WYROK
z dnia 28 marca 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Beata Konik
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 marca 2018
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej
Izby Odwoławczej w dniu 12 marca 2018 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Multiconsult Polska spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie oraz Przedsiębiorstwo
Organizacji
Inwestycji Allplan spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Bydgoszczy
w postępowaniu prowadzonym wspólnie przez zamawiających Polskie Koleje
Państwowe Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie Al. Jerozolimskie 142 A, 02 – 305
Warszawa oraz PKP Polskie Linie Kolejowe
Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie,
przy udziale wykonawcy
TPF spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Warszawie,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego,
orzeka:
1. U
względnia odwołanie w zakresie zarzutów dotyczących naruszenia: art. 24 ust. 1 pkt
19 ustawy Pzp
– przez wykluczenie Odwołującego z postępowania, w sytuacji gdy
Odwołujący rzetelnie wykazał Zamawiającemu brak podstaw do wykluczenia; art. 24
ust. 1 pkt 19 w zw. z art. 24 ust. 10 oraz art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
– przez brak
zapewnienia
Odwołującemu możliwości udowodnienia, że udział jego pracownika w
przygotowaniu postępowania o udzielenie zamówienia nie zakłóci konkurencji mimo,
iż podstawę do unieważnienia czynności wezwania do złożenia oświadczeń
dokumentów stanowiły odmienne okoliczności niż wskazane w wezwaniu z dnia 25
stycznia 2018 r. i w konsekwencji wykluczenie Odwołującego nastąpiło z
naruszeniem zasady równego traktowania wykonawców i zapewnienia uczciwej
konkurencji. Nakazuje
zamawiającym wspólnie udzielającym zamówienia Polskie
Koleje Państwowe Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, Al. Jerozolimskie 142 A,
– 305 Warszawa oraz PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna z siedzibą w
Warszawie:
1.1. Un
ieważnienie czynności wykluczenia Odwołującego – wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: Multiconsult Polska spółka z ograniczoną
odpowiedzi
alnością z siedzibą w Warszawie oraz Przedsiębiorstwo Organizacji
Inwestycji Allplan spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Bydgoszczy.
Ponowne wezwanie Odwołującego w trybie art. 24 ust. 10 ustawy Pzp do
udowodnienia, w zakresie nowych okoliczności faktycznych powołanych w informacji
z dnia 2 marca 2018 r. o wykluczeniu Odwołującego z przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, a które to okoliczności nie
zostały wskazane w wezwaniu z dnia 25 stycznia 2018 r., że udział jego pracownika
w przygotowaniu postępowania nie zakłóci konkurencji.
1.3. P
onowne badanie i ocenę ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego, w
pozostałym zakresie zarzuty odwołania uznaje za niepotwierdzone.
2. K
osztami postępowania obciąża zamawiających wspólnie udzielających zamówienia
Polskie Koleje Państwowe Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie Al. Jerozolimskie
142 A, 02
– 305 Warszawa oraz PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna z
siedzibą w Warszawie i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
w wysokości 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy),
uiszczon
ą przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
3. Z
asądza od zamawiających wspólnie udzielających zamówienia Polskie Koleje
Państwowe Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie Al. Jerozolimskie 142 A, 02 –
305 Warszawa oraz PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna z siedzibą w
Warszawie
kwotę 15 000,00 zł (piętnaście tysięcy złotych zero groszy), stanowiącą
koszty postępowania odwoławczego poniesione przez Odwołującego tytułem wpisu
od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2017, poz.1579 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………..…
UZASADNIENIE
Z
amawiający wspólnie udzielający zamówienia Polskie Koleje Państwowe Spółka
Akcyjna z siedzibą w Warszawie Al. Jerozolimskie 142 A 02 – 305 Warszawa oraz PKP
Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, prowadzą w trybie przetargu
nie
ograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Opracowanie
dokumentacji projektowej dla inwestycji pn. „Budowa dworca Olsztyn Główny wraz z
modernizacją układu torowo – peronowego i infrastruktury kolejowej”, Nr KIZ/2017/WNP-
W dniu 12 marca 2018 r. wykonawcy
wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia Multiconsult Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Warszawie, Przedsiębiorstwo Organizacji Inwestycji Allplan spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Bydgoszczy wnieśli do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
odwołanie od niezgodnych z przepisami ustawy Pzp czynności Zamawiającego,
polegających na nieprawidłowym badaniu i ocenie oferty złożonej przez Odwołującego,
niezasadnym wykluczeniu
Odwołującego z postępowania, zarzucając Zamawiającemu
naruszenie:
art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy Pzp, poprzez wykluczenie O
dwołującego z postępowania,
gdy Odwołujący rzetelnie wykazał Zamawiającemu brak podstaw ku tej czynności,
art. 7 ust 1 ustawy Pzp poprzez naruszenie zasady uczciwej
konkurencji i równego
traktowania wykonawców w związku z bezpodstawnym unieważnieniem czynności wezwania
wykonawcy do złożenia dokumentów oraz wykluczeniem wykonawcy z postępowania,
art. 24 ust. 10 ustawy Pzp, poprzez brak wskazania w protokole sposobu
zapewnienia konkurencji, podczas gdy jeden z Zamawiających - PKP S.A. - na etapie
ogłaszania postępowania posiadał wiedzę, że jego pracownik ponad dwa miesiące przed
ogłoszeniem niniejszego postępowania zakończył z nim współpracę, a biorąc pod uwagę
jego kwalifikacje, powinien pr
zyjąć, że znajdzie on zatrudnienie we własnym zawodzie,
art. 92 ust 1 pkt 2 ustawy Pzp, poprzez nieznajdujące odzwierciedlenia w stanie
faktycznym, lakoniczne przedstawienie uzasadnienia faktycznego w pismach dotyczących
unieważnienia czynności wezwania do złożenia dokumentów i oświadczeń oraz wykluczenia
Odwołującego z postępowania, w związku z czym Odwołujący nie uzyskał wiedzy na temat
faktycznych okoliczności będących podstawą tych czynności,
ponadto, z ostrożności procesowej,
art. 24 ust. 1 pkt 19 w związku z art. 24 ust. 10 oraz art. 7 ust 1 ustawy Pzp poprzez
brak zapewnia Odwołującemu możliwości udowodnienia, że udział jego pracownika w
przygotowaniu postępowania o udzielenie zamówienia nie zakłóci konkurencji, mimo, iż
podstawę do unieważnienia czynności wezwania do złożenia oświadczeń i dokumentów
stanowiły odmienne okoliczności niż wskazane w wezwaniu z dnia 25 stycznia 2018 r. i w
konsekwencji wykluczenie Odwołującego nastąpiło z naruszeniem zasady równego
traktowania
wykonawców i zapewnienia uczciwej konkurencji;
art. 96 ust 1 pkt 14 ustawy Pzp, poprzez niezamieszc
zenie w protokole postępowania
informacji dotyczących osób wykonujących czynności związane z przygotowaniem
postępowania o udzielenie zamówienia.
W oparciu o
tak sformułowane zarzuty Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i
nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienie czynności unieważnienia wezwania Wykonawcy do złożenia
oświadczeń i dokumentów z dnia 2 marca 2018 r.,
unieważnienie czynności wykluczenia Odwołującego z postępowania,
wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej,
ewentualnie:
unieważnienie czynności unieważnienia wezwania Wykonawcy do złożenia
oświadczeń i dokumentów oraz unieważnienie czynności wykluczenia Odwołującego
z dnia 2 marca 2018r.,
ponownego wezwania Odwołującego do złożenia wyjaśnień z art. 24 ust. 10 ustawy
Pzp;
Ponadto Odwołujący wniósł o:
przeprowadzenie dowodu z dokumentów powołanych w Odwołaniu,
przeprowadzenie dowodu z przesłuchania:
L. D. -
Członka Zarządu POI Allplan Sp. z .o.o.
A. T. - Prokurenta POI Allplan Sp. z o.o.,
na okoliczność procedur stosowanych przez partnera konsorcjum dotyczących ofertowania,
oraz miejsca pracy i funkcji pełnionej przez pana B. S. w POI Allplan Sp. z o.o.
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego w wysokości 15 000 zł, oraz kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że Zamawiający w dniu 2 marca
2018 r
. poinformował Odwołującego o unieważnieniu czynności wezwania do złożenia
dokumentów i oświadczeń oraz wszystkich Wykonawców o wykluczeniu Odwołującego z
postępowania. Czynność ta została poprzedzona następującą wymianą korespondencji
między Odwołującym a Zamawiającym.
Na wezwanie Za
mawiającego z dnia 25 stycznia 2018 r. Odwołujący przedłożył
wyjaśnienia w dniu 1 lutego 2018 r. wraz z uzupełnionym formularzem JEDZ, które w ocenie
Odwołującego dowodzą, iż nie nastąpiło naruszenie zasady uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców w przedmiotowym postępowaniu. Po złożeniu wyjaśnień
przez Odwołującego, Zamawiający w dniu 9 lutego 2018 r. wezwał Odwołującego do
przedłożenia dokumentów, w związku z uznaniem oferty Odwołującego jako
najkorzystniejszej. Na wezwanie Zamawiającego Odwołujący przedstawił wymagane
dokumenty w terminie wyznaczonym przez Zamaw
iającego (tj. w dniu 19 lutego 2018 r.).
Następnie, w dniu 2 marca 2018 r. Zamawiający przesłał do Odwołującego zawiadomienie o
unieważnieniu czynności wezwania do złożenia oświadczeń i dokumentów oraz (w tym
samym dniu) informację o wykluczeniu Odwołującego z postępowania. Odwołujący
podkreślił, iż już przed formułowaniem pierwszego wezwania z dnia 25 stycznia 2018 r.,
Zamawiający posiadał wiedzę, na temat zmiany miejsca zatrudnienia pana B. S. wskazującą,
wg Odwołującego, na konieczność uruchomienia procedury przewidzianej w art. 24 ust. 10 w
zw
iązku z art. 24 ust 1 pkt 19 ustawy Pzp. Skoro zatem po uzyskaniu żądanych wyjaśnień
Odwołującego, Zamawiający wezwał go do złożenia dokumentów (w dniu 9 lutego 2018 r.) to
w ocenie Odwołującego uznał za wystarczające przedłożone wyjaśnienia.
Ponadto treść wezwania z dnia 25 stycznia br. nie odzwierciedla kwestionowanych
przez Zamawiającego czynności, które rzekomo pan S. wykonywał. Świadczy o tym
fragment wezwania
, w którym Zamawiający pisze: „ nie bez znaczenia dla oceny
zagadnienia, pozostaje również stopień trudności przygotowania oferty, z uwagi na
skomplikowany charakter postępowania (rozdział zakresów oraz postępowanie
administracyjne prowadzone przez Wojewódzki Urząd Konserwatora) - a tym samym fakt, iż
Wykonawca mógł posiadać wcześniej wiedzę na temat opisu przedmiotu zamówienia, tj.
informacje szczegółowe takie jak: zakres inwestycji, planowany zakres inwestycji (załącznik
graficzny), inne dokumenty posiada
ne przez Zamawiającego (korespondencja) - załączniki
dotyczące tych zagadnień byłyby przekazane przy udzielaniu zamówień wykonawczych),
który w niezmienionej formie (albo z małymi modyfikacjami) został udostępniony w
momencie ogłoszenia postępowania, zatem Wykonawca wcześniej mógł powziąć dodatkowe
informacje niezbędne do przygotowania oferty”.
