Sygn. akt: KIO 3962/23
WYROK
Warszawa, dnia 26 stycznia 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca:
Aleksandra Kot
Protokolantka:
Klaudia Kwadrans
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w
dniu 29 grudnia 2023 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: ECO-ABC sp. z o.o. z siedzibą w Bełchatowie oraz ECO CLEAN ENERGY S.A.
z
siedzibą w Bełchatowie (dalej: „Odwołujący”) w postępowaniu prowadzonym przez Zespół
Opieki Zdrowotnej w Końskich z siedzibą w Końskich (dalej: „Zamawiający”)
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: REMONDIS Medison sp. z o.o. z siedzibą w Dąbrowie Górniczej oraz
Szpital Specjalistyczny Ducha Świętego w Sandomierzu z siedzibą w Sandomierzu;
unieważnienie czynności odrzucenia oferty wykonawców wspólnie ubiegających się
o
udzielenie zamówienia: ECO-ABC sp. z o.o. z siedzibą w Bełchatowie oraz ECO
CLEAN ENERGY S.A. z
siedzibą w Bełchatowie oraz powtórzenie czynności badania
i
oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
2. Kosztami
postępowania obciąża Zamawiającego i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000,00 zł
(słownie: piętnaście tysięcy złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania, kwotę 3 600,00 zł (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych 00/100) poniesioną przez Odwołującego tytułem wynagrodzenia
pełnomocnika oraz kwotę 169,00 zł (słownie: sto sześćdziesiąt dziewięć
złotych 00/100) poniesioną przez Zamawiającego tytułem dojazdu na
posiedzenie i
rozprawę;
zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 18 600,00 zł
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych 00/100) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione przez Odwołującego tytułem wpisu
od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodnicząca:
…………………………………
KIO 3962/23
Uzasadnienie
Zespół Opieki Zdrowotnej w Końskich z siedzibą w Końskich (dalej: „Zamawiający”
lub „ZOZ w Końskich”) prowadzi na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 ze zm., dalej: „ustawa Pzp”)
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn.
„Odbiór, transport i unieszkodliwianie odpadów medycznych” (Nr referencyjny: DSUIZP 252
ZS/53/2023, dalej:
„Postępowanie”).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej 16 listopada 2023 r. pod numerem: 2023/S 221-694984
Wartość wskazanego zamówienia przekracza progi unijne.
29 grudnia 2023 r. wykonawcy
wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
ECO-
ABC sp. z o.o. z siedzibą w Bełchatowie oraz ECO CLEAN ENERGY S.A. z siedzibą
w
Bełchatowie (dalej: „Odwołujący” lub „Konsorcjum ECO-ABC”) wnieśli odwołanie wobec
dokonanych przez Zamawiającego w dniu 21 grudnia 2023 r. czynności odrzucenia oferty
złożonej przez Odwołującego oraz czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej
przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: REMONDIS
Medison sp. z o.o.
z siedzibą w Dąbrowie Górniczej oraz Szpital Specjalistyczny Ducha
Świętego w Sandomierzu z siedzibą w Sandomierzu (dalej: „Konsorcjum REMONDIS”).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp
poprzez odrzucenie oferty Konsorcjum ECO-ABC
, pomimo iż oferta jest zgodna z warunkami
zamówienia.
W związku z powyższym podstawowe żądania, jakie postawiło Konsorcjum ECO-
ABC
to uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego,
unieważnienie czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
Konsorcjum REMONDIS,
dokonanie ponownej oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego,
wybór oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w przedmiotowym Postępowaniu.
W uzasadnieniu odwołania Konsorcjum ECO-ABC podniosło, że czynność wyboru
najkorzystniej oferty z dnia 21 grudnia 2023 r.
została dokonana z rażącym naruszeniem
przepisów ustawy Pzp. Odwołujący wskazał, że wbrew ustaleniom Zamawiającego,
w przedmiotowym P
ostępowaniu istnieją przesłanki do zastosowania wyjątku od zasady
bliskości określonej w art. 20 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2023
r. poz. 1587
ze zm., dalej: „ustawa o odpadach”). Konsorcjum ECO-ABC zaznaczyło, że
p
rzepis art. 20 ust. 3 ustawy o odpadach określa zasadę regionalizacji, zgodnie z którą
zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone. Od
powyższej zasady wyżej wymieniona ustawa przewiduje w art. 20 ust. 5 i 6 wyjątki
określające przesłanki, których spełnienie zwalnia z obowiązku stosowania zasady
regionalizacji ustalonej w art. 20 ust. 3 ustawy o odpadach.
