WYROK
z dnia 10 kwietnia 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Monika Kawa-
Ogorzałek
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2018 r.
w Warszawie, odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu w dniu 6 kwietnia 2018 r. przez wykonawcę
ubiegającego się o udzielenie zamówienia - Life Radiopharma f-con GmbH, Nicolaus-
August-Otto str. 7a, D-56357 Holzhausen
w postępowaniu prowadzonym przez Wielkopolskie Centrum Onkologii z siedzibą
w Poznaniu
przy udziale:
A.
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: MONROL POLAND
Ltd.
Sp.
z
o.o.
z siedzibą w Warszawie i M. B.Link Ekspress
z siedzibą w Pruszkowie zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie odwołującego,
B. wykonawcy VOXEL
S.A. z siedzibą w Krakowie zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
orzeka:
oddala odwołanie;
kosztami postępowania obciąża Odwołującego i zalicza w poczet kosztów
postępowania odwoławczego kwotę 7500 zł (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych),
uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. z 2017 r., poz. 1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Prze
wodniczący: …………………………………………
UZASADNIENIE
Zamawiający – Wielkopolskie Centrum Onkologii prowadzi na podstawie przepisów
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (t.j. z 2017 r., poz. 1579;
dalej: „Pzp” lub „ustawa”) postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Zakup i
dostawa radiofarmaceutyku 18F-
FDG dla Pracowni PET Zakładu Medycyny Nuklearnej”.
Life Radiopharma f-
con GmbH (dalej: „Odwołujący”), wniósł odwołanie wobec
czynności Zamawiającego polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej
przez wykonawcę VOXEL S.A. z siedzibą w Krakowie (dalej: „VOXEL” lub „Przystępujący”).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy w zw. z art. 90 ust, 2 i 3 ustawy oraz art. 7 ust. 1 ustawy,
poprzez zaniechanie odrzucenia, oferty VOXEL w sytuacji, gdy cena oferty wykonawcy ma
charakter rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz wykonawca nie
wykazał, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, a udzielone przez niego w trybie art.
90 ust. 1 ustawy wyjaśnienia są lakoniczne, nie przedstawiają obiektywnych czynników oraz
nie zostały poparte jakimikolwiek dowodami, wskazującymi na rynkowy charakter
zaoferowanej ceny;
naruszenie art. 7 Pzp poprzez wybór jako najkorzystniejszej oferty podlegającej
odrzuceniu;
3) ewentualnie -
naruszenie art. 90 ust. 1 Pzp, poprzez zaniechanie powtórnego
wezwania wykonawcy Voxel do złożenia rzetelnych, szczegółowych i popartych dowodami
wyjaśnień, że cena zaoferowana przez tego wykonawcę nie jest rażąco niska.
Odwołujący w oparciu o przedstawione wyżej zarzuty wniósł o nakazanie
Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy
Voxel lub
ewentualnie, o nakazanie Zamawiającemu ponownego wezwania wykonawcy
VOXEL do złożenia rzetelnych, szczegółowych i popartych dowodami wyjaśnień z art 90 ust.
1 Pzp.
Uzasadniając wniesione odwołanie Odwołujący wskazał, że na podstawie wzoru
umowy, wykonawca, którego oferta zostanie wybrana jako najkorzystniejsza zobowiąże się
do realizacji (w ciągu 12 miesięcy) jednodniowych dostaw aktywności FDG niezbędnej do
wykonania badań od 5 do 10 pacjentów dziennie - łącznie dla 1500 pacjentów.
Dnia 29 stycznia 2018 r., na podstawie art. 90 ust. 1 Pzp, Zamawiający wezwał
w
ykonawcę VOXEL do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalnego projektu wykonawcy, kosztów pracy, pomocy publicznej udzielonej na
podstawie odrębnych przepisów.
Wykonawca ten w dniu 30 stycznia 2018 r.
udzielił wyjaśnień w zakresie
prawidłowości ceny tej oferty.
Zdaniem
Odwołującego wyjaśnienia złożone przez wykonawcę Voxel, nie stanowią
wiarygodnego wyjaśnienia poziomu zaoferowanej ceny, bowiem są nieudowodnione.
W
skazał, że wyjaśnienia ceny Przystępującego składają się z następujących dokumentów:
- o
dpowiedzi na wezwanie Zamawiającego, która zawiera wyjaśnienia ceny na
stronach 3-6 (4 str.),
szczegółowej kalkulacji ceny (4 str.),
kwartalnej prognozy dotyczącej kosztów produkcji radiofarmaceutyku FDG dla 1.
kwartału 2018 r. (1 str.),
- decyzji MSWiA nr. 760/2017 i 709/2017 (zezwolenia uprzywilejowanie w ruchu
drogowym pojazdów Voxel; 4 str.),
- wydr
uk ze strony internetowej Przystępującego o uzyskaniu dofinansowania z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (1 str.).
Według odwołującego, załączone do wyjaśnień dokumenty w żaden sposób nie
potwierdza
ły realności zaoferowanej ceny. W załączniku nr 4 do wyjaśnień, w pkt. 1 -
Bezpośrednie koszty produkcji, Przystępujący podał, że składają się na nie następujące
elementy: „(...) i) koszty materiałów i odczynników chemicznych używanych do produkcji, ii)
koszty badań laboratoryjnych i kontroli jakości, iii) koszt energii elektrycznej zużywanej
głównie przez cyklotron, systemy klimatyzacji oraz aparaturę laboratoryjną, iv) koszty
wynagrodzeń pracowników bezpośrednio produkcyjnych”. wskazał podaje koszt materiałów i
odczynników do produkcji jednej serii oferowanego produktu o wartości „ok. 2928,60 zł”.
