KIO 1840/17 WYROK dnia 19 września 2017 r.

WYROK 

z dnia 19 

września 2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:  Przewodniczący: Piotr Kozłowski 

Protokolant: Adam Skowroński 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  18 

września  2017  r.  w  Warszawie  odwołania  wniesionego 

września 2017 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej  

przez 

wykonawcę: Orange Polska S.A. z siedzibą w Warszawie 

w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Zakup usługi transmisji danych dla 

jednostek organizacyjnych prokuratury 

(nr postępowania PK XF 261.19.2017) 

pr

owadzonym przez zamawiającego: Prokuratura Krajowa z siedzibą w Warszawie  

orzeka: 

Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  Prokuraturze  Krajowej 

z 

siedzibą  w  Warszawie  dokonanie  zmiany  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia  polegającej  na  wprowadzeniu  procedury  umożliwiającej  wykonawcy 

wykazanie 

należytego  przeprowadzenia  szkolenia  w sytuacji,  gdy  średnia  ocen 

z 

ankiet  ewaluacyjnych  wystawionych  przez  uczestników  szkolenia  nie  osiągnęła 

wymaganego 

wskaźnika 

co 

najmniej 

ocen 

pozytywnych 

oraz 

do

precyzowaniu,  czy  wykonawca  w  sytuacji  nienależytego  przeprowadzenia 

szkolenia  będzie  zobowiązany  niezależnie  od  obowiązku  ponownego 

przeprowadzenia szkolenia do zapłaty kary umownej. 

Kosztami  postępowania  obciąża  zamawiającego  Prokuraturę  Krajową  z  siedzibą 

w Warszawie i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  odwołującego 

Orange Polska S.A. z siedzibą w Warszawie; 

zasądza  od  zamawiającego  Prokuratury  Krajowej  z  siedzibą  w  Warszawie 

na rzecz 

odwołującego  Orange  Polska  S.A.  z  siedzibą  w  Warszawie  kwotę 

00 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) stanowiącą koszty 

postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r. 

–  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2017  r.  poz.  1579)  na  niniejszy  wyrok 

–  w  terminie  7  dni  od dnia 

jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do 

Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący: 

……………………………… 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający  Prokuratura  Krajowa  z  siedzibą  w  Warszawie  prowadzi  na  podstawie 

ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. 

– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 

1579)  {dalej 

również:  „ustawa  pzp”  lub  „pzp”}  w trybie  przetargu  nieograniczonego 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  na  usługi  pn.  Zakup  usługi  transmisji  danych  dla 

jednostek organizacyjnych prokuratury (nr 

postępowania PK XF 261.19.2017).  

Ogłoszenie o tym zamówieniu 25 sierpnia 2017 r. zostało opublikowane w Dzienniku 

Urzędowym  Unii  Europejskiej  nr  2017/S_162  pod  poz.  335187.  W  tym  samym  dniu 

Zamawiający  zamieścił  na  swojej  stronie  internetowej  również  specyfikację  istotnych 

warunków zamówienia {dalej również: „specyfikacja”, „SIWZ” lub „s.i.w.z.”}. 

Wartość  przedmiotowego  zamówienia  przekracza  kwoty  określone  w  przepisach 

wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp. 

września  2017  r.  Odwołujący  Orange  Polska  S.A.  z  siedzibą  w  Warszawie  {dalej 

również:  „Orange”}  wniósł  w  formie  pisemnej  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej 

odwołanie  od  postanowienia  specyfikacji  dotyczącego  opisu  przedmiotu  zamówienia 

w 

zakresie objętym poniższym zarzutem.  

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp: 

1.  Art.  29  ust.  1  i  art.  7  ust.  1 

–  przez  opisanie  przedmiotu  zamówienia  w  sposób 

niejednozn

aczny,  niewyczerpujący  oraz  nieuwzględniający  wszystkich  wymagań 

i 

okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty w odniesieniu do procedury 

odbioru szkoleń, gdyż nie będzie ona polegała na weryfikacji, czy szkolenie obejmowało 

elementy wskazane w opisie przedmiotu zamówienia, lecz będzie w istocie uzależniona 

od subiektywnych opinii uczestników szkolenia. 

2.  Art.  140  ust.  1 

–  przez  to,  że  powyższy  mechanizm  odbioru  szkoleń  może  polegać 

na i

nnych  czynnościach  niż  przewidziane  w  opisie  przedmiotu  zamówieniach  i  ofercie, 

a 

zamierzających do zaspokojenia dodatkowych oczekiwań uczestników szkoleń, 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu 

dokonania zmiany specyfikacji polegającej na wprowadzeniu jako podstawy odbioru szkoleń 

pisemnego  protokołu  potwierdzającego  ich  realizację  zgodnie  z  wymaganiami  opisanymi 

w 

załączniku nr 1 do SIWZ w pkt XI.1-XI.20. 

Ponadto 

Odwołujący sprecyzował powyższą listę zarzutów wskazanie następujących 

okoliczności prawnych i faktycznych dla uzasadnienia wniesienia odwołania. 