Odwołujący podniósł, że z treści
wskazanych wyżej przepisów wynika, iż można nie stosować zasady regionalizacji, w
następujących trzech przypadkach:
• jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego
na obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania
położonego na obszarze tego samego województwa;
• na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej
położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów
na obszarze danego województwa; lub
• gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
Konsorcjum ECO-ABC
podkreśliło, że takie rozumienie zasady bliskości wynika
z
przepisów ustawy o odpadach, na co niejednokrotnie zwracała już uwagę Krajowa Izba
Odwoławcza.
Odwołujący wskazał, że w Postępowaniu wpłynęły dwie oferty:
• Konsorcjum ECO-ABC – w treści złożonej oferty w Formularzu ofertowym w pkt XI
w
ykonawca wskazał lokalizację spalarni tj. ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów.
Instalacja do utylizacji odpadów medycznych znajduje się w województwie łódzkim,
odległość od miejsca wytwarzania odpadów 86,3 km.
• Konsorcjum REMONDIS – w treści złożonej oferty w Formularzu ofertowym w pkt XI
w
ykonawca wskazał lokalizację spalarni tj. ul. dr Zygmunta Schinzla 13, 27 - 600
Sandomierz. Instalacja do utylizacji odpadów medycznych znajduje się
w
województwie świętokrzyskim. Odległość od miejsca wytwarzania odpadów 129
km.
Konsorcjum ECO-ABC
podniosło, że nie ulega wątpliwości, iż instalacją do
unieszkodliwiania odpadów położoną najbliżej miejsca wytwarzania odpadów jest instalacja
do unieszkodliwiania odpadów, którą zaoferował Odwołujący. Tym samym Zamawiający
zobowiązany był dokonać wyboru oferty Konsorcjum ECO-ABC, ponieważ ta oferta spełnia
wymogi zasady bliskości.
W ocenie Odwołującego biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że
w
przedmiotowej sprawie zachodzi wyjątek od zasady bliskości, albowiem odległość od
miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na obszarze innego
województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania położonego na obszarze
tego samego województwa. Tym samym odrzucenie oferty Odwołującego, a w konsekwencji
wybór oferty Konsorcjum REMONDIS było nieprawidłowe.
W złożonej pismem z dnia 18 stycznia 2024 r. odpowiedzi na odwołanie,
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w całości. Zdaniem ZOZ w Końskich w zakresie
odpadów medycznych przepis art. 20 ust. 6 zdanie drugie ustawy o odpadach stanowi
jedyny wyjątek. Zamawiający podkreślił, że przepis art. 20 ust. 6 w zw. z art. 20 ust. 5 ustawy
o odpadach należy interpretować w ten sposób, że samo istnienie poza województwem, w
którym wytworzono odpady, instalacji bliżej położonej nie wystarcza, aby odstąpić od zasady
dedykowanej odpadom medycznym, tj. polegającej na tym, że mogą one trafić poza
województwo wytworzenia odpadów jedynie w dwóch przypadkach: braku instalacji na
terenie województwa wytworzenia odpadów bądź braku wolnych mocy przerobowych
instalacji na terenie województwa wytworzenia odpadów. Tym samym – w ocenie ZOZ w
Końskich – interpretacja przepisu art. 20 ust. 3 oraz ust. 5-6 ustawy o odpadach jakiej
dokonał Odwołujący, z której wynika, możliwość stosowania wyjątku od zasady bliskości
kierując się jedynie przesłanką odległości pomiędzy miejscem wytwarzania odpadów, a
miejscem ich unieszkodliwiania
– jest błędna. Zamawiający podniósł, że w okolicznościach
tej sprawy
zaistniały podstawy do odrzucenia oferty Odwołującego, ponieważ Konsorcjum
ECO-ABC nie
zaoferowało wykonania usługi zgodnie z zapisami SWZ tj. w zgodzie z ustawą o odpadach.
Zdaniem ZOZ w Końskich brak było bowiem zaistnienia przesłanek przewidzianych w art. 20
ust. 6 ustawy o odpadach
dopuszczających unieszkodliwianie zakaźnych odpadów
medycznych na obszarze innego województwa niż zostały wytworzone w najbliżej położonej
instalacji.
Zamawiający wskazał, że Odwołujący nie wykazał, że instalacja znajdująca się
w
Sandomierzu nie posiada wystarczających mocy przerobowych do obsługi zakaźnych
odpadów medycznych zamawiającego szpitala.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i
uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, stanowiska stron złożone na piśmie i podane do protokołu
rozprawy,
a także przedłożone dowody, ustaliła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których
stanowi przepis art. 528 ustawy Pzp.
