KIO 1169/17 KIO 1170/17 WYROK dnia 23 czerwca 2017 r.

Stan prawny na dzień: 24.10.2017

Sygn. akt: KIO 1169/17 

         KIO 1170/17 

WYROK 

z dnia 23 czerwca 2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:     Izabela Kuciak 

Protokolant:             Agata Dziuban 

 
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 czerwca 2017 r. w Warszawie odwołań wniesionych 
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej: 

A.  w  dniu  8  czerwca  2017  r.  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o 

udzielenie  zamówienia:  1)  Strabag  Sp.  z  o.o.,  ul.  Parzniewska  10,  05-800 

Pruszków, 2)  Strabag Infrastruktura Sp. z o.o., ul. Lipowa 5a, Wysoka, 52-200 

Wrocław,  

B.  w  dniu  8  września  2017  r.  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o 

udzielnie  zamówienia:  1)  Przedsiębiorstwo  Budowy  Dróg  i  Mostów  Sp.  z  o.o., 

ul.  Kolejowa  28,  05-300  Mińsk  Mazowiecki,  2)  Planeta  Sp.  z  o.o.,  ul.  Zdziarska 

21, 03-289 Warszawa 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Generalna  Dyrekcja  Dróg 

Krajowych i Autostrad, Oddział w Warszawie, ul. Mińska 25, 03-808 Warszawa 

 
przy  udziale  wykonawcy:  Skanska  S.A.,  ul.  Gen.  J.  Zajączka  9,  01-518  Warszawa, 

zgłaszającego przystąpienie do postępowań odwoławczych o sygn. akt: KIO 1169/17 i KIO 
1170/17 po stronie zamawiającego  

orzeka: 

1.  Oddala odwołania.  
2.  Kosztami  postępowania  obciąża  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o 

udzielenie zamówienia: 1) Strabag Sp. z o.o., ul. Parzniewska 10, 05-800 Pruszków, 


2)  Strabag Infrastruktura Sp. z o.o., ul. Lipowa 5a, Wysoka, 52-200 Wrocław  oraz 

wykonawców 

wspólnie 

ubiegających 

się 

udzielnie 

zamówienia: 

Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o., ul. Kolejowa 28, 05-300 Mińsk 

Mazowiecki, 2) Planeta Sp. z o.o., ul. Zdziarska 21, 03-289 Warszawa, i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  40  000  zł  00  gr 
(słownie:  czterdzieści  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawców 
wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia:  1)  Strabag  Sp.  z  o.o.,  ul. 

Parzniewska  10,  05-800  Pruszków,  2)    Strabag  Infrastruktura  Sp.  z  o.o.,  ul. 

Lipowa 5a, Wysoka, 52-200 Wrocław  oraz wykonawców wspólnie ubiegających się 

o  udzielnie  zamówienia:  1)  Przedsiębiorstwo  Budowy  Dróg  i Mostów Sp.  z  o.o., 

ul.  Kolejowa  28,  05-300  Mińsk  Mazowiecki,  2)  Planeta  Sp.  z  o.o.,  ul.  Zdziarska 

21, 03-289 Warszawa, tytułem wpisów od odwołań; 

zasądza  od  wykonawców wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia: 

1)  Strabag  Sp.  z  o.o.,  ul.  Parzniewska  10,  05-800  Pruszków,  2)    Strabag 

Infrastruktura Sp. z o.o., ul. Lipowa 5a, Wysoka, 52-200 Wrocław  kwotę 3 600 zł 

00  gr  (słownie:  trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy),  stanowiącą  koszty 
postępowania poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika; 

zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielnie zamówienia: 1) 

Przedsiębiorstwo  Budowy  Dróg  i  Mostów  Sp.  z  o.o.,  ul.  Kolejowa  28,  05-300 

Mińsk  Mazowiecki,  2)  Planeta  Sp.  z  o.o.,  ul.  Zdziarska  21,  03-289  Warszawa 

kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)stanowiącą 
koszty postępowania poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika. 

 
 
Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 
publicznych (Dz. U. z 2015, poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia 
jego doręczenia przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 
do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie.  

Przewodniczący: ………………………… 


Sygn. akt: KIO 1169/17 

                  KIO 1170/17 

Uzasadnienie 

Zamawiający prowadzi, w trybie przetargu ograniczonego, postępowanie o udzielenie 

zamówienia publicznego pn.:  „Kontynuacja projektowania i budowa wiaduktu w Legionowie 

na drodze krajowej nr 61 odc. III od wiaduktu do rejonu skrzyżowania z ul. Wolską

Sygn. akt: KIO 1169/17 

W  niniejszym  postępowaniu  Odwołujący  wniósł  odwołanie  wobec  odrzucenia  oferty 

Odwołującego  jako  niezgodnej  ze  Specyfikacją  Istotnych  Warunków  Zamówienia  (dalej: 
„SIWZ”)  i  zawierającej  rażącą  niską  cenę  oraz  w  konsekwencji  wobec  wyboru  jako 
najkorzystniejszej  oferty  Skanska  S.A.  (dalej:  Skanska  S.A.  lub  „Przystępujący”)  podczas, 
gdy nie zaistniały podstawy do odrzucenia oferty Odwołującego. 

Odwołujący podniósł, że czynności Zamawiającego naruszają następujące przepisy: 

1.  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp  poprzez  nieuzasadnione  odrzucenie  oferty 

Odwołującego  jako  niezgodnej  z  SIWZ  pomimo,  że  oferta  Odwołującego  spełnia 
wszystkie  warunki  SIWZ,  a  Zamawiający  nie  wskazał,  jakie  wymogi  SIWZ  zostały 
przez ofertę Odwołującego naruszone; 

2.  art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez niezasadne odrzucenie oferty Odwołującego 

jako  zawierającej  rażąco  niską  cenę  podczas,  gdy  Odwołujący  udzielił 
Zamawiającemu  pełnych,  wyczerpujących,  konkretnych  wyjaśnień,  w  których 
wykazał i udowodnił Zamawiającemu, że cena zaproponowana przez Odwołującego 
nie jest rażąco niska; 

3.  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp  poprzez  wadliwą  ocenę  wyjaśnień  Odwołującego, 

złożonych  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp,  i  uznanie  przez  Zamawiającego,  że 
cena  zaoferowana  przez  Odwołującego  zawiera  rażąco  niską  cenę  podczas,  gdy 
prawidłowa  ocena  złożonych  przez  Odwołującego  wyjaśnień  oraz  przedstawionych 
przez  Odwołującego  dowodów  potwierdza,  że  cena  Odwołującego  nie  jest  rażąco 
niska; 

4.  art.  90  ust.  1  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp  poprzez  nie  skierowanie  do 

Odwołującego  wezwania  do  wyjaśnień  doprecyzowujących  w  przedmiocie 
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny.  


Wskazując na powyższe Odwołujący wniósł o: 

1.  uwzględnienie odwołania, 
2.  unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego, 
3.  unieważnienie czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty Skanska S.A., 
4.  nakazanie Zamawiającemu powtórzenia czynności oceny i badania ofert, 
5.  nakazanie  Zamawiającemu  dokonania  ponownego  wyboru  oferty  najkorzystniejszej 

w postępowaniu, z uwzględnieniem oferty Odwołującego. 

W uzasadnieniu swojego stanowiska Odwołujący wyjaśnił, że Zamawiający pismem z 

dnia 7 kwietnia 2017 r. wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 
oraz 87 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący, jak podał, pismem z dnia 24 kwietnia 2017 r. złożył 
Zamawiającemu  obszerne,  wyczerpujące  wyjaśnienia,  w  których  odniósł  się  do  wszystkich 
postawionych przez Zamawiającego w wezwaniu pytań. 

Zamawiający, jak wyjaśnił Odwołujący, pismem z dnia 29 maja 2017 r. poinformował 

Odwołującego  o  odrzuceniu  jego  oferty  jako  niezgodnej  z  SIWZ  oraz  zawierającej  rażąco 
niską cenę. W konsekwencji odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający dokonał wyboru 
jako najkorzystniejszej oferty Skanska S.A. 

Po zapoznaniu się z uzasadnieniem odrzucenia jego oferty, Odwołujący wskazał, że 

Zamawiający  odrzucił  jego  ofertę  w  sposób  nieuzasadniony,  naruszając  przepisy  Prawa 
zamówień publicznych. 

Odnosząc  się  szczegółowo  do  wskazanych  w  odwołaniu  zarzutów,  Odwołujący 

podał, co poniżej. 

Ad. 1) Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp - niezgodność treści oferty z 

SIWZ. 

Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego, jak wyjaśnił, powołując się na art. 89 ust. 

1  pkt  2  ustawy  Pzp.  W  uzasadnieniu  powyższego  stanowiska,  jak  podał  Odwołujący, 
Zamawiający powołał się na dwie kwestie, świadczące o rzekomej niezgodności treści oferty 
Odwołującego  z  SIWZ,  czego  konsekwencją  miało  być  złożenie  oferty  z  pominięciem 
elementów przedmiotu zamówienia, mających wpływ na wysokość ceny. 

Odwołujący nie zgadza się z powyższym stanowiskiem Zamawiającego i wskazał, że 

jego  oferta  jest  zgodna  z  SIWZ.  Odwołujący  podniósł,  że  zgodnie  z  ugruntowanym 
stanowiskiem orzecznictwa i doktryny, niezgodność treści oferty z treścią SIWZ, stanowiąca 
przesłankę  odrzucenia  oferty  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp  zachodzi 
wówczas, gdy zawartość merytoryczna oferty nie odpowiada, między innymi pod względem 
przedmiotu  zamówienia  lub  sposobu  jego  wykonania,  wymaganiom  zawartym  w  SIWZ. W 
tym zakresie Odwołujący wskazał, że oferta nieodpowiadająca treści SIWZ to ta, która jest 
sporządzona odmiennie niż określają to postanowienia SIWZ. Odmienność ta, jak podkreślił 


Odwołujący,  może  przejawiać  się  w  zakresie  proponowanego  przedmiotu  zamówienia,  jak 
też  w  sposobie  jego  realizacji.  Niezgodność  treści  oferty  z  treścią  SIWZ  zamówienia  ma 
miejsce, jak wskazał Odwołujący, w sytuacji, gdy zaoferowany przedmiot dostawy bądź też 
usługi nie odpowiada opisanemu w  SIWZ przedmiotowi zamówienia co do zakresu, ilości, 
jakości,  warunków  realizacji  i  innych  elementów  istotnych  do  wykonania  przedmiotu 
zamówienia, w stopniu zaspokajającym oczekiwania i interesy zamawiającego (tak m.in. KIO 
w wyroku z dnia 5 stycznia 2015 r., sygn. akt: KIO 2670/14). 

Powyższe  oznacza,  zdaniem  Odwołującego,  że  Zamawiający  jest  uprawniony  do 

odrzucenia  oferty,  gdy  oświadczenie  woli  (oferta  stanowi  oświadczenie  woli)  Wykonawcy, 
złożone  w  ofercie,  jest  niezgodne  z  oczekiwaniami  Zamawiającego,  odnoszącymi  się  do 
merytorycznego  zakresu  przedmiotu  zamówienia.  Powyższe  oznacza,  w  ocenie 
Odwołującego,  że  przyczyną  odrzucenia  oferty  może  być  wyłącznie  jej  merytoryczna 
niezgodność z treścią SIWZ. 

Ocena  treści  oferty  z  punktu  widzenia  jej  zgodności  z  treścią  SIWZ,  jak  podniósł 

Odwołujący,  może  być  dokonywana  wyłącznie  w  odniesieniu  do  jednoznacznych  i 
skonkretyzowanych  wymagań  Zamawiającego,  do  których  podania  jest  on  zobowiązany, 
zgodnie z art. 29 i 30 ustawy Pzp. Wszelkiego rodzaju braki w tym zakresie, czy też innego 
rodzaju  niedociągnięcia,  zwłaszcza  uogólnienia,  sprzeczności  i  brak  sprecyzowania  opisu 
przedmiotu  zamówienia  w  treści  SIWZ  powodują,  w  opinii  Odwołującego,  że  Zamawiający 
nie  może,  opierając  się  wyłącznie  na  subiektywnej  ocenie,  domniemywać  niezgodności 
oferty z treścią SIWZ. 

Co ważne, jak podkreślił Odwołujący, obowiązek wykazania, że oferta jest niezgodna 

z  treścią  SIWZ,  spoczywa  na  Zamawiającym.  Jeżeli  zatem  nie  można  byłoby  w  sposób 
pewny stwierdzić, iż oferta nie spełnia obiektywnie ustalonych wymagań Zamawiającego, jej 
odrzucenie, zdaniem Odwołującego, należy uznać za niezasadne. 

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, Odwołujący podniósł, 

ż

e  Zamawiający  w  uzasadnieniu  czynności  odrzucenia  oferty  Odwołującego  nie  wykazał 

rzeczywistej merytorycznej niezgodności oferty Odwołującego z treścią SIWZ. Zamawiający, 
jak podał Odwołujący, powołał się na rzekomą niezgodność treści oferty z SIWZ w zakresie: 

a.  prac wynikających z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w 

sprawie  sposobu  prowadzenia  oceny  zanieczyszczenia  powierzchni  ziemi  (Dz.U.  z 
2016 r., poz. 1395), 

b.  robót związanych z obiektami inżynierskimi. 

Ad. 1 a) 

Odwołujący  wyjaśnił,  że  Zamawiający  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty 

Odwołującego  wskazał,  że  po  szczegółowej  analizie  treści  oferty  Odwołującego  uznał,  że 


Odwołujący  nie  uwzględnił  w  swojej  ofercie  prac  wynikających  z  rozporządzenia  Ministra 

Ś

rodowiska  z  dnia  1  września  2016  r.  w  sprawie  sposobu  prowadzenia  oceny 

zanieczyszczenia  powierzchni  ziemi  (Dz.U.  z  2016  r.,  poz.  1395)  -  w  dalszej  części  jako 
„rozporządzenie”.  Zamawiający  wniosek  ten  oparł,  jak  wskazał  Odwołujący,  na  odpowiedzi 
Odwołującego na pytanie Zamawiającego nr 33, zawarte w wezwaniu z dnia 7 kwietnia 2017 
r.,  które  miało  następujące  brzmienie:  „Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób 

Wykonawca uwzględnił w ofercie prace wynikające z Rozporządzenia Ministra Środowiska z 

dnia  01.09.2016  r.  w  sprawie  sposobu  prowadzenia  oceny  zanieczyszczenia  powierzchni 

ziemi (Dz.U.  z 2016r., poz. 1395), tj. wykonania zgodnie  z par. 9 i 10 w/w Rozporządzenia 

badań  wstępnych  wraz  z  przeprowadzeniem  analizy  otrzymanych  wyników  badań  i  jeżeli 

potwierdzają  one  wystąpienie  zanieczyszczenia  terenu  to  należy  określić  założenia  do 

przeprowadzenia dalszych badań szczegółowych zgodnie z wymaganiami określonymi w par 

10.1  pkt  1-2  wraz  z  wykonaniem  tych  badań  szczegółowych.  Do  obowiązków  Wykonawcy 

należy  również  przygotowanie  kompletu  materiałów  w  odniesieniu  do  zanieczyszczenia 

terenu,  które  przekazane  zostaną  do  właściwego  organu  ochrony  środowiska.  Badania 

szczegółowe  należy  wykonać  przez  złożenie  wniosku  o  nowy/zamienny  ZRID”

Zamawiający, jak podał Odwołujący, powołał się jednocześnie na okoliczność, że wskazane 
wymagania określone zostały w SIWZ tom III PFU pkt 1.4.1.1 (w brzmieniu uwzględniającym 
zmianę SIWZ nr 7 poz. 13).  
 

Zamawiający  wskazał,  na  co  zwrócił  uwagę  Odwołujący,  że  Odwołujący  w  swoich 

wyjaśnieniach  stwierdził,  iż  nie  uwzględnił  w  ofercie  prac,  które  Zamawiający  przywołał  w 
pytaniu nr 33. Stanowisko to oparł, jak wyjaśnił Odwołujący, na odpowiedzi Odwołującego, w 
której  wskazane  zostało,  że  zgodnie  z  dokumentami  kontraktowymi,  powołane 
rozporządzenie nie jest dla Wykonawcy dokumentem wiążącym. 

Odwołujący  oświadczył,  że  Zamawiający  dokonał  błędnej  interpretacji  odpowiedzi 

Odwołującego  na  pytanie  nr  33,  wskazane  powyżej,  w  szczególności,  Zamawiający  w 
sposób nieprawidłowy przyjął, że Odwołujący złożył oświadczenie o nieuwzględnieniu prac, 
o których mowa w przedmiotowym rozporządzeniu i w przywołanych postanowieniach SIWZ, 
w swojej ofercie.  

W  tym  zakresie  wskazać  przede  wszystkim  należy,  zdaniem  Odwołującego,  że 

Zamawiający  dokonując  analizy  wyjaśnień  i  odpowiedzi  Odwołującego  na  pytanie  nr  33 
całkowicie  pominął  treść  pozostałych  oświadczeń  i  informacji  zawartych  w  wyjaśnieniach 
Odwołującego  z  dnia  24  kwietnia  2017  r.,  które  w  sposób  jednoznaczny  potwierdzają,  że 
Odwołujący wycenił wszystkie roboty objęte SIWZ, w tym również te ujęte w rozporządzeniu 
do którego odnosił się pkt 1.4.1.1. 

W ocenie Odwołującego, o zasadności tego twierdzenia świadczy przede wszystkim 


odpowiedź  na  pytanie  nr  2  część  B.  Zamawiający  w  przedmiotowym  pytaniu,  jak  podał 
Odwołujący,  zapytał Odwołującego, czy Wykonawca  w swojej ofercie uwzględnił  wszystkie 
wymagania Zamawiającego przedstawione w SIWZ. Na tak postawione pytanie, jak wyjaśnił 
Odwołujący,  Wykonawca  udzielił  odpowiedzi  twierdzącej  i  wskazał  wyraźnie,  że  w  swojej 
ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania  Zamawiającego,  przedstawione  w  SIWZ,  a  tym 
samym również zmianę nr 7 pozycja nr 13 SIWZ, dotyczącą również pkt 1.4.1.1.  
   

Podkreślenia wymaga, zdaniem Odwołującego, również treść odpowiedzi na pytanie 

nr  11,  w  którym  Wykonawca  wyraźnie  oświadczył,  że  wszystkie  założenia  projektowe  i 
technologiczne,  przyjęte  w  wycenie,  są  zgodne  z  wymaganiami  Zamawiającego 
przedstawionymi w PFU w pkt 1.4.1.1. Skoro w przywołanym punkcie SIWZ zawarte zostało 
odwołanie  do  wymagań  rozporządzenia,  oczywiste  jest,  w  ocenie  Odwołującego,  że 
oświadczenie  Odwołującego,  w  zakresie  zawarcia  w  ofercie  wszystkich  prac,  o  których 
mowa  w  pkt  1.4.1.1.,  musiało  odnosić  się  również  do  wymagań  określonych  w 
rozporządzeniu, które wskazane zostało w pkt 1.4.1.1. 
   

Następnie  odnosząc  się  do  udzielonej  odpowiedzi  na  pytanie  nr  33,  Odwołujący 

podał,  że  intencją  Wykonawcy,  zawartą  w  odpowiedzi  na  pytanie  nr  33,  było  wyjaśnienie 
wyłącznie  tego,  że  Zamawiający  nie  wyspecyfikował  na  stronie  10  i  11  w  punkcie  1.4.1.1 
PFU  wśród  dokumentów  wiążących Wykonawcę,  materiału  w  postaci  rozporządzenia  i  tak 
należy  rozumieć  odpowiedź  Odwołującego.  Przedmiotowego  oświadczenia,  zdaniem 
Odwołującego, nie należy jednak interpretować jako stwierdzenie, że Odwołujący nie wycenił 
robót  określonych  w  pkt  1.4.1.1,  gdyż  taki  wniosek  jest  sprzeczny  z  oświadczeniem 
wyrażonym przez Odwołującego w odpowiedzi na pytanie nr 2 i 11, gdzie wyraźnie zostało 
wskazane,  że  Odwołujący  wycenił  w  ofercie  wszystkie  wymagania  określone  w  pkt  1.4.1.1 
PFU, czyli również te wskazane w rozporządzeniu. 

Zestawiając wskazane powyżej odpowiedzi nr 2, 11 i 33 stwierdzić należy, zdaniem 

Odwołującego, że wniosek Zamawiającego o nie ujęciu przez Odwołującego w wycenie prac 
wskazanych  w  rozporządzeniu  jest  bezpodstawny.  Podkreślenia  jednocześnie  wymaga,  w 
opinii Odwołującego, że w żadnej ze swoich odpowiedzi, w szczególności w odpowiedzi na 
pytanie nr 33, Odwołujący nie wskazał, że nie wycenił robót o których mowa w pkt 1.4.1.1. 
PFU,  co  stwierdził  Zamawiający  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty.  Tego  rodzaju 
oświadczenie, jak podkreślił Odwołujący, nie zostało złożone  w  żadnym punkcie wyjaśnień 
Odwołującego z dnia 24 kwietnia 2017 r. Przeciwnie, w odpowiedzi na pytanie nr 2, zawarte 
w części B, Odwołujący wyraźnie wskazał, jak podał, że wyliczył wartość robót na podstawie 
wszystkich załączonych przez Zamawiającego dokumentów wraz z analizą dokonaną przez 
projektantów,  jaki  zakres  musi  zostać  wykonany  dodatkowo,  czego  nie  obejmuje 
dokumentacja projektowa, stanowiąca jako załącznik do przedmiotu zamówienia dokumenty 


niewiążące.  Ponadto,  Odwołujący  podkreślił,  że  wyraźnie  wskazał,  że  uwzględnił  w  swojej 
wycenie wszystkie wymagania SIWZ oraz PFU. 

Tym  samym,  zdaniem  Odwołującego,  Zamawiający  w  sposób  bezpodstawny  uznał, 

ż

e  oferta  Odwołującego  nie  zawiera  wyceny  robót  wskazanych  w  rozporządzeniu. 

Jednocześnie Odwołujący podniósł, że wycena tego elementu nie miała istotnego wpływu na 
całą  cenę  ofertową,  gdyż  wartość  prac  określonych  w  rozporządzeniu  stanowiła  bardzo 
nieznaczną część całej ceny ofertowej. 

Ad. 1 b) 

Kolejnym  powodem  odrzucenia  oferty  Odwołującego  jako  niezgodnej  z  SIWZ  było, 

jak  podał  Odwołujący,  rzekome  uwzględnienie  przez  Odwołującego  w  ofercie  innych 
obiektów inżynierskich niż wymagał Zamawiający i które określone zostały w pkt 1.4.1.4 Tom 
III SIWZ. Zamawiający oparł ten wniosek na odpowiedzi nr 16 B, zawartej w wyjaśnieniach 
Odwołującego  z  dnia  24  kwietnia  2017  r.,  której  analiza,  zdaniem  Zamawiającego, 
prowadziła  do  wniosku,  że  Odwołujący  w  swojej  ofercie  uwzględnił  inne  obiekty  niż  te, 
których wymagał Zamawiający. 

Zdaniem  Odwołującego,  przedmiotowy  wniosek  jest  bezpodstawny.  Odwołujący 

wyjaśnił,  że  w  odpowiedzi  na  pytanie  nr  16  części  B  oświadczył,  iż  uwzględnił  w  swojej 
ofercie  wszystkie  wiążące  parametry  obiektów  inżynierskich,  zgodnie  z  zestawieniem. 
Poprzez  „zestawienie”  Odwołujący  miał  na  myśli  zestawienie,  zawarte  w  SIWZ,  które 
zawierało  dane  dotyczące  parametrów  wiążących.  Dodatkowo,  Odwołujący  wyjaśnił,  że 
podał w tabeli charakterystykę obiektów, w zakresie parametrów niewiążących, dotyczących 
długości i szerokości. 

Przedstawiona  przez  Odwołującego  w  wyjaśnieniach  tabela,  jak  podkreślił,  nie 

przedstawia parametrów wiążących wymaganych przez Zamawiającego, czyli: 
1. 

Określenie czy górą czy dołem, 

Klasa obciążenia, 

Przekrój ruchowy na obiekcie, 

Minimalna ilość obiektów. 

Odwołujący  podał,  że  przedmiotowe  zestawienie  zawiera  wyłącznie  informacje 

odnośnie przyjętych założeń, dotyczących parametrów niewiążących, które miały potwierdzić 
gabaryty skalkulowanych obiektów inżynieryjnych w ofercie, czyli szerokość i długość, które 
są  całkowicie  zgodne  z  zatwierdzonym  Projektem.  Jednocześnie  Odwołujący  wyjaśnił,  że 
Zamawiający nie narzucał jako wiążących takich parametrów jak długość i szerokość, stąd 
niezrozumiałe jest, na jakiej podstawie Zamawiający twierdzi, że podane przez Wykonawcę 
w  tym  zakresie  parametry  są  niezgodne  z  wymaganymi  Zamawiającego,  dotyczącymi 
parametrów  wiążących,  gdyż  w  tym  zakresie,  Odwołujący  wskazał,  że  przyjął  wszystkie 


założenia wskazane w SIWZ i nie zawarł w wyjaśnieniach żadnych dodatkowych informacji. 
Szczegółowe  parametry  podane  w  wyjaśnianiach  dotyczyły,  jak  podał,  wyłącznie 
parametrów niewiążących. 

Podsumowując, Odwołujący podniósł, że podane przez Wykonawcę szerokości oraz 

długości obiektów są w pełni zgodne z wymaganiami Zamawiającego, natomiast w zakresie 
pozostałych  parametrów  wiążących  dla  obiektów  inżynierskich  Wykonawca  w  odpowiedzi 
oświadczył, że zostały one uwzględnione. 

Dodatkowo, Wykonawca w odpowiedzi nr 2 części B podał kwoty, jakie skalkulował 

na  wykonanie obiektów  inżynierskich, które potwierdzają, zdaniem Odwołującego, iż oferta 
także  w  tym  zakresie  została  skalkulowana  prawidłowo  i  zawiera  wszystkie  wymagania 
określone w SIWZ. 
   

Podsumowując  argumentację  Odwołującego  w  zakresie  bezpodstawnego  i 

sprzecznego  z  ustawą  Pzp  odrzucenia  oferty  Odwołującego  stwierdził  on,  że  decyzja 
Zamawiającego  w  tym  zakresie  oparta  była  na  błędnej  interpretacji  treści  oświadczeń, 
złożonych przez Odwołującego w wyjaśnieniach z dnia 24 kwietnia 2017 r. 

Podkreślenia  w  tym  zakresie  wymaga,  zdaniem  Odwołującego,  że  zgodnie  z 

ugruntowanym orzecznictwem KIO, aby mówić o niezgodności treści oferty z treścią SIWZ, 
niezgodność ta winna być oczywista. Zamawiający może więc odrzucić ofertę, jak podkreślił 
Odwołujący,  gdy  jej  treść  z  całą  pewnością  nie  odpowiada  treści  SIWZ  (wyrok  KIO  z 
17.02.2011 r., sygn. akt; KIO 2018/11).  

Zamawiający  nie  jest  również  uprawniony,  w  ocenie  Odwołującego,  bez  wyraźnych 

ku  temu  podstaw  przyjąć,  że  treścią  oferty  objęte  jest  oświadczenie,  które  rodzi  dla 
Wykonawcy  negatywne  konsekwencje,  tym  bardziej,  że  na  co  zwraca  się  uwagę,  wolą 
wykonawcy  jest  złożenie  oferty  zgodnej  z  treścią  SIWZ,  bowiem  celem  udziału  w 
postępowaniu  o  udzielnie  zamówienia  publicznego  jest  uzyskanie  przedmiotowego 
zamówienia (wyrok KIO z dnia 17.05.2013 r., sygn. akt: KIO 1079/13).  

Zdaniem  Odwołującego,  treść  wyjaśnień  i  ich  prawidłowa  interpretacja, 

uwzględniająca treść wszystkich odpowiedzi, zawartych w piśmie z dnia 24 kwietnia 2017 r., 
nie pozostawia wątpliwości, że oferta Odwołującego jest w całości zgodna z SIWZ. 
 

Ad. 2. 3 i 4 - zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 1 i art. 90 ust. 3 ustawy 

Pzp - rażąco niska cena. 

Zamawiający, jak podał Odwołujący, w uzasadnieniu odrzucenia oferty Odwołującego 

z  powodu  stwierdzenia,  że  cena  jego  oferty  zawiera  rażąco  niską  cenę  wskazał,  że 
wyjaśnienia  Odwołującego  w  zakresie  dotyczącym  odpowiedzi  na  pytania  nr  33  i  16 
potwierdzają,  że  cena  oferty  Odwołującego  nie  zawiera  wyceny  robót,  o  których  mowa  w 


przedmiotowych pytaniach, co potwierdza, że cena oferty została zaniżona. 

Ponadto, Zamawiający wskazał, jak podał Odwołujący, że wyjaśnienia Odwołującego 

z  dnia  24  kwietnia  2017  r.  były  ogólnikowe,  nie  zawierały  wystarczających  dowodów  ani 
wyliczeń i w żaden sposób nie wyjaśniały powziętych przez Zamawiającego wątpliwości, tj. w 
szczególności nie pozwalały na określenie, czy i jaki wpływ mają poszczególne czynniki na 
wysokość zaoferowanej ceny.  

Ponadto Zamawiający podał, jak wskazał Odwołujący, że Odwołujący nie przedstawił 

szczegółowych wyjaśnień w zakresie sposobu wyliczenia wskazanych w Wykazie Płatności 
cen  za  poszczególne  elementy,  składające  się  na  przedmiot  zamówienia,  jak  również  w 
zakresie przyjętych założeń projektowych i technologicznych oraz sposobu uwzględnienia w 
ofercie postanowień SIWZ. 

Zdaniem  Odwołującego,  zarzuty  stanowiące  podstawę  odrzucenia  oferty 

Odwołującego  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  są  bezpodstawne.  W  przedmiotowym 
postępowaniu,  jak  wyjaśnił  Odwołujący  złożył  w  wyznaczonym  przez  Zamawiającego 
terminie  wyjaśnienia  co  do  podstaw  zaproponowanej  w  postępowaniu  ceny,  wskazał 
Zamawiającemu  przyjęte  założenia  oraz  przedstawił  dowody  na  potwierdzenie  przyjętej 
ceny. Odwołujący pokreślił, że podtrzymuje w całości złożone wyjaśnienia. 

W  pierwszej  kolejności  Odwołujący  podniósł,  że  do  przedmiotowego  postępowania 

będą miały zastosowanie przepisy ustawy Pzp w brzmieniu obowiązującym na dzień sprzed 
nowelizacji z 2016 r. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w dniu 3 października 
2015  r.,  a  zatem  w  myśl  przepisów  przejściowych  nowelizacji  ustawy  Pzp,  która  weszła  w 

ż

ycie  w  dniu  28  lipca  2016  r.,  do  postępowań  wszczętych  a  niezakończonych  do  dnia 

wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. 

Odwołujący  podał,  że  zgodnie  z  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp,  w  brzmieniu  sprzed 

nowelizacji z 2016 r., Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub 
jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  z  dostarczonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta 
zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a nie jej poszczególnych 
elementów.  W  związku  z  powyższym  Odwołujący  wskazał,  że  Zamawiający  w  sposób 
niezasadny  przyjął,  że  podstawę  do  odrzucenia  oferty  Odwołującego  może  stanowić 
rzekome  zaniżenie  ceny,  z  uwagi  na  nie  uwzględnienie  dwóch  elementów  tej  wyceny,  o 
których mowa w pytaniu nr 33 i 16. 

Podkreślenia  jednocześnie  wymaga,  zdaniem  Odwołującego,  że  Zamawiający  w 

ż

aden  sposób  nie  wyjaśnił  i  nie  uzasadnił,  na  jakiej  podstawie  przyjął,  że  faktycznie  cena 

oferty  Odwołującego  nie  zawiera  wyceny  spornych  robót,  przeciwnie  pominął  te 
oświadczenia i te wyjaśnienia Odwołującego, przywołane przy okazji omawiania zarzutu nr 
1, które świadczyły o wniosku przeciwnym, a mianowicie, że wszystkie roboty objęte opisem 


przedmiotu zamówienia zostały przez Odwołującego wycenione. Zamawiający powołał się w 
tym  zakresie,  jak  wyjaśnił  Odwołujący,  wyłącznie  na  rzekomą  niezgodność  oferty 
Odwołującego z SIWZ, co miało mieć przełożenie na cenę oferty, przy czym nie podał w tym 
zakresie  jakiegokolwiek  uzasadnienia,  co  do  faktycznego  wpływu  tego  zarzutu  na  wycenę 
dokonaną przez Odwołującego. 

Odnosząc  się  do  zarzutu  dotyczącego  zbyt  lakonicznych  i  ogólnikowych  wyjaśnień 

Odwołującego, czego konsekwencją było stwierdzenie przez Zamawiającego, że cena oferty 
Odwołującego  jest  rażąco  niska,  zdaniem  Odwołującego,  wskazać  należy  w  pierwszym 
rzędzie,  że  wyjaśnienia  Odwołującego  w  pełni  korespondowały  z  treścią  wezwania  do 
złożenia wyjaśnień z dnia 7 kwietnia 2017 r.  

Podkreślenia  wymaga,  w  ocenie  Odwołującego,  że  w  niniejszym  postępowaniu 

Zamawiający  zdecydował  się  na  skierowanie  do  Odwołującego  wezwania  do  wyjaśnienia 
treści  oferty  oraz  rażąco  niskiej  ceny  w  formie  pytań,  dotyczących  poszczególnych  robót  i 
założeń. Odwołujący dostrzegł, że w żadnym z pytań, zawartych w wezwaniu, zarówno tych 
bardziej  szczegółowych,  jak  również  tych  mających  charakter  ogólny,  Zamawiający  nie 
sprecyzował  żądania  przedstawienia  kalkulacji  szczegółowej,  dotyczącej  poszczególnych 
elementów,  czy  też  całej  ceny  ofertowej.  Zdecydowana  większość  pytań,  jak  podał 
Odwołujący,  sprowadzała  się  do  potwierdzenia  przez  Odwołującego,  że  jego  wycena 
uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SIWZ.  

Wymaga podkreślenia, zdaniem Odwołującego, że z przedmiotowego wezwania nie 

sposób  wywnioskować,  że  Zamawiający  oczekiwał  od  Odwołującego  przedstawienia 
szczegółowej  kalkulacji  ceny  ofertowej.  Odwołujący  przedstawił  więc,  jak  podkreślił,  takie 
wyjaśnienia  i  w  takiej  formie,  jaka  wynikała  z  treści  wezwania.  Obecne  twierdzenia 
Zamawiającego, wskazane na stronie 7 i 8 pisma z dnia 29 maja 2017 r. (zawiadomienia o 
wyborze najkorzystniejszej oferty), jakoby oczekiwał przedstawienia szczegółowej kalkulacji i 

ż

e  Odwołujący  tego  rodzaju  szczegółową  kalkulację  powinien  był  przedstawić,  zdaniem 

Odwołującego,  są  sprzeczne  z  treścią  wezwania,  a  odrzucenie  oferty  z  powodu  złożenia 
wyjaśnień korespondujących z treścią wezwania jest sprzeczne z ustawą Pzp. 

W  tym  miejscu  Odwołujący  wskazał,  że  zgodnie  z  orzecznictwem  Krajowej  Izby 

Odwoławczej  oraz  Trybunału  Sprawiedliwości,  wezwanie  do  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny 
powinno  wskazywać  w  sposób  jasny  i  precyzyjny  treść  żądania,  nieprzedstawienie 
konkretnego i precyzyjnego żądania nie może prowadzić do negatywnych konsekwencji po 
stronie  Wykonawcy.  Przedmiotowy  wniosek  wynika,  zdaniem  Odwołującego,  z  treści 
wskazanych poniżej orzeczeń: 

1)  Wyrok KIO z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie sygn. akt: KIO 2735/14, w którym 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  wyjaśniła,  że:  „w  przypadku  gdy  wezwanie 


Zamawiającego  nie  zawiera  takich  konkretnych  pytań,  zamawiający  nie  moż

wyciągać  negatywnych  konsekwencji  wobec  wykonawcy  z  powodu  zakresu 

złożonych wyjaśnień, tj. np. z powodu braku uszczegółowienia pewnych konkretnych 

kwestii, co do których zamawiający nie postawił szczegółowych pytań bądź wymagań 

w treści wezwania skierowanego do tego wykonawcy (…).” 

2)  Wyrok  Trybunału  Sprawiedliwości  z  dnia  29  marca  2012  r.  C-599/10  (Sag 

Slovensko):  „instytucja  zamawiająca  powinna  w sposób  jasny  sformułować  żądanie 

skierowane  do  danych  kandydatów,  celem  umożliwienia  im  uzasadnienia  w  sposób 

kompletny i użyteczny poważnego charakteru ich oferty”. 

Wskazane powyżej stanowisko Odwołującego, w zakresie złożenia wyjaśnień w takiej 

formie i o takiej treści, jaka wynikała z wezwania z dnia 7 kwietnia 2017 r. potwierdza, w jego 
ocenie,  treść  pytania  i  odpowiedzi,  które  Zamawiający  sam  przytoczył  w  uzasadnieniu 
decyzji  o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego.  Na  stronie  8  pisma  z  dnia  29  maja  2017  r. 
Zamawiający  wskazał,  jak  podał,  że  Odwołujący  nie  przedstawił  w  swoich  wyjaśnieniach 
szczegółowych kalkulacji, do czego zdaniem Zamawiającego, Odwołujący był zobowiązany i 
przywołał  jako  przykład  takiego  nieprawidłowego  działania  Odwołującego  odpowiedź  na 
pytanie nr 34. W przedmiotowym pytaniu, jak wyjaśnił Odwołujący, Zamawiający zwrócił się 
do  Odwołującego  o  udzielenie  odpowiedzi,  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w 
swojej  ofercie  zmiany  położenia  zwierciadła  wód  podziemnych,  wywołane  naturalnymi 
wahaniami  sezonowymi,  w  zakresie  określonym  w  dokumentacji  geologiczno-inżynierskiej. 
Na  tak  postawione  pytanie  Odwołujący  udzielił,  jak  podał,  wyczerpującej  odpowiedzi,  w 
której wskazał, jaką technologię przyjął w zakresie odwadniania, jak również, jakie zmiany w 
zakresie położenia zwierciadła wód założył, przygotowując ofertę. 

Poniżej  Odwołujący  przytoczył  dokładną  treść  pytania  nr  34  oraz  odpowiedzi  na 

pytanie  w  celu  zobrazowania  bezpodstawności  twierdzeń  Zamawiającego,  w  zakresie 
niewystarczających  wyjaśnień  Odwołującego,  z  uwagi  na  chociażby  nieprzedstawienie 
szczegółowych  wyliczeń  i  kalkulacji.  Wskazane  poniżej  pytanie  wprost  wykazuje,  zdaniem 
Odwołującego, że żądanie przedstawienia tego rodzaju dokumentów i dowodów nie zostało 
przez Zamawiającego sprecyzowane. Pytanie nr 34: „Prosimy o potwierdzenie, czy i w jaki 

sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  zmiany  położenia  zwierciadła  wód  podziemnych 

wywołane  naturalnymi  wahaniami  sezonowymi  w  zakresie  określonym  w  dokumentacji 

geologiczno-inżynierskiej”.  Odpowiedź:  „Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie 

zmiany  położenia  zwierciadła  wód  gruntowych  wywołanych  naturalnymi  wahaniami 

sezonowymi  w  zakresie  określonym  w  dokumentacji  geologiczno-inżynierskiej  tj.  o 

amplitudzie ok. 1,0 m maksymalnie do ok 2,0 m. Technologia odwadniania opisana w pkt. 7 

jest wystarczająca dla zapewnienia osuszenia wykopu nawet przy podwyższonym poziomie 


wód gruntowych”.  

