Sygn. akt: KIO 1763/18
Wyrok
z dnia 14
września 2018 roku
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Beata Pakulska-Banach
Protokolant: Dominik Haczykowski
po rozpoznaniu na rozprawie
w dniu 14 września 2018 roku w Warszawie
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 września 2018 roku
przez
wykonawcę Olympus Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, w postępowaniu
prowadzonym przez
zamawiającego Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-
Radeckiego we Wrocławiu
orzeka:
Oddala odwołanie.
Kosztami postępowania obciąża wykonawcę Olympus Polska Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie i
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną
przez
wykonawcę Olympus Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579
, z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący: ……………………….…….………….……
Sygn. akt: KIO 1763/18
U z a s a d n i e n i e
Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-
Radeckiego we Wrocławiu (zwany
dalej: „zamawiającym”) prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
w trybie przetargu nieograniczonego na
realizację zadania pn.: Dostawa sprzętu
medycznego w
ramach doposażenia Działu Diagnostyki Endoskopowej na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U.
z 2017 r. poz. 1579, z
późn. zm.) - zwanej dalej: „ustawą Pzp”. Ogłoszenie o zamówieniu
zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 23 sierpnia 2018
roku pod numerem 2018/S 161-367963.
W tym też dniu zamawiający udostępnił specyfikację
istotnych warunków zamówienia (zwaną dalej: „SIWZ”) na swojej stronie internetowej.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie
art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
W dniu 3 września 2018 roku wykonawca Olympus Polska Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie
(zwany dalej: „odwołującym”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej wobec treści SIWZ (w formie pisemnej).
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 29 ust. 1-2 w związku
z art. 7 ust.
1 ustawy Pzp poprzez dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób
utrudnia
jący uczciwą konkurencję, tj. nałożenie na wykonawcę obowiązków przekazania
wraz
ze sprzętem instrukcji serwisowej i kodów dostępowych, co nie ma uzasadnienia
w rzeczywistych i obiektywnych potrzebach z
amawiającego i jednocześnie uniemożliwia
podmiotom nie
będącym bezpośrednimi producentami sprzętu, w tym odwołującemu,
złożenie ważnej oferty i tym samym uzyskania zamówienia, pomimo, iż mają one obiektywną
zdolność do realizacji przedmiotu zamówienia, a co najmniej utrudnia złożenie oferty o
ekonomicznym i racjonalnym charakterze.
W oparciu o powyższe odwołujący wnosił o:
uwzględnienie odwołania w całości i nakazanie zamawiającemu dokonania zmiany treści
SIWZ w sposób zapewniający zgodność opisu przedmiotu z przepisami Pzp
poprzez nakazanie z
amawiającemu:
a) wykr
eślenia z treści pkt VIII Inne załącznika nr 2 Pakiet - Dostawa sprzętu medycznego
w
ramach doposażenia Działu Diagnostyki Endoskopowej, stanowiącego integralną część
SIWZ,
zapisu o obowiązku przekazania przez wykonawcę zamawiającemu instrukcji
ser
wisowej i kodów serwisowych sprzętu,
b) dokonania odpowiedniej modyfikacji tre
ści załącznika nr 4 SIWZ - Umowy
nr USK/DZP/PN-
244/2018 poprzez wykreślenie obowiązku przekazania przez wykonawcę
instrukcji serwisowej i kodów serwisowych (§ 3 ust. 8 i 11) oraz przeprowadzenia szkoleń
serwisowych (§ 3 ust. 10).
2) zasądzenie na rzecz odwołującego kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów
zastępstwa w wysokości 3 600,00 zł.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący podnosił co następuje.
Odwołujący stwierdził, że jest obiektywnie zdolny do wykonania zamówienia,
tj.
dostarczenia sprzętu o parametrach opisanych przez zamawiającego w SIWZ, ale
warunek zamieszony w pkt VIII Inne, dotyczący przekazania instrukcji serwisowej wraz z
kodami serwis
owymi, uniemożliwia złożenie mu ważnej oferty, a z całą pewności oferty o
charakterze konkurencyjnym.
Odwołujący wyjaśnił, iż producentem sprzętu marki Olympus jest Olympus Medical
S
ystem Corp z siedzibą w Japonii, jego autoryzowanym przedstawicielem na terytorium
Europy jest Olympus Europa SE & Co KG z siedzibą w Hamburgu, natomiast Olympus
Polska
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie jest autoryzowanym dystrybutorem na terytorium
Polski. Wyjaśnił, iż sprzęt medyczny produkowany przez firmę Olympus jest wykorzystywany
w
sposób inwazyjny, co zawsze wiąże się z pewnym stopniem ryzyka. Jednakże
przy
prawidłowym korzystaniu i serwisowaniu sprzętu ryzyko to mieści się w granicach
akceptowalnych.