Jak wynika z powyższego, Zamawiający wskazuje na przekazanie informacji na
etapie zamówień wykonawczych, co w niniejszej sprawie nie ma miejsca. Ponadto sam
Zamawiaj
ący wskazuje, że cały materiał dotyczący przedmiotowego zamówienia został
udostępniony na etapie ogłoszenia niniejszego postępowania. W konsekwencji trudno
zgodzić się z Zamawiającym, iż doszło do naruszenia zasady zapewnienia uczciwej
konkurencji oraz że Zamawiający nie miał możliwości wskazania w protokole postępowania
sposobu zachowania uczciwej konkurencji (poprzez wskazanie, że zamieścił wszystkie
materiały dotyczące przedmiotowego postępowania do wiadomości potencjalnych
wykonawców).
Odwołujący zwrócił uwagę, iż pomiędzy dniem 1 lutego i 2 marca 2018 r.
Zamawiający w żaden sposób nie kwestionował przedstawionych przez Odwołującego
wyjaśnień i dokumentów oraz nie wskazywał na żadne inne okoliczności, wynikłe po
dokonaniu czynności wezwania Odwołującego do złożenia dokumentów (z dnia 9 lutego
r.), mogące rzutować na rzetelność i prawdziwość przedstawionych przez
Odwołującego wyjaśnień. Co więcej, biorąc pod uwagę fakt, iż obecny pracownik
Odwołującego pełnił u Zamawiającego funkcję kierowniczą, jak wskazuje we własnych
pismach sam Zamawiający, musiał on posiadać bezpośrednią wiedzę na temat
wykonywanych przez tego pracownika zadań w całym czasie pozostawania z nim w
stosunku pracy, tym bardziej, iż przy żadnej z czynności kwestionowanej w obecnym
odwo
łaniu przez Odwołującego nie zostało wskazane, że wiedza, jaką posiada Zamawiający
pochodzi od osób trzecich. Ponadto trudno uwierzyć, że pracodawca nie posiadał na bieżąco
informacji o realizowanych przez własnych dyrektorów obowiązkach. Odwołujący pragnie
także wskazać, że funkcja, jaką pełnił pan B. S. - tj. dyrektor - polegała w szczególności na
nadzorowaniu podległych mu pracowników oraz sygnowaniu pracy innych, podległych mu
osób, dlatego też nie sposób twierdzić, że osobiste zaangażowanie pana S. w tym
konkretnym postępowaniu mogłoby stanowić o naruszeniu zasady uczciwej konkurencji. Co
więcej, trudno dać wiarę twierdzeniom Zamawiającego, że dopiero podczas dokonania
czynności unieważnienia czynności wezwania do złożenia oświadczeń i dokumentów posiadł
on dodatkową wiedzę o dokumentach, świadczących o czynnym udziale pana S. w
przygotowaniu niniejszego postępowania, skoro pan S. już ponad 2 miesiące przed
ogłoszeniem przedmiotowego postępowania nie pozostawał w stosunku pracy z PKP S.A. (tj.
jednym z Z
amawiających).
W
ocenie Odwołującego, nie wymaga dowodu twierdzenie, iż dla każdego
pracodawcy, zatrudniającego pracowników z określonymi, wymagającymi specjalnego
egzaminu zawodowego, uprawnianiami, oczywistym jest, iż przy zmianie pracy pracownik
taki będzie szukał zatrudnienia w branży, wymagającej posiadanych przez niego
specjalności. Dlatego też, ogłaszając postępowanie ponad 2 miesiące po zakończeniu
współpracy z panem S., Zamawiający - PKP S.A. - był zobowiązany do wskazania w
protokole sposobu zapew
nienia konkurencji, zgodnie z dyspozycją art. 24 ust. 10 ustawy
Pzp
, tym bardziej, iż jak wynika z protokołu postępowania, wszystkie materiały dotyczące
przedmiotowego
postępowania, przy których udział brał Pan B. S., zostały udostępnione
wszystkim potencjalnym wykonawcom.
Ponadto trudno przyjąć, iż skoro w dniu 25 stycznia
2018 r. (a prawdopodobnie przed dniem wystosowania do Odwołującego wezwania
datowanego na ten dzień) Zamawiający dysponował już informacją, że jego były pracownik,
pan B. S. jest pracown
ikiem Odwołującego to nie miał wówczas pełnej wiedzy na temat
konkretnych czynności wykonywanych przez niego w przygotowaniu postępowania. Na
marginesie, Odwołujący wskazuje, iż sam Zamawiający przedstawia w informacji o
wykluczeniu wykonawcy z postępowania z dnia 2 marca 2018r., iż „bezspornym faktem w
niniejszej sprawie jest to, że przed terminem składania i otwarcia ofert (14.12.2017 r.) były
pracownik PKP SA. (pan B. S.
były Dyrektor Biura Inwestycji a następnie Biura
Projektowania) był zatrudniony u Wykonawcy, tj. od dnia 16.10.2017r.” Biorąc pod uwagę
fakt, iż ww. okoliczność przedstawił we własnych wyjaśnieniach sam Odwołujący, trudno
dociec, z jakiego powodu samo oświadczenie Odwołującego dotyczące czasu zatrudnienia
pana S.
stało się dla Zamawiającego „bezspornym faktem” (dla wyjaśnienia: Zamawiający
nie wnioskował o żaden dowód na tę okoliczność), natomiast inne, wskazane przez
Odwołującego okoliczności zostały zanegowane.
Odwołujący zwrócił uwagę, iż w imieniu Zamawiającego zarówno „zawiadomienie o
unieważnieniu czynności wezwania do złożenia oświadczeń i dokumentów” jak i „informację
o wykluczeniu wykonawcy z postępowania” podpisała osoba, która - zgodnie z
udostępnionym protokołem z postępowania oraz SIWZ nie była umocowana do
występowania w imieniu Zamawiających.
Odwołujący podkreślił, iż z udostępnionego przez Zamawiającego protokołu
postępowania wynika, że pan S. (oraz 4 inne osoby) brał udział jedynie przy opracowaniu
opisu przedmiotu zamówienia, natomiast zgodnie z zawiadomieniem o unieważnieniu
czynności i informacją dotyczącą wykluczenia Odwołującego, Zamawiający przywołał szereg
innych
czynności, w stosunku do których nie przedstawił żadnych dowodów, poza
lakonicznym stwierdzeniem, iż dysponuje on dowodami na potwierdzenie własnych
twier
dzeń. Co więcej, wskazane przez Zamawiającego twierdzenia nie znajdują żadnego
odzwierciedlenia w przesłanym Odwołującemu protokole. Zatem w zaistniałym stanie
faktycznym Odwołujący, opierając się na uzyskanych od pana B. S. informacjach, zgodnych
z przesłanym przez Zamawiającego protokołem, nie znajduje uzasadnienia dla tez
wskazanych w pismach Zamawiającego z dnia 2 marca 2018r. Jednocześnie należy
wskazać, iż pomiędzy rozstaniem pana S. z byłym pracodawcą (tj. Zamawiającym) a
ogłoszeniem przedmiotowego postępowania przez Zamawiającego nastąpiła znaczna
przerwa czasowa, tj. ponad dwa miesiące przez co niewątpliwie po stronie Zamawiającego
zaistniała konieczność modyfikacji w celu dostosowania pierwotnych założeń postępowania
do warunków faktycznych, jak choćby ponowne oszacowanie wartości zamówienia (co
jednoznacznie wynika z protokołu postępowania).
Ponadto Odwołujący zwrócił uwagę, iż przedmiotowe zamówienie dotyczy
opracowania dokumentacji projektowej wielobranżowej, natomiast pan S. posiada
uprawnienia wyłącznie w branży architektonicznej. W niniejszej sprawie nie bez znaczenia
jest fakt, iż do pełnego opisu przedmiotu zamówienia niezbędne było posiadanie wiedzy z
zakresu wszystkich branż. Nie bez znaczenia jest również, iż zakres OPZ, przy którym
merytoryczny udział brał pan B. S. dotyczył wyłącznie zakresu 2 (tzn. zakresu PKP S.A.,
którego pracownikiem wówczas był pan S., stanowiącego niespełna 24% całości
zamówienia) oraz ogólnych kwestii postępowania wskazanych w SIWZ, stanowiącego
ułamek zamówienia (zakresy w postępowaniu zostały podzielone na zakres 1 - dotyczący
infrastruktury kolejowej, w tym torów, peronów, sieci trakcyjnej, infrastruktury kolejowej, za
który odpowiada PKP PLK S.A. - stanowiący ponad 76% wartości przedmiotu zamówienia
(odrębna spółka z grupy PKP) oraz zakres 2 - dotyczący ewentualnego wyburzenia
obecnego i budowy nowego budynku dworca (pod warunkiem uzyskania w przyszłości
odpowiednich zgód, w tym MKZ). W ocenie Odwołującego jest to fakt przyznany przez
Zamawia
jącego w wezwaniu do złożenia wyjaśnień lub dowodów oraz uzupełnienia
dokumentów z dnia 25 stycznia 2018r. (nieunieważnionym w tym postępowaniu przez
Zamawiającego). Natomiast zgodnie z informacją z otwarcia ofert, kwota, jaką Zamawiający
przeznaczyli na s
finansowanie zamówienia bezsprzecznie dowodzi, jaki procent zamówienia
stanowi każdy z Zakresów.
Odwołujący wskazał również, iż w zakresie dodatkowo wskazanych informacji przez
Zamawiającego w pismach z dnia 2 marca 2018 r., mającym rzekomo dawać przewagę
Odwołującemu, poprzez wiedzę jego pracownika, zostały wymienione informacje dostępne
każdemu (tzn. nie tylko wykonawcom ubiegającym się o uzyskanie niniejszego zamówienia)
z uwagi na fakt, iż są to informacje publiczne).
Odwołujący wskazał też, iż zgodnie z zasadami ustawy Pzp, Zamawiający winien
przyjąć, iż każdy z potencjalnych wykonawców ubiegających się o zamówienie publiczne jest
profesjonalistą, zatem z pewnością decyzja o nieskorzystaniu z powszechnie
udostępnianych informacji nie może stanowić o przewadze któregokolwiek z wykonawców.
Co więcej, znaczna część wskazanych informacji nie wymaga nawet złożenia wniosku o ich
udostępnienie, gdyż na bieżąco są one dostępne na stronach internetowych czy BIP
odpowiednich podmiotów, jak np. protokół z sesji Rady Miasta Olsztyna, archiwalna
dokumentacja czy informacje prasowe.
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe argumenty, w ocenie Odwołującego, nie sposób
przyjąć, że fakt zatrudnienia u partnera konsorcjum byłego pracownika Zamawiającego mógł
mieć jakikolwiek wpływ na naruszenie zasady równego traktowania wykonawców oraz
konkurencyjności.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 92 ust 1 pkt 2 ustawy Pzp
Odwołujący wskazał,
zgodnie z linią orzecznicza oraz doktryną, w tym m. in. wyrokiem KIO z dnia 1 lutego 2017r.
(KIO
87/17), iż „Wykonawca nie może domyślać się przesłanek wykluczenia go z
postępowania. Zamawiający powinien w sposób precyzyjny i rzeczowy oraz bezpośredni
wyjaśnić w uzasadnieniu przyczyny wykluczenia wykonawcy z postępowania. Podobna
sytuacja wygląda w przypadku wezwania do uzupełnienia. W przeciwnej sytuacji
uniemożliwia to obronę wykonawcy podjętą na drodze postępowania odwoławczego”,
Analizując treść zawiadomienia o unieważnieniu czynności oraz informacji o wykluczeniu
Odwołującego z postępowania, nie sposób stwierdzić na jakiej podstawie Zamawiający
odmawia wiary oświadczeniu Odwołującego i czym argumentuje rzekome uczestnictwo
byłego pracownika Zamawiającego (wbrew informacjom przekazanym w protokole
postępowania) w czynnościach przez niego wskazanych.