Podkreślenia jednocześnie wymaga, zdaniem Odwołującego, że Odwołujący pomimo 

niesprecyzowania  w  wezwaniu  żądania  do  przedstawienia  wyceny  poszczególnych  robót 
branżowych,  tego  rodzaju  zestawienie  przedstawił,  przy  okazji  udzielania  odpowiedzi  na 
pytanie nr 2. 

Zamawiający,  jak  zauważył  Odwołujący,  pomimo  obowiązku  wynikającego  z  art.  90 

ust.  3  ustawy  Pzp,  na  podstawie  którego  powinien  dokonać  rzetelnej  i  całościowej  analizy 
przedstawionych  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny,  nie  odniósł  się  do 
przedmiotowego  zestawienia,  ani  do  jego  poszczególnych  pozycji.  Z  uzasadnienia 
odrzucenia  oferty  Odwołującego  nie  wynika,  jak  podkreślił  Odwołujący,  aby  zestawienie  to 
zostało poddane przez Zamawiającego jakiejkolwiek analizie, czy weryfikacji, co czyni jego 
zarzut, dotyczący rażąco niskiej ceny, niewiarygodnym i sprzecznym z art. 90 ust. 3 ustawy 
Pzp. 

Nie  ma  również  racji  Zamawiający,  w  opinii  Odwołującego,  że  na  podstawie 

przedstawionego  wykazu  płatności  i  załączonych  do  wyjaśnień  dowodów  nie  był  w  stanie 
zweryfikować  przyjętych  założeń  kalkulacyjnych.  Po  pierwsze,  Odwołujący  podał,  że 
przestawił  Wykaz  płatności,  w  którym  wskazał  wartość  poszczególnych  robót,  czego 
odzwierciedleniem była cena ofertowa. Ponadto, jak wyjaśnił, na dowód realności przyjętych 
założeń  kalkulacyjnych  dołączył  dowody  w  postaci  umów  ramowych,  wykazu  sprzętu, 
będącego  w  dyspozycji  Odwołującego,  ofert  podwykonawców  oraz  ofert  na  dostawę 
materiałów.  Wskazane  zestawienie  oraz  załączone  dowody  pozwalały,  zdaniem 
Odwołującego, na zweryfikowanie przyjętych w Wykazie płatności cen poszczególnych robót 
branżowych, czego Zamawiający jednak nie uczynił. 

Odwołujący  podał  wartość  poszczególnych  robót  branżowych,  wskazanych  w 

Wykazie  Płatności  oraz  dowody  w  postaci  ofert  załączonych  do  wyjaśnień,  które  miały 
decydujący  wpływ  na  wycenę  dokonaną  przez  Odwołującego,  co  potwierdza,  zdaniem 
Odwołującego,  że  wskazane  przez  Zamawiającego  twierdzenia,  jakoby  niemożliwe  było 
przyporządkowanie ofert do poszczególnych branż, są bezpodstawne.  

Ta część odwołania  została objęta tajemnicą przedsiębiorstwa i  z tych  względów  w 

tym miejscu nie zostanie przytoczona. 

Mając  powyższe  na  względzie,  zdaniem  Odwołującego,  nie  sposób  na  podstawie 

wskazanych  powyżej  wyjaśnień  przyjąć,  że  wyjaśnienia  Wykonawcy  były  lakoniczne,  czy 
ogólnikowe.  Odwołujący,  jak  twierdzi,  nie  tylko  odpowiedział  na  wszystkie  zadane  przez 
Zamawiającego  pytania,  ale  również  pomimo  niesprecyzowania  w  tym  zakresie  żądania, 
przedstawił Wykaz płatności i dowody na poparcie przyjętej kalkulacji. 

Zdaniem  Odwołującego,  dyspozycja  art.  90  ust.  1  i  3  ustawy  Pzp  każdorazowo 


nakazuje,  przed  podjęciem  decyzji  o  odrzuceniu  oferty  z  powodu  rażąco  niskiej  ceny, 
przeprowadzenie  procedury  jej  wyjaśnienia,  w  ramach  której  Zamawiający  ma  obowiązek 
wystosowania do wykonawcy wezwania do wyjaśnień, a następnie skrupulatnej i obiektywnej 
ich oceny.  

W  ocenie  Odwołującego,  w  tym  konkretnym  przypadku  Zamawiający  nie  dokonał 

takiej  rzetelnej  weryfikacji  wyjaśnień  złożonych  przez  Odwołującego,  co  więcej,  decyzję  o 
odrzuceniu  oferty  Odwołującego  podjął  pomimo  to,  że  weryfikacja  ta  nie  pozwalała  na 
stwierdzenie,  iż  cena  zaoferowana  przez  Odwołującego  jest  faktycznie  rażąco  niska,  co 
wynika  zarówno  z  faktu  udzielania  przez  Odwołującego  odpowiedzi  na  wszystkie  pytania 
zadane  przez  Zamawiającego  w  wezwaniu  z  dnia  7  kwietnia  2017  r.,  jak  również 
przedstawienia - pomimo braku w tym zakresie żądania wskazanego w wezwaniu - Wykazu 
płatności z wyszczególnieniem ceny za poszczególne branże oraz załączenia dowodów na 
potwierdzenie realności przyjętych założeń kalkulacyjnych. 

Zdaniem  Odwołującego,  treść  pisma  Zamawiającego  z  dnia  29  maja  2017  r., 

dotyczącego odrzucenia oferty Odwołującego i przytoczonych przez Zamawiającego w nim 
argumentów,  w  żaden  sposób  nie  uzasadniają  decyzji  o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego. 
Ewentualnie,  wątpliwości,  które  wskazał  Zamawiający  w  przedmiotowym  piśmie  powinny 
prowadzić,  zdaniem  Odwołującego,  do  skierowania  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień 
doprecyzowujących. Zgodnie z wyrokiem KIO z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie o sygn. 
akt: KIO 2615/14: „Odrzucając ofertę, Zamawiający musi mieć pewnośćże nie jest możliwe 

zrealizowanie  zamówienia  za  zaoferowaną  ceną”.  Jednocześnie  KIO  w  przedmiotowym 

orzeczeniu wskazała, co podkreślił Odwołujący, że w przypadku nie stwierdzenia w sposób 
jednoznaczny  rażąco  niskiej  ceny,  Zamawiający  powinien  wystosować  do  Wykonawcy 
dodatkowe  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień.  Możliwość  skierowania  do  Wykonawcy 
kolejnego  wezwania,  w  sytuacji  wątpliwości  co  do  istnienia  rażąco  niskiej  ceny,  wskazane 
zostały również, jak podał Odwołujący, m.in. w orzeczeniu z dnia 23 listopada 2015 r., sygn.. 
akt:  KIO  2409/25,  w  którym  KIO  stwierdziła,  że:  „Działania  zamawiającego  zmierzające  do 

wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  nie  muszą  się  ograniczać  do  jednorazowej  czynności  -  w 

przypadku,  gdy  okoliczności  przedstawione  w  już  złożonych  wyjaśnieniach  wymagają  w 

ocenie  zamawiającego  dalszego  usuwania  powstałych  wątpliwości.  Istnieje  również 

możliwość stopniowania szczegółowości poszczególnych wezwań, jeśli z konkretnego stanu 

faktycznego taka konieczność wynika”. 

W opinii Odwołującego, wskazane powyżej okoliczności uzasadniają stwierdzenie, że 

Zamawiający  nie  miał  powodów  do  odrzucenia  oferty  Odwołującego.  Treść  wyjaśnień, 
złożonych  przez  Odwołującego,  uzasadniała,  w  jego  ocenie,  utrzymanie  oferty 
Odwołującego  w  postępowaniu,  ewentualnie  skierowanie  do  Odwołującego  wezwania  do 


wyjaśnień doprecyzowujących. 
 

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje: 

Zgodnie  z pkt 1.4.1.1. PFU Tom III SIWZ „w zakres zamówienia wchodzi wykonanie 

wszystkich  niezbędnych  prac  do  prawidłowego  funkcjonowania  drogi  krajowej,  zgodnie  z 

obowiązującymi  przepisami  prawa  oraz  zarządzeniami  Generalnego  Dyrektora  Dróg 

Krajowych i Autostrad (…).” 

Zamawiający dokonał zmiany SIWZ w zakresie podanej jednostki redakcyjnej, w ten 

sposób,  że  przed  akapitem  o  brzmieniu:  „Dokumenty  zawarte  w  niniejszym  PFU  stanowią 

opis  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  Rozporządzeniem  Ministra  Infrastruktury  z  dnia  2 

września  2004  r.  w  sprawie  szczegółowego  zakresu  i  formy  dokumentacji  projektowej, 

specyfikacji  technicznych  wykonania  i  odbioru  robót  budowalnych  oraz  programu 

funkcjonalno-użytkowego  (Dz.  U.  2013,  poz.  1129,  z  późn.  zm.)  [61]”  dodał  akapit  o 

następującej  treści:  „Na  podstawie  rozporządzenia  Ministra  Środowiska  z  dnia  1  września 

2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. 

z 2016 r., poz. 1395) [111] Wykonawca w ramach Zaakceptowanej Ceny Kontraktowej oraz 

w  Czasie  na  Ukończenie  zobowiązany  jest  do  wykonania  zgodnie  z  par.  9  i  10 

Rozporządzenia  [111]  badań  wstępnych  wraz  z  przeprowadzeniem  analizy  otrzymanych 

wyników  badań  i  jeżeli  potwierdzają  one  wystąpienie  zanieczyszczenia  terenu  to  należ

określić  założenia  do  przeprowadzenia  dalszych  badań  szczegółowych,  zgodnie  z 

wymaganiami  określonymi  w  par.  10.1  pkt  1-2  wraz  z  wykonaniem  tych  badań 

szczegółowych.  Do  obowiązków  Wykonawcy  należy  również  przygotowanie  kompletu 

materiałów  w  odniesieniu  do  zanieczyszczenia  terenu,  które  przekazane  zostaną  do 

właściwego  organu  ochrony  środowiska.  Badania  szczegółowe  należy  wykonać  przed 

złożeniem wniosku o nowy/zamienny ZRID” (zmiana nr 7 SIWZ poz. 13).  

We  wskazanym  punkcie  znajduje  się  również  zapis,  że  „Zamawiający  wraz  z  PFU 

udostępnia, jako (w Tom III SIWZ) dokumenty wiążące wykonawcę

wyniki  Generalnego  Pomiaru  Ruchu  Drogowego  (GPR),  jak  materiał  wyjściowy  do 

wykonania analiz i prognoz ruchu; 

- opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o występujących elementach podlegających 

ochronie w zakresie planowanej inwestycji – Decyzja MWKZ nr 668/2015 z dnia 20.07.2015 

r.; 

Decyzję Prezydenta Miasta Legionowo o środowiskowych uwarunkowaniach nr 36/06  z dn. 

28.04.2006 r. wraz z Decyzją nr 49/10 (przedłużającą termin ważności Decyzji nr 36/06) oraz 

Postanowienie nr 10/10 i 11/10 (sprostowania omyłki w decyzji nr 49/10); 


- Postanowienie RDOŚ z  dn. 21.03.2011 r.,  znak: WOOS-II.4200.16.2011.DŚ uzgadniające 

warunki  realizacji  przedsięwzięcia  oraz  Postanowienie  RDOŚ  z  dn.  28.04.2011  r.,  znak: 

WOOŚ-II.4200.16.2011.DŚ  prostujące  oczywistą  omyłkę  pisarską  w  postanowieniu  z  dn. 

-  Decyzję  Regionalnego  Dyrektora  Ochrony  Środowiska  w  Warszawie  o  Środowiskowych 

Uwarunkowaniach znak: WOOŚ-II.4210.24.2011.DB z dnia 07.12.2011 r.; 

- Dokumentacja Geologiczno-Inżynierska; 

- mapa do celów opiniodawczych; 

- WWiORB; (…).” 

W  rozdziale  II  –  Część  informacyjna  PFU  wśród  dokumentów  potwierdzających 

zgodność  zamierzenia  budowlanego  z  wymaganiami  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów 
wymieniono przepisy prawa, a dokładniej wykaz aktów prawnych (pkt 2 ppkt 2.1). Zamianą 
SIWZ  nr  7  poz.  12  dodano  do  aktów  prawnych  pierwotnie  wymienionych  poz.  [111],  pod 
którą  widnieje  rozporządzenie  Ministra  Środowiska  z  dnia  1  września  2016  r.  w  sprawie 
sposobu  prowadzenia  oceny  zanieczyszczenia  powierzchni  ziemi  (Dz.  U.  z  2016  r.,  poz. 
1395).  
 

W  pkt  1.4.1.4.  PFU  Tom  III  SIWZ  Zamawiający  określił  parametry  obiektów 

inżynierskich w następujący sposób: 

„Tabela nr 1.1. Wykaz obiektów inżynierskich 

Lp.  

Oznaczenie obiektu 

Klasa 

obciążenia 

Kilometraż 

Długość  

całkowita 

[m] 

Szerokość całkowita  

przęseł [m] 

[deg] 

Parametry 

Ś

ciana Oporowa 

nr 2 

Od km 24+507,21 

(0+759,21) do km 

Ś

ciana Oporowa 

nr 3 

Od km 24+768,83 

(1+020,83) do km 

MD w ciągu drogi DK 

Lewa konstrukcja: 14,30 

Prawa konstrukcja: 

MD w ciągu drogi 

dojazdowej G-H 

MD w ciągu drogi 

dojazdowej C-D 

Parametry  obiektów  inżynierskich  podane  w  tabeli  nr  1.1  mają  charakter  informacyjny, 

niewiążący wykonawcę.” 


Zamawiający  dokonał  zmiany  przedmiotowych  regulacji  w  następujący  sposób 

(zmiana nr 4 SIWZ poz. 2): 
 

Lp

Parametry wiążące 

Parametry niewiążące 

Określeni

e czy 

górą/dołe

Klasa 

obciążenia 

jaka jest 

zaprojektowa

na 

Przekrój 
ruchowy 

na 

obiekcie 

Minimalna 

ilość 

obiektów 

Oznaczen

ie 

obiektu* 

Kilometra

ż

Długoś

ć

całkowit

[m] 

Szerokoś

ć

całkowita 

przęseł 

[m] 

Liczb

przęs

eł 

[de

g] 

Ś

ciana 

Oporowa 

nr 2 

Od km 

1) do km 

Ś

ciana 

Oporowa 

nr 3 

Od km 

3) do km 

górą 

Lewa 

konstrukcj

a: 10,5 m 

(jezdna)+2

,0 m 

(chodnik) 

Prawa 

konstrukcj

a: 10,5 m 

(jezdnia) + 

(chodnik) 

2 (jeden 

jako lewa 

konstrukcj

a, drugi 

jako 

prawa 

konstrukcj

a) 

MD w 

ciągu 

drogi DK 

Lewa 

konstrukcj

a: 14,30 

Prawa 

konstrukcj

a: 14,77 

górą 

6,5 m 

(jezdnia) + 

2,0 m 

(chodnik) 

MD w 

ciągu 

drogi 

dojazdow

ej G-H 

górą 

7,5 m 

(jezdnia) + 

MD w 

ciągu 


(chodnik) 

drogi 

dojazdow

ej C-D 

 
Pismem z dnia 7 kwietnia 2017 r. Zamawiający, działając na podstawie art. 90 ust. 1 

oraz  art.  87  ust.  1  ustwy  Pzp,  w  celu  ustalenia,  czy  „oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  oraz  czy  oferta  uwzględnia  wszystkie  wymagania 

zawarte  w  SIWZ”,  zwrócił  się  do  Odwołującego  o  udzielenie  wyjaśnień,  dotyczących  treści 

złożonej oferty oraz elementów oferty, mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. 

„Zamawiający  powziął  podejrzenie  rażącego  zaniżania  ceny  w  oparciu  o 

arytmetyczne kryterium, dla którego punktem odniesienia jest ustalona przez Zamawiającego 

szacunkowa wartość zamówienia powiększona o podatek VAT. Cena Państwa oferty wynosi 

41  763  269,31  zł  brutto  co  w  porównaniu  z  wartością  zamówienia  powiększoną  o  wartość 

podatku VAT wynoszącą 63 063 475,20 zł brutto wskazuje że jest ona niższa od niej o 33,78 

%. Taki procentowy poziom odniesienia ofert do wartości zamówienia daje Zamawiającemu 

podstawę do przyjęcia, iż oferta mogła zostać przez Państwa nienależycie skalkulowana lub 

zaniżona poniżej kosztów tego zamówienia, a w związku z brzmieniem art. 90 ust 1 ustawy 

Pzp Zamawiający jest zobowiązany wystąpić do Wykonawcy o złożenie wyjaśnień gdy cena 

jest  niższa  o  30%  od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych ofert. 

W  związku  z  powyższym  prosimy  o  wyczerpującą  i  szczegółową  informację,  czy 

oferta  uwzględnia  wszystkie  wymogi  realizacji  zamówienia,  a  cena  ofertowa  zawiera 

wszystkie związane z tym niezbędne do poniesienia koszty, a w szczególności: 

A. WYKAZ PŁATNOŚCI: 

POZ

I. „Wymagania ogólne” 

Cena  Oferty  Wykonawcy  w  zakresie  punktu  I.  Wymagania  ogólne,  podpunkt  I.1. 

Koszty ogólne Wykonawcy wynosi 2 037 232,65 zł netto.

 Prosimy o wyjaśnienie, w jaki 

sposób  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wymagania  Zamawiającego  w 

omawianym  zakresie  jednocześnie  osiągając  przedstawioną  cenę  ofertową

Zamawiający  zwraca  się  z  prośbą  o  wskazanie  czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie 

uwzględnił wszystkie wymagania Zamawiającego przedstawione w SIWZ? 

Prosimy  o szczegółowe  wyjaśnienie,  jakie  elementy Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

w/w pozycji Wykazu płatności? 

Prosimy  o  szczegółowe  wskazanie,  w  jaki  sposób  Wykonawca  zamierza  zapewnić 

zaplecze  Wykonawcy  na  czas  wykonywania  Robót  budowlanych  wraz  z 

potwierdzeniem, iż takim zapleczem Wykonawca będzie dysponował. 

W  jaki  sposób  Wykonawca  zamierza  wypełnić  postanowienia  zawarte  w  SIWZ  w 

zakresie  pierwszego  kamienia  milowego?  Czy  Wykonawca  zamierza  złożyć  jeden 


wniosek o ZRID i/lub zmianę ZRID, czy Wykonawca zamierza etapować Inwestycję

Czy Wykonawca w cenie ofertowej uwzględnił koszt  złożenia kilku wniosków o ZRID 

i/lub zmianę ZRID? 

B.WYKAZ PŁATNOŚCI: poz. III. Roboty 

1.  Prosimy  o  szczegółowe  wyjaśnienie,  jakie  elementy  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

w/w pozycji Wykazu płatności? 

2.  Cena  Oferty  Wykonawcy  w  zakresie  punktu  III.  1.  „Roboty"  wynosi  30  218  950,97 

zł  netto.

  Prosimy  o  wyjaśnienie,  w  jaki  sposób  Wykonawca  w  swojej  ofercie 

uwzględnił  wymagania  Zamawiającego  w  omawianym  zakresie  jednocześnie 

osiągając  przedstawioną  cenę  ofertową?  Zamawiający  zwraca  się  z  prośbą 

o  wskazanie,  czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania 

Zamawiającego przedstawione w SIWZ? 

3.  Zamawiający  prosi  o  potwierdzenie,  że  Wykonawca  będzie  miał  zapewnioną  ciągłość 

dostaw  kruszyw  w  odpowiedniej  ilości  dla  zapewnienia  ciągłości  produkcji 

mieszanek  mineralno-asfaltowych  oraz  że  Wykonawca  uwzględnił  to  w  cenie 

ofertowej? 

Czy Wykonawca będzie dysponował laboratorium na budowie dla potrzeb zapewnienia 

kontroli  jakości  materiałów  i  robót  dla  przedmiotowego  zamówienia?  Czy  będzie  ono 

własnością Wykonawcy czy będzie udostępnione przez inny podmiot? 

Jakie  założenia  Wykonawca  przyjął  w  ofercie  dla  Robót  ziemnych,  w  jaki  sposób 

Wykonawca uwzględnił materiały przeznaczone na nasypy? 

Jaki sposób dostarczenia kruszyw i materiałów na nasyp przyjął Wykonawca ? 

Prosimy o wskazanie, w jaki sposób Wykonawca zamierza odwadniać Plac Budowy na 

czas  prowadzenia  robót  (Czy  Wykonawca  przewidział  w  ofercie  koszty  zapewnienia 

odwodnienia tymczasowego?), jaką technologię przyjął Wykonawca w ofercie? 

Prosimy  o  przedstawienie  sposobu  organizacji  robót  wraz  z  podaniem  czasu 

niezbędnego dla poszczególnych prac. 

Prosimy o wskazanie, jakie rozwiązania projektowe 

• 

branży drogowej, 

• 

dla poszczególnych branż infrastruktury technicznej,  

zostały uwzględnione przez Wykonawcę w ofercie. 

10.  Prosimy o wskazanie, czy w swojej ofercie Wykonawca uwzględnił koszty związane  z 

przygotowaniem  Placu  Budowy?  Czy  Wykonawca  uwzględnił  wszystkie  wymagania 

Zamawiającego, w tym wskazane m.in. w pkt. 1.5.2.2 PFU (koszty czasowego zajęcia 

nieruchomości,  koszty  wynikające  z  art.  20a  ust.  2  o  także  z  art.  20a  ust.  4 

Specustawy, koszty nadzoru archeologicznego i środowiskowego)? 


11.  Jakie  założenia  projektowe  i  technologiczne  Państwo  założyli  w  ofercie  w  związku  z 

wymaganiami  zawartymi  w  Tomie  III  SIWZ  między  innymi  w  punkcie  1.4.1.,  punkcie 

1.4.1.1. PFU? 

12.  Jaki założyliście Państwo zakres zmian w oznakowaniu na istniejącej sieci w związku z 

wprowadzeniem objazdów związanych z realizacją kontraktu? 

13.  Jaki  założyliście  Państwo  zakres  zmian  w  oznakowaniu  na  istniejącej  sieci  drogowej 

w związku z wprowadzeniem docelowej organizacji ruchu? 

14.  Prosimy  o  wyjaśnienie,  czy  Państwa  oferta  uwzględnia  wszystkie  wymagania 

zawarte  w  SIWZ,  czy  zawiera  wszystkie  związane  z  tym  koszty  oraz  o  złożenie 

wyjaśnień  odnoszących  się  do  elementów  oferty,  ze  szczególnym  uwzględnieniem 

w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  wymagania  PFU  między  innymi  z  punktu 

1.5.1.1  PFU  oraz  wymagania  PFU  zawarte  między  innymi  w  punkcie  1.5.1.2,  2.1.10 

i dokumencie „D.07.08.04. Ekrany akustyczne” dotyczące ekranów akustycznych? 

15.  Czy Wykonawca w swojej ofercie założył i uwzględnił potrzebę uzyskiwania odstępstw 

od warunków technicznych? 

16.  Czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania  Zamawiającego 

wobec  zaplanowanych  w  PFU  obiektów  inżynierskich  -  Tabela  nr  1.1  z  pkt  1.4.1.4. 

Parametry  przewidywanych  obiektów  inżynierskich?  Jeżeli  nie,  Zamawiający  prosi  o 

przedłożenie jakie parametry tych obiektów Wykonawca wycenił w Ofercie? 

17.  Czy  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  konieczność  oczyszczenia,  udrożnienia  i 

odtworzenia  istniejących  urządzeń  melioracyjnych  i  odbiorników  dla  skutecznego 

odprowadzenia wody z pasa drogowego? 

18.  Czy  Wykonawca  uwzględnił  w  Ofercie  koszt  zapewnienia  nadzoru  przez 

gestora/gestorów sieci nad realizacją Kontraktu? 

19.  Czy Wykonawca w ofercie uwzględnił koszty bieżącego i  zimowego utrzymania dróg i 

ulic  zlokalizowanych  w  granicach  terenu  niezbędnego  dla  realizacji  inwestycji,  od 

momentu przekazania placu budowy? 

20.  Czy  Wykonawca  w  ofercie  uwzględnił  ilość  kompletów  Dokumentów  Wykonawcy 

wyszczególnionych w punkcie 2.2.2. PFU? 

21.  Czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił,  że  będzie  prowadził  Roboty  tak,  aby 

zachowane  były  poprzeczne,  istniejące  bądź  stworzone  w  zamian  ciągi 

komunikacyjne? Jakie założenia technologiczne uwzględnił Wykonawca w Ofercie? 

22.  Czy  Wykonawca  uwzględnił  w  cenie  oferty  koszty  wykorzystania  technologii 

zezwalającej  na  prowadzenie  Robót  w  sposób  ciągły?  Jaką  technologię  uwzględnił 

Wykonawca w ofercie? 

23.  Czy  Wykonawca  w  złożonej  ofercie  uwzględnił  wszelkie  koszty  ewentualnych 


odszkodowań z tytułu zniszczeń i szkód powstałych na skutek działań Wykonawcy na 

działkach poza projektowanym pasem drogowym? 

24.  Czy  Wykonawca  w  ramach  ceny  oferty  uwzględnił  wymóg  budowy  przyłączy 

elektroenergetycznych w sytuacji, gdy istniejące przyłącze podlega likwidacji z powodu 

kolizji z inwestycją drogową zaś właściciel zrzeknie się odszkodowania z tego tytułu? 

25.  Prosimy  o  szczegółowe  przedstawienie  ryzyk,  jakie  zostały  założone  w  trakcie 

przygotowania  oferty  oraz  środków  zaradczych  określonych  na  podstawie  analizy 

dokumentacji projektowej. 

26.  Prosimy  o  określenie,  jakie  ryzyko  zmian  cen  paliw,  asfaltów  i  stali  zostało 

uwzględnione w ofercie. 

27.  Prosimy  o  potwierdzenie,  że  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  wszystkie 

uwarunkowania  wynikające  z  Gwarancji  Jakości,  w  szczególności  w  zakresie 

oznakowania poziomego, oznakowania pionowego, zieleni i oświetlenia. 

28.  Jaki  potencjał  sprzętowy  w  poszczególnych  miesiącach  (z  podziałem  na  rodzaj 

i  branże)  zamierza  zaangażować  Wykonawca  w  trakcie  realizacji  zamówienia? 

Prosimy  o  złożenie  wyjaśnień,  iż  takim  sprzętem  będzie  Wykonawca  dysponował 

(podpisane  umowy  ramowe/przedwstępne).  Czy  potencjał  sprzętowy  wykonawcy 

będzie  dostępny  od  początku  realizacji  robót?  W  jakich  etapach  będzie  sprowadzony 

na Plac Budowy? 

29.  Czy  Wykonawca  będzie  miał  zapewnioną  ciągłość  dostaw  kruszyw  w  odpowiedniej 

ilości  dla  zapewniania  realizacji  wymian  gruntów,  nasypów  i  produkcji  mieszanek 

mineralno-asfaltowych?  Prosimy  o  złożenie  wyjaśnień,  iż  takimi  środkami  wykonawca 

będzie dysponował. 

30.  Z  jakich  źródeł  Wykonawca  zamierza  pozyskiwać  mieszanki  mineralno-asfaltowe?  Z 

jakiej odległości dowożone będą mieszanki mineralno-asfaltowe na teren budowy? 

31.  Jakie  środki  transportu,  w  jakiej  ilości,  ewentualnie  inne  urządzenia,  np.  podajniki 

Wykonawca  zaangażuje na etapie realizacji umowy, aby  zapewnić ciągłość układania 

nawierzchni bitumicznych? Prosimy o złożenie wyjaśnień, iż taki sprzętem Wykonawca 

będzie dysponował. 

32.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

wszystkie Wymagania zarządcy drogi wynikające z Audytu BRD przeprowadzonego na 

etapie  projektowania,  na  etapie  przed  oddaniem  do  ruchu  i  zapisach  decyzji 

pozwolenia  na  użytkowanie  (warunki  w  nich  zawarte)  wynikające  z  obowiązujących 

przepisów Prawa, norm bądź Umowy. 

33.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  prace 

wynikające z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie 


sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz.U. z 2016 r., poz. 

1395), tj. wykonanie zgodnie z par. 9 i 10 ww. Rozporządzenia badań wstępnych wraz 

z  przeprowadzeniem  analizy  otrzymanych  wyników  badań  i  jeżeli  potwierdzają  one 

wystąpienie zanieczyszczenia terenu to należy określić założenia do przeprowadzenia     

dalszych     badań     szczegółowych,     zgodnie z wymaganiami określonymi w par. 

10.1  pkt  1-2  wraz  z  wykonaniem  tych  badań  szczegółowych.  Do  obowiązków 

Wykonawcy  należy  również  przygotowanie  kompletu  materiałów  w  odniesieniu  do 

zanieczyszczenia  terenu,  które  przekazane  zostaną  do  właściwego  organu  ochrony 

ś

rodowiska.  Badania  szczegółowe  należy  wykonać  przez  złożeniem  wniosku  o 

nowy/zamienny ZRID. 

34.  Prosimy o potwierdzenie o potwierdzenie czy i w jaki sposób Wykonawca uwzględnił w 

ofercie  zmiany  położenia  zwierciadła  wód  podziemnych  wywołane  naturalnymi 

wahaniami  sezonowymi  w  zakresie  określonym  w  dokumentacji  geologiczno-

inżynierskiej. 

35.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

dowiązanie  do  odc.  II  poprzez  budowę  pasa  rozdziału  oraz  organizację  ruchu  i 

urządzenia bezpieczeństwa ruchu. 

36.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  w 

zakresie odcinka drogi krajowej nr 61 usunięcie istniejących warstw bitumicznych wraz 

z  utylizacją  warstw  wykonanych  z  mieszanek  mineralno-smołowych,  które  zostały 

zlokalizowane w spodzie pakietu warstw asfaltowych (zgodnie z pomiarami Konstrukcji 

nawierzchni  DK  61  znajdującymi  się  w  Tomie  V)  wraz  z  uzyskaniem  stosownych 

zezwoleń w przypadku gospodarowania odpadami niebezpiecznymi w tym destruktem 

zawierającym substancje smołowe. 

37.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  w 

zakresie odcinka drogi krajowej nr 61 usunięcie i utylizację istniejących dolnych warstw 

podbudowy  wykonanych  z  tłucznia,  chudego  betonu,  kostki  brukowej  podsypki  itp. 

(zgodnie z pomiarami Konstrukcji nawierzchni DK 61 znajdującymi się w Tomie V). 

38.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie, 

zawarcie w imieniu i na rzecz Zamawiającego umów z gestorem sieci (w tym umów na 

usunięcie  kolizji  i  umów  przyłączeniowych)  oraz  wykonania  wszelkich  zobowiązań,  w 

szczególności finansowych i formalno-prawnych wynikających z tych umów. 

39.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

konieczność  dokonania  uzgodnienia  z  PERN  S.A.  w  zakresie  kolizji  z  rurociągiem 

naftowym. 

40.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 


zapewnienie stałego nadzoru archeologicznego. 

41.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

zapewnienie  na  czas  wykonywania  Robót  nadzoru  środowiskowego,  w  tym  nadzoru 

herpetologicznego. 

42.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

konieczność  dokonania  uzgodnienia  z  Centrum  Szkolenia  Policji  projektu  oraz 

zakresu, warunków i terminów zajęcia terenu. 

43.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

Porozumienie z Kaufland Polska Markety z dnia 28.10.2010 roku. 

44.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

wymagania  związane  z  „Badaniami  archeologicznymi  i  innymi  działaniami  przy 

zabytkach" wg pkt. 1.5.2.1. PFU, lit. a) - h). 

45.  Prosimy  o  potwierdzenie,  że  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  wykonanie  tarcz 

wszystkich znaków pionowych na ciągu głównym i wszystkie tablice kierunkowe w tym 

również  na  skrzyżowaniach  w  zakresie  dróg  poprzecznych  w  technologii 

uniemożliwiającej  występowanie  zjawiska  roszenia  w  przypadku  zmiany  temperatury 

powietrza lub zabezpieczenie folią antyroszeniową

46.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

konieczność wykonywania robót przy utrzymaniu ciągłości ruchu. 

47.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

wprowadzenie  zmian  wymaganych  PFU  oraz  wynikających  z  optymalizacji 

Wykonawcy,  które  nie  może  naruszać  praw  autorskich  Wykonawcy  Projektu 

Budowlanego – Arcadis Sp. z o.o. stanowiącego załącznik do Decyzji ZRID Nr 3/2012 

z dnia 31.01.2012 roku. 

Zamawiający  prosi  o  wyczerpującą  i  szczegółową  informację  na  temat  sposobu 

uwzględnienia  elementów  mających  wpływ  na  wartość  Państwa  Oferty,  co  najmniej  w 

kwestiach wskazanych powyżej ale także innych, które uważacie Państwo za istotne, mają

na  uwadze  m.in.  zaangażowanie  osobowe,  rzeczowe,  sprzętowe  i  finansowe  i  związane  z 

tym niezbędne do poniesienia koszty a także zakładany poziom zysku. 

Ocena wyjaśnień dokonywana przez Zamawiającego ma na celu ustalenie, czy cena 

skalkulowana była rzetelnie i czy w związku z tym Wykonawca będzie w stanie zrealizować 

zamówienie.  Przedstawione  przez  Wykonawcę  wyjaśnienia  muszą  być  merytoryczne,  a 

Wykonawca 

musi 

dostarczyć 

wystarczający 

materiał 

do 

sformułowania 

przez 

Zamawiającego  oceny  zaoferowanej  w  ofercie  kwoty,  za  którą  Wykonawca  ma  zamiar 

wykonać  przedmiot  zamówienia.  Dlatego  prosimy  o  przesłanie  wszelakich  informacji  oraz 


dowodów,  które  uznacie  Państwo  za  istotne,  na  temat  sposobu  obliczenia  przez  Państwa 

ceny zamówienia, a których Zamawiający nie wymienił powyżej. 

Oceniając  przedłożone  przez  Wykonawcę  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  na  ich 

potwierdzenie,  Zamawiający  będzie  brał  pod  uwagę  oszczędność  metody  wykonania 

zamówienia,    wybranych    rozwiązań    technicznych,    wyjątkowo    sprzyjające    warunki 

wykonywania  zamówienia  dostępne  dla  wykonawcy,  oryginalność  projektu  wykonawcy, 

koszty  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od 

minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 

10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 

źn. zm.) oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. 

W  przypadku,  gdy  Wykonawca  nie  złoży  wyjaśnień  w  terminie  lub  jeżeli  dokonana 

ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdzi, że oferta zawiera rażąco niską 

cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  Zamawiający  odrzuci  ofertę  Wykonawcy 

zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. 

Pismem  z  dnia  24  kwietnia  2017  r.  Odwołujący  udzielił  następującej  odpowiedzi: 

„Potwierdzamy, że nasza oferta uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SIWZ, w tym w 

Programie  Funkcjonalno-Użytkowym  i  ich  koszt,  a  zaoferowana  cena,  zgodnie  z  Opisem 

Sposobu Obliczenia Ceny zawartym w Tomie IV SIWZ, obejmuje całkowity koszt wykonania 

przedmiotu  zamówienia,  w  tym  również  wszelkie  koszty  towarzyszące  jej  wykonaniu. 

Jesteśmy  w  pełni  przygotowani  do  realizacji  zadania  będącego  przedmiotem  naszej  oferty 

zarówno w zakresie sprzętowym, ludzkim, jak i materiałowym. Przedmiot umowy wyceniony 

został zgodnie z Opisem Sposobu Obliczenia Ceny zawartym w Tomie IV SIWZ, w oparciu o 

własne bogate, wieloletnie doświadczenie w realizacji podobnych kontraktów i wynikającą z 

tego  znajomość  rynku  oraz  oferty  firm  specjalizujących  się  w  wykonaniu  określonych  robót 

i/lub  dostawie  określonych  materiałów,  w  tym  porozumieniach  z  ewentualnymi  przyszłymi 

podwykonawcami. 

Zamawiający wezwał Wykonawcę do złożenia wyjaśnień rażąco niskiej ceny, kierują

się  różnicą  pomiędzy  ceną  Wykonawcy,  a  wartością  zamówienia  ustaloną  przez 

Zamawiającego.  Wątpliwości  Zamawiającego  wzbudziła  zarówno  cena  oferty  ogółem,  jak 

również  poszczególne  elementy  oferty  mające  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny. 

Podnosicie Państwo, że wartość naszej oferty ogółem, powiększona o podatek od towarów i 

usług  wynosi:  41  763  269,31  PLN  brutto,

  co  w  porównaniu  z  wartością  zamówienia 

wynoszącą  63  063  475,20  PLN

  brutto wskazuje,  że  jest  ona  niższa  o  33,78  %  od wartości 

zamówienia  i  na  tej  podstawie  formułujecie  Państwo  tezę,  że  oferta  nasza  może  nie 

uwzględniać  wszystkich  wymagań  zawartych  w  SIWZ  lub  mogła  zostać  przez  nas 

nienależycie  skalkulowana  lub  zaniżona  poniżej  kosztów  wytworzenia  tego  zamówienia. 


Wykonawca  wskazuje,  że  nie  zna  danych  i  nie  posiada  informacji,  w  jaki  sposób 

Zamawiający określił szacunkową cenę zamówienia w podanej przez niego wysokości, stą

nie jest możliwe bezpośrednie odniesienie się do tej kwoty i jej dokładne przeanalizowanie. 

Wnioskować jedynie możemy, że budżet Zamawiającego jest przeszacowany co najmniej o 

25%,  ponieważ  najdroższa  złożona  oferta  w  postępowaniu  stanowi  74,90%  budżetu  jaki 

został przeznaczony na sfinansowanie zamówienia. 

Wykonawca  wyjaśnia  jednocześnie,  że  dla  oceny,  czy  zaproponowana  przez  niego 

cena  jest  rażąco  niska,  niewystarczające  jest  odniesienie  się  wyłącznie  do  wartości 

zamówienia ustalonej przez Zamawiającego, ale także do cen  zaoferowanych przez innych 

Wykonawców za poszczególne roboty budowlane, również monitorowanie cen branżowych, 

a przede wszystkim cen, za które dane roboty są wykonywane na konkretnym rynku. 

Wykonawca  wyjaśnia,    że  w  przedmiotowym    postępowaniu  wpłynęły  4  oferty.  

Ś

rednia arytmetyczna cena złożonych ofert, to 44 435 488,21 zł brutto, co stanowi 70,46 % 

wartości zamówienia oszacowanej przez Zamawiającego. Wobec powyższego należy uznać

iż cena Zamawiającego, wyższa o 29,54% od średniej ceny złożonych w postępowaniu ofert, 

jest cena zawyżoną, odbiegającą znacznie od cen rynkowych. 

