO.
W szczególności, Izba uznała, że sposób wyceny, kalkulacji konkretnego zamówienia, który
został zawarty w odniesieniu do poszczególnych elementów kosztotwórczych ceny
POLREGIO, na str. 2-
21 wyjaśnień, nie może stanowić tajemnicy przedsiębiorstwa. Informacje
stąd wynikające nie będą mogły być wykorzystane ponownie – nie stanowią zatem żadnej
wartości gospodarczej. Wyjątkiem na gruncie kalkulacji kosztów lub ceny oferty jest nabywanie
ustandaryzowanych dostaw, usług lub robót budowlanych, tj. takich których wycena na gruncie
innych postępowań będzie podobna z uwagi na brak zmiennych uwarunkowań. Tajemnicę
może stanowić wówczas konkretna strategia wyceny (know-how) zamówień podobnego
rodzaju
. Istnieje również możliwość uznania, że nawet specyficzne zamówienie było przez
wykonawcę wyceniane w oparciu o określone know-how, co odpowiadałoby na potrzeby
uznania, że dana informacja ma wartość gospodarczą, niemniej POLREGIO tego nie wykazał
na gruncie przedmiotowego zamówienia.
Z kolei, c
o do załączników 1a, 1b i 1c do wyjaśnień, tj. wstępnych ofert CSI INVEST sp. z o.o.,
PESA Mińsk Mazowiecki S.A. i PTS sp. z o.o. – Izba uznała, że wbrew twierdzeniom
Przystępującego, informacji w nich zawartych nie należy strzec jak tajemnicy przedsiębiorstwa,
bowiem nie
obrazują chronionych informacji o źródłach dostaw, cen usług, usług
podwykonawczych i materiałów, jakie są oferowane Przystępującemu. W istocie, co do
informacji o źródłach dostaw, czyli przedsiębiorcach, którzy zaoferowali Przystępującemu swoje
usługi – firmy (nazwy) tych przedsiębiorców zostały wskazane na liście załączników do
wyjaśnień, stąd Odwołujący dowiedział się, że oferty wstępne złożyli ww. przedsiębiorcy, jako
źródło dostaw. Informacja ta jest jawna – sam Przystępujący jej nie utajnił. Co do cen usług i
materiałów, jakie wynikają z tych ofert – są to informacje dotyczące konkretnie ukształtowanej
usługi (wykonanie czynności poziomu utrzymania P4-2 wraz z pracami doposażeniowymi
autobusu szynowego
w zakresie wynikającym z OPZ niniejszego postępowania)
zindywidualizowanego pojazdu (SA106 o konkretnym numerze EVN),
który jest w konkretnym
stanie technicznym itd.
– nie sposób zatem wykorzystać tych informacji w jakimkolwiek innym
postępowaniu. Z tych samych względów, nie sposób uznać – jak tego chce Przystępujący – że
treść tych ofert stanowi „gotowe rozwiązanie możliwe do wykorzystania w biznesplanie
podmiotu konkurencyjnego, z pominięciem czaso- i kosztochłonności jego opracowania”,
zwłaszcza, że są to oferty „wstępne” (tzn. że ich warunki mogą ulec zmianie, co zresztą
potwierdzają klauzule w nich zawarte), zaś inni wykonawcy nie koniecznie uzyskaliby oferty
tożsame cenowo, skoro nie bazują one na żadnych cennikach, a bynajmniej Przystępujący tego
nie wykazał.
