Sygn. akt: KIO 2618/17
WYROK
z dnia 22 grudnia 2017 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Katarzyna Poprawa
Protokolant: Agata Dziuban
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 grudnia 2017 roku w Warszawie
odwołania
wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 11 grudnia 2017 roku przez
wykonawcę Ochrona Środowiska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Kamienicy Polskiej,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Gminę Starcza
siedzibą w Starczy
przy udziale:
wykonawcy
Karol Sienkiewicz P.H.U. PAVER z Włoszczowy zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO 2618/17 po stronie Zamawiającego
orzeka:
1. U
względnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu – Gminie Starcza unieważnienie
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz powtórzenie czynności badania i oceny
ofert.
2. K
osztami postępowania obciąża Zamawiającego – Gminę Starcza z siedzibą w Starczy i
2.1. z
alicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego –
Ochrona Środowiska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Kamienicy Polskiej
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. z
asądza od zamawiającego Gminy Starcza z siedziba w Starczy kwotę 11 100 zł 00
gr (słownie: jedenaście tysięcy sto złotych zero groszy) na rzecz Odwołującego -
Ochrona Środowiska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą Kamienicy
Polskiej
stanowiącą koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Częstochowie.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 2618/17
Uzasadnienie
Zamawiający – Gmina Starcza, prowadzi postępowanie pn.: „Odbiór i zagospodarowanie
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych na terenie Gminy
Starcza
”, nr ref. ZP 271.8.2017.
Ogłoszenie o przetargu zostało zamieszczone na stronie internetowej BIP Gminy Starcza
w dniu 7 listopada 2017 roku.
Dnia 11 grudnia 2017 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zostało wniesione
odwołanie złożone przez wykonawcę Ochrona środowiska Spółka z ograniczoną
o
dpowiedzialnością z siedzibą w Kamienicy Polskiej (zwanym dalej odwołującym).
Podstawą wniesienia odwołania była czynność Zamawiającego, polegająca na
poinformowaniu o
dwołującego o wyborze najkorzystniejszej oferty oraz odrzuceniu oferty
o
dwołującego. Informacja została przesłana do odwołującego faksem w dniu 6 grudnia 2017
roku.
W treści odwołania, Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 89 ust 1 pkt 2 ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.)
zwanej dalej
„Pzp” lub „ustawą”, poprzez jego zastosowanie w stosunku do oferty
odwołującego i uznanie jej za niespełniającej warunków przetargu (nieodpowiadającej treści
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, zwanej dalej SIWZ).
Opisane powyżej naruszenie przepisów ustawy wynika z naruszenia przez czynność
zamaw
iającego przepisów art. 22 ust 1a w zw. z art. 22 ust. 1b pkt 1 i 2 w zw. z art. 7 ust.1
ustawy Pzp., a to w skutek:
uznania przez zamawiającego, iż odwołujący nie posiada zdolności technicznej opisanej w
Rozdziale 6 pkt. 3
ppkt. 2 SIWZ, a mianowicie nie dysponuje odpowiednią ilością pojazdów,
koniecznych do wykonania wskazanych w SIWZ zadań, podczas gdy odwołujący wykazał,
że posiada pojazdy wymagane przez zamawiającego:
dwa pojazdy przystosowane do odbioru selektywnie ze
branych odpadów
komunalnych;
dwa pojazdy o masie całkowitej powyżej 3,5 t przystosowane do odbioru odpadów
komunalnych zmieszanych;
jeden pojazd o masie całkowitej do 3,5 t przystosowane do odbioru odpadów
komunalnych zmieszanych;
jeden samochód dostosowany do odbioru odpadów wielkogabarytowych.
uznania przez zamawiającego, iż odwołujący nie dysponuje wymaganym pojazdem
przystosowanym do odbioru odpadów komunalnych o masie całkowitej do 3,5 t, a to
w skutek stwierdzenia „przystosowania pojazdu do odbioru odpadów komunalnych” na
podstawie wpisu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu bez odniesienia do cech technicznych
poj
azdu spełniających w całości warunki określone w § 5 Rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz. U. 2013 poz. 122,
dalej:
rozporządzenie Ministra Środowiska) oraz art 9d ust 2 Ustawy z dnia 13 września
1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Dz. U. 1996 nr 132 poz. 662 ze zm.,
dalej: ustawa u.c.p.g.).
stwierdzenia przez zamawiającego, iż odwołujący nie posiada pozwolenia na zbieranie
odpadów o kodach 20 01 40 (metale) oraz 20 02 01 (odpady ulegające biodegradacji)
podczas, gdy posiadanie przez wykonaw
cę pozwolenia na zbieranie wskazanych powyżej
odpadów nie było wynikającym z zapisów SIWZ warunkiem dopuszczenia oferty
do postępowania.
Mając powyższe na uwadze odwołujący wniósł o:
unieważnienie czynności zamawiającego polegającej na odrzuceniu oferty odwołującego
jako nieodpowiadającej treści SIWZ;
nakazanie zamawiającemu dopuszczenia do przetargu oferty złożonej przez „Ochrona
Środowiska” Sp. z o.o. jako odpowiadającej treści SIWZ oraz rozstrzygnięcie
przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z uwzględnieniem
oferty odwołującego;
uwzględnienie niniejszego odwołania jako oczywiście zasadnego;
zasądzenie na rzecz odwołującego kosztów postępowania według wykazu kosztów
przedstawionego podczas rozprawy.
O
dwołujący wskazał, iż posiada interes prawny, aby wnieść niniejsze odwołanie.
Na potwierdzenie przedstawił poniższą argumentację. Zgodnie z zapisami Rozdziału 15 SIWZ
„Kryteria oceny oferty”, w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
zamawiający przewidział dwa kryteria oceny wyboru oferty najkorzystniejszej:
ryczałtową ceną brutto stanowiącą 60 % kryterium punktacji (wyboru);
termin płatności faktury stanowiącą 40% kryterium punktacji (wyboru).
Zgodnie z powyższym zapisem, oferta złożona przez „Ochrona Środowiska” Sp. z o.o.
powinna zostać uznana za najkorzystniejszą, jako, że zaoferowana przez odwołującego cena
ryczałtowa brutto wykosiła 376.800,00 zł i była najniższa spośród złożonych w przetargu ofert,
przy jednoczesnym ustaleniu terminu płatności na 30 dni od dnia wystawienia faktury -
identycznie jak w przypadku pozostałych ofert.
Powyższe powoduje, iż utrzymanie w mocy zaskarżonej czynności zamawiającego
(niezgodnego z przepisami ustawy Pzp
odrzucenia oferty „Ochrona Środowiska” Sp. z o.o.)
doprowadzi do powstania po stronie odwołującego szkody majątkowej w postaci utraconego
zarobku.
W uzasadnieniu odwołania, odwołujący podnosi, iż treść pisma informującego
o odrzuceniu oferty
wskazuje, iż odrzucenie oferty oparte zostało o przepis art.89 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp
(oferta uznana została za nieodpowiadającą treści SIWZ).
