KIO 2607/18 WYROK dnia 9 stycznia 2019 r.

Stan prawny na dzień: 26.02.2019

Sygn. akt: KIO 2607/18 

WYROK 

z dnia 9 stycznia 2019 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący: 

Monika Szymanowska 

Protokolant:    

Klaudia Ceyrowska 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 stycznia 2019 

r. w Warszawie odwołania wniesionego 

d

o  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  20  grudnia  2018  r.  przez  wykonawców 

wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego konsorcjum: W.B. oraz P.B. 

działających  jako  wspólnicy  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zakład  Usług 

Le

śnych  „Puszcza”  S.C.  w  Rosku,  P.B.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą 

Zakład Usługowo – Handlowy P.B. w Rosku, M.M. prowadzącego działalność gospodarczą 

pod  firmą  M.M.  Firma  Usługowa  „Ilmar”  w Sierakowie,  M.M.  prowadzącego  działalność 

gospodarc

zą  pod  firmą  Przedsiębiorstwo  Handlowo  Usługowe  „AGRO  –  MAR”  M.M.  w 

Sierakowie  i L.K. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zakład  Usług  Leśnych 

„Leśnik”  L.K.  w Kruteczku,  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego  Skarb 

Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Wronki 

orzeka: 

uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu  unieważnienie  czynności 

unieważnienia  postępowania  w  części  3  i  4  oraz dokonanie  badania  i  oceny  ofert 

złożonych w części 3 i 4 postępowania, 


kosz

tami  postępowania  odwoławczego  obciąża  zamawiającego  Skarb  Państwa  – 

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Wronki i: 

zalicza  na  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  w  wysokości 

zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 

konsorcjum: W.B.  oraz P.B. 

działających jako wspólnicy prowadzący działalność 

gospodarczą  pod  firmą  Zakład  Usług  Leśnych  „Puszcza”  S.C.  w Rosku,  P.B. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usługowo – Handlowy 

P.B.  w  Rosku,  M.M. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  M.M. 

Firma  Usługowa  „Ilmar”  w  Sierakowie,  M.M.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą  pod  firmą  Przedsiębiorstwo  Handlowo  Usługowe  „AGRO  –  MAR” 

M.M.  w  Sierakowie  i  L.K. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą 

Zakład Usług Leśnych „Leśnik” L.K. w Kruteczku, tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  zamawiającego  Skarbu  Państwa  –  Państwowego  Gospodarstwa 

Leśnego Lasy Państwowe, Nadleśnictwa Wronki na rzecz wykonawców wspólnie 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  publicznego konsorcjum:  W.B.  oraz 

P.B. 

działających jako wspólnicy prowadzący działalność gospodarczą pod firmą 

Zakład  Usług  Leśnych  „Puszcza”  S.C.  w Rosku,  P.B.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą  pod  firmą  Zakład  Usługowo  –  Handlowy  P.B.  w  Rosku,  M.M. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod firmą  M.M.  Firma  Usługowa  „Ilmar” 

w  Sierakowie,  M.M. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą 

Przedsiębiorstwo  Handlowo  Usługowe  „AGRO  –  MAR”  M.M  w  Sierakowie  i  L.K. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych „Leśnik” 

L.K. w Kruteczku, 

kwotę w wysokości 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy 

złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty  strony  poniesione  z  tytułu  wpisu  od 

odwołania, 

nakazuje 

Urzędowi  Zamówień  Publicznych  zwrot  na  rzecz  wykonawców  wspólnie 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  publicznego konsorcjum:  W.B.  oraz  P.B. 

działających  jako  wspólnicy  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zakład 

Usług Leśnych „Puszcza” S.C. w Rosku, P.B. prowadzącego działalność gospodarczą 

pod  firmą  Zakład  Usługowo  –  Handlowy  P.B.  w  Rosku,  M.M.  prowadzącego 

działalność  gospodarczą  pod  firmą  M.M.  Firma  Usługowa  „Ilmar”  w  Sierakowie,  M.M. 

pr

owadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Przedsiębiorstwo  Handlowo 

Usługowe  „AGRO  –  MAR”  M.M.  w  Sierakowie  i  L.K.  prowadzącego  działalność 


gospodarczą  pod  firmą  Zakład  Usług  Leśnych  „Leśnik”  L.K.  w Kruteczku,  kwoty  w 

wysokości  15 000 zł 00 gr  (słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  tytułem 

nadpłaconego wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do Sądu Okręgowego w Poznaniu. 

Przewodniczący: 

………………………… 


U z a s a d n i e n i e 

do wyroku z dnia 9 stycznia 2019 r. w sprawie o sygn. akt: KIO 2607/18 

Zam

awiający  Skarb  Państwa  –  Państwowe  Gospodarstwo  Leśne  Lasy  Państwowe, 

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Pile, Nadleśnictwo Wronki, Nadolnik 1, 64 - 510 

Wronki,  prowadzi 

postępowanie  o udzielenie  zamówienia  publicznego  pn.:  „Wykonywanie 

usług z zakresu gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa Wronki w roku 2019”, o numerze 

nadanym  przez  zamawiającego  SZ.270.2.6.2018,  o ogłoszeniu  o  zamówieniu  publicznym 

opublikowanym  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  w  dniu  16  października  2018  r. 

pod  numerem  2018/S  199 

–  451510,  podzielone  na  5  części,  zwane  dalej  jako 

„postępowanie”.

Izba ustaliła, że postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego, 

o  wartości  powyżej  kwot  określonych  w  przepisach  wydanych  na  podstawie 

art. 11 ust. 8 ustawy  z  d

nia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych 

(Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.), zwanej 

dalej jako „p.z.p.” 

W  dniu  10  grudnia  2018  r. 

zamawiający  przekazał  wykonawcom  wspólnie 

ubiegającym  się  o  udzielenie  zamówienia  –  konsorcjum: W.B.  oraz  P.B.,  działających  jako 

wspólnicy, prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług Leśnych „Puszcza” 

S.C.  w Rosku,  ul. Cmentarna  13,  64 

–  730  Wieluń,  P.B.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą pod firmą Zakład Usługowo –Handlowy P.B. w Rosku, ul. Cmentarna 13, 64 – 

730 Wieluń, M.M. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą  M.M. Firma Usługowa 

„Ilmar”  w Sierakowie,  ul.  Gajowa  3a,  64  –  410  Sieraków,  M.M.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą  pod  firmą  Przedsiębiorstwo  Handlowo  Usługowe  „AGRO  –  MAR”  M.M.  w 

Sierakowie, ul. Gajowa 3a, 64 

– 410 Sieraków i L.K. prowadzącego działalność gospodarczą 

pod firmą Zakład Usług Leśnych „Leśnik” L.K. w Kruteczku, Kruteczek 33, 64 – 720 Lubasz, 

(dalej zwanym 

jako „odwołujący”) informację o unieważnieniu postępowania w części 3 i 4. 

Od  tej  czynności  zamawiającego  odwołujący,  w  dniu  20  grudnia  2018  r.,  wniósł 

odwołanie,  w którym  postawił  zamawiającemu  zarzut  naruszenia  art.  93  ust.  1  pkt  4  p.z.p., 

przez  unieważnienie  przez  zamawiającego  postępowania,  mimo  braku  przesłanek 

określonych w tym przepisie. 

Wobec  powyższego  odwołujący  wniósł  o  nakazanie  zmawiającemu  unieważnienia 

czynności  unieważnienia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  w  zakresie 

części (pakietu) 3 i 4 oraz nakazanie zamawiającemu dokonania oceny ofert odwołującego 

złożonych  w  części  3  i  4.  Ponadto  odwołujący  wniósł  o  zasądzenie  na  jego  rzecz  zwrotu 


łącznych kosztów za oba postępowania odwoławcze, w tym kosztów zastępstwa przez radcę 

prawnego, 

według norm przepisanych. 

W  uzasadnieniu  wniesionego  środka  ochrony  prawnej  odwołujący  wskazał  co 

następuje. 

Zamawiający przekazał ogłoszenie o zamówieniu publicznym na „Wykonywanie usług 

w  zakresie  gospodarki  leśnej  na  terenie  Nadleśnictwa  Wronki  w  roku  2019”  Urzędowi 

Publikacji  Unii  Europejskiej  w  dniu  11  pa

ździernika  2018  r.,  które  zostało  opublikowane 

w D

zienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  2018/S  199  –  451510  z  dnia  16.10.2018  r. 