Odwołujący  zacytował  brzmienie  pkt  XI.22  opisu  przedmiotu  zamówienia  zawartego 

w 

załączniku  nr  1  do  SIWZ:  Odbiór  szkoleń  odbędzie  sią  na  podstawie  wyników  ankiet 

wypełnionych  przez  uczestników  szkolenia  oraz  raportu  Wykonawcy  z  przeprowadzonego 

szkolenia  wraz  z  dołączoną  listą  obecności  uczestników.  Zamawiający  dokonuje  odbioru 

szkolenia  poprzez  potwierdzenie  odbioru  na  raporcie  z  przeprowadzonego  szkolenia 

przekazanym  przez  Wykonawcą.  W  przypadku  gdy  średnia  ocen  ankiet  ewaluacyjnych  nie 

osiągnie  50%  ocen  pozytywnych  Wykonawca  zobowiązany  jest  powtórzyć  szkolenie 

w 

wyznaczonym  przez  Zamawiającego  terminie,  pod  rygorem  naliczenia  kar  umownych. 

Zaplata kar umownych nie zwalnia z 

obowiązku powtórzenia szkolenia. 

Odwołujący  zarzucił,  że  przewidziany  przez  Zamawiającego  mechanizm  odbioru 

szkoleń nie odnosi się do kwestii merytorycznych opisanych w pkt od 1 do 20 części XI OPZ, 

gdzie 

Zamawiający  wskazał  na  szereg  wymagań,  które  spełnić  ma  wykonawca 

przygotowując  i  przeprowadzając  szkolenia,  w  tym  m.in.  opracowanie  zakresu 

i 

szczegółowego  planu  szkoleń,  który  podlega  akceptacji  Zamawiającego  (pkt  Xl.5  OPZ). 

Stąd zdaniem Odwołującego weryfikacja poprawności przeprowadzenia szkoleń i dokonanie 

ich  odbioru  powinny  nastąpić  w  oparciu  o  zaakceptowany  przez  Zamawiającego  zakres 

i 

plan szkoleń. 

Zdaniem  Odwołującego  wprowadzony  mechanizm  powoduje,  że  możliwe,  a  nawet 

bardzo 

prawdopodobne,  jest  zmanipulowanie  wyników  ankiet,  gdyż  uczestnicy  mogą 

negatywnie  ocenić  szkolenie  również  w  sytuacji,  gdy  zostało  ono  przeprowadzone  przez 

w

ykonawcę  prawidłowo.  Na  ocenę  uczestników  wpływać  mogą  bowiem  czynniki 

pozamerytoryczne,  np.  praca 

personelu  pomocniczego  (kelnerzy,  hostessy),  dobór  potraw 

w 

menu,  wygląd  sali.  Co  więcej,  w  przypadku  prawidłowego  przeprowadzenia  szkolenia 

przez  wykonawcę, uczestnicy zainteresowani ponownym udziałem w takim szkoleniu mogą 

z 

premedytacją negatywnie ocenić szkolenie. 

Dodatkowo 

Odwołujący  zwrócił  uwagę na  nieprecyzyjny  opis  sankcji, jakie obciążać 

będą  wykonawcę  w  przypadku  niedokonania  odbioru  szkolenia  lub  szkoleń  przez 

Zamawiającego.  Odwołujący  zarzucił,  że  przywołane  postanowienie  jest  niejednoznaczne 

w 

odniesieniu do sankcji, gdyż nie pozwala ustalić, czy Zamawiający naliczy kary tylko, jeśli 

w

ykonawca nie powtórzy szkolenia w  wyznaczonym czasie, czy też naliczy kary w każdym 

przypadku, gdy średnia ocen ankiet ewaluacyjnych nie osiągnie 50% ocen pozytywnych. 

Zamawiający złożył na posiedzeniu pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wniósł 

o jego oddalenie, w szczególności następująco uzasadniając swoje stanowisko. 

Zdaniem  Zamawiającego  z  art.  29  ust.  1  i  2  pzp  wynika,  że  podstawowym 

obowiązkiem zamawiającego jest określenie przyszłego przedmiotu świadczenia. Przy czym 

przez  świadczenie,  jak  się  wskazuje  w  doktrynie  prawa  cywilnego,  należy  rozumieć 

zachowanie 

się  dłużnika  zgodne  z  treścią  zobowiązania  i  czyniące  zadość  interesowi 

wierzyciela.  Zakres  świadczenia  wykonawcy  wyznacza  przede  wszystkim  opis  przedmiotu 

zamówienia.  W  przypadku  procedury  udzielania  zamówienia  publicznego  treść  przyszłego 

zobowiązania  określa  specyfikacja  istotnych  warunków  zamówienia  wraz  z  załącznikami, 

które  szczegółowo  określają  przedmiot  świadczenia,  oraz  projekt  (wzór)  umowy  –  z 

dokumentów  tych  musi  wynikać  właściwy  zakres  świadczenia.  Stąd  zamawiający  winien 

dokonać  pełnego  opisu  przyszłego  przedmiotu  świadczenia  w  taki  sposób,  aby  dłużnik 

(wykonawca)  posiadał  wiedzę  o  tym,  jak  ma  się  zachować  w  celu  wykonania  tego 

świadczenia. 

W ocenie Zamawiającego w prowadzonym aktualnie postępowaniu spełnił powyższe 

wymagania,  gdyż  określił  w  sposób  jednoznaczny  i  pełny,  jak  ma  wyglądać  zakup  usług 

transmisji danych dla jednostek organizac

yjnych prokuratury, tj., że wykonawca zobowiązany 

jest m.in. do przeprowadzenia szkoleń jako przedostatniego z elementów wyszczególnionych 

w § 2 wzoru umowy, z których każdy został szczegółowo opisany w załączniku nr 1 do SIWZ. 