Odnośnie zbiorczego utajnienia przez Zamawiającego załączników do wyjaśnień dotyczących
warunków pracy i płacy (załączniki 2-10 oraz 13), żądanie odwołania podlegające rozpatrzeniu
przez Izbę, wskutek uwzględnienia części zarzutu przez Zamawiającego, zostało ograniczone
do załączników: i) 4b – pismo z 29 czerwca 2023 r. wszczynające spór zbiorowy, ii) 6b –
porozumienie z 2 października 2023 r. w ramach sporu zbiorowego, iii) 8a – protokół dodatkowy
nr 6 do ZUZP z 11 marca 2024 r., iv) 9a
– aneks z dnia 7 czerwca 2022 r. do porozumienia w
sprawach sporu zbiorowego z 13 maja 2022 r., v) 10
– ujednolicony tekst ZUZP dla
pracowników zatrudnionych w POLREGIO S.A. i vi) 13 – Regulamin pracy „Przewozy
Regionalne” spółka z o.o. Oddziału Podlaskiego z siedzibą w Białymstoku. Izba stwierdziła, że
informacje zawarte w tych dokumentach podlegają ujawnieniu, bowiem Przystępujący w żaden
sposób nie wykazał spełnienia wszystkich przesłanek uznania, że stanowią one tajemnicę
przedsiębiorstwa. Przede wszystkim, POLREGIO nie wykazał wartości gospodarczej tych
informacji
– co prawda, podnosił, że wartość ta wyraża się m.in. w ryzyku przejęcia pracowników
przez konkurencję, brak jednak ku temu dowodów, nadto ryzyko to jest zupełnie nierealne,
skoro wyjaśnienia nie obejmują danych personalnych pracowników, tak jak np. wykazy osób
dołączane do ofert. Nadto, nie sposób podzielić poglądu, że wiedza o warunkach pracy i płacy
w POLREGIO pozwoli innemu przewoźnikowi przygotować oferty konkurencyjne w innych
postepowaniach. Warunki pracy nie
są przecież ustalane odgórnie i nie mogą być przejęte jak
szablon i zastosowane na gruncie innego zakładu pracy, każdy pracodawca ma inne
uwarunkowania, w tym
liczbę pracowników, stanowisk, zakres obowiązków pełnionych na
stanowiskach
, budżet, wewnętrzne akta prawa pracy itd. Izba uznała, że – dzięki pozyskaniu
utajnionych przez POLREGIO informacji
zawartych w treści wyjaśnień oraz w załącznikach 4b,
6b, 8a, 9a, 10 i 13
– nie sposób skalkulować ofert składanych w przyszłych postępowaniach,
t
ak by były niższe, niż oferta POLREGIO, na podstawie samej wiedzy odnośnie kosztów
pracowniczych
, które POLREGIO wkalkulowało w koszt niniejszego zamówienia.
O
dtajnienie załącznika 4b do wyjaśnień było konieczne również dlatego, że zawiera on tożsame
informacje, co załącznik 4a (dostępny publicznie), z tą różnicą, że załącznik 4b pochodzi od
innych związków zawodowych niż załącznik 4a, lecz informacja o tym, które związki zawodowe
uczestniczyły w rokowaniach sporu zbiorowego z pracodawcą POLREGIO wynika z jawnego
załącznika 5, tj. protokołu rozbieżności z 13 lipca 2023 r. w ramach rokowań sporu zbiorowego.
Z kolei, załącznik 6b jest tożsamej treści co dostępny publicznie załącznik 6c, z tym że dotyczy
zakładu pracy, który wraz z innym zakładem był czasowo wyłączony spod porozumienia w
ramach sporu zbiorowego z dnia
25 września 2023 r. z uwagi na brak zgody organizatorów
przewozu (zob. § 2 ust. 3 porozumienia z 25 września 2023 r.).
W efekcie, Izba doszła do przekonania, że Zamawiający naruszył w niniejszym postępowaniu
regulacje art. 18 ust. 1-
3 i art. 74 ust. 1 i 2 PZP w zw. z art. 11 ust. 2 Uznk, a także art. 5 ust. 3
Rozporządzenia (WE) nr 1370/2007. Zamawiający zobowiązany był udostępnić Odwołującemu
wnioskowane załączniki do protokołu postępowania (art. 74 ust. 1 i ust. 2 PZP). Zaniechanie
udo
stępnienia Odwołującemu żądanej dokumentacji dotyczącej oferty POLREGIO nie
uwzględniało również nakazów płynących z unijnej regulacji Rozporządzenia (WE) nr
, by procedura konkurencyjnego przetargu na świadczenie publicznych usług
pasażerskiego przewozu kolejowego był sprawiedliwa i zgodna z zasadami przejrzystości.
