Sygn. akt: KIO 4188/24
WYROK
Warszawa, dnia 29 listopada 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący:
Mateusz Paczkowski
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu 12 listopada 2024 r. przez wykonawcę HOSPITAL SERVICE sp. z o.o. z siedzibą we
Wrocławiu w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Lubuskie Centrum Ortopedii
im. dr. Lecha Wierusza Sp. z o. o. z siedzibą w Świebodzinie
przy
udziale uczestnika po stronie zamawiającego – wykonawcy Clar System S.A. z siedzibą
w Poznaniu
orzeka:
oddala odwołanie,
kosztami postępowania obciąża wykonawcę HOSPITAL SERVICE sp. z o.o. z siedzibą
we
Wrocławiu i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego uiszczone przez
wykonawcę HOSPITAL SERVICE sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu kwoty: 15 000 zł 00 gr
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) tytułem wpisu od odwołania, 3 600 zł 00 gr (trzy
tysiące sześćset złotych zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika oraz 1083 zł
51 gr
(tysiąc osiemdziesiąt trzy złote pięćdziesiąt jeden groszy) tytułem dojazdu na rozprawę.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodniczący:
…………………………..
Sygn. akt:
KIO 4188/24
UZASADNIENIE
Lubuskie Centrum Ortopedii im. dr. Lecha Wierusza Sp. z o. o. z siedzibą w Świebodzinie
(dalej: „Zamawiający”), prowadzi z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 11 września
2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1320 ze zm. dalej: „ustawa Pzp”)
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego
pn.: „Usługa sprzątania oddziałów, poradni i innych pomieszczeń Lubuskiego Centrum
Ortopedii im. dr. Lecha Wierusza Spółka z o.o. oraz wykonywania innych czynności
pomocowych przy pacjencie
” (znak postępowania: ZP.PN.10.2024). Wartość szacunkowa
zamówienia jest powyżej progów unijnych. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 8 października 2024 r. pod numerem
W dniu 12 listopada 2024 r
. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie,
w
przedmiotowym postępowaniu w zakresie zadania nr 1 i 2 złożył wykonawca HOSPITAL
SERVICE sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu (dalej: „Odwołujący”).
Odwołanie złożono na niezgodne z przepisami ustawy Pzp czynności Zamawiającego
w
postępowaniu.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 99 ust. 1 w zw. z art. 7 pkt 1 i art. 281
ust. 1 pkt 16 ustawy Pzp w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 18 i pkt 18a w zw. z art. 43 ust. 17
i ust.
17a ustawy o podatku od towarów i usług poprzez takie opisanie przedmiotu
zamówienia i określenie sposobu obliczenia ceny (na skutek udzielenia odpowiedzi
na
pytanie nr 3 wykonawców, co zostało opublikowane dnia 31.10.2024 r. oraz modyfikacje
SWZ z dnia 31.10.2024 r.), które przewidują, że zwolnienie od podatku od towarów i usług,
o
którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 lub pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług nie
dotyczy czynności objętych postępowaniem, podczas gdy w rzeczywistości ze względu
na
treść i znaczenie SWZ, czynności te występują w postępowaniu a cena za wykonanie
zamówienia powinna być obliczona z zastosowaniem zwolnienia przez podmiot, któremu
zwolnienie przysługuje.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu
usunięcia z dokumentacji postępowania zastrzeżenia, że zwolnienie od podatku od towarów
i
usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 lub pkt 18a ustawy o podatku od towarów
i
usług nie dotyczy czynności objętych postępowaniem oraz dopuszczenie obliczenia ceny
przy zastawaniu zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1
pkt 18 lub pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług.
Odwołujący wskazał, że ma interes w złożeniu niniejszego odwołania, ponieważ obecne
postanowienia ogłoszenia o zamówieniu i SWZ naruszają przepisy ustawy Pzp,
a w
konsekwencji uniemożliwiają mu złożenie oferty i ubieganie się tym samym
o
przedmiotowe zamówienie. W wyniku naruszenia przez Zamawiającego powyżej
wskazanych przepisów ustawy Pzp, Odwołujący może ponieść szkodę w postaci utraty
możliwości pozyskania przedmiotowego zamówienia, a ponadto jest narażony na szkodę
polegającą na pozbawieniu Odwołującego realnych korzyści finansowych wynikających
z
tytułu realizacji zamówienia.
Odwołanie zostało wniesione z zachowaniem ustawowego terminu określonego w art. 515
ust. 1 pkt 1) lit. a) ustawy Pzp. Informację stanowiącą podstawę dla wniesienia odwołania
Odwołujący uzyskał w dniu 31 października 2024 r. (publikacja zmian treści SWZ).
W
związku z powyższym odwołanie wniesione w dniu 12 listopada 2024 r. należy uznać
za wniesione w
wymaganym zgodnie z ustawą Pzp terminie.
Wpis od odwołania w kwocie 15 000,00 złotych (piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
został uiszczony przelewem na rachunek bankowy Urzędu Zamówień Publicznych.
Odwołujący prawidłowo przekazał kopię odwołania Zamawiającemu oraz załączył
potwierdzenie przekazania odwołania Zamawiającemu.
Zamawiający pismem z dnia 21 listopada 2024 r. złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc
o
odrzucenie odwołania na podstawie art. 528 pkt 6 ustawy Pzp, a na wypadek
nieuwzględnienia wniosku o odrzucenie odwołania - o oddalenie odwołania w całości.
Po przeprowadzeniu rozprawy, na podstawie zgromadzonego w
sprawie materiału
dowodowego oraz oświadczeń, a także stanowisk, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła
i
zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, że w zakresie zarzutów podniesionych w odwołaniu nie została wypełniona
żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania, odwołanie nie zawierało braków
formalnych i mogło zostać rozpoznane merytorycznie.