Wartość złożonej przez nas oferty w porównaniu z średnią arytmetyczną złożonych 4 

ofert  w  postępowaniu  wynosi  93,99%.  Oferta  nasza  jest  porównywalna  z  innymi  ofertami 

złożonymi w postępowaniu i skalkulowana na podobnym, rynkowym poziomie cen. 

Powyższe  wyliczenia  Wykonawca  przedstawia  w  zestawieniu  złożonych  ofert 

stanowiący dokument jako dowód nr 1 w niniejszym wyjaśnieniu. 

Jednocześnie  zwracamy  uwagę,  że  cena  Oferty  Strabag  Sp.  z  o.o.  jedynie 

nieznacznie przekracza próg procentowy określony w Ustawie, który brany jest pod uwagę

przy ocenie rażąco niskiej ceny. 

Wykonawca  wyjaśnia,  że  oszczędność  metody  wykonania  i  wyjątkowo  korzystne 

warunki  wykonania  zamówienia,  jakie  miały  wpływ  na  możliwość  zaoferowania  przez 

Wykonawcę  korzystnej  ceny  w  przedmiotowym  postępowaniu,  wynikały  między  innymi  z 

następujących, poniżej wymienionych okoliczności: 

• 

Wykonawca  prowadzi  działalność  operacyjną  na  terenie  całego  kraju  i  w  takim  też 

zakresie  realizuje  inwestycje  na  rzecz  różnych  Zamawiających  publicznych,  w  tym 

także na rzecz Skarbu Państwa - GDDKiA. Wykonawca posiada w swojej strukturze 

oddziały  terenowe,  które  działają  na  lokalnym  rynku  budowlanym.  Takie  Oddziały 

funkcjonują  m.in.  w  Warszawie,  Olsztynie,  Białymstoku,  Łodzi.  Powyżej  wskazana 

struktura  działalności  daje  Wykonawcy  możliwość  prowadzenia  stałej  współpracy  z 

branżowymi  przedsiębiorcami  oraz  bieżące  monitorowanie  rynku,  w  tym  także  cen. 

Na  etapie  przygotowywania  Oferty,  Wykonawca  prowadził  rozeznanie  rynku  w 


zakresie potencjalnej współpracy z podwykonawcami, dostawcami i usługodawcami, 

tak  w  skali  lokalnej,  jak  i  ogólnopolskiej.  W  tym  celu  zbadał  rynek  i  wystąpił  z 

zapytaniami ofertowymi do ewentualnych podwykonawców, którzy mieliby realizować 

powierzoną im część przedmiotu zamówienia. Na tym etapie Wykonawca uzyskał już 

dużą  część  korzystnych  ofert.  Niezależnie  od  powyższego,  Wykonawca  prowadzi 

nadal  negocjacje  dotyczące  warunków  współpracy,  w  tym  również  dotyczące 

wysokości zaproponowanych cen. 

• 

Wykonawca  w  tym  rejonie  zadania  inwestycyjnego  prowadził  na  rzecz  Skarbu 

Państwa - GDDKiA bardzo podobną inwestycję, tj. „Rozbudowa drogi krajowej nr 61 

Warszawa  -  Ostrołęka  na  odcinku  przejścia  przez  Legionowo  -  odcinek  I  od  km 

21+498,70 do km 22+873,00, która została odebrana przez Zamawiającego. 

Powyższe   powoduje,   że   Wykonawca   posiada   wiedzę   i   rozeznanie na   temat 

występujących  warunków,  zasad  współpracy  z  lokalnymi  Organami  i  sposobu 

realizacji  tego  typu  inwestycji.  Na  bazie  powyższego  doświadczenia,  Wykonawca 

stworzył bazę sprawdzonych podmiotów, z którymi może współpracować, co z jednej 

strony  pozwala  na  uzyskanie  korzystnych  warunków  współpracy,  z  drugiej  zaś 

minimalizować te elementy współpracy  z danym PW, które wpływają na jego cenę - 

np. wysokość i ilość kar umownych, wysokość zabezpieczenia, terminy płatności. 

• 

Wykonawca  na  etapie  przygotowania  Oferty  szczegółowo  badał  i  analizował 

Wymagania Zamawiającego, co pozwoliło mu uwzględnić w zakresie i w cenie Oferty 

wszystkie Wymagania Zamawiającego wynikające z opisu przedmiotu zamówienia. 

• 

Jak  już  wspomniano  powyżej,  Wykonawca  stale  współpracuje  z  podwykonawcami, 

usługodawcami i dostawcami, co pozwoliło mu podczas przygotowania Oferty przyjąć 

ceny  na  poziomie  realnie  odzwierciedlającym  wartość  tych  prac,  w  szczególności 

zaś

weryfikację rzetelności pracy i fachowości danych PW, 

uzyskania  korzystnych  warunków  współpracy,  w  tym  cen  uwzględniających 

rabaty, 

minimalizowanie  ryzyka  w  zakresie  prawidłowości  wyceny  zakresu  i  kosztów 

rzeczywistych wykonania prac, 

zaplanowanie optymalnych warunków dla realizacji określonego asortymentu 

robót, bez konieczności ponoszenia kosztów dodatkowych, w tym związanych 

z  demobilizacją  i  ponowną  mobilizacją  zespołów  roboczych,  grup 

wykonawczych. 

• 

Wykonawca  przewiduje  zatrudnienie  własnego  sprawdzonego  personelu,  z  dużym 

doświadczeniem oraz wykonanie szeregu prac, zwłaszcza robót zasadniczych siłami 


własnymi,  co  znacznie  zmniejsza  koszt  związany  z  ryzykiem  nieterminowości  i 

niesolidności  wykonanych  robót.  Wykonawca,  w  ramach  swojego  przedsiębiorstwa, 

posiada  system  zorganizowanych  grup  roboczych,  które  są  przemieszczane 

pomiędzy  znajdującymi  się  w  pobliżu  kontraktami,  po  wcześniejszym  zaplanowaniu 

harmonogramu  ich  prac,  co  dodatkowo  pozwala  na  maksymalne  zmniejszenie 

kosztów  z  tym  związanych.  Część  takich  grup  roboczych  ma  charakter  stały  i 

stacjonuje na terenie województwa mazowieckiego na już realizowanych budowach. 

• 

Stała  współpraca  z  Podwykonawcami  i  Dostawcami,  a  co  za  tym  idzie,  zawarte 

umowy ramowe na świadczenie usług i dostawy, pozwalają Wykonawcy na składanie 

blokowych zamówień, obejmujących duże ilości zamawianych materiałów. Powyższe 

pozwala  to  na  utrzymanie  stałych  cen  i  przewidzenie  poziomu  ich  ewentualnych 

zmian. 

• 

Wykonawca  wdrożył  także  nowatorskie  systemy  zarządzania  logistycznego 

dostawami,  które  minimalizują  ewentualne  przestoje,  a  tym  samym  wyłączają  lub 

znacznie  obniżają  koszty  z  tym  związane.  Procedury  i  narzędzia  jakie  stosuje 

Wykonawca: 

optymalizacja użycia transportu (SD AMA Logistic), 

analiza i optymalizacja procesów logistycznych (Zentrale Technik), 

jednolite i uniwersalne zarządzanie danymi i kontraktem (Claim Management), 

usprawnienia   procesów   administracyjnych   związanych   z   podwykonawcami   

i dostawcami (Zakupy Centralne), 

bezprzerwowy proces wbudowywania mieszanek asfaltowych (LEAN Logistic), 

prowadzenie jednolitych procesów przez IQM. 

Poniżej Wykonawca udziela odpowiedzi i wyjaśnień na zadane przez Zamawiającego 

pytania,  w  których  zawarte  są  także  poszczególne  założenia  Wykonawcy.  W 

przedstawionych odpowiedziach Wykonawca wskazuje również przyjęte przez niego koszty, 

co  pozwoli  Zamawiającemu  także  zweryfikować  zaoferowaną  przez  Wykonawcę  cenę 

ofertową

A. WYKAZ PŁATNOŚCI: poz. I „Wymagania ogólne” 

1.  Cena  Oferty Wykonawcy w  zakresie  punktu  I. Wymagania  ogólne,  podpunkt  1.1.  Koszty 

ogólne  Wykonawcy  wynosi  2  037  232,65  zł  netto.  Prosimy  o  wyjaśnienie,  w  jaki  sposób  

Wykonawca    w    swojej      ofercie      uwzględnił  wymagania    Zamawiającego    w  omawianym 

zakresie jednocześnie osiągając przedstawioną cenę ofertową ? Zamawiający  zwraca się  z 

prośbą  o  wskazanie  czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania 

Zamawiającego przedstawione w SIWZ ? 

Odpowiedź


Wykonawca wskazuje, że w swojej ofercie uwzględnił wszystkie wymagania Zamawiającego 

przedstawione  w  SIWZ.  Wykonawca  oparł  swoją  ofertę  o  wieloletnie  doświadczenie  przy 

realizacji  kontraktów  drogowych.  Kwota  podana  w  poz.  1.1  Wykazu  Płatności  została 

ograniczona  przez  Zamawiającego  do  wysokości  6%  Kwoty  ogółem  netto.  Do  wymienionej 

pozycji  Wykazu  Płatności  „Koszty  ogólne  wykonawcy”  nie  przypisano  konkretnego  numeru 

SST,  dlatego  w  pozycji  tej  uwzględniliśmy  kluczowe  elementy  składające  się  na  koszty 

ogólne wykonawcy z uwzględnieniem wymagań SIWZ w tym zakresie. 

2.  Prosimy  o  szczegółowe  wyjaśnienie,  jakie  elementy  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

w/w pozycji Wykazu płatności ? 

Odpowiedź

Wykonawca w swojej ofercie przyjął następujące kluczowe elementy składające się na kwotę 

ofertową

koszty  administracyjne  składające  się  między  innymi  z  ubezpieczenia  od  skutków 

ędów projektowych, ubezpieczenia robót i OC, 

koszty gwarancji, 

koszty  związane  z  mobilizacją,  utrzymaniem  i  demobilizacją  zaplecza  Wykonawcy 

składającego się między innymi z zaplecza stacjonarnego i polowego, 

koszty  związane  z  bieżącym  utrzymaniem  oraz  z  zimowym  utrzymaniem  dróg 

technologicznych, 

koszty  związane  z  nadzorami,  między  innymi:  saperskim,  środowiskowym, 

archeologicznym, geotechnicznym, 

koszty związane z inwentaryzacją istniejących dróg i budynków, 

koszty budowy utrzymania i likwidacji bypassów, 

koszty ustawienia tablic informacyjnych i pamiątkowych, 

pozostałe koszty opisane w PFU w zakresie wymagań ogólnych, 

3.  Prosimy  o  szczegółowe  wskazanie,  w  jaki  sposób  Wykonawca  zamierza  zapewnić 

zaplecze  Wykonawcy  na  czas  wykonywania  robót  budowlanych  wraz  z  potwierdzeniem, 

iż takim zapleczem Wykonawca będzie dysponował. 

Odpowiedź

Wykonawca  zaplanował  i  skalkulował  w  swojej  ofercie  zaplecze  przy  placu  budowy. 

Wykonawca wyjaśnia, iż takie zaplecze będzie posiadał. Na zaplecze to składać się będzie 

Biuro budowy zlokalizowane w pobliżu budowy, w pomieszczeniach istniejących do wynajmu 

oraz kilka mniejszych baz sprzętowych i składowych zlokalizowanych wzdłuż odcinka. Biuro 

budowy  zlokalizowane  będzie  na  terenie  odcinka  w  bezpośrednim  sąsiedztwie  budowy,  w 

granicach administracyjnych miasta Legionowo. 


Wykonawca  na  etapie  przygotowywania  oferty  prowadził  rozmowy  z  właścicielami  lokali  w 

rejonie inwestycji, w których zamierza zlokalizować Biuro Budowy. 

W        rejonie      zbiorników      retencyjnych        zlokalizowane        zostanie      zaplecze        polowe 

majstrowskie,  sprzętowe  i  laboratoryjne  dla  obsługi  całości  odcinka,  w  budynkach 

kontenerowych.    Wykonawca    dysponuje    własnymi    kontenerami,      których      użyje    do 

stworzenia zaplecza polowego na terenie inwestycji. 

W  załączeniu    przedstawiamy  wykaz  kontenerów  którymi    dysponuje  firma    Strabag 

stanowiące własność Wykonawcy - dowód nr 2. 

4.  W  jaki  sposób  Wykonawca  zamierza  wypełnić  postanowienia  zawarte  w  SIWZ  w 

zakresie  pierwszego  kamienia  milowego?  Czy  Wykonawca  zamierza  złożyć  jeden 

wniosek o ZRID i/lub zmianę ZRID, czy Wykonawca zamierza etapować Inwestycję ? 

Odpowiedź 

1.Zgodnie z Warunkami Kontraktu w zakresie wymagań dla wykonania pierwszego kamienia 

milowego Wykonawca zamierza złożyć minimum jeden wniosek ZRID. 

Wykonawca  zamierza  etapować  inwestycję  w  celu  przedłużenia  ważności  Decyzji 

ś

rodowiskowej nr WOOŚ-II.4210.24.2011.DB z dnia 07.12.2011 r. zgodnie z zapisami PFU. 

5. Czy Wykonawca w cenie ofertowej uwzględnił koszt złożenia kilku wniosków o ZRID i/lub 

zmianę ZRID? 

Odpowiedź

Wykonawca  w  cenie  ofertowej  uwzględnił  ryzyko  konieczności  złożenia  kilku  wniosków  o 

ZRID i/lub zmianę ZRID. 

B. WYKAZ PŁATNOŚCI: poz. III. „Roboty” 

1. Prosimy o szczegółowe wyjaśnienie, jakie elementy Wykonawca uwzględnił w ofercie w/w 

pozycji Wykazu płatności ? 

Odpowiedź

Wykonawca  w  swojej  ofercie  w  w/w  pozycji  Wykazu  Płatności  uwzględnił  wszystkie 

wymagania określone w PFU min. wykonanie robót związanych z: 

budową  drogi  krajowej  nr  61  o  długości  1  795m  o  przekroju  dwujezdniowym  od 

km 23+748 do km 25+543, 

budowę i przebudowę istniejących dróg w zakresie kolizji z drogą krajową

budowę 

dróg 

obsługujących 

tereny 

przyległe 

do 

projektowanego 

pasa 

drogowego, 

budowę dróg technologicznych do zbiorników, 

budowę obiektów inżynierskich, 

rozbiórkę istniejącego mostu nad kanałem Bródnowskim, 

budowę chodników dla pieszych i ścieżek rowerowych, 


budowę zatok autobusowych, 

przebudowę kanału Bródnowskiego, 

budowę  systemu  odwodnienia  korpusu  drogowego  tj.  kanalizacja  deszczowa, 

zbiorniki retencyjno-odparowujące, 

budowę urządzeń ochrony środowiska takich jak zabezpieczenia akustyczne, zieleń

przebudowę  kolidujących  urządzeń  i  sieci  infrastruktury  pod  i  nadziemnej,  tj. 

urządzeń  teletechnicznych,  energetycznych,  sieci  wodociągowych,  kanalizacji 

deszczowej i sanitarnej, sieci gazowych, urządzeń melioracyjnych, 

budowę i przebudowę oświetlenia drogowego, 

organizację  ruchu  tj.  oznakowanie  poziome  i  pionowe  oraz  wyposażenie  w 

urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego w tym sygnalizację świetlną

wzmocnienie podłoża gruntowego dla uzyskania właściwych warunków posadowienia 

dróg i obiektów inżynierskich, 

oczyszczenie  i  udrożnienie  istniejących  odbiorników  w  celu  skutecznego 

odprowadzenia wody z pasa drogowego, 

wykonanie po zakończeniu robót pełnej rekultywacji terenów zajętych przez zaplecza 

techniczne  i  socjalne,  plac  budowy,  drogi  dojazdowe  na  czas  budowy  i  wszelkich 

innych terenów przekształconych przez Wykonawcę

uzgodnieniami  z  zarządcami  dróg  publicznych  oraz  właścicielami  nieruchomości  w 

zakresie  przywrócenia  dróg  oraz  nieruchomości  użytkowanych  przez  Wykonawcę w 

czasie  budowy,  do  stanu  nie  gorszego  niż  przed  rozpoczęciem  budowy 

wznowienie/ustalenie  granic  projektowanego  pasa  drogowego  i  opracowanie  szkicu 

przebiegu granic całego pasa drogowego, 

wszelkie  roboty  wynikające  z  konieczności  podłączenia  dróg  publicznych 

budowanych,  przebudowywanych  do  istniejącego  układu  komunikacyjnego  wraz  z 

jego  ewentualną  przebudową  i  zmianą  organizacji  ruchu  wynikającą  z  przyjętych 

rozwiązań

wszelkie  roboty  związane  z  rozbiórkami  budynków,  obiektów  budowlanych, 

nawierzchni drogowych i innych elementów, 

wycinką istniejącej zieleni, 

zagospodarowania terenu zielenią

2. Nie przytoczono odpowiedzi, gdyż stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa. 
3. Nie przytoczono odpowiedzi, gdyż stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa. 
4. Nie przytoczono odpowiedzi, gdyż stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa. 
5. Nie przytoczono odpowiedzi, gdyż stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa. 

6. Jaki sposób dostarczenia kruszyw i materiałów na nasyp przyjął Wykonawca ? 


Odpowiedź

Wykonawca  przyjął  sposób  dostarczenia  kruszyw  transportem  kolejowym,  następnie 

samochodami samowyładowczymi bezpośrednio po rozładunku wagonów na teren budowy, 

natomiast materiałów nasypowych samochodami samowyładowczymi. 

7.  Prosimy  o  wskazanie,  w  jaki  sposób  Wykonawca  zamierza  odwadniać  Plac  Budowy  na 

czas  prowadzenia  robót  (Czy  Wykonawca  przewidział  w  ofercie  koszty  zapewnienia 

odwodnienia tymczasowego?), jaką technologię przyjął Wykonawca w ofercie ? 

Odpowiedź

Wykonawca  w  swojej  ofercie  przewidział  koszty  odwodnienia  tymczasowego  placu  budowy 

w technologii konwencjonalnej odwodnienia terenu prowadzonych prac tzn.:  

- dla robót drogowych - zasadniczo odwodnienie powierzchniowe liniowe,  

-  dla  robót  inżynierskich  i  branżowych  -  odwodnienie  wgłębne  z  użyciem  zestawów 

igłofiltrów, pomp, drenaży tymczasowych. 

Wykonawca wskazuje, że przyjęty przez niego sposób odwodnienia Placu Budowy na czas 

prowadzenia  robót  stanowi  optymalne  rozwiązanie  w  stosunku  do  zidentyfikowanych  na 

podstawie  materiałów  przekazanych  przez  Zamawiającego  potrzeb,  tak  pod  względem 

technologicznym, zakładanych wydajności, zastosowanych metod, jak i kosztowym. 

8. Prosimy   o   przedstawienie   sposobu   organizacji   robót   wraz   z   podaniem   czasu 

niezbędnego dla poszczególnych prac. 

Odpowiedź

Wykonawca  oświadcza,  że  jest  w  pełni  przygotowany  do  realizacji  zadania  będącego 

przedmiotem  jego  Oferty,  zarówno  w  zakresie  posiadanych  zasobów  sprzętowych,  jak  i 

pozostałych  elementów  koniecznych  do  wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Wykonawca  w 

swojej  Ofercie  przyjął  niezbędne  ilości  sprzętu  dla  asortymentów  określonych  w 

poszczególnych  pozycjach  oferty.  Dostępny  na  budowie  potencjał  będzie  adekwatny  do 

potrzeb prowadzenia robót i  zgodny  z wymaganiami treści SIWZ w tym zakresie. Potencjał 

sprzętowy  będzie  dostępny  na  Placu  Budowy  od  początku  realizacji  robót  w  zakresie 

dostosowanym do Programu i realizowanych asortymentów prac. Będzie on sprowadzany na 

Plac  Budowy  sukcesywnie,  na  poszczególne  etapy  robót  zgodnie  z  zatwierdzonym  przez 

Inżyniera Programem. 

Potencjał  sprzętowy,  który  będzie  zaangażowany  w  trakcie  realizacji  zamówienia,  w 

poszczególnych miesiącach, z podziałem na rodzaj sprzętu i poszczególne branże, zgodnie 

z  Warunkami  Kontraktu  będzie  stanowił  element  Programu,  którego  zakres  określono  w 

Subklauzuli  8.3.  Zgodnie  z  treścią  przedmiotowej  Subklauzuli,  Program  dla  etapu  robót 

należy  przedłożyć  do  zatwierdzenia  przez  inżyniera  w  terminie  21  dni  od  daty  uzyskania 

decyzji ZRID wydanej przez organ i instancji, w związku  z tym podanie czasu niezbędnego 


dla poszczególnych prac, możliwe będzie do prawidłowego określenia po zakończeniu etapu 

prac projektowych. 

Wykonawca  załącza  wykaz  sprzętu  jakim  dysponuje  stanowiący  własność  firmy  Strabag, 

który będzie dostępny dla potrzeb realizacji kontraktu. - dowód nr 4. 

9. Prosimy o wskazanie, jakie rozwiązania projektowe  

• 

branży drogowej, 

• 

dla poszczególnych branż infrastruktury technicznej,  

zostały uwzględnione przez Wykonawcę w ofercie. 

Odpowiedź

Rozwiązania  projektowe  przyjęte  podczas  wyceny  są  zgodne  z  wymaganiami  PFU  oraz  z 

obowiązującymi przepisami prawa. 

10.  Prosimy  o  wskazanie,  czy  w  swojej  ofercie  Wykonawca  uwzględnił  koszty  związane  z 

przygotowaniem  Placu  Budowy?  Czy  Wykonawca  uwzględnił  wszystkie  wymagania 

Zamawiającego,  w  tym  wskazane  m.in.  w  pkt.  1.5.2.2  PFU  (koszty  czasowego  zajęcia 

nieruchomości,  koszty  wynikające  z  art.  20a  ust.  2,  a  także  z  art.  20a  ust.  4  Specustawy, 

koszty nadzoru archeologicznego i środowiskowego)? 

Odpowiedź

Wykonawca w swojej ofercie uwzględnił wszystkie wymagania Zamawiającego wynikające z 

pkt. 1.5.2.2., w szczególności: 

w  zakresie  terenu  przeznaczonego  na  czasowe  zajęcie:  koszty  oznaczenia  w  terenie 

czasowych  zajęć  i  określenia  ich  powierzchni  (m.in.  uzgodnienia  z  Centrum  Szkolenia 

Policji),  inwentaryzacji  nieruchomości,  powiadomienia  właścicieli  oraz  spisania 

protokołów zarówno o rozpoczęciu czasowych zajęć jak i ich zakończeniu; 

koszty rozpoznania i nadzoru saperskiego, archeologicznego i środowiskowego; 
koszty inwentaryzacji dróg i obiektów budowlanych, których stan techniczny może ulec 

pogorszeniu  w  wyniku  robót  budowlanych,  znajdujących  się  w  zakresie  oddziaływania 

podczas realizacji; 

- koszty  wynikające  z  art.  20b  ust.  3  Specustawy  na  podstawie  przedmiarów 

opracowanych przez biuro projektów. 

11.  Jakie  założenia  projektowe  i  technologiczne  Państwo  założyli  w  ofercie  w  związku  z 

wymaganiami  zawartymi  w  Tomie  III  SIWZ  między  innymi  w  punkcie  1.4.1.,  punkcie 

1.4.1.1.PFU? 

Odpowiedź

Zgodnie z warunkami kontraktu Wykonawca opracuje PZJ na projektowanie. 

Pełną      weryfikację      kompletności      i      poprawności      rozwiązań      projektowych      zapewni 

Wykonawcy: 


wewnętrzna weryfikacja w firmie projektowej; 
wdrożony w firmie projektowej System Zarządzania Jakością
bezpośredni udział konsultantów wykonawcy; 
cotygodniowe narady koordynacyjne z Projektantem. 

Szczegóły  dotyczące    procedury  zapewnienia    weryfikacji    i    poprawności  rozwiązań 

projektowych  zostaną  dodatkowo  opisane  we  wspomnianym  Programie  Zapewnienia 

Jakości. 

W  pierwszym  tygodniu  po  podpisaniu  umowy  Wykonawca  przedstawi  do  zatwierdzenia 

opracowany      zgodnie      z      warunkami      kontraktu      program      prac      poprojektowych      z 

przebiegiem ścieżki krytycznej. 

W  pierwszym  tygodniu  po  podpisaniu  umowy  Wykonawca  po  otrzymaniu  stosownych 

pełnomocnictw      od      Zamawiającego      wystąpi      o      niezbędne      aktualizacje      warunków 

technicznych. 

Założenia  projektowe  i  technologiczne  przyjęte  w  wycenie  są  zgodne  z  wymaganiami 

Zamawiającego przedstawionymi w PFU w pkt. 1.4.1. ppkt. 1.4.1.1. 

12.  Jaki założyliście Państwo zakres zmian w oznakowaniu na istniejącej sieci w związku z 

wprowadzeniem objazdów związanych z realizacją kontraktu? 

Odpowiedź

Wykonawca  przewiduje  etapowanie  robót  polegające  na  podziale  budowy  na  2  zasadnicze 

etapy. W etapie 1, Wykonawca wybuduje jezdnię lewą wraz z obiektem mostowym w ciągu 

DK  61,  następnie  w  etapie  2  zostanie  przełożony  ruch  na  nowowybudowaną  jezdnię,  po 

czym  zostanie  wykonana  całkowita  rozbiórka  istniejącej  jezdni,  mostu  po  czym  rozpocznie 

się  budowa  obiektu  mostowego  oraz  jezdni  prawej.  Podczas  etapów  1  i  2  planowane  jest 

wydzielenie osobno podetapów dla budowy dróg dojazdowych, tam gdzie jest to możliwe. 

Wykonawca nie przewiduje budowy objazdów dla DK 61 dla nowoprojektowanych obiektów 

inżynierskich.  Ruch  w  ciągu  DK  61  będzie  odbywał  się  przez  cały  okres  trwania  kontraktu, 

Dopuszcza się możliwe zmiany w organizacji ruchu i wytyczenia objazdów dla skrzyżowań z 

ulicami Strużańska, Piaskową, Wolską oraz Polną

13.  Jaki  założyliście  Państwo  zakres  zmian  w  oznakowaniu  na  istniejącej  sieci  drogowej w 

związku z wprowadzeniem docelowej organizacji ruchu? 

Odpowiedź

Zakres  zmian  w  organizacji  ruchu  założony  na  etapie  oferty  obejmuje  zmiany  w 

oznakowaniu istniejącej sieci drogowej w zakresie projektowanej drogi, które są niezbędne 

dla  prawidłowego  funkcjonowania  układu  drogowego,  w  związku  z  realizacją  projektu. 

Szczegółowy  zakres  zmian  w  oznakowaniu  będzie  wynikać  z  zatwierdzonej  przez 

Zamawiającego geometrii trasy głównej, przebudowywanych skrzyżowań, likwidacji włączeń 


ulic/dróg  podporządkowanych  do  DK  61,  o  których  mowa  w  PFU  oraz  uzgodnień  z 

Zarządcami dróg podczas zatwierdzania PSOR. 

14. Prosimy o wyjaśnienie, czy Państwa oferta uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w 

SIWZ,  czy  zawiera  wszystkie  związane  z  tym  koszty  oraz  o  złożenie  wyjaśnień 

odnoszących  się  do  elementów  oferty,  ze  szczególnym  uwzględnieniem  w  jaki  sposób 

Wykonawca  uwzględnił  wymagania  PFU  między  innymi  z  punktu  1.5.1.1  PFU  oraz 

wymagania PFU zawarte między innymi w punkcie 1.5.1.2, 2.1.10 i dokumencie „D.07.08.04, 

Ekrany akustyczne” dotyczące ekranów akustycznych? 

Odpowiedź

Wykonawca  potwierdza,  że  oferta  uwzględnia  wszystkie  wymagania  zawarte  w  SIWZ  oraz 

zawiera wszystkie koszty dotyczące zapisów PFU pkt. 1.5.1.1 oraz 1.5.1.2, 2.1.10. Przyjęte 

przez  Wykonawcę  rozwiązania  dostosowano  do  obowiązujących  przepisów  ochrony 

ś

rodowiska.  Zgodnie  z  zapisami  PFU,  Wykonawca  dokona  optymalizacji  przedmiotowych 

ekranów akustycznych dokonując ponownej oceny oddziaływania na środowisko. 

15. Czy Wykonawca w swojej ofercie założył i uwzględnił potrzebę uzyskiwania odstępstw od 

warunków technicznych? 

Odpowiedź

Wykonawca  przewidział  ryzyko  konieczności  uzyskania  odstępstw  od  warunków 

technicznych  w  wycenie  prac  projektowych.  Koszty  skalkulowano  w  opracowaniu 

dokumentacji projektowej. 

16.  Czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania  Zamawiającego 

wobec  zaplanowanych  w  PFU  obiektów  inżynierskich  -  Tabela  nr  1.1  z  pkt.  1.4.1.4. 

Parametry  przewidywanych  obiektów  inżynierskich?  Jeżeli  nie,  Zamawiający  prosi  o 

przedłożenie jakie parametry tych obiektów Wykonawca uwzględnił w Ofercie? 

Odpowiedź

Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wiążące  wymagania  PFU  dla  obiektów 

inżynierskich zgodnie z zestawieniem. 

L.p. 

Obiekt 

Długość 

Szerokość 

Ś

ciana oporowa nr 2 

Ś

ciana oporowa nr 3 

MD w ciągu DK61 

Lewa konstrukcja: 14,30 Prawa 
konstrukcja: 14,77 

MD w ciągu dd G-H 


MD w ciągu dd C-D 

17.  Czy  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  konieczność  oczyszczenia,  udrożnienia  i 

odtworzenia  istniejących  urządzeń  melioracyjnych  i  odbiorników  dla  skutecznego 

odprowadzenia wody z pasa drogowego ? 

Odpowiedź

Wykonawca,  uwzględnił  w  ofercie  konieczność  oczyszczenia,  udrożnienia  i  odtworzenia 

istniejących  urządzeń  melioracyjnych  i  odbiorników  w  zakresie  zapewniającym  skuteczne 

odprowadzenie  wody  z  pasa  drogowego,  ale  tylko  na  terenie  przekazanym  przez 

Zamawiającego.  Biorąc  pod  uwagę,  że  realizowana  inwestycja  polega  na  rozbudowie 

istniejącej drogi krajowej nie przewiduje się znaczącego wzrostu ilości wód odprowadzanych 

do odbiorników, a przez zbiorniki retencyjne i infiltracyjne ich natężenie będzie uregulowane. 

W  związku  z  powyższym  nie  zakładano  ponadprzeciętnej  ingerencji  w  sieć  odbiorników 

znajdujących się w zarządzie i konserwacji WZMiUW. 

18.  Czy  Wykonawca  uwzględnił  w  Ofercie  koszt  zapewnienia  nadzoru  przez 

gestora/gestorów sieci nad realizacją Kontraktu? 

Odpowiedź

Tak, Wykonawca uwzględnił w Ofercie koszt  zapewnienia nadzoru przez gestora/ gestorów 

sieci nad realizacją Kontraktu. 

19.  Czy  Wykonawca  w  ofercie  uwzględnił  koszty  bieżącego  i  zimowego  utrzymania  dróg  i 

ulic  zlokalizowanych w  granicach  terenu  niezbędnego  dla  realizacji  inwestycji,  od momentu 

przekazania placu budowy ? 

Odpowiedź

Tak, wykonawca w swojej ofercie uwzględnił koszty bieżącego i zimowego utrzymania dróg i 

ulic zlokalizowanych w granicach Inwestycji. 

20.  Czy  Wykonawca  w  ofercie  uwzględnił  ilość  kompletów  Dokumentów  Wykonawcy 

wyszczególnionych w punkcie 2.2.2. PFU ? 

Odpowiedź

Tak, w cenie Oferty Wykonawca uwzględnił wszystkie niezbędne opracowania wymienione w 

pkt 2.2.2 PFU. 

21.  Czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił,  że  będzie  prowadził  Roboty  tak,  aby 

zachowane  były  poprzeczne,  istniejące  bądź  stworzone  w  zamian  ciągi  komunikacyjne? 

Jakie założenia technologiczne uwzględnił Wykonawca w Ofercie? 

Odpowiedź

Tak.  Wykonawca  w  ofercie  uwzględnił  prowadzenie  robót  w  taki  sposób,  aby  zachowane 

były istniejące ciągi komunikacyjne. Po wybudowaniu odcinków z danego etapu, przełożenie 


ruchu  polegać  będzie  na  poprowadzeniu  ruchu  po  nowowybudowanych  ciągach 

komunikacyjnych.  Rozwiązania  techniczne  dla  skrzyżowań  DK61  z  ulicami/drogami 

bocznymi zostaną dobrane w zależności od długości utrzymania ruchu na zastępczym ciągu 

komunikacyjnym oraz kategorii drogi i ruchu, i będą nie gorsze niż istniejące z zachowaniem 

wszelkich zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego. 

22. Czy Wykonawca uwzględnił w cenie oferty koszty wykorzystania technologii zezwalającej 

na  prowadzenie  Robót  w  sposób  ciągły?  Jaką  technologiĘ  uwzględnił  Wykonawca  w 

ofercie? 

Odpowiedź

Zgodnie  z  subklauzulą  6.5,  Wykonawca  zobowiązany  jest  do  prowadzenia  robót  od  godz. 

6:00  do  godz.  22.  Niniejsze  godziny  pracy  również  interpretuje  decyzja  RDOŚ  nr  WOOŚ-

lI.4210.24.2011.DB z dnia7.12.2011 r. pkt. 1.2.1. 

Niemniej jednak Wykonawca jest przygotowany i skalkulował koszty dla robót wymagających 

pracy w sposób ciągły. Powyższe dotyczy robót nawierzchniowych jak również w przypadku 

robót  ziemnych  lub  prac  na  urządzeniach  obcych  w  przypadku  konieczności  odwodnienia 

wykopów  poprzez  zastosowanie  urządzeń  nie  zakłócających  ciszy  nocnej  na  terenach 

objętych ochroną akustyczną

23.  Czy  Wykonawca  w  złożonej  ofercie  uwzględnił  wszelkie  koszty  ewentualnych 

odszkodowań  z  tytułu  zniszczeń  i  szkód  powstałych  na  skutek  działań  Wykonawcy  na 

działkach poza projektowanym pasem drogowym? 

Odpowiedź

Tak.  Wykonawca  uwzględnił  koszty  ewentualnych  odszkodowań  z  tytułu  zniszczeń  i  szkód 

powstałych  w  zakresie  jego  odpowiedzialności  na  działkach  poza  projektowanym  pasem 

drogowym.  W  tym  celu  Wykonawca  przed  przystąpieniem  do  robót  wykona  monitoring 

budynków  i  dróg  na  obszarze  oddziaływania  Inwestycji  -  tzw.  stan  „zero’  jaki  zastał  przed 

rozpoczęciem 

budowy. 

Dokumentacja 

inwentaryzacyjna 

zostanie 

przekazana 

Zamawiającemu I Inżynierowi, 

24.  Czy  Wykonawca  w  ramach  ceny  oferty  uwzględnił  wymóg  budowy  przyłączy 

elektroenergetycznych  w  sytuacji,  gdy  istniejące  przyłącze  podlega  likwidacji  z  powodu 

kolizji z inwestycją drogową zaś właściciel zrzeknie się odszkodowania z tego tytułu? 

Odpowiedź

Tak, Wykonawca w ramach ceny oferty uwzględnił wymóg budowy przyłączy w sytuacji, gdy 

istniejące przyłącze podlega likwidacji  z powodu  kolizji  z  inwestycją drogową  zaś właściciel 

zrzeknie się odszkodowania z tego tytułu. 


25.  Prosimy  o  szczegółowe  przedstawienie  ryzyk,  jakie  zostały  założone  w  trakcie 

przygotowania  oferty  oraz  środków  zaradczych  określonych  na  podstawie  analizy 

dokumentacji projektowej. 

Odpowiedź

Wykonawca  oświadcza,  że  w  cenie  ofertowej  uwzględnił  ryzyka,  o  których  mowa  w 

dokumentach  kontraktowych,  to  jest  w  szczególności  ryzyko  Wykonawcy  z  tytułu 

oszacowania wszelkich kosztów związanych z realizacją zamówienia, a także oddziaływania 

innych czynników mających lub mogących mieć wpływ na koszty, a także ryzyka wynikające 

ze  specyfiki  zamówienia  w  opcji  „zaprojektuj  i  wybuduj”,  charakteru  wynagrodzenia 

(ryczałtowe) oraz terminu realizacji zamówienia. 

-  przyjęcie podczas kalkulacji ryzyka, że dokumentacja stanowiąca tom V SIWZ nie stanowi 

opisu przedmiotu zamówienia poza PFU jako dokument wiążący, 

-  uwzględnienie  całego  personelu  kierowniczego  i  siły  roboczej  zatrudnionych  przez 

Wykonawcę,  w  tym  ryzyko  związane  z  zatrudnieniem,  tj.  ubezpieczenie,  podatki,  koszty 

opieki medycznej oraz inne opłaty, które uwzględniono w ofercie, 

ryzyko niesprzyjających warunków klimatycznych wkalkulowano w ofercie oraz uwzględnił 

w czasie potrzebnym na ukończenie, 

uwzględnienie po zakończeniu budowy uprzątnięcia placu budowy i terenów przyległych na 

których pracował sprzęt w ramach wykonywania robót na potrzeby kontraktu, 

uwzględnienie  kosztów  dla  wszystkich  prac  jakie  będą  wymagane  dla  ewentualnego 

usunięcia wad i usterek bez obciążania Zamawiającego, 

uwzględnił wszelkie ryzyka o których mowa w PFU oraz warunkach kontraktu. 

Wykonawca dodatkowo wskazuje, że: 

Po pierwsze, z uwagi na dwuetapowy proces kalkulacji ceny ofertowej, również ocena ryzyk 

związanych  z wykonaniem  zadania  została dokonana dwukrotnie. Po raz pierwszy w wyżej 

opisanym  procesie  wstępnej  selekcji  w  stosunku  do  ryzyk  znanych  na  tym  etapie  i  po  raz 

kolejny  na  etapie  już  samej  kalkulacji,  tj.  po  otrzymaniu  i  analizie  SIWZ  oraz  wykonaniu 

rozpoznania (wizja lokalna w terenie), analizy badań geotechnicznych placu budowy. 

Po wtóre,

 zgodnie z powyżej przedstawionym wyjaśnieniem, również ocena ryzyka na etapie 

kalkulacji została dokonana na kilku poziomach: 

• 

kalkulanta,  przy  udziale  specjalistów  z  różnych  branż  oraz  po  wykonaniu  i  analizie 

wszelkich możliwych badań i sprawdzeń

• 

Biura    Kontrolingu    Technicznego    dokonującego    weryfikacji    i    sprawdzenia 

kompletności (w tym rozpoznania i oceny ryzyk), 

• 

Komisji cenowej, która jest narzędziem w zakresie zarządzania ryzykiem. 