Izba stwierdziła, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia,
kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego
przepisów ustawy, o których mowa w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp, co uprawniało go do
złożenia odwołania.
Izba ustaliła, że w terminie określonym w art. 525 ust. 1 ustawy Pzp żaden
wykonawca nie zgłosił swojego przystąpienia do postępowania odwoławczego.
Odwołanie zostało rozpoznane w granicach zawartych w nim zarzutów (art. 555
ustawy Pzp) z uwzględnieniem zasady kontradyktoryjności postępowania (art. 534 ust. 1
ustawy Pzp). Rozpoznając przedmiotowe odwołanie Izba miała na uwadze treść akt
postępowania (§ 8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w
sprawie postępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą).
Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne:
Przedmiotem zamówienia jest usługa odbioru, transportu i unieszkodliwiania
odpadów medycznych (Rozdział IV ust. 1 SWZ).
Zgodnie z Rozdziałem IV ust. 17 SWZ „Wykonawca zapewnia realizację umowy
z
zachowaniem wymogów ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach w tym art. 20 ust. 2
i
6, który zobowiązuje przyszłego posiadacza do unieszkodliwiania odpadów medycznych
pochodzących z obiektów Zamawiającego na obszarze województwa świętokrzyskiego lub
poza województwem, w najbliżej położonej instalacji od siedziby Zamawiającego oraz
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001
r. prawo ochrony środowiska i ponosi odpowiedzialność za
przyjęte odpady w zakresie określonym przepisami ww. ustaw”.
Izba ustaliła, że w Postępowaniu zostały złożone dwie oferty: oferta nr 1 –
Konsorcjum ECO-ABC oraz oferta nr 2
– Konsorcjum REMONDIS.
Konsorcjum ECO-ABC w pkt XI Formularza ofertowego
wskazało, co następuje:
„Lokalizacja spalarni – ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów; Odległość od spalarni – 86,3
km”. Podana przez Odwołującego spalarnia zlokalizowana jest na terenie województwa
łódzkiego.
Konsorcjum REMONDIS w pkt XI Formularza ofertowego
wskazało, co następuje:
„Lokalizacja spalarni – Szpital Specjalistyczny Ducha Świętego w Sandomierzu, ul. Schinza
13, 27-600 Sandomierz;
Odległość od spalarni – 129 km”. Podana przez Konsorcjum
REMONDIS spalarnia zlokalizowana jest na terenie
województwa świętokrzyskiego tj. tego
samego
województwa, gdzie odpady będą wytwarzane.
Pismem z dnia 21 grudnia 2023 r.
Zamawiający poinformował wykonawców, którzy
złożyli oferty w Postępowaniu o wyborze oferty najkorzystniejszej – Konsorcjum REMONDIS
oraz o odrzuceniu oferty Konsorcjum ECO-ABC.
Zamawiający podał następujące uzasadnienie faktyczne i prawne odrzucenia oferty
Odwołującego (pisownia oryginalna):
„Zamawiający działając w oparciu o przepisy art. 253 ust. 1 pkt 2) ustawy Pzp,
informuje, że w ww. postępowaniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 upzp została odrzucona
oferta „Konsorcjum: Lider konsorcjum (Pełnomocnik): "ECO-ABC" Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów i „ECO CLEAN ENERGY
SPÓŁKA AKCYJNA” ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów” – gdyż jej treść jest niezgodna z
warunkami zamówienia.
Wskazać należy, że zgodnie z SWZ Wykonawca zapewnia realizację umowy
z
zachowaniem wymogów ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach w tym art. 20, który
m.in. zobowiązuje przyszłego posiadacza do unieszkodliwiania odpadów medycznych
pochodzących z obiektów Zamawiającego przy uwzględnieniu tzw. zasady bliskości.
Zgodnie z obowiązującym na dzień otwarcia ofert przepisem art. 20 ust. 3 ustawy
o
odpadach z dnia 14 grudnia 2012 roku „zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych
odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych poza obszarem województwa,
na którym zostały wytworzone chyba że zachodzą przesłanki określone w ust. 6 w/w artykułu
tj.:
• Dopuszcza się unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych
odpadów weterynaryjnych na obszarze województwa innego niż to, na którym
zostały wytworzone, w najbliżej położonej instalacji, w przypadku braku instalacji
do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub
• gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
W toku prowadzonego postępowania ustalono, iż Szpital Specjalistyczny Ducha
Świętego w Sandomierzu ul. Schinzla 13, 27-600 właściciel instalacji do utylizacji odpadów
medycznych posiada wolne moce przerobowe zarezerwowane na potrzeby obsługi placówki
Zespołu Opieki Zdrowotnej w Końskich w zakresie odbioru i utylizacji odpadów medycznych
zgodnie z
ilościami wskazanymi w postępowaniu numer ZP 252 ZS/53/2023.
