Sygn. akt KIO 125/18
WYROK
z dnia 6 lutego 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Anna Osiecka
Protokolant:
Edyta Paziewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lutego 2018 r.
w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 stycznia 2018 r. przez wykonawcę
Flexipower Group Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą w Woli Zaradzyńskiej, w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego Gminę Miasto Biłgoraj z siedzibą w Biłgoraju
przy udziale wykonawcy
Antinus Sp. z o.o. z siedzibą w Skierniewicach, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, wnoszącego
sprzeciw od uwzględnienia odwołania
orzeka:
U
względnia odwołanie oraz nakazuje zamawiającemu w zakresie części 1
unieważnienie wyboru najkorzystniejszej oferty i odrzucenie oferty wykonawcy
Antinus Sp. z o.o. z siedzibą w Skierniewicach na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Prawo zamówień publicznych
oraz nakazuje ponowne badanie i ocenę ofert
w zakresie części 1.
K
osztami postępowania obciąża Antinus Sp. z o.o. z siedzibą w Skierniewicach i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Flexipower Group Sp. z o.o.
Sp.k. z siedzibą w Woli Zaradzyńskiej tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Antinus Sp. z o.o. z siedzibą w Skierniewicach kwotę 18.600 zł 00 gr
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) na rzecz Flexipower Group
Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą w Woli Zaradzyńskiej stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika
odwołującego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 z poźn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do
Sądu Okręgowego w Zamościu.
Przewodniczący: …………………………..
Sygn. akt KIO 125/18
U z a s a d n i e n i e
Gmina Miasto Biłgoraj, dalej: „Zamawiający”, prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Wykorzystanie
energii przyjaznej środowisku poprzez montaż instalacji solarnych i kotłów na biomasę
w Biłgoraju. Przedmiot zamówienia został podzielony na 3 części i obejmuje m.in. Część 1
zamówienia - Dostawę i montaż instalacji kolektorów słonecznych płaskich służących
do wspomagania podgrzewania wody użytkowej dla potrzeb mieszkańców w budynkach
mieszkalnych. Pos
tępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. t.j. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.), dalej:
„ustawa Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejski
ej w dniu 17 października 2017 r. pod numerem2017/S 199-409119.
W dniu 22 stycznia 2018 r. wykonawca
Flexipower Group Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą
w Woli Zaradzyńskiej, dalej: „Odwołujący”, wniósł odwołanie, zarzucając Zamawiającemu
naruszenie, w zakresie
części 1, art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty Antinus Sp. z o.o., jako niezgodnej z pkt
4.3 Załącznika nr 7 do specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, której podgrzewacz (zasobnik) ciepłej wody użytkowej
oferowany przez Antinus Sp. z o.o. nie posiada klasy energetycznej A.
Odwołujący wniósł o:
uwzględnienie odwołania,
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
nak
azanie Zamawiającemu powtórzenia czynności badania ofert i w jej wyniku
odrzucenie oferty Antinus Sp. z o.o.,
orzeczenie na rzecz Odwołującego, uzasadnionych kosztów stron postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, w kwocie 3.600 zł,
dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów załączonych do odwołania
na okoliczności w nich wskazane,
zobowiązanie Zamawiającego do załączenia dokumentacji postępowania o udzielenie
zamówienia na Wykorzystanie energii przyjaznej środowisku poprzez montaż instalacji
solarnych i kotłów na biomasę w Biłgoraju.
Odwołujący wskazywał, że oferta spółki Antinus Sp. z o.o. jest niezgodna
ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, dalej: „SIWZ” i winna zostać odrzucona
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, gdyż zaoferowany zasobnik (podgrzewacz)
ciepłej wody użytkowej nie spełnia jednego z parametrów określonych w pkt 4.3 Załącznika
nr 7 do SIWZ (
nie jest urządzeniem klasy energetycznej A).
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego przystąpił wykonawca
Antinus Sp. z o.o. z siedzibą w Skierniewicach, dalej również: „Przystępujący”, wnosząc
o oddalenie odwołania w całości.
