KIO 2313/17 WYROK dnia 21 listopada 2017 r.

Sygn. akt: KIO 2313/17 

WYROK 

z dnia 21 listopada 2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący:   Agnieszka Trojanowska 

Protokolant:   

Mateusz Zientak 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  Warszawie  w  dniu  17  listopada 

2017  r.  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  2  listopada  2017r.  przez 

wykonawcę  E.  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  K.,  ul.  (…)  w 

postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego:  Skarb  Państwa  –  Rejonowy  Zarząd 

Infrastruktury z siedzibą w B., ul. (…) 

przy  udziale  wykonawcy  P.  B.,  S. 

spółka  jawna  z  siedzibą  w  K.,  ul.  (…)  zgłaszającego 

swoje przystąpienie w sprawie sygn. akt KIO 2313/17 po stronie zamawiającego 

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  unieważnienie  czynności 

wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, 

w tym odrzucenie oferty wykonawcy P.  B., S. 

spółka jawna z siedzibą w K., ul. 

(…)  z  postępowania  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  7b  ustawy  z  uwagi  na 

nieprzedłużenie  wadium  na  przedłużony  okres  związania  ofertą,  na  podstawie 

art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy w związku z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu 

nieuczciwej konkurencji z uwagi 

na zaoferowanie odsprzedaży zamawiającemu 

stacji  transformatorowych  poniżej  kosztów  ich  zakupu,  na  podstawie  art.  89 

ust. 1 pkt 4 ustawy w związku z art. 90 ust. 3 ustawy przez złożenie wyjaśnienie 

potwierdzających,  że istotna  część  składowa  oferty  –  stacje transformatorowe 

zostały zaoferowane za rażąco niską cenę, a pozostałe wyjaśnienia nie zostały 

udowodnione,  nie wykazują  okoliczności  wyjątkowych  wykonania  zamówienia 

pozwalających  przystępującemu  na  zaoferowanie  ceny  zaproponowanej  w 

ofercie przystępującego, 

Kosztami postępowania obciąża P. B., S. spółka jawna z siedzibą w K., ul. (…) i  

Zalicza  na  pocz

et kosztów postępowania kwotę 10 000 zł. 00 gr (słownie: 

dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę  E. 

spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  K.,  ul.  (…) 

tytułem wpisu od odwołania 

Zasądza od P. B., S. spółka jawna z siedzibą w K., ul. (…) na rzecz  E. 

spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  K.,  ul.  (…) 

kwotę  13  600  zł  00  gr  (słownie:  trzynaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero 

groszy) z tytułu poniesionych kosztów wpisu i zastępstwa prawnego. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz.1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za pośrednictwem  Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Bydgoszczy. 

Przewodniczący:   …………… 

Sygn. akt KIO 2313/17 

Uzasadnienie 

Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na 

przebudowę  systemu  elektroenergetycznego  Nowy  G.  zostało  wszczęte  ogłoszeniem 

zamieszczonym w Biuletynie Zamówień Publicznych z dnia 31 sierpnia 2017r. za numerem 

581245-N-2017.  

W  dniu  27  października  2017r.  zamawiający  poinformował  o  wyniku  postępowania  tj.  o 

wyborze jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy P.  B., S. 

spółka jawna z siedzibą w K. – 

dalej przystępujący.  

W  dniu  2  listopada  2017r.  odwołanie  wniósł  wykonawca  E.  spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością  z  siedzibą  w  K.  –  dalej  odwołujący.  Odwołanie  zostało  opatrzone 

elektronicznym  podpisem  kwalifikowanym  złożonym  przez  pełnomocnika  działającego  na 

podstawie  pełnomocnictwa  z  dnia  31  października  2017r.  udzielonego  przez  prezesa  i 

wiceprezesa zarządu ujawnionych w KRS i upoważnionych do łącznej reprezentacji, zgodnie 

z załączonym odpisem z KRS. Kopia odwołania została przekazana zamawiającemu w dniu 

2 listopada 2017r.  

Odwołujący wniósł odwołanie od: 

1)  dokonania  w  dniu  27  października  2017  r.  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  wykonawcy, 

przystępującego, mimo iż oferta tego wykonawcy podlegała odrzuceniu:  

a) na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy z powodu jej niezgodności z treścią siwz (siwz); 

b) na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ustawy , w związku z brakiem złożenia 

wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny;  

c)  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4,  w  zw.  z  art.  90  ustawy  ,  w  związku  ze  złożeniem 

niewystarczających wyjaśnień w zakresie kalkulacji ceny, potwierdzających, że zaoferowana 

cena nie jest rażąco niska;  

d) na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ustawy,  w związku ze złożeniem przez 

tego wykonawcę oferty zawierającej rażąco niską cenę;  

e) na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy, w związku ze złożeniem przez tego wykonawcę 

oferty, która stanowi czyn nieuczciwej konkurencji;  

f) na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy, w związku z brakiem skutecznego przedłużenia 

okresu związania ofertą;  

g)  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  7b  ustawy,  w  związku  z  brakiem  zachowania  ciągłości 

wadium (tj. wni

esieniem nieprawidłowego wadium);  

2)  dokonanie  w  dniu  27  października  2017  r.  wyboru  oferty  najkorzystniejszej 

przystępującego,  mimo  iż  wykonawca  ten  nie  potwierdził  spełniania  warunków  udziału  w 

postępowaniu  w  odniesieniu  do  zdolności  technicznych  i  zawodowych  -  tj.  osób 

skierowanych do realizacji zamówienia, a zamawiający zaniechał wezwania w/w wykonawcy 

do  uzupełnienia  oferty  w  zakresie  wykazu  osób  skierowanych  do  realizacji  zamówienia  w 

trybie art. 26 ust. 3 ustawy . 

Odwołujący zarzucił naruszenie przez zamawiającego:  

1)  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy,  przez  jego  błędną  wykładnię  i  zastosowanie,  polegające  na 

zaniechaniu  odrzucenia  oferty  przystępującego,  pomimo  iż  oferta  ta  nie odpowiadała  treści 

siwz;  

2)  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ustawy,  prz

ez  ich  błędną  wykładnię  i  zastosowanie, 

przejawiające się w zaniechaniu odrzucenia oferty przystępującego, mimo iż wykonawca ten 

nie złożył wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny, a tym samym nie obalił domniemania 

rażąco niskiej ceny;  

3)  art.  89  ust. 

1 pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ustawy  ,  przez  ich błędną  wykładnię i  zastosowanie, 

przejawiające się w zaniechaniu odrzucenia oferty przystępującego, mimo iż wykonawca ten 

nie złożył wyjaśnień wystarczających, potwierdzających, że jego oferta nie jest rażąco niska; 

4) art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ustawy, przez ich błędną wykładnię i niezastosowanie, 

polegające  na  zaniechaniu  odrzucenia  oferty  przystępującego,  pomimo  iż  oferta  tego 

wykonawcy zawierała rażąco niską cenę;  

5) art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy, prze

z jego błędną wykładnię i niezastosowanie, polegające na 

zaniechaniu odrzucenia oferty przystępującego, pomimo iż oferta tego wykonawcy stanowiła 

czyn nieuczciwej konkurencji;  

6) art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy przez jego błędną wykładnię i zastosowanie, przejawiające się 

w  zaniechaniu  odrzucenia  oferty  przystępującego,  mimo  iż  wykonawca  ten  nie  przedłużył 

skutecznie okresu związania ofertą;  

7) art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy przez jego błędną wykładnię i zastosowanie, przejawiające się 

w  zaniechaniu  odrzucenia 

oferty  przystępującego,  mimo  iż  wykonawca  ten  nie  zachował 

ciągłości zabezpieczenia oferty wadium (tj. wadium zostało wniesione nieprawidłowo);  

8) art. 26 ust. 3 ustawy  , przez jego błędną wykładnię i brak zastosowania, mimo iż wykaz 

osób skierowanych do realizacji zamówienia, złożony przez przystępującego, nie potwierdzał 

spełniania warunków udziału w postępowaniu;  

9) art. 91 w zw. z art. 89, art. 90 i art. 92 ustawy, przez ich błędną wykładnię i zastosowanie, 

polegające  na  wyborze  oferty  przystępującego,  mimo  że  powyższe  przepisy  ustawy 

dopuszczają możliwość wyłącznie  wyboru oferty  tego  wykonawcy,  który wykazał  spełnianie 

warunków  udziału  w  postępowaniu  oraz  oferty,  która  nie  podlega  odrzuceniu  (a  ponadto 

oferty, którą wykonawca jest prawidłowo związany);  

10) art. 7 ustawy, przez prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę równego 

traktowania wykonawców. 

Wniósł o:  

1)  nakazanie  zamawiającemu  unieważnienia  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej 

przystępującego;  

2) nakazanie zamawiającemu odrzucenie oferty przystępującego;  

3)  nakazanie  zamawiającemu  powtórzenia  czynności  składających  się  na  proces  wyboru 

oferty najkorzystniejszej,  

4) przeprowadzenie zawnioskowanych dowodów,  

5) obciążenie zamawiającego kosztami postępowania. 

Odwołujący  wskazał,  że  posiada  interes  we  wniesieniu  odwołania,  ponieważ  w  przypadku 

jego uwzględnienia,  istnieje możliwość uznania  oferty  odwołującego za najkorzystniejszą w 

postępowaniu  i  zawarcia  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego  (podobną  wykładnię 

interesu  prawnego  przyjęła  Krajowa  Izba  Odwoławcza  w  wyroku  z  dnia  8  lipca  2010  r„ 

KIO/UZP  1338/10).  Odrzucenie  oferty  przystępującego,  spowodowałoby  bowiem,  że  oferta 

odwołującego  zostałaby  oceniona  najwyżej  oraz  istniałaby  szansy  na  wybór  tej  oferty  jako 

najkorzystniejszej.  Tymczasem  w  wyniku  podjęcia  przez  zamawiającego  czynności 

niezgodnych  z  ustawą  ,  odwołujący  pozbawiony  został  możliwości  uzyskania  zamówienia. 

Jak  podkreśla  się  w  doktrynie  prawa,  interes  prawny  winien  być  rozumiany  szeroko, 

obejmując  zarówno  interes  majątkowy  jak  i  niemajątkowy.  Nie  jest  konieczne  doznanie 

uszczerbku  w  interesie  prawnym,  a  wystarczy  jego  samo  zagrożenie.  W  ocenie 

odwołującego się, przez bezprawne działanie zamawiającego jego interes został naruszony, 

co skutkuje braki

em możliwości uzyskania zamówienia.  

Odrzucenie oferty ze względu na wystąpienie ceny potencjalnie rażąco niskiej zostało ujęte 

w  dwóch  przepisach:  art.  89  ust.  1  pkt  4  oraz  art.  90  ust.  3  ustawy  .  Pierwszy  z  tych 

przepisów  odnosi  się  do  sytuacji,  gdy  zamawiający  istnienie  takiej  ceny  stwierdzi:  "oferta 

zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  po  przedmiotu  zamówienia".  Drugi  z  nich,  o  treści: 

"zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  który  nie  złożył  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  z  dostarczonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco 

niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia",  mówi  o  sytuacji,  w  której  taką  rażąco 

niską  cenę  niekoniecznie  stwierdzono,  czy  też  zamawiający  niekoniecznie  jest  w  stanie 

wykazać  (udowodnić),  że  jest  ona  rażąco  niska,  ale  zaistniały  inne  okoliczności  w  postaci 

tego,  że  wykonawca  nie  złożył  wyjaśnień  w  zakresie  ceny  (potencjalnie  rażąco  niskiej)  lub 

też zamawiający dokonał oceny złożonych wyjaśnień i przedstawionych dowodów i w wyniku 

tej oceny uznał cenę za rażąco niską.  

Zastosowanie  dyspozycji  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  jako  podstawy  odrzucenia  oferty 

wykonawcy  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  znajduje  szerokie 

omówienie w doktrynie, jak też orzecznictwie sądów okręgowych i KIO. Odwołujący wskazał, 

iż  rzeczona  niezgodność  treści  oferty  z  siwz  musi  mieć  charakter  nieusuwalny  (przy 

uwzględnieniu  art.  87  ust.  2  pkt  3  ustawy  )  oraz  dotyczyć  powinna  sfery  niezgodności 

zobowiązania  zamawianego  w  siwz  oraz  zobowiązania  oferowanego  w  ofercie,  tudzież 

polegać może na sporządzeniu i przedstawieniu oferty w sposób niezgodny z wymaganiami 

siwz.  Siwz,  od  momentu  jej  udostępnienia,  jest  wiążąca  dla  zamawiającego  -  jest  on 

obowiązany  do  przestrzegania  warunków  w  niej  umieszczonych.  Zamawiający  zobligował 

wykonawców,  aby  wraz  z  ofertą złożyli  formularz  cenowy  zawierający  zestawienie  wartości 

elementów  oferty  (część  VI  pkt  4  ppkt  4.5  siwz).  Formularz  cenowy  miał  stanowić  także 

integralny  element  umowy  (§  29  ust.  2  pkt  8  istotnych  postanowień  umownych). 

Zam

awiający  wraz  z  dokumentacją  przetargową  udostępnił  wzór  formularza  cenowego.  W 

formularzu  cenowym  należało  podać  jednostki  nakładu  pracy  (np.  roboczogodziny)  dla 

branży  elektrycznej,  budowlanej  i  sanitarnej,  a  następnie  wartość  poszczególnej  jednostki 

nak

ładu czasu pracy. Poprzez mnożenie jednostki nakładu czasu pracy z wartością należało 

uzyskać ogólną wartość brutto prac w branży sanitarnej, elektrycznej i budowlanej. Zdaniem 

odwołującego brak podania jednostki nakładu pracy i jej wartości w każdym przypadku musi 

skutkować  odrzuceniem  oferty  jako  niezgodnej  z  siwz.  Zestawiając  treść  oferty 

przystępującego  z  wytycznymi  zamawiającego  odwołujący  doszedł  do  wniosku,  że  wbrew 

wymogom  zamawiającego  wspomniany  wykonawca  nie  podał  jednostki  nakładu  pracy,  a 

jedyn

ie  wskazał  globalne  wartości  dla  prac  w  zakresie  branży  sanitarnej,  elektrycznej  i 

budowlanej (zamiast jednostki podał kpl. - to jest komplet). Zamawiający żądał, aby wskazać 

określone jednostki  nakładu pracy  m.in.  w  celu weryfikacji  poprawności  kalkulacji  ceny  pod 

kątem  spełnienia  przesłanek  z  art.  90  ustawy  (ew.  także  pod  kątem  art.  89  ust.  1  pkt  3 

ustawy  w  zw.  z  ustawą  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji). 

Zamawiający  chciał  bowiem  zbadać,  czy  zakładany  przez  wykonawcę  nakład  pracy  będzie 

odpowiedni  dla  ustalonego  zakresu  pracy  (tj.  przez  zbadanie  liczby  jednostek  nakładu 

pracy),  a  ponadto,  czy  wartość  jednostki  nakładu  pracy  nie  jest  rażąco  niska.  Formularz 

cenowy wchodzący w skład oferty przystępującego nie pozwala ani na określenie planowego 

zakresu  prac  (nie  ma  bowiem  podziału  na  poszczególne  jednostki  nakładu  pracy;  nie  ma 

również  wskazania  konkretnej  jednostki  nakładu  pracy  -  np.  roboczogodziny,  czy  tzw. 

umownej  jednostki  nakładu  pracy),  ani  na  poznanie  wartości  poszczególnej  jednostki 

nakładu  pracy.  W  ocenie  odwołującego  jest  to  działanie  celowe,  mające  na  celu 

uniemożliwienie sprawdzenia poprawności kalkulacji ceny oferty przystępującego Poza tym, 

należy  stwierdzić,  że  wyliczenia  cenowe  przystępującego  zawarte  w  formularzu  cenowym, 

nie  mają  charakteru  proporcjonalnego  i  adekwatnego  do  przewidywanych  nakładów  na 

wykonanie  poszczególnych  branż  (sanitarnej,  elektrycznej  i  budowlanej).  W  związku  z 

powyższym  ma  zastosowanie  do  nich  uwaga  zamawiającego,  zamieszczona  pod 

formular

zem cenowym tj. „Uwaga: ilość jednostek nakładu pracy (j.n.p.) dla poszczególnych 

części  składowych  dokumentacji  powinna  być  proporcjonalna  i  adekwatna  do  faktycznie 

przewidywanych nakładów na wykonanie danego zakresu opracowania, ustalona w oparciu 

np.  o 

środowiskowe  zasady  wyceny  prac  projektowych  i  Rozporządzenie  Ministra 

Infrastruktury  z  dnia  18  maja  2004  r.  w  sprawie  metod  i  podstaw  sporządzania  kosztorysu 

inwestorskiego,  obliczania  planowanych  kosztów  prac  projektowych  oraz  planowanych 

kosztów  robót  budowlanych  określonych  w  programie  funkcjonalno-użytkowym. 

Rozbieżności  z  powyższymi  zasadami  mogą  stanowić  podstawę  do  odrzucenia  oferty”.  W 

ocenie  odwołującego  rozbieżności  z  powyższymi  zasadami  nie  tyle  mogą,  co  muszą  być 

podstawą  do  odrzucenia  oferty.  W  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 

weryfikacja  tak  potencjału  wykonawcy,  jak  i  treści  jego  oferty  odbywa  się  na  zasadzie 

spełnia/nie  spełnia  (weryfikacja  zerojedynkowa).  Z  powyższych  względów  oferta 

przystępującego winna zostać odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy .  

W  pierwszej  kolejności  odwołujący  zaznaczył,  że  oferta  przystępującego  winna  zostać 

odrzucona  na  podstawie  art.  90  w  zw.  z  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  .  Oznacza  to,  że 

odrzucenie  winno  nastąpić  nie  tylko  w  związku  z  faktem,  że  cena  jest  rażąco  niska. 

Odrzucenie  powinno  nastąpić  także  ze  względu  na  brak  złożenia  wyjaśnień  przez 

przystępującego  (ewentualnie  złożenie  niewystarczających  wyjaśnień).  Nie  sposób  bowiem 

uznać pisma przystępującego z dnia 25 września 2017 r., wystosowanego w odpowiedzi na 

wezwanie zamawiającego z dnia 20 września 2017 r., oraz pisma przystępującego z dnia 11 

października  2017  r.  wystosowanego  w  odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego  z  dnia  9 

października  2017  r.  za  wyjaśnienie  kalkulacji  ceny.  Są  to  wyłącznie  pisma  ogólnie 

potwierdzające poprawność kalkulacji ceny, które w żadnej mierze nie obrazuje procesu, na 

podstawie  którego  wykonawca  przystępującego  obliczył  cenę  za  wykonanie  zamówienia.  Z 

ostrożności  procesowej  Odwołujący  podnosi,  że  nawet  gdyby  uznać,  iż  wyjaśnienia  w 

sprawie  kalkulacji,  jakie  złożone  przez  przystępującego  zostały  złożone  w  zakreślonym 

terminie,  to  nie sposób uznać  ich za  wystarczające.  Nie potwierdzają one  bowiem,  iż  cena 

przystępującego  nie  jest  rażąco  niska.  Stanowi  to  podstawę  do  odrzucenia  oferty 

przystępującego (por. art. 90 ust. 2 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy ). Wezwanie do wyjaśnienia 

kalkulacji  ceny  wystosowane  do  przystępującego  spowodowało  powstanie  wzruszalnego 

domniemania,  że  cena  przystępującego  jest  rażąco  niska.  Zgodnie  z  ugruntowanym 

poglądem orzecznictwa i doktryny odwołujący wskazał, iż wszczęcie procedury określonej w 

art. 90 ustawy ustanawia domniemanie zaoferowania przez wykonawcę ceny rażąco niskiej 

(zob.  wyrok  KIO  z  dnia  14  maja  2013  r.,  KIO  960/13).  Domniemanie  to  ma  charakter 

wzruszalny  i  przenosi  na  wykonawcę  (w  niniejszym  wypadku  na  przystępującego)  ciężar 

udowodnienia  okoliczności  wskazujących  na  brak  zaoferowania  rażąco  niskiej  ceny. 