W przedmiotowym postępowaniu wpłynęły dwie oferty:
Konsorcjum: Lider konsorcjum (Pełnomocnik): "ECO-ABC" Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów wraz z „ECO CLEAN ENERGY
SPÓŁKA AKCYJNA” ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów – w treści złożonej oferty
w
formularzu ofertowym w pkt. XI. Wykonawca wskazał lokalizacje spalarni, tj. ul.
Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów. Zamawiający na podstawie oświadczenia ustalił, iż
instalacja do utylizacji odpadów medycznych znajduje się w województwie łódzkim.
Konsorcjum: Lider konsorcjum (Pełnomocnik): REMONDIS Medison Sp. z o.o., ul.
Aleksandra Puszkina 41, 42-
530 Dąbrowa Górnicza wraz z Szpital Specjalistyczny Ducha
Świętego w Sandomierzu, ul. Schinzla 13, 27-600 Sandomierz – w treści złożonej oferty
w
formularzu ofertowym w pkt. XI. Wykonawca wskazał lokalizacje spalarni, ul. dr Zygmunta
Schinzla 13, 27 -
600 Sandomierz. Zamawiający na podstawie oświadczenia ustalił, iż
instalacja do utylizacji odpadów medycznych znajduje się w województwie świętokrzyskim.
Zamawiający posiada siedzibę i wytwarza odpady pod adresem – 26-200 Końskie, ul.
Gimnazjalna 41B, na terenie województwa świętokrzyskiego. Wobec faktu, iż Wykonawca
„Konsorcjum: Lider konsorcjum (Pełnomocnik): "ECO-ABC" Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów wraz z „ECO CLEAN ENERGY
SPÓŁKA AKCYJNA” ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów posiada spalarnię w
województwie łódzkim przy ul. Przemysłowa 7, 97-400 Bełchatów, tzn. w innym
województwie niż wytwarzane są odpady medyczne. Wybór tej oferty spowodowałby
naruszenie zakazu zawartego w art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach
w świetle którego zakazane jest unieszkodliwianie zakaźnych odpadów medycznych poza
obszarem województwa na którym zostały wytworzone. Brak jest przesłanek przewidzianych
w art. 20 ust. 6 podanej wyżej ustawy, dopuszczających unieszkodliwianie zakaźnych
odpadów medycznych na obszarze innego województwa niż zostały wytworzone w najbliżej
położonej instalacji.
Wobec powyższego Zamawiający uznał, iż oferta „Konsorcjum: Lider konsorcjum
(Pełnomocnik): "ECO-ABC" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Przemysłowa 7,
400 Bełchatów wraz z „ECO CLEAN ENERGY SPÓŁKA AKCYJNA” ul. Przemysłowa 7,
400 Bełchatów” - podlega odrzuceniu na mocy art. 226 ust 1 pkt 5) gdyż jest niezgodna z
SWZ
(…)”.
Biorąc powyższe ustalenia pod uwagę, Izba uznała, że odwołanie zasługiwało na
uwzględnienie.
Tytułem wstępu należy wskazać, że zgodnie z art. 16 ustawy Pzp zamawiający
przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób:
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców,
przejrzysty i proporcjonalny.
Art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp stanowi, że „Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: (…);
5) jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia; (..)”.
Zgodnie z art. 20 ust. 3-6 ustawy o odpadach:
„(…)
3. Zakazuje się:
1) stosowania komunalnych osadów ściekowych,
2) unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych
poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone.
4. Zakazuje się przywozu na obszar województwa odpadów, o których mowa w ust. 3,
wytworzonych poza obszarem tego województwa, do celów, o których mowa w ust. 3.
5. Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane na obszarze województwa innego niż
to, na którym zostały wytworzone, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do
miejsca stosowania położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza niż
odległość do miejsca stosowania położonego na obszarze tego samego województwa.
6. W przypadku unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych, przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio. Dopuszcza się unieszkodliwienie
zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych na obszarze
województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej położonej instalacji,
w
przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego
województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych”.