Odnosząc się do wniosku Zamawiającego, który poparł także Przystępujący, o odrzucenie
odwołania na podstawie art. 528 pkt 6 ustawy Pzp, z uwagi na to, że Odwołujący nie
przekazał Zamawiającemu w terminie na wniesienie odwołania pełnomocnictwa dla osoby,
która podpisała odwołanie, Izba uznała wniosek ten za niezasadny. Należy zauważyć,
że zgodnie z art. 528 pkt 6 ustawy, Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że odwołujący
nie przekazał zamawiającemu odpowiednio odwołania albo jego kopii, zgodnie z art. 514
ust. 2. Zgodnie z
art. 514 ust. 2 ustawy Pzp, odwołujący przekazuje zamawiającemu
odwołanie wniesione w formie elektronicznej albo postaci elektronicznej albo kopię tego
odwołania, jeżeli zostało ono wniesione w formie pisemnej, przed upływem terminu do
wniesienia odwołania w taki sposób, aby mógł on zapoznać się z jego treścią przed upływem
tego terminu. Zauważenia więc wymaga, że dyspozycją tego przepisu objęty jest obowiązek
przekazania odwołania albo kopii, a nie odwołania albo jego kopii z załącznikami. Zatem
wystarczające dla wypełnienia tego obowiązku jest przekazanie kopii odwołania
zawierającego jego obligatoryjne elementy, określone w art. 516 ust. 1 ustawy Pzp.
Natomiast
dokument potwierdzający umocowanie do reprezentowania odwołującego,
stanowi zgodnie z art. 516 ust. 2 ustawy Pzp załącznik do odwołania. Stąd też brak
przekazania pełnomocnictwa razem z odwołaniem lub jego kopią do zamawiającego nie
stanowi podstawy do odrzucenia odwołania na podstawie art. 528 pkt 6 ustawy Pzp. Tym
samym Izba oddaliła ww. wniosek o odrzucenie odwołania. Niezależnie od tego, w niniejszej
sprawie Odwołujący istotnie nie przekazał do Izby razem z odwołaniem pełnomocnictwa dla
osoby podpisującej odwołanie, w związku z czym został wezwany do uzupełnienia tego
braku formalnego pod rygorem zwrotu odwołania w razie bezskutecznego upływu terminu
na
uzupełnienie braku. Odwołujący jednakże skutecznie uzupełnił brak, więc odwołanie
mogło podlegać rozpoznaniu.
Izba ustaliła ponadto, że Odwołujący wykazał przesłanki skorzystania ze środków ochrony
prawnej zgodnie z art. 505 ust. 1 ustawy Pzp.
Przystąpienie do postępowania odwoławczego w ustawowym terminie po stronie
Zamawiającego zgłosił wykonawca Clar System S.A. z siedzibą w Poznaniu. Strony nie
zgłosiły zastrzeżeń co do skuteczności przystąpienia ani opozycji przeciw przystąpieniu
do
postępowania odwoławczego, w związku z czym Izba stwierdziła skuteczność
przystąpienia do postępowania odwoławczego zgłoszonego przez tego wykonawcę.
Izba postanowiła dopuścić dowody z dokumentacji przedmiotowego postępowania,
załączone do odwołania oraz do odpowiedzi na odwołanie oraz przedłożone przez
Odwołującego na posiedzeniu i rozprawie.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Biorąc pod uwagę stanowiska Stron, uczestnika postępowania odwoławczego
oraz
zgromadzony materiał dowodowy, Izba uznała, że odwołanie nie zasługiwało
na
uwzględnienie i podlegało oddaleniu.
W dniu 31 października 2024 r. w ramach wyjaśnień treści SWZ, Zamawiający udzielił
następującej odpowiedzi względem Pytania nr 3:
Pytanie nr 3
Prosimy o korektę postanowień warunków zamówienia w zakresie zastosowania
ograniczenia możliwości zastosowania zwolnienia z VAT i umożliwienie oferentowi
(Wykonawcy) samodzielnego określenia poziomu tego zwolnienia, tj. wykreślenie
poniższego sformułowania z SWZ, formularza ofertowego oraz opisu przedmiotu
zamówienia:
„Zadanie 2: usługi pomocowe przy pacjencie wykonywane pod nadzorem pielęgniarki.
Wg
zamawiającego usługi pomocowe przy pacjencie wykonywane pod nadzorem
pielęgniarki stanowią nie więcej niż 15 % całości zamówienia netto.”
Wynika to z podstawowych założeń dotyczących mechanizmu stosowania podatku VAT
o
stawce „zw”, który zakłada, że całe ryzyko stosowania stawki „zw” VAT spoczywa
na
oferencie (Wykonawcy). W naszej opinii, Zamawiający nie powinien w sposób sztuczny
kształtować warunków zamówienia, zmuszając Wykonawców do stosowania stawek
nieadekwatnych do rzeczywistych, popartych przepisami prawnymi założeń.
Możliwość zastosowania zwolnienia przy tego rodzaju usługach wynika z kilku podstaw
prawnych, zarówno unijnych (art. 132 ust. 1 lit. b Dyrektywy unijnej 2006/112/WE oraz
orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej) jak i krajowych (art. 43 ust. 1
pkt
18 i 18a ustawy o VAT oraz ustawa o działalności leczniczej).
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 11 marca 2004
r. o podatku od towarów
i
usług (Dz. U. 2017 poz. 1221, dalej: ustawa o VAT) zwolnione z podatku są usługi
w
zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu
i
poprawie zdrowia, oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami
związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze.
Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy, zwolnione z podatku są usługi w zakresie
opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie
zdrowia, oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane,
świadczone na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich przedsiębiorstw, w których
wykonywana jest działalność lecznicza
Stosowanie powyższych artykułów poparte jest wydaną dnia 29.12.2017 r. ogólną
interpretacją Ministerstwa Rozwoju i Finansów w sprawie zakresu zastosowania zwolnienia
od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy z dnia
marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221), tj. zwolnienia
od
podatku usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu,
ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawy towarów i świadczenia usług
ściśle z tymi usługami związanych, świadczonych na rzecz podmiotów leczniczych na terenie
ich zakładów leczniczych, w których wykonywana jest działalność lecznicza (dokument
dostępny na stronie internetowej dziennika urzędowego Ministerstwa Rozwoju
i
Finansów pod linkiem: https://www.mf.gov.pI/documents/764034/6249934/Dz.+Urz.+Min+R
oz.+i+Fin.+z+dnia+9+styczn i a +2018+r.+-+poz.+5).
Ponadto oprócz przytoczonej powyżej interpretacji ogólnej, podmioty występujące na rynku
mogą posiadać również wydane na podstawie ww. przepisów interpretacje indywidualne,
które dodatkowo uzasadniają zastosowanie stawki „zw” VAT.
Odpowiedź nr 3
Zamawiający nie określa stawki VAT, którą zastosować ma Wykonawca ani w SWZ ani
w
treści formularza ofertowego — niemniej zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego —
poprawność zastosowanej stawki podatku VAT w cenie ofertowej zostanie zweryfikowana
przez Zamawiającego; błąd w tym zakresie będzie skutkował odrzuceniem oferty.