Koszt ten stanowią m. in. woda z „ciężkim tlenem” O18 do produkcji FDG, kasety do
automatycznej syntezy radiofarmaceutyku, fiolki na gotowy produkt itp.
Według Odwołującego Voxel w żaden sposób nie udokumentował jednak wysokości
tego kosztu, tymczasem mógł i powinien przedłożyć np. faktury i rachunki potwierdzające
wysokość tych kosztów. Podobnie rzecz się ma w przypadku kosztów energii elektrycznej,
zużywanej podczas pracy cyklotronu (61,50 zł + ok. 123 zł), która nie została choćby
uprawdopodobniona poprzez przedstawienie zużycia energii elektrycznej cyklotronu i
informacji o stawkach opłat za energię elektryczną, które Voxel wynegocjował z dostawcą
energii elektrycznej. Wykonawca ten
nie udokumentował również kosztów pracy „personelu
bezpośrednio produkcyjnego”, mimo że nic nie stało na przeszkodzie, aby załączyć
zanonimizowane umowy z operatorem produk
cji, operatorem cyklotronu i specjalistą
analitykiem, w których widniałaby wysokość wynagrodzenia tych osób.
W ocenie Odwołującego, brak powyższych dowodów świadczy o rażąco niskiej cenie
oferty Voxel, bowiem gdyby wykonawca ten
przedstawił powyższe koszty na poziomie
rynkowym, nie miałby problemu z ich udowodnieniem. Odwołujący wskazał ponadto, że
Voxel wskazał w wyjaśnianiach, że koszt badań kontroli jakości, czystości mikrobiologicznej
dla jednej serii produktu został oszacowany na ok. 760 zł. Tej okoliczności również w
należyty sposób nie udokumentował, lecz poprzestał na ogólnej, lakonicznej informacji. Z
kolei załączone do wyjaśnień zezwolenia na uprzywilejowanie w ruchu drogowym pojazdów
Voxel potwierdzają jedynie fakt dysponowania dwoma pojazdami do przewozu FDG, jednak
w żaden sposób nie potwierdzają wysokości kosztów transportu ponoszonych przez Voxel, w
tym wysokości wynagrodzeń kierowców, kosztów paliwa i opłat drogowych oraz kosztów
zakupu/leasingu nowej floty pojazdów (informacja zakupie/leasingu udzielona przez
pełnomocnika Voxel w czasie rozprawy KIO 272/18).
Zdaniem
Odwołującego wątpliwe jest, aby podmiot zajmujący się przede wszystkim
produkcją FDG był w stanie generować niższe koszty transportu w przeliczeniu na 1 km, niż
podmiot specjalizujący się wyłącznie w świadczeniu usług transportowych. Ponadto,
załączone do wyjaśnień dowody nie wskazują też, aby Voxel istotnie odnosił korzyści z
zachodzących w tym postępowaniu szczególnych okoliczności, właściwych tylko temu
wykonawcy, które miałyby pozwolić mu wycenić przedmiot zamówienia na aż tak niskim
poziomie. Wszyscy wykonawcy, kt
órzy złożyli oferty w tym postępowaniu, są wykonawcami
mającymi ugruntowaną pozycję na rynku, w tym duże doświadczenie i zasoby własne
niezbędne do realizacji zamówienia. Nadto, wykonawcy ci są częścią międzynarodowych
koncernów, które wykonują zamówienia na całym świecie, a co za tym idzie korzystają z tzw.
efektu skali przy dokonywaniu zakupów, negocjowaniu umów dostaw itp., na
porównywalnym poziomie, a wykonawcy VOXEL nie wyróżniają tu żadne szczególne
uwarunkowania. Wszyscy wykonawcy składający oferty w postępowaniu to duże,
profesjonalne przedsiębiorstwa, posiadające wieloletnie doświadczenie w branży, przy czym
dodać należy, że FDG na rynku polskim jako pierwszy oferował Odwołujący i Iason sp. z
o.o., opierając się na wiedzy i doświadczeniu zdobytym na rynkach Europy Zachodniej (obaj
wskazani wykonawcy należą do dużych grup kapitałowych o zasięgu międzynarodowym).
Z
auważył, że każdy z wykonawców, którzy złożyli oferty, dysponuje własnym cyklotronem do
produkcji FDG, zlokalizowanym w Polsce (a także - jak w przypadku Odwołującego -
zarówno w Polsce, w Szeligach, jak i w Berlinie), przy czym to cyklotron wykonawcy Voxel
jest zlokalizowany najdalej względem Zamawiającego (produkcja FDG przez Voxel ma
miejsce, co wynika z przedłożonych Zamawiającemu zezwoleń, w Krakowie przy ul.
Wrocławskiej 1-3), a to z kolei wpływa na wyższy koszt transportu i produkcji (Voxel ze
względu na rozpad radioaktywnego FDG musi produkować radiofarmaceutyk o wyższej
aktywności początkowej).