Według  Zamawiającego  ponieważ  Odwołujący  nie  kwestionuje  dokonanego  opisu 

przyszłego  świadczenia  w  zakresie  konieczności  przeprowadzenia  szkoleń  dla  personelu 

zamawiającego,  czyli  nie  ma  jakichkolwiek  zastrzeżeń  co  do  sposobu  przeprowadzenia 

szkoleń  (zakresu  merytorycznego  itp.),  nie  może  stawiać  zarzutu  wadliwego  opisu 

przedmiotu  zamówienia. A  kwestionowanie  sposobu  odbioru  wykonania  umowy  w  zakresie 

szkoleń  nie  mieści  się  w  dyspozycji  normy  art.  29  ust.  1  pzp,  co  powoduje,  że  zarzut 

odwołania jako błędny powinien zostać oddalony. 

Na 

marginesie  Zamawiający  podkreślił,    że  w  przypadku  każdej  umowy  wierzyciel 

(zamawiający)  jest  uprawniony  do  dokonania oceny  spełnienia świadczenia przez  dłużnika. 

W  praktyce  najczęściej    brak  jest  jakichkolwiek  postanowień  umownych  dotyczących 

procedury  o

dbioru,  poza  koniecznością  sporządzenia  protokołu  obioru,  który  stanowi 

podstawę  do  wystawienia  faktury  przez  wykonawcę.  Jest  to  wystarczające  z  uwagi  na 

konstrukcję przepisów powszechnie obowiązujących, w szczególności Kodeksu cywilnego – 

skoro wykonawca 

spełnił swoje świadczenie, należy mu się umówione wynagrodzenie i bez 

znaczenia jest kwestia sporządzenia protokołu. 

Odnosząc  powyższe  do  wniesionego  odwołania,  Zamawiający  stwierdził,  że  jeżeli 

wykonawca  udowodni,  że  wpływ  na  ocenę  dokonaną  w  ankietach  miały  czynniki 

pozamerytoryczne  np.  praca  personelu  pomocniczego,  dobór  potraw  w  menu,  wygląd  sali 

itp.,  ale  samo  szkolenie  zostało  przeprowadzone  w  sposób  zgodny  z  SIWZ  (uczestnicy 

dysponują wymaganą wiedzą), może domagać się umówionego wynagrodzenia. 

Nieza

leżnie  od  powyższego  Zamawiający  podniósł,  że  przeprowadzanie  ankiet 

w 

usługach szkoleniowych jest nie tylko powszechną praktyką, ale standardem. 

Zamawiający  wskazał,  że  według  słownika  jęz.  polskiego  ewaluacja  oznacza 

określenie wartości czegoś. Precyzyjniej ewaluacja to obiektywna ocena projektu, programu 

lub  polityki  na  wszystkich  etapach,  tj.  planowania,  realizacji  i  mierzenia  rezultatów,  która 

powinna  dostarczyć  rzetelnych  i  przydatnych  informacji,  pozwalając  wykorzystać  zdobytą 

wiedzę  w  procesie  decyzyjnym.  Często  dotyczy  ona  procesu  określenia  wartości  lub 

ważności działania, polityki lub programu. 

Zamawiający  podniósł,  że  obecnie  każdy  projekt  realizowany  ze  środków  UE  (nie 

tylko  w  zakresie  usług  szkoleniowych,  edukacyjnych  czy  oświatowych)  winien  zostać 

poddany ewaluacji, co wynika z wydanego przez Radę Unii Europejskiej rozporządzenia nr 

1083/206  z  11  lipca  2006  r.  ustanawiającego  przepisy  ogólne  dotyczące  Europejskiego 

Funduszu  Rozwoju  Regionalnego,  Europejskiego  Funduszu  Społecznego  oraz  Funduszu 

Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/199. 

Zamawiający wskazał również, że tradycja badań ewaluacyjnych sięga początków XX 

wieku, a ich kolebką są Stany Zjednoczone. 

Ponadto  zwrócił  uwagę,  że  w  niektórych  branżach  określono  szczególne  ramy 

ewaluacji,  opisując  jak  to  wygląda  w  oświacie  i  w  szkolnictwie  wyższym,  skupiając  się 

szczególnie na ewaluacji wewnętrznej, czyli autoewaluacji. 

Zamawiający  podał,  że  zgodnie  z  pkt  4  i  5  rozdziału  XI  OPZ  zakres  i  szczegółowy 

plan  szkoleń  wykonawca  przedstawi  Zamawiającemu  do  akceptacji  minimum  10  dni 

roboczych przed rozpoczęciem pierwszego szkolenia. Dla każdego typu szkoleń wykonawca 

przygotuje  materiały  szkoleniowe,  które  zostaną  przekazane  Zamawiającemu  do  akceptacji 

minimum 10 dni przed rozpoczęciem szkolenia.   

Według  Zamawiającego  ponieważ  z  powyższych  postanowień  i  innych  postanowień 

umownych  wynika  jednoznacznie,  że  wykonawca  przygotowuje  wszelkie  materiały 

szkoleniowe,  mieści  się  w  tym  również  sporządzenie  ankiet  według  przyjętej  przez  siebie 

metody

ki.  W  związku  z  tym  nie  ma  podstaw  do  podnoszenia  jako  zarzutu  możliwości 

manipulowania ankietami przez uczestników szkoleń. 