Zamawiający wskazuje, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18
i
18a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) nie
dotyczy czynności objętych niniejszym postępowaniem o udzielenie zamówienia
publicznego.
W/w przepis stanowi: „zwalnia się od podatku:
18) usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu,
przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi
usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze;
18a) usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu ratowaniu,
przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług Ściśle z tymi
usługami związane, świadczone na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich zakładów
leczniczych, w których wykonywana jest działalność lecznicza.”
By zwolnienie od podatku VAT tzw. czynności pomocniczych (i transportu) było możliwe
na
podstawie aft. 43 ust. I pkt 18 lub pkt 18a ustawy o VAT muszą być bowiem spełnione
dalsze przesłanki wynikające z przepisu:
1. art. 43 ust. 17 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem: „Zwolnienia, o których mowa
w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-
24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy
towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:
1) nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1
pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
2) ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez
konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających
z
takiego zwolnienia”.
2. art. 43 ust. 17a ustawy o VAT. Zgodnie zaś z tym przepisem: „Zwolnienia, o których mowa
w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy towarów lub
świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez
podmioty świadczące usługi podstawowe”.
Z powyższego wynika innymi słowy, że aby tzw. czynności pomocowe mogły być zwolnione
z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 lub pkt 18a ustawy o VAT:
a)
musi je wykonywać na terenie podmiotu leczniczego (Zamawiającego) ten sam
podmiot, który zarazem świadczy na terenie tego samego podmiotu leczniczego
(Zamawiającego) i na jego rzecz usługę podstawową, tj. usługę medyczną (art. 43 ust. 17a
ustawy o VAT); i
b)
usługi te muszą być niezbędne do wykonywania usługi podstawowej tj. usługi
medycznej (art. 43 ust. 17 pkt 1 ustawy o VAT); i
c)
celem świadczenia tzw. czynności pomocowych (w tym transportu) nie jest
osiągnięcie zysku poprzez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku
do
innych podmiotów (art. 43 ust. 17 pkt 2 ustawy o VAT).
Powyższe stanowisko Zamawiającego jest także uzasadnione w Interpretacji ogólnej
Ministra Finansów, na którą powołuje się pytający wykonawca.
Otóż z uważnej lektury tej interpretacji wynika, że: „Powyższe czynności nie będą także
objęte zwolnieniem od podatku od towarów i usług w sytuacji, gdy podmiot je wykonujący nie
będzie podmiotem wykonującym usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce,
zachowaniu, ratowaniu,
przywracaniu i poprawie zdrowia.”.
Notoryjnym faktem (nie wymagającym dowodu) jest także spostrzeżenie, że o udzielenie
zamówień na rynku zamówień publicznych ubiegają się przedsiębiorcy, którzy —
co
oczywiste (wynika to choćby z ustawowej definicji przedsiębiorcy i działalności
gospodarczej
— działają dla osiągnięcia zysku. Nie sposób zatem racjonalnie stwierdzić,
aby czynności pomocnicze świadczone przez wykonawców zamówień publicznych mogły
być świadczone w innym celu, aniżeli osiągnięcie zysku (dochodu), i aby nie miało to wpływu
na konkurencję (por. art. 43 ust. 17 pkt 2 ustawy o VAT).
W związku z powyższym Zamawiający dokonuje zmian SWZ w ten sposób, że
. rozdział IV SWZ w brzmieniu dotychczasowym:
„IV. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Nazwy i kody zamówienia według Wspólnego Słownika Zamówień (CPV)
Zadanie 1
9 Usługi sprzątania
2 Usługi w zakresie odkażania urządzeń
Zadanie 2
3 Usługi szpitalne i podobne
Przedmiotem zamówienia są:
Zadanie l: Usługi sprzątania
Określone rodzaje czynności porządkowych w określonych przez Zamawiającego
pomieszczeniach z zastosowaniem środków i narzędzi spełniających wymogi sanitarne dla
jednostek służby zdrowia.
Zadanie 2: usługi pomocowe przy pacjencie wykonywane pod nadzorem pielęgniarki.
Wg zamawiającego usługi pomocowe przy pacjencie wykonywane pod nadzorem
pielęgniarki stanowią nie więcej niż 15 % całości zamówienia netto.
) Wykaz pomieszczeń przeznaczonych do utrzymania czystości oraz ilość m2 powierzchni
do sprzątania został określony w załączniku nr 8 do SWZ
2) Zamawiający zakłada czasowe wyłączenia powierzchni lub jej zwiększenie
np. w
przypadku remontu pomieszczeń, awarii lub innych sytuacji wymagających wyłączenia
pomieszczeń z zakresu sprzątania. Zwiększenie powierzchni sprzątanej może mieć miejsce
w przypadku, gdy pomieszczenia na stale nieużytkowane przez Zamawiającego uzyskają
nową funkcjonalność.
W takim przypadku nie jest wymagany aneks do umowy a jedynie
pisemna informacja do Wykonawcy o zamiarze wyłączenia lub dołączenia wskazanych
pomieszczeń na 7 dni przed datą ich wyłączenia lub dołączenia.
3) Zakres usług dla obu zadań, wymagania Zamawiającego oraz zobowiązania wykonawcy
zawarto w
„Programie utrzymania czystości w szpitalu LCO Sp. z o.o. Świebodzin”
stanowiącym załącznik nr 8 do niniejszej SWZ oraz projektowanych postanowieniach
umowy
— załącznik nr 2 do SWZ.
Dla przeprowadzenia prawidłowej kalkulacji zaleca się przeprowadzenie wizji lokalnej
obiektów Zamawiającego.
Do Wykonawcy należy ustalenie odpowiedniej, zgodnej z obowiązującymi przepisami
prawa stawki podatku VAT
za wykonywane czynności w ramach realizowanych usług.
6) Zamawiający informuje, że istnieje możliwość najmu pomieszczeń na biuro i magazyn
o
łącznej powierzchni 34,12 m2 zgodnie ze wzorem umowy najmu załącznik nr 6. Wszystkie
wymagania określone w dokumentach wskazanych powyżej stanowią wymagania
minimalne, a ich spełnienie jest obligatoryjne. Niespełnienie ww. wymagań minimalnych
będzie skutkować odrzuceniem oferty jako niezgodnej z warunkami zamówienia
na podstawie art.
226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. Wszystkie użyte w dokumentach zamówienia
wskazania znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego
procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego
Wykonawcę sq podane przykładowo i określają jedynie minimalne, oczekiwane parametry
jakościowe oraz wymagany standard. Jeśli w opisie przedmiotu zamówienia zostały użyte
ww. wskazania należy traktować je jako propozycję i towarzyszy im zapis „lub równoważny”.
