KIO 1893/16 WYROK dnia 21 października 2016 r.

Sygn. akt KIO 1893/16 

WYROK 

z dnia 21 października  2016 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:    Katarzyna Prowadzisz 

Protokolant: 

    Adam Skowroński  

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  Warszawie  w  dniu  18  października  2015  r.  odwołania 

wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 października 2015 roku przez 

wykonawcę  Wojskowe  Biuro  Projektów  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  

z siedzibą we Wrocławiu 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego  Stołeczny  Zarząd  Infrastruktury  

w Warszawie 

przy  udziale  wykonawcy  T.  G.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  ProBud 

Firma  Produkcyjno  –  Budowlana  T.  G.  z  siedzibą  w  Szczecinie  zgłaszającego  swoje 

przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  o  sygn.  akt:  KIO  1893/16  po  stronie 

Zamawiającego 

orzeka: 

1.  Uwzględnia odwołanie. 

Nakazuje  Zamawiającemu  unieważnienie  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  

w  postępowaniu  o  udzielnie  zamówienia  na  Opracowanie  dokumentacji  projektowo-

kosztorysowej  wraz  z  pełnieniem  nadzoru  autorskiego  w  trakcie  realizacji  robót  

dla zadania inwestycyjnego: 

„Budowa 

budynku 

magazynowo- 

warsztatowego, 

budynku  garażowego  oraz  przebudowa  budynku  nr  31  w  kompleksie  wojskowym  przy  

ul. Nieświeskiej 56 w Warszawie”. 

Nakazuje  Zamawiającemu  odrzucenie  z  postępowania  o  udzielnie  zamówienia 

publicznego na Opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej wraz z pełnieniem 

nadzoru  autorskiego  w  trakcie  realizacji  robót  dla  zadania  inwestycyjnego:  „Budowa 

budynku  magazynowo-  warsztatowego,  budynku  garażowego  oraz  przebudowa 

budynku  nr  31  w  kompleksie  wojskowym  przy  ul.  Nieświeskiej  56  w  Warszawie”  oferty 

wykonawcy  T.  G.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  ProBud  Firma 

Produkcyjno – Budowlana T. G. z siedzibą w Szczecinie na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 

w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Nakazuje  Zamawiającemu  w  postępowaniu  o  udzielnie  zamówienia  na  Opracowanie 

dokumentacji  projektowo-kosztorysowej  wraz  z  pełnieniem  nadzoru  autorskiego  

w  trakcie  realizacji  robót  dla  zadania  inwestycyjnego:  „Budowa  budynku  magazynowo- 

warsztatowego,  budynku  garażowego  oraz  przebudowa  budynku  nr  31  w  kompleksie 

wojskowym  przy  ul.  Nieświeskiej  56  w  Warszawie”  dokonanie  wyboru  oferty  spośród 

ofert niepodlegających  odrzuceniu.  

W pozostałym zakresie nie uwzględnia zarzutów odwołania.   

2.  Kosztami  postępowania  obciąża  wykonawcę  T.  G.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą  pod  nazwą  ProBud  Firma  Produkcyjno  –  Budowlana  T.  G.  

z siedzibą w Szczecinie i: 

zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr 

(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę 

T.  G.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  ProBud  Firma 

Produkcyjno  –  Budowlana  T.  G.  z  siedzibą  w  Szczecinie  tytułem  wpisu  od 

odwołania, 

zasądza  od  wykonawcy  T.  G.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod 

nazwą ProBud Firma Produkcyjno – Budowlana T. G. z siedzibą w Szczecinie 

na  rzecz  wykonawcy  Wojskowe  Biuro  Projektów  Spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: 

osiemnaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty 

postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu  od  odwołania  i 

wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      …………….…………  

Sygn. akt: KIO  1893/16 

U Z A S A D N I E N I E 

Zamawiający  Stołeczny  Zarząd  Infrastruktury  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  w  trybie  przetargu  ograniczonego  na  Opracowanie  dokumentacji 

projektowo-kosztorysowej  wraz  z  pełnieniem  nadzoru  autorskiego  w  trakcie  realizacji  robót 

dla  zadania  inwestycyjnego:  „Budowa  budynku  magazynowo-  warsztatowego,  budynku 

garażowego oraz przebudowa budynku nr 31 w kompleksie wojskowym przy ul. Nieświeskiej 

56 w Warszawie”. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w 

dniu 26 marca 2016 roku pod numerem 2016/S 061-104786. 

7 października 2016 roku Odwołujący działając w trybie art. 179 ust.1 ustawy z dnia 

29 stycznia 2004 roku - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 2164 ze zm.; 

dalej: „Pzp”  lub „ustawa”) wniósł odwołanie wobec czynności Zamawiającego:  

-  zaniechanie  odrzucenia,  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ustawy,  oferty 

wykonawcy  działającego  pod  firmą  ProBud  Firma  Projektowo-Budowlana  T.  G.,  pomimo 

ziszczenia  się  przesłanek  do  dokonania  wyżej  wymienionej  czynności  tj.  brak  złożenia 

wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny,  z  ostrożności  procesowej  zaniechanie 

odrzucenia,  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4,  w  zw.  z  art.  90  ustawy,  oferty  wykonawcy 

działającego  pod  firmą  ProBud  Firma  Projektowo-Budowlana  T.  G.,  pomimo  ziszczenia  się 

przesłanek  do  dokonania  wyżej  wymienionej  czynności  tj.  złożenie  niewystarczających 

wyjaśnień  w  zakresie  kalkulacji  ceny,  potwierdzających,  że  zaoferowana  cena  jest  rażąco 

niska;  zaniechanie  odrzucenia,  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  w  zw.  z  art.  90 

ustawy,  oferty  wykonawcy  działającego  pod  firmą  ProBud  Firma  Projektowo-Budowlana  T. 

G.,  pomimo  ziszczenia  się  przesłanek  do  dokonania  wyżej  wymienionej  czynności  -  tj. 

zaoferowanie przez tego wykonawcę rażąco niskiej ceny,  

-  zaniechanie  odrzucenia,  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  3  ustawy,  oferty  wykonawcy 

działającego  pod  firmą  ProBud  Firma  Projektowo-Budowlana  T.  G.,  pomimo  ziszczenia  się 

przesłanek  do  dokonania  wyżej  wymienionej  czynności  tj.  oferta  wspomnianego  wyżej 

wykonawcy stanowiła czyn nieuczciwej konkurencji, 

-  dokonanie  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  wykonawcy,  działającego  pod  firmą  ProBud 

Firma Projektowo-Budowlana T. G. ,» pomimo iż oferta ta podlegała odrzuceniu. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie: 

-  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ustawy  przez  ich  błędną  wykładnię  i  zastosowanie, 

przejawiające  się  w  zaniechaniu  odrzucenia  oferty  wykonawcy,  działającego  pod  firmą 

ProBud  Firma  Projektowo-Budowlana  T.  G.,  mimo  iż  wykonawca  ten  nie  złożył  wyjaśnień 

dotyczących rażąco niskiej oceny, a tym samym nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny; 

z  ostrożności  procesowej  -  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ustawy,  przez  ich  błędną 

wykładnię  i  zastosowanie,  przejawiające  się  w  zaniechaniu  odrzucenia  oferty  wykonawcy, 

działającego pod firmą ProBud Firma Projektowo-Budowlana T. G., mimo iż wykonawca ten 

nie złożył wyjaśnień wystarczających, potwierdzających, że jego oferta nie jest rażąco niska; 

art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ustawy  przez  jego  błędną  wykładnię  i  niezastosowanie, 

polegające  na  braku  odrzucenia  oferty  wykonawcy,  wykonawcy,  działającego  pod  firmą 

ProBud  Firma  Projektowo-Budowlana  T.  G.,  pomimo  iż  oferta  tego  wykonawcy  zawierała 

rażąco niską cenę, 

- art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy przez jego błędną wykładnię i niezastosowanie, polegające na 

braku  odrzucenia  oferty  wykonawcy,  działającego  pod  firmą  ProBud  Firma  Projektowo-

Budowlana T. G., pomimo, iż oferta tego wykonawcy stanowiła czyn nieuczciwej konkurencji, 

- art. 91 ustawy przez jego błędną wykładnię i zastosowanie, polegające na wyborze oferty 

wykonawcy,  działającego  pod  firmą  ProBud  Firma  Projektowo-Budowlana  T.  G.,  która  to 

oferta winna zostać odrzucona, 

- art. 7 przez prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę równego traktowania 

wykonawców. 

Odwołujący  wniósł o:  unieważnienie czynności  wyboru oferty najkorzystniejszej, nakazanie 

Zamawiającemu  odrzucenie  oferty  wykonawcy,  działającego  pod  firmą  ProBud  Firma 

Projektowo-Budowlana  T.  G.,  nakazanie  Zamawiającemu  powtórzenia  czynności 

składających  się  na  proces  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  przeprowadzenie  pozostałych 

zawnioskowanych dowodów, obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania. 

Odwołujący  wskazał,  że  ma  interes  w  złożeniu  odwołania,  bowiem  w  przypadku  jego 

uwzględnienia,  istnieje  możliwość  uznania  oferty  Odwołującego  za  najkorzystniejszą  w 

postępowaniu  i  zawarcia  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego  (podobną  wykładnię 

interesu  prawnego  przyjęła  Krajowa  Izba  Odwoławcza  w  wyroku  z  dnia  8.07.2010 r.,  sygn. 

akt: KIO/UZP 1338/10). Odrzucenie oferty wykonawcy, działającego pod firmą ProBud Firma 

Projektowo-Budowlana T. G. ( dalej jako: ProBud lub Wykonawca) spowodowałoby bowiem, 

ż

e  oferta  Odwołującego  byłaby  najkorzystniejszą  ofertą  w  postępowaniu.  Tymczasem  

w wyniku podjęcia przez Zamawiającego czynności niezgodnych z ustawą Prawo zamówień 

publicznych,  Odwołujący  pozbawiony  został  możliwości  uzyskania  zamówienia.  Jak 

podkreśla  się  w  doktrynie  prawa,  interes  prawny  winien  być  rozumiany  szeroko,  obejmując 

zarówno  interes  majątkowy  jak  i  niemajątkowy.  Nie  jest  konieczne  doznanie  uszczerbku  w 

interesie  prawnym,  a  wystarczy  jego  samo  zagrożenie.  W  ocenie  Odwołującego  przez 

bezprawne  działanie  Zamawiającego  jego  interes  został  naruszony,  co  skutkuje  brakiem 

możliwości uzyskania zamówienia. 

Odwołujący następująco uzasadnił przedstawione w odwołaniu zarzuty: 

Zarzuty naruszenia art. 89 ust 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ustawy  

Odwołujący wskazała, że oferta ProBud winna zostać odrzucona na podstawie art. 90 w zw. 

z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy. Oznacza to, że odrzucenie winno nastąpić nie tylko w związku z 

faktem, że cena jest rażąco niska. Odrzucenie powinno nastąpić także ze względu na brak 

złożenia  wyjaśnień  przez  ProBud  (ewentualnie  złożenie  niewystarczających  wyjaśnień).  

Nie sposób bowiem uznać pisma ProBud z za wyjaśnienie kalkulacji ceny. Jest to wyłącznie 

pismo  potwierdzające  poprawność  kalkulacji  ceny,  które  w  żadnej  mierze  nie  obrazuje 

procesu,  na  podstawie,  którego  ProBud  obliczył  cenę  za  wykonanie  zamówienia.  

Z  ostrożności  procesowej  Odwołujący  podniósł,  że  nawet  gdyby  uznać,  iż  wyjaśnienia  

w sprawie kalkulacji zostały jednakże złożone przez ProBud w zakreślonym terminie, to nie 

sposób uznać ich za wystarczające. Nie potwierdzają one bowiem, iż cena ProBud nie jest 

rażąco niska. Stanowi to podstawę do odrzucenia oferty ProBud. 

Wezwanie  do  wyjaśnienia  kalkulacji  ceny  wystosowane  do  ProBud,  argumentował 

Odwołujący,  spowodowało  powstanie  wzruszalnego  domniemania,  że  cena  ProBud  jest 

rażąco niska. Zgodnie z ugruntowanym poglądem orzecznictwa i doktryny  wskazać należy, 

iż  wszczęcie  procedury  określonej  w  art.  90  ust.  1  ustawy  ustanawia  domniemanie 

zaoferowania  przez  wykonawcę  ceny  rażąco  niskiej  (zob.  wyrok  KIO  z  dnia  14.05.2013  r..  

w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  960/13).  Domniemanie  to  ma  charakter  wzruszalny  i  przenosi  

na  wykonawcę  (w  niniejszym  wypadku  na  ProBud)  ciężar  udowodnienia  okoliczności 

wskazujących  na  brak  zaoferowania  rażąco  niskiej  ceny.  Potwierdziła  to  Krajowa  Izba 

Odwoławcza w wyroku z dnia 02.08.2011 r., w sprawie o sygn. akt KIO 1568/11; w wyroku  

z  dnia  29.05.2013  r.,  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  1159/13;  w  wyroku  z  dnia  29.01.2013  r.,  

w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  127/13.  Jedynie  na  marginesie  wskazać  wypada  na  wyrok  KIO  

z dnia 30 stycznia 2013 r., w sprawie o sygn. akt KIO 101/13), w którym Izba skonstatowała, 

ż

e;  „Zamawiający  nie  ma  obowiązku  określać,  co  do  jakich  elementów  cenotwórczych  ma 

wątpliwości  w  procedurze  przewidzianej  w  art.  90  p.z.p.,  wystarczające  jest  powzięcie 

wątpliwości,  co  do  wysokości  ceny  zaoferowanej,  niskiej  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia  i  wezwanie  wykonawcy  do  udzielenia  w  określonym  terminie  wyjaśnień 

dotyczących elementów ceny mających wpływ na wysokość cen”. 

