KIO 223/16 Sygn. akt: KIO 224/16 Sygn. akt: KIO 225/16 Sygn. akt: KIO 228/16 WYROK dnia 10 marca 2016 roku

Sygn. akt: KIO 223/16 

Sygn. akt: KIO 224/16 

Sygn. akt: KIO 225/16 

Sygn. akt: KIO 228/16 

WYROK

z dnia 10 marca 2016 roku

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Beata Pakulska-Banach  

Członkowie:   

Ryszard Tetzlaff 

Renata Tubisz 

Protokolant:             Rafał Komoń 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniach  1  i  8  marca  2016  roku  w Warszawie  odwołań 

wniesionych do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 lutego 2016 roku przez: 

A.  wykonawcę  POLSUPER  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w Warszawie,  ul.  Krakowskie 

Przedmieście 4/6, 00-333 Warszawa (sygn. akt: KIO 223/16); 

B.  wykonawcę  „Zakład  Zieleni”  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w Warszawie,  ul.  Kozielska 

4/38, 01-163 Warszawa (sygn. akt: KIO 224/16); 

C.  wykonawcę  W.  F.,  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod firmą  W.  F. 

Usługi  Transportowe,  Porządkowe,  Ogrodnicze,  Kacice  58,  06-100  Pułtusk 

(sygn. akt: KIO 225/16); 

D.  wykonawcę  Remondis  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w Warszawie,  ul.  Zawodzie  16,                             

02-981 Warszawa (sygn. akt: KIO 228/16), 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Zarząd Oczyszczania  Miasta, 

Al. Jerozolimskie 11/19, 00-508 Warszawa, 

przy udziale: 

A.  wykonawcy  W.  F.,  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod firmą  W.  F. 

Usługi  Transportowe,  Porządkowe,  Ogrodnicze,  Kacice  58,  06-100  Pułtusk, 

zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt:  KIO 

223/16, 224/16 i 228/16 po stronie zamawiającego,  

B.  wykonawcy  „AG-COMPLEX”  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą w  Warszawie,  ul.  Płytowa  14, 

Warszawa

zgłaszającego 

swoje 

przystąpienie 

do 

postępowania 

odwoławczego o sygn. akt: KIO 225/16 po stronie zamawiającego,  

C.  wykonawcy  SITA  Polska  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą w Warszawie,  ul.  Zawodzie  5,  02-

981 Warszawa, zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego 

o sygn. akt:  KIO 228/16 po stronie zamawiającego, 

orzeka: 

1A. Uwzględnia odwołanie o sygn. akt: KIO 223/16 i nakazuje zamawiającemu - Zarządowi 

Oczyszczania  Miasta  unieważnienie  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  w  części  I 

zamówienia,  a  następnie  powtórzenie  czynności  badania  i oceny  ofert  oraz  odrzucenie 

na podstawie art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy Prawo zamówień publicznych 

oferty  złożonej  przez  wykonawcę: W.  F.,  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod firmą 

W. F. Usługi Transportowe, Porządkowe, Ogrodnicze; w pozostałym zakresie oddala zarzuty 

odwołania; 

1B.  Uwzględnia  odwołanie  o  sygn.  akt:  KIO  224/16  w  zakresie  wszystkich  zarzutów 

odwołania  i  nakazuje  zamawiającemu  -  Zarządowi  Oczyszczania  Miasta  unieważnienie 

czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w części II zamówienia, a następnie powtórzenie 

czynności badania i oceny ofert oraz odrzucenie na podstawie art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 

ust. 1 pkt 4) ustawy Prawo zamówień publicznych oferty złożonej przez wykonawcę: W. F., 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą W. F. Usługi Transportowe, Porządkowe, 

Ogrodnicze;  

1C. Uwzględnia odwołanie o sygn. akt: KIO 225/16 i nakazuje zamawiającemu - Zarządowi 

Oczyszczania Miasta unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w części XIII 

zamówienia,  a następnie  powtórzenie  czynności  badania  i  oceny  ofert,  w  tym  odtajnienie 

w całości  zastrzeżonej  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa  treści  pisma  wykonawcy                     

„AG-COMPLEX”  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w Warszawie  z  dnia  21  stycznia  2016  roku 

pn. „Wyjaśnienie  dot.  rażąco  niskiej  ceny”  wraz z załącznikami  oraz  powtórzenie 

(uzupełnienie)  czynności  wezwania  wykonawcy  „AG-COMPLEX”  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą 

w Warszawie  do  wyjaśnienia  wysokości  ceny  oferty  na  podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy 

Prawo zamówień publicznych, celem przedłożenia dodatkowych dowodów na potwierdzenie 

wpływu  okoliczności  przedstawionych  w wyjaśnieniach  na  kalkulację  ceny  oferty  tego 

wykonawcy; w pozostałym zakresie oddala zarzuty odwołania; 

1D. Uwzględnia odwołanie o sygn. akt: KIO 228/16 i nakazuje zamawiającemu – Zarządowi 

Oczyszczania  Miasta  unieważnienie  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  w  części  V 

zamówienia,  a  następnie  powtórzenie  czynności  badania  i  oceny  ofert,  w  tym  odtajnienie 

w całości,  zastrzeżonej  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa,  treści  załączników  do  pisma 

wykonawcy  SITA  Polska  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w Warszawie  z  dnia  21  stycznia  2016  roku, 

tj. wyjaśnień,  szczegółowej  kalkulacji  wraz  z  przedstawionymi  dowodami  oraz  nakazuje 

powtórzenie  (uzupełnienie)  czynności  wezwania  wykonawcy  SITA  Polska  Sp.  z  o.o.  z 

siedzibą  w Warszawie  do  wyjaśnienia  wysokości  ceny  oferty  na  podstawie  art.  90  ust.  1 

ustawy  Prawo zamówień  publicznych,  celem  przedłożenia  dodatkowych  dowodów  na 

potwierdzenie  wpływu  okoliczności  przedstawionych  w  wyjaśnieniach  na  kalkulację  ceny 

oferty tego wykonawcy; w pozostałym zakresie oddala zarzuty odwołania.  

2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego - Zarząd Oczyszczania Miasta, i: 

2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 60 000 zł 00 gr (słownie: 

sześćdziesiąt  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez:  wykonawcę  POLSUPER 

Sp. z o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie;  wykonawcę  „Zakład  Zieleni”  Sp.  z  o.o.  z siedzibą 

w Warszawie;  wykonawcę  W.  F.,  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  W.  F. 

Usługi Transportowe, Porządkowe, Ogrodnicze, wykonawcę Remondis Sp. z o.o. z siedzibą 

w Warszawie, tytułem wpisów od odwołań, 

2.2.  zasądza  od  zamawiającego  –  Zarządu  Oczyszczania  Miasta  kwotę  74  400  zł  00  gr 

(słownie : siedemdziesiąt cztery tysiące czterysta złotych zero groszy), w tym: 

A. na rzecz wykonawcy POLSUPER Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie kwotę 18 600 zł 00 

gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), 

B. na rzecz wykonawcy „Zakład Zieleni” Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie kwotę 18 600 zł 

00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), 

C.  na  rzecz  wykonawcy  W.  F.,  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  W.  F. 

Usługi  Transportowe,  Porządkowe,  Ogrodnicze  kwotę  18  600  zł  00  gr  (słownie: 

osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), 

D. na rzecz wykonawcy Remondis Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie kwotę 18 600 zł 00 gr 

(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy),  

-  stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  uiszczonych  wpisów 

i wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2015  r.,  poz.  2164)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  7  dni  od  dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: …………………………….…... 

Członkowie:         ……….………………………... 

       …………………………….…… 

Sygn. akt KIO 223/16 

Sygn. akt KIO 224/16 

Sygn. akt KIO 225/16 

Sygn. akt KIO 228/16 

                                                    UZASADNIENIE 

Zamawiający - Zarząd Oczyszczania Miasta - prowadzi postępowanie o udzielenie 

zamówienia  publicznego  na  realizację  zadania  pn.:  Pielęgnacja  zieleni  niskiej 

oraz utrzymanie  czystości  i  konserwacja  elementów  małej  architektury  wzdłuż  tras 

komunikacyjnych  m.st.  Warszawy,  z  zastosowaniem  aukcji  elektronicznej.  Postępowanie 

prowadzone jest na postawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień 

publicznych [t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ], zwanej dalej „ustawą Pzp”.  

Wartość  szacunkowa  zamówienia  przekracza  kwoty  określone  w  przepisach 

wydanych  na podstawie  art.  11  ust.  8  ustawy  Pzp.  Zamówienie  jest  podzielone  na  13 

części.

W  dniu  9  lutego  2016  roku  wykonawcy  uczestniczący  w  postępowaniu  zostali 

poinformowani 

o 

wyborze 

najkorzystniejszych 

ofert, 

ofertach 

odrzuconych 

oraz wykonawcach  wykluczonych  w  ramach  poszczególnych  części  zamówienia  

oraz o unieważnieniu 2 części.  

W  dniu  19  lutego  2016  roku  wykonawcy:  POLSUPER  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą 

w Warszawie  (sygn.  akt:  KIO  223/16),  „Zakład  Zieleni”  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w Warszawie 

(sygn. akt: KIO 224/16); W. F., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą W. F. Usługi 

Transportowe, Porządkowe, Ogrodnicze (sygn. akt: KIO 225/16) oraz Remondis Sp. z o.o. z 

siedzibą w Warszawie (sygn. akt: KIO 228/16) wnieśli odwołania do Prezesa Krajowej Izby 

Odwoławczej w Warszawie. 

Sygn. akt: KIO 223/16 
 
 

Wykonawca  POLSUPER  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie,  zwany  dalej: 

„odwołującym I”, wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego: 

w zakresie rejonu I: 

-  zaniechania  wezwania  wykonawcy  W.  F.,  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod 

firmą  W.  F.  Usługi  Transportowe,  Porządkowe,  Ogrodnicze  (dalej  zwanego:  „W.  F.”)  do 

wyjaśnienia  i  uzupełnienia  dokumentów  potwierdzających  spełnianie  warunku  udziału  w 

postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, 

- zaniechania odrzucenia oferty wykonawcy W. F. pomimo niezłożenia wyjaśnień w zakresie 

rażąco niskiej ceny wymaganych przez zamawiającego w wyznaczonym terminie, względnie 

złożenia  wyjaśnień,  które  nie  potwierdzały,  że  oferta  nie zawiera  rażąco  niskiej  ceny  (na 

podstawie art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp),

-  wyboru  dla  rejonu  I  jako  najkorzystniejszej  oferty  wykonawcy  W.  F.,  który nie wykazał 

spełniania warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, jak również 

którego  oferta  podlegała  odrzuceniu  na  postawie  art.  90  ust.  3  w zw.  z  art.  89  ust. 1  pkt  4 

ustawy Pzp),

- zaniechania wyboru oferty odwołującego jako najkorzystniejszej;  

w zakresie rejonu II: 

- unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, 

- zaniechania badania i oceny ofert oraz wyboru oferty odwołującego jako najkorzystniejszej.  

Odwołujący I zarzucił naruszenie następujących przepisów ustawy Pzp: 

w zakresie rejonu I: 

• 

art.  26  ust.  3  w  zw.  z  art.  24  ust.  2  pkt  4  w  zw.  z  art.  22  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp 

przez niewezwanie 

W. 

F. 

do 

uzupełnienia 

oświadczeń 

i 

dokumentów 

potwierdzających  spełnianie 

warunków  udziału 

w  postępowaniu  pomimo, 

iż przedłożone 

przez 

niego 

dokumenty 

nie 

potwierdziły 

wymaganego 

przez zamawiającego  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie  wiedzy 

i doświadczenia, 

• 

art.  26  ust.  4  w  zw.  z  art.  24  ust.  2  pkt  4  w  zw.  z  art.  22  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp 

przez niewezwanie W. F. do wyjaśnienia oświadczeń i dokumentów potwierdzających 

spełnianie  warunków  udziału  w  postępowaniu  pomimo,  iż przedłożone  przez  niego 

dokumenty  nie  potwierdziły  wymaganego  przez zamawiającego  warunku  wiedzy  i 

doświadczenia,

• 

art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez nieodrzucenie oferty W. F. 

pomimo  niezłożenia  przez  niego  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny 

wymaganych  przez  zamawiającego  w  wyznaczonym  terminie,  względnie  złożenia 

wyjaśnień, które nie potwierdzały, że oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej,

• 

art. 90 ust. 1 i ust. 2 ustawy Pzp przez bezzasadne wezwanie wykonawcy W. F. do 

dodatkowych  wyjaśnień w  zakresie rażąco niskiej ceny, uwzględnienie dodatkowych 

wyjaśnień,  błędną  ocenę  złożonych  przez  niego  wyjaśnień,  polegającą  na przyjęciu, 

ż

e  wykonawca  W.  F.  wykazał,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny, 

podczas,  gdy  złożone  na  wezwanie  zamawiającego  wyjaśnienia  były  lakoniczne, 

zawierały  informacje  sprzeczne  ze  specyfikacją  istotnych  warunków  zamówienia, 

ś

wiadczyły  o  zamiarze  wykonania  zamówienia  niezgodnie  z obowiązującymi 

przepisami, 

nie 

odpowiadały 

treści 

wezwania 

zamawiającego 

oraz były 

niewiarygodne  przez  co  nie  pozwalały  na  wniosek,  że  wykonawca  wykazał,  że 

zaoferowana cena nie jest rażąco niska,

• 

art.  7  ust.  1  w  zw.  z  art.  26  ust.  3  i  art.  26  ust.  4  w  zw.  z  art.  24  ust.  2  pkt  4 

w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 oraz art. 90 ust. 1, 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy 

Pzp  przez  prowadzenie  postępowania  w  sposób  naruszający  zasady  uczciwej 

konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia  w  związku  z  zaniechaniem  wezwania  do  uzupełnienia  i  wyjaśnienia 

oświadczeń i dokumentów oraz wyborem oferty wykonawcy W. F., który nie wykazał 

spełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia oraz 

którego oferta podlegała odrzuceniu ze względu na zaoferowanie ceny rażąco niskiej 

(niezłożenie  wyjaśnień,  względnie  złożenie  wyjaśnień,  które nie pozwalały  na 

wniosek, że wykonawca wykazał, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska);

w zakresie rejonu XI: 

• 

art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez unieważnienie postępowania w zakresie rejonu 

XI  pomimo,  iż  zamawiający  posiada  możliwość  zwiększenia  finansowania 

zamówienia do kwoty oferty najkorzystniejszej, 

• 

art.  91  ust.  1  ustawy  Pzp  przez  zaniechanie  badania  i  oceny  ofert  i  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej.  

W  oparciu  o  powyższe  zarzuty  odwołujący  I  wnosił  o  uwzględnienie  odwołania 

oraz nakazanie zamawiającemu: 

w zakresie rejonu I: 

• 

unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty, 

• 

dokonania  ponownego  badania  i  oceny  oferty  wykonawcy  W.  F.,  w tym wezwania 

wykonawcy  W.  F.  do  uzupełnienia  oświadczeń  i dokumentów  potwierdzających 

spełnienie warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia oraz 

wyjaśnień w tym zakresie, na warunkach określonych w art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp,

• 

wykluczenia wykonawcy W. F. w przypadku niewykazania spełnienia warunku udziału 

w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, 

• 

odrzucenia  oferty  wykonawcy  W.  F.  z  uwagi  na  niezłożenie  wyjaśnień  w zakresie 

rażąco  niskiej  ceny,  względnie  złożenia  wyjaśnień,  które  nie  potwierdzały,  że  oferta 

nie zawiera ceny rażąco niskiej, 

• 

wyboru oferty odwołującego; 

w zakresie rejonu XI: 

• 

unieważnienia  unieważnienia  postępowania  w  zakresie  rejonu  XI  i  kontynuację 

postępowania o udzielenie zamówienia, w tym dokonanie czynności badania i oceny 

ofert oraz wyboru oferty najkorzystniejszej, którą jest oferta odwołującego 

oraz  wnosił  o  zasądzenie  od  zamawiającego  na  rzecz  odwołującego  zwrotu  kosztów 

postępowania  odwoławczego  zgodnie  z  rachunkiem,  który  zostanie  przedłożony 

na rozprawie.

W  uzasadnieniu  odwołania  odwołujący  I  podnosił,  że  wykonawca  W.  F.  nie został 

wykluczony  z  postępowania  ani  wezwany  do  uzupełnienia  oświadczeń  i dokumentów  oraz 

złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  pomimo,  iż  nie  wykazał  spełnienia  warunku  udziału  w 

postępowaniu  określonego  przez  zamawiającego  w  zakresie  wiedzy  i doświadczenia. 

Zgodnie z pkt III ust. 2 SIWZ warunek posiadania wiedzy i doświadczenia przez wykonawcę 

zostanie  spełniony,  jeżeli  wykonawca  wykaże,  że w okresie  ostatnich  trzech  lat,  a  jeżeli 

okres  działalności  jest  krótszy  -  w  tym  okresie,  wykonywał  lub wykonuje  prace  ogrodnicze 

polegające  na  utrzymaniu  i  pielęgnacji  zieleni  niskiej  o  łącznej  (suma  z  trzech  lat)  wartości 

nie  mniejszej  niż  700.000,00  zł  brutto,  w tym wartość  (suma z trzech  lat)  skoszenia 

trawników  powinna  wynosić  nie  mniej  niż 260.000,00  zł.  Odwołujący  I  podkreślał,  że  prace 

przedstawione  w  wykazie  załączonym  do  oferty  wykonawcy  W.  F.  i  załączone  do  niego 

referencje nie mogą zostać w całości wzięte pod uwagę, gdyż pierwsza z pozycji w wykazie 

przedstawia prace (zrealizowane na rzecz PUW Lotar), które jedynie przez 17 dni (tj. od 13 

do  30  listopada  2012  r.)  były wykonywane  w  okresie  ostatnich  trzech  lat  przed terminem 

składania ofert, który upływał w dniu 13 listopada 2015 r., zaś zlecenie było wykonywane od 

1 grudnia 2011 r. do 30 listopada 2012 r. Zdaniem odwołującego I, do wykazania spełnienia 

warunku  powinny  być  wzięte  pod uwagę  tylko  i wyłącznie  prace  wykonane  w  okresie 

13.11.2012  r.  –  13.11.2015  r.,  gdyż  zamawiający  wyraźnie  sprecyzował,  że  wartość 

zrealizowanych  prac  stanowi  suma  wartości  zrealizowanych  prac  z ostatnich  trzech  lat. 

Zwrócił również  uwagę  na to,  że  w  listopadzie  nie  wykonuje  się  koszenia  trawników. 

Ponadto, odwołujący I  powołał  się  na  orzecznictwo  Krajowej  Izby  Odwoławczej 

w tym zakresie,  tj.  na:  wyrok  KIO  z  dnia  31 grudnia  2008  r.  o  sygn.  akt:  KIO/UZP  1460/08 

oraz wyrok KIO z dnia 24 stycznia 2013 r. o sygn. akt: KIO 12/13.  

Według odwołującego  I,  wykonawca  W.  F.  nie  spełnia  wymogu  posiadania 

odpowiedniej  wiedzy  i  doświadczenia  i  powinien  zostać  wezwany  zarówno  do  wyjaśnienia 

zakresu  i  wartości  prac  ogrodniczych  zgodnych  z treścią  warunku  w  relewantnym  okresie, 

jak i do  uzupełnienia  oświadczeń  i  dokumentów  potwierdzających  spełnienie  warunku, 

gdyż zamówienia  z  poz.  2  i  3  są  niewystarczające  dla potwierdzenia  spełnienia  warunku 

udziału w postępowaniu, a nadto także te zamówienia są wątpliwe. 

W dalszej kolejności, odwołujący I podnosił, iż  wskazane przez  wykonawcę W. F. w 

wykazie prace nie powinny zostać przez zamawiającego uwzględnione w całości z uwagi na 

to, że zakres prac jakie obejmowały umowy z poszczególnymi zleceniodawcami był znacznie 

szerszy  niż  opisany  przez  zamawiającego  warunek,  tj. posiadania  doświadczenia 

obejmującego  prace  ogrodnicze  polegające  na  utrzymaniu  i pielęgnacji  zieleni  niskiej, 

w tym koszenie  trawników.  Przykładowo  wskazał,  że  zakres  prac  świadczonych  na  rzecz 

PUW LOTAR  P.  S.  obejmował:  prace  porządkowe  (zbieranie  zanieczyszczeń),  koszenie 

trawników,  kompleksową  pielęgnację  krzewów,  wiosenne  wygrabianie  liści,  jesienne 

wygarbianie  liści,  pielenie  krzewów  i  żywopłotów.  Dodał  też,  że co prawda  wartość 

zrealizowanych  przez  wykonawcę  prac  zleceniodawca  wycenił  na  534.334,08  zł,  jednakże 

wykonawca w żaden sposób nie wskazał w jaki sposób obliczył kwoty wskazane przez siebie 

w  wykazie.  Następnie  podkreślił,  że  problem  ten  dotyczy  wszystkich  trzech  referencji 

przedłożonych  przez  wykonawcę  oraz,  że  zamawiający  w  ogóle  pominął  kwestię 

rozbieżności  w  zakresie  prac  wykonywanych  przez  wykonawcę  W.  F.  na  rzecz 

zleceniodawców,  a  zakresem  prac,  których  wykonanie  wskazane  referencje  miały 

potwierdzać, a w konsekwencji wykazanej ich wartości dla potwierdzenia spełnienia warunku 

udziału  w  postępowaniu  i  nie  wezwał  wykonawcy  do  dalszych  wyjaśnień  lub  uzupełnień  w 

tym zakresie.

Zdaniem odwołującego I, wykonawca W. F. nie wykazał spełnienia warunku udziału w 

postępowaniu  również  pod  względem  wartości  prac.  Zauważył, że wykonawca  ten  został 

wezwany  przez  zamawiającego  (pismem  z  dnia  25 listopada  2015  r.)  do  wyjaśnienia  - 

dlaczego  wskazane  przez  niego  w  wykazie  wartości  są wyższe  (które  uzyskał  jako 

podwykonawca) od kwoty jaką wykonawcy faktycznie uzyskali w ramach umów zawartych z 

zamawiającym w dniu 15 listopada 2011 r. Wykonawca udzielił odpowiedzi, iż: „rozbieżności 

dotyczące wartości prac (...) wynikają między innymi z innych cen jednostkowych przyjętych 

w  rozliczeniu  pomiędzy  mną  a  firmą  LOTAR  oraz  ZAKŁADEM  ZIELENI  Sp.  z  o.  o. 

niż Państwa ceny  jednostkowe  oraz  z  dodatkowych  zleceń  koszeń  w ramach  zawartych 

umów, które były realizowane w formie zleceń telefonicznych. Zlecenia te były wykonywane 

w trybie pilnym w związku z powyższym, ceny jednostkowe byty wyższe niż stawki przyjęte 

pierwotnie.  W  referencjach  zostały  wpisane  stałe  powierzchnie  objęte  zleceniem,  nie  ujęto 

dodatkowych  prac  zlecanych  telefonicznie,  gdyż  co  miesiąc  były  inne".  W ocenie 

odwołującego I wyjaśnienia wykonawcy są niejasne i nie wynika z nich jednoznacznie, w jaki 

sposób obliczył kwoty wskazane w wykazie oraz jakie prace i o jakiej wartości zostały przez 

niego  uwzględnione,  nie  przedstawił  on  też  żadnych  dowodów.  Zwrócił też  uwagę,  że 

niecodzienną  sytuacją  jest  to,  że  W.  F.  jako  podwykonawca  otrzymał  wynagrodzenie 

za wykonane  prace  wyższe  niż  otrzymali  sami  wykonawcy,  albowiem  celem  prowadzenia 

działalności gospodarczej jest osiągnięcie zysku.  

W  ocenie  odwołującego  I,  zamawiający  nie był  uprawniony  do  uznania,  że 

wykonawca  W.  F.  wykazał  spełnianie  warunku  udziału  w  postępowaniu  w zakresie  wiedzy 

i doświadczenia  bez  zastosowania  procedury  wyjaśnień  z  art.  26  ust.  4  ustawy  Pzp, 

a następnie wezwania do uzupełnienia oświadczeń i dokumentów na podstawie art. 26 ust. 3 

ustawy  Pzp,  gdyż  wszystkie  zamówienia  wskazane  w  wykazie  budziły  wątpliwości,  które 

nie zostały  rozwiane  przez wykonawcę  w  wyjaśnieniach  składanych  na wezwanie 

zamawiającego. 

Dodatkowo, odwołujący I zauważył, iż referencja z 20 grudnia 2012 roku nie stanowi 

właściwego  poświadczenia  należytego  wykonania  zamówienia,  ponieważ  zgodnie 

z obowiązującymi  przepisami  prawa  konieczne  jest  składanie  poświadczeń  w  miejsce 

dotychczasowych 

referencji, 

ewentualnie 

innych 

dokumentów 

lub 

oświadczeń, 

lecz tylko wówczas, gdy z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze, wykonawca 

nie  jest  w  stanie  uzyskać  poświadczenia,  zaś  wykonawca  W.  F.,  przedkładając  list 

referencyjny  z  20  grudnia  2012  roku,  nie  wykazał  zaistnienia  takich  okoliczności. 

Odwołujący I powołał  się  tutaj  na  przepis  §  9  ust.  2  oraz  §  1  ust.  2  pkt  1  obowiązującego 

Rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  w  sprawie  rodzajów  dokumentów,  jakich  może 

żą

dać  zamawiający  od  wykonawcy,  oraz  form,  w  jakich  te  dokumenty  mogą  być  składane 

z dnia 19 lutego 2013 r. 

Z  kolei,  uzasadniając  zarzuty  podniesione  w  stosunku  do  wyjaśnień  złożonych 

przez wykonawcę  W.  F.  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  odwołujący  I  wskazywał,  że 

przedstawione  przez  niego  wyjaśnienia  są  niezwykle  lakoniczne  i nie wskazują  żadnych 

konkretów. Podniósł, że wykonawca wskazywał na posiadanie własnego sprzętu i urządzeń 

do realizacji  przedmiotu  zamówienia,  co  miało  skutkować  niższymi  kosztami  i  brakiem 

konieczności ponoszenia kosztów wynajmu, ale te okoliczności są, zdaniem odwołującego I, 

wspólne 

dla 

wszystkich 

wykonawców, 

a 

nadto 

wykonawca 

w żaden 

sposób 

nie skonkretyzował  osiąganych  przez  siebie  oszczędności  i  ich  wpływu  na cenę.

Dalej zauważył,  że  wykonawca  W.  F.  powoływał  się  na  własną  produkcję  wygrodzeń 

trawników  -  płotków,  jednak  również  w  tym  zakresie  nie  podał  poziomu  osiąganych  w  ten 

sposób  oszczędności.  Także,  co  do  kolejnej  wykazanej  okoliczności,  tj. wynegocjowania 

atrakcyjnych  cen  na  odbiór  odpadów  komunalnych  wykonawca  nie  podał  żadnych  liczb, 

wpływu na cenę ani dowodów na poparcie swych twierdzeń.  

Odwołujący I podniósł też, że wykonawca W. F. powołując się na niski koszt utylizacji 

odpadów  zielonych  przez  posiadanie  ziemi  rolnej,  na  której  rozprowadzane  są  powstałe  i 

rozdrobnione  odpady  zielone  na  powierzchni  ziemi  w  celu  jej  nawożenia  lub ulepszenia  nie 

tylko  ogólnikowo  odniósł  się  do  tej  okoliczności,  ale  przede  wszystkim  wskazał  na 

nieistniejącą podstawę prawną - rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 5 kwietnia 2011 r., 

gdyż nie obowiązuje żadne rozporządzenie Ministra Rolnictwa z 5 kwietnia 2011 r. Zauważył, 

ż

e warunki odzysku za pomocą procesu odzysku R10 rozprowadzanie na powierzchni ziemi 

w  celu  nawożenia  lub  ulepszania  gleby  regulowało  rozporządzenie   Ministra  Środowiska  z 

dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie procesu odzysku R10, jednak nie obowiązuje ono od dnia 

24 stycznia 2015 roku. Dodał też, że niezależnie od powyższego, odpady o kodzie ex 20 02 

01  (odpady  ulegające  biodegradacji  z  terenów  zielonych  -  odpady  zielone)  mogły  być 

stosowane wyłącznie w miejscu ich powstania, a w celu określenia dawki odpadów możliwej 

do  stosowania  na  glebach  musiały  być  prowadzone  przez wytwórcę  odpadów  badania  w 

laboratoriach.  Następnie,  odwołujący  I  stwierdził,  iż zgodnie  z aktualnie  obowiązującym 

rozporządzeniem z dnia 20 stycznia 2015 roku odpady zielone mogą być stosowane tylko na 

terenach zieleni miejskiej, w ogrodach i parkach oraz na terenach zdegradowanych, których 

przyszłe  zagospodarowanie  nie obejmuje  rolniczego  użytkowania  przy  łącznym  spełnieniu 

określonych  w  rozporządzeniu  warunków,  a w myśl  ustawy  o  utrzymaniu  czystości  i 

porządku  w  gminach  muszą  być  przekazywane  do regionalnej  instalacji  przetwarzania 

odpadów  komunalnych.  W jego ocenie,  stanowisko  wykonawcy  W.  F.  wskazuje  na  zamiar 

zagospodarowania odpadów niezgodnie z obowiązującymi przepisami.

Ponadto,  odwołujący  I  zauważył,  iż  w  przedmiotowych  wyjaśnieniach  wykonawca 

nie wskazał na zakładany poziom zysku.  

Reasumując,  stwierdził,  że  wyjaśnienia  przedstawione  przez  W.  F.  były nie  tylko 

lakoniczne, ale odwoływały się do niezgodnego z przepisami sposobu realizacji zamówienia 

jako  źródła  oszczędności.  Jego  zdaniem,  wyjaśnienia  te  nie  mogły  stanowić  wyjaśnień 

rażąco niskiej ceny, a zatem należało uznać je za niezłożone lub co najmniej takie, które nie 

pozwalały  uznać,  że  W.  F.  sprostał  spoczywającemu  na  nim  ciężarowi  dowodu  i  wykazał 

rzetelność zaoferowanej ceny, wobec czego jego oferta podlegała odrzuceniu na podstawie 

art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, a zamawiający naruszył art. 90 ust. 2 i 3 

ustawy Pzp. 