Zamawiający dopuszcza zastosowanie równoważnych materiałów w stosunku
do
wskazanych w opisie przedmiotu zamówienia z zachowaniem tych samych lub lepszych
standardów technicznych, technologicznych i jakościowych. Ponadto zamienne materiały
przyjęte do wyceny winny spełniać funkcję, jakiej mają służyć. Zamawiający dopuszcza
zastosowanie rozwiązań równoważnych — pod warunkiem, że zagwarantują one realizację
zamówienia w zgodzie z SWZ i pozwolą na uzyskanie parametrów nie gorszych niż
przewidzianych w dokumentacji, natomiast Wykonawca
zobowiązany jest udowodnić
w
ofercie, w szczególności za pomocą przedmiotowych środków dowodowych, o których
mowa w art. 104-
107 ustawy Pzp, że proponowane rozwiązania w równoważnym stopniu
spełniają wymagania określone w opisie przedmiotu zamówienia.”
otrzymuje nowe następujące brzmienie:
„IV. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Nazwy i kody zamówienia według Wspólnego Słownika Zamówień (CPV)
9 Usługi sprzątania
2 Usługi w zakresie odkażania urządzeń
2. Przedmiotem zamówienia są:
Usługi sprzątania
Określone rodzaje czynności porządkowych w określonych przez Zamawiającego
pomieszczeniach z zastosowaniem środków i narzędzi spełniających wymogi sanitarne dla
jednostek służby zdrowia. Nadto:
) Wykaz pomieszczeń przeznaczonych do utrzymania czystości oraz ilość m2 powierzchni
do sprzątania został określony w załączniku nr 8 do SWZ.
Zamawiający zakłada czasowe wyłączenia powierzchni lub jej zwiększenie
np. w
przypadku remontu pomieszczeń, awarii lub innych sytuacji wymagających wyłączenia
pomieszczeń z zakresu sprzątania. Zwiększenie powierzchni sprzątanej może mieć miejsce
w przypadku, gdy pomieszczenia na stałe nieużytkowane przez Zamawiającego uzyskają
nową funkcjonalność. W takim przypadku nie jest wymagany aneks do umowy a jedynie
pisemna informacja do Wykonawcy o zamiarze wyłączenia lub dołączenia wskazanych
pomieszczeń na 7 dni przed datą ich wyłączenia lub dołączenia.
3) Zakres usługi, wymagania Zamawiającego oraz zobowiązania wykonawcy zawarto
w
„Programie utrzymania czystości w szpitalu LCO Sp. z o.o. Świebodzin” stanowiącym
załącznik nr 8 do niniejszej SWZ oraz projektowanych postanowieniach umowy — załącznik
nr 2 do SWZ.
Dla przeprowadzenia prawidłowej kalkulacji zaleca się przeprowadzenie wizji lokalnej
obiektów Zamawiającego.
Do Wykonawcy należy ustalenie odpowiedniej, zgodnej z obowiązującymi przepisami
prawa stawki podatku VAT za wykonywane czynności w ramach realizowanych usług.
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego (uchwały z 20 października 2011 r. sygn. III
CZP 52/11 i III CZP 53/11) nakładającym na zamawiających obowiązek weryfikacji podatku
VAT w cenie ofertowej, Zamawiający oświadcza, że jeśli wykonawca przyjmie w formularzu
cenowym niezgodną z obowiązującymi przepisami stawkę podatku VAT (w tym tzw. stawkę
„zw”- zwolnienie z tego podatku), to Zamawiający — zgodnie z wskazanymi uchwałami Sądu
Najwyższego — odrzuci ofertę takiego wykonawcy, jako zawierająca błąd w obliczeniu ceny.
Zamawiający informuje, że istnieje możliwość najmu pomieszczeń na biuro i magazyn
o
łącznej m powierzchni 34,12 m2 zgodnie ze wzorem umowy najmu załącznik nr 6.
Wszystkie wymagania określone w dokumentach wskazanych powyżej stanowią wymagania
minimalne, a ich spełnienie jest obligatoryjne. Niespełnienie ww. wymagań minimalnych
będzie skutkować odrzuceniem oferty jako niezgodnej z warunkami zamówienia
na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Wszystkie użyte w dokumentach zamówienia wskazania znaków towarowych, patentów lub
pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi
dostarczane przez konkretnego Wykonawcę są podane przykładowo i określają jedynie
minimalne, oczekiwane parametry jakościowe oraz wymagany standard. Jeśli w opisie
przedmiotu zamówienia zostały użyte ww. wskazania należy traktować je jako propozycję
i
towarzyszy im zapis „lub równoważny.
Zamawiający dopuszcza zastosowanie równoważnych materiałów w stosunku
do
wskazanych w opisie przedmiotu zamówienia z zachowaniem tych samych lub lepszych
standardów technicznych, technologicznych i jakościowych. Ponadto zamienne materiały
przyjęte do wyceny winny spełniać funkcję, jakiej mają służyć.
Zamawiający dopuszcza zastosowanie rozwiązań równoważnych — pod warunkiem,
że zagwarantują one realizację zamówienia w zgodzie z SWZ i pozwolą na uzyskanie
parametrów nie gorszych niż przewidzianych w dokumentacji, natomiast Wykonawca
zobowiązany jest udowodnić w ofercie, w szczególności za pomocą przedmiotowych
środków dowodowych, o których mowa w art. 104-107 ustawy Pzp, że proponowane
rozwiązania w równoważnym stopniu spełniają wymagania określone w opisie przedmiotu
zamówienia”.
II.
Załącznik nr 8 do SWZ o nazwie: Program utrzymania czystości w LCO Sp. z o.o.
Świebodzin 2024” w zakresie dotyczącym następującego dotychczasowego zapisu:
„ZADANIE 2: (usługi pomocowe przy pacjencie wykonywane pod nadzorem pielęgniarki)
Dodatkowe czynności wykonywane pod nadzorem pielęgniarki w oddziałach i gipsowni.
. Pomoc przy zmianie opatrunków pacjentom: pomoc przy zdejmowaniu i zakładaniu
odzieży, pomoc przy wchodzeniu na stół zabiegowy i schodzeniu ze stołu, zmiana podkładu
jednorazowego i dezynfekcja stołu po zabiegu,
gipsowania średnio ok. 30 zabiegów dziennie, 5 x w tygodniu.