Mając na uwadze wyżej wymienione przepisy w pierwszej kolejności wymaga
podkreślenia, że zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę,
jeżeli jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia. Poprzez warunki zamówienia, w
myśl art. 7 pkt 29 ustawy Pzp należy rozumieć „warunki, które dotyczą zamówienia lub
postępowania o udzielenie zamówienia, wynikające w szczególności z opisu przedmiotu
zamówienia, wymagań związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań
proceduralnych lub projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia
publicznego”. Niezgodność treści oferty z warunkami zamówienia zachodzi co do zasady
wtedy, gdy zawartość merytoryczna oferty nie odpowiada ukształtowanym przez
zamawiającego i zawartym w dokumentach zamówienia wymaganiom. W ramach
powyższego katalogu mieścić się będzie zatem m.in. sytuacja, kiedy wykonawca oferuje
wykonanie przedmiotu zamówienia w sposób inny niż wymagany w świetle dokumentów
zamówienia. Przy tym zastosowanie wobec oferty art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp wymaga
wskazania przez zamawiającego z jakimi ustalonymi elementami dokumentacji
postępowania oferta jest niezgodna. Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 21 marca
2022 r. wydanym w sprawie o sygn. akt KIO 543/22 stwierdziła, że „Odrzucenie oferty na tej
podstawie stanowi szczególny przypadek dysonansu pomiędzy treścią oferty (której
integralną częścią są udzielone przez wykonawcę wyjaśnienia) i brzmieniem dokumentacji
postępowania. Punktem wyjścia dla stwierdzenia niezgodności oferty z treścią SWZ jest
właściwe ustalenie oraz zinterpretowanie wymagań dokumentacji postępowania
sporządzonej w danym postępowaniu, która od momentu jej udostępnienia jest wiążąca -
zamawiający jest związany swoim oświadczeniem woli co do warunków prowadzenia
postępowania i kształtu zobowiązania wykonawcy określonego w SWZ i po otwarciu ofert
zamawiający nie może tych warunków zmienić, ani od nich odstąpić. Rozstrzygające
znaczenie ma literalne brzmienie SWZ. Dokumentacja sporządzona w postępowaniu
powinna być rozumiana w sposób ścisły - stanowi to gwarancję pewności obrotu oraz
realizację naczelnych zasad zamówień publicznych określonych w art. 16 Prawa zamówień
publicznych, zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, a także
przejrzystości postępowania - tak, aby ograniczyć pole dla ewentualnych niejasności i
nieporozumień skutkujących niedozwoloną uznaniowością przy ocenie ofert. Nie wystarczy
więc stwierdzić niezgodności oferty z niewyartykułowanymi w SWZ intencjami
zamawiającego lub oczekiwanym przez niego sposobem rozumienia dokumentacji
postępowania, którego w niej nie ujawniono. Jeżeli zamawiający nie jest w stanie wprost
wskazać treści dokumentacji zamówienia, z którą oferta jest sprzeczna, takie odrzucenie jest
wadliwe”. Innymi słowy aby zastosować podstawę odrzucenia oferty z art. 226 ust. 1 pkt 5
Pzp musi być możliwe do uchwycenia na czym konkretnie polega niezgodność oferty, czyli
co i w
jaki sposób w ofercie nie jest zgodne z konkretnie wskazanymi, skwantyfikowanymi
i
ustalonymi jednoznacznie postanowieniami wynikającymi z określonych warunków
zamówienia.
Przechodząc z kolei do interpretacji przepisów ustawy o odpadach w zakresie reguł,
jakie ustawa ta przewiduje w odniesieniu do unieszkodliwiania zakaźnych odpadów
medycznych należy wskazać, co następuje. Zakaźne odpady medyczne powinny być
unieszkodliwiane zgodnie z
zasadami wyrażonymi w art. 20 ust. 3 i 5-6 ustawy o odpadach
tj. ich unieszkodliwianie powinno następować na obszarze tego samego województwa, na
którym odpady zostały wytworzone, względnie poza obszarem tego województwa – w
sytuacjach, o
których mowa w art. 20 ust. 5-6 ustawy Pzp. I tak art. 20 ust. 3 ustawy o
odpadach ustala zasadę regionalizacji, zgodnie z którą zakazuje się unieszkodliwiania
zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych poza obszarem
województwa, na którym zostały wytworzone. Trzy wyjątki od powyższej zasady przewidują
ust. 5-6 art. 20 ustawy o
odpadach, zgodnie z którymi można nie stosować ustalonej w art.
20 ust. 3 zasady regional
izacji w następujących sytuacjach: a) jeżeli odległość od miejsca
wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na obszarze innego województwa
jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania położonego na obszarze tego samego
województwa (art. 20 ust. 6 zdanie 1 w zw. z art. 20 ust. 5); b) na obszarze województwa
innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej położonej instalacji, w przypadku
braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa (art.
20 ust. 6 zdanie 2)
lub c) gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych (art.