Odwołujący  I  podnosił  również,  że  zgodnie  z  żądaniem  zamawiającego  wykonawca 

W. F. winien był dołączyć do wyjaśnień wypełnione tabele dotyczące cen wskazanych w nich 

prac,  uwzględniające  wymagania  SIWZ  w  zakresie  zasad  obniżenia  cen  jednostkowych  po 

aukcji, tj., iż: „ceny jednostkowe netto z kol 6. za poszczególne rodzaje prac powinny zgodnie 

z zapisem w cz. IV pkt 2) SIWZ zostać obniżone nie mniej niż o taki % o jaki cena oferty po 

przeprowadzonej aukcji elektronicznej jest niższa od ceny oferty złożonej pierwotnie w formie 

pisemnej".  Odwołujący  I  wskazał,  iż  wykonawca  załączył  do wyjaśnień  tabele  wypełnione 

sprzeczne  z  postanowieniami  SIWZ  i  instrukcją  zamawiającego  w  związku  z  czym 

zamawiający  pismem  z  dnia  28  stycznia  2016  r.  wezwał  wykonawcę  do  wyjaśnienia 

powodów  istotnych  różnic  pomiędzy  cenami  wykazanymi  w tabelach  złożonych 

wraz z wyjaśnieniami a cenami dotyczącymi tożsamych prac dostosowanymi do ceny oferty 

po  przeprowadzeniu  aukcji  elektronicznej,  tj.  obniżonymi  nie mniej  niż  o  taki  %  o  jaki  cena 

oferty  po  przeprowadzonej  aukcji  elektronicznej  jest  niższa  od  ceny  oferty  złożonej 

pierwotnie w formie pisemnej, zgodnie z zapisem cz. IV pkt 2 SIWZ, przy czym zamawiający 

załączył  zestawienie  tych  rozbieżności.  W  odpowiedzi  na  to  wezwanie  wykonawca  W.  F. 

poinformował  zamawiającego,  iż  doszło  do omyłkowego  załączenia  niewłaściwych  tabel 

kalkulacyjnych  i  załączył  koleiną  wersję  tabel  oraz  wskazał,  że  w  załączonych  tabelach 

podane  zostały  koszty,  jakie  zostaną  poniesione  przy  realizacji  wyszczególnionych  prac, 

które  nie  są  cenami  jednostkowymi.  Odwołujący  I  podkreślił,  że  w  związku  z  powyższym 

należy  uznać,  iż   wykonawca  wprost  przyznał,  że nie złożył  wyjaśnień  wymaganych  przez 

zamawiającego,  ponieważ  przedłożone  przez  niego  w  wymaganym,  zakreślonym  przez 

zamawiającego  terminie,  tabele  były  wadliwe.  Zatem,  zgodnie  z  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp, 

jego  oferta  powinna  zostać  odrzucona.  Podkreślił  również,  iż  zamawiający  w  ogóle  nie 

powinien był wzywać wykonawcy do dodatkowych wyjaśnień, gdyż ceny, które zostały przez 

niego wskazane w załączonych tabelach, były niezgodne z SIWZ. Zdaniem odwołującego I, 

tabele  kalkulacyjne  przedstawione  w  wyniku  drugiego  wezwania  były  próbą  zniwelowania 

wskazanych  przez zamawiającego  niezgodności  z  SIWZ  i  aby  to  osiągnąć,  wykonawca  w 

sposób  twórczy  dostosował  tabele  kalkulacyjne  do  swoich  potrzeb,  zmieniając  np. 

czasochłonność niektórych czynności bądź niektóre ceny jednostkowe. Zwrócił też uwagę, iż 

w niektórych przypadkach wyliczenia zostały dokonane błędnie, a nadto, iż koszt robocizny 

powinien  być  wyższy  niż  8 zł,  aby zapewnić  zgodność  z  przepisami  dotyczącymi 

minimalnego wynagrodzenia. Odwołujący I wskazał również, że wykonawca W. F. próbował 

się  bronić  uzasadniając,  iż  wskazane  w  drugiej  tabeli  wartości  stanowią  koszty,  a  nie  ceny 

jednostkowe  oferty  po  aukcji.  Zdaniem  odwołującego  I,  zamawiający  nie  miał  prawa 

zaakceptować  takich  wyjaśnień,  które  jednoznacznie  wskazywały  na  ich  sprzeczność  z 

jednoznacznym  i skonkretyzowanym  żądaniem  zamawiającego  co  do  podania  cen 

jednostkowych. W jego ocenie, twierdzenie, że podane w tabeli wartości stanowią koszty jest 

kompletnie niewiarygodne. Zwrócił uwagę, iż niektóre z podanych wartości są identyczne lub 

prawie identyczne w stosunku do cen jednostkowych wyliczonych po aukcji lub nawet niższe, 

a zatem  koszt  jest  równy  cenie  lub  od  niej  niższy,  pomimo,  że  -  jak  wynika  z  twierdzeń 

wykonawcy  -  nie  zawiera  wszystkich  niezbędnych  elementów  ceny,  np.  marży,  co  z  kolei 

oznaczałoby,  że wykonawca  stosuje  praktyki  niedozwolone  zgodnie  z  ustawą  o  zwalczaniu 

nieuczciwej konkurencji, oferując ceny poniżej kosztów. Przede wszystkim jednak pierwotnie 

podane koszty znacząco odbiegają od tych wskazanych w uzupełnionych tabelach.

Reasumując,  odwołujący  I  stwierdził,  że  zamawiający  nie  tylko  wadliwie  wezwał 

wykonawcę  do  ponownych  wyjaśnień,  zamiast  odrzucić  jego  ofertę  oraz  pokazał  mu 

w których  punktach  jego  oferta  jest  niezgodna  z  SIWZ,  ale  także  zaakceptował  tabelę 

kalkulacyjną,  która nie  wskazała  cen  jednostkowych,  o  które  pytał,  ani  realnych  kosztów. 

Jego zdaniem, przedstawione w uzupełnionych tabelach obliczenia oparte były na „inżynierii" 

niwelującej poprzednią sprzeczność  z SIWZ w odniesieniu do cen jednostkowych, a nie na 

rzeczywistych  kosztach,  przy  czym  zamawiający  całkowicie  pominął  zmianę  przyjętych 

założeń  kosztowych,  co także  podważa  wiarygodność  obu  zestawień.  Podniósł  również,  że 

uzupełnienie  tabel  było  niedopuszczalne  i,  że  żaden  z  tych  dokumentów  nie  dawał 

zamawiającemu jakiejkolwiek rzetelnej wiedzy o rzeczywistej wycenie oferty wykonawcy.

Natomiast,  odnosząc  się  do  unieważnienia  postępowania  przez  zamawiającego 

dla rejonu  XI  na  podstawie  art.  93  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp,  tj.  z  uwagi  na  fakt,  że  cena 

najkorzystniejszej  oferty  przewyższa  kwotę,  którą  zamawiający  zamierza  przeznaczyć 

na sfinansowanie  zamówienia,  odwołujący  I  stwierdził,  że  zamawiający  nie  odniósł  się 

w żaden  sposób  do  przyczyn  braku  możliwości  zwiększenia  tej  kwoty  do  ceny 

najkorzystniejszej  oferty.  Wskazał,  iż  zgodnie  z  literalną  wykładnią  tego  przepisu 

oraz ugruntowanym  orzecznictwem  zamawiający  nie  ma  obowiązku  unieważnienia 

postępowania,  gdy  cena  najkorzystniejszej  oferty  lub  oferty  z  najniższą  ceną  przewyższa 

kwotę,  jaką  zamierza  przeznaczyć  na sfinansowanie  zamówienia.  Podkreślił  również, 

ż

e zamawiający przed podjęciem decyzji o unieważnieniu postępowania powinien uruchomić 

procedury  dotyczące  swojego  budżetu  w celu  zwiększenia  środków  na realizację 

zamówienia.  W  uzasadnieniu  powołał  się  na orzecznictwo  Krajowej  Izby  Odwoławczej, 

w tym na:  wyrok KIO  z dnia  6  maja  2013  roku  o  sygn.  akt:  KIO  920/13,  wyrok  KIO  z  dnia 

21 lutego 2014 roku o sygn. akt: KIO 226/14, wyrok KIO z dnia 12 sierpnia 2010 r. o sygn. 

akt KIO 1624/10, czy wyrok KIO z dnia 8 czerwca 2011 r. o sygn. akt: KIO 1100/11. 

Odwołujący  I  podniósł,  że  zamawiający  nie  wskazał,  aby  dokonywał  jakiejkolwiek 

analizy  możliwości  zwiększenia  kwoty  przeznaczonej  na  sfinansowanie  zamówienia 

w zakresie  rejonu  XI,  a  ograniczył  się  jedynie  do  przywołania  kwoty,  jaka  została  podana 

w trybie  art.  86  ust.  3  ustawy  Pzp  w  odniesieniu  do  tego  rejonu  oraz  ceny  oferty 

najkorzystniejszej,  nie  oświadczył  również,  że  nie  zamierza  podwyższyć  powyższej  kwoty, 

ani nie  podał  jakie  przyczyny  o  tym  zdecydowały.  Według  odwołującego  I  z  przepisu 

art. 93 ust. 1  pkt  4  ustawy  Pzp  wynika  obowiązek  zamawiającego  analizy  możliwości 

zwiększenia  kwoty  przeznaczonej  na  sfinansowanie  zamówienia  do  kwoty  oferty 

najkorzystniejszej  i  dopiero  wynik  negatywny  tej  oceny  uzasadnia  unieważnienie 

postępowania  na  podstawie  tego  przepisu.  Odwołujący  I  zwrócił  również  uwagę, 

iż w pozostałych rejonach wartość ofert wybranych wynosi 9.565.097,94 zł, co stanowi około 

64  %  kwoty  jaką  zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na sfinansowanie  zamówienia 

we wszystkich 

rejonach, 

a 

zamawiający 

poczynił 

około 

mln 

oszczędności. 

Dodatkowo zauważył, iż w rejonie XI zostały złożone tylko 2 oferty, zatem w ogóle nie było 

możliwości  przeprowadzenia  aukcji  elektronicznej,  zaś  zamawiający  nie  może  mieć 

pewności,  że  w  kolejnym  postępowaniu  zostaną  złożone  oferty  w  liczbie  umożliwiającej 

przeprowadzenie  aukcji,  jak  również,  że  zaoferowane  ceny  pozwolą  na  uzyskanie 

oszczędności  względem  ceny  ofertowej  zaproponowanej  przez  odwołującego  w  obecnym 

postępowaniu.  Ponadto  dodał,  że jego  oferta  odbiegała  od  kwoty,  jaką  zamawiający 

zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia w odniesieniu dla tego rejonu jedynie 

o 176.315,29zł,  co  stanowi  około  3%  względem  poczynionych  przez  zamawiającego 

oszczędności  i  poniżej  1%  względem  budżetu  zamawiającego.  Odwołujący  I  stwierdził, 

iż na istnienie  możliwości  finansowych  zamawiającego  wskazuje  to,  że  przewidział 

on udzielenie  zamówień  uzupełniających  w wysokości  7.056.816,  88  zł  netto,  co  przy 

znacznych  oszczędnościach  cenowych  dodatkowo  zapewnia  finansowanie  zamówienia. 

Zwrócił  też  uwagę  na  fakt,  iż  postępowanie  o udzielenie  zamówienia  niezależnie 

od technicznego  podzielenia  go  na  części,  wciąż  stanowi  jedno  zamówienie  i  jedno 

postępowanie,  co  potwierdza  brzmienie  przepisu  art.  32  ust.  4  ustawy  Pzp.  Jego  zdaniem, 

przesłanka  możliwości  sfinansowania  zamówienia  w  ramach  poszczególnych  rejonów 

powinna  być  oceniana  przez  zamawiającego  z  uwzględnieniem  tego,  że  stanowią  one 

element jednego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. 

Sygn. akt: KIO 224/16 
 
 

Wykonawca  „Zakład  Zieleni”  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie  zwany  dalej: 

„odwołującym II”, wniósł odwołanie -  w zakresie rejonu II - wobec następujących czynności 

i zaniechań zamawiającego: 

- dokonania wyboru w części II zamówienia (rejon II) oferty W. F., prowadzącego działalność 

gospodarczą  pod  firmą  W.  F.  Usługi  Transportowe,  Porządkowe,  Ogrodnicze  (dalej 

zwanego: „W. F.”), którego oferta zawiera rażąco niską cenę,

-  zaniechania  przeprowadzenia  prawidłowej  oceny  wyjaśnień  W.  F.  co do zaproponowanej 

ceny, 

- zaniechania odrzucenia oferty W. F., jako zawierającej rażąco niską cenę, 

- zaniechania wyboru, jako najkorzystniejszej, oferty odwołującego. 

Odwołujący II zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów: 

• 

art. 90 ust. 3 w  zw.  z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez zaniechanie  odrzucenia 

oferty  W.  F.  wobec  faktu,  iż  z  samej  treści  wyjaśnień  składanych  przez tego 

wykonawcę  w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp  wynika, że cena ofertowa jest rażąco 

niska, a nadto wobec faktu, iż  wykonawca ten nie sprostał spoczywającemu na nim 

ciężarowi  dowodu;  zamawiający  jedynie  w  warstwie  formalnej  przeprowadził 

postępowanie  sprawdzające  w  zakresie  weryfikacji  ceny  zaoferowanej  przez  tego 

wykonawcę,  nie  przeprowadzając  analizy  merytorycznej,  w tym  rachunkowej  oferty 

i wyjaśnień  tego  wykonawcy,  które  nie  obaliły  domniemania  ustanowionego 

art. 90 ust. 1 ustawy Pzp,

• 

art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty W. F. mimo, że 

oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, 

• 

art. 7 ustawy Pzp przez wybór jako najkorzystniejszej oferty podlegającej odrzuceniu. 

W  oparciu  o  powyższe  zarzuty  odwołujący  II  wnosił  o  uwzględnienie  odwołania 

oraz o nakazanie zamawiającemu: 

• 

unieważnienia czynności wyboru oferty W. F., jako najkorzystniejszej w rejonie II, 

• 

odrzucenia oferty W. F., jako zawierającej rażąco niską cenę, 

• 

wyboru oferty odwołującego, jako najkorzystniejszej

oraz  o  zasądzenie  od  zamawiającego  na  rzecz  odwołującego  kosztów  postępowania 

odwoławczego  oraz  kosztów  zastępstwa  przed  Krajową  Izbą  Odwoławczą  według  norm 

przepisanych.

W  uzasadnieniu  odwołania  odwołujący  II  podnosił,  że  wykonawca  W.  F.,  na 

podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  został  wezwany  przez  zamawiającego  w  dniu 

15 stycznia 2016 r. do złożenia wyjaśnień odnośnie zaproponowanej ceny, przy czym wobec 

treści  oferty  w  porównaniu  z  innymi  złożonymi  ofertami  oraz  wobec  treści  zacytowanego 

przepisu  było  to  postąpienie  uzasadnione.  Ponadto  zauważył,  iż  rażąca  była  dysproporcja 

między  cenami,  jakie  wykonawca  ten  zaproponował  w  części  pisemnej  postępowania, 

a cenami jakie zaproponował po przeprowadzeniu aukcji elektronicznej. 

 Odwołujący  II  zwrócił  również  uwagę  na  to,  że  wykonawca,  w  uzupełnieniu  swoich 

wyjaśnień,  w  niezrozumiały  sposób  usprawiedliwiał  się  załączeniem  niewłaściwych  tabel 

kalkulacyjnych, co jego zdaniem może dziwić, bowiem tabele dotyczyły  dokładnie tej samej 

materii i ktoś musiał je w takiej formie sporządzić. W ocenie odwołującego II, wykonawca W. 

F. nie sprostał ciężarowi dowodu, który na nim spoczywał i już same założenia poczynione 

co do kosztów dyskwalifikują jego wyjaśnienia, co powinien był zauważyć zamawiający.  

Odnosząc się szczegółowo do wyjaśnień wykonawcy W. F. odwołujący II wskazywał, 

co następuje. 

W  zakresie  kosztów  pracowników  wykonawca  podał  cenę  jednostkową  pracy 

na poziomie  8,00  zł  netto  za  roboczogodzinę,  co  należy  rozumieć  jako  pracę  jednej  osoby 

przez  jedną  godzinę.  Zauważył,  że  cena  za  jedną  roboczogodzinę  nie powinna  być  jednak 

nigdy niższa od płacy minimalnej brutto za godzinę. Podał, że minimalna płaca od 1 stycznia 

2016  r.  wynosi  1.850  zł  brutto,  a  pracodawca  poniesie  koszt  jeszcze  wyższy,  tj.

minimum 

2.233,70 zł. Stwierdził też, że może to być mniejsza kwota w przypadku uzyskiwania korzyści 

z  zatrudniania  osób  niepełnosprawnych,  jednak  wykonawca  w  tym  przypadku  nie  podniósł 

takiej  okoliczności,  ani  jej  nie  wykazał  stosownymi  dokumentami.  Zdaniem  odwołującego  II 

oznacza  to,  że  roboczogodzina  nie  może  kosztować  mniej,  aniżeli  13,29  zł  (tj.  2.233,70  zł/ 

168 godzin  pracy  średniomiesięcznie).  W  konsekwencji,  w  jego  ocenie,  wykonawca 

na realizacjach  zawartych  pod  poz.  3.2,  3.6,  5.17.1  oraz  5.20  poniesie  stratę, 

a w pozostałych  przypadkach  znacząco  obniży  zakładany  zysk,  zbliżając  go do 

symbolicznego. 

W  zakresie  kosztów  związanych  z  pracą  sprzętu  stwierdził,  że  koszt  pracy  sprzętu, 

który  jest  w  stanie  skosić  jeden  hektar  w  czasie  9-ciu  motogodzin  jest  dużo  wyższy 

niż 15 zł/ha.  Odwołujący  II  podniósł,  że  koszt  zużycia  paliwa  wynosi  minimum  36,00  zł/ha, 

przy  czym  kosiarka  zużywa  średnio  12l/ha,  a  motogodzina  pracy  takiego  urządzenia, 

przy cenie  oleju  napędowego  na  poziomie  3,00  zł  za  litr,  kosztuje  72,00  zł.

Następnie, wskazał,  że  koszt  skoszenia  1  ha  chwastowiska  (poz.  2.1.2)  przy  powyższych 

parametrach  wynosiłby  co najmniej  390,71  zł,  co  jest  o  125,02  zł  wyższe  od  wykazanej 

przez wykonawcę  ceny  jednostkowej  w kosztorysie.  Stwierdził  również,  że  rzetelne  ujęcie 

kosztów  spowodowałoby,  że  koszt  koszenia  przy  pomocy  takiego  sprzętu,  jak  kosiarka 

spalinowa  typu  Stihl  FS  450  -  koszt  pracy  na  jeden  hektar,  przekroczyłby  wartość  podaną 

przez  wykonawcę,  bowiem kosiarka  ta  -  wedle  danych  -  zużywa  średnio  4,5l/h, 

a motogodzina  pracy  takiego  urządzenia,  przy  cenie  oleju  napędowego  na  poziomie  tylko 

3,40 zł za litr, kosztować musi nie mniej, niż 229,50 zł. Zauważył, iż sam koszt paliwa wynosi 

15,30  zł/ha,  a  w  przypadku  pracy  kosy  Stihl  należy  uwzględnić  również  wydłużony  czas 

pracy  (czas  potrzebny  do skoszenia  1-go  hektara  to  ok.  15  godzin,  przy  czym  30%  czasu 

koszenia  powinno  być przeznaczone  na  grabienie  oraz  załadunek,  bo  to  również  wchodzi 

w skład  usługi).  W rezultacie,  w  ocenie  odwołującego  II,  koszt  koszenia  (poz.  2.1.1)  1  ha 

przy powyższych parametrach wynosiłby przynajmniej 627,10 zł, co jest już o 7,16 zł wyższe 

od  wykazanej  przez wykonawcę  W.  F.  ceny  jednostkowej  w  kosztorysie.  Z kolei  koszt 

koszenia  1  ha  chwastowiska  (poz.  2.1.2)  przy powyższych  parametrach  wynosiłby  co 

najmniej 592,10 zł, co jest o 326,41 zł wyższe od wykazanej przez niego ceny jednostkowej 

w kosztorysie.  Jako  dowód  na  potwierdzenie  swoich  twierdzeń  odwołujący  II  załączył 

do odwołania:  ulotkę  informacyjną  i  dane  fabryczne  obsługi  samojezdnej  kosiarki  Amazone 

Profihopper  1250  zDrive  oraz  ulotkę  informacyjną  kosiarki  Stihl  FS  450.

Następnie  dodał, 

ż

e w wydatkach  poniesionych  na  pracę  sprzętu  należy  uwzględnić  również  koszt  zwykłej 

eksploatacji  urządzenia  (oleje,  części  zamienne),  koszty konserwacji,  przeglądów,  w tym 

materiały  oraz  pracę  pracowników  warsztatu,  czego wykonawca  w  ogóle  nie  uwzględnił 

i co czyni jego wyjaśnienia wadliwymi. 

Ponadto,  odwołujący  II  zauważył,  że  wykonawca  W.  F.  w  swoich  wyjaśnieniach 

wykazał w pozycji 2.2.1, 2.2.2 oraz 5.15.2 wyższy koszt jednostkowy od ceny jednostkowej w 

kosztorysie.  

Z kolei odnosząc się do kwestii dostawy i montażu płotka podniósł, iż ceny płotków są 

znacznie wyższe, aniżeli przyjęte przez wykonawcę. Dodał również, że wykonawca W. F. nie 

poparł żadnymi dowodami swoich twierdzeń dotyczących wytwarzania przez siebie płotków. 

Stwierdził  też,  że  wytworzenie  czegokolwiek  również  wymaga  poniesienia  kosztów.  Do 

odwołania,  odwołujący  II  jako  dowód  załączył  dwie  faktury  wystawione  przez  lokalnego 

dostawcę, na potwierdzenie kosztów dotyczących poprzeczki ogrodzeniowej i słupka. 

W jego ocenie nie da się za zaproponowaną cenę wykonać tego zamówienia. 

Zdaniem odwołującego II wyjaśnienia wykonawcy W. F. to nic nie znaczące ogólniki, 

nie  zostały  poparte  żadnymi  dowodami,  a  ponadto  są  to  cechy  przynależne  większości 

wykonawców startujących w niniejszym postępowaniu. 

Podniósł też, że każdy wykonawca posiada w większości własny sprzęt, jak również 

każdy  wykonawca  lokalny  działa  na  tym  samym  rynku  i  jako  masowy  odbiorca  korzysta 

z rabatów, przy czym rabaty dla podobnych podmiotów nie różnią się na tyle, aby górować 

znacznie  nad  innymi  wykonawcami  kosztem  z tym  związanym,  zaś  wykonawca  W.  F.  nie 

wskazał, w jakim zakresie wpływa to na poszczególne elementy kosztowe.  

Dalej,  odwołujący  II  wskazywał,  że  wykonawca  W.  F.  w  żadnym  fragmencie  swoich 

wyjaśnień  nie  uwzględnił  kosztów,  które  musi  ponosić  realizując  zamówienie  (stałych  i 

zmiennych),  które  nie  dotyczą  samego  zamówienia,  ale  całej  działalności  firmy,  a  jak 

zauważył  określony  procent  kosztów  prowadzenia  przedsiębiorstwa  zawsze  obciąża  każdą 

wykonywaną usługę. Brak ujęcia tych kosztów w wyjaśnieniach wykonawcy świadczy o tym, 

ż

e wyjaśnienia są nierzetelne.  

Zwrócił  również  uwagę,  że  wykonawca  W.  F.  nie  wyjaśnił  właściwie  wątpliwości 

zamawiającego  co  do  zaproponowanych  cen,  ponieważ  nie  wykonał  zobowiązania 

nałożonego na niego  w  piśmie z dnia 28 stycznia 2016 r., lecz  w swojej odpowiedzi  z dnia 

2 lutego 2016  r.  wskazał,  iż  formularze  cenowe  wypełni  dopiero  po wyborze  jego  oferty, 

jako najkorzystniejszej. 

Reasumując, odwołujący II stwierdził, że cena zaproponowana przez wykonawcę W. 

F. jest rażąco niska, co powinno było skutkować odrzuceniem jego  oferty. 

Sygn. akt: KIO 225/16 

Wykonawca  W.  F.,  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  W.  F.  Usługi 

Transportowe, Porządkowe, Ogrodnicze zwany dalej: „odwołującym III”, wniósł odwołanie - 

w zakresie rejonu XIII - wobec czynności zamawiającego polegających na: 

-  zaniechaniu  odtajnienia  i  udostępnienia  całości  wyjaśnień  w  sprawie  rażąco  niskiej  ceny 

złożonych przez wykonawcę AG Complex Sp. z o.o., 

uznaniu, 

ż

e 

złożone 

po 

przeprowadzonej 

aukcji 

elektronicznej 

wyjaśnienia 

przez wykonawcę  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  są  wystarczające,  podczas,  gdy  ich  analiza 

wskazuje,  że  dokonane  zostały  pobieżnie  i  nie  poddają  się  rzetelnej  ocenie  w  zakresie 

badania rażąco niskiej ceny, co implikować winno ich odrzucenie,

-  zaniechaniu  odrzucenia  oferty  złożonej  przez  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  jako  zawierającej 

rażąco niska cenę, ewentualnie stanowiącej czyn nieuczciwej konkurencji, 

-  wyborze  oferty  dotyczącej  rejonu  XIII  złożonej  przez  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  jako 

najkorzystniejszej, podczas, gdy zawierała ona rażąco niską cenę i jako taka winna podlegać 

odrzuceniu, 

-  bezpodstawnym  zaniechania  wyboru  oferty  odwołującego,  dotyczącej  rejonu  XIII,  jako 

oferty najkorzystniejszej. 

Odwołujący III zarzucił zamawiającemu naruszenie następujących przepisów: 

• 

art.  8  ust.  1-3  ustawy  Pzp  z  uwagi  na  zaniechanie  odtajnienia  i  udostępnienia 

odwołującemu zastrzeżonej jako tajemnica przedsiębiorstwa treści pisma wykonawcy 

AG Complex Sp. z o.o. z dnia 21 stycznia 2016 r. (od strony 5), podczas, gdy podmiot 

ten  nie  udowodnił,  że  zastrzeżona  treść  wzmiankowanego  pisma  stanowi  tajemnicę 

przedsiębiorstwa,  zasłaniając  się  ogólnikowymi  stwierdzeniami,  niepoddającymi  się 

weryfikacji,

• 

art  89  ust.  1  pkt  4  oraz  art.  90  ust.  1,  ust.  2  i  ust.  4  ustawy  Pzp  przez  uznanie, 

ż

e złożone przez wykonawcę AG Complex Sp. z o.o. wyjaśnienia były wystarczające 

do  uznania,  iż  nie  zawierają  rażąco  niskiej  ceny,  podczas,  gdy  wyjaśnienia  te  są 

ogólnikowe,  wzmiankowany  wykonawca  nie  przedłożył  nadto  dowodów  (o  których 

mowa  w art. 90 ust.  1  ustawy  Pzp),  które  potwierdzałyby,  że  oferta  nie  zawierała 

rażąco  niskiej  ceny  i  uwzględniała  wszystkie  koszty  związane  z  usługami  objętymi 

postępowaniem,  obowiązek  zaś  wykazania,  że  oferta  nie  zawierała  rażąco  niskiej 

ceny spoczywał na wykonawcy,

• 

art. 89 ust. 1 pkt 4 w  zw.  z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp przez  zaniechanie odrzucenia 

oferty  złożonej  przez  AG  Complex  Sp.  z  o.  o. w  sytuacji, gdy  złożona  w  toku  aukcji 

elektronicznej oferta zawierała rażąco niską cenę, 

• 

art.  89  ust.  1  pkt  3  w  zw.  z  art.  7  ustawy  Pzp  w  zw.  z  art.  15  ust.  1  pkt  1  ustawy 

z dnia 16 kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  przez  zaniechanie 

odrzucenia oferty złożonej w toku aukcji elektronicznej przez AG Complex Sp. z o.o., 

podczas,  gdy  działanie  takie  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji,  polegający 

na utrudnianiu  innym  przedsiębiorcom  dostępu  do  rynku  usług  będących 

przedmiotem postępowania i oferowaniu ich świadczenia poniżej kosztów. 

W oparciu o powyższe zarzuty odwołujący III wnosił o nakazanie zamawiającemu:

• 

zweryfikowania  zasadności  utajnienia  informacji  zawartych  w  wyjaśnieniach 

składanych  przez  AG  Complex  Sp.  z  o.o.,  a  w  konsekwencji  odtajnienia  całej  treści 

pisma  z  dnia  21  stycznia  2016  r.  jako  nie  posiadającego  waloru  tajemnicy 

przedsiębiorstwa  oraz  przeprowadzenie  dowodu  na  rozprawie  z  odtajnionej  części 

wyjaśnień, 

• 

unieważnienia  czynności  polegającej  na  wyborze  najkorzystniejszej  oferty, 

dotyczącej rejonu XIII, złożonej przez AG Complex Sp. z o.o., 

• 

dokonania  ponownie  czynności  oceny  ofert,  dotyczących  rejonu  XIII,  w  tym 

odrzucenia oferty AG Complex Sp. z o.o.,

• 

wyboru oferty odwołującego, dotyczącej rejonu XIII, jako najkorzystniejszej,  

• 

zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania według 

norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. 

W  uzasadnieniu  odwołania,  odwołujący  III,  odnosząc  się  do  kwestii  zastrzeżenia 

przez  wykonawcę  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  tajemnicy  przedsiębiorstwa  w  stosunku 

do wyjaśnień  złożonych  przy  piśmie  z  dnia  21  stycznia  2016  roku,  podniósł,  że  spółka 

ta nie wykazała,  że informacje  zawarte  w  przekazanych  wyjaśnieniach  stanowią  tajemnicę 

przedsiębiorstwa 

w rozumieniu 

przepisów 

o 

zwalczaniu 

nieuczciwej 

konkurencji. 