Zdaniem Odwołującego, w wyjaśnieniach wykonawcy Voxel brak jest konkretnych
przykładów istnienia obiektywnie właściwych i wyjątkowych tylko dla tego wykonawcy
czynników wpływających na obniżenie ceny. Jeśli bowiem cecha właściwa danemu
wykonawcy jest bez trudu dostępna dla innych wykonawców, to nie może być mowy o
szczególnych okolicznościach pozwalających za zaoferowanie niskiej ceny. Takiej
okoliczności nie może stanowić fakt dysponowania przez Przystępującego własnymi
pracowniami PET, co pozwala na uzyskanie efektu skali poprzez rozbicie koszt
ów na
większą liczbę produkowanych jednorazowo dawek FDG. Podobny efekt uzyskuje również
Odwołujący, a zapewne również pozostali oferenci, poprzez fakt prowadzenia działalności na
międzynarodową skalę i dostarczanie FDG do wielu zamawiających na rynkach Unii
Europejskiej (w szczególności w Niemczech).
W ocenie Odwołującego, tak jest w przypadku tego zamówienia: wyjaśnienia Voxela
są dalece niewystarczające, a z punktu widzenia wyjaśnień składanych we wcześniejszych
postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego - wręcz niewiarygodne.
Odwołujący wskazał, że w postępowaniu toczącym się również na skutek odwołania
Odwołującego, w sprawie o sygnaturze KIO 156/17, gdzie zamawiającym było Chorzowskie
Centrum Pediatrii i Onkologii, wykonawca Voxel ustalił wysokość ceny za dawkę FDG na
436 zł (przy czym wysokość kosztów, zgodnie z pismem procesowym z dnia 6 lutego 2017
r., miała wynieść 385 zł). Jak wynika z przywołanego pisma Voxela, struktura kosztów
przedstawiała się wówczas w sposób następujący:
zł - bezpośredni maksymalny koszt produkcji jednej dawki dla potrzeb
zamówienia w Chorzowie;
2. 48,50 zł - koszt logistyki i transportu (liczony przy średnio 12 dawkach w jednej
dostawie; 1 zł za dawkę to koszt opakowań oraz druku etykiet i ulotek; poza tym koszt
transportu liczony 3,00 zł/km x 190 km - trasa Kraków-Chorzów);
3. 164 zł - udział kosztów stałych CPR w produkcji FDG na cele komercyjne (w
przeliczeniu na dawkę, przy założeniu, że w 2017 r. przychody ze sprzedaży FDG wyniosły
nie więcej niż 15% produkcji);
4. 76,30 zł - udział ogólnych kosztów spółki w produkcji FDG na cele komercyjne
Zamówienie w Chorzowie obejmowało dostawę 3000 dawek FDG, przy czym jednorazowa
dostawa miała obejmować 5-14 pacjentów.
Zamówienie to było więc zamówieniem o dwa razy większej liczbie dawek, niż w
przypadku przedmiotowego zamówienia, a więc również efekt skali miał znacznie większy
wpływ na cenę. Poza tym zamawiający w Chorzowie - biorąc pod uwagę rozmieszczenie
pracowni PET Voxel -
jest położony na trasie do pracowni PET w Opolu, a więc pod
względem logistycznym Voxel faktycznie mógł mieć przewagę nad konkurentami. W
postępowaniu objętym tym odwołaniem takiej przewagi Voxel nie ma.
Voxel w wyjaśnieniach ceny wskazał (w sposób dużo mniej szczegółowy niż miało to
miejsce w Chorzowie), że:
1. 239,28 zł - bezpośrednie koszty produkcji, sprzedaży i transportu jednej dawki
FDG;
2. 61,53 zł - udział kosztów stałych CPR w produkcji FDG na cele komercyjne;
3. 28,35 zł - udział ogólnych kosztów spółki w produkcji FDG na cele komercyjne.
Razem powyższe wyliczenia dają więc kwotę 329,16 zł, przy cenie netto za dawkę
zaoferowaną przez Voxel w kwocie 369 zł (398,52 zł brutto).
Zdaniem
Odwołującego mało prawdopodobne jest, aby udział kosztów stałych i
ogólnych kosztów spółki w produkcji FDG w przeciągu roku spadł o ponad 50%. Nawet jeżeli
tak się stało to Voxel powinien był to udowodnić w treści wyjaśnień. Powyższe okoliczności
pokazują, że przez fakt składania gołosłownych zapewnień, zamiast udzielania rzeczowych i
popartych dowodami zapewnień, Voxel każdorazowo dostosowuje wysokość kosztów
produkcji FDG do zaoferowan
ej przez niego ceny. W związku z tym koszty te nie mają
pokrycia z realnymi kosztami. Okoliczność tę na rozprawie w sprawie o sygn. akt KIO
272/18, de f
acto przyznał pełnomocnik Voxel. Jak bowiem wynika z protokołu rozprawy KIO
272/18, pełnomocnik Voxel wskazał, że „odnosząc się do kwestii kosztów transportu podaje,
iż wielokrotnie była już podnoszona kwestia, że w ofercie dla Chorzowa omyłkowo wskazano
kwotę 3 zł. Była to kwestia podnoszona w innym postępowaniu odwoławczym, dotyczącym
dostawy dla kliniki z
Warszawy. Podaje, że prawidłowa kwota kosztu 1 km to kwota
pomiędzy 1,2 a 1,5 zł za km, jest to cena rynkowa, którą ponosi wykonawca”. Niemniej
jednak, nie przeszkadzało to wykonawcy popierać zarówno w piśmie procesowym, jak i na
rozprawie w sprawie KIO 1
56/17, stawki 3 zł/km, która wtedy „pasowała” mu do składanych
wyjaśnień. Ponadto, w piśmie procesowym składanym w sprawie KIO 156/17, Voxel
utrzymywał, że jego możliwości produkcyjne w ramach tego samego cyklu produkcyjnego
wynoszą od 20 do 80 dawek. A obecnie informuje, że w jednym cyklu produkcyjnym
wytwarza od 20 do 60 dawek FDG.