Jako podstawy faktyczne powyższej czynności zamawiający wskazał trzy okoliczności:
Stwierdzenie braku opisanej w Rozdziale 6 pkt 3 ppkt 2 SIWZ zdolności technicznej
rozumianej -
w myśl zapisów SIWZ - jako posiadanie przez wykonawcę (oferenta) dwóch
pojazdów przystosowane do odbioru selektywnie zebranych odpadów komunalnych, dwóch
pojazdów o masie całkowitej powyżej 3,5 t przystosowane do odbioru odpadów
komunalnych zm
ieszanych, jednego pojazdu o masie całkowitej do 3,5 t przystosowanego
do odbioru odpadów komunalnych zmieszanych oraz jednego samochodu dostosowanego
do odbioru odpadów wielkogabarytowych.
Powyższe zamawiający argumentował faktem, iż w załączniku nr 6 do oferty
wykonawca wykazał jedynie pięć - nie zaś sześć pojazdów przeznaczonych
do wykonywania zadań opisanych w SIWZ, zaś pojazd o numerze rejestracyjnym SCZ
UL92 został wskazany przez „Ochrona Środowiska” Sp. z o.o. jako pojazd przeznaczony
zarówno do zbierania odpadów selektywnych jak i odpadów wielkogabarytowych.
2. Stwierdzenie braku opisanej w Rozdziale 6 pkt 3 ppkt 2 SIWZ zdolności technicznej
rozumianej -
w myśl zapisów SIWZ - jako posiadanie przez wykonawcę (oferenta) pojazdu
przystosowanego do odbi
oru odpadów komunalnych o masie całkowitej nieprzekraczającej
3,5 t.
P
owyższe zamawiający argumentował faktem, iż w dowodzie rejestracyjnym
wydzierżawionego przez odwołującego pojazdu IVECO DAILY o numerze rejestracyjnym
SBE 67049 w rubryce przeznaczenie w
idnieje zapis „ uniwersalny ” nie zaś „ wywóz śmieci”
Jednocześnie zamawiający pominął fakt, iż przedmiot postępowania o udzielenia
zamówienia publicznego (odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych) powoduje
konieczność stosowania przepisów ustawy o odpadach oraz wynikających z niej warunków
technicznych pojazdów.
Co za tym idzie, przystosowanie pojazdu do odbioru odpadów komunalnych
nie powinno wynikać z wpisu w dowodzie rejestracyjnym lecz ze spełniania warunków
technicznych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska wydanym na podstawie
art 9d ust. 2 ustawy u.c.p.g.
Stwierdzenie braku wymaganych uprawnień do prowadzenia działalności zawodowej
w zakresie transportu i zbierania odpadów komunalnych.
Powyższe zamawiający argumentował faktem, iż w decyzji o pozwoleniu na zbieranie
odpadów z dnia 16 września 2015 r. wydanej przez Starostę Myszkowskiego
(OSR.6233.6.2015) nie zostały wymienione odpady o kodach 20 01 40 (metale) oraz 20 02
01 (odpady ulegające biodegradacji).
Odwołujący nie zgodził się z powyższymi niezgodnościami, wskazując:
Ad. 1
Zapisy Rozdziału 6 pkt 3 ppkt 2 SIWZ podają rodzaj i ilość pojazdów, których posiadanie przez
oferenta jest wymagane przez zamawiającego:
„[...] 2) Zdolność techniczna:
O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy wykażą że dysponują lub będą
dysponować pojazdami:
•
Pojazdem przystosowanym do odbioru selektywnie zebranych odpadów komunalnych
ilość 2 st.
•
Pojazdem
przystosowanym
do
odbioru
odpadów
komunalnych
zmieszanych
(śmieciarka) o masie całkowitej powyżej 3,5 t- ilość 2 szt.
•
Pojazdem
przystosowanym
do
odbioru
odpadów
komunalnych
zmieszanych
(śmieciarka) o masie całkowitej do 3,5 t- ilość 1 szt.
•
Samochodem dostosowanym do odpadów wielkogabarytowych - ilość 1 szt.”
Powyższe pokazuje wyraźnie, że zamawiający wymaga, aby oferent posiadał potencjał
techniczny pozwalający na wykonanie trzech rodzajów zadań, które obejmuje przedmiot
zamówienia (zbiórka i zagospodarowanie odpadów komunalnych):
odbiór selektywnie zbieranych odpadów komunalnych,
odbiór zmieszanych odpadów komunalnych
odbiór odpadów wielkogabarytowych.
Wobec powyższego zamawiający odrzucając ofertę „Ochrona Środowiska” SP. Z o.o. uznał,
że jeden pojazd (STEYR. nr rei SCZ UL92) nie może być przeznaczony do wykonywania
dwóch zadań: zbiórki odpadów selektywnych oraz zbiórki odpadów wielkogabarytowych.
W kontekście powyższego, wskazuję co następuje:
Art. 7 ust 1 ustawy Pzp
. wskazuje, że:
,,Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
za
pewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz
zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości ”
Art. 22 ust 1a ustawy p.z.p. wskazuje, że:
„Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu oraz wymagane od wykonawców
środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający
ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności
wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności ”
Art. 22 ust. 1b pkt 2 ustawy p.z.p. natomia
st wskazuje, że określne przez zamawiającego
warunki mogą dotyczyć w szczególności zdolności technicznej zamawiającego do wykonania
przedmiotu umowy zawartej wskutek postępowania przetargowego.
Przytoczone powyżej przepisy oraz znajomość przez zamawiającego zagadnień i metodyki
działań dotyczących przedmiotu zamówienia (odbioru i zagospodarowania odpadów)
powodują, że po stronie zamawiającego istnieje obowiązek takiego sformułowania zapisów
SIWZ aby były one jednoznacznie zrozumiale dla oferentów .
Jednocz
eśnie koniecznym jest, aby przedstawione przez zamawiającego warunki (zdolność
techniczna) były proporcjonalne do przedmiotu zamówienia, a ich zapis w SIWZ umożliwiał
oferentom ocenę swojej zdolności do wykonania zadań (przesłanka przejrzystości wynikająca
z art. 7 ust. 1 in finem Pzp).
W kontekście powyższego, odwołujący wskazuje, że zgodnie z zapisami SIWZ zadanie
polegające na zbieraniu zmieszanych odpadów komunalnych powinno być wykonywane przy
użyciu trzech pojazdów - dwóch o masie całkowitej powyżej 3,5 t oraz jednego o masie
całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t.
Do wykonania powyższych zadań zamawiający wymagał posiadania tzw. „śmieciarek”,
co uzasadnione jest charakterem zmieszanych odpadów komunalnych.
Rozważając jednak charakter odpadów selektywnych oraz odpadów wielkogabarytowych,
wskazać należy, że zbieranie odpadów selektywnych odbywa się w sposób przewidziany
przepisami ustawy u.c.p.g., których odzwierciedleniem są również odpowiednie zapisy SIWZ.