Pomoc przy zakładaniu gipsu dla pacjenta: przygotowanie wody, przygotowanie opasek,
pomoc przy zabezpieczaniu pacjenta przed wybrudzeniem, podawanie pielęgniarce mokrych
opasek gipsowych, przygotowanie longet gipsowych w tym wymierzenie długości,
przygotowanie wody, wykonanie longety zamoczenie i podanie: - gipsowania: 5 tygodniowo
3. Pomoc przy transporcie chorych: przywiezienie i odwiezienie pacjenta z miejsca
na
miejsce w zależności od lokalizacji.
gipsownia: średnio 20 dziennie
oddziały: około 16 razy dziennie lub wg potrzeby”
otrzymuje nowe
następujące brzmienie:
„Inne usługi:
. Pomoc przy zmianie opatrunków pacjentom: pomoc przy zdejmowaniu i zakładaniu
odzieży, pomoc przy wchodzeniu na stół zabiegowy i schodzeniu ze stołu, zmiana podkładu
jednorazowego i dezynfekcja stołu po zabiegu,
gipsownia: średnio ok. 30 zabiegów dziennie, 5 x w tygodniu.
2. Pomoc przy zakładaniu gipsu dla pacjenta: przygotowanie wody, przygotowanie opasek,
pomoc przy zabezpieczaniu pacjenta przed wybrudzeniem, podawanie pielęgniarce mokrych
opasek gipsowych, przygotowanie longet gipsowych w tym wymierzenie długości,
przygotowanie wody, wykonanie longety zamoczenie i podanie:
- gipsownia: 5 tygodniowo
3. Pomoc przy transporcie chorych: przywiezienie i odwiezienie pacjenta z miejsca
na
miejsce w zależności od lokalizacji.
gipsownia: średnio 20 dziennie
oddziały: około 16 razy dziennie lub wg potrzeby”.
Dla wykonania tych innych usług (pkt 1-3 powyżej) personel wykonawcy nie musi
legitymować się żadnymi szczególnymi uprawnieniami i kompetencjami (brak wymogu
posiadania wyksztalcenia medycznego lub podobnego), gdyż czynności z tego zakresu mają
charakter ściśle techniczny i nie służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu
i
poprawie zdrowia; czynności te mają jedynie na celu ułatwienie, i to w razie potrzeby, pracy
personelu szpitala”.
2. Na ostatniej stronie
Załącznika nr 8 do SWZ o nazwie: Program utrzymania czystości
w LCO Sp. z o.o.
Świebodzin 2024” dodaje się kolejny ostatni akapit tego załącznika
o
treści:
„Do obowiązków wykonawcy w ramach niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego nie należy wykonywanie jakiejkolwiek usługi w zakresie opieki medycznej,
służącej profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia.”
III. Dotychczasowy przepis
§ 1 projektowanych postanowień umowy — załącznik nr 2
do
SWZ o treści:
§ 1
Zleceniodawca zleca a Wykonawca przyjmuje do wykonania usługi sprzątania oraz
utrzymywania czystości i porządku pomieszczeń w obiektach Zleceniodawcy oraz
wykonywanie usług pomocniczych (dalej jako „Przedmiot umowy na zasadach
określonych w niniejszej umowie (dalej jako „Umowa Wykaz pomieszczeń objętych
Umową, położonych w tzw. Budynku Głównym i tzw. Pawilonie Rehabilitacyjnym określa
Załącznik nr 1.
2. Wykonawca
zobowiązuje się w szczególności do utrzymania w należytym stanie
sanitarno-
porządkowym powierzchni pionowych, poziomych, jak też wyposażenia oraz
świadczenia usług pomocniczych, z uwzględnieniem wymogów epidemiologicznych
obowiązujących w podmiotach leczniczych na podstawie odpowiednich przepisów
prawa. Szczegółowy zakres czynności Wykonawcy oraz częstotliwość sprzątania
w
poszczególnych pomieszczeniach określone zostały w Programie utrzymania
czystości w szpitalu LCO Sp. z o.o. stanowiącym Załącznik nr 2.
W myśl ustawy o odpadach Strony uzgadniają, że wytwórcą odpadów jest
Zleceniodawca. Wykonawca nie ponosi kosztów zagospodarowania odpadów.
Wszystkie
obowiązki wynikające z ustawy o odpadach oraz ustawy prawo ochrony
środowiska należą do Zleceniodawcy. Zleceniodawca zapewni Wykonawcy odpowiednie
pojemniki na odpady oraz właściwe magazynowanie odpadów zgodnie z zasadami
gospodarowania odpadami, wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki
odpadami.
otrzymuje nowe następujące brzmienie:
§ 1
Zleceniodawca zleca a Wykonawca przyjmuje do wykonania usługi sprzątania oraz
utrzymywania czystości i porządku pomieszczeń w obiektach Zleceniodawcy (dalej jako
„Przedmiot umowy na zasadach określonych w niniejszej umowie (dalej jako „Umowa”).
Wykaz pomieszczeń objętych Umową, położonych w tzw. Budynku Głównym
i tzw.
Pawilonie Rehabilitacyjnym określa Załącznik nr 1.
Wykonawca zobowiązuje się w szczególności do utrzymania w należytym stanie
sanitarnoporządkowym powierzchni pionowych, poziomych, jak też wyposażenia,
z uw
zględnieniem wymogów epidemiologicznych obowiązujących w podmiotach
leczniczych na podstawie odpowiednich przepisów prawa. Szczegółowy zakres
wszystkich obowiązków Wykonawcy oraz częstotliwość sprzątania w poszczególnych
pomieszczeniach określone zostały w Programie utrzymania czystości w szpitalu LCO
Sp. z o.o.
stanowiącym Załącznik nr 2.
W myśl ustawy o odpadach Strony uzgadniają, że wytwórcą odpadów jest
Zleceniodawca. Wykonawca nie ponosi kosztów zagospodarowania odpadów.
Wszystkie
obowiązki wynikające z ustawy o odpadach oraz ustawy prawo ochrony
środowiska należą do Zleceniodawcy. Zleceniodawca zapewni Wykonawcy odpowiednie
pojemniki na odpady oraz właściwe magazynowanie odpadów zgodnie z zasadami
gospodarowania odpadami, wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki
odpadami
”.
Dodatkowo Zamawiający zmienia formularz cenowy - załącznik nr 1 - nowa wersja została
umieszczona na stronie prowadzonego postępowania.