Ogłoszenie  to  zamawiający  umieścił  także  na  stronie  internetowej.  Szacunkową  całkowitą 

wartość  zamówienia  zamawiający  określił  na  wartość  bez  VAT:  9  370  707,00  PLN  (netto), 

w ty

m  szacunkowa  wartość  części  3  (pakiet  3)  na  wartość  bez  VAT:  2  063  454,00  PLN 

(netto) oraz wartość części 4 (pakiet 4) na wartość bez VAT: 1 684 056,00 PLN (netto). 

Na  sesji  otwarcia  ofert  w  dniu  23.11.2018  r. 

zamawiający,  zgodnie  z  art.  86  ust. 

3 ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004 

r.  Prawo  zamówień  publicznych,  podał  łączną  wartość 

zamówienia  (zamówienie  podstawowe  wraz  z  opcją  i  zamówieniem  uzupełniającym) 

w kwocie 

wysokości  9  370  707,00  zł  oraz  wartość  części  3  (pakiet 

3) w kwocie 2 063 454,00 

zł  i wartość  części  4  (pakiet  4)  w  kwocie  1  684  056,00  zł. 

Dodatkowo z

amawiający określił wartość przewidywanych zamówień, o których mowa w art. 

67  ust.  1 

pkt  6  i  7  oraz  art.  134  ust.  6  pkt  3  ustawy  na  kwotę  (20%  zamówienia 

podstawowego  i prawa  opcji)  1  561 

785,00  zł, w  tym  na:  część 3 (pakiet  3):  343  909,00  zł 

oraz część 4 (pakiet 4): 280 676,00 zł. 

Następnie  odwołujący  podniósł,  że  zamawiający  jednoznacznie  wskazał,  iż  wartość 

zamówienia  została  ustalona  w  dniu  11  października  2018  r.  na  podstawie:  wniosków 

gospodarczych na 2019 r., pisma RDLP w Pile nr EP.0301.19.2018.IG z dnia 16 lipca 2018 r. 

dotyczącego  prowizorium  planu  finansowo  –  gospodarczego  na  2019  i  Prowizorium  planu 

finansowo 

–  gospodarczego  RDLP  w  Pile  na  2018r.  zatwierdzonego  –  zarządzeniem  nr 

Dyrektora  RDLP  w  Pile  z  dnia  8  października  2018  r.  oraz,  że  zamówienie  nie  jest 

współfinansowane  ze  środków  Unii  Europejskiej.  Ponadto  zamawiający  –  w  części 

protokołu  z  sesji  otwarcia  ofert  –  wskazał,  że  iż  bezpośrednio  przed  otwarciem  ofert 

(o godz.  10.

30)  podał  kwotę,  jaką  zamierzał  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia, 

wysokości 8 004 144,00 zł, w tym kwotę na część 3 (pakiet 3) w wysokości 1 762 533,00 zł 

oraz kwotę na część 4 (pakiet 4) w wysokości 1 438 464,00 zł, po czym przytoczono dalszą 

treść protokołu z otwarcia ofert. 

Odwołujący  zaznaczył,  że pismem  z  dnia  10.12.2018  r.  zamawiający  zawiadomił  go 

unieważnieniu postępowania, a następnie zacytował treść zawiadomienia o unieważnieniu. 

W  ocenie  odw

ołującego  poza  treścią  zawiadomienia  zamawiający  w  żaden  sposób  nie 

wyjaśnił na czym miałby polegać jego błąd przy obliczeniu kwoty jaką zamierzał przeznaczyć 


na  realizację  zamówienia.  Pozostaje  niejasnym  jaką  kwotą  faktycznie  dysponował 

zamawiający  na  jego  zrealizowanie,  nie  wskazano  dokumentów,  z  których  powołane 

okoliczności miałby wynikać, a nadto czy faktycznie zamawiający nie dysponuje środkami na 

wykonanie zamówienia. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż oferta odwołującego opiewała na 

kwotę, która nie przekraczała wysokości środków, które zamawiający wskazał w specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia na zrealizowanie przedmiotowego zamówienia. Kwota tych 

środków do chwili otwarcia ofert nie została przez zamawiającego zmieniona (zmniejszona). 

Zdaniem 

odwołującego  zamawiający  nie  miał  podstaw  do  unieważnienia 

postępowania.  Przesłanką  umożliwiającą  unieważnienie  postępowania,  na  podstawie  art. 

93 ust.  1  pkt 

4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  jest  brak  możliwości  zwiększenia 

kwoty,  którą  zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  realizację  zamówienia,  do  ceny 

najkorzystniejszej  oferty.  W  myśl  wskazanego  przepisu,  będącego  podstawą  czynności 

unieważnienia  przedmiotowego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  zamawiający 

unieważnia  postępowanie,  jeżeli  cena  najkorzystniejszej  oferty  lub  oferta  z  najniższą  ceną 

przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, 

chyba  że  zamawiający  może zwiększyć  tę kwotę  do  ceny  najkorzystniejszej  oferty.  Analiza 

treści  przepisu  wskazuje,  iż  jego  dyspozycja  znajduje  zastosowanie  w  przypadku 

kumulatywnego  wystąpienia  dwóch  wskazanych  w  nim  przestanek:  1)  cena 

najkorzystniejszej  oferty  lub  cena  z  najniższą  ceną  przewyższa  kwotę,  którą  zamawiający 

zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  oraz  2)  zamawiający  nie  może 

zwiększyć tej kwoty do ceny najkorzystniejszej oferty. 

W  ocenie  odwołującego  zamawiający  nie  wykazał,  iż  w  przedmiotowym 

postępowaniu  doszło  do  sytuacji  opisanej  w  dyspozycji  wskazanego  przepisu.  Zgodnie 

bowiem z art. 86 ust. 3 us

tawy Prawo zamówień publicznych, bezpośrednio przed otwarciem 

ofert zamawiający podaje kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. 

Podana przez z

amawiającego kwota jest informacją dla wykonawców i jako taka nie podlega 

zmianie.  Kwota  ta  m

a  stanowić  zabezpieczenie  wykonawców  przed  nieuprawnionym 

unieważnieniem  postępowania  przez  zamawiającego  z  powodu  braku  środków  na 

sfinansowanie  zamówienia.  Ponadto,  według  odwołującego,  w  świetle  przepisów  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych,  możliwe  jest  jedynie  zwiększenie  tej  kwoty,  nie  zaś  jej 

zmniejszenie.  Obowiązujące  przepisy  prawa  nie  wskazują  na  możliwość  dokonywania 

korekty 

(innej  niż  wskazana  powyżej)  rzeczonej  kwoty,  w  szczególności,  gdy  zamawiający 

zapoznał  się  z  wysokością  cen  w  złożonych  ofertach.  W  konsekwencji,  zamawiający 

pozostaje  związany  kwotą  podaną  bezpośrednio  przed  otwarciem  ofert  i  nie  może  jej 

zmienić,  tj.  obniżyć  jej  wysokości.  Co  więcej,  zamawiający  dokonując  szacunków  kwoty 

zamówienia powinien zabezpieczyć środki na realizację tego zamówienia. Przy czym kwota 

ta 

nie  zależy  od  tego,  czy  zamówienie  realizowane  jest  w  ciągu  jednego  roku,  czy  też 


realizacja  zamówienia  obejmuje  więcej  niż  jeden  rok,  ponieważ  kwota,  jaką  zamawiający 

zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia powinna dotyczyć całości zamówienia. 

Odwołujący  zaznaczył  również,  że  zamawiający  nie  przedstawił  konkretnych 

dowodów potwierdzających, że popełnił błąd z przyczyn, których nie mógł uniknąć. Posłużył 

się  przy  tym  nieprecyzyjnymi  stwierdzeniami  o  przemnożeniu  kwoty  netto  wszystkich 

czynności  i  prac  stawką  podatku  VAT  w  wysokości  23  %,  zamiast  stawką  8%,  która  ma 

zastosowanie do większości czynności prac. 

Dalej  odwołujący  wskazał,  że  jego  stanowisko  znajduje  potwierdzenie 

w orzecznictwie  KIO,  tj.  w  wyroku  z  dnia  18  grudnia  2013  r.,  sygn.  akt:  KIO  2804/13  i  KIO 

2821/13,  wyrażono  jednoznaczny  pogląd,  iż  zgodnie  z  art.  86  ust.  3  ustawy  zamawiający 

bezpośrednio  przed  otwarciem  ofert  podaje  kwoty,  jakie  zamierza  przeznaczyć  na 

sfinansowanie  zamówienia.  Jest  to  istotne  rozwiązanie  o  znaczących  skutkach  natury 

prawnej. Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie wskazuje się, że przepis ma uniemożliwić 

zamawiającemu  arbitralnego  unieważniania  postępowania  na  podstawie  art.  93  ust.  1  pkt 

4 (por. Komentarz PZP red. T. Czajkowski W-

wa 2007, s. 296). „Zamawiający jest związany 

kwota, która zgodnie z art.  86  ust.  3 ustawy  podał  przed  otwarciem  ofert,  tylko  niejako  „od 

dołu”  tzn.  nie  może  w  celu  uzasadnienia  unieważnienia  postępowania  na  podstawie  art. 