Zarówno  brak  wyjaśnień,  jak  i  niedostateczne  wyjaśnienia  w  sprawie  kalkulacji  ceny 

wywołują tożsamy skutek - brak obalenia domniemania rażąco niskiej ceny. W tym zakresie 

powołać trzeba wyrok KIO z dnia 15.02.2011 r., KIO 207/11, w którym możemy przeczytać, 

iż: „Oferta wykonawcy który nie złożył wyjaśnień, bądź złożył wyjaśnienia niewystarczające, 

podlega  odrzuceniu  nie  w  związku  z  konstatacją,  że  cena  jest  rażąco  niska,  ale  na 

podstawie domniemania, wynikającego ze złożenia niedostatecznych wyjaśnień”. 

Analizując  sekwencję  zdarzeń  w  przedmiotowym  postępowaniu  o  udzielenia  zamówienia 

publicznego,  Odwołujący  argumentował,  z  całą  stanowczością  podkreślić  trzeba,  że 

Zamawiający  był  uprawniony,  a  wręcz  zobowiązany  do  wystosowania  tegoż  wezwania  na 

podstawie art. 90 ustawy. Cena ProBud była niższa o 49,32 % (a zatem blisko o połowę) od 

wartości  szacunkowej  kwoty,  jaką  Zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  sfinansowanie 

zamówienia  jak  również  była  niższa  o  40,74  %  od  średniej  wartości  netto  cen  4  złożonych 

łącznie  ofert,  dlatego  też  Zamawiający  słusznie  zmierzał  do  ustalenia,  czy  wartość 

zamówienia  została  oszacowana  prawidłowo  (por.  zob.  Komentarz  do  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  pod  red.  W.  Dzierżanowskiego,  LEX  El.  2010).  Zarówno  w 

orzecznictwie,  jak  i  w  doktrynie  ukształtował  się  pogląd  mówiący  o  tym,  iż  Zamawiający 

powinien  zareagować,  w  sytuacji  gdy  cena  oferty  odbiega  od  szacunkowej  wartości 

zamówienia  i  gdy  zarazem  różnią  się  znacząco  od  oferty  konkurentów  (zob.  wyrok  KIO  z 

dnia 24.02.2012 r., KIO 274/12). Taka sytuacja zachodziła w niniejszej sprawie. Warto także 

dodać, że tryb z art. 90 ust. 1 ustawy jest trybem obligatoryjnym, bowiem w przepisie tym nie 

znajdują się żadne sformułowania pozwalające na przyjęcie odmiennej opcji interpretacyjnej, 

takie jak chociażby: „może”, czy jest uprawniony do”. Zatem brak zastosowania wspomnianej 

instytucji  pozwalałby  wykonawcom  na  artykułowanie  zarzutu  naruszenia  art.  90  ust.  1 

ustawy. 

W  wezwaniu  z  dnia  20  lipca  2016  r.,  wystosowanym  na  podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy, 

Zamawiający  zażądał  przedstawienia  wyczerpujących  wyjaśnień  dotyczących  elementów, 

mających  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny  wraz  z  dowodami.  Dodatkowo, 

Zamawiający wskazał, że oceniając złożone wyjaśnienia, będzie brał pod uwagę obiektywne 

czynniki, w szczególności w zakresie oszczędności ( gdzie, na jakim etapie te oszczędności 

zaistnieją i w jakiej wysokości); wybranych rozwiązań technicznych; wyjątkowo sprzyjających 

warunków wykonania zamówienia ( określenie w czym tkwi ich wyjątkowość, na czym polega 

i  jakie  efekty  ekonomiczne  przynosi);  oryginalność  projektu  wykonawcy;  kosztów  pracy, 

których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego 

wynagrodzenia za pracę; pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. 

Zamawiający  zażądał  również  potwierdzenia,  że  przedmiot  zamówienia  został  wyceniony 

zgodnie  z  SIWZ  i  załącznikami  do  SIWZ  oraz  potwierdzenia,  że  zaproponowana  w  ofercie 

cena jest realna. Zgodnie z wezwaniem, w celu udowodnienia, że cena zaoferowana przez 

Wykonawcę ProBud jest realna, Zamawiający zwrócił się o szczegółową wycenę wszystkich 

elementów, które miały zostać wykorzystane przy realizacji zamówienia, z zastrzeżeniem, że 

przestawione  wyjaśnienia  mają  być  merytoryczne,  a  wykonawca  musi  dostarczyć 

wystarczający  materiał  do  oceny  zaoferowanej  w  ofercie  kwoty,  za  którą  wykonawca  ma 

zamiar  wykonać  przedmiot  zamówienia.  Wyjaśnienia  przedstawione  w  odpowiedzi  na 

wezwanie Zamawiającego winny być nie tylko konkretne i przekonujące, ale również poparte 

stosownymi dowodami. W wyroku KIO z dnia 20.02.2012 r. KIO 109/12, KIO stwierdziło, że: 

„Wskazówką  dla  wykonawcy  składającego  wyjaśnienia  winien  być  przepis  art.  90  ust.  3 

p.z.p., w którym jest mowa nie tylko o złożonych wyjaśnieniach, ale również o dowodach na 

ich potwierdzenie. Oczywistym jest zatem, że przedstawione wyjaśnienia winny być nie tylko 

konkretne  i  przekonywujące,  ale  również  poparte  stosownymi  dowodami’.  Złożenie 

wyjaśnień  niepełnych,  ogólnikowych,  nierozpraszających  wątpliwości  leżących  u  podstaw 

wezwania,  pociąga  za  sobą  sankcję  w  postaci  odrzucenia  oferty.  Wykonawca  działający  z 

należytą starannością winien odpowiednio zareagować na wezwanie Zamawiającego, mając 

na względzie skutki, jakie ustawa wiąże z instytucją wyjaśnień. Wykonawca może, bądź za 

pomocą  dowolnych  środków  dowodowych  wzmacniać  prezentowaną  argumentację,  lub  też 

poprzestać  na  wyjaśnieniach,  co  czyni  jednak  wyłącznie  na  własne  ryzyko.  Złożenie 

wyjaśnień wystarczająco szczegółowych, umotywowanych oraz przekonywających, że cena 

nie  jest  rażąco  niska,  jest  obowiązkiem  wykonawcy  (zob.  wyrok  KIO  z  dnia  19.06.2012  r., 

KI01166/12). 

Konfrontując złożone przez ProBud wyjaśnienia z powyższymi wytycznymi nie sposób uznać 

ich  za  konkretne  i  przekonujące  wskazał  Odwołujący.  Co  więcej,  ProBud  wraz  z  nimi  nie 

przedłożył dowodów, potwierdzających, że oferowana cena przewyższa koszty wytworzenia 

usługi.  W  ocenie  Odwołującego,  na  podstawie  złożonych  przez  ProBud  wyjaśnień,  nie 

doszło do obalenia domniemania, o którym mowa powyżej, albowiem ProBud nie wykazał w 

sposób odpowiedni, że zaoferowana cena jest realna.  

Oceniając  poszczególne  punkty  pisma  wyjaśniającego  ProBud  z  dnia  25  lipca  2016  r., 

należy podnieść, co następuje: 

A/  W  pierwszej  kolejności,  Odwołujący  zarzucił,  że  wyjaśnienia  ProBud  w  znacznej  części 

obejmują  informacje  ogólnikowe,  w  żaden  sposób  nie  uzasadniające  wysokości 

zaproponowanej  ceny.  Przede  wszystkim,  ProBud  wskazując,  iż  oferta  nie  zawiera  rażąco 

niskiej  ceny,  zastrzega,  że  ceny  netto  i  brutto  dla  wyszczególnionych  w  ofercie  pozycji  są 

cenami  rynkowymi  i  realnymi  do  wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Dodatkowo,  ProBud 

podkreśla, że różnica między wartością złożonej oferty a szacunkową wartością zamówienia 

lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert,  nie  może  automatycznie 

oznaczać, że w postępowaniu mamy do czynienia z rażąco niską ceną. ProBud zdaje się nie 

zauważać,  że  zgodnie  z  przyjętym  w  orzecznictwie  poglądem  wszczęcie  przez 

Zamawiającego 

procedury 

wyjaśniającej 

(niezakwestionowane 

w 

terminie 

przez 

odwołującego  się)  ustanawia  domniemanie  zaoferowania  przez  wzywanego  do  złożenia 

wyjaśnień  wykonawcę ceny rażąco niskiej". ( por. wyrok KIO z dnia 20 lutego 2012 r., KIO 

109/12, KIO 125/12). Oznacza to, że właśnie na wykonawcy spoczywa ciężar wykazania, że 

zaoferowana  cena  nie  jest  rażąco  niska.  ProBud  nie  zakwestionował  w  trybie  odwołania 

wezwania do  wyjaśnienia kalkulacji ceny, zatem na chwile obecną nie  może kwestionować 

zasadności  oraz  prawidłowości  wezwania.  Czynność  Zamawiającego,  polegająca  na 

wezwaniu do wyjaśnienia kalkulacji ceny jest zatem prawomocna. 

B/ Dodatkowo, ProBud na wezwanie Zamawiającego potwierdził, że  zakres usług, objętych 

przedmiotem  postępowania  zostanie  wykonany  w  całości,  z  uwzględnieniem  wszystkich 

wymagań wskazanych w SIWZ tj. w zaproponowanej w ofercie cenie oraz terminie, dodając, 

ż

e  przy  ustalaniu  ceny  zamówienia  kierował  się  przede  wszystkim  kryterium  zachowania 

należytej  staranności  i  jakości  wykonywanych  prac,  przy  jednoczesnym  przedstawieniu 

możliwie  konkurencyjnej  oferty.  Odwołujący  wskazuje,  że  sformułowania  powyższe  są  zbyt 

mało konkretne, powszechnie stosowane przez wykonawców ¡ faktycznie można je odnieść 

do każdego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. 

C/  Ponadto,  ProBud  wyjaśnił,  że  na  wysokość  zaoferowanej  ceny  wpływa fakt,  iż  potencjał 

osobowy,  którym  dysponuje,  umożliwia  sprawne  zrealizowanie  przedmiotu  zamówienia 

pozwalające  na  maksymalną  optymalizację  jego  kosztów.  ProBud  w  żaden  sposób  nie 

uzasadnił jednak, na czym optymalizacja ta miałaby polegać. Jak wskazano w wyroku KIO z 

dnia  19.04.2016  r.  (  KIO  478/16)  procedura  składania  wyjaśnień  dotyczących  elementów 

mających wpływ na wysokość ceny, nie może polegać na powtarzaniu nic niewnoszących do 

sprawy oczywistości i truizmów. Mogą one, co najwyżej uzupełniać konkretne i szczegółowe 

analizy  i  wyliczenia,  jednak  nie  mogą  stanowić  wyjaśnień  samych  w  sobie.  W  niniejszej 

sprawie,  ProBud  nie  tylko  złożył  w  znacznym  zakresie  wyjaśnienia  ogólnikowe,  to  również 

pozostałe jego wyjaśnienia nasuwają szereg wątpliwości, o czym będzie mowa poniżej. 

D/  Odwołujący  podniósł,  że  zatrudnieni  przez  ProBud  pracownicy,  którzy  zdaniem 

Wykonawcy mają w sposób wydatny wspierać projektantów poszczególnych branż, z którymi 

podpisane  zostały  stałe  umowy  (  co  sugerowałoby,  że  są  to  pracownicy  o  odpowiednich 

kwalifikacjach), zatrudnieni są na podstawie umów o pracę z wynagrodzeniem minimalnym, 

co  poddaje  w  wątpliwość  posiadanie  pożądanych  w  branży  projektowej  umiejętności. 