Odwołujący zauważył ponadto, iż oferty składane przez Voxel stanowią średnio 67%
zakładanych przez zamawiających budżetów i to nawet z uwzględnieniem wyjątkowo
wysokiej - jak
na tego wykonawcę - ceny oferty w Gdańsku. Istotny charakter ma również
przedstawienie cen VOXEL, składanych w analogicznych przetargach na dostawy FDG:
1. Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu (poprzedni przetarg tego samego
Zamawiającego) - 577,70 zł netto za dawkę - umowa z dnia 3 stycznia 2017 r. na dostawę
1600 dawek FDG (znak sprawy 350/82/2016);
Chorzowskie Centrum Pediatrii i Onkologii im dr. E. Hankego -
436,00 zł netto
za dawkę - oferta z dnia 30 grudnia 2016 r. na dostawę 3000 dawek FDG (znak PN/6/2016);
Centrum Onkologii -
Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach -
595,00 zł netto za dawkę - umowa od 17 marca 2015 r. na dostawę 700 dawek FDG (znak
sprawy DO/DZ-381-1-116/14);
Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu - 435,00 zł netto za dawkę -
umowa od 1 czerwca 2017 r. na dostawę 2400 dawek FDG (znak sprawy ZP/PN/19/17/LA);
5. Samodzielny Publiczny Szpital w Lublinie -
477,77 zł netto za dawkę - oferta złożona 29
stycznia 2018 r. na dostawę 1700 dawek FDG (znak sprawy EDZ.242-133/17);
Szpital Uniwersytecki w Krakowie ~ 879,00 zł netto za dawkę - umowa z dnia
22 marca 2016 r. na dostawę 1200 dawek FDG (znak DFZP- BM-271-158/2015) zmieniona
aneksem z 9 maja 2016 r.;
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne
w Gdańsku - 555,00 zł netto za dawkę -
oferta złożona 8 grudnia 2017 r. na dostawę 5000 dawek FDG (znak 174/PN/2017);
Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny w Warszawie -
445,93 zł
netto za dawkę - umowa z dnia 29 sierpnia 2017 r. na dostawę 1200 dawek FDG (znak
DZP.262.56,334.2017).
W ocenie Odwołującego, powyższe zestawienie pokazuje, że nawet przy różnicy w
ilości dawek, tak drastyczna różnica ceny w poszczególnych postępowaniach nie znajduje
uzasadnienia. Efekt skali nie ma bowiem aż tak istotnego wpływu na koszty produkcji,
zwłaszcza gdy mowa o podmiocie realizującym zamówienia na rzecz różnych
zamawiających. Poza tym Voxel w wyjaśnieniach ceny przyznaje, że zamówienia dla
„publicznych” zamawiających wykonuje niejako przy okazji, efekt skali nie powinien mieć
więc dla niego znaczenia. W postępowaniu prowadzonym dla Zamawiającego w przypadku
wykonawcy Voxel
dochodzą nadto jeszcze koszty transportu radiofarmaceutyku z Krakowa,
gdzie posiada on zakład produkcyjny. Wymaga zaznaczenia, że z uwagi na specjalistyczny
charakter transportu FDG, koszty z tym związane są wyższe niż koszty transportu innych
produktów leczniczych. Przekłada się to więc w sposób istotny na cenę wytworzenia FDG,
bowiem -
porównując z postępowaniem prowadzonym przez Szpital Uniwersytecki w
Krakowie -
poza samym kosztem przewiezienia radiofarmaceutyku należy wziąć pod uwagę,
z uwagi na czas rozpadu promieniotwórczego tego produktu, odległość miejsca dostawy,
która wymusza konieczność produkcji produktu o większej „początkowej” radioaktywności,
Powyższe wyliczenia co najmniej uprawdopodobniają rażąco niski charakter ceny Voxel, a w
świetle złożonych przez tego wykonawcę wyjaśnień, które są gołosłowne, lakoniczne i mało
konkretne, nakazują przyjąć, że Voxel nie obalił domniemania, że cena jego oferty jest
rażąco niska. Nie sprostał więc obowiązkowi, o którym mowa w art. 90 ust. 2 Pzp.
Odwołujący w sytuacji, gdyby skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej doszedł
do odmiennych wniosków, podniósł zarzut ewentualny, polegający na zaniechaniu przez
Zamawiającego powtórnego wezwania wykonawcy Voxel do złożenia rzetelnych,
szczegółowych i popartych dowodami wyjaśnień, że cena zaoferowana przez tego
wykonawcę nie jest rażąco niska.
W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający wniósł o jego oddalenie zarzuty odwołania
uznając za całkowicie bezzasadne. Zamawiający stwierdził, iż wyjaśnienia Voxel S.A. za
całkowicie wystarczające, zgodne z oczekiwaniami Zamawiającego oraz potwierdzające
zdaniem Zamawiającego, że cena oferty nie jest rażąco niska. W związku z powyższym
dokonał wyboru oferty tego wykonawcy do realizacji zamówienia, jako najkorzystniejszej wg
oceny dokonanej zgodnie z kryteriami określonymi w SIWZ.
K
rajowa Izba Odwoławcza uwzględniając dokumentację z przedmiotowego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym w szczególności treść
ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowienia SIWZ, jak również oświadczenia i
stanowiska stron złożone w trakcie rozprawy, ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem całości odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2
Pzp.
Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 Pzp przesłanki
korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia, a
naruszenie przez Zamawiającego przepisów Pzp może spowodować poniesienie przez
niego szkody, polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Izba dopuściła do udziału w postępowaniu wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia - MONROL POLAND Ltd. Sp. z o.o. i M. B. Link Ekspress,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Odwołującego oraz
wykonawc
ę VOXEL S.A. z siedzibą w Krakowie zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
Izba ustaliła:
Przystępujący Voxel odpowiadając na wezwanie Zamawiającego, skierowanego na
podstawie art. 90 ust. 1 Pzp
odnośnie zaoferowanej wysokości ceny oferty, w dniu 30
stycznia 2018 r.
złożył wyjaśnienia, z których wynikało, że:
„Voxel S.A. jest spółką medyczną, jej podstawową działalnością jest prowadzenie
badań w zakresie diagnostyki obrazowej i medycyny nuklearnej. Spółka jest właścicielem
ponad trzydziestu pracowni diagnostyki obrazowej zlokalizowanych na terenie całego kraju,
w tym sześciu pracowni PET-TK. Centrum Produkcji Radiofarmaceutyków Voxel S.A. (CPR)
zlokalizowane w Krakowie powstało w celu zapewnienia dostaw radiofarmaceutyków dla
własnych ośrodków PET i to jest jego podstawowe zadanie. Koszty inwestycji obejmującej
t
akże zakup licencji na produkcję SteriPET, zwracają się dzięki przychodom z usług
diagnostyki PET i są rozliczane jako koszty produkcji radiofarmaceutyków na potrzeby
własnych pracowni PET Voxel SA, Produkcja FDG na cele komercyjne stanowi natomiast
działalność poboczną, na którą pozwalają moce produkcyjne wytwórni, niewykorzystane w
pełni dla produkcji na potrzeby własne. To szczególna sytuacja, która stanowi o przewadze
konkurencyjnej w stosunku do pozostałych producentów FDG, którzy całość swojej
działalność koncentrują na komercyjnej produkcji radiofarmaceutyków. Koszty stałe
związane z działalnością CPR są ponoszone niezależnie od wielkości produkcji, można
stwierdzić, że Voxel S.A. oferuje na rynku nadwyżki produkcyjne, których nie wykorzystuje
do własnych badań PET. Wystarczy powiedzieć, że w roku obecnym przychody ze
sprzedaży FDG stanowić będą zaledwie ok. 3% całości przychodów Voxel, pozostałe to
przychody z usług medycznych, wśród których istotną pozycję (23% przychodów ogółem)
stanowią badania diagnostyczne PET, w których wykorzystywane są produkowane w CPR
radiofarmaceutyki. Planowane przychody z badań PET będą w roku bieżącym ponad
pięciokrotnie wyższe niż przychody ze sprzedaży radiofarmacetyków, pomimo że z
działających obecnie sześciu pracowni PET, jedna została uruchomiona dopiero z końcem
2016 roku, a jedna nie wykonuje badań w ramach umowy z NFZ.”
W załączniku nr 4 do wyjaśnień Przystępujący przedstawił kalkulację kosztów,
wyjaśniając, że:
„1. bezpośrednie koszty produkcji oferowanego radiofarmaceutyku to koszty związane
z wytworzeniem serii produkcyjnej. Jej wielkość (mierzona aktywnością uzyskiwaną na
koniec produkcji) nie wpływa na koszty produkcji serii, na które składają się następujące
elementy: i) koszty materiałów i odczynników chemicznych używanych do produkcji, ii)
koszty badań laboratoryjnych i kontroli jakości, iii) koszt energii elektrycznej zużywanej
głównie przez cyklotron, systemy klimatyzacji oraz aparaturę laboratoryjną, iv)koszty
wynagrodzeń pracowników bezpośrednio produkcyjnych.
I tak do produkcji jednej serii oferowanego produktu zużywa się materiały i odczynniki
(m.in. takie jak: woda z „ciężkim tlenem” O18 do produkcji F
, kasety do automatycznej
syntezy radiofarmaceutyku, fiolki na gotowy produkt, itp.) o sumarycznej w
artości ok.
2928,60 zł.
Koszty badań kontroli jakości, czystości mikrobiologicznej dla jednej serii produktu
wynoszą około 760zł.
Koszt energii elektrycznej zużywanej podczas godzinnej pracy cyklotronu, który jest
jedyną składową kosztu produkcji zależącą od wielkości serii (wyprodukowanie większej
aktywności wymaga nieco dłuższej pracy cyklotronu), wynosi ok 61,50zł, pozostała ilość
energii zużywanej podczas produkcji jednej serii jest niezależna od jej wielkości i jej koszt to
ok.
123 zł.