Powyższy schemat postępowania w zakresie zarządzania ryzykiem sprawia, że Wykonawca 


ma  świadomość,  iż  kwoty,  które  wprowadził  do  Zbiorczego  szacunkowego  zestawienia 

kosztów  dla  „Przebudowy  drogi  krajowej  Nr  61  w  granicach  administracyjnych  miasta 

legionowo”, dotyczą wszystkich prac objętych przedmiotem Umowy. Wykonawca jest w pełni 

ś

wiadom wszystkich wymagań i zobowiązań, objętych każdą częścią SIWZ (w tym Umowy). 

W cenie  oferty  należycie  uwzględnił  wszelkie  elementy,  które  niezbędne  są  dla  osiągnięcia 

wymaganych  przez  Zamawiającego  parametrów  technologiczno-użytkowych,  podane  kwoty 

obejmują  wszelkie  wydatki  poboczne  i  nieprzewidziane  oraz  ryzyko  każdego  rodzaju, 

niezbędne do  zaprojektowania, budowy, ukończenia i uruchomienia całości robót  zgodnie  z 

Umową

Prosimy  o  określenie,  jakie  ryzyko  zmian  cen  paliw,  asfaltów  i  stali  zostało 

uwzględnione w ofercie. 

Odpowiedź

Wykonawca  informuje,  że  na  wszystkie  surowce  wyszczególnione  w  pytaniu,  Wykonawca 

posiada  umowy  ramowe  na  zakup  z  największymi  Producentami  i  Dostawcami  na  terenie 

całego  kraju.  W  procesie  zakupów  długoterminowych,  Wykonawca  posiada  z  Dostawcami 

stałe  ceny  poszczególnych  materiałów  na  kolejne  lata.  Nasi  Dostawcy  proponują  swojemu 

klientowi  dogodne  narzędzia  zabezpieczające  ich  przed  niekorzystnymi  zmianami  cen. 

Takim rozwiązaniem jest hedgowanie, czyli  zakup produktów po stałych cenach w dłuższej 

perspektywie.  Zagwarantowanie  warunków  handlowych  w  czasie  niskich  notowań  ropy 

naftowej  i  co  za  tym  idzie  cen  asfaltu,  może  oznaczać  znaczne  korzyści  finansowe. 

Jednocześnie  zaznaczamy,  że  kalkulację  oferty  sporządzono  w  oparciu  o  indykację  cen 

stałych dla asfaltów zwykłych i modyfikowanych na podstawie oferty od Spółki BHG. 

27. Prosimy o potwierdzenie, że Wykonawca uwzględnił w ofercie wszystkie uwarunkowania 

wynikające  z  Gwarancji  Jakości,  w  szczególności  w  zakresie  oznakowania  poziomego, 

oznakowania pionowego, zieleni i oświetlenia. 

Odpowiedź

Wykonawca  potwierdza,  że  w  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania  Zamawiającego 

wynikające z dokumentu Gwarancja Jakości (GJ). 

28. Jaki potencjał sprzętowy w poszczególnych miesiącach (z podziałem na rodzaj i branże) 

zamierza zaangażować Wykonawca w trakcie realizacji zamówienia? 

Prosimy  o  złożenie  wyjaśnień,  iż  takim  sprzętem  będzie  Wykonawca  dysponował 

(podpisanie  umowy  ramowe/przedwstępne).  Czy  potencjał  sprzętowy  Wykonawcy  będzie 

dostępny  od  początku  realizacji  robót?  W  jakich  etapach  będzie  sprowadzony  na  Plac 

Budowy? 

Odpowiedź


Wykonawca  oświadcza,  że  jest  w  pełni  przygotowany  do  realizacji  zadania  będącego 

przedmiotem  jego  Oferty,  zarówno  w  zakresie  posiadanych  zasobów  sprzętowych,  jak  i 

pozostałych  elementów  koniecznych  do  wykonania  przedmiotu  zamówienia.  Wykonawca  w 

swojej  Ofercie  przyjął  niezbędne  ilości  sprzętu  dla  asortymentów  robót.  Przyjęty  do  Oferty 

potencjał, jest adekwatny do potrzeb prowadzenia robót. Dodatkowo Wykonawca nadmienia, 

ż

e  potencjał  sprzętowy,  który  Wykonawca  zamierza  zaangażować    w    trakcie      realizacji  

zamówienia,  w  poszczególnych  miesiącach,  z podziałem na rodzaj sprzętu i poszczególne 

branże, zgodnie z Warunkami Kontraktu będzie stanowił element Programu, którego zakres 

określono  w  Subklauzuli  8.3.  Zgodnie  z  treścią  przedmiotowej  Subklauzuli,  Program  dla 

etapu  robót  należy  przedłożyć  do  zatwierdzenia  przez  inżyniera  w  terminie  21  dni  od  Daty 

uzyskania decyzji ZRID/PnB wydanej przez organ I instancji. 

Wykonawca  zamierza  opierać  się  przede  wszystkim  na  sprzęcie  własnym.  Ewentualny 

najem sprzętu z rynku będzie dostosowany do natężenia robót i aktualnych potrzeb budowy. 

Wykonawca  wyjaśnia,  że  potencjał  sprzętowy  będzie  dostępny  na  Placu  Budowy  od 

początku  realizacji  robót  w  zakresie  dostosowanym  do  Programu  i  realizowanych 

asortymentów prac. Będzie on sprowadzany na Plac Budowy, na poszczególne etapy robót 

zgodnie z zatwierdzonym przez Inżyniera Programem, zgodnym z treścią Subklauzuli 8.3. 

Niemal cały niezbędny potencjał sprzętowy jest własnością Wykonawcy i będzie dostępny od 

początku  realizacji  robót.  Etapy  sprowadzania  sprzętu  na  Plac  Budowy  dostosowane  będą 

do realnych potrzeb. 

Wykonawca,  tak  jak  w  ofercie  oświadcza,  że  roboty  zamierza  wykonać  w  terminach 

umownych,  więc  w  jego  własnym  interesie  jest  zapewnienie  wystarczającego  potencjału 

sprzętowego  dla  wykonania  Umowy,  bez  groźby  narażenia  się  na  zapłatę  wysokich  kar 

umownych za niedotrzymanie terminu. 

29. Czy Wykonawca będzie miał zapewnioną ciągłość dostaw kruszyw w odpowiedniej ilości 

dla  zapewnienia  realizacji  wymian  gruntów,  nasypów  i  produkcji  mieszanek  mineralno-

asfaltowych?  Prosimy  o  złożenie  wyjaśnień,  iż  takimi  środkami  Wykonawca  będzie 

dysponował. 

Odpowiedź

Wykonawca  będzie  miał  zapewnioną  ciągłość  dostaw  kruszyw  w  odpowiedniej  ilości  dla 

zapewnienia  realizacji  podbudów  oraz  wymian  gruntów  i  budowy  nasypów.  Wykonawca 

dokonał  bilansu  robót  ziemnych  i  na  podstawie  obliczeń  robót  ziemnych  w  pierwszej 

kolejności zostanie wykorzystany grunt z wykopu nadający się do ponownego wykorzystania. 

Brakujący  materiał  zostanie  zakupiony  i  dowieziony  z  dokopu.  Wykonawca  rozeznał 

lokalizacje  kopalń  w  rejonie  planowanej  inwestycji  -  zestawienie  podano  w  pkt.  5. 

Zapewnienie ciągłości dla produkcji mieszanek mineralno-asfaltowych opisano w pkt. 3. 


Ponadto  Wykonawca  potwierdza,  że  będzie  dysponował  wszelkimi  środkami  dla 

zapewnienia  ciągłości  dostaw  materiałów,  zarówno  transportem  kolejowym  jak  i 

samochodowym. 

30.  Z  jakich  źródeł  Wykonawca  zamierza  pozyskiwać  mieszanki  mineralno-asfaltowe?  Z 

jakiej odległości dowożone będą mieszanki mineralno-asfaltowe na teren budowy? 

Odpowiedź

Wykonawca  zamierza  produkować  i  dostarczać  mieszankę  mineralno-asfaltową  z  wytwórni 

własnej  zlokalizowanej  w  Pruszkowie.  Odległość  od  Wytwórni  do  miejsca  wbudowania 

wynosi do 40 km. 

31.  Jakie  środki  transportu,  w  jakiej  ilości,  ewentualnie  inne  urządzenia,  np.  podajniki 

Wykonawca  zaangażuje  na  etapie  realizacji  umowy,  aby  zapewnić  ciągłość  układania 

nawierzchni  bitumicznych?  Prosimy  o  złożenie  wyjaśnień,  iż  takim  sprzętem  Wykonawca 

będzie dysponował. 

Odpowiedź

Ś

rodkami  transportu  dla  mieszanek  mineralno-asfaltowych  będą  ciągniki  siodłowe  z 

naczepami  samowyładowczymi  o  ładowności  26-291,  wyposażone  w  specjalne  plandeki 

zapobiegające zbyt szybkiej utracie temperatury mma oraz dopływowi powietrza. 

W  celu  zapewnienia  ciągłości  dostaw,  Wykonawca  wykorzysta  oprogramowanie  Strathak 

które  umożliwia  obliczenie  ilości  środków  transportu  wraz  z  bieżącą  kontrolą  podczas 

produkcji,  która  umożliwia  podjęcie  czynności  korygujących  podczas  realizacji.  Ponadto 

zgodnie  z  zapisami  WWiORB  D.05.03.13  pkt.  3.6  dla  układania  warstwy  ścieralnej  sma, 

Wykonawca  powinien  dysponować  samobieżnym  podajnikiem  jako  element  umożliwiający 

połączenie  pomiędzy  rozkładarką,  a  środkami  transportu  dostarczającymi  mieszanki 

mineralno-asfaltowe.  W  związku  z  tym  Wykonawca  w  Ofercie  przewidział  zastosowanie 

podajnika,  który  posiada  w  koncernie  i  jest  już  stosowany  obecnie  w  Polsce  na  innych 

realizowanych przez firmę Strabag kontraktach. 

32. Prosimy o potwierdzenie czy i w jaki sposób Wykonawca uwzględnił w ofercie wszystkie 

Wymagania  Zarządcy  drogi  wynikające  z  Audytu  BRD  przeprowadzonego  na  etapie 

projektowania,  na  etapie  przed  oddaniem  do  ruchu  i  zapisach  decyzji  pozwolenia  na 

użytkowanie  (warunki  w  nich  zawarte)  wynikające  z  obowiązujących  przepisów  Prawa, 

norm bądź Umowy. 

Odpowiedź

Wykonawca uwzględnił w ofercie wszystkie wymagania zarządcy drogi wynikające z Audytu 

BRD przeprowadzonego na etapie projektowania. 

33.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  prace 

wynikające  z  Rozporządzenia  Ministra  środowiska  z  dnia  1  września  2016  r.  w  sprawie 


sposobu  prowadzenia  oceny  zanieczyszczenia  powierzchni  ziemi  (Dz.U.  z  2016  r.,  poz. 

1395),  tj.  wykonanie  zgodnie  z  par.  9  i  10  ww.  Rozporządzenia  i  badań  wstępnych  wraz  z 

przeprowadzeniem  analizy  otrzymanych  wyników  badań  i  jeżeli  potwierdzają  one 

wystąpienie  zanieczyszczenia  terenu  to  należy  określić  założenia  do  przeprowadzenia 

dalszych  badań  szczegółowych,  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  par.  10.1  pkt.  1-2 

wraz  z  wykonaniem  tych  badań  szczegółowych.  Do  obowiązków  Wykonawcy  należ

również  przygotowanie  kompletu  materiałów  w  odniesieniu  do  zanieczyszczenia  terenu, 

które  przekazane  zostaną  do  właściwego  organu  ochrony  środowiska.  Badania 

szczegółowe należy wykonać przed złożeniem wniosku o nowy/zamienny ZRID. 

Odpowiedź

Wykonawca  nie  uwzględnił  w  ofercie  prac  o  których  pisze  Zamawiający  z  uwagi  na  brak 

wymagań  w  przedmiocie  Zamówienia.  Zgodnie 

z  dokumentami  kontraktowymi 

Rozporządzenie  Ministra  Środowiska  z  dnia  1.09.2016  r.  w  sprawie  sposobu  prowadzenia 

oceny  zanieczyszczenia  powierzchni  ziemi  tj.  Dz.U.  z  2016  r.  poz.  1395  nie  jest  dla 

Wykonawcy dokument jako wiążący. 

34.  Prosimy  o  potwierdzenie,  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  zmiany 

położenia  zwierciadła  wód  podziemnych  wywołane  naturalnymi  wahaniami  sezonowymi  w 

zakresie określonym w dokumentacji geologiczno-inżynierskiej. 

Odpowiedź

Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie  zmiany  położenia  zwierciadła  wód 

gruntowych  wywołanych  naturalnymi  wahaniami  sezonowymi  w  zakresie  określonym  w 

dokumentacji  geologiczno-inżynierskiej  tj.  o  amplitudzie  ok.  1,0  m  maksymalnie  do  ok.  2,0 

m. Technologia odwadniania opisana w pkt. 7 jest wystarczająca dla zapewnienia osuszenia 

wykopu nawet przy podwyższonym poziomie wód gruntowych. 

35.  Prosimy  o  potwierdzenie,  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

dowiązanie  do  odc.  II  poprzez  budowę  pasa  rozdziału  oraz  organizację  ruchu  i  urządzenia 

bezpieczeństwa ruchu. 

Odpowiedź

W ofercie zostało uwzględnione dowiązanie do odc. II, poprzez dobudowę pasów dzielących 

jezdnie, urządzenia BRD oraz organizacje ruchu. 

36.  Prosimy  o  potwierdzenie,  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  w 

zakresie 

odcinka  drogi  krajowej  nr  61  usunięcie  istniejących  warstw  bitumicznych  wraz  z  utylizacją 

warstw  wykonanych  z  mieszanek  mineralno-smołowych,  które  zostały  zlokalizowane  w 

spodzie  pakietu  warstw  asfaltowych  (zgodnie  z  pomiarami  Konstrukcji  nawierzchni  DK  61 

znajdującymi  się  w  Tomie  V)  wraz  z  uzyskaniem  stosownych  zezwoleń  w  przypadku 


gospodarowania  odpadami  niebezpiecznymi  w  tym  destruktem  zawierającym  substancje 

smołowe. 

Odpowiedź

Wykonawca potwierdza, że uwzględnił w ofercie usunięcie istniejących warstw bitumicznych 

wraz  z  utylizacją  z  mieszanek  mineralno-smołowych  zgodnie  z  zapisem  PFU  pkt  1.4.1.1. 

ppkt. a). 

37. Prosimy o potwierdzenie, czyj w jaki sposób Wykonawca uwzględnił w ofercie w zakresie 

odcinka  drogi  krajowej  nr  61  usunięcie  i  utylizację  istniejących  dolnych  warstw 

podbudowy,  wykonanych  z  tłucznia,  chudego  betonu,  kostki  brukowej,  podsypki  itp. 

(zgodnie z pomiarami Konstrukcji nawierzchni DK 61 znajdującymi się w Tomie V). 

Odpowiedź

Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie  usunięcie  i  utylizację  istniejących  dolnych 

warstw  podbudowy, wykonanych  z  tłucznia,  chudego  betonu,  kostki  brukowej,  podsypki  itp. 

zgodnie z zapisem PFU pkt 1.4.1.1. ppkt. b). 

38. Prosimy o potwierdzenie, czy i w jaki sposób Wykonawca uwzględnił w ofercie, zawarcie 

w  imieniu  i  na  rzecz  Zamawiającego  umów  z  gestorem  sieci  (w  tym  umów  na  usunięcie 

kolizji  i  umów  przyłączeniowych)  oraz  wykonania  wszelkich  zobowiązań,  w  szczególności 

finansowych i formalno-prawnych wynikających z tych umów. 

Odpowiedź

Wykonawca  potwierdza,  że  zgodnie  z  zapisami  PFU  pkt  14.1.7,  uwzględniono  w  ofercie 

zobowiązania  i  koszty  związane  z  zawarciem  umów  z  gestorem  sieci  na  usuniecie  kolizji  i 

umów przyłączeniowych wraz z wszelkimi zobowiązaniami finansowymi i formalno-prawnymi 

w imieniu i na rzecz Zamawiającego. 

Uzgodnienia  warunków  przebudowy  i  usunięcia  kolizji  uwzględniono  w  pracach 

projektowych,  natomiast  koszt  zawarcia  umów  z  poszczególnymi  Gestorami  w 

poszczególnych robotach wyszczególnionych w pkt. 2 Wykaz płatności - Roboty. 

39.  Prosimy  o  potwierdzenie,  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

konieczność  dokonania  uzgodnienia  z  PERN  S.A.  w  zakresie  kolizji  z  rurociągiem 

naftowym. 

Odpowiedź

Wykonawca uwzględnił w wycenie konieczność dokonania uzgodnień z PERN S.A. zgodnie 

z  pismem  znak  O.WA.I-4.KP-4.4170.3.2017.54.MO  z  dnia  14.02.2017  będącym 

załącznikiem do zmiany treści SIWZ nr 7 (pismo znak O.WA.D-3.241.74.2015.JG.150.2017). 

Wszelkie  uzgodnienia  projektów  zostały  wycenione  w  kosztach  opracowania  dokumentacji 

projektowej. 


40.  Prosimy  o  potwierdzenie,  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

zapewnienie stałego nadzoru archeologicznego. 

Odpowiedź

Wykonawca potwierdza, że uwzględnił w ofercie stały nadzór archeologiczny. 

Na  etapie  przygotowywania  oferty,  Wykonawca  przeprowadził  rozmowy  oraz  skonsultował 

zakres  prac  archeologicznych  jaki  będzie  do  wykonania  na  przedmiotowym  zadaniu.  Na 

realizowanych  kontraktach  w  Polsce  przez  firmę  Strabag  prowadzone  są  nadzory 

archeologiczne  przez  firmy  specjalizujące  się  w  tym  zakresie,  co  pozwoliło  nam  na 

omówienie zakresu i przyjęcie kosztów przy wycenie. 

41.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

zapewnienie  na  czas  wykonywania  Robót  nadzoru  środowiskowego,  w  tym  nadzoru 

herpetologicznego. 

Odpowiedź

Wykonawca przewidział konieczność prowadzenia nadzoru środowiskowego w tym nadzoru 

herpetologicznego  zgodnie  z  zapisami  PFU  pkt.  1.5.2.1.  Koszty  prowadzenia  ww.  nadzoru 

zostały  przyjęte  na  podstawie  złożonych  zapytań  do  firm  specjalizujących  się  w  w/w 

zakresie. 

42.  Prosimy  o  potwierdzenie,  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

konieczność  dokonania  uzgodnienia  z  Centrum  Szkolenia  Policji  projektu  oraz  zakresu, 

warunków i terminów zajęcia terenu. 

Odpowiedź

Wykonawca  przewidział  konieczność  dokonania  uzgodnienia  z  Centrum  Szkolenia  Policji 

projektu  oraz  zakresu,  warunków  i  terminu  zajęcia  terenu  w  wycenie  Przygotowania  Placu 

Budowy zgodnie z zapisami PFU pkt 1.5.2.2. 

 Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

Porozumienie z Kaufland Polska Markety z dnia 28.10.2010r. 

Odpowiedź

Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  zapisy  porozumienia  z  Kaufland  Polska  Markety  z  dnia 

28.10.2010 zgodnie z załącznikiem nr 1 do ww. porozumienia. 

44.  Prosimy  o  potwierdzenie,  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

wymagania  związane  z  „Badaniami  archeologicznymi  i  innymi  działaniami  przy 

zabytkach” wg pkt. 1.3.2.1. PFU, lit. a) - h). 

Odpowiedź

Wykonawca  w  ofercie  uwzględnił  wymagania  związane  z  badaniami  archeologicznymi  i 

innymi  działaniami  przy  zabytkach  wg  pkt.  1.5.2.1  PFU,  lit.  a)  -  h).  W  wycenie  Wykonawcy 

uwzględniono miedzy innymi:  


• 

Stały nadzór archeologiczny 

• 

Inwentaryzację obiektów zabytkowych 

• 

Wymianę  gruntu  w  miejscach  odkrywek  archeologicznych  jeśli  rekultywacja 

przeprowadzona  przez  archeologów  nie  spełnia  wymagań  co  do  stabilności  i 

nośności gruntu. 

45.  Prosimy  o  potwierdzenie,  że  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  wykonanie  tarcz 

wszystkich  znaków  pionowych  na  ciągu  głównym  i  wszystkie  tablice  kierunkowe  w  tym 

również 

na 

skrzyżowaniach, 

zakresie 

dróg 

poprzecznych 

technologii 

uniemożliwiającej  występowanie  zjawiska  roszenia  w  przypadku  zmiany  temperatury 

powietrza lub zabezpieczenie folią antyroszeniową

Odpowiedź

Oznakowanie  pionowe  zostało  uwzględnione  w  ofercie,  zgodnie  z  pkt  2.1.14.1.2.  „Znaki 

pionowe”  PFU,  tj.  m.in,  wykonanie  tarcz  wszystkich  znaków  pionowych  uwzględniono  w 

technologii  uniemożliwiającej  występowanie  zjawiska  roszenia  w  przypadku  zmiany 

temperatury powietrza lub zabezpieczono folią antyroszeniową

46.  Prosimy  o  potwierdzenie,  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

konieczność wykonywania robót przy utrzymaniu ciągłości ruchu. 

Odpowiedź

Wykonawca potwierdza, że w ofercie przyjęto utrzymanie ciągłości ruchu oraz informuje, ż

dla drogi krajowej nr 81 nie ma potrzeby wprowadzania zamknięć/objazdów drogi. 

47. Prosimy  o  potwierdzenie,  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

wprowadzenie  zmian  wymaganych  PFU  oraz  wynikających  z  optymalizacji  Wykonawcy, 

które  nie  może  naruszać  praw  autorskich  Wykonawcy  Projektu  Budowlanego  -  Arcadis 

Sp. z o.o. stanowiącego załącznik do Decyzji ZRID Nr 3/2012 z dnia 31.03.2012 r. 

Odpowiedź:  

W  celu  wprowadzenia  zmian  rozwiązań  projektowych  wymaganych  w  PFU  oraz 

wynikających  z  optymalizacji  rozwiązań  technicznych  i  kosztów  późniejszego  utrzymania  w 

przewidywanym  okresie  eksploatacji,  a  także  w  celu  uniknięcia  naruszenia  praw  autorskich 

Projektu Budowlanego - Arkadis Sp. z o.o stanowiącego załącznik do decyzji Zrid Nr 3/2012 

z dnia 31.01.2012 r. założono wykonanie zamiennych projektów budowlanych dla wszystkich 

branż oraz uzyskanie zamiennej decyzji. 

Podsumowanie 

Wykonawca informuje,  że wykonanie umowy  za  cenę wskazaną w ofercie  zapewnia 

osiągnięcie  zakładanego  przez  niego  zysku  i  jest  opłacalne  przy  zachowaniu 

obowiązujących  reguł  rynkowych.  Oferta  Wykonawcy  wynika  z  rozpoznania  przedmiotu 

zamówienia,  doświadczenia  Wykonawcy,  założonych  ryzyk,  a  zarazem  gwarantuje 


wykonanie  przedmiotu  zamówienia  z  zachowaniem  podstaw  opracowania  dokumentacji 

przetargowej.  Zaoferowana  cena  jest  ceną  realną,  umożliwiającą  sprawną  i  terminową 

realizację zamówienia. 

Przyjęte do oferty koszty wynikają z; 

a)  optymalizacji  zatrudnienia  poprzez  zaangażowanie  pracowników  o  wysokich 

kwalifikacjach  i  motywacji  do  pracy,  w  ilości  minimalnej  jaka  jest  niezbędna  dla 

prawidłowego funkcjonowania kontraktu, 

b)  centralnej obsłudze finansowo-księgowej prowadzonej przez spółkę koncernową

c)  centralnej  obsłudze  prawnej  prowadzonej  przez  spółkę  koncernową,  dzięki  której 

ograniczone  są  do  możliwego  minimum  ryzyka  prowadzenia  działalności 

budowlanej, 

d)  optymalizacji cen zakupu materiałów realizowanych przez Centralne Biuro Zakupów, 

które jest w stanie na etapie realizacji wynegocjować ceny niższe nawet o 5%-10% 

od ofert wyjściowych. 

Wyżej  opisane  działania  zapewniają  wyjątkowo  sprzyjające  warunki  wykonania 

zamówienia, dostępne dla Wykonawcy. 

Jednocześnie  fakt,  że  pracownicy  wykonawcy,  którzy  zostaną  skierowani  do 

wykonania przedmiotowego zadania zatrudnieni są na podstawie umów o pracę gwarantuje, 

ż

e koszty pracy przyjęte do ustalenia ceny nie są niższe od minimalnego wynagrodzenia za 

pracę  ustalonego  na  podstawie  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o  minimalnym 

wynagrodzeniu  za  pracę.  Gwarancję  tę  stanowią  przepisy  tj.  przepis  art.6  ust.1 

potwierdzający zasadę wynikającą z samego tytułu ustawy „o minimalnym wynagrodzeniu za 

pracę”.  Zgodnie  z  powołanym  przepisem  wysokość  wynagrodzenia  pracownika 

zatrudnionego  w  pełnym  miesięcznym  wymiarze  czasu  pracy  nie  może  być  niższa  od 

wysokości minimalnego wynagrodzenia. 

Wykonawca  wyjaśnia  dodatkowo,  że  dokonał  kalkulacji  ceny  oferty  w  oparciu  o 

obowiązujący  w  koncernie  STRABAG  dokument  „Standardy  kalkulacji  i  sterowanie 

projektem”. 

W  2012  roku  w  całym  koncernie  STRABAG  wdrożono  jednolity  i  międzynarodowy 

system  procedur  dotyczący  postępowania  w  procesach  biznesowych,  w  tym  dla  kalkulacji 

ofertowej. 

Instrumentami  dla  tego  procesu  są  Komisja  cenowa  oraz  obligatoryjne  stosowanie 

aplikacji STHAthek, ARRIBA, STRAbis, STRAtakt, STRAport, STRAsco i CONSITE. 

Stosowanie w/w procedur, instrumentów i narzędzi pozwoliło ujednolicić i udoskonalić 

system  kalkulacji  i  sterowania  projektem  oraz  ograniczyć  do  minimum  ryzyko  wystąpienia 

zdarzeń niepożądanych. 


W  tym    miejscu    niezbędne  są  wyjaśnienia  dotyczące  narzędzi,    z  których 

Wykonawca 

korzysta  przy  kalkulacji  cen  ofert,  w  tym  również  korzystał  przy  kalkulacji  przedmiotowego 

zadania. 

STRAthek

  to  elektroniczna  platforma  do  jednolitego  i  uniwersalnego  zarządzania  danymi 

kontraktowymi  wewnątrz  koncernu.    Podstawowe  zasady  działania  tego  narzędzia  to 

jednorazowe   wprowadzenie   danych,   centralne   zarządzanie   danymi   i   wspomaganie 

jednolitego   raportingu.   Poprzez   STRAthek   są   sporządzane   i przesyłane   dokumenty 

zgłoszenia oferty / selekcji oraz Komisji cenowej. 

ARRIBA

  to  program  służący  do  kalkulacji  ceny  ofertowej,  ale  również  do  monitorowania 

kosztów  i  wyniku  budowy  przy  współdziałaniu  z  firmowym  programem  księgowym,  oraz  do 

wykonywania   harmonogramów,   rozbudowany  o   specjalistyczne   pakiety,   np.   Pakiet 

zakupowy ARRIBA. 

Pakiet  zakupowy  ARRIBA

  w  połączeniu  ze  STRAbis'em  służy  do  sporządzania  w  ARRIBA 

zapytań  ofertowych,  jak  również  umów  dla  podwykonawców  i  dostawców  korzystając  z  już 

istniejących  danych.  Dzięki  wdrożeniu  pakietu  zakupowego  Wykonawca  ma  dostęp  do 

„Strategicznego  przeglądu  podzleceń”  i  banku  danych  o  cenach  i  podwykonawcach  oraz 

dostawcach. 

STAbis

 jest bankiem danych do zarządzania adresami podwykonawców i dostawców łącznie 

ze  specyficznymi  dla  poszczególnych  krajów  zaświadczeniami,  przyporządkowaniem  do 

rodzajów  robót  jak  również  ocenami  QM.  Posiada  interfejsy  do  pakietu  Office  do  pisania 

listów seryjnych i do ARRIBA, w połączeniu z „Pakietem zakupowym ARRIBA”. 

STRAtakt  jest  narzędziem  do  realizacji  metody  LC  Asphalt.  Na  podstawie  parametrów  z 

harmonogramu  budowy  (np.:  ilości  zabudowywane,  parametry  zabudowy,  cykle  dla 

ciężarówek, czasy postojów) STRAtakt oblicza dokładne plany jazdy (karty taktów / rozkład 

jazdy) dla środków transportowych przy robotach bitumicznych. Celem zastosowania metody 

LC  Asfalt  jest  harmonizacja  całego  procesu  realizacji  robót  bitumicznych,  począwszy  od 

produkcji  mieszanki  mineralno-asfaltowej  w  wytwórni  poprzez  transport  aż  do  jej 

wbudowania.  Gwarantuje  ona  optymalną  pracę  wytwórni,  środków  transportu  i  urządzeń 

składających  się  na  grupę  bitumiczną  w  sposób  niezakłócony  i  nieprzerwany, 

synchronizujący  wszystkie  procesy.  Dzięki  temu  wytwórnia  jest  wykorzystywana  w 

maksymalnym  stopniu,  zwiększa  się  wydajność  układania  mieszanki  asfaltowej,  przy 

równoczesnym  podniesieniu  jakości  ułożonej  nawierzchni.  Dodatkowo  eliminowane  są 

koszty przestojów floty transportowej oraz samej grupy bitumicznej. 

STRAport

  jest  platformą  logistyczną  dla  usług  transportowych.  Za  jej  pośrednictwem 

transport może być rozpisany w przetarg, zarządzany i sprawnie zlecany.  


STRAsco

  to  narzędzie,  które  stosuje  metody  matematyczne  i  symulacje,  aby  analizować  i 

optymalizować  procesy  logistyczne  wzdłuż  całego  łańcucha  wartości  (Supply  Chain). 

Punktami  ciężkości  są  koncepcje  lokalizacyjne  i  zaopatrzeniowe  dla  wytwórni  mieszanek 

asfaltowych  i  betonowych.  Optymalizacja  przemieszczeń  w  robotach  ziemnych  i  koncepcje 

logistyczne  dla  projektów  dużych,  takich  jak  budowa  obwodnicy  Wielunia.  Narzędzie  to 

wykorzystujemy  tam,  gdzie  należy  opracować  duże  ilości  danych  i  procesy  wzajemnie 

przenikające się

Proces  kalkulacji  wspomagany  specjalistycznymi  narzędziami  podlega  rygorystycznym 

regułom. 

Kalkulacja

  -  rolą  kosztorysanta  jest  kalkulowanie  rzeczywistych  kosztów.  Kosztorysant  nie 

jest  uprawniony  do  przyjmowania  nierealnych  założeń  podczas  kalkulacji.  Kosztorysant 

oblicza  koszty  produkcji  wg  cen  rynkowych  i  w  oparciu  o  otrzymane  oferty,  a  o  swoim 

rozpoznaniu szans i ryzyk informuje przełożonych, tworząc podstawę do podjęcia decyzji w 

zakresie przygotowywanej oferty. 

Dalsze decyzje dotyczące ceny ofertowej podejmowane są przez Komisję Cenową.  

Komisja  cenowa  jest  narzędziem  w  zakresie  zarządzania  ryzykiem.  W  trakcie  Komisji 

cenowej  dla  zadania:  „Przebudowa  drogi  krajowej  Nr  61  w  granicach  administracyjnych 

miasta  Legionowo”  przeprowadzono  debatę,  podczas  której  po  analizie  wszelkich  ryzyk  i 

warunków SIWZ, została ustalona cena oferty wraz z przyjęciem zysku na poziomie 0,5%. 

W/w standardy kalkulacji i zarządzania projektem zapewniają Wykonawcy możliwość 

składania  korzystnych  i  przemyślanych  ofert  oraz  zapewniają  nam  efektywny  i  skuteczny

przebieg robót. Efektywny oznacza, że Wykonawca realizuje tylko takie zadania, które mają 

mu zapewnić ekonomiczny sukces i prezentują pozytywna relację korzyści/koszty. Skuteczny 

oznacza  osiągniecie  synergii  działań  poprzez  znormalizowane  interfejsy  dla  wszystkich 

użytkowników  oraz  uniknięcie  powielania  pracy.  Do  realizacji  wskazanych  korzyści 

wymagane  jest  ustalenie  odpowiednich  zadań  i  odpowiedzialności,  które  są  również 

określone  w  dokumencie  „Standardy  kalkulacji  i  sterowanie  projektem”.  Standardy  te 

zawierają  usystematyzowany  sposób  postępowania.  Istotne  interfejsy  kalkulacji  ofertowej, 

zleceniowej i roboczej, a także rozliczanie robót są uregulowane jednoznacznie, aż do etapu 

porównania  wartości:  powinno  być  /  jest.  Te  podstawowe  standardy  minimalne  są 

przestrzegane  przez  wszystkich  w  koncernie  STRABAG.  Systematyczne  planowanie, 

kontrola i sterowanie realizacją naszych przedsięwzięć budowlanych zapewnia ekonomiczny 

sukces  naszych  projektów.  Na  koniec  wszystkie  działania  są  sprawdzane  przez  audyt 

procesów. 

Poniżej  przedstawimy  chronologicznie  sposób/proces  kalkulacji  cen  oferty  dla 

przedmiotowego zadania. 


Zgodnie z procedurami określonymi w dokumencie  „Standardy kalkulacji i sterowanie 

Projektem” proces kalkulacji poprzedzony został etapem wstępnej selekcji. 

a)   Wstępna selekcja: 

• 

Po  uzyskaniu  informacji  o  wszczęciu  postępowania  przetargowego,  osoba 

odpowiedzialna  wprowadziła  do  STRAthek'a  dane  potrzebne  do  selekcji 

wniosku/oferty  i  przesłała  dokument  pod  nazwą:  „zgłoszenie  oferty”/„selekcja 

projektu”,  wraz  z  załącznikami,  do  przełożonego  zgodnie  z  koncernową  „matrycą 

wartości granicznych”. 

• 

W  następnym  kroku  została  przeprowadzona  wstępna  analiza  zgromadzonych 

informacji,  treści  ogłoszenia,  dokumentacji  przetargowej,  otoczenia  handlowego  i 

prawnego,  dostępności  zasobów  personalnych  na  etapie  ofertowania  i  realizacji, 

zasobów  finansowych,  kosztów  przygotowania  oferty,  aspektów  prawa  konkurencji, 

wcześniejszych doświadczeń oraz szans i ryzyk charakterystycznych dla projektu. 

• 

Zaangażowano  ekspertów  koncernowych  i  spółki  serwisowe  w  celu  rozpoznania 

możliwych synergii podczas przygotowania oferty. 

• 

Na podstawie wstępnej analizy podjęto decyzję o przygotowaniu wniosku i oferty. 

• 

W decyzji o przygotowaniu wniosku i oferty wyznaczono Kierownika Projektu. 

• 

Decyzja  o  składaniu  wniosku  i  oferty  została  udokumentowana  w  formularzu 

„Zgłoszenie oferty/selekcja projektu”. 

• 

Przygotowano i złożono wniosek o udział w przedmiotowym przetargu ograniczonym. 

• 

Po  otrzymaniu  informacji  od  Zamawiającego  o  spełnieniu  warunków  udziału  w 

przetargu  i  zakwalifikowaniu  konsorcjum  do  złożenia  oferty  cenowej,  etap  wstępnej 

selekcji zakończono wydaniem zgody na przygotowanie oferty. 

b) Kalkulacja: 

• 

Po otrzymaniu SIWZ, osoba odpowiedzialna, wprowadziła do STRAthek

a nowe dane 

potrzebne  do  selekcji  oferty  i  przesłała  aktualizację  dokumentu  „Zgłoszenie  oferty”/ 

„selekcja  projektu",  wraz  z  załącznikami,  do  przełożonego  zgodnie  z  koncernową 

„matrycą wartości granicznych”. 

• 

Zorganizowano spotkanie koordynacyjne dotyczące kalkulacji i przygotowania oferty, 

tak zwane „kick off meeting”. 

• 

Przeprowadzono  ponowną  analizę  zgromadzonych  informacji,  SIWZ,  PFU, 

dokumentacji przetargowej, otoczenia handlowego i prawnego, dostępności zasobów 

personalnych  na  etapie  ofertowania  i  realizacji,  zasobów  finansowych,  kosztów 

przygotowania  oferty,  aspektów  prawa  konkurencji,  wcześniejszych  doświadczeń

oraz ryzyk charakterystycznych dla projektu. 


• 

Zaangażowano ekspertów koncernowych oraz spółki serwisowe i firmy zewnętrzne w 

celu rozpoznania możliwych synergii podczas przygotowania oferty. 

• 

Wykonano inwentaryzację przyszłego placu budowy. 

• 

Wykonano wstępny projekt na potrzeby złożenia oferty. 

• 

Na  podstawie  analizy  podjęto  decyzję  o  przygotowaniu  oferty.  Przeprowadzono 

szczegółową  analizę  warunków  zamówienia  pod  kątem  ryzyk  technicznych, 

finansowych  i  prawnych  wynikających  z  zapisów  zawartych  w  dokumentacji 

przetargowej. 

• 

W  przygotowanie  oferty  włączono  spółki  serwisowe:  CLS  (obsługa  prawna),  TPA 

(obsługa laboratoryjna), BMTI (logistyka pracy sprzętu) i działy centralne, w tym Dział 

Zakupów i Podzleceń

• 

Przygotowano  dokumenty  wymagane  przez  Zamawiającego  oraz  sprawdzono 

kompletność i poprawność dokumentów przetargowych. 

• 

Prowadzono  korespondencję  z  Zamawiającym  w  celu  wyjaśnienia  wszelkich 

rozbieżności i wątpliwości dotyczących dokumentacji przetargowej. 

• 

Zebrano informacje o terenie budowy, w tym informacje o możliwościach pozyskania 

materiału  z  dokopów  oraz  oferty  cenowe  od  potencjalnych  podwykonawców  i 

dostawców.  Rozpoznano  złoża  udokumentowane  i  perspektywiczne  w  sąsiedztwie 

budowy. 

• 

Wykonano  w  programie  ARRIBA  kalkulację  ofertową  uwzględniającą  zalecenia  i 

wytyczne  zawarte  w  „Standardach  kalkulacji  i  sterowania  projektem”  oraz  w  SIWZ. 

Wprowadzono  do  programu  ARRIBA  oferty  złożone  przez  podwykonawców  i 

dostawców. 

• 

Osoba  odpowiedzialna  za  przygotowanie  oferty  wprowadziła  do  STRAthek'a  w 

formularzu  „Komisja cenowa” dane wymagane do przeprowadzenia Komisji cenowej 

oraz przygotowała załączniki. 

• 

Przed  zgłoszeniem  projektu  na  Komisję  Cenową,  zorganizowano  spotkanie  dyrekcji 

uczestniczących w kalkulacji, w celu omówienia wspólnej oferty. 

• 

Lider Wewnętrzny Projektu przygotował formularze i dokumenty na Komisję Cenową

• 

Dyrekcje:  Dużych  Projektów  i  Obszaru  (jednostki  operacyjne  odpowiedzialne  za 

projekt) wstępnie zatwierdziły cenę oferty. 