Dodatkowo należy zauważyć, że p. E. S. zgodnie z deklaracją Wykonawcy miała wykonywać 

czynności, polegające na drukowaniu, kopiowaniu, skanowaniu i składaniu dokumentacji, a 

p.  P.  Z.  miał  być  odpowiedzialny  za  koordynowanie  prac  projektowych  i  kontakty  z 

Zamawiającym.  Wobec  tego  niewątpliwym  jest,  że  w.w.  pracownicy  pełnią  jedynie  rolę 

pomocniczą  w  stosunku  do  faktycznie  realizujących  zamówienie  projektantów,  architektów 

oraz specjalistów, a ich wynagrodzenie stanowi jedynie niewielką część kosztów wykonania 

zamówienia.  W  świetle  terminu  realizacji  zamówienia  (5  miesięcy  -  150  dni),  ogólna 

refundacja kosztów pracy powyższych osób będzie wynosiła 18.500 zł (5 x 2 x 1.850,00 zł). 

Jest  to  kwota  marginalna  z  punktu  widzenia  całego  zamówienia.  Refundacja  nie  wpływa 

zatem w istotny sposób na kalkulację ceny. 

Na marginesie Odwołujący zarzuca, że ProBud nie załączył do wyjaśnień umowy o pracę p. 

M. T., w związku z tym nie jest jasne, czy w.w. osoba rzeczywiście została zatrudniona przez 

Wykonawcę,  na  jakim  stanowisku  oraz  jaki  zakres  obowiązków  będzie  przez  nią 

wykonywany. Zauważyć należy również, że nazwa stanowiska, na którym zatrudniony został 

p.  P.  Z.-  „Dyrektor”  sugeruje,  iż  pełni  on  rolę  osoby  kierującej  pracą  instytucji  lub 

przedsiębiorstwa, co nie znajduje jednak odzwierciedlenia w wysokości przysługującego mu 

wynagrodzenia  (  otrzymuje  wynagrodzenie  minimalne).  Obiekcje  oraz  uzasadnione 

wątpliwości wywołało zrównanie pozycji dyrektora firmy z pozycją szeregowego pracownika 

(p.  E.  S.)  przez  ustanowienie  ich  wynagrodzenia  na  poziomie  minimalnym. O  ile  wysokość 

takiego  wynagrodzenia  można  jeszcze  uzasadnić  w  odniesieniu  do  szeregowego 

pracownika,  o  tyle  osoba  na  stanowisku  kierowniczym  powinna  -  mimo  wszystko  - 

otrzymywać  wyższe  wynagrodzenie.  Ukształtowanie  wynagrodzenia  na  minimalnym 

dopuszczalnym  poziomie  nie  tyle  sugeruje  fikcyjność  zatrudnienia,  co  wskazuje  na  to,  że 

obowiązki  i  odpowiedzialność  p.  P.  Z.  są  niewielkie.  Zgodnie  z  przepisem  art.  78  §  2  KP, 

wynagrodzenie  za  pracę  powinno  być  tak  ustalone,  aby  odpowiadało  w  szczególności 

rodzajowi  wykonywanej  pracy  i  kwalifikacjom  wymaganym  przy  jej  wykonywaniu,  a  także 

uwzględniało  ilość  i  jakość  świadczonej  pracy.  Oznacza  to,  że  jego  rola  w  wykonaniu 

zamówienia,  podobnie  jak  rola  p.  E.  .  jest  marginalna.  ProBud  w  złożonych  wyjaśnieniach 

zdaje  się  nadmierną  wagę  przywiązywać  do  kwestii  otrzymanych  refundacji  kosztów 

wyposażenia  stanowisk  osób  niepełnosprawnych,  pomijając  kwestię  ich  wynagrodzeń, 

podczas  gdy  zgodnie  z  przedłożoną  przez  Wykonawcę  kalkulacją  koszt  sprzętu  stanowi 

jedynie  3%  ogólnej  wysokości  ceny,  zaś  koszt  robocizny  jako  wynoszący  53%  wartości 

zamówienia, a zatem najwyższy z elementów składających się na cenę końcową, nie został 

szczegółowo  uzasadniony.  Dodatkowo,  ProBud  wskazuje  wykaz  sprzętu,  zakupionego  z 

otrzymanych refundacji za łączną kwotę 94.520,66 zł, a zarazem w załączonej do wyjaśnień 

kalkulacji elementów składowych ceny uwzględnia koszt sprzętu w wysokości 23.505,30 zł, 

co stanowi jedynie 3% ceny. Niejasnym jest, dlaczego Wykonawca w swych  wyjaśnieniach 

wskazuje  na  fakt,  że  bez  sprzętu  zakupionego  z  otrzymanego  dofinansowania  nie  mógłby 

realizować  zadań  oznaczonych  klauzulą  „poufne”,  „zastrzeżone

’  i  „jawne”.  Kwestia 

możliwości  złożenia  oferty  w  postępowaniu  nie  ma  bowiem  znaczenia  dla  wyjaśnień 

dotyczących kalkulacji ceny.  

E/  Odwołujący  wskazał,  że  na  najwyższą  pozycję  cenową  oferty  Wykonawcy,  obejmującą 

koszty  robocizny,  składa  się  przede  wszystkim  wynagrodzenie  10  profesjonalnych 

podmiotów-  projektantów  różnych  branż,  specjalistów  w  zakresie  zabezpieczenia 

technicznego,  pełnomocnika  ds.  ochrony  informacji  niejawnych  oraz  kierownika  kancelarii 

niejawnej.  Użyte  przez  Wykonawcę  sformułowanie,  zgodnie  z  którym  „zatrudnia”  on  ww. 

osoby sugeruje, iż mamy do czynienia z pracownikami w rozumieniu art. 22 KP, ProBud nie 

przedstawił jednak ani umów o pracę, ani umów cywilnoprawnych zawartych z ww. osobami, 

nie  wykazał  również  w  inny  sposób  podstawy  dysponowania  zasobami  ludzkimi,  z  których 

ma zamiar korzystać w trakcie realizacji zamówienia, nie wynika ona również z załączonych 

do  wyjaśnień  oświadczeń  specjalistów.  Odwołujący  podkreślił  również,  że  twierdzenie 

Wykonawcy,  jakoby  miał  z  projektantami  podpisane  stałe  umowy,  nie  zostało  w  żaden 

sposób  udowodnione,  w  szczególności  umowy  nie  zostały  załączone  do  pisma  z  dnia  25 

lipca 2016 r. Oświadczenia te nie zawierają czytelnych podpisów, jak również nie można  z 

nich  wywnioskować,  czy  uzgodnione  wynagrodzenie  dotyczy  całości  prac  objętych  umową, 

czy  też  jest  wynagrodzeniem  miesięcznym.  Z  oświadczeń  nie  wynika  doświadczenie  tych 

osób, ani ich kompetencje, w szczególności, czy są zdolni do wykonania zamówień. Złożenie 

takich  oświadczeń  nie  jest  obarczone  jakimkolwiek  ryzykiem  lub  odpowiedzialnością. 

Projektanci  mogą  przecież  odmówić  podpisania  umowy  mimo,  że  zgodzili  się  na  określoną 

kwotę.  Ustalenie  samego  wynagrodzenia  nie  jest  wystarczającą  podstawą  do  powstania 

obowiązku zawarcia umowy. ProBud nie przedstawił także umów przedwstępnych, z których 

mógłby  taki  obowiązek  wynikać.  Należy  podkreślić,  że  zgodnie  ze  złożoną  ofertą 

Wykonawca zadeklarował wykonanie przedmiotu zamówienia w okresie 150 dni, w związku 

z  tym  wysokość  wynagrodzenia  przysługującego  jego  współpracownikom  powinna  być 

skorelowana  z  czasem  realizacji  prac-  w  każdym  miesiącu  powinni  oni  otrzymywać  co 

najmniej  wynagrodzenie  minimalne.  Odwołujący  zauważa,  że  ustawodawca  zobowiązuje 

Zamawiających  do  odrzucania  ofert  wykonawców,  którzy  nie  respektują  zasad 

wynagradzania za pracę ustalonych w przepisach powszechnie obowiązujących. Przepis nie 

ingeruje w podstawy zatrudniania osób przez wykonawców ubiegających się o zamówienie. 

Nakazuje jedynie respektowanie poziomu wynagrodzenia wynikającego z przepisów o płacy 

minimalnej  przy  kalkulacji kosztorysów  w  ofertach.  Oznacza  to,  że  nawet  przy  zatrudnianiu 

osób  na  podstawie  umowy  cywilnoprawnej  dla  obliczenia  ceny  oferty  przyjęte  być  musza 

kwoty  wynagrodzeń  minimalnych.  Stwierdzić  należy,  że  Wykonawca  zobowiązany  był 

przynajmniej  do  wskazania  podstawy,  w  ramach,  której  odbywać  się  będzie  realizacja 

zamówienia  przez  specjalistów.  Sprecyzowanie,  czy  zatrudnienie  odbywa  się  na  podstawie 

umowy o pracę, czy umowy cywilnoprawnej, ma istotne znaczenie dla ustalenia, jakie kwoty 

składają  się  na  wskazane  w  oświadczeniach  specjalistów  kwoty  wynagrodzenia  brutto  (tj. 

czy obejmują one zaliczki na podatek dochodowy, składki na ubezpieczenia społeczne itd.) 

W sytuacji, gdy Wykonawca tego nie uczynił, nie jest możliwa ocena, czy kalkulacja kosztów 

robocizny została sporządzona prawidłowo. Zgodnie z wyrokiem KIO z dnia 29.04. 2016 r.( 

KIO  596/16)  koszty  pracy  to  ogół  wydatków,  jakie  ponosi  przedsiębiorca  w  związku  z 

pozyskaniem, utrzymaniem, przekwalifikowaniem i doskonaleniem pracowników. Wchodzą w 

to również koszty z tytułu obligatoryjnych składek na ubezpieczenia społeczne. Koszty pracy 

składają się z dwóch części. Pierwszą z nich są koszty pozapłacowe, do których zaliczamy 

wszystkie  składki  oraz  koszty  pracy,  jakie  ponosi  przedsiębiorca  poza  wynagrodzeniem 

bezpośrednim.  Z  kolei  druga  grupa  to  koszty  płacowe,  w  których  skład  wchodzą 

wynagrodzenia  osobowe,  dodatki  oraz  ustalić,  jakie  faktycznie  koszty  pracy  ponosi 

Wykonawca  w  związku  z  realizacją  zamówienia. Wykonawca  stwierdza,  że  wynagrodzenie 

ww. osób ujęte zostało ryczałtowo w wycenie załączonej do oferty, nie precyzując, na jakich 

zasadach przedmiotowy ryczałt miałby być wyliczony. 

F/  Gołosłowne  jest  twierdzenie  Wykonawcy,  jakoby  realizował  zadanie  projektowe  na 

terenach zamkniętych obszaru oddziaływania SZI Warszawa ( nie przedstawił bowiem na tę 

okoliczność  żadnych  dowodów),  a  nawet  gdyby  przyjąć,  że  rzeczywiście  realizuje  on  ww. 

usługi na tym samym terenie, nie świadczy to jeszcze o prawidłowości skalkulowania ceny, 

już  z  tego  względu,  iż  zakres  i  rodzaj  zadań  realizowanych  na  rzecz  wspomnianego  wyżej 

podmiotu  gospodarczego  mógł  przecież  zasadniczo  różnić  od  przedmiotu  zamówienia  w 

niniejszym  postępowaniu,  zwłaszcza  że  zadanie  w  postaci  przygotowania  dokumentacji 

projektowej  sporządzane  jest  każdorazowo  z  uwzględnieniem  specyfiki  konkretnego 

budynku.  W  szczególności  PROBUD  nie  przedłożył  jakichkolwiek  dokumentów,  mogących 

odzwierciedlać  postawione  stwierdzenia,  w  szczególności  potwierdzających  związek 

pomiędzy wykonywaniem zadań na tym samym obszarze, a wysokością zaoferowanej ceny. 

Jak  można  przeczytać  w  wyroku  KIO  z  dnia  10.01.2013  r.,  KIO  2797/12:  „Nie  jest 

wystarczające powołanie się na ceny usług z innych postępowań przetargowych w związku z 

doświadczeniem  wykonawcy  w  zakresie  realizowanych  dotychczas  przedsięwzięć. 

Wyjaśnienia  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  powinny  odnosić  się  przede  wszystkim  do 

zaoferowanego  przedmiotu  zamówienia,  nie  zaś  opierać  się  wyłącznie  na  zdobytym 

doświadczeniu  -  które  co  do  zasady  odnosi  się  do  podmiotowych  warunków  udziału  w 

postępowaniu o udzielenie zamówienia’’. 