Podkreślenia przy tym wymaga, że Voxel S.A. w tym samym cyklu produkcyjnym (przy
wytworzeniu jednej serii produktu) wytwarza w zależności od zapotrzebowania od 20 do
nawet 60 dawek produktu, czas wytworzenia odpowiedniej aktywności wynosi od 2 do 3
godzin. Produkcja dla p
otrzeb Zamawiającego w ramach niniejszego Zamówienia odbywać
się będzie w ramach dużej serii produkowanej codziennie rano dla potrzeb blisko położonych
odbiorców (własne pracownie PET w Krakowie, Brzozowie i Opolu). Wielkość tych serii może
wynosić nawet 60 dawek, ze względu właśnie na niewielką odległość od miejsca produkcji
tym samym relatywnie niewielkie straty aktywności pomiędzy zwolnieniem serii i chwilą
rozpoczęcia badań. Przy tak dużej serii maksymalny czas pracy cyklotronu wynosi około 3
godziny. W
konsekwencji łączny koszt energii zużywanej średnio do wytworzenia tej serii
wynosi ok. 184,50zł. Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej informacje dotyczące
kosztów produkcji należy zauważyć, że różnica w kosztach produkcji 20 i 60 dawek to
jedynie 61,50
zł. Pozyskanie każdego dodatkowego zamówienia, które może zostać
zrealizowane bez uruchamiania produkcji kolejnej serii produkcyjnej praktycznie nie tylko nie
zwiększa kosztów zmiennych produkcji, ale wręcz obniżą koszt produkcji dawki dla
wcześniej już realizowanych z danej serii produkcyjnej zamówień. Jeśli więc, zgodnie z
warunkami dostaw przedstawionymi przez Zamawiającego przyjmiemy, że w wyniku
pozyskania tego zamówienia wielkość „dużej serii” zwiększy się średnio o co najmniej 7
dawek to rzeczywisty
maksymalny dodatkowy koszt na dawkę, wynikający z realizacji
niniejszego zamówienia wyniesie 8,70 zł.
Koszt wynagrodzeń personelu bezpośrednio produkcyjnego tj. operator produkcji,
operator cyklotronu, specjalista analityk dla jednej serii wyniesie 1037 z
ł.
Dla ostrożności jednak wyliczymy tu maksymalny koszt produkcji na dawkę liczony
jako suma kosztów serii produkcyjnej podzielona przez średnią liczbę dawek w tej serii.
Biorąc pod uwagę pozyskane już zamówienia na dostawy FDG oraz planowaną w oparciu o
k
ontrakty z NFZ liczbę własnych badań PET w ośrodkach w Krakowie, Brzozowie i Opolu,
można przyjąć, że seria produkowana na potrzeby tych ośrodków wyniesie nie mniej niż 51
dawek. Po dodaniu minimalnej średniej liczby dawek dla potrzeb przedmiotowego
p
ostępowania otrzymujemy co najmniej 58 dawek w jednej serii produkcyjnej.
Tak więc maksymalny koszt produkcji jednej serii liczącej 58 dawek i zawierającej 7
dawek dla potrzeb przedmiotowego zamówienia wynosi razem ok. 4910 zł .
Bezpośredni maksymalny koszt produkcji jednej dawki dla potrzeb tego zamówienia
wyniesie więc ok. 84,66 zł.
Wszystkie pozostałe koszty CPR, takie jak koszty zatrudnienia personelu
pomocniczego, wynajmu, obsługi serwisowej, itp. są kosztami stałymi, niezależnymi od
wielkości produkcji i są rozdzielane zgodnie z wskaźnikiem opartym o proporcje przychodów
z poszczególnych obszarów działalności i zostaną opisane niżej.
koszty transportu i logistyki,
Na koszty transportu i logistyki składają się takie koszty jak: i) koszt przygotowania
produktu do wysyłki opakowanie ii) koszt transportu produktu z CPR do siedziby
Zamawiającego i pustych opakowań w drugą stronę własnym transportem drogowym.
Koszt opakowania to ok. 10.000 zł jednorazowo, ale są to opakowania używane
wielokrotnie przez całe lata i koszt ich zakupu został już w pełni zamortyzowany. Należy
uwzględnić jeszcze koszty druku etykiet i ulotek. Można wykazać, że koszt tego opakowania
na jedną dostawę to ok. 12 zł.
Voxel S.A., w przeciwieństwie do innych dostawców, dysponuje własną dedykowaną
flotą samochodową i odpowiednimi zezwoleniami PAA i tym samym nie ponosi kosztów
usługi firm transportowych, które na tych usługach muszą zarobić. Dzięki temu w kalkulacji
ceny uwzględnia jedynie rzeczywisty koszt transportu, który jest istotnie niższy od cen
rynkowych. Koszt ten, uwzględniający całkowite koszty utrzymania floty samochodowej,
koszty paliwa i wynagrodzenie kierowcy, wynosi średnio 1,20zł za przejechany kilometr.
Odległość tam i z powrotem z CPR do siedziby Zamawiającego wynosi 892 km, czyli
koszt transportu wyniesie 1070zł. Wynika z tego, że przy średnio 7 dawkach w jednej
dostawie koszt transportu liczony na dawkę wyniesie 152,85zł.
Puste opakowania odbierane są przy okazji kolejnej dostawy, tak więc wyliczony wyżej
koszt transpor
tu obejmuje także transport tych opakowań.
Podsumowując, maksymalny koszt logistyki i transportu dla jednej dostawy nie
przekroczy kwoty
1.082,40zł, co liczone na dawkę wyniesie 154,63zł.
udział kosztów stałych CPR w produkcji FDG na cele komercyjne:
Na
podstawie danych finansowych za 3 kwartały 2017 rok, planuje się, że koszty stałe
CPR w 1
kwartale 2018r. wyniosą ok. 1.126 tys. zł. Zgodnie z opisaną w części Il zasadą,
koszty te rozdzielane są na poszczególne obszary działalności (diagnostyka PET i sprzedaż
FDG) zgodnie z proporcją wynikającą z przychodów uzyskiwanych z tych obszarów. Planuje
się że w 1 kwartale 2018r. przychody ze sprzedaży FDG będą stanowiły nie więcej niż 12%
przychodów z ww. obszarów działalności. Oznacza to, że koszty stałe CPR przypadające na
produkcję preparatu FDG na potrzeby jego sprzedaży w 1 kwartale 2018r. wyniosą 135,12
tys. zł. Przewidywana minimalna wielkość sprzedaży FDG w 1 kwartale 2018r. to 2 196
dawek. Tak więc składnik kosztów stałych CPR przypadający na dawkę sprzedaną wynosi
ok. 61,53 zł.
udział ogólnych kosztów spółki w produkcji FDG na cele komercyjne:
W pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę na to, że bez względu na to czy Voxel
S.A. będzie realizował niniejsze zamówienie czy nie, koszty ogólne i tak będą występować.
