KIO 2288/16 Wyrok dnia 15 grudnia 2016 r.

Sygn. akt: KIO 2288/16 

Wyrok 

z dnia 15 grudnia 2016 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Emil Kawa 

Protokolant:             Aleksandra Zielonka 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  15  grudnia  w  Warszawie,  odwołania  wniesionego  do 

Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  5  grudnia  2016  r.  przez

  wykonawcę 

ubiegającego  się  o  udzielenie  zamówienia 

Portal-PP  Sp.  z  o.o.,  Sp.  k.,  ul.  Bł.  Królowej 

Jadwigi  47/9,  70-300  Szczecin  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Miasto  Gorzów 

Wielkopolski, ul. Sikorskiego 3-4, 66-400 Gorzów Wielkopolski 

orzeka 

1.uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru 

najkorzystniejszej oferty oraz nakazuje ponowne badanie i ocenę ofert z udziałem oferty 

odwołującego 

2. kosztami postępowania obciąża  zamawiającego

 Miasto Gorzów Wielkopolski, ul. 

Sikorskiego 3-4, 66-400 Gorzów Wielkopolski 

2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę

 15 000 zł 00 gr (słownie: 

piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego

 Portal-PP Sp. z o.o., 

Sp. k., ul. Bł. Królowej Jadwigi 47/9, 70-300 Szczecin  tytułem wpisu od odwołania. 

2.2 zasądza od zamawiającego 

Miasto Gorzów Wielkopolski, ul. Sikorskiego 3-4, 66-400 

Gorzów Wielkopolski na rzecz odwołującego Portal-PP Sp. z o.o., Sp. k., ul. Bł. Królowej 

Jadwigi 47/9, 70-300 Szczecin kwotę 19 206,00 (dziewiętnaście tysięcy dwieście sześć) 

złotych tytułem zwrotu kosztów uiszczonego wpisu, wynagrodzenia pełnomocnika oraz 

kosztu dojazdu pełnomocników na rozprawę. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień  

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2015  r.,  poz.  2164)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  7  dni  od  dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do Sądu Okręgowego w 

 Gorzowie Wielkopolskim. 

                                                              Przewodniczący:     

………………… 

Sygn. akt KIO 2288/16 

UZASADNIENIE 

Miasto  Gorzów  Wielkopolski  ul.  Sikorskiego  3-4,  66-400  Gorzów  Wielkopolski  dalej 

zwany  „Zamawiającym”  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  w 

trybie  przetargu  nieograniczonego    na  „Wykonanie  koncepcji  wstępnych  funkcjonalno-

przestrzennych,  koncepcji  docelowej,  wielobranżowej  dokumentacji  projektowej  oraz 

pełnienie  nadzoru  autorskiego  w  ramach  zadania  inwestycyjnego  p.n.  „Centrum  Edukacji 

Zawodowej” w Gorzowie Wielkopolskim. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  ogłoszone  w  Suplemencie  do  Dziennika 

Urzędowego  Unii  Europejskiej    pod  nr  2016/S141-255847  z  dnia  23/07/2016r.  Wartość 

zamówienia jest powyżej kwot określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 

8 Pzp. 

W  dniu  24  listopada  2016r  Zamawiający  przekazał  wykonawcom  informację  o 

wyborze najkorzystniejszej oferty za którą została uznana oferta złożone przez   Demirug Sp. 

z o.o. Sp. k w Poznaniu.  

Od  takiej  czynności  Zamawiającego  wykonawca  Portal  -  PP  Sp.  z  o.o.  i  Sp.  K.  w 

Szczecinie  (dalej  zwany  „Odwołującym”)  wniósł  odwołanie  do  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej . 

We wniesionym odwołaniu zarzuciła Zamawiającemu naruszenie: 

art. 89 ust. 1 pkt. 4 przez uznanie, że oferta Wykonawcy zawiera rażąco niską cenę w 

stosunku do przedmiotu zamówienia; 

art. 90 ust 3 PZP w zw. z art. 90 ust. 1 PZP przez uznanie, że Wykonawca nie złożył 

wyjaśnień wymaganych przez Zamawiającego, a złożone wyjaśnienia potwierdzają, że oferta 

zawiera rażąco niską cenę; 

art.  7  PZP  w  związku  z  naruszeniem  zasady  równego  traktowania  i  uczciwej 

konkurencji, gdyż Zamawiający  w sposób nie równy traktuje Wykonawców biorących udział 

w postępowaniu uznając oferty porównywalne cenowo w jednym przypadku za rażące niskie 

powodujące  konieczności  ich  odrzucenia  w  innym  za  prawidłowe  nie  zawierające  rażąco 

niskiej ceny. 

Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o nakazanie Zamawiającemu: 

 unieważnienia czynności odrzucenia oferty Portal-PP Sp. z o.o. Sp. K. w Szczecinie; 

unieważnienia  czynności  polegającej  na  wyborze  jako  najkorzystniejszej  oferty 

Demirug Sp. z o.o. Sp. IC w Poznaniu; 

dokonania  ponownego badania i oceny ofert; 

Odwołujący  w  uzasadnieniu  zarzutu  niezasadnego  odrzucenia  oferty  Odwołującego  

z powodu nie wykazania iż złożona oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny podał, że w dniu 

21  września  2016r.  Zamawiający  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Pzp  wezwał  odwołującą  się 

Spółkę do złożenia wyjaśnień w celu ustalenia, czy oferta ta nie zawiera rażąco niskiej ceny 

w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  W  dniu  26  września  2016r.  Odwołujący  złożył 

Zamawiającemu wyjaśnienia  w sprawie poziomu zaproponowanej ceny.  W treści wyjaśnień 

wskazano na doświadczenie w realizacji prac projektowych oraz korzystne warunki związane 

z lokalizacja inwestycji. Odwołał się do umów o wzajemnej współpracy, sytuacji finansowej, 

cen  rynkowych,  wskazał  na  sposób  zarządzania  oraz  harmonogram  prac  projektowych.  W 

załączeniu do złożonych wyjaśnień Odwołujący przedstawił szczegółową kalkulację cenową 

dotyczącą  realizacji  inwestycji,  w  tym  określił  spodziewany  zysk  na  poziomie  76  980,00  zł 

netto.  Złożona  kalkulacja  była  zgodna  z  wezwaniem  Zamawiającego  z  dnia  21.09.2016r., 

bowiem zawierała wszystkie kalkulacje kosztowe szczegółowo wymagane wezwaniem 

Zauważył, że w treści informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty oraz o odrzuceniu 

oferty  Zamawiający  wskazał,  że  w  jego  ocenie  wykonawca  nie  złożył  wyjaśnień  w 

wymaganym  przez  niego  zakresie,  w  związku  z  czym  jego  oferta  podlega  odrzuceniu.  Z 

treści pisma można wywnioskować, że podstawą odrzucenie oferty jest brak przedstawienia 

dokumentów  potwierdzających,  że  zaoferowana  cena  jest  ceną  rynkową  i  realną  dla 

wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Z  takim  stanowiskiem  Zamawiającego  nie  można  się 

zgodzić,  gdyż  w  ocenie  Odwołującego    złożone  wyjaśnienia  są  w  pełni  wystarczające  dla 

potwierdzenia, że zaoferowana cena jest ceną rynkową i realną do wykonania zamówienia.   

Dodatkowo Odwołujący podał, że obliczenie ceny było oparte na czynnikach kalkulacyjnych, 

takich jak sposób wykonania zamówienia, czas  pracy jego pracowników wkalkulowanych  w 

koszty  pracy,  które  powinny  zostać  ocenione  na  podstawie  zindywidualizowanych 

okoliczności. 

Podkreślił także, iż w informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty i odrzuceniu oferty 

odwołującej  się  Spółki  Zamawiający  w  ogóle  nie  podjął  rozważań  w  przedmiocie  wyjaśnień 

złożonych  przez  Odwołującego.  Zamawiający  nie  podjął  żadnych  działań  zmierzających  do 

ustalenia, czy oferta zawiera rzeczywiście rażąco niską cenę, nie dokonał oceny  złożonych 

wyjaśnień.  Zamawiający  uznał,  że  brak  załączenia  dokumentów  do  złożonych  wyjaśnień 

przesądza o konieczności odrzucenia oferty co jest w ocenie Odwołującego postępowaniem 

wadliwym bowiem brak oceny złożonych wyjaśnień nie może prowadzić do wniosków takich, 

do jakich doszedł Zamawiający. 

W  ocenie  Odwołującego  podstawowe  znaczenie  miał  brak  analizy  przez  Zamawiającego 

kosztorysu,  który  Odwołujący  oraz  który  traktował  jako  dowód  najistotniejszy  -  kalkulację 

cenową załączoną do wyjaśnień. Zamawiający nie wskazał jakie elementy z przedstawionej 

kalkulacji  są  w  jego  ocenie  nierealne  do  osiągnięcia,  nie  wskazał  też,  aby  cena  oferty 

Odwołującego była rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Zdaniem  Odwołującego  argumentacja  Zamawiającego  opierała  się  tylko  i  wyłącznie  na 

różnicy  między  ceną  ofertową  Odwołującego,  a  jego  kalkulacją  dotyczącą  kwoty  na  jaką 

oszacował  zamówienie.  Odwołujący  wskazał,  że  powodem  odrzucenia  oferty  nie  może  być 

sam  brak  złożenia  szczegółowych  wyjaśnień  czy  brak  załączenia  dokumentów,  ale  rażąco 

niska cena w stosunku do przedmiotu zamówienia. Natomiast zaoferowana cena nie odbiega 

od  ceny  rynkowej  podanej  przez  innych  oferentów.  Podkreślił,  iż  Zamawiający  niewątpliwie 

przeszacował  wartość  Zamówienia,  do  takiego  wniosku  prowadzi  wprost  postępowanie 

Zamawiającego, gdyż na siedem złożonych ofert Zamawiający zwrócił się do 6 Wykonawców 

z żądaniem złożenia wyjaśnień co do podanej przez nich ceny ofertowej. 

