Sygn. akt: KIO 65/24
KIO 109/24
WYROK
Warszawa, dnia 2 lutego 2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodnicząca:
Maria Kacprzyk
Protokolantka:
Aldona
Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 stycznia 2024 r., w Warszawie
odwołań wniesionych
do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej:
A.
w dniu 8 stycznia 2024
r. przez wykonawcę P. S. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą Savicon P. S. z siedzibą w Płocku (KIO 65/24),
B.
w dniu 8 stycznia 2024
r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia DIMARK S.A. z siedzibą w Złotkowie; ANGLOSEC sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie (KIO 109/24),
w postępowaniu prowadzonym przez „Port Lotniczy Wrocław” S.A. z siedzibą we Wrocławiu
przy udziale:
1. uczestnika
po stronie zamawiającego w postępowaniu o sygn. akt KIO 65/24
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DIMARK S.A. z
siedzibą w Złotkowie; ANGLOSEC sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
2. uczestnika
po stronie zamawiającego w postępowaniu o sygn. akt KIO 109/24
wykonawcy P. S.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Savicon P.S. z
siedzibą w Płocku,
orzeka:
KIO 65/24
oddala odwołanie,
2. kosztami
postępowania obciąża odwołującego i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
P. S.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Savicon P.S. z
siedzibą w Płocku tytułem wpisu od odwołania, kwotę 841 zł 80 gr (słownie:
osiemset czterdzieści jeden złotych osiemdziesiąt groszy) poniesioną przez
zamawiającego tytułem dojazdu na posiedzenie i rozprawę oraz kwotę 3 600
zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) tytułem
wynagrodzenia pełnomocnika,
zasądza od odwołującego na rzecz zamawiającego kwotę 4 441 zł 80 gr
(słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści jeden złotych osiemdziesiąt
groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione przez:
zamawiającego.
KIO 109/24
oddala odwołanie,
2. kosztami
postępowania obciąża odwołującego i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DIMARK
S.A.
z siedzibą w Złotkowie; ANGLOSEC sp. z o.o. z siedzibą w
Warszawie
tytułem wpisu od odwołania, kwotę 841 zł 80 gr (słownie: osiemset
czterdzieści jeden złotych osiemdziesiąt groszy) poniesioną przez
zamawiającego tytułem dojazdu na posiedzenie i rozprawę oraz kwotę 3 600
zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) tytułem
wynagrodzenia pełnomocnika,
zasądza od odwołującego na rzecz zamawiającego kwotę 4 441 zł 80 gr
(słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści jeden złotych osiemdziesiąt
groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione przez:
zamawiającego.
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
sądu zamówień publicznych.
Przewodnicząca:
…………..
Sygn. akt: KIO 65/24
KIO 109/24
Uzasadnienie
Zamawiający – „Port Lotniczy Wrocław” S.A. z siedzibą we Wrocławiu, prowadzi w trybie
przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą
„Dostawa, montaż i uruchomienie urządzenia EDS normy min. 3.1 oraz urządzeń
konwencjonalnych dwuwidokowych RTG wraz z dostosowaniem niezbędnej infrastruktury
oraz przebudową i modernizacją systemu BHS”, (nr ref.: 4/2023/NZP), dalej zwane:
„Postępowaniem”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
pod numerem 2023/S 149-473251 z dnia 4 sierpnia 2023 r.
Wartość zamówienia przekracza
progi unijne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 11
września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1605 z późn. zm.),
dalej zwanej „Pzp”.
KIO 65/24
W dniu 8 stycznia 2024
roku Odwołujący – wykonawca P. S. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą Savicon P. S. z siedzibą w Płocku (dalej: „Savicon”) działając na
podstawie art. 505 ust. 1, art. 513 pkt 1 i 2, art. 515 ust. 1 Pzp,
wniósł odwołanie na
niezgodne z przepisami Pzp
czynności i zaniechania Zamawiającego, polegające na badaniu
i ocenie jego oferty oraz jej odrzuceniu
z uwagi na to, że oferta zawiera rażąco niską cenę
lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia, a udzielone wyjaśnienia wraz z dowodami
nie uzasadniają podanej w ofercie ceny, a także wyborze oferty wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Dimark S.A. z siedzibą w Złotkowie i Anglosec sp.
z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: „Konsorcjum” lub „Konsorcjum Dimark”).
Savicon
zaskarżonym czynnościom Zamawiającego zarzucił naruszenie następujących
przepisów:
1) art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 Pzp, poprzez odrzucenie przez
Zamawiającego oferty Savicon, z uwagi na to, że oferta zawiera rażąco niską cenę
lub
koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia, a udzielone wyjaśnienia wraz
z
dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny, w sytuacji gdy oferta
Wykonawcy nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu w stosunku do przedmiotu
zamówienia oraz Wykonawca w udzielonych wyjaśnieniach wraz z przedstawionymi
dowodami uzasadnił podaną w ofercie cenę;
2) art. 16 pkt 1-3 w zw. z art. 224 ust. 1-3, 5 i 6 oraz art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp, poprzez
przeprowadzenie Postępowania w sposób nieproporcjonalny i nieprzejrzysty,
niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców, przejawiające się w dokonaniu przez Zamawiającego nieuprawnionej
oceny udzielonych przez Savicon wyjaśnień wraz z dowodami w zakresie rażąco
niskiej ceny, jako nieuzasadniających podanej w ofercie ceny, z uwagi na to,
że Wykonawca nie przedstawił kalkulacji cen jednostkowych poszczególnych
elementów przedmiotu zamówienia, nieprzeprowadzeniu przez Zamawiającego tej
oceny przez pryzmat treści skierowanego do Odwołującego wezwania do złożenia
wyjaśnień,
jak
również
zarzuceniu
przez
Zamawiającego
Wykonawcy
nieuwzględnienia w kalkulacji ceny niektórych elementów zamówienia, w sytuacji gdy
Odwołujący w złożonych wyjaśnieniach przedstawił kosztorys wykonania zadania,
który w świetle przyjętej metody kalkulacji, wynikającej z ryczałtowego charakteru
wynagrodzenia i uzyskanych ofert od dostawców, jest prawidłowy i uzasadnia
zaoferowaną cenę, a wskazane przez Zamawiającego, jako pominięte w kalkulacji,
elementy zamówienia, zostały przez Wykonawcę uwzględnione albo nie wchodziły w
skład przedmiotu zamówienia określonego w Przetargu, na skutek czego doszło do
niezasadnego
odrzucenia
przez
Zamawiającego
oferty
Odwołującego,
niezawierającej ceny rażąco niskiej lecz cenę adekwatną do przedmiotu zamówienia,
jak również kwoty, jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację zadania, a
w jej miejsce dokonanie wyboru oferty Konsorcjum z ceną o około 7 500 000 zł
wyższą, przekraczającą zamierzony budżet Zamawiającego o ponad 5 500 000 zł (o
około 24%);
3) art. 239 ust. 1 i 2 w zw. z 17 ust. 2 Pzp, poprzez wybranie oferty Konsorcjum jako
najkorzystniejszej, w sytuacji gdy wybór tej oferty został dokonany niezgodnie
z
przepisami Pzp, albowiem oferta złożona przez Savicon, która nie powinna była
zostać odrzucona, jest ofertą korzystniejszą, tj. zawiera niższą cenę, przy tym samym
oferowanym okresie gwarancji.
Podnosząc powyższe zarzuty, Odwołujący Savicon wniósł o uwzględnienie odwołania
i
nakazanie Zamawiającemu unieważnienie dokonanej czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, badania i oceny ofert, odrzucenie oferty Savicon oraz dokonanie
ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Savicon. Savicon wniósł nadto
o
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, zgodnie z właściwymi przepisami.
Savicon
podał, że posiada interes we wniesieniu niniejszego odwołania, ponieważ złożył
w
Postępowaniu ofertę, która jest prawidłowa, w tym nie zawiera rażąco niskiej ceny, lecz
cenę adekwatną do przedmiotu zamówienia, jest zgodna z wszystkimi warunkami
zamówienia oraz najkorzystniejsza w świetle kryteriów oceny ofert określonych przez
Zamawiającego.