Potwierdziła to Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 2 sierpnia 2011 r., KIO 1568/11; 

w  wyroku  z  dnia  29  maja  2013  r.,  KIO  1159/13;  w  wyroku  z  dnia  29  stycznia  2013  r.,  KIO 

127/13.  Jedynie  na  marginesie  wskazać  wypada  na  wyrok  KIO  z  dnia  30  stycznia  2013  r., 

KIO 101/13. Zarówno brak wyjaśnień, jak i niedostateczne wyjaśnienia w sprawie kalkulacji 

ceny  wywołują  tożsamy  skutek  -  brak  obalenia  domniemania  rażąco  niskiej  ceny.  W  tym 

zakresie odwołujący powołał wyrok KIO z dnia 15 lutego 2011 r., KIO 207/11. Zgodnie z art. 

90 ust. 2 ustawy , to wykonawca powinien udowod

nić zamawiającemu, iż jego cena nie jest 

rażąco niska, i udowodnić to na etapie postępowania o udzielenie zamówienia. Tym samym 

jak  najbardziej  aktualna  i  wymagająca  podkreślenia,  jest  wyrażona  w  powoływanym  wyżej 

orzecznictwie  teza  o  wymaganej  staranności  wykonawcy  w  składaniu  wyjaśnień,  o  których 

mowa  w  art.  90  ustawy  ,  a  tym  samym  ryzyku  jakie  ponosi  w  przypadku  uznania,  iż  są  to 

wyjaśnienia  niewystarczające  do  wykazania  legalnego  charakteru  jego  ceny.  Tym  samym, 

wyjaśnienia złożone przez wykonawcę w postępowaniu o udzielnie zamówienia na wezwanie 

wykonawcy  powinny  być  konkretne,  jasne,  spójne  i  adekwatne  do  danego  przedmiotu 

zamówienia,  a  co  najważniejsze  powinny  odnosić  się  do  wszystkich  elementów 

cenotwórczych,  które  zostały  uwzględnione  przez  wykonawcę  (wyrok  KIO  z  dnia  21 

października  2016  r„  KIO  1893/16).  Analizując  sekwencję  zdarzeń  w  przedmiotowym 

postępowaniu  o  udzielenia  zamówienia  publicznego  odwołujący  podkreślił,  że  zamawiający 

był  uprawniony,  a  wręcz  zobowiązany  do  wystosowania  do  przystępujący  wezwania  do 

złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ustawy . Cena przystępującego była zdecydowanie niższa 

od  średniej  arytmetycznej  cen  pozostałych  ofert,  od  szacunkowej  wartości  zamówienia,  a 

także  od  kwoty,  którą  zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia. 

Cena przystępującego wydawała się zatem rażąco niska (art. 90 ust. 1 ustawy ). Dlatego też 

zamawiający  słusznie  zmierzał  do  ustalenia,  czy  wartość  zamówienia  została  oszacowana 

prawidłowo.  Zarówno  w  orzecznictwie,  jak  i  w  doktrynie ukształtował  się pogląd mówiący  o 

tym,  iż  zamawiający  ma  obowiązek  zareagować,  w  sytuacji  gdy  cena  oferty  odbiega  od 

szacunkowej wartości zamówienia i gdy zarazem różnią się znacząco od oferty konkurentów. 

Taka  sytuacja  zachodziła  w  niniejszej  sprawie.  Dodał,  że  tryb  z  art.  90  ust.  1  ustawy  jest 

trybem  obligatoryjnym,  bowiem  w  przepisie  tym  nie  znajdują  się  żadne  sformułowania 

pozwalające  na  przyjęcie  odmiennej  opcji  interpretacyjnej,  takie jak  chociażby:  „może”,  czy 

„jest  uprawniony  do”.  Zatem  brak  zastosowania  wspomnianej  instytucji  pozwalałby 

wykonawcom na artykułowanie zarzutu naruszenia art. 90 ust. 1 ustawy . W wezwaniu z dnia 

20 września 2017r. wystosowanym na podstawie art. 90 ust. 1 i ust. la ustawy , zamawiający 

zażądał przedstawienia wyczerpujących wyjaśnień dotyczących elementów, mających wpływ 

na  wysokość  zaoferowanej  ceny  wraz  z  dowodami.  Wyjaśnienia  przedstawione  w 

odpowiedzi na wezwanie zamawiającego winny być nie tylko konkretne i przekonujące, ale 

również poparte stosownymi dowodami, tak KIO w wyroku KIO z dnia 20 lutego 2012 r. KIO 

109/12,  czy  w  wyroku  KIO  z  dnia  19  czerwca  2012  r.,  KIO  1166/12.  Konfrontując  złożone 

przez  przystępującego wyjaśnienia z  dnia 25  września 2017 r.  oraz  z  dnia 11  października 

2017 r. nie sposób uznać ich za konkretne i przekonujące. Co więcej, dowody złożone wraz 

z wyjaśnieniami z dnia 25 września 2017 r. oraz wyjaśnieniami z dnia 11 października 2017 

r.  nie  są  wiarygodne  i  należy,  w  ocenie  odwołującego,  odmówić  im  mocy  dowodowej.  W 

ocenie odwołującego,  na podstawie  złożonych przez  przystępującego wyjaśnień  nie doszło 

do obalenia domniemania, o którym mowa powyżej, albowiem przystępującego nie wykazał 

w  sposób  odpowiedni,  że  zaoferowana  cena  jest  realna  (innymi  słowy,  że  nie  jest  rażąco 

niska).  Oceniając  poszczególne  punkty  pisma  wyjaśniającego  przystępującego  z  dnia  25 

września 2017 r. oraz z dnia 11 października 2017 r., odwołujący podniósł, co następuje.  

A/  W  pierwszej  kolejności  odwołujący  zarzucił,  iż  wyjaśnienia  przystępującego  w  znacznej 

części  obejmują  informacje  ogólnikowe,  w  żaden  sposób  nie  uzasadniające  wysokości 

zaproponowanej  ceny.  Przede  wszystkim,  przystępujący  dowodząc,  iż  oferta  nie  zawiera 

rażąco niskiej ceny wyjaśnia, że ceny netto i brutto dla wyszczególnionych w ofercie pozycji 

są  przemyślane  i  świadome.  Dodatkowo,  przystępujący  podkreślił,  że  dzięki  wieloletniej 

obecności  (ponad  11  lat)  na  rynku  może  uzyskiwać  korzystne  rabaty.  Na  potwierdzenie 

prawidłowości  kalkulacji  ceny  przystępującego  przywołał  również  fakt,  iż  (i)  jego  siedziba 

mieści  się  niedaleko  miejsca  prowadzenia  prac,  (ii)  że  dysponuje  własnym  sprzętem  i 

wykwalifikowanymi pracownikami. Odwołujący wskazał, że sformułowania powyższe są zbyt 

mało konkretne, powszechnie stosowane przez wykonawców i faktycznie można je odnieść 

do  każdego  podmiotu  prowadzącego  działalność  gospodarczą  (w  szczególności 

stwierdzenie  że  ceny  są  przemyślane,  a  wykonawca  zatrudnia  wykwalifikowany  personel). 

Ponad  11- 

letnia  obecność  na  rynku  z  kolei  nie  znajduje  odzwierciedlenia  w  Krajowym 

Rejestrze  Sądowym,  gdzie  wpis  przystępującego  do  Rejestru  nastąpił  w  czerwcu  2013  r. 

Zresztą nawet gdyby założyć, że przystępujący rzeczywiście tyle lat funkcjonuje, to sam fakt 

uzyskiwania  rabatów  nie  jest  niczym  szczególnym  na  rynku.  Rabat  w  wysokości  35-  48  % 

oferowany przez E. -I. oraz przez Bel P. U. 

jest niższy, aniżeli rabaty, które są powszechnie 

stosowane na rynku (nawet 50- 65 %).  

B/  Ponadto,  przystępujący  wyjaśnił,  że  na  wysokość  zaoferowanej  ceny  wpływa  fakt,  iż 

potencjał osobowy oraz potencjał techniczny (sprzęt), którym dysponuje, umożliwia sprawne 

zrealizowanie przedmiotu zamówienia bez udziału podwykonawców. Przystępujący w żaden 

sposób  nie  uzasadnił  jednak,  w  jaki  sposób  rzutuje  to  kalkulację  ceny.  Poza  tym, 

przystępujący składając wykaz sprzętu nie podał, na jakiej podstawie może nim dysponować 

(własność,  umowa  cywilnoprawna  itp.).  Może  zatem  budzić  wątpliwość  co  do  rzetelności 

złożonego  wykazu.  Ponadto  powołany  przez  przystępującego  sprzęt  w  większości  nie  jest 

kosztowny  (nie  jest  to  sprzęt  specjalistyczny,  a  jego  ilość  jest  relatywnie  niewielka  w 

stosunku  do  ogólnego  zapotrzebowania  na  sprzęt),  a  jego  ewentualne  wynajęcie  od  osób 

trzecich nie wpływa znacząco na kalkulację ceny. Nie jest zresztą jasne, czy sprzęt podany 

w  wykazie  został  zamortyzowany  w  całości,  czy  też  jest  przedmiotem  leasingu,  czy  został 

spłacony  w  całości  itp.  Nie  wiadomo  zatem,  czy  przystępujący  ponosi  jakiekolwiek 

dodatkowe  koszty  związane  z  posiadaniem  sprzętu  na  własność,  czy  też  nie  ponosi  tych 

kosztów  i  rzeczywiście  może  oszczędzić  jakąkolwiek  kwotę  na  tym,  że  zrezygnuje  z  ich 

wynajęcia (nie wiadomo zatem, ile wykonawca oszczędził na fakcie posiadania sprzętu). Jak 

wskazano  w  wyroku  KIO  z  dnia  19  kwietnia  2016  r.,  KIO  478/16,  procedura  składania 

wyjaśnień dotyczących elementów mających wpływ na wysokość ceny, nie może polegać na 

powtarzaniu  nic  niewnoszących  do  sprawy  oczywistości  i  truizmów.  Mogą  one  co  najwyżej 

uzupełniać  konkretne  i  szczegółowe  analizy  i  wyliczenia,  jednak  nie  mogą  stanowić 

wyjaśnień samych w sobie. W niniejszej sprawie, przystępujący nie tylko złożył w znacznym 

zakresie  wyjaśnienia  ogólnikowe,  to  również  pozostałe  jego  wyjaśnienia  nasuwają  szereg 

wątpliwości. Co istotne dla odwołującego i zasługuje na szczególne podkreślenie  - mimo iż 

zamawiający  poprosił  o  doprecyzowanie  wyjaśnień  z  dnia  25  września  2017  r.  (do  których 

załączono wykaz sprzętu), przystępujący po raz kolejny składa ogólny wykaz sprzętu, który 

w zasadzie nic nie potwierdza.  

C/  Wykonawca,  który  realizuje  zamówienie  w  bliskiej  odległości  od  swojej  siedziby,  nie 

pozbywa  się  dzięki  temu  wszystkich  kosztów  związanych  z  tzw.  zapleczem  budowy,  czyli 

organizowaniem sprzętu, kosztów przejazdu, kosztów dostawy materiałów budowlanych. To, 

że odległość siedziby wykonawcy od miejsca realizacji zamówienia jest bliska nie oznacza, 

że  kosztów  związanych  z  dowozem  pracowników,  maszyn,  materiałów  budowlanych,  tzw. 

organizacją zaplecza budowy  wykonawca nie będzie ponosić  w  ogóle (wyrok  KIO  z  dnia 8 

czerwca  2015  r.,  KIO  1058/15).  W  wyjaśnieniach  z  dnia  11  października  2017  r. 

przy

stępujący  wprost  przyznaje,  że  fakt  posiadania  siedziby  w  pobliżu  prowadzenia  prac 

przynosi oszczędności rzędu 160.000,00 zł. Po pierwsze - nie wiadomo, na jakiej podstawie 

wyliczono taką kwotę  oszczędności  i  czy  jest to kwota  netto,  czy  brutto. Po drugie  -  jest  to 

kwota, która stanowi zaledwie 2 % ogólnej kwoty wynagrodzenia przystępującego  

D/ Wszyscy  wykonawcy,  którzy  złożyli  oferty  w  przedmiotowym  postępowaniu,  to  podmioty 

powstałe wcześniej niż przystępujący (odwołujący w kwietniu 2013 r., M. s.a. w 2012 r., a K. 

W. 

rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w 1975 r.). Mają i posiadają znacznie 

większy staż na rynku zamówień publicznych i nie tylko, zatem również mogą się powołać na 

duże  rabaty  (sam  odwołujący  może  uzyskać  większe  rabaty  od  przystępującego),  zapasy 

materiałów  budowlanych,  elastyczny  czas  pracy,  czy  elastyczne  formy  zatrudnienia, 

doświadczoną  kadrę,  eliminację  zbędnych  pośredników,  czy  dysponowanie  własnym 

sprzętem  budowlanym.  Rezygnacja  z  podwykonawców  wcale  nie  musi  prowadzić  do 

z

mniejszenia  kosztów.  Niekiedy  realizacja  zamówienia  z  wykorzystaniem  podwykonawców 

może  być  wręcz  tańsza  niż  bez  wykorzystania  podwykonawców.  Odwołujący  także  nie 

korzysta  z  podwykonawców.  Przystępujący  nie  obrazuje,  ani  nie  popiera  swoich  twierdzeń 

jakimk

olwiek  obliczeniami.  Odwołujący  stwierdził,  że  w  wyjaśnieniach  przystępującego  nie 

padły  żadne  konkretne  argumenty,  które  pozwalałyby  rozwiać  wątpliwości  co  do  rażąco 

niskiej ceny w przedłożonej ofercie. Ustosunkowując się do kwestii rabatów należy podnieść, 

że z pisma E. -I. oraz B. P.  U. nie wynika, na jakie konkretnie produkty udzielony jest rabat 

(co  jest  niezmiernie  istotne,  jeśli  weźmie  się  pod  uwagę  fakt,  że  mogą  one  dotyczyć  np. 

prostych  narzędzi  typu  młotek,  wiertarka  itp.,  jak  i  wyspecjalizowanych,  lecz  niezbyt 

kosztownych  produktów  typu  np.  mierniki).  Oświadczenia  te  nie  zawierają  zresztą  nawet 

daty. Złożenie powyższych oświadczeń w zakresie rabatów nie jest obarczone jakimkolwiek 

ryzykiem  lub  odpowiedzialnością.  Kontrahenci  przystępującego  mogą  przecież  odmówić 

udzielenia  rabatu.  Przystępujący  nie  złożył  zresztą  jakichkolwiek  umów,  czy  ofert 

potwierdzających  wysokość  posiadanego  rabatu  (samo  pismo,  że  przystępujący  może 

korzystać z rabatów nie stanowi żadnego zobowiązania). Nie sposób ustalić, czy rabaty, na 

które powołuje się przystępujący rzeczywiście mają charakter okazyjny dla przystępującego, 

czy też nie (czy i jak różnią się od cen katalogowych oraz od cen stosownych na rynku). Z 

kolei  oświadczenie  Z.  S.A.  nie wskazuje,  czy  cena końcowa dotyczy  poszczególnych stacji 

transformatorowych, czy wszystkich stacji transformatorowych łącznie. Zakładając, że jest to 

cena  łączna  dla  wszystkich  stacji  transformatorów,  to  odwołujący  podniósł,  że  dla 

przedmiotowego  zamówienia  publicznego  uzyskał  podobną  cenę  za  sześć  stacji 

transformatorowych od Z. S.A.  

E/  Przystępujący  powołał  się  w  treści  wyjaśnień  z  dnia  11  października  2017  r.  na 

wykwalifikowany  personel.  Nie  wskazał  jednak,  ile  osób  świadczących  na  rzecz 

przystępującego usługi na podstawie umowy zlecenia zostanie oddelegowanych do realizacji 

niniejszego  zamówienia,  ani  ilu  pracowników  zatrudnionych  na  podstawie  umowy  o  pracę 

zostanie  oddelegowanych  do  realizacji  zamówienia.  Nie  wiadomo,  jakie  będą  koszty 

pracownicze  w  trakcie  realizacji  niniejszego  za

mówienia.  Odwołujący  zarzucił,  że 

przystępujący nie załączył do wyjaśnień umów o pracę oraz umów zlecenia, w związku z tym 

nie  jest  jasne,  jakie  osoby  będą  oddelegowane  do  realizacji  przedmiotowego  zamówienia. 

Odwołujący  wskazał,  że  jednym  z  istotnych  czynników  kosztotwórczych  przy  kontraktach 

budowlanych  może  być  robocizna.  Podkreślił,  że  spośród  wszystkich  ofert  złożonych  w 

postępowaniu przystępujący zadeklarował wykonanie przedmiotu zamówienia w najkrótszym 

okresie.  W  związku  z  tym  wysokość  wynagrodzenia  przysługującego  jego  pracownikom  i 

zleceniobiorcom  może  być  wręcz  wyższa,  a  nie  niższa  (np.  w  związku  z  koniecznością 

wypłaty  dodatku  za  pracę  w  godzinach  nadliczbowych).  Stwierdził,  że  przystępujący 

powinien  był  przynajmniej  wskazać  podstawy  zatrudnienia,  w  ramach  której  odbywać  się 

będzie  realizacja  zamówienia  przez  specjalistów  (umowa  o  pracę,  czy  umowa 

cywilnoprawna). Sprecyzowanie, czy zatrudnienie odbywa się na podstawie umowy o pracę, 

czy  umowy  cywilnoprawnej  ma  istotne  znaczenie  dla  ustalenia,  jaki

e kwoty  składają się na 

wskazane w oświadczeniach specjalistów kwoty wynagrodzenia brutto (tj. czy obejmują one 

zaliczki  na  podatek  dochodowy,  składki  na  ubezpieczenia  społeczne  itd.).  W  sytuacji,  gdy 

wykonawca  tego  nie  uczynił,  nie  jest  możliwa  ocena,  czy  kalkulacja  kosztów  robocizny 

została sporządzona prawidłowo.  Zgodnie z  wyrokiem  KIO  z  dnia 29 kwietnia 2016  r.,  KIO 

596/16,  koszty  pracy  to  ogół  wydatków,  jakie  ponosi  przedsiębiorca  w  związku  z 

pozyskaniem, utrzymaniem, przekwalifikowaniem i doskonalenie

m pracowników. Wchodzą w 

to również koszty z tytułu obligatoryjnych składek na ubezpieczenia społeczne. Koszty pracy 

składają się z dwóch części. Pierwszą z nich są koszty pozapłacowe, do których zaliczamy 

wszystkie  składki  oraz  koszty  pracy,  jakie  ponosi  przedsiębiorca  poza  wynagrodzeniem 

bezpośrednim.  Z  kolei  druga  grupa  to  koszty  płacowe,  w  których  skład  wchodzą 

wynagrodzenia  osobowe,  dodatki  oraz  nagrody  i  premie.  Na  podstawie  złożonych  przez 

przystępującego  w  wyjaśnień,  nie  sposób  ustalić,  jakie  faktycznie  koszty  pracy  ponosi 

przystępujący  w  związku z  realizacją zamówienia.  Przystępujący  nie wyjaśnił  także jak fakt 

posiadania  wykwalifikowanego  personelu  rzutuje  na  obniżenie  ceny  zaoferowanej  w 

przedmiotowym postępowaniu.  

F/  Przystępujący  w  swoich  wyjaśnieniach  zapewnia,  że  z  tytułu  realizacji  przedmiotowego 

zamówienia  osiągnie kilka  procent  zysku.  Zdaniem  odwołującego  uzyskanie  jakiegokolwiek 

zysku  przy  tak  niskiej  cenie  nie  jest  możliwe  (przy  założeniu  należytej  realizacji  zadań 

określonych  w  umowie  w  sprawie  zamówienia  publicznego).  Istnieje  zatem  zagrożenie,  że 

zadanie albo w ogóle nie będzie realizowane albo będzie realizowane w sposób nienależyty. 