Odwołujący III stwierdził, wykonawca AG Complex Sp. z o.o. przedstawił ogólne wyjaśnienia, 

powołując się na orzecznictwo oraz przytaczając przepisy ustawy Pzp, co nie stanowi jednak 

wykazania,  że wykonawca  ten  rzeczywiście  podjął  czynności  zmierzające  do  zapewnienia 

poufności określonych informacji. Odwołujący III powołał się również na wyrok Krajowej Izby 

Odwoławczej z dnia 4 sierpnia 2015 r. o sygn. akt: KIO 1538/15, KIO 1548/15, KIO 1549/15, 

w  którym  Izba  stwierdziła  m.in.,  że:  wykonawcy  winni  wykazać  zamawiającemu  dlaczego 

w ramach  konkretnego  postępowania  przetargowego  ujawnienie  zastrzeżonych  informacji 

może  wyrządzić  wykonawcy  szkodę  i  w  czym  upatrują  oni  szkody  (…).  Odwołujący  III 

zauważył,  że  wykonawca  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  w  swoich  wyjaśnianiach  wskazał, 

iż w ramach  realizacji  własnych  polityk  bezpieczeństwa  podjął  niezbędne  działania  w  celu 

zabezpieczenia  informacji  stanowiących  tajemnicę  przedsiębiorstwa  przed  ich  ujawnieniem, 

w szczególności 

przez 

zobowiązanie 

swoich 

pracowników, 

współpracowników 

oraz kontrahentów  do zachowania  ich  w  poufności.  Jednocześnie  odwołujący  III  podkreślił, 

ż

e wykonawca ten nie umożliwił zamawiającemu realnej weryfikacji treści wzmiankowanych 

polityk 

bezpieczeństwa, 

czy 

też 

umów 

z 

pracownikami, 

współpracownikami 

lub kontrahentami w zakresie ochrony informacji poufnych. Jego zdaniem, nie można uznać, 

ż

e  same  twierdzenia  wykonawcy  stanowią  wykazanie  podjęcia  działań  zmierzających 

do ochrony  przekazanych  informacji  w  złożonych  wyjaśnieniach.  Dalej  stwierdził, 

ż

e lakonicznego  sformułowania:  „Zapoznanie  się  konkurencji  ze  sposobem  kalkulowania 

cen, przyjętymi stawkami mogłoby narazić Wykonawcę na szkodę” również nie można uznać 

za  uprawdopodobnienie  możliwości  zaistnienia  szkody,  w  przypadku  ujawnienia 

przekazanych  przez  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  informacji,  przy  czym  wykonawca  winien 

wykazać,  a  przynajmniej  uprawdopodobnić,  dlaczego  w  ramach  prowadzonego 

postępowania  przetargowego  ujawnienie  informacji  umiejscowionych  w  złożonych 

wyjaśnieniach może wyrządzić mu szkodę i w czym upatruje on szkody. 

W  ocenie  odwołującego  III  koniecznym  i  zasadnym  jest  odtajnienie  całej  treści 

wyjaśnień  złożonych  przez  AG  Complex  Sp.  z  o.o.,  z  uwagi  na  niewypełnienie  przesłanek, 

które  umożliwiałyby  zastosowanie  wyjątku  od  zasady  jawności  postępowania  w  sprawie 

zamówienia publicznego. 

Następnie,  odnosząc  się  do  kwestii  wyjaśnień  wykonawcy  AG Complex  Sp.  z  o.o., 

dotyczących  ceny  oferty,  odwołujący  III  powołał  się  na  przepisy  art.  89  ust.  1  pkt  4 

oraz art. 90 ust.  1  i  2  ustawy  Pzp,  jak  również  na  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej 

z dnia 27 lipca 2015 r. o sygn. akt KIO 1497/15.  

Odwołujący  III  stwierdził,  że  w  świetle  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  zamawiający, 

oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę czynniki wpływające na wartość ceny zaoferowanej 

przez wykonawcę,  w  tym  m.in.  oszczędność  metody  wykonania  zamówienia,  wybrane 

rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne 

dla  wykonawcy,  oryginalność  projektu  wykonawcy,  koszty  pracy  oraz  wpływ  pomocy 

publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. Podkreślił, że rolą zamawiającego 

jest  ustalenie  i weryfikacja  czy  czynniki  wskazane  przez  wykonawcę  w  ramach  wyjaśnień 

rzeczywiście  istnieją,  mogą  być  osiągnięte  w  ramach  realiów  rynkowych  i  na  podstawie 

jakich  założeń,  w tym  obiektywnych  dowodów,  wykonawca  zakłada  realność  wystąpienia 

tych szczególnie sprzyjających okoliczności. 

Zdaniem  odwołującego  III,  wykonawca  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  w  złożonych 

wyjaśnieniach  z  dnia  21  stycznia  2016  r.  nie  wykazał,  że  cena  przez  niego  zaoferowana 

nie jest  ceną  rażąco  niską.  Wykonawca  ten  nie  dokonał  rzetelnego  wykazania  sposobu 

obliczenia  kosztów,  związanych  z  realizacją  zamówienia.  Odwołujący  III  zwrócił  również 

uwagę  na  brzmienie  postanowienia  części  IV  pkt  1  lit.  a)  SIWZ  zgodnie  z  którym 

ceny jednostkowe  musiały  zawierać  koszty  związane  z  wykonaniem  pracy,  uwzględniać 

koszty  materiałów

np.  nasion,  kory,  darni,  ziemi,  wynagrodzeń,  farby,  załadunku,  wywozu 

i utylizacji  odpadów,  opłat  i  podatków,  w  tym  podatku  VAT  oraz  musiały  uwzględniać 

czynności  wskazane  w  załączniku  nr  7  do  SIWZ.  Zatem,  w  jego  ocenie,  wykonawca 

składając  wyjaśnienia  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  winien  odnieść  się  przynajmniej 

do wskazanych  elementów  cenotwórczych,  wprost  wymienionych  w  SIWZ.  Odwołujący  III 

podniósł,  że ograniczenie  się  wykonawcy  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  do  stwierdzenia,  że  przy 

sporządzaniu  kalkulacji  cen  jednostkowych  przeanalizował  on  dokładnie  wszystkie  czynniki 

obiektywne,  mające  wpływ  na  sposób  liczenia  cen  i  zaproponowanie  odpowiednich  stawek 

korzystnych  dla zamawiającego  (obniżenie  kosztów)  i  dla  wykonawcy  (zachowanie  zysku), 

bez jakichkolwiek  informacji,  chociażby  o  sposobie  obliczenia  kosztów  powoduje, 

ż

e zamawiający nie miał żadnych informacji, które mogłyby mu posłużyć do zweryfikowania 

ceny zaoferowanej przez tego wykonawcę.

Według  odwołującego  III,  za  nieistotne  i  niemające  żadnej  wartości  dowodowej 

należy  uznać  odwoływanie  się  przez  wykonawcę  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  do  bardzo  dobrej 

znajomości  specyfikacji przedmiotu  zamówienia,  prowadzenia  analogicznych  prac  w  innych 

dzielnicach m.st. Warszawy, położenia bazy, jakości (wysokiej wydajności i bezpieczeństwa) 

sprzętu,  wysokich  kwalifikacji  pracowników  oraz  wewnętrznych  norm  zakładowych, 

ponieważ wykonawca  nie  wyjaśnił  w  jaki  sposób  dobra  znajomość  specyfikacji  przedmiotu 

zamówienia  przekłada  się  na  wysokość  zaoferowanej  ceny  i  które  z  kosztów  realizacji 

zamówienia  zostały  dzięki  posiadanemu  doświadczeniu  obniżone  i  dlaczego.  Ponadto, 

wykonawca  AG Complex  Sp.  z  o.o.  nie  wykazał,  że  rzeczywiście  w  jego  przedsiębiorstwie 

wewnętrzne normy zakładowe zostały wprowadzone i nie przedłożył żadnych dowodów na tą 

okoliczność,  jak  również  nie wyjaśnił  w  jaki  sposób,  w  tym  konkretnym  postępowaniu 

przetargowym,  wewnętrzne  normy  zakładowe  umożliwią  temu  wykonawcy  obniżenie 

kosztów. 

Odwołujący III zauważył także, iż wykonawca AG Complex Sp. z o.o. nie udowodnił, 

ż

e  rzeczywiście  dysponuje  wysokowydajnym  sprzętem  i  jakie  miałoby  to  mieć  (chociażby 

hipotetyczne)  przełożenie  na  zaoferowaną  cenę.  Odwołujący  III,  postawił  również  pytanie: 

w jaki sposób zamawiający miał zweryfikować realność obniżenia kosztów spowodowanych, 

wskazanymi  w  wyjaśnieniach  wykonawcy  AG  Compex  Sp.  z  o.o.,  okolicznościami 

i rozwiązaniami organizacyjnymi, skoro nie znał ich wartości?

Zdaniem  odwołującego  III,  zamawiający  błędnie  ocenił  wyjaśnienia  złożone 

przez wykonawcę  AG  Complex  Sp.  z  o.o.,  ponieważ  wykonawca  ten  nie  wykazał, 

ż

e zaoferowana  przez  niego  cena  nie  jest  ceną  rażąco  niską  i  tym  samym  zamawiający 

powinien  był  odrzucić  ofertę  tego  wykonawcy,  gdyż  złożona  oferta  zawierała  rażąco  niską 

cenę. 

Następnie  odwołujący  III  odniósł  się  do  definicji  pojęcia  rażąco  niskiej  ceny, 

wynikającej  z  przepisu  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp,  jak  i  wskazanej  w  wyroku  Krajowej 

Izby Odwoławczej z dnia 12 sierpnia 2010 r. o sygn. akt: KIO/UZP 1605/10.  

Odwołujący III zauważył, że w postępowaniu dotyczącym rejonu XIII on sam w ofercie 

wskazał kwotę 1.639.983,34 zł, wykonawca Zakład Zieleni Sp. z o.o. kwotę 1.892,603,75 zł, 

a wykonawca AG Complex Sp. z o.o. kwotę 2.527.994,92 zł, przy czym kwota zaoferowana 

przez  wykonawcę  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  w  trakcie  przeprowadzonej  aukcji  uległa 

zmniejszeniu do 758.500,00 zł - a więc o kwotę 1.769.494, 92 zł. W opinii odwołującego III, 

powyższe  oznacza,  że  albo  pierwotnie  złożona  przez  wykonawcę  AG  Complex  Sp.  z  o.o. 

oferta  była  wyjątkowo  nierzetelnie  przygotowana,  albo  cena  zaoferowana  przez  tego 

wykonawcę  w  trakcie  przeprowadzonej  aukcji  elektronicznej  jest  niewiarygodna 

i nierealistyczna,  tym  samym  konieczne  było  rzetelne  przedstawienie  przez    wykonawcę 

AG Complex  Sp.  z  o.o.  informacji,  wyliczeń  i  dowodów,  z  których  wynikałoby 

w jakich obszarach  wykonawca  ten  zamierza  poczynić  tak  istotne  oszczędności, 

aby pierwotnie przedstawiona kwota zredukowana została o ok. 70 %.  

W dalszej kolejności, odwołujący III zauważył, że wykonawca AG Complex Sp. z o.o. 

winien  uwzględnić  w  przedłożonej  kalkulacji  kosztów  również  to,  że  z  dniem  24  stycznia 

2016r.  weszło  w  życie  rozporządzenie  Ministra  Środowiska  z  dnia  10  listopada  2015  r. 

w sprawie  listy  rodzajów  odpadów,  które  osoby  fizyczne  lub  jednostki  organizacyjne 

niebędące 

przedsiębiorcami 

mogą 

poddawać 

odzyskowi 

na 

potrzeby 

własne, 

oraz dopuszczalnych  metod  ich  odzysku.  Wskazał,  że  przepisy  tego  rozporządzenia 

(w odróżnieniu  od  uprzednio  obowiązującego  rozporządzenia  w  tym  przedmiocie  z  dnia 

21 kwietnia  2006r.)  nie dopuszczają  możliwości  przekazywania  osobom  fizycznym 

lub jednostkom  organizacyjnym  niebędącym  przedsiębiorcami  odpadów  o  kodzie  02  01  03, 

w celu ich wykorzystania w przydomowych kompostownikach, w związku z czym kalkulacja 

kosztów  winna  uwzględniać  również  konieczność  przekazywania  odpadów  zielonych 

pochodzących m.in. z pielęgnacji terenów zielonych. 

W  końcowej  części  uzasadnienia  odwołania,  odwołujący  III,  zwrócił  uwagę  na  fakt, 

iż w przypadku  dzielnicy  Mokotów,  co  do  której  powierzchnia  wskazana  w  SIWZ  była 

mniejsza  niż  w  przypadku  dzielnicy  Bielany,  najkorzystniejsza  oferta  opiewała  na  kwotę 

1.101.000,41zł,  w  przypadku  dzielnicy  Śródmieście,  co  do  której  powierzchnia  wskazana  w 

SIWZ  oznaczona  została  na  74,31  ha,  najkorzystniejsza  oferta  opiewała  na  kwotę 

976.027,99 zł, a w przypadku dzielnic Targówek i Białołęka (o łącznej powierzchni wskazanej 

w SIWZ 156,51 ha) najkorzystniejsza  zaoferowana cena to 1.557.700,00 zł - a  więc niemal 

dwa  razy  więcej  niż oferta  złożona  przez  wykonawcę  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  na  rejon  XIII. 

Zdaniem odwołującego III,  tak  duża  rozbieżność  w  cenie  zaoferowanej  w  przypadku  rejonu 

XIII oraz pozostałych rejonów oznacza, że zaoferowana przez AG Complex Sp. z o.o. cena 

jest  nierealistyczna  i  rażąco  niska,  co  powinno  skutkować  odrzuceniem  oferty  złożonej 

przez tego wykonawcę.  

Sygn. akt: KIO 228/16 
 
 

Wykonawca  Remondis  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie,  zwany  dalej: 

„odwołującym  IV”,  wniósł  odwołanie  wobec  czynności  i  zaniechań  zamawiającego 

w zakresie  rejonu  IV  i  V,  zarzucając  zamawiającemu  naruszenie  następujących  przepisów 

prawa:

• 

art.  8  ust.  1-3  w  zw.  z  art.  7  ust.  1  ustawy  Pzp  w  zw.  z  art.  11  ust.  4  ustawy 

o zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  przez  zaniechanie  odtajnienia  wyjaśnień  SITA 

POLSKA  Sp. z o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie,  zwanej  dalej:  „SITA”  dotyczących 

elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny  pomimo,  iż  informacje 

zastrzeżone  przez  SITA  nie spełniają  przesłanek  niezbędnych  dla  możliwości 

zastrzeżenia ich jako tajemnicy przedsiębiorstwa w zakresie rejonu nr V,

• 

art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez nieprawidłową ocenę 

złożonych  wyjaśnień  i  zaniechanie  odrzucenia  oferty  złożonej  przez  SITA, 

mimo, iż wyjaśnienia  złożone  przez  tego  wykonawcę  potwierdzają,  iż  cena  oferty 

SITA  jest  ceną  nierealną,  a  w  konsekwencji  zawiera  cenę  rażąco  niską  w  stosunku 

do przedmiotu  zamówienia  na  realizację  zamówienia  w  zakresie  rejonu  nr  V, 

a w szczególności 

wszystkie 

ceny 

jednostkowe 

(z 

wyłączeniem 

ceny 

za kompleksową pielęgnację 100 m2 krzewów) są rażąco niskie,

• 

art.  89  ust.  1  pkt  3  ustawy  Pzp  w  zw.  z  art.  3  ust.  1  w  zw.  z  art.  15  ust.  1  pkt  1 

ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. nr 47, 

poz.  211  ze  zm.),  zwanej  dalej  „uznk”,  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  SITA, 

mimo,  iż  jej  złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  polegający  na  sprzedaży 

usług  i  towarów  poniżej  kosztów  ich  świadczenia/wytworzenia  na  realizację 

zamówienia w zakresie rejonu nr V, 

• 

art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  złożonej 

przez SITA, mimo, iż oferta ta jest niezgodna z SIWZ w zakresie, w jakim wszystkie 

ceny  jednostkowe  (z  wyłączeniem  ceny  za  kompleksową  pielęgnację  100  m2 

krzewów) 

w 

rejonie 

V 

nie 

pokrywają 

wszystkich  kosztów 

związanych 

ze świadczeniem usługi,

• 

art. 24 ust. 2 pkt 4 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp 

przez zaniechanie  wezwania  wykonawcy  W.  F.,  prowadzącego  działalność 

gospodarczą  pod  nazwą  W.  F.  Usługi  Transportowe,  Porządkowe,  Ogrodnicze, 

zwanego dalej: „W. F.”, do  wyjaśnienia 

lub uzupełnienia 

dokumentów 

potwierdzających  spełnianie  warunków  udziału  w postępowaniu  w  zakresie  wiedzy  i 

doświadczenia w zakresie rejonu nr IV, 

• 

art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp przez prowadzenie postępowania w sposób naruszający 

zasadę  zachowania  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców 

ze względu na naruszenie wyżej wymienionych przepisów ustawy.  

W  oparciu  o  powyższe  zarzuty  odwołujący  IV  wnosił  o  uwzględnienie  odwołania 

i nakazanie zamawiającemu: 

• 

unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej dla rejonu nr IV i V, 

• 

dokonania powtórnej czynności badania i oceny ofert dla rejonu nr IV i V, 

• 

odtajnienia  wyjaśnień  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny 

zastrzeżonych przez SITA w zakresie rejonu nr V, 

• 

odrzucenia oferty SITA na realizację zamówienia w zakresie rejonu nr V, 

• 

wezwania  wykonawcy  W.  F.  do  złożenia  wyjaśnień  i  uzupełnienia  dokumentów 

potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu w zakresie rejonu nr 

IV, 

• 

wykluczenia wykonawcy W. F. z postępowania w zakresie rejonu nr IV, 

• 

dokonania  wyboru  oferty  Remondis  jako  najkorzystniejszej  w  zakresie  rejonu  nr  IV 

i V.

W  uzasadnieniu  odwołania,  odwołujący  IV  podnosił,  że  zamawiający  w  sposób 

nieuprawniony odmówił  mu ujawnienia jakiekolwiek części złożonych przez SITA  wyjaśnień 

z dnia  21  stycznia  2016  r.,  a  dotyczących  elementów  mających  wpływ  na  wysokość  ceny 

oraz dokumentów  załączonych  do  wyjaśnień.  Stwierdził,  że  zastrzeżenie  informacji 

ze względu  na  tajemnicę  przedsiębiorstwa  stanowi  wyjątek  od  zasady  jawności 

postępowania,  w  związku  z  tym,  przesłanki  umożliwiające  jego  zastosowanie  powinny  być 

interpretowane  ściśle.  Powołując  się  na  brzmienie  przepisu  art.  8  ust.  3  ustawy  Pzp 

wywodził, iż w celu skutecznego zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa, konieczne jest nie 

tylko  wykazanie,  iż dane  informacje  spełniają  obiektywne  przesłanki  uznania  za  tajemnicę 

przedsiębiorstwa  w rozumieniu  art.  11  ust.  4  uznk,  ale  również  prawidłowe  wykazanie  tego 

faktu,  zaś  obowiązek  zbadania  prawidłowości  dokonanego  przez  wykonawcę  zastrzeżenia 

spoczywa  na zamawiającym.  Następnie  odwołał  się  do  treści  przepisu  art.  11  ust.  4  uznk 

i wskazał, że określona informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli spełnia łącznie 

trzy warunki:  a)  ma  charakter  techniczny,  technologiczny,  organizacyjny  przedsiębiorstwa 

lub posiada  wartość  gospodarczą,  b)  nie  została  ujawniona  do  wiadomości  publicznej, 

c) podjęto w stosunku do niej niezbędne działania w celu zachowania poufności.  

Odwołujący IV  podniósł,  że  nie  można  uznać  za  skuteczne  zastrzeżenia  jawności 

oferty  jedynie  w  celu  uniemożliwienia  innym  wykonawcom  weryfikacji  ich  prawidłowości, 

bez względu  na  rzeczywiste  spełnienie  przesłanek  umożliwiających  zastrzeżenie  informacji 

jako tajemnicy przedsiębiorstwa, zaś utrzymanie przez zamawiającego takiego zastrzeżenia, 

stanowi rażące naruszenie nie tylko art. 8 ust. 1-3 ustawy Pzp, ale również zasady równego 

traktowania  wykonawców  i  poszanowania  zasad  uczciwej  konkurencji.  Zauważył  też, 

ż

e uzasadniając  zastrzeżenie  informacji  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa,  wykonawca 

powinien w stosunku do każdej z tych informacji wskazać i udowodnić, iż spełniają przesłanki 

z  art.  11  ust.  4  uznk,  przy  czym  nie  jest  wystarczające  jedynie  twierdzenie  wykonawcy, 

iż dana  informacja  takie  przesłanki  spełnia,  ale  konieczne  jest  tego  konkretne  wykazanie, 

w odniesieniu  nie  tylko  do rodzaju  zastrzeżonych  informacji,  ale  do  konkretnych  danych 

podlegających  zastrzeżeniu  przez  wykonawcę.  W  tym  zakresie  przywołał  wyrok  Krajowej 

Izby Odwoławczej z dnia 26 lutego 2013 o sygn. akt: KIO 297/13, 300/13. Podkreślił, iż nie 

jest  dopuszczalne  całościowe,  ogólne  zastrzeżenie  całości  dokumentów  jako  tajemnica 

przedsiębiorstwa,  tylko ze  względu  na  to,  iż  w  ich  treści  mogły  znaleźć  się  pojedyncze 

informacje, które zdaniem wykonawcy stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, gdyż utajnieniu 

mogą  podlegać  jedynie  konkretne  informacje  -  słowa/wyrażenia  -  które  spełniają  wszystkie 

warunki wymagane dla zastosowania wyjątku, o którym mowa w art. 8 ust. 3 ustawy Pzp. 

Zdaniem odwołującego IV, dokonane przez SITA zastrzeżenie wyjaśnień elementów 

mających wpływ na wysokość ceny nie spełnia wymagań ustawowych.  

Stwierdził,  że  w  wyjaśnieniach  wykonawcy  SITA  nie  jest  zasadne  wyłączenie 

jawności  dokumentów,  w  zakresie,  w  jakim  zawierają  one  dane  publicznie  dostępne 

lub powszechnie  znane,  jak  również  -  nie  stanowią  o  przewadze  konkurencyjnej  SITA 

ani nie przedstawiają  wartości  gospodarczej,  czy  też  wyłączenie  jawności  informacji, 

które dotyczą 

ogólnych 

czynników 

cenotwórczych 

albo 

okoliczności 

wspólnych 

dla wszystkich  wykonawców.  Podniósł,  że  to  samo  dotyczy  wskazanych  w  ewentualnej 

kalkulacji opisów pozycji kosztowych wskazanych w tabeli załączonej przez zamawiającego 

do  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  oraz  powiązanych  z  Formularzem  Cenowym  w  ofercie 

SITA,  który  nie  został  zastrzeżony  jako tajemnica  przedsiębiorstwa  lub  oczywistych 

dla każdego wykonawcy biorącego udział w postępowaniu (np. zysk, koszty pracy itp.).

Odwołujący IV wskazał również, że uzasadnienie zastrzeżenia wyjaśnień elementów 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny  wykonawcy  SITA  wraz  z  załącznikami  jako  tajemnicy 

przedsiębiorstwa  jest ogólnikowe  i  nie  potwierdza  zasadności  dokonania  zastrzeżenia, 

a w szczególności  nie  zostały  przedstawione  dowody  potwierdzające  podjęcie  przez  SITA 

kroków  w  celu  zachowania  poufności  informacji  objętych  zastrzeżeniem.  Powołał  w  tym 

zakresie wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 6 maja 2015 r. o sygn. akt: KIO 807/15.  

Odnosząc  się  do  kolejnego  zagadnienia  dotyczącego  rażąco  niskiej  ceny  i  czynu 

nieuczciwej  konkurencji  przez  złożenie  oferty  SITA  na  realizację  zamówienia  w  zakresie 

rejonu  nr  V,  a  także  jej  niezgodności  z  SIWZ  w  rejonie  V,  odwołujący  IV  podnosił, 

co następuje.  

W pierwszej  kolejności  wskazywał,  że  aktualne  brzmienie  przepisu  art. 90 ustawy 

Pzp,  wiąże się  z  powstaniem  domniemania  rażąco  niskiej  ceny  oferty  wykonawcy 

wezwanego  do wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny,  którego  ciężar  obalenia  spoczywa  na  tym 

wykonawcy. Wobec  powyższego  SITA  zobowiązana  była  do udowodnienia,  iż  zaoferowana 

cena  ma charakter  realny,  znajduje  odzwierciedlenie  w nakładach,  które należy  ponieść 

na zrealizowanie  przedmiotu  zamówienia  oraz,  że zachodzą  po  stronie  tego  wykonawcy 

obiektywne  czynniki,  które  umożliwiły  tak  istotne,  w stosunku  do  poziomu  rynkowego, 

zaniżenie  ceny  oferty,  jak  również  zobowiązana  była  do przedstawienia  wyjaśnień 

konkretnych  i  wyczerpujących,  wraz  z  dołączeniem  dowodów  na  potwierdzenie 

podnoszonych  twierdzeń  i wskazywanych  wartości.  Zauważył  też,  że obowiązkiem 

zamawiającego była prawidłowa ocena złożonych wyjaśnień, tj. z uwzględnieniem zgodności 

oferty  z  przedmiotem  zamówienia  oraz  konieczności  wykazania  przez  wykonawcę 

okoliczności,  które  są  tylko  dla niego  indywidualne,  a jednocześnie  nie  zachodzą  w 

przypadku  pozostałych  wykonawców  ubiegających  się  o  tego  rodzaju  zamówienia  o 

podobnej skali i wartości. Wyjaśnienia te powinny być wyczerpujące i szczegółowe, odnosić 

się  do  konkretnych  okoliczności  złożonej  oferty,  a  także  zawierać  kalkulację  kosztów  z 

uwzględnieniem  ponoszonego  ryzyka  i godziwego  zysku  oraz wskazanie  konkretnych 

elementów mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Odwołujący IV powołał się na 

wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 7 listopada 2014 roku o sygn. akt: KIO 2185/14, jak 

również  na  orzecznictwo  sądów  powszechnych,  w  tym  na:  wyrok  Sądu  Okręgowego  w 

Rzeszowie wydany w sprawie o sygn. akt: I Ca 117/12, wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-

Praga  sygn.  wydany  w  sprawie  o  akt:  IV  Ca  1299/09,  wyrok  Sądu  Okręgowego  w 

Katowicach wydany w sprawie o sygn. akt: XIX 179/13. 

Odwołujący  IV  stwierdził,  że  SITA,  która  podczas  aukcji  elektronicznej 

ponad trzykrotnie  obniżyła  cenę  oferty  w  stosunku  do  ceny  zawartej  w  ofercie  złożonej 

pierwotnie  w  formie  pisemnej  (z  2.117.285,52  zł  do  697.285,00  zł),  była  zobowiązana 

wykazać  zgodność  oferty,  z  postanowieniem  zawartym  w  części  IV  pkt  2)  SIWZ,  zgodnie 

z którym  ceny  jednostkowe  z  kolumny  6  za  poszczególne  rodzaje  prac  powinny  zostać 

obniżone nie mniej niż o taki % o jaki cena oferty po przeprowadzeniu aukcji elektronicznej 

jest  niższa  od  ceny  oferty  złożonej  pierwotnie  w  formie  pisemnej.  Zauważył  też,  że  cena 

jedynej  oprócz  SITA  oferty  złożonej  na  wykonanie  zamówienia  w  zakresie  rejonu  nr  5 

niepodlegającej  odrzuceniu,  tj. oferty  odwołującego,  wynosi  1.166.155,92  zł,  zaś  wartość 

ś

rodków  przeznaczonych  przez zamawiającego  na  realizację  zamówienia  w  tym  rejonie 

obejmowała podobną kwotę do ceny oferty Remondis, tj. 1.166.323,49 zł, a zatem obydwie 

te  kwoty  były  więc  o  ok.  40%  wyższe  od  ceny  oferty  SITA.  Podkreślił  też,  że Remondis, 

podobnie  jak  SITA,  jest  jednym  z wiodących  podmiotów  działających  na  rynku  właściwym 

obejmującym 

przedmiot 

zamówienia, 

wobec 

czego 

wiele 

spośród 

czynników 

kosztotwórczych,  takich  jak:  koszty  stale  prowadzenia  działalności,  koszty  benzyny, 

koszty materiałów, koszty wynagrodzenia pracowników są podobne zarówno dla Remondis, 

jak  również  dla  SITA.  Obaj  wykonawcy  posiadają  również  podobne  możliwości  dotyczące 

obniżenia  kosztów  takie  jak:  doświadczenie,  optymalizacja  pracy  czy  skala  działalności, 

wobec czego 

nieprawdopodobne 

jest 

posiadanie 

przez 

SITA 

takich 

warunków 

umożliwiających  obniżenie  ceny  czynników  kosztotwórczych,  które  umożliwiałoby 

zaoferowanie  globalnie  niższej  ceny  od  szacunków  zamawiającego  oraz oferty  Remondis, 

aż o ponad 40%. 

Ponadto,  odwołujący  IV  stwierdził,  że  ze  względu  na  przyjętą  formę  wynagrodzenia 

i przyjęty  przez  zamawiającego  sposób  wyliczania  ceny,  zaniżone  ceny  jednostkowe 

przekładają się  na  rażąco  niską  cenę  ofertową.  W jego  ocenie  zaproponowane  przez  SITA 

ceny  jednostkowe  nie ujmują  wszystkich  kosztów  niezbędnych  do  rzetelnego  wykonania 

usług  zgodnie  z wymaganiami  określonymi  w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia. 

