Sygn. akt: KIO 2555/18
POSTANOWIENIE
z dnia 21 grudnia 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
bez udziału stron w dniu 21 grudnia 2018 r.
w Warszawie
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 10
grudnia 2018 r. przez
M&D s.r.l. z siedzibą w Rzymie (Włochy),
w postępowaniu prowadzonym przez Wrocławskie Przedsiębiorstwo Hala Ludowa
Sp. z
o. o. z siedzibą we Wrocławiu,
orzeka:
odrzuca odwołanie,
2. k
osztami postępowania obciąża M&D s.r.l. i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 10.000 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U.
Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 z późn. zm.) na niniejsze postanowienie –
w terminie 7
dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący: …………….………
Sygn. akt: KIO 2555/18
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Wrocławskie Przedsiębiorstwo Hala Ludowa Sp. z o. o. – prowadzi
w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.
Wykonanie prac budowlanych w ramach zadania inwestycyjnego pn. „Rozwój kompleksu
Hali Stulecia: przebudowa wnętrza – Etap II”.
W dniu
10 grudnia 2018 r. wykonawca M&D s.r.l. wniósł odwołanie wobec czynności
unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia, zarzucając Zamawiającemu
naruszenie przepisów art. 93 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 94 ust. 3 ustawy Pzp poprzez
bezpodstawne unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia. Odwołujący, którego
oferta uznana została za najkorzystniejszą, stwierdził, że nie dopuścił się bezczynności
objętej dyspozycją przepisu art. 94 ust. 3 ustawy, która uprawniałaby Zamawiającego do
wyboru kolejnej oferty jako najkorzystniejsza, zawierającej cenę przekraczającą kwotę, którą
Zamawiający może przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, co stało się podstawą do
unieważnienia postępowania.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności
unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia i zawarcia umowy z Odwołującym.
Uzasadniając dopuszczalność wniesienia odwołania na czynność unieważnienia
postępowania w sytuacji, gdy wartość zamówienia jest mniejsza niż tzw. progi unijne,
Odwołujący stwierdził, że odwołanie jest dopuszczalne na podstawie art. 180 ust. 2 pkt 6
ustawy Pzp. Odwołujący podniósł, że przepisy określające podstawy unieważnienia
postępowania zostały zamieszczone w dziale II ustawy w rozdziale 4 zatytułowanym Wybór
najkorzystniejszej oferty,
co zdaniem Odwołującego oznacza, że w zakresie pojęcia wybór
najkorzystniejszej oferty
mieści się również unieważnienie postępowania. W ocenie
Odwołującego ma to uzasadnienie funkcjonale, gdyż wybór oferty najkorzystniejszej nie
stanowi jedynie pustej czynności, lecz wiąże się z określonymi, istotnymi konsekwencjami –
stanowi dla stron zobowiązanie do zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego,
które jest dodatkowo wzmocnione zabezpieczeniem w postaci wadium, a unieważnienie
postępowania kładzie temu kres, dlatego zasadne jest zaskarżenie tej czynności na
podstawie art. 180 ust. 2 pkt 6, który od strony funkcjonalnej obejmuje również stosowanie
przesłanek określonych w art. 93 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba ustaliła i zważyła co następuje:
Według informacji przekazanej przez Zamawiającego (w aktach sprawy) całkowita
wartość zamówienia wraz z przewidywanymi zamówieniami uzupełniającymi wyniosła
7.176.756,19 zł, co stanowi równowartość 1.664.484,12 euro. Okolicznością bezsporną,
przyznaną przez Odwołującego w treści odwołania jest to, że wartość zamówienia jest
mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy
Pzp.
Izba z urzędu na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron dokonała czynności
formalnoprawnych i sprawdzających, w wyniku których stwierdziła, że przedmiotowe
odwołanie podlega odrzuceniu w oparciu o art. 189 ust. 2 pkt 6 ustawy Pzp, dotyczy bowiem
czynności innych niż określone w art. 180 ust. 2 ustawy.