Natomiast, jakiekolwiek nieprawidłowości w tym zakresie skutkują
zwiększeniem ryzka poza akceptowalne granice. Nawet bowiem drobny błąd przy naprawie
bądź kalibracji sprzętu, co często ujawnia się dopiero podczas korzystania ze sprzętu
w
warunkach klinicznych, może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia, zarówno pacjentów,
jak i użytkowników sprzętu, w tym może doprowadzić do powstania tzw. incydentu
medycznego. W
związku z powyższym Olympus Europa SE & Co KG, na polecenie
Olympus Medical
System Corp, wprowadziła rygorystyczną procedurę w zakresie dostaw
części zamiennych i udostępniania dokumentacji serwisowej. Odwołujący wskazał, że co do
zasady w firmie Olympus występują 3 rodzaje instrukcji: 1) instrukcja obsługi, 2) instrukcja
„on-site manual” (dokumentacja techniczna) oraz 3) instrukcja serwisowa wraz z kodami
serwisowymi.
Instrukcja obsługi jest ogólnie dostępna. Instrukcja „on-site manual” jest
udostępniania odbiorcom sprzętu i niezależnym organizacjom serwisowym po uprzednim
przeszkoleniu. Natomiast instrukcja serwisowa wraz z kodami serwisowymi jest
przekazywana tylko autoryzowanym przedstawicielstwom i organizacjom serwisowym, przy
czym podmioty te nie mają prawa do ich dalszego udostępniania, a tym bardziej
odsprzedaży. Autoryzacji zarówno przedstawicielstw, jak i organizacji serwisowych na
terytorium Europy dok
onuje wyłącznie Olympus Europa SE & Co KG, przy czym w ramach
procedury weryfikowane jest zaplecze materialne i osobowe przedstawicielstw i organizacji
serwisowych, w tym
umiejętności, wiedza specjalistyczna, doświadczenie techników,
koniecznym jest
również pozytywne przejście odpowiednich szkoleń. Podmiot, który
przeszedł pozytywnie procedurę autoryzacji otrzymuje certyfikat umożliwiający mu sprzedaż
lub serwis aparatury medycznej na warunkach określonych przez Olympus Europa SE & Co
KG. Naruszenie
powyższych warunków skutkuje utratą autoryzacji.
Następnie odwołujący podał, że Olympus Polska Sp. z o.o. posiada status
autoryzowanego dystrybutora (i jednocześnie serwisanta), a tym samym jest zaopatrywana
w
części zamienne oraz dokumentację serwisową wraz z kodami serwisowymi przez
Olympus Europa SE & Co KG. Nie ma jednak (podobnie jak i pozostałe autoryzowane
organizacje serwisowe) prawa do dalszego przekazywania ww. dokumentacji wraz z kodami,
j
ak również nie ma prawa dokonywania szkoleń serwisowych, a tym bardziej do wydawania
certyfikatów. Wyłączną kompetencję w tym zakresie na terytorium Europy ma Olympus
Europa SE & C
o KG. Tym samym, odwołujący, nie łamiąc obowiązujących go procedur, nie
może złożyć oferty spełniającej warunek z pkt VIII Inne Załącznika nr 2 SIWZ. Z kolei
przekazując dokumentację serwisową wraz z kodami, które pozwalają na niczym
nieograni
czoną ingerencję w urządzenie, w tym m.in. zmianę funkcji urządzenia i to
podmiotowi, który zgodnie z instrukcją obsługi nie jest w ogóle uprawniony do dokonywania
czynności serwisowych, odwołujący złamałaby nie tylko ciążące na nim zobowiązania
kontraktowe, narażając się przy tym na ryzyko utraty autoryzacji, lecz również obowiązki
ustawowe, narażając się na odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu czynów
niedozwolonych, w tym na
odpowiedzialność za produkt niebezpieczny w stosunku do
pacjentów. Odwołujący stwierdził, że wkalkulowanie przedmiotowych ryzyk w cenę ofertową
skutkowałoby zwiększeniem ceny ponad akceptowalne granice, co czyniłoby ofertę
całkowicie niekonkurencyjną. W ocenie odwołującego warunek ten niewątpliwie należy
uznać za ograniczający i to istotnie dostęp do uzyskania zamówienia. Do przetargu na
dos
tawę sprzętu firmy Olympus mógłby bowiem przystąpić de facto jedynie jeden podmiot, tj.
Olympus Europa SE & Co KG, przy czym i tak nie
mógłby przekazać wszystkich kodów
serwisowych.
Zabezpieczenie sprzętu składa się bowiem z kilku poziomów zabezpieczeń,
przy czym do
najwyższego poziomu ma dostęp wyłącznie producent, tj. Olympus Medical
System Corp.
Jednocześnie odwołujący zauważył, że inni producenci sprzętu medycznego,
w szczególności inwazyjnych wyrobów medycznych, posiadają analogiczne procedury
dotyczące dostawy części zamiennych i dokumentacji serwisowej. Tym samym, jedynie
dostawcy będący bezpośrednimi producentami sprzętu bądź ewentualnie niektórzy
autoryzowani przedstawiciele mają realną możliwość przekazania wykonawcy instrukcji i
kodów serwisowych, przy czym również dla nich powyższe obarczone jest ogromnym
ryzykiem. Pozostałe podmioty - nie łamiąc wiążących je regulacji korporacyjnych i umów, a
także przepisów prawa (zakaz ujawniania informacji poufnych) – nie mają realnej możliwości
przekazania instrukcji serwisowej i kodów serwisowych i to w zakresie żądanym
przez
zamawiającego. W konsekwencji bądź w ogóle nie zdecydują się na złożenie oferty
bądź będą zmuszone do złożenia oferty nie spełniającej ww. warunku i tym samym
podlegającej odrzuceniu, co miało już miejsce w ramach postępowania prowadzonego
przez
zamawiającego.