W uzasadnieniu zarzut
ów Savicon wskazał, że złożenie przez niego wyjaśnień dotyczących
rażąco niskiej ceny było o tyle utrudnione, że w jego przekonaniu, zaoferowana cena nie jest
niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Podkreślił także swoje doświadczenie
w
realizacji zadań polegających na dostawie urządzeń prześwietlających, integracji
i
modernizacji (przebudowie) systemu transportu bagażu, co potwierdza rynkowość
zaoferowanej ceny.
Zwrócił także uwagę, że wątpliwości Zamawiającego wyrażone jego
zdaniem w treści wezwania z dnia 24 października 2023 r. w rzeczywistości nie dotyczyły
zaoferowanej przez Savicon
ryczałtowej ceny brutto za realizację całości zadania jako takiej
(zwłaszcza, że nie odbiegała ona znacząco od założeń budżetowych samego
Zamawiającego), ale dotyczyły podziału wynagrodzenia pomiędzy poszczególne części
przedmiotu zamówienia. W ocenie Odwołującego Savicon udzielił on wyczerpująco
odpowiedzi na tak przedstawione pytanie,
że podanej przez niego w formularzu ofertowym
ceny sprzedaży urządzeń prześwietlających Zamawiającemu nie można w prosty sposób
utożsamiać z przyjętymi przez niego założeniami do kosztorysowania, co jego zdaniem
wprost wynika z dołączonego do wyjaśnień dowodu: kosztorys i oferta dostawcy IBKOL –
RAPISCAN.
Savicon
podjął nadto polemikę z poziomem szczegółowości cen wskazanych w kosztorysie
przedłożonym w ramach wyjaśnień, przytaczając orzecznictwo Izby w tym zakresie oraz
wskazując, że wobec braku żądania przez Zamawiającego złożenia przez Wykonawcę
kosztorysu zawierającego wyliczenie cen jednostkowych poszczególnych pozycji,
w skierowanym do Savicon
wezwaniu do złożenia wyjaśnień, zarzut Zamawiającego
niezłożenia przez Savicon tak skonstruowanego kosztorysu, należy uznać za niesłuszny.
Ponadto zdaniem Savion
Zamawiający mylnie uznał, że jedynymi skanerami będą
te dostarczone w ramach oferty IBKOL
– RAPISCAN i wywiódł stąd następnie nieprawidłowy
wniosek o nieuwzględnieniu przez Wykonawcę w kalkulacji ceny ofertowej wymaganej w
SWZ ilości czytników kodów kreskowych. Zamawiający stwierdził jeszcze brak dowodów
potwierdzających ujęcie w cenie, a tym samym brak kalkulacji, urządzeń sortujących – 12
szt., zrzutni
– 4 szt., dodatkowych urządzeń zrzucających oraz monitorów przypisanych do
zrzutni. Wskazanie przez Zamawiającego „urządzeń sortujących – 12 szt.”, referuje do
pozycji nr 17 w tabeli zamieszczonej przez Zamawiającego w wezwaniu do złożenia
wyjaśnień rażąco niskiej ceny: „Wymiana istniejących urządzeń zrzucających na sorterze w
celu uzyskania przepustowości 2400 bagaży/godzinę (12 szt.)”. Pozycja ta została opisana
przez Zamawiającego w sposób nieścisły, ponieważ zgodnie z warunkami zamówienia nie
jest wymagana wymiana istniejących urządzeń sortujących. W SWZ nigdzie taki wymóg,
element przedmiotu zamówienia, nie został wskazany. Savicon planuje modyfikację, a nie
wymianę, istniejących urządzeń zrzucających na sorterze, w celu uzyskania przepustowości
2400 bagaży/godzinę. Dodatkowe urządzenia zrzucające (4 szt.) dostarczy DAIFUKU
LOGAN (są one objęte ofertą tego dostawcy). Zrzutnie (4 szt.) i ekrany (monitory) przypisane
do zrzutni (4 szt.) zapewni Wykonawca we własnym zakresie. Savicon składając ofertę
zadeklarował, że zdawał sobie sprawę z konieczności dostarczenia tych monitorów (4 szt.).
Powołany przez Zamawiającego fakt nieuwidocznienia tego elementu zamówienia w
kosztorysie Wykonawcy, złożonym na wezwanie do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, jego
zdaniem nie
może świadczyć o tym, że cena ofertowa jest rażąco niska.
Dodatkowo Savicon
wyjaśnił, że OFERTA 2 LOGAN została załączona do wyjaśnienia,
a w
skazana przez Zamawiającego wątpliwość dotyczy oczywistej omyłki pisarskiej,
polegającej na powołaniu w kosztorysie błędnej daty i numeru oferty Daifuku Logan: z dn.
26.08.2023 nr P-23-
0159 A1A, zamiast prawidłowych: z dn. 29.08.2023 nr P-23-01519 A1A
(oferta załączona do wyjaśnień złożonych przez Savicon).
W dniu 11 stycznia 2024 r., Konsorcjum Dimark
zgłosiło przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego.
W dniu 23 stycznia 2023
r., Zamawiający, w wykonaniu zarządzenia Izby, złożył odpowiedź
na
odwołanie, w której wniósł o jego oddalenie w całości. Podkreślił, że wartość szacunkowa
zamówienia wynosi 17 710 000 netto zł, brutto: 21 783 300 zł. Wskazał, że wezwanie było
jednoznaczne, a
Zamawiający w wezwaniu nie żądał od Wykonawcy przedstawienia czy
podania cen jednostkowych poszczególnych elementów przedmiotu zamówienia czy
wyliczenia elementów przedmiotu zamówienia. Podkreślił, że Savicon winien był przedstawić
wyjaśnienia i kalkulacje odpowiadającą treści wezwania tj. zawierającą wycenę elementów
stanowiących główny (istotny) przedmiot zamówienia.
Zamawiający w pełni podtrzymuje dokonaną ocenę wyjaśnień Odwołującego przekazanych
dnia 30.10.2023 tj. że, przede wszystkim Wykonawca nie przedstawił kalkulacji kosztów
pozycji wskazanych w treści wezwania (tabela 1 i 2) do czego był zobowiązany biorąc pod
uwagę, że zapytanie zostało wyraźnie skonkretyzowane przez Zamawiającego. W treści
lakonicznego wyjaśnienia Wykonawca umieścił równie ogólną tabelę kosztów, której pozycje
zagregowane zostały „globalnie” w sposób ogólny i nieprecyzyjny (w: pkt. 2 „takie jak:”, pkt. 3
„w szczególności:”, pkt. 4 „W szczególności (…)”). Zagregowane przez Wykonawcę grupy
elementów nie odpowiadają pozycjom kosztowym wskazanym w wezwaniu. Wykonawca nie
tylko pominął fakt wyspecyfikowania przez Zamawiającego konkretnych elementów
zamówienia (lub nie wskazał gdzie są one ujęte), których koszt powinien przecież umieć
określić skoro przygotował ofertę przetargową a elementy te stanowią przedmiot zamówienia
zgodnie z SWZ (a wiec koszt złożonej już oferty), ale nawet w ramach własnych agregatów
nie podał kalkulacji cen dla tych agregatów ani kosztów cząstkowych tj. elementów ujętych w
ramach zagregowanych grup (zakresów) jak również żadnych innych danych istotnych dla
ustalenia ceny i rzetelności kalkulacji ceny (np. konkretnych ilości - w zależności od natury
kosztorysowanego elementu). Tak sporządzonego „kosztorysu”, który sam jako treść nie
daje wiedzy o sposobie kalkulacji ceny ofertowej i cen zawartych w niej istotnych elementów
zamówienia, nie można uznać za szczegółowe zestawienie kosztów. Tabela ta opatrzona o
dodatkową kolumnę pod nazwą „informacje dowodowe” stanowi „kosztorys wykonania
zadania”. Dodatkowa kolumna łączy zagregowane elementy z dodanymi do wyjaśnienia
„dowodami” wskazując dla danego elementu bądź to na uzyskane przez Wykonawcę tzw.
„oferty” bądź na inne sformułowania nie przedstawiające kalkulacji kosztu, takie jak: „we
własnym zakresie”, „we własnym zakresie lub podwykonawca – rynkowe założenia cenowe”,
„DATA LOGIC w zakresie SAVICON na podstawie wycen z podobnych realizacji w na terenie
Polski oraz za granicą”, „SAVICON, RAPISCAN na podstawie oferty, szczegółowe
zaangażowanie każdego z partnerów zgodnie z umową zamówienia” – a więc
sformułowania, które samodzielnie nic nie wnoszą.