Przystępujący w dniu 31 stycznia 2018 r. złożył pismo procesowe, wskazując
że wymóg na który powołuje się Odwołujący nie był warunkiem bezwzględnym, istniała
bowiem możliwość (pod pewnymi warunkami) zaoferowania podgrzewacza nieposiadającego
klasy energetycznej A. Przystępujący podnosił także, że Odwołujący w żaden sposób
nie upra
wdopodobnił na czym miałaby polegać istotna niezgodność treści oferty z SIWZ.
Pismem z dnia 31
stycznia 2018 r. do Izby wpłynęła odpowiedź Zamawiającego
na odwołanie, który wniósł o jego uwzględnienie w całości.
W odpowiedzi na uwzględnienie odwołania Przystępujący na posiedzeniu w dniu
2 lutego 2018 r. złożył oświadczenie w przedmiocie sprzeciwu.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron, oraz uczestników postępowania odwoławczego, złożone w pismach
procesowych, jak też podczas rozprawy, Izba stwierdziła, iż odwołanie zasługuje
na uwzględnienie.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania,
w szczególności: z protokołu postępowania o udzielenie zamówienia, ogłoszenia
o zamówieniu, postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, odpowiedzi
na pytania wykonawców udzielone pismem z dnia 21 listopada 2017 r., oferty złożonej przez
Przystępującego, informacji Zamawiającego o wyborze oferty najkorzystniejszej. Izba wzięła
również pod uwagę stanowiska wyrażone w odwołaniu, odpowiedzi Zamawiającego
na
odwołanie, piśmie procesowym złożonym przez Przystępującego, dowodzie nr 1
Przystępującego (uzupełniająca argumentacja), a także oświadczenia i stanowiska stron
i uczestnika postępowania odwoławczego wyrażone ustnie do protokołu posiedzenia
i rozprawy w dniu 2 lutego 2018 r.
Izba nie dopuściła i nie przeprowadziła wnioskowanych przez Odwołującego dowodów
z uwagi na poniższe. Dowód nr 1 (oświadczenie Odwołującego z dnia 29 stycznia 2017 r.)
stanowi oświadczenie własne osoby bezpośrednio zainteresowanej wynikiem sporu,
abstrahując już od daty wystawienia dokumentu (w ciągu roku na rynku lub w ofercie
konkretnego wykonawcy m
ogą pojawić się nowe produkty). Dowód nr 3 i 4 - opinie wydane
przez podmioty prywatne,
z ich treści nie wynika, aby autorzy mieli wgląd do treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz pytań do tej specyfikacji udzielanych w toku
postępowania o udzielenie zamówienia. Oznacza to, iż opinie zostały sporządzona
w
oderwaniu od istotnych kwestii tego konkretnego postępowania przetargowego.
Okoliczności te powodują, iż wartość dowodowa opinii w przedmiotowej sprawie jest znikoma
i nie może mieć wpływu na stanowisko Izby. W zakresie dowodów nr 5, 6, 7, 8 Izba uznała,
że są one nieprzydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, dotyczą bowiem danych, które
nie są przedmiotem oceny w toku niniejszego postępowania odwoławczego (Odwołujący
nie postawił w odwołaniu zarzutu zaniechania odtajnienia informacji przedłożonych
przez Przystępującego). Ponadto, złożone przez Odwołującego dowody nie zostały
potwierdzone za zgodność z oryginałem (za wyjątkiem dowodu nr 1). Przedłożone
niepoświadczone kserokopie nie są dokumentem. Kserokopia, jako mająca cechy dowodu
wtórnego, wymaga potwierdzenia jej zgodności z oryginałem. Zatem, jeżeli pismo nie może
być uznane za dokument, nie może być ono podstawą do prowadzenia dowodu.
Izba nie dopuściła również i nie przeprowadziła wnioskowanych przez Przystępującego
dowodów, ponieważ dowód nr 2 Przystępującego (oświadczenia wykonawcy Solartime
Sp. z o.o.) stanowi
oświadczenie własne podmiotu zainteresowanego wynikiem sporu
(wykonawca sklasyfikowany na drugim miejscu),
nadto zostało podpisane przez osobę
nieuprawnioną do reprezentacji spółki (nie przedłożono Izbie żadnego pełnomocnictwa w tym
zakresie). Izba uznała także, że przeprowadzenie dowodu nr 3 Przystępującego (zestawienia
trzech innych postępowań na dostawę kolektorów słonecznych) spowodowałoby wyłącznie
zwłokę w postępowaniu (art. 190 ust. 6 ustawy Pzp). Ponadto, sam fakt iż inne podmioty
w sposób odmienny formułowały opis przedmiotu zamówienia pozostaje bez znaczenia
dla niniejszego stanu faktycznego.