Odwołujący zwrócił uwagę, za wskazanym w wyroku KIO z dnia 7 lutego 2017r. (KIO
144/17 i 147/17), iż przepis art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, stanowiący realizację zasad
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, takich jak jawność postępowania oraz
równe traktowanie wykonawców i zachowanie uczciwej konkurencji, nakłada na
zamawiającego obowiązek podania wykonawcom podstaw faktycznych odrzucenia oferty, a
po stronie wykonawcy kształtuje prawo do uzyskania pełnej i rzetelnej wiedzy na temat
przyczyn odrzucenia oferty. To na podstawie informacji przekazanej zgodnie z art 92 ust. 1
pkt 2 p.z.p. wykonawca po pierwsze podejmuje decyzję, czy skorzystać ze środków ochrony
prawnej, a po drugie -
jakie zarzuty sformułować w odwołaniu i w jaki sposób polemizować
ze stanowiskiem zamawiającego. Uzasadnienie faktyczne zawiadomienia o odrzuceniu
oferty powinno wyczerpująco obrazować, jakie przyczyny legły u podstaw decyzji
zamawiającego, tak aby wykonawca, gdy oceny zamawiającego nie podziela, mógł się do
wskaza
nych przez zamawiającego uchybień ustosunkować. To przez pryzmat tego
uzasadnienia i powołanych w nim okoliczności faktycznych oraz przedstawionej argumentacji
KIO dokonuje oceny prawidłowości czynności odrzucenia oferty, a ocenie KIO mogą
podlegać tylko okoliczności zakomunikowane wykonawcy.
Biorąc pod uwagę wyłącznie gołosłowne, lakoniczne informacje wskazane przez
Zamawiającego nie sposób uznać, zdaniem Odwołującego, że wskazane przez
Zamawiającego uzasadnienie daje podstawy do sformułowania wyczerpujących zarzutów
przez Odwołującego na obecnym etapie postępowania.
W sytuacji odmiennego stanowiska Izby, niż wskazane powyżej, Odwołujący
wskazuje, że unieważnienie czynności wezwania do złożenia oświadczeń i dokumentów z
dnia 2 marca 2018 r. oraz
natychmiastowe wykluczenie Odwołującego z postępowania nie
znajduje uzasadnienia w przepisach ustawy Pzp
. Powyżej przedłożone dowody świadczą, iż
Zamawiający posiadając wcześniej pełną wiedzę na temat rzekomego uczestnictwa pana S.
we wskazanych dopiero w dniu 2 marca 2018 r. czyn
nościach, wykorzystał ją do dokonania
czynności wykluczenia Odwołującego i unieważnia czynności wezwania do złożenia
oświadczeń i dokumentów, czym uniemożliwił Odwołującemu ustosunkowanie się do
zawartych w nich twierdzeń. Równolegle, Zamawiający - na wniosek Odwołującego - przesłał
mu protokół postępowania, w którym pan S. wskazany został wyłącznie jako jedna z 5 osób
dokonujących opisu przedmiotu zamówienia. Natomiast we wszystkich pozostałych
opracowaniach wskazanych przez Zamawi
ającego w pismach z dnia 2 marca 2018r. brak
jakiejkolwiek wzmianki o uczestnictwie pana B. S.
w czynnościach związanych z
przedmiotowym postępowaniem.
Biorąc pod uwagę powyższe, Odwołujący stoi na stanowisku, że podjęte czynności
przez Zamawiającego zostały dokonane niezgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy
Pzp.
Pismem z dnia 22 marca 2018 r. Zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie
domagając się oddalenia odwołania w całości. W pierwszej kolejności Zamawiający wyjaśnił,
w odpowiedzi na zarzut
wyartykułowany w treści uzasadnienia odwołania, jakoby osoba,
która podpisała w imieniu Zamawiającego zawiadomienie o unieważnieniu czynności
wezwania do złożenia oświadczeń i dokumentów jak również informację o wykluczeniu
wykonawcy z postępowania nie była umocowana do występowania w imieniu
Zamawiających. Zamawiający wskazał, że Pani G. B., wykonująca jako pełnomocnik
kierownika Zamawiającego czynności, o których mowa powyżej, była należycie umocowana.
Upoważnienie to wynika z następujących pełnomocnictw:
) upoważnienie do działania w imieniu PKP S.A.: pełnomocnictwo udzielone Pani G. B.
przez PKP S.A. nr KOP0160/40/2018 w dniu 10.01.2018 r.;
2) upoważnienie do działania w imieniu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.: pełnomocnictwo
dalsze udzielone Pani G. B.
przez Panią D. C. nr KOP-0160/213/2018 w dniu 28.02.2018 r.
wynikające z: pełnomocnictwa dalszego udzielonego Pani D. C. przez PKP S.A. nr KOP-
0160/166/2018 w dniu 13.02.2018 r. wynikające z:
pełnomocnictwa udzielonego PKP S.A. przez PKP PLIK S.A. nr IOR-028-805/17 w dniu
02.06.2017 r.
Odnosząc się do pozostałych zarzutów Odwołującego, wskazanych w odwołaniu
należy wskazać, iż twierdzenia Odwołującego nie znajdują odzwierciedlenia w stanie
faktycznym, co Zamawiający szczegółowo wykazał w uzasadnieniu podstaw wykluczenia.
Zarzuty Odwołującego sprowadzają się w istocie do niezgodnego z przepisami ustawy Pzp
zdaniem Odwołującego - wykluczenia go z postępowania. Odwołujący podnosi, iż Pan B. S.
nie miał nic wspólnego z przygotowywaniem oferty, a fakt jego zatrudnienia w żaden sposób
nie ma wpływu na zachwianie konkurencji w przedmiotowym postępowaniu. Odwołujący
stara się przedstawić Pana B. S. jako osobę zajmującą podrzędne stanowisko,
nieposia
dającą wiedzy na temat postępowań, w których Odwołujący bierze bądź brał udział,
a przez to próbuje sprawić wrażenie, iż Pan B. S., będąc zatrudnionym u Zamawiającego,
również zajmował jedynie szeregowe stanowisko. Sprawa przedstawia się jednak zgoła
inaczej. Pan B. S.
był zatrudniony u Zamawiającego przez ponad sześć lat, tj. w okresie od
05.07.2010 r. do 31.08.2017 r., na następujących stanowiskach:
Dyrektor Projektu w Biurze Projektów Inwestycyjnych i Marketingowych PKP S.A.,
Dyrektor Projektu w Departamencie Inwestycji PKP S.A.,
Dyrektor Departamentu w Departamencie Inwestycji PKP S.A.,
Dyrektor Biura w Biurze Inwestycji PKP S.A., Dyrektor Biura w Biurze projektowania
PKP S.A.,
Dyrektor Projektu w Biurze Inwestycji PKP S.A.
Zajmował więc u Zamawiającego eksponowane stanowiska, a wiedza i informacje jakie
powziął w trakcie zatrudnienia są istotne z punktu widzenia oferentów przy kalkulacji oferty
oraz ocenie potencjalnych ryzyk związanych z wykonywaniem zamówienia. Podkreślić
należy, iż z uwagi na zajmowane u Zamawiającego stanowiska, Pan B. S. znał od podstaw
inwestycje planowane do realizacji przez Zamawiającego, w tym właśnie projekt pn.
„Budowa dworca Olsztyn Główny wraz z modernizacją układu torowo — peronowego i
infrastruktury peronowej” oraz wszelkie problemy i zagadnienia z nim związane.
Zamawiający od momentu, kiedy Komisja Przetargowa powzięła informacje o
zatrudnieniu Pana B. S. w POI Allplan sp. z o.o., zgodnie z art. 24 ust. 10 ustawy Pzp
zapewnił Wykonawcy możliwość udowodnienia, że jego udział w przygotowaniu
postępowania o udzielenie zamówienia nie zakłóci konkurencji, wzywając go do złożenia
wyjaśnień oraz przedstawienia dowodów - co Odwołujący zdaje się jednak tracić z pola
widzenia. Odwołujący zatem na podstawie art. 24 ust. 8 ustawy Pzp miał możliwość w
przedsta
wionych wyjaśnieniach z dnia 1.02.2018 r. zaprezentować dowody na potwierdzenie
swoich twierdzeń, iż Pan B. S. nie brał udziału w przygotowaniu oferty ani nie miał wpływu na
treść oferty, jednak z możliwości tej nie skorzystał. Zamawiający zatem zobowiązany był
tylko do zapewnienia możliwości udowodnienia, ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał
natomiast na Wykonawcy. Odwołujący poprzestał natomiast wyłącznie na wyjaśnieniach.
Podkreślić zatem należy, iż Odwołujący nie może obarczać Zamawiającego swoją
niedostateczną aktywnością w tym zakresie i poprzestaniu na wyjaśnieniach bez
przedstawienia dowodów w czasie na to właściwym. To wyłącznie Odwołujący decyduje, w
jaki sposób i z jakim zaangażowaniem dąży do wskazania, iż jego udział w postępowaniu nie
zakłóci konkurencji. Odwołujący jednak konsekwencje swych zaniechań stara się przerzucić
na Zamawiającego, czyniąc Zamawiającemu zarzut z niezapewnienia Odwołującemu
możliwości udowodnienia, że udział jego pracownika w przygotowaniu postępowania o
udzielenie zamówienia nie zakłóci konkurencji i w konsekwencji wykluczenie Odwołującego
nastąpiło z naruszeniem zasady równego traktowania wykonawców i zapewnienia uczciwej
konkurencji, pomimo, iż Odwołujący możliwość udowodnienia tejże okoliczności od
Zamawiającego uzyskał.
Analizując jednak stan faktyczny przedmiotowej sprawy, bezspornym jest to, że przed
terminem składania i otwarcia ofert (14.12.2017 r.) były pracownik PKP S.A. - Pan B. S. był
zatrudniony u Wykonawcy, tj.: od dnia 16.10.2017 r. Okoliczność tę Odwołujący starał się
umniej
szyć w swoich wyjaśnieniach, a także stara się ją deprecjonować w złożonym
odwołaniu. Istotną jest również okoliczność, iż Komisja Przetargowa na dzień składania ofert
nie miała wiedzy o zatrudnieniu Pana B. S. u Odwołującego.
Nie mniej ważną okolicznością jest, próba ukrycia przez Odwołującego przed Komisją
Przetargowa faktu zatrudnienia Pana B. S.
przez Członka Konsorcjum Odwołującego POI
Allplan sp. z o.
o. i złożenie w dokumencie Jednolitego Europejskiego Dokumentu
Zamówienia (dalej „JEDZ”) załączonym do oferty, niezgodnego z prawdą oświadczenia w
tym zakresie. Zamawiający nie dysponował więc tą wiedzą od początku trwania
postępowania. Zamawiający miał więc możliwość wezwania wykonawcy do złożenia
wyjaśnień i przedstawienia dowodów w trybie art. 24 ust. 10 Pzp dopiero od momentu
powzięcia wiadomości o zatrudnieniu Pana B. S. u POI Allplan sp. z o.o. W złożonych
wyjaśnieniach z dnia 1.02.2018 r. Odwołujący oświadczył m.in., że:
1) Pan B. S.
jest szeregowym pracownikiem biura zamiejscowego w Gdańsku, które zajmuje
się wyłącznie realizacją inwestycji i nie zajmuje stanowiska kierowniczego w Wykonawcy,
osoby uczestniczące w przygotowaniu ww. oferty stanowczo zaprzeczają jakoby Pan B. S.
pozostawał z nimi w jakimkolwiek kontakcie czy przekazywał jakiekolwiek informacje na
temat tego postępowania,
w złożonej przez konsorcjum oferty, Pan B. S. nie został wskazany jako osoba, która
będzie zaangażowana ze strony konsorcjum w realizację zamówienia,
Zamawiający powziął informację dotyczącą zmiany pracodawcy przez Pana B. S. jeszcze
przed ogłoszeniem niniejszego postępowania, zatem - biorąc pod uwagę profil zawodowy i
kompetencje Pana B. S. -
z pewnością musiał liczyć się, iż zostanie on zatrudniony na
stanowisku projektanta w biurze projektowym, 5) Zakres 2, w którego opracowanie był
zaangażowany Pan B. S., stanowi jedynie potencjalnie zakres tego postępowania, gdyż
zgodnie z odpowiedzią nr 21 na pytania wykonawców Zamawiający udzielił odpowiedzi, iż w
sytuacji odstąpienia od tej części zamówienia nie zostanie on zlecony wykonawcy
wybranemu w niniejszym postępowaniu,
6) ceny ofert złożonych w niniejszym postępowaniu były do siebie zbliżone natomiast cena
zaoferowana przez Konsorcjum nie była ceną najniższą (ani najwyższą) co dowodzi, iż
wszyscy potencjalni wykonawcy opierali się na tożsamych wiadomościach przekazanych
przez Zamawiającego.