Drugi z zarzutów odwołania, tj. zarzut dotyczący naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 PZP w zw. z
art. 224 ust. 1 PZP, art. 224 ust. 5 PZP, art. 224 ust. 6 PZP
, a także art. 16 pkt 1-3 PZP i art. 17
ust. 1 PZP
, a także art. 5 ust. 3 Rozporządzenia 1370/2007, przez zaniechanie odrzucenia
oferty POLREGIO
pomimo, że zaoferowana przez tego wykonawcę cena (lub koszt) jest rażąco
niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, a złożone przez POLREGIO wyjaśnienia wraz z
dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu – Izba uznała za bezzasadny. Na
podstawie art. 224
ust. 1 PZP, w pełni uwzględniając nakaz płynący z wyroku Krajowej Izby
Odwoławczej, wydanego w niniejszym postępowaniu odwoławczym (sygn. KIO 1940/24),
Zamawiający prawidłowo wezwał POLREGIO do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej
ceny.
Wezwanie zostało sformułowane wyczerpująco, ze wskazaniem na wszystkie elementy,
których wyjaśnienie nakazała Izba w ww. wyroku. Zakres wyjaśnień, do złożenia których wzywał
Zamawiający został precyzyjnie wskazany w wezwaniu w postaci skonkretyzowanych rodzajów
informacji, jakich podania Województwo wymagało od POLREGIO na tym etapie postępowania.
W ocenie Izby w obecnym składzie, złożone przez POLREGIO wyjaśnienia są wyczerpujące,
szczegółowe, jasne i zrozumiałe. W pełni odpowiadają na treść wezwania od Zamawiającego.
Wbrew twierdzeniom Odwołującego – zawierają symulacje wszystkich istotnych kosztów i
kalkulacje
oraz stosowne dowody na wskazane w wyjaśnieniach okoliczności. Tak jak słusznie
wskazał Zamawiający, żadna z okoliczności wskazanych w wezwaniu do wyjaśnień nie
pozostała niewyjaśniona. POLREGIO szczegółowo wyjaśnił sposób obniżenia ceny oferty
złożonej w niniejszym postępowaniu w stosunku do ceny oferty złożonej w poprzednim
postępowaniu, w odniesieniu do 3 elementów, wyeksponowanych w wyroku Izby, tj. kosztów
taboru, kosztów drużyn trakcyjnych i konduktorskich oraz kosztów wynagrodzeń i kosztów
energii trakcyjnej.
W szczególności, wbrew twierdzeniom Odwołującego – w zakresie dotyczącym wyjaśnienia
kosztów taboru – pomimo niedołączenia do wyjaśnień dokumentu przeglądu systemu
utrzymania pojazdu PS 106 oraz dokumentu Analiza rezerwy taborowej
, Przystępujący zawarł
w treści wyjaśnień stosowne wyliczenia kosztów i powołał się na wynikające z ofert wstępnych,
załączonych do wyjaśnień, oszczędności w postaci kosztów naprawy z poziomu P4.2 pojazdu
SA106-015
, co było wystarczające i odpowiadało na potrzeby wezwania z dnia 23 lipca 2024 r.
Potwierdził zatem wynikającą stąd oszczędność. W wyjaśnieniach przedstawił również
symulacje kosztów przeglądów od P1 do P3, a także porównanie oferty wstępnej z
zaproponowaną – zgodnie z żądaniem Zamawiającego, zawartym w wezwaniu.