Wskazał,  że  ceny  jednostkowe  SITA  po  aukcji  elektronicznej  są  nierynkowe,  jeżeli  przyjąć 

wszystkie  koszty,  na  które  składają  się  koszty:  pracowników  (minimalna  krajowa  11,00  zł 

brutto); materiałów (m.in. nasion, płotków, siatek zabezpieczających, ziemi urodzajnej, kory, 

wody, nawozu, środków myjących, czyściwa, worków, rękawiczek, środków grzybobójczych 

i owadobójczych,  środków  BHP);  utylizacji  (liści,  trawy,  zanieczyszczeń,  chwastów, 

samosiewów,  odpadów);  transportu  (paliwo,  podatki,  opłaty,  ubezpieczenia,  koszty 

warsztatu, serwisu i części zamiennych); narzędzi (np. grabie, łopaty, miotły, nożyce, listwy); 

sprzętu  (kosiarki,  dmuchawy,  glebogryzarki,  koparki,  samochody,  HDS);  paliwa  do  sprzętu, 

olejów  do samochodów  i  kosiarek;  amortyzacji  sprzętu;  zarządu  SITA;  ogólne  koszty 

utrzymania  bazy.  Odwołujący  IV  stwierdził  ponadto,  że  ceny  zaoferowane  przez  SITA, 

wskazują,  że wykonawca  ten  nie  uwzględnił  wszystkich,  w  tym  wskazanych  powyżej 

kosztów,  niezbędnych  do należytego  wykonania  usługi  zgodnie  z  wymaganiami  SIWZ, 

a w szczególności  rażąco  niskie  ceny  jednostkowe  tego  wykonawcy  mogą  wynikać 

z zaniżenia  kosztów:  wynagrodzeń,  m.in.  za  pracę  w  dodatkowych  godzinach 

nadliczbowych,  wynikających  z  ciągłego  wykonywania  prac  przez  24  godziny/dobę;  paliwa; 

amortyzacji  pojazdów  i  sprzętu;  napraw  pojazdów  i  sprzętu;  nie  uwzględnienia  w  cenie 

kosztów  pośrednich.  Następnie  podniósł,  że  konieczność  poniesienia  tych  kosztów  wynika 

wprost  z przedmiotu  zamówienia,  a  zatem  nieuwzględnienie  lub  nienależyte  uwzględnienie 

przez SITA  wskazanych  elementów  kosztowych  uniemożliwia  uznanie  wyjaśnień  złożonych 

przez  tego  wykonawcę  za  odpowiadające  wymogom  przepisu  art.  90  ustawy  Pzp 

i wykazujące rzetelność zaoferowanej ceny. 

Odwołujący IV zwrócił również uwagę na fakt, że zgodnie z Rozporządzeniem z dnia 

10  listopada  2015  r.  w  sprawie  listy  rodzajów  odpadów,  które  osoby  fizyczne  lub  jednostki 

organizacyjne, niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, 

oraz  dopuszczalnych  metod  ich  odzysku  (które  weszło  w  życie  24  stycznia  2016  r.)  tylko 

osoby  fizyczne  lub  jednostki  organizacyjne  niebędące  przedsiębiorcą  mogą  wykorzystywać 

odpady zielone do własnych celów, co oznacza konieczność przekazania odpadów zielonych 

do instalacji, które mają pozwolenie na przetwarzanie takich odpadów, a co w konsekwencji 

powoduje,  iż  koszty  wykonania  usługi  na  rzecz  zamawiającego  będą  zwiększone  o  koszty 

poniesione z tytułu utylizacji odpadów zielonych. 

Następnie,  odwołujący  IV  podniósł,  że  z  punktu  widzenia  przepisów  o  zwalczaniu 

nieuczciwej  konkurencji,  nie  jest  dopuszczalne  „przerzucanie”  kosztów  realizacji  usługi 

pomiędzy  poszczególnymi  elementami  zamówienia,  a  wynika  to  również  z  wprost 

wyrażonych  wymagań  zamawiającego  i  kosztorysowego  charakteru  wynagrodzenia, 

co oznacza, że cena za  poszczególne usługi powinna w całości pokrywać wszystkie koszty 

ich świadczenia. Powołał się na brzmienie postanowienia zawartego w części IV pkt 1 lit. a 

tiret  2)  SIWZ,  iż: „ceny  jednostkowe  muszą  zawierać  wszelkie  koszty  związane 

z wykonaniem pracy, uwzględniając także koszty materiałów np.: nasion, kory, darni, ziemi, 

wynagrodzeń, farby,  załadunku,  wywozu  i  utylizacji  odpadów,  opłat  i  podatków  oraz  muszą 

uwzględniać  czynności  wskazane  w  załączniku  nr  7  do  SIWZ”.  Z  powyższego  wynika, 

ż

e każda  cena  jednostkowa  powinna  odzwierciedlać  koszty  związane  z  wykonaniem 

czynności,  której  dotyczy  oraz, że niedopuszczalne  jest  pokrywanie  kosztów  świadczenia 

jednego  rodzaju  usługi  z wynagrodzenia  wyodrębnionego  i  określonego  jako  cena  za  inny 

rodzaj usługi. Odwołujący IV stwierdził, że wykonawca SITA zaniżając prawie wszystkie ceny 

jednostkowe,  a  w  szczególności  ceny  jednostkowe  za:  zakładanie  trawnika,  nawożenie 

krzewów,  uzupełnianie  stanowisk  ziemią  urodzajną,  mulczowanie  korą,  dostawę  i  montaż 

wygrodzeń  trawników  itp.,  prawdopodobnie  będzie  pokrywał  koszty  ich  świadczenia 

z wynagrodzenia  za świadczenie  innego  rodzaju  usług,  co  oznacza,  że  składa  ofertę 

niezgodną  z  treścią  SIWZ  w  zakresie  sposobu  obliczenia  ceny,  który  został  w  SIWZ 

określony przez zamawiającego. Odwołujący IV powołał w tym zakresie wyrok Krajowej Izby 

Odwoławczej  z  dnia  23  czerwca  2015  r.  o  sygn.  akt:  KIO  1141/15.  Zauważył  też, 

ż

e obowiązek  badania  wysokości  ceny  na podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  dotyczy 

poszczególnych  cen  jednostkowych  czy też elementów,  które  służyć  będą  do  ustalenia 

wynagrodzenia, jeżeli jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu  zamówienia 

i 

ukształtowanego  sposobu  wynagradzania  wykonawcy,  a dotyczy  to  w  szczególności 

wynagrodzenia zależnego od ilości rzeczywiście wykonanych czynności. Stwierdził ponadto, 

ż

e  przyjęte  przez  zamawiającego  zasady  rozliczeń  jednoznacznie  nawiązują  do  systemu 

płatności za jednostkowe usługi, rzeczywiście wykonane, stąd też ceny jednostkowe to ceny 

mające  cechy  samodzielnych  cen  za  wykonanie  poszczególnych  usług  składających  się 

na złożone  zamówienie,  bowiem  to  one  będą  stanowiły  podstawę  ustalenia  wynagrodzenia 

wykonawcy  za  rzeczywiście  wykonane  prace.  Podał również,  że  skoro  rozliczenie 

następować  będzie  cenami  jednostkowymi,  a  nadto  zamawiający  nie  gwarantuje  zakresu 

przedmiotu  zamówienia  (rzeczywistej  ilości  usług)  to przedmiotem  badania  na  podstawie 

art. 90  ust.  1  ustawy  Pzp  powinny  być  poszczególne  ceny  jednostkowe  za  poszczególne 

usługi,  dlatego  też  błędnym  byłoby  założenie  wykonawcy,  iż niskie  ceny  jednostkowe 

pokrywać będzie ze znacząco wyższego wynagrodzenia za pozostałe usługi. 

W  dalszej  kolejności,  odwołujący  IV  podnosił,  że  złożenie  przez  SITA  oferty 

zawierającej cenę niepokrywającą wszystkich kosztów realizacji zamówienia stanowi również 

czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. 

Powołał  się  na  brzmienie  przepisu  art.  15  ust.  1  pkt  1  uznk  i  stwierdził,  iż  nie  może  budzić 

ż

adnych wątpliwości fakt, iż samo zaoferowanie rażąco niskiej ceny za realizację przedmiotu 

zamówienia (również w przypadku cen jednostkowych za świadczenie poszczególnych usług 

w  ramach  zamówienia),  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w  rozumieniu  ustawy 

o zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji.  Przytoczył  w  tym  zakresie  opinię  Urzędu  Ochrony 

Konkurencji  i  Konsumentów  z  dnia  4  lutego  2003  r.  „Interpretacja  przepisów  nowelizacji 

ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji”  (Dz.  Urz.  UOKiK 

z 2003 r. Nr  1, poz. 240), w której UOKiK wyraził stanowisko m.in, iż: „Utrudnianie dostępu 

do  rynku  ma  miejsce  wtedy,  gdy  przedsiębiorca  podejmuje  działania,  które  uniemożliwiają 

innemu przedsiębiorcy rynkową konfrontację produkowanych przez niego towarów, w efekcie 

czego swoboda uczestniczenia w działalności gospodarczej, czyli swoboda wejścia na rynek, 

oferowania  na  nim  swoich  towarów  lub  usług  lub  wyjścia  z  danego  rynku,  ulega 

ograniczeniu.  Jeżeli  działania  te  nie  wynikają  z  istoty  konkurencji,  lecz  są  podejmowane 

w celu  utrudnienia  dostępu  do  rynku  i  przy  pomocy  środków  nieznajdujących 

usprawiedliwienia  w  mechanizmie  wolnej  konkurencji,  stanowią  one  czyn  nieuczciwej 

konkurencji.”.  Odwołujący  IV  zauważył,  że złożenie  oferty  stanowiącej  czyn  nieuczciwej 

konkurencji  w  rozumieniu  uznk  stanowi  osobną  przesłankę  odrzucenia  oferty 

w postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  3  ustawy  Pzp. 

Przytoczył  też  wyrok  Sądu  Okręgowego  w  Białymstoku  z  dnia  13  lipca  2007  r.  o  sygn.  akt 

II Ca 431/07. 

Reasumując,  odwołujący  IV  stwierdził,  że  zaoferowanie  cen  jednostkowych  poniżej 

ich kosztów  oprócz  tego,  że  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  to jeszcze  oznacza, 

ż

e oferta  taka  podlega  odrzuceniu  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  2  Pzp  jako  niezgodna 

z treścią SIWZ. 

W  dalszej  części  uzasadnienia  odwołania,  odwołujący  IV,  odniósł  się  do 

niewykazania  spełniania  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie  wiedzy  i 

doświadczenia  przez wykonawcę  W.  F.  w  zakresie  rejonu  nr  IV.  Stwierdził,  że  stosownie 

do treści warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, określonego 

w części  III  pkt  2  SIWZ,  wykonawca  był  zobowiązany  do  wykazania  się  doświadczeniem 

w wykonaniu  w  okresie  ostatnich  trzech  lat  przed  upływem  terminu  składania  ofert  prac 

ogrodniczych  polegających  na  utrzymaniu  i  pielęgnacji  zieleni  niskiej  o  łącznej  wartości 

nie mniejszej  niż  700.000,00  zł  brutto,  w  tym  wartości  skoszenia  trawników  wynoszącej 

nie mniej  niż  300.000,00  zł  brutto.  Odwołujący  IV  podniósł,  iż  pierwsza  z  usług  ujętych 

w wykazie  wykonawcy  W.  F.,  tj.  usługa  pielęgnacji  zieleni  niskiej  i  utrzymania  czystości 

wzdłuż  tras  komunikacyjnych  m.st.  Warszawy,  wykonana  na  rzecz  P.  S.  prowadzącego 

działalność  gospodarczą  pod  nazwą  Przedsiębiorstwo  Usług  Wielobranżowych  LOTAR  (w 

okresie  od  1  grudnia  2011  roku  do  dnia  30  listopada  2012  roku  –  wartość  534.334,08  zł 

brutto),  niemal  w  całości  była  świadczona  wcześniej  niż  na  trzy  lata  przed terminem 

składania  ofert,  albowiem  termin  składania  ofert  w  był  wyznaczony  na  dzień  13  listopada 

2015 r. Zdaniem odwołującego IV, usługa wykonana na rzecz wykonawcy LOTAR mogłaby 

być  przedstawiona  na  potwierdzenie  spełniania  warunku  jedynie  w  zakresie  prac 

wykonanych  w  okresie  od  13  listopada  do 30 listopada  2012  r.  Odwołujący  IV  podkreślił 

również, że usługa wykonana na rzecz wykonawcy LOTAR obejmowała w większości prace 

wykonywane  w  okresie  wiosennym  i letnim,  takie  jak:  koszenie  trawników,  kompleksowa 

pielęgnacja  krzewów,  wygrabianie  wiosenne  liści,  czy  też  pielenie  krzewów  i  żywopłotów. 

Wobec  czego,  zdaniem  odwołującego,  mając  na  uwadze  zarówno  rodzaj  prac,  jak  również 

okres  trwania  usługi,  należałoby  przyjąć,  że  zdecydowana  część  wartości  usługi  została 

wykonana  przed  okresem  możliwym  dla przedstawienia  na  potwierdzenie  spełniania 

warunku  udziału  w  postępowaniu.  Wskazał  również,  że  proporcjonalna  do  całości 

zamówienia  wartość  usługi  w  okresie  od  dnia  13 listopada  do dnia 30 listopada  2012  r. 

wynosiła  jedynie  ok. 26.280,00  zł,  zaś  biorąc  pod  uwagę  zakres  prac,  które  mogły  być 

wykonywane w tym okresie, ich wartość jest prawdopodobnie jeszcze niższa. 

Reasumując,  odwołujący  IV  stwierdził,  że  wykonawca  W.  F.  nie  wykazał  spełniania 

warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie  wiedzy  i  doświadczenia  ze  względu  na  dwie 

kwestie: a) łączna wartość usług przedstawionych przez niego w wykazie w okresie ostatnich 

trzech latach przed upływem terminu składania ofert jest znacząco niższa niż 700.000,00 zł; 

b)  łączna  wartość  usług  skoszenia  trawników  przedstawionych  przez tego  wykonawcę  w 

wykazie  w  okresie  ostatnich  trzech  latach  przed  upływem  terminu  składania  ofert  jest 

znacząco niższa niż 300.000,00 zł. Dodatkowo, mając na względzie  zasady doświadczenia 

ż

yciowego, należy przyjąć, że w ramach usługi wykonywanej na rzecz LOTAR w listopadzie 

2012 r. nie były już świadczone prace w zakresie koszenia trawników.  

Odwołujący IV dodał również, że wprawdzie wartość pozostałych usług, wskazanych 

w wykazie  przez  wykonawcę  W.  F.,  nieznacznie  przekracza  300.000,00  zł,  jednakże 

obejmuje  znacznie  większy  zakres  prac  niż  koszenie  trawników,  w  związku  z  czym,  należy 

przyjąć, iż wartość skoszenia trawników w ramach tych usług była niższa niż 300.000,00 zł.  

Wobec powyższego, zdaniem odwołującego IV, w sytuacji, w której wykonawca W. F. 

uzupełniając dokument na wezwanie zamawiającego nie potwierdziłby spełniania warunków 

udziału  w  postępowaniu  na  dzień  składania  ofert,  powinien  on  zostać  wykluczony  z 

postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp. 

Izba ustaliła, co następuje: 

W pierwszej kolejności, Izba dopuściła do udziału w postępowaniu: 1) wykonawcę W. 

F.,  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  W.  F.  Usługi  Transportowe, 

Porządkowe, 

Ogrodnicze, 

zgłaszającego 

swoje 

przystąpienie 

do postępowania 

odwoławczego  o  sygn.  akt:    KIO  223/16,  224/16  i  228/16  po  stronie  zamawiającego,  2) 

wykonawcę  „AG-COMPLEX”  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie,  zgłaszającego  swoje 

przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  o  sygn.  akt:  KIO  225/16  po  stronie 

zamawiającego,  3)  wykonawcę  SITA  Polska  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie, 

zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt:  KIO 228/16 

po stronie zamawiającego. 

Zgodnie  z  art.  185  ust.  2  ustawy  Pzp  wykonawca  może  zgłosić  przystąpienie 

do postępowania  odwoławczego  w  terminie  3  dni  od  dnia  otrzymania  kopii  odwołania, 

wskazując  stronę,  do  której  przystępuje,  i  interes  w  uzyskaniu  rozstrzygnięcia  na  korzyść 

strony, do której przystępuje. Zgłoszenie przystąpienia doręcza się Prezesowi Izby w formie 

pisemnej 

albo 

elektronicznej 

opatrzonej 

bezpiecznym 

podpisem 

elektronicznym 

weryfikowanym  za  pomocą  ważnego  kwalifikowanego  certyfikatu,  a  jego  kopię  przesyła 

się zamawiającemu oraz wykonawcy wnoszącemu odwołanie. 

Izba  ustaliła,  że  zamawiający  w  dniu  22  lutego  2016  roku  przekazał  wykonawcom, 

biorącym  udział  w  postępowaniu,  zawiadomienie  o  wniesieniu  odwołań,  wniesionych 

odpowiednio  w sprawach:  KIO  223/16,  KIO  224/16,  KIO  225/16  oraz  228/16  wraz  z  ich 

kopiami  drogą  elektroniczną  oraz  listem  poleconym.  Zatem,  termin  na  zgłoszenie 

przystąpienia  upływał  w  dniu  25  lutego  2016  roku.  Pisma,  zawierające  zgłoszenia 

przystąpienia, o którym mowa powyżej, doręczone zostały - w formie pisemnej - Prezesowi 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  w ustawowo  określonym  terminie  (w  dniach  23,  24  i  25  lutego 

2016  toku),  przy  czym  zgłaszający  przystąpienie  wskazali  stronę,  do  której  zgłosili 

przystąpienie  i  interes  w  uzyskaniu  rozstrzygnięcia  na  korzyść  tej  strony  oraz  załączyli  do 

przystąpienia dowody przesłania stronom kopii zgłoszenia przystąpienia.  

Wobec  powyższego  należało  uznać,  że  ww.  wykonawcy  skutecznie  dokonali 

zgłoszenia  przystąpienia  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  zamawiającego, 

a tym samym stali się uczestnikami tego postępowania.  

Następnie Izba ustaliła, że w ustalonym w przedmiotowej sprawie stanie faktycznym 

nie  ma  podstaw  do  odrzucenia  żadnego  z  odwołań  w  oparciu  o  przesłanki,  określone 

w art.189 ust. 2 ustawy Pzp.  

Ponadto, Izba ustaliła, że  wszystkim odwołującym, w świetle przepisu art. 179 ust. 1 

ustawy  Pzp,  stanowiącego,  że  Środki  ochrony  prawnej  określone  w  niniejszym  dziale 

przysługują  wykonawcy,  uczestnikowi  konkursu,  a  także  innemu  podmiotowi  jeżeli  ma  lub 

miał  interes  w uzyskaniu  danego  zamówienia  oraz  poniósł  lub  może  ponieść  szkodę  w 

wyniku  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  niniejszej  ustawy,  przysługiwało  prawo 

do wniesienia  odwołania  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 

prowadzonym przez Zamawiającego, przysługiwało uprawnienie do wniesienia odwołania.  

Izba  dopuściła  dowody  z  dokumentacji  postępowania,  w  tym  z:  ogłoszenia 

o zamówieniu,  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  wraz  z  załącznikami,  pytania 

wykonawców  i wyjaśnień  zamawiającego  oraz  modyfikacji  treści  specyfikacji  istotnych 

warunków zamówienia z dnia 20 października 2015 roku, protokołu postępowania, protokołu 

z posiedzenia  Komisji  Przetargowej  z  dnia  18  grudnia  2015  roku,  oferty  wykonawcy  W.  F., 

oferty 

wykonawcy 

AG-Complex 

oraz 

oferty 

wykonawcy 

SITA, 

korespondencji 

zamawiającego  z  wykonawcami,  w  tym  wezwań  do  wyjaśnień  wykonawców:  W.  F.,  AG-

Complex  i  SITA  w zakresie  rażąco  niskiej  ceny  oraz  złożonych  przez wykonawców 

wyjaśnień,  a  także  wezwania  zamawiającego  do  wyjaśnień  rozbieżności  dot.  wartości  prac 

wykazanych  przez  wykonawcę  W.  F.  i  jego  wyjaśnień  w  tym  zakresie,  a  nadto 

zawiadomienia o wynikach postępowania z dnia 9 lutego 2016 r. 

Ponadto Izba postanowiła dopuścić dowody z faktur, ulotek i ofert handlowych, umów 

współpracy i innych dokumentów złożonych przez strony i uczestników postępowania, w tym:  

dokumentów 

złożonych 

przez 

odwołującego 

w 

sprawie 

KIO 

tj.: faktury VAT nr 215/2015  z  dnia  12.10.2015  r.  wystawionej  przez  Spółdzielnię  Kółek 

Rolniczych;  faktury  VAT  nr  F/001661/15  z  dnia  10.06.2015  r.  i  faktury  VAT  nr F/002541/15 

z dnia  27.10.2015  r.  wystawionych  przez  KIK  Ziemskie  Produkty  Sp.  z  o.o.  Sp.k.; 

oferty handlowej  Ziemi  Polskiej  z dnia  15.02.2016  r.  dotyczącej  przyjęcia  odpadów; 

zestawienia  SEKOCENBUD  dot.  stawek  robocizny  kosztorysowej  oraz  cen  pracy  i  najmu 

sprzętu budowlanego, 

- dokumentów złożonych przez odwołującego w sprawie KIO 224/16, tj.: ulotki informacyjnej 

i danych technicznych dot. obsługi samojezdnej kosiarki Amazone Profihopper 1250 zDrive;  

ulotki informacyjnej dot. kosiarki Stihl FS 450; faktury VAT nr 201/2015 z dnia 22.09.2015 r. 

oraz faktury VAT nr 264/2015 z dnia 30.11.2015 r. wystawionych przez  Spółdzielnię Kółek 

Rolniczych  w  Pokrzywnicy;  wydruku  ze  strony  internetowej  https://www.obi.pl…  dot.  siatki 

ozdobnej  Luxursus;  wydruku  ze  strony  internetowej  http://www.leroymerlin.pl...  dot.  siatki 

zgrzewnej  powlekanej  ASTROPLAX;  wydruku  ze  strony  internetowej  http://nole.pl/paliki 

drewniane... dot. zestawienia cen dla palików drewnianych, 

-  dokumentu  złożonego  przez  przystępującego w  sprawie  KIO  224/16  –  wykonawcę W.  F., 

tj.: wydruku ze strony internetowej http://pajm.pl dot. kosiarki samojezdnej HONDA, 

-  dokumentów  złożonych  przez  przystępującego  w  sprawie  KIO  225/16  –  wykonawcę                      

AG-Complex,  tj.:

uchwały  zarządu  w  sprawie  nadania  Regulaminu  ochrony  danych 

osobowych  (dokument  zawierający  informacje  stanowiące  tajemnicę  przedsiębiorstwa); 

umów o zachowaniu poufności w ilości 6 szt. (dokumenty zawierające informacje stanowiące 

tajemnicę  przedsiębiorstwa);  sprawozdania  o  przychodach,  kosztach  i  wyniku  finansowym 

oraz  o  nakładach  na  środki  trwałe  przekazane  do  GUS

(dokument  zawierający  informacje 

stanowiące  tajemnicę  przedsiębiorstwa);  umowy  nr  12/15/TZ-153W  zawartej  w  dniu  2 

stycznia  2015  r.  między  zamawiającym  a  AG-Complex  na  całoroczną  pielęgnację  zieleni 

niskiej  oraz utrzymanie  czystości  i  konserwacji  elementów  małej  architektury  w  okresie 

2.01.2015  r.  -30.11.2015  r.  wraz  z  załącznikiem  –  ramowym  zakresem  prac  i  cen 

jednostkowych;  referencji wystawionych przez zamawiającego na rzecz AG-Complex w dniu 

26 stycznia 2016 r. a dotyczących realizacji prac w ramach ww. umowy, 

-  dokumentów  złożonych  przez  odwołującego  w  sprawie  KIO  228/16,  tj.:  oferty  handlowej 

Ziemi  Polskiej  z  dnia  29.02.2015  r.  dot.  przyjęcia  i  zagospodarowania  odpadów; 

faktury VAT nr 

z 

dnia 

r. 

dot. 

słupka 

ogrodzeniowego; 

faktury VAT nr 72370/8061/2014  z  dnia  28.05.2014  r.  wystawionej  przez  Castorama  Polska 

Sp.  z  o.o.;  faktury  VAT  nr  78/2015  z  dnia  22.05.2015  r.  dot.  poprzeczki  ogrodzeniowej; 

faktury VAT nr  23/2015 z dnia 17.06.2015 r. dot. kory sosnowej; faktury VAT nr 17/07/2015 

z dnia  13.07.2015  r.  dot.  ziemi  ogrodowej;  faktury  VAT  nr  02135/14  z  dnia  17.07.2014  r.  

dot. ziemi  ogrodowej;  wydruku  ze  strony  internetowej  http://www.leroymerlin.pl  dot.  nawozu 

uniwersalnego  AZOFOSKA;  faktury  VAT  nr  01822/15  z  dnia  22.09.2015  r.  dot.  trawy 

uniwersalnej, 

- dokumentów złożonych przez przystępującego w sprawie KIO 228/16 – wykonawcę SITA, 

tj.:  umowy  współpracy  SITA  i  Ziemi  Polskiej  z  dnia  1.08.2014  r.  w  zakresie  przyjmowania 

i zagospodarowania  odpadów  ulegających  biodegradacji;  wyciągu  z  umowy  o  pracę 

w zakresie  stosowanych  w  SITA  postanowień  umownych  dot.  tajemnicy  zawodowej 

i poufności;  oferty  handlowej  dot.  przyjęcia  odpadów  ulegających  biodegradacji  (dokument 

zawierający informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa). 

Ponadto, 

Izba 

uznała 

wydruk 

korespondencji 

mailowej 

odwołującego 

z zamawiającym,  w przedmiocie  udostępnienia  kserokopii  korespondencji  z  wybranymi 

wykonawcami  oraz wyjaśnienie  treści  SIWZ  z  dnia  23  lipca  2013  r.  dot.  przetargu 

nieograniczonego  nr ZOM/KP/14/13  w  innym  postępowaniu,  jako  nieprzydatne  dla 

rozstrzygnięcia sprawy. 

Izba 

postanowiła 

oddalić 

wniosek 

dowodowy 

zamawiającego 

dotyczący 

przeprowadzenia  dowodu  z pozostałych  ofert  na  okoliczności 

wskazane  przez 

zamawiającego uznając jako bezprzedmiotowy dla rozstrzygnięcia odwołań. 

Izba  postanowiła  oddalić  wniosek  dowodowy  odwołującego  w  sprawie  KIO  228/16 

o przeprowadzenie  dowodu  z  opinii  biegłego  z  zakresu  ekonomiki  przedsiębiorstw 

na okoliczność ustalenia, czy poszczególne ceny jednostkowe, a w konsekwencji cena oferty 

zaoferowanej przez SITA pozwalają pokryć wszystkie koszty związane z wykonaniem pracy, 

uwzględniając  koszty  materiału,  np.  nasion  kory,  trawy,  darni,  ziemi,  wynagrodzeń,  farby, 

załadunku i wywozu odpadów, jako powołany jedynie dla zwłoki. 

Złożone przez odwołującego w sprawie KIO 223/16 akty prawne, tj.: Rozporządzenie 

Ministra  Środowiska  z  dnia  5  kwietnia  2011  roku  w sprawie  procesu  odzysku  R10 

(Dz. U. z 2011 r., nr 86, poz. 476); Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie procesu 

odzysku  R10  z dnia 20  stycznia  2015  roku  (Dz.  U.  z  2015  r.,  poz.  132); Rozporządzenie 

Ministra  Środowiska  w sprawie  listy  rodzajów  odpadów,  które  osoby  fizyczne  lub  jednostki 

organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, 

oraz  dopuszczalnych  metod  ich  odzysku  z  dnia  10  listopada  2015  roku  (Dz.  U.  z  2016  r., 

poz. 93), Izba przyjęła do akt sprawy podglądowo.  

Zestawienia przedstawione przez zamawiającego, tj.: zestawienie dotyczące wartości 

umów dla rejonu 1 i 2 z okresu 2013 – 2016; zestawienie ogólnego kosztu wykonanych prac 

w przeliczeniu na jeden hektar, tabelę nr 3 dot. zakresu prac i cen jednostkowych dla części 

XIII – Rejon 13 Bielany  w  zestawieniu  z najniższymi cenami jednostkowymi zaoferowanymi 

przez  odwołującego  w  ramach  rejonu  1  i  2

;  tabelę

  nr  1  dot.  zakresu  prac  i  cen 

jednostkowych dla Rejonu 5;  tabelę nr 2  dot. zakresu prac i cen jednostkowych dla części V 

-  Rejon  5  (zestawienie  cen  SITA,  Remondis,  TESTA),  Izba  przyjęła  jako  twierdzenia 

zamawiającego. 

Zestawienia  złożone  przez  odwołującego  w  sprawie  KIO  224/16  przy  piśmie  z  dnia 

1 marca  2016  roku,  złożonym  w  toku  posiedzenia,  tj.:  zestawienie  kosztów  wykonania 

wskazanych  przez  samego  wykonawcę  dla  rejonu  II  oraz  zestawienie  kosztów  wykonania 

usług  (przy założeniu  konieczności  poniesienia  kosztu  minimalnego  wynagrodzenia  za 

pracę), Izba przyjęła jako twierdzenia odwołującego w tej sprawie. 

Zestawienie złożone przez przystępującego w sprawie KIO 225/16 – wykonawcę AG-

Complex,  tj.  zestawienie  wartości  prac  dla  rejonu  XIII  w  roku  2015  i  2016,  z  odniesieniem 

do cen jednostkowych, Izba przyjęła jako twierdzenia przystępującego w tej sprawie.  

Zestawienie  złożone  przez  odwołującego  w  sprawie  KIO  228/16  dot.  elementów 

kosztowych  w  poszczególnych  pozycjach,  które  powinny  być  ujęte  w  kalkulacji  kosztów 

(9 szt.), Izba przyjęła jako twierdzenia odwołującego w tej sprawie. 

Nadto,  Izba  rozważyła  stanowiska  stron  i  uczestników  postępowania  odwoławczego 

wyrażone w pismach procesowych, tj. w pisemnej odpowiedzi na odwołanie zamawiającego 

z dnia  1  marca  2016  r.,  złożonej  w  sprawie  KIO  223/16;  w  piśmie  z  dnia  1  marca  2016  r., 

złożonym przez odwołującego w sprawie KIO 224/16; w piśmie procesowym z dnia 7 marca 

2016 r., złożonym przez odwołującego w sprawie KIO 228/16; w piśmie procesowym z dnia 

8 marca  2016  r.,  złożonym  przez  uczestnika  -  W.  F.  w  sprawie  KIO  228/16,  jak również  w 

piśmie uczestnika SITA Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie z dnia 24 lutego 2016 r., w 

którym wykonawca ten zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego w sprawie KIO 

228/16  oraz  stanowiska  stron  i  uczestników  postępowania  odwoławczego  wyrażone  ustnie 

do protokołu rozprawy z dnia 1 i 8 marca 2016 roku.   