Nadto  wskazał,  iż  Zamawiający  traktuje  wykonawców  w  sposób  nie  równy.  Oferta 

wykonawcy  uznana  przez  Zamawiającego  za  najkorzystniejsza  nie  odbiega  w  sposób 

znaczny od oferty Odwołującej się Spółki. Ponadto oferty te nie są porównywalne z uwagi na 

to,  że  wyjaśnienia  w  szczególności  kosztorys  złożony  przez  wykonawcę,  którego  oferta 

uznana  została  za najkorzystniejszą nie  zawiera  wszystkich elementów, które Zamawiający 

wskazał w wezwaniu. Dokumenty złożone przez tego oferenta jako załącznik do wezwania o 

wyjaśnienie  ceny  są  w  większości  bez  znaczenia  dla  oceny  tej  oferty,  bowiem  dotyczą 

potwierdzenia  wykonania  projektów  -  co  mogłoby  być  ewentualnie  oceniane  pod  kątem 

spełnienia  warunków  udziału  w  postępowaniu,  stanowią  np.  dowody  posiadania  pojazdu 

mechanicznego lub zakupu kawy czy odświeżacza powietrza. 

Zamawiający  w  pisemnej  odpowiedzi  na  odwołanie  wniósł  o  oddalenie  odwołania  w 

całości i podniósł, że Zamawiający zwrócił się do Wykonawcy  Portal - PP Sp. z o.o. Sp. k. o 

złożenie wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny, przy jednoczesnym wskazaniu wyliczeń 

sporządzonych  w  oparciu  o  zakres  przedmiotowy  zamówienia  opisany  w  SIWZ, 

obejmujących  wszelkie  niezbędne  czynności  podejmowane  w  celu  należytego  wykonania 

usługi.  W  szczególności  Zamawiający  żądał  by  Odwołujący  podał  kalkulacje  kosztów 

odnośnie 46 wymienionych w wezwaniu zakresów usługi. Odwołujący zobowiązany był także 

wskazać  oszczędność  metody  wykonania  zamówienia  i  wybranych  rozwiązań,  wyjątkowo 

sprzyjające  warunki  wykonywania  zamówienia  dostępne  dla    niego,  koszty  pracy,  których 

wartość przyjęto do ustalenia ceny.  

Podał, że Odwołujący złożył stosowne wyjaśnienia, lecz nie  zawierały one wyjaśnień 

w zakresie wymaganym przez Zamawiającego. Złożone przez Odwołującego wyjaśnienia nie 

usunęły wątpliwości Zamawiającego co do zaoferowanej ceny, gdyż Odwołujący nie wykazał 

i  rzetelnie  nie  udokumentował,  że  cena  oferty  nie  jest  „rażąco  niska”.  Zamawiający  wezwał 

Odwołującego do złożenia stosownych wyjaśnień  w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, ponieważ cena 

oferty  Odwołującego  była  o  72,90%  niższa  od  szacunkowej  wartości  zamówienia 

powiększonej  o  podatek  VAT,  oraz  o  31,70  %  niższa  od  średniej  arytmetycznej  wszystkich 

złożonych  ofert.  Zdaniem  Zamawiającego  Odwołujący  nie  sprostał  wymaganiom 

postawionym w wezwaniu przedstawiając ogólne twierdzenia, które nie dały Zamawiającemu 

możliwości  weryfikacji  poprawności  kalkulacji  ceny  ofertowej.  Stwierdził,  że  wbrew 

twierdzeniom  Odwołującego  powodem  odrzucenia  jego  oferty  nie  był  brak  przedstawienia 

dokumentów  potwierdzających,  że  zaoferowana  cena  jest  ceną  rynkową.  Zamawiający, 

uzasadniając  odrzucenie  oferty  Odwołującego  wskazał,  iż  w  złożonych  wyjaśnieniach  brak 

chociażby  analiz  własnych,  wyjaśniających  jak  wskazane  przez  Wykonawcę  okoliczności 

przekładają  się  na  koszt  realizacji  zamówienia  i  w  jaki  sposób  wyróżniają  go  spośród 

pozostałych  Wykonawców.  Aby  usprawiedliwić  wysokość  swojej  ceny  Odwołujący  był 

zobowiązany  przedstawić  wymierne  i  realne  oszczędności  wynikające  z  doświadczenia  w 

realizacji  prac  projektowych  obiektów  podobnych  oraz  lokalizacji  inwestycji,  umów  o 

wzajemnej  współpracy,  sytuacji  finansowej  firmy  oraz  inwestycji  w  roku  2016,  sposobu 

zarządzania  oraz  harmonogramowania  prac  projektowych.  Odwołujący  zaproponował 

niezwykle  ogólne  twierdzenia,  kiedy  to  powinien  przedstawić  materiał  dowodowy  w  sposób 

niezbity i wyczerpująco wskazujący słuszność jego. 