W piśmie z 6 września 2017 r. Zamawiający poinformował Izbę, że 5 września 2017 r. 

zamieścił kopię odwołania na swojej stronie internetowej. 

Izba  ustaliła,  że  do  Prezesa  Izby  nie  wpłynęło  żadne  zgłoszenie  przystąpienia 

do 

postępowania odwoławczego w tej sprawie 

Ponieważ  odwołanie  nie  zawierało  braków  formalnych,  a  wpis  od  niego  został 

uiszczony 

– podlegało rozpoznaniu przez Izbę.  

W 

toku  czynności  formalnoprawnych  i  sprawdzających  Izba  nie  stwierdziła, 

aby 

odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2 

pzp. 

Nie zgłoszono również w tym zakresie odmiennych wniosków. 

Z  uwagi  na  brak  podstaw  do 

odrzucenia  odwołania  lub  umorzenia  postępowania 

odwoławczego, Izba skierowała sprawę do rozpoznania na rozprawie, podczas której Strony 

podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska. 

Po  przeprowadzeniu 

rozprawy  z  udziałem  Stron  postępowania  odwoławczego, 

uwz

ględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy,  jak również  biorąc  pod  uwagę 

oświadczenia  i  stanowiska  zawarte  w  odwołaniu,  odpowiedzi  na  odwołanie,  a  także 

wyrażone  ustnie  na  rozprawie  i odnotowane  w  protokole,  Izba  ustaliła  i  zważyła, 

co 

następuje: 

Zgodnie  z 

art.  179  ust.  1  pzp  odwołującemu  przysługuje  legitymacja  do  wniesienia 

odwołania,  gdy  ma  (lub  miał)  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  może  ponieść  szkodę 

w 

wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.  

W  ocenie  Izby  Odwołujący  jako  wykonawca  zainteresowany  ubieganiem  się  w  tym 

postępowaniu  o  przedmiotowe  zamówienie,  którego  opis  przedmiotu  zamówienia 

kwestionuje  jako  niejednoznaczny,   

wykazał spełnienie powyższych przesłanek, co nie było 

też sporne. 

Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne dla rozpoznania sprawy: 

We wzorze umowy stanowiącej załącznik nr  1 do s.i.w.z. zdefiniowano szkolenia jako 

zajęcia dydaktyczne, teoretyczne i praktyczne, rozumiane jako szkolenia wstępne i szkolenia 

specjalistyczne,  przeprowadzone  dla  personelu 

technicznego  Zamawiającego  przez 

wykonawcę  zgodnie  z  wymaganiami  zawartymi  w  załączniku  nr  1  do  umowy,  czyli  opisie 

przedmiotu zamówienia {dalej również: „OPZ”}. 

Z 

rozdziału XI OPZ dotyczącego szkoleń wynika, co następuje: 

Po  pierwsze 

–  wykonawca w  ramach  umowy  zobowiązany  jest  do przeprowadzenia 

trzech  kategorii  szkoleń:  1)  szkolenia  wstępnego  z  zakresu  realizacji  usługi  typu  B 

(dotyczącej  zapewnienia  scentralizowanego,  odseparowanego  od  będącej  przedmiotem 

usługi  typu  A  sieci  WAN-PROK,  dostępu  do  sieci  Internet  dla  wszystkich  jednostek 

organizacyjnych  prokuratury);  2)  szkolenia  administratorów-instruktorów  z  zakresu  SBUP 

(czyli  Systemu  Bezpieczeństwa  Usługi  typu  B),  SZUP  (czyli  Systemu  Zarządzania  Usługi 

typu B) i SMLB (czyli Systemu Monitorowania i Korel

acji Logów Usługi typu B); 3) szkolenia 

specjalistycznego w formie voucherów. 

Po drugie 

– szkolenie wstępne skierowane jest do 60 osób z personelu technicznego 

Zamawiającego  i  ma  polegać  na  3-dniowych  warsztatach  technicznych  (dla  grup 

maksymalnie 20-osobo

wych) w zakresie zagadnień organizacyjnych projektu oraz informacji 

technicznych dotyczących obsługi SBUB, SZUB i SMLB. 

Po  trzecie 

–  druga  kategoria  szkolenia  skierowana  jest  do  32  administratorów-

instruktorów,  polegać  zarówno  na  wprowadzeniu  teoretycznym,  jak  i  warsztatach 

obejmujących  ćwiczenia  praktyczne  z  zakresu  konfiguracji  i  rozwiązywania  problemów 

eksploatacyjnych  z  dostępem  do  konsoli  zarządzania  poszczególnymi  urządzeniami  (przez 

które  rozumie  się  zarówno  sprzęt,  jak  i  oprogramowanie  dostarczone  przez  wykonawcę  w 

ramach realizacji umowy) w toku 5-dniowych sesji dla 8-osobowych grup. 

Po  czwarte 

–  przygotowane  przez  siebie  zakres  i  szczegółowy  plan  powyższych 

szkoleń  oraz  materiały  szkoleniowe  mają  zostać  przedstawione  Zamawiającemu  do 

akceptacji  minimum  10  dni  roboczych  przed  rozpoczęciem  odpowiednio  pierwszego 

szkolenia lub danego szkolenia. 