G/ Fakt posiadania przez ProBud doświadczenia w realizacji zadań projektowych zgodnie z 

wypracowanymi  gotowymi  rozwiązaniami  technicznymi  i  według  opracowanych  algorytmów 

postępowań  nie  jest  wystarczającą  przesłanką,  uzasadniającą  zaoferowaną  cenę,  co 

potwierdza  jednolite  orzecznictwo  Krajowej  Izby  Odwoławczej  {zob.  wyrok  KIO  z  dnia 

14.05.2013  r.  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  960/13:  Dla  uznania,  że  wyjaśnienia  są 

wystarczające, konieczne jest wykazanie wpływu czynników wskazanych przez wykonawcę 

na  zaoferowaną  cenę  -  takimi  czynnikami  nie  są  okoliczności  dostępne  dla  wszystkich 

wykonawców  spełniających  warunek  udziału  w  postępowaniu,  jak  np.  doświadczenie, 

funkcjonowanie w ramach grupy kapitałowej czy wypracowanie technologii i procedur”). 

Niezależnie  od  powyższego,  oceniając  twierdzenia  Wykonawcy  w  zakresie  posiadania 

odpowiedniego  doświadczenia  w  zakresie  realizacji  podobnych  usług,  Odwołujący 

kwestionuje  zdolność  Wykonawcy  do  wykonania  przedmiotowego  zamówienia,  w  świetle 

wyjaśnień  Zamawiającego,  zawartych  w  piśmie  z  dnia  5  października  2016  r.  (  w 

załączeniu). Zgodnie z treścią pisma, ProBud realizował już na rzecz Zamawiającego umowy 

dotyczące usług w zakresie przygotowania dokumentacji projektowej: 

a) 

opracowania programu inwestycji i dokumentacji projektowo-kosztorysowej ( zadanie 

nr  01195  „Budowa  nowego  budynku  hangaru"  w  K-6077  Warszawa  Okęcie).  Zadanie  to 

zostało  przez Wykonawcę  zrealizowane  bez  zachowania  należytej  staranności-  z  uwagi  na 

opóźnienie  w realizacji przedmiotu umowy oraz  usuwaniu stwierdzonych wad dokumentacji 

naliczona została przez Zamawiającego kara umowna w łącznej wysokości 87.187,32 zł. 

b) 

opracowanie  programu  inwestycji  oraz  pełnienie  nadzoru  autorskiego  dla  zadania 

01504  „Modernizacja  oraz  adaptacja  budynku  nr  59  na  budynek  wielofunkcyjny  w 

kompleksie wojskowym przy ul. Marsa 80 w Warszawie". Z uwagi na znaczne opóźnienie w 

opracowaniu  zadania,  nie  gwarantujące  zakończenia  całości  przedmiotu  umowy  w 

ustalonym  terminie  umownym  (  termin  realizacji  upłynął  w  dniu  6  sierpnia  2016  r.), 

Zamawiający  złożył,  w  pismach  datowanych  na  19  sierpnia  2016  r.  oświadczenia  o 

odstąpieniu od w,w. umów. 

W  ocenie  Odwołującego,  powyższe  potwierdza  fakt,  że  ProBud  nie  jest  w  stanie  wykonać 

również  prac  projektowych  objętych  niniejszym  postępowaniem,  ani  w  zadeklarowanym 

terminie, ani za cenę wskazaną w złożonej ofercie. Zdaniem Odwołującego kalkulacja ceny 

na poziomie przedstawionym przez ProBud nieuchronnie będzie prowadzić do nienależytego 

wykonania zamówienia, co nie leży ani  w interesie Zamawiającego, ani w szeroko pojętym 

interesie publicznym. 

W załączeniu Odwołujący przedstawia wspomnianą korespondencję z Zamawiającym. 

Dowód:  1)  pismo  Zamawiającego-  znak  8010/16,  2)  protokół  z  dnia  14.08.2012  r.  wraz  z 

pismem  w  sprawie  naliczenia  kar  umownych,  3)  pismo  6849/16  oraz  6850/16  w  sprawie 

odstąpienia od umowy z ProBud. 

H/ Niewiarygodne pozostają również wyjaśnienia Wykonawcy w zakresie kosztów dojazdów 

samochodami  służbowymi.  Nie  można  tracić  z  pola  widzenia  okoliczności,  że  siedziba 

Wykonawcy  znajduje  się  w  Szczecinie  tj.  w  odległości  ponad  560  km  od  siedziby 

Zamawiającego. Czas dojazdu ze Szczecina do Warszawy samochodem osobowym wynosi 

-  z  uwzględnieniem  ruchu  drogowego  -  około  6  godzin  (dane  według  maps.google.com). 

Analogiczny  czas  przejazdu  w  przypadku  podróży  pociągiem  -  a  w  niektórych  wypadkach 

wręcz  krótszy  -  5  godzin  (dane  według  rozklad-pkp.pl).  Deklarowany  przez  ProBud  czas 

dojazdu w czasie 5 h jest niewiarygodny, a ponadto pozostaje w sprzeczności z podstawową 

normą  czasu  pracy,  przewidzianą  dla  pracowników,  wynoszącą  8  godzin  dziennie.  Tym 

samym, w przypadku dojazdów do siedziby Zamawiającego i z powrotem, realizowanych w 

trakcie tego samego dnia roboczego, niezbędna będzie konieczność wypłaty wynagrodzenia 

Za  pracę  w  godzinach  nadliczbowych,  co  nie  zostało  wskazane  w  kalkulacji  kosztów. 

Alternatywnie  ProBud  musiałby  zapewnić  nocleg,  co  także  zwiększałoby,  a  nie 

zmniejszałoby,  zaproponowaną  cenę.  Zauważyć  należy  dodatkowo,  że  samochód  jest 

stosunkowo  kosztownym  środkiem  transportu,  dojazdy  autobusem  lub  koleją  są  znacznie 

tańsze,  twierdzenia  Wykonawcy  w  tym  zakresie  nie  mogą  zatem  zostać  uznane  za 

uzasadniające wyjątkowo niską cenę oferty. Okolicznością mogącą sprzyjać obniżeniu ceny 

byłaby  niewielka  odległość  od  siedziby  Zamawiającego  (np.  na  terenie  miasta  stołecznego 

Warszawy). 

Zamawiający nie powinien był bezkrytycznie zaakceptować złożonych wyjaśnień, zwłaszcza 

tak ogólnych, iż można by je przypisać do każdego wezwania, a ponadto nie zawierających 

kalkulacji cenowej, której oczekiwał Zamawiający. Wywody ProBud były niewiarygodne, nie 

miały żadnego poparcia w dokumentach, a ich stopień ogólności nie pozwalał na jakakolwiek 

weryfikację.  Najistotniejsze  jest jednak  to,  że  ProBud  nie  wskazał,  w  jaki  sposób  powołane 

przez  niego  czynniki  realnie  wpływają  na  zaoferowaną  cenę.  ProBud  podaje  jedynie  daną 

okoliczność bez szerszego odniesienia, czy uzasadnienia. W orzecznictwie ugruntowany jest 

pogląd  mówiąc  o  tym,  że  konieczne  jest  wykazanie  realnego  wpływu  podanych  czynników 

na cenę (por. wyrok KIO z dnia 14.05.2013 r.. w sprawie o sygn. akt KIO 960/13).  

Ogólne  uzasadnienie  zaoferowanej  przez  ProBud  ceny  należy  traktować  na  równi  z 

brakiem  złożenia  wyjaśnień  w  rozumieniu  art.  90  ustawy.  Zamawiający  winien  zatem 

odrzucić  ofertę  wspomnianego  wyżej  wykonawcy.  Z  ostrożności  odwołujący  podnosi,  że  w 

razie  uznania,  że  ProBud  złożył  jednak  wyjaśnienia,  należy  je  poczytywać  jako 

niewystarczające. Stanowisko Odwołującego potwierdza wyrok KIO z dnia 20.05.2016 r.(KIO 

675/16),  zgodnie  z  którym  wyjaśnienia  dotyczące  elementów  oferty,  które  miały  wpływ  na 

kalkulację  ceny  winny  wskazywać  i  omawiać  przynajmniej  podstawowe  elementy 

cenotwórcze,  np.  koszt  osób  wykonujących  zamówienie,  zaangażowania  odpowiedniego 

sprzętu,  czy  marżę  wykonawcy. W  przeciwnym  wypadku  wyjaśnienia  będą  miały  charakter 

jedynie iluzorycznych i nie będą stanowiły wyjaśnienia elementów oferty, mających wpływ na 

wysokość  ceny.  W  ocenie  Odwołującego  taki  właśnie  charakter  miały  wyjaśnienia  złożone 

przez firmę ProBud. 

ProBud nie może przy tym składać kolejnych wyjaśnień j powoływać nowych dowodów 

na  etapie  postępowania  odwoławczego  przed  KIO  (w  wyroku  KIO  z  dnia  21.09.2009  r,  w 

sprawie  o  sygn.  akt  KIO/UŹP  1126/09,  znajduje  się  następująca  konkluzja:  „Art.  90  ust.  3 

Pzp  nakazuje  odrzucić  ofertę  wykonawcy,  który  nie  złożył  wyjaśnień  lub  jeśli  w  wyniku 

badania  ofert  zamawiający  uzna,  że  oferta  zawiera  cenę  rażąco  niską  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia.  W  przypadku,  jeśli  wyjaśnienia  wykonawcy  nie  wskazują  na 

indywidualne,  dostępne  wyłącznie  tylko  temu  wykonawcy  uwarunkowania,  uzasadniające 

wysokość  zaoferowanej  ceny,  należy  uznać,  że  wyjaśniania  spełniające  wymagania 

przepisów  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień  publicznych,  w  ogóle  nie 

zostały złożone. W takim przypadku obowiązkiem zamawiającego jest odrzucenie oferty na 

podstawie  art.  89  ust  1  okt  4  Pzo  w  związku  z  art.  90  ust  3  Pzp,  Późniejsze, 

DO 

upływie 

wyznaczonego  przez  zamawiającego  terminu,  uzupełnienie  złożonych  wyjaśnień  jest 

niedopuszczalne, w szczególności na etapie rozpoznawania środków ochrony prawnej  bądź 

na  etapie  postępowania  przed  Sądem  Okręgowym  (tak  wyrok  Sądu  Okręgowego  w 

Poznaniu  z  dnia  04.06.2008  r.,  w  sprawie  o  sygn.  akt  X  Ga  127/08:  Przedstawienie  w 

skardze" wniosków dowodowych dla wykazania teł okoliczności (braku rażąco niskiej ceny - 

doo.  Odwołujący)  w  postaci  zeznań  świadków  i  zestawienia  wykonywanych  umów  na  tym 

etanie  postępowania  jest  niedopuszczalne,  ponieważ  ich  uwzględnienie  prowadziłoby  do 

niczym  nieuzasadnionego  przedłużenia  I.  Polska  spółce  z  o.o.  terminu  udzielonemu  do 

przedstawienia  wyjaśnień.  Z  tego  powodu  wnioski  dowodowe  zamawiającego  nie  zostały 

dopuszczone,  gdyż  odmienna  decyzja  prowadziłaby  do  naruszenia  art.  90  ust.  3  p.z.p.,  z 

którego  wynika  obowiązek  udzielenia  wyjaśnień  w  zakreślonym  terminie,  a  zachowanie 

terminu  obarczone  jest  rygorem  odrzucenia  oferty.  Konwalidacja,  uzupełnianie  wyjaśnień 

przez I. Polska spółkę z o.o. na obecnym etapie postępowania stałoby także w sprzeczności 

z zasadą uczciwej konkurencji“). 

Niezależnie  od  powyższego  Odwołujący  podniósł,  że  za  zaoferowaną  cenę  nie  jest 

możliwe  należyte  wykonanie  zamówienia.  Pismo  ProBud  nie  potwierdza  zatem,  że 

zaoferowana cena nie jest rażąco niska (kalkulacja wskazuje na oferowanie usługi za cenę 

poniżej kosztów jej wytworzenia).  

W zakresie naruszenia art. 89 ust. 1 pk4 ustawy Odwołujący wskazał, że Zamawiający 

odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, nie 

precyzuje  pojęcia  rażąco  niskiej  ceny.  Definicji  brak  również  w  dyrektywach:  klasycznej  i 

sektorowej. W tej sytuacji, opierając się na wykładni językowej, należałoby przyjąć, że użyty 

zwrot oznacza ofertę z ceną niewiarygodnie niską, znacząco odbiegającą od cen rynkowych. 