20 ust. 6 zdanie 2)
. W wyżej wymienionych sytuacjach dopuszczalne jest unieszkodliwianie
odpadów na terenie innego województwa niż to, w którym zostały wytworzone. Powyższy
sposób interpretacji przepisów ustawy o odpadach w odniesieniu do unieszkodliwiania
zakaźnych odpadów medycznych potwierdza ugruntowane orzecznictwo Krajowej Izby
Odwoławczej (zob. m.in.: wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 14 listopada 2022 r. o
sygn. akt KIO 2830/22
, wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 13 grudnia 2022 r. o sygn.
akt KIO 3161/22,
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 5 kwietnia 2023 r. o sygn. akt KIO
oraz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28 kwietnia 2023 r. o sygn. akt KIO
Zauważenia wymaga, że np. w wyroku z dnia 29 grudnia 2022 r. w sprawie
oznaczonej sygn. akt KIO 3349/22
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że „(…) ust. 6
zdanie drugie nie ogranicza reguły określonej w tym przepisie w zdaniu pierwszym, lecz
wskazuje dodatkowo dwie
szczególne sytuacje, w których możliwe jest niestosowanie
zakazu, o którym mowa w ust. 3 pkt 2 (…)”. Ponadto Krajowa Izba Odwoławcza podkreśliła,
że uwzględniając racjonalność ustawodawcy i cel regulacji, należy wnioskować, iż
ustawodawca z oczywistych względów bezpieczeństwa sanitarnego dopuszcza likwidację
odpadów w spalarni położonej w bliskości szpitala, choć w sąsiednim województwie.
Stanowisko w
zakresie trzech wyjątków od zasady regionalizacji, o której mowa w art. 20 ust.
3 pkt 2 ustawy o odpadach znajduje
również potwierdzenie w doktrynie: „Zakaźne odpady
medyczne i zakaźne odpady weterynaryjne. Mogą być unieszkodliwiane (przez termiczne
przekształcanie w spalarniach odpadów niebezpiecznych), co do zasady, na obszarze tego
województwa, na którym zostały wytworzone. Bowiem zakazane jest, tak jak dotychczas,
unieszkodliwianie tych odpadów poza obszarem województwa, na którym zostały
wytworzone, oraz zakazany jest ich przywóz na teren innego województwa, pod karą aresztu
albo grzywny (art. 172 OdpadyU 2012). W drodze wyjątku odpady te mogą być
unieszkodliwione na obszarze innego województwa, jeżeli odległość od miejsca ich
wytwarzania do miejs
ca ich unieszkodliwienia jest mniejsza niż odległość do miejsca
unieszkodliwiania w tym samym województwie. Dopuszcza się też ich unieszkodliwienie w
najbliżej położonej instalacji w innym województwie w przypadku braku instalacji do
unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące
instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych” (tak: A. Mostowska (red.), Ł. Budziński, J.
Wilczyńska, Ustawa o odpadach. Komentarz, Warszawa 2014). Natomiast Jacek Trzewik
wskazał, że „(…) w drodze wyjątku, ustawodawca w sposób wyraźny dopuszcza możliwość
stosowania lub unieszkodliwiania niektórych odpadów na obszarze innego województwa. Ma
to miejsce w przypadku stosowania komunalnych osadów ściekowych oraz
unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych,
jeżeli odległość od miejsca wytwarzania do miejsca stosowania lub unieszkodliwiania
położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca
stosowania położonego na obszarze tego samego województwa
. Podobnie przepisy prawa
dopuszczają unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w
najbliżej położonej instalacji, w przypadku braku instalacji do unieszkodliwiania tych
odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych
mocy przerobowych (art. 20 ust. 5-6 UOO)
(…)” (zob. J. Trzewik, Rozdział III Publiczne
prawa podmiotowe o treści pozytywnej i negatywnej w systemie prawa ochrony środowiska
[w:] Publiczne prawa podmiotowe jednostki w systemie prawa ochrony środowiska,
Warszawa 2016).
W tym miejscu należy przypomnieć, że norma zawarta w art. 20 ustawy o
odpadach stanowi wynik implementacji art. 16 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre
dyrektywy (Dz. U. UE. L. z 2008 r. Nr 312, str. 3 z późn. zm.; dalej: „dyrektywa”). Zgodnie z
art. 16 ust. 3 dyrektywy „Sieć powinna umożliwiać unieszkodliwiane odpadów lub odzysk
odpadów, o których mowa w ust. 1, w jednej z najbliżej położonych odpowiednich instalacji,
za pomocą najodpowiedniejszych metod i technologii, w celu zapewnienia wysokiego
poziomu ochrony środowiska oraz zdrowia publicznego”. Ustawodawca w art. 20 ustawy o
odpadach uregulowa
ł zasadę bliskości, która w różnych swych aspektach odnosi się do: 1)
odpadów w ogólności (art. 20 ust. 1 i 2), 2) komunalnych osadów ściekowych (art. 20 ust. 3
pkt 1, ust. 4 i 5) oraz 3)
zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów
weterynaryjnych (art. 20 ust. 3 pkt 2, ust. 4 i 6) (tak: D. Danecka, W. Radecki [w:] D.
