Agata Hryc-Ląd

Zgodnie z wyrokiem KIO z 29 lipca 2021 r. sygn. akt KIO 1716/21 "Zauważenia wymaga, iż przez omyłkę pisarską uznaje się niezamierzoną niedokładność nasuwającą się każdemu, bez przeprowadzania dodatkowych ustaleń, np. błąd literowy, widoczne niezamierzone opuszczenie wyrazu czy inny błąd, wynikający z przeoczenia lub innej wady procesu myślowo - redakcyjnego, a niespowodowany uchybieniem merytorycznym (por. wyr. SO w Gdańsku z 27 czerwca 2008 r., XII Ga 206/08).

Dla określenia zakresu zobowiązania gwaranta kluczowe znacznie ma całościowa wykładania treści gwarancji, w tym wykładnia określonych w niej warunków. Ustalenie wynikającego z treści gwarancji stopnia zależności pomiędzy zobowiązaniem gwaranta a istnieniem, treścią i zdarzeniami dotyczącymi zabezpieczanego zobowiązania jest kwestią wykładni oświadczeń woli stron umowy gwarancji (art. 65 KC) uwzględniającej cały ich kontekst w aspekcie treści, jak i okoliczności, w których zostały złożone. Tak też wyroki Sądu Najwyższego z: 12 kwietnia 2013 r., IV CSK 569/12, nie publ., 29 listopada 2013 r., I CSK 90/13, OSNC-ZD 2015, nr 1, poz. 12.

Izba zwróciła uwagę na przesłanki unieważnienia postępowania określone w art. 255 pkt 6 ustawy Pzp. Zastosowanie ww. przepisu wymaga ustalenia czy postępowanie jest obarczone wadą, która: ma być niemożliwa do usunięcia uniemożliwiać zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Izba dwukrotnie rozpoznawała sprawę w postępowaniu. W uzasadnieniu wyroku z 11 września 2023 r. sygn. akt KIO 2519/23, dokonując oceny pierwotnych zarzutów kierowanych w stronę Zamawiającego, Izba w sposób wyraźny stwierdziła, że zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy  oraz wybranie jej jako najkorzystniejszej w tym postępowaniu stanowiło naruszenie przepisów ustawy Pzp. 

Interes w uzyskaniu zamówienia materializuje się zarówno w sytuacji, gdy wykonawca może uzyskać zamówienie w ramach konkretnego postępowania o udzielenie zamówienia, jak i może być upatrywany we wszczęciu nowego postępowania o udzielenie tego zamówienia.

Zamawiający jest zobowiązany odrzucić ofertę, której treść jest niezgodna z warunkami zamówienia. Zgodnie z art. 7 pkt 29 ustawy Pzp przez warunki zamówienia, należy rozumieć warunki, które dotyczą zamówienia lub postępowania o udzielenie zamówienia, wynikające w szczególności z: -       opisu przedmiotu zamówienia, -       wymagań związanych z realizacją zamówienia, -       kryteriów oceny ofert, -       wymagań proceduralnych lub -       projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Zamawiający zobowiązany jest przedstawić szersze uzasadnienie w zakresie podstaw do wykluczenia Wykonawcy. W szczególności powinien wykazać, że nieprawdziwa informacja nie mogła wynikać z błędnej, ale chociażby w pewnym stopniu usprawiedliwionej interpretacji warunku.

Celem prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest zawarcie umowy, czyli udzielenie zamówienia. Zasadą jest, że wszczęte postępowanie ma doprowadzić do wyłonienia najkorzystniejszej oferty, a nie zakończyć się unieważnieniem. Aby unieważnić postępowanie Zamawiający zobowiązany jest wykazać  zaistnienie realnych podstaw, z których jedną jest wystąpienie wad postępowania. Muszą one mieć charakter nieusuwalny i jednocześnie uniemożliwiać zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy. Przesłanka art. 255 pkt 6) ustawy Pzp zawiera klauzulę generalną. Nie oznacza to jednak, że zakres jego zastosowania można rozciągać na wszystkie stany faktyczne obejmujące wszelkie nieprawidłowości Zamawiających w toku prowadzonych postępowań o udzielenie zamówień publicznych. Rozszerzająca wykładnia przepisu, pozwalająca Zamawiającym na unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z powołaniem się na jakiekolwiek wady prowadzonych przez nich postępowań będzie traktowana jako niedopuszczalna. Sprawdź, kiedy Zamawiający unieważnia postępowanie i jaki przekaz płynie z wyroków Krajowej Izby Odwoławczej. 

W treści wezwania kierowanego do Wykonawcy, Zamawiający wymagał wyjaśnień dotyczących zgodności z przepisami z zakresu prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, obowiązującymi w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie. Izba uznała wyjaśnienia Wykonawcy za niewystarczające.  Z żadnego z dokumentów złożonych przez niego nie wynikało jaki jest udział kosztów pracy w cenie całkowitej oferty. Brak było choćby podstawowych informacji o założeniach, na których oparł się Wykonawca ujmując te koszty w kalkulacji ceny. W praktyce wyjaśnienia sprowadzały się do deklaracji zatrudnienia pracowników na umowę o pracę. Na to jednak nie przedstawiono jakichkolwiek dowodów. Wykonawca oświadczał także, że wynagradza pracowników w sposób zgodny z przepisami prawa pracy. Tymczasem nie zostało to ujęte w kalkulacji ceny. Dlatego nie dawało się zweryfikować.

Wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny powinny być na tyle wyczerpujące, aby Zamawiający mógł przekonać się o tym, że realizacja przedmiotu zamówienia nie przyniesie straty. Koszty ponoszone przez mikroprzedsiębiorcę, który osobiście wykona umowę mogą mieć poziom niższy od konkurentów. Odrzucenie oferty tylko z tego powodu, że wykonawca nie załączył do wyjaśnień wysokości ceny dowodów, w pewnych przypadkach byłoby zbytnim formalizmem. Pod uwagę powinien być wzięty charakter przedmiotu zamówienia oraz rodzaj kalkulowanych kosztów. Sprawdź na co wskazuje orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej  w jakich okolicznościach za wystarczające można uznać jedynie oświadczenie wykonawcy oraz jak można podejść do rażąco niskiej ceny w Prawie zamówień publicznych.  Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 5 grudnia 2023 r. sygn. akt KIO 3466/23