Rozpatrując  odwołania  w  granicach  podnoszonych  zarzutów  –  stosownie 

do art. 192 ust. 7 ustawy Pzp - Izba ustaliła i zważyła, co następuje. 

Sygn. akt: KIO 223/16 

 
Zarzut naruszenia art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez nieodrzucenie 

oferty  W.  F.  pomimo  niezłożenia  przez  niego  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny 

wymaganych przez Zamawiającego w wyznaczonym terminie, względnie złożenia wyjaśnień, 

które nie potwierdzały że oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej.  

oraz 

zarzut naruszenia art. 90 ust. 1 i ust. 2 ustawy Pzp przez bezzasadne wezwanie wykonawcy 

W.  F.  do  dodatkowych  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny,  uwzględnienie 

dodatkowych  wyjaśnień,  błędną  ocenę  złożonych  przez  niego  wyjaśnień  polegającą 

na przyjęciu,  że  wykonawca W.  F.  wykazał,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny, 

podczas  gdy  złożone  na  wezwanie  zamawiającego  wyjaśnienia  były  lakoniczne,  zawierały 

informacje  sprzeczne  ze  specyfikacją  istotnych  warunków  zamówienia,  świadczyły  o 

zamiarze wykonania zamówienia niezgodnie z obowiązującymi przepisami, nie odpowiadały 

treści  wezwania  Zamawiającego  oraz  były  niewiarygodne  przez  co  nie  pozwalały  na 

wniosek, że wykonawca wykazał, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska.   

W  dniu  15  stycznia  2016  roku  zamawiający  zwrócił  się  do  wykonawcy  W.  F.  o 

udzielenie  wyjaśnień  dotyczących  ceny  oferty.  Treść  wezwania  brzmiała  następująco: 

„Zamawiający,  Zarząd  Oczyszczania  Miasta,  na  podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  zwraca  się  z  prośbą  o  udzielnie  wyjaśnień  dot.  ceny  oferty 

po przeprowadzonej aukcji elektronicznej dla: 

- rejonu I wynoszącej 976.027,99 zł; 

- rejonu II wynoszącej 587.815,97 zł. 

w  szczególności  w  odniesieniu  do  prac  wykazanych  w  załączonych  do  niniejszego  pisma 

tabelach. Zamawiający zwraca uwagę, że ceny jednostkowe netto z kol. 6, za poszczególne 

rodzaje  prac  powinny  zgodnie  z  zapisem  w  cz.  IV  pkt  2)  SIWZ  zostać  „obniżone  nie  mniej 

niż o taki % o jaki cena oferty po przeprowadzonej aukcji elektronicznej jest niższa od ceny 

oferty  złożonej  pierwotnie  w  formie  pisemnej”.  Ponadto  w  przypadku  dostawy  płotków 

prosimy  o  wskazanie  źródła  zakupu.  Wyjaśnienia  wraz  z  wypełnionymi  tabelami,  w  formie 

pisemnej należy dostarczyć Zamawiającemu do pok. 308 do dnia 21 stycznia 2016 r.  

Zgodnie  z  art.90  ust.3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  Zamawiający  odrzuca  ofertę 

wykonawcy,  który  nie  złożył  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień 

wraz z dostarczonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w 

stosunku do przedmiotu zamówienia”.  

W odpowiedzi na powyższe  wezwanie  wykonawca W. F. w dniu 21 stycznia 2016 r. 

złożył pismo, zawierające wyjaśnienia, dotyczące ceny oferty dla rejonu I i II, stwierdzając, że 

„(…)  elementami  wpływającymi  w  kluczowy  sposób  na  wysokość  złożonej  oferty  mają 

następujące czynniki:  

-  posiadanie  własnego  sprzętu  i  urządzeń  do  realizacji  przedmiotu  zamówienia  co  skutkuje 

niższymi kosztami oraz brakiem konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów związanych 

z wynajmem sprzętu; 

-  korzystanie  z  atrakcyjnych  rabatów  na  zakup  ziemi,  kory,  nasion  trawy,  paliwa  i  innych 

materiałów niezbędnych do realizacji zamówienia; 

- własna produkcja wygrodzeń trawników – płotków; 

- wynegocjowanie atrakcyjnych cen na odbiór odpadów komunalnych;  

-  niski  koszt  utylizacji  odpadów  zielonych,  poprzez  posiadanie  ziemi  rolnej  na  której 

rozprowadzane  są  powstałe  i  rozdrobnione  odpady  zielone  na  powierzchni  ziemi  w  celu 

jej nawożenia  lub  ulepszenia  –  zgodnie  z  rozporządzeniem  Ministra  Rolnictwa  z  dnia 

5 kwietnia 2011 r.”.  

Następnie,  wykonawca  W.  F.  podkreślił,  że  przedstawiona  kalkulacja  (tabelki 

w załączeniu)  jest  rzetelna,  gdyż  powstała  na  skutek  doświadczenia  nabytego  podczas 

realizacji tego typu zamówień w latach ubiegłych. Stwierdził też, iż dodatkowym argumentem 

jest  również  to,  że  w  ubiegłym  roku  umowa,  obejmująca  pielęgnację  zieleni  niskiej 

oraz utrzymanie  czystości  i  konserwację  elementów  małej  architektury  na  terenie  dzielnic  – 

Ś

ródmieście i Żoliborz były realizowane za niższą kwotę niż kwoty zaoferowane przez niego 

w aukcji elektronicznej dla tych rejonów. Do przedmiotowych wyjaśnień wykonawca załączył 

tabelki według wzoru określonego przez zamawiającego.  

Zamawiający, pismem z dnia 28 stycznia 2016 roku zwrócił się do wykonawcy W. F. o 

wyjaśnienie  powodów  istotnych  różnic  pomiędzy  cenami  wykazanymi  w tabelach  złożonych 

wraz z wyjaśnieniami, a cenami dotyczącymi tożsamych prac dostosowanymi do ceny oferty 

po  przeprowadzeniu  aukcji  elektronicznej,  tj.  obniżonymi  nie mniej  niż  o  taki  %  o  jaki  cena 

oferty  po  przeprowadzonej  aukcji  elektronicznej  jest  niższa  od  ceny  oferty  złożonej 

pierwotnie  w formie pisemnej, zgodnie z zapisem cz. IV pkt 2 SIWZ. Zamawiający  załączył 

do pisma zestawienie cen, których dotyczą rozbieżności w formie tabelarycznej.  

W  dniu  2  lutego  2016  roku  wykonawca  złożył  dodatkowe  wyjaśnienia,  w  których 

poinformował zamawiającego, że do pisma z dnia 21 stycznia 2016 roku omyłkowo załączył 

niewłaściwe  tabele  kalkulacyjne  oraz,  że  obecnie  przedstawia  poprawną  wersję  tabel 

kalkulacyjnych  dla  rejonu  I  i  II.  A  nadto,  zaznaczył  jeszcze,  że  w  załączonych  tabelach 

zostały  podane  koszty,  jakie  zostaną  poniesione  przy  realizacji  wyszczególnionych  prac, 

które nie są cenami jednostkowymi oferty po aukcji oraz, że w przypadku uznania jego oferty 

za najkorzystniejszą  zobowiązuje  się  do  wypełnienia  Formularzy  cenowych  zgodnie 

z zapisami SIWZ.  

Zgodnie  z  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  Jeżeli  cena  oferty  wydaje  się  rażąco  niska 

w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% 

od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert, 

zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie: 

oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie 

art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę 

(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.); 

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. 

Pomiędzy stronami nie było sporne, że zamawiający na mocy przepisu art. 90 ust. 1 

ustawy  Pzp  był  zobligowany  do  zwrócenia  się  do  wykonawcy  W.  F.  o złożenie  wyjaśnień 

dotyczących 

elementów 

oferty 

mających 

wpływ 

na 

wysokość 

ceny. 

Zamawiający bezpośrednio  przed  otwarciem  ofert  podał  kwotę  jaką  zamierza  przeznaczyć 

na sfinansowanie  części  zamówienia  dla  rejonu  I  –  1.658.619,11  zł.

Natomiast,  oferta 

wykonawcy W. F. dla rejonu I po przeprowadzonej aukcji elektronicznej opiewała na kwotę – 

976.027,99 zł. 

Stosownie do art. 90 ust. 2 ustawy Pzp  Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera 

rażąco  niskiej  ceny,  spoczywa  na  wykonawcy.  Zgodnie  zaś  z  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp 

Zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  który  nie  złożył  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  z  dostarczonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco 

niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Ponadto, art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp  

stanowi,  iż:  Zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli:  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia. 

Z  powyższego  wynika,  że  wykonawca  wszelkimi  niezbędnymi  środkami  dostępnymi 

w danej  sprawie  i  uzasadnionymi  w  konkretnym  stanie  faktycznym,  powinien  wykazać 

zamawiającemu, że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska.  

W  wyroku  z  dnia  4  sierpnia  2015  roku  wydanym  w  sprawach  o  sygn.  akt:  KIO 

1538/15,  KIO  1548/15,  KIO  1549/15,  Krajowa  Izba  Odwoławcza  stwierdziła,  iż:  „Wskazać 

dalej  należy,  że  w  świetle  art.  90  ust.  1  zamawiający,  oceniając  wyjaśnienia,  bierze  pod 

czynniki  wpływające  na  wartość  ceny  zaoferowanej  przez  wykonawcę  w  tym  m.in. 

oszczędność  metody  wykonania  zamówienia,  wybrane  rozwiązania  techniczne,  wyjątkowo 

sprzyjające  warunki  wykonywania  zamówienia  dostępne  dla  wykonawcy,  oryginalność 

projektu  wykonawcy,  koszty  pracy  oraz wpływ  pomocy  publicznej  udzielonej  na  podstawie 

odrębnych  przepisów.  Zatem,  rolą  zamawiającego  jest  ustalenie  i  weryfikacja  czy  czynniki 

wskazane przez wykonawcę w ramach wyjaśnień rzeczywiście istnieją, mogą być osiągnięte 

w ramach  realiów  rynkowych  i na podstawie  jakich  założeń,  w  tym  obiektywnych  dowodów, 

wykonawca  zakłada  realność  wystąpienia  tych  szczególnych  czynników  i  sprzyjających 

okoliczności.(…) W ocenie Izby samo wyspecyfikowanie w treści wyjaśnień rodzaju kosztów 

nie  stanowi  żadnego  wiarygodnego  źródła  weryfikacji  realności  zaproponowanej  ceny. 

Wykonawca  winien  przedstawić  szczegółową  analizę  wskazanych  w  treści  wyjaśnień 

kosztów,  w tym w szczególności  przyjętą  wartość  oraz  z  czego  owa  wartość  wynika. 

Ograniczenie się do stwierdzenia, że w zaproponowanej cenie wykonawca uwzględnił koszty 

personalne  czy też  koszty  prac  budowlanych  bez  jakichkolwiek  informacji  o  wartości  tych 

kosztów  i sposobu  ich  obliczenia  powoduje,  że  Zamawiający  nie  miał  żadnych  informacji, 

które mogłoby mu posłużyć do zweryfikowania ceny zaaferowanej przez wykonawcę M.”.  

W  niniejszej  sprawie,  zdaniem  Izby,  potwierdził  się  zarzut,  iż  złożone  w  dniu 

21 stycznia 2016 roku, a następnie uzupełnione  w dniu 3 lutego 2016 r., przez  wykonawcę 

W.  F.  wyjaśnienia  nie  potwierdzają,  że złożona  przez  niego  oferta  dla  rejonu  I  nie  zawiera 

rażąco niskiej ceny. 

Przede  wszystkim  należy  zwrócić  uwagę,  jak  słusznie  podnosił  odwołujący  I, 

ż

e wyjaśnienia  złożone  przez  wykonawcę  W.  F.  są  bardzo  lakoniczne,  ogólnikowe  i  nie 

zawierają żadnych konkretów, a nadto są niespójne i nierzetelne.  

Wykonawca ten w swoich wyjaśnieniach powoływał się w sposób bardzo ogólnikowy 

na posiadanie  własnego  sprzętu  i  urządzeń,  uzyskanie  korzystnych  rabatów  i  atrakcyjnych 

cen  oraz  na  własną  produkcję  wygrodzeń  trawników  –  płotków,  nie  przedstawiając  na  to 

ż

adnych  dowodów,  jak  też  rzetelnych  wyjaśnień  w  jaki  sposób  i  w  jakim  wymiarze  te 

okoliczności  mogą  wpływać  na  cenę  oferty,  ani  też  nie  wskazał  jaki  sprzęt  posiada,  czy 

jakiego rzędu są uzyskane przez niego rabaty itd. 

Podnieść  również  należy,  że  sam  zamawiający  w trakcie  rozprawy  w  dniu  1  marca 

2016  roku,  przyznał,  że  wyjaśnienia  złożone  przez  wykonawcę  W.  F.  zawierają  pewne 

nieścisłości.  

Zważyć  należy,  że  wykonawca  wprost  swoich  wyjaśnieniach  powoływał  się 

na nieobowiązujące  przepisy  prawa,  tj.  na  Rozporządzenie  Ministra  Rolnictwa  z  dnia 

5 kwietnia 2011 r., i wskazywał, że wpływ na zaoferowaną przez niego cenę ma niski koszt 

utylizacji  odpadów  zielonych  przez  posiadanie  ziemi  rolnej,  na  której  rozprowadzane  będą 

odpady zielone. Tymczasem, jak słusznie odwołujący I wskazywał, aktualnie nie obowiązuje 

ż

adne  Rozporządzenie  Ministra  Rolnictwa  z  5  kwietnia  2011  r.,  a  co  więcej  nigdy 

nie obowiązywało 

takie 

rozporządzenie. 

Za 

odwołującym 

I, 

należy 

wskazać, 

ż

e prawdopodobnie  wykonawca  miał  na  myśli  Rozporządzenie  Ministra  Środowiska  z  dnia 

5 kwietnia  2011  roku  w sprawie  procesu  odzysku  R10  (Dz.  U.  z  2011  r.,  nr  86,  poz.  476), 

które jednak  już  nie obowiązuje  od  dnia  24  stycznia  2015  roku.  Zgodnie  z  aktualnie 

obowiązującym  Rozporządzeniem  Ministra  Środowiska  w  sprawie  procesu  odzysku  R10 

z dnia  20  stycznia  2015  roku  (Dz.  U.  z  2015  r.,  poz.  132),  które  obowiązuje  od  dnia  24 

stycznia 2015 roku, odpady ulegające biodegradacji z terenów zielonych (tj. odpady o kodzie 

ex 20 02 01) mogą być stosowane tylko na terenach zieleni miejskiej, w ogrodach i parkach 

oraz na terenach  zdegradowanych,  których  przyszłe  zagospodarowanie  nie  obejmuje 

rolniczego  użytkowania  przy  łącznym  spełnieniu  określonych  w  rozporządzeniu  warunków. 

Ponadto,  zgodnie  z Rozporządzeniem  Ministra  Środowiska  w sprawie  listy  rodzajów 

odpadów,  które  osoby  fizyczne  lub  jednostki  organizacyjne  niebędące  przedsiębiorcami 

mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku z 

dnia  10  listopada  2015  roku  (Dz.  U.  z  2016  r.,  poz.  93)  odpady  ulegające  biodegradacji  o 

kodzie  ex  20  02  01  w ramach  dopuszczalnych  metod  odzysku  mogą  być  wykorzystane  w 

przydomowych  kompostownikach,  przy  czym  ww.  Rozporządzenie  dopuszcza  możliwość 

wykorzystania  wyłącznie  własnych  odpadów  –  wytworzonych  przez  osobę  fizyczną  lub 

jednostkę organizacyjną niebędącą przedsiębiorcą, która dokonuje ich kompostowania.  

Z  powyższego  wynika,  że  wykonawca  odnosząc  się  w  swoich  wyjaśnieniach  do 

kwestii  kosztów  związanych  z  utylizacją  odpadów  zielonych  powoływał  się  na  nieistniejący 

akt  prawny,  a  nadto  na  sposób  utylizacji  tych  odpadów,  który  jest  sprzeczny  z 

obowiązującymi przepisami prawa (przez rozprowadzanie odpadów zielonych, wytworzonych 

w ramach realizacji usługi na rzecz zamawiającego, na posiadanej przez siebie ziemi rolnej).  

Należy  zatem  wskazać,  że  wykonawca  powołując  się  na  zminimalizowanie  kosztów 

przez  utylizację  odpadów  zielonych  w  sposób  powyżej  opisany,  tym  samym  bezpośrednio 

w swoich  wyjaśnieniach  potwierdził,  że  nie  dokonał  w  sposób  właściwy  rzetelnej  kalkulacji 

ceny swojej oferty. Inaczej mówiąc dokonał błędnego założenia przy sporządzaniu kalkulacji 

ceny swojej oferty  w tym zakresie 

Dodatkowo,  w  ramach  wyjaśnień  z  dnia  21  stycznia  2016  roku,  przedłożył 

zamawiającemu  tabele  kalkulacyjne  (dla  rejonu  I  i  II),  które  zostały  uzupełnione  sprzecznie 

z wymaganiem  zamawiającego,  który  żądał,  aby:  „ceny  jednostkowe  netto  z  kol.  6, 

za poszczególne  rodzaje  prac  powinny  zgodnie  z  zapisem  w  cz.  IV  pkt  2)  SIWZ  zostać 

obniżone nie mniej niż o taki % o jaki cena oferty po przeprowadzonej aukcji elektronicznej 

jest niższa od ceny oferty złożonej pierwotnie w formie pisemnej”. 

W  wyniku  wezwania  zamawiającego  do  wyjaśnienia  rozbieżności  pomiędzy  cenami 

wykazanymi w tabelach a cenami dostosowanymi do ceny oferty po przeprowadzeniu aukcji 

elektronicznej,  zgodnie  z  wymaganiem  zamawiającego,  wykonawca  przedłożył  kolejną 

wersję  tabel,  wskazując,  iż  poprzednie  załączył  omyłkowo.  Jednocześnie  wskazał,  że  w 

załączonych tabelach, zostały podane koszty (jakie poniesie przy realizacji prac) i zaznaczył, 

ż

e  nie  są  to ceny  jednostkowe  oferty  po  aukcji.  Działanie  takie  było  sprzeczne  z 

jednoznacznie brzmiącym wezwaniem zamawiającego.  

Słusznie też wskazał odwołujący I, że tabele kalkulacyjne, złożone przez wykonawcę 

w  wyniku  ponownego  wezwania  zamawiającego,  były  próbą  zniwelowania  wskazanych 

przez zamawiającego rozbieżności w zakresie cen, co wynika ze zmiany w zakresie przyjętej 

czasochłonności  niektórych  czynności,  wartości  poszczególnych  jednostek  miar,  czy  cen 

jednostkowych  (  przykładowo  w  pkt  1.1.  i  1.2.  w  pozycji  dot.  wywozu  i  utylizacji  zmienił 

ilość m

z 0,15 na 0,06, co spowodowało też zmianę ceny jednostkowej wartości prac w pkt 

1.1. i 1.2. z 15,50 zł na 11,00 zł; w pkt 2.2.1. zmienił cenę jednostkową ziemi urodzajnej z 28 

zł na 12 zł, co spowodowało zmianę ceny jednostkowej wartości prac w pkt 2.2.1 z 402 zł na 

206,50  zł,  czy  też  w  pkt  2.1.1  zmienił  liczbę  roboczogodzin  i  motogodzin,  co  też  przełożyło 

się  na  zmianę  ceny  jednostkowej  wartości  prac  w  tym  punkcie).

Wynika  z  powyższego,  że 

także  w  tym  wypadku,  poprzez  tego  rodzaju  działanie  wykonawca  dokonał  zmiany  założeń 

wyjściowych przy sporządzaniu kalkulacji ceny swojej oferty.   

Ponadto, odwołujący I zwrócił także uwagę na zbyt niski koszt robocizny (8zł/godz.), 

który  jest  niezgodny  z  obowiązującymi  przepisami  prawa  dotyczącymi  minimalnego 

wynagrodzenia,  a  zgodnie  z  art.  90  ust.  1  pkt  1  ustawy  Pzp  koszty  pracy,  których  wartość 

została  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  mogą  być  niższe  od  minimalnego  wynagrodzenia 

za pracę ustalonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.  

Pełnomocnik wykonawcy W. F. podnosił wprawdzie w toku rozprawy w dniu 1 marca 

2016 r., że wykonawca może zlecić także wykonanie tych prac na podstawie umowy o dzieło 

przez  co uzyska  obniżenie  kosztów  pracy,  jednak  po  pierwsze  -  nie  wynika  to  z  samych 

wyjaśnień wykonawcy, po drugie - także w przypadku umów cywilnoprawnych wykonawcy w 

ramach 

realizacji 

umów 

dotyczących 

zamówień 

publicznych 

są zobowiązani 

do respektowania  przepisów  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę,  a  po  trzecie  – 

nieprzekonująca dla Izby była argumentacja, że prace te mogą zostać zlecone na podstawie 

umowy  o  dzieło.  Zgodnie  z  art.  627  ustawy  z  dnia  23  kwietnia  1964  r.  Kodeks  cywilny 

(t.j. Dz. U.  z  2014  r.,  poz.  121,  z późn.  zm)  Przez  umowę  o  dzieło  przyjmujący  zamówienie 

zobowiązuje  się  do  wykonania  oznaczonego  dzieła,  a  zamawiający  do  zapłaty 

wynagrodzenia.  Powszechnie  się  przyjmuje,  że  umowa  o  dzieło  jest  umową  rezultatu 

(wykonanie dzieła jako indywidualnie oznaczonego rezultatu). W ocenie Izby, w odniesieniu 

do prac, objętych przedmiotem zamówienia, nie można mówić o zasadności ich zlecenia na 

podstawie umowy o dzieło.  

Biorąc  pod  uwagę  powyższe,  Izba  stwierdziła,  że  wyjaśnienia  złożone 

przez wykonawcę  W.  F.  są  nierzetelne  i  jako  takie  nie  przekonują,  że  cena  złożonej  przez 

niego oferty dla rejonu I, nie jest rażąco niska.  

Zwrócić  również  należy  uwagę  na  wyjaśnienia  samego  zamawiającego,  składane 

w toku  rozprawy  w  dniu  1  marca  2016  roku.  Mianowicie,  zamawiający  wskazywał,  że 

oceniając  wyjaśnienia  wykonawcy  W.  F.  miał  pewien  dylemat,  bowiem  zwrócił  uwagę 

na przyjęte  przez  wykonawcę  stawki  za roboczogodzinę,  ale  w  jego  ocenie,  nawet  ten  błąd 

nie może  stanowić  samodzielnej  podstawy  do  odrzucenia  oferty,  bowiem  są  to  tylko 

niejasności,  a  przeprowadzona  przez  niego  ocena  w  odniesieniu  zarówno  do  wyjaśnień, 

jak  i własnego doświadczenia z lat ubiegłych wskazuje, że zaoferowana cena nie jest rażąco 

niska. Stwierdził też, że był

zobligowany do ponownego wezwania wykonawcy do wyjaśnień 

z tego  względu,  że  z  pierwszych  wyjaśnień  wynikały  nieścisłości,  natomiast  podkreślił, 

ż

e ogólna  ocena  wskazuje  na  to,  że  zaoferowana  cena  jest  ceną  rynkową.  Ponadto, 

podniósł,  że  wątpliwości  w  zakresie  wyjaśnień  nie  mogą  prowadzić  do  odrzucenia  oferty, 

bo nie  ma  takiej  przesłanki.  Zamawiający  również  w  ramach  prezentowanego  na  rozprawie 

stanowiska wskazywał, że

w jego ocenie, nawet, gdy wyjaśnienia prowadzą do absurdalnych 

wniosków w poszczególnych pozycjach, to jednak nie może to prowadzić samo przez się do 

odrzucenia oferty wykonawcy.  

Odnosząc się do argumentacji  przedstawionej przez zamawiającego, iż przy ocenie 

czy oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej, należy brać pod uwagę również inne okoliczności, 

(takie  jak  np.  wartości  umów  w  latach  ubiegłych,  ceny  ofert  najkorzystniejszych  złożonych 

w tym  postępowaniu  dla  poszczególnych  rejonów),  a  nie  tylko  wyjaśnienia  wykonawców, 

stwierdzić  należy,  że  ocena  czy  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  nie  może  być 

dokonywana  niejako  w  oderwaniu  od  wyjaśnień.  To  bowiem  wyjaśnienia  wykonawcy  mają 

przekonać,  że  ten  konkretny  wykonawca  może  zrealizować  zamówienie  za  daną  cenę. 

Wyjaśnienia nie mogą być składane jedynie dla formalności, lecz to właśnie, w szczególności 

w  oparciu  o  ich  treść  dokonywana  jest  ocena  czy istnieją  przesłanki  odrzucenia  oferty  z 

uwagi  na  rażąco  niską  cenę.  Inaczej  mówiąc  -  wyjaśnienia  stanowią  podstawę  działań 

zamawiającego,  ich  instytucja  została  powołana  po  to  aby  przeciwdziałać  automatycznemu 

i arbitralnemu odrzuceniu oferty.   

Biorąc  pod  uwagę  powyższe  Izba  uznała,  że  potwierdził  się  zarzut,  iż  wyjaśnienia 

złożone  przez  wykonawcę  W.  F.  dotyczące  ceny  oferty  po  przeprowadzonej  aukcji 

elektronicznej  dla  rejonu  I  nie  potwierdzały,  że  oferta  nie  zawiera  ceny  rażąco  niskiej  oraz 

dotyczący  błędnej  oceny  tych  wyjaśnień  przez  zamawiającego,  w  związku  z  czym  Izba 

nakazała odrzucenie - na podstawie art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp - 

oferty złożonej przez  wykonawcę: W. F., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą 

W. F. Usługi Transportowe, Porządkowe, Ogrodnicze.  

Podnieść  też  należy,  iż  w  ocenie  Izby,  zamawiający  był  uprawniony  do  ponownego 

zwrócenia  się  do  wykonawcy  o  złożenie  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny,  w  celu 

wyjaśnienia  wszelkich  niejasności  i  rozbieżności.  Nie  ma  bowiem  przeszkód  by  takie 

wyjaśnienia prowadzić wieloetapowo, natomiast inną kwestią jest ocena złożonych wyjaśnień 

dokonana  przez  zamawiającego,  który  powinien  wziąć  pod  uwagę  wszystkie  złożone 

informacje  i  dokumenty  i  na  ich  podstawie  dokonać  analizy  rzetelności  kalkulacji  ceny 

ofertowej.  Stąd  też,  zdaniem  Izby,  nie  potwierdził  się  zarzut  odwołującego  I,  dotyczący 

bezzasadnego wykonawcy do dodatkowych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny.  

Zarzut naruszenia art. 26 ust. 3 w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 4 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy 

Pzp  przez niewezwanie  W. F.  do  uzupełnienia  oświadczeń  i  dokumentów  potwierdzających 

spełnianie  warunków  udziału  w  postępowaniu  pomimo,  iż przedłożone  przez  niego 

dokumenty  nie  potwierdziły  wymaganego  przez  zamawiającego  warunku  udziału 

w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, 

oraz  

zarzut naruszenia art. 26 ust. 4 w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 4 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy 

Pzp  przez niewezwanie  W.  F.  do  wyjaśnienia  oświadczeń  i  dokumentów  potwierdzających 

spełnianie  warunków  udziału  w  Postępowaniu  pomimo,  iż przedłożone  przez  niego 

dokumenty  nie  potwierdziły  wymaganego  przez zamawiającego  warunku  wiedzy  i 

doświadczenia 

Izba  uznała,  że  zarzuty,  o  których  mowa  powyżej  nie  zasługują  na  uwzględnienie, 

ponieważ wykonawca W. F. potwierdził spełnianie warunków udziału w postępowaniu.  

W  dniu  20  października  2015  roku  zamawiający  dokonał  zmiany  treści  specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia, wskazując m.in., że część III pkt 1 ppkt 2 SIWZ otrzymuje 

brzmienie: „2) posiadania wiedzy i doświadczenia. 

Warunek zostanie spełniony, niezależnie od liczby części zamówienia na jakie składana jest 

oferta,  jeżeli  Wykonawca  wykaże,  że  w  okresie ostatnich trzech  lat  przed  upływem  terminu 

składania  ofert,  a  jeżeli  okres  działalności  jest  krótszy  -  w  tym  okresie,  wykonywał 

lub wykonuje  prace  ogrodnicze  polegające  na  utrzymaniu  i  pielęgnacji  zieleni  niskiej  o 

łącznej  (suma  z  trzech  lat)  wartości  zrealizowanych  prac  nie  mniejszej  niż  700.000,00  zł 

brutto,  w  tym  wartość  (suma z trzech  lat)  zrealizowanych  prac,  polegających  na  skoszeniu 

trawników  powinna  wynosić  nie  mniej  niż  260.000,00  zł  brutto.  Zamawiający  dopuszcza 

sumowanie wartości  zrealizowanych prac ogrodniczych oraz wartości prac polegających na 

skoszeniu  trawników  z różnych  obiektów.  W  przypadku  wykonywania  prac  w  różnych 

obiektach należy wypełnić odpowiednią ilość pozycji w zał. Nr 10 do SIWZ”.  

Ponadto,  zamawiający  wyjaśnił  również,  że:  „Warunek  dotyczy  sumy  wartości  prac 

zrealizowanych  w  okresie  ostatnich  trzech  lat  przed  upływem  terminu  składania  ofert, 

niezależnie od tego czy były one realizowane przez okres wegetacyjny (kwiecień – listopad) 

czy  też  krótszy.  Zamawiający  nie  warunkuje  udziału  w  postępowaniu  od  posiadania 

doświadczenia w wykonywaniu prac porządkowych”.  

Przedmiotowa  zmiana  treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia 

oraz wyjaśnienia  zamawiającego  nastąpiły  w  związku  z  pytaniem  przedstawionym 

przez jednego  z  wykonawców,  a  dotyczącym  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie 

posiadania wiedzy i doświadczenia, które brzmiało w sposób następujący: „Czy ten warunek 

dotyczy  prac  realizowanych  w  ciągu  jednego  roku,  czy  łącznie  w  ciągu  trzech  latach? 