• 

Na  3  dni  przed  planowaną  Komisją  Cenową  przesłano  komplet  materiałów  do 

Dyrektora  Biura  Kontrolingu  Technicznego  w  celu  ich  weryfikacji  i  sprawdzenia 

kompletności. 

Po 

zweryfikowaniu 

zgodności 

przesłanych 

dokumentów 


wymaganiami  procedur  koncernowych  odnośnie  Komisji  Cenowej,  termin  Komisji 

Cenowej został potwierdzony. 

• 

Odbyła się Komisja Cenowa, na której omówiono i zatwierdzono cenę ofertową, przy 

uwzględnieniu wszystkich ryzyk i warunków SIWZ. 

• 

Proces  kalkulacji  zakończyło  podpisanie  oferty  i  złożenie  jej  w  wyznaczonym  przez 

Zamawiającego terminie i miejscu. 

W  wyniku  wykonania  opisanych  czynności  i  przy  zastosowaniu  w/w  narzędzi 

określonych w dokumencie koncernowym „Standardy kalkulacji i sterowanie projektem”, oraz 

w  oparciu  o  nasza  wiedzę,  doświadczenie  i  zapisy  SIWZ  Wykonawca  opracował  ofertę  dla 

przedmiotowego zadania i mógł zaoferować cenę ofertową

Wykonawca  dochował  należytej  staranności  w  przygotowaniu  oferty  oraz  założył 

realne  koszty  wykonania  zadania,  co  potwierdzają  załączone  do  wyjaśnień  oferty 

podwykonawców i dostawców. 

Dodatkowo nadmieniamy, że na oszczędność metody wykonania zamówienia

 wpływ 

mają następujące procedury i narzędzia jakie stosuje wykonawca: 

optymalizacja użycia transportu (SD AMA Logistic), 
analiza i optymalizacja procesów logistycznych (Zentrale Technik),  
jednolite  i  uniwersalne  zarządzanie  danymi  i  kontraktem  (Claim 

Management), 

usprawnienia  procesów  administracyjnych  związanych  z  podwykonawcami  i  dostawcami 

(Zakupy Centralne), 

bezprzerwowy proces wbudowywania mieszanek asfaltowych (LEAN Logistic), 
prowadzenie jednolitych procesów przez IQM. 

Kwoty  bądź  stawki  wprowadzone  przez  Wykonawcę w  odniesieniu  do  wszystkich 

pozycji  w  Zbiorczym  szacunkowym  zestawieniu  kosztów,  odzwierciedlają  właściwy 

związek  z  kosztem  wykonywania  przedmiotu  zamówienia  opisanego  w  SIWZ,  PFU  i 

umowie. Wszystkie koszty stałe, zyski, koszty ogólne i podobnego rodzaju obciążenia (o 

ile  nie  wymienione  osobno),  odnoszące  się  do  przedmiotu  zamówienia  (umowy)  jako 

całości,  Wykonawca  rozdzielił  pomiędzy  wszystkie  kwoty  podane  w  Zbiorczym 

szacunkowym zestawieniu kosztów. 

Pismem  z  dnia  29  maja  2017  r.  Zamawiający  poinformował  Odwołującego,  że  jego 

oferta została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp oraz art. 89 ust. 1 pkt 
4 ustawy Pzp w związku z art. 90 ust 3 ustawy Pzp. 

W  uzasadnieniu  swojego  stanowiska  Zamawiający  podał:  „Zamawiający  w  celu 

ustalenia czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz 

czy  oferta  uwzględnia  wszystkie  wymagania  zawarte  w  SIWZ,  na  podstawie  art.  90  ust.  1 


oraz 

art. 

ust. 

ustawy 

Pzp, 

wezwał 

Wykonawcę 

pismem 

O.WA.D-

3.214.74.2015.JG.254.2017  z  dnia  07-04-2017  roku  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących 

treści  złożonej  oferty  oraz  elementów  mających  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny. 

Zamawiający w wezwaniu do wyjaśnień zawarł szereg pytań dotyczących elementów oferty 

mających  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny.  Wezwanie  do  wyjaśnień  w  trybie  art.  90 

ust. 1 p.z.p. precyzyjnie wskazywało elementy oferty budzące wątpliwości - w formie pytań - 

tak  aby wykonawca  mógł  się  do  nich  odnieść. W  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego 

Wykonawca złożył  pismo Nr ref.: 61/DX/04/2017 z dnia 24-04-2017 roku. 

To,  że  w  SIWZ  zamawiający  nie  żądał  sporządzenia  na  etapie  składania  ofert 

szczegółowej kalkulacji, czy innego podobnego dokumentu, nie uniemożliwia, co do zasady 

żą

dania  przez  zamawiającego  szczegółowej  kalkulacji  poszczególnych  elementów 

przedmiotu zamówienia (KIO 2735/14). 

Dokonana  przez  Zamawiającego  ocena  wyjaśnień  Wykonawcy  (pismo  złożone  w 

terminie,  tj.  w  dniu  24-04-2017  roku)  potwierdza,  że  oferta  nie  uwzględnia  wszystkich 

wymagań  SIWZ  w  związku  z  czym  nie  wycenione  zostały  wszystkie  elementy  przedmiotu 

zamówienia  jak  również  że  wyjaśnienia  nie  obaliły  domniemania  że  oferta  zwiera  rażąco 

niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający  po  szczegółowej  analizie  wyjaśnień  Wykonawcy  otrzymanych  w 

ramach badania oferty stwierdza, że treść oferty nie odpowiada treści SIWZ. Wykonawca na 

pytanie zamawiającego „Prosimy o potwierdzenie czy i w jaki sposób Wykonawca uwzględnił 

w ofercie prace wynikające z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. 

w  sprawie  sposobu  prowadzenia  oceny  zanieczyszczenia  powierzchni  ziemi  (Dz.U.  z  2016 

r.,  poz.  1395).,  tj.  wykonanie  zgodnie  z  par.  9  i  10  ww.  Rozporządzenia  badań  wstępnych 

wraz  z  przeprowadzeniem  analizy  otrzymanych  wyników  badań  i  jeżeli  potwierdzają  one 

wystąpienie  zanieczyszczenia  terenu  to  należy  określić  założenia  do  przeprowadzenia 

dalszych  badań  szczegółowych,  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  par.  10.1  pkt.  1-2 

wraz z wykonaniem tych badań szczegółowych. Do obowiązków Wykonawcy należy również 

przygotowanie  kompletu  materiałów  w  odniesieniu  do  zanieczyszczenia  terenu,  które 

przekazane  zostaną  do  właściwego  organu  ochrony  środowiska.  Badania  szczegółowe 

należy wykonać przez  złożeniem wniosku o nowy/zamienny ZRID” w swoich wyjaśnieniach 

wskazał iż „Wykonawca nie uwzględnił w ofercie prac o których pisze Zamawiający z uwagi 

na  brak  wymagań  w  przedmiocie  Zamówienia.  Zgodnie  z  dokumentami  kontraktowymi 

Rozporządzenie  Ministra  Środowiska  z  dnia  1.09.2016  r.  w  sprawie  sposobu  prowadzenia 

oceny  zanieczyszczenia  powietrza  ziemi  tj.  Dz.U.  z  2016  r,  poz.  1395  nie  jest  dla 

Wykonawcy dokument jako wiążący." 


Natomiast  zgodnie  z  SIWZ  tom III  Program  Funkcjonalna  Użytkowy  pkt.  1.4.1.1. (w 

brzmieniu  uwzględniającym  zmianę  SIWZ  nr  7  poz.  13):  „Na  podstawie  Rozporządzenia 

Ministra  Środowiska  z  dnia  1  września  2016  r.  w  sprawie  sposobu  prowadzenia  oceny 

zanieczyszczenia  powierzchni  ziemi  (Dz.U.  z  2016  r.,  poz.  1395)  [111]  Wykonawca  w 

ramach  Zaakceptowanej  Ceny  Kontraktowej  oraz  w  Czasie  na  Ukończenie  zobowiązany 

jest  do  wykonania  zgodnie  z  par.  9  i  10  Rozporządzenia  [111]  badań  wstępnych  wraz  z 

przeprowadzeniem  analizy  otrzymanych  wyników  badań  i  jeżeli  potwierdzają  one 

wystąpienie  zanieczyszczenia  terenu  to  należy  określić  założenia  do  przeprowadzenia 

dalszych  badań  szczegółowych,  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  w  par.  10.1  pkt  1-2    

wraz z wykonaniem tych badań szczegółowych. 

Do  obowiązków  Wykonawcy  należy  również  przygotowanie  kompletu  materiałów  w 

odniesieniu  do  zanieczyszczenia  terenu,  które  przekazane  zostaną  do  właściwego  organu 

ochrony  środowiska.  Badania  szczegółowe  należy  wykonać  przez  złożeniem  wniosku  o 

nowy/zamienny ZRID”. Zatem oferta wykonawcy winna obejmować prace zgodnie z par. 9 i 

10  ww.  Rozporządzenia  a  cena  oferty  powinna  uwzględniać  ten  element  przedmiotu 

zamówienia. 

W związku z powyższym  treść oferty jest niezgodna z pkt. 1.4.1.1. Tomu III  SIWZ. 

Na  kolejną  niezgodność  oferty  z  treścią  SIWZ  wskazują  wyjaśnienia  Wykonawcy  w 

zakresie uwzględnienia wszystkich wymagań Zamawiającego wobec zaplanowanych w PFU 

obiektów  inżynierskich  -  Tabela  nr  1.1  z  pkt.  1.4.1.4.  Parametry  przewidywanych  obiektów 

inżynierskich.  Wykonawca  w  odpowiedzi  wskazał  „Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił 

wszystkie wiążące wymagania PFU dla odcinków inżynierskich zgodnie z zestawieniem. 

L.p. 

Obiekt 

Długość 

Szerokość 

Ś

ciana oporowa nr 2 

Ś

ciana oporowa nr 3 

MD w ciągu DK61 

Lewa konstrukcja: 14,30 Prawa 

konstrukcja: 14,77 

MD w ciągu dd G-H 

MD w ciągu dd C-D 

Zgodnie  ze  zmianą  SIWZ  nr  4  poz.  3  przekazaną  pismem  nr  O.WA.D-

3.241.74.2015.M.B.76.2017  z  dnia  08.02.2017  roku  parametry  wiążące  dla  obiektów 

inżynierskich  to:  określenie  czy  górą/dołem,  klasa  obciążenia  jaka  jest  zaprojektowana, 

przekrój  ruchowy  na  obiekcie  oraz  minimalna  ilość  obiektów  zgodnie  z  poniższym 

zestawieniem. 


Lp

Parametry wiążące 

Parametry niewiążące 

Określeni

e czy 

górą/dołe

Klasa 

obciążenia 

jaka jest 

zaprojektowa

na 

Przekrój 

ruchowy 

na 

obiekcie 

Minimalna 

ilość 

obiektów 

Oznaczen

ie 

obiektu* 

Kilometra

ż

Długoś

ć

całkowit

[m] 

Szerokoś

ć

całkowita 

przęseł 

[m] 

Liczb

przęs

eł 

[de

g] 

Ś

ciana 

Oporowa 

nr 2 

Od km 

1) do km 

Ś

ciana 

Oporowa 

nr 3 

Od km 

3) do km 

górą 

Lewa 

konstrukcj

a: 10,5 m 

(jezdna)+2

,0 m 

(chodnik) 

Prawa 

konstrukcj

a: 10,5 m 

(jezdnia) + 

(chodnik) 

2 (jeden 

jako lewa 

konstrukcj

a, drugi 

jako 

prawa 

konstrukcj

a) 

MD w 

ciągu 

drogi DK 

Lewa 

konstrukcj

a: 14,30 

Prawa 

konstrukcj

a: 14,77 

górą 

6,5 m 

(jezdnia) + 

2,0 m 

(chodnik) 

MD w 

ciągu 

drogi 

dojazdow

ej G-H 

górą 

7,5 m 

(jezdnia) + 

(chodnik) 

MD w 

ciągu 

drogi 

dojazdow

ej C-D 


W  tym  przypadku  Wykonawca  w  ofercie  uwzględnił  inne  obiekty  niż  wymaga 

Zamawiający.  

Zatem treść oferty jest niezgodna z pkt. 1.4.1,4. Tomu III SIWZ. 

Należy  wskazać,  iż  w  konsekwencji  powyższego  treść  oferty  nie  odpowiedna  treści 

wyżej wymienionych  zapisów SIWZ a niezgodności tej nie można poprawić w trybie art. 87 

ust. 2 pkt. 3 ustawy Pzp. 

Omyłki o których mowa w art. 87 ust 2 pkt 3 ustawy Pzp winny mieć taki charakter, by 

czynności ich poprawy mógł dokonać Zamawiający samodzielnie, bez udziału wykonawcy w 

tej  czynności.  Zamawiający  nie  dysponuje  narzędziami,  które  pozwolą  mu  na  poprawienie 

tych  niezgodności  i  doprowadzenie  do  stanu  spełniania  wymagań  SIWZ.  Skoro  brak  po 

stronie Zamawiającego wiedzy w jaki sposób powinna zostać poprawiona oferta Wykonawcy 

i  nie  wynika  to  z  elementów  złożonej  oferty,  to  w  sposób  oczywisty  zamawiający  nie  moż

dokonać jej poprawienia w zgodzie z przepisami. 

Złożenie  oferty  z  pominięciem  elementów  przedmiotu  zamówienia  mających  wpływ 

na  wysokość  ceny,  nie  może  być  traktowane  jako  przejaw  dopuszczalnego  dążenia  do 

uzyskania  zamówienia  przez  wykonawcę.  Brak  respektowania  zasad  ustalonych  w 

postępowaniu  w  celu  uzyskania  zamówienia  nie  może  być  uznany  za  działanie  z 

poszanowaniem zasady uczciwej konkurencji. 

Zamawiający nie może ustalonych przez siebie wymagań traktować w ten sposób, ż

uzna  za  prawidłowe  oferty  wykonawców  respektujące  postanowienia  specyfikacji  istotnych 

warunków  zamówienia  oraz  jednocześnie  oferty,  które  wymagania  specyfikacji  uznały  za 

nienapisane, 

Biorąc pod uwagę powyższe oferta podlega odrzuceniu na podst. Art. 89 ust. 1 pkt 2 

ustawy Pzp ponieważ jej treść nie odpowiada treści SIWZ. 

Powyższe  niezgodności  powodują  również  że  cena  oferty  nie  zawiera  wszystkich 

elementów  przedmiotu  zamówienia  przez  co  jest  ona  zaniżona  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia. 

Ponadto 

wyjaśnienia 

Wykonawcy 

są 

bardzo 

ogólnikowe, 

nie 

zawierają 

wystarczających  dowodów  ani  wyliczeń  i  w  żaden  sposób  nie  wyjaśniają  powziętych  przez 

Zamawiającego wątpliwości, tj. w szczególności nie pozwalają na określenie czy i jaki wpływ 

mają  poszczególne  czynniki  na  wysokość  zaoferowanej  ceny  ofertowej.  Wykonawca  nie 

przedstawił  szczegółowych  wyjaśnień  w  zakresie  sposobu  wyliczenia  wskazanych  w 

Wykazie Płatności cen za poszczególne elementy składające się na przedmiot zamówienia, 

jak  również  w  zakresie  przyjętych  założeń  projektowych  i  technologicznych  oraz  sposobu 

uwzględnienia w ofercie postanowień SIWZ. 


Zamawiający  wezwał  Wykonawcę  do  wyjaśnienia  wątpliwości  w  zakresie  kalkulacji 

ceny  oferty.  Wyjaśnienie  złożone  przez  Wykonawcę  nie  dało  Zamawiającemu  możliwości 

zweryfikowania  poprawności  dokonanej  przez  Wykonawcę  kalkulacji  ceny.  Wyjaśnienie 

winno  być  wyczerpujące,  konkretne,  przekonujące  i  ujawniające  najważniejsze  składniki 

cenotwórcze,      oraz      potwierdzone    dowodami.      Samo    zapewnienie      Wykonawcy,      że  

wykona  zamówienie  za  oszacowaną  przez  siebie  cenę  jest  niewystarczające.  Z  wyjaśnień 

złożonych  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  musi  jednoznacznie  wynikać  możliwość 

zaoferowania takiej ceny m. in. poprzez  złożenie szczegółowych kalkulacji i wyliczeń. Tego 

Wykonawca w swoich wyjaśnieniach nie wykazał. 

Przykładem na powyższe są m.in. wyjaśnienia Wykonawcy w zakresie: 

Pyt. nr 34 z części B WYKAZ PŁATNOŚCI: poz. III. Roboty: 

Prosimy  o potwierdzenie  czy i  w jaki sposób   Wykonawca  uwzględnił w ofercie zmiany 

położenia      zwierciadła      wód    podziemnych      wywołane      naturalnymi      wahaniami  

sezonowymi w zakresie określonym w dokumentacji geologiczno-inżynierskiej. 

Odpowiedź Wykonawcy: 

Wykonawca   potwierdza,    ze   uwzględnił   w   ofercie    zmiany   położenia    zwierciadła    

wód  gruntowych  wywoływanych  zanurzalnymi  wahaniami  sezonowymi  w  zakresie  

określonym  w  dokumentacji  geologiczno-inżynierskiej  tj.  o  amplitudzie  ok.  1,0  m 

maksymalnie  do  ok.  2,0  m.  Technologia  odwadniania  opisana  w  pkt.  7  wystarczająca  dla 

zapewnienia osuszenia wykopu nawet przy podwyższonym poziomie wód gruntowych. 

Brak  wskazania  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  zmiany  położenia 

zwierciadła  wód  podziemnych  wywołane  naturalnymi  wahaniami  sezonowymi  w  zakresie 

określonym w dokumentacji geologiczno-inżynierskiej. 

Pytanie  „Cena  Oferty  Wykonawcy  w  zakresie  punktu  III,  1.  „Roboty”  wynosi  30  218 

950,97  zł  netto.  Prosimy  o  wyjaśnienie,  w  jaki  sposób  Wykonawca  w  swojej  ofercie 

uwzględnił  wymagania  Zamawiającego  w  omawianym  zakresie  jednocześnie  osiągają

przedstawioną  cenę  ofertową?  Zamawiający  zwraca  się  z  prośbą  o  wskazanie,  czy 

Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania  Zamawiającego 

przedstawione w SIWZ?” 

Wykonawca  w  odpowiedzi  przedstawił  zestawienie  cen  za  zagregowane  elementy 

robót jednakże wymienienie w treści wyjaśnień poszczególnych kosztów samo w sobie nie 

stanowi  wiarygodnego  źródła  weryfikacji  realności  zaproponowanej  ceny.  Wykonawca 

powinien  przedstawić  szczegółową  analizę  kosztów  wraz  ze  wskazaniem  okoliczności 

wpływających na ich obniżenie. 

Powyższe  pytania  i  odpowiedzi  są  przykładem  na  fakt,  iż  Wykonawca  odpowiedział 

na pytania „czy” ale nie odpowiedział na pytania „w jaki sposób”. Odpowiedzi   udzielone w 


ten  sposób  nie  pokazują  ani  nie  udowadniają  wpływu  przyjęcia  danych  rozwiązań  na 

wysokość zaoferowanej ceny. 

Wykonawca  przedstawił przykładowe oferty podwykonawców jednak  nie wyjaśnił,  w 

jaki sposób    te    oferty    podwykonawcze    zostały   skalkulowane   w    cenie    ofertowej.    

Oferty  te  nie  zostały  przyporządkowane  do  poszczególnych  elementów  składowych  pozycji 

„Roboty”.  Nie          przedstawiono          kosztorysu,          wyliczeń,          bądź          innych     

sprawdzalnych     informacji wyjaśniających przyjętą w ofercie cenę. Dowody przedstawione 

w takiej formie należy uznać za niewystarczające. 

Wykonawca    nie    przedłożył   kalkulacji,    wyliczeń    (kosztorysu    bądź   innych   

opracowań) wyjaśniających, jakie  konkretnie  „Roboty”  zostały skalkulowane  kompleksowo 

w    oparciu  o  oferty  podwykonawcze.  Wykonawca  przedstawił  ogólne  założenia  bez    

odniesienia  ich  do  ceny  ofertowej  poszczególnych  elementów  przedmiotu  zamówienia  i 

Wykazu  Płatności  w  związku,  z  czym  te  przedłożone  dowody  są  niesprawdzalne. 

Przedstawione tabelaryczne zestawienie   elementów   składowych    pozycji   „Roboty”   nie   

daje   możliwości   weryfikacji wyjaśnień w tym zakresie. 

Wykonawca  nie  przedstawił  w  wyjaśnieniach  w  sposób  zgodny  z  wezwaniem 

Zamawiającego założeń projektowych i technologicznych, jakie zostały wycenione w ofercie. 

Wyjaśnienia      Wykonawcy      nie      obaliły      domniemania      rażąco      niskiej      ceny   

pomimo próby Zamawiającego uzyskania wyjaśnień w tym zakresie. 

Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy 

(Sygn. akt IX Ca 39/15) Ugruntowany jest  pogląd, iż  złożenie wyjaśnień  nazbyt  ogólnych, 

nieprecyzyjnych, takich, które nie pozwalają zamawiającemu na faktyczną ocenę rzetelności 

kalkulacji  ceny  wykonawcy,  nakłada  na  zamawiającego  obowiązek  odrzucenia      oferty  na 

podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp. 

W   związku   z   tym,   wyjaśnienia   Wykonawcy   należy   uznać   za   niezłożone   

jak   również niewyjaśniające realności zaoferowanej ceny a jego oferta podlega odrzuceniu 

na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp. 

Zamawiający nie miał podstaw do wezwania wykonawcy do dodatkowych wyjaśnień 

ponieważ  wykonawca  nie  udzielił  odpowiedzi  na  pytania  zawarte  w  pierwotnym  wezwaniu. 

Ponowne wezwanie musiałoby polegać na powtórzeniu w większości tych samych pytań. W 

wyroku KIO 686/17 Izba wskazała że powtórne wezwanie wykonawcy do wyjaśnień w trybie 

art. 90 ust. 1 „jest dopuszczalne w sytuacji gdy na podstawie złożonych wyjaśnień powstają 

dalsze  kwestie  i  nowe  wątpliwości  do  wyjaśnienia,  nie  może  natomiast  prowadzić  do 

bezpodstawnego  stworzenia  kolejnej  szansy  dla  wykonawcy,  który  złożył  wyjaśnienia 

niekompletne czy niepotwierdzające prawidłowości ceny”. Jeżeli  złożone  przez Wykonawcę 

wyjaśnienia  są  zbyt  lakoniczne,  aby  uznać,  że  zostały  złożone  Zamawiający  zobowiązany 


jest odrzucić ofertę na podstawie art. 90 ust. 3 w związku z art 89 ust. 4 ustawy pzp. Zatem 

w  przedmiotowym  przypadku  ponowne  wezwanie  wykonawcy  do  wyjaśnień  stanowiłoby 

naruszenie  przepisów  ustawy,  naruszałoby  zasadę  uczciwej  konkurencji  i  równego 

traktowania wykonawców. 

Z  momentem  wezwania  na  podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych, na wezwanym wykonawcy spoczywa ciężar wykazania,  że zaoferowana przez 

niego  cena  nie  ma  charakteru  rażąco  niskiej.  Skutkiem  powyższego  jest  wniosek,  ż

niezależnie  od  szczegółowości  wezwania,  inicjatywa  dowodowa,  zakres  informacji,  jakie 

zostaną  złożone  w  odpowiedzi  na  przedmiotowe  wezwanie  należą  do  wezwanego 

wykonawcy,  bowiem  to  jego  zadaniem  jest  wykazanie  że  cena  nie  jest  rażąco  niska.  Z 

momentem  powzięcia  przez  zamawiającego  wątpliwości  co  do  tego,  czy  w  konkretnej 

sytuacji  cena  nie  ma  charakteru  rażąco  niskiej,  i  wyrażenia  tej  wątpliwości  w  formie 

wezwania  na  podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  to  na 

wykonawcy spoczywa ciężar wykazania, że cenę skalkulowano w sposób rynkowy. 

Wyjaśnienia wykonawcy koncentrują się na wykazaniu zgodności treści oferty z siwz lecz nie 

dają  żadnego  merytorycznego  materiału  udawadniającego  realność  zaoferowanej  ceny. 

Zgodnie  z  wezwaniem  oraz  ze  spoczywającym  na  wykonawcy  ciężarze  dowodu  miał  on 

podać wyczerpującą i szczegółową informację na temat sposobu uwzględnienia elementów 

mających  wpływ  na  wartość  Oferty,  co  najmniej  w  kwestiach  wskazanych  w  pytaniach 

zamawiającego ale także innych, które wykonawca uzna za istotne, mając na uwadze m.in. 

zaangażowanie osobowe, rzeczowe, sprzętowe i finansowe i związane z tym niezbędne do 

poniesienia koszty a także zakładany poziom zysku. 

Przedstawione  przez  Wykonawcę  wyjaśnienia  winny  być  merytoryczne,  a 

Wykonawca  winien  dostarczyć  wystarczający  materiał  do  sformułowania  przez 

Zamawiającego  oceny  zaoferowanej  w  ofercie  kwoty,  za  którą  Wykonawca  ma  zamiar 

wykonać przedmiot zamówienia. 

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy pzp wyjaśnienia wykonawcy i złożone dowody winny 

dotyczyć  wyliczenia  ceny  w  szczególności  w  zakresie:  oszczędności  metody  wykonania 

zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków 

wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy,  oryginalności  projektu  wykonawcy, 

kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od 

minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 

10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 

źn.  zm.)  oraz  wpływu  pomocy  publicznej  udzielonej  na  podstawie  odrębnych  przepisów. 

Wyjaśnienia wykonawcy powyższego nie zawierają


Wyjaśnienia dotyczące elementów oferty, które miały wpływ na kalkulację ceny winny 

wskazywać  i  omawiać  przynajmniej  podstawowe  elementy  cenotwórcze,  jak  przykładowo 

koszt  osób  wykonujących  zamówienie,  zaangażowania  odpowiedniego  sprzętu,  czy  zysk 

wykonawcy. Wyjaśnienia złożone przez wykonawcę nie zawierają takich informacji przez co 

mają charakter jedynie iluzorycznych i nie stanowią wyjaśnienia elementów oferty, mających 

wpływ na wysokość cen. 

Powyższe potwierdza  aktualne, bogate i ugruntowane orzecznictwo KIO i tak: 

Wyrok KIO 1159/16; KIO 1174/16

 - Art. 90 ust. 3 p.z.p. w swojej bezpośredniej treści odnosi 

się  do  niezłożenia  wyjaśnień  w  ogóle,  lecz  w  praktyce  przyjmuje  się,  słusznie,  ż

niezłożeniem wyjaśnień jest także brak merytorycznej treści owych wyjaśnień (tzn. formalne 

złożenie odpowiedzi, lecz takiej, która w rzeczywistości niczego nie wyjaśnia, ogólnikowej). 

Wyrok KIO 1145/16

 - Zamawiający nie może przy ocenie wyjaśnień opierać się na własnej 

wiedzy,  zastępując  tym  samym,  choćby  jedynie  w  części,  szczegółowe  wyjaśniania 

wymagane od wykonawcy. 

Wyrok  KIO  675/16

  -  Wyjaśnienia  dotyczące  elementów  oferty,  które  miały  wpływ  na 

kalkulację  ceny  winny  wskazywać  i  omawiać  przynajmniej  podstawowe  elementy 

cenotwórcze,  np.  koszt  osób  wykonujących  zamówienie,  zaangażowania  odpowiedniego 

sprzętu, czy marżę wykonawcy. W przeciwnym wypadku wyjaśnienia będą miały charakter 

jedynie iluzorycznych i nie będą stanowiły wyjaśnienia elementów oferty, mających wpływ na 

wysokość ceny. 

Wyrok  KIO  559/16

  -  Powyższe  nie  oznacza  jednak,  że  zamawiający  ma  obowiązek 

prowadzić  wyjaśnienia  dotyczące  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny 

wieloetapowo w sytuacji, gdy wyjaśnienia  zawierają istotne braki w  zakresie uwzględnienia 

wszystkich  elementów  kosztów  realizacji  zamówienia.  Uzupełnianie  i  korygowanie  tych 

kosztów  w  ramach  „wieloetapowych”  wyjaśnień  naruszałoby  zasadę  uczciwej  konkurencji  i 

równego traktowania wykonawców. 

Wyrok  KIO  412/16  -  Dla  udowodnienia  realności  ceny  nie  jest  wystarczające  złożenie 

jakichkolwiek dowodów dokumentujących działalność danego przedsiębiorcy, w tym w ujęciu 

historycznym,  ale  konieczne  jest  przedstawienie  dowodów,  które  w  sposób  obiektywny  i 

jednoznaczny  mogą  zostać  uznane  za  materiał  faktycznie  potwierdzający      możliwość 

zaoferowania  badanej  ceny,  a  tym  samym  możliwość  należytego  wykonania  całości 

przedmiotu zamówienia za tę cenę

Wyrok  KIO  312/16  -  Natomiast  wyjaśnienia  ogólnikowe,  lakoniczne  czy  niewiarygodne,  a 

więc  takie,  które  nie  wykazują  możliwości  wykonawcy  do  skalkulowania  ceny  poniżej 


wartości  przedmiotu  zamówienia,  powinny  stanowić  podstawę  do  odrzucenia  oferty  w 

oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p 

Wyrok  KIO  198/16  -  Wyjaśnienia  żądane  od  wykonawcy  w  trybie  art.  90  ust.  1  p.z.p.,  nie 

mogą być ogólnikowe - przeciwnie muszą być rzetelne i muszą dawać zamawiającemu nie 

tylko samą możliwość dokonania ich oceny, ale  także muszą dawać możliwie najpełniejszy 

obraz tego, co pozwoliło konkretnemu wykonawcy na zaoferowanie takiej ceny. (...) Nie jest 

tu wystarczające ograniczenie się do argumentu, co do poziomu cen z innych postępowań

Nie  jest  także  prawidłowe  kierowanie  się  odgórnym  założeniem,  że  pomimo  otrzymania 

ogólnikowych  wyjaśnień,  cena  oferty  nie  jest  rażąco  niska,  tylko  dlatego,  że  wpisuje  się  w 

pewien poziom cen. 

Wyrok KIO 2872/15 - Obowiązkiem wykonawcy, który został wezwany do złożenia wyjaśnień 

w  trybie  przepisu  art.  90  ust.  1  p.z.p.  jest  precyzyjne  wskazanie  przyczyn  umożliwiających 

mu  obniżenie  ceny  do  poziomu,  który  wzbudził  podejrzenia  zamawiającego.  Wykonawca, 

który  wyartykułowanych  w  wezwaniu  wątpliwości  nie  rozwieje,  bądź  taki,  który  złoż

wyjaśnienia  potwierdzające,  że  jego  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  musi  liczyć  się  z 

odrzuceniem jego oferty i utratą szans na uzyskanie zamówienia. 

Wyrok KIO 2770/15 - Zadaniem wykonawcy składającego wyjaśnienia w trybie art. 90 ust. 1 

p.z.p.  jest  udowodnienie  realności  zaoferowanych  cen,  np.  przez  ich  wyliczenie 

(skalkulowanie) w odniesieniu do aktualnej sytuacji danego, konkretnego wykonawcy, a nie 

jedynie odniesienie (porównanie) ich do cen oferowanych, w tym w latach poprzednich. 

Wyrok  KIO  2744/15  -  W  aktualnym  stanie  prawnym  (art.  90  ust.  1  p.z.p.)  wykonawca  na 

wezwanie  zamawiającego  -  składa  nie  tylko  same  wyjaśnienia  zaoferowanej  ceny,  ale  też 

ma obowiązek poparcia ich dowodami. 

Wyrok  KIO  2595/15  -  Wymienienie  w  treści  wyjaśnień  poszczególnych  kosztów  samo  w 

sobie  nie  stanowi  wiarygodnego  źródła  weryfikacji  realności  zaproponowanej  ceny. 

Wykonawca  powinien  przedstawić  szczegółową  analizę  kosztów  wraz  ze  wskazaniem 

okoliczności wpływających na ich obniżenie. 

Wyrok  KIO  2377/15  -  Celem  procedury  wyjaśniającej  jest  umożliwienie  zamawiającemu 

zweryfikowania  poprawności  dokonanej  przez  wykonawcę  kalkulacji  ceny,  a  nie  złożenie 

ogólnego  zapewnienia,  że  wykonawca  wykona  zamówienie  za  oszacowaną  przez  siebie 

cenę

Wyrok  KIO  2297/15  -  Każdorazowo  wyjaśnienia  wykonawcy  dotyczące  elementów  oferty 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny  muszą  być  przekonujące  -  a  przede  wszystkim 

konkretne. Nie mogą mieć postaci ogólnej i nic niewyjaśniającej afirmacji wykonawcy o jego 

doświadczeniu,  bogatym  zapleczu  oraz  spełnieniu  przez  oferowany  przedmiot  wymagań 


stawianych w postępowaniu. (...) Treścią wyjaśnień ma być zaprezentowanie kalkulacji ceny, 

a zatem pokazanie zaplanowanych w związku z realizacją zamówienia kosztów i nakładów. 

Wyrok  KIO  1538/15;  KIO  1548/15;  KIO  1549/15  -  Samo  wyspecyfikowanie  w  treści 

wyjaśnień  rodzaju  kosztów  nie  stanowi  wiarygodnego  źródła  weryfikacji  realności 

zaproponowanej ceny. Wykonawca winien przedstawić szczegółową analizę wskazanych w 

treści wyjaśnień kosztów, w tym w szczególności przyjętą wartość oraz z czego owa wartość 

wynika. 

Wyrok KIO 1216/15 - Należy zauważyćże i w takich warunkach, gdy wykonawca stwierdza, 

ż

e  wykona  prace  własnymi  siłami,  powstają  koszty  pracy,  uzgodnień,  materiału,  sprzętu. 

Tym samym nie są to prace bezkosztowe. 

Wyrok  KIO  1147/15  -  Powołanie  się  przez  wykonawcę  na  doświadczenie  w  wykonywaniu 

podobnego  zamówienia  może  stanowić  jedynie  tło  wyjaśnień,  a  nie  zasadniczą  ich  treść

Dokonując  bowiem  kalkulacji  wyceny  oferty  należy  każdorazowo  brać  pod  uwagę  warunki 

właściwe dla tego zamówienia, a wycena musi dotyczyć przedmiotowego zadania. 

Wyrok KIO 547/15 - Zamawiający nie może bowiem, przy bierności wykonawcy wydobywać 

od niego informacji, kiedy sam zainteresowany nie wykazuje należytej troski o swój interes i 

los złożonej oferty. Taki sposób procedowania prowadziłyby do naruszenia zasady równego 

traktowania i uczciwej konkurencji w postępowaniu”. 

Izba oddaliła wniosek dowodowy zgłoszony przez Odwołującego o przeprowadzenie 

dowodu  z  ofert  TPA  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Pruszkowie  Pontifex  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w 
Lublinie,  ASANGA  Pracownia  Analiz  Środowiskowych  z  siedzibą  w  Warszawie  na 
okoliczność  kosztów  badań  wstępnych  wraz  z  przeprowadzeniem  analizy  otrzymanych 
wyników badań i  jeżeli potwierdzają one wystąpienie zanieczyszczenia terenu, ewentualnie 
założeń i kosztów badań szczegółowych. Izba stoi na stanowisku, iż zaoferowane dowody 
nie służą ustaleniu faktów istotnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. 
 

Izba  odmówiła  przeprowadzenia  dowodu  z  umowy  z  dnia  14  października  2016  r.  

zawartej  pomiędzy  Odwołującym  a  Promost  Consulting T.  S.  s.j.  z  siedzibą  w Warszawie 
stwierdzając,  że  dla  ustalenia  treści  oferty  nie  może  mieć  rozstrzygającego  znaczenia 
umowa  o  współpracy  pomiędzy  ww.  podmiotami,  tym  bardziej,  jeśli  treść  oferty  pozostaje 
jednoznaczna. 
 

Izba  odmówiła  przeprowadzenia  dowodu  z  Wykazu  kontraktów  realizowanych  w 

Legionowie  przez  Skanska  S.A.  od  roku  2013  r.  stwierdzając,  że  okoliczności  tam 
wskazane nie mają żadnego znaczenia dla niniejszej sprawy. 
 

Zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie, wnosząc o jego oddalenie. 

Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje: 


Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp - niezgodność treści oferty z SIWZ. 

Izba  nie  podziela  twierdzeń  Odwołującego,  że  Zamawiający  odrzucając  ofertę 

Odwołującego dokonał błędnej wykładni jego oświadczenia woli, a tym samym, czynność ta 
jest obarczona błędem. 
 

W  pierwszej  kolejności  należy  zwrócić  uwagę,  że  pytanie  nr  33  zadane  przez 

Zamawiającego Odwołującemu (pismo z dnia 7 kwietnia 2017 r.) nie budzi wątpliwości, jego 
treść  jest  jednoznaczna.  Zamawiający  prosił  bowiem  o  potwierdzenie,  czy  Wykonawca 
uwzględnił  w  swojej  ofercie  prace  wynikające  z  rozporządzenia  Ministra  Środowiska  w 
sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi, w szczególności 
opisane w § 9 i 10 rzeczonego rozporządzenia i w jaki sposób.    

Zaś  analiza  odpowiedzi  udzielonej  przez  Odwołującego  prowadzi  tylko  do  jednego 

wniosku,  a  mianowicie,  że  sporne  prace  nie  zostały  uwzględnione  w  ofercie.  Stwierdzenie 
przez  Odwołującego,  że  „Wykonawca  nie  uwzględnił  w  ofercie  prac  o  których  pisze 

Zamawiający”  nie  może  być  inaczej  tłumaczone  niż  nieobjęcie  przez  Odwołującego  ofertą 

rzeczonych  prac.  Przeprowadzenie  literalnej  wykładni  tego  oświadczenia,  w  ocenie  Izby, 
kończy proces interpretacji, bowiem jej wynik jest jednoznaczny i nie budzi wątpliwości.  

Nadto należy zwrócić uwagę, że Odwołujący wyjaśnił przyczynę braku uwzględnienia 

tychże prac, wskazując, że Zamawiający nie sformułował takich wymagań co do przedmiotu 
zamówienia,  a  powołane  rozporządzenie  nie  zostało  wymienione  wśród  dokumentów 
wiążących  Wykonawcę.  Powyższe  dodatkowo  potwierdza,  że  sporne  prace  nie  są  objęte 
treścią  oferty,  bowiem,  w  ocenie  Odwołującego,  Zamawiający  takiego  obowiązku  nie 
wyartykułował w treści SIWZ. 

Tymczasem  bezsporne jest,  że  Zamawiający  dokonując  zmiany  SIWZ (zmiana  nr 7 

poz. 13) postanowił, że Wykonawca w ramach Zaakceptowanej Ceny Kontraktowej oraz w 
Czasie na Ukończenie  zobowiązany jest do wykonania, zgodnie z § 9 i 10 wspominanego 
rozporządzenia, badań wstępnych wraz z przeprowadzeniem analizy wyników tych badań, a 
jeśli  potwierdzą  one  zanieczyszczenie  terenu,  to  Wykonawca  winien  określić  założenia 
przeprowadzenia  badań  szczegółowych  i  przeprowadzić  te  badania,  a  także  przygotować 
odpowiednie materiały do organów środowiska. 