W związku z powyższą odpowiedzią Zamawiającego, Odwołujący zarzucił Zamawiającemu
naruszenie art. 99 ust. 1 w zw. z art. 7 pkt 1 i art. 281 ust. 1 pkt 16 ustawy Pzp w zw.
z art. 43 ust. 1 pkt 18 i pkt 18a w zw. z art. 43 ust. 17 i ust.
17a ustawy o podatku od towarów
i usług poprzez takie opisanie przedmiotu zamówienia i określenie sposobu obliczenia ceny
(na skutek udzielenia odpowiedzi na pytanie nr 3 wykonawców, co zostało opublikowane
dnia 31.10.2024 r. oraz modyfikacje SWZ z dnia 31.10.2024 r.), które przewidują,
że zwolnienie od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 lub
pkt 18a ustawy o podatku od
towarów i usług nie dotyczy czynności objętych
postępowaniem, podczas gdy w rzeczywistości ze względu na treść i znaczenie SWZ,
czynności te występują w postępowaniu a cena za wykonanie zamówienia powinna być
obliczona z zastosowaniem zwolnienia przez podmiot, któremu zwolnienie przysługuje.
Odwołujący wniósł przy tym o nakazanie Zamawiającemu usunięcia z dokumentacji
postępowania zastrzeżenia, że zwolnienie od podatku od towarów i usług, o którym mowa
w art. 43 ust. 1 pkt 18 lub pkt
18a ustawy o podatku od towarów i usług nie dotyczy
czynności objętych postępowaniem oraz dopuszczenie obliczenia ceny przy zastawaniu
zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 lub pkt 18a
ustawy o podatku od towarów i usług.
Odwołujący odnosząc się do stanowiska Zamawiającego zawartego w odpowiedzi
na
pytanie nr 3 do treści SWZ, wskazywał, że błędną jest argumentacja Zamawiającego,
że zwolnienie od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 lub
pkt
18a ustawy o podatku od towarów i usług nie dotyczy czynności objętych
postępowaniem. Powołując się na treść Interpretacji ogólnej Nr PT1.8101.5.2017.PSG.622
Ministra Rozwoju i
Finansów w sprawie zakresu zastosowania zwolnienia od podatku
od
towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
o podatku od
towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221) (dalej: „Interpretacja”): „Powyższe
czynności nie będą także objęte zwolnieniem od podatku od towarów i usług w sytuacji, gdy
podmiot je
wykonujący nie będzie podmiotem wykonującym usługi w zakresie opieki
medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia”,
Odwołujący wskazał, że nie wynika z niej, iż usługi podstawowe mają być świadczone dla
Zamawiającego na terenie jego zakładu leczniczego oraz równocześnie („zarazem”) z usługą
podstawową, definiowaną jako usługa medyczna.
Jak dalej podnosił Odwołujący, z treści Interpretacji jasno bowiem wynika, że przytoczona
regulacja odnosi się do cech podmiotu korzystającego ze zwolnienia, a nie zakresu
przedmiotowego świadczonych przez ten podmiot usług i tym bardziej podmiotu, na którego
rzecz są one świadczone. Natomiast użyte sformułowanie „gdy podmiot wykonujący te usługi
nie będzie podmiotem” dotyczy zatem konieczności spełnienia przez podmiot stosujący
zwolnienie z VAT dla usług ściśle związanych z opieką medyczną przesłanki podmiotowej,
a
zatem konieczności posiadania statusu podmiotu leczniczego i wykonywania tego rodzaju
działalności. Odwołując powołując się na wiedzę na temat realiów rynku usług wymienionych
w Interpretacji
podkreślił, że nie występują takie postępowania, w których zamawiający
oczekuje od wykonawców jednoczesnego świadczenia usługi medycznej i usługi ściśle
związanej.
Odwołujący zwrócił przy tym uwagę na wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia
19 grudnia 2018 r., sygn. akt I FSK 2118/16, z dnia 28 października 2020 r., sygn. akt I FSK
980/19, z dnia 24 lutego 2022 r., sygn. akt I FSK 2093/21, które w ocenie Odwołującego
jednolicie potwierdzają stosowanie zwolnienia zgodnie ze stanowiskiem Odwołującego oraz
powszechną praktyką rynkową i podważają tezy znacznie starszego i wydanego w niższej
instancji wyroku W
ojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 7 października
2015 r., sygn. III SA/Gl 547/15.
Bezpodstawne
dla Odwołującego są także twierdzenia, jakoby zastosowanie zwolnienia dla
usług objętych niniejszym postępowaniem miało naruszać zasady konkurencyjności. Nie
stanowi bowiem naruszenia zasady konkurencyjności ustalanie przez ustawodawcę
warunków stosowania zwolnienia np. w postaci wymogu statusu podmiotu leczniczego dla
zastosowania tego zwolnienia.
Odwołujący, przytaczając treść Załącznika nr 8 do SWZ, podniósł, że opis czynności ściśle
odpowiada opisowi zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 lub pkt 18a ustawy
o podatku od towarów i usług opisanych w Interpretacji, wobec czego zakaz zastosowania
do obliczenia ceny zwolnienia z VAT jest niezgodny ze stanem faktycznym sprawy.
Odwołujący podkreślił, że opis przedmiotu zamówienia wprost dowodzi, że w postępowaniu
występują czynności (zadania), które są zakwalifikowane w Interpretacji za „czynności
pomocowe” podlegające zwolnieniu w okolicznościach przewidzianych ustawą o VAT. Jak
dalej Odwołujący wskazał, czynności opisane w SWZ są w wykonywane w podmiocie
leczniczym, w określonym celu, którym jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie,
przywracanie i poprawa zdrowia a ponadto treść zlecanych wykonawcy czynności ścisłe
odpowiada czynnościom wskazanym przez ww. Ministra jako czynności „pomocy przy
pacjencie”.
W związku z tym według Odwołującego nie istnieje powód, aby uznać, że w postepowaniu
nie występują czynności pomocowe przy pacjencie i zakaz stosowania zwolnienia z VAT,
a
odpowiedź na pytanie nr 3 do SWZ powoduje, że opis ten nie uwzględnia wymagań
i
okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty. Końcowo, jeszcze raz
Odwołujący podkreślił, że ze względu na treść opisu przedmiotu zamówienia usługa ta jest
usługą podlegającą zwolnieniu jako usługa ściśle związanych z opieką medyczną polegająca
m.in. na wykonywaniu m.in mycia i dezynfekcji a więc na profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu
i poprawie zdrowia.