Z wartości  jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na zamówienie na poszczególne części 

wynika,  że  ta  wartość  powinna  dotyczyć  prac  w  jednym  roku,  a  nie  w  ciągu  trzech  lat. 

To zamówienie również jest realizowane w ciągu roku a nie w okresie 3 lat”.  

Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się 

wykonawcy,  którzy  spełniają  warunki,  dotyczące:  posiadania  wiedzy  i doświadczenia. 

Natomiast przepis § 1 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 

2013  r.

w  sprawie  rodzajów  dokumentów,  jakich  może  żądać  zamawiający  od wykonawcy, 

oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane

Dz.U. z 2013 r., poz. 231), stawowi, 

ż

e   w  celu  oceny  spełniania  przez  wykonawcę  warunków,  o  których  mowa  w art.  22  ust.  1 

ustawy  Pzp,  zamawiający  może  żądać:

wykazu  wykonanych,  a  w  przypadku  świadczeń 

okresowych  lub  ciągłych  również  wykonywanych,  głównych  dostaw  lub  usług,  w okresie 

ostatnich  trzech  lat  przed  upływem  terminu  składania  ofert  albo  wniosków  o dopuszczenie 

do udziału  w  postępowaniu,  a  jeżeli  okres  prowadzenia  działalności  jest  krótszy  -  w  tym 

okresie,  wraz  z  podaniem  ich  wartości,  przedmiotu,  dat  wykonania  i  podmiotów,  na  rzecz 

których  dostawy  lub  usługi  zostały  wykonane,  oraz  załączeniem  dowodów,  czy zostały 

wykonane lub są wykonywane należycie.  

Wykonawca  W.  F.  złożył  wraz  z  ofertą  wykaz  wartości  zrealizowanych  prac 

ogrodniczych oraz wartości koszenia trawników dla rejonu: I, II, IV i XIII. W wykazie tym ujął 

prace wykonane na rzecz następujących zleceniodawców: 

1)  PUW LOTAR P. S. – w okresie od 1.12.2011 r. do 30.11.2012 r. – o łącznej wartości 

prac ogrodniczych na kwotę 472.014,17 zł, w tym koszenie trawników 272.257,20 zł; 

2)  Zakład  Zieleni  Sp.  z  o.o.  –  w  okresie  od  2.01.2013  r.  do  30.11.2013  r.  –  o  łącznej 

wartości  prac  ogrodniczych  na  kwotę  143.613,30  zł,  w  tym  koszenie  trawników 

131.241,60 zł; 

3)  Zakład  Zieleni  Sp.  z  o.o.  –  w  okresie  od  2.03.2014  r.  do  15.10.2014  r.  –  o  łącznej 

wartości  prac  ogrodniczych  na  kwotę  172.671,14  zł,  w  tym  koszenie  trawników 

135.443,54 zł.  

Ponadto,  załączył  dowody  potwierdzające  należyte  wykonanie  ww.  prac  w  postaci: 

referencji z dnia  20.12.2012  r.  wystawionych  przez  PUW  LOTAR  P.  S.  oraz  pisma 

pn. Dowód  z  dnia  2.01.2014  r.  sporządzonego  przez  Zakład  Zieleni  Sp.  z  o.o., 

jak i  poświadczenia z dnia 15.10.2014 r. wystawionego przez Zakład Zieleni Sp. z o.o. 

Istota  zarzutu  podniesionego  przez  odwołującego  I  w  zakresie  niewykazania 

spełnienia  warunków  udziału  w  postępowaniu  przez  wykonawcę  W.  F.  polegała  w  głównej 

mierze na ocenie, iż przedstawione w wykazie prace i załączone do nich referencje nie mogą 

być  w  całości  wzięte  pod  uwagę,  bowiem  do  wykazania  spełnienia  warunku  powinny  być 

wzięte pod uwagę tylko i wyłącznie prace wykonane w okresie 13.11.2012 r. – 13.11.2015 r. 

(jako, że  termin  składania  ofert  upływał  w  dniu  13.11.2015  r.),  zaś pierwsza  pozycja  w 

wykazie przedstawia prace, które jedynie przez 13 dni były wykonywane w okresie ostatnich 

trzech lat.  

W  ocenie  Izby,  ani  z  treści  przepisów  prawa,  ani  z  treści  specyfikacji  nie  wynika 

sposób interpretacji warunku udziału w postępowaniu, dotyczącego doświadczenia, opisany 

przez odwołującego  I.  Odwołujący  wskazywał,  że  zamawiający  wyraźnie  sprecyzował, 

ż

e wartość  zrealizowanych  prac  stanowi  suma  wartości  zrealizowanych  prac  z  ostatnich 

trzech  lat.  Jednak,  jak  wskazywał  zamawiający  w  trakcie  rozprawy,  należy  mieć  też  na 

uwadze  kontekst  w  jakim  dokonał  sprecyzowania  postanowień  specyfikacji  istotnych 

warunków  zamówienia  w  zakresie  warunku  dotyczącego  posiadanego  doświadczenia,  a 

mianowicie,  iż nastąpiło  to  w  związku  z  pytaniem  wykonawcy  o  treści,  która  już  była 

przytaczana  powyżej:  „Czy  ten  warunek  dotyczy  prac  realizowanych  w  ciągu  jednego  roku, 

czy  łącznie  w  ciągu  trzech  latach?  (…)”.  Zdaniem  wykonawcy,  który  zadał  to  pytanie 

warunek powinien odnosić się do prac zrealizowanych w ciągu jednego roku. Zamawiający, 

aby  rozwiać  wszelkie  wątpliwości  w  tym  zakresie  sprecyzował,  iż  brana  będzie  pod  uwagę 

łączna wartość prac z trzech lat (a nie z jednego roku). Tym samym nie można też uznać, że 

ograniczył  możliwość  wykazania  się  doświadczeniem  przy  realizacji  prac,  które  rozpoczęły 

się wcześniej niż ostatnie trzy lata przed upływem terminu składania ofert, ale, których termin 

zakończenia przypadał właśnie w tym okresie.  

Zdaniem Izby wystarczy, żeby wykonywanie usługi zakończyło się w okresie ostatnich 

trzech  lat  przed  upływem  terminu  składania  ofert,  aby  w  pełnym  zakresie  zaliczyć 

ją do wymaganego  doświadczenia.  Potwierdza  to  również  orzecznictwo  Krajowej  Izby 

Odwoławczej.  I  tak  dla  przykładu  należy  wskazać  na:  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z 

dnia 26 sierpnia 2011 r. (sygn. akt: KIO 1725/11):  „Skoro  zatem nabycie doświadczenia co 

do  zasady  następuje  z  chwilą  ukończenia  wykonywania  usługi,  to  potwierdzenie  spełnienia 

warunku  następuje,  jeśli  termin  zakończenia  wykonywania  usługi  mieścił  się  w  okresie 

ostatnich  trzech  lat  przed  upływem  terminu  składania  ofert.  Nielogiczne  byłoby  bowiem 

przyjęcie,  że  doświadczenie,  którego  nabywanie  rozpoczęło  się  wcześniej  niż  ostatnie  trzy 

lata  przed  upływem  terminu  składania  ofert,  a  zakończyło  np.  w  dniu  poprzedzającym 

składanie ofert nie zostało nabyte, albo jak chce tego zamawiający, zostało nabyte jedynie w 

okresie  mieszczącym  się  w  okresie  ostatnich  trzech  lat  przed  upływem  terminu  składania 

ofert.”;  wyrok Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  10  października  2013  r.  (sygn. akt:  KIO 

2325/13):  „Nie ma  przeszkód  dla  uznania,  że  wykonawca  może  skutecznie  wykazać  się 

takim doświadczeniem, które wynika ze świadczenia przez niego odpowiedniej usługi, której 

ś

wiadczenie  rozpoczęło  się  wcześniej  a  zostało  zakończone  przed  upływem  wskazanego, 

trzyletniego  okresu.”;  czy  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  4  listopada  2010  r. 

(sygn. akt: KIO 2280/10):  „Zamawiający  wymagał,  aby  usługi  zostały  we  wskazanym 

trzyletnim  okresie  wykonane,  powtarzając  zapisy  rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia 

30 grudnia  2009r.  w  sprawie  rodzajów  dokumentów,  jakich  może  żądać  zamawiający 

od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane. W ocenie Izby użycie 

czasu przeszłego dokonanego w słowie „wykonane” jednoznacznie wskazuje, że w terminie 

trzech  lat  przed upływem  składania  ofert  wykonanie  usługi  powinno  zostać  zakończone. 

Nie sposób  uznać,  aby  intencją  Rady  Ministrów  (a  zapis  SIWZ  jest  zgodny  z  brzmienie 

powołanego  rozporządzenia  Rady  Ministrów)  było  postawienie  wymogu,  aby  w  okresie 

trzech  lat  mieścił  się  cały  okres  od  rozpoczęcia  do  zakończenia  wykonywania  usługi. 

Taka interpretacja  spowodowałaby  wykluczenie  z  postępowań  wykonawców,  wykonujących 

usługi  długoterminowe,  o  okresach  wykonywania  dłuższych  niż  3  lata,  co  w  sposób 

oczywisty byłoby sprzeczne z zasadą równego traktowania wykonawców.”.  

Natomiast  co  do  możliwości  wykonywania  prac  ogrodniczych,  w  tym  polegających 

na koszeniu  trawników,  w miesiącu  listopadzie,  należałoby  w  tym  zakresie  przyjąć  pewną 

fikcję  prawną,  dotyczącą  realizacji  w  tym  okresie  pełnego  zakresu  prac,  wynikającego 

z umowy, skoro termin jej zakończenia przypadał na dzień 30.11.2012 r.  

Wobec powyższego Izba uznała, że usługa wykonywana przez Pana W. F. na rzecz 

PUW LOTAR P. S. mogła być w pełnym zakresie zaliczona do wymaganego doświadczenia i 

nie  ma  podstaw  do  nakazania  zamawiającemu  wezwania  wykonawcy  do uzupełnienia 

oświadczeń  i  dokumentów  na  podstawie  art.  26  ust.  4  ustawy  Pzp,  czy wezwania  do 

wyjaśnień dotyczących oświadczeń i dokumentów na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp.  

Również w odniesieniu do zakresu i wartości prac wykazanych przez wykonawcę W. 

F.  na  potwierdzenie  spełniania  warunku  udziału  w  postępowaniu,  dotyczącego  wiedzy  i 

doświadczenia,  nie potwierdziły się zarzuty odwołującego I.  

Odwołujący  wskazywał,  że  wymagane  przez  zamawiającego  doświadczenie 

obejmujące  prace  ogrodnicze  polegające  na  utrzymaniu  i  pielęgnacji  zieleni  niskiej, 

w tym koszenie  trawników,  stanowią  jedynie  część  zamówienia  wykonywanego  na  rzecz 

PUW LOTAR P. S. oraz, że problem ten dotyczy także pozostałych referencji.  

Przede  wszystkim  należy  zwrócić  uwagę,  że  zamawiający  nie  zawarł  dla  potrzeb 

opisu  spełniania  przedmiotowego  warunku  definicji  prac  ogrodniczych  polegających  na 

utrzymaniu  i pielęgnacji ziemi  niskiej.  Ponadto,  należy  podnieść,  że  wartości  całkowite  prac 

wskazane  w referencjach  są  wyższe  od  wartości  przedstawionych  w  wykazie,  co  oznacza, 

ż

e wykonawca zweryfikował wartości poszczególnych prac. Odwołujący I argumentował, że 

wykonawca  W.  F.  nie  wskazał  w  jaki  sposób  obliczył  kwoty  ujęte  przez  siebie  w  wykazie, 

jednak  sam  odwołujący  I  również  nie  udowodnił,  a  nawet  nie  uprawdopodobnił,  że 

wykonawca podał zawyżone kwoty.  

Podnosząc  zarzut,  iż  wykonawca W.  F.  nie  wykazał  spełnienia  warunków  udziału  w 

postępowaniu, w zakresie wartości prac, odwołujący I wskazywał, iż zamawiający zwrócił się 

do tego wykonawcy o wyjaśnienie dlaczego wskazane przez niego wartości są wyższe (które 

uzyskał jako podwykonawca) od kwoty jaką wykonawcy faktycznie uzyskali w ramach umów 

zawartych  z  zamawiającym  w  dniu  15  listopada  2011  r.  oraz,  że  wykonawca  w  odpowiedzi 

na  to  wezwanie  przedstawił  lakoniczne  i  niejasne  wyjaśnienia.  Niezrozumiała  jest  też  dla 

niego  okoliczność,  dlaczego  W.  F.  jako  podwykonawca  otrzymał  za wykonane  prace 

wynagrodzenie znacząco wyższe niż otrzymali sami wykonawcy. 

Izba  ustaliła,  że  wykonawca  W.  F.  w  odpowiedzi  na  wezwanie  do  wyjaśnień  w  tym 

zakresie  wskazywał,  że  różnice  dotyczące  wartości  prac  mogą  wynikać  m.in. z  przyjęcia 

innych  cen  jednostkowych  przyjętych  do  rozliczeń  czy  też  zlecania

dodatkowych  koszeń. 

Możliwość  zlecania  dodatkowych  koszeń  jest  prawdopodobna.  Zwiększenie  krotności  prac  

jest  możliwe  choćby  z  uwagi  na  obecne  brzmienie  §  3  ust.  2  projektu  umowy,  które 

to postanowienie, jak sam zamawiający stwierdził na rozprawie, jest zapisem standardowym 

i powtarzanym przez zamawiającego od kilku lat, przy czym to, że nie spowoduje to zmiany 

wynagrodzenia  w  ramach  umowy  między  zamawiającym  a  wykonawcą,  nie  oznacza, 

ż

e podwykonawca  nie  otrzyma  z  tego  tytułu  dodatkowego  wynagrodzenia  od  wykonawcy. 

Nadto, stwierdzić należy, że stosowanie innych stawek do rozliczeń między zamawiającym, 

a wykonawcą  oraz  między  wykonawcą  a  podwykonawcą  jest,  w  ocenie  Izby, 

prawdopodobne.  Odwołujący  I  nie  złożył  dowodów  przeciwnych,  w  celu  udowodnienia 

swoich twierdzeń.  

Dodatkowo, odwołujący I zauważył, iż referencja z 20 grudnia 2012 roku nie stanowi 

właściwego  poświadczenia  należytego  wykonania  zamówienia,  ponieważ  zgodnie 

z obowiązującymi  przepisami  prawa  konieczne  jest  składanie  poświadczeń  w  miejsce 

dotychczasowych 

referencji, 

ewentualnie 

innych 

dokumentów 

lub 

oświadczeń, 

lecz tylko wówczas,  gdy  z  uzasadnionych  przyczyn  o  obiektywnym  charakterze  wykonawca 

nie  jest  w  stanie  uzyskać  poświadczenia.  Faktem  jest,  iż  obecnie  obowiązujące 

Rozporządzenie  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  19  lutego  2013  r.  w  sprawie  rodzajów 

dokumentów,  jakich  może  żądać  zamawiający  od  wykonawcy,  oraz  form,  w  jakich 

te dokumenty mogą być składane (Dz.U. z 2013 r., poz. 231), w § 1 ust. 2 pkt 1) stanowi, iż:

Dowodami,  o  których  mowa  w  ust.  1  pkt  2  i  3,  są:  poświadczenie,  z  tym  że  w  odniesieniu 

do nadal wykonywanych dostaw lub usług okresowych lub ciągłych poświadczenie powinno 

być  wydane  nie  wcześniej  niż  na  3  miesiące  przed  upływem  terminu  składania  wniosków 

o dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu  albo  ofert.  Jednak,  nie  można  zgodzić  się 

z twierdzeniem  odwołującego  I,  że  złożenie  dokumentu  referencji  jest  sprzeczne  z 

dyspozycją powołanego powyżej przepisu Rozporządzenia. Referencje bowiem to nic innego 

jak poświadczenie, o którym mowa w tym przepisie. Należy też stwierdzić, że liczy się przede 

wszystkim treść dokumentu, a nie jego nazwa. Skoro, w dokumencie referencji wystawionym 

przez  PUW  LOTAR  P.  S.  stwierdzono,  że  wymienione  w  tym  dokumencie  prace  „zostały 

wykonane  zgodnie  ze  sztuką  ogrodniczą,  z należytą  starannością,  fachowo  i terminowo”  to 

nie  można  uznać,  że  dokument  ten  nie  stanowi  poświadczenia  wymaganego  na  mocy  §  1 

ust. 2 pkt 1) ww. Rozporządzenia.  

Na marginesie Izba wskazuje, że jeśli zamawiający dysponuje wiedzą, co do istnienia 

uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze, z której wynika że wykonawca nie jest 

w  stanie  uzyskać  poświadczenia,  winien  być  w  stanie  ją  adekwatnie  uwiarygodnić. 

Same twierdzenia co do zaprzestania prowadzenia działalności nie są wystarczające. 

Mając  powyższe  na  uwadze,  Izba  uznała,  że  zarzuty  odwołującego  I,  w  zakresie 

niewykazania  spełnienia  warunków  udziału  w  postępowaniu  przez  wykonawcę  W.  F.,  nie 

zasługują na uwzględnienie.  

Zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 w zw. z art. 26 ust. 3 i art. 26 ust. 4 w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 4 

w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 oraz art. 90 ust. 1, 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp 

przez prowadzenie  postępowania  w  sposób  naruszający  zasady  uczciwej  konkurencji 

i równego  traktowania  wykonawców  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  w  związku 

z zaniechaniem  wezwania  do  uzupełnienia  i  wyjaśnienia  oświadczeń  i  dokumentów 

oraz wyborem  oferty  wykonawcy  W.  F.,  który  nie  wykazał  spełnienia  warunku  udziału  w 

postępowaniu  w  zakresie wiedzy  i doświadczenia oraz którego oferta podlegała odrzuceniu 

ze  względu na zaoferowaniu ceny rażąco niskiej (niezłożenie  wyjaśnień  względnie  złożenie 

wyjaśnień,  które  nie  pozwalały  na  wniosek,  że  wykonawca  wykazał,  że  zaoferowana  cena 

nie jest rażąco niska); 

W  konsekwencji  stwierdzenia  naruszeń  przepisów  prawa  przez  zamawiającego, 

o których była mowa powyżej, Izba uznała, że potwierdził się zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 

w zw.  z  art.  90  ust.  3  i  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp  przez  prowadzenie  postępowania 

w sposób  naruszający  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców 

ubiegających się o udzielenie zamówienia

 w związku z 

wyborem oferty  wykonawcy W. F.

którego  oferta  podlegała  odrzuceniu  ze  względu  na  to,  że  zawiera  rażąco  niską  cenę  w 

stosunku do przedmiotu zamówienia. W pozostałym zakresie zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 

nie potwierdził się.  

Zarzuty  w  zakresie  rejonu  XI,  tj.:  zarzut  naruszenia  art.  93  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp 

przez unieważnienie  postępowania  w  zakresie  rejonu  XI,  pomimo  iż  zamawiający  posiada 

możliwość zwiększenia finansowania zamówienia do kwoty oferty najkorzystniejszej  

oraz  

zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 ustawy Pzp przez zaniechanie badania i oceny ofert i wyboru 

oferty najkorzystniejszej, w ocenie Izby nie zasługują na uwzględnienie.  

Zgodnie  z  przepisem  art.  93  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp:  Zamawiający  unieważnia 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia,  jeżeli:  cena  najkorzystniejszej  oferty  lub  oferta 

z najniższą  ceną  przewyższa  kwotę,  którą  zamawiający  zamierza  przeznaczyć 

na sfinansowanie  zamówienia,  chyba  że  zamawiający  może  zwiększyć  tę  kwotę  do  ceny 

najkorzystniejszej oferty. Ponadto, zgodnie z art. 86 ust. 3 ustawy Pzp: Bezpośrednio przed 

otwarciem  ofert  zamawiający  podaje  kwotę,  jaką  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie 

zamówienia. 

W  zawiadomieniu  z  dnia  9  lutego  2016  roku,  dotyczącym  przedmiotowego 

postępowania,  zamawiający  poinformował  wykonawców,  m.in.  o  tym,  że:  „postępowanie 

dla rejonu III i XI unieważniono – na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień 

publicznych – cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza 

przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. (…) rejon XI Kwota, którą Zarząd Oczyszczania 

Miasta  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  –  927.519,30  zł. 

Cena najkorzystniejszej oferty: 1.103.834,59 zł”.  

Bezsporne  w  niniejszej  sprawie  było,  że  w  unieważnionej  części  postępowania, 

której dotyczyło  odwołanie  (tj.  rejon  XI),  kwota,  którą  zamawiający  zamierzał  przeznaczyć 

na sfinansowanie  zamówienia,  i  którą  podał  przed  otwarciem  ofert,  była  niższa  niż  cena 

oferty  najkorzystniejszej,  czyli  oferty  złożonej  odwołującego  I  w  tej  części  zamówienia. 

Różnica pomiędzy tymi kwotami wynosiła: 176.315,29 zł. 

Z protokołu z posiedzenia Komisji Przetargowej z dnia 18 grudnia 2015 roku wynika, 

ż

e  Komisja  Przetargowa  wnioskowała  –  w  zakresie  rejonu  III  I  XI  -  o  unieważnienie 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia  lub  podjęcie  decyzji  o  zwiększeniu  kwoty, 

którą zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na sfinansowanie  zamówienia  do  ceny 

najkorzystniejszej oferty.  

Dyrektor  Zarządu  Oczyszczania  Miasta,  działając  jako  kierownik  zamawiającego, 

polecił  unieważnić  postępowanie  w  przedmiotowym  zakresie  (stosowna  adnotacja 

w ww. protokole). Ponadto, z treści protokołu postępowania wynika, iż w dniu 9 lutego 2016 

r.  prace  komisji  przetargowej  zatwierdził  kierownik  zamawiającego.  Z  treści  tego  protokołu 

wynika,  że  najkorzystniejsza  oferta  w  ramach  zamówienia  dla  rejonu  XI  to  oferta  złożona 

przez POLSUPER  Sp.  z  o.o.,  z  ceną  ofertową  1.103.834,59  zł  i  zadeklarowanym  terminem 

skrócenia koszenia trawników o 5 dni.  

Przede  wszystkim  należy  zwrócić  uwagę,  że  w  orzecznictwie  Krajowej  Izby 

Odwoławczej wielokrotnie podkreślano, że przepis

art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przyznaje 

zamawiającemu  uprawnienie  do  zwiększenia  kwoty  przeznaczonej  na  sfinansowanie 

zamówienia  do  ceny  najkorzystniejszej  oferty,  a nie nakłada  na  niego  w tym  zakresie 

obowiązku.  Jest  to  samodzielna  decyzja  zamawiającego  i  brak  jest  jakichkolwiek  podstaw 

do nakazania zamawiającemu podjęcia decyzji w tym zakresie. 

W  tym  miejscu  można  przywołać  choćby  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia 

16 lipca  2015  r.,  sygn.  akt:  KIO  1375/15,  KIO  1391/15  (powołany  przez  zamawiającego 

w odpowiedzi na odwołanie), jak i inne orzeczenia Izby, np.

wyrok z dnia 12 czerwca 2015 r., 

sygn.  akt:  KIO  1132/15,  w  którym  Izba  wskazała,  że:  „Skoro  bowiem  Zamawiający 

ma obowiązek  określenia  kwoty,  jaką  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia 

i podania  jej  przed  otwarciem  ofert,  to  już  ustalenie,  że  cena  oferty  przekracza  tę  kwotę 

stanowi przesłankę do unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy 

P.z.p.,  bowiem  wolą  zamawiającego  jest  zwiększenie  tej  kwoty.  Zamawiający  nie  ma  więc 

obowiązku poszukiwania źródeł finansowania ponad kwoty, które pierwotnie zabezpieczył, w 

celu  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  i  zapobieżeniu  unieważnienia  postępowania”,  czy 

wyrok z dnia 22 maja 2015 r., sygn. akt: KIO 961/15,  w którym stwierdzono, że: „Konstrukcja 

i treść art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy P.z.p. - według oceny Izby - nie nakłada na Zamawiającego 

bezwzględnego  obowiązku  zwiększenia  brakującej  kwoty  dofinansowania,  lecz  daje 

Zamawiającemu  uprawnienie  do  poszukiwania  dodatkowych  środków  finansowych. 

W konsekwencji  bezpodstawnym  jest  oczekiwanie,  że  Zamawiający  będzie  udowadniał, 

ż

e jego  możliwości  finansowe  nie  pozwalają  na  zwiększenie  środków  finansowych. 

Nie znajduje  bowiem  oparcia  w  przepisach  badanie  budżetu  zamawiającego,  nakazywanie 

dokonania  mu  jakichkolwiek  przesunięć  w  budżecie,  dokonania  jednych  zakupów  kosztem 

drugich  albo  nakazywania  wydania  na  dane  zamówienie  kwoty,  którą  zamierzał  wydać  na 

inne  zamówienie.  Tym  samym  żądanie  Odwołującego,  aby  Zamawiający  wykazał  podczas 

postępowania odwoławczego, iż nie ma dodatkowych środków na realizację zamówienia nie 

ma żadnego oparcia w przepisach ustawy P.z.p.”.  

W  kolejnym  wyroku  z  dnia  22  lipca  2015  r.,  sygn. akt:  KIO  1447/15,  Izba  zważyła 

m.in.,  iż:  „Podkreślenia  bowiem  wymaga,  że kwota  podawana  na  otwarciu  ofert  jako  ta, 

którą zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na realizację  zamówienia  wyraża  maksymalny 

poziom,  do  jakiego  Zamawiający  jest zobligowany  wobec  wykonawców  podejmować 

działania  zmierzające  do  wyboru  najkorzystniejszej  oferty:  celem  postępowania  o 

zamówienie  publiczne  nie  jest  nabycie  przez jednostkę  przedmiotu  postępowania  "za 

wszelką cenę", ale nabycie go w warunkach własnej kalkulacji i założonego budżetu na dany 

cel,  co  mieści  się  w  autonomii  jednostki  dokonującej  nabycia  określonych  rzeczy  lub  praw. 

Decyzja,  wyrażająca  zamiar  nabycia  określonego  przedmiotu,  tak  jak  każda  decyzja 

podejmowana  w  warunkach  rynkowych  przez podmioty  komercyjne,  zawiera  w  sobie 

wyznaczone przez nabywcę granice, w jakich będzie się poruszał, w tym granice finansowe, 

do jakich jest zainteresowany nabyciem przedmiotu zamówienia. Nie sposób więc obligować 

Zamawiającego  do  poddawania  każdorazowo,  gdy  cena  oferty  przekroczy  tak  wyznaczony 

próg, analizie swoich możliwości finansowych, ponad wolę nabycia przedmiotu  zamówienia 

za określoną cenę. Zwiększenie tak założonego budżetu jest każdorazowo odstępstwem od 

pierwotnego zamiaru, a nie zasadą. Zasadą jest zatem, że Zamawiający jest zainteresowany 

nabyciem przedmiotu zamówienia tylko do kwoty, jaką podał na otwarciu ofert jako ta, którą 

zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.” 

Podobnie  Izba  rozstrzygnęła  w  następujących  orzeczeniach:  w  wyroku  z  dnia 

20 kwietnia 2015 r., sygn. akt: KIO 694/15, w  wyroku z dnia 10 kwietnia 2015 r., sygn. akt: 

KIO 622/15, w wyroku z dnia 14 marca 2014 r., sygn. akt: KIO 392/14, w wyroku z dnia 14 

lipca 2015 r., sygn. akt: KIO 1408/15. 

Wobec  powyższego,  nie  można  zgodzić  się  z  twierdzeniem  odwołującego  I, 

iż zamawiający  ma  bezwzględny  obowiązek  sprawdzenia  możliwości  zwiększenia  kwoty, 

którą może przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia do wysokości ceny najkorzystniejszej 

oferty.  

Odwołujący I, w niniejszej sprawie powoływał się na brzmienie art. 93 ust. 3 ustawy 

Pzp,  który  nakazuje  dla  czynności  unieważnienia  postępowania  podać  uzasadnienie 

faktyczne  i  prawne.  W  ocenie  Izby,  w  niniejszej  sprawie,  zamawiający  zadośćuczynił  temu 

obowiązkowi. Zamawiający podał bowiem podstawę prawną podjętej przez siebie czynności 

unieważnienia postępowania dla rejonu III i XI, powołując się na treść przepisu art. 93 ust. 1 

pkt  4  ustawy  Pzp,  jak  również  wskazał  konkretne  kwoty,  tj.  kwotę  którą  zamierza 

przeznaczyć  na sfinansowanie  zamówienia  dla  tych  rejonów  oraz  ceny  najkorzystniejszych 

ofert  złożonych  dla  tych  części  zamówienia.  Nie  musiał  natomiast  wykazywać,  że  podjął 

jakiekolwiek działania, czy przeprowadził jakąś szczególną analizę, zmierzającą do ustalenia 

możliwości  zwiększenia  kwoty  przeznaczonej  na  sfinansowanie  zamówienia  dla  rejonu  XI. 

Określenie  takiego  wymogu,  stanowiłoby  nadinterpretację  przepisu  art.  93  ust.  1  pkt  4 

ustawy Pzp, jak i art. 93 ust. 3 ustawy Pzp. 

Z  kolei  odnosząc  się  do  argumentacji  odwołującego  I  w  przedmiocie  poczynienia 

znacznych oszczędności w pozostałym zakresie zamówienia (w pozostałych rejonach) oraz, 

argumentacji,  iż  niezależnie  od  technicznego  podzielenia  zamówienia  na  części,  nadal  jest 

jedno zamówienie i jedno postępowanie, należy podnieść, co następuje. 

Takie same zasady, jak dotyczące unieważnienia postępowania w całości, o których 

była  mowa  powyżej,  obowiązują  także  w  przypadku  unieważnienia  jednej  z  części 

zamówienia.  Zgodnie  bowiem  z  przepisem  art.  93  ust.  2  ustawy  Pzp  Jeżeli  zamawiający 

dopuścił  możliwość  składania  ofert  częściowych,  do  unieważnienia  w  części  postępowania 

o udzielenie zamówienia przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio. 

Także  w  tym  miejscu  należy  powołać  orzecznictwo  Krajowej  Izby  Odwoławczej. 