Dodatkowo Izba uznała za gołosłowne oświadczenie Przystępującego wyrażone
w przedłożonym przez niego dowodzie nr 1, stwierdzające że według jego wiedzy na rynku nie
istnieje zbiornik spełniający wszelkie czytane kryteria łącznie, tj. posiadający klasę
energetyczną A, o maksymalnych wymiarach co do wysokości i szerokości zbiornika dla
podanych pojemności, o podanych współczynnikach przenikania ciepła, spełniający wskazaną
normę. To uczestnicy postępowania odwoławczego, a nie Izba, winni poszukiwać i wykazać
dowody na poparcie swoich twierdzeń. Zatem obowiązkiem podmiotu, na którym spoczywa
ciężar dowodu jest wskazanie wszystkich okoliczności, od których zależy powodzenie
rozstrzygnięcia sporu.
Uwzględniając powyższe, Izba ustaliła, co następuje.
Zgodnie z
pkt 4.3 Załącznika nr 7 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
dalej: „SIWZ”, Zamawiający wymagał:
4.3. Podgrzewacz (zasobnik) ciepłej wody użytkowej
Projektuje się podgrzewacz (zasobnik) ciepłej wody użytkowej o pojemności minimum
200 l spełniający następujące parametry oraz funkcje:
klasa energetyczna A,
płaszcz zewnętrzny z izolacją wykonaną z pianki poliuretanowej twardej
o współczynniku przenikania ciepła:
maksymalnie 0,0205 W/mK przy ΔT = 10 °C,
maksymalnie 0,0228 W/mK przy ΔT = 30 °C
wg normy EN 12664:2001 lub równoważnej, wydane przez akredytowane
laboratorium,
komora podgrzewacza oraz wężownice emaliowane,
wbudowana anoda tytanowa,
podgrzewacz m
usi być wyposażony w stopy poziomujące, termometr
bimetaliczny tarczowy oraz króciec cyrkulacji ciepłej wody, kołnierz rewizyjny
oraz krócieć do montażu grzałki elektrycznej.
ciśnienie robocze: po stronie wody grzewczej i użytkowej oraz po stronie
solarnej 10 bar,
dopuszczalne temperatury
- po stronie solarnej: minimum = 150o C
- po stronie grzewczej: minimum = 110o C
po stronie wody użytkowej: minimum = 95o C
d
opuszczalne nadciśnienie robocze
- w obiegu solarnym: minimum = 10 bar
- po stronie wody grzewczej: minimum = 10 bar
- w obiegu c.w.u: minimum = 10 bar
Pismem z dnia 21 listopada 2017 r. Zamawiający na pytanie nr 18:
Prosimy o doprecyzowanie, że Zamawiający w dokumentacji projektowej wymaga
aby podgrzewacz solarny posiadał klasę energetyczną A jak lub posiadał płaszcz zewnętrzny
z izolacją wykonaną z pianki poliuretanowej twardej o współczynniku przenikania ciepła:
maksymalnie 0,0205 W/mK przy AT 10
o
c, oraz maksymalnie 0,0228 W/mK przy AT 30
o
c
wg normy EN 12664:2001 lub równoważnej, wydane przez akredytowane laboratorium.
u
dzielił następującej odpowiedzi:
Zamawiający dopuszcza zbiornik posiadający klasę energetyczną A pod warunkiem
spełnienia poniższych kryteriów:
a)
maksymalna wysokość zbiornika: 200 litrów—1450mm; 300 litrów—1450mm; 400 litrów-
1600 mm,
b)
maksymalna szerokość zasobnika: 200 litrów—700mm; 300 litrów—700mm; 400 litrów-
850mm. lub dopuści zbiornik posiadający płaszcz zewnętrzny z izolacją wykonaną
z pianki poliuretanowej twardej o współczynniku przenikania ciepła: maksymalnie
0,0205 W/mK przy AT
— 10
o
c, oraz maksymalnie 0,0228 W/mK przy AT 30
o
c wg normy
EN
12664:2001 lub równoważnej, wydane przez akredytowane laboratorium.