Mieszkańcy nieruchomości otrzymują od wykonawcy (oferenta) worki przeznaczone do
selektywnej zbiórki odpadów, posiadające oznaczenia odpowiedniej frakcji recyklingowej
(np. „plastik”, „papier” itd.).
Worki z odpadami selektywnymi przy ich odbiorze od mieszkańców ładowane są na skrzynię
pojazdu ciężarowego, a następnie transportowane do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów
Komunalnych (PSZOK). Tam są segregowane ze względu na odpowiednią frakcję
recyklingową i następnie przekazywane podmiotom posiadającym uprawnienia
do zagospodarowania, recyklingu bądź utylizacji odpadów należących do danej frakcji.
Charakter oraz specyfika zbiórki odpadów selektywnych powoduje, iż do wykonywania tego
typu zadania nie używa się pojazdu z zamontowaną prasą do zgniatania śmieci („typowa
śmieciarka”) lecz wykorzystuje się pojazdy ciężarowe ze skrzynia załadunkową, które
spełniają warunki techniczne przewidziane w § 5 rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska
w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości.
Takim właśnie pojazdem jest wskazany w załączniki nr 6 do oferty samochód STEYR o nr rej.
SCZ UL92.
W kontekście powyższego, wskazać należy, że do odbioru odpadów wielkogabarytowych
również używa się pojazdu o tożsamych parametrach technicznych - samochód ciężarowy ze
skrzynią załadunkową (o odpowiednich rozmiarach, które wskazany powyżej pojazd posiada)
dostosowany do warunków opisanych w § 5 rozporządzenia Ministra Środowiska.
Powyższe ukazuje jednoznacznie, że na gruncie przedmiotowego postępowania jeden pojazd
może wykonywać dwa zadania przewidziane przez zamawiającego w SIWZ.
W kontekście powyższego, wskazać również należy, że możliwość użycia jednego pojazdu do
wykonywania zadań z zakresu zbiórki odpadów selektywnych oraz wielkogabarytowych
wynika nie tylko ze spec
yfikacji technicznej samochodu (skrzynia załadunkowa)
i podobieństwa czynności zbierania odpadów (załadunek na skrzynię), lecz wynika również
z relacji czasowej.
Jak wskazuje zapis Rozdziału 2 pkt 1.2,2 SIWZ - odbiór odpadów selektywnych powinien
odbywać się raz w miesiącu. Zapis Rozdziału 2 pkt 1.2,3 SIWZ wskazuje natomiast, iż odbiór
odpadów wielkogabarytowych organizowany ma być przez wykonawcę raz w roku.
Powyższe powoduje oczywistą konkluzję, iż odpowiednie ułożenie grafiku odbioru odpadów
selektywny
ch oraz wielkogabarytowych umożliwi bezproblemowe użycie tego samego
pojazdu do wykonania obu zadań.
Zapisy SIWZ również w żadnym miejscu nie zabraniają oferentowi przeznaczenia jednego
pojazdu (spełniającego konieczne warunki techniczne) do wykonywania dwóch zadań.
W kontekście powyższego, wskazać należy, że zamawiający, aby zachować w postępowaniu
przesłankę przejrzystości powinien zapisy Rozdziału 6 pkt 3 ppkt 2 SIWZ sformułować
w sposób jednoznacznie wskazujący na konieczność posiadania przez oferenta dwóch
różnych pojazdów przeznaczonych do wykonania zadań z zakresu zbiórki odpadów
selektywnych oraz zbiórki odpadów wielkogabarytowych.
Powyższe jednak nie zostało uczynione, a złożona przez odwołującego oferta przygotowana
została w oparciu o zapisy SIWZ i jest z nimi zgodna.
Niezależnie od powyższego, wskazać należy, że wymaganie przez zamawiającego dwóch
różnych pojazdów do wykonania dwóch odrębnych zadań powodowałoby naruszenie zasady
proporcjonalności wymagań w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W kon
tekście powyższego, należy również rozważyć użyte przez ustawodawcę
w przytoczonych przepisach pojęcie „proporcjonalności” wymaganych warunków zdolności
technicznej do przedmiotu przetargu.
Zgonie z powszechnie przyjętą zarówno przez doktrynę jak i przez orzecznictwo KIO definicją,
zdolność techniczna jest równoznaczna z dysponowaniem przez oferenta potencjału
technicznego do wykonania przedmiotu umowy.
Przez pojęcie dysponowania potencjałem technicznym przyjęło się rozumieć co najmniej
posiadanie niezbędnych do wykonania przedmiotu zamówienia narzędzi i urządzeń
(I. Skubiszak-Kalinowska, art. 22 p.z.p. [w:] I. Skubiszak-Kalinowska, E. Wiktorowska, Prawo
zamówień publicznych. Komentarz WKP 2017, LEX).
Przesłanka „proporcjonalności” potencjału technicznego w stosunku do przedmiotu
zamówienia zostaje natomiast spełniona, gdy warunki wskazane w SIWZ są niezbędne do
umożliwienia prawidłowej realizacji zamówienia (W. Hartung, art. 58 [w:] W. Hartung i in.
Dyrektywa 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych. Komentarz C.H. Beck Warszawa
Z powyższego można wnioskować, że warunki udziału w postępowaniu oraz wymagana od
wykonawców zdolność techniczna powinny być adekwatne do osiągnięcia celu, którym jest
wybór wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania przedmiotu zamówienia.
Powyższe przekłada się na stwierdzenie, że: „warunki udziału w postępowaniu muszą być
u
zasadnione wartością zamówienia, charakterystyką, zakresem, stopniem złożoności
lub
warunkami realizacji zamówienia. Ich ustanowienie nie powinno pozbawiać lub zawężać
dostępu do zamówienia tym z wykonawców, którzy gwarantują jego należyte wykonanie”
(I. Skubiszak-Kalinowska, art, 22 p.z.p op. cit.).
Powyższe odniesione do wskazanych w niniejszym piśmie aspektów faktycznych
i technic
znych odbioru odpadów selektywnych i wielkogabarytowych daje jednoznaczną
konkluzję, że dopiero udzielenie oferentowi możliwości zastosowania jednego pojazdu
dostosowanego do realiów do dwóch zadań spowoduje spełnienie przez SIWZ przesłanki
”proporcjonalności” na gruncie przedmiotowego postępowania.
Stąd też uznać należy, że zdolność techniczna wykazana w załączniku nr 6 przez
odwołującego spełnia przesłankę proporcjonalności do przedmiotu zamówienia, a odrzucenie
oferty „Ochrona Środowiska” Sp. z o.o. przez zamawiającego zostało dokonane z oczywistym
na
ruszeniem przepisów ustawy Pzp, wskazanych w petitum odwołania.
Ad. 2
Na wstępie wskazać należy, że rozważania dotyczące przesłanek „przejrzystości” zapisów
SIWZ oraz „proporcjonalności” zdolności technicznej do przedmiotu przetargu dotyczą również
wymaganych od wykonawców środków dowodowych (I. Skubiszak-Kalinowska, art. 22 p.z.p
op. cit).