Zatem ich powstanie jest całkowicie niezależne od realizacji zamówienia. W konsekwencji
poniższe wyliczenie pokazuje jedynie koszt przyporządkowywania kosztów ogólnych firmy
do jednej jednostki produkowanego preparatu. Oznacza to, że w razie pozyskania kolejnych
kontraktów koszt ten będzie maleć, albowiem koszty te będą dzielone na większą liczbę
produkowanych dawek.
Koszty ogólne Voxel S.A. obejmujące koszty zarządu, administracji, obsługi prawnej są
rozdzielane na poszczególne obszary działalności zgodnie z wielkością przychodów
generowanych w tych obszarach.
Przychody ze sprzedaży radiofarmaceutyków stanowić będą nie więcej niż 3%
przychodów z działalności firmy Voxel S.A. Na podstawie danych finansowych za rok 2017,
szacuje się że kwartalne koszty ogólne spółki wyniosą ok. 2.075 tys. zł, czyli kwartalny koszt
ogólny przypadający na sprzedaż FDG wyniesie ok. 62.25 tys. zł. Przypisany koszt ogólny
przypadający na 1 sprzedaną dawkę wyniesie więc maksymalnie 28,35zł.”
Podsumowując kosztowe elementy e Przystępujący wskazał, że „ suma kosztów
związanych bezpośrednio z kosztem produkcji, sprzedaży i transportu jednej dawki
fludeoxyglucose (SteriPET) wynosi: 239,28zł, dodatkowo przypisane koszty stałe (które
występują i będą występować bez względu na to czy Voxel S.A. uzyska niniejsze
zamówienie czy nie) wynoszą 61,53zł, a koszty zarządu i administracji wynoszą 28,35zł w
odniesieniu do jednej dawki.
W sumie koszty te wynoszą zatem nie więcej niż 330 zł w odniesieniu do jednej dawki
produktu, podczas gdy jednostkowa cena dawki zaoferowana przez Voxel S.A. w
przedmiotowym postępowaniu wynosi 369zł netto.
Należy podkreślić, że koszty stałe CPR i koszty ogólnozakładowe firmy ponoszone są
niezależnie od pozyskania nowych zamówień, a sprzedaż FDG stanowi zaledwie 3%
przychodów osiąganych przez Voxel S.A. Zatem tylko bezpośrednie koszty produkcji i
transportu tj. 239,28zł na 1 dawkę mają wpływ na zaoferowaną cenę.
Tym samym cena przedstawiona przez Voxel S.A. spełnia wszystkie wymagania i w
żadnym wypadku nie może być traktowana jako rażąco niska.”
Izba zważyła:
Uwzględniając złożone przez Przystępującego wyjaśnienia odnośnie realności
zaoferowane ceny, Izba stwierdziła, że niezasadny był zarzut Odwołującego dotyczący
zaniechania odrzucenia oferty Przystępującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy,
zgodnie z którym zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
Wskazać należy, że ustawa nie definiuje rażąco niskiej ceny, niemniej punktem
odniesienia winien być przedmiot zamówienia. Zatem, należy przyjąć, że rażąco niska cena
to taka cena
, która jest nierealistyczna, niewiarygodna w kontekście aktualnej sytuacji
rynkowej. Nie wystarczy więc, aby cena zasadniczo odbiegała od wartości zamówienia lub
średniej arytmetycznej cen pozostałych ofert złożonych w postępowaniu. Istotne, aby była to
cena taka, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby
nieopłacalne. Musi to być cena rażąco niska w stosunku do konkretnego przedmiotu
zamówienia, uwzględniającego specyfikę rynku, w tym przypadku produkcję
radiofarmaceutyku 18F-FDG.
W ocenie Izby Przystępujący VOXEL w sposób wystarczający i
należyty wykazał Zamawiającemu okoliczność, iż cena jego oferty nie jest ceną rażąco
niską. Wykonawca ten wbrew twierdzeniom Odwołującego, załączył dowody, które w ocenie
Izby
były wystarczające i zostały prawidłowo ocenione przez Zamawiającego.
W opinii Izby zasadnicze znaczenie przy ocenie ceny oferty zaproponowanej przez
wykonawcę VOXEL ma fakt, iż blisko 90% produkcji FDG Przystępującego przeznaczona
jest na własne potrzeby diagnostyczne. Działalność diagnostyczna stanowi jego główne
źródło przychodów, a komercyjna sprzedaż radiofarmaceutyków wykorzystywanych do tej
działalności ma jedynie charakter poboczny, bowiem jak wskazywał Przystępujący
przychody ze sprzedaży stanowią jedynie ok. 3% przychodów Spółki. Jak podkreślał
Przystępujący zarówno w złożonych wyjaśnieniach jaki również w czasie rozprawy przed
Izbą przy pomocy przychodów z tej sprzedaży wykonawca nie musi pokrywać całości
kosztów obsługi i działalności spółki, a nawet wszystkich kosztów stałych związanych z
produkcją radiofarmaceutyku. Tego typu sprofilowanie działalności umożliwia bowiem
Przystępującemu osiąganie dodatkowych zysków z przeznaczenia nadwyżek mocy
produkcyjnych na sprzedaż radiofarmaceutyku.