Odnosząc się do wyjaśnień POLREGIO w zakresie kosztów drużyn trakcyjnych, konduktorskich
i generalnie rzecz biorąc, kosztów pracowniczych, to wykonawca ten przedstawił dowody w
postaci pism
obejmujących żądania strony pracowniczej w przebiegu dialogu i sporu
zbiorowego oraz zawartych w efekcie porozumień, a także obowiązującego ZUZP. W
wyjaśnieniach przedstawił szczegółowe symulacje i kalkulacje kosztów w odniesieniu do
konkretnej liczby pracowników. Udowodnił w ten sposób, że żądania Strony Społecznej udało
się obniżyć o 50% i wynosi ona kwotę wskazaną na stronie 6 analizy wewnętrznej
przygotowanej przez POLREGIO. Wyj
aśnił również szczegółowo kwestie poziomu zatrudnienia
w PR Białystok przyjętego w ofertach złożonych w 2023 i 2024 r., a także normy czasu pracy i
wyliczenia kosztów wynagrodzeń pracowników tego zakładu, z uwzględnieniem rotacji
zatrudnienia w 2025 r.
oraz bieżących informacji makroekonomicznych, jak też prognoz na
kolejne lata.
Dołączył dowody, m.in. w postaci Regulaminu pracy obowiązującego w PR
Białystok (załącznik nr 13). W efekcie, zadośćuczynił w pełni żądaniom wezwania z 23 lipca
2024 r.
Co się zaś tyczy kosztów energii trakcyjnej, to w wezwaniu Zamawiający żądał od POLREGIO
wyjaśnienia, w jaki sposób udało się POLREGIO obniżyć koszty w stosunku do pierwszej z ofert
– w jaki sposób uzyskał podaną kwotę kosztów co do drugiej oferty. W odpowiedzi, POLREGIO
wskazało na szczególne uwarunkowania dotyczące rynku energii elektrycznej wynikające z
sytuacji geopolitycznej
oraz nadzwyczajne środki legislacyjne wdrożone w Polsce – w latach
2022 do 2024.
Wyjaśnił, że ponowne przystąpienie do postępowania i konieczność
sporządzenia nowej oferty wymagały weryfikacji wysokości marży w aktualnych warunkach
rynkowych, w tym przeprowadzenia rozeznania
. Przyznał, że koszt energii w pierwszej ofercie
został „przeszacowany”. Wskazał na uzasadnienie przyjęcia obniżonej o 37% stawki dotyczącej
ceny sprzedaży energii elektrycznej. Opierał się m.in. na danych statystycznych Towarowej
Giełdy Energii S.A. z powołaniem na źródłową stronę internetową https://tge.pl/dane-
Przedstawił również szczegółową metodykę wyznaczenia stawki kosztu energii
trakcyjnej w oparciu o dane eksploatacyjne (praca przewozowa) planowane na 2025 r.
Obliczając stawkę tego kosztu, POLREGIO brał pod uwagę: wielkość planowanej pracy
przewozowej na rok 2025 dla pociągów obsługiwanych trakcją elektryczną dla PR Białystok z
uwzględnieniem masy danego pociągu, wskaźniki jednostkowego zużycia energii elektrycznej
dla danej grupy pojazdów ustalone w oparciu o dane historyczne, obowiązek odprowadzenia
opłaty mocowej za energię elektryczną zużywaną w godz. 7-22:00, ilość rekuperowanej energii
oraz stawkę podatku akcyzowego, moc umowną energii elektrycznej, stawki dystrybucyjne
energii, stawkę związaną z obsługą rozliczenia, jednostkowe stawki sprzedaży energii. Na
podstawie wzoru na obliczenie łącznego kosztu energii elektrycznej wyliczono koszt zużycia
energii elektrycznej dla całej Spółki, w tym koszt energii dla PR Białystok. Porównując ofertę z
2023 r. i przyjęte w niej koszty energii trakcyjnej w stosunku do obecnej oferty wskazał, że
obniżenie tego kosztu wynika z obniżenia wysokości stawki kosztu obliczonej z uwzględnieniem
ww. wzoru, obniżenia poziomu pracy eksploatacyjnej oraz zakładanego w pozycji „rozsądny
zysk” oferty z 2023 r. dodatkowego bufora, stanowiącego zabezpieczenie ryzyka niestabilności
cen energii.