Zgodnie z art. 189 ust. 2 pkt 6 ustawy Pzp,
Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi,
że w postępowaniu o wartości mniejszej niż kwoty określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie dotyczy innych czynności niż określone w art. 180 ust. 2.
Stosownie zaś do przepisu art. 180 ust. 2 ustawy Pzp, jeżeli wartość zamówienia jest
mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie
przysługuje wyłącznie wobec czynności:
1) wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki lub zapytania o cenę;
2) określenia warunków udziału w postępowaniu;
3) wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia;
4) odrzucenia oferty odwołującego;
5) opisu przedmiotu zamówienia;
6) wyboru najkorzystniejszej oferty.
Mimo że katalog sytuacji, w których w tzw. postępowaniach podprogowych
przysługuje prawo wniesienia odwołania uległ rozszerzeniu w wyniku nowelizacji z 22
czerwca 2016 r., która weszła w życie w dniu 28 lipca 2016 r. (między innymi o czynność
wyboru oferty najkorzystniejszej), to zdaniem składu orzekającego Izby przedmiotowe
odwołanie dotyczy zachowań zamawiającego, wobec których ustawodawca również po
nowelizacji nie przewidział możliwości zaskarżenia. Zaskarżoną czynnością jest bowiem
czynność unieważnienia postępowania, która – nawet przy uwzględnieniu szerokiej wykładni
określenia wybór najkorzystniejszej oferty – nie mieści się w katalogu określonym art. 180
ust. 2 ustawy Pzp.
W ocenie Izby Odwołujący w sposób nieuprawniony próbuje wywodzić
dopuszczalność odwołania na czynność unieważnienia postępowania z uchwały Sądu
Najwyższego z 17 listopada 2017 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 58/17. Przedmiotowa
uchwała została wydana na skutek pytania prawnego Sądu Okręgowego w Gdańsku,
rozpatrującego skargę na postanowienie Krajowej Izby Odwoławczej odrzucające odwołanie
wniesione wobec zaniechania odrzucenia oferty innego wykonawcy i zaniechania
wykluczenia go z postępowania.
Wskazać należy, że po wejściu w życie wspomnianej wyżej nowelizacji Krajowa Izba
Odwoławcza zajmowała jednolite stanowisko, zgodnie z którym w użytym w art. 186 ust. 2
pkt 6 ustawy Pzp w
określeniu czynność wyboru najkorzystniejszej oferty nie mieści się
zaniechanie czynności wykluczenia z postępowania czy zaniechanie odrzucenia oferty,
a jedynie niedokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej zgodnie z kryteriami oceny ofert
określonymi w SIWZ. Taka linia orzecznicza była rozbieżnie oceniana przez sądy okręgowe,
skutkiem czego
było skierowane do Sądu Najwyższego pytanie prawne. Sąd Okręgowy
w
Gdańsku zwrócił się do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie, czy w pojęciu wybór
najkorzystniejszej oferty z art. 180 ust. 2 pkt 2 ustawy P
zp mieści się prawo wniesienia
odwołania od wyboru najkorzystniejszej oferty, którego wadliwość polega na zaniechaniu
wykluczenia wykonawcy, który złożył taką ofertę, lub zaniechaniu odrzucenia oferty, która
powinna być odrzucona.
Podkreślenia wymaga, że niedopuszczalność zaskarżania w tzw. postępowaniach
podprogowych czynności unieważnienia postępowania nie była kwestią sporną ani
w
orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, ani sądów okręgowych. Do kwestii tej nie
odnosi się również stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w sprawie III CZP 58/17,
w
której – jak wskazano powyżej – istotą rozstrzygnięcia była dopuszczalność zaskarżenia
zaniechania odrzucenia oferty lub zaniechania wykluczenia wykonawcy z postępowania. To
tych właśnie zaniechań, których skutkiem był wybór najkorzystniejszej oferty, dotyczy
stanowisko Sądu Najwyższego, dopuszczające możliwość wniesienia odwołania. Ze
stanowiska tego nie sposób natomiast wyprowadzić wniosku o dopuszczalności zaskarżenia
czynności unieważnienia postępowania.