Zamawiający podkreślił m.in., że powołana w „kosztorysie” Wykonawcy OFERTA 1
RAPISCAN jednoznacznie wskazuje, iż w swoim zakresie obejmuje wyłącznie 8 szt. stacji
operatorskich. Zamawiający zadał m.in. pytanie w tym zakresie - tabela 1: „Stacja analiz (9-
14 szt.)”. co zdaniem Zamawiającego oznacza, że w cenie ofert przetargowej nie ujęto
wymaganej treścią SWZ minimalnej ilości stacji analiz. Na marginesie dodać należy, że po
analizie zapytań wniesionych w trakcie procedury, w ramach rozwiązania technicznego
Wykonawcy należałoby spodziewać się dostawy 14-u stacji, tym czasem, jak już wykazano,
Wykonawca nie potwierdził ujęcia w cenie oferty nawet wymaganej minimalnej ich ilości,
czego dowód stanowi OFERTA 1. Ponadto, w treści OFERTY 1 znalazło się m.in.
jednoznacznie stwierdzenie, że nie obejmuje ona swoim zakresem UPS dla urządzenia EDS
(RTT110 UPS str. 2 oferty), co choć nie zostało wymienione jako pozycja tabeli w wezwaniu
stanowi wymóg SWZ, a przy tym oferta ta wskazuje na inną niż wymagana w SWZ ilość
czytników kodów kreskowych.
Już tylko z powyższego wynika, że cena ofertowa nie ma realnych podstaw i jako
nierzeczywista wobec zakresu przedmiotu zamówienia stanowi czyn nieuczciwej konkurencji
wyrażony jej zaniżeniem.
Zamawiający podkreślił także, że bezprzedmiotowa jest próba częściowego uzupełnienia
informacji zawartych zarówno w złożonym dnia 30.10.2023 piśmie - wyjaśnieniu jak i w
dowodzie (w kosztorysie wykonania zadania: dalej „kosztorys1”), poprzez treść złożonego
odwołania i załączenie nowego kosztorysu wykonania zamówienia. Wykonawca
zobowiązany był złożyć wyjaśnienia wraz z dowodem/dowodami na okoliczność wezwania
do wyjaśnienia zaoferowanej ceny w wyznaczonym przez Zamawiającego terminie (tj. do
30.10.2023), i wraz ze złożeniem wyjaśnień podlegający ocenie dowód w sprawie został
zakończony.
W „kosztorysie2” dołączonym do odwołania (tj. zmienionym, złożonym wraz z odwołaniem
kosztorysie wykonania zamówienia) dla odmiany Odwołujący usunął całkowicie wiersz
„konsola administracyjna” najwyraźniej niewygodny w związku z nowym, twórczym
spojrzeniem na złożone wcześniej wyjaśnienia podczas gdy mimo braku wskazania kosztu
dla tego elementu przedmiotu zamówienia (w obu kosztorysach) pozycja ta odpowiadała
przynajmniej elementowi wskazanemu przez Zamawiającego w wierszu 3 tabeli 1 wezwania.
W ramach autokorekty stwierdzić należy, że faktycznie pismem nr 1011 z dn. 12.09.2023,
treścią zmiany nr 5 Zamawiający zmienił wymóg w zakresie ilości stacji analiz
(operatorskich) z dotychczasowych 9 na co najmniej 10 stacji, co jako treść wiążąca
wykonawców z dniem publikacji pisma stanowi wymóg minimalny, biorąc zaś pod uwagę, iż
poprzez załączony do wyjaśnień dowód odwołujący sam wykazał ujęcie w cenie oferty 8
stacji analiz (operatorskich) nie wpływa to na trefność wniosku końcowego.
Zamawiający zwrócił uwagę, że w kosztorysie1 jak i kosztorysie2 złożonym
wraz z odwołaniem Odwołujący wskazuje: „w kalkulacji dodatkowo uwzględniono:” a
następnie wymienia: koszty gwarancji (na warunkach określonych w umowie), przeglądy
techniczne (na warunkach określonych w umowie), koszty ubezpieczenia (na warunkach
określonych w umowie), koszty szkoleń (na warunkach określonych w umowie) w
kosztorysie 2 dodaje dodatkową kolumnę aby wskazać, że są to te same pozycje które
Zamawiający wymienił w wezwaniu 1201 - bez wskazania kosztów tych elementów (nawet w
agregacie) oraz bez żadnych dowodów w sprawie.
W odniesieniu do zarzutu nieścisłego opisania poz. 17 w wezwaniu nr 1201 poprzez zapis:
„Wymiana istniejących urządzeń zrzucających na sorterze w celu uzyskania przepustowości
2400 bagaży/godzinę (12 szt.)”, jeżeli zgodnie z uwagą dodaną przez Odwołującego dopiero
w kosztorysie2 (a wiec wraz z odwołaniem) Savikon (jak wskazano w odwołaniu) planuje
modyfikację, a nie wymianę, istniejących urządzeń zrzucających na sorterze, w celu
uzyskania przepustowości 2400 bagaży/godzinę a nie wymianę istniejących urządzeń, co
jest zgodne i dopuszczalne treścią SWZ, tj. pkt. 3.7.2 - 3.7.4 SWZ określających pożądany w
tym zakresie efekt,
zdaniem Zamawiającego wystarczyło podać w tej pozycji tą właśnie
uwagę oraz przedstawić koszt.
Kształt treści tego konkretnego zapisu wynika z kontekstu udzielonych wyjaśnień do SWZ
(pismo 1011 wyjaśnienie 7 lit. a), które wskazuje na możliwość osiągniecia celu również
poprzez działanie określone zapisem jw. i stanowi późniejsze oświadczenie Zamawiającego
nie wykluczając jednocześnie możliwości modyfikacji (tj. metody działania wskazanej przez
Odwołującego). Całkowicie nieprawdziwe zdaniem Zamawiającego jest natomiast
towarzyszące ww. kwestii (str. 19 odwołania) stwierdzenie, że „Dodatkowe urządzenia
zrzucające (4 szt.) dostarczy DAIFUKU LOGAN (są one objęte ofertą tego dostawcy)”.
Pomijając już nawet kwestie, iż jak wykazano w piśmie 1492 zawierającym uzasadnienie
odrzucenia oferty Odwołującego, jedyna dodana do wyjaśnień dotyczących ceny „oferta”
DAIFUKU LOGAN (w załączeniu do wyjaśnień z dn. 30.10.2023 dodana jako OFERTA 2) z
uwagi na numer i datę nie jest tą, na którą Wykonawca (Odwołujący) powoływał się w
kosztorysie1 jako na dowód, na str. 2 tej oferty (P-23-01519 A1A z 29.08.2023) znajduje się
mi.in. zapis:
„Proszę zwróć uwagę na następujące kluczowe punkty w odniesieniu do naszej
oferty”, a dalej w odnośniku trzecim: „Nie uwzględniliśmy zrzutni bagażowych”.
Biorąc pod uwagę całokształt argumentacji Odwołującego oraz treść kosztorysu1 (oraz
nowego kosztorysu2 złożonego wraz z odwołaniem) zacytować należy treść odnośnika
pierwszego i drugiego OFERTY 2, które są istotne z uwagi na „wyjaśnienia” Odwołującego i
próbę uzupełnienia wyjaśnień w treści odwołania. Odnośnik pierwszy: „Oferta obejmuje
wyłącznie dostawę sprzętu mechanicznego” – w odniesieniu do tego zapisu wskazać należy,
że nie wiadomo o jaki sprzęt chodzi, gdyż nie został wymieniony, na stronie 14 oferty
znajduje się jedna globalna kwota w funtach. Tak skonstruowany materiał nie ma wartości
dowodowej (mógłby posłużyć dokładnie w każdym przetargu w obszarze BHS jako rzekomy
„dowód” ujęcia w koszcie jakichś/dowolnych sprzętów tylko nie wiadomo jakich i w jakiej
ilości) – Zamawiający słusznie wskazał w piśmie 1492, że nie wiadomo czego ten materiał
dotyczy. Odnośnik drugi: „W naszej ofercie nie uwzględniliśmy żadnych kosztów instalacji”
zatem powoływanie się na tą ofertę w kosztorysie 1 (jak również w kosztorysie 2) w
pozycjach w agregacie „Dostawa, montaż i uruchomienie” jest co najmniej nieadekwatne do
jej treści (pomijając nawet brak uzasadnienia ceny dla tych elementów).