W ocenie Izby, całokształt okoliczności w niniejszej sprawie wskazuje, że Odwołujący 

udzielając rzeczonej odpowiedzi pominął (być może przez zapomnienie lub jej nie dostrzegł) 
zmianę  nr  7  SIWZ,  mocą  której  Zamawiający  wprowadził  obowiązek  wykonania 
przedmiotowych  prac,  dokonując  jednocześnie  zmiany  w  zakresie  obowiązujących 
Wykonawcę  aktów  prawnych,  dodając  w  pkt  111  powoływane  rozporządzenie  Ministra 

Ś

rodowiska (zmiana nr 7 SIWZ poz. 12).  


Na obecnym etapie postępowania próba tłumaczenia oświadczenia Odwołującego w 

inny sposób niż wynikałoby to z jego literalnego brzmienia stanowi jedynie element strategii 
procesowej  Odwołującego,  nakierowanej  na  osiągnięcie  korzystanego  dla  Odwołującego 
wyniku  postępowania.  Niemniej  jednak,  w  ocenie  Izby,  zabieg  ten  nie  może  się  powieść, 
bowiem nie znajduje uzasadnienia w treści spornego oświadczenia. 
 

Oceny powyższej nie zmienia analiza odpowiedzi udzielonych na pytania nr 2 i 11 z 

części B. W pierwszej kolejności należy dostrzec, iż prawdą jest, że Odwołujący udzielając 
odpowiedzi  na  pytanie  nr  2  wyjaśnił,  iż  uwzględnił  wszystkie  wymagania  SIWZ  oraz  PFU. 
Jednak  nie  można  przyjąć,  że  treść  powołanej  odpowiedzi  zmienia  treść  oświadczania 
zawartego w odpowiedzi na pytanie nr 33,  w którym wyraźnie  wskazano, że sporne prace 
nie  zostały  objęte  ofertą.  Zdaniem  Izby,  oświadczenie  na  tym  poziomie  ogólności  należy 
tłumaczyć  w  ten  sposób,  że  Odwołujący  uwzględnił  wszystkie  wymagania  SIWZ  i  PFU  z 
wyłączeniem  tych,  na  które  wyraźnie  wskazał,  a  w  ramach  tego  wyłączenia  znajdują  się 
właśnie  sporne  prace.  Należy  również  w  tym  miejscu  przypomnieć,  że  Odwołujący  w 
udzielonej  odpowiedzi  na  pytanie  nr  33  nie  dość,  że  potwierdził,  że  spornych  prac  nie 
wykona,  to  jeszcze  wskazał,  z  jaki  przyczyn,  a  mianowicie,  że  takiego  obowiązku 
Zamawiający  w  treści  SIWZ  nie  wyartykułował.  Powyższe  znaczy  tyle,  że  Odwołujący 
oświadczając, iż uwzględnił wszystkie wymagania SIWZ i PFU był przekonany, iż wśród tych 
wymagań  nie  ma  spornych  prac,  a  zatem  nie  sposób  na  podstawie  tego  oświadczenia 
przyjąć, że jednak Odwołujący miał na myśli te prace, składając rzeczone oświadczenie. 
 

Analogicznie  należy  odczytywać  odpowiedź  udzieloną  przez  Odwołującego  na 

pytanie nr 11. Skoro w  odpowiedzi nr 33 Odwołujący oświadczył, że nie wykona spornych 
prac,  bowiem  taki  obowiązek  nie  został  nałożony  przez  Zamawiającego  treścią  SIWZ,  to 
oświadczenia  zawartego  w  odpowiedzi  na  pytanie  nr  11,  a  mianowicie,  że  „założenia 

projektowe i technologiczne przyjęte w wycenie są zgodne z wymaganiami Zamawiającego 

przedstawionymi  w  PFU  w  pkt  1.4.1.  ppkt  1.4.1.1.”  nie  można  wykładać  w  oderwaniu  od 

treści odpowiedzi udzielonej na pytanie nr 33, gdzie Odwołujący potwierdził, że wymagań w 
zakresie spornych prac nie dostrzegł. 

Jedocześnie podkreślenia wymaga, że to nie przez pryzmat odpowiedzi udzielonych 

na pytania nr 2 i 11 należy odczytywać oświadczenie zawarte w odpowiedzi na pytanie nr 33 
w  okolicznościach,  stanowiących  przedmiot  sporu.  Skoro  pytanie  nr  33  dotyczyło  prac 
wynikających  z  powoływanego  rozporządzenia  Ministra  Środowiska  i  na  to  pytanie 
Odwołujący udzielił jednoznacznej odpowiedzi, to wykładnia treści tej odpowiedzi nie można 
prowadzić  w  kierunku  uzyskania  rezultatów  przeciwnych  do  woli  Odwołującego 
uzewnętrznionej w tejże odpowiedzi.  


Argumentacja Odwołującego, że Zamawiający dokonując zmiany SIWZ nie uzupełnił 

w pkt 1.4.1.1. PFU wykazu dokumentów wiążących o powoływane rozporządzenie Ministra 

Ś

rodowiska, co chyba w ocenie Odwołującego miałoby wskazywać na niewiążący charakter 

tego  aktu,    również  pozostaje  bez  wpływu  na  dokonaną  ocenę.  Po  pierwsze,  Odwołujący 
pomija,  że  obowiązek  wykonania  spornych  prac  został  przez  Zamawiającego  wprost 
wyartykułowany  i  wprowadzony  zmianą  nr  7  SIWZ.  Po  drugie,  fakt  nieuzupełnienia  tego 
wykazu  o  rzeczone  rozporządzenie  jest  jak  najbardziej  uzasadniony,  bowiem  analiza  tego 
wykazu  prowadzi  do  wniosku,  że  chodzi  o  dokumenty  wiążące,  które  Zamawiający 
udostępnia  w  związku  z  realizacją  przedmiotowego  zamówienia,  niezbędne  do  jego 
wykonania,  a  nie  akty  prawne,  zgodnie  z  którymi  winno  być  wykonane  zamówienie, 
wymienione w rozdziale II pkt 2.1. PFU. Oczekiwanie Odwołującego, że w pkt 1.4.1.1. PFU 
winno  się  znaleźć  przedmiotowe  rozporządzenie,  a  skoro  tak  się  nie  stało,  nie  można 
wyprowadzać  dla  Odwołującego  negatywnych  konsekwencji  jest  absolutnie  chybione. 
Odwołujący nie dostrzegł bowiem, że Zamawiający wprowadził dwie kategorie dokumentów 
wiążących,  te  udostępniane  (stanowiące  dokumenty  urzędowe  czy  też  prywatne)  i  akty 
prawne, które Zamawiający wskazał, choć ich, z oczywistych przyczyn, nie udostępniał.  
 

Chybione jest również twierdzenie Odwołującego, że skoro przepisy przedmiotowego 

rozporządzenia  mają  charakter  bezwzględnie  obowiązujący,  to  jego  oświadczenie  należy 
tłumaczyć  w  ten  sposób,  że  obowiązek  wynikający  z  bezwzględnie  obowiązujących 
przepisów  prawa  Wykonawca  spełni.  Nie  można  bowiem  rekonstruować  oświadczenia 
wykonawcy  na  podstawie  treści  przepisów  prawa,  tym  bardziej  w  sytuacji,  w  której 
Odwołujący  oświadczył,  że  jakkolwiek  dostrzega  istnienie  przedmiotowego  rozporządzenia, 
to  jednak  nie  uznaje  go  za  dokument  wiążący  w  tym  postępowaniu.  Poza  tym  rzeczone 
rozporządzenie  wyznacza  określone  obowiązki,  ale  nie  rzutuje  na  stosunki  obligacyjne 
między stronami, to strony ustalają przecież, kogo będą obciążałby obowiązki wynikające z 
przedmiotowego rozporządzenia.  
 

Przechodząc  do  drugiego  aspektu  sporu  w  zakresie  niezgodności  oferty  z  treścią 

SIWZ  dostrzec  należy,  iż  Odwołujący  w  odpowiedzi  na  pytanie  nr  16  z  części  B  wskazał 
wiążące  wymagania  PFU  dla  obiektów  inżynierskich,  które  wymienił  w  zestawieniu.  Z 
odpowiedzi  tej,  zdaniem  Izby,  jednoznacznie  wynika,  iż  Odwołujący  pokazał,  jakie 
wymagania uwzględnił dla określonych obiektów inżynierskich, były to długość i szerokość. 
 

Tymczasem zmianą nr 4 do SIWZ poz. 3 Zamawiający, m.in. te parametry uznał za 

niewiążące,  a  wśród  parametrów  wiążących  wymienił:  określenie,  czy  górą/dołem,  klasa 
obciążenia,  jaka  jest  zaprojektowana,  przekrój  ruchowy  na  obiekcie,  minimalna  ilość 
obiektów.  


Konfrontacja  rzeczonej  odpowiedzi  na  pytanie  nr  16  z  powołaną  zmianą  nie 

pozostawia  wątpliwości,  iż  Odwołujący  nie  uwzględnił  wymagań  Zamawiającego. Wyraźnie 
widać, że Odwołujący te zmiany pominął.  
 

Nie  ma  żadnych  podstaw  do  przyjęcia,  iż  pod  pojęciem  zestawienie  Odwołujący 

rozumiał to, które znalazło się w treści PFU w pkt 1.4.1.4. po przedmiotowej zmianie SIWZ. 
Zdaniem Izby, sporna odpowiedź nie pozostawia wątpliwości, że chodzi o zestawienie, które 
zostało  zawarte  w  treści  rzeczonej  odpowiedzi  na  pytanie  nr  16  i,  że  w  tym  zestawieniu 
Odwołujący podał parametry, które uznaje za wiążące.  
 

Przyjęcie  stanowiska  Odwołującego,  że  w  zestawieniu  podano  wyłącznie  parametry 

niewiążące  jest  nie  do  przyjęcia,  przeczy  bowiem  treści  udzielonej  odpowiedzi.  Nadto, 
stanowiska  tego  nie  dałoby  się  pogodzić  z  treścią  pytania  nr  16.  Nie  można  pominąć 
bowiem,  że  Zamawiający  w  kontekście  pkt  1.4.1.4.  PFU  zadał  Odwołującemu  pytanie,  czy 
uwzględnił  wszystkie  wymagania,  a  jeżeli  nie,  to  ma  wymienić  te  parametry,  których  nie 
uwzględnił.  I  na  tak  zadane  pytanie  Odwołujący  odpowiedział,  które  parametry  uwzględnił, 
zgodnie  ze  sporządzonym  przez  Odwołującego  zestawieniem  i  nie  ulega  wątpliwości,  że 
wśród tych parametrów nie ma tych wiążących. 
 

Reasumując,  treści  udzielonych  przez  Odwołującego  odpowiedzi  na  pytania  nr  33  i 

16  nie  pozostawiają  wątpliwości,  wobec  ich  jednoznacznego  brzmienia,  że  Odwołujący  nie 
objął treścią oferty określonych świadczeń i nie uwzględnił wymogów Zamawiającego co do 
określonych obiektów inżynierskich, wyartykułowanych w SIWZ. Oznacza to, że Odwołujący 
zaoferował  przedmiot  zamówienia,  który  nie  odpowiada  treści  SIWZ,  a  skoro  sporne 
oświadczenia Odwołującego dotyczyły treści oferty, to należało uznać, iż zaktualizowały się 
przesłanki do jej odrzucenia na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. 
 

Jednocześnie Izba treści spornych oświadczeń nie analizowała w świetle art. 87 ust. 

2  pkt  3  ustawy  Pzp,  bowiem  Odwołujący  takiej  oceny  się  nie  domagał,  nie  formułując 
zarzutów w tym przedmiocie. 
 

Zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 1 i art. 90 ust. 3 ustawy Pzp - rażąco 

niska cena. 

Rozpoczęcie  rozważań  prawnych,  w  pierwszej  kolejności,  zdaniem  Izby,  wymaga 

określenia stanu prawnego, w świetle którego następować będzie ocena niniejszej sprawy. 
Otóż,  mając  na  uwadze  przepis  przejściowy  art.  16  ustawy  z  dnia  22  czerwca  2016  r.  o 
zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 
r.,  poz.  1020),  stanowiący,  iż  do  postępowań  o  udzielenie  zamówienia  publicznego 
wszczętych  i  niezakończonych  przed  dniem  wejścia  w  życie  niniejszej  ustawy  oraz  do 
odwołań i skarg do sądu dotyczących tych postępowań stosuje się przepisy dotychczasowe, 


stwierdzić  należy,  iż  dla  oceny  badanego  stanu faktycznego  zastosowanie  znajdą  przepisy 
ustawy Pzp w brzmieniu sprzed wskazanej nowelizacji. 

Zdaniem Izby okoliczność ta ma istotne znaczenie, bowiem jakkolwiek w aktualnym 

stanie prawnym nie tylko cena, ale i koszt może mieć charakter rażąco niski (art. 90 ust. 1 
ustawy  Pzp),  to  w  stanie  prawnym,  w  świetle  którego  dokonywana  jest  ocena  niniejszej 
sprawy,  stwierdzenie  rażąco  niskiej  ceny  może  dotyczyć  ceny  całkowitej,  a  więc  za 
wykonanie  przedmiotu  zamówienia.  Jakkolwiek  w  orzecznictwie  dopuszczano  w 
wyjątkowych  wypadkach  możliwość  stwierdzenia  rażąco  niskiej  ceny  na  podstawie  cen 
jednostkowych (w rozważanym stanie prawnym), to jednak nie można pomijać, że miało to 
miejsce wyłącznie w sytuacji, w której ta cena/ceny jednostkowe miały tak istotny wpływ na 
cenę końcową, iż możliwe było przesądzenie, iż ostateczna cena realistyczną nie jest. 
 

W  niniejszej  sprawie  brak  podstaw  do  takiej  oceny.  Zauważyć  bowiem  należy,  że 

Zamawiający  przesądzając  o  rażąco  niskiej  cenie  oferty  Odwołującego  wskazał  m.in.,  iż 

„powyższe niezgodności powodują również że cena oferty nie zawiera wszystkich elementów 

przedmiotu zamówienia przez co jest ona zaniżona w stosunku do przedmiotu zamówienia”. 

Zamawiający wskazując na owe niezgodności miał na myśli okoliczność, że Odwołujący nie 
zaoferował wykonania badań wstępnych i uwzględnił inne obiekty niż wymagał Zamawiający, 
o czym była mowa wyżej, a w konsekwencji Zamawiający przyjął, że Odwołujący tych prac i 
obiektów  nie  wycenił.  Niemniej  jednak,  jakkolwiek  rozumowanie  Zamawiającego  jest 
prawidłowe,  to  nie  można  niejako  automatycznie  przyjąć,  że  przedmiotowa  okoliczność 
przesądza  o  rażąco  niskim  charakterze  ceny.  Zabrakło  bowiem  refleksji  ze  strony 
Zamawiającego, jakiej wysokości koszty zostały przez Odwołującego pominięte i w efekcie, 
jaki wpływ ma to na cenę. Nie można bowiem wykluczyć, że jeśli nawet Odwołujący ich nie 
oszacował  na  etapie  składania  ofert,  to  znajdują  one  pokrycie  w  zysku  i  wtenczas 
stwierdzenie  rażąco  niskiej  ceny  byłoby  niemożliwe.  Zamawiający  tych  okoliczności  nie 
ustalił, a jedynie przyjął, że cena jest zaniżona w stosunku do przedmiotu zamówienia, co, w 
ocenie Izby, jest niewystarczające dla przesądzenia o rażąco niskim charakterze ceny. 
 

Na marginesie zauważyć należy, że twierdzenia Zamawiającego, iż cena nie zawiera 

wszystkich elementów przedmiotu zamówienia świadczą raczej o podstawie do stwierdzenia 
błędu w obliczeniu ceny (art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp), a nie ceny rażąco niskiej. 
 

Natomiast  Izba  podziela  stanowisko  Zamawiającego,  że  wyjaśnienia  złożone  przez 

Odwołującego w przedmiocie rażąco niskiej ceny są na tyle ogólnikowe, że nie pozwalają na 
weryfikację ceny zaoferowanej przez Odwołującego. 
 

Zanim  Izba  przejdzie  do  szczegółowego  uzasadnienia  prezentowanego  poglądu, 

wypada  uczynić  kilka  uwag  natury  ogólnej.  W  pierwszej  kolejności  dostrzec  należy,  że  


wezwanie wykonawcy do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny wiąże się z 
powstaniem  domniemania  prawnego,  iż  z  taką  ceną  mamy  do  czynienia  (art.  90  ust.  1 
ustawy Pzp). Domniemanie to może być obalone i  wolą ustawodawcy jest, aby obowiązek 
ten  spoczywał  na  wykonawcy,  który  tę  cenę  zaoferował  (art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp).  Z 
powyższego  płynie  wniosek,  że  rolą  wykonawcy  jest  przedstawienie  zamawiającemu  tego 
rodzaju  wyjaśnień,  które  przekonają  zamawiającego,  że  realizacja  danego  zamówienia  za 
cenę zaproponowaną przez wykonawcę jest możliwa.  

Nie ulega więc wątpliwości, co wielokrotnie zostało potwierdzone w orzecznictwie, że 

wyjaśnienia winny być spójne, konkretne i realizować cel, w którym są składane. Wyjaśnienia 
muszą  więc  poddawać  się  ocenie.  Za  niewystraczające,  w  ocenie  Izby,  należy  uznać 
złożenie  wyjaśnień,  w  których  podano  szereg  okoliczności  faktycznych,  mających  rzekomo 
wpływ  na  cenę,  bez  powiązania  tych  okoliczności  z  konkretnymi  wartościami  i  bez 
wyjaśnienia  ich wpływu na cenę.  

Za  nieskuteczne  należy  uznać  i  takie  wyjaśnienia,  które  jakkolwiek  w  warstwie 

treściowej  obszerne  i  poparte  dowodami,  np.  ofertami  podwykonawców,  to  jednak 
niepoddające  się  weryfikacji.  Nie  chodzi  bowiem  o  to,  aby  „zarzucić”  zamawiającego 
mnogością  podanych  faktów  i  okoliczności,  ale  by  wyjaśnić  zamawiającemu  strategię 
budowania  ceny  i  poprzeć  odpowiednimi  dowodami  realność  kalkulacji  tej  ceny.  Nie  ma 
bowiem  żadnej  wartości  przedstawienie  zamawiającemu  szeregu  okoliczności,  których 
zamawiający  nie  może  powiązać  i  ustalić  ich  wpływu  na  cenę,  co  zresztą  nie  jest 
obowiązkiem  zamawiającego.  Analogiczne  stanowisko  należy  wyrazić  względem 
przedkładanych  przez  wykonawców  dowodów.  Cóż  z  tego,  że  dowody  te  są  liczne,  skoro 
zamawiający  nie  ma  żadnej  możliwości,  żeby  przyporządkować  je  do  określonych  faktów  i 
zweryfikować.  

W  ocenie  Izby,  skoro  wyjaśnieniu  podlega  cena,  to  nie  można  jej  wyjaśnić  tylko 

poprzez wskazanie okoliczności, które mają na nią wpływ, bez przełożenia tych okoliczności 
na  język  arytmetyki.  Jednocześnie  przedstawienie  jakiejkolwiek  kalkulacji  ceny  ma  sens 
tylko, jeśli ta kalkulacja poddaje się ocenie. Zaś owa kalkulacja będzie weryfikowalna tylko 
wtedy,  kiedy  zamawiający  będzie  mógł  prześledzić  sposób  wyceny  istotnych  kosztów  i 
zweryfikować  go  na  podstawie  przedłożonych  dowodów.  Przedstawienie  grup  kosztów 
zagregowanych, na dużym poziomie ogólności, zdaniem Izby powoduje, że zamawiający nie 
uzyskuje możliwości oceny sposobu wyliczenia ceny.  

W  tym  miejscu  warto  przytoczyć  pogląd  Izby  zaprezentowany  w  wyroku  z  dnia  16 

września 2016 r., sygn. akt: KIO 1592/17; KIO 1600/16: „Wyjaśnienia składane w trybie art. 

90 ust. 1 p.z.p. winny charakteryzować się dużym stopniem szczegółowości i być oparte na 

realnych,  weryfikowalnych  wartościach  i  okolicznościach.  Nie  chodzi  tu  bowiem  o  złożenie 


jakichkolwiek  wyjaśnień,  lecz  takich  wyjaśnień,  które  w  sposób  nie  budzący  wątpliwości 

pozwalają na ocenę oferty pod względem zaoferowania rażąco niskiej ceny. Wskazówką dla 

wykonawcy składającego wyjaśnienia winien być przepis art. 90 ust. 3 p.z.p., w którym jest 

mowa  nie  tylko  o  złożonych  wyjaśnieniach,  ale  również  o  dowodach  na  ich  potwierdzenie. 

Oczywistym  jest  zatem,  że  przedstawione  wyjaśnienia  winny  być  nie  tylko  konkretne  i 

przekonywujące, ale również poparte stosownymi dowodami”. 

Jednocześnie  podkreślenia  wymaga,  że  obserwuje  się  niepokojące  zjawisko 

składania  wyjaśnień  dla  pozoru,  w  taki  sposób,  aby  złożyć  wyjaśnienia,  jednocześnie 
niczego  nie  wyjaśniając.  Częstokroć  przedstawiane  są  obszerne  wyjaśnienia,  a  nawet 
kalkulacje,  wszystko  to  opatrzone  jest  ładną  szatą  graficzną,  po  to,  aby  zrobić  dobre 
wyrażenie  i  wzbudzić  przekonanie,  że  wyjaśnienia  są  szczegółowe  i  wyczerpujące,  a  gdy 
podejmuje się próbę ich weryfikacji, to okazuje się, że w istocie jest to niemożliwe. Takiemu 
zjawisku  należy  się  zdecydowanie  sprzeciwić,  stąd  też  uprawniony  jest  pogląd,  przyjęty  w 
orzecznictwie,  że  w  tych  okolicznościach  uzasadnione  jest  przyjęcie,  iż  wyjaśnienia  nie 
zostały złożone (art. 90 ust. 3 ustawy Pzp).  

Reasumując,  stwierdzić  należy,  że  wykonawca  wezwany  do  złożenia  wyjaśnień  w 

przedmiocie rażąco niskiej ceny, żeby skutecznie obalić domniemanie zaoferowania tej ceny 
winien  przedstawić  istotne  okoliczności,  które  miały  wpływ  na  kalkulację  ceny  oferty  oraz 
zaprezentować tę kalkulację przynajmniej co do istotnych kosztów i sposobu ich wyliczenia, 
ze  wskazaniem  lub  wykazaniem  podstaw  do  uwzględnienia  ich  na  przyjętym  poziomie. 
Wyjaśnienia  mają  służyć  temu,  aby  zamawiający  po  ich  weryfikacji  miał  przekonanie,  że 
realizacja zamówienia za zaoferowaną cenę nie jest zagrożona.  

W  ocenie  Izby  Odwołujący  tego  obowiązku  nie  udźwignął.  W  pierwszej  kolejności 

dostrzeżenia  wymaga,  że  nie  można  poprzestać  na  twierdzeniu,  jak  chciałby  tego 
Odwołujący, iż skoro wyjaśnienia korespondowały z treścią wezwania do ich złożenia, to nie 
ma  podstaw  do  ich  kwestionowania.  Zdaniem  Izby,  nie  można  przyjąć,  że  sporne 
wyjaśnienia  czyniły  zadość  wymaganiom  Zamawiającego,  wyartykułowanym  w 
przedmiotowym  wezwaniu.  Po  pierwsze,  Odwołujący  pomija,  że  Zamawiający  podał  cel 
wezwania,  wskazując,  że  chodzi  o  wyjaśnienie  ceny.  Zdaniem  Izby,  był  to  wyraźny  sygnał 
dla  Odwołującego,  że  badanie  jest  prowadzone  nie  tylko  w  obszarze  treści  oferty,  ale  i  jej 
ceny. Po drugie, skoro Zamawiający  zawarł konkretne pytania, m.in. w jaki sposób została 
osiągnięta wskazana w Wykazie płatności (pyt. 1 i 2 z części A i B wezwania), to nie powinno 
budzić wątpliwości Odwołującego, zważywszy na to, że badana jest nie tylko treść oferty, ale 
również  cena,  iż  Zamawiający  oczekuje  przedstawienia,  w  jaki  sposób  ta  cena  została 
skalkulowana.  Po  trzecie,  Zamawiający  zadając  szereg  szczegółowych  pytań  zastrzegł 
jednocześnie,  że  oprócz  kwestii  objętych  pytaniami  Wykonawca  winien  uwzględnić  w 


wyjaśnieniach  inne  zagadnienia,  które  są  istotne  z  punktu  widzenia  kalkulacji  ceny  oferty, 
podając przykładowo, że chodzi o koszty osobowe, rzeczowe, sprzętowe, finansowe.  

Analiza wyjaśnień Odwołującego prowadzi do wniosku, że w istocie te wyjaśnienia są 

obszerne,  ale  skupiają  się  one  na  wyjaśnieniu  treści  oferty.  Jeśli  już  mowa  o  kosztach,  to 
Odwołujący jedynie wymienia pewne grupy kosztów (odpowiedź na pytania nr 1, 2 część A 
pytanie  nr  1  część  B)  albo  wycenienia  roboty  zagregowane.  Zdaniem  Izby,  wskazywanie 
grup  kosztów,  jakie  należy  uwzględnić  przy  kalkulacji  ceny  oferty  nie  stanowi  wyjaśnienia 
ceny.  Natomiast  podanie  nawet  cen  robót  zagregowanych,  bez  ich  bardziej  szczegółowej 
analizy,  tym  bardziej,  jeśli  zamówienie  realizowane  jest  w  formule  „zaprojektuj  i  wybuduj”, 
jest  pozbawione  jakiejkolwiek  wartości.  Podanie  ceny,  dla  przykładu  za  roboty  drogowe,  w 

ż

aden  sposób  nie  umożliwia  Zamawiającemu  weryfikacji  tej  ceny,  skoro  zamawiający  nie 

wie,  jakie  prace  składają  się  na  roboty  drogowe,  które  uwzględnił  Odwołujący  i  na  jakim 
poziomie zostały skalkulowane.  

Odwołujący przedłożył z wyjaśnieniami materiał dowodowy, ale ten materiał w żaden 

sposób  nie  pozostaje  spójny  ze  złożonymi  wyjaśnieniami.  Nie  jest  rolą  Zamawiającego 
przyporządkowywanie  złożonych  dowodów  do  twierdzeń  Odwołującego,  wyrażonych  w 
wyjaśnieniach  i  przeprowadzanie  ewentualnej  symulacji  kosztów,  w  wariantach, które  mógł 
uwzględnić  Odwołujący.  Z  całą  mocą  należy  podkreślić,  że  ciężarem  dowodu  w  tym 
przedmiocie ustawodawca obarczył wykonawcę (art. 90 ust. 2 ustawy Pzp) i zastępowanie w 
tym  względzie  Wykonawcy  przez  Zamawiającego  nie  tylko  nie  jest  uzasadnione,  ale  i 
niedozwolone.  

Odwołujący  stoi  na  stanowisku,  że  sporne  wyjaśnienia  były  wyczerpujące,  a  fakt 

kalkulacji ceny na zaproponowanym poziomie udowodniony. Tymczasem przebieg rozprawy 
pokazał,  że  sam  Odwołujący  miał  problem  z  przyporządkowaniem  złożonych  dowodów  do 
poszczególnych robót.  

Nadto,  Odwołujący  pomija,  że  prześledzenie  wyjaśnień  złożonych  przez 

Odwołującego  nie  daje  podstawy  do  weryfikacji  zaproponowanej  ceny.  Po  pierwsze, 
Odwołujący  zakomunikował  jedynie  ceny  robót  zagregowanych  i  nie  sposób  na  podstawie 
przedłożonego  materiału  dowodowego  przeprowadzić  weryfikacji  tych  cen  nie  znając 
założeń Odwołującego co sposobu realizacji zamówienia. Po drugie, Odwołujący ograniczył 
się  do  podania  kosztów  robót,  co  jest  oczywiście  niewystarczające,  ale  również  zabrakło 
odniesienia się do innych kosztów, kosztów ogólnych wykonawcy.  

Analiza  wyjaśnień  Odwołującego  nie  pozostawia  wątpliwości,  zdaniem  Izby,  że 

wyjaśnienia  złożone  przez  Odwołującego  nie  pozwalają  Zamawiającemu  prześledzić  toku 
kalkulacji ceny oferty i podstaw jej wyceny. Zamiast pisać o kosztach, Odwołujący winien je 
przedstawić  i  skalkulować  w  pieniądzu,  bo  koszt  jest  kategorią  ekonomiczną  wyrażaną  w 


pieniądzu. Nie ulega wątpliwości, że oświadczenie, iż Odwołujący uwzględnił w cenie oferty 
wszystkie  koszty,  ryzyka  itp.  pozostaje  bez  znaczenia  dla  oceny  realności  ceny  oferty. 
Podobnie  jak  twierdzenia,  jakimi  to  narzędziami  Odwołujący  dysponuje,  które  ułatwiają 
kalkulację ceny i zapewniają jej prawidłowość.  

Należy  wyraźnie  podkreślić,  że  Odwołujący  jako  profesjonalny  wykonawca,  do 

którego stosuje się miernik podwyższonej staranności (art. 355 § 2 k.c.) winien zdawać sobie 
sprawę,  że  wdrożenie  procedury  wyjaśnień  w  przedmiocie  rażąco  niskiej  ceny  wiąże  się  z 
określonymi obowiązkami dla Wykonawcy, a niesprostanie tym obowiązkom rodzi dla niego 
negatywne  konsekwencje.  W  tych  warunkach  należy  stanowczo  sprzeciwić  się  takim 
zachowaniom wykonawców, którzy starają się wykazać, że w istocie to nie wiedzieli, w jakim 
kierunku  powinny  zmierzać  wyjaśnienia,  podczas  gdy  cel  wyjaśnień  jest  tylko  jeden, 
uwiarygodnić  zaproponowaną  cenę,  a  nie  da  się  tego  zrobić  bez  przedstawienia  rzetelnej 
kalkulacji.  

W  tych  okolicznościach  twierdzenia  Odwołującego,  że  nie  wiedział,  iż  należało 

przedstawić  kalkulację  nie  dają  się  absolutnie  pogodzić  z  profesjonalizmem  Wykonawcy. 
Izba  nie  widzi  też  żadnych  przeszkód,  aby  takie  kalkulacje  sporządzić,  nie  jest  to  bowiem 
niczym  nadzwyczajnym  w  warunkach,  w  których  cena  oferty  jest  właśnie  wynikiem 
rzeczonych kalkulacji. Cena oparta jest bowiem na konkretnych złożeniach przedmiotowych i 
finansowych przyjętych przez Wykonawcę i te założenia z  wykazaniem ich realności winny 
być przedstawione w ramach wyjaśnień. 

Absolutnie nie do zaakceptowania, w świetle przepisu art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, jest 

bierność wykonawcy czy też niedostateczna staranność w przygotowaniu wyjaśnień. Po raz 
kolejny  należy  podkreślić,  że  wyjaśnienia  mają  być  przedstawione  w  sposób,  który  daje 
podstawy zamawiającemu do weryfikacji zaoferowanej ceny. 

Jednocześnie  podkreślenia  wymaga,  że  nie  jest  rolą  Zamawiającego  kreowanie 

wyjaśnień  za  Wykonawcę.  To  Wykonawca,  obciążony  ciężarem  dowodu,  decyduje,  jakie 
okoliczności i wartości winny być przedstawione, aby przekonać zamawiającego o realności 
ceny  (art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp).  Rzeczone  wyjaśnienia  stanowią  podstawę  oceny  (art.  90 
ust.  3  ustawy  Pzp)  i  nie  ma  miejsca  tutaj  na  takie  praktyki,  jakie  zdaje  się  też  stosować 
Odwołujący, aby wyjaśnienia składać wielokrotnie, w pewien sposób je dozować. Izba stoi na 
stanowisku,  że  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień  co  do  zasady  winno  być  jednokrotne, 
ponieważ  to  nie  Zamawiający  kreuje  treść  wyjaśnień  a  Wykonawca,  z  konsekwencjami 
określonymi  w  przepisach  prawa.  Nie  jest  rolą  Zamawiającego,  aby  prowadzić  wyjaśnienia 
dopóty,  dopóki  Wykonawca  nie  wyjaśni  dostatecznie  ceny  oferty.  Nie  sposób  takiego 
obowiązku  ustalić  w  oparciu  o  obowiązujące  przepisy,  należy  bowiem  dostrzec,  że 
zamawiający  ma  jedynie  obowiązek  wezwać  Wykonawcę  do  złożenia  wyjaśnień,  w 


okolicznościach,  o  których  mowa  w  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp.  Dodatkowe  wezwanie  jest 
możliwe więc jedynie wówczas, gdy treść wyjaśnień rodzi pewne wątpliwości.  

Stanowisko to znajduje aprobatę w orzecznictwie. Wystarczy wskazać na wyrok Izby 

z  dnia  24  października  2016  r.,  sygn.  akt:  KIO  1887/16:  „Przepis  art.  90  ust.  1  p.z.p.  nie 

określa, ile razy zamawiający może ponawiać wezwania do wyjaśnienia kwestii związanych z 

kalkulacją  ceny  oferty.  Należy  przyjąć,  że  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień  może  być 

skierowane  do  wykonawcy  nawet  kilkakrotnie  w  sytuacji,  gdy  na  podstawie  złożonych 

wyjaśnień  powstają  dalsze  kwestie  i  nowe  wątpliwości  do  wyjaśnienia.  Nie  oznacza  to 

jednak,  że  zamawiający  powinien  w  toku  postępowania  przejmować  za  wykonawcę 

inicjatywę  w  dążeniu  do  wyjaśnienia  ceny  oferty,  podczas  gdy  wykonawca  zachowuje  się 

biernie w tym zakresie, udzielając informacji jedynie ogólnych lub np. nieodpowiadających na 

konkretne pytania zamawiającego. Postępowanie zamawiającego w postępowaniu musi być 

bezstronne,  nienaruszające  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania 

wykonawców.  Kolejne  wezwania  do  wyjaśnienia  tego  samego  zakresu  informacji,  przy 

niestarannym stosunku wykonawcy, należy uznać za dokonywane z naruszeniem art. 90 ust. 

1 i 2 p.z.p. w zw. z art. 7 ust. 1 p.z.p. Brak rzetelności i staranności wykonawcy w składanych 

wyjaśnieniach nie może uzasadniać kolejnych wezwań kierowanych przez zamawiającego”. 

Zdaniem Izby, w okolicznościach niniejszej sprawy brak podstaw do skierowania do 

Odwołującego  kolejnego  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  w  przedmiocie  rażąco  niskiej 
ceny. Przedmiotowe wezwanie w istocie musiałoby być powieleniem wezwania pierwszego, 
bowiem  Odwołujący  nie  udzielił  wyczerpujących  wyjaśnień  w  przedmiocie  rażąco  niskiej 
ceny, zarówno w kwestiach wprost wskazanych przez zamawiającego, jak i pozostawionych 
ocenie  Wykonawcy.  Skoro  to  wezwanie  nie  byłoby  wynikiem  powstania  określonych 
wątpliwości  na  tle  udzielonych  pierwotnie  wyjaśnień,  to  nie  ma  podstaw  do  kierowanie 
kolejnego wezwania do Odwołującego. 
 

Reasumując,  stwierdzić  należy,  że  prawidłowa  jest  ocena  Zamawiającego,  iż 

wyjaśnienia  złożone  przez  Odwołującego  nie  obaliły  domniemania  rażąco  niskiej  ceny.  Ich 
ogólny  charakter  nie  daje  możliwości  stwierdzenia,  że  zaoferowana  cena  ma  charakter 
realny.  Zdaniem  Izby,  wyjaśnienia  te  mają  charakter  pozorny,  choć  obszerne, to  pozostają 
bezużyteczne dla weryfikacji ceny oferty. Z tych też względów zarzut naruszenia przepisów 
art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp okazały się chybione. 

Na  marginesie  należy  jedynie  wskazać,  że  uzupełnianie  przez  Zamawiającego 

podstawy faktycznej odrzucenia oferty z powodu zaoferowania rażąco niskiej ceny na etapie 
odpowiedzi na odwołanie jest niedopuszczalne i nie może odnieść skutku. Jeśli Zamawiający 
uważał,  że  również  inne  okoliczności  świadczą  o  zaoferowaniu  przez  Odwołującego  ceny 
rażąco  niskiej  winien  jej  zakomunikować  odrzucając  ofertę  Odwołującego  z  tej  przyczyny. 


Skoro zaś wyartykułował je dopiero na obecnym etapie Izba nie może ich wziąć pod uwagę 
do oceny czynności podjętej przez Zamawiającego, jako że nie były one podstawą podjętej 
czynności. 
 

Sygn. akt: KIO 1170/17 

W przedmiotowej sprawie Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności podjętych 

przez  Zamawiającego  w  przedmiotowym  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 
publicznego polegających na: 

1)  nieprawidłowym  badaniu  i  ocenie  oferty  złożonej  przez  Odwołującego  oraz 

udzielonych przez Odwołującego wyjaśnień; 

2)  niezasadnym odrzuceniu oferty Odwołującego; 
3)  niezasadnym  wyborze,  jako  najkorzystniejszej,  oferty  złożonej  przez  wykonawcę 

Skanska S.A.; 

4)  zaniechaniu wyboru, jako najkorzystniejszej, oferty Odwołującego. 

Wskazując na powyższe Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie: 

1)  art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez odrzucenie 

oferty Odwołującego jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu 
zamówienia pomimo, że udzielone przez Odwołującego wyjaśnienia potwierdzają, iż 
zaoferowana cena nie jest rażąco niska, co powinno doprowadzić do uznania oferty 
Odwołującego za najkorzystniejszą w przedmiotowym postępowaniu; 

2)  art. 7 ust. 1 Pzp poprzez przeprowadzenia Postępowania w sposób niezapewniający 

zachowania uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców i przejrzystości. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu: 

1)  unieważnienia  czynności  badania  i  oceny  ofert  skutkujących  odrzuceniem  oferty 

Odwołującego oraz czynności wyboru oferty najkorzystniejszej; 

2)  powtórzenie  czynności  badania  i  oceny  ofert  i  w  konsekwencji  dokonanie  wyboru 

oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej w rzeczonym postępowaniu; 

3)  zasądzenie  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  kosztów  postępowania 

odwoławczego,  w  tym  kosztów  zastępstwa  procesowego,  według  norm 
przewidzianych przepisami prawa, zgodnie z fakturą przedstawioną na rozprawie. 

W uzasadnieniu swojego stanowiska Odwołujący podał następującą argumentację: 

Naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp oraz art. 7 

ust. 1 ustawy Pzp.  

W  pierwszej  kolejności  należy  Odwołujący  zwrócił  uwagę  na  rodzaj  wynagrodzenia 

przyjęty  przez  Zamawiającego  oraz  jego  konsekwencje  dla  przebiegu  procedury 
wyjaśniającej w zakresie rażąco niskiej ceny. Możliwość weryfikacji ceny ofertowej, w świetle 


art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp,  w  przypadku  wynagrodzenia  ryczałtowego,  zdaniem 
Odwołującego, jest istotnie ograniczona. 