I tak w wyroku  z  dnia  12  kwietnia  2013  r.,  sygn.  akt:  KIO  728/13,  Izba  wskazała,  że: 

„W ocenie  Izby  to  Zamawiający  decyduje  czy  zamówienie  ma  zostać  podzielone  na  części 

oraz  jakie  kwoty  mają  zostać  przeznaczone  na  realizację  poszczególnych  części 

zamówienia.  Dokonując  takiego  podziału  Zamawiający  uprawniony  jest  do  określenia 

sposobu sfinansowania realizacji poszczególnych części zamówienia. Brak jest jakichkolwiek 

podstaw  prawnych  do  postawienia  Zamawiającemu  wymogu  aby  dokonywał  przesunięć 

ś

rodków finansowych wyłącznie w celu doprowadzenia do wyboru najkorzystniejszej oferty, 

której  wartość  przewyższa  kwotę,  jaką  Zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  realizację 

danej  części  zamówienia.”.  W  kolejnym  wyroku  Izby  z  dnia  11  grudnia  2014  r.,  sygn.  akt:

KIO 2501/14,    podniesiono,  iż:  „Skład  orzekający  Izby  stwierdza,  że  zamawiający  bez 

względu  na  wartości  globalne  i poszczególnych  części  zamówienia  oraz  może  podchodzić 

indywidualnie  do  każdej  z  części  zamówienia.  Wynika  to  z  treści  art.  93  ust.  2  Pzp,  który 

brzmi  »Jeżeli  zamawiający  dopuścił  możliwość  składania  ofert  częściowych,  do 

unieważnienia  w części  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  przepis  ust.  1  stosuje  się 

odpowiednio«.  W związku  z  taką  treścią  przepisu  art. 93 ust.  2  Pzp  zamawiający  jest 

uprawniony  do  własnej  oceny,  czy  przesłanki  dotyczące  unieważnienia  postępowania 

zaistniały dla poszczególnych części zamówienia bez względu na pozostałe części. Przepis 

art. 93 ust. 3 Pzp nie uzależnia zastosowania go od jakichkolwiek warunków.”.  

Izba  w  składzie  rozpoznającym  niniejszą  sprawę  podziela  też  pogląd  wyrażony 

w wyroku  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  16  lipca  2015  r.,  sygn.  akt:  1375/15, 

KIO 1391/15,  który  został  powołany  przez  zamawiającego  w  odpowiedzi  na  odwołanie, 

iż: „Przy czym należy zaznaczyć, iż poszczególne części zamówienia, są w istocie odrębnie 

kontraktowanymi  i finansowanymi  zamówieniami,  które  łączy  jedynie  ten  sam  przedmiot 

i tożsame wszczęcie procedury przetargowej i pewne jej elementy, a których wartość szacuje 

się  łącznie  jedynie  na potrzeby  ich  odniesienia  do  progów  stosowania  odpowiednich 

przepisów. Natomiast na każdą część zamówienia składane są odrębne oferty, dokonywany 

oddzielny  wybór  najkorzystniejszej  oferty  i  zawierane  odrębne  stosunki  umowne.  Odrębnie 

dla każdej  części  ocenia  się  więc  również  spełnienie  przesłanek  unieważnienia 

postępowania w sprawie zamówienia, o których mowa w art. 93 ust. 1 pkt 4 Pzp. W świetle 

normy  art. 93 ust. 1  pkt  4  ustawy  Zamawiający  nie  musiał  w  tym  przypadku  unieważniać 

postępowania o udzielenie zamówienia w poszczególnych częściach, ale mógł przeznaczyć 

dodatkowe  kwoty  na sfinansowanie  zamówienia.  Z  powołanego  przepisu  nie  wynika  jednak 

wcale,  iż  musiał  podnosić  ww.  kwotę,  tj.  szukać  dodatkowych  środków,  dokonywać 

budżetowych  przesunięć,  czy  innych  zmian  planów  w  celu  podniesienia  kwoty,  którą 

zamierzał  przeznaczyć  na sfinansowanie  zamówienia,  a  na  dodatek  udowadniać,  że  nie 

mógł tego zrobić.”.  

Wobec powyższego Izba uznała,  że  zarzuty dotyczące unieważnienia postępowania 

w zakresie rejonu XI nie potwierdziły się.  

Sygn. akt: KIO 224/16 

Izba ustaliła, że odwołanie wniesione przez wykonawcę „Zakład Zieleni” Sp. z o.o. z siedzibą 

w  Warszawie  (odwołujący  II),  podlega  uwzględnieniu  w  zakresie  wszystkich  zarzutów 

w nim podniesionych i stwierdziła, co następuje.  

Zarzut  naruszenia  art.  90  ust.  3  w  zw.  z  art.  89 ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp  przez  zaniechanie 

odrzucenia  oferty  W.  F.  wobec  faktu,  iż  z  samej  treści  wyjaśnień  składanych  przez tego 

wykonawcę w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp wynika, że cena ofertowa jest rażąco niska, a 

nadto  wobec  faktu,  iż  wykonawca  ten  nie  sprostał  spoczywającemu  na  nim  ciężarowi 

dowodu;  zamawiający  jedynie  w  warstwie  formalnej  przeprowadził  postępowanie 

sprawdzające  w  zakresie  weryfikacji  ceny  zaoferowanej  przez  tego  wykonawcę, 

nie przeprowadzając  analizy  merytorycznej,  w  tym  rachunkowej  oferty  i wyjaśnień  tego 

wykonawcy, które nie obaliły domniemania ustanowionego art. 90 ust. 1 ustawy Pzp 

oraz  

zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty W. F., 

mimo, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W  pierwszej  kolejności  należy  poczynić  uwagę,  że  zarówno  wezwanie 

zamawiającego,  jak  i  wyjaśnienia  wykonawcy  W.  F.,  dotyczące  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  dla  rejonu  I  (którego  dotyczyło  odwołanie  o  sygn.  akt  KIO  223/16),  jak  i 

dotyczące  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  dla  rejonu  II  (aktualnie  omawiane 

odwołanie o sygn. akt KIO 224/16) są tożsame pod względem treści, za wyjątkiem podania 

konkretnych  wartości  wskazanych  w  tabelach,  które  zostały  załączone  do  wyjaśnień.  Stąd 

też, przywołane powyżej, przy sprawie KIO 223/16, brzmienie treści pism, należy przyjąć za 

aktualne, również i dla tej sprawy.  

Oferta  wykonawcy  W.  F.  dla  rejonu  II  po  przeprowadzonej  aukcji  elektronicznej 

opiewała na kwotę – 587.815,97 zł. Zamawiający bezpośrednio przed otwarciem ofert podał 

kwotę  jaką  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  części  zamówienia  dla  rejonu  II  – 

850.049,48 zł. 

Podobnie,  jak  odwołujący  I,  odwołujący  II  podnosił,  że  wyjaśnienia  złożone  przez 

wykonawcę  W.  F.  są  ogólnikowe,  nie  poparte  żadnymi  dowodami  i  właściwe  większości 

wykonawców. 

Przede  wszystkim,  to  co  już  wcześniej  zostało  podniesione,  zdaniem  Izby, 

wyjaśnienia  wykonawcy  W.  F.  złożone  przy  piśmie  z  dnia  21  stycznia  2016  roku, 

są ogólnikowe,  lakoniczne,  a  nadto  niespójne  i  nierzetelne.  Argumentacja  w  tym  zakresie 

zaprezentowana  przez  Izbę  przy  sprawie  KIO  223/16,  jest  aktualna  również  i  dla  sprawy 

KIO 224/16, w szczególności dotycząca błędnego i nierzetelnego założenia wyjściowego.  

Odwołujący  II  podniósł  również  kwestię  stawki  za  roboczogodzinę,  wskazując, 

ż

e wykonawca  nie  kalkuluje  kosztów  wynagrodzenia  zgodnie  z  przepisami  o  minimalnym 

wynagrodzeniu  za  pracę.  Także  w  tym  zakresie  Izba  odwołuje  się  do  argumentacji 

przytoczonej przy sprawie KIO 223/16.   

Słusznie także odwołujący II wskazuje, że wykonawca W. F. w tabelach załączonych 

do wyjaśnień podaje inny koszt jednostkowy od ceny jednostkowej w kosztorysie, co dotyczy 

pozycji: 2.2.1, 2.2.2 oraz 5.15.2, co także wskazuje na nierzetelność kalkulacji ceny ofertowej 

sporządzonej  przez  wykonawcę  W.  F.,  a  tym  samym  wskazuje  na nierzetelność  samych 

wyjaśnień.  

Co  do  kwestii  nierzetelnego  ujęcia  kosztów  pracy  sprzętu  to  stwierdzić  należy, 

ż

e w ocenie Izby, przedstawione przez odwołującego II twierdzenia i dowody nie są w pełni 

miarodajne.  Otóż,  odwołujący  wyliczył  koszty  przy  założeniu,  że  zostanie  zastosowana 

kosiarka  Amazone  Profihopper  1250  zDrive,  czy  kosiarka  spalinowa  typu  Sthil  FS  450, 

w sytuacji,  gdy  nie  wiadomo  jakiego  sprzętu  faktycznie  użyje  wykonawca.  Nadto,  w  toku 

rozprawy, pełnomocnik uczestnika postępowania W. F., złożył dowód, w postaci wydruku ze 

strony internetowej pajm.pl, z którego wynikało, że dla sprzętu, którego ten dowód dotyczył, 

tj. kosiarki samojezdnej marki Honda – spalanie wynosi ok 2,6 l/h, gdy w przypadku kosiarki 

samojezdnej Amazone – według odwołującego II – spalanie wynosi średnio 12/h. Wprawdzie 

dowód  przedstawiony  przez  pełnomocnika  uczestnika  postępowania  W.  F.  odnosi  się  do 

produktu  archiwalnego  (co  bezpośrednio  wynika  z  treści  informacji  zawartych  na 

przedłożonym wydruku), jak również pełnomocnik ten wskazał, że składa ten dowód jedynie 

poglądowo, a wykonawca W. F., nie będzie używać tej kosiarki przy realizacji zamówienia, to 

jednak stwierdzić należy, że dowodzi to, iż są różne wartości spalania dla różnych sprzętów, 

a  tym  samym  obliczenia  przedstawione  przez odwołującego  II,  należy  uznać  za 

niemiarodajne.  Ponadto,  należy  też  stwierdzić,  że nie  jest  wystarczające  kwestionowanie 

jedynie  samych  cen  jednostkowych  w  ramach  zarzutu  dotyczącego  rażąco  niskiej  ceny  i 

wykazywanie,  że  w  ramach  niektórych  z  pozycji  wykonawca  może  ponieść  stratę,  bez 

odniesienia  się  do  ceny  całkowitej  oferty.  Oczywiście  czym  innym  jest  kwestionowanie 

samych  wyjaśnień  wykonawcy  i  wskazywanie  na  nieprawidłowości  założeń  w  nich 

poczynionych.  

Również należy przyznać rację odwołującemu II, że wykonawca w ramach kalkulacji 

ceny oferty  winien uwzględnić również koszty związane  z działalnością firmy. Izba podziela 

także  zarzut,  iż  wykonawca  W.  F.  nie  odpowiedział  w  sposób  prawidłowy  na wezwanie 

zamawiającego i nie wykonał nałożonego na niego zobowiązania w zakresie wskazania cen 

jednostkowych,  a  jedynie  stwierdził,  że  wypełni  formularze  cenowe,  po  wyborze  jego  oferty 

jako najkorzystniejszej.  

Stwierdzić też należy, że gdyby nie oczywiste rozbieżności w samych wyjaśnieniach 

i już  wynikający  z  samej  treści  przedmiotowych  wyjaśnień,  brak  rzetelności  kalkulacji  ceny 

oferty,  błędy  w  założeniach  wyjściowych,  to  zasadnym  byłoby  powtórne  wezwane 

wykonawcy do złożenia dodatkowych wyjaśnień wraz z dowodami i bardziej szczegółowymi 

informacjami  odnoszącymi  się  do sposobu  kalkulacji  ceny  oferty.

Powyższe  stanowisko  ma 

także zastosowanie do sprawy KIO 223/16. 

W  dalszej  kolejności,  odnosząc  się  do  pisma  złożonego  przez  odwołującego  II, 

w trakcie  posiedzenia  w  dniu  1  marca  2016  roku  stwierdzić  należy,  że  w  ocenie  Izby 

w przeważającej  mierze  jest  to  pismo,  zawierające  nowe  okoliczności,  nie  zawarte  w  treści 

samego  odwołania,  a  tym  samym  stanowiące  niedopuszczalne  rozszerzenie  zarzutów 

odwołania. Wprawdzie w piśmie tym odwołujący II wskazuje, że porusza się w płaszczyźnie 

zarzutów  podniesionych  w  odwołaniu,  jednak  nie  jest  to  stanowisko  w  pełni  zasadne. 

Należy zauważyć,  że podstawę  zarzutu stanowią podnoszone przez odwołujących zarówno 

okoliczności  prawne,  jak i faktyczne.  Tym  samym,  podnoszone  przez  odwołującego  II  w 

treści  tego  pisma  kwestie  dotyczące  choćby  koniecznego  nakładu  pracy  do  wykonania 

określonych  czynności,  konieczność  uwzględnienia  dodatkowych  kosztów  transportu, 

zarzuty co do zasadności założeń w zakresie jednakowej liczby roboczogodzin i motogodzin 

przy zakładaniu trawnika, czy związane z wyceną prac w zakresie dostawy i montażu siatki 

zabezpieczającej  trawniki  i nowe  nasadzenia,  należało  uznać  za  wykraczające  poza  ramy 

zarzutów podniesionych w odwołaniu.  

Niemniej jednak, mając na uwadze, co stwierdzono powyżej, a w szczególności fakt, 

iż przedstawione  wyjaśnienia  wykonawcy  W.  F.  były  lakoniczne,  ogólnikowe,  a nadto  były 

sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa, jak i zawierały pewne rozbieżności oraz nie 

odpowiadały w sposób właściwy na wezwanie zamawiającego (kwestia cen jednostkowych), 

Izba  uznała,  że  są  nierzetelne  i  nie  pozwalają  na  uznanie,  że  cena  oferty  złożonej  przez 

wykonawcę dla rejonu II nie jest rażąco niska.  

Tym  samym  Izba  nakazała  odrzucenie  na  podstawie  art.  90  ust.  3  w  zw.  z  art.  89 

ust. 1 pkt 4) ustawy Prawo  zamówień publicznych oferty złożonej przez  wykonawcę: W. F., 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą W. F. Usługi Transportowe, Porządkowe, 

Ogrodnicze.  

Zarzut naruszenia art. 7 ustawy Pzp przez wybór jako najkorzystniejszej oferty podlegającej 

odrzuceniu  Izba  uznała  za  uzasadniony,  jako  zarzut  stanowiący  konsekwencję  naruszenia 

przepisów art. art. 90 ust. 3 i art. 89 ust. 1 pkt 4. 

Sygn. akt: KIO 225/16 

Odwołujący  W.  F.,  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  W.  F.  Usługi 

Transportowe, Porządkowe, Ogrodnicze (odwołujący III) w trakcie rozprawy w dniu 1 marca 

2016  roku  cofnął  zarzut  naruszenia  art.  90  ust.  4  ustawy  Pzp,  w pozostałym  zakresie 

podtrzymał zarzuty odwołania.  

W ramach zarzutów podtrzymanych na rozprawie, Izba zważyła, co następuje.  

Zarzut  naruszenia  art.  8  ust.  1-3  ustawy  Pzp  z  uwagi  na  zaniechanie  odtajnienia 

i udostępnienia  odwołującemu  zastrzeżonej  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa  treści  pisma 

wykonawcy  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  z  dnia  21  stycznia  2016  r.  (od  strony  5),  podczas, 

gdy podmiot  ten  nie  udowodnił,  że  zastrzeżona  treść  wzmiankowanego  pisma  stanowi 

tajemnicę  przedsiębiorstwa,  zasłaniając  się  ogólnikowymi  stwierdzeniami,  niepoddającymi 

się weryfikacji, Izba uznała, za uzasadniony.  

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy Pzp Postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne.

Zamawiający  może  ograniczyć  dostęp  do  informacji  związanych  z  postępowaniem 

o udzielenie  zamówienia  tylko  w  przypadkach  określonych  w  ustawie  (art.  8  ust.  2). 

Z kolei przepis art. 8 ust. 3 ustawy Pzp stanowi, że:

Nie ujawnia się informacji stanowiących 

tajemnicę  przedsiębiorstwa  w  rozumieniu  przepisów  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji, 

jeżeli  wykonawca,  nie  później  niż  w  terminie  składania  ofert  lub  wniosków  o  dopuszczenie 

do udziału  w  postępowaniu,  zastrzegł,  że  nie  mogą  być  one  udostępniane  oraz  wykazał, 

iż zastrzeżone  informacje  stanowią  tajemnicę  przedsiębiorstwa.  Wykonawca  nie  może 

zastrzec  informacji,  o  których  mowa  w  art.  86  ust.  4.  Przepis  stosuje  się  odpowiednio 

do konkursu.  Natomiast

,  legalną 

definicję  tajemnicy  przedsiębiorstwa  zawiera  przepis 

art. 11 ust.  4  ustawy  z  dnia  16 kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji 

(t.j. Dz. U. z  2003  r.,  nr  153,  poz. 1503,  z  późn.  zm.)  stanowiący,  iż:  Przez  tajemnicę 

przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, 

technologiczne,  organizacyjne  przedsiębiorstwa  lub  inne  informacje  posiadające  wartość 

gospodarczą,  co  do  których  przedsiębiorca  podjął  niezbędne  działania  w  celu  zachowania 

ich poufności.

Nie  ulega  wątpliwości,  iż  zasada  jawności  postępowania  jest  jedną  z 

fundamentalnych  zasad  postępowania  o  udzielenie  zamówienia.  Owszem,  ustawa  Pzp 

dopuszcza  możliwość  zastrzeżenia  informacji  stanowiących  tajemnicę  przedsiębiorstwa 

wykonawcy w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ale równocześnie 

też  nakłada  na  wykonawcę  obowiązek  wykazania,  że  zastrzeżone  przez  niego  informacje 

stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Należy podkreślić, że wykonawca  chcąc skorzystać z 

uprawnienia,  jakie przyznaje  mu  ustawa  w  tym  względzie  powinien  zachować  należytą 

staranność.  W wyroku  z  dnia

3  lutego  2015  r.,  sygn.  akt:  KIO  108/15  Krajowa  Izba 

Odwoławcza  wskazała,  iż:  „Należy  wskazać,  że  ciężar  dowodu,  że  dana  zastrzeżona 

informacja  stanowi  tajemnicę  przedsiębiorstwa  spoczywa  na  wykonawcy,  który  takiego 

zastrzeżenia  dokonuje.  Brak wyjaśnień  wykonawcy  lub  udzielenie  zbyt  ogólnikowych 

wyjaśnień winno wskazywać na niezasadność dokonanego zastrzeżenia”.  

Wykonawca  AG-Complex,  w  związku  z  wezwaniem  zamawiającego,  złożył  w  dniu 

21 stycznia  2016  roku  wyjaśnienia  dotyczące  ceny  oferty  z  równoczesnym  zastrzeżeniem, 

iż stanowią  one  tajemnicę  przedsiębiorstwa  i  nie  mogą  zostać  udostępnione  innym 

wykonawcom.  Ponadto,  wykonawca  ten  złożył  wraz  z  przedmiotowymi  wyjaśnieniami 

uzasadnienie 

zastrzeżenia 

informacji 

stanowiących 

tajemnicę 

przedsiębiorstwa. 

W uzasadnieniu  tym  wykonawca  AG-Complex  odwołał  się  do  legalnej  definicji  terminu 

„tajemnica  przedsiębiorstwa”,  zawartej  w  art.  11  ust.  4  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r. 

o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jak i do regulacji ustawy Pzp w tym zakresie, a nadto 

powołał  się  na  wyrok  Sądu  Najwyższego  z  dnia  3 października  2000  roku  (I  CKN  304/00). 

Natomiast,  jedynie  w  sposób  ogólnikowy  odniósł  się  do  zasadności  samego  zastrzeżenia 

informacji  jako,  stanowiących  jego  tajemnicę  przedsiębiorstwa,  a  zawartych  w  złożonych 

przez niego  wyjaśnieniach  dotycząco  rażąco  niskiej  ceny,  wskazując  m.in.,  że:  informacje 

na temat  sposobu  kalkulowania  cen  nie  są  dostępne  w  sposób,  który  umożliwiłby  innym 

podmiotom zapoznanie się z tymi informacjami; nie udostępnił tych informacji do wiadomości 

publicznej;  a  nadto  w  ramach  realizacji  własnych  polityk  bezpieczeństwa  podjął  działania 

w celu  zabezpieczenia  tych  informacji  przed  ujawnieniem,  w  szczególności  zobowiązał 

swoich  pracowników,  współpracowników  i  kontrahentów  do  zachowania  ich  w  poufności 

oraz,  że zapoznanie  się  konkurencji  ze  sposobem  kalkulowania  cen  i  przyjętymi  stawkami, 

mogłoby narazić wykonawcę na szkodę.  

Zamawiający w dniu 26 stycznia 2016 roku odtajnił częściowo informacje zastrzeżone 

przez  wykonawcę  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa,  a  zawarte  w  piśmie  wykonawcy 

pn.: „Wyjaśnienia  dot.  rażąco  niskiej  ceny”  na  stronach  od  1  do  5  do  punktu  7  włącznie 

oraz załączone  do  pisma  załączniki  nr  7  I  i  7  XIII,  wskazując,  iż  informacje  ze  stron  1  -  3 

zawierają opinię wykonawcy wraz z przytoczonym orzecznictwem Izby, dotyczące procedury 

badania  rażąco  niskiej  ceny,  wymienione  w  punktach  1  –  7  czynniki  wpływające  na  cenę 

zostały ujawnione  w innymi postępowaniu, zaś  załączniki 7 I i 7 XIII stanowią jednocześnie 

załączniki do umowy, która jest jawna, a wysokość cen i wartości w nich wykazane wynikają 

wprost z zapisów SIWZ.  

W ocenie Izby, biorąc już choćby pod uwagę samą treść uzasadnienia  zastrzeżenia 

informacji  stanowiących  tajemnicę  przedsiębiorstwa  wykonawcy  AG-Complex,  zamawiający 

winien  był  w  całości  odtajnić  treść  pisma  pn.  „Wyjaśnienie  dot.  rażąco  niskiej  ceny”  z  dnia 

21 stycznia  2016  roku  wraz z załącznikami,  albowiem  wykonawca  ten  oprócz  ogólnikowych 

i lakonicznych 

twierdzeń 

nie 

przedstawił 

jakichkolwiek 

dowodów, 

ani 

nawet 

nie uprawdopodobnił  tych  twierdzeń  w  żaden  sposób.  Co  więcej  nie  przedstawił  rzeczowej 

argumentacji w tym zakresie. Nie sprecyzował charakteru zastrzeżonych informacji (tj. czy są 

to informacje o charakterze technicznym, technologicznym, organizacyjnym lub posiadające 

wartość  gospodarczą).  Nie odniósł  się  do  konkretnych  działań,  instrumentów,  jakie  podjął 

w celu nieujawnienia zastrzeżonych przez siebie informacji osobom trzecim, oprócz ogólnych 

zapewnień o zobowiązaniu pracowników, współpracowników i kontrahentów do zachowania 

informacji  w poufności.  Nie  wskazał,  na czym  miałaby  polegać  ewentualna  szkoda 

i nie uprawdopodobnił  nawet  możliwości  jej  powstania,  chociaż  powoływał  się  ogólnikowo 

na samą możliwość narażenia go na szkodę 

Jak  już  powyżej  wskazano,  w  myśl  art.  8  ust.  3  ustawy  Pzp,  to  wykonawca  ma 

wykazać,  iż  zastrzeżone  przez  niego  informacje  stanowią  tajemnicę  przedsiębiorstwa.  Dla 

prawidłowego wykazania, o którym mowa w tym przepisie, nie wystarczą jedynie gołosłowne 

i  ogólnikowe  twierdzenia,  bez  odniesienia  się  do  konkretnych  faktów,  działań  itd.  Na 

konieczność wykazania jednoznacznie wskazywano w toku prac nad znowelizowaniem tego 

przepisu m.in. podczas prac podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia: poselskich projektów 

ustaw o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych – plik wideo  z 21.03.2014 r. – plik 

wideo z 10.VII.2014 r. 

Zdaniem  Izby,  wyjaśnienia  wykonawcy  AG-Complex  są  niewystarczające 

dla skutecznego  wykazania,  iż  zastrzeżone  przez  niego  informacje  stanowią  tajemnicę 

przedsiębiorstwa.  Nadto,  jak  sam  zamawiający  dostrzegł,  wykonawca  w  sposób 

nieuprawniony  zastrzegł  całą  treść  wyjaśnień  wraz  z  załącznikami,  mimo,  iż  znaczna  ich 

część  zawierała,  informacje,  które  ze  swej  istoty  nie  stanowiły  tajemnicy  przedsiębiorstwa, 

jak choćby treść przepisów powszechnie obowiązującego prawa (przepisy ustawy Pzp), czy 

orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej. 

Dowody przedłożone na rozprawie w tym zakresie (umowy o zachowaniu poufności – 

6  sztuk,  uchwała  zarządu  w  sprawie  nadania  regulaminu  ochrony  danych  osobowych  – 

objęte  tajemnicą  przedsiębiorstwa),  powinny  zostać  przedłożone  zamawiającemu  w  toku 

prowadzonego przez niego postępowania. I choć formalnie Izba przyjęła te dowody w poczet 

materiału  dowodowego,  to  jednak  nie  może  mieć  to  żadnego  wpływu  na  ocenę  co  do 

zasadności objęcia przez wykonawcę określonych informacji tajemnicą przedsiębiorstwa.  

Mając  powyższe  na  uwadze,  Izba  nakazała  zamawiającemu  odtajnienie  w całości 

zastrzeżonej  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa  treści  pisma  wykonawcy  „AG-COMPLEX” 

Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie z dnia 21 stycznia 2016 roku pn. „Wyjaśnienie dot. rażąco 

niskiej ceny” wraz z załącznikami.  

Zarzut naruszenia art 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 1 i ust. 2 ustawy Pzp przez uznanie, 

ż

e złożone  przez  wykonawcę  AG  Complex  Sp.  z  o.o.  wyjaśnienia  były  wystarczające 

do uznania, iż nie zawierają rażąco niskiej ceny, podczas gdy wyjaśnienia te są ogólnikowe, 

wzmiankowany wykonawca nie przedłożył nadto dowodów (o których mowa w art. 90 ust. 1 

ustawy Pzp), które potwierdzałyby, że oferta nie zawierała rażąco niskiej ceny i uwzględniała 

wszystkie koszty związane z usługami objętymi postępowaniem, obowiązek zaś wykazania, 

ż

e  oferta  nie  zawierała  rażąco  niskiej  ceny  spoczywał  na  wykonawcy,  jest  częściowo 

uzasadniony.  

Oferta  wykonawcy  AG-Complex  dla  rejonu  XIII  po  przeprowadzonej  aukcji 

elektronicznej  opiewała  na  kwotę  –  758.500,00  zł.  Zamawiający  bezpośrednio  przed 

otwarciem  ofert  podał  kwotę  jaką  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  części 

zamówienia dla rejonu XIII – 1.261.675,38 zł. 

Zgodnie  z  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  Jeżeli  cena  oferty  wydaje  się  rażąco  niska 

w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości 

wykonania 

przedmiotu 

zamówienia 

zgodnie 

z 

wymaganiami 

określonymi 

przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa 

o 30%  od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert, 

zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie: 

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie 

art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę 

(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.); 

2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. 

Natomiast  przepis  art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp  stanowi,  iż  Obowiązek  wykazania,  że  oferta 

nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy. 

W  pierwszej  kolejności  należy  zwrócić  uwagę,  że  treść  wezwania  zamawiającego 

z dnia  15  stycznia  2016  roku,  skierowanego  do  wykonawcy  AG-Complex,  o  udzielenie 

wyjaśnień, 

dotyczących 

ceny 

oferty 

po 

przeprowadzonej 

aukcji 

elektronicznej, 

była sformułowana w sposób ogólny i nie zawierała w sobie żądania przedłożenia dowodów. 

Zamawiający  żądał  jedynie  wyjaśnień  dotyczących  ceny  oferty  w  szczególności  w 

odniesieniu  do  prac  wykazanych  w  załączonych  do  wezwania  tabelach,  przy  czym  zwrócił 

uwagę, że: „ceny jednostkowe netto z kol. 6, za poszczególne rodzaje prac powinny zgodnie 

z  zapisem  w cz.  IV  pkt  2)  SIWZ  zostać  „obniżone  nie  mniej  niż  o  taki  %  o  jaki  cena  oferty 

po przeprowadzonej  aukcji  elektronicznej  jest  niższa  od  ceny  oferty  złożonej  pierwotnie 

w formie  pisemnej”.  Nadto,  zamawiający  w  przypadku  dostawy  płotków  żądał  wskazania 

ź

ródła zakupu.  

W  odpowiedzi  na  powyższe  wezwanie  wykonawca  AG-Complex  złożył  w  dniu 

21 stycznia  2016  roku  pismo  pn.  „Wyjaśnienie  dot.  rażąco  niskiej  ceny”,  w  którym  m.in. 

wskazał,  że  przeanalizował  dokładnie  wszystkie  czynniki  obiektywne  mające  wpływ  na 

sposób kalkulacji cen jednostkowych (które opisał następnie w punktach od 1 do 9) oraz, że 

wziął  pod uwagę  zapisy  SIWZ  związane  z  wykonaniem  przedmiotu  zamówienia  oraz 

sposoby  wykonywania  kalkulacji  cen  funkcjonujące  u  niego  od wielu  lat.  Ponadto,  złożył 

zestawienia szczegółowe (dla rejonu I i XIII), opisujące wartości dla zakresu poszczególnych 

prac,  ze wskazaniem  procentowym  udziału  poszczególnych  pozycji  (robocizna;  sprzęt, 

materiały  i utylizacja,  koszty  pośrednie,  zysk)  w  stosunku  do  wartości  ogólnej  każdego  z 

zakresów prac, jak również przedstawił: szczegółowy zakres robocizny, szczegółowy zakres 

sprzętu, szczegółowy zakres materiałów i utylizacji, szczegółowy zakres kosztów pośrednich. 