Zdaniem Odwołującego całkowicie błędny jest również zarzut Odwołującego (wskazany jw.
str. 8) jakoby, Zamawiający oczekiwał w ramach wyjaśnienia kalkulacji ceny oferty w cenach
jednostkowych. Gdyby zamawiający wymagał od Wykonawcy podania cen jednostkowych
(co dla wielu obszarów zamówienia jest niemożliwe a przynajmniej wyjątkowo trudne), to
biorąc pod uwagę przedmiot zamówienia tabela wezwania oscylowałaby raczej około 200 a
nie 30 pozycji a dodatkowo zamawiający wskazałby jednostki przeliczeniowe odpowiednie
dla tych pozycji lub wezwałby do ich podania w treści pisma. Przedmiotowe zamówienie nie
jest jednak robotą budowlaną – jak to, do którego odnosi się cytowane przez Odwołującego
orzeczenie KIO 2282/22
– a w przeciwieństwie do podmiotu, którego wyjaśnienia w zakresie
ceny Izba uznała za wystarczające, wyjaśnienia Odwołującego budzą wątpliwości, nie są
kompleksowe ani poparte odpowiednimi dowodami, zaś wezwanie zamawiającego
(odmiennie niż w stanie przywołanej sprawy) nie było ogólne. Fakt, iż w przedmiotowym
postępowaniu (podobnie jak w przywołanej sprawie) wynagrodzenie ma charakter
ryczałtowy, nie uprawnia zamawiającego do odstąpienia od badania ceny rażąco niskiej
skoro, jak wcześniej udowodniono zmaterializowała się przesłanka art. 224 ust. 1 Pzp ani nie
zwalnia Wykonawcy z przedstawienia rzetelnej kalkulacji ceny i dowodu na jej poparcie.
Podnosząc powyższą argumentację, Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w całości.
KIO 109/24
W dniu 8 stycznia 2024
roku Odwołujący – Konsorcjum Dimark działając na podstawie art.
505 ust. 1, art. 513 pkt 1 i 2, art. 515 ust. 1 Pzp,
wniosło odwołanie na niezgodną
z przepisami Pzp zaniechania odrzucenia oferty Savicon
w sytuacji, gdy treść oferty Savicon
jest niezgodna z warunkami Zamówienia, która to niezgodność polega na tym, że
zaoferowane przez Savicon
urządzenie EDS produkcji RAPISCAN model RTT 110 nie
będzie umożliwiało prześwietlania wszystkich bagaży spełniających wymogi wskazane w
treści punktu 3.1.2 lit. m) szczegółowego opisu przedmiotu Zamówienia z uwagi na
półokrągły, zwężający się ku górze kształt tunelu urządzenia EDS, który będzie powodował
zahaczanie się (blokowanie) bagaży i w dalszej konieczności uniemożliwiał ich
przeskanowanie
Savicon
zaskarżonym czynnościom Zamawiającego zarzucił naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 5)
Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Savicon
z przyczyn wskazanych w treści
niniejszego odwołania, w sytuacji, gdy treść oferty Savicon jest niezgodna z warunkami
z
amówienia.
Podnosząc powyższe zarzuty, Konsorcjum Dimark wniosło o uwzględnienie odwołania
i
nakazanie Zamawiającemu powtórzenie czynności obejmującej przeprowadzenie badania i
oceny ofert złożonych w Postępowaniu oraz nakazanie Zamawiającemu odrzucenia oferty
SAVICON z przyczyn wskazanych w treści niniejszego odwołania, a ponadto obciążenie
kosztami postępowania odwoławczego Zamawiającego (ewentualnie - w przypadku
wniesienia sprzeciwu -
obciążenie kosztami postępowania odwoławczego Savicon).
Konsorcjum
podało, że posiada interes we wniesieniu niniejszego odwołania, ponieważ jest
wykonawcą, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza. Jego zdaniem
zaniechanie odrzucenia oferty Savicon
ze względu na jej niezgodność z warunkami
Zamówienia spowoduje, że zaistnieje możliwość poniesienia przez Odwołującego szkody
stanowiącej konsekwencję naruszenia przez Zamawiającego przepisów Pzp, gdyż jeżeli
Savicon
wykaże, że zaproponowana w jego ofercie cena nie była rażąco niska, spowoduje
tym, że jego oferta będzie mogła zostać wybrana jako najkorzystniejsza, co uniemożliwi
Odwołującemu uzyskanie Zamówienia i co jednocześnie będzie stanowiło naruszenie
przepisów Pzp, biorąc pod uwagę fakt, że Zamawiający błędnie nie odrzucił oferty złożonej
przez Savicon
również z powodu jej niezgodności z warunkami Zamówienia. Z kolei
uwzględnienie odwołania w sposób postulowany przez Odwołującego powinno skutkować
uzyskaniem przez Odwołującego zamówienia, jako że jego oferta została wybrana jako
najkorzystniejsza.
W uzasadnieniu zarzut
ów Konsorcjum podało, że treści punktu 3.1.2 lit. m) szczegółowego
opisu przedmiotu Zamówienia, zwanego dalej SOPZ, Zamawiający szczegółowo określił
oczekiwane parametry urządzenia EDS, służącego do kontroli rentgenowskiej bagażu
rejestrowanego
, w tym wymagania w przedmiocie minimalnych wymiarów tunelu
kontrolnego.
Z kolei
tunel urządzenia RAPISCAN zaoferowanego przez Savicon posiada szerokość w
podstawie o wymiarze 1020 mm oraz wysokość liczoną w osi pionowej urządzenia (na
środku) w wymiarze 756 mm. Newralgiczną kwestią jest półokrągłe górne zakończenie
tunelu zwane przez producenta „D-shaped”, które powoduje, że bagaże lub paczki w
szczególności o kwadratowym lub prostokątnym kształcie mogą zahaczać się (blokować) na
wysokości od miejsca, w którym tunel ulega zwężeniu. Dokonana przez Konsorcjum analiza
zachowania się różnych bagaży o maksymalnych wymiarach oczekiwanych przez
Zamawiającego (750 mm x 650 mm x 1000 mm, gdzie suma wymiarów wys. + szer. + dł. nie
może przekraczać 1580 mm) przy uwzględnieniu dalszych wymogów Zamawiającego
wskazujących, że konieczne jest: „Zastosowanie urządzeń umożliwiających prześwietnie
[powinno być „prześwietlenie” - przyp. MI] bagaży o wymiarach 750mm x 650mm x 1000mm
(gdzie suma wymiarów długość, wysokość i szerokość nie może przekroczyć 1580mm.)
jadących w dowolnej pozycji (wykluczając pozycję pionową) bez względu na pozycję bagażu
na taśmie (możliwy transport przy bandzie)(…)”, ukazuje, że zaoferowane przez Savicon
urządzenie RAPISCAN nie spełnia wymogów określonych treścią SWZ (SOZP) albowiem
bagaże o maksymalnych wymiarach określonych przez Zamawiającego będą zahaczały się
(blokowały) w zwężającym się ku górze świetle tunelu i nie będzie możliwe ich
przeskanowanie. Można więc podnieść, że wbrew wyraźnym postanowieniom punktu 3.1.2
lit. m) SOPZ, wymiary tunelu będą wprowadzać ograniczenia operacyjne. Tym samym oferta
złożona przez SAVICON jest niezgodna z warunkami Zamówienia i jako taka powinna zostać
odrzucona przez Zamawiającego na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5) PZP.
W dniu 11 stycznia 2024 r., Savicon
zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie
Zamawiającego.
W dniu 29 stycznia 2023
r., Zamawiający, w wykonaniu zarządzenia Izby, złożył odpowiedź
na
odwołanie, w której poinformował o uwzględnieniu odwołania w całości.
W dniu 30 stycznia 2023 r., Savicon, w wykonaniu zarządzenia Izby, złożył sprzeciw wobec
uwzględnienia przez Zamawiającego zarzutów odwołania. Ponadto wniósł o odrzucenie
odwołania na podstawie art. 528 pkt 2 Pzp, z uwagi na wniesienie odwołania przez podmiot
nieuprawniony, któremu nie przysługuje środek ochrony prawnej zgodnie z przepisem art.
505 ust. 1 Pzp
, tj. przez wykonawcę nieposiadającego interesu we wniesieniu odwołania.