Budzącą wątpliwości w zakresie prawdziwości składanych oświadczeń jest
okoliczność, jaką POI Allplan sp. z o.o., podnosi w wyjaśnieniach z dnia 1.02.2018 r. Z jednej
strony spółka ta wskazała, że Pan B. S. jest jedynie szeregowym pracownikiem biura
zamiejscowego w
Gdańsku (co w pierwotnym dokumencie JEDZ ukryła), z drugiej zaś od
polowy grudnia 2017 r. w wielu umowach inwestycyjnych realizowanych na rzecz
Zamawiającego - PKP POI AllDlan SD. z o.o. zmieniała osoby upoważnione do kontaktu z
PKP S.A. właśnie na Pana Uznano więc, iż wiedza posiadana przez Pana B. S. od strony
inwestora tj. PKP S.A. o prowadzonych przez Spółkę inwestycjach jest na tyle istotna przy
realizacji zamówień, że zasadnym wydaje się zaangażowanie nowego (szeregowego)
pracownika (oddziału zamiejscowego) w kontynuowanie już realizowanych inwestycji.
Zamawiający zwrócił uwagę, że Odwołujący wskazał w treści odwołania, iż ofertę w
przetargu przygotowywali wyłącznie przedstawiciele Członka Konsorcjum tj. POI Allplan sp. z
o.o. gdzie zatrudniony jest aktualnie Pan B. S
. zaś żaden z pracowników Lidera Konsorcjum
— Multiconsult Polska sp. z o.o. nie został wskazany jako choćby wykonujący czynności
techniczne przy przygotowywaniu oferty
. Jest to okoliczność o tyle ważna, iż POI Allplan sp.
z o.o. w przypadku uzyskania zamówienia, wykonywałby wyłącznie część zamówienia
dotyczącą Zamawiającego PKP S.A., nie zaś całość. Co najmniej niezrozumiałym wydaje się
próba wykazywania, iż ten z konsorcjantów, który w przypadku uzyskania przez
Odwołującego zamówienia i wykonywałby część zamówienia dotyczącą Zamawiającego
PKP PLK S.A. stanowiącą ponad 70 % zamówienia, nie bierze udziału w przygotowywaniu
oferty
w tym właśnie zakresie. Powyższe prowadzi do jednoznacznego wniosku, iż przy
przygotowywaniu oferty brał udział Pan B. S., albowiem miał on wiedzę dotyczącą całości
inwestycji
— tak części dotyczącej PKP S.A. jak i PKP PLK S.A. a udział lidera konsorcjum
przy przygotowywaniu oferty nie został uznany za konieczny właśnie z uwagi na udział Pana
B. S. w przygotowywaniu oferty.
Zamawiający zwrócił uwagę, iż wbrew twierdzeniom Odwołującego, wskazanym w
tre
ści Odwołania, Zamawiający nie mógł przewidzieć, że do przetargu przystąpi firma, w
której zatrudnienie znalazł jej były pracownik. Co więcej należy pamiętać, że w dniu
ogłaszania przetargu tj. dnia 06.11.2017 r., Zamawiający nie miał jeszcze wiedzy o
zatrudnieniu Pana B. S. przez POI Allplan
sp. z o.o. (gdyż wiedzy takiej mieć nie musiał)
zważając na wielość podmiotów na rynku świadczących usługi projektowe. Zamawiający nie
musiał zatem spodziewać się, że ofertę złoży wykonawca, u którego pracuje Pan B. S.
Zamawiający jest dużym przedsiębiorstwem zatrudniającym ponad dwa tysiące osób
będących specjalistami w wielu różnych dziedzinach. Idąc tokiem rozumowania
Odwołującego, należałoby spodziewać się, iż w każdym potencjalnym postępowaniu
Zamawiający będzie przewidywał, że oferta może zostać złożona przez podmiot, który
zatrudnia jakiegoś byłego pracownika Zamawiającego (a zwłaszcza pracownika, który brał
czynny udział w przygotowaniu postępowania) przez sam tylko fakt, iż ludzie zmieniają
pracę. powyższa argumentacja jest z gruntu absurdalna i niemożliwa do realizacji.
Odwołujący zdaje się zapominać, iż były pracodawca nie ma obowiązku ani nawet potrzeby
śledzić dalszej ścieżki zawodowej swoich byłych pracowników.
Wbrew temu co Odwołujący wskazuje w wyjaśnieniach z dnia 01.02.2018 r., jak również w
Odwołaniu, posiadał on dodatkowe informacje o okolicznościach związanych z realizacją
zamówienia, które na etapie ogłoszenia postępowania nie były znane wszystkim
zainteresowanym, tj.:
zbiorczym zestawieniem kosztów inwestycyjnych planowanych do poniesienia przez
Zamawiających na zadaniu objętym niniejszym postępowaniem, w tym wartością
robót budowlanych, która stanowiła podstawę ustalenia szacunkowej wartości
zamówienia na prace projektowe;
szacunkową wartością zamówienia (kosztem wykonania dokumentacji projektowej);
Rezultatami Studium Wykonalności, które zgodnie z warunkami postępowania miały
zostać udostępnione zwycięskiemu Wykonawcy dopiero po podpisaniu umowy na
projektowanie;
wiedzą o stanie obiektu wynikającą z dostępu Pana B. S. do historycznej
do
kumentacji konstrukcyjnej dworca Olsztyn Główny pochodzącej z 1968 roku;
innymi obszernymi informacjami wynikającymi z udziału Pana B. S., m.in. w
następujących czynnościach przygotowawczych do przetargu:
a)
redagował i wnosił uwagi do Opisu Przedmiotu Zamówienia wraz z załącznikami oraz
do projektu umowy z projektantem na etapie uzgodnień PKP S.A. z PKP PLK S.A., a
następnie uzgadniał te dokumenty przetargowe z ramienia PKP S.A. przed
ogłoszeniem przetargu;
b)
opracowywał dokumenty niezbędne do podpisania porozumienia pomiędzy PKP S.A.
a PKP PLK S.A. o współpracy dla wyłonienia projektanta dla całości zamierzenia
inwestycyjnego, tj. infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP PLK S.A. oraz
nowego dworca kolejowego planowanego przez PKP S.A.;
c)
miał wgląd we wszystkie uwagi do ww. dokumentów zgłaszane przez
Współzamawiającego — PKP PLK S.A. na etapie przygotowania przetargu;
d)
brał z ramienia Zamawiającego udział w posiedzeniach Rady Miasta Olsztyna
Komisji Inwestycji i Rozwoju ws. zagospodarowania rejonu dworca Ol
sztyn Główny
oraz w rozmowach z podmiotami zewnętrznymi interesariuszami inwestycji w rejonie
stacji i dworca Olsztyn Główny (Urząd Miasta Olsztyna, Przewozy Regionalne Sp. z
o.o., prywatny właściciel dworca PKS) oraz Współzamawiającym (PKP PLK S.A.),
których przebieg i rezultaty miały decydujący wpływ na decyzje podejmowane przez
PKP S.A. i PKP PLK S.A. odnośnie zakresu, formy i istotnych warunków udzielanego
zamówienia;
e)
brał z ramienia Zamawiającego udział w spotkaniach z Warmińsko-Mazurskim
Konserwatorem
Zabytków w sprawie postępowania administracyjnego dot. wpisania
obiektu dworca do rejestru zabytków, mającego istotny wpływ na ostateczny zakres i
formę prac planowanych do realizacji przez PKP S.A.;
f)
brał udział w przygotowaniu i zatwierdzał dokumenty (w tym projekt Uchwały Zarządu
PKP S.A.) niezbędne do wyrażenia przez Zarząd PKP S.A. zgody na zaciągnięcie
przez Spółkę zobowiązania finansowego w ściśle określonej wysokości w celu
ogłoszenia przetargu i podpisania umowy na prace projektowe, a także zgody na
wszczęcie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w
tej sprawie
— przy czym Zarząd PKP S.A. powierzył wykonanie Uchwały podjętej w
tej sprawie Panu B. S. jako Dyrektorowi Biura Projektowania w Centrali PKP S.A.;
g)
brał udział w ustaleniu kryteriów oceny ofert w przedmiotowym przetargu;
h)
pełnił nadzór nad wszystkimi działaniami Biura Inwestycji i Biura Projektowania
prowadzonymi w imieniu PKP S.A., a zmierzającymi do ogłoszenia przedmiotowego
postępowania — najpierw jako Dyrektor Biura Inwestycji, a następnie jako Dyrektor
Biura Projektowania w Centrali PKP S.A.;
i)
miał dostęp do innych dokumentów i informacji związanych z przygotowaniem
przedmiotowego postępowania, w związku z pełnieniem funkcji Dyrektora Biura
Inwestycji, a następnie Dyrektora Biura Projektowania.
Powyższe dokumenty, stanowią jedynie niewielką część materiałów potwierdzający udział
Pana B. S. w przygotowywaniu projektu.
W ocenie Zamawiającego bardzo istotną kwestią w przedmiotowej sprawie jest fakt,
iż Pan B. S. posiadał pełną wiedzę o Rezultatach Studium Wykonalności, które zostało
wykonane na potrzeby inwestycji: „Budowa dworca Olsztyn Główny wraz z modernizacją
układu torowo peronowego i infrastruktury peronowej”. Rezultaty Studium Wykonalności, jak
wynika z treści dokumentacji przetargowej, miały zostać przekazane wykonawcy
wyłonionemu w przetargu dopiero po podpisaniu umowy, z uwagi na fakt, iż przedmiotowy
dokument zawiera szacowanie wartości całej inwestycji, w tym w szczególności robót
budowalnych lub usług, których wykonanie może być zlecone w związku z tą inwestycją.
Tym samym publikowanie przedmiotowych informacji na etapie przetargu, poprzez
zamieszczenie ich na stronie internetowej do publicznej wiadomości, ze względu na
charakter informacji zawartych w w
w. dokumencie spowodowałoby, iż potencjalni oferenci w
postępowaniach na wykonanie robót budowalnych lub usług, mogliby posiąść istotne
informacje na długo przed ogłoszeniem przez Zamawiającego postepowań na ww.
zamówienia na roboty budowlane i usługi z nimi związane.
Ponadto wykorzystanie informacji posiadanych przez Pana B. S.
, miało wpływ na to,
że Odwołujący był w uprzywilejowanej pozycji względem innych potencjalnych wykonawców,
z uwagi na fakt, iż jak wynika z powyżej wskazanych informacji i załączonych dokumentów,
były to informacje bardzo szczegółowe o zdarzeniach i zmianach jakie zachodziły w
dokumentacji przetargowej na etapie jej przygotowywania przez Zamawiaj
ącego.
Zamawiający w żaden inny sposób nie jest w stanie wyeliminować zakłócenia konkurencji, z
uwagi na fakt, iż musiałby przekazać wszystkie posiadane dokumenty dotyczące
przedmiotowej inwestycji wykonawcom uczestniczącym nie tylko w tym postępowaniu, ale
również w każdym innym postępowaniu mającym związek z przedmiotową inwestycją.