93 ust.  1  pkt  4  ustawy  wskaza

ć  innej,  niższej  kwoty,  która  w  rzeczywistości  zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  /.../  (Paweł  Granecki,  Prawo  zamówień 

publicznych,  komentarz,  W-wa  2012,  s.  441

).  Dalej  odwołujący  argumentował,  że  Izba 

orzekając  w  powyższych  sprawach  zauważyła,  że:.  „podzielając  powołane  stanowiska 

wskazuje ponadto na szczególny gwarancyjny charakter omawianego przepisu, który został 

wprowadzony  do  ustawy  jako 

skonkretyzowanie  zasady  jawności  i  przejrzystości 

postępowania.”  

Odwołujący  podniósł  następnie,  że  zamawiający  nie  jest  zobowiązany  do 

unieważniania  postępowania  w  każdym  przypadku,  gdy  cena  oferty  najkorzystniejszej 

przekracza  równowartość  kwoty,  którą  planował  przeznaczyć  na  realizację  zamówienia. 

W s

zczególności,  w  przypadku,  gdy  zamawiający  należy  do  grona  podmiotów  sektora 

finansów  publicznych,  może  zwiększyć  kwotę  przeznaczoną  na  realizację  zamówienia,  tak 

aby  była  ona  wyższa  od  ceny  zawartej  w  ofercie  najkorzystniejszej,  w  granicach  i  na 

zasadach  określonych  ustawą  o  finansach  publicznych,  o  ile  uzna  to  za  uzasadnione 

celowe,  udzielając  następnie  zamówienia  wykonawcy.  Dopiero  w  sytuacji,  gdy  dokonanie 

takich  przeniesień  nie  jest  możliwe  lub  celowe,  a  kwota,  którą  zamawiający  zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  jest  niższa  od  ceny  najkorzystniejszej  oferty, 

zachodzi konieczność unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych.  W  ocenie  odwołującego  podkreślić  przy  tym  należy,  że 

czynność  unieważnienia  postępowania  sama  w  sobie  sprzeciwia  się  określonemu  w  art. 


pkt  7a  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  celowi  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia,  przez  który  należy  rozumieć  dokonanie  wyboru  oferty  wykonawcy,  z  którym 

zostanie  zawarta  umowa  w  s

prawie  zamówienia  publicznego,  lub  –  w  przypadku  trybu 

zamówienia  z  wolnej  ręki  –  wynegocjowania  postanowień  takiej  umowy.  Tym  samym, 

wskazane  w  ustawie 

Prawo  zamówień  publicznych przesłanki  unieważnienia postępowania 

po  pierwsze 

nie  powinny  być  interpretowane  rozszerzająco,  po  drugie  zaś  ich  wystąpienie 

winno  być  szczegółowo  zbadane  i  nie  powinno  budzić  żadnych  wątpliwości.  Według 

odwołującego  zamawiający  zobowiązany  jest  do  udzielenia  zamówienia  zwycięskiemu 

oferentowi, nawet w przypadku braku środków wskutek zdarzeń wyjątkowych, niemożliwych 

do  przewid

zenia.  Wyjątek  stanowi  sytuacja,  w  której  jednocześnie  występują  przesłanki 

unieważnienia  wskazane  w  art.  93  ust.  1  pkt  4  oraz  art.  93  ust.  1  pkt  6  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  (istotna  zmiana  okoliczności  powodująca,  iż  prowadzenie 

postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można 

było  wcześniej  przewidzieć).  W  takim  wypadku  organizator  postępowania  ma  wówczas 

możliwość  unieważnienia  postępowania  powołując  się  na  treść  owego  przepisu. 

Unieważnienie  postępowania  na  podstawie  przepisu  art.  93  ust.  1  pkt  4  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  znajdzie  więc  zastosowanie  dopiero  w  momencie,  gdy  ewentualna 

modyfikacja  budżetu  uznana  zostanie  przez  dysponenta  środków  finansowych  jakim  jest 

zamawiający za oczywiście bezcelową lub niemożliwą. 

W  ocenienie  odwołującego,  w  niniejszym  postępowaniu  zamawiający  oszacował 

wartość zamówienia w trybie art. 32 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz zaplanował 

wysokość środków pieniężnych koniecznych na sfinansowanie zamówienia, potwierdzając to 

szeregiem dokumentów finansowych w postaci: wniosków gospodarczych na 2019 r., pisma 

RDLP w Pile nr EP.0301.19.2018.ZG z dnia 16 lipca 2018 

r. dotyczącego prowizorium planu 

finansowo 

– gospodarczego na 2019 i Prowizorium planu finansowo – gospodarczego RDLP 

w Pile  na  2018  r.  zatwierdzonego  z

arządzeniem  nr  28  Dyrektora  RDLP  w  Pile  z  dnia 

października  2018  r.  Zaś,  zgodnie  z  art.  86  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych, 

zamawiający  wskazał  kwotę  jaką  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia, 

wysokościach  wystarczających  na  zrealizowanie  przedmiotowego  zamówienia.  Zatem 

skoro oferty o

dwołującego zarówno w łącznej wysokości, jak i w poszczególnych częściach 

(pakietach) 

są niższe od tych kwot, zamówienie to może i powinno być zrealizowane przez 

z

amawiającego. 

Mając  na  uwadze  powyższe,  według  odwołującego,  wykazane  naruszenia  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  są  poważne,  powodujące,  że  interes  odwołującego 

w uzyskaniu 

zamówienia  został  naruszony,  a  niniejsze  odwołanie  wraz  z  wnioskami, 

wskazanymi w petitum jest uzasadnione.  


D

ziałając  w  imieniu  i  na  rzecz  zamawiającego  odpowiedź  na  odwołanie  w  formie 

pisemnej 

wniósł pełnomocnik strony wskazując, iż zamawiający wnosi o oddalenie odwołania 

oraz 

obciążenie  odwołującego  kosztami  postępowania  odwoławczego,  w  tym  kosztami 

zastępstwa procesowego. 

W  ocenie  zamawiającego  podkreślenia  wymaga,  że  kwota,  którą  zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  nie  jest  tym  samym,  co  szacunkowa  wartość 

zamówienia.  Jak  wskazuje  się  w  doktrynie  „wartość  zamówienia  powinna  odzwierciedlać 

rynkową  wartość  przedmiotu  zamówienia,  a  kwota,  którą  dysponuje  zamawiający, 

odzwierciedla co najwyżej jego możliwości finansowe (wynika z budżetu, planu finansowego, 

itp.).  Może  więc to  być kwota  wyższa,  jak  i  niższa od  wartości  zamówienia (zob.  J.  Pieróg, 

Prawo zamówień publicznych. Komentarz, 14. wydanie, wyd. C.H. Beck, str. 494). Przy czym 

kwota,  którą  zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia 

odzwierciedla  jego  możliwości  finansowe  na  zakres  zamówienia  podstawowego. 

Zamawiający  nie  ma  obowiązku  posiadania  zabezpieczenia  na  przyszłe  i  ewentualne 

zamówienia na usługi podobne oraz opcje i o ile realizacja zakresu podstawowego stanowi, 

co  do  zasady,  zobowiązanie  zamawiającego,  o  tyle  nie  ma  on  obowiązku  udzielania 

zamówienia z wolnej ręki czy też korzystania z prawa opcji. 

Według  zamawiającego  okoliczności,  które  doprowadziły  do  unieważnienia 

postępowania, na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, wyglądały następująco. 

Na otwarciu ofert pracownik zamawiającego podał błędne kwoty, które zamawiający 

zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia.  I  tak,  odnosząc  się  do  części 

zamówienia  objętych  odwołaniem:  na  część  3  podano  kwotę  1  762  533,00  zł,  a  na  część 

podano kwotę 1 438 464,00 zł. Tymczasem właściwe kwoty, które zamawiający zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  wynoszą  dla  części  3  –  1  557  051,33  zł,  a  dla 

części 4 – 1 269 005,97 zł. Różnica wynika z zastosowania doliczenia do kwoty netto błędnej 

stawki  podatkowej  VAT.  W  przypadku  kwot  błędnie  podanych  wyglądało  to  następująco: 

część 3 – kwota netto: 1 432 954,00 zł + podatek VAT 23%: 329 579,42 zł = kwota brutto: 

762 533,00 zł, część 4 – kwota netto: 1 169 482,60 zł + podatek VAT 23%: 268 981,00 zł = 

kwota  brutto:  1 438 

464,00 zł.  Następnie zamawiający dodał, że większość czynności przy 

usługach  z  zakresu  gospodarki  leśnej  opodatkowana  jest  stawką  podatkową  VAT  8%. 