Odwołujący  podniósł,  że  istotą  wynagrodzenia  ryczałtowego  jest  uzgodnienie  przez 

strony  oznaczonej  kwoty  należnej  wykonawcy,  jako  ekwiwalent  za  wykonanie  określonego 
obiektu  budowalnego,  bez  względu  na  rozmiar  świadczonych  prac  i  wartość  poniesionych 
kosztów  (art.  632  k.c.).  W  tym  modelu  (w  odróżnieniu  od  kosztorysu,  art.  629  k.c.),  jak 
podkreślił Odwołujący, wartość należnego wynagrodzenia nie jest uzależniona od czynników 
określających  przewidywany  rozmiar  prac  (np.  zestawień  robót  do  wykonania,  jednostek 
obmiarowych),  ilość  zużytego  materiału  ani  od  przyjętych  cen  jednostkowych  lub  stawek 
robocizny

(wyrok  SN  z  26  kwietnia  2007  r.,  sygn.  akt:  III  CSK  366/06,  LexisNexis  nr 

1914039; wyrok SN z 14 marca 2008 r., sygn. akt: IV CSK 460/07, LexisNexis nr 2038667; 
wyrok  SN  z  25  marca  2011  r.,  sygn.  akt:  IV  CSK  397/10;  wyrok  SA  w  Białymstoku  z  6 
listopada 2015 r., sygn. akt: l ACa 463/15). 
 

Odwołujący  podniósł,  że  w  przypadkach  wynagrodzenia  ryczałtowego,  wykonawcom 

pozostawia  się  daleko  idącą  swobodę  w  wyborze  metody  kalkulacji,  która  prowadzi  do 
określenia  łącznego  wynagrodzenia.  Drugim  elementem  charakterystycznym  dla 
wynagrodzenia ryczałtowego, jak zauważył Odwołujący, jest brak jurydycznego powiązania 
między  uzgodnioną  kwotą  wynagrodzenia  a  możliwością  przewidywania  przez  strony,  w 
chwili zawarcia umowy, rozmiaru prac lub wartości kosztów koniecznych do ich wykonania. 
Przejawia się to w regule wyrażonej w art. 632 § 1 k.c., zgodnie z którą wykonawca nie może 

żą

dać  podwyższenia  wynagrodzenia,  chociażby  w  czasie  zawarcia  umowy  nie  można  było 

przewidzieć  rozmiaru  lub  kosztów  prac.  Z  tego  względu,  zdaniem  Odwołującego, 
Zamawiający  nie  ma  interesu,  aby  w  kalkulacje  lub  metody  wyceny  leżące  u  podstaw 
określenia wynagrodzenia ryczałtowego ingerować, niezależnie bowiem od ich założeń czy 
poziomu  szczegółowości,  wykonawcy  będzie  przysługiwało  roszczenie  jedynie  o  wskazane 
w ofercie wynagrodzenie bez możliwości żądania jego podwyższenia. Z odwrotną sytuacją, 
jak  wskazał  Odwołujący,  mamy  do  czynienia  w  przypadku  wynagrodzenia  o  charakterze 
kosztorysowym,  gdzie  decydujący  wpływ  na  należne  wykonawcy  wynagrodzenie  mają 
poszczególne  ceny  jednostkowe  (będące  podstawą  do  obmiarowego  wyliczenia 
wynagrodzenia końcowego). 
 

  Konsekwencją obrania przez zamawiającego wynagrodzenia kosztorysowego jest co 

do zasady, w ocenie Odwołującego, przypisanie kosztorysowi wagi elementu zobowiązania 
ofertowego.  Z  uwagi  na  to,  że  dokument  ten  w  istotny  sposób  wpływał  będzie  na  należne 
wykonawcy  wynagrodzenie,  zdaniem  Odwołującego,  należy  stosować  do  niego  reguły 
odnoszące  się  do  ocen poprawności  oferty  (w  szczególności  przepisy  dotyczące  składania 
wyjaśnień,  poprawiania  omyłek  czy  odrzucania  oferty).  Z  zupełnie  inną  sytuacją,  jak 


podkreślił  Odwołujący,  mamy  do  czynienia  w  przypadku  wynagrodzenia  ryczałtowego.  W 
tego  typu  przypadkach,  w  opinii  Odwołującego,  kosztorys  (względnie  przedmiar,  tabela 
elementów  scalonych,  rozbicie  ceny  ofertowej  etc.)  ma  charakter  jedynie  pomocniczy  czy 
informacyjny

(wyrok KIO z dnia 3 maja 2013 r., sygn. akt: KIO 886/13). Oznacza to, zdaniem 

Odwołującego, że ewentualne wady, błędy czy nieścisłości takiego dokumentu nie wpływają 
na ocenę oferty wykonawcy. 
 

  W ocenie Odwołującego, okoliczność ta wywiera również doniosły wpływ na przebieg 

weryfikacji  rażąco  niskiej  ceny.  Z  uwagi  na  pomocnicze  znaczenie  tego  dokumentu,  przy 
ryczałcie  opieranie  się  przez  zamawiającego  na  poszczególnych  cenach  jednostkowych  w 
zakresie  badania  rzetelności  oferty  jawi  się,  zdaniem  Odwołującego,  jako  niezasadne 
(kosztorys  nie  wypełnia  bowiem  swojej  fundamentalnej  roli,  jaką  jest  wpływ  na 
wynagrodzenie wykonawcy). Odwołujący wskazał, że potwierdza to w swoim orzecznictwie 
Krajowa Izba Odwoławcza (dalej jako „Izba”). W wyroku z dnia 27 listopada 2013 r., sygn. 
akt:    2616/13,  Izba  stwierdza:  „Charakter  ryczałtowy  ceny  wiąże  się  z  podaniem  ceny 

końcowej,  ponieważ  bez  względu  na  jej  wyliczenie  zamawiający  ma  skuteczne  prawo 

domagania  się  wykonania  umowy  zgodnie  z  dokumentacją  projektową.  W  przedmiotowej 

sprawie kosztorys szczegółowy na okoliczność rozliczeń ma być sporządzony po podpisaniu 

umowy.  Tak  więc  kosztorys  na  etapie  składania  dokumentów  nie  ma  znaczenia 

pozwalającego  zamawiającemu  na  odrzucenie  oferty”.  Odwołujący  podał,  że  znajduje  to 

potwierdzenie  również  w  orzecznictwie  sądów  powszechnych:  „Jeżeli  za  wykonane  dzieło 

strony  ustaliły  wynagrodzenie  ryczałtowe,  dołączenie  przez  wykonawcę  do  umowy 

kosztorysu  nie  ma  znaczenia,  a  dokument  ów  uznać  należy  jedynie  za  uzasadniający 

merytorycznie 

oferowaną 

przez 

przyjmującego 

zamówienie 

(wykonawcę

kwotę 

wynagrodzenia ryczałtowego.”  

Co  więcej,  jak  podkreślił  Odwołujący,  Izba  w  swoim  orzecznictwie  tak  dalece 

umniejsza  rolę  kosztorysu  w  przypadku  wynagrodzenia  ryczałtowego,  że  nawet  zmiany 
polegające,  np.  na  pominięciu  określonych  pozycji  nie  stanowią  podstawy  do  postawienia 
wykonawcy  zarzutu:  Ponadto,  KIO  stwierdziła,  że  brak  jest  podstaw  do  wnioskowania,  iż 

nieujęcie pewnych pozycji (co jest równoznaczne ze skumulowaniem ich wyceny pod innymi 

pozycjami)  jest  tożsame  z  oświadczeniem  o  zamiarze  niewykonania  pewnych 

prac/zastosowania materiałów, świadczącym o niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych 

warunków zamówienia” (wyrok KIO z dnia 14 kwietnia 2011 r.

sygn. akt: KIO 689/11; wyrok 

KIO z dnia 18 sierpnia 2011 r., sygn. akt: KIO 1673/13). 

  Powyższe,  zdaniem  Odwołującego,  wywiera  daleko  idący  wpływ  na  możliwość 

dokonywania  badania  oceny  oferty  (wynagrodzenie  ryczałtowego)  pod  kątem  cen 
jednostkowych. Skoro bowiem: 


(a) 

ceny te nie mają charakteru wiążącego, 

(b) 

ceny te nie służą do określania wynagrodzenia końcowego, 

(c) 

wykonawcom przysługuje swoboda co do przenoszenia zakresów prac 
pomiędzy poszczególnymi pozycjami kosztorysu, 

zamawiający nie powinien opierać się na nich dokonując weryfikacji poziomu ceny ofertowej. 
Punktem  odniesienia,  w  ocenie  Odwołującego,  powinna  być  bowiem  w  takim  przypadku 
cena końcowa oferty, a nie jej poszczególne składowe. 
 

  Tymczasem,  zdaniem  Odwołującego,  Zamawiający  zdaje  się  pomijać  znaczenie, 

które  sam  nadał  Wykazowi  Płatności.  Nie  ulega  wątpliwości,  w  ocenie  Odwołującego,  że 
dokument ten nie ma istotnego znaczenia z punktu widzenia ani poprawności samej oferty 
ani  rozliczenia  przedsięwzięcia.  Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  Zamawiający  przypisał 
wszystkim dziewięciu wyszczególnionym pozycjom ryczałtowy charakter. Ponadto, zdaje się 
być okolicznością bezsporną, jak podał Odwołujący, że kluczowy zakres prac związanych z 
zamówieniem,  stanowiącym  przedmiot  postępowania,  ujęty  został  w  pozycji  nr  3  Wykazu 
Płatności.  W  pozycji  tej  uwzględniono  bowiem  całkowity  zakres  robót  budowlanych.  Co 
więcej,  jak  podał  Odwołujący,  pozostałym  dwóm  pozycjom  (Wymagania  ogólne  oraz 
Dokumenty  wykonawcy)  Zamawiający  przypisał  łączną  wartość  nieprzekraczającą  11% 
całkowitej wartości kontraktu (odpowiednio 6% oraz 5%). Pomimo tak istotnej wagi pozycji nr 
3  Zamawiający  nie  zdecydował  się,  jak  podkreślił  Odwołujący,  wyodrębnić  jakichkolwiek 
rodzajów  pracy  wchodzących  w  jej  zakres. Tym  samym,  zdaniem Odwołującego,  pozbawił 
się  możliwości  porównania  określonych  rodzajów  prac  (a  więc  istotnych  składników 
cenotwórczych)  pomiędzy  ofertami  poszczególnych  wykonawców,  względnie  własnymi 
szacunkami. 
 

  Skoro  Zamawiający,  badając  poziom  cen  w  otrzymanych  ofertach,  powinien  oprzeć 

się na cenach końcowych, to zasadne staje się, w ocenie Odwołującego, omówienie relacji 
pomiędzy  cenami  końcowymi  poszczególnych  ofert  oraz  ustaloną  przez  Zamawiającego 
szacunkową wartością zamówienia. Przypomnienia wymaga, zdaniem Odwołującego, że art. 
90  ust.  1  ustawy  Pzp,  w  brzmieniu  obowiązującym  w  momencie  wszczęcia  postępowania, 
wyznaczał  dwa  niezależne  punkty  odniesienia  generujące  wszczęcie  postępowania 
wyjaśniającego.  Są  nimi:  wartość  zamówienia  (rozumiana  jako  szacunkowa  wartość 
zamówienia) oraz średnia arytmetyczna cen wszystkich złożonych ofert (w obu przypadkach 
procedura wszczynana jest, gdy cena ofertowa jest o co najmniej 30% niższa). 
 

  Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  Izba  w  swoim  orzecznictwie  wskazuje,  w  kontekście 

oceny poziomu cenowego ofert, że odnoszenie się do średniej cen oferowanych przez rynek 
jest  znacznie  bardziej  wiarygodne  i  miarodajne  niż  opieranie  się  na  relacji  zachodzącej 
pomiędzy  szacunkową  wartością  zamówienia  a  ofertą  wykonawcy  ubiegającego  się  o  jego 


udzielenie.  Odwołujący  podał,  że  na  charakter  szacunków  zamawiającego  zwraca  uwagę 
Izba w wyroku z dnia 10 kwietnia 2014 r., sygn. akt: KIO 2239/13, KIO 2240/13, stwierdzając: 

„Szacunki te nie mają związku z rzeczywistością nie mogą być powoływane jako wiarygodny 

obraz wartości rynkowej przedmiotu  zamówienia”. Z kolei w wyroku z dnia 11 lipca 2014 r., 

sygn.  akt:  KIO  1272/14,  Izba  wskazuje,  że  „wartość  szacunkowa  jest  pewną  prognozą 

zamawiającego,  która  może  nie  znaleźć  odzwierciedlenia  w  cenach  składanych  w 

warunkach konkurencji”.

  Stanowisko  takie,  zdaniem  Odwołującego,  nie  powinno  dziwić,  oczywiste  jest 

bowiem,  że  zamawiający,  dokonując  kalkulacji  na  potrzeby  wszczęcia  postępowania  o 
udzielenie  zamówienia  publicznego,  nie  działa  w  warunkach silnej konkurencji rynkowej  (w 
odróżnieniu  od  kalkulujących  swoje  oferty  wykonawców).  Co  więcej,  Odwołujący  dostrzegł, 

ż

e  jak  pokazuje  praktyka,  zauważalną  tendencją  jest  zawyżanie  szacunkowej  wartości 

zamówienia (co może, np. pozwolić uniknąć zarzutu o manipulowaniu wartością zamówienia 
w celu ominięcia stosowania właściwych przepisów ustawy Pzp, czy też umożliwia uniknięcie 
problemów  związanych  z  ryzykiem  unieważnienia  postępowania).  Zrozumiałe  jest  więc,  w 
ocenie  Odwołującego,  że  zamawiający,  co  do  zasady,  nie  ma  żadnego  interesu  w 
szacowaniu wartości zamówienia na poziomie zbliżonym do kalkulacji wykonawców, którzy z 
kolei,  uwzględniając  wysoką  konkurencyjność  na  polskim  budowlanym  rynku  zamówień 
publicznych,  działają  w  odmiennych  realiach  i  dążąc  do  uzyskania  zamówienia  muszą 
przeprowadzać te kalkulacje z największą rozwagą. 

W  przywołanym  orzeczeniu,  jak  podkreślił  Odwołujący,  Izba  stwierdza  także: 

„Zastrzec  przy  tym  należy,  iż  rynek  i  dyktowany  przezeń  poziom  cen,  w  większości 

przypadków  uznać  można  za  ostateczną  miarę  realnej  wartości  wszelkich  dających  się 

wycenić  dóbr  i  usług”.  Do  analogicznego  wniosku,  jak  podał  Odwołujący,  dochodzi  Izba  w 

wyroku z dnia 26 marca 2015 r., sygn. akt:  KIO 499/15 (podobnie wyrok KIO z 11 lipca 2014 
r.  sygn.  akt:  KIO  1272/14;  wyrok  KIO  z  dnia  11  maja  2015  r.,  sygn.  akt:  KIO  832/15):  „W 

przypadku  art.  89  ust  1  pkt  4  p.z.p.  chodzi  o  wartość  rynkową.  Tym  samym  to  zastana 

wartość  rynkowa  przedmiotu  zamówienia,  obejmująca  jego  pełny  zakres  i  wszystkie 

konieczne  do  jego  wykonania  nakłady  pracy  i  materiałów,  ustalana  przez  porównanie  cen 

występujących  w  danej branży  i  asortymencie,  stanowić  będzie  punkt  odniesienia  dla  ceny 

rażąco niskiej. Innymi słowy to realna, rynkowa wartość danego przedmiotu zamówienia, jest 

odniesieniem  dla  oceny  i  ustalenia  ceny  tego  typu.  Zastrzec  przy  tym  należy,  iż  rynek  i 

dyktowany  przezeń  poziom  cen,  w  większości  przypadków  uznać  można  za  ostateczną 

miarę realnej wartości wszelkich dających się wycenić dóbr i usług”.  

  Stanowisko  takie,  jak  podkreślił  Odwołujący,  znajduje  również  potwierdzenie  w 

orzecznictwie  sądów  powszechnych:  „Punktem  odniesienia  dla  oceny  ofert  powinna  być 


jednak  wartość  przedmiotu  zamówienia  a  nie  kwota,  jaką  zamawiający  zamierzał 

przeznaczyć na sfinansowanie przedmiotu  zamówienia”. Przytoczone wyroki jednoznacznie 

wskazują, zdaniem Odwołującego, który spośród wymienionych w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp 
punktów odniesienia powinien mieć kluczowe znaczenie w kontekście oceny prawidłowości 
ceny ofertowej. 
   

Co  więcej,  w  swoich  orzeczeniach  Izba  stwierdza,  że  „w  przypadka  wykazania,  iż 

rzeczywista,  tj.  rynkowa  (rynek  należy  w  tym  wypadku  uznać  za  ostateczne  odniesienie 

wartości  dóbr  i  usług)  wartość  przedmiotu  zamówienia  odpowiada  zaoferowanej  przez 

wykonawcę 

cenie, 

bezprzedmiotowe 

jest 

dowodzenie 

okoliczności 

powodów 

umożliwiających  obniżenie  ceny  przez  wykonawcę,  a  to  ze  względu,  że  żadne  zaniżenie 

ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia nie miało wtedy miejsca

 (wyrok KIO z dnia 20 

maja 2013 r., sygn. akt: KIO 1018/13). 

Tymczasem  w  przedmiotowym  postępowaniu,  jak  podał  Odwołujący,  mamy  do 

czynienia z zupełnie odwrotną sytuacją - Zamawiający zdaje się ignorować realną wartość 
zamówienia  dyktowaną  przez  rynek  i  z  niezrozumiałych  przyczyn  główne  znaczenie 
przypisuje  własnym  (ewidentnie  zawyżonym)  szacunkom.  W  postępowaniu,  jak  podał 
Odwołujący, złożone zostały następujące oferty: 

Odwołujący zwrócił uwagę, że średnia cena złożonych ofert wynosiła 44.460.488,21 

zł. Oznacza to, jak podał Odwołujący, że cena zaoferowana przez niego była od niej niższa o 
ok. 3%. Minimalne, jak zauważył Odwołujący, są również wahania cenowe w przypadku ofert 
złożonych  przez  pozostałych  wykonawców:  najtańsza  ofert  jest  niższa  od  średniej 
arytmetycznej o ok. 6%, natomiast najdroższa jest wyższa również o ok. 6%. Tymczasem, 
jak podał Odwołujący, Zamawiający oszacował wartość zamówienia na kwotę 63.063.475,20 
zł. Kwota ta jest wyższa od średniej wszystkich ofert o ok. 30% (najdroższa oferta jest niższa 
od  szacunków  Zamawiającego  aż  o  ok.  25%).  Dowodzi  to  jednoznacznie,  zdaniem 
Odwołującego,  że  gdyby  Zamawiający  nie  zawyżył  własnych  szacunków,  to  do  wszczęcia 
procedury wyjaśniającej cenę oferty Przystępującego w ogóle by nie doszło. 
 

  Skoro jednak brzmienie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp niejako zmusiło Zamawiającego do 

Lp. 

Wykonawca 

Cena w zł brutto 

Strabag Sp. z o.o., Strabag Infrastructure 

Południe Sp. z o.o. 

Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z 

o.o., Planeta Sp. z o.o. 

IDS-BUD S.A. 

Skanska S.A. 


wystosowania do Odwołującego wezwania, to powyższe okoliczności (ryczałtowy charakter 
wynagrodzenia,  zawyżenie  szacunków  jako  przyczyna  wszczęcia  procedury),  powinny 
przynajmniej skłonić Zamawiającego, w ocenie Odwołującego, do takiego przeprowadzenia 
poprowadzenia procedury wyjaśniającej, które uwzględniać będzie specyfikę postępowania. 
 

Tymczasem, zdaniem Odwołującego, Zamawiający zdaje się te okoliczności zupełnie 

ignorować.  Odwołujący  podał,  że  wezwanie  zawiera  pięćdziesiąt  dwa  otwarte  pytania 
odnoszące się do dwóch pozycji Wykazu Płatności. Znamienne jest, zdaniem Odwołującego, 

ż

e  Zamawiający  weryfikuje  nie  te  pozycje,  w  przypadku  których  możliwe  jest  stosunkowo 

łatwe  porównanie  ich  z  własnymi  przedmiarami  (z  uwagi  na  wąski  zakres  pozycji),  co 
możliwe  było  w  przypadku  siedmiu  szczegółowych  pozycji  zawartych  w  ogólnej  pozycji  II 
(Dokumenty  wykonawcy),  lecz  koncentruje  się  na  scalonych  pozycjach  I  (Wymagania 
ogólne) oraz III (Roboty). 
 

  Dokonując  oceny  obu  pozycji,  jak  zauważył  Odwołujący,  Zamawiający  nie 

zdecydował się porównać ich wartości do własnych przedmiarów (przynajmniej nie wynika to 
ani z treści wezwania ani z informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty), nie zestawił ich 
również  z  analogicznymi  pozycjami  z  ofert  konkurencji.  Już  ta  okoliczność,  zdaniem 
Odwołującego,  rodzi  pytanie  o  cel,  jaki  przyświecał  Zamawiającemu  formułującemu  tak 
szczegółowe  pytania,  jednocześnie  abstrahujące  od  kwestii  kluczowej,  a  więc  ceny  tej 
pozycji.  Odwołujący  ma świadomość,  jak  podkreślił,  że  Zamawiający  nie  musi Wykonawcy 
tłumaczyć,  na  czym  polegają  jego  wątpliwości,  o  których  wspomina  art.  90  ust.  1  ustawy 
Pzp.  Niemniej  jednak  lektura  wezwania  pozwała  uznać,  w  ocenie  Odwołującego,  że  nie 
wiedział tego również sam Zamawiający. 
 

  Na uwagę zasługuje, zdaniem Odwołującego, że dla pozycji nr I (Wymagania ogólne) 

oraz  II  (Dokumenty  wykonawcy)  Wykazu  Płatności  Zamawiający  zdecydował  się  określić 
procentowy limit ich wartości względem ceny końcowej. Taki zabieg Zamawiającego ocenić 
należy,  w  ocenie  Odwołującego,  jako  wyznaczenie  progu  racjonalności  wydatków  dla 
poszczególnego  zakresu  zadań.  Dla Wymagań  ogólnych  wynosił  on  6%,  dla  Dokumentów 
wykonawcy  5%.  Oznacza  to,  jak  podał  Odwołujący,  że  w  przypadku  jego  ceny  ofertowej 
(43.109.314,59 zł) maksymalna kwota z tytułu Wymagań ogólnych wynosiła 2.586.558,84 zł, 
natomiast  dla  Dokumentów  wykonawcy  2.155.465,73  zł.  Odwołujący,  jak  zauważył, 
zaoferował w przypadku Wymagań ogólnych kwotę 1.710.000 zł (a więc o ok. 34% niższą od 
dopuszczalnego limitu), natomiast w przypadku Dokumentów wykonawcy kwotę 998.500 zł 
(tj.  o  ok.  53%  niższą  od  dopuszczalnego  limitu).  Tymczasem  Zamawiający,  jak  podkreślił 
Odwołujący, pomija znaczną różnicę pomiędzy ustalonym limitem a wyceną Odwołującego w 
przypadku Dokumentów wykonawcy, koncentruje się natomiast na o wiele niższej różnicy w 
przypadku  Wymagań  ogólnych.  Być  może  stoi  za  tym,  jak  podał  Odwołujący,  brak 


szczegółowego  rozbicia  kosztorysowego  pozycji  Wymagania  ogólne  (tym  bardziej,  że 
odnośnie  pozycji  III  Roboty,  która  również  nie  zawiera  uszczegóławiających  elementów, 
Zamawiający także sformułował szereg pytań). 
 

  W tym miejscu, jak podkreślił Odwołujący, rodzi się jednak konstatacja, że jeśli wolą 

Zamawiającego  było  uzyskanie  szczegółowych  informacji  na  temat  poszczególnych 
składników  cenotwórczych,  to  nic  nie  stało  na  przeszkodzie,  aby  zażądał  od  wykonawców 
znacznie  bardziej  szczegółowego  kosztorysu,  który  winien  zostać  złożony  wraz  z  ofertą.  Z 
zupełnie  niezrozumiałych  przyczyn,  zdaniem  Odwołującego,  Zamawiający  zdaje  się 
natomiast przenosić weryfikację tych składowych ceny końcowej na etap wyjaśnień rażąco 
niskiej ceny. 
 

  Odwołujący  podał,  że  pytania,  które  zawarł  Zamawiający  w  treści  wezwania,  w 

zdecydowanej  większości  pozostają  bez  jakiegokolwiek  związku  z  procedurą  wyjaśniania 
rażąco  niskiej  ceny  i  sprowadzają  się  w  głównej  mierze  do  oceny  zgodności  oferty 
Odwołującego  z  treścią  SIWZ.  Zresztą,  jak  zauważył  Odwołujący,  Zamawiający  zdaje  się 
mieć  tego  świadomość,  jako  podstawę  prawną  wezwania  wskazuje  nie  tylko  art.  90  ust.  1 
ustawy Pzp (a więc przepis regulujący wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny), ale i art. 
87  ust.  1  ustawy  Pzp  (odnoszący  się  do  treści  złożonych  ofert).  Tymczasem  takie 
formułowanie  pytań  mogłoby  zostać  uznane  za  zrozumiałe,  zdaniem  Odwołującego,  co 
najwyżej  w  przypadku  wynagrodzenia  kosztorysowego,  gdzie  poszczególne  pozycje 
kosztorysu mogłyby rodzić wątpliwości Zamawiającego co do możliwości zrealizowania prac 
ujętych  w  tej  pozycji  za  przypisaną  do  niej  kwotę.  Niezrozumiałe  jest  natomiast,  w  ocenie 
Odwołującego,  stawianie  tak  szczegółowych  pytań  w  przypadku,  gdy  sam  Zamawiający 
uznał,  że  szczegółowe  wyliczenia  znajdują  się  poza  spektrum  jego  zainteresowania  (tak 
należy  intepretować  kształt  nadany  Wykazowi  Płatności).  Szanując  jednak  prawo 
Zamawiającego  do  możliwie  szczegółowego  wyjaśniania  elementów  składowych  oferty, 
Odwołujący, jak podał, odniósł się możliwie wyczerpująco do wszystkich pytań. 
 

  Z  interpretacją  Zamawiającego,  zgodnie  z  którą  Odwołujący  nie  wykazał,  że 

zaoferowana  cena  nie  jest  rażąco  niska,  Odwołujący  się  nie  zgadza.  Odwołujący  zwrócił 
uwagę,  że  Zamawiający  bardzo  ogólnie  wyjaśnia  przyczyny  odrzucenia  oferty 
Odwołującego, powołując się na rzekomą lakoniczność wyjaśnień, czy brak przedstawienia 
satysfakcjonujących dowodów. W treści zawiadomienia, jak podał Odwołujący, Zamawiający 
przytoczył  dwie  udzielone  przez  niego  odpowiedzi,  które  mają  rzekomo  uzasadniać 
odrzucenie jego oferty. 
 

  Pierwszą z zakwestionowanych odpowiedzi była, jak podał Odwołujący, ta udzielona 

na pytanie nr 2 (dot. Robót), które brzmiało: „Cena oferty Wykonawcy w zakresie punktu III. 

1 „Roboty” wynosi 32 339 723,24 zł netto. Prosimy o wyjaśnienie, w jaki sposób Wykonawca 


w  swojej  ofercie  uwzględnił  wymagania  Zamawiającego  w  omawianym  zakresie 

jednocześnie osiągając  przedstawioną cenę ofertową? Zamawiający  zwraca się  z prośbą o 

wskazanie,  czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania 

Zamawiającego przedstawione w SIWZ?” Na tak postawione pytanie Odwołujący, jak podał, 

udzielił  następującej  odpowiedzi:  „Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie 

wymagania  Zamawiającego  przedstawione  w  SIWZ.  Wykonawca  przy  opracowaniu  oferty 

dokonał  analizy  możliwych  założeń  i  rozwiązań  projektowych  w  oparciu  o  wszelkie 

wymagania  Zamawiającego.  Są  one  zgodne  i  wynikają  z  SIWZ,  w  tym  w  szczególności  z 

PFU.  W  efekcie  został  także  opracowany  ponownie  przedmiar  robót  uwzględniający 

założenia  Wykonawcy.  Rozwiązania  technologiczne  i  materiałowe  umożliwiły  uzyskanie 

znaczących  oszczędności  w  stosunku  do  przedstawionego  przez  Zamawiającego 

przedmiaru. Ponadto Wykonawca ma możliwość zakupu materiałów po korzystnych cenach. 

Ceny  te  poparte  są  ofertami  otrzymanymi  przez  Wykonawcę  od  podwykonawców 

(przykładowe  oferty  w  załączeniu).  Niezależnie  jednak  od  tego  faktu  należy  podkreślić,  ż

wskazane ceny i oferty są stosowane przez Wykonawcę na innych budowach. Ich realność 

jest  potwierdzona  dotychczasową  praktyką  i  doświadczeniem  Wykonawcy.  Ponadto 

Wykonawca ma dostęp do własnych materiałów bez narzutów pośredników”. 

  W  pierwszej  kolejności,  zdaniem  Odwołującego,  przeanalizować  należy  postawione 

przez  Zamawiającego  pytanie.  W  pierwszej  jego  części  Zamawiający  prosi  o  wyjaśnienie 
„sposobu”  uwzględnienia  jego  wymagań  „w  omawianym  zakresie”,  co  doprowadziło  do 
zaoferowania  ceny  ofertowej.  Już  wstępna  analiza  tak  postawionego  pytania  pozwala 
stwierdzić,  zdaniem  Odwołującego,  że  ma  ono  bardzo  ogólny  i  lakoniczny  charakter. 
Zamawiający  nie  wskazał,  jak  zauważył  Odwołujący,  czy  i  dlaczego  zaproponowana  przez 
Odwołującego  cena,  określona  w  poz.  III,  wydaje  się  mu  rażąco  niska. Trudno  się  zresztą 
temu  dziwić,  zdaniem  Odwołującego,  gdyż  wolą  Zamawiającego  było  bowiem  scalenie 
wszystkich prac kwalifikujących się do Robót w jednej pozycji. 
 

  Po  drugie,  jak  zauważył  Odwołujący,  Zamawiający  prosi  o  wskazanie  „sposobu” 

uwzględnienia  jego  wymagań.  Ów  „sposób”,  zdaniem  Odwołującego,  jest  na  gruncie  tego 
pytania  pojęciem  niejasnym  i  trudnym  do  rozszyfrowania.  Słownik  języka  polskiego  PWN 
definiuje  „sposób”,  jak  podał  Odwołujący,  jako  „określony  tryb  postępowania,  forma 

wykonania  czegoś”  (http://sjp.pwn.pl/).  Pytanie  Zamawiającego,  zdaniem  Odwołującego, 

intepretować  można  więc  jako  prośbę  o  wskazanie  metody,  rozwiązania  czy  formy 
uwzględnienia  wymagań  SIWZ.  Odpowiedzią  na  to  pytanie  jest,  jak  podał  Odwołujący, 
wskazany przez Odwołującego przedmiar, który został opracowany przez Zamawiającego na 
potrzeby  postępowania  (niezależnie  od  przekazania  wykonawcom  przez  Zamawiającego 
własnego przedmiaru). 


  W  drugiej  części  pytania,  jak  wyjaśnił  Odwołujący,  Zamawiający  prosi  o 

potwierdzenie, że wszystkie wymagania zawarte w SIWZ zostały przez niego uwzględnione. 
Również  w  tym  zakresie  odpowiedź  Odwołującego,  w  jego  ocenie,  jest  precyzyjna  i 
jednoznaczna i powinna rozwiać wątpliwości Zamawiającego. 
 

  Niezależnie  jednak  od  udzielenia  odpowiedzi  na  zadane  przez  Zamawiającego 

pytanie,  Odwołujący,  jak  podał,  rozwinął  swoją  odpowiedź  ponad  treść  pytania  i  wskazał 
szereg okoliczności, które skutkowały zaoferowaniem ceny ofertowej. Odwołujący podniósł, 

ż

e przywołał w tym zakresie rozwiązania technologiczne i materiałowe, możliwość dokonania 

zakupu materiałów po korzystnych cenach oraz brak pośredników. Stwierdził jednocześnie, 
jak  wyjaśnił,  że  realność  zaoferowanych  cen  potwierdza  jego  dotychczasowa  praktyka. 
Faktem jest, co przyznał Odwołujący, że okoliczności te zostały wskazane w ogólny sposób. 
Nie  stanowią  one  jednak,  zdaniem  Odwołującego,  meritum  odpowiedzi  na  pytanie 
Zamawiającego. Ten nie prosił bowiem, jak zauważył Odwołujący, o szczegółowe kalkulacje, 
odnoszące  się  do  danej  pozycji  dokumentu  kosztorysowego.  Zamiast  tego,  jak  podał 
Odwołujący,  sformułował  ogólne  pytanie,  odnoszące  się  do  bardzo  obszernej  pozycji 
Wykazu Płatności. 
 

  Wobec  powyższego,  zdaniem  Odwołującego,  rodzi  się  więc  wniosek,  iż  gdyby 

Odwołujący  nie  napomknął  w  swojej  odpowiedzi  o  okolicznościach,  które  skutkowały 
osiągnięciem  ceny  ofertowej,  to  taką  odpowiedź  należałoby  uznać  za  prawidłową  i 
spełniającą  oczekiwania  Zamawiającego.  Jednak  ogólne  wskazanie  na  nie,  jak  zauważył 
Odwołujący, dało asumpt Zamawiającemu do sfomułowania tezy o lakoniczności i ogólnym 
charakterze  całych  wyjaśnień  udzielonych  przez  Odwołującego.  Z  taką  interpretacją 
Odwołujący  się  nie  zgadza.  Odwołujący  ponownie  potwierdził,  że  udzielił  szczegółowych  i 
precyzyjnych odpowiedzi na wszystkie zadane pytania. 
 

  Odwołujący  podniósł,  że  Zamawiający  zdaje  się  nie  dostrzegać,  iż  przebieg 

procedury wyjaśniającej zdeterminowany jest przez jego decyzje o charakterze biznesowym. 
To  Zamawiający  zdecydował  się  bowiem,  jak  zauważył  Odwołujący,  na  wynagrodzenie 
ryczałtowe  i  to  również  Zamawiający  obrał  formułę  „zaprojektuj  i  wybuduj”.  Zgodnie  z  tą 
koncepcją  Zamawiający  opisał  przedmiot  zamówienia  za  pomocą  Programu  Funkcjonalno-
Użytkowego,  obowiązkiem  wybranego  wykonawcy  będzie  natomiast  opracowanie 
kompleksowej dokumentacji projektowej. 
 

  Odwołujący wskazał, że w wyroku z dnia 10 lipca 2015 r., sygn. akt: KIO 1189/15, Kio 

1209/15,  Izba  jednoznacznie  wypowiedziała  się,  iż  w  przypadku  postępowań  w  formule 
zaprojektuj i wybuduj”, nawet jeżeli cena najkorzystniejszej oferty w sposób istotny odbiega 
od cen pozostałych ofert i wartości szacunkowej zamówienia, nie oznacza to, iż jest rażąco 
niska.  Zaproponowanie  wyjątkowo  korzystnej  ceny  wynika  bowiem  zazwyczaj  z  przyjęcia 


optymalnych rozwiązań projektowych. 
 

  Konsekwencją  tego,  jak  zauważył  Odwołujący,  jest  również  pozostawienie 

wykonawcom  swobody  w  zakresie  sposobu  kalkulacji  ceny  ofertowej.  Wykonawcy  mogli 
więc, jak podał Odwołujący, bazować na przedmiarze opracowanym przez Zamawiającego, 
opracować  własny  bądź  też  wybrać  jeszcze  inną  koncepcję.  Do  obowiązków  wykonawców 
nie  należało,  co  podkreślił  Odwołujący,  przedkładanie  Zamawiającemu  dokumentu 
kosztorysowego. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, jak dostrzegł Odwołujący, że intencją 
Zamawiającego było uzyskanie tego dokumentu na etapie realizacji zamówienia. Zgodnie ze 
zmodyfikowaną  klauzulą  14.3  Warunków  Szczególnych  Kontraktu  „przed  rozpoczęciem 

Robót  Stałych  Wykonawca  jest  zobowiązany  przedłożyć  Zasadniczy  Przedmiar  Robót 

Stałych  (ZPRS)  oparty  o  własne  wyliczenia  Wykonawcy  oparte  na  rozbiciu  cen 

poszczególnych  elementów  rozliczeniowych,  na  podstawie  Projektu  budowlanego  i 

wykonawczego 

sporządzonego 

przez 

Wykonawcę 

zgodnie 

Wymaganiami 

Zamawiającego”. 

  Jeśli  Zamawiający  oczekiwał,  że  wykonawca  przedłoży  na  etapie  procedury 

wyjaśniającej wyliczenia zbliżone do opracowanego przedmiaru, względnie kosztorysu, który 
składany  będzie  dopiero  na  etapie  realizacji  zamówienia  (wniosek  taki  można  wysnuć  na 
podstawie  lektury  zawiadomienia),  to  oczekiwanie  takie,  zdaniem  Odwołującego,  uznać 
należy nie tylko za niewyartykułowane w treści wezwania, ale i za nieprzystające do obranej 
formuły  postępowania.  Jednocześnie  pomimo,  iż  Odwołujący  uważa,  że  takie  żądanie 
wykracza poza uprawnienia Zamawiającego w przypadku postępowania oraz narusza dobre 
praktyki  obowiązujące  wszystkich  uczestników  rynku,  Odwołujący  oświadczył,  że  gdyby 
Zamawiający zwrócił się do niego z prośbą o przedstawienie szczegółowej kalkulacji, to taką 
by  otrzymał.  Tymczasem  o  tym,  że,  w  opinii  Zamawiającego,  takie  żądanie  zostało 
wystosowane, Odwołujący, jak podał, dowiedział się z treści zawiadomienia (str. 14, 16). 

Nie  ulega  wątpliwości,  jak  podkreślił  Odwołujący,  że  poziom  szczegółowości 

wyjaśnień udzielonych przez wykonawcę kształtowany jest przez zakres wezwania instytucji 
zamawiającej. Ocena udzielonych wyjaśnień winna następować, zdaniem Odwołującego, w 
granicach zakreślonych treścią wezwania (wyrok SO w Krakowie  z dnia  13 marca 2012 r., 
sygn. akt: XII Ga 73/12). Odwołujący podał, że jak wskazuje Izba:  „Zamawiający nie moż

więc teraz dowodzić swoich racji w oparciu o twierdzenia, że pewnych składników zabrakło, 

skoro w ogóle nie żądał od wykonawcy takiego poziomu szczegółowości odpowiedzi. Treść 

odpowiedzi determinowana jest pytaniami Zamawiającego”

(wyrok z dnia 25 sierpnia 2015 r., 

sygn. akt: KIO 1723/15). 

Tak też, zdaniem Odwołującego, należy  intepretować treść  wezwania, gdzie na str. 

14 Zamawiający stwierdza: „Wezwanie do wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 p.z.p. precyzyjnie 


wskazywało  elementy  oferty  budzące  wątpliwości  -  w  formie  pytań  -  tak  aby  wykonawca 

mógł  się  do  nich  odnieść”.  Skoro  więc  wątpliwości  Zamawiającego  sprowadzają  się  do 

okoliczności  wskazanych  w  pytaniach,  to  uznać  należy,  że  udzielone  przez  Odwołującego 
odpowiedzi je dostatecznie rozwiały. 
 