Taka  cena  może  wskazywać  na  fakt  realizacji  zamówienia  poniżej  kosztów  ponoszonych 

przez  wykonawcę.  Powyższe  rozumowanie  potwierdza  wyrok  Sądu  Okręgowego  w 

Warszawie  z  dnia  06.09.2002  r.,  w  sprawie  o  sygn.  akt  V  Ca  1020/02).  W  orzecznictwie 

Zespołu  Arbitrów  oraz  orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej  obowiązuje  założenie,  iż 

rozbieżności  między  ceną  badaną,  a  wartością  szacunkową  zamówienia,  powiększoną  o 

VAT  na  poziomie  od  40  %  do  20  %,  mogą  uzasadniać  zakwalifikowanie  ceny  jako  rażąco 

niskiej (por. np. wyrok Zespołu Arbitrów z dnia 19.06.2007 r., w sprawie o sygn. akt: UZP/0-

696/07).  Zaoferowana  przez  ProBud  cena  była  o  49,32  %  niższa  od  kwoty,  którą 

Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, a także o około 46,83 % 

niższa  od  ceny  drugiego  wykonawcy  -  Odwołującego.  Zgodnie  z  wyrokiem  KIO  z  dnia 

1.10.2013 r. ( KIO 2250/13) obowiązek odrzucenia oferty na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy  

materializuje się nie tylko w sytuacji, gdy oferta wykonawcy zawiera rażąco niską cenę, ale i 

wówczas,  gdy  wykonawca  nie  potrafił  wykazać,  iż  zaoferowana  cena  nie  pozostaje  rażąco 

niską.  W  kontekście  ceny  zaproponowanej  przez  ProBud,  a  także  orzecznictwa  KIO 

skonstatować  wypada,  że  jest  to  cena  rażąco  niska,  z  powodu  której  Zamawiający  winien 

odrzucić ofertę w/w  wykonawcy. Poniże uzasadnienie również potwierdza, że cena ProBud 

jest rażąco niska.  

Zarzut naruszenia art. 89 ust 1 pkt 3 ustawy  

Odwołujący podniósł, niezależnie od powyżej wskazanej argumentacji, że oferta wykonawcy 

ProBud  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji.  Po  pierwsze,  dlatego,  że  jest  sprzeczna  z 

dobrymi obyczajami (art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji). Po drugie dlatego, 

ż

e  zaoferowana  cena  powoduje,  że  zamówienie  zostałoby  wykonane  poniżej  kosztów 

własnych (art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji). 

A/  Przygotowana  przez  ProBud  wycena  została  sporządzona  w  sposób  nienależyty  i 

niestaranny,  bez  zachowania  standardów  wynikających  ze  Środowiskowych  Zasad  Wycen 

Prac  Projektowych.  Oferowanie  i  przyjęcie  wykonania  prac  projektowych  w  sposób 

niezgodny z w/w zasadami, nosi ryzyko nienależytego wykonania dokumentacji, a zarazem 

stanowi  naruszenie  zasad  etyki  zawodowej  przez  projektantów.  Zdaniem  odwołującego 

skutkiem  takiego  postępowania  jest  deprecjacja  zawodu  projektanta.  W  środowisku 

zawodowym  obowiązuje  rzetelność,  lojalność  wobec  kolegów  i  środowiska  projektantów,  w 

tym  w  szczególności  stosowanie  Zasad  Etyki  Zawodowej  oraz  przestrzeganie  norm 

obyczajowych, które nie wynikają z powszechnie obowiązujących przepisów. Brak reakcji na 

takie  postępowanie  mogłoby  doprowadzić  do  zaistnienia  w  powszechnej  świadomości 

potencjalnych  Zamawiających  przy  przetargach,  że  nie  muszą  oni  rezerwować  na  te 

opracowania  projektowe  kwoty  określającej  ich  faktyczną  wartość  i  nakład  pracy,  gdy  z 

pewnością  zostaną  złożone  oferty  ze  znacznie  niższymi  stawkami.  Nie  wyciągnięcie 

konsekwencji  w  rzeczywistości  przyzwoleniem  na  takie  postępowanie,  co  podważałoby 

zasadność  przyjętych  przez  samorząd  zawodowy  zasad  i  ram  funkcjonowania  członków  w 

tym  samorządzie.  Świadome  obniżanie  nakładu  pracy  za  opracowania  projektowe  stawia 

firmy projektowe startujące w przetargach i stosujące rzetelne zasady wyceny przyjęte przez 

korporacje  (Izbę  Architektów  i  Inżynierów  Budownictwa)  w  trudnej  sytuacji,  podważając 

równocześnie  zasadę  wzajemnego  funkcjonowania  członków  w  samorządzie  zawodowym. 

W  sposób  nieuprawniony  powoduje  uprzywilejowanie  firm  niestosujących  zasad 

deontologicznych  kosztem  firm  rzetelnych,  które  dostosowują  się  do  obowiązujących  norm 

obyczajowych. 

B/ Z informacji posiadanych przez Odwołującego wynika, że nie jest możliwe  zaoferowanie 

wykonania usług, których żąda Zamawiający za cenę podaną przez tego wykonawcę, która 

to  cena  będzie  co  najmniej  równa  lub  wyższa  kosztom  wytworzenia  tej  usługi.  Dla 

stwierdzenia tej okoliczności, Odwołujący wskazuje, jak poniżej. 

Załączona  do  wyjaśnień  Wykonawcy  kalkulacja  szczegółowa  oparta  na  wycenie 

roboczogodzin obrazuje fakt, że w deklarowanym wymiarze roboczogodzin nie ma fizycznej 

możliwości wykonania przedmiotu zamówienia. 

Podstawą  obliczania  czasu  i  kosztów  prac  projektowych  jest  Rozporządzenie  Ministra 

Infrastruktury  z  dnia  18  maja  2004  r.  w  sprawie  określenia  metod  i  podstaw  sporządzania 

kosztorysu  inwestorskiego,  obliczania  planowanych  kosztów  prac  projektowych  oraz 

planowanych  kosztów  robót  budowlanych  określonych  w  programie  funkcjonalno- 

użytkowym.  Wycena 

usług 

projektowych 

zwyczajowo 

następuje 

na 

podstawie 

Ś

rodowiskowych  Zasad  Wycen  Prac  Projektowych,  które  pozwalają  na  określenie 

obiektywnego  poziomu  cen  za  prace  projektowe,  ale  również  na  ustalenie  prawidłowego 

zakresu dokumentacji projektowej we wszystkich stadiach i branżach. Metoda ta polega na 

obliczeniu  jednostek  nakładu  pracy  tzw.  j.n.p.”  j  przemnożeniu  jej  przez  stawkę,  określaną 

corocznie  przez  Zarząd  Rady  Koordynacyjnej  Biur  Projektów  w  zależności  od  wzrostu  cen 

towarów  i  usług  konsumpcyjnych,  określanego  w  komunikacie  Prezesa  GUS  i 

publikowanego  w  „Monitorze  Polskim”.  Zarząd  Rady  Koordynacyjnej  Biur  Projektów  na 

posiedzeniu  w  dniu  16  listopada  2015  r.  ustalił  wysokość  stawki  za  umowną  jednostkę 

nakładu  pracy  (j.n.p.),  przy  wycenach  dokonywanych  w  roku  2016  na  podstawie 

Ś

rodowiskowych Zasad Wycen Prac Projektowych, na S = 19,80 zł. 

W oparciu o środowiskowe Zasady Wyceny ustalić należy, iż liczba jednostek nakładu pracy, 

wymagana  dla  sporządzenia  dokumentacji  projektowej  dla  branż:  architektoniczno- 

budowlanej,  technologiczno-  sanitarnej,  elektrycznej  i  teletechnicznej  wynosić  powinna 

71.042.  Wykonawca  przyjął  natomiast  łączną  liczbę  jednostek  godzinowych  wynoszącą 

10.050,9,  podczas  gdy  pojęcie  jednostek  godzinowych  nie  może  być  utożsamiane  z 

pojęciem  jednostek  nakładu  pracy.  Dla  porównania,  w  załączeniu  Odwołujący  przedstawił 

zbiorcze zestawienie jednostek nakładu pracy wraz z kalkulacją szczegółowa. 

Wskazane  w  oświadczeniach  specjalistów  kwoty  wynagrodzeń,  w  łącznej  wysokości 

355.500,00  zł,  niemal  w  całości  wyczerpują  zadeklarowaną  przez  ProBud  kwotę 

przeznaczoną  na  robociznę  w  wysokości  415.260,30  zł  (  kolumna  R-53%,  zawarta  w 

Szczegółowej wycenie dokumentacji projektowej, załączonej do wyjaśnień z dnia 25.07.2016 

r.). W konsekwencji, mając również na uwadze fakt niedoszacowania liczby roboczogodzin, 

brak jest możliwości zaangażowania dodatkowych osób.  

W  załączeniu  Odwołujący  przedstawił  w  formie  tabel  analizy  kosztów  sporządzenia  przez 

ProBud  dokumentacji  projektowej  objętej  umową:  a)  zestawienie  zadeklarowanych 

roboczogodzin  w  rozbiciu  na  branże.  Wskazane  w  oświadczeniach  projektantów  kwoty 

wynagrodzeń stanowią podstawę wyliczenia procentowego udziału godzin, niezbędnych dla 

wykonania  prac  projektowych  z  danej  branży,  b)  podział  godzin  ze  względu  na  terminy 

wykonania w poszczególnych branżach ( z uwzględnieniem deklaracji Wykonawcy, zgodnie 

z którą przedmiot umowy zostanie wykonany w ciągu 150 dni kalendarzowych, w tym 90 dni 

na  projekt  budowlany),  zestawienie  liczby  godzin  na  dobę,  które  powinny  zostać 

przeznaczone  na  wykonanie  projektu  w  trakcie prac trwających  60  dni oraz  90  dni. W celu 

dotrzymania  terminu,  wynoszącego  60  dni  dobowy  czas  niezbędny  na  wykonanie  zakresu 

prac  projektowych  w  branżach  odpowiednio:  sanitarnej,  elektrycznej  oraz  konstrukcyjno- 

budowlanej  powinien  wynosić  28,25,  35,02  oraz  29,42  godzin  na  dobę,  co  jest  fizycznie 

niemożliwe l nie dające się pogodzić z zasadami logicznego rozumowania. 

ProBud  dokonał  wyboru  najkrótszego  wariantu  terminu  wykonania  prac,  co  powinno 

przekładać się na konieczność zaangażowania większych zasobów ludzkich i sprzętowych, 

co  jednak  nie  miało  miejsca.  Tymczasem  ProBud  nie  tylko  nie  zwiększył  swojej  ceny,  co 

wręcz dodatkowo ją obniżył. 

Dodatkowo, w załączeniu Odwołujący przedstawił porównanie wyceny wartościowej wg Pro-

Bud  w  porównaniu  do  wyceny  metodą  podstawową  wg.  ŚZWPP,  obrazujące  rozbieżność 

cen,  za  które  realnie  możliwe  jest  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  oraz  cen 

zaoferowanych  przez  ProBud.  Metoda  podstawowa  opiera  się  na  wyliczeniu  zgodnie  z 

cennikiem JNP oraz wysokości stawki za 1 JNP na podstawie komunikatu Prezesa GUS. 

Dowód:  1)  tabela  1-  zestawienie  zadeklarowanych  roboczogodzin  w  rozbiciu  na  branże,  2) 

tabela 2- podział godzin ze  względu na terminy wykonania w poszczególnych branżach, 3) 

tabela  3  -  zestawienie  liczby  godzin  na  dobę,  które  powinny  zostać  przeznaczone  na 

wykonanie  projektu  w  trakcie  prac  trwających  60  dni  oraz  90  dni,  4)  porównanie  wyceny 

wartościowej wg Pro-Bud w porównaniu do wyceny metodą podstawową wg. ŚZWPP. 

Zgodnie z wyrokiem KIO z dnia 30.05. 2016 r.( KIO 817/16): „Nie jest prawdą, iż wykonawca 

przystępujący  do  postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  składając  ofertę  ma  pełną 

swobodę w kreowaniu cen, w szczególności ma możliwość oferowania cen towarów i usług 

poniżej  cen  ich  zakupu,  gdyż  sytuacja  taka  może  prowadzić  do  zarzutu  oferowania  cen 

dumpingowych, w konsekwencji do postawienia zarzutu czynu nieuczciwej konkurencji. 

Zarzut naruszenia art. 91 ustawy  

Zamawiający,  prowadząc  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  winien 

udzielić  zamówienia  wykonawcy  zdolnemu  do  realizacji  tegoż  zamówienia.  Weryfikacja 

zdolności wykonawcy dokonywana jest na podstawie przedłożonych przez wykonawcę wraz 

z  ofertą  dokumentów  żądanych  przez  Zamawiającego  w  celu  potwierdzenia  spełniania 

warunków udziału w postępowaniu przez niego szczegółowo określonych (por. wyrok KIO z 

dnia 29.08.2011 r„ KIO 1771/11). Jeśli Zamawiający dokonuje wyboru oferty korzystniejszej, 

nie  mając  pewności,  że  wybrana  oferta  nie  podlega  odrzuceniu,  narusza  zasadę  równego 

traktowania  wykonawców  i  zasadę  uczciwej  konkurencji  (tak  np.  KIO  w  wyroku  z  dnia 

18.04.2011  r.,  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  733/11).  W  przedmiotowym  postępowaniu, 

Zamawiający dokonał wyboru oferty, która podlegała odrzuceniu, z uwagi na spełnienie się 

przesłanki, przewidzianej w art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy. Bez znaczenia przy tym jest to, czy 

brak  odrzucenia  oferty  ProBud,  względnie  wykluczenia  tegoż  wykonawcy  był  efektem 

niedopatrzenia  czy  brakiem  pewności  Zamawiającego,  bo  w  każdej  z  tych  sytuacji, 

Zamawiający dopuszcza się naruszenia art. 91 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Zarzut naruszenia art 7. ustawy  

W konsekwencji powyższego, Zamawiający naruszył również art. 7 ust. 1 oraz ust. 3 ustawy 

przez  prowadzenie  postępowania  w  sposób  naruszający  zasadę  uczciwej  konkurencji  oraz 

równego  traktowania  wykonawców,  przejawiające  się  zwłaszcza  poprzez  brak  odrzucenia 

oferty  ProBud.  Prawo  nie  pozwala  żadnego  z  oferentów  traktować  w  sposób 

uprzywilejowany, a Zamawiający musi stawiać jednakowe wymagania wszystkim oferentom 

bez  jakichkolwiek  preferencji.  Działanie  zasady  uczciwej  konkurencji  nie  może  być 

ograniczone decyzjami Zamawiającego. 

Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron oraz uczestnika postępowania 

odwoławczego  na  podstawie  zebranego  materiału  w  sprawie  oraz  oświadczeń  i 

stanowisk  Stron  i  uczestnika  postępoania  odwoławczego  Krajowa  Izba  Odwoławcza 

ustaliła i zważyła, co następuje: 

Izba  ustaliła,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek,  o  których  stanowi  

art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych  (Dz. U. z 2015 roku, poz. 2164 ze zm.; 

dalej: „Pzp”  lub „ustawa”), skutkujących odrzuceniem odwołania. Odwołanie zostało złożone 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  7  października  2015  roku  oraz  została  przekazana  

w  ustawowym  terminie  kopia  odwołania  Zamawiającemu,  co  Strony  potwierdziły  

na posiedzeniu z ich udziałem.  

Izba ustaliła, że zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust 1 ustawy– Środki 

ochrony  prawnej  określone  w  niniejszym  dziale  przysługują  wykonawcy,  uczestnikowi 

konkursu,  a  także  innemu  podmiotowi  jeżeli  ma  lub  miał  interes  w  uzyskaniu  danego 

zamówienia  oraz  poniósł  lub  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  naruszenia  przez 

zamawiającego  przepisów  niniejszej  ustawy  -  to  jest  posiadania  interesu  w  uzyskaniu 

danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody. 

Izba  dopuściła  do  udziału  w  postępowaniu  zgłaszającego  przystąpienie  po  stronie 

Zamawiającego  tj.  wykonawcę  T.  G.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą 

ProBud 

Firma 

Produkcyjno 

– 

Budowlana 

T.  G. 

z 

siedzibą 

w 

Szczecinie.  

W  trakcie  posiedzenia  Izby  z  udziałem  Stron  stwierdzono,  po  pierwsze,  że  Zamawiający  – 

zgodnie  z  art.  185  ust  1  ustawy  Prawo  zamówień  publiczne  -  Zamawiający  przesyła 

niezwłocznie,  nie  później  niż  w  terminie  2  dni  od  dnia  otrzymania,  kopię  odwołania  innym 

wykonawcom uczestniczącym w postępowaniu o udzielenie  zamówienia, a jeżeli odwołanie 

dotyczy  treści  ogłoszenia  o  zamówieniu  lub  postanowień  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia,  zamieszcza  ją  również  na  stronie  internetowej,  na  której  jest  zamieszczone 

ogłoszenie  o  zamówieniu  lub  jest  udostępniana  specyfikacja,  wzywając  wykonawców  do 

przystąpienia do postępowania odwoławczego - przesłał wszystkim wykonawcy informację o 

wpłynięciu  odwołania  w  dniu  10  października  2016  roku;  po  drugie,  że  zgłoszenie 

przystąpienia  wpłynęło  w  terminie  3  dni  od  dnia  otrzymania  kopii  odwołania  tj.  12 

października  2016  roku,  zgłaszający  przystąpienie  wskazał  Stronę,  po  której  zgłosił 

przystąpienie  i  interes  w  uzyskaniu  rozstrzygnięcia  na  korzyść  Strony,  do  której  zgłosił 

przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego.  Zgłoszone  przystąpienia  doręczone  zostało 

Prezesowi  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  a  kopia  została  przekazana  Zamawiającemu  oraz 

Odwołującemu,  co  Strony  postępowania  odwoławczego  oświadczyły  na  posiedzeniu  

z udziałem Stron. 

Przy  rozpoznawaniu  przedmiotowej  sprawy  skład  orzekający  Izby  wziął  pod  uwagę 

dokumentację  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  w  przedmiotowej  sprawie  a  także 

stanowiska  i  oświadczenia  Stron  i  uczestnika  postępowania  odwoławczego  złożone  ustnie  

do protokołu. 

Izba  dopuściła  dowody  zawnioskowane  przez  Odwołującego  i  załączone  

do odwołania. 

Izba dopuściła dowody złożone na rozprawie przez Odwołującego:  

(dowód nr 1) – pismo z 18 października 2016 roku od M. C. prowadzącego Biuro projektowe 

San-Klim 

Izba dopuściła dowody złożone przez uczestnika postępowania odwoławczego:  

(dowód nr 2) – umowa nr 16/003/2015/01450/NA,  

(dowód nr 3) – umowa nr 453/003/2015/01419,  

(dowód nr 4) – umowa nr 41/003/2016/01529/NA,  

(dowód nr 5) – umowa nr 74/004/2016/01572/PI,  

(dowód nr 6) – umowa z dnia 4 października 2016 roku (brak numeru), 

(dowód nr 7) – protokół obioru projektu wykonawczego z 26 października 2010  

(dowód  nr  8)  –  pismo  z dnia  13  stycznia  2016  roku  zawierające  oświadczenie  o  należytym 

wykonaniu zamówienia przez firmę ProBud, 

(dowód nr 9)  - protokół odbioru końcowego  z 23 sierpnia 2016 roku,  

(dowód nr 10) – pismo z dnia 23 sierpnia 2016 roku oraz 2 pisma z 25 sierpnia 2016 roku, 

pismo z 5 października 2016 roku.  

Zamawiający  na  posiedzeniu  z  udziałem  stron  złożył  oświadczenie  o  uwzględnieniu  

zarzutów odwołania w całości. 

Uczestnik  postępowania  wniósł  sprzeciw  od  uwzględnienia  zarzutów  odwołania  

w całości. 

Zgodnie  z  brzmieniem  przepisu  art.  192  ust  2  ustawy  Izba  uwzględnia  odwołanie, 

jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ 

na  wynik  postępowania  o  udzielenie  zamówienia.  Izba  dokonawszy  oceny  podniesionych  

w  odwołaniu  zarzutów  biorąc  pod  uwagę  stanowiska  Stron  oraz  uczestnika  postępoania 

odwoławczego  przedstawione  na  rozprawie  stwierdziła,  że  odwołanie  zasługuje  na 

uwzględnienie.  

Izba ustaliła i zważyła, co następuje:

I. 

Na  wstępie  Izba  działając  zgodnie  z  art.  196  ust.  4  ustawy,  podaje  podstawy  prawne 

 z  przytoczeniem  przepisów  prawa  odnośnie  rozstrzygnięcia  zarzutów  odwołania 

podnoszonych przez Odwołującego: 

Zgodnie  z  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli:  zawiera 

rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.  

W art. 90 ustawy czytamy:  

1. Jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi 

wątpliwości  zamawiającego,  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  

z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, 

w  szczególności  jest  niższa  o  30%  od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie 

dowodów,  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  

w szczególności w zakresie:  

1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie 

art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę 

(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314);  

pomocy 

publicznej 

udzielonej 

na 

podstawie 

odrębnych 

przepisów.  

2.  Obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  spoczywa  na 

wykonawcy.  

3.  Zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  który  nie  złożył  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  z  dostarczonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco 

niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Zgodnie  z  art.  91  ust.  1  ustawy  –  Zamawiający  wybiera  ofertę  najkorzystniejszą  

na  podstawie  kryteriów  oceny  ofert  określonych  w  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia. 

Natomiast  art.  7  ust.  1  ustawy  stanowi  -  Zamawiający  przygotowuje  i  przeprowadza 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej 

konkurencji  oraz  równe  traktowanie  wykonawców  oraz  w  ustępie  3  tego  przepisu  –   

Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy. 

Art. 7 ust. 3 ustawy – Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu  zgodnie  z 

przepisami ustawy 

Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy – Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: (…) jej treść nie 

odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust.2 

pkt  3  natomiast  w  art.  89  ust.  1  pkt  3  czytamy:  Zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli:  (…)  jej 

złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w  rozumieniu  przepisów  o  zwalczaniu 

nieuczciwej  konkurencji. W  ustawie  z  dnia  16  kwietnia  1993  roku  o  zwalczaniu  nieuczciwej 

konkurencji  (Dz.  U.  z  2003  roku  nr  153  poz.  1503  ze  zm.)  w  art.  3  ust.  1  -  Czynem 

nieuczciwej  konkurencji  jest  działanie  sprzeczne  z  prawem  lub  dobrymi  obyczajami,  jeżeli 

zagraża  lub  narusza  interes  innego  przedsiębiorcy  lub  klienta  oraz  art.  15  ust.  1  pkt  1  – 

Czynem  nieuczciwej  konkurencji  jest  utrudnianie  innym  przedsiębiorcom  dostępu  do  rynku, 

w szczególności przez:  1) sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub 

ś

wiadczenia  albo  ich  odprzedaż  poniżej  kosztów  zakupu  w  celu  eliminacji  innych 

przedsiębiorców.  

II. 

Izba wskazuje, że na podstawie art. 191 ust. 2 ustawy wydając wyrok, Izba bierze za 

podstawę stan rzeczy ustalony w toku postępowania. Na podstawie art. 190 ust. 1 ustawy – 

Strony  i  uczestnicy  postępowania  odwoławczego  są  obowiązani  wskazywać  dowody  do 

stwierdzenia  faktów,  z  których  wywodzą  skutki  prawne.  Dowody  na  poparcie  swych 

twierdzeń  lub  odparcie  twierdzeń  strony  przeciwnej  strony  i  uczestnicy  postępowania 

odwoławczego  mogą  przedstawiać  aż  do  zamknięcia  rozprawy.  Przepis  ten  nakłada  na 

Strony  postępowania  obowiązek,  który  zarazem  jest  uprawnieniem  Stron,  wykazywania 

dowodów  na  stwierdzenie  faktów,  z  których  wywodzą  skutki  prawne.  Postępowanie  przez 

Izbą  stanowi  postępowanie  kontradyktoryjne,  czyli  sporne  a  z  istoty  tego  postępowania 

wynika, iż spór toczą Strony postępowania i to one mają obowiązek wykazywania dowodów, 

z  których  wywodzą  określone  skutki  prawne.  Powołując  w  tym  miejscu  regulację  art.  14 

ustawy do czynności podejmowanych przez zamawiającego i wykonawców w postępowaniu 

o  udzielenie  zamówienia  publicznego  stosuje  się  przepisy  ustawy  z  dnia  23  kwietnia  1964 

roku  –  Kodeks  cywilny,  jeżeli  przepisy  ustawy  nie  stanowią  inaczej  przechodząc  do  art.  6 

Kodeksu  cywilnego  ciężar  udowodnienia  faktu  spoczywa  na  osobie,  która  z  faktu  tego 

wywodzi skutki prawne należy wskazać, iż właśnie z tej zasady wynika reguła art. 190 ust 1 

ustawy.  Przepis  art.  6  Kodeksu  cywilnego  wyraża  dwie  ogólne  reguły,  a  mianowicie 

wymaganie  udowodnienia  powoływanego  przez  stronę  faktu,  powodującego  powstanie 

określonych  skutków  prawnych  oraz  usytuowanie  ciężaru  dowodu  danego  faktu  po  stronie 

osoby,  która  z faktu tego  wywodzi  skutki  prawne;  ei  incubit  probatio  qui  dicit  non  qui  negat 

(na tym ciąży dowód kto twierdzi a nie na tym kto  zaprzecza). Ponadto, co rozpoznania tej 

sprawy  jest  niewątpliwie  istotne,  zgodnie  z  przepisem  art.  190  ust  1a  ustawy  dotyczącym 

postępowania  odwoławczego,  wprowadzającym  szczególną  regulację  dotyczącą  spraw  o 

cenę rażąco niską - ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na: 

1)  wykonawcy,  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo  uczestnikiem  postępowania 

odwoławczego;  2)  zamawiającym,  jeżeli  wykonawca,  który  złożył  ofertę,  nie  jest 

uczestnikiem postępowania.  

III.  