Danecka, W. Radecki, Ustawa o odpadach. Komentarz, wyd. VI, Warszawa 2022, art. 20).
Nie należy przy tym zapominać, że sam ustawodawca przewidział wskazane powyżej
odstępstwa od zasady regionalizacji wyrażonej w art. 20 ust. 3 pkt 2 ustawy o odpadach,
które są dopuszczalnym wyjątkiem od reguły i winny być należycie stosowane w praktyce,
gdyż – co wymaga podkreślenia – pozwalają na zachowanie zasady uczciwej konkurencji w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Izba w pełni podziela stanowisko
ugruntowane w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, zgodnie z którym „zasada
bliskości" wyrażona w art. 20 ustawy o odpadach na gruncie postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego musi być stosowana przez zamawiających i wykonawców w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji (zob. m.in. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
z dnia 16 sierpnia 2022 r. o sygn. akt KIO 1966/22
, por. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z
dnia 31 marca 2022 r. o sygn. akt KIO 690/22).
Przenosząc powyższe rozważania prawne na grunt rozpoznawanej sprawy
zasadnym jest wskazanie, że czynność odrzucenia oferty Odwołującego z dnia 21 grudnia
2023 r.
została dokonana z naruszeniem art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp, w związku z czym
Izba nakazała ZOZ w Końskich: unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty
Konsorcjum REMONDIS,
unieważnienie czynności odrzucenia oferty Konsorcjum ECO-ABC
oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
Należy zauważyć, że kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia zarzutu odwołania miała
interpretacja przepisów ustawy o odpadach w zakresie reguł, jakie ustawa przewiduje w
odniesieniu do unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych. W ocenie Izby
interpretacja przepisu art. 20 ust. 3 oraz ust. 5-
6 ustawy o odpadach, jakiej dokonał
Zamawiający, z której wynika, że unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych i
zakaźnych odpadów weterynaryjnych na obszarze województwa innego niż to, na którym
zostały wytworzone, w najbliżej położonej instalacji możliwe jest jedynie w dwóch
przypadkach tj.: w sytuacji
braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze
danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych –
jest błędna i nie znajduje potwierdzenia w świetle obowiązujących przepisów ustawy o
odpadach. Jak to zostało już wskazane powyżej ustawodawca w art. 20 ust. 5-6 ustawy o
odpadach
przewidział trzy oddzielne wyjątki od zasady regionalizacji ustalonej w art. 20 ust.
3 pkt 2 ustawy o
odpadach, które powinny być należycie stosowane w praktyce. Zdaniem
składu orzekającego zastosowanie wyjątków od zasady bliskości ma bowiem na celu
umożliwienie wzięcia udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia szerszemu gronu
potencjalnych wykonawców i tym samym przeprowadzenie postępowania zgodnie z zasadą
uczciwej konkurencji.
Wymaga podkreślenia, że w okolicznościach faktycznych
rozpoznawanej sprawy
spalarnia odpadów medycznych wskazana przez Odwołującego w
Formularzu ofertowym jest zgodna z zasadą bliskości, o której mowa w art. 20 ustawy o
opadach, a konkretnie z wyjątkiem wynikającym z art. 20 ust. 6 zdanie 1 w zw. z art. 20 ust.
5 ustawy o odpadach.