Nie  można  również  wykluczyć,  że  przedmiotowe  zamówienie  będzie  realizowane  z 

wykorzystaniem  jak  najtańszych  materiałów,  co  na  dłuższą  metę  przyczyni  się  do 

zwiększenia  kosztów  eksploatacji  wykonanego  przedmiotu  umowy  (m.in.  konieczność 

częstych napraw, przeglądów, serwisów itp.) Powyższe stwierdzenia można zobrazować za 

pomocą  dokumentów  oraz  wyjaśnień  przystępującego  dla  6  pozycji  harmonogramu 

rzeczowo-

finansowego  w  zakresie  branży  elektrycznej  -  tj.  stacja  transformatorowa  ST-1A, 

stacja transformatorowa ST-2A, stacja transformatorowa ST-3A, stacja transformatorowa ST-

4A,  stacja  transformatorowa  ST-5A,  stacja  transformatorowa  ST-6A).  W  harmonogramie 

rzeczowo-

finansowym przystępujący (str. 11 i 12 oferty tego wykonawcy) wskazał, że ogólna 

wartość prac (uwzględniając przy tym zysk, koszty pośrednie robociznę oraz zakup sprzętu) 

wynosi odpowiednio:  

Stacja transformatorowa ST-

1A liczba roboczodni 444 wartość ogółem 842 518,26 zł brutto 

Stacja transformatorowa ST-

2A liczba roboczodni 276 wartość ogółem 491 839,13 zł brutto 

Stacja transformatorowa ST-

3A liczba roboczodni 296 wartość ogółem 652 938,01 zł brutto 

Stacja transformatorowa ST-

4A liczba roboczodni 270 wartość ogółem 398 508,93 zł brutto 

Stacja transformatorowa ST-

5A liczba roboczodni 330 wartość ogółem 684 538,60 zł brutto 

Stacja transformatorowa ST-

6A liczba roboczodni 171 wartość ogółem 341 106,61 zł brutto 

Łącznie  wykonanie  sześciu  stacji  transformatorowych  kosztować  zatem  będzie 

przystępującego  3.411.449,54  zł  brutto  (842.518,26  +  491.839,13  zł  +  652.938,01  zł  + 

398.508,93  zł  +  684.538,60  zł  +  341.106,61  zł).  Powyższa  wartość  jest  jednak  niższa  niż 

łączna  wartość  zakupu  stacji  transformatorowych,  robocizny,  kosztów  pośrednich  oraz 

zysku.  Łączny  koszt  zakupu  stacji  transformatorowych  wyniesie  3.444.000zł  brutto 

(zakładając,  że  zgodnie  ze  swoim  oświadczeniem  z  dnia  11  października  2017  r.  Z.  S.A. 

sprzeda 

przystępujący  sześć  stacji  transformatorowych  za  cenę  2.800.000,00  zł  netto). 

Łączna  liczba  roboczodni  dla  wykonania  wszystkich  sześciu  stacji  transformatorowych 

wynosi 1787, co przy 8-

godzinnym dniu pracy daje łącznie liczbę 14296 roboczogodzin. Przy 

założeniu,  że  jedna  godzina  pracy  kosztuje  12  zł  netto  (tak  jak  przyjął  przystępujący  w 

wykazie  parametrów  cenotwórczych  -  str.  10  oferty  tego  wykonawcy),  to  łączny  koszt 

robocizny netto dla wykonania powyższych stacji transformatorowych wyniesie 171.552,00 zł 

netto (12 zł * 14296 = 171.552,00 zł netto). Przy założeniu, że koszty pośrednie stanowią 52 

% (tak jak przyjął przystępujący w  wykazie parametrów cenotwórczych  - str. 10 oferty tego 

wykonawcy)  to  dla  wykonania  sześciu  stacji  transformatorowych  wyniosą  one  w  zakresie 

robocizny  89.207,04  zł  netto  (171.552,00  zł  netto  *  0,52).  Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że 

koszty pośrednie liczy się zarówno od robocizny, jak i od sprzętu brutto. Niemniej jednak jako 

że odwołujący nie posiada dokładnych danych dotyczących sprzętu przystępujący nie może 

obliczyć kosztów pośrednich od sprzętu. Przystępujący założył także zysk w wysokości 6 %. 

Jego  wysokość  z  tytułu  realizacji  sześciu  stacji  transformatorowych  można  założyć  na 

15.645,54  zł  netto  (6  %  od  wartości  robocizny  -  171.552,00  zł  netto  plus  6  %  od  kosztów 

pośrednich  w  zakresie  robocizny  -  89.207,04  zł  netto  (działanie  matematyczne  0,06  * 

(171.552,00  zł  +  89.207,04  zł).  Jak  wynika  z  powyższych  obliczeń  łączny  koszt  wykonania 

sześciu  stacji  transformatorowych  musi  wynosić  minimum  3.720.404,58  zł  (3.444.000,00  zł 

brutto + 171.552.0 

zł  netto  +  89.207,04  zł  netto  +  15.645,54  zł  netto).  Tymczasem 

przystępujący podaje w harmonogramie rzeczowo-finansowym łączną wartość tych prac na 

kwotę  3.411.449,54  zł  brutto.  Kwota  ta  nie  wystarcza  nawet  na  zakup  sześciu  stacji 

transformatorowych,  skoro  kosztują  one  łącznie  3.444.000,00  zł  brutto.  Odwołujący  zwrócił 

uwagę,  że  powyższa  kwota  to  absolutne  minimum,  a  nie  wlicza  się  do  niej  kosztów 

zatrudnienia  pracowników  brutto,  ani  kosztów  pośrednich  brutto.  Nie  uwzględnia  się  także 

dokładnego zysku (a jedynie zysk netto). Co istotne i zasługuje na szczególne podkreślenie - 

do  kwoty  3.720.404,58  zł  należałoby  także  doliczyć  m.in.  koszty  płyt  fundamentowych  pod 

każdą  stację,  koszty  utwardzenia  terenu  przy  stacji  transformatorowej,  koszty  instalacji 

zewnętrznych  w  obrębie  stacji  transformatorowych,  koszty  sprzętu  BHP  i  ppoż  dla  każdej 

stacji  transformatorowej  oraz  koszty  instalacji  wewnętrznej  i  kanalizacji  kablowej  dla  stacji 

transformatorowej ST-1 A. 

Łącznie powyższe koszty wyniosą minimum 375.000 zł netto. G/ 

Sam  fakt  uzyskania  odroczonych  terminów  płatności  nie  wpływa  na  obniżenie  ceny  w 

jakikolwiek  sposób.  Wręcz  przeciwnie  -  może  jedynie  powodować  jej  zwiększenie,  skoro 

kontrahentom przystępującego począwszy od 30 dnia po spełnieniu świadczenia do terminu 

wymagalności świadczenia (tj. do 120 dnia) będą przysługiwać odsetki ustawowe. Wynika to 

z  art.  5  ustawy  z  dnia  8  marca  2013  r.  o  terminach  zapłaty  w  transakcjach  handlowych. 

Zamawiający nie powinien był bezkrytycznie zaakceptować złożonych wyjaśnień, zwłaszcza 

tak ogólnych, iż można by je przypisać do każdego wezwania, a ponadto nie zawierających 

kalkulacji  cenowej,  której  oczekiwał  zamawiający.  Wywody  przystępującego  były 

niewiarygodne,  nie  miały  żadnego  poparcia  w  dokumentach,  a  ich  stopień  ogólności  nie 

pozwalał  na  jakakolwiek  weryfikację.  Najistotniejsze  jest  jednak  to,  że  przystępujący  nie 

wskazał,  w  jaki  sposób  powołane  przez  niego  czynniki  realnie  wpływają  na  zaoferowaną 

cenę.  Przystępujący  podaje  jedynie  daną  okoliczność  bez  szerszego  odniesienia,  czy 

uzasadnienia.  W  orzecznictwie  ugruntowany  jest  pogląd  mówiąc  o  tym,  że  konieczne  jest 

wykazanie  realnego  wpływu  podanych  czynników  na  cenę  (por.  wyrok KIO  z  dnia  14  maja 

2013  r.,  w  sprawie  o  sygn

.  akt  KIO  960/13).  Ogólne  uzasadnienie  zaoferowanej  przez 

przystępującego ceny należy traktować na równi z brakiem złożenia wyjaśnień w rozumieniu 

art.  90  ustawy  .  Zamawiający  winien  zatem  odrzucić  ofertę  wspomnianego  wyżej 

wykonawcy. Z ostrożności odwołujący podniósł, że w razie uznania, że przystępujący złożył 

jednak  wyjaśnienia,  należy  je  poczytywać  jako  niewystarczające,  które  nie  obalają 

domniemania rażąco niskiej ceny. Stosownie do art. 90 ust. 3 ustawy, zamawiający odrzuca 

ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze 

złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku 

do  przedmiotu  zamówienia.  Zgodnie  z  wyrokiem  KIO  z  dnia  1  października  2013  r.  KIO 

2250/13 obowiązek odrzucenia oferty na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy materializuje się nie 

tylko  w  sytuacji,  gdy  oferta  wykonawcy  zawiera  rażąco  niską  cenę,  ale  i  wówczas,  gdy 

wykonawca  nie  potrafił  wykazać,  iż  zaoferowana  cena  nie  pozostaje  rażąco  niską. 

Stanowisko  odwołującego  potwierdza  wyrok  KIO  z  dnia  20  maja  2016  r.,  KIO  675/16.  W 

ocenie  odwołującego  iluzoryczny  charakter  miały  wyjaśnienia  złożone  przez 

przystępującego. Przystępujący nie może przy tym składać kolejnych wyjaśnień i powoływać 

nowych dowodów na etapie postępowania odwoławczego przed KIO - wyrok KIO z dnia 21 

września 2009 r., KIO/UZP 1126/09, wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 4 kwietnia 

2008 r., X Ga 127/08. 

Odwołujący  podniósł,  że  za  zaoferowaną  cenę  nie  jest  możliwe  należyte  wykonanie 

zamówienia.  Wyjaśnienia  przystępującego  z  dnia  25  września  2017  r.  oraz  z  dnia  11 

października 2017 r. nie potwierdzają tego, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.  

Ustawa  ,  stanowiąc,  że  zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub 

koszt  w  sto

sunku do przedmiotu zamówienia, nie precyzuje pojęcia rażąco niskiej ceny lub 

rażąco niskiego kosztu. Definicji brak również w dyrektywach: klasycznej i sektorowej. W tej 

sytuacji,  opierając  się  na  wykładni  językowej,  należałoby  przyjąć,  że  użyty  zwrot  oznacza 

ofertę  z  ceną  niewiarygodnie  niską,  znacząco  odbiegającą  od  cen  rynkowych.  Taka  cena 

może  wskazywać  na  fakt  realizacji  zamówienia  poniżej  kosztów  ponoszonych  przez 

wykonawcę.  Powyższe  rozumowanie  potwierdza  wyrok  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  z 

dnia 6 w

rześnia 2002 r., V Ca 1020/02). Jak przyjmuje się w orzecznictwie KIO cena rażąco 

niska jest więc ceną nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających 

się  na  dany  przedmiot  zamówienia,  zakładającą  wykonanie  zamówienia  poniżej  jego 

rzec

zywistych kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie nie występuje 

na rynku, na którym ceny wyznaczane są m.in. przez ogólną sytuację gospodarczą panującą 

w  danej  branży  i  jej  otoczeniu  biznesowym,  postęp  technologiczno-organizacyjny  oraz 

obecność i funkcjonowanie uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających. 

Cena  zaoferowana  przez  przystępującego  zdecydowanie  odbiega  od  cen  przyjętych  w 

branży  i  nie  da  się  jej  uzasadnić  obiektywnymi  czynnikami,  przypisywanymi  wyłącznie  w/w 

wykonawcy. Wspomniana cena jest nieadekwatna do zakresu robót i wskazuje na realizację 

zamówienia  poniżej  kosztów  wytworzenia  roboty  budowlanej  (nie  pozwala  na 

wygenerowanie  zysku).  Odwołujący  zauważył,  iż  przyczyną  złożenia  oferty,  której  cena 

znacz

ąco odbiega od cen innych ofert, może być zarówno świadome działanie wykonawcy, 

jak również nierzetelność kalkulacji wykonawcy. Nie ma zatem znaczenia, czy przystępujący 

złożył taką ofertę świadomie, czy nieprawidłowo oszacował koszty realizacji przedmiotowego 

zamówienia.  W  kontekście  ceny  zaproponowanej  przez  przystępującego,  a  także 

orzecznictwa  KIO  odwołujący  skonstatował,  że  jest  to cena  rażąco  niska.  Z  tych  powodów 

zamawiający  winien  odrzucić  ofertę  w/w  wykonawcy,  w  powołaniu  na  art.  89  ust.  1  pkt  4 

us

tawy . zamawiający powinien odrzucić ofertę przystępującego w powołaniu na art. 89 ust. 

1  pkt  4  ustawy  również  ze  względu  na  brak  (niewystarczające)  wyjaśnienia  dotyczące 

zaoferowanej  ceny.  W  trakcie  rozprawy  odwołujący  zamierza  przedstawić  dowody 

wskazujące na złożenie przez przystępującego oferty zawierającej rażąco niską cenę.  

Niezależnie  od  powyższego,  odwołujący  podniósł,  iż  oferta  przystępującego  stanowi  czyn 

nieuczciwej konkurencji. Po pierwsze, dlatego, że jest sprzeczna z dobrymi obyczajami (art. 

3  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji).  Po  drugie 

dlatego,  że  zaoferowana  cena  powoduje,  że  zamówienie  zostałoby  wykonane  poniżej 

kosztów  własnych  (art.  15  ust.  1  pkt  1  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu 

nieuc

zciwej  konkurencji).  W  ocenie  odwołującego  oferta  przystępującego  jest  sprzeczna  z 

dobrymi  obyczajami  (art.  3  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej 

konkurencji). Wspomniany wyżej wykonawca celowo nie określił jednostek nakładu pracy w 

formularzu  cenowym,  aby  utrudnić  zamawiającemu  zbadanie  jego  oferty.  Kalkulacja  ceny 

ofertowej  została  sporządzona  w  sposób  nienależyty  i  niestaranny,  bez  zachowania 

podstawowych  standardów  obowiązujących  w  obrocie  gospodarczym.  Dodatkowo,  z 

informacji  pos

iadanych  przez  odwołującego  wynika,  że  nie  jest  możliwe  zaoferowanie 

wykonania  robót  budowlanych,  których  żąda  zamawiający  za  cenę  podaną  przez 

przystępującego, która to cena będzie co najmniej równa lub wyższa kosztom wytworzenia 

tej  roboty  budowlanej  (art.  15  ust.  1  pkt  1  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu 

nieuczciwej  konkurencji).  Odwołujący  zobrazował  ten  fakt  przy  użyciu  obliczeń  na  str.  15 

niniejszego  odwołania.  Na  marginesie  odwołujący  zauważył,  że  przystępujący  dokonał 

wyboru  najkrótszego  wariantu  terminu  wykonania  prac,  co  powinno  przekładać  się  na 

konieczność zaangażowania większych zasobów ludzkich i sprzętowych, co jednak nie miało 

miejsca. Tymczasem przystępujący nie tylko nie zwiększył swojej ceny, co wręcz dodatkowo 

ją  obniżył.  Odwołujący  powołał  wyrok  KIO  z  dnia  30  maja  2016  r.,  KIO  817/16.  W  trakcie 

rozprawy  odwołujący  zamierza  przedstawić  dowody  wskazujące  na  złożenie  przez 

przystępującego oferty, która stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.  

Odwołujący  zarzucił,  że  oświadczenie  woli  o  wyrażeniu  zgody  na  przedłużenie  okresu 

związania  ofertą  zostało  wyrażone  przez  Panią  M.  K.  w  dniu  17  października  2017  r.  w 

formie  e-mail.  Pani  M.  K. 

nie  miała  umocowania  do  składania  oświadczeń  woli  w  imieniu 

przystępujący, gdyż do oferty nie załączono stosownego pełnomocnictwa (które pozwalałoby 

na  złożenie  tego  rodzaju  oświadczenia  woli).  Oświadczenie  o  zgodzie  na  przedłużenie 

okresu  związania  ofertą  jest  niewątpliwie  jednostronnym  oświadczeniem  woli.  Stan 

związania ofertą jest z kolei konstrukcyjnym elementem oświadczenia woli zmierzającego do 

zawarcia  umowy  w  sprawie zamówienia,  a jego realizacji  i  zabezpieczeniu służyć  ma m.in. 

sankcja  odrzucenia  oferty  z  postępowania.  Jak  przyjmuje  się  w  orzecznictwie  KIO 

oświadczenie  wykonawcy  o  przedłużeniu  terminu  związania  ofertą  winno  być  złożone  w 

sposób  wyraźny  i  jasny,  w  formie  w  siwz  przewidzianej.  Nie  podlega  ono  ustaleniu  na 

podstawie  innych  czynności  w  wykonawcy  -  korespondencji  z  zamawiającym,  wnoszenia 

środków ochrony prawnej, wykonywania czynności faktycznych lub prawnych związanych z 

przedłużaniem ważności wadium (zob. wyrok z dnia 24 września 2012 r., KIO 1924/12 oraz z 

dnia 29 czerwca 2015 r., KIO 1281/15; KIO 1282/15, wyrok z dnia 17 stycznia 2017 r., KIO 

23/17).  Jak  wynika  z  art.  104  Kodeksu  cywilnego  w  zw.  z  art.  14  ustawy  jednostronna 

czynność prawna dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego 

zakresu  jest  nieważna.  Nieważności  ta  ma  charakter  bezwzględny  i  nieusuwalny  (w 

odróżnieniu od czynności falsus procuratora). W związku z powyższym, wobec faktu, iż Pani 

M. K. 

nie mogła działać w imieniu przystępujący to nie mogła także złożyć oświadczenia woli 

o  wydłużeniu  okresu  związania  ofertą  w  imieniu  w/w  wykonawcy.  Oznacza  to,  że  jej 

oświadczenie  w  formie  e-mail  z  dnia  17  października  2017  r.  jest  nieważne  i  nie  wywołuje 

jakichkolwiek  skutków  prawnych.  Odwołujący  stwierdził,  że przystępujący  nie  wyraził  zgody 

na przedłużenie okresu związania ofertą, o której mowa w art. 85 ust. 2 ustawy . Powinno to 

skutkować  odrzuceniem  oferty  w/w  wykonawcy,  a  nie  wyborem  jego  oferty  jako 

najkorzystniejszej.  

Przystępujący  nie  zachował  także  ciągłości  zabezpieczenia  oferty  wadium  (tj.  wadium 

zostało wniesione w sposób nieprawidłowy). W przedmiotowym postępowaniu zamawiający 

zażądał  wniesienia  wadium.  Stosownie  do  art.  89  ust.  1  pkt  7b  ustawy  ,  zamawiający 

odrzuca  ofertę,  jeśli  wadium  nie  zostało  wniesione  lub  zostało  wniesione  w  sposób 

nieprawidłowy,  jeżeli  zamawiający  żądał  wniesienia  wadium.  Brak  zachowania  ciągłości 

wadium  (tj.  nieprawidłowe  wniesienie  wadium)  odnosi  się  do  przedłużenia  ważności 

dotychczasowego  wadium.  Na  stronie  13  oferty  przystępującego  złożono  gwarancję 

wadialną  wystawioną  przez  I.  T.  U.  S.A.  V.  I.  G.  nr  (…)  z  dnia  13  września  2017  r.  z 

terminem ważności od dnia 19 października 2017 r. Oryginał aneksu nr 1 do w/w gwarancji 

wadialnej został jednakże dostarczony zamawiającemu dopiero w dniu 25 października 2017 

r.  (data  wpływu  do  zamawiającego).  Oznacza  to,  że  między  19  października  2017  r.  a  25 

października  2017  r.  zamawiający  nie  dysponował  oryginałem  dokumentu  gwarancji 

wadialnej, a w razie wystąpienia w tym czasie przesłanek zatrzymania wadium - nie mógłby 

dochodzić  zaspokojenia  z  tej  gwarancji.  Aneks  nr  1  do  w/w  gwarancji  został  wprawdzie 

wystawiony w dniu 18 października 2017 r., niemniej jednak decyduje data dostarczenia go 

do  siedziby  zamawiającego.  W  tym  miejscu  odwołujący  wskazał  na  wyrok  KIO  z  dnia  23 

lipca 2014 r., KIO 1404/14. W przedmiotowym postępowaniu wykonawca przystępujący nie 

zadbał  o  ciągłość  wadium  i  nie  wniósł  do  zamawiającego  nowego  wadium  przed  upływem 

ważności  starego  (pierwotnego).  Przystępujący  wniósł  do  zamawiającego  przedłużone 

wadium  dopiero  25  października  2017  r.,  czyli  uległa  przerwaniu  ciągłość  zabezpieczenia 

wadialnego oferty. Również zamawiający nie może przyjąć aneksu nr 1, gdyż taki dokument 

może być  przyjęty  tylko przed  upływem  terminu obowiązywania dotychczasowego wadium. 