Po  piąte  –  powyższe  szkolenia  mają  być  przeprowadzone  przez  wykonawcę  przed 

terminem  odbioru  zestawienia  i  uruchomienia  łączy  realizujących  Usługę  typu  B, 

a 

wykonawca  ma  zapewnić  uczestnikom  szkoleń  zakwaterowanie  i  wyżywienie  w  hotelu 

o standardzie  minimum  3-

gwiazdkowym,  a  także  zaplecze  techniczno-dydaktyczne,  w  tym 

infrastrukturę  sprzętową  niezbędną  dla  przeprowadzenia  warsztatów,  w  tym  dla  każdego 

uczestnika  samodzielny  dostęp  do  konsoli  urządzeń  SBUP  lub  interfejsu  graficznego 

(w 

zależności od konfigurowanych parametrów) oraz stację roboczą umożliwiającą dostęp do 

konsoli zarządzającej urządzeń realizujących Usługę typu B oraz do sieci Internet. 

Po  szóste  –  szkolenia  specjalistyczne  z  zakresu  administracji,  użytkowania, 

utrzymania  i  obsługi  urządzeń  SBUP,  SZUB  i  SMLB  skierowane  są  do  32  administratorów 

i 

muszą odbyć się w autoryzowanych przez producenta rozwiązania centrach szkoleniowych. 

Po  siódme  –  wykonawca  zapewni  przeprowadzenie  wszystkich  3  kategorii  szkoleń 

w 

języku polskim przez wykwalifikowaną kadrę posiadającą wiedzę teoretyczną i praktyczną 

z zakresu przedmiotu zamówienia w formie stacjonarnej, zapewniając materiały szkoleniowe 

dla  uczestników  i  dostarczając  Zamawiającemu  multimedialne  materiały  szkoleniowe 

w 

postaci zapisu na płycie CD-ROM lub innym równoważnym nośniku. 

Po ósme – przeprowadzone szkolenia mają zostać potwierdzone protokołem odbioru 

szkolenia  (zawierającym:  nazwę,  tematykę  i  czas  trwania  warsztatów;  datę  i  miejsce 

przeprowadzenia;  imienną  listę  osób  uczestniczących  w  warsztatach;  imię  i  nazwisko  oraz 

specjalizację  osób  prowadzących  warsztaty),  który  podlega  zatwierdzeniu  przez 

Zamawiającego. Odbiór szkoleń ma  się  odbyć  na podstawie ankiet  wypełnionych przez  ich 

uczestników oraz raportu wykonawcy z przeprowadzonego szkolenia wraz z załączoną listą 

uczestników.  Przy  czym  Zamawiający  zastrzegł,  że  jeżeli  średnia  ocen  z  ankiet 

ewaluacyjnych  nie  osiągnie  wskaźnika  50%  ocen  pozytywnych,  wykonawca  będzie 

zobowiązany  powtórzyć  szkolenie  w  wyznaczonym  przez  Zamawiającego  terminie,  pod 

rygorem  zapłaty  kar  umownych,  których  zapłata  nie  zwalania  z  obowiązku  powtórzenia 

szkolenia.  

Natomiast w rozdziale XI OPZ, nie lic

ząc powyższego zastrzeżenia odwołującego się 

do  wyników  ankiet  ewaluacyjnych,  brak  jest  postanowień  regulujących  ewaluację  szkoleń,  

w 

szczególności  kto  i  w  jaki  sposób  ma ją  przygotować  i  przeprowadzić  oraz  według  jakiej 

metodologii.  

Stanowisko Zamawiającego, jakoby z pkt 5 i 7 rozdziału XI OPZ, względnie z całości 

regulacji  zawartej  w  tym  rozdziale,  wynikało,  że  do  przygotowania  ankiet  ewaluacyjnych 

uprawniony  i  zobowiązany  jest  wykonawca,  nie  ma  pokrycia  w  treści  opisanych  powyżej 

postanowień.  Ponieważ  ewaluacja  rezultatów  szkolenia  stanowi  odrębne  w  stosunku 

do 

planu  szkolenia  czy  materiałów  szkoleniowych  zagadnienie  merytoryczne,  nie  ma 

podstaw,  aby  w  sposób  dorozumiany  przyjąć  takie  założenie  na  podstawie  postanowień 

regulujących  zupełnie  inne  kwestie.  Zamawiający,  który  nie  był  w  stanie  wskazać  żadnych 

konkretnych  postanowień  dotyczących  ewaluacji  szkleń,  de  facto  potwierdził,  że  sposób 

przeprowadzenia ewaluacji szkoleń nie został uregulowany w s.i.w.z. 

W tych okolicznościach Izba stwierdziła, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

Izba  rozważyła,  z  uwzględnieniem  okoliczności  dotyczących  tej  sprawy,  zakres 

zastosow

ania  art.  29  ust.  1  pzp,  który  stanowi,  że  przedmiot  zamówienia  opisuje  się 

w 

sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych 

określeń,  uwzględniając  wszystkie  wymagania  i  okoliczności  mogące  mieć  wpływ 

na 

sporządzenie oferty. 