Zatem 

w przypadku zastosowania prawidłowych stawek (mieszanych), właściwe kwoty, które 

z

amawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  realizację  zamówienia  kształtują  się  następująco: 

część  3  –  kwota  netto:  1 432  954,00  zł  +  podatek  VAT  8%  i  23%:  124  097,33  zł  =  kwota 

brutto:  1 

557  051,33  zł,  część  4  –  kwota  netto:  1 169  482,60  zł  +  podatek  VAT  8%  i  23%: 

523,37 zł = kwota brutto: 1 269 005,97 zł. Kwoty te wynikały z kosztorysów inwestorskich 

przygotowanych  przez  pracowników  zamawiającego  (dowód:  załącznik  nr  1  i  załącznik  nr 

do odpowiedzi na odwołanie). 


W obliczu różnicy pomiędzy tymi kwotami, która była znacząca – w części 3 wynosiła 

482,09 zł, a w części 4 – 169 457,63 zł, zamawiający musiał przyznać, że nie posiada 

swojej  dyspozycji  środków  finansowych,  które  pozwoliłyby  mu  na  zaciągnięcie 

zobowiązania w kwotach podanych nieprawidłowo.  

Następnie,  według  zamawiającego,  zaznaczyć  należy,  że  odwołujący  niesłusznie 

kwalifikuje  jednostki  Lasów  Państwowych  do  jednostek  sektora  finansów  publicznych. 

Lasy 

Państwowe  nie  są  jednostką  sektora  finansów  publicznych,  finansują  się  same 

pokrywają  koszty  z  własnych  przychodów,  a  nie  ze  środków  pochodzących  z  budżetu. 

Zatem  gospodarka  finansowa  w  jednostkach  typu  nadleśnictwa  wygląda  inaczej,  niż 

przedstawił  to  odwołujący.  Podstawą  gospodarki  finansowej  jednostek  organizacyjnych 

Lasów Państwowych są sporządzane przez nie roczne plany finansowo – gospodarcze i, na 

szczeblu  regionalnym,  są  zatwierdzane  przez  dyrektorów  regionalnych  dyrekcji  (§  6  ust. 

1 i 2 

rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej 

w  Państwowym  Gospodarstwie  Leśnym  Lasy  Państwowe  z  dnia  6  grudnia  1994  r.). 

Zatem 

na  zaciągnięcie  zobowiązania  wg  kwot  nieprawidłowych  zgodę  musiałby  wyrazić 

Dyrektor  Regionalnej  Dyrekcji  Lasów  Państwowych  w  Pile.  Natomiast  takiej  zgody 

Nadleśnictwo nie uzyskało. 

W związku z powyższym, zdaniem zamawiającego – mając na uwadze konieczność 

realizacji  całości  zakresu  podstawowego  zamówienia  –  zamawiający,  nie  posiadając 

odpowiednich  środków  finansowych,  które  umożliwiłyby  udzielenie  zamówienia  o  wartości 

powyżej kwot, które zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację zamówienia, nie mógł 

podjąć innej decyzji, jak unieważnić postępowanie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy 

Pzp. 

Przy  czym  należy  zaznaczyć,  że  zamawiający  nie  dokonał  obniżenia  kwoty,  którą 

zamierzał  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia.  Zamawiający,  a  zasadniczo  jeden 

jego pracowników, popełnił błąd na otwarciu ofert podając kwotę w niewłaściwej wysokości, 

która  nie  ma  żadnego  odzwierciedlenia  w  dokumentacji  finansowej  zamawiającego. 

Zamawiający  jedynie  dokonał  naprawy  popełnionego  przez  swojego  pracownika  błędu 

poinformował  wykonawców  o  prawidłowych  kwotach,  które  zamierzał  przeznaczyć  na 

sfinansowanie  zamówienia,  a  następnie  zestawił  z  tymi  kwotami  ceny  najkorzystniejszych 

ofert  i  w  konsekwencji  podjął  jedyną  decyzję,  która  była  w  granicach  jego  kompetencji  – 

decyzję  o unieważnieniu  postępowania  w  częściach  3  i  4,  z  uwagi  na  zbyt  wysokie  ceny 

zaoferowane w ofertach uznawanych przez z

amawiającego za najkorzystniejsze. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  po  przeprowadzeniu  rozprawy  w  przedmiotowej 

spra

wie,  po  zapoznaniu  się  ze  stanowiskami  przedstawionymi  w  odwołaniu, 

odpowiedzi  na  odwołanie,  konfrontując  je  z  zebranym  w  sprawie  materiałem 

dowodowym,  w  tym  z  dokumentacją  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 


publicznego,  przedstawioną  w  kopii  uwierzytelnionej  przez  zamawiającego,  po 

wysłuchaniu  oświadczeń  i  stanowisk  stron  złożonych  ustnie  do  protokołu  w  toku 

rozprawy, gdzie odwołujący i zamawiający podtrzymali stanowiska złożone pisemnie, 

ustaliła i zważyła, co następuje: 

Izba  ustaliła,  iż  niniejsza  sprawa,  w  zakresie  zarzutów  podniesionych  przez 

odwołującego, mieści  się w  zakresie przedmiotowym  ustawy  p.z.p.  i  że odwołanie,  które  ją 

zainicjowało  zostało  wniesione  przez  podmiot  uprawniony  i  dotyczy  materii  określonej 

w art. 179  ust.  1  p.z.p.  oraz  art.  18

0  ust.  1  p.z.p.,  a  więc  podlega  kognicji  Krajowej  Izby 

Odwoławczej.  Ponadto  Izba  ustaliła,  że  odwołanie  podlega  rozpoznaniu  na  podstawie 

art. 

187  ust.  1  p.z.p.  i  że  nie  została  wypełniona  żadna  z przesłanek,  o  których  stanowi 

art. 189 

ust.  2  p.z.p.,  a  których  stwierdzenie  skutkowałoby  odrzuceniem  odwołania 

odstąpieniem od badania meritum sprawy.  

Przystępując  do  rozpoznania  odwołania,  Izba  zobowiązana  była  do  oceny 

wypełnienia  przesłanek  materialnoprawnych  wskazanych  w  art.  179  ust.  1  p.z.p.,  co 

warunkuje 

możliwość  skorzystania  ze  środków  ochrony  prawnej  przez  odwołującego.  

Jak 

podniósł  odwołujący  w  wyniku  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  ustawy 

o

dwołujący poniósł szkodę, bowiem gdyby zamawiający postąpił zgodnie z przepisami p.z.p. 

nie unieważniłby postępowania w zakresie części 3 i 4. Przy czym zarówno na część 3, jak 

4  złożono  po  jednej  ofercie  –  ofercie  odwołującego,  zatem  unieważnienie  postępowania 

spowodowało utratę możliwości uzyskania przez niego zamówienia. 

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Izby została wypełniona hipoteza art. 179 ust. 

p.z.p., zatem odwołujący posiada legitymację materialną do wniesienia odwołania. 

Postawione  przez  odwołującego  zarzuty  wniesionego  środka  ochrony  prawnej 

sprowadzały  problematykę  sprawy  do  oceny  czy  zamawiający,  działając  na  podstawie 

art. 93 

ust.  1  pkt  4  p.z.p.,  prawidłowo  unieważnił  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego. 

Izba  dokonała  oceny  stanu  faktycznego,  ustalonego  w  sprawie,  mając  na  uwadze 

art. 

192  ust.  2  p.z.p.,  który  stanowi,  że:  "Izba  uwzględnia  odwołanie,  jeżeli  stwierdzi 

naruszenie  przepisów  ustawy,  które  miało  wpływ  lub  może  mieć  istotny  wpływ  na  wynik 

postępowania o udzielenie zamówienia".  