Stwierdził jednakże, iż Odwołujący co prawda przedstawił także tabelę, która mogłaby 

rekompensować  ogóle twierdzenia  zawarte  w  części  opisowej  wyjaśnień,  jednak  również  w 

tabeli  nie  wskazał  żadnej  kalkulacji  podanych  tam  kwot.  W  związku  z  tym  Zamawiający 

uznał,  że  de  facto  Odwołujący  nie  przedstawił  wyjaśnień.  W  uzasadnieniu  Zamawiający 

powołał się między innymi na Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 13 października 2014 

r.  (KIO  2031/14),  wskazujący,  iż  zgodnie  z  ugruntowanym  orzecznictwem  złożenie 

wyjaśnień,  które  nie  rozpraszają  wątpliwości  Zamawiającego,  co  do  rynkowego  charakteru 

ceny  oferty,  zrównane  jest  w  skutkach  z  niezłożeniem  wyjaśnień.  Za  bezpodstawny  uznał 

również  zarzut Odwołującego, iż Zamawiający nie wykazał jakie elementy  z przedstawionej 

kalkulacji są w jego ocenie nierealne do osiągnięcia, nie wykazał też aby cena odwołującej 

się Spółki była rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Po pierwsze Odwołujący 

nie przedstawił żadnej kalkulacji w złożonych przez siebie wyjaśnieniach, a po drugie przepis 

art.  90  ust.  2  Pzp,  wskazuje  wykonawcę,  jako  podmiot,  który  jest  zobowiązany  do 

udowodnienia,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Przerzucanie  ciężaru  dowodu  w 

tym  zakresie  na  zamawiającego  jest  pozbawione  podstaw  prawnych.  Podkreślił  także,  że 

chybiony  jest  także  zarzut  Odwołującego,  iż  Zamawiający  w  ogóle  nie  podjął  rozważań  w 

przedmiocie  wyjaśnień  złożonych  przez  odwołującą  się  Spółkę  jak  i  nie  podjął  żadnych 

działań zmierzających do ustalenia, czy oferta zawiera rzeczywiście rażąco niską cenę, czy 

też  nie  dokonał  oceny  wyjaśnień  złożonych  przez  odwołującą  się  Spółkę.  Jest  to 

stwierdzenie  nieuprawnione,  gdyż  jak  wynika  z  przesłanego  Odwołującemu  uzasadnienia 

odrzucenia jego oferty, Zamawiający dokonał takiej oceny wyjaśnień, na jaką pozwalała ich 

treść. 

Nadto  dodał,  że  podnoszony  zarzut  nierównego  traktowania  Wykonawców  jest 

nieprawdziwy  i  nieuzasadniony.  Wyjaśnienia  pozostałych  Wykonawców,  złożone  na 

wezwanie  Zamawiającego  w  trybie  art.  90  ust.  1  Pzp  były  znacznie  bardziej  szczegółowe  i 

zawierały  rzeczywistą  kalkulację.  Pozostali  Wykonawcy  załączyli  również  dowody,  które 

miały potwierdzać prawdziwość ich oświadczeń i rzetelność obliczeń. Co prawda, niektóre z 

tych  dowodów  można  uznać  za  zbędne,  jednak  całokształt  wyjaśnień  upewnił 

Zamawiającego, iż proponowana przez nie cena nie jest rażąco niska lub, jak w przypadku 

Wykonawcy  PROBUD  Firma  Projektowo-Budowlana  z  siedzibą  w  Szczecinie,  pozwolił 

stwierdzić, że jego cena ofertowa jest rażąco niska, ponieważ m.in. została skalkulowana w 

oparciu o nierealne założenia czasowe. 

Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej sprawie, 

na  podstawie  zebranego  materiału  dowodowego,  a  w  szczególności  po  zapoznaniu  się  z 

dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym z postanowieniami 

ogłoszenia  o  zamówieniu,  Specyfikacją  Istotnych  Warunków  Zamówienia,  ofertą  złożoną  w 

postępowaniu  przez  Odwołującego  oraz  korespondencją  prowadzoną  w  toku  postępowania 

pomiędzy  Zamawiającym  a  wykonawcami  ubiegającymi  się  o  udzielenie  zamówienia,  jak 

również  po  zapoznaniu  się  z  odwołaniem,  wyjaśnieniami    odwołującego  i  wybranego 

wykonawcy w zakresie zaistnienia w ich ofertach przesłanek rażąco niskiej ceny w złożonych 

ofertach, a także  po wysłuchaniu oświadczeń i stanowisk stron złożonych na piśmie ustnie 

do protokołu w toku rozprawy ustaliła i zważyła, co następuje.  

Izba,  uwzględniając  zgromadzony  w  sprawie  materiał  dowodowy,  doszła  do 

przekonania,  iż  sformułowany  przez  Odwołującego  zarzut  niezasadnego  odrzucenia 

jego  oferty  z  powodu  uznania  zaoferowania  w  niej  rażąco  niskiej  ceny,  nie  znajduje 

oparcia  w  ustalonym  stanie  faktycznym  i  prawnym,  a  tym  samym  rozpoznawane 

odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

W  pierwszej  kolejności  Izba  ustaliła,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek 

ustawowych  o  których  stanowi  art.  189  ust.  2  ustawy  Pzp,  skutkujących  odrzuceniem 

odwołania.  Jednocześnie  Izba  stwierdziła,  że  Odwołującemu  przysługiwało  prawo  do 

skorzystania  ze  środka  ochrony  prawnej,  gdyż    wypełniono  materialnoprawną  przesłankę 

interesu  w  uzyskaniu  zamówienia,  określoną  w  art.  179  ust.  1  ustawy  Pzp.    Wnoszący 

odwołanie złożył w przedmiotowym postępowaniu najkorzystniejszą ofertę. W przypadku zaś 

uwzględniania odwołania ma on szansę na uzyskanie przedmiotowego zamówienia.  

Osią  sporu  w  przedmiotowym  odwołaniu  jest  kwestia  zasadności  odrzucenia  oferty 

Odwołującego z powodu zaistnienia przesłanki z art. 89 ust.1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust.3 Pzp. 

Na  wstępie  wskazać  należy,  iż  przepis  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  PZP  przewiduje 

sankcję odrzucenia oferty  w przypadku, gdy zawiera ona rażąco niską cenę w stosunku do 

przedmiotu  zamówienia.  Ponieważ  decyzja  podejmowana  przez  Zamawiającego  o 

odrzuceniu  oferty  powinna  być  poprzedzona  żądaniem  od  Wykonawcy  wyjaśnień  w  trybie 

art. 90 ust. I ustawy PZP, zaś odrzucenie oferty w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp 

może nastąpić tylko po uzyskaniu wyjaśnień od Wykonawcy i tylko wówczas, gdy dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  z  dostarczonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco 

niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia (art. 90 ust. 3 ustawy Pzp). Zamawiający 

powinien  zatem  mieć  możliwość  uzyskania  w  ramach  wyjaśnień  składanych  przez 

wykonawcę  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp,  pełnię  wiedzy  umożliwiającej  mu  podjęcie 

decyzji co do istnienia podstaw (bądź ich braku) do odrzucenia oferty stosownie do treści art. 

89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp. 

Należy  zdaniem  Izby  podkreślić  fakt,  że  Zamawiający  oczekując  wyjaśnień  od 

wykonawcy  winien  brać  pod  uwagę  kwestie  związane  ze  specyfiką  danego  zamówienia 

opisaną w przedmiocie zamówienia. Inna jest możliwość szczegółowego wykazania sposobu 

kalkulacji  ceny  w  przypadku  zamówień,  gdzie  decydującym  czynnikiem  kosztowym  jest 

nabywanie  przez  wykonawcę  -  dla  wykonania  zamówienia,  określonych  materiałów  czy 

urządzeń, a inną  w sytuacji, kiedy podstawowym kosztem wykonania usługi jest koszt pracy 

ludzkiej.  Przy  zamówieniach  gdzie  nabywane  są  określone  materiały  czy  urządzenia,  np. 

materiały  budowlane,  to  na  rynku  istnieje  pewien  wzorzec  w  postaci  ceny  tych  materiałów 

dostępnych  każdemu  ich  nabywcy. W  takim  przypadku  możliwe  i  niezbędne  dla  wykazania 

prawidłowego  skalkulowania  ceny  jest  wykazanie,  dlaczego  danemu  wykonawcy  dostępne 

są  ceny  dużo  niższe  od  tych  powszechnie  stosowanych  na  danym  rynku  oraz,  jaki  to  ma 

wpływ na cenę danej oferty. 