Powyższe stwierdzenie ma bezpośrednie przełożenie na drugą z przesłanek
faktycznych, na której zamawiający oparł zaskarżoną czynność odrzucenia oferty „Ochrona
Środowiska” Sp. z o.o.
W piśmie z dnia 06 grudnia 2017 r„ informującym o odrzuceniu oferty odwołującego,
zamawiający wskazał, iż wykonawca nie dysponuje pojazdem przeznaczonym do odbioru
odpadów komunalnych zmieszanych o masie łącznej nieprzekraczającej 3,5 t.
Powyższe zamawiający argumentował faktem, iż w przedłożonym przez odwołującego
dowodzie rejestracyjnym pojazdu marki IVECO DAILY nr rej. SBE 67049 w rubryce
„przeznaczenie pojazdu” umieszczony został zapis „ uniwersalny”, nie zaś „ wywóz śmieci”.
W kontekście powyższego, odwołujący wskazuje, że warunki techniczne, jakie musi spełniać
„pojazd przystosowany do odbioru odpadów komunalnych zmieszanych” szczegółowo
określone zostały w § 5 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013r.
w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości.
Powyższy przepis wskazuje, że:
„ W zakresie wymagań technicznych dotyczących wyposażenia pojazdów należy zapewnić,
aby:
konstrukcja pojazdów zabezpieczała przed rozwiewaniem i rozpylaniem przewożonych
odpadów oraz minimalizowała oddziaływanie czynników atmosferycznych na odpady;
pojazdy były wyposażone w system:
a)
monitoringu bazującego na systemie pozycjonowania satelitarnego, umożliwiający
trwałe zapisywanie, przechowywanie i odczytywanie danych o położeniu pojazdu
i miejscach postojów oraz
b)
czujników zapisujących dane o miejscach wyładunku odpadów - umożliwiający
weryfikacją tych danych;
3) p
ojazdy były wyposażone w narzędzia lub urządzenia umożliwiające sprzątanie terenu
po opróżnieniu pojemników”.
Wszystkie opisane powyżej warunki ustawowe spełnia wskazany przez odwołującego
w załączniku nr 6 do oferty pojazd o nr rej. SBE 67049, czego potwierdzeniem jest przedłożona
zamawiającemu umowa dzierżawy z dnia 02 listopada 2017 roku, której § 1 wskazuje
jednoznacznie, że dzierżawiony pojazd jest dostosowany do odbioru i przewozu odpadów
komunalnych zmieszanych.
Wobec powyższego zaznaczenia wymaga fakt, że utrwalona na gruncie prawa polskiego
i europejskiego linia orzecznicza wskazuje, iż wpisu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu nie
należy definiować jako jednoznacznego wykładnika przeznaczenia samochodu.
Przesłankami zasadniczo decydującymi o przeznaczeniu pojazdu do odbioru i transportu
odpadów komunalnych zmieszanych są jego cechy techniczne, które spełniają warunki
przewidziane w przepisach odrębnych oraz cechy charakterystyczne usług, do świadczenia
których pojazdy te są przeznaczone (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 marca
2014 r., sygn. akt C-
222/12, Lex nr 1433643, a także przywołane tam orzecznictwo).
Na powyższym stanowisku wielokrotnie stawały również polskie Sądy Administracyjne (wyrok
WSA w Opolu z dnia 29 października 2015 r., sygn. akt II SA/Op 355/15, LEX nr 1932767,
wyrok WSA w Opolu z dnia 17 sierpnia 2015 r., sygn. akt II SA/Op 311/15, LEX nr 1776668,
czy też wyrok WSA w Poznaniu z dnia 17 grudnia 2014 r., sygn. akt III SA/Po 478/14,LEX nr
Wpis w dowodzie re
jestracyjnym może być jedynie wynikiem zarejestrowania na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej pojazdu sprowadzonego z zagranicy, który następnie został
przystosowany do odbioru odpadów komunalnych w myśl przepisów ustawy u.c.p.g.
i wynikającego z nich rozporządzenia Ministra Środowiska.
Powyższe okoliczności po raz kolejny odnieść należy do zapisu Rozdziału 6 pkt 3 ppkt 2 SIWZ
oraz obowiązującej zamawiającego przesłanki przejrzystości zapisów SIWZ oraz
proporcjonalności zdolności technicznej oferenta do przedmiotu zamówienia.
Wymaganiem zamawiającego wyrażonym w zapisach SIWZ było posiadanie przez
wykonawcę pojazdu przystosowanego do odbioru odpadów komunalnych zmieszanych, bez
wskazania, że pojazd taki musi zawierać w dowodzie rejestracyjnym wpis o przeznaczeniu
do
wywozu śmieci.
Powyższy zapis SIWZ powoduje, iż za wystarczające uznać należy spełnianie przez wskazany
w ofercie pojazd warunków wynikających z przepisów ustawy u.c.p.g. i rozporządzenia,
co zostało uczynione poprzez przedłożenie do akt przetargowych opisanej powyżej umowy
dzierżawy.
Stan faktyczny występujący na gruncie przedmiotowego postępowania powoduje,
że zamawiający wskazując wpis przeznaczenia pojazdu w dowodzie rejestracyjnym jako
przesłankę konieczną do spełnienia przez oferenta warunku posiadania zdolności technicznej
narusza zasadę przejrzystości postępowania czyli umożliwienia wykonawcy ocenę zdolności
wykona
nia zadania w myśl art. 22 ust 1a ustawy Pzp.
Gdyby bowiem zapisy SIWZ nie odnosiły się jedynie do „przystosowania pojazdu do odbioru
odpadów komunalnych zmieszanych”, lecz wskazywały na konieczność wykazania takiego
przystosowania odpowiednim wpisem w dowodzie rejestracyjnym, „Ochrona Środowiska”
Sp. z o.o. przygotowując się do przetargu poszukiwałaby do wydzierżawienia samochodu
posiadającego taki wpis, nie zaś pojazdu jedynie” spełniającego warunki ustawy u.c.p.g.
i rozporządzenia Ministra Środowiska.
Z drugiej zaś strony, uzasadnienie odrzucenia oferty odwołującego w myśl przepisu art. 89
ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, z
tego powodu, że wskazany w ofercie pojazd IVECO DAILY nr rej.
SBE 67049 -
pomimo, iż spełnia przewidziane prawem warunki „przystosowania do odbioru
odpadów komunalnych” - nie posiada wymaganego przez zamawiającego wpisu w dowodzie
rejestracyjnym, powinno z
ostać potraktowane jako naruszenie przepisu art. 38 ust. 4 ustawy
Pzp.
Posiadanie odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym nie jest bowiem -
jak zostało
wykazane powyżej - przesłanką wskazującą na „przystosowanie pojazdu do odbioru odpadów”
(sp
ełnianie tego warunku powinno być wykazane w oparciu o cechy techniczne pojazdu
wynikające z § 5 rozporządzenia Ministra Środowiska) lecz dodatkowym warunkiem -
nieprzewidzianym w SIWZ przed otwarciem ofert.