Mając powyższe na względzie, w pierwszej kolejności wskazać należy, że wedle art. 99
ust.
1 ustawy Pzp, przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny
i
wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając
wymagania i
okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty.
Jak stanowi art. 7 pkt 1 ustawy Pzp:
Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o: cenie - należy
przez to rozumieć cenę w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 9 maja 2014 r.
o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz. 168), nawet jeżeli jest
płacona na rzecz osoby niebędącej przedsiębiorcą;
Zgodnie zaś z art. 281 ust. 1 pkt 16 ustawy Pzp, w przypadkach, o których mowa w art. 275
pkt 1 i 2, SWZ zawiera co najmniej sposób obliczenia ceny.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18) i 18a) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku
od
towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 361), zwalnia się od podatku:
usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu,
przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi
usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze;
18a)
usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu,
przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi
usługami związane, świadczone na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich zakładów
leczniczych, w których wykonywana jest działalność lecznicza.
Jednocześnie, według art. 43 ust. 17 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienia,
o
których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają
zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami
podstawowymi, jeżeli:
nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1
pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez
konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających
z takiego zwolnienia.
Zarazem zgodnie z art. 43 ust. 17a ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienia,
o
których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy
towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych
przez podmioty świadczące usługi podstawowe.
Mając więc na względzie zawarte w odwołaniu twierdzenia Odwołującego, a także ustalony
stan faktyczny i prawny, Izba uznała, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Tytułem wstępu, nadmienić trzeba, że zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek
od
powszechności opodatkowania, stąd też wykładnia przepisów je wprowadzających nie
może być rozszerzająca.
Zwrócić też trzeba uwagę na to, że podstawowym przedmiotem zamówienia są usługi
sprzątania (określone rodzaje czynności porządkowych w określonych przez Zamawiającego
pomieszczeniach z zastosowaniem środków i narzędzi spełniających wymogi sanitarne dla
jednostek służby zdrowia), a dodatkowo inne usługi pomocowe (przy zmianie opatrunków
pacjentom, przy zakładaniu gipsu dla pacjenta i przy transporcie chorych). Jak zastrzegł przy
tym Zamawiający, inne usługi mają charakter ściśle techniczny i nie służą profilaktyce,
zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i
poprawie zdrowia; czynności te mają jedynie na celu
ułatwienie, i to w razie potrzeby, pracy personelu szpitala. Zamawiający w odpowiedzi
na
odwołanie wyjaśniał w tym kontekście, powołując się na dowód w postaci zaświadczenia
z
działu kadr Zamawiającego, że pomocnicze personelowi medycznemu czynności przy
pacjentach wykonują tylko zatrudnione przez Zamawiającego opiekunki medyczne. W ocenie
Izby więc, przedmiotem zamówienia nie zostały objęte usługi podstawowe (tj. usługi
medyczne, służące profilaktyce, zachowaniu i ratowaniu przywracaniu i poprawie zdrowia),
z
którymi powiązane są i których wykonaniu służą usługi pomocnicze będące przedmiotem
zamówienia. Również sam Odwołujący, podtrzymując, że usługi objęte przedmiotem
zamówienia podlegają zwolnieniom z podatku VAT, nie wykazał jednocześnie, że stanowią
one
usługi podstawowe (usługi medyczne). Odwołujący wskazywał jedynie bowiem,
że w postępowaniu występują czynności, które są zakwalifikowane w Interpretacji
za
„czynności pomocowe” podlegające zwolnieniu w okolicznościach przewidzianych ustawą
o VAT, usługa ściśle związanych z opieką medyczną polegająca m.in. na wykonywaniu m.in
mycia i dezynfekcji a więc na profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu i poprawie zdrowia.
Jednakże, co zostanie niżej wskazane, samo zakwalifikowanie pewnych czynności jako
ściśle związanych z opieką medyczną nie jest bezwarunkowe.
Po pierwsze, zdaniem Izby, w przedmiotowym postępowaniu nie zachodzą przesłanki
uprawniające do zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1
pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług. Na możliwość zastosowania tej podstawy
zwolnienia należy patrzeć przez pryzmat art. 43 ust. 17 i 17a ustawy o podatku od towarów
i
usług. W tym przypadku kluczowym dla oceny możliwości jest przede wszystkim warunek
wynikający z przepisu art. 43 ust. 17a ustawy o podatku od towarów i usług. Aby zatem
dostawa towarów i świadczenie usług ściśle związanych z usługami, świadczone na rzecz
podmiotów leczniczych na terenie ich zakładów leczniczych, w których wykonywana jest
działalność lecznicza były zwolnione od podatku VAT, koniecznym jest, aby podmiot
je
świadczący, świadczył również usługi podstawowe (a więc usługi w zakresie opieki
medycznej służące profilaktyce, zachowaniu i ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia).
Izba podziela więc w tym względzie stanowiska składów orzekających, które zostały zawarte
w
wyrokach Izby (przywoływanych też w odpowiedzi na odwołanie przez Zamawiającego)
np. z
dnia 27 lipca 2021 r. sygn. akt: KIO 2028/21, z dnia 4 października 2021 r. sygn. akt:
KIO 2709/21, z dnia 2 listopada 2021 r. sygn. akt: KIO 2963/21, KIO 2998/21, z dnia
9 listopada 2021 r. sygn. akt: KIO 3046/21, z dnia 15 listopada 2021 r. sygn. akt: KIO
3083/21, z dnia 26 stycznia 2022 r. sygn. akt: KIO 44/22.
Zdaniem Izby, powyższe stanowisko wpisuje się też w stanowisko wyrażone przez Ministra
Rozwoju i Finansów w ww. Interpretacji ogólnej Nr PT1.8101.5.2017.PSG.622, do której
odnosiły się Strony. Jak literalnie tam wskazano: „Zakres powyższego zwolnienia jest
ograniczony podmiotowo - stosownie bowiem do art. 43 ust. 17a ustawy o VAT zwolnienie,
o
którym mowa m.in. w ust. 1 pkt 18a, ma zastosowanie do dostawy towarów lub
świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez
podmioty świadczące usługi podstawowe”. W dalszym fragmencie, w Interpretacji
podkreślono podobnie, że „Powyższe czynności [które spełniają warunki do uznania ich
za
usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki medycznej, służącymi profilaktyce,
zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia]
nie będą także objęte zwolnieniem
od podatku od towarów i usług w sytuacji, gdy podmiot je wykonujący nie będzie podmiotem
wykonującym usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu,
ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia
”.