Zamawiający  wezwał  wykonawcę T. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod 

nazwą  ProBud  Firma  Produkcyjno  –  Budowlana  T.  G.  z  siedzibą  w  Szczecinie  (dalej: 

ProBud)  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  elementów  ceny  oferty  pismem  z  dnia  20  lipca 

2016  roku.  Zaznaczyć  należy,  że  wezwanie  to  było  bardzo  precyzyjne.  Izba  wskazuje,  że 

Zamawiający  podał,  że  cena  oferty  ProBud  była  niższa  o  40.74%  od  średniej  wartości 

złożonych ofert oraz w odniesieniu do wartości szacunkowej ustalonej przez Zamawiającego 

z należytą starannością tj. 1 256 650 zł netto jest niższa o 49,31%. Zamawiający zwrócił się 

o  udzielnie  wyczerpujących  wyjaśnień,  w  tym  Zamawiający  zwrócił  się  o  przedstawienie 

szczegółowej  wyceny  elementów,  które  wykonawca  planuje  wykorzystać  do  realizacji 

zamówienia. Zamawiający  wskazał między innymi, że będzie brał pod uwagę koszty pracy, 

które nie mogą być mniejsze od minimalnych.  

Wykonawca  ProBud  pismem  z  dnia  25  lipca  2016  roku  złożył  wyjaśnienia  wraz  z 

załączoną tabelą  „Szczegółowa wycena dokumentacji projektowej”. 

Wartość  oferty  ProBud  to  (637 000,00  zł  netto)  783 510,00  zł  brutto  oraz  150  dni  termin 

realizacji.  Wartość  oferty  Odwołującego  to  1 473 540,  00  zł  brutto  oraz  180  dni  termin 

realizacji.  Zamawiający  podał  kwotę  jaką  przeznaczył  na  realizację  zamówienia: 

1 545 700,00 zł brutto. 

W tym miejscu należy wskazać, że w ramach postępowania odwoławczego oceniana 

jest  prawidłowość  czynności  Zamawiającego.  Zamawiający  dokonuje  czynności  oceny 

zaoferowanej w postępowaniu przez wykonawcę ceny w oparciu o dostępne mu informacje, 

które  uzyskuje  w  wyniku  przedstawienia  przez  wezwanego  wykonawcę  wyjaśnień  –  temu 

służy  procedura  wyjaśnienia  opisana  w  art.  90  ustawy.  Wykonawca  winien  podać 

Zamawiającemu  wszystkie  informacje  dotyczące  kalkulacji  zaoferowanej  ceny,  w  tym 

informacje dotyczące sposobu kalkulacji ceny oferty, uwarunkowania w jakich dokonywał tej 

kalkulacji,  szczególne  przesłanki  warunkujące  przyjęty  sposób  kalkulacji  i  inne  istotne 

elementy  mające  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny  a  dowodzące  możliwości 

zaoferowania cen obniżonej w stosunku do wartości zamówienia. Wyjaśnienia wykonawcy – 

informacje  jakie  przedstawił  wykonawca  -  powinny  umożliwić  Zamawiającemu  podjęcie 

decyzji, co do przyjęcia bądź odrzucenia oferty.  

Podkreślenia  wymaga,  że  Zamawiający  informacje  dotyczące  indywidualnych  elementów 

kalkulacji  danej  ceny  jak  również  okoliczności,  które  wpływają  na  daną  kalkulację  uzyskuje 

od  danego  wykonawcy  w  wyniku  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  w  określonym  przez 

Zamawiającego terminie. Tym  samym  wykonawca  składający  wyjaśnienia  Zamawiającemu, 

już w ramach swoich wyjaśnień winien wskazać na te okoliczności, które stanowiły podstawę 

dokonanej  wyceny,  bowiem  na  wykonawcy  ciąży  obowiązek  (art.  90  ust.  2  ustawy) 

wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.  

Izba podkreśla, że Izba ocenia na tym etapie ocenia czy wyjaśnienia wykonawcy złożone na 

wezwanie  Zamawiającego  były  wystarczające  i  czy  ocena  tych  wyjaśnień  dokonana  przez 

Zamawiającego  była  prawidłowa.  Wskazać  należy  w  tym  miejscu,  że  w  wyroku  Sądu 

Okręgowego w Warszawie z dnia 30 lipca 2014 r. (sygn. akt XXIII Ga 1293/14) pokreślono 

znaczenie staranności wykonawcy w składaniu wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ustawy, 

a  także  wskazano  na  konieczność  uznania,  iż  cena  ofertowa  jest  ceną  rażąco  niską,  w 

przypadku  braku  przedstawienia  przez  wykonawcę  takich  wyjaśnień,  które  wykażą,  że 

oferowana  przezeń  cena  rażąco  niska  nie  jest.  Zgodnie  z  art.  90  ust.  2,  to  wykonawca 

powinien udowodnić Zamawiającemu, iż jego cena nie jest rażąco niska, i udowodnić to na 

etapie  postępowania  o  udzielenie  zamówienia.  Tym  samym  jak  najbardziej  aktualna  i 

wymagająca  podkreślenia,  jest  wyrażona  w  powoływanym  wyżej  orzecznictwie  teza  o 

wymaganej  staranności  wykonawcy  w  składaniu  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  art.  90 

ustawy,  a  tym  samym  ryzyku  jakie  ponosi  w  przypadku  uznania,  iż  są  to  wyjaśnienia 

niewystarczające  do  wykazania  legalnego  charakteru  jego  ceny.  Tym  samym,  wyjaśnienia 

złożone przez wykonawcę w postępowaniu o udzielnie zamówienia na wezwanie wykonawcy 

powinny być konkretne, jasne, spójne i adekwatne do danego przedmiotu zamówienia, a co 

najważniejsze  powinny  odnosić  się  do  wszystkich  elementów  cenotwórczych,  które  zostały 

uwzględnione przez wykonawcę. 

Wyjaśnienia  jakie  poczynił  Odwołujący  w  złożonych  na  wezwanie  Zamawiającego  pismach  nie 

zawierają wszystkich elementów cenotwórczych oferty. Zaznaczyć bowiem należy, że zgodnie ze 

złożonymi  oświadczeniami  załączonymi  do  wyjaśnień  koszt  robocizny  projektantów  wynosi 

389.184,30  zł  i  stanowi  on  kwotę  wskazaną  w  załączniku  nr  7  do  wyjaśnień  „Szczegółowa 

wycena dokumentacji projektowej” pomniejszoną o koszt nadzorów autorskich tj. 26 076,00 

zł,  co  w  sumie  stanowiło  kwotę  415 260,30  zł,  która  była  również  wskazana  w  treści 

złożonych  wyjaśnień  (str.4)  jako  robocizna.  Odwołujący  wskazał  również,  że  w  ww.  kwocie 

(389.184,30  zł)  uwzględnione  zostały  koszty  trzech  wymienionych  w  treści  wyjaśnień  osób, 

które będą brały udział w realizacji zamówienia i wynoszą one 33.684,30 zł (pozycja inne z 

tabeli nr 1 złożonej wraz z odwołaniem). 

Odwołujący w przedstawionej wraz z odwołaniem tabeli (tabela nr1) wskazał – uwzględniając 

zaoferowany  przez  ProBud  termin  realizacji  zamówienia  150  dni  w  rozłożeniu  na  90  dni 

przeznaczono na projekt budowlany i 60 dni przeznaczono na projekt wykonawczy – sumę 

godzin pracy projektantów niezbędną dla realizacji tego zamówienia, która wynosi 10.010,90 

godzin  pracy,  co  jest  zgodne  z  tabelą  przedstawioną  przez  ProBud  (załącznikiem  nr  7)  do 

wyjaśnień  w  kolumnie  JNP  (H)  z  wyłączeniem  nadzorów  autorskich;  odpowiednio  

na  potrzeby  projektu  wykonawczego  6 205,30  godzin  a  na  potrzeby  projektu  budowlanego 

3 805,60 godzin.  Z przedstawionych przez Odwołującego wyliczeń opartych na informacjach 

pochodzących  z  załączonej  przez  ProBud  do  wyjaśnień  tabeli  wynika,  że  uwzględniając 

podział  godzin  dla  każdej  z  branż  projektowych  z  uwzględnieniem  zaoferowanego  terminu 

realizacji  przez  ProBud  w  przełożeniu  na  czas  pracy  powoduje,  że  projektanci  dla  czerech 

branż z musieliby pracować na dobę w ilości godzin przekraczających ilość godzin w dobie 

(przekraczają  24  godziny),  i  tak  przy  wykonaniu  projektu  wykonawczego  w  czasie  60  dni 

projektant  w  branży  architektonicznej  musiałby  pracować  uwzględniając  tylko  dni  robocze 

30,95 / godziny na dobę a dni roboczych i świąt 21,67 godziny / na dobę; w branży sanitarnej 

musiałby  pracować  uwzględniając  tylko  dni  robocze  28,25  /  godziny  na  dobę,  a  dni 

roboczych  i  świąt  19,78  godziny  /  na  dobę;  w  branży  elektrycznej  musiałby  pracować 

uwzględniając  tylko  dni  robocze  35,02  /  godziny  na  dobę  a  dni  roboczych  i  świąt  24,51 

godziny  /  na  dobę;  oraz  w  branży  konstrukcyjno  –  budowlanej  musiałby  pracować 

uwzględniając  tylko  dni  robocze  29,42  /  godziny  na  dobę  a  dni  roboczych  i  świąt  20,59 

godziny  /  na  dobę.  Podkreślenia  wymaga,  że  suma  godzin  dla  projektantów  zgodna  jest  z 

określonymi przez ProBud ilościami w załączniku nr 7 do wyjaśnień.  

Na  rozprawie  pełnomocnik  uczestnika  postępowania  odwoławczego  wskazał,  że  zgodnie  z 

oświadczeniami  poszczególnych  projektantów  branżystów  załączonymi  do  wyjaśnień  koszt 

ich wynagrodzeń to 355.500 zł brutto. Zgodnie z załącznikiem nr 7 do złożonych wyjaśnień 

koszty pracy to 415.260,30 zł, przy czym Izba zaznacza, że ta kwota obejmuje również koszt 

pełnienia  nadzorów  autorskich.  Z  uwagi  na  ilość  godzin  pracy  poszczególnych  czterech 

projektantów 

pełnomocnik 

uczestnika 

postępowania 

odwoławczego 

oświadczył,  

ż

e  projektanci  będą  posiadać  asystentów  projektów  branżowych  oraz  oświadczył,  

ż

e  w  przedstawionych  przez  Odwołującego  tabelach  nie  zostały  tam  uwzględnione  koszty 

asystentów  projektantów  branżowych,  po  za  tym  do  czego  odniósł  się,  Przystępujący  

w  pozycji  Inne.  Podkreślić  należy  w  tym  miejscu,  że  Odwołujący  w  pozycji  Inne  uwzględnił 

koszty  zatrudnienia  osób,  które  zostały  wymienione  w  wyjaśnieniach  przez  ProBud, 

natomiast w pozycji Inne tabeli nr 1 Odwołujący uwzględnił koszty zatrudnienia tych osób.   

Odwołujący w trakcie rozprawy wyjaśnił również, ze koszty asystentów projektantów zostaną 

przez niego pokryte w następujący sposób przez odjęcie od 415.260,30 tj. kosztów robocizny 

kwoty  355.500,00  tj.  kosztów  projektantów  branżowych  oraz  kwoty  52.000.00,  która 

stanowiła  wynagrodzenie  projektanta  w  branży  konstrukcyjno  –  budowlanej  Pana  T.  G. 