W kontekście powyższego wskazać również należy, że spełnianie przez podmioty
wykonujące profesjonalną działalność gospodarczą w zakresie odbioru i zagospodarowania
odpadów komunalnych m.in, warunków technicznych pojazdów przeznaczonych do tego celu,
ilości posiadanych pojazdów oraz możliwości zamawiających (gmin) do wskazywania w SIWZ
wymagań dotyczących powyższych aspektów było przedmiotem interpelacji poselskiej nr 9257
z dnia 11 stycznia 2017 r.(znak sprawy: DGO-III.070.5.2017.MP) skierowanej do Ministra
Środowiska.
W odpowiedzi na powyższą interpelację z dnia 20 kwietnia 2017r. wskazane zostało,
iż: „wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma możliwość określenia szczegółowych wymagań
stawianych przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (…)”.
Konkludując przytoczone w niniejszym punkcie odwołania okoliczności wskazać należy, że:
stwierdzenie przystosowania pojazdu do odbioru odpadów komunalnych zmieszanych
powinno odbyć się poprzez stwierdzenie, czy jego cechy techniczne wypełniają przesłanki
wskazane w § 5 rozporządzenia Ministra Środowiska;
wpis w rubryce „przeznaczenie pojazdu” w dowodzie rejestracyjnym nie może być
traktowany jako decydujący w kontekście spełniania przez pojazd warunków technicznych
przystosowania do od
bioru odpadów komunalnych;
- wymaganie od przedstawionego w ofercie pojazdu posiadania odpowiedniego wpisu
w dowodzie rejestracyjnym
jest dodatkowym warunkiem oceny zdolności technicznych
odwołującego, nieprzewidzianym w SIWZ przed otwarciem ofert.
Stąd też uznać należy, że odrzucenie oferty „Ochrona Środowiska” Sp. z o.o. przez
zamawiającego na podstawie wpisu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu zostało dokonane
z oczywistym nar
uszeniem przepisów ustawy Pzp wskazanych w petitum odwołania.
Ad. 3
Zarzucony przez zamawiającego brak pozwolenia na zbieranie odpadów o kodach 20 01 40
(metal) oraz 20 02 01 (odpady ulegające biodegradacji) należy na gruncie niniejszego
postępowania traktować jako zarzut braku kompetencji lub uprawnień do prowadzenia
okre
ślonej działalności zawodowej w myśl art. 22 ust. 1b pkt 1 ustawy Pzp.
W kontekście powyższego odwołujący podnosi, że zapisy Rozdziału 6 pkt 1 SIWZ wskazują,
iż wykonawca zobowiązany jest do posiadania kompetencji i uprawnień do prowadzenia
określonej działalności zawodowej (w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów
komunalnych), a warunek ten zostaje spełniony, jeśli wykonawca:
2. posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie transportu i zbierania odpadów,
wydane przez właściwy organ zgodnie z ustawą o odpadach
(…)
posiada aktualne zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów komunalnych lub gotowość przyjęcia odpadów komunalnych
przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów. Miejsca odzysku lub unieszkodliwiania odpadów; o których mowa wyżej powinny
spełniać warunki określone w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach i ustawie z dnia
13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach”.
Powyższe zapisy SIWZ po raz kolejny należy zestawić z wynikającymi z przepisów ustawy
Pzp -
opisanymi już w pkt Ad 1 niniejszego odwołania - przesłankami proporcjonalności oraz
przejrzystości.
Przejrzystość zapisów SIWZ wskazana w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. ma na celu zapewnienie
oferentowi możliwości oceny własnego potencjału, potrzebnego do wykonania zadania w myśl
art. 22 ust. 1a Pzp.
Z kolei przesłanka proporcjonalności wskazana w art. 22 ust. 1a Pzp. powinna być rozumiana
jako wskazanie w SI
WZ warunków niezbędnych do umożliwienia prawidłowej realizacji
zamówienia, przy uwzględnieniu kompetencji i zezwoleń adekwatnych do osiągnięcia celu
jakim na gruncie przedmiotowej sprawy jest odbiór i zagospodarowanie odpadów
komunalnych z terenu Gminy Starcza.
W kontekście powyższego wskazać należy, że celem ogłoszenia przedmiotowego przetargu
jest odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych od mieszkańców nieruchomości
zamieszkałych na terenie Gminy Starcza.
Powyższy cel jest odzwierciedleniem ustawowego zadania Gminy Starcza, wynikającego
z przepisu art, 3 ust. 1 i 2 ustawy u.c.p.g.
Zgodnie z powyższymi zapisami ustawy, celem Gminy (a co za tym idzie - celem niniejszego
postępowania i podpisanej w jego wyniku umowy) jest utrzymanie porządku i czystości na
terenie Gminy poprzez odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych w tym również
metali i odpadów podlegających biodegradacji.
Powyższy cel zostaje osiągnięty, gdy podmiot posiadający odpowiednie kwalifikacje oraz
zezwolenia w ramach prowadzonej przez
siebie działalności zawodowej odbiera od
mieszkańców odpady i przekazuje je do instalacji lub innych podmiotów zajmujących się ich
utylizacją, recyklingiem, przetworzeniem lub zagospodarowaniem czy też unieszkodliwieniem
w inny sposób.
Powyższe działania, a więc idące za nimi osiągnięcie celu (utrzymania porządku i czystości
na terenie gminy)
odbywają się na podstawie przepisów Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r.
o odpadach (
Dz. U. 2013 poz, 21, dalej: „ustawa o odpadach”), na co wskazuje przepis
art. 1a ustawy u.c.p.g.
W kontekście powyższego, wskazać należy, że ustawa o odpadach różnicuje pojęcia
transportu odpadów oraz zbierania odpadów.
Art. 3 ust. 1 pkt 34 ustawy o odpadach zawiera definicję pojęcia „zbieranie odpadów”:
„rozumie się przez to gromadzenie odpadów przed ich transportem do miejsca przetwarzania.
w tym wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu
odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie
odpadów, o którym mowa w pkt 5 lit. b. ”
Pojęcie „transportu odpadów” nie zostało zdefiniowane w art. 3 ustawy o odpadach, gdyż nie
było takiej potrzeby. Utrwalone stanowisko doktryny wskazuje natomiast, że: „Transport
odpadów jest po prostu usługą do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, ustawy
z dnia 15 listopada 1984 r. -
Prawo przewozowe (oraz ustaw regulujących określone rodzaje
przewozów (drogowy kolejowy, rzeczny; lotniczy). Zlecający usługę transportu jest
obowiązany wskazać transportującemu miejsce przeznaczenia i posiadacza, któremu należy
dostarczyć odpady (art. 24 ust. 3)”(
W. Radecki, Ustawa o odpadach. Komentarz, art. 22 WK
2016. LEX).
Oba powyższe pojęcia wchodzą w skład czynności polegających na „odbieraniu odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości”, lecz z przywołanych powyżej przepisów wynika,
iż inna jest procedura ich wykonania.