Zdaniem Izby
Voxel udokumentował koszty związane z zatrudnieniem personelu
produk
cyjnego i wyjaśnił kwestie dotyczące transportu FDG i związanej z tym logistyki.
Przystępujący wskazał ponadto, iż ponosi tylko koszty związane z obsługą floty
samochodowej wynagrodzenia kierowców oraz paliwa, wskazując, iż kształtują się na
poziomie ok. 1
,20 zł/km. Izba uznała również, że Przystępujący wykazał realność
zaoferowanej ceny w zakresie kosztów produkcji radiofarmaceutyku, szczegółowo
wyjaśniając te kwestie w przytoczonych wyżej wyjaśnieniach udzielonych na wezwanie
Zamawiającego.
Reasumując powyższe Izba uznała, że wyjaśnienia złożone przez Przystępującego
Voxel
przedstawiały sposób kalkulacji ceny, który potwierdził jej realność. W ocenie Izby
wykonawca wskazał na obiektywne okoliczności, które pozwoliły mu na skalkulowanie
elementów oferty za cenę podaną w ofercie. Zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy zamawiający
odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień
wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w
stosunku do przedm
iotu zamówienia. Natomiast, w rozpoznawanej spawie Izba stwierdziła,
że Przystępujący Voxel złożył wyjaśnienia i uznała, że przedstawił kalkulację kosztów
popartą dowodami, która pozwalała uznać, tak jak uczynił to Zamawiający, iż cena
zaproponowane przez
tego wykonawcę nie była ceną rażąco niską. W konsekwencji Izba nie
dopatrzyła się zaniechania Zamawiającego naruszającego treść art. 90 ust. 3 ustawy. W
ocenie Izby podnoszony przez O
dwołującego brak załączenia do wyjaśnień dowodów, tj. np.
faktury za prąd i wodę, nie może stanowić wyłącznej podstawy do odrzucenia oferty
przystępującego Voxel przede wszystkim z uwagi na to, że nawet przedstawienie faktur czy
ofert na poszczególne materiały niezbędne do produkcji FDG jak również koszty energii
elektrycznej c
zy koszty pracownicze może nie doprowadzić do jednoznacznego wykazania
kosztów przypisanych do dawek oferowanych zamawiającemu. Jak wskazywał
Przystępujący na rozprawie trudno jest wycenić koszt produkcji jednej dawki
radiofarmaceutyku, bowiem koszty mater
iałów i odczynników zużywanej do produkcji
konkretnej serii mogą pochodzić z różnych dostaw, rozciągniętych w czasie. Stąd w opinii
Izby ewentualne zestawienie ww.
faktur nie odzwierciedli kosztu na daną dawkę. Ponadto jak
wskazywał Przystępujący koszty związane z produkcją FDG są znacznie wyższe jeżeli
produkcja ma charakter incydentalny, niż ta która odbywa się w sposób zaplanowany, co jest
spowodowane koniecznością uruchomienia cyklotronu dla produkcji tylko tych dawek.
Nie zostały wykazane jakiekolwiek dowody w oparciu o które można by uznać, że za
zaoferowan
ą cenę Przystępujący nie będzie w stanie wykonać przedmiotowego zamówienia.
Zdaniem Izby
Odwołujący nie przedstawił w sprawie dowodów, które świadczyłyby w sposób
pewny i kategorycznych o tym, że koszty zamówienia będą znacznie wyższe niż przedstawia
to Przystępujący. Swoje stanowisko w tej kwestii Odwołujący oparł na podstawie
samodzielnych obliczeń kosztów własnej działalności gospodarczej w tym zakresie.
Nie znalazł również potwierdzenia zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 Pzp. Jak bowiem już
wskazano Oferta Przystępującego nie podlegała odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy, w związku z czym dopuszczenie tej oferty do oceny ofert nie prowadziło do
naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odnosząc się do prezentowanego przez Odwołującego i Przystępującego Monrol na
rozprawie przed
Izbą stanowiska, iż Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku o sygn. akt KIO
272/18, przesądziła o tym, iż wyjaśnienia złożone przez Przystępującego są ogólnikowe i
lakoniczne wskazać należy, iż w sprawie o sygn. akt KIO 272/18, Izba oceniała treść
złożonych wyjaśnień w kontekście art. 8 ust. 3 Pzp. W sytuacji odmiennej, tj. w sytuacji,
gdyby Izba oceniła treść złożonych wyjaśnień w zakresie prawidłowości zaniechania przez
Zamawiającego zastosowania art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, Izba byłaby zobligowana do
odrzucenia odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 4 Pzp.
Izba uznała ponadto, iż wyjaśnienia udzielone przez Przystępującego były rzetelne i
poparte dowodami, w związku z czym brak było konieczności powtórnego wezwania
Przystępującego do złożenia wyjaśnień. Tym samym Izba za nie zasadny uznała zarzut
ewentualny dotyczący zaniechania zastosowania przez Zamawiającego przepisu art. 90 ust.
1 Pzp.
Wskazać ponadto należy, że w postępowaniu nie zostało wykazane, że
wyprodukowanie FDG za cenę podaną przez Przystępującego VOXEL jest niemożliwe. Nie
wykazano
też, że wykonanie zamówienia za oferowaną cenę spowoduje powstanie strat
przez
Przystępującego.
W związku z powyższym Izba oddaliła obydwa odwołania, o czym orzekła na
podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy - na podstawie art.
192 ust. 9 i 10 Pzp.
Przewodniczący: …………………………