Uwzględniając  zgromadzony  w  sprawie  materiał  dowodowy,  w  szczególności 

ustalenia  poczynione  na  podstawie  dokumentacji  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego

,  dostarczonej  przez  zamawiającego  oraz  zważając  na  okoliczności  faktyczne 

podniesione  w 

odwołaniu,  Izba  stwierdziła,  iż  sformułowane  przez  odwołującego  zarzuty 


znajdują  oparcie  w ustalonym  stanie  faktycznym  i prawnym,  a  tym  samym  rozpoznawane 

odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

oparciu  o  okoliczności  faktyczne  ujęte  w  odwołaniu,  skład  orzekający  stwierdził 

naruszeni

e  przez  zamawiającego  przepisów  ustawy  skutkujące  nieprawidłowym 

unieważnieniem  postępowania  w  zakresie części  3 i  4,  zaś twierdzenia podnoszone w  tym 

przedmiocie  przez  zamawiającego  Izba  uznała  za  gołosłowne,  zmierzające  wyłącznie  do 

poprawy  sytuacji  proc

esowej  strony  i  nie  mogące  uchylić  obiektywnej  bezprawności 

odpowiednich,  zakwestionowanych  przez  odwołującego  czynności  i  zaniechań 

zamawiającego.  Konsekwencją  uwzględnienia  zarzutów  odwołania  jest  nakazanie 

zamawiającemu  unieważnienia  czynności  unieważnienia  postępowania  w  części  (pakiecie) 

3 i 4 oraz dokonanie  badania  i  oceny  ofert

,  które  zostały  złożone  w  tych  częściach 

postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. 

Przytaczając,  zgodnie  z  wymaganiami  art.  196  ust.  4  p.z.p.,  przepisy  stanowiące 

pods

tawę  prawną  zapadłego  rozstrzygnięcia,  wskazać  należy,  iż  art.  93  ust.  1  pkt  4  p.z.p. 

stanowi, 

że  zamawiający  unieważnia  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia,  jeżeli  cena 

najkorzystniejszej  oferty  lub  oferta  z  najniższą  ceną  przewyższa  kwotę,  którą  zamawiający 

zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia,  chyba  że  zamawiający  może 

zwiększyć  tę kwotę  do  ceny  najkorzystniejszej  oferty;  Norma ta jest  systemowo powiązana 

art.  86  ust.  3  p.z.p.,  zgodnie  z  którym  bezpośrednio  przed  otwarciem  ofert  zamawiający 

podaje kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. 

Zastosowanie  dyspozycji  art.  93  ust.  1  pkt  4  p.z.p., 

jako  podstawy  unieważnienia 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  znajduje  szerokie  omówienie 

w doktrynie  i  orzecznictwi

e  sądów  powszechnych  oraz  Krajowej  Izby  Odwoławczej.  Za 

utrwalony  należy  uznać  pogląd,  iż  ratio  legis  przedmiotowej  normy  było  zapewnienie 

wykonawcom  gwarancji 

–  wprowadzając  obowiązek  zamawiającego  do  podania 

bezpośrednio przed otwarciem ofert kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia – że 

nie  będzie  dochodziło  do  dowolnego  unieważniania  postępowań,  kiedy  cena  oferty 

wykonawcy  mieści  się  w  kwocie  wskazanej  przez  zamawiającego.  Z  drugiej  strony  jest  to 

zabezpieczenie  dla  zamawiającego  –  w  postaci  możliwości  unieważnienia  postępowania  – 

kiedy cena oferty przekracza jego możliwości finansowe.  

Zatem co 

do zasady przesłankę unieważnienia postępowania, na kanwie omawianej 

normy, należy odnieść do kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie 

zamówienia,  podanej  bezpośrednio przed  otwarciem  ofert,  w  oparciu  o art.  86  ust.  3 p.z.p. 

Jest  to  ustawowy  obowiązek  zamawiającego,  który  rodzi  istotne  skutki  prawne. 

Zamawiający,  składając  oświadczenie  co  do  kwoty,  którą  zamierza  przeznaczyć  na 

zamówienie,  zobowiązuje  się  przyjąć  ofertę  najkorzystniejszą,  pod  warunkiem,  że 


zaoferowana  cena  nie  przekroczy  podanej  przez  niego  wysokości  środków.  Natomiast, 

w sytuacji, 

gdy  kwotę  tą  przekracza,  zamawiający  ma  możliwość  unieważnienia 

postępowania, po otrzymaniu negatywnego wyniku analizy możliwości zwiększenia podanej 

kwoty do ceny oferty najkorzystniejszej

, czy najtańszej. 

Rozwiązanie  to  stanowi  wyraz  naczelnych  zasad  p.z.p.,  zasady  jawności 

przejrzystości  postępowania,  a  przy  tym  ma  charakter  gwarancyjny  –  kwota  podana  na 

otwarciu  ofert  jest  wartością  minimalną,  chroniącą  interesy  zarówno  wykonawców,  jak 

zamawiającego. Upublicznienie przez zamawiającego informacji o kwocie przeznaczonej na 

sfinansowanie  zamówienia,  nie  tylko  determinuje  możliwość  unieważnienia  przez 

zamawiającego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  a  pełni  funkcję  ochronną  dla 

uczestników  postępowania,  gdyż  z  jednej  strony  umożliwia  zamawiającym  unieważnienie 

postępowania  w sytuacji  braku  możliwości  sfinansowania  zamówienia  na  warunkach  ceny 

oferty  przekraczającej  jego  możliwości  finansowe,  z  drugiej  zaś  chroni  wykonawców  przed 

nieuprawnionym unieważnieniem postępowania, wynikającym jedynie z arbitralnych  decyzji 

zamawiającego. 

Warto  również  zaznaczyć,  że  kwoty  wskazanej  w  art.  86  ust.  3  p.z.p.  nie  należy 

utożsamiać  z  wartością  szacunkową  zamówienia,  o  której  mowa  w  art.  32  ust.  1  p.z.p. 

Jak 

wyjaśnił  Sąd  Okręgowy  w  Poznaniu  w  wyroku  z  8  stycznia  2014  r.,  sygn.  akt  X  Ga 

652/13  „Istotne  jest,  że  bezpośrednio  przed  otwarciem  ofert,  a  więc  chwilę  przed 

otworzeniem  pierwszej  z  nich,  Zamawiający  podaje  kwotę,  jaką  zamierza  przeznaczyć  na 

sfinansowanie  zamówienia.  Kwoty  tej  nie  należy  utożsamiać  z  ustaloną  wartością 

zamówienia – różnią się one chociażby kwotą podatku VAT, nieuwzględnianą przy ustalaniu 

wartości zamówienia, a zawierającą się w kwocie zamierzonych wydatków. Kwota ta wynika 

z możliwości finansowych zamawiającego, określonych w jego planie finansowym lub innym 

spełniającym  podobne  funkcje  dokumencie”.  Zatem  kwota  jaką  zamawiający  zamierza 

przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  powinna  wynikać  z  dokumentacji  finansowej 

zamawiającego  i  oznacza  środki,  jakie  mają  być  przeznaczone  na  pokrycie  realnych 

wydatków z tytułu realizacji zamówienia.  

Istotnym  jest  również,  że  instytucja  unieważnienia  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia publicznego ma charakter wyjątkowy, a zatem katalog przesłanek skutkujących 

unieważnieniem postępowania na podstawie art. 93 p.z.p., jest katalogiem zamkniętym i nie 

może  być  wykładany  rozszerzająco,  zgodnie  z zasadą  exceptiones  non  sunt  extendae,  co 

oznacza,  że  z  żadnej  innej  przyczyny  lub  bez  podania  przyczyn  zamawiający  nie  może 

unieważnić  postępowania,  a samą  instytucję  unieważnienia  należy  traktować  jak  wyjątek 

(vide 

wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z  30 sierpnia 2010 r. sygn. akt IV Ca 831/10).  

Przenosząc  powyższe  rozważania  na  grunt  postępowania  zainicjowanego 

wniesionym środkiem zaskarżenia Izba wskazuje jak niżej. 


W  oparciu  o  zakreślone  we  wcześniejszej  części  uzasadnienia  akta  sprawy 

odwoławczej, Izba ustaliła następujące okoliczności w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia - 

okoliczności te nie były sporne pomiędzy stronami postępowania: 

I. 

We  wniosku  w  sprawie  zatwierdzenia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  o  równowartości  powyżej  144 000  euro  z  dnia  11  października  2018  r. 

pkt  17  zapewnienie  środków  finansowych,  wskazano  prowizorium  planu 

gospodarczego RDLP w Pile na 2018 r., zatwierdzone Zarządzeniem nr 28 Dyrektora 

DLP w Pile z 8 października 2018 r.  

Załącznikiem do wniosku jest kosztorys inwestorski dla poszczególnych części (gdzie 

brak  jest  kwot  brutto),  a  także tabela  –  zestawienie  kosztów  –  usługi  leśne  2019  r., 

gdzie 

w zakresie zamówienia podstawowego: 

a) dla części 3 wskazano kwotę brutto w wysokości 1 762 533,00; 

b) dla części 4 wskazano kwotę brutto w wysokości 1 438 464,00 zł; 

Wniosek  ten  został  zatwierdzony  przez  kierownika  zamawiającego,  zaś  pod 

względem finansowym zatwierdził go główny księgowy. 