Nie ma przy tym znaczenia, czy przystępujący dostarczył wcześniej kopię, czy skan aneksu, 

ponieważ  znaczenie  ma  wyłącznie  oryginał.  Złożenie  oryginału  aneksu  nr  1  do  gwarancji 

wadialnej wystawionej przez I.  T. U. S.A. V.  I.  G. nr 

(…) w dniu 13 września 2017 r, dopiero 

w dniu 25 października 2017 r. stanowi nieprawidłowe wniesienie wadium w rozumieniu art. 

89 ust. 1 pkt 7b ustawy oraz powinno skutkować odrzuceniem oferty przystępującego.  

Zamawiający  winien  był  wezwać  przystępującego  do  uzupełnienia  wykazu  osób 

dedykowanych do realizacji zamówienia w trybie art. 26 ust. 3 ustawy . Wykaz osób złożony 

w odpowiedzi na wezwanie z dnia 18 października 2017 r. wystosowane w trybie art. 26 ust. 

2  ustawy  nie  potwierdzał  bowiem  spełnienia  warunków  udziału  w  postępowaniu. 

Zamawiający  w  części  IV  pkt  3  ppkt  3.2.  lit.  b)  tiret  pierwsze  siwz  wymagał,  by  osoba 

dedykowana do funkcji kierownika robót budowlanych posiadała uprawnienia konstrukcyjno-

budowlane  bez  ograniczeń.  Tymczasem  wykaz  osób  dedykowanych  do  realizacji 

zamówienia, złożony przez wykonawcę działającego pod firmą przystępujący, na w/w funkcję 

przewidywał  Pana  E.    B..  Pan  E.  B.,  jak  wynika  z  dokumentu  stwierdzającego  jego 

uprawnienia  budowlane,  nie  posiada  uprawnień  o  charakterze  nieograniczonym.  Z  racji 

braku wykształcenia wyższego Pan E. B. nie mógł w 1988 r. nabyć uprawnień w specjalności 

konstrukcyjno-

budowlanej bez ograniczeń. 

Wynika  to  również  z  decyzji  stwierdzającej  jego  uprawnienia  z  dnia  5  stycznia  1988  r.,  nr 

405/87/WŁ,  gdzie  mowa  jest  o  możliwości  kierowania  robotami  budowlanymi  wyłącznie  w 

zakresie  budynków  i  budowli  o  powszechnie  znanych  rozwiązaniach  konstrukcyjnych. 

Powyższe  stanowisko  znajduje  potwierdzenie  w  orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej 

(wyrok KIO z dnia 5 października 2016 r., KIO 1762/16). 

Nie  ulega  wątpliwości,  że  instytucja  wezwania  do  uzupełnienia  dokumentacji  jest  instytucją 

obligatoryjną. Taką konkluzję można  wywieść zarówno  z  konstrukcji  przepisu art.  26  ust.  3 

ustawy  ,  w  którym  brak  jest  takich  sformułowań  jak  „może”  czy  „jest  uprawniony  do”,  jak  i 

szeregu  orzeczeń  Krajowej  Izby  Odwoławczej  (wyrok  KIO  z  dnia  29  listopada  .2010  r. 

KIO/UZP  2505/10;  wyrok  KIO  z  dnia  26  sierpnia  2010  r.  KIO/UZP  1748/10,  1749/10). 

Odwołujący podkreślił, że to do obowiązków zamawiającego jako gospodarza postępowania, 

należy  szczegółowe  określenie  jakich  dokumentów  brak  jest  w  ofercie  lub  które  trzeba 

uzupełnić. Zastosowanie przez zamawiającego wezwania na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy 

wymagało  wezwania  do  złożenia  wszystkich  brakujących  dokumentów.  To  zamawiający  w 

wezwaniu  określa  jakich  dokumentów  we  wniosku  brakuje  lub  jakie  nie  potwierdzają 

spełniania  warunku  udziału  w  postępowaniu  (wyrok  KIO  z  dnia  14  lipca  2009  r.,  KIO/UZP 

826/09).  Jego  bezwzględnym  obowiązkiem  jest  zawsze  dokładne  opisanie  dlaczego  uznał 

dokument  za  wadliwy  lub  niepełny  i  w  jaki  sposób  oczekuje,  iż  wykonawca  usunie 

stwierdzone uchybienie. Zamawiający nie może zatem zaniechać wezwania do uzupełnienia 

dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 ustawy , jeżeli stwierdzi, że dokumenty dostarczone wraz 

z ofertą nie potwierdzają spełniania warunków udziału w postępowaniu. 

Zamawiający,  prowadząc  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  winien 

udzielić  zamówienia  wykonawcy  zdolnemu  do  realizacji  tegoż  zamówienia.  Weryfikacja 

zdolności wykonawcy dokonywana jest na podstawie przedłożonych przez wykonawcę wraz 

z  ofertą  dokumentów  żądanych  przez  zamawiającego  w  celu  potwierdzenia  spełniania 

warunków udziału w postępowaniu i przez niego szczegółowo określonych (por. wyrok KIO z 

dnia  29  sierpnia  .2011  r.,  KIO  1771/11).  Jeśli  zamawiający  dokonuje  wyboru  oferty 

korzystniejszej,  nie  mając  pewności,  że  wybrana  oferta  nie  podlega  odrzuceniu,  narusza 

zasadę  równego  traktowania  wykonawców  i  zasadę  uczciwej  konkurencji  (tak  np.  KIO  w 

wyroku  z  dnia  18  kwietnia  2011  r.,  KIO  733/11).  W  przedmiotowym  postępowaniu, 

zamawiający  dokonał  wyboru  oferty  przystępującego,  która  podlegała  odrzuceniu.  Bez 

znaczenia  przy  tym  jest  to,  czy  brak  odrzucenia  tej  oferty  był  efektem  niedopatrzenia  czy 

b

rakiem pewności zamawiającego, bo w każdej z tych sytuacji, zamawiający dopuszcza się 

naruszenia  art.  91  ustawy  .  Przepis  art.  91  ustawy  pozwala  bowiem  na  dokonanie  wyboru 

oferty  najkorzystniejszej  wyłącznie  spośród  ofert  niepodlegających  odrzuceniu  (złożonych 

przez wykonawców, którzy wykazali spełnianie warunków udziału w postępowaniu i którymi 

wykonawcy są prawidłowo związani).  

W  konsekwencji  powyższego,  zamawiający  naruszył  również  art.  7  ustawy,  przez 

prowadzenie  postępowania  w  sposób  naruszający  zasadę  uczciwej  konkurencji  oraz 

równego  traktowania  wykonawców,  przejawiające  się  zwłaszcza  przez  brak  odrzucenia 

oferty  przystępującego.  Prawo  nie  pozwala  żadnego  z  oferentów  traktować  w  sposób 

uprzywilejowany,  a zamawiający  musi  stawiać jednakowe wymagania wszystkim  oferentom 

bez  jakichkolwiek  preferencji.  Działanie  zasady  uczciwej  konkurencji  nie  może  być 

ograniczone decyzjami zamawiającego. 

W  dniu 

3  listopada  2017r.  zamawiający  poinformował  w  wniesieniu  odwołania  przekazując 

jego kopie i wezwał do wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym.  

W  dniu  6  listopada  2017r.  przystępujący  zgłosił  swój  udział  w  postepowaniu  odwoławczym 

po  stronie  zamawiającego.  Wskazał,  że  uznanie  za  zgodne  z  prawem  zaskarżonych 

czynności zamawiającego doprowadzi do zawarcia umowy z przystępującym, a zatem ma on 

interes  w  rozstrzygnięciu  na  korzyść  zamawiającego.  Wniósł  o  oddalenie  odwołania  i 

zasądzenie  kosztów  od  odwołującego  na  rzecz  przystępującego  na  podstawie  rachunku, 

który złoży na rozprawie. Zgłoszenie zostało podpisane przez pełnomocnika działającego na 

podstawie  pełnomocnictwa  z  dnia  5  listopada  2017r.  Do  zgłoszenia  załączono  dowody 

przekazania  kopii  zgłoszenia  zamawiającemu  i  odwołującemu  w  dniu  6  listopada  2017r. 

drogą pocztową. 

Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie i postanowił uwzględnić zawarte w nim zarzuty 

w całości. 

Po  zapoznaniu 

się  z  treścią  odwołania,  w  tym  zarzutami  sformułowanymi  przez 

o

dwołującego,  uzasadnieniem  tych  zarzutów  oraz  żądaniami  określonymi  w  odwołaniu 

zamawiający uwzględnił w całości zarzuty przedstawione w odwołaniu. 

Dlatego  te

ż,  po  umorzeniu  postępowania  odwoławczego  w  przypadku  braku  sprzeciwu  ze 

strony  przystępujących  do  postępowania  odwoławczego  wykonawców,  zamawiający 

unieważni i wykona czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia zgodnie z żądaniem 

zawartym w odwołaniu  

unieważni czynność wyboru oferty najkorzystniejszej wykonawcy - firmy P. B. i, S. sp.j, 

odrzuci ofertę wykonawcy P. B. i, S. sp. j w zakresie wskazanym w odwołaniu, 

powtórzy czynności związane z procesem wyboru oferty najkorzystniejszej 

Ponieważ  zamawiający  uwzględnił  w  całości  zarzuty  podniesione  w  przedmiotowym 

odwołaniu, tym samym wnosi o umorzenie przedmiotowego postępowania na podstawie art. 

186 ust. 3 ustawy Prawo zamówień. 

Przystępujący  w  dniu  9  listopada  2017r.  złożył  pismo,  w  którym  wniósł  o  odrzucenie, 

ewentualnie  o  oddalenie  odwołania  odwołującego,  ponadto  o  zasądzenie  od  odwołującego 

na rzecz p

rzystępującego zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa 

procesowego, w wysokości 3600 zł. 

Złożył fakturę potwierdzającą wysokość kosztów poniesionych przez przystępującego. 

Wniosek  o  odrzucenie  odwołania,  wobec  treści  odwołania  i  kierowania  odwołania  w 

postępowaniu,  którego  wartość jest  niższa  niż  kwoty  określone  w  przepisach  wydanych  na 

podsta

wie art. 1 1 ust. 8 pzp nie wymaga dalszego uzasadnienia. Czynności zamawiającego 

polegające  na  niewykluczeniu  przystępującego  z  przetargu  nie  może  być  przedmiotem 

skutecznego odwołania. 

Mając jednak na uwadze procesowy obowiązek wdania się w spór co do meritum wskazać 

należy. że argumentacja odwołującego daleka jest od przyznania jej waloru zasadności. 

Niezgodność oferty z SIWZ. 

Nie zasługuje na uwzględnienie argument o niezgodności treści oferty z siwz. Przystępujący 

dołączył  do  oferty  formularz  wypełniony  zgodnie  z  zaleceniem  zamawiającego,  w 

szczególności  jednak  do  oferty  dołączył  harmonogram  rzeczowo  -  finansowy,  z  którego 

wy

nika rozliczenie nakładu pracy. 

Rażąco niska cena.  

Za,  co  najmniej  kontrowersyjny,  uznać  należy  także  pogląd  odwołującego  dotyczący 

domniemania  rażąco  niskiej  ceny.  Zgodnie  z  treścią  art.  190  ust.  1a.  pkt  1  ustawy  to  na 

p

rzystępującym  ciąży  obowiązek  udowodnienia,  że  cena  nie  jest  rażąco  niska,  jednakże 

zgodn

ie  z  treścią  art.  190  ust.  1  ustawy  to  odwołujący  winien  wykazać  i  udowodnić  swoje 

twi

erdzenie o rażąco niskiej cenie. 

Pogląd ten był wielokrotnie potwierdzany przez orzecznictwo Kio np. w wyroku KIO z dnia 13 

kwietnia 2016r. w sprawie sygn. akt KIO 447/16 

Jak  do  tej  pory  (niewiadomymi  pozostają  dowody,  którymi  odwołujący  chce  się  okazać  w 

toku rozprawy) odwołujący obowiązkowi temu nie sprostał. 

Bezzasadne jest 

twierdzenie odwołującego o rażąco niskiej cenie. W szczególności błędnie 

odwołujący utożsamia zaoferowaną przez przystępującego cenę za stacje transformatorowe, 

która  jest  w  istocie  niższa  niż  planowany  koszt  ich  zakupu,  z  rażąco  niską  ceną  za  całość 

przedmiotu  umowy. 

Dla  oceny,  czy  zaoferowana  cena  jest  rażąco  niska  konieczne  jest 

badanie całości oferty, a nie jednego jedynie elementu cenotwórczego. 

Na marginesie zauważył także, że ewentualna strata przystępującego związana z zakupem 

stacji  transformatorowych  rekompensowana  jest  zyskiem  osiąganym  z  wykonania 

pozostałych części składowych zamówienia. 

Pozostała  część  argumentacji  odwołania  związana  z  zarzutem  rażąco  niskiej  ceny  nie  ma 

waloru  rzeczowości  i  ocenić  ją  należy,  zdaniem  przystępującego,  raczej  jako  reklamę 

(niestety) 

odwołującego  (np.  strona  13  odwołania)  lub  też  jako  twierdzenia  obarczone 

błędami logicznymi (np. strona 14 odwołania). 

Z

arzuty dotyczące braku ciągłości wadium, braku pełnomocnictwa dla osoby oświadczającej 

o  dalszym  związaniu  ofertą  i  braku  stosownych  uprawnień  kierownika  budowy  dają  się 

sprowadzić  do  łącznego  określenia  ich  jako  zarzutów  braku  wezwania  przystępującego  do 

złożenia dokumentów. Nie ma potrzeby dokonywania szczególnej analizy tych zarzutów, a to 

z tego powodu, że niewezwanie przystępującego do złożenia dokumentów nie może być w 

niniejszej sprawie przedmiotem skutecznego zarzutu przed KIO.  

Bez  komentarza  przystępujący  pozostawił  argumentację  odwołania  dotyczącą  ewentualnej 

niemożności  wykonania  przedmiotu  zamówienia  przez  przystępującego  oraz  twierdzeń 

dotyczących nierzetelności przystępującego. 

W dniu 10 listopada 2017r. odwołujący wniósł o umorzenie postępowania odwoławczego. z 

uwagi  na 

fakt,  że  przystępujący  nie  zgłosił  skutecznie  przystąpienia  do  postępowania 

odwoławczego po stronie zamawiającego. 

Zgod

nie z treścią art. 18 ust. 2 ustawy zgłoszenie przystąpienia doręcza się Prezesowi Izby 

w 

postaci 

papierowej 

albo 

elektronicznej 

opatrzone 

kwalifikowanym 

podpisem 

elektronicznym,  a  jego  kopią  przesyła  się  zamawiającemu  oraz  wykonawcy  wnoszącemu 

odwołanie. 

W  ocenie  odwołującego  dla  skutecznego  zgłoszenia  przystąpienia  do  postępowania 

odwoławczego  konieczne  było  łączne  spełnienie  wszystkich  określonych  powyżej 

przesłanek,  a  więc  przede  wszystkim  zgłoszenie  przystąpienia  przez  złożenie 

odpowiedniego  pisma  w  KIO  w  terminie  3  dni  od  dnia  otrzymania  kopii  odwołania  oraz 

przesłanie  kopii  przystąpienia  w  ww.  terminie  do  zamawiającego  i  odwołującego.  W 

niniejszej sprawie zgłaszający przystąpienie w terminie 3-dniowym nadał kopię przystąpienia 

w  placówce  pocztowej,  tym  samym  dopiero  w  dniu  9  listopada  2017  r.  odwołujący  miał 

możliwość zapoznania się z jego treścią. W związku z tym wskazać należy, że przystąpienie 

nie  zostało  zgłoszone  skutecznie.  Powyższe  stanowisko  znajduje  potwierdzenie  w 

następujących orzeczeniach KIO: wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11 lutego 2011 r. 

KIO 200/11, postanowienie Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 13 maja 2011 r., KIO 931/11, 

postanowienie  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  19  października  2017  r.  sygn.  KIO 

W  dniu  14  listopada  2017r.  przystępujący  oświadczył,  że  zgłasza  sprzeciw  wobec 

uwzględniania  przez  zamawiającego  zarzutów  odwołania  w  całości  i  podtrzymał  wniosek  o 

odrzucenie  odwołania  na  podstawie  art.  189  ust.  2  pkt  6  ustawy,  gdyż  odwołanie  w 

postępowaniu poniżej progów unijnych nie przysługuje na czynności inne niż skatalogowane 

w art. 180 ust. 2.  

Izba ustaliła następujący stan faktyczny: 

Izba  dopuściła  dowody  z  dokumentacji  postępowania  tj.  siwz  wraz  z  załącznikami,  oferty 

przystępującego,  oferty  M.  S.  A,  wezwań  w  trybie  art.  90  ust.  1  i  udzielonych  wyjaśnień, 

wezwań w trybie art. 87 ust. 1 i udzielonych wyjaśnień oraz wezwania w trybie art. 26 ust. 1 

ustawy  i  złożonych  dokumentów,  informacji  o  odtajnieniu  wyjaśnień  ceny  rażąco  niskiej, 

in

formacji o wyniku postępowania, dowodów odwołującego złożonych na rozprawie.  

Z postanowień siwz wynika, że: 

Część  III  Termin  realizacji  zamówienia  max  650  dni  kalendarzowych  od  daty  podpisania 

umowy (nie później niż do dnia 30.08.2019 r.) 

Część IV Warunki udziału w postępowaniu 

3.1 . Zamawiający nie określa warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w Cz. IV 

ust. 2 pkt. 2.1. lit. a) i lit. b) SIWZ 

3.2.  Wykonawc

a  spełni  warunek  dotyczący  zdolności  technicznej  lub  zawodowej,  o  którym 

mowa w Cz. IV ust. 2 pkt 2.1. lit. c) SIWZ, jeżeli wykaże, że. 

a) wykonał co najmniej 1 robotę zrealizowaną w okresie ostatnich 5 lat w zakresie wykonania 

budowy  lub  przebudowy  sieci 

elektroenergetycznej  o  wartości  robót  min.  5  000  000,00  zł 

brutto. 

b) 

dysponuje  następującymi  osobami  skierowanymi  przez  wykonawcę  do  realizacji 

zamówienia publicznego, odpowiedzialnych za kierowanie robotami budowlanymi i realizację 

robót w poniższym zakresie: 

kierownika  robót  budowlanych  z  uprawnieniami  o  specjalności  konstrukcyjnobudowlanej 

bez ograniczeń, kierownika robót sanitarnych z uprawnieniami o specjalności instalacyjnej w 

zakresie  sieci,  instalacji  i  urządzeń  cieplnych,  wentylacyjnych,  gazowych,  wodociągowych  i 

k

analizacyjnych  bez  ograniczeń,  kierownika  budowy  z  uprawnieniami  o  specjalności 

instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych bez 

ograniczeń,  geodetę  posiadającego  uprawnienia  geodezyjne  w  zakresie  geodezyjnych 

pomia

rów sytuacyjno — wysokościowych, 

Należących do Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa lub Izby Architektów RP. 

Część VI Wykaz oświadczeń lub dokumentów wymaganych do złożenia wraz z ofertą 

1  .  W  celu  wstępnego  potwierdzenia,  że  wykonawca  nie  podlega  wykluczeniu  z 

postępowania  oraz  spełnia  warunki  udziału  w  postępowaniu  do  oferty  każdy  wykonawca 

musi  dołączyć  aktualne  na  dzień  składania  ofert  oświadczenia  w  zakresie  wskazanym  w 

załącznikach nr 2 i 3 do siwz 

Oprócz  oświadczeń,  o  których  mowa  w  pkt.  1  wykonawca  do  oferty  zobowiązany  jest 

załączyć m.in: 

4.1. formularz oferty 

— załącznik nr 1 do SIWZ 

pełnomocnictwo  do  reprezentowania  wykonawcy  w  przypadku  wykonawców 

składających ofertę wspólną 

pełnomocnictwo  do  podpisywania  oferty  oraz  innych  dokumentów  (oryginał  lub 

uwierzytelniona przez notariusza kopia) 

zobowiązanie do udostępnienia zasobów podmiotu trzeciego, jeżeli wykonawca w toku 

postępowania na takie zasoby powołuje się (jeżeli dotyczy) 

4.5. formularz cenowy za

wierający zestawienie wartości elementów oferty 

dokumenty dotyczące obliczenia ceny oferty, tj.  

a) 

Wykaz parametrów cenotwórczych: robocizny, kosztów pośrednich, zysku, kosztu zakupu 

materiałów; 

b) Harmonogram rzeczowo-

finansowy z wypełnionymi kolumnami 3 (wartość robót brutto) i 4 

(ilość roboczodni) z naniesionym czasookresem realizacji poszczególnych elementów robót - 

załącznik nr 10 do SIWZ. 