 Natomiast  w  sytuacji  tego  postępowania,  gdzie  przedmiot  zamówienia  obejmuje 

usługę  przygotowania  koncepcji  wielobranżowej,  dokumentacji  koncepcyjnej  i  projektowej 

oraz  pełnienia  w  zakresie  opracowania  nadzoru  autorskiego,  to  podstawowym  kosztem 

wykonania  zamówienia  są  koszty  osobowe  –  koszty  zatrudnienia  kadry  o  określonych 

kwalifikacjach  i  posiadanych  uprawnieniach.  Co  do  zasady  w  takich  zamówieniach  koszty 

materiałowe,  koszty  administracyjne  oraz  koszty  zewnętrzne  dla  świadczącego  tego  typu 

usługę  oscylują  w  okolicach  kilkunastu  procent  (niezwykle  rzadko  przekraczają  20%)  ceny 

całkowitej. Powyższe oznacza, że wykonawca kalkulując cenę za tego typu usługi bierze pod 

uwagę przede wszystkim koszty pracy osób je realizujących, które ze względu na specyfikę 

tych kosztów mogą być bardzo różne dla poszczególnych wykonawców. Tego typu kosztów 

nie da się bowiem w sposób jednoznaczny „zweryfikować” i poddać analizie – poza kosztami 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę,  który  to  aspekt  nie  stanowił  jednak  podstawy 

odrzucenia  oferty  Odwołującego. Wynika  to  z  faktu,  iż  przy  kosztach  osobowych  praca  lub 

usługa,  jest  warta  tyle  na  ile  wycenia  ją  osoba  je  świadcząca,  lub  tyle  za  ile  jej  wykonanie 

pracodawca  płaci  pracownikowi.  Ten  koszt  jest  z  reguły  pochodną  nasycenia  rynku 

specjalistami  określonej  branży  (podażą),  możliwościami  ich  zatrudnienia  przez  miejscowe 

firmy(popytem),  a  także  polityką  kadrowo-  płacową  firmy  składającej  ofertę  na  wykonanie 

danego zamówienia. Czynniki te niewątpliwie z powodu brak pewnego wzorca cenowego w 

tym zakresie, powodują znaczne trudności z wykazaniem, dlaczego dany wykonawca jest w 

stanie  wykonać  dane  zamówienie  taniej  niż  inny,  a  także  ogranicza  możliwości  weryfikacji 

ceny zaoferowanej przez poszczególnych wykonawców (podobnie wyrok KIO 1737/16) 

Wskazać  także  należy,  iż  Zamawiający  dokonywał  dwukrotnego  wyboru 

najkorzystniejszej  oferty,  ponieważ  pierwszy  wybór  został  unieważniony.  Jednakże 

Zamawiający  po  pierwszym  wyborze  najkorzystniejszej  oferty  nie  wzywał  Odwołującego  do 

złożenia jakichkolwiek wyjaśnień zarówno w zakresie rażąco niskiej ceny złożonej oferty, czy 

też  uszczegółowienia  wyjaśnień  już  złożonych.  Pierwsze  wezwanie  zostało  skierowane  do 

Odwołującego  w  sytuacji  kiedy  cena  jego  oferty  była  o  72,90%  niższa  od  szacunkowej 

wartości  zamówienia  i  niższa  o  31,70%  od  średniej  arytmetycznej  złożonych  ofert.  W 

związku  z  faktem,  iż  po  unieważnieniu  czynności  pierwszego  wyboru  najkorzystniejszej 

oferty  dwóch  wykonawców  nie  przedłużyło  terminu  związania  oferta  to  sytuacja  w  tym 

zakresie  uległa  zmianie  i  oferta  Odwołującego  stała  się  niższa  od  średniej  arytmetycznej 

ofert pozostałych w postępowaniu o 18%, oraz niższa od oferty wybranej o 10,5%. Tak więc 

uległa  zasadniczej  zmianie  sytuacja,  dotycząca  zaistnienia  przesłanek  do  obligatoryjnego 

wzywania wykonawców do złożenia wyjaśnień zaoferowanej ceny (art. 90 ust. 1 Pzp). 

W  zakresie  różnic  cenowych  pomiędzy  ofertami,  na  rozprawie  Odwołujący  podał,  iż 

biorąc  pod  uwagę  złożone  przez  wykonawcę  wybranego  Demiurg  oraz  Odwołującego 

wyjaśnienia  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny,  należy  zwrócić  uwagę  na  fakt,  iż  obaj 

wykonawcy  założyli  w  cenie  ofertowej  inną  kwotę  zysku.  Odwołujący  wskazał  zysk  na 

poziomie  około:  -  76  980  zł,  a  Demiurg  136 955  złotych.  Odejmując  wskazaną  przez  obu 

wykonawców  kwotę  zysku  od  ceny  ofertowej  to  wg.  wyliczeń  Odwołującego  koszt 

wytworzenia  produktu,  czyli  wykonania  zamówienia  w  ofercie  Odwołującego  i  ofercie 

wybranej  (Demiurg)  jest  podobny,  ponieważ  różnica  w  koszcie  wykonania  zamówienia 

wynosi  7 440  zł,  co  stanowi  około  1%  różnicy  pomiędzy  ofertą  wybraną,  a  ofertą 