Spalarnia, która została podana przez Konsorcjum ECO-ABC
zlokalizowana jest w
Bełchatowie (województwo łódzkie) i jest położona zdecydowanie bliżej
niż spalarnia wskazana przez Konsorcjum REMONDIS, która zlokalizowana jest w
Sandomierzu tj. znajduje
się na terenie województwa świętokrzyskiego – na obszarze
województwa, na którym odpady będą wytwarzane. Jak bowiem wynika z informacji
podanych w Formularzach ofertowych przez
wyżej wymienionych wykonawców odległość
spalarni w
Bełchatowie od miejsca wytwarzania odpadów wynosi 86,3 km, natomiast
odległość spalarni w Sandomierzu od miejsca wytwarzania odpadów to 129 km. Powyższe
odległości potwierdzają wydruki ze strony internetowej >www.google.pl/maps< dołączone do
odwołania. Izba zwraca uwagę, że Zamawiający w Rozdziale IV pkt 17 SWZ dopuścił
możliwość unieszkodliwiania odpadów medycznych pochodzących z obiektów ZOZ w
Końskich poza województwem świętokrzyskim w najbliżej położonej instalacji od siedziby
Zamawiającego i przywołał art. 20 ust. 6 ustawy o odpadach, którego zdanie 1 odsyła do
odpowiedniego stosowania przepisu ust. 5 w
przypadku unieszkodliwiania zakaźnych
odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych. Mając na względzie powyższe
z
a bezzasadne należy uznać twierdzenia Zamawiającego wyrażone w odpowiedzi na
odwołanie, iż ZOZ w Końskich dopuścił w dokumentach zamówienia możliwość
unieszkodliwiania odpadów poza województwem świętokrzyskim jedynie w przypadku braku
instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy
istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych. Ponadto – w kontekście
przytoczonych rozważań prawnych – Izba uznała, iż zarówno argumentacja Zamawiającego
dotycz
ąca braku wykazania przez Odwołującego, że instalacja znajdująca się
w
Sandomierzu nie posiada wystarczających mocy przerobowych do obsługi zakaźnych
odpadów medycznych szpitala jak i dowody z dokumentów załączone do odpowiedzi na
odwołanie na okoliczność wykazania istnienia instalacji do unieszkodliwiania odpadów
medycznych posiadającej wolne moce przerobowe na terenie województwa
świętokrzyskiego, mają charakter irrelewantny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Należy
bowiem
ponownie podkreślić, że Odwołujący skorzystał z wyjątku, o którym mowa w art. 20
ust. 6 zdanie 1 w zw. z art. 20 ust. 5 ustawy o
odpadach, dla zastosowania którego
decydujące znaczenie ma wyłącznie bliższa odległość od miejsca wytwarzania odpadów do
miejsca ich unieszkodliwienia
(instalacja) położonego na obszarze innego województwa niż
do instalacji położonej w tym samym województwie, na obszarze którego odpady zostały
wytworzone.
Mając na uwadze okoliczności faktyczne rozpoznawanej sprawy w ocenie Izby
brak było zatem podstaw do przyjęcia, że treść oferty złożonej przez Konsorcjum ECO-ABC
jest niezgodna z
warunkami zamówienia.
W tym miejscu wymaga również przypomnienia że na zarzut składają się nie tylko
przywołanie podstawy prawnej, ale również wszystkich okoliczności faktycznych, z których
o
dwołujący wywodzi skutki prawne, dlatego też powoływanie na późniejszym etapie
postępowania odwoławczego nowych okoliczności faktycznych nie może być przez Izbę
brane pod uwagę przy rozpatrywaniu zarzutów odwołania. Innymi słowy, Izba jest związana
podniesionymi w
odwołaniu zarzutami i wyznaczonymi przez nie granicami zaskarżenia.
Jeżeli więc odwołujący na późniejszym etapie postępowania odwoławczego podnosi
okoliczności, które nie zostały wyraźnie i wprost ujęte w treści wniesionego odwołania, to
mogą one zostać uznane za spóźnione. To na wykonawcy, będącym profesjonalistą,
spoczywa ciężar przedstawienia w treści odwołania jasnych i szczegółowych zarzutów
zbudowanych z dwóch warstw, tj. prawnej i faktycznej, które wyznaczają granice
rozstrzygnięcia Izby. Zgodnie bowiem z dyspozycją przepisu art. 555 ustawy Pzp Izba może
orzekać wyłącznie w zakresie zarzutów zawartych w odwołaniu (por. wyrok KIO z dnia 3
czerwca 2020 r. w sprawie o sygn. akt KIO 401/20, KIO 403/20). Z
e względu na powyższe
Izba wskazuje, że argumentacja wyrażona przez Konsorcjum ECO-ABC podczas rozprawy
w zakresie braku posiadania wolnych mocy przerobowych przez instalację znajdującą się na
terenie województwa świętokrzyskiego tj. Szpital Specjalistyczny Ducha Świętego w
Sandomierzu wraz z
przedłożonym na tę okoliczność dowodem z dokumentu w postaci
pisma Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego z dnia 26 października
2023 r.
wykracza poza zarzuty odwołania i dlatego nie mogła być wzięta przez skład
orzekający pod uwagę przy rozpoznaniu niniejszej sprawy.
Biorąc pod uwagę wskazane okoliczności faktyczne i prawne Izba uznała, że
odwołanie podlega uwzględnieniu w całości i na podstawie art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp
orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557, art. 574
i
art. 575 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b)
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437), orzekając w tym zakresie
o
obciążeniu kosztami postępowania stronę przegrywającą, czyli Zamawiającego.
Przewodnicząca: