Sygn. akt KIO 68/24
WYROK
Warszawa, dnia 30.01.2024 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Rafał Malinowski
Protokolant:
Tomasz Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu 8 stycznia 2024 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia S. G. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą WATERWORLD S. G.
oraz M. G.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą WATERWORLD M. G. z
siedzibą lidera w Warszawie, w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża odwołującego i zalicza w poczet
kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy
pięćset złotych, zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem wpisu od
odwołania oraz kwotę 3600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych, zero
groszy) poniesioną przez zamawiającego tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Zasądza od odwołującego wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia S. G. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą WATERWORLD
S. G. oraz M. G.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą WATERWORLD
M. G.
z siedzibą lidera w Warszawie na rzecz zamawiającego Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika w Toruniu kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych, zero
groszy).
Na orzeczenie -
w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie -
Sądu Zamówień Publicznych.
Przewodniczący:
……………………
Sygn. akt KIO 68/24
Uzasadnienie
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, dalej jako: „Zamawiający”, prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego o numerze referencyjnym: 90-
DZP.261.146.2023
, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1605), dalej jako: „ustawa PZP”, którego przedmiotem jest
Kompleksowe świadczenie usługi, polegającej na:
1) obsłudze technicznej: instalacji technologicznych basenów; instalacji technologicznych
urządzeń wentylacyjnych hali basenowej, widowni, basenowych szatni i pomieszczeń
technicznych, suszarek w szatniach; instalacji technologicznych łaźni parowej; instalacji
technologicznych fontanny w Uniwersyteckim Centrum Sportowym UMK w Toruniu;
2) uzdatnianiu wody basenowej do wskaźników jakości wody zgodnych z obowiązującym
podczas świadczenia usługi stanem prawnym, wraz z zakupem i sukcesywną dostawa
chemii basenowej;
3) systematycznych i udokumentowanych badaniach jakości wody, prowadzonych zgodnie z
zakresem i harmonogramem wynikającym z obowiązującego podczas świadczenia usługi
stanu prawnego;
4) usunięciu powłok farby (linie – wyznaczników torów wodnych) wymalowanych w niecce
sportowej, wykonanej ze stali nierdzewnej kwasoodporniej oraz ponownego ich wyznaczenia
(wymalowania) - podczas przeprowadzanej przerwy technologicznej;
5) zakupie, dostawie oraz kompleksowej wymianie i utylizacji złóż piaskowych oraz
hydroantracytu dla 6 filtrów basenowych, zainstalowanych w stacji uzdatniania wody;
6) przeprowadzeniu i obsłudze przerwy technologicznej.
Wartość zamówienia nie jest równa lub wyższa niż kwoty progów unijnych, o których mowa
w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy PZP.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia 9
listopada 2023 r. pod numerem
2023/BZP 00485621/01.
W dniu 8 stycznia 2024 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia S. G. prowadząca
działalność gospodarczą pod nazwą WATERWORLD S. G. oraz M. G. prowadzący
działalność gospodarczą pod nazwą WATERWORLD M. G. z siedzibą lidera w Warszawie,
dalej jako: „Odwołujący”, wobec czynności unieważnienia postępowania i zaniechania
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 16 pkt 1 – 3 PZP poprzez naruszenie
zasady nakazującej prowadzenie postępowania w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców oraz w sposób przejrzysty i
proporcjonalny, a także naruszenie innych pozostających w związku z art. 16 pkt 1 – 3 PZP
przepisów, tj.:
art. 255 pkt 3 PZP poprzez niewłaściwe zastosowanie tego przepisu polegające na
unieważnieniu Postępowania w sytuacji, gdy przesłanki do zastosowania przepisu nie
zostały spełnione, co doprowadziło do zaniechania wyboru oferty najkorzystniejszej w
postępowaniu, pomimo że Zamawiający miał obowiązek dokonania takiego wyboru.
Wobec postawionych zarzutów Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz
nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności unieważnienia Postępowania,
dokonania badania i oceny ofert niepodlegających odrzuceniu.
Stanowisko Odwołującego:
Argumentując postawione zarzuty Odwołujący wskazywał, że celem przepisu art. 255 pkt 3
ustawy PZP jest
zapobieżenie sytuacji, w której Zamawiający byłby zobligowany do
zaciągania zobowiązań ponad własne możliwości finansowe. Ciężar zaistnienia okoliczności
nakazujących unieważnienie postępowania leży po stronie zamawiającego. Powyższe
wnioski potwierdza analiza orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej, jak choćby orzeczenie
wydane w sprawie KIO 2723/23.
Jak kontynuował Odwołujący w niniejszej sprawie nie sposób uznać, że zaistniała ta
podstawa do unieważnienia Postępowania w chwili dokonania tej czynności przez
Zamawiającego. Odwołujący zwrócił uwagę, że Zamówienie miało być realizowane w okresie
od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.
Jednak dnia 3 stycznia 2024 r., wiadomym było
już, że nie będzie możliwa realizacja zamówienia w pełnym zakresie, z uwagi na
przedłużanie się postępowania.
Jak wskazywał Odwołujący, skoro nie było konieczności wykonania zamówienia w pełnym
zakresie, to nie było także konieczności wydatkowania pełnej kwoty przeznaczonej na
sfinansowanie zamówienia w wysokości 717 750,02 zł brutto, o której Zamawiający
poinformował wykonawców w trybie art. 222 ust. 4 PZP dnia 22 listopada 2023 r.
Uwzględniając postanowienia Wzoru umowy oraz oferty Odwołującego, w chwili
unieważnienia Postępowania (tj. 3 stycznia 2024 r.) Zamawiający, w przypadku zawarcia
umowy, byłby już zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia w wysokości w wysokości 714
085,73 zł brutto (co stanowi iloczyn dziennej stawki za świadczenie usług zaoferowanej
przez Odwołującego w formularzu ofertowym a liczbą dni pozostałych do dnia 31 grudnia
2024 r. w chwili unieważnienia Postępowania, tj. 1 972,61 zł x 352). Byłaby to wartość
mniejsza niż kwota przeznaczona na sfinansowanie zamówienia w wysokości 717 750,02 zł
brutto. Zatem w chwili unieważnienia Postępowania nie istniały podstawy do zastosowania
art. 255 pkt 3 PZP, gdyż Zamawiający posiadał budżet na sfinansowanie zamówienia i nie
musiał zwiększać kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia dla realizacji
zamówienia publicznego.
Cena globalna zawarta w formularzach ofertowych przez Wykonawców była maksymalną
granicą wynagrodzenia, a nie rzeczywistą kwotą wydatkowaną przez Zamawiającego. Miała
więc znaczenie wyłącznie dla porównania ofert i przyznawania punktów w ramach kryteriów
oceny ofert. Natomiast nie może być ona wprost odnoszona dla stwierdzenia obowiązku
unieważnienia Postępowania w oparciu o art. 255 pkt 3 PZP w przypadku, gdy w
rzeczywistości Zamawiający byłby zobowiązany do wypłaty w ramach wykonania
zamówienia publicznego mniejszej kwoty, niż wynika to z informacji opublikowanej w trybie
art. 222 ust. 4 PZP.