Savicon względnie wniósł o oddalenie odwołania. Wskazał, że w Postępowaniu
Zamawiający
wymaga
dostarczenia
urządzenia
EDS
posiadającego
certyfikację/zatwierdzenie zarówno ECAC (co jest obowiązkiem dla Portów Lotniczych w
Polsce) jak i TSA. Zaoferowane przez Savicon urządzenie prześwietlające EDS produkcji
Rapiscan model RTT 110 posiada zatwierdzenie zarówno ECAC jak i TSA. Urządzenia
zaoferowane w tym Przetargu przez Odwołującego i Przystępującego są jedynymi
produkowanymi na świecie urządzeniami EDS posiadającymi aktualnie zatwierdzenie TSA.
Zdaniem Odwołującego fakt, że urządzenie EDS produkcji Rapiscan model RTT 110,
zaoferowane przez Savicon, posiada certyfikację/zatwierdzenie ECAC i TSA, jednoznacznie
potwierdza, że spełnia ono wszystkie rygorystyczne wymogi do stosowania w Portach
Lotniczych, dotyczące bezpieczeństwa i funkcjonalności, zarówno obowiązujące w Europie
jak i w USA, w tym wymóg możliwości kontroli bagażu o wymiarach maksymalnych
zgodnych z rekomendacją IATA, tj. 750mm x 650mm x 1000mm (gdzie suma wymiarów
długość, wysokość i szerokość nie może przekroczyć 1580mm) – wymóg wskazany przez
Zamawiającego w punkcie 3.1.2 lit. m SOPZ. Odwołujący wskazał, że gdyby było inaczej,
maszyna ta nie mogłaby uzyskać certyfikacji/zatwierdzenia do użytku w Portach Lotniczych
w Europie i Stanach Zjednoczonych.
Argument Odwołującego, że tunel zaoferowanego przez Przystępującego urządzenia EDS
posiada półokrągły, zwężający się ku górze, kształt tunelu, w związku z czym będzie
powodował zahaczanie się (blokowanie) bagaży i uniemożliwiał ich prześwietlanie, nie jest
uzasadniony. Stwierdzenie, że tunel maszyny ma kształt „półokrągły” jest dalece nieścisłe,
ponieważ urządzenie posiada tunel o kształcie zbliżonym do prostokąta, jedynie zaokrąglony
u góry. Tego typu tunel, tzw. sferyczny lub półsferyczny, w maszynach EDS jest dość
powszechnie występującym rozwiązaniem. Ponad połowa producentów maszyn EDS
znajdujących się na aktualnej liście ECAC, posiada w ofercie urządzenia EDS z takimi
właśnie tunelami. W niniejszym Postępowaniu Zamawiający nie wykluczył zastosowania
urządzeń pozycjonujących bagaż transportowany na taśmociągu. Zastrzegł jedynie, że
zastosowane urządzenia muszą umożliwiać kontrolę, bez ograniczeń operacyjnych, bagażu
o wymiarach maksymalnych zgodnych z wymogami IATA, oraz że tunelu maszyny EDS musi
zapewniać dostępną szerokość zgodną z szerokością transporterów tj. 1000mm.
Zaoferowane przez Przystępującego urządzenie posiada tunel o wymaganej przez
Zamawiającego szerokości. Zastosowanie urządzeń pozycjonujących bagaż na taśmociągu
(pasywnych i aktywnych) jest zaś standardem w systemach transportu bagażu, występuje w
zdecydowanej większości Portów Lotniczych.
W dniu 31 stycznia 2024 r., Konsorcjum Dimark złożyło pismo, w którym podtrzymało
dotychczasową argumentację.
Na posiedzeniu i rozprawie Strony oraz uczestnicy
podtrzymały dotychczas wyrażone
stanowiska.
Po
przeprowadzeniu
rozprawy,
uwzględniając
ogłoszenie
o
zamówieniu
oraz
dokumenty zamówienia, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
Stron zawarte w odwołaniu i odpowiedzi na odwołanie, a także wyrażone ustnie
na rozprawie i odnotowane w protokole, Izba
ustaliła, co następuje:
Przedmiotem Postępowania jest dostawa, montaż i uruchomienie urządzenia EDS normy
min. 3.1 oraz dwóch urządzeń konwencjonalnych dwuwidokowych RTG wraz z
dostosowaniem niezbędnej infrastruktury i integracją z systemem BHS oraz przebudowa i
modernizacja systemu BHS w celu zwiększenia przepustowości systemu.
W dniu 12 września 2023 r. Zamawiający dokonał następującej zmiany SWZ:
„Zmianie ulega zapis w punkcie 1.3 w Załączniku nr 6.1 do SWZ [SOPZ].
Dotychczasowy zapis:
„Dostawa, montaż, konfiguracja, integracja z systemem BHS i uruchomienie dziewięciu stacji
roboczych służących do obsługi Urządzenia EDS, Urządzeń RTG oraz Systemu BHS w
zakresie kontroli bezpieczeństwa, poprzez analizę obrazu prześwietlanego bagażu
rejestrowanego, z możliwością prezentacji obrazów 2D i 3D, dalej zwanych: Stacjami Analiz
lub Stacją Analiz.”
zastępuje się nowym w brzmieniu:
„Dostawa, montaż, konfiguracja, integracja z systemem BHS i uruchomienie co najmniej
dziesięciu stacji roboczych służących do obsługi Urządzenia EDS, Urządzeń RTG oraz
Systemu BHS w zakresie kontroli bezpieczeństwa, poprzez analizę obrazu prześwietlanego
bagażu rejestrowanego, z możliwością prezentacji obrazów 2D i 3D, dalej zwanych: Stacjami
Analiz lub Stacją Analiz.”.”
W dniu 20 września 2023 r. Zamawiający dokonał następującej zmiany SWZ:
„Zapis w punkcie 3.1.2 lit. „m” w Załączniku nr 6.1 do SWZ [SOPZ] dodany na końcu
(pismem z dnia 19.09.2023), po kropce uzyskuje nowe brzmienie:
„Jednocześnie powyższe nie może pogorszyć parametrów obecnego systemu.
Zastosowanie urządzeń umożliwiających prześwietnie bagaży o wymiarach 750mm x
650mm x 1000mm (gdzie suma wymiarów długość, wysokość i szerokość nie może
przekroczyć 1580mm.) jadących w dowolnej pozycji (wykluczając pozycję pionową) bez
względu na pozycję bagażu na taśmie (możliwy transport przy bandzie) musi zapewniać
dostępną szerokość tunelu zgodnego z szerokością transporterów tj. 1000mm”.”
W Postępowaniu wpłynęły dwie oferty: Savicon z ceną 16 578 045,68 zł brutto oraz
Konsorcjum Dimark z ceną 24 227 310,00 zł brutto.
W ramach badania i oceny ofert, w dniu
24 października 2023 r. Zamawiający wezwał
Savicon do złożenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny
ofertowej (brutto) za realizację zamówienia. W treści wezwania Zamawiający wskazał, że
wyjaśnienia dotyczyć mają istotnych elementów zamówienia wskazanych w treści wezwania,
w tabelach (32
pozycji wybranych przez Zamawiającego, np. stacje analiz, koszty
ubezpieczenia czy szkoleń), zastrzegając, że wyjaśnienia mają zawierać kalkulację
zaoferowanej ceny,
a załączone dowody winny zawierać elementy mierzalne tak, aby mogły
posłużyć do oceny oferty pod względem możliwości wykonania zamówienia w zaoferowanej
cenie.
Dodatkowo wskazano, że Zamawiający oczekuje dużej szczegółowości
przedstawionych dowodów.
W zakreślonym terminie, Odwołujący Savicon złożył wyjaśnienia, dołączając oferty
podwykonawców, listy pracowników czy kosztorysy, jak również informacje o innych,
podobnych przetargach oraz umowy o podobnym przedmiocie zamówienia. Savicon
wskazał, że zakładany zysk skalkulował na poziomie 8%, zaś w zysku zawarta jest rezerwa
na nieprzewidziane wydatki.
W dniu 29 grudnia 2023 r.
Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty Konsorcjum Dimark oraz odrzuceniu oferty Savicon jako
zawierającej rażąco niską cenę. W uzasadnieniu odrzucenia, Zamawiający przytoczył
orzecznictwo Izby i
sądów powszechnym oraz wskazał, że:
Savicon nie przedstawił wymaganej wezwaniem kalkulacji kosztów pozycji,
a
przedstawił jedynie kosztorys zawierający ogólne, zagregowane pozycje.