Istotny
m jest, iż dokumenty nie odzwierciedlają pełnej wiedzy, jaką posiada Pan B.
S.
. Nie bez znaczenia w przedmiotowej sprawie pozostąie również fakt, iż jak zostało to
wskazane w piśmie Zamawiąjącego informującym o wykluczeniu Odwołującego z
postępowania, Pan B. S., brał udział w licznych spotkaniach ze swoimi ówczesnymi
współpracownikami z PKP S.A., jak również z przedstawicielami PKP PLK S.A.,
przedstawicielami Miasta Olsztyn, Warmińsko-Mazurskim Konserwatorem Zabytków.
Spotkania te dotyczyły właśnie inwestycji „Budowa dworca Olsztyn Główny wraz z
modernizacją układu torowo — peronowego i infrastruktury peronowej”. Wiedza jaką w toku
tych spotkań pozyskał Pan B. S., bez wątpienia była bardzo obszerna i niemożliwa do
przekazania przez Zamawiającego wszystkim wykonawcom przystępującym do
przedmiotowego przetargu, bowiem udziału w spotkaniach, naradach, wszelkich szczegółów
rozmów czy uzgodnień nie można w pełni ująć w dokumentacji czy notatkach w taki sposób
by umożliwić do nich dostęp innym wykonawcom. Tym samym za w pełni uzasadnioną
należy uznać decyzję Zamawiającego w zakresie wykluczenia Odwołującego z
przedmiotowego postępowania.
Odnosząc się do zarzutu Odwołującego, w zakresie, bezpodstawnego cofnięcia przez
Zamawiającego czynności dokonanej na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy Pzp, należy
wskazać, że skład Komisji Przetargowej przez czas trwania postępowania zmieniał się
wielokrotnie. Członkowie Komisji wyłączali się lub też byli zastępowani innymi osobami. W
przypadku wyłączeń, w oświadczeniach o wyłączeniu Członkowie Komisji wskazywali na art.
17 ust. 1
pkt. 4) ustawy Pzp, stanowiący, o tym, że pozostają z wykonawcą w takim stosunku
prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności
tych osób. Nie wskazywali oni jednak okoliczności faktycznych związanych z przyczyną
wyłączenia ani tego, z którym wykonawcą wyłączenie ma związek. Członkowie Komisji
Przetargowej, którzy pozostawali w trwającym postępowaniu wiedzę tę powzięli znacznie
później niż wnioski POI Allplan sp. z o.o. o zmiany osoby do kontaktu w realizowanych już
inwestycjach wpływały do PKP S.A. Po powzięciu przez Komisję i Kierownika
Zamawiającego informacji, o tym, że Pan B. S. pracuje u POI Allplan sp. z o.o., Zamawiający
pismem z dnia 25.01.2018 r., wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień,
Odwołujący jak wskazano powyżej złożył dnia 1.02.2018 r. wyjaśnienia, nie
przedkładając żadnych dowodów na potwierdzenie swoich twierdzeń. Po zapoznaniu się z
wyjaśnieniami złożonymi przez Odwołującego, Zamawiający podjął decyzję o dalszych
czynnościach w postępowaniu i wezwał wykonawcę do złożenia oświadczeń i dokumentów
w trybie art. 26 ust. 1
ustawy Pzp. Jednakże po przekazaniu ww. pisma do wykonawcy, do
Komisji Przetargowej i Kierownika Zamawiającego zostały przekazane przez pracowników
PKP S.A. dokumenty świadczące o tym, iż udział Pana B. S. w przygotowaniu dokumentacji
przetargowej był znacznie szerszy niż wiedza Komisji w zakresie tego udziału w momencie
uzyskania wyjaśnień Odwołującego, a fakt iż Odwołujący w wyjaśnieniach z dnia 1.02.2018
r. nie przedstawił żadnych dowodów na potwierdzenie swoich twierdzeń, Odwołujący nie dał
Zamawiającemu podstaw do ponownego wezwania go do złożenia wyjaśnień w
przedmiotowej sprawie. Jednocześnie powzięta przez Komisję informacja, w zakresie
udziału Pana B. S. w przygotowaniu inwestycji Olsztyn Główny do realizacji, w tym również w
przygotowaniu niniejszego postępowania, powodowała tak dużą dysproporcję pomiędzy
wiedzą POI Allplan sp. z o.o., a innymi wykonawcami, iż powyższej przewagi Odwołującego,
która spowodowała zakłócenie konkurencji, nie można było wyeliminować w inny sposób,
aniżeli poprzez wykluczenie tego oferenta. W związku z powyższym, za zasadne uznał
Kierownik Zamawiającego, przy wsparciu Komisji, iż konieczne jest cofnięcie czynności
dokonanej przez Zamawiającego w trybie art. 26 ust. I ustawy Pzp, co jest prawnie
dopuszczalne, a następnie za zasadne uznano wykluczenie Odwołującego. Wskazać należy,
iż zgodnie z brzmieniem art. 24 ust. 1 pkt 19 Ustawy Pzp, aby wykluczyć wykonawcę z
prowadzonego postępowania Zamawiający musi dokonać analizy czy zostały spełnione
łącznie następujące przesłanki: po pierwsze - stwierdzić udział wykonawcy w przygotowaniu
prowadzonego postępowania, po drugie - ustalić, czy spowodowane tym ewentualne
zak
łócenie konkurencji może być wyeliminowane inny sposób niż przez wykluczenie
wykonawcy z
udziału w postępowaniu. Jednocześnie przypomnienia wymaga, iż celem ww.
przepisu jest wyelimin
owanie z postępowania podmiotów, które nabyły w trakcie
uczestnictwa w przygotowaniu p
ostępowania wiedzę, która może je stawiać w lepszej
sytuacji w stosunku d
o pozostałych wykonawców biorących udział w postępowaniu (patrz
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 28 listopada 2017 r. KIO 2343/17; KIO 2344/17).
Należy również zwrócić uwagę na fakt, iż protokół postępowania załączony do
Odwołania przedstawia stan na dzień 15.02.2018 r., zaś od tego czasu skład Komisji
Przetargowej został dnia 01.03.2018 r. zmieniony, co również nie pozostaje bez znaczenia w
przedmiotowej sprawie.
Odnosząc się do zarzutu Odwołującego, dotyczącego naruszenia przez
Zamawiającego przepisu art. 96 ust. 1 pkt. 14 ustawy Pzp, poprzez niezamieszczenie w
protokole postępowania informacji dotyczących osób wykonujących czynności związane z
przygotowaniem post
ępowania o udzielenia zamówienia, Zamawiający wskazuje, iż w
protokole z postępowania w pkt 4 lit. B, zostało wskazane, iż Pan B. S. przygotowywał opis
przedmiotu zamówienia. Podkreślić zaś należy, iż wiedza Pana B. S. dotycząca szacowania
wartości zamówienia, czy ustalania kryteriów oceny ofert wynikała również z zajmowanych
przez niego stanowisk u Zamawiającego. Protokół zaś postępowania jest dokumentem, który
do czasu jego ostatecznego zatwierdzenia Zamawiający ma prawo aktualizować. Tym
samym powyższy zarzut należy uznać za chybiony.
W dniu 15 marca 2018 r. wykonawca TPF
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z
siedzibą w Warszawie, zgłosił przystąpienie po stronie Zamawiającego do udziału w
przedmiotowym postępowaniu odwoławczym w charakterze uczestnika postępowania.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając na rozprawie złożone odwołanie
i uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, stanowiska stron złożone na piśmie i podane do protokołu
roz
prawy, a także złożone dowody ustaliła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp.
Izba stwierdziła, że Odwołujący ma interes we wniesieniu odwołania o którym mowa
w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący jest podmiotem zainteresowanym o ubieganie się o
udzielenie przedmiotowego
zamówienia publicznego, a przywrócenie go do postępowania
może spowodować, że jego oferta zostanie oceniona jako najkorzystniejsza.
Izba dopuściła wykonawcę TPF spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie,
(dalej: Przystępujący) do udziału w przedmiotowym postępowaniu w
charakterze uczestnika postępowania, gdyż w ocenie składu orzekającego zostały
wypełnione wszystkie przesłanki o których mowa w art. 185 ust. 2 ustawy Pzp.
Jak wynika z doku
mentacji postępowania, pismem z dnia 25 stycznia 2018 r.
Zamawiający wezwał Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 10 w zw. z art. 24 ust. 8 i 9
ustawy Pzp, do złożenia wyjaśnień lub przedstawienia dokumentów, na to, że podjęte przez
Wykonawcę środki są wystarczające do wykazania jego rzetelności i profesjonalizmu, w
szczególności, że udział jego pracownika lub osoby zatrudnionej na podstawie umowy
zlecenia, o dzieło, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, która brała udział w
przygotowaniu postępowania, nie spowoduje naruszenia zasad, o których mowa w art. 7 ust.
1 ustawy Pzp (zasady konkurencyjności i zasady równego traktowania wykonawców), w
związku z zaistnieniem określonych postaw wykluczenia Wykonawcy z przedmiotowego
postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy Pzp. Zamawiający wskazał, że
powziął informację o tym, że u partnera konsorcjum składającego ofertę, tj. w
Przedsiębiorstwie Organizacji Inwestycji „Allplan” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z
siedzibą w Warszawie, zatrudniony jest były pracownik Zamawiającego (PKP S.A., Biuro
Projektowania, Biuro Inwestycji), tj. pan B. S.
biorący udział w przygotowaniu opisu
przedmiotu zamówienia w Zakresie 2 – PKP S.A., w szczególności wskazania zakresu prac
przy przygotowaniu dokumen
tacji oraz określenia zasad wynagrodzenia. Uczestnictwo pana
B. S.
w czynnościach związanych z przygotowaniem postępowania miało więc charakter
bezpośredni, tj. rezultat tych prac przygotowawczych był bezpośrednio wykorzystywany w
danym postepowaniu.
W
związku z powyższym, Wykonawca winien udowodnić, iż posługując się ww.
wymieniona osobą, która brała udział w przygotowaniu przedmiotowego postępowania, nie
uzyskał przewagi konkurencyjnej z uwagi na fakt, iż mógł posiadać dodatkowe informacje o
okolicznościach związanych z realizacją zamówienia, które na etapie ogłoszenia
postępowania nie były znane wszystkim zainteresowanym, tj. szacunkowa wartość
zamówienia, warunki lokalizacyjne, techniczne, uzgodnienia z lokalnymi władzami, przez co
miał możliwość dokonania głębszej analizy przedmiotowej inwestycji.
Nie bez znaczenia dla oceny zagadnienia, pozostaje również stopień trudności
przygotowania oferty, z uwagi na skomplikowany charakter postępowania (rozdział zakresów
oraz postępowanie administracyjne prowadzone przez Wojewódzki Urząd Konserwatora) – a
tym samym fakt, iż Wykonawca mógł posiadać wcześniej wiedzę na temat opisu przedmiotu
zamówienia, tj. informacje szczegółowe takie jak: zakres inwestycji, planowany zakres
inwestycji (załącznik graficzny), inne dokumenty posiadane przez Zamawiającego
(korespondencja)
– załączniki dotyczące tych zagadnień byłyby przekazane przy udzielaniu
zamówień wykonawczych), który w niezmienionej formie albo z małymi modyfikacjami został
udostępniony w momencie ogłoszenia postępowania, zatem Wykonawca wcześniej mógł
powziąć dodatkowe informacje niezbędne do przygotowania oferty.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie, Odwołujący pismem z dnia 1 lutego 2018 r.
udzielił następujących wyjaśnień. Odwołujący wskazał, że w czynnościach dotyczących
przygotowania oferty w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia ze strony
partnera konsorcjum nie brał udziału pan B. S., w związku z czym fakt, iż jest on
pracownikiem partnera konsorcjum nie spowodował choćby zagrożenia zakłócenia
konkurencji i naruszenia zasady równego traktowania wykonawców. W przygotowanie oferty
ze strony partnera konsorcjum tj. POI Allplan spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
zaangażowane były wyłącznie pani A. T. – prokurent i pani P. F. – pracownik działu
ofertowania w siedzibie spółki w Bydgoszczy. Natomiast pan S. nie zajmuje stanowiska
kierowniczego, a osoby które przygotowywały ofertę stanowczo zaprzeczają aby pan S.
pozostawał z nimi w jakimkolwiek kontakcie czy przekazywał jakiekolwiek informacje na
t
emat tego postępowania. Ponadto, jak wynika ze złożonej przez Odwołującego oferty, pan
S.
nie został wskazany jako osoba, która będzie zaangażowana do realizacji zamówienia.