Wykonawca  złożył  również  wypełnione  załączniki  nr  7  I  i  7  XIII,  stanowiące  jednocześnie 

załączniki do umowy.  

Dodatkowo,  w  odpowiedzi  na  kolejne  wezwanie  zamawiającego  z  dnia  28  stycznia 

2016  roku,  w  dniu  1  lutego  2016  roku  uzupełnił  swoje  wyjaśnienia  o  tabele, 

które były wymagane  uprzednio  przez zamawiającego,  a  których  nie  załączył  do  swoich 

pierwszych wyjaśnień.  

Zgodnie  z  cytowanym  powyżej  przepisem  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  zamawiający, 

w przypadku  ziszczenia  się  ustawowych  przesłanek,  obligujących  go  do  wezwania 

wykonawcy  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  zakresie,  o  którym  mowa  w  tym  przepisie,  winien 

zwrócić się do wykonawcy o udzielenie takich wyjaśnień, w tym także o złożenie dowodów, 

dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  Jak  już  wcześniej 

wspomniano,  zamawiający  w  swoim  wezwaniu,  nie  zawarł  żądania  przedłożenia  dowodów, 

za wyjątkiem wypełnionych tabel, które załączył do swojego wezwania.  

Wykonawca również,

z własnej inicjatywy, nie przedstawił dowodów

które odnosiłyby 

się  do  czynników  wskazanych  przez  niego, jako  mających  wpływ  na  sposób kalkulacji  cen, 

a przedstawił  jedynie  zestawienia,  jak  również  wypełnione  formularze,  które  miały  stanowić 

załączniki do umowy.  

W tym miejscu należy zauważyć, że  wykonawca nie powinien ponosić negatywnych 

konsekwencji  w  przypadku  pewnych  nieprawidłowości  wynikających  z  treści  samego 

wezwania.  Nie ulega  wątpliwości,  że  wykonawca  zgodnie  z  art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp 

jest zobowiązany  do wykazania,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Jednakże, 

to zamawiający  winien zwrócić się do  wykonawcy o udzielenie  wyjaśnień, w tym o złożenie 

dowodów,  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  Skoro  więc, 

zamawiający  zwrócił  się  jedynie  o  złożenie  wyjaśnień  i  załączenie  wypełnionych  tabel, 

które stanowiły załącznik do jego wezwania, to wykonawca mógł uznać, że nie musi składać 

nic więcej, aby zadośćuczynić temu wezwaniu. 

Dodatkowo,  Izba  wskazuje,  że  jednak  dla  prawidłowej  oceny  złożonych  wyjaśnień, 

niezbędne  jest  zwrócenie  się  do  wykonawcy  o  przedłożenie  stosownych  dowodów. 

Jest to wymóg  wynikający  wprost  z  literalnego  brzmienia  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp. 

Ponadto, skoro wykonawca powołuje się na określone czynniki, mające wpływ na kalkulację 

ceny, to powinien załączyć też stosowne dowody na potwierdzenie swoich twierdzeń.   

Należy  też  zaznaczyć,  że  nie  ma  też  przeszkód,  aby  zamawiający  prowadził 

wyjaśnienia  wieloetapowo  w  celu  wyjaśnienia  wszelkich  wątpliwości,  czy  wzywał 

do przedłożenia  dodatkowych  dowodów,  które  uznaje  za  istotne  dla  oceny  samych 

wyjaśnień, stąd też Izba uznała za zasadne powtórzenie czynności w tym zakresie. Nie jest 

jedynie dopuszczalne, aby powtórnie wzywać w zakresie, który został już wyjaśniony albo w 

sytuacji, gdy wykonawca odmawia współpracy.  

Ponadto, w tym miejscu należy zauważyć, że wyjaśnienia, złożone przez wykonawcę 

AG-Complex,  nie  zostały  w sposób  należyty  poddane  weryfikacji  zamawiającego. 

Zamawiający  powinien  dokonać  oceny  czy  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  na 

podstawie  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę,  ponieważ  to  one  mają  przekonać 

zamawiającego, że ten konkretny wykonawca może zrealizować zamówienie za daną cenę. 

Tymczasem, ze stanowiska przedstawionego przez zamawiającego w toku rozprawy wynika, 

ż

e zamawiający  nie  dokonał  wnikliwej  oceny  wyjaśnień,  dotyczących  ceny  oferty,  a 

złożonych  przez  wykonawców  w  toku  postępowania.  Z  twierdzeń  zamawiającego 

przywoływanych  wielokrotnie  w  toku  rozprawy  (we  wszystkich  rozpoznawanych  sprawach) 

wynika,  że zamawiający  samo  wezwanie  do  wyjaśnień,  które  wystosował  do  wykonawców

na podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  w  ramach  poszczególnych  części  zamówienia, 

traktował  jedynie  jako  obowiązek  nałożony  na  niego  przepisami  Pzp,  a  sam  wątpliwości 

nie miał,  że  zaoferowane  ceny  nie  są  rażąco  niskie.  Jak  wyjaśniał  zamawiający  podczas 

rozprawy,  brał  pod  uwagę  m.in.  wartość  umów  realizowanych  w  latach  ubiegłych,  brał 

również  pod  uwagę  ceny  innych  ofert  i  inne  czynniki.  W  tym  miejscu  należy  odwołać  się 

również do argumentacji przedstawionej powyżej przy sprawie KIO 223/16.  

Dodać  również  należy,  że  Izba  nie  jest  związana  żądaniami  stron,  a  jedynie 

zarzutami,  stosownie  do  przepisu  art.  192  ust.  7  ustawy  Pzp,  zgodnie  z  którym: Izba  nie 

może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu.  

Stąd  w  ramach  zarzutów  podniesionych  przez  odwołującego  III,  Izba  nakazała 

zamawiającemu ponowne wezwanie wykonawcy AG-Complex do wyjaśnień wysokości ceny 

oferty, mimo braku takiego żądania ze strony odwołującego. 

W takim stanie faktycznym, w ocenie Izby, zasadne było nakazanie zamawiającemu, 

aby  powtórzył  (uzupełnił)  czynność  wezwania  wykonawcy  AG-Complex  do  wyjaśnienia 

wysokości  ceny  oferty  na  podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych, 

celem  przedłożenia  dodatkowych  dowodów  na  potwierdzenie  wpływu  okoliczności 

przedstawionych w wyjaśnieniach na kalkulację ceny oferty tego wykonawcy.  

Zakreślony  przez  Izbę  -  w  sentencji  wyroku  (pkt 1C)  -  zakres  czynności  polegającej 

na wezwaniu  wykonawcy  do wyjaśnienia  ceny  oferty,  celem  przedłożenia  dodatkowych 

dowodów  na  potwierdzenie  wpływu  okoliczności  przedstawionych  w  wyjaśnieniach 

na kalkulację  ceny  oferty  tego  wykonawcy,  nie  ogranicza  zamawiającego  co  do  wezwania 

także o dodatkowe informacje (dowody), które w jego ocenie będą konieczne do prawidłowej 

oceny  wyjaśnień,  w sytuacji,  gdy  dojdzie  do  przekonania,  że  takie  informacje  (czy  dowody) 

będą mu potrzebne.  

W konsekwencji zamawiający winien dokonać powtórnej oceny wyjaśnień złożonych 

przez  wykonawcę  AG-Complex  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp,  mając  na  uwadze 

konieczność  wnikliwej  oceny  wyjaśnień,  złożonych  przy  piśmie  z  dnia  21  stycznia  2016  r., 

jak i następnie  uzupełnionych.  Zamawiający  winien  mieć  na  uwadze,  że  ta  ocena  powinna 

być rzeczywista i rzetelna. 

Zarzut  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp  przez  zaniechanie 

odrzucenia  oferty  złożonej  przez  AG  Complex  Sp.  z  o.  o.  w  sytuacji,  gdy  złożona  w  toku 

aukcji elektronicznej oferta zawierała rażąco niską cenę. 

Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp Izba uznała 

za przedwczesny.  

W  związku  z  nakazaniem  zamawiającemu  odtajnienia  w  całości  wyjaśnień 

wykonawcy  AG-Complex  dotyczących  ceny  oferty,  a  także  w  związku  z  nakazaniem 

zamawiającemu    powtórzenia  (uzupełnienia)  czynności  wezwania  tego  wykonawcy  do 

wyjaśnienia  wysokości  ceny  oferty,  odwołujący  III,  w  ramach  ewentualnego  kolejnego 

odwołania,  będzie  miał  możliwość  podnoszenia  argumentów  dla  wykazania  m.in. twierdzeń 

o błędnej  ocenie  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  oraz  w  zakresie  naruszenia 

art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp.  

Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 7 ustawy Pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 

ustawy  z dnia 16 kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  przez  zaniechanie 

odrzucenia  oferty  złożonej  w  toku  aukcji  elektronicznej  przez  AG  Complex  Sp.  z  o.o., 

podczas, gdy działanie takie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji polegający na utrudnianiu 

innym  przedsiębiorcom  dostępu  do  rynku  usług  będących  przedmiotem  postępowania 

i oferowaniu ich świadczenia poniżej kosztów, Izba uznała, za nieuzasadniony.  

Odwołujący III jedynie w petitum odwołania postawił zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 

pkt 3 w zw. z art. 7 ustawy Pzp w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. 

o zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji,  wskazując  na  czym  jego  zdaniem  to  naruszenie 

miałoby polegać, jednak w dalszej części odwołania, w tym także w uzasadnieniu odwołania, 

nie odniósł się w żaden sposób do postawionego zarzutu. 

Zgodnie  z  art.  180  ust.  3  ustawy  Pzp  Odwołanie  powinno  wskazywać  czynność 

lub zaniechanie  czynności  zamawiającego,  której  zarzuca  się  niezgodność  z  przepisami 

ustawy,  zawierać  zwięzłe  przedstawienie  zarzutów,  określać  żądanie  oraz  wskazywać 

okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające wniesienie odwołania. 

O  zakresie  zarzutu  stanowią  przede  wszystkim  przywołane  okoliczności  faktyczne. 

Ponadto,  zgodnie  z  art.  190  ust.  1  ustawy  Pzp  Strony  i  uczestnicy  postępowania 

odwoławczego  są  obowiązani  wskazywać  dowody  dla  stwierdzenia  faktów,  z  których 

wywodzą  skutki  prawne.  Dowody  na  poparcie  swoich  twierdzeń  lub  odparcie  twierdzeń 

strony przeciwnej strony i uczestnicy postępowania odwoławczego mogą przedstawiać aż do 

zamknięcia rozprawy. 

Tymczasem,  Odwołujący  III  nie  tylko  nie  udowodnił  i  nie  wykazał  ziszczenia  się 

przesłanek  skutkujących  odrzuceniem  oferty  wykonawcy  AG-Complex  na  podstawie 

art. 89 ust.  1  pkt  3  ustawy  Pzp  (tj. nie  wykazał,  że  jej  złożenie  stanowiło  czyn  nieuczciwej 

konkurencji), ale przede wszystkim nie przedstawił okoliczności faktycznych uzasadniających 

wniesienie odwołania w tym zakresie.  

Wobec powyższego, zarzut, o którym mowa powyżej, Izba uznała, za bezpodstawny.  

Sygn. akt: KIO 228/16 

Zarzut naruszenia art. 8 ust. 1-3 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 11 ust. 4 ustawy 

o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  przez  zaniechanie  odtajnienia  wyjaśnień  SITA 

POLSKA  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie,  zwanej  dalej:  „SITA”  dotyczących  elementów 

oferty mających wpływ na wysokość ceny pomimo, iż informacje zastrzeżone przez SITA nie 

spełniają  przesłanek  niezbędnych  dla  możliwości  zastrzeżenia  ich  jako  tajemnicy 

przedsiębiorstwa w zakresie rejonu nr V, w ocenie Izby jest uzasadniony. 

W pierwszej kolejności wskazać należy, że przy omawianiu tego zarzutu, aktualne są, 

przytoczone powyżej przy omawianiu sprawy KIO 225/16, podstawy prawne odnoszące się 

do kwestii  tajemnicy  przedsiębiorstwa,  jak  i  przedstawione  tam  wywody  ogólne  składu 

orzekającego Izby.  

Odnosząc  się  zaś  do  treści  samych  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę  SITA 

stwierdzić  należy,  że  w  przypadku  tego  wykonawcy  wyjaśnienia  dotyczące  zasadności 

zastrzeżenia  tajemnicy  przedsiębiorstwa  są  bardziej  konkretne  niż  uzasadnienie 

zastrzeżenia informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa złożone przez wykonawcę 

AG-Complex  i wskazują  na podjęcie  oznaczonych  działań  mających  na  celu  zachowanie 

informacji  w poufności,  takich  jak:  zobowiązanie  do  zachowania  informacji  w  poufności, 

zarówno na mocy przepisów prawa (przepisy Kodeksu spółek handlowych i kodeksu pracy), 

jak i na podstawie  zawartych  umów  (klauzule  umowne  czy  odrębne  umowy  o  zachowaniu 

poufności),  pod  rygorem  negatywnych  skutków  dyscyplinarnych,  przechowywanie 

dokumentów  zawierających  informacje  poufne  w  zabezpieczonych  miejscach,  zapisywanie 

tychże  informacji  na  szyfrowanych  dyskach.  Wykonawca  SITA  wskazał  też,  że  informacje 

te mają wartość gospodarczą oraz, że  wskazują jednoznacznie na sposób budowania ceny 

oferty, który jest właściwy nie tylko dla tego konkretnego postępowania, ale również i innych 

przyszłych  zamówień  i  który  pozwala  budować  przewagę  konkurencyjną  nad  innymi 

podmiotami działającymi w tej samej branży.  

 Jednak  wyjaśnienia  dotyczące  zastrzeżenia  wyjaśnień  dotyczących  elementów 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny  zaproponowanej  w  ofercie  wykonawcy  SITA  jako 

tajemnicy  przedsiębiorstwa  nie  są  w  ocenie  Izby  wystarczające.  Treść  tych  wyjaśnień 

nie zawiera  odniesienia  do  konkretnych  umów  czy  też  postanowień  umownych. 

Dowód przedłożony  na rozprawie  w  tym  zakresie  (wyciąg  z  umowy  o  pracę  stosowanej  w 

SITA  Polska  Sp.  z  o.o.  w zakresie  tajemnicy  zawodowej  i  poufności),  powinien  być 

przedłożony  zamawiającemu  w toku  prowadzonego  przez  niego  postępowania.  I  chociaż 

formalnie,  Izba zaliczyła  ten  dowód  w poczet  materiału  dowodowego,  to  jednak  nie  może 

mieć to żadnego wpływu na ocenę co do zasadności objęcia przez wykonawcę określonych 

informacji tajemnicą przedsiębiorstwa. 

Ponadto,  wykonawca  powinien  wykazać,  nie  tylko,  że  podjął  szereg  działań 

zmierzających  do  zachowania  poufności  informacji,  ale  również,  że  te  działania  mają 

zastosowanie w stosunku do konkretnych informacji.  

Tymczasem  pierwsze  dwie  strony  wyjaśnień,  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny, 

a zastrzeżonych przez wykonawcę SITA, odnoszą się do ogólnych właściwości wykonawcy, 

często wspólnych dla różnych wykonawców (posiadanie doświadczenia, wykwalifikowanych 

pracowników  i  specjalistycznego  sprzętu,  jak  i  wyposażenia  technicznego,  możliwość 

wynegocjowania  upustów  na  zakup  materiałów,  dobra  organizacja  pracy,  koszty  robocizny 

wyższe od minimalnego wynagrodzenia).  

Zauważyć  też  należy,  że  wykonawca  SITA  w  całości  zastrzegł  tajemnicę  tabeli 

kalkulacyjnej,  mimo,  że  została  ona  przygotowana  według  wzoru  opracowanego 

przez zamawiającego.  Sposób  kalkulacji  ceny  obejmuje  podział  kosztów  według  zasad 

opracowanych  przez  zamawiającego.  A  zatem,  wykonawca  powinien  wykazać, 

które konkretnie  informacje  według  niego  stanowią  tajemnicę  przedsiębiorstwa  i  dlaczego. 

Powinien  w  sposób  indywidualny  odnieść  się    do  zastrzeżonych  przez  siebie  informacji. 

Natomiast  jego  wyjaśnienia  są  zbyt  ogólne.  Nie  odniósł  się  w  żaden  sposób  dlaczego 

zastrzegł  tajemnicę  przedsiębiorstwa  w  stosunku  do  dowodów,  stanowiących  załączniki  do 

wyjaśnień,  tj.  faktur  i  ofert  handlowych.  Informacje  zawarte  w  tych  dokumentach  mogą 

stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa, jednak to wykonawca winien wykazać, że te informacje 

mają taki charakter i uprawdopodobnić ten fakt.  

Wobec  powyższego,  Izba  uznała,  że  wyjaśnienia  wykonawcy  SITA  są 

niewystarczające  dla  skutecznego  wykazania,  iż  zastrzeżone  przez  tego  wykonawcę 

informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.  

Mając  powyższe  na  uwadze,  Izba  nakazała  zamawiającemu  odtajnienie  w  całości, 

zastrzeżonej jako tajemnica przedsiębiorstwa, treści załączników do pisma wykonawcy SITA 

Polska  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie  z  dnia  21  stycznia  2016  roku,  tj.  wyjaśnień, 

szczegółowej kalkulacji wraz z przedstawionymi dowodami. 

Zarzut  naruszenia  art.  90  ust.  2  i  3  w  zw.  z  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp  przez 

nieprawidłową  ocenę  złożonych  wyjaśnień  i  zaniechanie  odrzucenia  oferty  złożonej  przez 

SITA, mimo, iż wyjaśnienia złożone przez tego wykonawcę potwierdzają, iż cena oferty SITA 

jest ceną nierealną, a w konsekwencji zawiera cenę rażąco niską w stosunku do przedmiotu 

zamówienia na realizację zamówienia  w  zakresie rejonu nr V, a w szczególności wszystkie 

ceny  jednostkowe  (z  wyłączeniem  ceny  za  kompleksową  pielęgnację  100  m2  krzewów)  są 

rażąco niskie. 

Powyższy zarzut częściowo się potwierdził.  

Jako aktualne dla tej sprawy należy przyjąć uwagi poczynione przez skład orzekający 

Izby  przy  omawianiu  sprawy  KIO  225/16,  a odnoszące  się  do  treści  wezwania 

zamawiającego,  dokonanej  przez  zamawiającego  oceny  wyjaśnień  złożonych  przez 

wykonawców  odnośnie  ceny  oferty,  zarzutów  i  żądań  podniesionych  w  odwołaniu  oraz 

kwestii  zakreślenia  treści  sentencji  w  przedmiocie  nakazania  zamawiającemu  powtórzenia 

(uzupełnienia)  czynności  wezwania  wykonawcy  do  wyjaśnienia  wysokości  ceny  oferty  na 

podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.  

Oferta  wykonawcy  SITA  dla  rejonu  V  po  przeprowadzonej  aukcji  elektronicznej 

opiewała na kwotę – 697.285,00 zł. Zamawiający bezpośrednio przed otwarciem ofert podał 

kwotę  jaką  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  części  zamówienia  dla  rejonu  V  – 

1.166.323,49 zł. 

Nie  było  sporne  między  stronami,  że  zamawiający  był  zobowiązany  wezwać 

wykonawcę do wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.  

Wyjaśnienia,  dotyczące  ceny  oferty,  złożone  przez  wykonawcę  SITA  są,  w  ocenie 

Izby,  ogólne  i podobnie,  jak  w  przypadku  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę  AG-

Complex,  nie wyjaśniają  w  jaki  sposób  i  w  jakim  wymiarze  okoliczności  w  nich  wskazane 

faktycznie wpływają na zaoferowaną cenę.  

Ponadto, w tym miejscu należy zauważyć, że wyjaśnienia, złożone przez wykonawcę 

SITA (podobnie jak w przypadku pozostałych  wykonawców), nie  zostały  w sposób należyty 

poddane  weryfikacji  zamawiającego.  Zamawiający  powinien  dokonać  oceny  czy  oferta 

nie zawiera  rażąco  niskiej  ceny  na  podstawie  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę,  a 

biorąc pod uwagę w głównej mierze inne czynniki, w tym wartości umów w latach ubiegłych.  

Zwrócić  jednak  należy  uwagę,  że  wykonawca  SITA  załączył  dowody  na 

potwierdzenie  części  swoich  wyjaśnień.  Należy  też  zgodzić  się  z  twierdzeniem,  że  pewne 

czynniki,  jak np. doświadczenie  wykonawcy  czy  posiadanie  wykwalifikowanej  kadry,  mogą 

być  niemierzalne  i  wówczas  nie  będzie  możliwe  wykazanie  konkretnego  wpływu  na 

zaoferowaną cenę. Niemniej jednak, za zasadne należałoby uznać, aby  w sytuacji, gdy nie 

można odnieść się do mierzalnego efektu, wykonawca przedstawił pogłębioną argumentację, 

wskazującą  na to,  że  faktycznie  w  przypadku  tego  wykonawcy,  czynniki  te  odgrywają 

znaczącą  rolę  w kształtowaniu  ceny.  Natomiast  już  inne  okoliczności  jak,  np.  posiadanie 

własnego  sprzętu,  możliwość  korzystania  z  upustów,  czy  rabatów,  można  już  przełożyć  na 

konkretne  oszczędności  i  wykazać  w  jakim  zakresie  mają  one  wpływ  na  kalkulację  ceny 

oferty.  

 Zdaniem Izby, w przypadku wykonawcy SITA, wyjaśnienia wymaga również kwestia 

dotycząca  sposobu  kalkulacji  w  zakresie  zagospodarowania  odpadów  zielonych,  odpadów 

ulegających biodegradacji o kodzie 20 02 01 (czy będą to koszty związane z przekazaniem 

odpadów do RIPOK-ów, czy w inny sposób przywoływany na rozprawie), aby w tym zakresie 

nie pozostały  żądne  wątpliwości.  Wyjaśnienie  to  powinno  nastąpić  w  związku 

z powtórzeniem  czynności  wezwania  do  wyjaśnień  przez  zamawiającego  na  podstawie  art. 

90  ust.  1  ustawy  Pzp.  Ma  to  znaczenie  w  kontekście  wyjaśnień  przedstawionych  przez 

wykonawcę na rozprawie wraz  z dowodami co do sposobu przekazania  odpadów  zielonych 

podmiotom  trzecim  i  kosztom  z  tym  związanym,  jak  również  w  kontekście  jednego  z 

załączników  do wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  (oferty  handlowej  takiego 

podmiotu). Wykonawca podnosił, że cena jego oferty zawiera prawidłową kalkulację kosztów 

związanych z przekazaniem odpadów zielonych, nawet przy uwzględnieniu przekazania tych 

odpadów  do RIPOK-u.  Jednak,  należy  zauważyć,  że  te  wyjaśnienia  i  dowody  powinny  być 

przedstawione  zamawiającemu  w  toku  postępowania  o  udzielnie  zamówienia,  a  nie  w  toku 

postępowania odwoławczego. To bowiem rzeczą zamawiającego jest wszechstronna ocena 

wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę  w  zakresie  elementów  oferty  mających  wpływ  na 

cenę  oferty.  Pozwoli  to  ocenić  zamawiającemu,  czy  nie  miało  miejsce  błędne  założenie 

przy sporządzania  kalkulacji  ceny  oferty  w  zakresie  sposobu  zagospodarowania  odpadów 

i czy założenia wyjściowe były rzetelne 

Jak  już  wcześniej  wskazano,  nie  ma  też  przeszkód,  aby  zamawiający  prowadził 

wyjaśnienia  wieloetapowo  w  celu  wyjaśnienia  wszelkich  wątpliwości,  czy  wzywał 

do przedłożenia  dodatkowych  dowodów,  które  uznaje  za  istotne  dla  oceny  samych 

wyjaśnień, stąd też Izba uznała za zasadne powtórzenie czynności w tym zakresie.

Stąd  w  ramach  zarzutu  podniesionego  przez  odwołującego  IV,  a  dotyczącego 

nieprawidłowej  oceny  złożonych  wyjaśnień,  biorąc  pod  uwagę  również  treść  wezwania 

zamawiającego do złożenia wyjaśnień z dnia 15 stycznia 2016 roku oraz sposób dokonania 

oceny  wyjaśnień  w  zakresie ceny oferty przez  zamawiającego, o czym była mowa powyżej 

przy  sprawie  KIO  225/16,  Izba   nakazała  zamawiającemu  ponowne  wezwanie  wykonawcy 

SITA  Polska  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie  do  wyjaśnień  elementów  oferty  mających 

wpływ  na wysokość  ceny  oferty,  mimo  braku  takiego  żądania  ze  strony  odwołującego, 

na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.  

Zakreślony  przez  Izbę  -  w  sentencji  wyroku  (pkt 1D)  -  zakres  czynności  polegającej 

na wezwaniu  wykonawcy  do  wyjaśnienia  ceny  oferty,  celem  przedłożenia  dodatkowych 

dowodów  na  potwierdzenie  wpływu  okoliczności  przedstawionych  w  wyjaśnieniach 

na kalkulację  ceny  oferty  tego  wykonawcy,  nie  ogranicza  zamawiającego  co  do  wezwania 

także o dodatkowe informacje (dowody), które w jego ocenie będą konieczne do prawidłowej 

oceny  wyjaśnień,  w sytuacji,  gdy  dojdzie  do  przekonania,  że  takie  informacje  (czy  dowody) 

będą  mu  potrzebne.  Izba  zwraca  również  uwagę  na  konieczność  wyjaśnienia  kwestii 

kalkulacji  ceny  w  zakresie  przekazywania  odpadów  zielonych,  o  czym  była  już  mowa 

powyżej.  

W konsekwencji zamawiający winien dokonać powtórnej oceny wyjaśnień złożonych 

przez  wykonawcę  SITA  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp,  mając  na  uwadze  konieczność 

wnikliwej oceny wyjaśnień, złożonych przy piśmie z dnia 21 stycznia 2016 r., jak i następnie  

uzupełnionych  zgodnie  z  niniejszym  wyrokiem.  Zamawiający  winien  mieć  na  uwadze, 

ż

e ta ocena powinna być rzeczywista i rzetelna. 

W pozostałym zakresie - zarzut naruszenia art. 90 ust. 2 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 

4  ustawy  Pzp,  w  tym  zarzut  zaniechania  odrzucenia  oferty  z  uwagi  na  rażąco  niską  cenę 

Izba uznała za przedwczesny.  

Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 

pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. nr 47, 

poz.  211  ze  zm.),  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  SITA,  mimo,  iż  jej  złożenie  stanowi 

czyn  nieuczciwej  konkurencji  polegający  na  sprzedaży  usług  i  towarów  poniżej  kosztów 

ich świadczenia/wytworzenia na realizację zamówienia w zakresie rejonu nr V, 

oraz  

zarzut  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp  przez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

złożonej przez SITA, mimo, iż oferta ta jest niezgodna z SIWZ w zakresie, w jakim wszystkie 

ceny  jednostkowe  (z  wyłączeniem  ceny  za  kompleksową  pielęgnację  100  m2  krzewów)  w 

rejonie V nie pokrywają wszystkich kosztów związanych ze świadczeniem usługi. 

Zarzuty,  o  których  mowa  powyżej,  w  ocenie  Izby  są  przedwczesne.  W  związku 

z nakazaniem  zamawiającemu  odtajnienia  w  całości  wyjaśnień  wykonawcy  SITA 

dotyczących  ceny  oferty,  a  także  w  związku  z  nakazaniem  zamawiającemu    powtórzenia 

(uzupełnienia) czynności  wezwania tego  wykonawcy do  wyjaśnienia  wysokości ceny oferty, 

odwołujący  IV,  w ramach  ewentualnego  kolejnego  odwołania,  będzie  miał  możliwość 

podnoszenia tych zarzutów.  

Zarzut naruszenia art. 24 ust. 2 pkt 4 w zw.  z art. 22 ust. 1 pkt 2 w  zw. z art. 26 ust. 3 i 4 

ustawy Pzp  przez  zaniechanie  wezwania  wykonawcy  W.  F.,  prowadzącego  działalność 

gospodarczą  pod  nazwą  W.  F.  Usługi  Transportowe,  Porządkowe,  Ogrodnicze,  zwanego 

dalej:  „W.  F.”,  do  wyjaśnienia  lub  uzupełnienia  dokumentów  potwierdzających  spełnianie 

warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia w zakresie rejonu nr 

IV. 

Izba  stwierdziła,  że  zarzut  naruszenia  przepisów  art.  24  ust.  2  pkt  4 

w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp dotyczący oceny spełniania 

warunków  udziału  w postępowaniu  w  zakresie  wiedzy  i  doświadczenia  w  odniesieniu 

do oferty złożonej przez wykonawcę W. F. w ramach rejonu IV nie potwierdził się.  

Uzasadnienie  w  tym  zakresie  jest  analogiczne  jak  przy  sprawie  KIO  223/16 

(argumentacja  składu  orzekającego  Izby  odnosząca  się  do  pierwszej  z  wykazanych 

przez wykonawcę  W.  F.  usług,  tj.  usługi  wykonywanej  na  rzecz  PUW  LOTAR  P.  S., 

wykazująca  konieczność  zaliczenia  w pełnym  zakresie  tej  usługi  do wymaganego 

doświadczenia). 

Zarzut  naruszenia  art.  7  ust.  1  i  3  ustawy  Pzp  przez  prowadzenie  postępowania  w  sposób 

naruszający  zasadę  zachowania  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców 

ze względu  na  naruszenie  wyżej  wymienionych  przepisów  ustawy  w  konsekwencji 

stwierdzenia  naruszeń  przepisów  prawa  przez  zamawiającego,  o których  była  mowa 

powyżej, Izba uznała, że potwierdził się zarzut naruszenia art. 7 ust. 1.  

O  kosztach  postępowania  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10  ustawy  Pzp 

oraz §  5  ust.  2  pkt  1  Rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  

sprawie  wysokości  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).  

Izba  za  zasadne  uznała  koszty  wynagrodzenia  pełnomocników  odwołujących  w 

kwocie po 3 600 zł, zgodnie ze złożonymi na rozprawie rachunkami. 

Mając powyższe na uwadze Izba orzekła jak w sentencji.  

Przewodniczący: ………………………………… 

Członkowie:       ………………………..……….. 

     …………………………………