Powołał się na ofertę Daifuku Logan z dn. 26.08.2023 nr P-23-0159 A1A, która nie
została dołączona do wyjaśnień, zwracają jednocześnie uwagę, że została dołączona
oferta tego samego podwykonawcy z dn. 29.08.2023 nr P-23-01519 A1A.
OFERTA 1 RAPISCAN jednoznacznie wskazuje, iż w swoim zakresie obejmuje
wyłącznie 8 szt. stacji operatorskich, podczas gdy Zamawiający wymagał min. 9
stacji
, zaś rozwiązanie techniczne zaoferowane przez Savicon wymaga min. 14.
4) W
treści OFERTY 1 znalazło się m.in. jednoznacznie stwierdzenie, że nie obejmuje
ona swoim zakresem UPS dla urządzenia EDS (RTT110 UPS str. 2 oferty), co choć
nie zostało wymienione jako pozycja tabeli w wezwaniu stanowi wymóg SWZ, a przy
tym oferta ta wskazuje na inną niż wymagana w SWZ ilość czytników kodów
kreskowych.
5) Co do dokumentu OFERTA 3
Zamawiający nie jest w stanie stwierdzić, czy jest to
oferta.
Część urządzeń nie została wykazana dowodami w postaci ofert, (w tym np.
urządzeń sortujących -12 szt., a w przypadku zrzutni - 4 szt. oferta wykazana jako
dowód wskazuje wprost, że nie uwzględnia zrzutni wbrew deklaracji Wykonawcy; nie
ma też mowy o dodatkowych urządzeniach zrzucających czy monitorach
przypisanych do zrzutni).
7) Lista
pracowników Savicon nie wykazuje żadnej wymiernej wartości przekładającej
się na cenę ofertową z tytułu zatrudnienia ujętych w wykazie osób poza ogólną
deklaracją w treści wyjaśnienia sprowadzająca się generalnie do wniosku, iż jest to
korzystne „z punktu widzenia kosztowego”.
Zdaniem Zamawiającego nie można uznać, że wyjaśnienia uzasadniają podaną w
ofercie cenę z tego tylko tytułu, że Wykonawca wskazał w nich osiągnięcie zysku i
założył rezerwę na nieprzewidziane wydatki.
Izba zważyła, co następuje:
KIO 65/24
Izba nie dopatrzyła się przesłanek, które mogłyby skutkować odrzuceniem odwołania. Izba
ustaliła, że odwołanie zostało wniesione w terminie, nie zawiera braków formalnych oraz
terminowo został uiszczony od niego wpis w wymaganej wysokości. Nie została również
wypełniona żadna z pozostałych przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania
na podstawie art. 528 Pzp.
Odwołanie podlegało oddaleniu w całości, gdyż podniesione zarzuty nie potwierdziły się.
Izba
dokonała oceny stanu faktycznego ustalonego w sprawie mając na uwadze art. 554 ust.
1 pkt 1 Pzp
, który stanowi, że Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie
przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o
udzielenie zamówienia.
Zgodnie z art. 224 ust. 5 Pzp, obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Stosownie do art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp,
zamawiający ma obowiązek odrzucić ofertę zawierającą rażąco niską cenę lub koszt w
stosunku do przedmiotu zamówienia. Zgodnie natomiast z art. 224 ust. 6 Pzp, odrzuceniu,
jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił
wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie
uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu, zatem w sytuacji, w której wyjaśnienia
udzielone przez wykonawcę nie są kompletne, rzetelne czy wystarczająco konkretne. Innymi
słowy, gdy złożono wyjaśnienia lakoniczne i ogólne, o charakterze nieprzydatnym dla
określenia kosztów przyjętych w cenie oferty, bez poparcia ich wiarygodnym materiałem
dowodowym. Ustawodawca zrównał taką sytuację z potwierdzeniem, że oferta zawiera
rażąco niską cenę i podlega odrzuceniu. Jest to wprowadzenie do ustawy ukształtowanego
w orzecznictwie i doktrynie stanowiska, że jeżeli odpowiedź wykonawcy na wezwanie do
wyjaśnienia ceny nie zawiera należytego przedstawienia sposobu jej kalkulacji, to mamy do
czynienia z wyjaśnieniami o charakterze ogólnikowym, niepodlegającym uzupełnieniu.
Wówczas zamawiający nie ma podstaw do powtórnego wzywania wykonawcy do
doprecyzowania wyjaśnień i powinien odrzucić taką ofertę. Natomiast w sytuacji, gdy złożono
prawidłowe wyjaśnienia, które odpowiadały wezwaniu zamawiającego, ale zrodziły one
dalsze wątpliwości wymagające dodatkowego wyjaśnienia, uszczegółowienia czy
przedstawienia dodatkowych dowodów, takiego wykonawcę należy dopytać, wystosowując
kolejne wezwanie
– w zakresie okoliczności zawartych już w pierwszych wyjaśnieniach, które
wymagają skonkretyzowania.
Przy tym podstawy odrzucenia należy interpretować w sposób ścisły, co wymaga
jednoznacznego i klarownego ustalenia, że zaoferowana przez wykonawcę cena oferty nie
pozwala na należytą realizację zamówienia zgodnie z wymaganiami zamawiającego, jest
nierealna, nieekwiwalentna.
Przedmiotem odwołania była ocena prawidłowości przeprowadzenia postępowania
wyjaśniającego cenę Savicon w ramach okoliczności wskazanych w odwołaniu, mając
na
uwadze warunki realizacji przedmiotu zamówienia i w tym zakresie Izba stwierdziła,
że Savicon w ramach kalkulacji cenowe uwzględnił liczbę 8 stacji analiz, a tym samym
niższą, aniżeli przewidziana w dokumentach zamówienia (min. 10). Okoliczność ta została
przyznana przez Odwołującego Savicon zarówno w treści wyjaśnień w postaci Oferty nr 1
RAPISCAN
, jak również w toku rozprawy, z zastrzeżeniem, że jest on gotowy dostarczyć
wymaganą, większą liczbę stacji. Takie stanowisko jest nieprawidłowe, gdyż potwierdza, że
Savicon przyjął zbyt małą liczbę stacji do wyceny, a tym samym – że cena jest skalkulowana
na niewystarczającym poziomie. W konsekwencji wątpliwości Zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
w
dokumentach zamówienia potwierdziły się – na etapie realizacji umowy Odwołujący
Savicon byłby zobowiązany do dokupienia kolejnych stacji, co wykroczyłoby poza
przewidziany na ten cel w cenie oferty budżet, a także świadczy o jej niezgodności z
warunkami zamówienia.
Kolejną okolicznością, jaka przesądziła o zasadności odrzucenia oferty Savicon było
niesprostanie
treści wezwania w zakresie wyspecyfikowanych elementów zamówienia (w
liczbie 32)
, których wyjaśnienia oczekiwał Zamawiający. Wbrew twierdzeniom Odwołującego,
treść wezwania była jasna i nakazywała wyjaśnienie całej treści oferty, wraz z przytoczeniem
podstawy prawnej
– co dla profesjonalnego wykonawcy powinno stanowić informację
o
konieczności sprostania ciężarowi dowodu. O ile rzeczywiście Zamawiający nie wskazał
wprost, że oczekuje kosztorysu cenowego co do każdej z pozycji, zaś pozycje te mają różny
charakter obejmując dostawy czy usługi, o tyle zakreślił oczekiwany poziom szczegółowości
wyjaśnień. W konsekwencji, Izba stoi na stanowisku, że złożone wyjaśnienia, zawierające
ogólnie zagregowane pozycje, jak przykładowo wszystkich maszyn prześwietlających, czy
też kosztów gwarancji, przeglądów, ubezpieczenia i szkoleń w jednej pozycji, stanowią
nadmierne uogólnienie. Skoro Zamawiający oczekiwał wyjaśnień w tym zakresie,
poprzestanie na
stwierdzeniu, że dany koszt został ujęty na warunkach określonych w
umowie, bez podania jego wysokości wraz z ewentualnym dowodem, należy uznać za
działanie nieprawidłowe. Także materiał dowodowy w postaci ofert różnych podwykonawców
należy uznać za niewystarczający – skoro bowiem Savicon przyjął mechanizm, że do każdej
pozycji kosztorysu
przyporządkował także dowód w postaci oferty, dowody te powinny
spójnie i jednoznacznie potwierdzać wysokość kosztu.