Izba dała wiarę twierdzeniom POLREGIO, iż precyzyjne wyznaczenie wartości
wykorzystanych w ww. symulacjach i kalkulacji kosztów energii trakcyjnej, takich jak wielkość
pracy eksploatacyjnej, wskaźniki zapotrzebowania na energię, jest unikalną wiedzą POLREGIO
wynikającą z doświadczenia prowadzenia kolejowych przewozów pasażerskich na szeroką
skalę, w tym od wielu lat na terenie Województwa Podlaskiego. Izbę przekonała również
argumentacja POLREGIO, iż o tym, że szacowana przez POLREGIO stawka kosztu energii nie
jest poniżej kosztów i polega na prawidłowych założeniach świadczy fakt, że na dzień 1
października 2024 r. cena kontraktu terminowego na Towarowej Giełdzie Energii S.A. była
zbliżona do przyjętej przez POLREGIO w efekcie swoich szacunków.
W efekcie, w ocenie Izby nie doszło do naruszenia wskazanych w zarzucie nr 2 przepisów,
tj. art. 226 ust. 1 pkt 8 PZP w zw. z art. 224 ust. 1 PZP, art. 224 ust. 5 PZP, art. 224 ust. 6 PZP,
art. 16 pkt 1-3 PZP i art. 17 ust. 1 PZP
, a także art. 5 ust. 3 Rozporządzenia 1370/2007. W
szczególności, Izba uznała, że postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego było
konkurencyjne, sprawiedliwe i zgodne
z zasadami przejrzystości i niedyskryminacji, a także
proporcjonalności. Zamawiający nie miał podstaw do uznania, że wyjaśnienia POLREGIO są
niewystarczające i że ma do czynienia z rażąco niską ceną. Zwłaszcza, że – jak zauważył
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie – wartość oferty POLREGIO, opiewająca na kwotę
379 803 421,56 zł jest wyższa niż wartość szacunkowa obliczona przez Zamawiającego
zgodnie z przepisami PZP tj. 362 500
000 zł.
Podkreślić również należy, iż Izba w niniejszym postępowaniu odwoławczym nie była
uprawniona do ponownej weryfikacji wszystkich aspektów wykazania przez POLREGIO, że
złożona przez tego wykonawcę oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Kwestie te zostały
przesądzone wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej w sprawie o sygn. KIO 1940/24 i nie mogą
być badane ponownie, mamy bowiem do czynienia ze stanem powagi rzeczy osądzonej.
Badaniu w niniejszym postępowaniu podlegały zatem wyłącznie czynności wykonania ww.
wyroku przez Zamawiającego, tj. wezwanie POLREGIO do wyjaśnień oraz ocena złożonych w
konsekwencji wezwania wyjaśnień POLREGIO, a co za tym idzie zaniechanie odrzucenia oferty
tego wykonawcy wskutek uznania
, że nie zawiera ona rażąco niskiej ceny oraz dokonanie jej
ponownego wyboru. W tym zakresie, Izba zobowiązana była do zbadania, czy Zamawiający
prawidłowo wskazał w wezwaniu do wyjaśnień na aspekty, których wyjaśnienie nakazała Izba
oraz czy POLREGIO prze
dstawił stosowne, wyczerpujące wyjaśnienia – w odniesieniu
wyłącznie do kosztów taboru, kosztów drużyn trakcyjnych i konduktorskich oraz kwestii
pracowniczych, a także kosztów energii trakcyjnej. Zaznaczyć należy, iż z wyjaśnień
POLREGIO nie miało wynikać – tak jak tego chciał Odwołujący – dlaczego oferta POLREGIO
złożona w drugim postępowaniu jest tańsza o ponad 100 mln w zakresie samych kosztów
taboru, kosztów pracowniczych i kosztów energii trakcyjnej. Tzn. w świetle wyroku Izby,
POLREGIO nie było zobowiązane wykazać, że obniżenie ceny oferty wynikało ze zmiany
uwarunkowań odnoszących się tylko do tych 3 elementów kosztotwórczych. Odwołujący zdaje
się zapominać, że Zamawiający, w wyroku Izby, został zobowiązany jedynie do wyjaśnienia
kalkulacji ceny ofertowej w w
ąskim zakresie, a nie w odniesieniu do całej ceny ofertowej i całej
różnicy w cenie obu ofert.