Nie bez znaczenia w ocenie Odwołującego jest też fakt, że ceny ofert złożonych w
przedmiotowym postępowaniu były do siebie zbliżone, natomiast cena zaoferowana przez
Odwołującego nie była ceną najniższą (ani najwyższą) co dowodzi, iż wszyscy potencjalni
wykonawcy opierali się na tożsamych wiadomościach przekazanych przez Zamawiającego.
Ponadto należy wspomnieć, iż Zakres 2, w którego opracowanie był zaangażowany pan S.,
stanowi jedynie potencjalnie zakres tego postępowania, gdyż zgodnie z odpowiedzią nr 21
na pytania wykonawców, Zamawiający odpowiedział, że w sytuacji odstąpienia od tej części
zamówienia nie zostanie on zlecony wykonawcy w przedmiotowym postępowaniu. W tej
sytuacji realizowane będzie wyłącznie Zakres 1, stanowiący przeważającą część kontraktu i
będący najbardziej skomplikowanym w ramach tego zadania, a przy którego przygotowaniu
pan B. S.
nie brał udziału.
Ponadto Odwołujący zwrócił uwagę, ze Zamawiający opublikował do wiadomości
wszystkich wykonawców wszystkie materiały, przy których tworzeniu pracował pan B. S.,
czym zniwelował ewentualna groźbę naruszenia art. 7 ustawy Pzp poprzez zastosowanie
odpowiednio zasad wynikających z art. 31 d) ustawy Pzp.
Odwołujące wskazał, że w związku z powyższym uzasadniona jest teza, że
przystępując do sporządzania oferty wszyscy potencjalni wykonawcy dysponowali
identycznymi informacjami i zasada zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców została zachowana. Ponadto nie bez znaczenia jest fakt, że Zamawiający
podczas prowadzenia postępowania zmienił – pod wpływem przesyłanych do niego zapytań
wykonawców – zapisy SIWZ, na co pracownik partnera odwołującego się Konsorcjum (a były
pracownik Zamawiającego) nie mógł mieć wpływu a co więcej nie mógł posiadać takiej
wiedzy. Co więcej, na każdym etapie przedmiotowego postępowania to wyłącznie
Zamawiający miał wpływ na postanowienia SIWZ i to tylko od jego autonomicznej decyzji
zależał ostateczny kształt postanowień SIWZ, co w przedmiotowym postępowaniu znalazło
odzwierciedlenie.
Pismem z dnia 2 marca 20
18 r. „Informacja o wykluczeniu wykonawcy z
postępowania”, Zamawiający poinformował o wykluczeniu Odwołującego na podstawie art.
24 ust. 1 pkt 19 ustawy Pzp
ustawy Pzp, wskazując następujące uzasadnienie.
Zamawiający powziął informację, iż u Wykonawcy Przedsiębiorstwo Organizacji
Inwestycji „Allplan” Sp. z o.o., będącego partnerem konsorcjum składającego ofertę,
zatrudniony jest były pracownik Zamawiającego (PKP SA. Biuro Projektowania, Biuro
Inwestycji), tj.: Pan B. S.
, który jako dyrektor Biura Inwestycji, a następnie jako Dyrektor
Biura Projektowania w Centrali PKP S.A. weryfikował i akceptował dokumenty związane z
przygotowaniem ww. postępowania.
Zdaniem Zamawiającego uczestnictwo ww. osoby w zakresie wyżej opisanych
czynności, związanych z przygotowaniem postępowania o zamówienie, zostało
wykorzystane w ceru przygotowania oferty w danym postępowaniu.
Mając powyższe na uwadze Zamawiający (działając na podstawie art. 24 ust. 10
ustawy Pzp) zwrócił się do Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, lub przedstawienia dowodów
na to, że podjęte przez Wykonawcę środki są wystarczające do wykazania jego rzetelności
zawodowej i
profesjonalizmu, w szczególności wyczerpujących wyjaśnień, że udział jego
pracownika lub osoby zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia, o dzieło, agencyjnej lub
innej umowy o świadczenie usług, która brała udział w przygotowaniu postępowania, nie
spowoduje naruszenia zasad, o których mowa w art. 7 ust. 1 Pzp (zasady konkurencyjności i
zasady równego traktowania Wykonawców), w związku z zaistnieniem określonych podstaw
wykluczenia Wykonawcy z przedmiotowego postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 19)
ustawy Pzp.
Na wezwanie Za
mawiającego, Wykonawca w dniu 1 lutego 2018 r. udzielił wyjaśnień,
które zdaniem Zamawiającego nie udowodniły, że pozycja Wykonawcy w postępowaniu nie
była korzystniejsza niż innych Wykonawców w nim uczestniczących i tym samym nie
udowodnił, że jego udział w przygotowaniu postępowania o udzielenie zamówienia nie
zakłócił konkurencji mimo, że Zamawiający zapewnił temu Wykonawcy możliwość
udowodnienia jej braku. Powstałe zakłócenie konkurencji nie może być wyeliminowane w
inny sposób niż przez wykluczenie tegoż Wykonawcy z udziału w postępowaniu, z uwagi na
poniższe argumenty.
Bezspornym faktem w niniejszej sprawie jest to, że przed terminem składania i
otwarcia ofert (14.12.2017 r.) były pracownik PKP S.A. (Pan B. S. były Dyrektor Biura
Inwestycji a następnie Biura Projektowania) był zatrudniony u Wykonawcy, tj.: od dnia
16.10.2017 r.
W złożonych wyjaśnieniach z dnia 1 lutego 2018 r. Wykonawca oświadczył m.in., ze:
1) p. B. S.
jest szeregowym pracownikiem biura zamiejscowego w Gdańsku, które
zajmuje się wyłącznie realizacją inwestycji i nie zajmuje stanowiska kierowniczego w
Wykonawcy,
osoby uczestniczące w przygotowaniu w/w oferty stanowczo zaprzeczają jakoby
pan S.
pozostawał z nimi w jakimkolwiek kontakcie czy przekazywał jakiekolwiek informacje
na temat tego postępowania,
w złożonej przez konsorcjum oferty, pan S. nie został wskazany jako osoba, która
będzie zaangażowana ze strony konsorcjum w realizację zamówienia,
Zamawiający powziął informację dotyczącą zmiany pracodawcy przez pana S.
jeszcze przed ogłoszeniem niniejszego postępowania, zatem - biorąc pod uwagę profil
zawodowy i kompetencje pana B. S. -
z pewnością musiał liczyć się, iż zostanie on
zatrudniony na stanowisku projektanta w biurze projektowym,
Zakres 2, w którego opracowanie był zaangażowany pan S., stanowi jedynie
potencjalnie zakres tego post
ępowania, gdyż zgodnie z odpowiedzią nr 21 na pytania
wykonawców Zamawiający udzielił odpowiedzi, iż w sytuacji odstąpienia od tej części
zamówienia nie zostanie on zlecony wykonawcy wybranemu w niniejszym postępowaniu,
6) ceny ofert złożonych w niniejszym postępowaniu były do siebie zbliżone natomiast
cena zaoferowana przez Konsorcjum nie była ceną najniższą (ani najwyższą) co dowodzi, iž
wszyscy potencjalni wykonawcy opierali się na tożsamych wiadomościach przekazanych
przez Zamawiającego.
Podkreślenia w tym miejscu wymaga to, iż ogólną zasadą zamówień publicznych
wyra
żoną w art. 7 ust, 1 ustawy Pzp jest zachowanie uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Czynności związane z przygotowaniem postępowania opisane są
w rozdziale 2 Działu Il PZP, w art. 29 - 38 ustawy Pzp. Do najważniejszych z tych czynności
należy opisanie przedmiotu zamówienia, ustalenie wartości zamówienia i sporządzenie
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w tym opracowanie wzoru umowy lub istotnych
postanowień umowy. Wbrew temu co twierdzi Wykonawca, dysponował dodatkowymi
informacjami o okolicznościach związanych z realizacją zamówienia, które na etapie
ogłoszenia postępowania nie były znane wszystkim zainteresowanym, tj.:
założeniami funkcjonalno-przestrzennymi i koncepcją nowego dworca;
zbiorczym zestawieniem kosztów inwestycyjnych planowanych do poniesienia
przez Zamawiających na zadaniu objętym niniejszym postępowaniem, w tym wartością robót
budowlanych, która stanowiła podstawę ustalenia szacunkowej wartości zamówienia na
prace projektowe;
szacunkową wartością zamówienia (kosztem wykonania dokumentacji
projektowej); Zamawiający dysponuje materiałami, z których jasno wynika, iż p, B. S. brał
czynny i bezpośredni udział w pozyskiwaniu źródeł szacowania wartości zamówienia;
Rezultatami Studium Wykonalności, które zgodnie z warunkami postępowania
miały zostać udostępnione zwycięskiemu Wykonawcy dopiero po podpisaniu umowy na
projektowanie;
wiedzą o stanie obiektu Unikającą z dostępu p. B. S. do historycznej
dokumentacji konstrukcyjnej dworca Olsztyn Główny pochodzącej z 1968 roku;
innymi obszernymi informacjami wynikającymi z udziału p, B. S. m.in. w
następujących czynnościach przygotowawczych do przetargu:
a)
redagował i wnosił uwagi do Opisu Przedmiotu Zamówienia wraz z
załącznikami oraz do projektu umowy z projektantem na etapie uzgodnień PKP S.A. z PKP
PLK S.A., a następnie uzgadniał te dokumenty przetargowe z ramienia PKP S.A. przed
ogłoszeniem przetargu;
b)
opracowywał dokumenty niezbędne do podpisania porozumienia pomiędzy
PKP S.A. a PKP PLK S.A. o współpracy dla wyłonienia projektanta dla całości zamierzenia
inwestycyjnego, tj. infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP PLK S.A. oraz nowego
dworca kolejowego planowanego przez PKP S.A.;
c)
miał wgląd we wszystkie uwagi do ww. dokumentów zgłaszane przez
Współzamawiającego — PKP PLK S.A. na etapie przygotowania przetargu;
d)
brał z ramienia Zamawiającego udział w posiedzeniach Rady Miasta Olsztyna
- Komisji Inwestycji i Rozwoju ws. zagospodarowani
a rejonu dworca Olsztyn Główny oraz w
rozmowach z podmiotami zewnętrznymi — interesariuszami inwestycji w rejonie stacji i
dworca Olsztyn Główny (Urząd Miasta Olsztyna, Przewozy Regionalne Sp. z o.o., prywatny
właściciel dworca PKS) oraz Współzamawiającym (PKP PLK S.A.), których przebieg i
rezultaty miały decydujący wpływ na decyzje podejmowane przez PKP S.A. i PKP PLK S.A.
odnośnie zakresu, formy i istotnych warunków udzielanego zamówienia;
e)
brał z ramienia Zamawiającego udział w spotkaniach z Warmińsko-Mazurskim
Konserwatorem Zabytków w sprawie postępowania administracyjnego dot. wpisania obiektu
dworca do rejestru zabytków, mającego istotny wpływ na ostateczny zakres i formę prac
planowanych do realizacji przez PKP S.A.;
f)
brał udział w przygotowaniu i zatwierdzał dokumenty (w tym projekt Uchwały
Zarządu PKP S.A.) niezbędne do wyraženia przez Zarząd PKP S.A. zgody na zaciągnięcie
przez Spółkę zobowiązania finansowego w ściśle określonej wysokości w celu ogłoszenia
przetargu i podpisania umowy na prace p
rojektowe, a także zgody na wszczęcie i
przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w tej sprawie — przy
czym Zarząd PKP S.A. powierzył wykonanie Uchwały podjętej w tej sprawia p. B. S. jako
Dyrektorowi Biura Projektowania w Centrali
PKP S.A.;
g)
brał udział w ustaleniu kryteriów oceny ofert w przedmiotowym przetargu;
h)
pełnił nadzór nad wszystkimi działaniami Biura Inwestycji j Biura
Projektowania prowadzonymi w imieniu PKP S.A., a zmierzającymi do ogłoszenia
przedmiotowego postępowania — najpierw jako Dyrektor Biura Inwestycji, a następnie jako
Dyrektor Biura Projektowania w Centrali PKP S.A.;
i)
miał dostęp do innych dokumentów i informacji związanych z przygotowaniem
przedmiotowego postępowania, w związku z pełnieniem funkcji Dyrektora Biura Inwestycji a
następnie Dyrektora Biura Projektowania.