Część VII Wykaz oświadczeń lub dokumentów, które wykonawca składa w postepowaniu na 

wezwanie z

amawiającego 

Zamawiający  przed  udzieleniem  zamówienia  wezwie  wykonawcę,  którego  oferta  została 

oceniona najwyżej do złożenia w wyznaczonym, nie krótszym niż 5 dni terminie aktualnych 

na dzień złożenia oświadczeń lub dokumentów: 

1.  Potwierdzających  spełnienie  warunku  dotyczącego  zdolności  technicznej  lub  zawodowej 

określonego w cz. IV ust. 3 pkt. 3.2. SIWZ tj.. 

wykazu osób, skierowanych przez wykonawcę do realizacji zamówienia publicznego, 

odpowiedzialnych  za  świadczenie  usług,  wraz  z  informacjami  na  temat  ich  kwalifikacji 

zawodowych,  doświadczenia  i  wykształcenia  niezbędnych  do  wykonania  zamówienia 

publicznego,  a  także  zakresu  wykonywanych  przez  nie  czynności  oraz  informacją  o 

podstawie do dysponowania tymi oso

bami wzór załącznik nr 5 do siwz, 

Część IX siwz  

1. W 

postępowaniu komunikacja między zamawiającym a wykonawcami odbywa się zgodnie 

z wyborem zamawiającego za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z 

dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1529 oraz z 2015 r. poz. 

30),  osobiście,  za  pośrednictwem  posłańca,  faksu  lub  przy  użyciu  środków  komunikacji 

elektronicznej  w  rozumieniu  ustawy  z  dnia  18  lipca  2002  r.  o  świadczeniu  usług  drogą 

elektroniczną (poczta elektroniczna). 

2.  Jeżeli  zamawiający  lub  wykonawca  przekazują  oświadczenia,  wnioski,  zawiadomienia 

oraz informacje za pośrednictwem faksu lub przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, 

każda ze stron na żądanie drugiej strony niezwłocznie potwierdza fakt ich otrzymania. 

Część X siwz  

4.  Wadium  w  postaci  poręczeń  bankowych,  poręczeń  S.,  gwarancji  bankowych,  gwarancji 

ubezpieczeniowych  oraz  poręczeń  udzielanych  przez  podmioty,  o  których  mowa  w  art.  6b 

ust.5 pkt.2 (Dz. U. Nr 109poz. 1158) lit.b ustawy z dnia 9 listopada 2000r o utworzeniu 

Polskiej  Agencji  Rozwoju  Prz

edsiębiorczości  można  wnieść  w  oryginale  jako  odrębny 

załącznik do oferty, umożliwiający łatwe oddzielenie od pozostałych dokumentów ofertowych 

lub do kasy w siedzibie Zamawiającego pok. 105 lub. Kasa czynna jest w dni powszednie w 

godz. 12.00 do 14.00 

6.  W  przypadku  wnoszenia  wadium  w  formie  gwarancji  bankowej  lub  ubezpieczeniowej 

Zamawiający  wymaga,  aby  wystawiona  gwarancja  była  bezwarunkowa,  nieodwołalna  i 

płatna  na  pierwsze  żądanie  Zamawiającego.  Ponadto  koniecznym  jest,  aby  gwarancja  lub 

poręczenie  obejmowały  odpowiedzialność  za  wszystkie  przypadki  powodujące  utratę 

wadium przez Wykonawcę, określone w art. 46 ust. 4 a i 5 ustawy. 

W  przypadku  wniesienia  wadium  w  formie  gwarancji  bankowej  lub  ubezpieczeniowej,  z  jej 

treści  nie  może  wynikać  konieczność  przekazywania  żądania  zapłaty  za  pośrednictwem 

banku prowadzącego rachunek Zamawiającego. 

Niedopuszczalny  jest  również  zapis  żądający  potwierdzenia  przez  notariusza  lub  bank,  że 

podpisy  na  żądaniu  do  zapłaty  zostały  złożone  przez  osoby  uprawnione  do  zaciągania 

zobowiązań majątkowych w imieniu Zamawiającego. 

7.  Nie  wniesienie wadium,  wniesienie  wadium  po terminie,  w  innej  postaci  niż  wskazane w 

art. 45 ust.6 ustawy będzie przyczyną odrzucenia oferty w postępowaniu. 

8. Termin ważności wadium wniesionej w innej formie aniżeli pieniądz nie może być krótszy 

od terminu związania ofertą. Wniesienie wadium o terminie ważności krótszym aniżeli termin 

związania ofertą będzie skutkować odrzuceniem oferty. 

Część XI  

1. Termin związania ofertą wynosi 30 dni. Bieg terminu związania ofertą rozpoczyna się wraz 

z upływem terminu składania ofert. 

2.  Wykonawca  samodzielnie  lub  na  wniosek  zamawiającego  może  przedłużyć  termin 

związania ofertą, z tym że zamawiający može tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem 

terminu  związania  ofertą,  zwrócić  się  do  wykonawców  o  wyrażenie  zgody  na  przedłużenie 

tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niž 60 dni. 

3.  Przedłużenie  terminu  związania  ofertą  jest  dopuszczalne  tylko  z  jednoczesnym 

przedłużeniem  okresu  ważności  wadium  albo,  jeżeli  nie  jest  to  możliwe,  z  wniesieniem 

nowego  wadium  na  przedłużony  okres  związania  ofertą.  Jeżeli  przedłużenie  terminu 

związania  ofertą  dokonywane  jest  po  wyborze  oferty  najkorzystniejszej,  obowiązek 

wniesienia nowego wadium lub jego przedłużenia dotyczy jedynie wykonawcy, którego oferta 

została wybrana jako najkorzystniejsza. 

4. Odmowa wyrażenia zgody, o której mowa w pkt 1 1.2., nie powoduje utraty wadium. 

5. Na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a PZP zamawiający odrzuci ofertę, jeżeli wykonawca nie 

wyrazi 

zgody, o której mowa w art. 85 ust. 2 Pzp, na przedłużenie terminu związania ofertą. 

Cześć XV Opis sposobu obliczenia ceny oferty 

1 . Wykonawca zobowiązany jest do obliczenia ceny oferty z należytą starannością. 

Wykonawca  określa  cenę  realizacji  zamówienia  poprzez  wskazanie  w  formularzu  oferty 

ceny netto, brutto, kwoty podatku VAT oraz łącznej ceny brutto oferty. Cena ofertowa musi 

być podana w polskich złotych, cyfrowo i słownie (do drugiego miejsca po przecinku). 

Ceną oferty jest cena ryczałtowa. 

Cenę oferty  należy  obliczyć  w  dowolny  sposób  na  podstawie powszechnie stosowanych 

cenników  uwzględniając  zakres  zamówienia  określony  w  projekcie  budowlanym, 

wykonawczym,  specyfikacji  technicznej  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych  oraz  w 

przedmiarze  rob

ót.  Wykonawca  sam  określi  podstawy  nakładów  przy  budowie  ceny 

jednostkowej  oraz  ilości  jednostek  przedmiarowych  dokonując  wymaganej  przez 

zamawiającego  wizji  lokalnej  na  terenie  przyszłych  robót.  Wartością  poszczególnych 

elementów  robót  będzie  iloczyn  cen  jednostkowych  brutto  danych  robót  i  ilości  jednostek 

przedmiarowych  tych  robót.  Tak  obliczoną  wartość  elementu  robót  lub  obliczoną  w  inny 

sposób  z  uwzględnieniem  warunków  podanych  wyżej  należy  wpisać  w  kolumnie  3 

harmonogramu rzeczowo-finansowego. Wskazane 

przez zamawiającego ilości robót podane 

w  przedmiarach robót  stanowią szacunkowy  rozmiar  prac i  nie mogą być  jedyną  podstawą 

do określenia ceny ryczałtowej, przedmiary robót należy traktować jako materiał pomocniczy. 

Cenę  oferty  stanowi  suma  wartości  poszczególnych  elementów  robót  z  kolumny  3 

powiększona o należny podatek VAT. Tak wyliczoną cenę należy wpisać do oferty. 

Cena  ofertowa  podana  przez  Wykonawcę  jest  ceną  ryczałtową  za  wykonanie  całości 

przedmiotu zamówienia i musi uwzględniać koszty wszystkich prac oraz robót budowlanych i 

innych czynności niezbędnych do wykonania przedmiotu zamówienia, w tym: 

koszt  kompleksowej  obsługi  geodezyjnej  i  geotechnicznej  wraz  z  operatami  niezbędnych 

pomiarów, badań specjalistycznych i inwentaryzacyjnych itp. oraz  

koszty uzgodnień dokumentacji, a także  

koszty robót związanych z odwodnieniem wykopów,  

nadzór hydrologiczny,  

- badania specjalistyczne i inwentaryzacyjne,  

koszty  uzgodnień  oraz  innych  opłat  niezbędnych  na  etapie  realizacji  przedmiotu 

zamówienia, które obciążają wykonawcę; 

koszt  wykonania  wszelkich  robót  towarzyszących  niezbędnych  do  zrealizowania  całego 

przedmiotu zamówienia;  

koszt wykonania wszelkich niezbędnych prac projektowych oraz  

koszt uzyskania niezbędnych pozwoleń i decyzji; 

koszt  zabezpieczenia  realizacji  robót  w  warunkach  zimowych  i  jesiennych  (ocieplanie, 

podgrzewanie,  stosowanie  dodatków  do  betonu,  zabezpieczenie  namiotami  i 

nagrzewnicami); 

- koszt 

podłączenia i zużycia mediów; 

- koszty wywozu na wysypisko i utylizacji materia

łów pochodzących z rozbiórki;  

koszt  robót  niezbędnych  do  zagwarantowania  bezpiecznej,  ciągłej  eksploatacji  obiektów  i 

terenów w rejonie budowy — pozostających jako czynne w trakcie prowadzenia robót ;  

-koszt wykonania tymczasowej organizacj

i ruchu kołowego i pieszego ( oznaczenia, barierki, 

oświetlenie ) dostosowanej do planowanego harmonogramu robót;  

koszt  zorganizowania  zaplecza  budowy  (włącznie  z  pomieszczeniem  dostosowanym  do 

prowadzenia 

narad 

roboczych 

z 

przedstawicielami 

Zamawiającego 

i 

robót 

zabezpieczających (w tym: ogrodzenia i dozoru) terenu budowy; 

koszt doprowadzenia do należytego stanu i porządku terenu budowy (a w razie korzystania 

sąsiednich terenów) po wykonaniu robót; 

koszt  odtworzenia  zniszczonych  istniejących  układów  dróg  lokalnych  i  parkingów  w  tym 

rejonie i terenu zaplecza budowy; 

koszt  ewentualnych  zabezpieczeń  i  przestojów  z  powodu  wystąpienia  warunków 

meteorologicznych uniemożliwiających wykonywanie robót;  

koszty  związane  z  zapewnieniem  właściwych  warunków  wynikających  z  przepisów  BHP  i 

Planu BIOZ,  

koszt robót niezbędnych do zapewnienia bezpiecznego wykonawstwa robót; 

koszt wszystkich innych zobowiązań wynikających z warunków prowadzenia robót; 

-  koszt  opracowania  dokumentacji  odbiorowej  i  uzyskania  pozwolenia 

na  użytkowanie 

budynku; 

6.  W  przypadku,  gdy  w

ykonawca  stwierdzi,  iż  do  prawidłowego  (tj.  zgodnego  z 

obowiązującymi  przepisami,  normami  oraz  zasadami  sztuki  budowlanej)  wykonania 

przedmiotu zamówienia, niezbędne są roboty dodatkowe, a wykonanie ich byłoby niezbędne 

lub  wynikałoby  z  przepisów,  norm  bądź  zasad  wiedzy  technicznej  przyjmuje  się,  że 

w

ykonawca  uwzględnił  ich  wykonanie  w  trakcie  realizacji  zamówienia  po  sporządzeniu  z 

z

amawiającym  protokołu  konieczności.  W  przypadku  pominięcia  przez  Wykonawcę  przy 

wycenie  przedmiotu    zamówienia  jakichkolwiek  robót  lub  kosztów  określonych  lub 

zasygnalizowanych  w  dokumentacji  przetargowej  i  ich  nieujęcia  w  wynagrodzeniu 

ryczałtowym,  wykonawcy  nie  przysługują  względem  zamawiającego  żadne  roszczenia  z 

powyższego tytułu, a w szczególności roszczenie o dodatkowe wynagrodzenie. Wykonawca 

uwzględni w swojej ofercie ryzyko ryczałtu. 

Wykonawca  obliczając  cenę  oferty  powinien  ująć  koszty  jakie  poniesie  na  utylizację 

materiałów  podlegających  utylizacji  oraz  uwzględni  w  cenie  oferty  szacunkową  wartość 

materiałów z odzysku. 

Wykonawca  wypełni  harmonogram  rzeczowo  —  finansowy  (załącznik  nr  12  do 

SIWZ),  w którym  wpisze  ofertowe wartości  poszczególnych elementów  robót  wpisując je  w 

harmonogramie  w  kol.  3  oraz  obliczy  czas 

na  ich  realizację  wpisując  w  kol.  4  ilość 

roboczodni z naniesionym czasookresem realizacji poszczególnych elementów robót. Suma 

wartości poszczególnych elementów zamówienia musi być tożsama z wartością oferty. 

Wykonawca dostarczy  w  terminie  określonym  w  projekcie  umowy  (liczonym  od  daty 

zawarcia  umowy)  harmonogram  rzeczowo 

—  finansowy  na  bazie  druku  harmonogramu 

załączonego  do  siwz  z  naniesieniem  czasookresu  realizacji  poszczególnych  elementów 

robót  oraz  z  uwzględnieniem  zaliczek  i  płatności  zgodnie  z  zapisami  umownymi  celem 

zatwierdzenia  przez  z

amawiającego.  Uzupełniony,  uzgodniony  i  podpisany  przez  strony 

harmonogram  rzeczowo-

finansowy  jest  załącznikiem  do  umowy  i  stanowi  podstawę  do  jej 

realizacji. 

10. W celu potwierdzenia obliczenia ceny do oferty na

leży załączyć: 

a) 

Wykaz parametrów cenotwórczych: robocizny, kosztów pośrednich, zysku, kosztu zakupu 

materiałów. 

b)  Harmonogram  rzeczowo-

finansowy  z  wypełnionymi  kolumnami  3  (wartość  elementów 

brutto)  i  4  (ilość  roboczodni  elementów)  z  naniesionym  czasookresem  realizacji 

poszczególnych elementów robót - załącznik nr 10 do SIWZ. 

UWAGA:  Brak  załączenia  do  oferty  powyższych  dokumentów  skutkować  będzie 

odrzuceniem oferty. 

Załącznik nr 2 - formularz cenowy: 

Zamawiający  wymagał  podania:  L.p.,  Rodzaj  opracowana,  J.m.,  Ilość  j.m.,  Cena 

jednostkowa brutto zł, "Cena brutto zł (kol. 4 * kol. 5)" 

 j.m. - jednostka miary - 

jednostka nakładu pracy, np. roboczogodzina 

Uwaga:  ilość  jednostek  nakładu  pracy  (j.n.p.)  dla  poszczególnych  części  składowych 

dokumentacji  powinna  b

yć  proporcjonalna  i  adekwatna  do  faktycznie  przewidywanych 

nakładów  na  wykonanie  danego  zakresu  opracowania,  ustalona  w  oparciu  np.  o 

środowiskowe zasady wyceny prac projektowych i Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 

dnia  18  maja  2004  r.  w  sprawie  met

od  i  podstaw  sporządzania kosztorysu  inwestorskiego, 

obliczania  planowanych  kosztów  prac  projektowych  oraz  planowanych  kosztów  robót 

budowlanych  określonych  w  programie  funkcjonalno-użytkowym.  Rozbieżności  z 

powyższymi zasadami mogą stanowić podstawę do odrzucenia oferty. 

Ilość określona przez zamawiającego w kolumnie 4 nie może być zmieniana pod rygorem 

odrzucenia oferty 

Wyliczana wartość z pozycji ogółem stanowi cenę oferty i należy ją przenieść do formularza 

ofertowego. 

W załączniku nr 5 zamawiający wymagał podania: 

Nazwisko  i  imię  zakres  wykonywanych  czynności:  kwalifikacje  zawodowe  (specjalność,  nr 

uprawnień)  podstawa  dysponowania  osobą,  zaświadczenia  o  wpisie  na  listę  członków  izby 

samorządu zawodowego (nr wpisu /termin ważności) 

Na załączniku nr 6 wykonawca miał złożyć oświadczenie, że osoby, które będą realizowały 

niniejsze zamówienie posiadają uprawnienia niezbędne do realizacji przedmiotu zamówienia  

w  zakresie  odpowiadającym  przedmiotowi  zamówienia  oraz  posiadają  aktualne 

zaświadczenia  z  właściwego  Oddziału  Izby  Architektów  lub  Inżynierów  Budownictwa 

potwierdzające  przynależność  do  tej  izby  i  opłacania  wymaganego  ubezpieczenia  od 

odpowiedzialności zawodowej. 

Przystępujący  na  str.  4  oferty  jako  osobę  upoważnioną  do  kontaktów  z  zamawiający  podał 

Monikę Krasińską – specjalistę ds. zamówień publicznych wskazując numer telefonu do tej 

osoby  i  adres  mailowy,  pod  tą  informacją  podpisał  się  Marcin  Sobociński  wspólnik  spółki 

jawnej.  

Przystępujący na str. 5 oferty złożył formularz cenowy, w którym podał: 

branża  budowlana  jednostka  miary  –  1kpl.,  ilość  jednostek  miary  –  1,  cena  jednostkowa 

brutto zł. 786 881,34zł., cena brutto – 786 881,34zł. 

branża  elektryczna  jednostka  miary  –  1kpl.,  ilość  jednostek  miary  –  1,  cena  jednostkowa 

brutto zł. 6 248 081,09zł., cena brutto – 6 248 081,09zł. 

branża  sanitarna  jednostka  miary  –  1kpl.,  ilość  jednostek  miary  –  1,  cena  jednostkowa 

brutto zł. 160 184,36zł., cena brutto – 160 184,36zł. łączna cena brutto – 7 195 146,79zł. 

Na str. 10 złożył oświadczenie – wykaz parametrów cenotwórczych: 

Robocizna RG 12zł. netto,  

Koszty pośrednie Kp – 52%,  

Zysk 

– 6%,  

Koszty zakupu 

– Kz – 3% 

Str. 11 

– 12 harmonogram finansowo-rzeczowy: 

Branża elektryczna: 

1. Stacja transformatorowa ST-1A - 

842 518,28zł. 444 roboczodni 

2. Stacja transformatorowa ST-2A - 

491 839,13zł. 276 roboczodni 

3. Stacja transformatorowa ST-3A - 

652 938,01zł. 296 roboczodni 

4. Stacja transformatorowa ST-4A - 

398 508,93zł. 270 roboczodni 

5. Stacja transformatorowa ST-5A - 

684 538, 60zł. 330 roboczodni 

6. Stacja transformatorowa ST-6A - 

341 106,61zł. 171 roboczodni 

Łącznie stacje : 3 411 449,56zł. brutto, czyli 2 773 536,23zł. netto.  

7. Przebudowa oświetlenia zewnętrznego - 550 222, 69zł. 596 roboczodni 

8. Przebudowa linii kablowych 

1 266 466,79zł. 1973 roboczodni 

9.  Przebudowa  sieci  elektroenergetycznych  na  terenie  bliższej  i  dalszej  radiolatarni  (BRL  i 

DRL) - 

311 088,87zł. 288 roboczodni 

10. Automatyka - 

707 641,35zł. 5196 roboczodni 

11. Wycinka drzew - 

1 211,82zł. 5 roboczodni  

RAZEM - 6 248 081,

09zł. 

