Sygn. akt: KIO 544/18
WYROK
z dnia 4 kwietnia 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza
w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik
Protokolant:
Piotr Cegłowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2018 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 marca 2018 r. przez wykonawcę Asseco
Poland S.A. z siedzibą w Rzeszowie,
w
postępowaniu prowadzonym przez Komendę Wojewódzką Policji w Lublinie,
orzeka:
Oddala odwołanie;
Kosztami postępowania obciąża Asseco Poland S.A. i zalicza w poczet kosztów
postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych
zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004
r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579
z późn. zm.) na niniejszy wyrok –
w terminie 7
dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Lublinie.
Prze
wodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 544/18
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający
Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie
prowadzi w trybie
przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Usługa
wdrożenia i dostawa Systemu Elektronicznego Obiegu Dokumentów wraz z internetowym
portalem e-
usług i aplikacją mobilną do komunikacji z podmiotami zewnętrznymi.
W dniu 23 marca 2018 r. wykonawca Asseco Poland S.A. wniósł odwołanie wobec
zmiany
w wyniku uwzględnienia przez Zamawiającego odwołania w całości
Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia, w sposób niezgodny z treścią żądań odwołania.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisu art. 186 ust. 2 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że odwołaniem z dnia 19 lutego 2018 r. (sygn. akt KIO 304/18)
domagał się dokonania szeregu zmian zapisów SIWZ w sposób określony w odwołaniu.
W
dniu 26 lutego 2018 r. Zamawiający poinformował o uwzględnieniu w całości zarzutów
odwołującego, w związku z czym KIO umorzyła postępowanie w sprawie. W dniu 13 marca
2018 r. Zamawiający dokonał zmian zapisów SIWZ, a część z tych zmian
jak sam wskazał
wynikała z uwzględnienia odwołania Asseco Poland S.A,
Odwołujący podniósł, że zgodnie z art. 186 ust. 2 ustawy Pzp, w przypadku
uwzględnienia przez zamawiającego w całości zarzutów przedstawionych w odwołaniu Izba
może umorzyć postępowanie na posiedzeniu niejawnym bez obecności stron oraz
uczestników postępowania odwoławczego, którzy przystąpili do postępowania po stronie
wykonawcy, pod warunkiem
że w postępowaniu odwoławczym po stronie zamawiającego nie
przystąpił w terminie żaden wykonawca. W takim przypadku zamawiający wykonuje,
powtarza lub unieważnia czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia zgodnie
z
żądaniem zawartym w odwołaniu. Wbrew wskazanemu przepisowi część zmian SIWZ nie
została dokonana zgodnie z żądaniami odwołania.
Postanowienia pkt 2 lit. b Załącznika nr 2 do Umowy (Wymagania gwarancyjne
i serwisowe)
Odwołujący wskazał, że wnosił o nakazanie Zamawiającemu wykreślenia pkt 2 lit. b)
Załącznika nr 2 do Umowy, który brzmiał: b) aktualizacji SEOD, portalu e-usług oraz aplikacji
mobilnej do obsługi e-usługi niebieskiej e-skrzynki wynikającej ze zmieniających się
przepisów prawa i dostosowywanie do wynikających z tego tytułu wymagań Zamawiającego.
Zamiast tego Zamawiający dokonał zmiany brzmienia tego fragmentu w następujący sposób:
b) aktualizację SEOD, portalu e-usług oraz aplikacji mobilnej do obsługi e-usługi niebieskiej
e-
skrzynki wynikającą ze zmieniających się przepisów prawa
wymienionych w pkt
Załącznika nr 1 do Umowy (opis przedmiotu zamówienia) i dostosowywanie do
wynikających z tego tytułu wymagań Zamawiającego. Zamawiający zgodnie ze zmianą treści
SIWZ nadal oczekuje, że w ramach gwarancji system SEOD będzie dostosowywany do
zmian prawa. Nastąpiło jedynie uszczegółowienie
wskazanie 28 aktów prawnych. Żądanie
Odwołującego dotyczyło natomiast całkowitej eliminacji tego zobowiązania z zakresu
gwarancji. Tym samym nie można uznać, że Zamawiający spełnił żądanie Odwołującego.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji SWIZ
zgodnie z żądaniem odwołania z 19 lutego 2018 r.