Jako, że zbieranie odpadów polega na ich gromadzeniu przed transportem do miejsca
przetwarzan
ia, powoduje to konieczność dysponowania przez oferenta miejscem (bazą),
w którym odpady takie mogą być okresowo magazynowane (aż do czasu ich przewiezienia -
„transportu” - do miejsca przetwarzania).
Wykonywanie czynności polegających na okresowym (aż do czasu transportu)
magazynowaniu metali i odpadów podlegających biodegradacji w istocie wymaga posiadania
przez podmiot pozwolenia na zbieranie odpadów o określonych kodach.
Pozwolenia na zbieranie odpadów nie wymaga jednak ich natychmiastowy transport do miejsc
przetwarzania.
W kontekście powyższego wskazać należy, że podmiot profesjonalnie zajmujący się
transportem odpadów - w tym przypadku metali (kod 20 01 40) oraz odpadów ulegających
biodegradacji (kod 20 02 01) -
musi być wpisany do rejestru prowadzonego przez wójta gminy
w myśl przepisu art. 9c ust. 1 ustawy u.c.p.g.
„Ochrona Środowiska” Sp. z o,o, taki wpis posiada - jest on warunkiem sine ąua non złożenia
oferty w postępowaniu u udzielenie zamówienia.
W kontekście powyższego wskazać należy, że żaden z zapisów SIWZ nie zawiera warunku
konieczności posiadania przez wykonawcę zezwolenia na zbieranie odpadów o kodach 20 01
40 czy
też 20 02 01.
Do osiągnięcia celów przedmiotowego postępowania wystarczy posiadanie
pozwolenia na transport odpadów, który to warunek odwołujący spełnia.
„Ochrona Środowiska” Sp. z o.o. ściśle współpracuje z podmiotami zajmującymi się
zbieraniem odpadów metalowych oraz ulegających biodegradacji. Transport odpadów o
kodach wskazanych przez zamawiającego w piśmie z dnia 06 grudnia 2017 r, odbywa się przy
zachowaniu wszelkich warunków przewidzianych przepisami prawa - czego zamawiający na
żadnym etapie postępowania nie kwestionował.
Biorąc zatem pod uwagę zapisy SIWZ. wskazujące na przesłanki spełnienia warunku
posiadania kompetenc
ji i uprawnień do prowadzenia określonej działalności
(Rozdział 6 pkt 1 ppkt: 2. posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie
transportu i zbierania odpadów, wydane przez właściwy organ zgodnie z ustawą o odpadach,
oraz 4. posiada aktualne zez
wolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów komunalnych lub gotowość przyjęcia odpadów komunalnych
przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów. Miejsca odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, o których mowa wyżej powinny
spełniać warunki określone w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach i ustawie z dnia
13 września 1996 r, o utrzymaniu czystości i porządku w gminach SIWZ) uznać należy, że
odrzucenie oferty odwo
łującego oparte o okoliczności wskazane w piśmie z dnia 06 grudnia
2017 r. jest bezpodstawne.
Po raz koleiny (podobnie jak w przypadku dwóch poprzednich zarzutów) wskazać
należy, że konieczność wykazania zezwolenia na odbiór metali i odpadów biodegradowalnych
nie stanowiły warunków przystąpienia do przetargu w dniu otwarcia ofert.
Warunek posiadania zezwolenia na odbiór odpadów o powyższych kodach wyniknął dopiero
z treści pisma stwierdzającego odrzucenie oferty.
Uznanie powyższego warunku na tym etapie postępowania jako koniecznego do spełnienia
w świetle zapisów SIWZ doprowadziłoby do oczywistego naruszenia obowiązujących
zamawiającego standardów przejrzystości SIWZ oraz proporcjonalności wymaganych
warunków w stosunku do osiągnięcia celu postępowania.
Stąd też uznać należy, że odrzucenie oferty „Ochrona Środowiska” Sp. z o.o. przez
zamawiającego na podstawie powyższej podstawie zostało dokonane z oczywistym
na
ruszeniem przepisów ustawy Pzp, wskazanych w petitum odwołania.
Konkludując wszystkie przytoczone w niniejszym piśmie okoliczności, wskazuję, że:
zamawiający stwierdził, że oferta odwołującego nie odpowiada treści SIWZ, powołując się
przy tym na okoliczności, które nie zostały wyrażone w warunkach przetargowych
w sposób jednoznaczny i przejrzysty, pozwalający wykonawcy na odniesienie swojej
zdolności do wykonania zadania do oczekiwań zamawiającego;
zamawiający odrzucając ofertę odwołującego powołuje się na trzy okoliczności« z których
każda stanowi naruszenie przepisu art. 22 ust, 1a ustawy Pzp. w zakresie
proporcjonalności warunków SIWZ w stosunku do przedmiotu przetargu (osiągnięcia celu
w postaci odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości zamieszkałych na terenie Gminy Starcza);
każda z okoliczności wskazanych przez zamawiającego jako podstawy odrzucenia oferty
odwołującego pojawiła się już na etapie otwarcia ofert jako pewnego rodzaju
doprecyzowanie (niedozwolone w świetle przytoczonych przepisów ustawy Pzp)
warunków określonych w SIWZ w momencie zamieszczenia ogłoszenia o przetargu na
stronie internetowej BIP Gminy Starcza;
oferta złożona w przedmiotowym postępowaniu przez „Ochrona Środowiska” Sp. z o.o.
spełnia wszystkie warunki - zarówno w zakresie zdolności technicznej jak i posiadanych
kompetencji i uprawnień - przewidziane w Rozdziale 6 SIWZ.
Dnia 12 grudnia 2017 roku do postępowania odwoławczego zgłosił przystąpienie po stronie
zamawiającego wykonawca K. S., prowadzący działalność gospodarczą jako K. S.
P.H.U.PAVER, 29-
100 Włoszczowa, ul. Sienkiewicza 58A, wskazując interes w uzyskaniu
rozstrzygnięcia na korzyść zamawiającego.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wskazał, iż zarzuty
zawarte w odwołaniu nie zasługują na uwzględnienie. W Rozdziale 6 pkt.3 ppk 2 SIWZ jako
zdolność techniczna, zamawiający określił, że wymaga by wykonawca dysponował sześcioma
pojazdami
, a odwołujący wykazał dysponowanie jedynie pięcioma, przy czym do odbioru
odpadów wielkogabarytowych wskazał ten sam pojazd, który został wskazany do zbiórki
odpadów zbieranych selektywnie. Ponadto zamawiający wskazał, iż argument odwołującego,
iż odpady wielkogabarytowe mają być odbierane jeden raz w roku jest dowodem na
niewłaściwe podejście do tematu. Jeden raz w roku należy odbierać odpady wielkogabarytowe
z każdego gospodarstwa domowego. Gmina Starcza liczy 770 gospodarstw domowych, zatem
ich obsługa wymaga większego zaangażowania ze strony potencjalnego wykonawcy niż
planował to odwołujący.