W dalszej kolejności odwołujący wskazał, iż warunek dotyczący przekazania instrukcji
serwisowej i kodów serwisowych jest zbędny i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych
potrzebach zamawiającego. Odwołujący zauważył, iż zamawiającemu dla prawidłowej
ekspl
oatacji urządzenia nie jest potrzebna dokumentacja serwisowa (instrukcja i kody
serwisowe), lecz
dokumentacja użytkownika (np. instrukcja obsługi), ponieważ to na jej
podstawie użytkownik poznaje charakter urządzenia (parametry i funkcje - „możliwości”
urządzenia), czynności związane z uruchomieniem, prawidłową pracą i zakończeniem pracy
urządzenia, zasady konserwacji czy postępowania w razie wystąpienia awarii. Dla
prawidłowej eksploatacji sprzętu określonego w poz. I - VIII Załącznika nr 2 Pakiet - Dostawa
sprzętu medycznego w ramach doposażenia Działu Diagnostyki Endoskopowej
wystarczającym jest więc przekazanie instrukcji obsługi i użytkowania.
Natomiast, dla
zabezpieczenia interesów zamawiającego w zakresie konserwacji
i ewentualnej naprawy
sprzętu wystarczającym jest przekazanie zamawiającemu wykazu
dostawców części zamiennych oraz podmiotów uprawnionych przez producenta
lub autoryzowanego przedstawiciela zgodnie z art. 90 ust. 3-5 ustawy o wyrobach
medycznych. Jeżeli, zamawiający zaś nie chce korzystać z autoryzowanych serwisów i woli
wykonywać serwis we własnym zakresie, to nie ma żadnych przeszkód, aby wystąpił
do
podmiotu certyfikującego (w zakresie sprzętu Olympus jest to Olympus Europa SE & Co
KG) o przeprowadzenie w stosunku do niego procedury autoryzacji. Brak jest natomiast
podstaw do żądania instrukcji serwisowej wraz z kodami serwisowymi, a także
przeprowadzenia szkoleń serwisowych od dostawcy sprzętu w ramach zamówienia dostawy
sprzętu.
Ponadto, odwołujący powołał się na przepisy art. 90 ust. 4 i 5 ustawy o wyrobach
medycznych. Według odwołującego z przepisów tych wynika, że jeżeli wyroby medyczne
dla
swojego prawidłowego działania i bezpieczeństwa wymagają czynności serwisowych,
które zgodnie z instrukcją używania nie mogą być wykonywane przez użytkownika, wytwórca
winien wyznaczyć (upoważnić) określone podmioty do wykonywania tych czynności,
zagwarantować posiadanie przez nie odpowiedniego zaplecza technicznego i osobowego
oraz udostępnić im instrukcje serwisowe, a także załączyć do wyrobu wykaz ww. podmiotów.
Zdaniem odwołującego, mimo, że przepis mówi bezpośrednio jedynie o obowiązkach
wytwórcy (importera/dystrybutora), to pośrednio reguluje również prawa i obowiązki innych
podmiotów (serwisantów, dostawców sprzętu, użytkowników), bowiem obowiązkowi jednego
podmiotu odpowiada skorelowane z nim uprawnienie innego podmiotu
. Odwołujący wskazał,
że to podmioty upoważnione przez wytwórcę do wykonywania czynności serwisowych mają
prawo żądać od wytwórcy (importera/dystrybutora) dostawy części zamiennych
i
udostępnienia instrukcji serwisowych w celu umożliwienia im prawidłowej realizacji
przedmiotowych czynności, a pozostałe podmioty (np. dostawcy sprzętu, użytkownicy)
przekazania wraz z wyrobem wykazu takich upoważnionych serwisantów. Odwołujący
podniósł także, iż z pozostałych postanowień art. 90 ustawy o wyrobach medycznych
wynika, iż każdy użytkownik wyrobu ma obowiązek przestrzegania instrukcji używania, w tym
także w zakresie w jakim instrukcja ta zastrzega określone czynności dla autoryzowanych
serwisów (art. 90 ust. 1 w związku z art. 90 ust. 4). Odwołujący wskazał też, iż użytkownik
będący świadczeniodawcą ma obowiązek posiadania, przechowywania i udostępniania
dokumentacji dotyczącej konserwacji i serwisowania wyrobu, z czego można wywieść jego
prawo do
żądania takiej dokumentacji, przy czym co istotne ustawa nie wymienia wśród niej
instrukcji i kodów serwisowych (art. 90 ust. 6- 9).