Za bezzasadne Izba uznała powoływanie się przez Odwołującego w odwołaniu na wyroki
Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 grudnia 2018 r. sygn. akt: I FSK 2118/16
i
dotyczące analogicznych zagadnień wyroki z dnia 28 października 2020 r. sygn. akt: I FSK
980/19 oraz z dnia 24 lutego 2022 r. sygn. akt: I FSK 2093/21. Izba popiera dotychczas
wyrażane stanowiska choćby w przywoływanych już wyrokach Izby o sygn. akt: KIO 2709/21
oraz KIO 2963/21, KIO 2998/21, prowadzących do stwierdzenia, że przedmiotem orzeczeń
powoływanych przez Odwołującego była analiza przesłanki związku czynności polegających
na sprzątaniu szpitala z usługami podstawowymi, a więc przesłanki przedmiotowej
zwolnienia, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług.
Natomiast przedmiotem tych orzeczeń nie były jednak rozważania na temat przesłanki
podmiotowej zwolnienia z art. 43 ust. 17a
ustawy o podatku od towarów i usług.
Stąd też, z uwagi na powyższe, skład orzekający nie podziela twierdzeń wyrażonych
w
odwołaniu, prowadzących do odmiennych wniosków odnośnie przepisów art. 43 ust. 1
pkt
18a i ust. 17a ustawy o podatku od towarów i usług oraz ww. Interpretacji Ministra
Rozwoju i
Finansów, uznając stanowisko Odwołującego w tym zakresie za nieuzasadnione.
Stwierdzić zatem należy raz jeszcze, że aby świadczenie usług dodatkowych było objęte
zwolnieniem, konieczne jest także, aby usługi dodatkowe były dokonywane przez podmioty
świadczące usługi podstawowe. Jako, że, co zostało wyżej ustalone, przedmiot zamówienia
nie
obejmował usług podstawowych, brak jest uzasadnienia do przewidzenia możliwości
zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów
i usług.
Po drugie, w ocenie Izby,
brak jest też uzasadnienia dla możliwości zastosowania zwolnienia
od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów
i
usług. Jak już zostało ustalone, usługi medyczne służące profilaktyce, zachowaniu
i ratowaniu przywracaniu i poprawie zdrowia
nie stanowią przedmiotu zamówienia. Stąd też
odpada możliwość zastosowania zwolnienia w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy
o
podatku od towarów i usług, gdyż usługi objęte tym postępowaniem nie będą wykonywane
w ramach działalności leczniczej wykonawców.
Odnosząc się jeszcze do dowodów przedkładanych przez Odwołującego na posiedzeniu
i
rozprawie, to Izba uznała, że nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.
Po
pierwsze na ocenę zasadności działań Zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu
o udzielenie zamówienia nie ma wpływu to, w jaki sposób podchodził Zamawiający
do
zagadnienia dopuszczenia zwolnień podatkowych w latach 2021-2023. Podkreślić przy
tym trzeba, że analiza, czy w przeszłości Zamawiający postąpił nieprawidłowo, nie jest rzecz
jasna przedmiotem rozważań Izby w tej sprawie. To, że zamawiający w analogicznej sytuacji
do sytuacji mającej miejsce w innym postępowaniu, doszedł do odmiennych wniosków, czy
to formułując zapisy SWZ inaczej niż dotychczas, czy też dokonując jakiejkolwiek innej
czynności w postępowaniu, nie może świadczyć o prawidłowości lub nieprawidłowości
czynności (lub jej zaniechania) w innym, nawet tożsamym przedmiotowo postępowaniu. Izba
ocenia bowiem konkretne zachowania zamawiającego w danym postępowaniu, które zostały
zakwestionowane w odwołaniu. Jako nieprzydatny dla oceny zarzutu Izba uznała też dowód
w postaci wyciągu z decyzji Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu z dnia
kwietnia 2018 r. złożony przez Odwołującego na okoliczność, że organy administracji
skarbowej dopuszczają możliwość stosowania zwolnienia oraz że nie dochodzi z tego tytułu
do naruszenia konkurencyjności. Należy zauważyć, że dowód został przedstawiony
w
postaci wyciągu decyzji, a nie całej treści decyzji (z ewentualnym zanonimizowaniem
pewnych danych)
. Stąd też w ocenie Izby, nie sposób odnieść się do poczynionych tam
ustaleń organu, bowiem zostały one przytoczone jedynie fragmentarycznie, a także bez
całokształtu stanu faktycznego, w oparciu o który wydano decyzję.
Zarazem jako nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy Izba uznała dowody przedstawione przez
Zamawiającego przy odpowiedzi na odwołanie w postaci: zrzutu ekranu ze strony
internetowej
grupy kapitałowej, w skład której wchodzi Odwołujący, zrzutu ekranu ze strony
internetowej
grupy kapitałowej w skład której wchodzi Odwołujący oraz wyciągu z protokołu
Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki Hospital Service Sp. z o.o. z 9 kwietnia
2024 r. Zdaniem Izby, na
obecnym etapie postępowania o udzielenie zamówienia,
przedmiotem rozstrzygnięcia nie jest ocena sytuacji danego wykonawcy (w tym przypadku
Odwołującego) pod kątem zaistnienia przesłanek dopuszczalności zastosowania zwolnienia
od podatku, a
analiza dopuszczalności wprowadzenia danego zapisu do SWZ.
Reasumując powyższe, zdaniem składu orzekającego Zamawiający prawidłowo uznał,
że w tym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie zachodzą podstawy
do
zastosowania zwolnień z podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18
i
18a ustawy o podatku od towarów i usług, stąd za prawidłowe uznać należy zastrzeżenie
przez Zamawiającego w SWZ, że zwolnienie od podatku od towarów i usług, o którym mowa
w art. 43 ust. 1 pkt 18 lub pkt
18a ustawy o podatku od towarów i usług nie dotyczy
czynności objętych postępowaniem. W konsekwencji Izba uznała, że zarzut naruszenia
art. 99 ust. 1 w zw. z art. 7 pkt 1 i art. 281 ust. 1 pkt 16 ustawy Pzp w zw. z art. 43 ust. 1
pkt 18 i pkt 18a w zw. z art. 43 ust. 17 i ust. 17a ustawy o podatku od
towarów i usług
podlegał oddaleniu, a tym samym odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 557, 574 i 575
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 8 ust. 2 w zw. z § 5 pkt 1) rozporządzenia w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437).
Wobec powyższego orzeczono, jak w sentencji.
Przewodniczący: …………………………..