Postanowienia pkt 2 lit. c Załącznika nr 2 do Umowy (Wymagania gwarancyjne
i serwisowe)
Odwołujący wskazał, że pkt 2 lit. c Załącznika nr 2 do Umowy brzmiał: c) W ramach
realizacji usług gwarancyjnych Zamawiający oczekuje: aktualizacji oprogramowania
wewnętrznego urządzeń (firmware'u), systemów operacyjnych, systemów bazodanowych
i
każdego innego oprogramowania dostarczonego w ramach realizacji przedmiotu Umowy
wynikającą z wydania stosownych aktualizacji/patchy przez producentów tych
urządzeń/oprogramowania. Odwołujący wnosił o zmianę kwalifikacji usług wskazanych
w
tym punkcie z usług świadczonych w ramach gwarancji na usługi rozwoju, a więc
o
przeniesienie zapisu z Załącznika nr 2 pkt 2 lit. c do § 10 ust. 1 Umowy. Zamawiający
wbrew żądaniu odwołania jedynie dodał zapis, że zakres i tryb aktualizacji określony został
w
pkt 9 a w pkt 9 dodał złagodzenie wymaga: c) W trakcie gwarancji Wykonawca ma
obowiązek informowania Zamawiającego o wydaniu patchy i aktualizacji do oprogramowania
wewnętrznego urządzeń (firmware'u), systemów operacyjnych, systemów bazodanowych
i
każdego innego oprogramowania dostarczonego w ramach realizacji przedmiotu Umowy
(w
ramach gwarancji Zamawiający nie wymaga podnoszenia oprogramowania do
nowych wersji, w związku z tym Wykonawca nie ma obowiązku informowania
Zamawiającego o nowych wersjach oprogramowania, natomiast ma obowiązek
informowania o aktualizacjach opr
ogramowania przysługujących Zamawiającemu
w ramach posiadanej licencji)
. Informację w formie raportu Wykonawca będzie dostarczał
Zamawiającemu w trakcie wykonywania przeglądów technicznych opisanych w pkt 16 lub na
żądanie Zamawiającego. Zamawiający zdecyduje, które z proponowanych aktualizacji
oprogramowania zostaną przez Wykonawcę zainstalowane. Po uzyskaniu zgody
Zamawiającego Wykonawca w terminie wyznaczonym przez Zamawiającego dokona
aktualizacji w cenie Umowy bez naruszania praw autorskich producenta. Wykonawca do
każdej aktualizacji będzie dołączał informacje, co zmienia dana aktualizacja i jakie są
przesłanki do jej instalacji (poprawa stabilności działania, udostępnienie nowej
funkcjonalności, usunięcie błędów, eliminacja luk bezpieczeństwa itp.). Wykonawca
sprawdzi poprawność działania sprzętu, systemów operacyjnych i baz danych po
zainstalowaniu aktualizacji. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych, niepożądanych
skutków wprowadzonych zmian Wykonawca zobowiązany jest do ich wycofania na żądanie
Z
amawiającego, przywracając poprawne działanie sprzętu, systemów operacyjnych i baz
danych do stanu przed aktualizacją.
Odwołujący podniósł, że dokonana zmiana powoduje, że usługi nadal mają być
świadczone w ramach gwarancji. Przy obecnym zapisie nadal realne pozostają zagrożenia,
że wykonawca zmuszony będzie bez dodatkowego wynagrodzenia z tego tytułu i już po
upływie okresu obowiązywania umowy (w ramach gwarancji) do wykonywania szeregu
czynności związanych z aktualizacją oprogramowania. Żądanie Wykonawcy dotyczyło
całkowitej eliminacji tego zobowiązania z zakresu gwarancji, a przeniesienia go do usług
rozwoju. Tym samym nie można uznać, że Zamawiający spełnił żądanie Odwołującego.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji SWIZ
zgodn
ie z żądaniem odwołania z 19 lutego 2018 r.
Postanowienia pkt 8 ppkt 20 i 21 Załącznika nr 2 do Umowy (Wymagania w zakresie
szkoleń)
Odwołujący wskazał, że wnosił o zmianę treści pkt 20 i 21 Załącznika 2 do Umowy na
następującą:
8. Wykonawca zapłaci Zamawiającemu karę umowną w wysokości 500 zł, za każde
stwierdzone przez Zamawiającego uchybienie w zakresie:
20. Wykonawca zobowiązuje się do usunięcia awarii krytycznej w ciągu 12 godzin od
chwili
jej zgłoszenia oraz przekazania szczegółowych informacji pozwalających na jej
usunięcie.
21. Wykonawca zobowiązuje się do usunięcia awarii zwykłej w ciągu 48 godzin od chwili
jej zgłoszenia oraz przekazania szczegółowych informacji pozwalających na jej usunięcie.