Zamawiający jest w posiadaniu dokumentacji, z której wynika, iż ww. osoba brała
czynny udział w oszacowaniu wartości robót budowlanych planowanych do wykonania w
ramach inwestycji oraz wartości prac projektowych na potrzeby przetargu, w przygotowaniu
SIWZ przedmiotowego przetargu poprzez wnoszenie uwag, zmian w treści SIWZ wraz z
załącznikami (OPZ oraz umowa na prace projektowe), w ustaleniu kryteriów oceny ofert w
przedmiotowym przetargu, w pr
zygotowaniu dokumentacji (w tym Uchwały Zarządu
Zamawiającego) niezbędnej do wyrażenia przez Zarząd PKP S.A. zgody na zaciągnięcie
przez Spółkę zobowiązania finansowego w ściśle określonej wysokości w celu ogłoszenia
przetargu i podpisania umowy na prace p
rojektowe, a także zgody na wszczęcie j
przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w tej sprawie.
Celem art. 24 ust. 1 pkt 19) ustawy Pzp jest wyeliminowanie z postępowania
podmiotów, które nabyły w trakcie uczestnictwa w przygotowaniu postępowania wiedzę,
która może je stawiać w lepszej sytuacji w stosunku do pozostałych wykonawców biorących
udział w postępowaniu. Zamawiający nie może zbagatelizować roli ww. osoby biorącej udział
w przygotowaniu omawianej dokumentacji. Nadmienić należy, że w świetle art. 24 ust. 1 pkt
19 ustawy Pzp, nie ma znaczenia czy udział w przygotowaniu postępowania przybierać
będzie charakter czynności bezpośrednich czy pośrednich. Istotne znaczenie ma w ogóle
sam udział w przygotowaniu postępowania po stronie Zamawiającego, co w niniejszej
sprawie miało miejsce. Ustawodawca w sposób szeroki określił udział wykonawcy w
przygotowaniu postępowania, uznając że wykluczeniu podlega wykonawca, który
samodzielnie brał udział w przygotowaniu takiego postępowania, ale również wykonawca
którego pracownik bądź inna osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, o
dzieło, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług wykonywała takie czynności— co
również miało miejsce w niniejszym stanie faktycznym, gdyż Pana B. S. łączy z Wykonawcą
właśnie umowa cywilnoprawna.
Biorąc pod uwagę powyższe, Wykonawca znajdował się w korzystniejszej sytuacji
przy sporządzaniu swojej oferty z powodu informacji, które uzyskał w przedmiocie danego
zamówienia publicznego w trakcie wykonywania przez jego pracownika ww. prac
przygotowawczych. Informacje te, istotne dla kalkulacji ceny ofertowej, nie były znane innym
oferentom, biorącym udział w postępowaniu, Zamawiający wyklucza zatem ww. Wykonawcę,
gdyż nie udowodnił on Zamawiającemu, że udział wskazanej przez niego osoby, nie zakłóci
konkurencji w niniejszym postępowaniu,
Wszyscy wykonawcy powinni mieć jednakowe szanse i równą wiedzę na temat
realizacji, zasad i szczegółów danego zamówienia (lokalizacje obiektów, liczbę budynków,
dworców, itd.), co ma istotne znaczenie przy sporządzaniu treści oferty i oszacowaniu
nakładów pracy u danego Wykonawcy i jest fundamentalną zasadą prawa zamówień
publicznych.
Powstałe zakłócenie konkurencji nie może być wyeliminowane w inny sposób niż
przez wykluczenie
tegoż Wykonawcy z udziału w postępowaniu.
Izba zważyła co następuje.
Stosownie do treści przepisu art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy Pzp z postępowania o
udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawcę, który brał udział w przygotowaniu
postępowania o udzielenie zamówienia lub którego pracownik, a także osoba wykonująca
pracę na podstawie umowy zlecenia, o dzieło, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie
usług, brał udział w przygotowaniu takiego postępowania, chyba że spowodowane tym
zakłócenie konkurencji może być wyeliminowane w inny sposób niż przez wykluczenie
wykonawcy z udziału w postępowaniu. W ocenie Izby przywołany przepis należy
rozpatrywać łącznie z art. 24 ust. 8 i ust. 10 ustawy Pzp. Zgodnie z art. 24 ust. 8 ustawy Pzp
wykonawca, który podlega wykluczeniu m.in. na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy Pzp
może przedstawić dowody na to, że podjęte przez niego środki są wystarczające do
wykazania jego rzetelności, w szczególności wyczerpująco wyjaśnić, że jego udział w
przygotowaniu postępowania o udzielenie zamówienia nie spowoduje naruszenia zasad, o
których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Zgodnie zaś z art. 24 ust. 10 ustawy Pzp w
przypadkach, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy Pzp przed wykluczeniem
wykonawcy Zamawiający jest obowiązany zapewnić temu wykonawcy możliwość
udowodnienia, że jego udział w przygotowaniu postępowania o udzielenie zamówienia nie
zakłóci konkurencji.
W wyroku ETS z dnia 3 marca 2005 r. w sprawach połączonych C-21/03 i C-34/03
Fabricom SA v. Państwo Belgijskie, zwrócono uwagę, na brak automatyzmu przy
wykluczeniu wykonawcy, który brał udział w przygotowaniu danego postępowania.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że udział danego wykonawcy w niektórych
pracach przygotowawczych może prowadzić do zakłócenia konkurencji między oferentami,
uznał jednak również, że istnieją przypadki, w których wykluczenie z procedury przetargowej
osób wykonujących niektóre prace przygotowawcze jest nieuzasadnione, bowiem ich
uczestnictwo w procedurze nie stanowi żadnego niebezpieczeństwa dla konkurencji między
oferentami. Tym samym, zamawiający jest obowiązany wykluczyć wykonawcę, który brał
udział w przygotowaniu postępowania tylko i wyłącznie wtedy, gdy jest w stanie wykazać, iż
jego udział w tym postępowaniu utrudnił konkurencję, tj. jego pozycja była korzystniejsza od
innych wykonawców w nim uczestniczących oraz, że spowodowanego tym zakłócenia
konkurencji nie da się wyeliminować w inny sposób niż poprzez wykluczenie wykonawcy z
postępowania.
Skład orzekający stoi na stanowisku, zgodnie z którym fakt, że dany wykonawca brał
udział w przygotowaniu postępowania nie stanowi wystarczającej przyczyny wykluczenia go
z postępowania o udzielenie zamówienia. Oczywistym jest, że wykonawca taki,
przygotowując postepowanie o udzielenie zamówienia, nabywa informacje o przedmiocie
zamówienia, jeśli jednak informacje te wchodziły również w zakres dokumentacji
postępowania i były do wykorzystania na równych zasadach dla wszystkich
zainteresowanych uczestnictwem w przetargu, to u
znać należy, iż przewaga wykonawcy,
który przygotowywał dokumentację takiego postępowania, w którym następnie złożył ofertę,
będzie polegać jedynie na wcześniejszej znajomości przedmiotu zamówienia i ewentualnie
krótszym czasie przygotowania oferty. Jednakże okoliczność ta nie stanowi wystarczającego
dowodu utrudnienia uczciwej konkurencji.
Rozważania wymaga kwestia jak należy rozumieć pojęcie „udowodnienia”, o którym
mowa w przepisie art. 24 ust. 10
ustawy Pzp, w szczególności czy zwrot ten oznacza, że
wezwan
y wykonawca zawsze ma obowiązek przedstawić dowody w postaci dokumentów,
które będą potwierdzać okoliczności przywoływane przez wykonawcę. W ocenie składu
orzekającego przyjęcie takiego stanowiska mogłoby prowadzić w określonych
okolicznościach do nadmiernego i nieuzasadnionego formalizmu, a w konsekwencji
wykonawca, który w odpowiedzi na takie wezwanie złożył tylko wyjaśnienia, musiałby zostać
wykluczony z postępowania o udzielenie zamówienia z uwagi na brak załączenia dowodów.
W ocenie składu orzekającego nie taki jest cel omawianej regulacji. Celem jest przede
wszystkim ustalenie, czy udział wykonawcy, bądź jak w przedmiotowej sprawie – jego
pracownika
– w przygotowaniu postępowania o udzielenie zamówienia nie zakłóci
konkurencji. Mając na uwadze różnorodność stanów faktycznych, jakie mogą mieć miejsce
na gruncie omawianej regulacji, nie można, w ocenie składu orzekającego, kategorycznie
wykluczyć możliwości wystąpienia sytuacji, w których wyjaśnienia udzielone przez
wykonawcę będą mogły zostać ocenione przez zamawiającego pozytywnie, tj. dadzą
podsta
wę do stwierdzenia, że wykonawca udowodnił, że nie doszło do zakłócenia
konkurencji w danym postępowaniu. Należy przy tym pamiętać, że udowodnieniu w
omawianym przypadku podlega przesłanka negatywna, co tym bardziej może powodować
trudności w złożeniu stosownych dokumentów, rozumianych jako dowody. Jednocześnie
należy z całą mocą podkreślić, że w sytuacji złożenia w odpowiedzi na wezwanie z art. 24
ust. 10 ustawy Pzp jedynie wyjaśnień (tj. bez załączenia dowodów w postaci dokumentów)
ich treść powinna podlegać wnikliwej ocenie, a same wyjaśnienia powinny być wyczerpujące,
treściwe, rzeczowe, merytoryczne oraz odnosić się szczegółowo do okoliczności konkretnej
sprawy. Z pewnością nie wystarczy złożenie przez wykonawcę ogólnych wyjaśnień, które nie
będą niczego istotnego wnosić do sprawy oraz które nie pozwolą na stwierdzenie, że nie
doszło do zakłócenia konkurencji. Innymi słowy, w ocenie składu orzekającego, jest
dopuszczalne w określonych przypadkach, aby w odpowiedzi na wezwanie na podstawie art.
24 ust. 10 ustawy Pzp, wykonawca udowodnił, że nie doszło do zakłócenia konkurencji
składając jedynie wyjaśnienia. Taka sytuacja może mieć miejsce w szczególności, gdy brak
jest możliwości potwierdzenia twierdzeń wykonawcy stosownymi dokumentami i
jednocześnie przywoływane przez wykonawcę okoliczności nie budzą wątpliwości i znajdują
potwierdzenie w rzeczywistości.