Różnica pomiędzy maksymalną ceną ofertową (720 003,56 zł brutto) a kwotą wynikającą z
informacji z art. 222 ust. 4 PZP (717 750,02 zł brutto) wynosi 2 253,54 zł brutto. Kwota
dzienna za realizację zamówienia wynosiła 1 972,61 zł brutto (por. pozycja „Dzienna stawka
ryczałtowa z tytułu wykonania przedmiotu zamówienia netto”, którą należy powiększyć o
podatek VAT). Zatem już dnia 2 stycznia 2024 r. Zamawiający był w stanie sfinansować
zamówienie – już tego dnia kwota przeznaczona na sfinansowanie zamówienia była wyższa
od wynagrodzenia, które przysługiwałoby Wykonawcy za realizację zamówienia w ciągu 363
dni pozostałych w ramach świadczenia usług. Zatem Zamawiający nie był uprawniony do
unieważnienia Postępowania, gdyż nie zaistniała podstawa, o której mowa w art. 255 pkt 3
PZP. Zamawiający jest w stanie sfinansować zamówienie bez konieczności podwyższania
kwoty, którą zamierzał przeznaczyć na jego wykonanie. Bez uszczerbku dla budżetu może
zaciągnąć zobowiązanie zmierzające do realizacji jego potrzeb zakupowych.
Odwołujący dodał, że brzmienie art. 255 pkt 3 nakłada na zamawiającego przed
unieważnieniem postępowania obowiązek rozważenia, czy możliwe jest zwiększenie
budżetu realizacji zamówienia. Odwołujący ponownie przywołał ww. wyrok KIO, w którym
Izba m. in. wskazała, że: „Unieważnienie postępowania na podstawie tego przepisu powinno
być zatem poprzedzone ustaleniem możliwości zwiększenia kwoty, którą pierwotnie
zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację zamówienia (…)”.
Natomiast w niniejszej sprawie Zamawiający nie rozważał, czy możliwe jest zwiększenie
kwoty
przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, czym naruszył art. 255 pkt 3 PZP.
Stanowisko Zamawiającego:
Pismem z dnia 24 stycznia 2024 r.
odpowiedź na odwołanie złożył Zamawiający, wnosząc o
jego oddalenie w całości.
Zamawiający podkreślił, że mając na uwadze okoliczność, że niniejsze postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego dotyczy przedmiotowo tożsamej usługi jak usługa
realizowana przez Wykonawcę na podstawie umowy zawartej na 2023r., w ocenie
Zamawiającego w celu uniknięcia ewentualnego świadczenia tożsamych przedmiotowo
usług przez dwóch Wykonawców konieczne było określenie terminu realizacji umowy przez
wskazanie dat, tj. okresu od dnia 1 stycznia 2024r do dnia 31 grudnia 2024r. Przy czym
Zamawiający wyjaśnia, że intencją Zamawiającego było udzielenie przedmiotowego
zamówienia na okres 12 miesięcy, co znajduje choćby potwierdzenie w pkt. 1 Załącznika nr 6
do SWZ
– Formularzu oferty, stosownie do którego Wykonawcy zobligowani byli do
wyliczenia łącznego wynagrodzenia przysługującego z tytułu realizacji przedmiotowego
zamówienia jako iloczynu stawki dziennej i 365 dni świadczenia usług.
Jak kontynuował Zamawiający, tym samym nie ulega wątpliwości, że zamówienie udzielone
w ramach niniejszego postępowania miało dotyczyć świadczenia usług przez Wykonawcę
przez okres 12 miesięcy, a co za tym idzie – w przypadku wydłużenia się postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego Zamawiający byłby de facto zobligowany do zmiany
terminu realizacji umowy przez wskazanie okresu 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy o
zamówienie publiczne.
W
konsekwencji, gdyby Zamawiający oczekiwał realizacji umowy w okresie krótszym niż
pierwotnie przyjęty, wówczas Wykonawcy prawdopodobnie skalkulowaliby swoje oferty w
inny sposób. Tym samym skrócenie okresu realizacji przedmiotowego zamówienia
postulowane przez Odwołującego byłoby równoznaczne z naruszeniem przez
Zamawiającego podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych.
Dla potwierdzenia swojego stanowiska Zamawiający przywołał poglądy wyrażone w wyroku
KIO z dnia 10 lutego 2019 r. KIO/UZP 125/09, wyroku KIO z dnia 23 marca 2010 r. KIO/UZP
206/10 czy też w wyroku KIO z dnia 7 lutego 2013 r. KIO 154/13.
Tym samym w ocenie Zamawiającego brak jest podstaw do uznania zasadności zarzutów
Odwołującego w przedmiocie braku ziszczenia się przesłanki z art. 255 pkt. 3) ustawy PZP z
uwagi na skrócenie terminu realizacji zamówienia. Zamawiający stoi na stanowisku, że brak
jest podstaw do wprowadzenia zmiany terminu realizacji umowy przez jego skrócenie, gdyż
naruszałoby to równowagę ekonomiczną stron na niekorzyść Wykonawcy. Zamawiający
wszczynając postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na okres 12 miesięcy
zobowiązany jest do zagwarantowania Wykonawcy możliwości świadczenia usługi w tym
terminie i w konsekwencji w przypadku wydłużenia się postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego – dokonania zmiany terminu realizacji umowy przez wskazanie
okresu 12-
miesięcy od dnia zawarcia umowy. W związku z czym nie ulega wątpliwości, że
Zamawiający zobligowany jest do zabezpieczenia środków na realizację całego przedmiotu
umowy, co z uwagi na ofertę cenową złożoną przez Odwołującego nie jest możliwe, gdyż
Zamawiający taką kwotą nie dysponuje.
Dalej Zamawiający wyjaśnił, że kwota przeznaczona przez Zamawiającego na realizację
niniejszego zamówienia jest to kwota, jaką Zamawiający dysponuje na sfinansowanie
kompleksowej usługi polegającej na obsłudze basenów znajdujących się w Uniwersyteckim
Centrum Sportowym w Toruniu na rok 2024r. W konsekwencji, na skutek nieudzielenie
niniejszego zamówienia od dnia 1 stycznia 2024r. Zamawiający zmuszony był do zawarcia w
trybie art. 455 ust. 2 PZP z Wykonawcą świadczącym tożsame usługi w roku 2023 aneksu
zwiększającego zakres świadczonej usługi o jeden miesiąc z jednoczesną waloryzacją
stawki dziennej w następstwie podniesienia kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę
celem zapewnienia nieprzerwanej obsługi Uniwersyteckiego Centrum Sportowego. W
konsekwencji, nie sposób mówić o jakichkolwiek oszczędnościach po stronie
Zamawiającego, gdyż Zamawiający zobowiązany do zapewnienia ciągłości świadczonej
usługi do dnia sporządzenia niniejszego pisma zmuszony jest do ponoszenia kosztów
wynagrodzenia Wykonawcy, z którym została zawarta umowa na 2023 r.
Zamawiający wskazał również, że przepis art. 255 pkt 3 ustawy PZP precyzuje okoliczności,
w jakich zamawiający unieważnia postępowanie. Z przepisu tego jednoznacznie wynika, że
w przypadku, gdy oferta z
najniższą ceną przewyższa budżet zamawiającego, jaki
przewidział na realizację zamówienia, to zamawiający unieważnia postępowanie.
Ustawodawca jednoznacznie określił, że jeżeli została spełniona wskazana przesłanka, to
zamawiający ma możliwość unieważnienia postępowania. Zamawiający powołał wyrok KIO z
dnia 2 sierpnia 2021 r. KIO 1957/21.
W
konsekwencji przepis art. 255 pkt. 3) ustawy PZP nie nakłada na zamawiającego
obowiązku szczegółowego uzasadnienia podjętej decyzji, co czynu argumentację
Odwołującego
bezprzedmiotową.
Jednocześnie
ustawodawca
dał
możliwość
zamawiającemu uniknięcia obowiązku unieważnienia postępowania, ale w sytuacji, w której
zamawiający dysponując dodatkowymi środkami finansowymi, będzie mógł zwiększyć
posiadaną przez siebie kwotę do ceny lub kosztu najkorzystniejszej oferty, co nie ma miejsca
w niniejszej sprawie. Tym niemniej, mając na uwadze podnoszone przez Odwołującego
argumenty w przedmiocie posiadania przez Zamawiającego środków na zwiększenie kwoty
przeznaczonej na realizację przedmiotowego zamówienia Zamawiający niniejszym wyjaśnia,
że po dokonaniu szczegółowej analizy środków pozostających do dyspozycji Zamawiającego
nie miał on możliwości zwiększenia środków na realizację przedmiotowego postępowania na
dzień 3 stycznia 2024r., który to stan utrzymuje się do dnia sporządzenia niniejszego pisma.
Zamawiający będący jednostką sektora finansów publicznych posiada określony budżet, w
ramach którego określone są środki na sfinansowanie poszczególnych zamówień. Tym
samym w sytuacji, w której środki posiadane przez Zamawiającego nie wystarczają na
realizację wszelkich planowanych zamówień, Zamawiający jest zobowiązany do dokonania
analizy potrzeb mających charakter priorytetowy i adekwatnie do ustalonej analizy – do
przeznaczenia niezbędnych środków na ich realizację.
Po przeprowadzeniu posiedzenia i rozprawy z udziałem stron i uczestników
postępowania, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba
stwierdziła istnienie przesłanek materialnoprawnych do wniesienia odwołania, o których
mowa w art. 505 ust. 1 ustawy PZP. Ponadto Izba nie stwierdziła istnienia przesłanek do
odrzucenia odwołania, o których mowa w art. 528 ustawy PZP.
Izba dokonała ustaleń faktycznych w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy,
tj. w szczególności dokumentację przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, której treść była kluczowa dla rozstrzygnięcia sprawy. Dodatkowo, w ramach
postępowania odwoławczego Odwołujący wnioskował o przeprowadzenie dowodów z
dokumentów, wyszczególnionych w pismach procesowych lub wskazanych w treści
protokołu z posiedzenia i rozprawy. Izba postanowiła dopuścić wnioskowane przez strony
dowody w poczet materiału dowodowego i przeprowadzić na ich podstawie dowody.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny sprawy:
Zgodnie z informacją z dnia 22 listopada 2024 r., przekazaną w trybie art. 222 ust. 4 ustawy
PZP, Zamawiający poinformował, że na sfinansowanie zamówienia zamierza przeznaczyć
kwotę brutto: 717 750,02 PLN.
W postępowaniu wpłynęły następujące oferty:
- oferta wykonawcy
UMIĘC Sp. z o.o. Sp. k. opiewająca na łączną kwotę 630 000,00 PLN;
oferta Odwołującego opiewająca na łączną kwotę 720 003,56 PLN.
W dniu 30 listopada 2023 r. Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej, którą
okazała się oferta wykonawcy UMIĘC Sp. z o.o. Sp. k.
Następnie w dniu 20 grudnia 2022 r. Zamawiający poinformował, że unieważnia czynność
wyboru oferty
ww. wykonawcy i przystępuje do powtórzenia czynności badani i oceny ofert.
W dniu 3 stycznia Zamawiający dokonał czynności odrzucenia oferty wykonawcy UMIĘC Sp.
z o.o. Sp. k. oraz czynności unieważnienia postępowania. Jako uzasadnienie faktyczne i
prawne unieważnienia wskazano, że: „Zamawiający unieważnia postępowanie na podstawie
art. 255 pkt 3 Ustawy. Oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą Zamawiający
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie tego zamówienia.”
Uzasadnienie prawne:
Zgodnie z art. 255 pkt 3 ustawy PZP zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie
zamówienia, jeżeli cena lub koszt najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną
przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,
chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny lub kosztu najkorzystniejszej oferty.
Przepis ten wyraźnie wskazuje na możliwość zwiększenia kwoty przeznaczonej na
sfinansowanie zamówienia, zatem ustawodawca decyzję w tym zakresie pozostawił
wyłącznie zamawiającemu. Nie nakłada on również na zamawiającego obowiązku
zwiększenia kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia. Ewentualne zwiększenie
kwoty, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia do ceny lub
kosztu najkorzystniejszej oferty jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem zamawiającego (tak
również wyrok KIO z 14 marca 2014 r., KIO 392/14 oraz wyrok KIO z 16 sierpnia 2016 r., KIO
Podkreślić przy tym należy, że Zamawiający ma pełną autonomię co do podjęcia decyzji o
poszukiwaniu dodatkowych środków na realizację zamówienia. Odmowa zwiększenia kwoty
nie może stanowić podstawy jakichkolwiek roszczeń i nie stanowi uzasadnionej podstawy do
kwestionowania czynności unieważnienia przedmiotowego postępowania (wyrok KIO z
22.01.2019 r. sygn. akt KIO 2608/18).
W ocenie Izby fragment ww. przepisu w brzmieniu:
„chyba że zamawiający może zwiększyć
tę kwotę do ceny najkorzystniejszej oferty” umożliwia odstępstwo od kategorycznego
nakazu, jaki wynika z poprzedzającego go sformułowania, obligującego zamawiającego do
unieważnienia postępowania. Należy go interpretować jako uprawnienie zamawiającego.
Oznacza to, że to do zamawiającego należy ocena jego ewentualnych możliwości
zwiększenia środków finansowych na dany cel, a decyzja w tym zakresie zależy od
swobodnego uznania zamawiającego (tak też wyrok KIO z dnia 29 marca 2022 r., KIO
Wobec tak przyjętej interpretacji powyższego przepisu nie można również uznać, że na
zamawiającym ciąży jakiś podwyższony rygor dowodowy uzasadnienia czynności
unieważnienia postępowania na tej podstawie. Skoro decyzja o zwiększeniu kwoty jest
suwerenną decyzją zamawiającego, a wykonawca nie może badać jego rzeczywistych
możliwości finansowych, dla uzasadnienia dokonania czynności unieważnienia
wystarczającym jest powołanie się na okoliczności, o którym mowa w przepisie art. 255 pkt 3
ustawy PZP, tj. na wysokość kwoty jaką zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia oraz kwoty jaka została wskazana w ofercie wykonawcy
najkorzystniejszego lub wykonawcy z najniższą ceną. Proste porównanie tych kwot, jest
zdaniem Izby wystarczającym uzasadnieniem dokonania tej czynności.
Powyższe stanowisko jest również aprobowane przez Sąd Zamówień Publicznych. Tytułem
przykładu można powołać się na pogląd wyrażony w wyroku z dnia 22 lipca 2022 r. XXIII Zs
73/22, w którym wskazano, że decyzja co do możliwości zwiększenia kwot przeznaczonych
na sfinansowanie zamówienia należy do zamawiającego, bowiem to zamawiający podejmuje
decyzję o wszczęciu postępowania i o budżecie na ten cel przeznaczony, a kwestia
faktycznych zasobów finansowych zamawiającego nie ma w tej kwestii znaczenia.
Ewentualn
e zmiany co do możliwości zwiększenia kwot przeznaczonych na sfinansowanie
zamówienia są czynnościami leżącymi po stronie zamawiającego i w zależności od jego
statusu prawnego podlegają decyzji własnej zamawiającego lub są uzależnione od innych
podmiotów, w szczególności od dysponentów budżetowych określonego stopnia. Art. 93 ust.
1 pkt 4 dopuszcza wprost możliwość unieważnienia postępowania przez zamawiającego, po
samym tylko ustaleniu, że oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający
zamierz
a przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Możliwość podwyższenia kwoty, jaką
zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia stanowi jego
uprawnienie, a nie obowiązek. To uprawnienie nie oznacza jednak nałożenia na
zamawiającego obowiązku korygowania uprzednio ustalonych i ogłoszonych zamiarów co do
kwoty przewidzianej do wydatkowania. Zatem zamawiający nie ma obowiązku poszukiwania
dodatkowych środków finansowych na sfinansowanie zamówienia ponad kwotę, którą
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Wobec powyższego, Izba nie doszukała się w czynności Zamawiającego naruszenia
przepisów, które w zarzutach odwołania powoływał Odwołujący.