(przedsiębiorcy)  co  daje  w  efekcie  kwotę  111.760,30  zł  i  w  tej  kwocie  mieszczą  się  koszty 

asystentów  projektantów.  ProBud  zaznaczył  jednocześnie,  że  koszty  uwzględnienia 

asystentów  projektantów  w  cenie  oferty  są  niezbędne  z  uwagi  na  to,  że  przy  pomocy  tych 

osób  projektanci  branżowi  będą  w  stanie  zrealizować  zamówienie  i  nie  będą  zobligowani  

do  pracy  w  ilości  godzin  jakie  wskazał  Odwołujący  w  swoich  wyliczeniach,  bowiem  będą  

te  zadania  wykonywać  projektanci  i  asystenci  projektantów. W  ocenie  Izby  wynikają  z  tego 

dwie  bardzo  istotne  dla  rozpozna  sprawy  informacje,  po  pierwsze  to,  że  ProBud  w  sposób 

jednoznaczny  przyznał,  że  wyliczenia  w  zakresie  godzin  pracy  jakich  dokonał  Odwołujący  

w  załączonych  do  odwołania  tabelach  są  prawidłowe,  a  co  najmniej  ProBud  się  z  nimi 

zgadza;  po  drugie,  rzeczą  bardzo  istotną  jest,  że  ProBud  na  rozprawie  zmienił  treść 

złożonych  Zamawiającemu  wyjaśnień  w  sprawie  elementów  ceny,  bowiem  wprowadził 

dotychczas  nieistniejące  elementy  tej  wyceny  w  postaci kosztów  związanych  z  asystentami 

projektantów.  Dodatkowo  Izba  wskazuje,  że  argumentacja  w  zakresie  uzyskania 

odpowiednich  środków  finansowych  na  pokrycie  kosztów  asystentów  projektanta  również 

jest  niespójna,  bowiem  zaznaczyć  należy,  że  z  wyjaśnień  nie  wynika  gdzie  umiejscowił 

ProBud  koszty  zatrudnienia  trzech  osób  wskazanych  w  wyjaśnieniach,  zaszczyć  należy 

również,  że  nie  wynika  z  wyjaśnień  jaki  zwrot  wynagrodzenia  z  tytułu  zatrudnienia  osoby 

niepełnosprawnej  otrzymuje  ProBud.  Potwierdzenia  zrealizowania  danego  przelewu  nie 

wskazują z jakiego tytułu środki zostały przelane, natomiast podanie numeru referencyjnego 

programu  pomocowego  niczego  nie  wyjaśnia.  Podkreślenia  wymaga  również,  że  sam 

ProBud  w  trakcie  rozprawy  wskazał,  że  asystenci  projektanta  to  są  inne  osoby  niż  te,  o 

których  była  mowa  w  treści  wyjaśnień  i  innymi  niż  mówił  o  nich  Odwołujący,  jednocześnie 

zaznaczając  trzy  osoby  które  są  wskazane  w  wyjaśnieniach  też  będą  pełnić  obowiązki 

asystenta projektanta. W trakcie rozprawy ProBud wyjaśnił również, ze asystent projektanta 

architekta,  asystent  projektanta  branży  instalacji  sanitarnej,  asystent  projektanta  branży 

instalacji  elektrycznej,  jak  również  asystent  projektanta  branży  konstrukcyjno-  budowlanej 

musi  mieć  wykształcenie  wyższe  co  najmniej  inżynierskie.  Niespójność  jak  również 

niezgodność  z  treścią  wyjaśnień  złożonych  Zamawiającemu,  a  wiec  kolejny  nieznany  do 

rozprawy  Zamawiającemu  elementów  wyjaśnień  dotyczył  kwoty  52.000.00,  która  stanowiła 

wynagrodzenie  projektanta  w  branży  konstrukcyjno  –  budowlanej  Pana  T.  G. 

(przedsiębiorcy),  którą  ProBud  w  trakcie  rozprawy  przeznaczył  na  wynagrodzenia  dla 

asystentów projektantów. Słusznie w ocenie Izby zauważył Odwołujący, że w wyjaśnieniach 

wynagrodzenia  Pana  T.  G.  traktowane  jest  jako  koszty,  który  został  uwzględniony  w 

kalkulacji  elementów  ceny  oferty  a  następnie,  w  ocenie  Izby  na  potrzeby  argumentacji 

przedstawionej na rozprawie, stara się wykazać kwotę tą jako zysk, który ma służyć pokryciu 

kosztów pracy asystentów projektantów.  

Pozostała treść złożonych wyjaśnień jest ogólna i „blankietowa” w zasadzie nie wskazująca  

na żadne konkretne koszty wpływające na realizację zamówienia, bowiem samo odniesienie 

się  do  posiadania  samochodów  służbowych  i  związany  z  tym  dojazd  do  Warszawy  ze 

Szczecina  nie  odnoszą  się  do  żadnej  kalkulacji  kosztów.  Jak  również  niższe  koszty 

pracownicze z uwagi na zawarcie umów o zwrot kosztów wyposażenia stanowisk pracy osób 

niepełnosprawnych,  które  zostały  wskazane, jednakże  w  ocenie  Izby  nie  jest jednoznaczne 

co też ProBud chciał  wykazać za ich pomocą, bo jak słusznie zauważył  Odwołujący koszty 

jakie  zostały  wykazane  przez  ProBud  odnośnie  wyposażenia  są  dużo  nisze  niż  koszt 

refundacji  stanowisk  pracy.  Jednocześnie  nie  podał  w  wyjaśnieniach  Odwołujący  

o  ile  uwzględnił  pomniejszenie  kosztów  pracowniczych  z  uwagi  na  refundacje  kosztów 

zatrudnienia  osób  niepełnosprawnych  wskazanych  w  wyjaśnieniach,  które  w  rzeczywistości 

powinno  przekładać  się  na  konkretną  kwotę,  tymczasem  brak  jest  takiej  informacji  

z jedynym odniesieniem, że zostało to uwzględnione w globalnej kwocie kosztów pośrednich. 

Izba  podkreśla,  że  zadaniem  Izby  rozpoznając  sprawę  jest  ocena  dokonanej  przez 

Zamawiającego  czynności  oceny  złożonych  wyjaśnień  oraz  dokonania  czynności  będących 

efektem  ww.  czynności.  Jednocześnie  należy  mieć  na  względzie,  że  ciężar  dowodu,  

ż

e oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest 

stroną albo uczestnikiem postępowania odwoławczego, tym samym w trakcie postępowania 

odwoławczego  strona  /  uczestnik  postępoania  odwoławczego  w  tym  wypadku  nie  dość,  że 

jest  uprawniony  do  dowodzenia  swoich  twierdzeń  zawartych  w  wyjaśnieniach  to 

ustawodawca  nałożył  na  niego  ciężar  dowiedzenia,  że  oferta,  którą  wykonawca  złożył  w 

danym  postępowaniu  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny. W rozpoznawanej  sprawie  uczestnik 

postępoania  odwoławczego  potwierdził  to,  że  nie  złożył  wyjaśnień  zgodnie  z  wymaganiami 

Zamawiającego,  potwierdził,  że  w  złożonych  wyjaśnieniach  nie  ujął,  nie  pokazał 

Zamawiającemu  wszystkich  elementów  składowych  zaoferowanej  ceny,  co  w  sposób 

niebudzący  wątpliwości  wykazał  w  czasie  rozprawy  sam  oświadczając,  że  nie  wskazał  w 

wyjaśnieniach kosztów dla asystentów projektanta.  W obliczu powyższego Izba uznała, że 

doszło do naruszenia przepisów ustawy art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust.3 i na tej 

właśnie podstawie prawnej nakazała Zamawiającemu odrzucenie oferty ProBud.  

W zakresie złożonych prze Odwołującego i uczestnika postępoania odwoławczego dowodów 

Izba  wskazuje,  że  dowody  te  potwierdzają  informacje  w  nich  przedstawione,  trudno 

natomiast odnosić je bezpośrednio do rozpoznawanej sprawy, bowiem dotyczą one zupełnie 

innych  zobowiązań  wykonawcy  ProBud.  Dla  oceny  poprawności  działania  Zamawiającego 

odnośnie  oceny  elementów  ceny  oferty  w  postępowaniu  złożone  dowody  w  ocenie  Izby  

nie  kształtują  informacji  jakie  mają  wpływ  na  elementy  cenotwórcze  oferty,  które  wynikają  

z charakteru tego zamówienia. Dlatego też Izba w zakresie oceny zarzutów w postępowaniu 

nie przypisała im mocy dowodowej.   

IV. 

Odwołujący  wskazał  również  na  naruszenie  art.  89  ust.1  pkt  3  ustawy.  Izba  wskazuje,  że 

podstawą  odrzucenia  oferty  w  oparciu  o  art.  89  ust.1  pkt  3  ustawy  jest  naruszenie  zasady 

konkurencji,  które  prowadzi  do  utrudnienia  dostępu  do  rynku  innym  przedsiębiorcą.  Zarzut 

naruszenia  przez  wykonawcę  w  postępowaniu  o  udzielnie  zamówienia  zasad  konkurencji 

musi  zostać  udowodniony  i  skonkretyzowany  przez  Odwołującego  przez  przytoczenie 

konkretnego  przepisu  ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji.  Izba  wskazuje,  że 

Uznanie  konkretnego  czynu  za  czyn  nieuczciwej  konkurencji wymaga  bowiem  ustalenia  na 

czym  określone  działanie  polegało  oraz  zakwalifikowania  go  jako  konkretnego  deliktu 

ujętego w rozdziale 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji albo deliktu nieujętego w 

tym  rozdziale,  lecz  odpowiadającego  hipotezie  art.  3  ust.  1  tejże  ustawy  (wyrok  Sądu 

Najwyższego z dnia 22.10.2002 r., II CKN 271/01, OSNC 2004, nr 2, poz. 26).  

W rozpoznawanej sprawie Odwołujący powołał się na

 art. 3 ust. 1 ustawy  oraz art. 15 ust. 1 

pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j.: Dz. U. z 2003 r. 

Nr  153.  poz.  1503,  ze  zm.).  Jednakże  Odwołujący  nie  powołał  konkretnych  okoliczności 

faktycznych,  które  uzasadniałby  celowe  działania  uczestnika  postępowania  odwoławczego 

ProBud  w  celu  eliminacji  Odwołującego  z  postępowania  o  zamówienie.  Odwołujący  wskazywał 

na  uchybienia  w  wycenie  oferty  ProBud,  które  niewątpliwie  przełożyły  się  na  wykazanie 

naruszenia  przepisów  ustawy  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  ustawy,  gdzie  dowiódł 

Odwołujący,  że  nie  wykazał  ProBud  kalkulacji  wszystkich  kosztów  w  zaoferowanej  cenie  za 

realizacje zamówienia, niemniej nie wykazał Odwołujący, że taka właśnie prezentacja elementów 

ceny  oferty  miała  prowadzić  do  uniemożliwienia  uzyskania  zamówienia  innym  wykonawcom. 

Odwołujący  nie  wykazał,  że  działania  uczestnika  postępoania  odwoławczego  miały  na  celu 

eliminację Odwołującego.  

V. 

W  zakresie  podnoszonego  przez  Odwołującego  zarzutu  naruszenia  art.  91  ust.  1  ustawy 

(który  został  wskazany  w  uzasadnieniu),  Izba  wskazuje,  że  przepis  ten  nakłada  

na  Zamawiającego  obowiązek  wykonania  wyboru  oferty  w  postępowaniu  na  podstawie 

kryteriów  oceny  ofert  określonych  w  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia.  Izba  

nie  stwierdzała  dokonania  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  na  podstawie  innych,  

niż określone w SIWZ kryteriów oceny ofert. Odwołujący nie podniósł  żadnych okoliczności 

faktycznych  wskazujących  na  nieprawidłowość  dokonania  oceny  ofert  w  kontekście 

ustalonych  kryteriów  oceny  ofert,  czyli  zastosowania  bądź  niezastosowania  przez 

Zamawiającego ustalonych kryteriów oceny ofert. 

VI. 

W  zakresie  zarzutu  dotyczącego  naruszenia  art.  7  ust.  1  ustawy    Izba  uznała,  iż  działanie 

Zamawiającego nie było zgodne z obowiązującymi przepisami i naruszyło zasady zamówień 

publicznych  w  tym  w  szczególności  podnoszonych  przez  Odwołującego  zasad  równego 

traktowania  wykonawców  i  zachowania  uczciwej  konkurencji.  Zasada  równego  traktowania 

wykonawców  wskazuje  na  obowiązek  jednakowego  traktowania  wykonawców  bez  ulg  i 

przywilejów zaś zasada zachowania uczciwej konkurencji związana jest z obowiązkami jakie 

nakłada  ustawodawca  na  Zamawiającego  w  czasie  przygotowania  i  przeprowadzenia 

postępowania  o  udzielnie  zamówienia  w  tym  dokonania  rzetelnej  oceny  ofert  (porównaj: 

Wyrok  Sądu  Okręgowego  w  Gliwicach  z  22  kwietnia  2008  roku  sygn.  akt  X  Ga  25/08). 

Odwołujący  wykazał,  że  Zamawiający  nie  dokonał  oceny  wyjaśnień  Zamawiającego  w 

sposób  prawidłowy,  czego  efektem  było  samo  oświadczenie  wykonawcy  na  rozprawie,  że 

nie wskazał w wyjaśnieniach asystentów projektantów, jak również wykazał Odwołujący, że 

pozostała  część  wyjaśnień  jest  nieprecyzyjna,  ogólnikowa  w  znacznym  stopniu  nie 

wskazująca na elementy ceny oferty.   

Zasada  udzielenia  zamówienia  wykonawcy  wybranemu  zgodnie  z  przepisami  ustawy  określona 

w  art.  7  ust.  3,  uwzględniając  znaczenie  powyżej  przywołanych  zasad  oraz  racjonalność 

przepisów, dotyczy zakazu dokonywania cesji praw lub przejęcia długów na rzecz podmiotów lub 

przez  podmioty  nieuczestniczące  w  postępowaniu  o  zamówienie  publiczne.  Tym  samym 

Zamawiający,  wywodząc  to  z  zasady  legalizmu  działania  Zmawiającego,  zobowiązany  jest  do 

udzielenia  zamówienia  wykonawcy,  który  uczestniczył  w  postępowaniu  o  udzielnie  zamówienia 

publicznego oraz został wybrany zgodnie z przepisami ustawy. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz 

art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych  oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 3 pkt. 

1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości 

i sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zmianami).  

Przewodniczący: 

………………………………………………….