Branża budowlana 

Roboty ogólnobudowlane 

1. Roboty ziemne i przygotowawcze - 

22 357,62zł. 101 roboczodni 

2. Ławy, ściany fundamentowe, izolacja - 37 662,94zł. 60 roboczodni 

3. Podkłady pod posadzki - 34 904, 01zł. 95 roboczodni 

4. Kanały kablowe - 2 180,61zł. 4 roboczodni 

5. Ściany zewnętrzne i wewnętrzne - 61 989,53zł. 99 roboczodni 

6. Kominy - 

3 011,27zł. 8 roboczodni 

7. Konstrukcja stropu - 

56 064,32zł. 95 roboczodni 

8. Pokrycie dachu - 

44 343,32zł. 61 roboczodni 

9. Stolarka okienna i drzwiowa - 60 

766,75zł. 27 roboczodni 

10. Wykładziny posadzek - 37 176,09zł. 28 roboczodni 

11. Tynki i okładziny wewnętrzne - 23 267,90zł. 56 roboczodni 

12. Sufity podwieszane - 

28 812,50zł. 87 roboczodni 

13. Malowanie ścian i sufitów wewnętrznych - 3 086,41zł. 12 roboczodni 

14. Obróbki blacharskie - 3 562,24zł. 8 roboczodni 

15. Tynki i okładziny zewnętrzne - 31 176,28zł. 69 roboczodni 

16.  Wyroby ze stali, daszki - 

1 836,76zł. 2 roboczodni 

17. Opaska wokół budynku - 5 165,19zł. 15 roboczodni 

18. Rusztowania - 

3 216,84zł. 1 roboczodni 

19. Zagospodarowanie terenu - 

32 900,73zł. 68 roboczodni 

20. Wiata - 

zadaszenie na agregat prądotwórczy - 30 894,29zł. 27 roboczodni 

21. Meble - 

wyposażenie pomieszczeń - 16 011,50zł. 1 roboczodni 

RAZEM 

11zł.  

Roboty rozbiórkowe 

1. Stacja transformatorowa ST-1 - 

45 340,78zł. 165 roboczodni 

2. Stacja transformatorowa ST-2 - 

52 761,76zł. 193 roboczodni 

3. Stacja transformatorowa ST-3 - 

54 302,11 zł. 199 roboczodni 

4. Stacja transformatorowa ST-4 - 23 290,54

zł. 84 roboczodni 

5. Stacja transformatorowa PGE-1 - 

22 388,16zł. 80 roboczodni 

6. Budynek nr 234 - 

obudowa agregatu prądotwórczego - 6 367,18zł. 11 roboczodni 

7. Stacja transformatorowa ST-6 - 

42 043,69zł. 151 roboczodni 

RAZEM 

246 494,23zł. 

Branża sanitarna 

1. Instalacja wodociągowa - 4 975,90zł. 29 roboczodni 

2. Instalacja kanalizacji - 

5 502,91zł. 7 roboczodni 

3. Instalacja centralnego ogrzewania - 

69 422,31zł. 12 roboczodni 

4. Klimatyzacja - 

31 446,60zł. 6 roboczodni  

5.  Budowa  przyłączy  sanitarnych  (przyłącza  wodociągowe  i  kanalizacji  sanitarnej)  -  48 

836,65zł. 96 roboczodni 

RAZEM - 

160 184,36zł. 

1. BRANŻA ELEKTRYCZNA - ogółem - 6 248 081,09zł. 

2. BRANŻA BUDOWLANA - ogółem - 786 881,34zł. 

3. BRANŻA SANITARNA - ogółem - 160 184,36zł. 

O G Ó Ł E M     R O B O T Y - 7 195 146,79zł. 

Na  str.  13  oferty  przystępującego  znajduje  się  gwarancja  I.  R.  V.    I.  G.  ,  gdzie  w  pkt.  3 

wskazano, że gwarancja jest ważna od 9 września do 19 października 2017r. Zgodnie z pkt. 

4 zapłata przez zakład ubezpieczeń kwoty gwarancyjnej nastąpi w terminie do 30 dni od dnia 

doręczenia  do  gwaranta  przez  beneficjenta  gwarancji  pisemnego  żądania  wypłaty  wraz  z 

pisemnym  oświadczeniem,  że  kwota  roszczenia  jest  należna  w  związku  z  zaistnieniem 

jednego z przypadków zatrzymania wadium określonego w pkt. 1 gwarancji. Zgodnie z pkt. 5 

ppkt.  3  gwarancji  żądanie  zapłaty  powinno  być  doręczone  do  zakładu  ubezpieczeń 

najpóźniej  w  terminie 3 dni  po  okresie ważności  gwarancji  w  formie pisemnej  pod rygorem 

nieważności. Zgodnie z pkt. 6 ppkt. 1 gwarancja wygasa po upływie okresu jej ważności, a 

także  w  przypadku  jej  zwrotu  przed  upływem  okresu  jej  ważności.  Zgodnie  z  pkt.  8 

gwarancja podlega zwrotowi do zakładu ubezpieczeń niezwłocznie po jej wygaśnięciu.  

W  dniu  17  września  2017r.  zamawiający  wezwał  w  trybie  art.  87  ust.  1  ustawy 

przystępującego  do  wyjaśnień,  gdyż  wystąpiły  nieścisłości  dotyczące  terminu  wykonania 

zamówienia.  W  formularzu  ofertowym  przystępujący  zobowiązuje  się  do  skrócenia  terminu 

realizacji zamówienia o 379 dni, z czego wynika, że całość zamówienia zostanie wykonana 

w  271  dni.  Powyższa  ilość  dni  jest  niespójna  z  załącznikiem  do  oferty  —  harmonogramem 

rzeczowo  finansowym 

—  gdzie  w  kolumnie;  „ilość  roboczo  dni”  wpisane  są  następujące 

wartości: 

w poz. nr 1 jest 444; 

w poz. nr 2 jest 276; 

w poz. nr 3 jest 296; 

w poz. nr 5 jest 330; 

w poz. nr 7 jest 596; 

w poz. nr 8 jest 1973; 

w poz. nr 9 jest 288; 

w poz. nr 10 jest 5196; 

Zamawiający  wezwał do złożenia wyjaśnień w siedzibie zamawiającego w terminie do dnia 

27.09.2017r. Nadmieniał, że treść złożonej już oferty nie może ulec zmianie. 

Przystępujący  w  dniu  26  września  2017r.  oświadczył,  że  inwestycja  zostanie  wykonana  w 

deklarowanym terminie 271 dni od dnia podpisania umowy. 

Kolumna  nr  4  „ilość  roboczo  dni”  z  zał.  „Harmonogram  rzeczowo  -  finansowy  11632-  zał. 

6.xls” określa nakład robocizny konieczny dla realizacji każdego „rodzaju elementów robót w 

rozbiciu na branże” (kolumna nr 2) wyznaczony przy użyciu programu NORMA na podstawie 

zasad kosztorysowania. „Ilość roboczo dni” traktowana jako jednostka miary nie jest tożsama 

z czasem realizacji zadania. Czas realizacji zadania jest wyn

ikiem ilorazu „ilości roboczo dni” 

i liczby pracowników Czas trwania realizacji „rodzaju elementów robót w rozbiciu na branże” 

(kolumna 2) „ilość roboczo dni” (kolumna 4) / liczba pracowników 

Podsumowując: 

Ad. l) 4 pracowników wykona nakład 444 „roboczo dni" w 111 dni roboczych. 

Ad. 2) 4 pracowników wykona nakład 276 „roboczo dni" w 69 dni roboczych. 

Ad. 3) 4 pracowników wykona nakład 296 „roboczo dni" w 74 dni roboczych. 

Ad. 5) 6 pracowników wykona nakład 330 „roboczo dni” w 55 dni roboczych. 

Ad. 7) 4 prac

owników wykona nakład 596 „roboczo dni” w 149 dni roboczych. 

Ad. 8) 13 pracowników wykona nakład 1973 „roboczo dni” w 152 dni roboczych. 

Ad. 9) 4 pracowników wykona nakład 288 „roboczo dni” w 72 dni roboczych. 

W

skazał, że wystąpiła oczywista omyłka pisarska niewpływająca na zakres ani cenę oferty, 

wpisana  wartość  5196  powinna  być  wartością  519  cyfra  "6”  została  przypadkowo  wpisana 

(powód: jednoczesne wciśnięcie dwóch klawiszy w bezpośrednim sąsiedztwie na klawiaturze 

numerycznej cyfra „9” tuż nad „6”), 3 pracowników wykona nakład 519 „roboczo dni” w 173 

dni roboczych. 

W  kolejnym  piśmie  z  dnia  4  października  2017  stanowiącym  odpowiedź  na  ponowne 

wezwanie zamawiającego z dni 3 października 2017r. przystępujący przedstawił wyjaśnienie 

każdej  pozycji  harmonogramu  rzeczowo-finansowego  w  przeliczeniu  na  rzeczywisty  czas 

trwania  danej  czynności  (ilość  dni  roboczych  w  jakich  czynność  zostanie  wykonana)  oraz 

ilości pracowników przewidzianych do wykonania tej czynności. 

W  dniu  20  września  2017r.  zamawiający  wezwał  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy 

przystępującego  jak  i  wykonawcę  M.  do  wyjaśnień  zaoferowanej  przez  nich  ceny 

stwierdzając w odniesieniu do przystępującego, że cena oferty brutto 7.195.146,79,00 zł jest 

niższa  0  39,08%  od  średniej  arytmetycznej  wszystkich  ofert  złożonych  w  postępowaniu. 

Budzi  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  zamówienia  zgodnie  z 

określonymi wymogami. 

Zamawiający zwrócił się o złożenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów mających wpływ na 

wysokość zaoferowanej ceny, zgodnie z art. 90 ust. 1. W przypadku braku wyjaśnień lub gdy 

dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdzi.  że  oferta  zawiera 

rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  zamawiający  odrzuci 

ofertę. 

W  dniu  26  września  2017r.  przystępujący  złożył  wyjaśnienia,  że  wysokość  ceny  jaką 

przedstawił w formularzu ofertowym wynika z następujących kwestii. 

Inwestycja realizowana jest  w  woj.  łódzkim, gdzie przystępujący  ma siedzibę. W  związku z 

tym nie ponosi 

kosztów związanych z delegacją oraz zakwaterowaniem pracowników, co w 

przypadku konkurencji jest  obligatoryjne. Kolejnym argumentem jest posiadanie przez firm

ę 

własnego  sprzętu  budowlanego  (załącznik  nr  1),  co  również  ogranicza  koszty  kolejnych 

etapów  prac  budowlanych.  Ponadto  przystępujący  zatrudnia  wysokokwalifikowaną  kadrę 

pracowników branży sanitarnej, budowlanej oraz energetycznej, co w konsekwencji pozwala 

na  wykonywanie  kompleksowo  robót  budowlano-montażowych,  bez  konieczności  zlecania 

prac wykonawczych podwykonawcom. 

Zdobyte  na  przestrzeni  11  lat  doświadczenie,  pozwala  przystępującemu  na  uzyskanie 

zaufania u wielu producentów, dzięki czemu może liczyć na korzystne rabaty oraz wydłużone 

terminy płatności. Oświadczył, że złożył ofertę świadomą i przemyślaną, taką która zakłada 

kilkuprocentowy zysk. 

W załączeniu przedstawił wykaz sprzętu: 

Miernik VLF Sinus SEBA KMT z lokalizatorem uszkodzeń MEGGER 

Miernik rezystancji izolacji UT 513 

Tester zabezpieczeń ENERGOAPARATURA 

Miernik rezystancji uziemienia SONEL MRU 21 

koparka JCB 3CX 

Minikoparka JCB, KUBOTA 

Wciągarka kablowa WS3 

Kompresor 

Samochód ciężarowy HDS z wywrotką MERCEDES 

W  wyjaśnieniach  firmy  M.  wykonawca  ten  jako  czynniki  kosztotwórcze  mające  wpływ  na 

wysokość  ceny  wskazał  duże  doświadczenie  przy  realizacji  podobnych  inwestycji  np.  w 

Kompleksie  Wojskowym  w  M.  czy  na  lotnisku  w  G. 

–  K.,  posiadanie  dużej  ilości  własnego 

nowoczesnego  sprzętu  oraz  bazy,  posiadane  zapasy  materiałów,  wykwalifikowana, 

doświadczona    stabilna  kadra,  pełne  zabezpieczenie  finansowe,  duża  skala  prowadzonej 

działalności  pozwalająca  na  optymalizację  kosztów  stałych  i  uzyskania  opustów  od 

dostawców, a także zlokalizowanie 80 km od miejsca realizacji inwestycji innej inwestycji w 

Łasku, z którą można współdzielić zasoby osobowe i sprzętowe, a także zmniejszyć koszty 

logistyczne.  M. 

wskazał  na  uzyskanie  konkurencyjnych  cen  dla  kluczowych  elementów 

zamówienia – kontenerów rozdzielnic n/n oraz agregatów prądotwórczych Z., rozdzielnic n/n 

wraz  z  agre

gatami  i  instalacją towarzyszącą  Z.,  urządzenia  i  materiały  automatyki  i  CCTV, 

inne  materiały  służące  do  wykonania  zadania  kable,  studnie,  światłowody,  słupy  i  oprawy 

oświetleniowe.  Jednocześnie  ten  wykonawca  załączył  ofertę  na  rozdzielnice,  baterie 

kondensatorów,  kontenery  stacji  transformatorowych  oraz  agregat  prądotwórczy  na  łączną 

kwotę  3 201  300zł.  netto.  Izba  zbadała,  że  w  swojej  ofercie  w  harmonogramie  rzeczowo- 

finansowym  ten  wykonawca  łączną  cenę  za  6  stacji  transformatorowych  zaoferował  na 

poziomie 3 597 

032, 52zł. netto.  

W dniu 9 października 2017r. zamawiający ponownie wezwał przystępującego do wyjaśnień 

w trybie art. 90 ust. 1 ustawy stwierdzając, że złożone wyjaśnienia zdaniem zamawiającego 

nie  są  wystarczające  aby  uznać,  że  zaproponowana  cena  w  ofercie  nie  jest  ceną  rażąco 

niską w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W  związku  powyższym  zamawiający  poprosił  o  uszczegółowienie  złożonych  wyjaśnień, 

zwłaszcza dotyczących: 

przedstawienia kosztów zakwaterowania, delegacji; 

udokumentowanie  możliwości  uzyskania  rabatów  czy  odroczonych  terminów  płatności. 

związku z udzielonymi wyjaśnieniami dotyczącymi rażąco niskiej treści oferty. 

Przystępujący wyjaśnił: 

Stosunek średniej arytmetycznej liczb do jego oferty to 19% ceny wszystkich złożonych ofert. 

Wy

sokość  ceny  jaką  przedstawił  w  formularzu  ofertowym  wynika  z  następujących  kwestii, 

które wymienił w piśmie nr 1002/Z/ZW/MK/17. 

Odległość  od  inwestycji  wynosi  około  25km,  w  związku  z  tym  nie  ponosi  kosztów 

noclegu i delegacji dl

a pracowników, co daje mu oszczędności na poziomie 160 000,00 zł. 

Posiadanie własnego sprzętu budowlanego (załącznik nr 1). 

Wykwalifikowana 

kadra 

pracownicza 

bez 

konieczności 

zlecania 

prac 

podwykonawcom. 

Doświadczenie  zdobyte  na  przestrzeni  11  lat  pozwala  na  uzyskanie  zaufania  u 

p

roducentów  oraz  hurtowni,  dzięki  czemu  może  liczyć  na  korzystne  rabaty  oraz  wydłużone 

terminy płatności. (załącznik nr 2) 

Do wyjaśnień załączono oświadczenia: 

-  firmy  E.-I. 

sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Piastowie,  że  w  celu  wykonania  inwentaryzacji 

schematycznej udzieliła przystępującemu linii kredytowej do 120 dni oraz ustaliła rabaty na 

poziomie 35-48%. 

-  firmy  Z.  S. 

A  z  siedzibą  w  Ł.,  że  w  celu  wykonania  inwestycji  dostarczy  wszystkie  stacje 

transformatorowe  za  wynegocjowaną  cenę  końcową  2  800  000,00  zł  netto  z  terminem 

płatności 120 dni roboczych, 

-  firmy  B.  P.  U. 

z  siedzibą  w  Ł.,  że    udzieliła  przystępującemu  rabaty  do  50%  oraz  termin 

płatności do 120 dni na realizację inwestycji 

W  dniu  16  października  2017r.  zamawiający  wezwał  wykonawców  drogą  elektroniczną  do 

złożenia oświadczeń o przedłużeniu terminu związania ofertą o kolejne 30 dni.  

W  dniu  17  października  2017r.  drogą  elektroniczną  M.  K.    oświadczyła,  że  przystępujący 

wyraża zgodę na przedłużenie terminu związania z ofertą o kolejne 30 dni. Sprawa została 

skierowana  do  naszej  firmy  ubezpieczeniowej  I.  o  aneks  do  wadium.  Jak  najszybciej 

prześlemy to do państwa skanem lub pocztą.  

W dniu 18 października 2017r. zakład ubezpieczeń wystawił aneks nr 1 do ubezpieczeniowej 

gwarancji  zapłaty  wadium  zmieniając  okres  ważności  gwarancji  z  „19.09.2017  do 

19.10.2017” na „19.09.2017 – 18.11.2017r.”, pismo przystępującego zawierające ten aneks 

wpłynęło do zamawiającego w dniu 25 października 2017r.  

W dniu 18 października 2017r. zamawiający poinformował, że oferta przystępującego została 

oceniona 

jako najkorzystniejsza i wezwał m.in. do złożenia wykazu osób.  

Przystępujący  w  ramach  uzupełnienia  złożył  decyzję  nr  405/87/.WŁ  wystawioną  dla  E.  B.  , 

technika budowlanego, potwierdzającą przygotowanie do wykonywania samodzielnej funkcji 

w  budownictwie  na  stanowisku 

kierownika  budowy  i  robót  w  specjalności  konstrukcyjno-

budowalnej upoważniającej do kierowania, nadzorowania i kontrolowania: 

- kierowania, nadzorowania kontrolowania budowy 

i robót ,  

1/  kierowania  i  kontrolowania  wytwarzania  i  kontrolowania  k

onstrukcyjnych  elementów 

budowlanych  oraz  oceniania  i  badania  stanu  technicznego  w  zakresie  wszelkic

h budynków 

innych budowli o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych , z wyłączeniem linii, 

węzłów  i  stacji  kolejowych,  dróg  oraz  lotniskowych  dróg  startowych  i  manipulacyjnych, 

mostów, budowli hydrotechnicznych i wodomelioracyjnych  

2/  sporządzanie  w  budownictwie  osób  fizycznych  projektów  w  zakresie  rozwiązań 

architektonicznych: 

a/  budynków  inwentarskich i. gospodarczych,  adaptacji  projektów  typowych  i  powtarzanych 

inn

ych  budynków  oraz  sporządzania  planów  zagospodarowania  działki  związanych  z 

realizacją tych budynków,  

b/ budowli nie będących budynkami. 

Zamawiający  dokonał  odtajnienia  dokumentów  wskazanych  przez  przystępującego  jako 

tajemnica  przedsi

ębiorstwa.  W  przedstawionych  przez  przystępującego  dokumentach 

znajduje  się  tylko  informacja,  że  określone  dokumenty  (informacje)  stanowią  tajemnice 

przedsiębiorstwa,  nie  ma  natomiast  uzasadnienia,  że  faktycznie  stanowią  one  tajemnicę 

przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy z 16.04.1993r o zwalczaniu nieuczciwej 

konkurencji. 

Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy wykonawca ma prawo zastrzeżenia, że określone informacje 

nie  mogą  być  udostępniane.  Zgodnie  z  brzmieniem  ww.  przepisu  wykonawca,  który 

zastrze

ga  informacje  podane  w  ofercie  jako  stanowiące  tajemnicę  przedsiębiorstwa 

obowiązany  jest  wykazać  jednocześnie,    że  zastrzeżone  przez  niego  w  ofercie  informacje 

stanowią tajemnice  przedsiębiorstwa. 

W  konsekwencji  w  przypadku  zaniedbania  przez  wykonawcę  wykazania,  że  zastrzeżone 

przez niego informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, zastrzeżenie tajemnicy będzie 

nieskuteczne Jeżeli wykonawca nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku, zamawiający nie 

ma podstaw prawnych do wzywania go do 

składania oświadczenia zawierającego wykazanie 

przyczyn ob

jęcia danych informacji tajemnicą przedsiębiorstwa. 

Powyższe  oznacza,  że  brak  uzasadnienia  zastrzeżenia  tajemnicy  przedsiębiorstwa  zwalnia 

z

amawiającego z obowiązku zachowania poufności wskazanych w ofercie informacji. 