II. 

Na otwarciu ofert, które miało miejsce 23 listopada 2018 r., zamawiający podał kwotę, 

jaką  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  –  w  wysokości 

144,00  zł,  w  tym  dla  części  3  w  wysokości  1  762 533,00  zł  i  dla  części 

4 w 

wysokości 1 438 464,00 zł.  

Kwoty te mają odzwierciedlenie w pkt 11 pn. otwarcie ofert, protokołu postępowania 

ZP 

–  PN,  a  także  w  informacji  o  wysokości  środków  przeznaczonych  na  realizację 

zadania  określonego  w  postępowaniu  przetargowym  nr  SZ.270.2.6.2018,  z  dnia 

listopada 2018 r., podpisanej przez kierownika zamawiającego. 

III. 

Zamawiający pismem z dnia 10 grudnia 2018 r. unieważnił postępowanie o udzielenie 

zamówienia  publicznego  (w  części  3,  4  i  5).  W  zawiadomieniu  o  unieważnieniu 

wskazano, że podstawą prawną jest art. 93 ust. 1 pkt 4 p.z.p., natomiast w zakresie 

podstawy faktycznej wskazano

, iż „Po otwarciu ofert Zamawiający zorientował się, że 

kwota  na  realizację  zadania  została  błędnie  obliczona  w  kwocie  brutto,  tym  samym 

została błędnie przedstawiona na otwarciu ofert. Ceny ofert złożone na część (pakiet) 

3, 4 i 

5  przekraczają  faktyczne  środki  jakie  Zamawiający  przeznaczył  na  realizację 

zadania.  Zamawiający  nie  ma  możliwości  zwiększyć  kwoty  przeznaczonej  na 

wykonanie  zadania  ze  względu  na  brak  środków  w  budżecie  zaplanowanym  na 

rok.” 

Zgodnie  z  aktami  postępowania  odwoławczego  zamawiający  unieważnił 

p

ostępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  ponieważ  na  otwarciu  ofert  błędnie 

podano kwotę przeznaczoną na realizację zamówienia (vide pkt III okoliczności istotnych dla 

rozstrzygnięcia  –  informacja  o  unieważnieniu,  podana  w  oparciu  o  art.  93  ust.  3  p.z.p.). 


Zamawiający  wskazywał  przy  tym,  że  ceny  ofert  przekraczają  faktyczne  środki  jakie 

zamawiający  przeznaczył  na  realizację  zadania.  W  odpowiedzi  na  odwołanie  podniesiono 

dodatkowo, że błąd ten został spowodowany przez pracownika, który wadliwie podał kwoty 

na  otwarciu  ofert,  zaś  prawidłowe  wartości  to  dla  części  3:  1 557  051,33  zł,  a  dla  części 

269 005,97 zł (vide str. 3 odpowiedzi na odwołanie). 

Na  wstępie  rozważań  skład  rozpoznający  odwołanie  zaznacza,  że  skutkiem 

skargowego  charakteru  postępowania  odwoławczego  jest  obowiązek  przedstawiania  przez 

strony  dowodów  na  potwierdzenia  faktów,  z  których  wywodzą  korzystne  dla  siebie  skutki 

prawne, zgodnie z 

zasadą ei incumbit probatio, qui dicit, non ei, qui negat, wyrażoną w art. 

6 k.c.  w  zw.  z  art.  14  p.z.p.  oraz  art.  190 

ust.  1  p.z.p.,  z  którego  wynika  wymaganie 

udowodnienia  powoływanego  przez  stronę  faktu,  powodującego  powstanie  określonych 

skutków  prawnych,  a  także  usytuowanie  ciężaru  dowodu  danego  faktu  po  stronie  osoby, 

która  z  faktu  tego  wywodzi  skutki  prawne.  Ponadto,  jak  trafnie  zauważył  Sąd  Najwyższy 

w wyroku  z  17  czerwca  2009  r.,  sygn.  akt  IV  CSK  71/09,  przedstawienie 

przez  stronę 

dowodu w celu wykazania określonych twierdzeń o faktach sprawy, z których wywodzi ona 

korzystne dla siebie skutki, 

nie jest jej prawem czy obowiązkiem procesowym, lecz ciężarem 

procesowym  wynikającym  i  zagwarantowanym  przepisami  prawa,  przede  wszystkim  w  jej 

własnym interesie. 

N

ależy również zauważyć, że postępowanie przed Krajową Izbą Odwoławczą co do 

zasady  stawia  naprzeciw  siebie  podmioty  profesjonalne 

–  zamawiających  oraz 

przedsiębiorców  realizujących  zamówienia  publiczne.  W  tym  stanie  od  podmiotów  tych 

należy  oczekiwać  należytej  staranności  w  zakresie  dbania  o  swój  interes,  który  w  zakresie 

istotnym  dla  rozpoznania 

niniejszej  sprawy  wyraża  się  w  szczególności  w  pozyskaniu 

dowodów  na  okoliczności  wysokości  kwoty  zaplanowanej  na  realizację zamówienia.  Zatem 

s

koro  zamawiający  powoływał  się  na  zaistnienie  błędów  czy  nieścisłości  pomiędzy  kwotą 

podaną  w oparciu  o art.  86  ust.  3  p.z.p.,  a  środkami  przeznaczonymi  na  realizację 

zamówienia, winien to wykazać.  

Co  prawda  można  sobie  wyobrazić  sytuację,  w  której  zamawiający  przeznaczył  na 

sfinansowanie  zamówienia  kwotę  zbyt  niską,  ale  z  jakiejś  przyczyny  zakomunikował 

wykonawco

m  kwotę  wyższą  (np.  omyłka  pracownika  przy  odczytaniu  kwoty,  jak  twierdził 

zamawiający w odpowiedzi na odwołanie), jednakże bierność zamawiającego w tym zakresie 

powoduje, że postulowane przez niego okoliczności postały gołosłowne i nieudowodnione. 

W ocenie Izby z

amawiający, obarczony ciężarem dowodu wykazania okoliczności na 

które  powołał  się  unieważniając  postępowanie,  nie  podjął  nawet  próby  wykazania  aby 

zaplanowywane przez niego kwoty wynosiły dla części 3 w wysokości 1 557 051,33 zł,  a dla 

części  4  w  wysokości  1 269 005,97  zł.  Pomimo,  że  wskazywano,  że  kwoty  takie  wynikają 


dokumentacji  finansowej  zamawiającego,  zaniechano  jakiejkolwiek  inicjatywy  dowodowej 

w tym zakresie.  

Zamawiający przedłożył jako dowód wyłącznie kosztorysy inwestorskie, które ex lege

w  oparciu  o 

§ 8 ust.  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  22  marca  2010  r. 

sprawie  regulaminu  postępowania  przy  rozpoznawaniu  odwołań  (Dz.  U.  z  2018  r.  poz. 

1092 ze  zm.), 

już  wcześniej  znajdowały  się  w  aktach  postępowania.  Izba  stwierdziła,  że 

kosztorysy  inwestorskie 

–  po  pierwsze,  zgodnie  z funkcją  jaką  nadał  im  sam  zamawiający 

służą do określenia szacunkowej wartości zamówienia, która to kwota nie jest kwotą o której 

mowa w art. 86 ust. 3 p.z.p., natomiast 

– po drugie, nawet gdyby zamawiający podjął próbę 

powiązania kosztorysów ze środkami przeznaczonymi na sfinansowanie zamówienia, czego 

zaniechano,  to i tak kosztorysy te 

nie zawierają wartości w kwocie brutto, zatem dowód ten 

jest nieprzydatny dla rozstrzygnięcia. 

Dalej,  skład  rozpoznający  odwołanie  wskazuje,  że  ze  zgromadzonego  materiału 

dowodowego 

wynika  wprost,  że  zamawiający  zaplanował  kwotę  dla  zamówienia 

podstawowego  dla  cz

ęści  3  w  wysokości  1 762 533,00  zł,  zaś  dla  części  4  w wysokości 

464,00  zł,  czyli  w  wysokości,  którą  podano  podczas  otwarcia  ofert,  natomiast 

zamawiający nie wykazał okoliczności przeciwnej.  

W  szczególności  istotnym  dla  ustalenia,  jaką  kwotę  zaplanował  zamawiający  i  czy 

doszło do postulowanego przez niego błędu, Izba uznała wniosek w sprawie zatwierdzenia 

postępowania o udzielenie zamówienia publicznego o równowartości powyżej 144 000 euro 

z  dnia  11  października  2018  (vide  pkt  I  okoliczności  istotnych  dla  rozstrzygnięcia),  który 

został  zatwierdzony  przez  kierownika  zamawiającego,  i  –  co  szczególnie  istotne  –  pod 

względem  finansowym  wniosek  zatwierdził  główny  księgowy,  którego  podpis  oznacza,  że 

jednostka dysponuje środkami na poniesienie wydatku wskazanego we wniosku. 