Podobnie
, do dopuszczalności zaskarżenia zaniechań poprzedzających wybór
najkorzystniejszej oferty, odnosi się stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 23
maja 2018 r. (sygn. akt IV CSK 448/17).
Uzasadnienie tego wyroku nie daje żadnych
podstaw, aby wybór najkorzystniejszej oferty rozumieć aż tak szeroko, jak tego chce
Odwołujący, tj. w sposób obejmujący również unieważnienie postępowania.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że jakkolwiek w wyniku rozstrzygnięć
dokonanych przez Sąd Najwyższy określenie wybór najkorzystniejszej oferty należy
rozumieć szerzej niż to początkowo przyjęto w orzecznictwie Izby, to szersze rozumienie
odnosi się do zaniechania odrzucenia oferty czy zaniechania wykluczenia wykonawcy
i w konsekwencji dokonania wyboru takiej oferty jako najkorzystniejszej. Wnioski
wypływające z kontroli instancyjnej orzeczeń Izby nie dają natomiast podstaw do
dopuszczenia możliwości zaskarżenia czynności unieważnienia postępowania.
Powyższej oceny nie zmienia okoliczność, że Odwołujący, zaskarżając czynność
unieważnienia postępowania, podejmuje polemikę ze zdarzeniami poprzedzającymi tę
czynność, tj. z ustaleniami Zamawiającego w zakresie uchylenia się przez Odwołującego od
zawarcia umowy. Polemika ta stanowi jedynie kwestionowanie
okoliczności, które
dop
rowadziły Zamawiającego do decyzji o unieważnieniu postępowania, nie odnosi się
natomiast do
czynności lub zaniechań poprzedzających wybór oferty najkorzystniejszej –
a
tylko w takiej sytuacji możliwe byłoby stwierdzenie dopuszczalności odwołania.
W rozpoz
nawanej sprawie ustalenia Zamawiającego nie doprowadziły bowiem do wyboru
innej oferty, ale do unieważnienia postępowania. Zauważyć również należy, że każde
unieważnienie postępowania poprzedzone jest stwierdzeniem przez Zamawiającego
zaistnienia okoliczno
ści określonych w art. 93 ust. 1 ustawy Pzp. Kwestionowanie
wystąpienia takich okoliczności nie zmienia faktu, że finalnie zaskarżoną czynnością jest
czynność unieważnienia postępowania, która w postępowaniach o wartości zamówienia
poniżej progów unijnych zaskarżeniu nie podlega.
Zauważenia wymaga również, że gdyby zamiarem ustawodawcy nie było
ograniczenie dopuszczalności odwołań w postępowaniach o wartości zamówienia mniejszej
niż tzw. progi unijne, zbędne byłoby określanie katalogu czynności podlegających
zaskarżeniu w takich postępowaniach. Gdyby bowiem przyjąć, że zaskarżeniu w ramach
wyboru oferty najkorzystniejszej
podlega każda czynność i każde zaniechanie poprzedzające
nie tylko wybór oferty najkorzystniejszej, ale również unieważnienie postępowania, to
zaskarżeniu podlegałyby de facto wszystkie czynności i zaniechania zamawiającego
w
postępowaniu. W takiej sytuacji racjonalny ustawodawca nie określałby katalogu czynności
podlegających zaskarżeniu i nie zobowiązywałby Izby do odrzucenia odwołania wniesionego
na czynności spoza tego katalogu.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i § 5 ust. 4 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 972).
Postanowienie wydano na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 189 ust. 3 zd.
pierwsze ustawy Pzp.
Przewodniczący: …………….………