W ocenie odwołującego, wykładnia regulacji zawartej w art. 90 ustawy o wyrobach
medycznych, uwzględniająca wszystkie postanowienia tego artykułu oraz kontekst w jakim
on funkcjonuje, w tym jego umiejscowienie w systemie prawa oraz cel tej regulacji,
przesądza o tym, iż użytkownik nie ma interesu w żądaniu instrukcji serwisowej w zakresie
czynności, które zgodnie z instrukcją używania zastrzeżone są dla autoryzowanych
serwisów. Co do tych czynności użytkownik ma prawo żądania od dostawcy przekazania
wraz z wyrobem wykazu autoryzow
anych serwisów, a od autoryzowanych serwisów
dokumentów potwierdzających dokonane przez nich czynności i zaleceń co do przyszłych
czynności. Uprawnieniu temu odpowiada obowiązek wytwórcy zapewnienia takich serwisów i
przekazania ich wykazu użytkownikowi. Zdaniem odwołującego, ustawodawca uznał
bowiem, iż życie i zdrowie osób obsługujących sprzęt oraz pacjentów jest dobrem wyższym
niż ewentualne interesy świadczeniodawców w uzyskaniu dostępu do instrukcji serwisowych
i kodów serwisowych oraz przesądził, iż wystarczającym dla zabezpieczenia interesów
świadczeniodawców jest zagwarantowanie im dostępu do autoryzowanych serwisów, części
zamiennych oraz
dokumentów dotyczących dokonanych czynności serwisowych.
Podsumowując, odwołujący stwierdził, że warunek dotyczący obowiązku
przekazania wraz ze sprzętem instrukcji serwisowej i kodów serwisowych i to w tak szerokim
zakresie, jak tego wymaga pkt VIII Inne Z
ałącznika nr 2 SIWZ Pakiet - Dostawa sprzętu
medycznego w
ramach doposażenia Działu Diagnostyki Endoskopowej jest sprzeczny z art.
29 ust. 2 w
związku z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Zdaniem odwołującego, warunek ten
uniemożliwia mu (zresztą jak i każdemu innemu autoryzowanemu dystrybutorowi sprzętu
firmy Olympus na terytorium Unii Europejskiej)
złożenie ważnej oferty w zakresie tego
zamówienia, pomimo, że ma on obiektywną zdolność dostawy sprzętu objętego
zamówieniem, a także wolę jego realizacji, ewentualnie warunek ten wymaga od
odwołującego naruszenia obowiązujących go procedur wewnętrznych i narażenia na
odp
owiedzialność, zarówno korporacyjną i kontraktową, jak i deliktową, gdzie ryzyka z tym
związane są na tyle duże, iż wkalkulowanie ich w cenę prowadziłoby do ustalenia tej ceny na
poziomie wielokrotnie przewyższającym wartość samych urządzeń.
Ponadto,
zdaniem odwołującego, warunek ten jest zbędny i nie znajduje
uzasadnienia ani normatywnego,
ani faktycznego. Dla prawidłowej i bezpiecznej eksploatacji
sprzętu przez zamawiającego wystarczająca jest dokumentacja użytkownika i szkolenia
z
obsługi, a nie dokumentacja serwisowa i szkolenia serwisowe. Z kolei dla zabezpieczenia
interesów zamawiającego w zakresie konserwacji i serwisowania urządzeń wystarczającym
jest
przekazanie kart gwarancyjnych, paszportów technicznych, a także wykazu punktów
serwisowych, wykazu
dostawców części zamiennych oraz harmonogramu poszczególnych
przeglądów oraz prac konserwacyjnych wraz ze szczegółowym wykazem czynności
wykonywanych podczas przeglądów urządzenia, zgodnych z zaleceniami producenta,
w tym wykazu
części serwisowych zalecanych przez producenta.
Co więcej, według odwołującego, z art. 90 ust. 1 w związku z art. 90 ust. 4 ustawy
o
wyrobach medycznych, jednoznacznie wynika, iż każdy użytkownik (w tym także
świadczeniodawca) jest obowiązany przestrzegać instrukcji użytkowania, przy czym
z
instrukcji użytkowania jednoznacznie wynika, iż sprzęt wskazany w pkt I — VIII Załącznika
nr 2 SIWZ Pakiet -
Dostawa sprzętu medycznego w ramach doposażenia Działu Diagnostyki
Endoskopowej nie zawiera jakichkolwiek elementów, które mogą być wymieniane
lub
naprawiane przez samego użytkownika. Demontaż, przeróbka lub samodzielne naprawy
są niedozwolone. Wszelkie ww. czynności winny być dokonywane wyłącznie
przez autoryzowany personel serwisowy firmy Olympus (pkt pt. Naprawy i modyfikacje
lub Zakaz przeprowadzania napraw i modyfikacji).
W oparciu o powyższe odwołujący stwierdził, że żądanie nakazania zamawiającemu
dokonania zmiany
treści SIWZ poprzez wykreślenie z treści pkt VIII Inne Załącznika nr 2
Pakiet -
Dostawa sprzętu medycznego w ramach doposażenia Działu Diagnostyki
Endoskopowej, stanowiącego integralną część SIWZ, zapisu o obowiązku przekazania przez
w
ykonawcę zamawiającemu wraz ze sprzętem instrukcji serwisowej i kodów serwisowych
jest zasadne i
zasługuje na uwzględnienie. Konsekwencją uwzględnienia ww. żądania winno
być również nakazanie zmodyfikowania treści Załącznika nr 4 - Umowy (§ 3 ust. 8 i 10 - 11)
poprzez
wykreślenie obowiązku przekazania przez wykonawcę instrukcji serwisowej i kodów
serwisowych (
§ 3 ust. 8 i 11) oraz przeprowadzenia szkoleń serwisowych ( § 3 ust. 10).