Izba zdaje sobie sprawę, że cena w przedmiotowym Postępowaniu ma charakter ryczałtowy,
lecz celem jej wyjaśnienia i wykazania jej struktury, wykonawca powinien przedstawić
poszczególne koszty, na założonym przez Zamawiającego poziomie szczególności.
Poniekąd rację ma Odwołujący Savicon twierdząc, że trudno wyjaśnić jest cenę rynkową,
bez szczególnych okoliczności czy czynników pozwalających na jej obniżenie, jednakże w
takich warunkach miał on obowiązek wykazać jedynie sposób jej kalkulacji, z
przedstawieniem kosztów, jakie założył oraz zakładanym zyskiem, co nie miało miejsca. Tak
jak dostrzegł Zamawiający, określenie zysku na procentowym poziomie, bez wykazania go w
kosztorysie czy kalkulacji, jest jedynie gołosłownym oświadczeniem.
Słusznie ponadto Zamawiający zauważył, że lista pracowników jest dokumentem, z którego
nie wynika doniosły element wyjaśnień ceny, czyli wysokości wynagrodzeń. Na gruncie
wyjaśnienia ceny nie należy powoływać się na określoną liczbę pracowników, bez wykazania
wymiernego charakteru ich zaangażowania i kosztu dla wykonawcy.
W konsekwencji Izba uznała, że oferta Savicon podlegała odrzuceniu jako zawierająca
rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia, a udzielone wyjaśnienia
wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny.
W pozostałym jednakże zakresie, tj. wątpliwości Zamawiającego związanych z jakością
wyjaśnień lub dowodów, Izba uznała jego działanie za nieprawidłowe, lecz wobec
zasadności odrzucenia oferty z innych powodów – pozostające bez wpływu na wynik
Postępowania. Zamawiający w treści informacji o odrzuceniu oferty wskazał szereg
nieścisłości czy wątpliwości, zawiązanej z ofertami dołączonymi do wyjaśnień czy też
wątpliwości, czy niektóre z elementów zamówienia zostały ujęte w cenie – zaś tego rodzaju
wątpliwości powinny być rozwiewane w kolejnym wezwaniu do wyjaśnień.
Zgodnie z art. 224 ust. 1 ustawy Pzp, j
eżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z
wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych
przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w
zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. Przywołany przepis
może stanowić podstawę czynności zamawiającego podejmowanej wobec przedłożonych już
przez wykonawcę wyjaśnień. Każdorazowo jednakże materialną przesłanką wezwania jest
podejrzenie rażąco niskiego charaktery ceny lub wątpliwości, czy gwarantuje ona wykonanie
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami. Jak wskazuje się w orzecznictwie Izby,
czynność ponownego wezwania jest uzasadniona tylko wtedy, gdy złożone pierwotne
wyjaśnienia są rzetelne i wiarygodne, lecz budzą wątpliwości zamawiającego i zachodzi
konieczność dopytania (nie wezwania o ponowne złożenie wyjaśnień) wykonawcę w tym
zakresie (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia z dnia 28 lutego 2017 r., sygn. akt KIO
Skoro Zamawiający po lekturze wyjaśnień Savicon powziął dalsze wątpliwości, jaka liczba
czytników kodów kreskowych została zaoferowana oraz czy zostało zaoferowane urządzenie
UPS dla urządzenia EDS, to powinien był dopytać, celem jasnego wyjaśnienia, jaki jest
zakres oferty.
Sam fakt ustalenia nieścisłości, jak to wskazał Zamawiający nie jest i nie
powinien
być podstawą odrzucenia oferty, bez wyczerpania procedury wyjaśniającej.
Odnosząc się z kolei do oceny dowodów dołączonych do wyjaśnień, Izba zwraca uwagę,
że stanowisko Zamawiającego jawi się jako niezrozumiałe. W zakresie oferty Daifuku Logan
jasnym jest, że Odwołujący Savicon pomylił się w dacie dziennej oferty oraz częściowo
w nume
rze oferty. Skoro została dołączona jedna oferta i dotyczy urządzeń wskazanych
w
wyjaśnieniach, oczywistym jest, że to ta oferta powinna być oceniania. Tego rodzaju
omyłki czy to pisarskie czy to matematyczne mają charakter oczywisty, zaś ich
niedostrzeganie stanowi o zbędnym formalizmie. Na tej samej zasadzie potraktować
należało omyłkę Zamawiającego, który zarówno w treści wezwania z dni 29 października
2023 r. jak i
informacji o odrzuceniu oferty z dnia 29 grudnia 2023 r. traktuje o błędnej
minimalnej liczbie stacji analiz
– podczas gdy z dokumentów zamówienia jasno wynika
zmiana w tym zakresie
i nie zostało to przez żadną ze Stron potraktowane jako okoliczność
obciążająca Zamawiającego. Co do pozostałych dowodów – takich jak umowy czy
dokumenty innych zamówień, wskazać należy, że rzeczywiście nie są to dokumenty o
przesądzającej mocy dowodowej, jednakże miały na celu wykazać doświadczenie
wykonawcy i jego działalność w branży, stąd też nie sposób oceniać ich tak skrajnie
negatywnie, jak to uczynił Zamawiający. Z doświadczenia życiowego i logiki wynika, że
przedsiębiorca, który realizował podobne zamówienia, posiada doświadczenie na danym
rynku będzie umiał wybrać bardziej optymalny sposób realizacji zamówienia, lepiej przewidzi
ryzyka i nie będzie doliczał nadmiernego buforu bezpieczeństwa, co znajdzie
odzwierciedlenie w cenie oferty
, więc tego rodzaju materiały dowodowe dołączone
do
wyjaśnień należy uznać za dobrą praktykę. Co do OFERTY 3, stanowiącej
korespondencję mailową, Izba wskazuje, że nie ma racji Zamawiający twierdząc, że taka
forma nie może być traktowana jako oferta. Wartość dostaw od podwykonawców jest
możliwa do stwierdzenia w postaci każdego dokumentu, zaświadczenia, oświadczenia,
oferty, umowy czy
innych informacji wytworzonych przez podmioty niezależne od
wykonawcy, a
wówczas taki dokument będzie miał walor dowodowy, wykraczający poza
samą treść wyjaśnień wykonawcy. To wykonawca został zobowiązany do wykazania, że
oferowana przez niego cena nie jest rażąco niska, tym samym załączenie dowodów do
składanych wyjaśnień odnośnie okoliczności, które nie są zależne od wykonawcy, a które
udało mu się pozyskać (wynegocjować, ustalić, wypracować w kontaktach gospodarczych i
innych formach etc.) na potrzeby wyceny danego zamówienia jest w zasadzie niezbędne i
konieczne, aby owo wykazanie realności zaoferowanej ceny było rzeczywiste, przy czym nie
sposób odmówić wiarygodności dowodowi jedynie z tego powodu, że stanowi fragment
korespondencji mailowej pomiędzy wykonawcą a jego dostawcą, jak to uczynił Zamawiający.
Jak wskazano powyżej, pomimo tego rodzaju nieprawidłowości czynności Zamawiającego,
oferta Savicon podlegała odrzuceniu z innych względów, stąd też odwołanie zostało
oddalone.
O kosztach postępowania stosownie do wyniku sprawy orzeczono na podstawie art. 575 Pzp
oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. 2020 r. poz. 2437).
KIO 109/24
Izba nie dopatrzyła się przesłanek, które mogłyby skutkować odrzuceniem odwołania. Izba
ustaliła, że odwołanie zostało wniesione w terminie, nie zawiera braków formalnych oraz
terminowo został uiszczony od niego wpis w wymaganej wysokości. Nie została również
wypełniona żadna z pozostałych przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania
na podstawie art. 528 Pzp.
Mimo uwzględnienia przez Zamawiającego w całości zarzutów przedstawionych w
odwołaniu, postępowanie odwoławcze nie podlegało umorzeniu, Przystępujący wniósł
bowiem sprzeciw wobec tego uwzględnienia.