Jak  podkreślił  Sąd  Okręgowy  w  Szczecinie  w  uzasadnieniu  wyroku  z  23  kwietnia 

2009 r. (sygn. akt VIII Ga 80/09), specyfikacja is

totnych warunków zamówienia od momentu 

jej  udostępnienia  jest  wiążąca  dla  zamawiającego  –  jest  on  obowiązany  do  przestrzegania 

warunków w niej umieszczonych. Elementem specyfikacji o szczególnym znaczeniu jest opis 

przedmiotu  zamówienia.  Zamawiający  powinien  dokonać  zgodnie z  wymogami  określonymi 

w  art.  29-31  P

rawa  zamówień  publicznych.  Opis  przedmiotu  zamówienia  umieszczony 

w SIWZ 

powinien  wskazywać  wykonawcy  wszystkie  warunki  i  przedmiot  jego  przyszłego 

świadczenia,  gdyż  od  niego  będzie  zależeć  w  pierwszym  rzędzie  decyzja  wykonawcy 

o 

złożeniu  oferty,  a  następnie  kalkulacja  cenowa.  Przepisy  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych w art. 29 wyznaczają sposób dokonywania opisu przedmiotu zamówienia przez 

zamawiającego. Podstawowym obowiązkiem zamawiającego jest dokonanie opisu w sposób 

jednoznaczny i wyczerpujący, a więc taki, który zapewnia, że wykonawcy będą w stanie, bez 

dokonywania  dodatkowych  interpretacji,  zidentyfikować,  co  jest  przedmiotem  zamówienia 

(jakie usługi, dostawy czy roboty budowlane), i że wszystkie elementy istotne dla wykonania 

zamówienia  będą  w  nim  uwzględnione.  Opis  przedmiotu  zamówienia  powinien  pozwolić 

wykonawcom  na  przygotowanie  oferty  i  obliczenie  ceny  z  uwzględnieniem  wszystkich 

czynników wpływających na nią. Ustawa podaje także, że opisu należy dokonać za pomocą 

dostatecznie  dokładnych  i  zrozumiałych  określeń  oraz  uwzględniając  wszystkie  wymagania 

i 

okoliczności  mogące  mięt  wpływ  na  sporządzenie  oferty.  Do  tego  typu  okoliczności 

i 

wymagań należy zaliczyć m.in. wymogi dotyczące gwarancji na przedmiot zamówienia – jej 

zakres  i  okres  obowiązkowego  świadczenia  z  gwarancji,  miejsce  spełnienia  świadczenia, 

świadczenia  dodatkowe  związane  z  świadczeniem  głównym  i  inne  związane  z  nim 

obowiązki, także dotyczą w podmiotowych warunków udziału w zamówieniu.  

Sąd  zaznaczył  również,  że  decydująca  dla  oceny  poprawności  sporządzenia  opisu 

przedmiotu  zamówienia  winna  byt  perspektywa  wykonawcy.  Okoliczność,  że  inny 

wykonawca  składa  ofertę  zgodną  z  założeniem  zamawiającego,  nie  ma  znaczenia,  gdyż 

wystarczy,  że  określenie  przedmiotu  zamówienia  mogło  wprowadzić  w  błąd  jakiegokolwiek 

wykonawcę. 

W  pierwszej  kolejności  należy  zauważyć,  że  najobszerniejsze  wywody  odpowiedzi 

na 

odwołanie,  dodatkowo  rozszerzone  złożonym  na  rozprawie  artykułem  z  fachowego 

periodyku,  ok

azały  się  zbędne.  Odwołujący  oświadczył  bowiem  na  rozprawie,  że  nie 

kwestionuje potrzeby wprowadzenia ewaluacji szkoleń, a brak opisu procesu ewaluacji w taki 

sposób,  aby  umożliwiał  jak  najbardziej  zobiektywizowaną  ocenę  jakości  szkolenia, 

a w konsekwencji 

obowiązek  powtórzenia  szkolenia  ograniczał  się  do  sytuacji,  w  której 

rzeczywiście  zostało  ono  nierzetelnie  przeprowadzone  przez  wykonawcę.  Natomiast 

szczupłość  regulacji  dotyczącej  ewaluacji  w  OPZ  kontrastuje  z  obszernymi  wywodami 

zawartymi  w  odpowiedzi  n

a  odwołanie  i  artykule  z  periodyku  „Personel  i  zarządzanie” 

dotyczącym ewaluacji szkoleń złożonym na rozprawie, co pośrednio potwierdza, że kwestia 

ta  została  jedynie  zdawkowo  potraktowana  w  specyfikacji  przygotowanej  przez 

Zamawiającego. Tymczasem we wspomnianym artykule wskazuje się m.in., że ewaluacja nie 

sprowadza  się  do  ankiet,  gdyż  stanowi  proces,  który  powinien  rozpoczynać  się  od  wyboru 

właściwej  metody  ewaluacji,  wyboru  narzędzia  ewaluacji  (np.  ankiety),  zebrania  danych 

(np. badanie ankietowe), anal

izy zebranych danych, a kończyć wnioskami i rekomendacjami.  

Ponadto  w  świetle  powyższego  artykułu  zupełnie  nieadekwatne  jest  stanowisko 

zajęte  przez  Zamawiającego  na  rozprawie,  jakoby  sam  nie  mógł  sporządzić  ankiet 

ewaluacyjnych, gdyż nie wie, na jakich urządzeniach (czyli według terminologii OPZ sprzęcie 

i  oprogramowaniu)  zostanie  oparte  rozwiązanie  wdrożone  przez  danego  wykonawcę  na 

etapie  realiza

cji  umowy.  Ewaluacja,  która  ma  mierzyć  poziom  satysfakcji  uczestników 

szkolenia,  nie  jest  uwikłana  w  dziedzinę  będącą  jego  przedmiotem,  co  uwidacznia 

zamieszczona  w  artykule  tabela  wymieniająca  w  odniesieniu  do  grup  tematycznych 

przykładowe  badane  aspekty  występujące  w  ankietach  ewaluacyjnych,  takie  jak:  cele 

szkolenia 

–  znajomość,  ocena  stopnia  osiągnięcia;  wiedza,  szkolone  umiejętności 

i kompetencje 

–  ocena  osiągniętego  poziomu,  ocena  kompletności  przekazywanej  wiedzy; 

prowadzący szkolenie – przygotowanie szkolenia, wiarygodność merytoryczna, zrozumiałość 

języka;  materiały  szkoleniowe  –  ocena  ilości  i  jakości;  elementy  programu  szkolenia 

(zawartość  merytoryczna)  –  ocena  braków  i  ważności;  metody  szkoleniowe  (wykład, 

dyskusja,  ćwiczenie,  odgrywanie  roli,  film  etc.)  –  ocena  metod  i  częstotliwości  stosowania; 

ocena jakości przeprowadzonego szkolenia – aktywizowanie uczestników, odpowiadanie na 

ich pytania; organizacja szkolenia i sprawy administracyjne 

– sala, wyżywienie, hotel, ocena 

organizacji  szkolenia;  pomoce  audiowizualne 

–  wykorzystanie  rzutnika,  kamery,  wideo, 

komputera;  ogólna  ocena  szkolenia  –  atmosfera,  jakość,  przydatność  w  aktualnej 

lub 

przyszłej  pracy  zdobytej  wiedzy  lub  umiejętności);  dane  o  osobie  wypełniającej  ankietę 

i szkoleniu 

– temat, data, trener. 

W drugiej 

kolejności Izba zaznacza, że bezzasadne jest stanowisko Zamawiającego, 

jakoby  zawarty  w  o

dwołaniu  zarzut  naruszenia  art.  29  ust.  1  pzp  podlegał  oddaleniu  jako 

niedotyczący  opisu  przedmiotu  zamówienia  w  odniesieniu  do  szkoleń,  gdyż  przedmiotem 

zaskarżenia nie jest żadne z postanowień załącznika nr 1 do umowy dotyczących sposobu 

przeprowadzenia 

szkoleń, ich zakresu merytorycznego, wymagań organizacyjnych, a jedynie 

kwestia  sposobu  potwierdzenia  odbioru  przedmiotu  świadczenia  przez  Zamawiającego. 

Obszerne  wywody  teoretyczne  zaprezentowane  w  odpowiedzi  na 

odwołanie  {powyżej 

zrelacjonowane  w  niezbędnym  dla  ich  zrozumienia  zakresie}  zupełnie  abstrahują  od  faktu, 

że zaskarżone postanowienie stanowi element opisu przedmiotu zamówienia sporządzonego 

przez  Zamawiającego.  Ponadto  proponowane  przez  Zamawiającego  rozgraniczenie 

pomiędzy opisem przedmiotu świadczenia a sposobem odbioru świadczenia, nawet jeżeli da 

się  uzasadnić  na  gruncie  teoretyczno-cywilistycznym,  zupełnie  nie  przystaje 

do 

wypracowanego  w  doktrynie  i  orzecznictwie  dotyczącym  zamówień  publicznych 

rozumienia art. 29 ust. 1 pzp (m.in. w powyżej przywołanym orzeczeniu), które paradoksalnie 

również zostało zaprezentowane w odpowiedzi na odwołanie.  

Przede wszystkim  umknęło uwadze Zamawiającego,  że nawet  przy  prezentowanym 

przez  niego  stanowisku  zastrzeżenie  obowiązku  ponownego  przeprowadzenia  szkolenia 

przez  wykonawcę  w  oczywisty  sposób  wprowadza  do  treści  zobowiązania  wynikłego 

z 

umowy  w  sprawie  realizacji  przedmiotowego  zamówienia  dodatkowe  świadczenie 

wykonawcy

.  A  przedmiotem  zaskarżenia  jest  brak  wyczerpującego  opisania  w  sposób 

zobiektywizowan

y, w jakich okolicznościach wykonawca będzie musiał je spełnić. Nie budzi 

przy  tym  żadnych  wątpliwości,  że  w  konsekwencji  utrudnia  to  rzetelną  wycenę  oferty,  gdyż 

wykonawca musi liczyć się z tym, że będzie musiał dwukrotnie wykonać świadczenie, skoro 

ocena 

jego  należytego  wykonania  jest  co  najmniej  częściowo  uzależniona  od  czynników, 

na 

które  nie  ma  wpływu,  czyli  oceny  wyrażonej  przez  uczestników  szkolenia  w  ankietach 

ewaluacyjnych. 

Zamawiający  uzależnił  odbiór  szkoleń,  czyli  uznanie  należytego  wykonania 

świadczenia,  którego  przedmiotem  jest  szkolenie,  wyłącznie  od  subiektywnej  opinii 

uczestników  szkolenia,  która  może  nie  być  adekwatna  (choćby  z  powodów  wskazywanych 

w 

odwołaniu),  nie  wprowadzając  w  ramach  umowy  żadnego  mechanizmu  umożliwiającego 

wykonawcy  w

ykazanie,  że  szkolenie  zostało  przeprowadzone  z  należytą  starannością, 

w 

sposób  odpowiadający  opisowi  przedmiotu  zamówienia,  pomimo  negatywnych  ocen 

wystawion

ych przez uczestników szkolenia w ankietach ewaluacyjnych. Oznacza to de facto, 

że Zamawiający obarczył wykonawcę zamówienia odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka za 

osiągnięcie  określonego  rezultatu,  którym  jest  nie  tyle  nabycie  przez  adresatów  szkolenia 

określonych kompetencji, ale za ich subiektywne poczucie usatysfakcjonowania. Tymczasem 

nie ma pow

odów, aby wykonawca nie mógł uwolnić się od obowiązku powtórzenia szkolenia, 

jeżeli  wykaże,  że  przeprowadził  je  z  należytą  starannością  w  sposób,  który  obiektywnie 

umożliwiał nabycie tych kompetencji, a nieosiągnięcie takiego rezultatu wynika z okoliczności 

dotyczących  uczestników  szkolenia,  za  które  nie  ponosi  odpowiedzialności  (np.  brak 

obecności podczas całych zajęć danego uczestnika) lub zakładany cel szkolenia obiektywnie 

został osiągnięty, a negatywna ocena wynikająca z ankiet nie jest adekwatna. 

Izb

a  zważyła,  że  zaprezentowane  w  odpowiedzi  na  odwołanie  stanowisko 

Zamawiającego,  jakoby  wykonawca  mógł  zwolnić  się  od  ponownego  przeprowadzenia 

szkolenia, jeżeli udowodni, że na negatywną ocenę wynikającą z ankiet miały wpływ czynniki 

pozamerytoryczne, zmu

szałoby wykonawcę do wdania się w spór z Zamawiającym. Przede 

wszystkim 

abstrahuje  od  treści  postanowienia,  które  uzależnia  obowiązek  ponownego 

spełnienia  świadczenia  li  tylko  od  nieosiągnięcia  określonej  średniej  ocen  wystawionych 

przez uczestników, stąd uzasadnione jest, jak to powyżej wskazano, że w istocie wykonawca 

odpowiada na zasadzie ryzyka za osiągnięcie wymaganego wskaźnika. 

Nie  zasługuje  również  na  uznanie  stanowisko  Zamawiającego,  który  na  rozprawie 

deprecjonował  znaczenie  zaskarżonego  postanowienia  w  odniesieniu  do  zastrzeżenia  kary 

umownej na wypadek nieprzeprowadzenia ponownego szkolenia w razie negatywnej oceny 

wynikającej z ankiet, podnosząc, że nie ma ona odzwierciedlenia w postanowieniach samej 

umowy. 

Skoro  opis  przedmiotu  zamówienia  stanowi  załącznik  nr  1  do  tej  umowy,  jest  jej 

integralną częścią, której postanowienia wiążą na równi do tych, które zawarte są we wzorze 

umowy. 

Niezależnie  od  tego  skoro  Zamawiający  potwierdza,  że  zaskarżone  postanowienie 

w 

tym zakresie jest wadliwe lub zbędne,  winien je usunąć, aby usunąć niejednoznaczność, 

która może być zarzewiem sporu na etapie realizacji zamówienia. 

Natomiast  nie 

miało  znaczenia  dla  uwzględnienia  odwołania,  że  Izba  nie  podzieliła 

argumentacji  odwołania  jakoby  zakwestionowane  postanowienie  mogło  prowadzić 

do 

naruszenia wynikającej z art. 140 ust. 1 pzp zasady, że zakres świadczenia wykonawcy 

wynikający  z  umowy  jest  tożsamy  z  jego  zobowiązaniem  wynikającym  z  oferty.  Skoro  opis 

przedmiotu  zamówienia  przewiduje  obowiązek  powtórzenia  szkolenia,  zobowiązanie 

wykonawcy  wynikające  z  oferty  musiałoby  również  odpowiadać  w  tym  zakresie  treści 

specyfikacji,  a  tym  samym  stałoby  się  ono  również  treścią  zawartej  umowy.  Izba  zważyła, 

że właśnie  brak  zgody  Odwołującego  na  zaciągnięcie  takiego  zobowiązania,  jako 

nieskonkretyzowanego w sposób odpowiadający zasadom z art. 29 ust. 1 pzp, przywiódł go 

do wniesienia odwołania od tego postanowienia umowy. 

Mając  powyższe  na  uwadze,  Izba  stwierdziła,  że  naruszenie  przez  Zamawiającego 

art.  29  ust.  1  ustawy  Prawo  za

mówień  publicznych  może  mieć  istotny  wpływ  na  wynik 

prowadzonego przez niego postępowania o udzielenie zamówienia, wobec czego – działając 

na podstawie art. 192 ust. 1, 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy pzp 

– orzekła, jak w pkt 1 sentencji. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  jego  wyniku 

na podstawie  art. 192  ust.  9  i  10  ustawy  pzp  w 

zw.  z  §  3  pkt  1  i  §  5  ust.  2  pkt  1 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości 

i sposobu  pobierania  wpisu  od 

odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.) – zaliczając do tych 

kosztów  uiszczony  przez  Odwołującego  wpis  oraz  zasądzając  jego  równowartość 

od 

Zamawiającego na rzecz Odwołującego. 

Przewodniczący: 

………………………………