Ponadto zamawiający wskazał, iż pojazd wskazany przez odwołującego o masie całkowitej
do 3,5 t wskazany do odbioru odpadów komunalnych zmieszanych, według przedstawionego
w ofercie dowodu rejestracyjnego nie jest przystosowany do odbioru odpadów. Pojazd zgodnie
z tym dokumentem posiada przeznaczenie uniwersalne, a nie jest przystosowany do wywozu
odpadów. Powyższe świadczy jednoznacznie o niespełnieniu warunków SIWZ. Wreszcie
odwołujący nie przedłożył potwierdzenia, iż posiada zezwolenie na zbieranie odpadów
o kodach 20 01 40 i 20 02 01.
W Rozdziale 6 pkt 1 ppkt. 2 określony został warunek posiadania
zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie transportu i zbierania odpadów, wydanego
przez właściwy organ zgodnie z ustawą o odpadach. Jest rzeczą oczywistą, iż warunek ten
nie może być uznany za spełniony przez odwołującego, skoro nie posiada on zezwolenia na
zbieranie niektórych z odpadów będących przedmiotem zamówienia.
Po przeprowadzeniu rozprawy,
na podstawie zebranego materiału w sprawie
oraz
złozonych oświadczeń, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła co następuje:
Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi
art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 roku, poz. 1579
ze zmianami; dalej: „Pzp” lub „ustawa”), skutkujących odrzuceniem odwołania. Odwołanie
zostało wniesione do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 11 grudnia 2017 roku wobec
czynności Zamawiającego z dnia 6 grudnia 2017 roku oraz została przekazana
w ustawowym termini
e kopia odwołania Zamawiającemu.
Izba ustaliła, że zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych – Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują
wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a ta
kże innemu podmiotowi jeżeli ma lub miał interes
w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy - to jest posiadania interesu w uzyskaniu
danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody.
Zgodnie z art. 196 ust. 4 ustawy, Izba podaje podstawy prawne z przytoczeniem przepisów
prawa odnośnie rozstrzygnięcia zarzutów odwołania podnoszonych przez Odwołującego:
Ustawa Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 roku, poz. 1579 ze zm.; dalej: „Pzp”
lub „ustawa”):
Art. 89 ust 1 pkt 2 ustawy Pzp
– Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli:
jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem
art. 87 ust. 2 pkt 3;
Art. 22 ust 1a -
Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu oraz wymagane od
wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz
umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia,
w szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.
Art. 22 ust. 1b pkt 1 i 2 -
Warunki udziału w postępowaniu mogą dotyczyć:
kompetencji lub uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej, o ile
wynika to
z odrębnych przepisów;
2) sytuacji ekonomicznej lub finansowej.
Art. 7 ust 1 ustawy Pzp
– Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o
udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe
traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
Izba ustaliła
Zamawiający – Gmina Starcza Gmina Starcza, ogłosił dnia 7 listopada postępowanie pn.:
„Odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości
zamieszkałych na terenie Gminy Starcza”, nr ref. ZP 271.8.2017.
Izba ustaliła, iż argumentacja zamawiającego zawarta w odpowiedzi na odwołanie nie znajduje
potwierdzenia w zapisach SIWZ.
W Rozdziale 6
SIWZ zatytułowanym: „Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu
dokonywania oceny spełniania tych warunków” zamawiający ustanowił m.in. warunki:
1. Posiadanie kompetencji lub uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej,
o ile wynika to z odrębnych przepisów:
Warunek zostanie spełniony jeśli Wykonawca:
jest wpisany do rejestru działalności regulowanej Gminy Starcza
posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie transportu i zbierania
odpadów, wydane przez właściwy organ zgodnie z ustawą o odpadach
posiada wpis do rejestru zbierających zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
prowadzonego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska zgodnie z ustawą o
zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym;
posiada aktualne zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub
unies
zkodliwiania odpadów komunalnych lub gotowość przyjęcia odpadów
komunalnych przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność w zakresie odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów. Miejsca odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, o
których mowa wyżej powinny spełniać warunki określone w ustawie z dnia 14 grudnia
2012 r. o odpadach i ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach,
2. (…)
3. W zakresie zdolności technicznej lub zawodowej:
1) (…)
2) Zdolność techniczna
O udzielenie
zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy wykażą, że dysponują
lub będą dysponować:
Pojazdami:
• pojazdem przystosowanym do odbioru selektywnie zebranych odpadów
komunalnych
– ilość 2 szt.
• pojazdem przystosowanym do odbioru odpadów komunalnych zmieszanych
(śmieciarka) o masie całkowitej powyżej 3,5 t – ilość 2 szt.
• pojazdem przystosowanym do odbioru odpadów komunalnych zmieszanych
(śmieciarka) o masie całkowitej do 3,5 t – ilość 1 szt.
• samochodem dostosowanym do odbioru odpadów wielkogabarytowych – ilość 1 szt.
W Rozdziale 9
zatytułowanym „Wykaz oświadczeń i dokumentów wymaganych na
potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz wskazujących brak
podstaw do wykluczenia” zamawiający wymagał od wykonawcy, którego oferta zostanie
uznana za najkorzystniejszą złożenia m.in. dokumentów: (…)
Aktualne zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie transportu i zbierania
odpadów, wydane przez właściwy organ zgodnie z ustawą o odpadach.
W postępowaniu zostało złożonych sześć (6) ofert, a jako najwyżej oceniona została uznana
oferta odwołującego. W związku powyższym, dnia 23 listopada 2017 roku, na mocy art. 26
ust. 2 Pzp, odwołujący został wezwany do złożenia aktualnych dokumentów, o których mowa
w Rozdziale 9 SIWZ.
Pismem z dnia 28 listopada odwołujący złożył wymagane w SIWZ
oświadczenia i dokumenty. Dnia 30 listopada 2017 roku, zamawiający wezwał odwołującego
na mocy art. 26 ust. 4 Pzp do uzupełnienia złożonych dokumentów o dokumenty, których nie
wymagał w treści SIWZ, ale o złożenie których wnioskował przystępujący. W terminie
wyznaczonym przez zamawiającego, odwołujący złożył również wnioskowane dokumenty,
choć nie było to wymagane zapisami SIWZ.
Odwołujący wywiązał się z nałożonego przez zamawiającego obowiązku, zgodnie
z którym w wyznaczonym w terminie złożył wszystkie wymagane dokumenty.
Pismem, z dnia 6 listopada 2017 roku, odwołujący został powiadomiony o odrzuceniu jego
oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 2 Pz
p, jako niezgodnej z treścią SIWZ.