P
rzenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy Izba doszła do
przekonania, że wyjaśnienia udzielone przez Odwołującego pismem z dnia 1 lutego 2018 r.
zasługują na pozytywną ocenę, tj. Odwołujący w zakresie w jakim dotyczyło wezwanie z dnia
25 stycznia 2018 r.
w sposób wystarczający udowodnił Zamawiającemu, że nie doszło do
naruszenia konkurencji.
Izba, oceniając udzielone wyjaśnienia, miała przede wszystkim na uwadze samą
(dość ogólną) treść wezwania, w szczególności okoliczność, że dotyczyło ono jedynie
Zakresu 2 zamówienia i tego, że Zamawiający wskazał, że pan B. S. brał udział w
przygotowaniu opisu przedmiotu zamówienia, w szczególności wskazania zakresu prac przy
przygotowaniu dokumentacji oraz określenia zasad wynagrodzenia i mógł znać szacunkową
wartość przedmiotu zamówienia. W odpowiedzi na powyższe Odwołujący zwrócił uwagę, że
efekty pracy pana S.
w tym zakresie zostały udostępnione wykonawcom na etapie
postępowania i wobec braku przeciwnego dowodu ze strony Zamawiającego (Zamawiający
nie wskazał jakie elementy opisu przedmiotu zamówienia nie zostały udostępnione, a o
których wiedza mogła dawać Odwołującemu przewagę) stanowisko Zamawiającego nie
mogło się ostać. Ponadto Odwołujący przywołał konkretne okoliczności znajdujące
potwierdzeni
e chociażby w samej dokumentacji postępowania takie jak to, że Odwołujący nie
wskazał pana B. S. w wykazie osób. Podobnie z dokumentacji postępowania wynika, że w
przedmiotowym postępowaniu złożone zostały cztery oferty, trzy z nich prezentują podobny
poziom cenowy:
1. oferta wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia BBC Best
Building Consultants sp. z o.o., sp. k. oraz BBC Best Building Consultants Nadzory i
Doradztwo
Ł. Z. - cena 5 089 740,00 zł, oferta ta została odrzucona ze względu na rażąco
niską cenę,
2. oferta Odwołującego - cena 5 285 310,00 zł,
3. oferta Przystępującego – cena 5 965 500,00 zł,
4. oferta wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia PIG
Architekci sp. z o.o. oraz GMT sp. z o.o.
– cena 7 380 00,00 zł.
Zauważenia wymaga, że ceny wszystkich ofert są poniżej wartości, jaką Zamawiający
zamierza przeznaczyć na realizację przedmiotu zamówienia, tj. kwoty 8 278 515,00 zł brutto.
Ponadto nie bez znaczenia w ocenie składu orzekającego jest również wskazana przez
Odwołującego podczas rozprawy okoliczność, że członek odwołującego się konsorcjum –
firma Allplan Sp. z o.o. z siedzibą w Bydgoszczy jest doświadczonym wykonawcą obecnym
na rynku zamówień od dłuższego czasu, z powodzeniem wygrywającym postępowania o
u
dzielenie zamówienia publicznego prowadzone przez PKP S.A., co dodatkowo
uwiarygadnia stanowisko prezentowane przez Odwołującego, że pozyskanie pana B. S. jako
pracownika nie przyczyniło się do polepszenia sytuacji tego wykonawcy na rynku zamówień
ogłaszanych przez tego konkretnego Zamawiającego, ponieważ już wcześniej, bez pana S.,
wykonawca ten radził sobie bardzo dobrze. Izba nie znalazła również żadnych argumentów,
aby odmówić wiarygodności prezentowanym przez Odwołującego wyjaśnieniom
przedstawiającym strukturę firmy Allplan oraz okoliczność, iż to wskazane w wyjaśnieniach z
dnia 1 lutego 2018 r. osoby przygotowywały ofertę z ramienia tego członka konsorcjum.
Wyjaśnienia te są spójne ze stanowiskiem prezentowanym podczas rozprawy, a sam
Zamawiający jak również i Przystępujący nie wskazali żadnych okoliczności z których
mogłoby wynikać, że wyjaśnienia te są niewiarygodne. Ponadto z udzielonych wyjaśnień
wynika również pośrednio zakres obowiązków jakie wykonuje Pan S., a okoliczność iż po
jego zatrudnieniu
został on wskazany na dotychczas trwających realizacjach jako osoba do
kontaktu z ramienia wykonawcy zdają się potwierdzać wyjaśnienia wykonawcy.
Powyższe okoliczności, chociaż nie przesądzają o braku podstaw do wykluczenia
Wykonawcy w oparciu o omawianą przesłankę, stanowią dopełnienie argumentacji
przestawionej na wezwanie Zamawiającego.
Natomiast w informacji o wykluczeniu Odwołującego z dnia 2 marca 2018 r.
Zamawiający wskazał szereg nowych, konkretnych okoliczności faktycznych, do których na
etapie udzielania wyjaśnień z dnia 1 lutego 2018 r. Odwołujący nie miał szansy się
ustosunkować. Skoro Izba pozytywnie oceniła te wyjaśnienia, należy uznać że zasadne jest
kontynuowanie procedury z art. 24 ust. 10 ustawy Pzp, ponieważ Odwołujący musi dostać
szansę pełnego odniesienia się do wszystkich wątpliwych okoliczności, które mogą
skutkować potencjalnym zakłóceniem konkurencji. Podczas rozprawy Odwołujący
uprawdopodobnił w ocenie składu orzekającego, że okoliczności podniesione w informacji z
dnia 2 marca 2018 r. mogą być obalone stosownymi dowodami. Skoro bowiem pewien
zakres informacji wskazanych w piśmie z dnia 2 marca 2018 r. jest ogólnie dostępny,
chociażby na stronach internetowych, czy też na wniosek w odpowiednich instytucjach i w
ramach przygotowania się do złożenia oferty w przedmiotowych postępowaniu Odwołujący
pozyskał te informacje właśnie w taki sposób, nie powinien mieć trudności w udowodnieniu
tego w odpowiedzi na wezwanie z art. 24 ust. 10 ustawy Pzp poprzez złożenie
Zamawiającemu stosownych dokumentów. Podkreślić należy, że w ponownym wezwaniu
Zamawiający powinien wskazać wszystkie okoliczności budzące jego wątpliwości, których
udowodnie
nie uznaje za kluczowe dla oceny czy doszło do naruszenia zasady konkurencji w
przedmiotowym postępowaniu. Innymi słowy ponowne wezwanie powinno być precyzyjne,
tak aby Odwołujący miał pewność, w jakim zakresie ma udzielić wyjaśnień i przedstawić
stosowne
dowody. Natomiast Zamawiający przy ocenie złożonych w odpowiedzi na to
wezwanie wyjaśnień i dowodów powinien mieć na uwadze, że stosując najbardziej z
dotkliwych sankcję wykluczenia wykonawcy z postępowania ma obowiązek działać z
należytą starannością, tak aby ewentualne wykluczenie miało miejsce w oparciu o przesłanki
nie budzące wątpliwości.
Odnosząc się natomiast do stanowiska Zamawiającego zaprezentowanego w
odpowiedzi na odwołanie oraz podczas rozprawy, zgodnie z którym nie można wyrównać
szans wykon
awców w żaden sposób ponieważ pan S. jako osoba odpowiedzialna za
przygotowanie całego postępowania posiadał bardzo rozległą wiedzę, nie zasługuje na
aprobatę. Ze stanowiska Zamawiającego można bowiem odnieść wrażenie, że pan S.
posiadał niemal wiedzę absolutną na temat przedmiotowego postępowania, a sam
Zamawiający nie jest w stanie ustalić jak bardzo ta wiedza była rozległa. Powyższe jednak
nie znajduje odzwierciedlenia w
następujących okolicznościach sprawy. Jak bowiem słusznie
wskazał Odwołujący, do momentu upływu terminu składania ofert treść SIWZ ulegała
zmianom. Zamawiający nie wykazał, aby zmiany te były na tyle mało istotne, że Odwołujący
mógł mieć istotną przewagę nad konkurencją. Ponadto argument o tym, że pan S.
opracowywał kryteria oceny ofert również w świetle przedstawionych dowodów nie zasługuje
na uwzględnienie, ponieważ jak wynika z przedstawionego dowodu – załącznika nr 7 do
odpowiedzi na odwołanie na dzień 16 czerwca 2017 r. proponowane przez pana S. kryteria
to cena 6
0% i doświadczenie 40%, ewentualnie cena 40%, doświadczenie 40% oraz termin
. Natomiast jak wynika z treści ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ kryteriami oceny ofert w
przedmiotowym postepowaniu były cena 60%, wykonanie przedmiotu zamówienia zgodnie z
technologią BIM – 20% oraz doświadczenie kluczowego personelu 20%. Dodatkowym
potwierdzeniem, że pan S. nie miał wpływu na ostateczny kształt kryteriów jest treść samego
protokołu postępowania sporządzonego na druku ZP-PN, gdzie wśród osób opracowujących
kryteria oceny ofert nie
został on wskazany. Jak wskazano wcześniej w zakresie wezwania z
dnia 25 stycznia 2018 r., udzielone w odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 1 lutego
2018 r. wyjaśnienia zostały przez skład orzekający ocenione pozytywnie, tym samym
argumentacja prezento
wana przez Zamawiającego w tym zakresie nie zasługuje na
uwzględnienie.
W
tym miejscu wskazać należy, że w ocenie Izby ewentualna wcześniejsza wiedza
na temat szacunkowej wartości zamówienia również nie jest wystarczającym argumentem
przemawiającym za zastosowaniem wobec Odwołującemu najbardziej z dotkliwych sankcji.
W odniesieniu do pozostałych zarzutów odwołania, a dotyczących naruszenia
przepisów art. 24 ust. 10 ustawy Pzp poprzez brak wskazania w protokole sposobu
zapewnienia konkurencji oraz 96 ust. 1 pkt 14 ustawy Pzp poprzez niezamieszczenie w
protokole postępowania informacji dotyczących osób wykonujących czynności związane z
przygotowaniem postępowania, Izba doszła do przekonania, że zarzuty te nie potwierdziły
się. Zauważyć należy, że z dokumentacji postępowania przesłanej przez Zamawiającego
wynika, że protokół prowadzony jest na bieżąco. Ponadto wyjaśnienia w tym miejscu
wymaga, że prowadzenie protokołu postępowania służy bieżącemu dokumentowaniu jego
przebiegu i jest obowiązkiem Zamawiającego. W treści protokołu powinny znaleźć
odzwierciedlenie informacje, o których mowa w treści przepisu art. 96 ust. 1 ustawy Pzp.
Stosownie natomiast do treści ust. 3 protokół wraz z załącznikami jest jawny i tym samym
może być on uznany za jedno ze źródeł informacji dla wykonawców biorących udział w
danym postępowaniu o udzielenie zamówienia jednak w ocenie Izby nie jest to główne źródło
wiedzy
. Stąd też ewentualne uchybienia jakich mógłby się dopuścić Zamawiający wobec
treści art. 96 uznać należy jako uchybienia o charakterze formalnym, tj. nie mających wpływu
na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Izba nie dopatrzyła się również naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp uznając, że
treść informacji o wykluczeniu wykonawcy z dnia 2 marca 2018 r. jest obszerna i
Zamawiający przywołał wprost okoliczności faktyczne, które legły u podstaw wykluczenia.
Natomiast to,
że Odwołujący został wykluczony w oparciu o okoliczności, co do których
Zamawiający nie dał mu szansy udowodnienia, że nie doszło do naruszenia konkurencji, nie
dają podstawy do uznania, że treść informacji o wykluczeniu była niepełna.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania oraz w oparciu o
przepisy § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010
r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
Przewodniczący:
……………………………….