Odwołującego.  Zdaniem  Izby  kwestia  ta  może  być  potraktowana  tylko  jako  element 

poglądowy  dla  cen  ofertowych,  gdyż  brak  jest  podstaw  do  stwierdzenia,  iż  podana  kwota 

zysku nie zawiera rezerwy na pokrycie innych kosztów wprost nie ujętych  w kalkulacji, czy 

też mogących ujawnić się w trakcie realizacji zamówienia. 

Izba  analizując  zarówno  treść  informacji  o  wyborze  najkorzystniejszej  oferty  jak  i 

stanowisko prezentowane przez Zamawiającego uznaje, że dokonana przez Zamawiającego 

ocena złożonych przez Odwołującego wyjaśnień nie obejmuje merytorycznej oceny istotnych  

punktu  widzenia  treści  art.  90  ust.  3  Pzp  elementów,  tj.  wykazania,  że  dokonana  ocena 

złożonych  wyjaśnień  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę.  Stanowisko 

Zamawiającego  w  tym  zakresie  nie  zawiera  żadnego  odniesienia  się  do  cen  podanych  w  

załączonym  do  wyjaśnień  zestawieniu  kosztów,  lecz  skupia  się  na  ocenie  szczegółowości 

udzielonych  przez  Odwołującego  wyjaśnień  w  porównaniu  z  wyjaśnieniami  udzielonymi 

przez wykonawcę Demiurg. Ta analiza sprowadza Zamawiającego do przyjęcia stanowiska- 

co  wskazał  zarówno  w  odpowiedzi  na  odwołanie,  jak  i  do  protokołu  rozprawy,  iż  oceniając 

treść  złożonych  wyjaśnień  „Zamawiający  uznał,  że  de  facto  Odwołujący  wyjaśnień  nie 

przedstawił”(…) „Zamawiający odrzucił ofertę odwołującego w oparciu przepis art. 93 ustawy 

Pzp z powodu, iż wykonawca nie udzielił właściwych wyjaśnień”. Tak więc stwierdzić należy, 

iż  Zamawiający  odrzucił  ofertę  Odwołującego  z  powodu  niezłożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

rażąco niskiej ceny oferty.  

Izba  odnosząc  się  do  powyższego  stwierdza  iż  niewątpliwym  jest,  że  Odwołujący 

złożył  stosowne  wyjaśnienia,  załączając  do  części  opisowej  kalkulacje  cenową  obejmująca 

podanie kosztu jednostkowego dla wszystkich pozycji wskazanych przez Zamawiającego w 

wezwaniu. Niewątpliwym zdaniem Izby jest także fakt, że udzielone wyjaśnienia nie są zbyt 

szczegółowe, ale trudno także uznać, iż są tak ogólne, że można mówić o ich nie złożeniu, w 

szczególności  jeśli  weźmiemy  pod  uwagę  załączoną  do  nich  w  formie  tabeli  kalkulację 

kosztów.  Nadmienić  należy,  iż  Zamawiający  oceniał  te  wyjaśnienia  w  kontekście  wyjaśnień 

złożonych  przez  wykonawcę  którego  oferta  został  wybrana.  Na  rozprawie  Zamawiający 

stwierdził w tym zakresie, że „porównując wyjaśnienia złożone przez wykonawcę Demiurk z 

wyjaśnianiami  Odwołującego,  to  jest  miedzy  nimi  ogromna  różnica,  ponieważ  wykonawca 

Demiurg  złożył  szczegółowe  wyjaśnienia,  załączył  do  nich  szereg  dowodów  mający 

uzasadniać  ich  poniesienie  w  takiej  wysokości,  nadto  wskazał  na  sposób  i  metodologię 

wyliczenia ceny ofertowej”.  

Odnosząc się do tej kwestii Izba stwierdza, że nie występują istotne różnicę pomiędzy 

wartością  merytoryczna  wyjaśnień  obu  wykonawców.  Wyjaśnienia  w  części  ogólnej  obu 

wykonawców mieszczą się na podobnej ilości stron. Ponadto wyjaśnienia Demiurg zawierają 

odwołania do tez z orzeczeń KIO i sądów, które trudno uznać w przypadku wyjaśnień rażąco 

niskiej  ceny  za  stanowisko  merytoryczne,  mogące  wyjaśniać  prawidłowość  skalkulowanej 

ceny.  Wykonawca  Demiurg  załączył  do  wyjaśnień  szereg  pism  odnoszących  się  do  jego 

udziału  w  innych  postepowaniach  w  których  składał  wyjaśnienia  w  zakresie  zaoferowanej 

ceny.  Zdaniem  Izby  brak  jest  uzasadnionych  przesłanek,  aby  uznać  za  miarodajny  dowód 

wskazujący na prawidłowe skalkulowanie ceny w tym postepowaniu, w oparciu o kalkulacje 

cen z innych postepowań, mających inny przedmiot zamówienia oraz inny stan faktyczny. 

Zdaniem  Izby,  Zamawiający  w  sposób  niezasadny  dokonał  odrzucenia  oferty 

Odwołującego  bazując  na  porównaniu  treści  wyjaśnień  wykonawcy  wybranego  i 

Odwołującego.  Nieuprawnione  też  jest  porównywanie  wyjaśnień  złożonych  przez 

Odwołującego  z innymi  wyjaśnieniami  pod  kątem  kompletności  informacji  tam  zawartych. 

Podstawą  odrzucenia  może  być  tylko  sytuacja  kiedy  wykonawca  wezwany  do  złożenia 

wyjaśnień takich wyjaśnień nie składa, bądź gdy ocena złożonych wyjaśnień potwierdza, że 

zaoferowana  cena  jest  rażąco  niska.  W  tym  postepowaniu  brak  jest  dowodu  na  to  iż 

Zamawiający  dokonał  analizy  ceny  w  oparciu  o  złożone  wyjaśnienia  i  załączona  tabelę. 

Podkreślić  należy  także,  iż  Zamawiający  w  wezwaniu  do  wyjaśnień  postawił  wymóg  (poza 

przepisaniem treści art. 90 ust.1pkt1 Pzp), cyt: „wskazać wyliczenie sporządzone w oparciu o 

zakres przedmiotowy niniejszego zamówienia opisany w SIWZ” (…) W wyjaśnieniach należy 

podać  w  szczególności  kalkulacje  kosztów  odnośnie:”,  wymieniając  zakres  zamówienia 

wynikający  z  SIWZ.  Natomiast  w  odpowiedzi  na  odwołanie  Zamawiający  na  str.  4  ostat. 

akapit  podaje:  cyt.  „powodem  odrzucenia  jego  oferty  nie  był  brak  przedstawienia 

dokumentów  potwierdzających,  że  zaoferowana  cena  jest  ceną  rynkową,(…).  Aby 

usprawiedliwić  wysokość  swojej  ceny  Odwołujący  był  zobowiązany  przedstawić  wymierne  i 

realne  oszczędności  wynikające  z  doświadczenia  w  realizacji  prac  projektowych  obiektów 

podobnych  oraz  lokalizacji  inwestycji,  umów  o  wzajemnej  współpracy,  sytuacji  finansowej 

firmy  oraz  inwestycji  w  roku  2016,  sposobu  zarządzania  oraz  harmonogramowania  prac 

projektowych”.  Porównując  powyższe  stanowisko  Zamawiającego  do  wymagania 

postawionego  w  wezwaniu  stwierdzić  należy,  iż  w  wezwaniu  nie  ma  wskazania  oczekiwań 

Zamawiającego podanych w odpowiedzi na odwołanie, co odrzucenie oferty z tego powodu 

czyni niezasadnym.  Zamawiający nie ma prawa kwestionować wyjaśnień z tego powodu, że 

nie  zawarto  w  nich  informacji,  o  które  wprost  nie  występował.  Jeżeli  Zamawiający  miał 

wątpliwości  co  do  prawidłowości  skalkulowania  danej  pozycji  kosztów  to  powinien    był 

wezwać Odwołującego do złożenia dalszych wyjaśnień.  

Zamawiający  w  sposób  nieuprawniony  dokonał  odrzucenia  oferty  Odwołującego  na 

podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4  i  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp.  Izba  uznała  odmiennie  niż 

Zamawiający, iż kwestie w zakresie kalkulacji ceny ofertowej zostały prawidłowo wyjaśnione. 

Zamawiający  odrzucając  ofertę  nie  wykazał,  iż  zaszły  podstawy  do  odrzucenia  oferty  i  tym 

samym  nakazała  Zamawiającemu  powtórzenie  czynności  badania  i  oceny  ofert  z 

uwzględnieniem oferty Odwołującego.  

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i ustalenia, Izba postanowiła jak w sentencji 

wyroku,  orzekając  na  podstawie  przepisów  art.  190  ust.7,  191  ust.2  i  192  ust.  2  i  3  pkt.1  

ustawy Pzp. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 

ustawy  Pzp,  oraz  w  oparciu  o  przepisy  §  3  pkt.1a)  i  2b)  rozporządzenia  Prezesa  Rady 

Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  roku  w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od 

odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania 

(Dz. U. Nr 41 poz. 238).   

                                                                  Przewodniczący    ……………………