Izba zważyła
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należy wskazać, iż warunki udziału w postępowaniu mają na celu
ograniczenie ryzyka wyboru wykonawcy niezdolnego do wykonania zamówienia publicznego
lub w stosunku do którego, ze względu na sytuację podmiotową zachodzi
prawdopodobieństwo nienależytego wykonania zamówienia. Warunki udziału w postępowaniu
służą do sprawdzenia zdolności wykonawcy do realizacji danego zamówienia. Ich celem jest
weryfikacja
wykonawców ubiegających się o dane zamówienie, w taki sposób aby, w jej wyniku
zamówienie publiczne powierzone zostało wykonawcy zdolnemu do prawidłowej realizacji
zamówienia. W wyniku tej weryfikacji, o zamówienie mogą ubiegać się wyłącznie wykonawcy,
których rzetelność, doświadczenie i kwalifikacje gwarantują prawidłową realizację
zamówienia.
Warunki udziału w postępowaniu odnoszą się do właściwości podmiotowej wykonawcy.
Od ich spełnienia uzależniony jest udział wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego.
Zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu w szczególności
wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności do należytego wykonania zamówienia oraz
określa środki dowodowe, jakimi winni wykazać się wykonawcy, w celu wykazania spełnienia
owych warunków. Warunki muszą być proporcjonalne do przedmiotu zamówienia oraz
umożliwiać oceną zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia. Zatem ich
precyzyjne sformułowanie jest niezmiernie ważne z punktu widzenia wykonawcy, który ubiega
się lub zamierza ubiegać o udzielenie zamówienia publicznego, bowiem na ich podstawie
wykonawca ocenia swoj
ą zdolność do realizacji zamówienia.
W analizowanym stanie faktycznym zamawiający sformułował warunki udziału
dotyczące zdolności technicznej, poprzez wskazanie ilości samochodów przeznaczonych do
realizacji konkretnego celu, tj. wykonawca winien
dysponować „pojazdem przystosowanym do
odbioru selektywnie zebranych odpadów komunalnych – ilość 2 szt., pojazdem
przystosowanym do odbioru odpadów komunalnych zmieszanych (śmieciarka) o masie
całkowitej powyżej 3,5 t – ilość 2 szt., pojazdem przystosowanym do odbioru odpadów
komunalnych zmieszanych (śmieciarka) o masie całkowitej do 3,5 t – ilość 1 szt., samochodem
dostosowanym do odbioru odpadów wielkogabarytowych – ilość 1 szt.”
Ponadto, warunkiem udziału w postępowaniu w zakresie posiadania kompetencji lub
uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej, o ile wynika to z odrębnych
przepisów był wymóg złożenia dokumentów wskazanych w Rozdziale 6 i 9 SIWZ.
Odwołujący złożył wymagane oświadczenia i dokumenty, zgodnie z wymogami SIWZ,
a mimo to,
jego oferta została odrzucona. Na marginesie dodać należy, iż brak spełnienia
warunków udziału w postępowaniu stanowi przesłankę wykluczenia wykonawcy
z postępowania, a nie odrzucenia jego oferty. W tym zakresie zamawiający dokonał błędnej
kwalifikacji pr
awnej uznając, iż brak wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu
skutkuje odrzuceniem oferty.
W analizowanej sprawie, p
odstawą odrzucenia oferty był brak wymaganych sześciu pojazdów,
brak wpisu w dowodzie rejestracyjnym w rubryce przeznaczenie:
„wywóz śmieci” oraz brak
posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów o kodach 20 01 40, 20 02 01.
Należy wyraźnie podkreślić, iż w treści SIWZ, ani w żadnym dokumencie dotyczącym
przedmiotowego postępowania (np. wyjaśnienia treści SIWZ) zamawiający nie informował
wykonawców o powyższych - nowych warunkach ani nie zastrzegał obowiązku ich spełnienia.
Zamawiający nie wykluczył możliwości, aby jeden pojazd służył do realizacji dwóch funkcji.
Z zapisów SIWZ Odwołujący mógł wyprowadzić wniosek, iż spełni warunki udziału
w postępowaniu jeżeli jeden z pojazdów będzie przeznaczony do odbioru odpadów
wielkogabarytowych oraz
do zbiórki odpadów zbieranych selektywnie. Wniosek taki był w pełni
uprawniony, zwłaszcza w kontekście zapisów Rozdziału 2 SIWZ Opis przedmiotu zamówienia,
gdzie wskazane jest iż częstotliwość wywozu przez Wykonawcę odpadów zebranych
selektywnie nastąpi raz w miesiącu, a odpadów wielkogabarytowych raz na rok. Obowiązkiem
zamawiającego jest jednoznaczne i wyczerpujące określenie przedmiotu zamówienia.
Wykonawca ubiegając się o zamówienie musi precyzyjnie znać granice zamówienie, na tej
podstawie ocenia możliwość realizacji zamówienia oraz kalkulacji jego kosztów. Granice
te wyznaczone są opisem przedmiotu zamówienia, określonym w SIWZ.
W S
IWZ nie było również sformułowanych wymogów, odnośnie konkretnych wpisów
do dowodów rejestracyjnych, dla pojazdów wskazanych do realizacji zamówienia. Podobnie
w zakresie wymaganego zezwolenia zam
awiający nie dookreślał wymogów, a następnie za
niespełnienie niedookreślonych wymogów odrzucił ofertę odwołującego.
Odwołujący złożył wszystkie wymagane przez zamawiającego, sformułowane w treści
SIWZ oświadczenia i dokumenty, a jego oferta została odrzucona.
W ocenie Izby działanie zamawiającego jest naruszeniem przepisów prawa zamówień
publicznych. Zamawiający określił warunki udziału w postępowaniu oraz wskazał wymagane
środki dowodowe, następnie dokonał odrzucenia oferty odwołującego, powołując się na
warun
ki, wymogi i zapisy SIWZ, których nie zawarł w treści SIWZ. Nie można odrzucić oferty
powołując się na nieistniejącą niezgodność z treścią SIWZ, na wymogi, których zamawiający
nie sformułował w treści SIWZ. Jeżeli wykonawca złożył ofertę, która wpisuje się w warunki
określone w SIWZ, to zamawiający nie ma podstawy prawnej do jej odrzucenia czy
wykluczenia wykonawcy. Nieścisłość zapisów SIWZ nie może obciążać wykonawców.
Wszelkie wątpliwości interpretacyjne dotyczące SIWZ należy rozstrzygać na korzyść
wykonawcy.
Takie stanowisko jest ukształtowane przez utrwaloną linię orzeczniczą KIO oraz sądów
powszechnych
, zgodnie z którymi wszelkie niezgodności, niejasności SIWZ należy
rozpatrywać na korzyść wykonawców, np. Wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia
18 m
arca 2015 roku, sygn. akt III Ca 70/15 który stanowi, iż: „Zapisy w SIWZ (..) muszą mieć
charakter precyzyjny i jednoznaczny, a wątpliwości powstałe na tym tle muszą być
rozstrzyg
ane na korzyść wykonawcy. Obowiązek takiego formułowania i tłumaczenia ma na
celu realizację zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wszystkich wykonawców
przystępujących do przetargu (...)”
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 ust. 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
Przewodniczący: .………………………………………