W
dniu 4 września 2018 roku zamawiający zamieścił na swojej stronie internetowej
informację o wniesieniu odwołania wraz z jego kopią oraz wezwał wykonawców
do
przystąpienia do postępowania odwoławczego.
W terminie określonym w art. 185 ust. 2 ustawy Pzp (tj. w terminie 3 dni od dnia
otrzymania kopii odwołania) żaden wykonawca nie zgłosił przystąpienia do postępowania
odwoławczego.
W dniu
14 września 2018 roku – w toku posiedzenia niejawnego z udziałem stron -
z
amawiający złożył odpowiedź na odwołanie w formie pisemnej, w której wnosił o oddalenie
odwołania i zasądzenie od odwołującego na rzecz zamawiającego kosztów postępowania
(uprzednio w dniu 13
września 2018 roku zamawiający przekazał Prezesowi Krajowej Izby
odwoławczej odpowiedź na odwołanie drogą elektroniczną).
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o
zamówienie publiczne, przekazanej przez zamawiającego w kopii potwierdzonej
za
zgodność z oryginałem, w tym z: ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych
warunków zamówienia (zwanej dalej: „SIWZ”).
Izba
dopuściła również dowody z dokumentów załączonych przez odwołującego
do
odwołania, tj.:
certyfikatu dystrybucji z dnia 18.12.2013 r. wraz z tłumaczeniem na język polski;
wyciągów z instrukcji obsługi urządzeń OLYMPUS:
jednostki regulacyjnej Endoscopic CO2 OLYMPUS,
wideoskopu Evis Exera II do badań dwunastnicy,
wideogastroskopu Evis Exera III i wideokolonoskopu Evis Exera lll,
wideobronchoskopu Evis Exera III i wideobronchofiberoskopu Evis Exera lll,
monitoru LCD o wysokiej rozdzielczości OEN/262H,
ksenonowego źródła światła Evis Exera III,
procesora wideo Evis Exera III oraz
opracowania A. Hadriana pt.: „Instrukcje, kody serwisowe, części zamienne…”.
Natomiast Izba nie zaliczyła w poczet materiału dowodowego, załączonych
do
odwołania dokumentów, dotyczących uprzednio prowadzonego przez zamawiającego
postępowania o udzielenie zamówienia, które zostało unieważnione w dniu 5 lipca 2018
roku, uznając, iż nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego odwołania.
Ponadto,
Izba wzięła pod uwagę stanowiska stron wyrażone odpowiednio w
odwołaniu oraz w odpowiedzi na odwołanie, a także wyrażone ustnie do protokołu
posiedzen
ia i rozprawy w dniu 14 września 2018 roku.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
W pierwszej kolejności ustalono, że odwołanie nie zawiera braków formalnych
oraz
został uiszczony od niego wpis.
Ponadto, nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba ustaliła także, że odwołującemu w świetle przepisu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp
przysługiwało uprawnienie do wniesienia odwołania jako, że spełnione zostały przesłanki
dla wniesienia odw
ołania, tj. istnienie interesu odwołującego w uzyskaniu przedmiotowego
zamówienia oraz możliwość poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy Pzp.
Przedmiotem
zamówienia jest dostawa sprzętu medycznego w ramach doposażenia
Działu Diagnostyki Endoskopowej, przy czym szczegółowy opis zamówienia zawarty został
w
załączniku nr 1 do SIWZ – Formularze cenowe.
W załączniku nr 2 do SIWZ – Formularz ofertowy, zatytułowanym: „Pakiet – Dostawa
sprzętu medycznego w ramach doposażenia Działu Diagnostyki Endoskopowej” w punkcie
VIII Inne -
zamawiający określił, że:
„Wraz z przekazaniem sprzętu, Wykonawca zobowiązany jest przekazać Zamawiającemu
wszystkie dokumenty związane z urządzeniem, w tym m. in. instrukcję obsługi i użytkowania
w języku polskim w formie papierowej i elektronicznej, skróconą wersję instrukcji obsługi i
BHP w formie zalaminowanej (jeżeli Wykonawca posiada), karty gwarancyjne, paszport
techniczny, wyka
z punktów serwisowych oraz wykaz dostawców części zamiennych zgodnie
z art. 90 ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz.
– jeżeli dotyczy, kopie dokumentów wraz z tłumaczeniem w przypadku oryginału w
języku obcym: Certyfikat CE (jeżeli dotyczy), Deklarację Zgodności – wystawioną przez
producenta, kopię zgłoszenia/powiadomienia dokonania zgłoszenia/powiadomienia o
wyrobie do Prezesa Urzędu na podstawie art. 58 ustawy o wyrobach medycznych (jeśli
dotyczy) oraz
harmonogram (częstotliwość) poszczególnych przeglądów oraz prac
konserwacyjnych wraz ze szczegółowym wykazem czynności wykonywanych podczas
przeglądów urządzenia, zgodnych z zaleceniami producenta, w tym wykaz części
serwisowych zalecanych przez
Producenta sprzętu do wymiany podczas przeglądu
okresowego, instrukcji serwisowej oraz kodów serwisowych. W przypadku kodów
serwisowych, Wykonawca ma
obowiązek ich dostarczenia nie później niż na 6
miesięcy przed upływem okresu gwarancji.