Odwołanie podlegało oddaleniu z uwagi na fakt, że Odwołujący nie ma legitymacji
do
korzystania ze środków ochrony prawnej, a Konsorcjum Dimark nie wykazało przesłanki
materialnoprawnej dopuszczalności odwołania, o której mowa w art. 505 ust. 1 ustawy Pzp,
tj. interesu w uzyskaniu zamówienia oraz szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy Pzp. W tym miejscu Izba wyjaśnia, że jak wskazał Sąd Okręgowy
w Warszawie, zaistnienie
tych przesłanek nie wpływa na możność wszczęcia procedur
odwoławczych, lecz warunkuje uwzględnienie wniesionego środka ochrony prawnej. Brak
interesu w uzyskaniu zamówienia, albo nienaruszenie przez zamawiającego przepisów
ustawy nie oznacza bowiem, że postępowanie odwoławcze nie może się rozpocząć, lecz
jedynie, że odwołanie wniesione w takich warunkach zostanie oddalone, bądź też, że
zostanie oddalona skarga
– tak: postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie XXIII
Wydział Gospodarczy Odwoławczy z dnia 19 września 2022 r. XXIII Zs 111/22. W
konsekwencji nie mógł być uwzględniony wniosek Savicon o odrzucenie odwołania jako
złożonego przez podmiot nieuprawniony.
Podkreślenia wymaga, że Zamawiający w dniu 29 grudnia 2023 r. dokonał wyboru oferty
Konsorcjum Dimark jako najkorzystniejszej, a oferta Savicon
została odrzucona na
podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp. Izba
stoi na stanowisku, że wykonawca, którego oferta
została wybrana, nie może skutecznie wnieść odwołania.
Zgodnie z art. 505 ust. 1 Pzp
, środki ochrony prawnej (…) przysługują wykonawcy,
uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu
zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów Pzp. Aby być uprawnionym do korzystania ze
środków ochrony prawnej muszą być zatem spełnione kumulatywnie dwie przesłanki,
mianowicie: interes w uzyskaniu zamówienia bądź w uzyskaniu nagrody w konkursie oraz
poniesienie lub możliwość poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego
przepisów Pzp. Interes podmiotu korzystającego ze środków ochrony prawnej, jak i
możliwość poniesienia szkody stanowi przesłankę materialnoprawną tego środka i decyduje
o istnieniu legitymacji czynnej do wniesienia odwołania do Prezesa Izby. Z tego też względu
interes ten, jak i poniesienie szkody mus
zą zostać wykazane już na etapie wnoszenia
odwołania, a następnie jego istnienie jest weryfikowane przez skład orzekający.
W konsekwencji w przypadku, gdy oferta Konsorcjum Dimark
została wybrana jako
najkorzystniejsza, nie jest on w stanie wykazać przesłanki szkody. Jakakolwiek szkoda
mogłaby powstać wyłącznie w przypadku czysto hipotetycznych przyszłych czynności
Zamawiającego, które nie zostały wykonane i nie wiadomo czy w ogóle nastąpią, a jeśli tak –
będą one nowymi czynnościami, od których będzie przysługiwać prawo wniesienia
odwołania w terminach określonych w art. 515 Pzp.
Podkreślenia wymaga, że szkodę, o której mowa w art. 505 ust. 1 Pzp, zarówno zaistniałą,
jak i potencjalną, należy odnosić do sytuacji w postępowaniu, jaka ma miejsce w dacie
wniesienia odwołania. Przez możliwość poniesienia szkody nie można natomiast rozumieć
możliwości, która dopiero mogłaby powstać w hipotetycznym przypadku dokonania nowych
czynności, czy to na mocy wyroku Izby, czy też z inicjatywy własnej Zamawiającego.
Przyjęcie stanowiska przeciwnego nie dałoby się pogodzić z racjonalnością i ekonomiką
postępowania, prowadziłoby bowiem do przyznania legitymacji do wnoszenia odwołań
każdemu wykonawcy w każdej sytuacji (zawsze wykonawca mógłby się bowiem powołać
na
choćby teoretyczną możliwość wystąpienia zdarzeń, które będą godzić w jego interesy),
a
wówczas przepis art. 505 ust. 1 Pzp nie znajdowałby w praktyce zastosowania.
Dopuszczenie korzystania ze
środków ochrony prawnej przez wykonawcę, którego oferta
została wybrana i podnoszenia zarzutów przeciwko wykonawcom, których oferty zostały
odrzucone lub są mniej korzystne, stałoby w sprzeczności z ratio legis przywołanego wyżej
przepisu. Przesłanka szkody, o której mowa w tym przepisie, ma bowiem na celu
niedopuszczenie do wnoszenia odwołań, które w sytuacji istniejącej w dacie ich wniesienia
nie mają realnego przełożenia na sytuację wykonawcy wnoszącego odwołanie.
Nie zasługuje na uwzględnienie stanowisko Konsorcjum Dimark, jakoby o istnieniu
legitymacji do wniesienia odwołania przesądzała okoliczność, że w przypadku ewentualnego
wniesienia odwołania przez Savicon i przywrócenia tej oferty do Postępowania, oferta ta
może zostać wybrana jako najkorzystniejsza. Podkreślenia wymaga, że środkiem ochrony
prawnej służącym Konsorcjum Dimark w związku z wniesieniem odwołania przez
wykonawcę Savicon, jest przystąpienie do postępowania odwoławczego wywołanego
odwołaniem tego wykonawcy, z czego Konsorcjum skorzystało. Powyższe nie uzasadnia w
żadnej mierze wnoszenia odwołania „na wszelki wypadek”, czy „z ostrożności”, z
powołaniem się na niewynikającą z przepisów Pzp zasadę koncentracji środków ochrony
prawnej. Gdyby w
wyniku rozpoznania odwołania (ale także i z inicjatywy własnej
wykonawcy Savicon
doszło do unieważnienia czynności odrzucenia jego oferty oraz
czynności wyboru oferty nakorzystniejszej, Zamawiający dokonałby w postępowaniu nowych
czynności, od których Konsorcjum Dimark przysługiwałoby odwołanie, a przesłanka szkody
byłaby wówczas spełniona. To samo dotyczy sytuacji, gdyby odwołanie wykonawcy Savicon
kwestionowało czynność wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Powyższy pogląd jest ugruntowany orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej (m.in. wyroki
Izby o sygn. akt: KIO 2238/22, KIO 447/22, KIO 373/22, KIO 498/21, KIO 1256/20 i KIO
1260/20, KIO 1374/19, KIO 737/16, KIO 739/16, KIO 183/16, KIO 245/15, KIO 305/15, KIO
2777/13, KIO 2295/12, KIO 2297/12, KIO 2301/12, KIO 2303/12, KIO 2305/12, KIO 2307/12,
KIO 2310/12, KIO 2396/12, KIO 2416/12). Jak wskazała Izba w wyroku w sprawie o sygn.
akt: KIO 498/21:
Wystąpienie szkody, o której mowa w art. 505 ust. 1 Pzp, nie może być
rozpatrywane hipotetycznie, w zależności od tego, czy inny wykonawca uczestniczący w
postępowaniu złożył odwołanie, które może podważyć dotychczasowy wynik postępowania.
Dopiero jeżeli w wyniku rozpatrzenia takiego odwołania wynik ten uległby zmianie na skutek
nowej czynności zamawiającego, po stronie wykonawcy, którego wybór oferty został
unieważniony, występuje realna szkoda. Skład orzekający Izby stoi na stanowisku, że
legitymacja do wnoszenia środków ochrony prawnej rodzi się dopiero w chwili, gdy
wykonawca jest w pozycji zagrożonej, a nie zwycięskiej. (...) Zdaniem Izby, dopiero w
sytuacji gdyby w wyniku ewentualnej, powtórnej czynności wyboru oferty najkorzystniejszej
oferta odwołującego (...) utraciła status najkorzystniejszej, odwołującemu (...) przysługiwać
będzie legitymacja do wnoszenia środków ochrony prawnej, gdyż będzie mógł powoływać
się na grożącą mu realnie szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów
Pzp. Izba
w tym składzie w pełni podziela pogląd wyrażony w ww. wyroku.
Wobec stwierdzenia, że Odwołujący nie miał legitymacji do korzystania ze środków ochrony
prawnej, odwołanie podlegało oddaleniu bez merytorycznego rozpoznania. Tym samym,
wszelka inicjatywa dowodowa stron
podlegała pominięciu, jako pozostająca bez znaczenia
dla rozstrzygnięcia.
Z powyższych powodów Izba uznała, że odwołanie podlegało oddaleniu w całości.
O kosztach postępowania stosownie do wyniku sprawy orzeczono na podstawie art. 575 Pzp
oraz § 8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. 2020 r. poz. 2437).
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
Przewodnicząca:
…………..