Odwołujący podniósł, że z wnioskowanych zapisów wprost wynikać miało, że
możliwość usunięcia awarii uzależniona jest od przekazania przez Zamawiającego
szczegółowych informacji pozwalających na jej usunięcie. Tymczasem Zamawiający,
pomimo uznania zarzutu, nie dokonał zmiany SIWZ wnioskowanej przez Odwołującego,
a
jedynie wprowadził dodatkowy arbitralnie ustalony 4-godzinny okres, w którym wykonawca
ma samodzielne pozyskać szczegółowe informacji pozwalające na określenie przyczyny
awarii. Zapisy te brzmią obecnie:
20. Wykonawca zobowiązuje się do usunięcia awarii krytycznej w ciągu 12 godzin od chwili
jej zgłoszenia przez Zamawiającego. W przypadku jeżeli Wykonawca uzna, że do usunięcia
awarii potrzebuje dodatkowych szczegółowych informacji dotyczących tej awarii, to informuje
o tym Zamawiającego. Zamawiający po otrzymaniu od Wykonawcy takiej informacji
zobowiązuje się do zapewnienia Wykonawcy fizycznego dostępu do infrastruktury
dostarczonej w ramach realizacji przedmiotu umowy, a w szczególności infrastruktury objętej
awarią. Wykonawca zobowiązuje się do pozyskania szczegółowych informacji we własnym
zakresie {Zamawiający nie posiada sił i środków do zbierania i przekazywania takich
informacji) na miejscu w lokalizacjach Zamawiającego, w których znajduje się w/w
infrastruktura.
W powyższym przypadku Zamawiający wydłuża czas usunięcia awarii o
dodatkowe 4 godziny.
21. Wykonawca zobowiązuje się do usunięcia awarii zwykłej w ciągu 48 godzin od chwili jej
zgłoszenia. W przypadku jeżeli Wykonawca uzna, że do usunięcia awarii potrzebuje
dodatkowych szczegółowych informacji dotyczących tej awarii, to informuje o tym
Zamawiającego. Zamawiający po otrzymaniu od Wykonawcy takiej informacji zobowiązuje
się do zapewnienia Wykonawcy fizycznego dostępu do infrastruktury dostarczonej w ramach
realizacji przedmiotu umowy; a w szcz
ególności infrastruktury objętej awarią. Wykonawca
zobowiązuje się do pozyskania szczegółowych informacji we własnym zakresie
(Zamawiający nie posiada sił i środków do zbierania i przekazywania takich informacji) na
miejscu w lokalizacjach Zamawiającego> w których znajduje się w/ w infrastruktura.
W
powyższym przypadku Zamawiający wydłuża czas usunięcia awarii o dodatkowe 4
godziny.
Odwołujący wskazał, że przedmiot umowy nie obejmuje usługi utrzymania systemu,
a jedynie jego skonstruowanie i uruchomienie. T
o oznacza, że wykonawca po uruchomieniu
systemu nie ma dostępu do infrastruktury Zamawiającego i nie jest zobowiązany do
wykonywania czynności z zakresu utrzymania, takich jak wykonywanie kopii
bezpieczeństwa, analiza przepełnienia zasobów (np. dysków) etc. Te czynności leżą po
stronie zamawiającego. Czynności diagnostyczne związane z poszukiwaniem przyczyn
awarii mogą być długotrwałe, mogą dotyczyć elementów systemu leżących poza obszarem
awarii (np. zasilanie) a także mogą wymagań komunikacji z użytkownikami (wywiady).
Trudno oczekiwać, żeby wykonawca, niemający na co dzień dostępu do systemu
i
nieposiadający szczegółowej wiedzy o kondycji systemu, był w stanie w ciągu 4 godzin
ustalić przyczynę awarii. Tym samym nie można uznać, że Zamawiający spełnił żądanie
Odwołującego.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania modyfikacji SWIZ
zgodnie z żądaniem odwołania z 19 lutego 2018 r.
Na podstawie dokument
acji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron i dowody przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła,
co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba ustaliła, że w dniu 19 lutego 2018 r. Odwołujący wniósł odwołanie wobec
postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zarzuty podniesione w tym
odwołaniu zostały w dniu 28 lutego 2018 r. uwzględnione przez Zamawiającego w całości,
w
związku z czym Krajowa Izba Odwoławcza postanowieniem z 5 marca 2018 r. (sygn. akt
KIO 304/18) umorzyła postępowanie odwoławcze.
W dniu 13 marca 2
018 r. Zamawiający dokonał zmiany treści SIWZ.
Przywołane w odwołaniu brzmienie zaskarżonych postanowień SIWZ sprzed zmiany
oraz po zmianie jest zgodne ze stanem faktycznym i bezsporne
między stronami.
W pierwszej kolejności zauważenia wymaga, że odwołanie wniesione wobec
zmienionych postanowień SIWZ ograniczało się do zarzutu naruszenia art. 186 ust. 2 ustawy
Pzp.