Celem  wskazania  szczegółowej  oceny  zebranego  materiału  procesowego  należy 

krótko  zarysować  kontekst  działania  jednostki,  jaką  jest  zamawiający  w  rozpoznawanej 

sprawie oraz rygorów jakim podlega.  

Zgodnie  z  art.  50  ust.  1,  2  i  3  ustawy  z  dnia  28 

września  1991  r.  o  lasach 

(Dz. U. z 2018  r.  poz.  2129  ze  zm.) 

Lasy  Państwowe  prowadzą  działalność  na  zasadzie 

samodzielności  finansowej  i  pokrywają  koszty  działalności  z  własnych  przychodów,  przy 

czym 

Dyrektor  Generalny  Lasów  Państwowych  ustala  dla  wszystkich  jednostek 

organizacyjnych  Lasów  Państwowych  zasady  (politykę)  rachunkowości,  a  Lasy  Państwowe 

prow

adzą  rachunkowość  według  zasad  określonych  w ustawie  z  dnia  29  września  1994  r. 

rachunkowości (Dz. U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.). 

Doktryna  i  orzecznictwo  są  co  do  zasady  zgodne,  że  „Ustawodawca  nie  wyjaśnił, 

jakie znaczenie prawne ma podkreślenie samodzielności finansowej PGLLP. Chodzi tu o to, 

czym  ten  podmiot  jest  w  świetle  ustawy  z  27.08.2009  r.  o  finansach  publicznych 


(Dz.U. z 

2016  r.  poz.  1870  ze  zm.).  Na  pewno  PGLLP  nie  jest  państwową  jednostką 

budżetową, skoro takie jednostki pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu państwa, 

a uzyskane dochody odprowadzają do tego budżetu. Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy 

Państwowe"  nie  ma  osobowości  prawnej,  a  jego  sytuacja  jest  najbardziej  zbliżona  do 

zakładu budżetowego w rozumieniu poprzednich przepisów o finansach publicznych. Ustawa 

obowiązująca zna jednak tylko samorządowe zakłady budżetowe, a takim PGLLP na pewno 

nie  jest.  Dlatego  trzeba  przyjąć,  że  samo  PGLLP  jest  swoistym  podmiotem  prawnym, 

natomiast  do  sektora  finansów  publicznych  należy  niewątpliwie  fundusz  leśny  jako 

państwowy  fundusz  celowy  (art. 9  pkt  7  u.f.p.)  (…)  Autor  komentarza  do  obowiązującej 

ustawy  o  finansach  publicznych  z 

2009  r.  dzieli  państwowe  fundusze  celowe  w  rozumieniu 

art.  29  u.f.p.  na  dwie  zasadnicze  grupy:  fundusze  systemu  budżetowego  oraz  fundusze 

pozabudżetowe.  Fundusz  leśny  zalicza  się  do  pierwszej,  tj.  do  funduszy  systemu 

budżetowego,  ponieważ  przychodami  funduszu  leśnego  mogą  być  także  środki  z  budżetu 

państwa  (dotacje)  (C.  Kosikowski,  Ustawa  o finansach  publicznych.  Komentarz,  Warszawa 

2011,  s.  148).”  (tak  Wojciech  Radecki,  Ustawa  o  lasach.  Komentarz,  WKP,  2017  r., 

komentarz do art. 50 i 56). 

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że zgodnie z art. 56 ust. 1 i 2 ustawy 

o  lasach,  w  Lasach  Państwowych  tworzy  się  fundusz  leśny  stanowiący  formę 

gospodarowania 

środkami  na  cele  wskazane  w  ustawie.  Niewątpliwie  zatem,  w  przypadku 

zadań  wskazanych  w  ustawie  –  a  takim  jest  prowadzenie  gospodarki  leśnej,  będące 

przedmiotem 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  w  rozpoznawanym 

odwołaniu  –  środki  wydawane  na  jego  realizację  są  środkami  publicznymi  i  podlegają 

określonym  rygorom.  Abstrahując  od  polityki  rachunkowości,  jednym  z  tych  rygorów  jest 

konieczność  zarezerwowania środków  na  wydatki, które  mają  zostać  poniesione,  w  tym  na 

zamówienia  publiczne.  Nie  jest  bowiem  dopuszczalne  poniesienie  wydatków,  na  których 

realizację  jednostka  nie  ma  środków  (por.  art.  54  ust.  3  ustawy  z  dnia  27  sierpnia  2009  r. 

o finansach  publicznych  (Dz.  U.  z  2017  r.  poz.  2077  ze  zm.), 

który  ustanawia  obowiązek 

głównego  księgowego  złożenia  podpisu  na  dokumencie  dotyczącym  operacji,  z  którego 

wynika, że nie zgłasza zastrzeżeń do dokumentacji i że zobowiązania wynikające z operacji 

mieszczą  się  w planie  finansowym  jednostki).  W  każdym  podmiocie  prowadzącym 

rachunkowość stosownie do  ustawy  o rachunkowości  planowanie wydatków  musi  odbywać 

się rzetelnie – w przypadku jednak finansów publicznych, rygory te są zaostrzone. 

Zatem  m

ając  na  uwadze,  że  zamówienie  dotyczy  gospodarki  leśnej,  a  więc  celu 

wskazanego 

w ustawie o lasach, dla wykazania, że doszło do błędu w kwocie przeznaczonej 

na  realizację  zamówienia,  w  stosunku  co  do  kwoty,  którą  podano  podczas  otwarcia  ofert, 

kiedy  kwota  podana  przez  zamawiającego  w  oparciu  o  art.  86  ust.  3  p.z.p.  dokładnie 

odzwierc

iedla  kwotę  wskazaną  we  wniosku  w  sprawie  zatwierdzenia  postępowania 


udzielenie  zamówienia  (vide  pkt  I  i  II  okoliczności  istotnych  dla  rozstrzygnięcia) 

zamawiający musiałby wykazać co najmniej, łącznie, że:  

polityka  rachunkowości  w  jednostce  nie  wymaga  analizy  dostępności  środków  na 

realizację zamówień, a podpis głównego księgowego, złożony na wniosku w sprawie 

zatwierdzenia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  nie  świadczy 

zabezpieczeniu tych środków, 

główny  księgowy  nie  dokonywał  badania  kwoty  wskazanej  we  wniosku  w  sprawie 

zatwierdzenia postępowania o udzielenie zamówienia pod kątem zgodności z planem 

finansowym,  a  wpisana  kwota  była  błędna,  co  skutkowało  zaplanowaniem  wydatku 

wyższego od środków, którymi zamawiający faktycznie dysponuje, 

w  konsekwencji,  że  istnieje  możliwość  powstania  sytuacji,  w  której  ogłoszono  na 

otwarciu ofert

, że zamawiający dysponuje środkami, którymi nie dysponuje, i błąd ten 

wykryto dopiero po otwarciu ofert. 

Warto  zauważyć,  że  te  założenia  kłócą  się  z  zasadami  gospodarowania  środkami 

publicznymi,  co  nie  oznacza  jednak,  że  błąd,  na  który  wskazywał  zamawiający  nie  mógłby 

powstać. Aby jednak wykazać, że w danych okolicznościach faktycznych doszło do sytuacji, 

w której w ogóle pojawiłoby się pytanie, czy taka sytuacja spełnia hipotezę art. 93 ust. 1 pkt 

p.z.p.,  wszystkie  ww.  przesłanki  musiałyby  zostać  wykazane  –  w  szczególności 

zamawiający musiałby wykazać, że faktycznie środki zostały zaplanowane w złej wysokości 

obalić  domniemanie  wynikające  ze  złożonego  podpisu  głównego  księgowego, 

zatwierdzającego  pod  względem  finansowym  wniosek  z  11  października  2018  r.  ws. 

zatwierdzenia 

postępowania, co do kwot dotyczących zamówienia podstawowego. Ponadto, 

skład  rozpoznający  odwołanie  wskazuje,  że  akceptacja  kwot  we  wniosku  odbywała  się 

w kwotach  brutto  i  netto,  a  nie jak 

podnosił zamawiający – jedynie netto, co byłoby  zresztą 

absurdem,  ponieważ  jednostka,  aby  planować  środki,  musi  planować  faktyczne  wydatki, 

nie  tworzyć  iluzoryczną  dokumentację  księgową  opiewającą  jedynie  na  kwoty  netto  (a 

zatem nierzeczywiste, bowiem pozbawione obciążeń publicznoprawnych).  