W świetle art. 554 ust. 1 PZP, jakkolwiek zarzut nr 1 jest całkowicie zasadny, to jednak Izba nie
była uprawniona do uwzględnienia odwołania w tej części bowiem naruszenie przepisów
wskazanych w tym zakresie w odwołaniu – nie może mieć istotnego wpływu na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia. Bezprawnemu utajnieniu podlegały w niniejszym
postepowaniu o udzielenie
zamówienia wyjaśnienia POLREGIO z 31 lipca 2024 r. wraz z
załącznikami złożone w odpowiedzi na wezwanie do wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny.
Ich odtajnienie służyć może wyłącznie weryfikacji przez Odwołującego prawidłowości złożonych
wyjaśnień, tzn. weryfikacji, czy złożone przez POLREGIO wyjaśnienia wraz z dowodami
uzasadniają podaną w ofercie cenę lub koszt, w zakresie wynikającym z wyroku Krajowej Izby
Odwoławczej (sygn. KIO 1940/24). Odwołujący sformułował w odwołaniu relewantny zarzut
naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 PZP w zw. z art. 224 ust. 1 PZP, art. 224 ust. 5 PZP, art. 224
ust. 6 PZP
, a także art. 16 pkt 1-3 PZP i art. 17 ust. 1 PZP, a także art. 5 ust. 3 Rozporządzenia
1370/2007, przez zaniechanie odrzucenia oferty POLREGIO
pomimo, że zaoferowana przez
tego wykonawcę cena (lub koszt) jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia, o
złożone przez POLREGIO wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie
ceny lub kosztu
. Tym samym, ARRIVA RP poddała pod rozwagę Izby kwestie weryfikacji, czy
zaofer
owana przez POLREGIO cena jest rażąco niska, w szczególności, czy złożone przez
POLREGIO wyjaśnienia wraz z dowodami uzasadniają cenę lub koszt ofertowy. Izba
przeanalizowała argumentację stron i uczestnika, w tym zapoznała się z treścią wyjaśnień oraz
dołączonych do nich dowodów i nie stwierdziła naruszenia ww. przepisów. Tym samym uznała,
że Zamawiający prawidłowo zaniechał odrzucenia oferty POLREGIO i dokonał wyboru oferty
tego wykonawcy, jako niezawierającej rażąco niskiej ceny. W przypadku odtajnienia żądanych
informacji na tym etapie postępowania, ewentualna weryfikacja wyjaśnień POLREGIO przez
ARRIVA RP nie mogła by zatem skutkować ponowną weryfikacją wyniku postępowania, w tym
odrzuceniem oferty POLREGIO na podstawie art. 224 ust. 6 w zw. z art. 226 ust. 1 pkt 8 PZP.
Ta kwestia została bowiem przesądzona niniejszym wyrokiem. Tym samym, stwierdzone przez
Izbę naruszenia przepisów wskazanych w zarzucie nr 1 odwołania – nie miały i nie mogą mieć
wpływu na wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 552 ust. 1, art. 553 i art. 554 ust. 1 pkt 1 PZP,
orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na podstawie 557
§ 5 pkt 1 i pkt 2 w zw. z § 8 ust. 2 pkt 1 Prezesa Rady Ministrów
z dnia 30 grudnia 2020 r. w
sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania
odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobieraniu wpisu od odwołania (Dz.
U. poz. 2437 ze zm.).
Przewodnicząca: …………..