W wyznaczonym terminie złożono w zakresie części 1 trzy oferty:
wykonawcy Flexipower Group Sp. z
o.o. Sp.k. z siedzibą w Woli Zaradzyńskiej
na kwotę 4.057.256,52 zł,
wykonawcy Solartime Sp. z o.o. z siedzibą w Rzeszowie na kwotę 3.915.171,72 zł,
wykonawcy Antinus Sp. z o.o. z siedzibą w Skierniewicach na kwotę 3.898.722,24 zł.
Pismem z dnia 2 styczni
a 2018 r. Przystępujący, w trybie art. 26 ust. 1 ustawy Pzp,
złożył dokumenty, w tym min. kartę katalogową dla podgrzewacza.
W dniu 11 stycznia 2018
r. Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty wykonawcy
Antinus Sp. z o.o. z siedzibą w Skierniewicach.
Izba zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których
stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwotę określoną
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych, co uprawniało go do złożenia odwołania.
W pierwszej kolejności wymaga podkreślenia, że wbrew twierdzeniom
Przystępującego, Odwołujący skonkretyzował zarzut w odwołaniu oraz uprawdopodobnił
niezgodność treści oferty wykonawcy Antinus Sp. z o.o. z treścią SIWZ. Zgodnie z art. 180 ust.
3 ustawy Pzp odwołanie powinno wskazywać czynność lub zaniechanie zamawiającego,
której zarzuca się niezgodność z przepisami ustawy, zawierać zwięzłe przedstawienie
zarzutów, określać żądanie oraz wskazywać okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające
wniesienie odwołania. Zarzut to opis stanu faktycznego i jego subsumpcja pod określoną
normę prawną. Musi być skonkretyzowany, ale nie ma znaczenia, gdzie odwołujący go
zamieści, może on także wynikać wprost z uzasadnienia odwołania. W przedmiotowej sprawie
Odwołujący, zarówno w petitum, jak i w uzasadnieniu odwołania, wskazał że oferta
Przystępującego jest niezgodna z pkt 4.3 Załącznika nr 7 do SIWZ (który nawet po udzielonej
odpowiedzi n
a pytanie przez Zamawiającego wciąż wymagał zaoferowania podgrzewacza
posiadającego klasę energetyczną A). Tym samym takie postawienie zarzutu było jasne,
konkretne i przywoływało tak stan faktyczny jak i prawny, czym czyniło zadość art. 180 ust. 3
ustawy
Pzp, dając Izbie tak granice rozstrzygnięcia jak i kompetencję do rozstrzygania.
Po zapoznaniu się ze stanowiskami Stron i Przystępującego oraz analizie
przywołanych przez nich postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a także
odpowiedzi na pytanie nr 18,
Izba uznała, że za prawidłowe należy uznać stanowisko
Odwołującego. Natomiast nie znalazła żadnych podstaw do przyjęcia interpretacji, którą
przedstawił Przystępujący. Izba nie odstępuje od obowiązującej zasady, że wątpliwości
interpretacyjne
i niejasności treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia należy
tłumaczyć na korzyść wykonawców, jednak aby stwierdzić, że one zaistniały, należy wpierw
odnieść się do całokształtu postanowień i uznać, że obiektywnie wątpliwości można było
powziąć lub przyjąć inne rozumienie danych postanowień i wymogów. Tutaj taka sytuacja nie
zaistniała. Zamawiający zarówno w pierwotnej SIWZ, jak i po udzielonej odpowiedzi, wymagał
aby zbiornik posiadał klasę energetyczną A zawsze, abstrahując nawet od pytania
wykonawcy, które należy uznać za nieprecyzyjne. Niezrozumiała jest także argumentacja
w zakresie wykładni celowościowej prezentowanej przez Przystępującego, bowiem
z zadanego pytania nie sposób wywieść, że intencją wykonawcy było złagodzenie pierwotnie
ustalonych wymagań.