Mając na uwadze powyższe odtajnieniu ulegają: 

wykaz robót 

wykaz osób 

zaświadczenia z US i ZUS 

4) informacja z KRK 

oświadczenie o posiadaniu uprawnień 

dane zawarte w oświadczeniach wystawionych przez hurtownie. 

Izba oceniła plik dokumentów przedstawiony przez odwołującego w następujący sposób: 

Prezentację  porównawczą  sprzętu  zadeklarowanego  przez  przystępującego  i  ocenionego 

jako  niezbędny  do  wykorzystania  przy  realizacji  przedmiotowego  zamówienia  przez 

odwołującego,  jako  twierdzenia  odwołującego,  że  sprzęt  wykazany  przez  przystępującego 

nie  pozwala  na  realizację  przedmiotowego  zamówienia.  W  ocenie  Izby  fakt  ten  nie  został 

jednak  dowiedziony,  gdyż  odwołujący  nie  wykazał,  który  ze  sprzętów  wykazany  przez 

przystępującego  nie  nadaje  się  do  realizacji  zadania,  a  także  z  jakimi  czynnościami 

koniecznymi  do  realizacji  w  przedmiotowym  zamówieniu  wiążą  się  sprzęty,  które  wskazał 

odwołujący, a których nie zaoferował przystępujący, wyjątkiem jest żuraw samochodowy do 

rozładunku  stacji  trafo,  nie  jest  to  jednak  wystarczające  dla  oceny  całego  zestawienia,  w 

sytuacji  gdy  nie  wiadomo  na  jakich  warunkach  świadczona  jest  dostawa  stacji  trafo  dla 

przystępującego,  nie  jest  bowiem  wykluczono,  że  w  cenie  oferty  uzyskanej  przez 

przystępującego  ujęty  jest  koszt  transportu  i  dostawa  na  budowę.  Nadto  odwołujący  nawet 

nie  próbował  wykazać  o  ile  zwiększają  się  koszty  maszynogodzin  przy  użyciu  prawidłowo 

ujętego  sprzętu  w  stosunku  do  sprzętu  wykazanego  przez  przystępującego.  Tym  samym 

zestawienie  tabelaryczne  nie 

może  być  uznane  za  dowód  służący  wykazaniu  okoliczności 

istotnych dla rozstrzygnięcia.  

Z  zestawienia  tabelarycznego  porównania  ofert  wynika,  że  jedynie  w  branży  budowlanej 

roboty  rozbiórkowe  przystępujący  zaoferował  najwyższą  cenę  łączną.  Przystępujący  na 

rozprawie  przyznał,  że  dla  zamówienia  najistotniejsze  są  koszty  stacji  trafo,  automatyki, 

przebudowy oświetlenia zewnętrznego oraz przebudowy linii kablowej. Izba dała wiarę temu 

twierdzeniu  zwłaszcza,  że  podobnie  istotność  kosztów  ocenił  w  swoich  wyjaśnieniach 

wykonawca  M.

.  Jednak  mimo  dania  wiary  twierdzeniu  przystępującego  Izba  ustaliła  na 

podstawie zestawienia porównania ofert, zweryfikowanego co do poprawności danych w nim 

zawartych  z  harmonogramami  rzeczowo-

finansowymi  wszystkich  wykonawców  i  doszła  do 

następujących  wniosków:  przystępujący  zaoferował  w  tych  pozycjach  jedynie  w  pozycji 

stacja transformatorowa ST-1A, stacja transformatorowa ST-6A, przebudowa linii kablowych 

cenę  wyższą  od  najniższej  zaoferowanej  w  postępowaniu.  Dodatkowo  cena  wszystkich 

stancji  transformatorowych  ujęta  przez  przystępującego  w  harmonogramie  jest  niższa  niż 

wynikająca z oferty ZPUE załączonej do drugich wyjaśnień przystępującego. Jest to sytuacja 

odwrotna  od  sytuacji  M.

,  który  również  wyjaśniał  cenę  swojej  oferty  i  przedstawił  ofertę  Z., 

której  wartość  jest  niższa  od  wartości  zaoferowanej  wynikającej  z  harmonogramu  M..  Izba 

oceniła  zatem  twierdzenie  przystępującego,  że  osiągnie  zysk  z  zaoferowania  stacji 

transformatorowych  jako  niewiarygodne  i  sprzeczne  ze  zgromadzonym  mat

eriałem 

dowodowym. W tym zakresie Izba dała wiarę twierdzeniom odwołującego, że dla tych pozycji 

kosztorysowych przystępujący poniesie stratę.  

Izba  oceniła  szczegółowe  zestawienie  kosztów  poszczególnych  pozycji  –  przebudowy 

oświetlenia 

zewnętrznego, 

przebudowy 

linii 

kablowych, 

przebudowy 

sieci 

elektroenergetycznych na terenie bliżej  i  dalej  radiolatarni  (BRL i  DRL), automatyki,  branży 

budowlanej  i  rozbiórkowej  wraz  z  wykazami  materiałów  i  sprzętu  jako  twierdzenia  własne 

odwołującego,  które  nie  stanowią  dowodu  na  rażąco  niską  cenę  oferty  przystępującego, 

gdyż opierają się o ustalenia wartości materiałów i sprzętu dostępnych odwołującemu, a nie 

przystępującego.  Mogą  one  jedynie  uprawdopodabniać  ceny  funkcjonujące  na  rynku.  Izba 

uznała natomiast wagę i moc materiału dowodowego w postaci ofert przedstawionych przez 

odwołującego  w  odniesieniu  do  materiałów  i  na  ich  podstawie  ustaliła,  że  możliwe  jest 

uzyskanie  ofert  na  konkretny  asortyment  podających  cenę  za  poszczególne  oferowane 

materiały,  udzielone  rabaty  i  terminy  płatności,  określające  warunki  dostawy,  koszty 

transportu  i  załadunku  ze  wskazaniem,  którą  ze  stron  (dostawcę,  czy  odbiorcę)  obciążają. 

Odwołujący  przedstawił  te  dowody  wykazując  pozyskane  przez  siebie  oferty  na  kable, 

oprawy  oświetleniowe,  tablice oświetleniowe,  rozdzielnice i  szafy, słupy,  wysięgniki,  złącza, 

fundamenty,  studnie  kablowe,  włazy,  konwertery,  moduły,  przełączniki  eternet,  switche, 

extendery, serwery, stacje operatorskie, kamery, obiektywy, oświetlacze podczerwieni, stacje 

robocze,  kart

y  graficzne,  monitory,  w  tym  przemysłowe.  Z  dokumentacji  zamawiającego 

wynika, że możliwe było także pozyskanie oferty szczegółowej na stacje transformatorowe i 

automatykę – wyjaśnienia M.. Przez pryzmat tych dowodów Izba oceniła wiarygodność i moc 

dowodow

ą  ofert  przedstawionych  przez  przystępującego  w  załączonych  do  drugich 

wyjaśnień ofertach dostawców i oceniła oświadczenia E.-I. oraz B.  P.  U. jako nie służące 

udowodnieniu okoliczności ma które zostały powołane, gdyż z dowodów tych wynika jedynie 

fakt  w

spółpracy,  wysokości  udzielonych  rabatów  i  terminów  płatności  jednak  nie  sposób 

ustalić czy oświadczenia te dotyczą materiałów potrzebnych do wykonania przedmiotowego 

zamówienia. Dowód z oświadczenia Z. natomiast wyraźnie wskazuje, że dotyczy konkretnie 

ws

zystkich  stacji  transformatorowych  za  łączną  cenę  2 800 000zł.  Izba  oceniła  ten  dowód 

jako  wiarygodny  i  na  jego  podstawie  doszła  do  przekonania,  że  przystępujący  w 

harmonogramie rzeczowo-

finansowym zaoferował te stacje poniżej kosztu ich nabycia.  

Izba 

ustaliła następujący stan prawny: 

art.  7  ust. 

1.  Zamawiający  przygotowuje  i  przeprowadza  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie 

wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości. 

art. 26 ust. 3. Jeżeli wykonawca nie złożył oświadczenia, o którym mowa w art. 25a ust. 1, 

oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1, 

lub  innych  dokumentów  niezbędnych  do  przeprowadzenia  postępowania,  oświadczenia  lub 

dokumenty  są  niekompletne,  zawierają  błędy  lub  budzą  wskazane  przez  zamawiającego 

wątpliwości,  zamawiający  wzywa  do  ich  złożenia,  uzupełnienia  lub  poprawienia  lub  do 

udzielania  wyjaśnień  w  terminie  przez  siebie  wskazanym,  chyba  że  mimo  ich  złożenia, 

uzupełnienia lub poprawienia lub udzielenia wyjaśnień oferta wykonawcy podlega odrzuceniu 

albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania. 

Art. 85 ust. 4 

Przedłużenie terminu związania ofertą jest dopuszczalne tylko z jednoczesnym 

przed

łużeniem  okresu  ważności  wadium  albo,  jeżeli  nie  jest  to  możliwe,  z  wniesieniem 

nowego  wadium  na  przedłużony  okres  związania  ofertą.  Jeżeli  przedłużenie  terminu 

związania  ofertą  dokonywane  jest  po  wyborze  oferty  najkorzystniejszej,  obowiązek 

wniesienia now

ego wadium lub jego przedłużenia dotyczy jedynie wykonawcy, którego oferta 

została wybrana jako najkorzystniejsza. 

art. 89 ust. 1 Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli: 

jej  treść  nie  odpowiada  treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  z 

zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3; 

jej  złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w  rozumieniu  przepisów  o  zwalczaniu 

nieuczciwej konkurencji; 

zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

7a) 

wykonawca nie wyraził  zgody,  o której mowa w  art. 85  ust.  2,  na  przedłużenie terminu 

związania ofertą; 

7b) 

wadium  nie  zostało  wniesione  lub  zostało  wniesione  w  sposób  nieprawidłowy,  jeżeli 

zama

wiający żądał wniesienia wadium. 

Art. 90 ust. 

1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się 

rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co 

do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi 

przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  się  o 

udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w 

szczególności w zakresie: 

oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  prz

episów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2017 r. poz. 847); 

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. 

wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

o

bowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Art. 90 ust. 

1a. W przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od: 

wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed 

wszczęciem  postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa 

w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia; 

wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 

w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 

wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

Art.  90  ust. 

2.  Obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu 

spoczywa na wykonawcy. 

Art. 90 ust. 

3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli 

dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera 

rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Art.  91  ust. 

1.  Zamawiający  wybiera  ofertę  najkorzystniejszą  na  podstawie kryteriów  oceny 

ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. 

Art. 92 ust. 

1. Zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich wykonawców o: 

1)  wyborze  najkorzystniejszej  oferty,  p

odając  nazwę  albo  imię  i  nazwisko,  siedzibę  albo 

miejsce  zamieszkania  i  adres,  jeżeli  jest  miejscem  wykonywania  działalności  wykonawcy, 

którego  ofertę  wybrano,  oraz  nazwy  albo  imiona  i  nazwiska,  siedziby  albo  miejsca 

zamieszkania  i  adresy,  jeżeli  są  miejscami  wykonywania  działalności  wykonawców,  którzy 

złożyli oferty, a także punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łączną 

punktację, 

wykonawcach, którzy zostali wykluczeni, 

wykonawcach,  których  oferty  zostały  odrzucone,  powodach  odrzucenia  oferty,  a  w 

przypadkach, o których mowa w art. 89 ust. 4 i 5, braku równoważności lub braku spełniania 

wymagań dotyczących wydajności lub funkcjonalności, 

wykonawcach, którzy złożyli oferty niepodlegające odrzuceniu, ale nie zostali zaproszeni 

do kolejnego etapu negocjacji albo dialogu, 

dopuszczeniu do dynamicznego systemu zakupów, 

nieustanowieniu dynamicznego systemu zakupów, 

unieważnieniu postępowania 

podając uzasadnienie faktyczne i prawne. 

Izba  oceniła,  że  ustalony  stan  faktyczny  nadaje  się  do  subsumpcji  pod  niektóre  ze 

wskazanych  powyżej  norm  prawnych  w  zakresie  zarzutów  dotyczących  braku  wniesienia 

wadium  na  przedłużony  okres  związania  ofertą,  potwierdzenia  dowodami,  że  oferta 

przystępującego w swojej istotnej części składowej zawiera rażąco niską cenę oraz stanowi 

świadczenie poniżej kosztów zakupu materiałów do świadczenia usługi.  

Przepis  art.  85  ust.  4  ustawy  stanowi  o  jednoczesności  czynności  przedłużenia  terminu 

związania  ofertą  i  przedłużenia  ważności  wadium  lub  wniesienia  nowego  wadium  na 

przedłużony  okres  związania  ofertą.  W  niniejszej  sprawie  w  dacie  złożenia  przez  panią 

Monikę  Krasińską  oświadczenia  o  przedłużeniu  terminu  związania  ofertą  nie  doszło  do 

jednoczesnego  przedłużenia  ważności  wadium,  ani  do  wniesienia  nowego.  Wyraźnie  z 

wiadomości  elektronicznej  skierowanej  do  zamawiającego  wynika,  że  w  dacie  składania 

oświadczenia przystępujący nie dysponował aneksem do gwarancji wadialnej. Oświadczenie 

o  wyrażeniu  zgody  na  przedłużenie  terminu  związania  w  formie  elektronicznej  zostało 

zamawiającemu  złożone  w  dniu  17  października  2017r.,  a  aneks  został  wydany  dopiero  w 

dniu 18 października 2017r. Nadto przepis art. 89 ust. 1 pkt 7b ustawy stanowi o zaniechaniu 

przez  wykonawcę  czynności  wniesienia  wadium  (w  tym  na  przedłużony  okres  związania 

ofertą),  zatem  nie ma  znaczenia  fakt,  że  wykonawca  ustanowił  (przedłużył  wadium),  ale to 

czy je wniósł zamawiającego, a takie wniesienie nie nastąpiło w dniu 17 października 2017r., 

ale  dopiero  w  dniu  25  października  2017r.,  zatem  w  dacie  przedłużenia  terminu  związania 

ofertą  nie  doszło  do  jednoczesnego  przedłużenia  wadium,  a  tym  samym  nie  można  było 

uznać, że wadium na przedłużony okres związania ofertą zostało zamawiającemu wniesione, 

co powoduje, że ustalony stan faktyczny nadawał się do subsumpcji pod normę art. 89 ust. 1 

pkt  7b  ustawy  i  zamawiający,  gdyby  dokonał  prawidłowej  oceny  stanu  faktycznego,  to 

obowiązany był przystępującego wykluczyć z postępowania.  

Izba oceniła natomiast, że zarzut nieprzedłużenia terminu związania ofertą nie opiera się o 

taki  stan  faktyczny,  który  nadawałby  się  do  subsumpcji  pod  normę  art.  89  ust.  1  pkt  7a 

ustawy.  Przede  wszystkim  przystępujący  w  ocenie  Izby  wykazał,  że  pani  M.  K.  była 

upoważniona  do  kontaktów  z  zamawiającym.  W  ocenie  Izby  kontakty  te  obejmują  także 

przekazywanie  informacji  zawierających  oświadczenia  woli.  Izba  oceniła,  że  informacja 

zawarta  w  formularzu  ofertowym  stanowi  udzielenie  pisemnego  upoważnienia 

(pełnomocnictwa)  do  kontaktowania  się  w  imieniu  przystępującego  z  zamawiający  w  tym 

udzielania  mu  informacji  i  składania  oświadczeń.  Upoważnienie  to  zostało  udzielone  przez 

wspólnika  spółki,  którego  umocowania  do  działania  w  imieniu  spółki  odwołujący  nie 

kwestionował.  W  ocenie  Izby  pełnomocnictwo  nie  musi  być  odrębnym  dokumentem,  może 

być  zawarte  w  umowie,  formularzu  ofertowym,  czy  np.  w  oświadczeniach  o  spełnianiu 

warunków udziału w postępowania, czy JEDZ-ach. Natomiast Izba ustaliła, że odwołujący w 

odwołaniu  kwestionował  jedynie  brak  umocowania  do  działania  w  imieniu  przystępującego, 

natomiast  nie  kwestionował  formy  jego  złożenia,  co  więcej  odwołujący  odwoływał  się  do 

orzecznictwa  Izby  wskazującego,  że  oświadczenie  powinno  być  złożone  w  formie 

przewidzianej  w  siwz,  a  tym  samym  nie  wykluczał  możliwości  określenia  przez 

za

mawiającego  innej  formy  niż  pisemna.  Izba  jest  związana  z  mocy  art.  192  ust.  7  ustawy 

zarzutami  podniesionymi  w  odwołaniu,  a  zatem  nie  mogła  skutecznie  ocenić  zarzutu 

skonkretyzowanego  na  rozprawie  dotyczącego  nieważności  oświadczenia  o  przedłużeniu 

termin

u związania ofertą w formie innej niż pisemna.  

Co do zarzutu zaniechania odrzucenia oferty niezgodnej w swej treści z treścią siwz, to Izba 

uznała,  że  zarzut  ten  nie  potwierdził  się.  Istotą  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  jest 

potrzeba uwzględnienia jednoznacznego wzorca w treści siwz. W ocenie Izby  z zawartej w 

formularzu cenowym takiego jednoznacznego wzorca brak. Przede wszystkim definicja j.m. - 

jednostka miary - 

jednostka nakładu pracy, np. roboczogodzina nie jest stanowcza. Jedynie 

przykładowo wskazuje na roboczogodzinę, z kolei w powołanym rozporządzeniu jest mowa o 

jednostce  nakładów  rzeczowych,  które  odnoszone  są  do  roboczo  godzin,  nakładów 

materiałowych  i  maszynogodzin  (nakładów  sprzętowych),  zatem  z  rozporządzania 

należałoby uwzględnić wszystkie trzy rodzaje nakładów, zamawiający wskazał niestanowczo 

tylko  jeden  i  to  taki,  który  można  było  ustalić  na  podstawie  roboczodni  wskazanych  w 

harmonogramie rzeczowo-

finansowym. Nadto Izba zwróciła uwagę także na to, że formularz 

cenowy  zawiera  postan

owienia  nieadekwatne  do  wymogu  wskazania  jednostek  nakładu 

pracy, gdyż wskazuje, że nie wolno wykonawcom zmienić ilości tych jednostek wskazanych 

przez  zamawiającego.  Zamawiający  jednak  nie  podał  tej  ilości  tym  samym  postanowienia 

formularza cenowego są wewnętrznie sprzeczne i nie sposób ustalić, do których wykonawca 

jest  zobowiązany  się  stosować  pod  rygorem  odrzucenia.  Z  tego  względu  ewentualne 

uchybienia  wykonawcy,  co  do  sposobu  prezentacji formularza  cenowego  w  ocenie  Izby  nie 

mogą stanowić podstawy odrzucenia oferty w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy.  

Izba oceniła natomiast, że odwołujący wykazał, że przystępujący złożył wyjaśnienia ogólne, 

które  nie  zostały  udowodnione,  a  w  tej  części  dotyczącej  istotnych  elementów  składowych 

(okoliczność  przyznana  przez  przystępującego,  że  stacje  transformatorowe  są  istotnym 

elementem  składowym)  złożone  dowody  dowodzą,  że  przystępujący  zaoferował  stacje 

transformatorowe poniżej kosztów ich zakupu. Przystępujący jedynymi okolicznościami, jakie 

można było uznać za udowodnione była odległość miejsca realizacji zamówienia od siedziby 

przystępującego, jednakże odwołujący ma rację, że z samego tego faktu nie można ustalić 

jakie  oszczędności  są  osiągane,  a  twierdzenia  o  wyeliminowaniu  kosztów  delegacji,  diet, 

kosztów  wyżywienia  czy  zakwaterowania  nie  zostały  przez  przystępującego  nawet 

uprawdopodobnione.  Drugą  okolicznością  udowodnioną  w  ocenie  Izby  jest  to,  że  ZPUE 

zaoferowało  przystępującemu  stacje  transformatorowe  za  cenę  2 800 000zł.,  jednak  z  tego 

dowodu  należy  wyciągnąć  okoliczność  niekorzystną  dla  przystępującego,  gdyż  zaoferował 

on  istotny  element  składowy  zamówienia  poniżej  kosztów  ich  zakupu,  co  w  ocenie  Izby 

podpada  pod  normę  art.  90  ust.  3  czyli  zgromadzony  materiał  dowodowy  potwierdza,  że 

oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  istotnej  części  składowej  oferty,  co  wypełnia  tę  normę. 