W  rozpoznawanej 

sprawie  zamawiający  nie  tylko  nie  sprostał  tym  ciężarom,  ale 

nawet nie podjął próby wykazania ww. okoliczności – nie przedstawił polityki rachunkowości 

ani  zasad  planowania  wydatków  w  jednostce.  Zamawiający  nie  zaoferował  żadnego 

kontrdowodu na obalenie domniemania, że podpis głównego księgowego zatwierdzający pod 

względem  finansowym  wniosek  ws.  postępowania  o udzielenie  zamówienia  publicznego 

oznacza, że jednostka dysponuje środkami na poniesienie wydatku wskazanego we wniosku 

w  kwotach  dla  części  3  w  wysokości  1  762 533,00  zł,  a  dla  części  4  w wysokości 

zł.  Nie  wykazano  również,  aby  jednostka  faktycznie  tymi  środkami  nie 

dysponowała. Zatem nie zostało wykazane również, aby zaszła sytuacja, w której należałoby 


chociażby rozważyć, czy faktycznie kwota ujawniona jako kwota przeznaczona na realizację 

zamówienia  jest  nierzeczywista  –  stąd  też  nie  było  możliwe  ustalenie,  czy  ta  kwota  jest 

niższa od podanej wykonawcom (co jednak wydaje się wybitnie mało prawdopodobne mając 

na  uwadze,  że  obciążenia  publicznoprawne  wedle  oświadczenia  samego  zamawiającego 

miały wynosić 8%, a nie 23%, więc z zasady ewentualnie zaplanowano by zbyt dużo, a nie 

zbyt mało środków).  

W  ocenie  Izby  ze 

wszystkich  dokumentów  zgromadzonych  w  sprawie,  wskazanych 

we wcześniejszej części uzasadnienia, wynika, że zamawiający zaplanował środki w kwocie, 

którą  upublicznił  na  otwarciu  ofert,  a  dokumenty  te  są  ze  sobą  spójne  i  wzajemnie  się 

uzupełniają.  Jedynym,  co  wskazuje  na  wystąpienie  rzekomego  błędu,  jest  stanowisko 

zamawiającego  po  otwarciu  ofert.  Nawet  jednak  i  to  stanowisko  jest  niespójne  z  pismem 

z dnia  13  grudnia  2018  r. 

przedłożonym  przez  odwołującego,  gdzie  zamawiający  wyjaśnia, 

że  w  istocie  podana  przez  niego  przyczyna  unieważnienia  postępowania  jest  przyczyną 

pozorną,  a  zamawiający rzeczywistej  przyczyny  unieważnienia  przetargu  upatruje  w fakcie, 

że  uwzględnienie  niższej  stawki  podatku  VAT  pozwoliłoby  mu  zaplanować  mniejszą  kwotę 

na realizację przedmiotowego zamówienia. O ile nie jest jasne jakie pytania zostały zadane 

zamawiającemu, o tyle odpowiadając na nie zamawiający usiłował za wszelką cenę uniknąć 

w tym 

piśmie  oświadczenia,  że  środkami  w  wysokości  odczytanej  wykonawcom  nie 

dysponuje, a 

skoncentrował się jedynie na tym, że zostały one błędnie wyliczone. W ocenie 

Izby,  w 

zestawieniu  z  opisanym  wcześniej  materiałem  procesowym,  jedynym  wyjaśnieniem 

postępowania zamawiającego  w  niniejszej  sprawie jest  przyjęcie,  że zamawiający  te środki 

zaplanował, dysponował nimi, ale dopiero po otwarciu ofert zmienił stanowisko co do kwoty, 

którą  zamierzał  przeznaczyć  na  realizację  zamówienia.  Zamawiający  zorientował  się  po 

otwarciu  ofert,  że  gdyby  prawidłowo  –  w  swojej  obecnej  ocenie  –  ustalił  wartość  VAT  na 

niższym  pułapie  niż  pierwotnie,  to mógłby  kwotę  przeznaczoną  na  realizację  zamówienia 

zaplanować  w  mniejszej  wysokości  i ewentualnie  poczynić  pewne  oszczędności.  Działanie 

takie nie jest dopuszczalne 

w świetle przepisów prawa i nie może spotkać się z aprobatą. 

Finalnie, 

Izba stwierdziła, że nie wykazano żadnej okoliczności, która wskazywałaby 

na  to,  że  kwota  ujawniona  w  dokumentacji  postępowania  nie  została  przeznaczona  na 

realizację  zamówienia,  a  w  konsekwencji  zamawiający  nie  wykazał,  aby  cena 

najkorzystniejszej  oferty  lub  oferty  z  najniższą  ceną  tą  kwotę  przekraczała.  Przesłanka  do 

unieważnienia postępowania, o której mowa w art. 93 ust. 1 pkt 4 p.z.p. nie ziściła się zatem 

w przedmiotowej sprawie. 

Natomiast  w  zakresie  okoliczności  podnoszonych  przez  odwołującego  co  do 

możliwości  zwiększenia  przez  zamawiającego  środków  zaplanowanych  na  realizację 

zamówienia  w  stosunku  do  cen  zawartych  w  ofertach  odwołującego,  Izba  stwierdziła,  że 


skoro zamawiający nie wykazał, aby kwoty te były niższe niż podane podczas otwarcia ofert, 

to ceny ofert 

mieszczą się w środkach finansowych zamawiającego, zatem nie ma potrzeby 

rozważania ich zwiększenia.  

Mając  na  uwadze  powyższe,  na  podstawie  art.  192  ust.  1  p.z.p.,  orzeczono  jak 

w sentencji. Zgodnie bowiem 

z treścią art. 192 ust. 2 p.z.p. Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli 

stwierdzi  naruszenie przepisów  ustawy, które miało wpływ  lub  może mieć  istotny  wpływ  na 

wynik  postępowania  o  udzielenie  zamówienia.  Potwierdzenie  zarzutów  wskazanych 

odwołaniu powoduje, iż w przedmiotowym stanie faktycznym została wypełniona hipoteza 

normy  prawnej  wyrażonej  w  art.  192  ust.  2  p.z.p.,  ponieważ  zamawiający  w  sposób 

bezprawny unieważnił postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego. 

Rozstrzygnięcie  o  kosztach  postępowania  odwoławczego  wydano  na  podstawie  art. 

192  ust.  9  i 10 

p.z.p.,  tj.  stosownie  do  wyniku  postępowania,  z  uwzględnieniem  § 3  pkt 

1 i 2 

oraz § 5 ust. 2 pkt 1  rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. 

sprawie  wysokości  i sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów 

postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  z  2018  r.  poz.  972), 

zaliczając  na  poczet  kosztów  postępowania  uiszczony  przez  odwołującego  wpis,  a także 

nakazując  zamawiającemu  dokonanie  zwrotu  odwołującemu  kosztów  postępowania 

odwoławczego, w postaci zwrotu kosztów wpisu. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  nie  uwzględniła  wniosku  odwołującego  o  zasądzenie 

kosztów  postępowania  w postaci  wynagrodzenia  pełnomocnika,  gdyż  do  czasu  zamknięcia 

rozprawy nie przedłożono na tę okoliczność żadnego dokumentu. Wskazać przy tym należy, 

iż  zgodnie  z brzmieniem  §  3  pkt  2  lit.  b  ww.  rozporządzenia,  do  kosztów  postępowania 

odwoławczego  zalicza  się  uzasadnione  koszty  stron  postępowania  odwoławczego, 

wysokości określonej na podstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy, obejmujące 

w  szczególności  koszty  związane  z  wynagrodzenie  pełnomocników,  jednak  nie  wyższe  niż 

kwota  3 

600,00  zł.  Zatem  w  tym  zakresie  Izba  orzeka  w  oparciu  o  szczególne  regulacje, 

wprowadzone  do  systemu  prawa, 

na  potrzeby  postępowania  przed  Krajową  Izbą 

Odwoławczą,  które  wymagają  nie  tylko  złożenia  formalnego  wniosku  i  odwołania  się  do 

maksymalnej  kwoty  wynikającej  z  treści  przedmiotowego  rozporządzenia,  a  warunkują 

przyznanie  stronie  kosztów  wynagrodzenia  pełnomocnika  przedłożeniem  do  akt  sprawy 

rachunku,  będącego  dowodem  poniesienia  uzasadnionych  kosztów  strony.  Natomiast 

przypadku braku lub niemożliwości przedłożenia rachunku do czasu zamknięcia rozprawy, 

Izba  nie  ma  podstaw  do  uwzględnienia  wniosku  o  zasądzenie  kosztów  wynikających 

§ 3 pkt 2 lit. b ww. rozporządzenia. 


Przewodniczący: 

…………………………