Odnośnie zaś samej odpowiedzi na pytanie nr 18 - tu rzeczywiście można przyznać,
że wizualnie mogła zostać sporządzona lepiej. Nie zmienia to jednak faktu, że należy ją czytać
logicznie oraz przy uwzględnieniu także zasad gramatycznych języka polskiego, w tym roli
zdania nadrzędnego. Zamawiający wymagał zbiornika posiadającego klasę energetyczną A
pod warunkiem spełnienia łącznie dwóch kryteriów, opisanych w literze a) oraz b). W
przypadku wymogu określonego w literze b) Zamawiający posłużył się spójnikiem „lub”, co
wskazuje na zastosowanie alternatywy łącznej (nierozłącznej). Spójnik „lub” w udzielonej
odpowiedzi na pytanie nr 18 pojawił się w drugim wierszu litery b). Sposób interpretacji użytego
spójnika oddzielającego poszczególne zakresy wymagań, potwierdzony został w licznym
orzecznictwie (przykładowo w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2008 roku, sygn.
akt., III CZP 31/08 czy w uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29
września 2006 r., sygn. akt II UZP 10/06, który podkreślił, iż spójnik „lub" wyraża alternatywę
łączną, czyli dopuszcza możliwość współwystępowania sytuacji komunikowanych przez
zdanie łączone tym spójnikiem, a zatem możliwe jest spełnienie warunków wynikających z
jedn
ego lub kilku a także z wszystkich zdań oddzielonych spójnikiem „lub”).
U
względniając powyższe oraz reguły logiki, takie uregulowanie oznaczało,
iż Zamawiający dopuścił zbiornik z klasą energetyczną A w przypadku posiadania określonej
szerokości lub płaszcza zewnętrznego z izolacją wykonaną z pianki poliuretanowej twardej,
przy czym niewykluczone było spełnienie obu wymagań, wskazanych w literze b).
Zastosowanie takiej
konstrukcji oznacza, iż wykonawca, chcąc spełnić postawiony warunek,
winien był zaoferować zbiornik posiadający klasę energetyczną A o maksymalnej szerokości
zasobnika określonej w literze b) bądź zbiornik posiadający klasę energetyczną A posiadający
płaszcz zewnętrzny z izolacją wykonaną z pianki poliuretanowej twardej o parametrach
wskazanych w literze b).
Warunek byłby spełniony również w sytuacji, gdyby wykonawca
zaoferował zbiornik posiadający klasę energetyczną A o maksymalnej szerokości zasobnika
określonej w literze b) oraz posiadający płaszcz zewnętrzny z izolacją wykonaną z pianki
poliuretanowej twardej o parametrach wskazanych w literze b).
Interpretacja przedstawiona
przez Przystępującego wynika z próby zmiany układu
graficznego udzielonej
przez Zamawiającego odpowiedzi. Przedstawiona na rozprawie
argumentacja jest de facto przygotowana na poparcie swojego stanowiska i jedynie
na potrzeby postępowania odwoławczego, a nie ma oparcia w literalnym brzmieniu spornego
postanowienia.
Nawet rozważania dotyczące znaku interpunkcyjnego, jakim jest kropka,
są nieprzekonujące, bowiem zgodnie z zasadami interpunkcji obowiązującymi w języku
polskim,
na początku każdego wypowiedzenia następującego po kropce zawsze stosuje się
wielką literę. W niniejszym stanie faktycznym spójnik „lub” nie rozpoczyna się wielką literą.
Argumentacja Przystępującego mogłaby zostać uznana za zasadną w sytuacji, gdyby
Z
amawiający inaczej graficznie oraz gramatycznie sformułował sporną odpowiedź na pytanie.
Skoro zaś Zamawiający tego nie uczynił niedopuszczalne jest twierdzenie jakoby klasa
energetyczna A nie za
wsze była wymagana.
Tym samym Izba uznała, że zaoferowany przez Przystępującego podgrzewacz nie
spełnia wymagań specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zatem oferta jest w tym
zakresie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia niezgodna.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O
kosztach
postępowania
odwoławczego
orzeczono
stosownie
do
wyniku
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy
§ 3 i § 5 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.). Izba zaliczyła
do kosztów postępowania wpis wniesiony przez Odwołującego w kwocie 15.000,00 zł
oraz
kwotę 3.600 zł, stanowiącą koszty wynagrodzenia pełnomocnika.
Przewodniczący: ………………………………