Nadaje się także do subsumpcji pod normę art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy, a także pod normę 

art. 89 uast. 1 pkt 3 ustawy, z uwagi na brzmienie art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy, który stanowi, 

że  czynem  nieuczciwej  konkurencji  jest  utrudnianie  innym  przedsiębiorcom  dostępu  do 

rynku, w szczególności przez:  

sprzedaż  towarów  lub  usług  poniżej  kosztów  ich  wytworzenia  lub  świadczenia  albo 

ich  odprzedaż  poniżej  kosztów  zakupu  w  celu  eliminacji  innych  przedsiębiorców. W 

działaniu  przystępującego  można  dopatrzyć  się  utrudniania  innym  przedsiębiorcom 

dostępu do rynku przez odsprzedaż towarów poniżej kosztów zakupu w celi eliminacji 

innych przedsiębiorców z możliwości uzyskania zamówienia publicznego.  

W ocenie Izby p. E. B. posiada uprawnienia 

w ograniczonym zakresie. Fakt, że uprawnienia 

mu  nadane  zostały  wydane  w  stanie  faktycznym,  a  którym  wykształcenie  p.  B.  nie  było 

wykształceniem wyższym prowadzi do tego, że z ugruntowanego orzecznictwa tak Izby jak i 

Woj

ewódzkich Sądów Administracyjnych wynika, mogło być oceniane jedynie jako uzyskanie 

uprawnień  w  ograniczonym  zakresie.  O tym  ograniczeniu świadczy  także zakres  czynności 

jakie  według  uprawnień  p.  B.  może  wykonywać.  Tak  m.  in.  wyrok  Wojewódzkiego  Sądu 

Administracyjnego w Warszawie, w sprawie sygn. akt VII SA/Wa 690/09, Wyrok KIO 254/11, 

Wyrok 1933/10, Wyrok KIO 1752/10, jak również powołany przez odwołującego wyrok sygn. 

Akt  KIO  1762/16.  Jednakże  w  ocenie  Izby  tak  ustalony  stan  faktyczny  nie  nadaje  się  do 

po

dciągnięcia  pod  normę  art.  26  ust.  3  ustawy,  z  uwagi  na  to,  że  oferta  przystępującego 

podlegała  odrzuceniu  z  innych  przyczyn  nie  braki  w  oświadczeniach  i  dokumentach 

składanych na potwierdzenie spełniania warunku udziału w postępowaniu.  

Izba zważyła, co następuje: 

Izba  stwierdziła,  że  zgłoszone  przystąpienie  spełnia  wymogi  formalne  określone  w  art.  185 

ust.  2  ustawy.  Przepis  art.  185  ust. 

2  ustawy  Wykonawca  może  zgłosić  przystąpienie  do 

postępowania  odwoławczego  w  terminie  3  dni  od  dnia  otrzymania  kopii  odwołania, 

wskazując  stronę,  do  której  przystępuje,  i  interes  w  uzyskaniu  rozstrzygnięcia  na  korzyść 

strony, do której przystępuje. Zgłoszenie przystąpienia doręcza się Prezesowi Izby w postaci 

papierowej  albo  elektronicznej  opatrzone  kwalifikowanym  podpisem  elektronicznym,  a  jego 

kopię  przesyła  się  zamawiającemu  oraz  wykonawcy  wnoszącemu  odwołanie.  Kwestię 

przekazania kopii zgłoszenia ustawodawca uregulował  w innej części przepisu niż ta, która 

odnosi  się  do  wymogów  formalnych  przystąpienia,  w  tym  co  do  terminu  na  zgłoszenie 

przystąpienia,  pogląd  wyrażony  w  orzeczeniach  powołanych  przez  odwołującego  w  piśmie 

pochodzących  z  roku  2011r.  był  poglądem  odosobniony,  który  nie  przetrwał  próby  czasu, 

natomiast  postanowienie  z  dnia  19  października  2017r.  sygn..  akt  KIO  2086/17  zapadło  w 

odmiennym stanie faktycznym, kiedy to przystępujący nie dokonał skutecznego przekazania 

kopii  przystąpienia  i  podjął  taką  próbę  dopiero  w  dniu  posiedzenia,  co  Izba  oceniła  jako 

uniemożliwiające odwołującemu ustalenia kręgu podmiotów uprawnionych do uczestniczenia 

w  posiedzeniu  niejawnym  z  udziałem  stron.  W  ocenie  Izby  z  treści  art.  185  ust.  2  ustawy 

wynika, że zgłoszenie przystąpienia do Izby ma nastąpić w terminie 3 dni od zawiadomienia 

przez zamawiającego o wniesieniu odwołania i doręczenie Prezesowi Izby tegoż zgłoszenia 

powinno nastąpić w określonym w art. 185 ust. 2 zd. 1 terminie, natomiast ustawodawca w 

żaden  sposób  nie  określił  w  jakim  terminie  ma  zostać  doręczona  kopia  zamawiającemu  i 

odwołującemu. Ustawodawca bowiem w art. 185 ust. 2 zd. 2 ustawy posłużył się bowiem nie 

pojęciem  „doręczenia  kopii”,  a  pojęciem  „przesłania”.  W  ocenie  Izby  nie  są  to  pojęcia 

tożsame,  a  tym  samym  doręczenie kopii  przystąpienia  może  nastąpić  w  terminie  dłuższym 

niż  doręczenie  przystąpienia  Prezesowi  Izby  pod  tym  wszakże  warunkiem,  że  przekazanie 

kopii nastąpiło w terminie i to zostało wykazane. W ocenie Izby taka sytuacja ma miejsce w 

przedmiotowym  postępowaniu,  gdyż  przystępujący  wykazał,  że  przekazał  kopię  zgłoszenia 

za  pośrednictwem  operatora  pocztowego  zamawiającemu  i  odwołującemu.  Izba  zwraca 

uwagę,  że  gdyby  ustawodawca  oczekiwał,  że  doręczenie  kopii  zgłoszenia  będzie  miało 

miejsce w tym samym terminie, co doręczenie Prezesowi Izby zgłoszenia, to posłużyłby się 

tożsamymi  pojęciami.  Na  uwagę  zasługuje  także  treść  art.  180  ust.  5  ustawy,  gdzie 

ustawodawca  uregulował  kwestie  dotyczące  przesyłania  kopii  odwołania.  W  tym  przepisie 

ustawodawca  wprost  wyraził  wolę,  aby  doręczenie  kopii  odwołania  następowało  przed 

upływem terminu do jego wniesienia, gdyż wskazał, że odwołujący przesyła kopię odwołania 

zamawiającemu  przed  upływem  terminu  do  wniesienia  odwołania  w  taki  sposób,  aby  mógł 

się  z  jego  treścią  zapoznać  przed  upływem  tego  terminu.  Zatem  zakładając  racjonalność 

ustawodawcy,  to  gdyby  taka  była  wola  ustawodawcy  także  w  odniesieniu  do  kopii 

przystąpienia,  to  ujawniłby  ją  w  brzmieniu  przepisu.  W  ocenie  Izby  przesłanki  formalne  do 

skorzystania ze środka ochrony prawnej muszą być wykładane w taki sposób, aby zapewnić 

jak  najszerszą  dopuszczalność  korzystania  z  tego  środka  i  najszerszą  ochronę  prawa  do 

poddania sporu pod osąd niezależnego organu.  

Izba  ustaliła,  że  nie  zaistniały  przesłanki  określone  w  art.  189  ust.  2  ustawy,  które 

skutkowałyby odrzuceniem odwołania.  

Wbrew  stanowisku  uczestnika  postępowania  Sądy  Okręgowe  sprawujące  nadzór  instancyjny 

nad Izbą uznały za niewłaściwy pogląd Izby, że przepis art. 180 ust 2 pkt 6 dotyczy wyłącznie 

czynności Zamawiającego, a niezaniechań. Jedynie dwa Sądy Okręgowe tj. Sąd Okręgowy w 

Płocku i w Gdańsku na ponad 50 zapadłych orzeczeń, uznały pogląd Izby za prawidłowy. W tej 

sytuacji  Izba  poddając  się  kontroli  instancyjnej  przyjęła,  iż  pod  pojęciem  „wybór  oferty 

najkorzystniejszej”  mieszczą  się  także  czynności  zaniechania  Zamawiającego  prowadzącego 

ustalenia  kręgu  podmiotów,  z  których  dokonywany  jest  wybór  oferty  najkorzystniejszej.  Izba 

doszła do przekonania w ślad orzeczeniami Sądów Okręgowych, że wybór ten nie może być 

obarczony  wadą  w  postaci  wyboru  oferty  podlegającej  odrzuceniu,  czy  to  z  powodu 

wykluczenia wykonawcy, czy z wad tkwiących w samej ofercie.  

Izba  w  tym  składzie  uznaje  odwołanie  skierowane  wobec  zaniechania  odrzucenia  wybranej 

oferty uczestnika w postępowaniu poniżej progów unijnych za dopuszczalne w rozumieniu art. 

189 ust 2 pkt 6 związku z art. 180 ust 2 pkt 6.  

Izba  ustaliła,  że  odwołujący  wykazał,  że  posiada  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  i  może 

ponieść  szkodę  w  przypadku  stwierdzenia  naruszenia  ustawy  przez  zamawiającego,  co 

wypełnia przesłankę materialnoprawną z art. 179 ust. 1 ustawy.  

Zarzut  naruszenia  przez  zamawiającego  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy,  przez  jego  błędną 

wykładnię  i  zastosowanie,  polegające  na  zaniechaniu  odrzucenia  oferty  przystępującego, 

pomimo iż oferta ta nie odpowiadała treści siwz. 

Za

rzut  nie  potwierdził  się.  Izba  oceniła,  że  ustalony  stan  faktyczny  nie  nadaje  się  do 

subsumpcji pod normę art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy z uwagi na brak jednoznacznej treści siwz, 

do której można by porównać formularz cenowy przystępującego.  

Zarzut narusze

nia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ustawy, przez ich 

błędną  wykładnię  i  zastosowanie,  przejawiające  się  w  zaniechaniu  odrzucenia  oferty 

przystępującego,  mimo  iż  wykonawca  ten  nie  złożył  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej 

ceny, a 

tym samym nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny;  

Zarzut potwierdził się. W ocenie Izby wyjaśnienia przystępującego nie były wystarczające do 

uznania,  że  przystępujący  wykazał,  że  jego  cena  nie  jest  ceną  rażąco  niską.  Odległość 

siedziby 

przystępującego  od  miejsca  świadczenia  nie  wykazuje  możliwości  zaoferowania 

zaproponowanej przez przystępującego ceny, twierdzenie to nie zostało poparte jakąkolwiek 

kalkulacją.  Przystępujący  nie  wykazał  jaką  dysponuje  kadrą  –  ile  osób,  z  jakim 

wykształceniem, doświadczeniem, w jaki sposób zatrudnionych i za jakim wynagrodzeniem, 

raz  tego  w  jaki  sposób  doświadczenie  kadry  pozwala  na  poczynienie  przystępującemu 

oszczędności.  Przystępujący  nie  wykazał,  że  potencjał  kadrowy  jest  unikatowy  na  danym 

rynku.  Analogiczna  sytua

cja  dotyczy  posiadanego  doświadczenia.  Sam  fakt  długotrwałego 

funkcjonowania  na  danym  rynku  nie  jest  sam  w  sobie  wyjątkowy.  Na  tę  okoliczności 

powoływał  się  także  wykonawca  M.,  przy  czym  wskazał  na  konkretne  realizacje.  Również 

informacje  o  długotrwałej  współpracy  z  dostawcami  mimo,  że  poparte  oświadczeniami  firm 

nie  są  na  tyle  konkretne,  aby  możliwa  była  ocena,  że  przystępujący  miał  podstawy  do 

dokonania  oszczędności  pozwalających  mu  na  zaoferowanie  wskazanej  w  ofercie  ceny. 

Słusznie  także  odwołujący  wskazał,  że  wykaz  sprzętu,  który  wskazał  przystępujący  nie 

wykazuje jakie oszczędności osiągnął przystępujący z tego tytułu.  

Obowiązek  dowody  w  tym  zakresie  obciążał  przystępującego,  a  przystępujący  temu 

obowiązkowi  nie  podołał.  Nie  można  uznać,  że  niepoparte  dowodami  wyjaśnienia 

odwołujące się do okoliczności dostępnych praktycznie każdemu wykonawcy działającemu w 

danej  branży,  są  prawidłowo  złożonymi  wyjaśnieniami  na  podstawie,  których  można  było 

ustalić  czy  przystępujący  jest  w  stanie  zrealizować  przedmiotowe  zamówienia  za 

zaoferowaną cenę.  

W  tym  stanie  rzeczy  należało  uznać,  że  zamawiający  zaniechał  odrzucenia  oferty 

przystępującego  mimo  zaistnienia  do  tego  przesłanek  z  art.  90  ust.  3  i  art.  89  ust.  1  pkt  4 

ustawy.  

Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ustawy, przez ich 

błędną  wykładnię  i  niezastosowanie,  polegające  na  zaniechaniu  odrzucenia  oferty 

przystępującego, pomimo iż oferta tego wykonawcy zawierała rażąco niską cenę 

Zarzut  potwierdził  się.  Wbrew  stanowisku  przystępującego  od  noweli  z  22  czerwca  2016r. 

ustawodawca  nakazał  zamawiającym  badanie  nie  tylko  ceny  lub  kosztu  całej  oferty  pod 

kątem rażąco niskiej ceny, ale także analizy czy istotna część składowa oferty takiej ceny nie 

zawiera.  Przystępujący  sam  na  rozprawie  ocenił,  że  stacje  transformatorowe  stanowią 

istotną  część  składową  oferty.  Skonfrontowanie  harmonogramu  rzeczowo-finansowego  z 

ofertą  Z.  dowiodło  w  ocenie  Izby,  że  przystępujący  zamierza  odsprzedać  stacje 

transformatorowe poniżej kosztu ich zakupu, tym samym w istotnej części składowej oferta 

zawiera rażąco niską cenę, co wypełnia zarzucane przez odwołującego normy. Zamawiający 

zaniechał zatem odrzucenia oferty przystępującego mimo, że zawiera ona w istotnej części 

składowej rażąco niską cenę.  

Zarzut  naruszenia  przez  zamawiającego  art.  89  ust.  1  pkt  3  ustawy,  przez  jego  błędną 

wykładnię i niezastosowanie, polegające na zaniechaniu odrzucenia oferty przystępującego, 

pomimo iż oferta tego wykonawcy stanowiła czyn nieuczciwej konkurencji;  

Zarzut  potwierdził  się.  Skonfrontowanie  harmonogramu  rzeczowo-finansowego  z  ofertą 

ZPUE  dowiodło  w  ocenie  Izby,  że  przystępujący  zamierza  odsprzedać  stacje 

transfo

rmatorowe poniżej kosztu ich zakupu, tym samym w istotnej części składowej oferta 

zawiera rażąco niską cenę, co wypełnia zarzucane przez odwołującego normy. Zamawiający 

zaniechał  zatem  odrzucenia  oferty  przystępującego  mimo,  że  w  istotnej  części  składowej 

przystępujący zamierzał odsprzedać stacje transformatorowe poniżej kosztu ich zakupu.  

Zarzut  naruszenia  przez  zamawiającego  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy  przez  jego  błędną 

wykładnię  i  zastosowanie,  przejawiające  się  w  zaniechaniu  odrzucenia  oferty 

przystępującego, mimo iż wykonawca ten nie przedłużył skutecznie okresu związania ofertą;  

Zarzut  nie  potwierdził  się.  W  ocenie  Izby  formularz  ofertowy  zawierał  upoważnienie  dla  p. 

Krasińskiej do kontaktowania się z zamawiającym w imieniu przystępującego. Tym samym . 

Krasińska miała prawo do kontraktowania się z zamawiającym i składania mu oświadczeń, w 

tym oświadczeń o przedłużeniu terminu związania ofertą.  

Zarzut  naruszenia  przez  zamawiającego  art.  89  ust.  1  pkt  7b  ustawy  przez  jego  błędną 

wykładnię  i  zastosowanie,  przejawiające  się  w  zaniechaniu  odrzucenia  oferty 

przystępującego,  mimo  iż  wykonawca  ten  nie  zachował  ciągłości  zabezpieczenia  oferty 

wadium (tj. wadium zostało wniesione nieprawidłowo);  

Zarzut  potwierdził  się.  Przepis  art.  85  ust.  4  wyraźnie  stanowi,  że  wymagane  jest 

jednoczesne  wniesienia  wadium  na  przedłużony  okres  związania  ofertą.  Z  chronologii 

zdarzeń wynika, że w dacie 17 października 2017r. przystępujący nie wniósł przedłużonego 

ani nowego wadium zamawiającemu. Tym samym zamawiający zaniechał odrzucenia oferty 

przystępującego mimo niewniesienia wadium.  

Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 26 ust. 3 ustawy , przez jego błędną wykładnię i 

brak  zastosowania,  mimo  iż  wykaz  osób  skierowanych  do  realizacji  zamówienia,  złożony 

przez przystępującego, nie potwierdzał spełniania warunków udziału w postępowaniu;  

Zarzut  nie  potwierdził  się.  Zaniechanie  uzupełnienia  oświadczeń  lub  dokumentów  może 

zaistnieć  jedynie  w  sytuacji,  gdy  oferta  nie  podlega  odrzuceniu  z  innych  przyczyn.  W 

niniejszej  sprawie  oferta  przystępującemu  podlegała  odrzuceniu  z  innych  przyczyn  niż 

nieuzupełnienie  oświadczeń  lub  dokumentów,  tym  samym  zamawiający  nie  zaniechał 

zastosowania art. 26 ust. 3 ustawy.  

Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 91 w zw. z art. 89, art. 90 i art. 92 ustawy, przez 

ich błędną  wykładnię i  zastosowanie,  polegające  na  wyborze oferty  przystępującego, mimo 

że  powyższe  przepisy  ustawy  dopuszczają  możliwość  wyłącznie  wyboru  oferty  tego 

wykonawcy,  który  wykazał  spełnianie  warunków  udziału  w  postępowaniu  oraz  oferty,  która 

nie podlega odrzuceniu (a ponadto oferty, którą wykonawca jest prawidłowo związany);  

Zarzut potwierd

ził się. Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej mimo, że oferta 

przystępującego podlegała odrzuceniu. Takie działanie zamawiającego narusza art. 91 ust. 1 

ustawy,  który  pozwala  na  ocenę  ofert  spośród  ofert  nie  podlegających  odrzuceniu,  to 

wni

oskowanie  wyprowadzić  należy  także  z  normy  art.  93  ust.  1  pkt  1  ustawy,  zgodnie  z 

którym  unieważnienie  postępowania  jest  możliwe  jedynie  w  sytuacji,  gdy  w  przetargu 

nieograniczonym nie pozostała choćby jedna oferta nie podlegająca odrzuceniu.  

Zarzut  naru

szenia przez zamawiającego art. 7 ustawy, przez prowadzenie postępowania w 

sposób naruszający zasadę równego traktowania wykonawców. 

Zarzut potwierdził się. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy  zamawiający ma obowiązek kierować 

się  zasadą  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców.  W  niniejszym 

postępowaniu  zamawiający  dopuścił  do  wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty  złożonej  z 

stypizowanym  czynie  nieuczciwej  konkurencji,  co  oznacza,  że  nie  zadbał  o  zachowanie 

zasady uczciwej konkurencji, której jest strażnikiem.  

Mając na uwadze powyższe Izba oddaliła odwołanie w oparciu o art. 192 ust. 1 i 2 ustawy.  

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy  w związku z 

art. 186 ust. 6 pkt 3 lit. b 

stosownie do wyniku spraw oraz zgodnie z § 3 pkt. 1 lit. a i 2 lit. b 

oraz 

§  5  ust.  2  pkt.  2  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w 

sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w 

postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  Nr  41,  poz.  238  ze  zm.  Z 

2017r.  poz.  47)  zaliczając  na  poczet  niniejszego  postępowania  odwoławczego  koszt  wpisu 

od  odwołania uiszczony  przez  odwołującego  oraz  zasądzając od  przystępującego  na  rzecz 

odwołującego koszty wpisu i zastępstwa prawnego na podstawie faktury Vat złożonej przez 

odwołującego na rozprawie.  

Przewodniczący:      ……………