Zamawiający jako hasła umożliwiające serwisowanie rozumie aktualne kody, hasła
serwisowe, w tym wszelkiego rodzaju zabezpieczenia, „klucze” softwarowe, hardwarowe,
umo
żliwiające przeprowadzenie pełnej obsługi serwisowej tj. między innymi kalibrację,
diagnostykę serwisową wszystkich podzespołów i elementów wykonanie upgrade’ów,
farmware’ów, software’ów, wgląd do logów zdarzeń; możliwość zmiany funkcji urządzenia i
wykona
nia testów diagnostycznych.
Zamawiający jako instrukcję serwisową rozumie instrukcję dla dostarczanego urządzenia
w zakresie:
transportu, instalacji, dezinstalacji, dekontaminacji, kalibracji, napraw, przeglądów
wykazu toolsów serwisowych, przyrządów pomiarowych, które są wymagane do wykonania
napraw i przeglądów technicznych
schematów, rysunków technicznych, mechanizmów i podzespołów, z których składa się
urządzenie, w tym schematy elektryczne, pneumatyczne, hydrauliczne
wykazów elementów, z których składa się urządzenie wraz z numerami katalogowymi.”.
Z kolei w załączniku nr 4 do SIWZ – Wzór umowy w § 3 zamawiający określił
obowiązki wykonawcy związane z realizacją umowy.
Zgodnie z § 3 ust. 8 wzoru umowy: „Wraz z przekazaniem sprzętu, Wykonawca
z
obowiązany jest przekazać Zamawiającemu wszystkie dokumenty związane z
urządzeniem, w tym m. in. instrukcję obsługi i użytkowania w języku polskim w formie
papierowej i
elektronicznej, skróconą wersję instrukcji obsługi i BHP w formie zalaminowanej
(jeżeli Wykonawca posiada), karty gwarancyjne, wykaz punktów serwisowych oraz wykaz
dostawców części zamiennych zgodnie z art. 90 ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach
medycznych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 211), kopie dokumentów wraz z tłumaczeniem
w przypad
ku oryginału w języku obcym: Certyfikat CE (jeżeli dotyczy), Deklarację Zgodności
–
wystawioną
przez
producenta,
kopię
zgłoszenia/powiadomienia
dokonania
zgłoszenia/powiadomienia o wyrobie do Prezesa Urzędu na podstawie art. 58 ustawy
o wyrobach medycznych
(jeśli dotyczy) oraz harmonogram (częstotliwość) poszczególnych
przeglądów oraz prac konserwacyjnych wraz ze szczegółowym wykazem czynności
wykonywanych podczas przeglądów urządzenia, zgodnych z zaleceniami producenta, w tym
wykaz części serwisowych zalecanych przez Producenta sprzętu do wymiany podczas
przeglądu okresowego i instrukcję serwisową wszystkich urządzeń wchodzących w zakres
zamówienia, w tym również po każdej aktualizacji oprogramowania.
W przypadku kodów serwisowych, Wykonawca ma obowiązek ich dostarczenia
nie
później niż na 6 miesięcy przed upływem okresu gwarancji.
Zamawiający jako hasła umożliwiające serwisowanie rozumie aktualne kody, hasła
serwisowe, w tym wszelkiego rodzaju zabezpieczenia, „klucze” softwarowe, hardwarowe,
umożliwiające przeprowadzenie pełnej obsługi serwisowej tj. między innymi kalibrację,
diagnostykę serwisową wszystkich podzespołów i elementów wykonanie upgrade’ów,
farmware’ów, software’ów, wgląd do logów zdarzeń; możliwość zmiany funkcji urządzenia i
wykonania testów diagnostycznych.
Zamawiający jako instrukcję serwisową rozumie instrukcję dla dostarczanego urządzenia
w zakresie:
transportu, instalacji, dezinstalacji, dekontaminacji , kalibracji, napraw, przeglądów
wykazu toolsów serwisowych, przyrządów pomiarowych, które są wymagane do wykonania
napraw i przeglądów technicznych
schematów, rysunków technicznych, mechanizmów i podzespołów, z których składa się
urządzenie, w tym schematy elektryczne, pneumatyczne, hydrauliczne
wykazów elementów, z których składa się urządzenie wraz z numerami katalogowymi.”.
Zgodnie z § 3 ust. 10 wzoru umowy: „Wykonawca (na wezwanie Zamawiającego)
zobowiązuje się przeprowadzić szkolenie pracowników Działu Logistyki wskazanych
przez
Zamawiającego w zakresie:
obsługi technicznej aparatu,
technicznego przeglądu bezpieczeństwa
- procedur kalibracyjnych, testowych, pomiarowych
procedur okresowych czynności konserwacyjnych
Szkolenie
personelu
technicznego
osoby,
w
terminie
ustalonym
przez
Zamawiającego, szkolenia mogą odbywać się sukcesywnie- jednak nie później niż
do 12
miesięcy od daty zawarcia umowy. Szkolenie musi być zakończone certyfikatem
potwierdzającym uzyskanie dostępu do powyższych procedur.”.