Odwołujący nie sformułował żadnych innych zarzutów, odnoszących się merytorycznie
do zgodności zaskarżonych postanowień SIWZ z przepisami ustawy, a jedynie
skoncentrował się na czysto formalnej stronie wprowadzonych zmian, wskazując na ich
niezgodność z żądaniami odwołania uwzględnionego przez Zamawiającego.
Odnosząc się do tak sformułowanego odwołania stwierdzić należy, nie można
skutecznie podn
osić samoistnego zarzutu dotyczącego art. 186 ust. 2 ustawy Pzp,
ewentualne naruszenie tego przepisu nie jest bowiem wystarczającą podstawą do
uwzględnienia odwołania, bez poddania kontroli Izby merytorycznej prawidłowości
zaskarżonych czynności, które zostały podjęte w wykonaniu żądań uwzględnionego
odwołania. Pogląd taki został wielokrotnie wyrażony w orzecznictwie Izby, np. w wyrokach
o sygn. akt: KIO 1124/16, KIO 2296/12, KIO 2804/12.
Nie ulega wątpliwości, że w przypadku dokonania czynności niezgodnie z żądaniami
uwzględnionego odwołania, wykonawcom przysługuje prawo korzystania ze środków
ochrony prawnej (w przeciwieństwie do sytuacji, gdy czynności zamawiającego są zgodne ze
zgłoszonymi żądaniami
wówczas odwołanie podlega odrzuceniu na podstawie art. 189 ust.
2 pkt 5 ustawy Pzp). W takim przypadku
kwestia prawidłowości tych czynności może
podlegać ocenie Izby, ale pod kątem ich zgodności z przepisami prawa określającymi
obowiązki zamawiającego odnoszące się do danych czynności (z materialnoprawnymi
normami zawartymi w ustawie)
, nie zaś z art. 186 ust. 2 ustawy Pzp. Innymi słowy,
wykonawca, który twierdzi, że zamawiający nie wykonał żądań uwzględnionego odwołania,
ma prawo zaskarżyć nowe brzmienie SIWZ, które tych żądań nie realizuje, ale musi
podnieść zarzuty merytoryczne, oparte o przepisy ustawy odnoszące się do kształtowania
treści SIWZ.
Przyjęcie stanowiska przeciwnego, zgodnie z którym odwołanie podlega
uwzględnieniu w przypadku stwierdzenia
jedynie od strony formalnej
że zamawiający nie
zrea
lizował żądań uwzględnionego przez siebie odwołania, mogłoby prowadzić do
niedopuszczalnej sytuacji nakazywania egzekwowalnymi wyrokami Izby wykonywania
czynności niezgodnych z przepisami prawa. Zamawiający może bowiem uwzględnić zarzuty
odwołania, które są niezasadne (uwzględnienie zarzutów przez zamawiającego nie podlega
kontroli Izby)
i zobowiązać się w ten sposób do realizacji żądań, których skutek będzie
niezgodny z przepisami prawa. W takiej sytuacji Izba musiałaby uwzględnić odwołanie
oparte o zarzut
naruszenia art. 186 ust. 2 ustawy Pzp i nakazać Zamawiającego wykonanie
czynności niezgodnych z prawem. Ponieważ sytuacja taka jest nie do zaakceptowania,
w
orzecznictwie Izby zwraca się uwagę na konieczność takiej interpretacji ww. przepisu,
która uwzględnia cele procedury udzielania zamówień publicznych i zasady całego porządku
prawnego. Interpretacja ta
prowadzi do wniosku, że norma wynikająca z art. 186 ust. 2
ustawy wywołuje skutki procesowe w toku postępowania odwoławczego, nie stanowi jednak
samodzi
elnej normy materialnoprawnej, której naruszenie mogłoby stanowić podstawę do
nakazania zamawiającemu dokonania jakichkolwiek czynności w postępowaniu o udzielenie
zamówienia. Takie właśnie wynikające z orzecznictwa Izby wnioski, które skład orzekający
w n
iniejszej sprawie w pełni podziela, zostały przedstawione w Załączniku nr 1 do Uchwały
Nr 3/2013 Zgromadzenia Ogólnego Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 5 lipca 2013 r.
Informacja o działalności Krajowej Izby Odwoławczej w 2012 r.
W związku z tym, że w przedmiotowej sprawie Odwołujący ograniczył się do zarzutu
natury formalnej (tj. naruszenia art. 186 ust. 2 ustawy poprzez niewykonanie żądań
odwołania, które Zamawiający uwzględnił), nie podejmując opartej na normach
materialnoprawnych polemiki z nowym brzmie
niem postanowień SIWZ, Izba nie mogła
ocenić zaskarżonych postanowień od strony merytorycznej, zgodnie bowiem z art. 192 ust. 7
ustawy Pzp Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz
w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
z późn. zm.).
Przewodniczący: ……………….