Na marginesie jedynie podkreślić należy, że możliwość unieważnienia postępowania na
podstawie art. 255 pkt 3 ustawy PZP, nie jest warunkowana „istotnością” przekroczenia
zakładanego budżetu zamawiającego. Przepis ten mówi po prostu o sytuacji przewyższania
kwoty
którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Zatem
możliwe będzie unieważnienie postępowania na ww. podstawie nawet w przypadku
nieznacznego przekroczenia budżetu zamawiającego. Przy czym „istotność” tego
przekroczenia na pewno ma wpływ na decyzję zamawiającego w przedmiocie ewentualnego
zwiększenia kwoty, jaką zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia do ceny lub
kosztu najkorzystniejszej oferty
. Pamiętać jednak należy, że decyzja w tym przedmiocie
stanowi uprawnienie zamawiającego, z którego może ale nie musi korzystać.
Odnosząc się do pozostałej części argumentacji Odwołującego należy wskazać, że przepis
art. 255 pkt 3 dla
ustalenia, że postępowanie powinno zostać unieważnione, wymaga
odniesienia się do dwóch wartości, tj. kwoty podanej przez zamawiającego na sfinansowanie
zamówienia, w rozumieniu art. 222 ust. 4 ustawy PZP oraz do ceny lub kosztu
najkorzystniejszej oferty lub oferty
z najniższą ceną. Jak wskazywał sam Odwołujący w treści
odwołania, przepisy dotyczące unieważnienia postępowania nie mogą być interpretowane
rozszerzająco. Podstawę czynności unieważnienia postępowania mogą stanowić ściśle
interpretowane przesłanki z przepisu art. 255 ustawy PZP.
Przyjęcie argumentacji odwołania i oczekiwanie, że Zamawiający rozważając możliwość
unieważnienia postępowania odniesie się do wartości innych niż wskazane wprost w treści
art. 255 pkt 3 ustawy PZP, byłoby właśnie rozszerzającą, nieuprawnioną interpretacją ww.
przepisu.
Zaaprobowanie takiego stanowiska prowadziłoby de facto do jego zignrowoania i
dalszego prowadzenia
postępowania, pomimo zajścia okoliczności uzasadniających jego
unieważnienie.
Skoro tak, część argumentacji odwołania dotycząca terminów obowiązywania umowy i kwot,
jakie realnie Zamawiający musiałby wydatkować, które to kwoty różnią się od kwoty podanej
przez Zamawiającego w trybie art. 222 ust. 4 ustawy PZP, zdaniem Izby, nie ma znaczenia
dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.
Odnosząc się do argumentacji Odwołującego dotyczącej uzasadnienia unieważnienia
postępowania dokonanego przez Zamawiającego, zauważenia wymaga, że istotnie zawiera
ono minimalny zakres informacji. Zdaniem Izby nie oznacza to jednak, że wykonawcy nie
uzyskali wystarczającej informacji o powodach unieważnienia postępowania. W
okolicznościach analizowanej sprawy dodanie zdania o braku możliwości przeznaczenia
większych środków na ten cel nie zmieniłoby przedstawionego w uzasadnieniu stanu rzeczy.
Treść uzasadnienia nie wpłynęła również na możliwość sformułowania odpowiedniej
argumentacji w treści środka ochrony prawnej.
Z powyższych względów, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku sprawy na
podstawie art. 557 w zw. z art. 575 ustawy PZP oraz w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 1, § 5 pkt 2 i §
8 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437).
Przewodniczący:
………………………