Z kolei § 3 ust. 10 wzoru umowy stanowi, iż: „Wykonawca ma obowiązek przekazania
Zamawiającemu instrukcji serwisowej oraz kodów serwisowych wszystkich urządzeń
wchodzących w zakres zamówienia, w tym również po każdej aktualizacji oprogramowania.
Obowiązek ten trwa przez okres 10 lat od daty/ dostawy sprzętu.”.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Izba
rozpoznała odwołanie – zgodnie z dyspozycją art. 192 ust. 7 ustawy Pzp –
w
granicach zarzutów podniesionych w odwołaniu.
O
dwołanie podlega oddaleniu. Nie potwierdził się bowiem zarzut naruszenia
przez
zamawiającego przepisów art. 29 ust. 1 i 2 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba
podzieliła w znacznej mierze stanowisko zamawiającego zawarte w odpowiedzi
na
odwołanie oraz wyrażone ustnie do protokołu posiedzenia i rozprawy z dnia 14 września
2018 roku.
Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy Pzp
przedmiot zamówienia opisuje się w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie
oferty.
Zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy Pzp
przedmiotu zamówienia nie można opisywać
w
sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
zamawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności
i
przejrzystości.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że całkowicie niezrozumiałe jest
podniesienie
przez odwołującego w petitum odwołania zarzutu naruszenia art. 29 ust. 1
ustawy Pzp, który to przepis ustanawia obowiązek opisu przedmiotu zamówienia w sposób
jednoznaczny
, wyczerpujący i zrozumiały. Z treści odwołania nie wynika bowiem,
aby
którekolwiek z postanowień SIWZ były niezrozumiałe dla odwołującego. Odwołanie
raczej zmierza do wykazania ograniczenia uczciwej konkurencji przez
zamawiającego
poprzez takie, a nie inne
ukształtowanie postanowień SIWZ, a zatem do wykazania
naruszenia art. 29 ust. 2 i art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Ponadto, w dalszej części odwołania
odwołujący już nie powołuje się na przepis art. 29 ust. 1 ustawy Pzp, ani w żaden sposób nie
wykazuje na czym miałoby polegać naruszenie tego przepisu, tzn. nie podaje jakichkolwiek
okoliczności faktycznych na uzasadnienie zarzutu w tym zakresie.
Natomiast odnośnie naruszenia art. 29 ust. 2 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
Izba
stwierdziła, że zarzut ten jest niezasadny.
Zdaniem Izby,
odwołujący nie wykazał, że zamawiający ogranicza czy też utrudnia
w
sposób nieuprawniony konkurencję w tym postępowaniu poprzez żądanie instrukcji
serwisowych i kodów serwisowych, czy też przeprowadzenia szkoleń serwisowych.
Według odwołującego wystarczające dla zabezpieczenia interesów zamawiającego
w
zakresie konserwacji i ewentualnej naprawy sprzętu byłoby przekazanie wykazu
dostawców części zamiennych oraz podmiotów uprawnionych przez producenta lub
autoryzowanego przedstawiciela do wykonywania czynności serwisowych. Słusznie jednak
zamawiający podnosił, iż instrukcja serwisowa i kody serwisowe urządzeń wchodzących w
zakres zamówienia są niezbędne do przeprowadzenia pełnej obsługi serwisowej tych
urządzeń również po zakończeniu okresu gwarancji. Wymaganie zamawiającego co do
dostarczenia wraz ze sprzętem instrukcji serwisowych i kodów serwisowych znajduje swoje
uzasadnienie ekonomicz
ne. Izba za zasadą uznała argumentację zamawiającego, iż
ograniczenie dostępu do instrukcji serwisowych i kodów serwisowych może wpłynąć
nega
tywnie na sytuację ekonomiczną zamawiającego, który – w przypadku zakupu urządzeń
medycznych OLYMPUS
oferowanych przez odwołującego bez dostępu do kodów i instrukcji
serwisowych -
byłby zobowiązany do wykonywania serwisu zakupionego sprzętu tylko i
wyłącznie u autoryzowanego serwisanta, którym na terenie Polski jest obecnie tylko jeden
podmiot
– odwołujący. Podmiot taki w okresie pogwarancyjnym w sposób dowolny mógłby
kształtować ceny serwisu urządzeń. Odwołujący w ten sposób utrzymałby monopol na
serwis ur
ządzeń medycznych już po zakończeniu okresu gwarancji.
W ocenie Izby,
zamawiający wykazał, że postanowienia SIWZ w kształcie nadanym
przez
zamawiającego
znajdują
uzasadnienie
w usprawiedliwionych
potrzebach
zamawiającego, a przez to nie są nadmierne. Wewnętrzne regulacje obowiązujące
u
producenta, którego autoryzowanym dystrybutorem i serwisantem jest odwołujący,
nie
powinny mieć wpływu na treść postanowień SIWZ, określonych przez zamawiającego.
Powoływany przez obie strony art. 90 ustawy z dnia 20 maja 2010 roku o wyrobach
medycznych
(t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 211 z późn. zm.) w żaden sposób nie określa,
że działania serwisowe mogą wykonywać jedynie podmioty autoryzowane przez producenta.
Przepis art. 90 ust. 4 tej ustaw
y stanowi jedynie, że wytwórca, importer i dystrybutor
wprowadzający do obrotu na terytorium RP lub sprowadzający na terytorium RP w celu
używania wyrób medyczny załącza wykaz podmiotów upoważnionych przez wytwórcę
lub autoryzowanego przedstawiciela do
wykonywania czynności określonych w tym
przepisie.
Należy też zauważyć, iż jest to przepis adresowany do podmiotów dokonujących
wprowadzenia
wyrobów medycznych do obrotu i nie jest zasadne rozszerzanie adresatów
tego przepisu, jak na to wskazywał odwołujący.
Na marginesie należy wskazać, że Izba nie podziela jednak argumentacji
zamawiającego, iż z art. 90 ust. 6 ustawy o wyrobach medycznych wynika obowiązek
posiadania przez świadczeniodawcę instrukcji serwisowych i kodów serwisowych. W tym
zakresie Izba podziela stanowisko odwołującego, iż w tym przepisie chodzi w istocie
o
obowiązek posiadania dokumentacji potwierdzających m.in. dokonanie działań
serwisowych,
przeglądów, regulacji, kalibracji itd., a nie o obowiązek posiadania samej
instrukcji serwisowej i kodów serwisowych przez świadczeniodawcę.
Argumentacja zamawiającego przedstawiona w odpowiedzi na odwołanie
o
wykorzystaniu sprzętu dostarczonego w ramach realizacji przedmiotowego zamówienia
w
celach dydaktycznych, pozostała bez wpływu na rozstrzygnięcie Izby.
Reasumując, Izba stwierdziła, że odwołujący nie wykazał, że zamawiający dokonał
opisu przedmiotu zamówienia w sposób utrudniający uczciwą konkurencję poprzez żądanie
dostarczenia instrukcji serwisowych, kodów serwisowych oraz przeprowadzenia szkoleń w
tym zakresie. W ocenie Izby wymaganie zamawiającego znajduje swoje uzasadnienie w jego
rzeczywistych i usprawiedliwionych potrzebach. Ewentualne ograniczenia w
złożeniu oferty
w
przypadku odwołującego, nie stanowią o tym, że zamawiający dokonał opisu przedmiotu
zamówienia z naruszeniem dyspozycji art. 29 ust. 2 i art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
W
związku z powyższym Izba orzekła - jak w punkcie 1 sentencji wyroku – oddalając
odwołanie.
Biorąc powyższe pod uwagę, o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono
stosownie do
wyniku postępowania - na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 oraz w oparciu
o
przepisy § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz.
Zgodnie z art. 192 ust. 9 ustawy Pzp
w wyroku oraz w postanowieniu kończącym
postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach postępowania odwoławczego.
Z kolei w świetle art. 192 ust. 10 ustawy Pzp strony ponoszą koszty postępowania
odwoławczego stosownie do jego wyniku, z zastrzeżeniem art. 186 ust. 6.
Stosownie do § 3 pkt 1 i pkt 2 powołanego powyżej rozporządzenia do kosztów
postępowania odwoławczego, zalicza się:
1) wpis
, obejmujący w szczególności (…)
uzasadnione koszty stron postępowania odwoławczego, a w okolicznościach, o
których mowa w § 5 ust. 1 pkt 3 lit. b lub § 5 ust. 3 pkt 2, koszty uczestnika
postępowania odwoławczego, który przystąpił po stronie zamawiającego oraz wniósł
sprzeciw, w
wysokości określonej na podstawie rachunków przedłożonych do akt
sprawy
, obejmujące w szczególności:
a)
koszty związane z dojazdem na wyznaczoną rozprawę lub rozprawy (posiedzenie
lub posiedzenia) Izby,
b) wynagrodzenie pełnomocników, jednak nie wyższe niż kwota 3600 zł.
Zgodnie zaś z § 5 ust. 3 pkt 1 ww. rozporządzenia w przypadku odrzucenia
albo oddalen
ia odwołania przez Izbę Izba zasądza od odwołującego na rzecz
zamawiającego koszty, o których mowa w § 3 pkt 2.
W niniejszej sprawie
– co wynika z punktu 1 sentencji orzeczenia – Izba oddaliła
odwołanie.
Izba nie uwzględniła wniosku zamawiającego o zasądzenie od odwołującego na jego
rzecz kwoty 3 600,00
zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, z uwagi na to, że
zamawiający nie przedłożył do akt sprawy jakiegokolwiek rachunku dotyczącego
wynagrodzenia pełnomocnika do czasu zamknięcia rozprawy, a jak wynika z cytowanego
powyżej § 3 pkt 2 ww. rozporządzenia do kosztów postępowania odwoławczego zalicza się
uzasadnione koszty stron w wysokości określonej na podstawie rachunków przedłożonych
do akt sprawy.
Na koszty postępowania odwoławczego w niniejszej sprawie składał się zatem
wyłącznie wpis uiszczony przez odwołującego w kwocie 15 000,00 zł, którą to kwotę
Izba
zaliczyła w poczet kosztów postępowania odwoławczego.
Biorąc powyższe pod uwagę Izba orzekła o kosztach postępowania odwoławczego
jak w punkcie 2 sentencji wyroku.
Przewodniczący: ……………………….…….…………