  Odwołujący  podkreślił,  że  nie  kwestionuje  uprawnień  Zamawiającego  do  możliwie 

szczegółowego  badania  ceny  ofertowej  Wykonawcy,  niemniej  jednak  od  gospodarza 
postępowania  oczekiwać  należy  takiego  jego  prowadzenia,  które  pozwoli  uczestnikom  w 
sposób jasny i precyzyjny prowadzić dialog i nie narażać się na ryzyko w postaci odrzucenia 
jego  oferty  na  skutek  niejasnych  oczekiwań  Zamawiającego.  Na  marginesie  -  przywołany 
przez Zamawiającego na str. 14 zawiadomienia wyrok Izby, mający potwierdzać poprawność 
jego działań, nie przystaje, zdaniem Odwołującego, do analizowanego stanu faktycznego. W 
tamtej  sprawie,  jak  podał  Odwołujący,  zamawiający  wprost  sformułował  swoje  żądanie  w 
zakresie szczegółowej kalkulacji, któremu wykonawca się sprzeciwił. 
 

  Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  w  treści  zawiadomienia  Zamawiający  wskazuje 

jednocześnie,  że  załączone  do  wyjaśnień  oferty  podwykonawców  są  niewystarczające  do 
wykazania  rynkowego  poziomu  cen.  Twierdzenie  to  jest,  zdaniem  Odwołującego, 
niezrozumiałe i świadczy o tym, iż Zamawiający nie podjął najmniejszej chociażby próby ich 
analizy. Na przedmiot zamówienia  w  zakresie Robót (zgodnie z Programem Funkcjonalno-
Użytkowym),  jak  podał  Odwołujący,  składają  się  następujące  prace:  a)  Drogi;  b)  Wiadukt 
drogowy D-K; c) Wiadukt drogowy G-H; d) Wiadukt drogowy C-D; e) Mur oporowy M2; f) Mur 
oporowy  M3;  g)  Sieć  wodno-kanalizacyjna;  h)  Gaz;  i)  Kolizje  sN,  nN;  j)  Oświetlenie;  k) 
Sygnalizacja; l) Telekomunikacja;  (m) Kanał technologiczny; (n) Zieleń. 

Co oczywiste, jak zauważył Odwołujący, największe koszty generuje wykonanie dróg. 

W  tym  zakresie  Odwołujący,  jak  podał,  nie  zamierza  korzystać  z  podwykonawców. 
Przedstawione  zostały  natomiast,  co  podkreślił  Odwołujący,  oferty  podwykonawców  na 
prace  związane  z  wszystkimi  trzema  wiaduktami  drogowymi,  murami  oporowymi  (wspólna 
oferta Przedsiębiorstwa Budownictwa MOSTAR-BUDOWNICTWO), wykonanie sieci wodno-
kanalizacyjnej (oferta POLKAN Sp. z o.o.) oraz przebudowę sieci gazowej (oferta Gaz-media 
Sp. z o.o.). 
 

  Odwołujący oświadczył, że ceny zaoferowane przez wykonawców przyjął na potrzeby 

wyceny w postępowaniu. Ponadto, jak podał Odwołujący, oferty te pokrywają zdecydowaną 
większość  reszty  (a  więc  poza  robotami  drogowymi)  prac  budowlanych,  przewidzianych  w 
niniejszym projekcie. Twierdzenia Zamawiającego, iż oferty te są niewystarczające, zdaniem 
Odwołującego, uznać należy za nieprzystające do treści wyjaśnień Odwołującego. 
 

  Drugim (i ostatnim) pytaniem, jak podał Odwołujący, które przywołał Zamawiający na 

potwierdzenie swojej tezy o rażąco niskiej cenie oferty Odwołującego było pytanie nr 26 (dot. 


Robót) o następującej treści: „Prosimy o określenie, jakie ryzyko zmian cen paliw, asfaltów i 

stali zostało uwzględnione w ofercie”. Odwołujący wskazał, że udzielił odpowiedzi: „Podczas 

ustalania wartości oferty Wykonawca po określeniu kosztów bezpośrednich uwzględnił m. in. 

kilka ryzyk, które wynikały z: 

- niedoszacowania przedmiarów 

- zmian cen materiałów u Dostawców i Podwykonawców 

- zmian cen paliw, asfaltów i stali 

Ryzyko zmian cen paliw, asfaltów i stali zostało określone na poziomie…” 

  Z  udzielonej  przez  Odwołującego  odpowiedzi  jednoznacznie  wynika,  zdaniem 

Odwołującego, że uwzględnił on w swojej ofercie zmiany cen paliw, asfaltów i stali, o które 
zapytał  Zamawiający.  Jednocześnie,  jak  podał  Odwołujący,  omyłkowo,  nie  wskazał 
faktycznego  poziomu  tego  ryzyka.  Błąd  ten,  w  ocenie  Odwołującego,  ma  charakter 
przeoczenia  i  stanowi  nieistotną  omyłkę,  która  popełniona  została  na  etapie 
przygotowywania  oferty  przez  pracownika  scalającego  odpowiedzi  w  celu  przekazania  ich 
Zamawiającemu. W tym miejscu Odwołujący oświadczył, że szacowane przez niego ryzyko 
w analizowanym zakresie wynosi ok. 5%. 
 

Jednocześnie nie ulega wątpliwości, zdaniem Odwołującego, że omyłki tej nie sposób 

interpretować  w  sposób  pozwalający  uznać,  że  cena  ofertowa  Odwołującego  jest  rażąco 
niska.  Odwołujący  jednoznacznie  zadeklarował  bowiem,  jak  zauważył,  że  ryzyka  te 
uwzględnił.  W  praktyce,  jak  podkreślił  Odwołujący,  z  punktu  widzenia  Zamawiającego,  nie 
ma większego znaczenia, jaki poziom tych ryzyk oszacował Odwołujący. Oczywiście można 
przypuszczać,  jak  podał  Odwołujący,  że  gdyby  były  one  na  skrajnie  niskim  poziomie,  to 
mogłoby  to  wzbudzić  dalsze  wątpliwości  Zamawiającego.  Jednakże  w  każdym  innym 
przypadku,  jak  podkreślił  Odwołujący,  Zamawiający  musiałby  po  prostu  przyjąć  do 
wiadomości  poziom  ryzyka,  jaki  został  mu  zakomunikowany  przez  Odwołującego.  Z  całą 
pewnością nie mógłby natomiast uznać, w ocenie Odwołującego, że poziom przyjęty przez 
Odwołującego  świadczy  o  rażąco  niskiej  cenie.  Odwołujący  ponownie  podkreślił,  że 
Zamawiający  obrał  ryczałtowe  wynagrodzenie  i  niezależnie  od  ryzyk  i  innych  parametrów 
cenotwórczych, jakie wykonawca przyjął na potrzeby postępowania, będzie miał roszczenie 
jedynie o cenę ryczałtową. 
 

  Na marginesie, w ocenie Odwołującego, analizowane pytanie zdaje się nie dotyczyć 

w  istocie  ceny  ofertowej,  lecz  oferty  jako  takiej.  Skoro  bowiem  Zamawiający  nie  ma 
instrumentów  prawnych  do  zakwestionowania  poziomu  ryzyka  zadeklarowanego  przez 
wykonawcę, to należy uznać, zdaniem Odwołującego, że jedyna sytuacja, w której udzielona 
odpowiedź  mogłaby  skutkować  określoną  reakcją  Zamawiającego  jest  ta,  w  której 
wykonawca zaprzeczyłby uwzględnieniu omawianego ryzyka. Dawałoby to Zamawiającemu, 


jak zauważył Odwołujący, prawo do rozważenia, czy oferta taka jest zgodna z SIWZ i czy nie 
należałoby  zastosować  sankcji  w  postaci  jej  odrzucenia.  To  z  kolei  oznacza,  w  ocenie 
Odwołującego,  że  podstawą  pytania  był  nie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  (odnoszący  się  do 
rażąco  niskiej  ceny),  lecz  art.  87  ust.  1  ustawy  Pzp  (statuujący  procedurę  wyjaśnień 
dotyczących oferty). Przyjmowanie więc, że odpowiedź udzielona na tak postawione pytanie 
może  skutkować  uznaniem  ceny  ofertowej  za  rażąco  niską  jest,  zdaniem  Odwołującego, 
nadużyciem. 
 

  Odwołujący  jednocześnie  podkreślił,  iż  nawet  jeśliby  przyjąć,  że  odpowiedzi  na 

pytania nr 2 i 26 są lakoniczne i ogólnikowe (czemu Odwołujący stanowczo zaprzecza), to 
sformułowanie tezy o rażąco niskiej cenie Robót oraz całej oferty z pominięciem odpowiedzi 
na  pozostałe  pytania  jest  nieuzasadnione.  Jedynie  tytułem  przykładu  Odwołujący  wskazał, 

ż

e w odpowiedzi na pytanie (dot. Robót): 

(a) 

nr 3 - Odwołujący szczegółowo przedstawił założenia dla Robót ziemnych; 

(b) 

nr  11  -  Odwołujący  szczegółowo  przedstawił  założenia  projektowe  i 
technologiczne  w  nawiązaniu  do  wymagań  SIWZ  (sama  odpowiedź  na  to 
pytanie zajmuje ok. 4 strony); 

(c) 

nr  14  -  Odwołujący  potwierdził  uwzględnienie  w  ofercie  wszystkich  wymagań 
odnoszących się do ekranów akustycznych; 

(d) 

nr  16  -  Odwołujący  potwierdził  uwzględnienie  w  ofercie  wszystkich  wymagań 
odnoszących się do obiektów inżynierskich; 

(e) 

nr  17  -  Odwołujący  potwierdził  uwzględnienie  w  ofercie  wszystkich  wymagań 
dotyczących  oczyszczania,  udrożnienia  i  odtworzenia  istniejących  urządzeń 
melioracyjnych; 

(f) 

nr  18  -  Odwołujący  potwierdził  uwzględnienie  w  ofercie  koszt  zapewnienia 
nadzoru; 

(g) 

nr  19  -  Odwołujący  potwierdził  uwzględnienie  w  ofercie  koszt  bieżącego  i 
zimowe utrzymania dróg i ulic; 

(h) 

nr  23  -  Odwołujący  potwierdził  uwzględnienie  w  ofercie  koszt  ewentualnych 
odszkodowań z tytułu zniszczeń i szkód; 

(i) 

nr  24  -  Odwołujący  potwierdził  uwzględnienie  w  ofercie  koszt  ewentualnej 
budowy przyłączy elektroenergetycznych. 

W  przywołanych  odpowiedziach  (a  także  licznych  innych  odpowiedziach  udzielanych  na 
pytania  dotyczące  „zawartości”  oferty)  Odwołujący,  jak  zauważył,  jednoznacznie  zapewnił 
Zamawiającego  o  zgodności  złożonej  oferty  z  oczekiwaniami  Zamawiającego  z 
wymaganiami, czym dowiódł jej zgodności z SIWZ oraz rynkowego charakteru oferty. 
 

  Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  z  utrwalonego  orzecznictwa  Izby  oraz  sądów 


powszechnych  wynika,  że  ceną  rażąco  niską  będzie  cena  znacząco  odbiegająca  od  cen 
rynkowych  przyjętych  dla  danego  przedmiotu  zamówienia,  wskazująca  na  fakt  realizacji 
zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej (wyrok KIO z 
dnia  1  lipca  2013  r.,  sygn.  akt:  1424/13).  Wskazuje  się  także,  jak  podał  Odwołujący,  że 
winna to być cena posiadająca przymiot niewiarygodności, oderwana całkowicie od realiów 
rynkowych.  Przykładem  może  być  oferowanie  towarów  poniżej  kosztów  zakupu  lub 
wytworzenia albo oferowanie usług za symboliczną kwotę (wyrok SO w Katowicach z dnia 
30  stycznia  2007  r.,  sygn.  akt:  XIX  Ga  3/07).  Cena  rażąco  niska  jest  więc,  jak  podkreślił 
Odwołujący, ceną nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się 
na  dany  przedmiot  zamówienia,  zakładającą  wykonanie  zamówienia  poniżej  jego 
rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową (wyrok KIO z dnia 13 sierpnia 
2015 r., sygn. akt: KIO 1624/15). 

Podobne stanowisko, jak zauważył Odwołujący, prezentują przedstawiciele doktryny: 

„Reasumując, cena rażąco niska (...) w takim sensie nie jest ceną rynkową, tzngeneralnie 

nie  występuje  na  rynku,  na  którym  ceny  wyznaczane  są  m.in.  poprzez  ogólną  sytuację 

gospodarczą panującą  w danej branży  i jej otoczeniu biznesowym,

postęp technologiczno-

organizacyjny  oraz  obecność  i  funkcjonowanie  uczciwej  konkurencji  podmiotów  racjonalnie 

na nim działających”.  

Odwołujący  podniósł,  że  dla  uznania,  iż  cena  jest  rażąco  niska  konieczne  jest 

wykazanie,  że  przy  określonym  przedmiocie  zamówienia  nie  jest  możliwe  wykonanie 
zamówienia za oferowaną cenę, bez ryzyka ponoszenia strat przez wykonawcę (wyrok KIO z 
dnia 10 maja 2011, sygn. akt: KIO 834/11). Jak zauważył Odwołujący, aby odrzucić ofertę w 
oparciu  o  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp  Zamawiający  musi  mieć  pewność,  że  nie  jest 
możliwe zrealizowanie zamówienia za zaoferowaną cenę (wyrok KIO z dnia 23 grudnia 2014 
r.,  sygn.  akt:  KIO  2615/14).  Działanie  takie,  jak  podkreślił  Odwołujący,  ma  zapobiegać 
realnemu  zagrożeniu  w  postaci  niewykonania  lub  nienależytego  wykonania  zamówienia 
(wyrok KIO z dnia 15 kwietnia 2016 r., sygn. akt: KIO 474/16). Dla wykazania podstaw do 
zastosowania przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nie jest więc wystarczające i właściwe, 
zdaniem Odwołującego, poprzestanie na wybranych pozycjach i ograniczenie się do próby 
zdyskredytowania rzetelności wyceny tylko części, a następnie przenoszenie twierdzeń, co 
do  poszczególnych  pozycji,  na  płaszczyznę  ceny  całkowitej  (wyrok  KIO  z  dnia  29  lutego 
2016 r., sygn. akt: KIO 198/16). 
 

  Tymczasem  Zamawiający,  w  ocenie  Odwołującego,  postępuje  wbrew  popartej 

przywołanym  orzecznictwem  praktyce  w  zakresie  analizy  przesłanek  rażąco  niskiej  ceny. 
Zdaniem  Odwołującego,  działania  Zamawiającego  nie  stanowiły  chociażby  próby 
rzeczywistego ustalenia, czy cena zaoferowana przez Odwołującego rażąco odbiega od cen 


rynkowych  za  realizację  tego  zamówienia  i  nie  jest  możliwe  wykonanie  zamówienia  za  tę 
cenę.  Odwołujący  podał,  że  Zamawiający  sformułował  kilkadziesiąt  szczegółowych  pytań  i 
na wszystkie otrzymał szczegółowe odpowiedzi. Niezależnie od zasadności treści wezwania 
w  obliczu  specyfiki  tego  zamówienia  (ryczałtowy  charakter  wynagrodzenia,  formuła 

zaprojektuj  i  wybuduj”),  odrzucenie  oferty  Odwołującego  z  uwagi  na  fakt,  że  prócz 

udzielenia  szczegółowych  odpowiedzi  na  swoje  pytania,  Zamawiający  oczekiwał 
dodatkowych  materiałów  i  dowodów,  świadczy  jednoznacznie,  w  ocenie  Odwołującego,  o 
naruszeniu  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp,  a  także 
uchybieniu  fundamentalnym  z  punktu  widzenia  ustawy  Pzp  regułom  uczciwej  konkurencji, 
równego  traktowania  oraz  przejrzystości  oraz  jawi  się  jako  nadużycie  dominującej  w 
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pozycji Zamawiającego. 
 

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje: 

Pismem  z  dnia  7 kwietnia  2017  r.,  Zamawiający  na  podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy 

Pzp oraz art. 87 ust. 1 ustawy Pzp w celu ustalenia, czy oferta Odwołującego zawiera rażąco 
niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  oraz,  czy  oferta  uwzględnia  wszystkie 
wymagania zawarte w SIWZ, zwrócił się o udzielenie wyjaśnień, dotyczących treści złożonej 
ofert, oraz elementów oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. 

„Zamawiający powziął podejrzenie rażącego zaniżania ceny w oparciu o arytmetyczne 

kryterium, dla którego punktem odniesienia jest ustalona przez Zamawiającego szacunkowa 

wartość zamówienia powiększona o podatek VAT. 

Cena  Państwa  oferty  wynosi  43  109  314,59  zł  brutto  co  w  porównaniu  z  wartością 

zamówienia  powiększoną  o  wartość  podatku  VAT  wynoszącą  63  063  475,20  zł  brutto 

wskazuje że jest ona niższa od niej o 31,64 %. 

Taki  procentowy  poziom  odniesienia  ofert  do  wartości  zamówienia  daje 

Zamawiającemu podstawę do przyjęcia, iż oferta mogła zostać przez Państwa nienależycie 

skalkulowana lub zaniżona poniżej kosztów tego zamówienia, a w związku z brzmieniem art. 

90  ust  1  ustawy  Pzp  Zamawiający  jest  zobowiązany  wystąpić  do  Wykonawcy  o  złożenie 

wyjaśnień  gdy  cena  jest  niższa  o  30%  od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej 

cen wszystkich złożonych ofert. 

W  związku  z  powyższym  prosimy  o  wyczerpującą  i  szczegółową  informację,  czy 

oferta  uwzględnia  wszystkie  wymogi  realizacji  zamówienia,  a  cena  ofertowa  zawiera 

wszystkie związane z tym niezbędne do poniesienia koszty, a w szczególności: 

A. WYKAZ PŁATNOŚCI: poz. I. „Wymagania ogólne” 

Cena  Oferty  Wykonawcy  w  zakresie  punktu  I.  Wymagania  ogólne,  podpunkt  1.1. 

Koszty ogólne Wykonawcy wynosi 1 710 000,00 zł netto. Prosimy o wyjaśnienie, w jaki 


sposób  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wymagania  Zamawiającego  w 

omawianym  zakresie  jednocześnie  osiągając  przedstawioną  cenę  ofertową

Zamawiający  zwraca  się  z  prośbą  o  wskazanie  czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie 

uwzględnił wszystkie wymagania Zamawiającego przedstawione w SIWZ? 

Prosimy o szczegółowe wyjaśnienie, jakie elementy Wykonawca uwzględnił w ofercie 

w/w pozycji Wykazu płatności? 

Prosimy  o  szczegółowe  wskazanie,  w  jaki  sposób  Wykonawca  zamierza  zapewnić 

zaplecze  Wykonawcy  na  czas  wykonywania  Robót  budowlanych  wraz  z 

potwierdzeniem, iż takim zapleczem Wykonawca będzie dysponował. 

W  jaki  sposób  Wykonawca  zamierza  wypełnić  postanowienia  zawarte  w  SIWZ  w 

zakresie  pierwszego  kamienia  milowego?  Czy  Wykonawca  zamierza  złożyć  jeden 

wniosek o ZRID i/lub zmianę ZRID, czy Wykonawca zamierza etapować Inwestycję

Czy Wykonawca w cenie ofertowej uwzględnił koszt  złożenia kilku wniosków o ZRID 

i/lub zmianę ZRID? 

B. WYKAZ PŁATNOŚCI: poz. III. Roboty 

Prosimy  o  szczegółowe  wyjaśnienie,  jakie  elementy  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

w/w pozycji Wykazu płatności? 

Cena  Oferty  Wykonawcy  w  zakresie  punktu  III.  1.  „Roboty"  wynosi  32  339  723,24 

zł  netto.

  Prosimy  o  wyjaśnienie,  w  jaki  sposób  Wykonawca  w  swojej  ofercie 

uwzględnił  wymagania  Zamawiającego  w  omawianym  zakresie  jednocześnie 

osiągając  przedstawioną  cenę  ofertową?  Zamawiający  zwraca  się  z  prośbą 

o  wskazanie,  czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania 

Zamawiającego przedstawione w SIWZ? 

3.  Zamawiający  prosi  o  potwierdzenie,  że  Wykonawca  będzie  miał  zapewnioną  ciągłość 

dostaw  kruszyw  w  odpowiedniej  ilości  dla  zapewnienia  ciągłości  produkcji 

mieszanek  mineralno-asfaltowych  oraz  że  Wykonawca  uwzględnił  to  w  cenie 

ofertowej? 

Czy Wykonawca będzie dysponował laboratorium na budowie dla potrzeb zapewnienia 

kontroli  jakości  materiałów  i  robót  dla  przedmiotowego  zamówienia?  Czy  będzie  ono 

własnością Wykonawcy czy będzie udostępnione przez inny podmiot? 

Jakie  założenia  Wykonawca  przyjął  w  ofercie  dla  Robót  ziemnych,  w  jaki  sposób 

Wykonawca uwzględnił materiały przeznaczone na nasypy? 

Jaki sposób dostarczenia kruszyw i materiałów na nasyp przyjął Wykonawca ? 

Prosimy o wskazanie, w jaki sposób Wykonawca zamierza odwadniać Plac Budowy na 

czas  prowadzenia  robót  (Czy  Wykonawca  przewidział  w  ofercie  koszty  zapewnienia 

odwodnienia tymczasowego?), jaką technologię przyjął Wykonawca w ofercie? 


Prosimy  o  przedstawienie  sposobu  organizacji  robót  wraz  z  podaniem  czasu 

niezbędnego dla poszczególnych prac. 

Prosimy o wskazanie, jakie rozwiązania projektowe 

• branży drogowej, 
• dla  poszczególnych  branż  infrastruktury  technicznej,  zostały  uwzględnione  przez 

Wykonawcę w ofercie. 

10.  Prosimy  o  wskazanie,  czy  w  swojej  ofercie Wykonawca  uwzględnił  koszty  związane  z 

przygotowaniem  Placu  Budowy?  Czy  Wykonawca  uwzględnił  wszystkie  wymagania 

Zamawiającego, w tym wskazane m.in. w pkt. 1.5.2.2 PFU (koszty czasowego zajęcia 

nieruchomości, koszty wynikające z art. 20a ust. 2 o także z art. 20a ust. 4 Specustawy, 

koszty nadzoru archeologicznego i środowiskowego)? 

11.  Jakie  założenia  projektowe  i  technologiczne  Państwo  założyli  w  ofercie  w  związku  z 

wymaganiami  zawartymi  w  Tomie  III  SIWZ  między  innymi  w  punkcie  1.4.1.,  punkcie 

1.4.1.1. PFU? 

12.  Jaki założyliście Państwo zakres zmian w oznakowaniu na istniejącej sieci w związku z 

wprowadzeniem objazdów związanych z realizacją kontraktu? 

13.  Jaki  założyliście  Państwo  zakres  zmian  w  oznakowaniu  na  istniejącej  sieci  drogowej 

w związku z wprowadzeniem docelowej organizacji ruchu? 

14.  Prosimy o wyjaśnienie, czy Państwa oferta uwzględnia wszystkie wymagania  zawarte 

w  SIWZ,  czy  zawiera  wszystkie  związane  z  tym  koszty  oraz  o  złożenie  wyjaśnień 

odnoszących się do elementów oferty, ze szczególnym uwzględnieniem w jaki sposób 

Wykonawca  uwzględnił  wymagania  PFU  między  innymi  z  punktu  1.5.1.1  PFU  oraz 

wymagania  PFU  zawarte  między  innymi  w  punkcie  1.5.1.2,  2.1.10  i  dokumencie 

„D.07.08.04. Ekrany akustyczne” dotyczące ekranów akustycznych? 

15.  Czy Wykonawca w swojej ofercie założył i uwzględnił potrzebę uzyskiwania odstępstw 

od warunków technicznych? 

16.  Czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania  Zamawiającego 

wobec  zaplanowanych  w  PFU  obiektów  inżynierskich  -  Tabela  nr  1.1  z  pkt  1.4.1.4. 

Parametry  przewidywanych  obiektów  inżynierskich?  Jeżeli  nie,  Zamawiający  prosi  o 

przedłożenie jakie parametry tych obiektów Wykonawca wycenił w Ofercie? 

17.  Czy  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  konieczność  oczyszczenia,  udrożnienia  i 

odtworzenia  istniejących  urządzeń  melioracyjnych  i  odbiorników  dla  skutecznego 

odprowadzenia wody z pasa drogowego? 

18.  Czy  Wykonawca  uwzględnił  w  Ofercie  koszt  zapewnienia  nadzoru  przez 

gestora/gestorów sieci nad realizacją Kontraktu? 

19.  Czy Wykonawca w ofercie uwzględnił koszty bieżącego i zimowego utrzymania dróg i 


ulic  zlokalizowanych  w  granicach  terenu  niezbędnego  dla  realizacji  inwestycji,  od 

momentu przekazania placu budowy? 

20.  Czy  Wykonawca  w  ofercie  uwzględnił  ilość  kompletów  Dokumentów  Wykonawcy 

wyszczególnionych w punkcie 2.2.2. PFU? 

21.  Czy  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił,  że  będzie  prowadził  Roboty  tak,  aby 

zachowane  były  poprzeczne,  istniejące  bądź  stworzone  w  zamian  ciągi 

komunikacyjne? Jakie założenia technologiczne uwzględnił Wykonawca w Ofercie? 

22.  Czy  Wykonawca  uwzględnił  w  cenie  oferty  koszty  wykorzystania  technologii 

zezwalającej  na  prowadzenie  Robót  w  sposób  ciągły?  Jaką  technologię  uwzględnił 

Wykonawca w ofercie? 

23.  Czy  Wykonawca  w  złożonej  ofercie  uwzględnił  wszelkie  koszty  ewentualnych 

odszkodowań z tytułu zniszczeń i szkód powstałych na skutek działań Wykonawcy na 

działkach poza projektowanym pasem drogowym? 

24.  Czy  Wykonawca  w  ramach  ceny  oferty  uwzględnił  wymóg  budowy  przyłączy 

elektroenergetycznych w sytuacji, gdy istniejące przyłącze podlega likwidacji z powodu 

kolizji z inwestycją drogową zaś właściciel zrzeknie się odszkodowania z tego tytułu? 

25.  Prosimy  o  szczegółowe  przedstawienie  ryzyk,  jakie  zostały  założone  w  trakcie 

przygotowania  oferty  oraz  środków  zaradczych  określonych  na  podstawie  analizy 

dokumentacji projektowej. 

26.  Prosimy  o  określenie,  jakie  ryzyko  zmian  cen  paliw,  asfaltów  i  stali  zostało 

uwzględnione w ofercie. 

27.  Prosimy  o  potwierdzenie,  że  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  wszystkie 

uwarunkowania  wynikające  z  Gwarancji  Jakości,  w  szczególności  w  zakresie 

oznakowania poziomego, oznakowania pionowego, zieleni i oświetlenia. 

28.  Jaki  potencjał  sprzętowy  w  poszczególnych  miesiącach  (z  podziałem  na  rodzaj 

i  branże)  zamierza  zaangażować  Wykonawca  w  trakcie  realizacji  zamówienia? 

Prosimy  o  złożenie  wyjaśnień,  iż  takim  sprzętem  będzie  Wykonawca  dysponował 

(podpisane  umowy  ramowe/przedwstępne).  Czy  potencjał  sprzętowy  wykonawcy 

będzie  dostępny  od  początku  realizacji  robót?  W  jakich  etapach  będzie  sprowadzony 

na Plac Budowy? 

29.  Czy  Wykonawca  będzie  miał  zapewnioną  ciągłość  dostaw  kruszyw  w  odpowiedniej 

ilości  dla  zapewniania  realizacji  wymian  gruntów,  nasypów  i  produkcji  mieszanek 

mineralno-asfaltowych?  Prosimy  o  złożenie  wyjaśnień,  iż  takimi  środkami  wykonawca 

będzie dysponował. 

30.  Z  jakich  źródeł  Wykonawca  zamierza  pozyskiwać  mieszanki  mineralno-asfaltowe?  Z 

jakiej odległości dowożone będą mieszanki mineralno-asfaltowe na teren budowy? 


31.  Jakie  środki  transportu,  w  jakiej  ilości,  ewentualnie  inne  urządzenia,  np.  podajniki 

Wykonawca  zaangażuje  na  etapie  realizacji  umowy,  aby  zapewnić  ciągłość  układania 

nawierzchni bitumicznych? Prosimy o złożenie wyjaśnień, iż taki sprzętem Wykonawca 

będzie dysponował. 

32.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

wszystkie Wymagania zarządcy drogi wynikające z Audytu BRD przeprowadzonego na 

etapie projektowania, na etapie przed oddaniem do ruchu i zapisach decyzji pozwolenia 

na  użytkowanie  (warunki  w  nich  zawarte)  wynikające  z  obowiązujących  przepisów 

Prawa, norm bądź Umowy. 

33.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  prace 

wynikające z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie 

sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz.U. z 2016 r., poz. 

1395), tj. wykonanie zgodnie z par. 9 i 10 ww. Rozporządzenia badań wstępnych wraz 

z  przeprowadzeniem  analizy  otrzymanych  wyników  badań  i  jeżeli  potwierdzają  one 

wystąpienie  zanieczyszczenia  terenu  to  należy  określić  założenia          do     

przeprowadzenia     dalszych     badań     szczegółowych,     zgodnie z wymaganiami 

określonymi  w  par.  10.1  pkt  1-2  wraz  z  wykonaniem  tych  badań  szczegółowych.  Do 

obowiązków  Wykonawcy  należy  również  przygotowanie  kompletu  materiałów  w 

odniesieniu  do  zanieczyszczenia  terenu,  które  przekazane  zostaną  do  właściwego 

organu  ochrony  środowiska.  Badania  szczegółowe  należy  wykonać  przez  złożeniem 

wniosku o nowy/zamienny ZRID. 

34.  Prosimy o potwierdzenie o potwierdzenie czy i w jaki sposób Wykonawca uwzględnił w 

ofercie  zmiany  położenia  zwierciadła  wód  podziemnych  wywołane  naturalnymi 

wahaniami  sezonowymi  w  zakresie  określonym  w  dokumentacji  geologiczno-

inżynierskiej. 

35.  Prosimy o potwierdzenie o potwierdzenie czy i w jaki sposób Wykonawca uwzględnił w 

ofercie dowiązanie do odc. II poprzez budowę pasa rozdziału oraz organizację ruchu i 

urządzenia bezpieczeństwa ruchu. 

36.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  w 

zakresie odcinka drogi krajowej nr 61 usunięcie istniejących warstw bitumicznych wraz 

z  utylizacją  warstw  wykonanych  z  mieszanek  mineralno-smołowych,  które  zostały 

zlokalizowane w spodzie pakietu warstw asfaltowych (zgodnie z pomiarami Konstrukcji 

nawierzchni  DK  61  znajdującymi  się  w  Tomie  V)  wraz  z  uzyskaniem  stosownych 

zezwoleń w przypadku gospodarowania odpadami niebezpiecznymi w tym destruktem 

zawierającym substancje smołowe. 

37.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  w 


zakresie odcinka drogi krajowej nr 61 usunięcie i utylizację istniejących dolnych warstw 

podbudowy  wykonanych  z  tłucznia,  chudego  betonu,  kostki  brukowej  podsypki  itp. 

(zgodnie z pomiarami Konstrukcji nawierzchni DK 61 znajdującymi się w Tomie V). 

38.  Prosimy o potwierdzenie czy i w jaki sposób Wykonawca uwzględnił w ofercie, zawarcie 

w imieniu i na rzecz Zamawiającego umów z gestorem sieci (w tym umów na usunięcie 

kolizji  i  umów  przyłączeniowych)  oraz  wykonania  wszelkich  zobowiązań,  w 

szczególności finansowych i formalno-prawnych wynikających z tych umów. 

39.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

konieczność  dokonania  uzgodnienia  z  PERN  S.A.  w  zakresie  kolizji  z  rurociągiem 

naftowym. 

40.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

zapewnienie stałego nadzoru archeologicznego. 

41.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

zapewnienie  na  czas  wykonywania  Robót  nadzoru  środowiskowego,  w  tym  nadzoru 

herpetologicznego. 

42.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

konieczność dokonania uzgodnienia z Centrum Szkolenia Policji projektu oraz zakresu, 

warunków i terminów zajęcia terenu. 

43.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

Porozumienie z Kaufland Polska Markety z dnia 28.10.2010 roku. 

44.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

wymagania  związane  z  „Badaniami  archeologicznymi  i  innymi  działaniami  przy 

zabytkach” wg pkt. 1.5.2.1. PFU, lit, a) - h). 

45.  Prosimy  o  potwierdzenie,  że  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  wykonanie  tarcz 

wszystkich znaków pionowych na ciągu głównym i wszystkie tablice kierunkowe w tym 

również  na  skrzyżowaniach  w  zakresie  dróg  poprzecznych  w  technologii 

uniemożliwiającej  występowanie  zjawiska  roszenia  w  przypadku  zmiany  temperatury 

powietrza lub zabezpieczenie folią antyroszeniową

46.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

konieczność wykonywania robót przy utrzymaniu ciągłości ruchu. 

47.  Prosimy  o  potwierdzenie  czy  i  w  jaki  sposób  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie 

wprowadzenie zmian wymaganych PFU oraz wynikających z optymalizacji Wykonawcy, 

które nie może naruszać praw autorskich Wykonawcy Projektu Budowlanego - Arcadis 

Sp. z o.o. stanowiącego załącznik do Decyzji ZRID Nr 3/2012 z dnia 31.01.2012 roku. 

Zamawiający  prosi  o  wyczerpującą  i  szczegółową  informację  na  temat  sposobu 

uwzględnienia  elementów  mających  wpływ  na  wartość  Państwa  Oferty,  co  najmniej  w 


kwestiach wskazanych powyżej ale także innych, które uważacie Państwo za istotne, mają

na  uwadze  m.in.  zaangażowanie  osobowe,  rzeczowe,  sprzętowe  i  finansowe  i  związane  z 

tym niezbędne do poniesienia koszty a także zakładany poziom zysku. 

Ocena wyjaśnień dokonywana przez Zamawiającego ma na celu ustalenie, czy cena 

skalkulowana była rzetelnie i czy w związku z tym Wykonawca będzie w stanie zrealizować 

zamówienie.  Przedstawione  przez  Wykonawcę  wyjaśnienia  muszą  być  merytoryczne,  a 

Wykonawca 

musi 

dostarczyć 

wystarczający 

materiał 

do 

sformułowania 

przez 

Zamawiającego  oceny  zaoferowanej  w  ofercie  kwoty,  za  którą  Wykonawca  ma  zamiar 

wykonać  przedmiot  zamówienia.  Dlatego  prosimy  o  przesłanie  wszelakich  informacji  oraz 

dowodów,  które  uznacie  Państwo  za  istotne,  na  temat  sposobu  obliczenia  przez  Państwa 

ceny zamówienia, a których Zamawiający nie wymienił powyżej. 

Oceniając  przedłożone  przez  Wykonawcę  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  na  ich 

potwierdzenie,  Zamawiający  będzie  brał  pod  uwagę  oszczędność  metody  wykonania 

zamówienia,    wybranych    rozwiązań    technicznych,    wyjątkowo    sprzyjające    warunki 

wykonywania  zamówienia  dostępne  dla  wykonawcy,  oryginalność  projektu  wykonawcy, 

koszty  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od 

minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 

10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 

źn. zm.) oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. 

W  przypadku,  gdy  Wykonawca  nie  złoży  wyjaśnień  w  terminie  lub  jeżeli  dokonana 

ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdzi, że oferta zawiera rażąco niską 

cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  Zamawiający  odrzuci  ofertę  Wykonawcy 

zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. 

W odpowiedzi (pismo z dnia 20 kwietnia 2017 r.) Odwołujący oświadczył, „iż jego oferta 

nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  oraz  uwzględnia 

wszystkie  wymagania  zawarte  w  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  /SIWZ/. 

Zaoferowana  cena  obejmuje  całkowite  koszty  wykonania  przedmiotu  zamówienia  i  została 

należycie skalkulowana w stosunku do kosztów tego zamówienia. 

Odnosząc  się  szczegółowo  do  elementów  oferty  wpływających  na  wysokość  zaoferowanej 

ceny, Wykonawca wyjaśnia, co następuje: 

Ad. A WYKAZ PŁATNOŚCI:  

POZ

I. „Wymagania ogólne” 

1.  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania  Zamawiającego 

przedstawione  w  SIWZ.  Przedstawiona  Cena  Oferty  Wykonawcy  w  zakresie  punktu  I. 

Wymagania  ogólne,  podpunkt  I.1.  Koszty  ogólne  Wykonawcy  uwzględnia  sprostanie 

wymaganiom stawianym przez Zamawiającego w SIWZ w tym zakresie. 


W kolejnym punkcie (A.2) niniejszego pisma Wykonawca wskazuje szczegółowo, jakie 

elementy  uwzględnił  w  ofercie  w  Wykazie  płatności,  w  pozycji  I.  „Wymagania  ogólne”, 

podpunkt 1.1. Koszty ogólne Wykonawcy. 

2. Do kosztów ogólnych wykonawca zaliczył w szczególności: 

koszty  ogólne  budowy  -  czyli  stałe  koszty  utrzymania  i  obsługi  biur,  przyszłego  zaplecza 

budowy,  sprzętu  biurowego  i  informatycznego,  zużycie  mediów,  wynagrodzenia 

pracowników  nadzoru  obsługi  itd.  oraz  koszty  przedsiębiorstwa  stąd  koszty  te  obejmują 

płace  i  narzuty  na  płace  pracowników  nieprodukcyjnych,  koszty  bezpieczeństwa  i  ochrony 

zdrowia,  inne  koszty  np.  zużycia  energii,  wody,  odprowadzenia  ścieków,  ogrzewania 

obiektów zaplecza, dozoru budowy, oraz 

koszty  zarządu  -  płace  i  narzuty  na  płace  pracowników  zarządu,  koszty  delegacji  i 

przejazdów, koszty eksploatacji służbowych samochodów lub prywatnych wykorzystywanych 

do  celów  służbowych,  amortyzacja  i  remonty  środków  trwałych,  czynsze  i  ubezpieczenia, 

inne koszty takie jak koszty finansowania wraz z doliczonymi kosztami przedsiębiorstwa. 

Poniżej  przedstawiamy  szczegółowe  robicie  wszystkich  kosztów  ogólnych  budowy 

uwzględnionych w ofercie w pozycji Wykazu płatności wskazanej w pytaniu:  

Koszty Ogólne 

koszty  ogólne  budowy  -  oznaczają  płace  i  narzuty  na  płace  pracowników 

nieprodukcyjnych,  koszty  zaplecza  biurowego,  koszty  drobnych  narzędzi  i  sprzętu, 

koszty  bezpieczeństwa  i  ochrony  zdrowia,  inne  koszty  np.  zużycia  energii,  wody, 

odprowadzenia ścieków, ogrzewania obiektów zaplecza, dozoru budowy; 

koszty  ogólnego  zarządu  -  płace  i  narzuty  na  płace  pracowników  zarządu,  koszty 

delegacji  i  przejazdów,  koszty  eksploatacji  służbowych  samochodów  lub  prywatnych 

wykorzystywanych  do  celów  służbowych,  koszty  biurowe  i  utrzymania  obiektów 

ogólnego przeznaczenia, czynsze i ubezpieczenia, inne koszty np. kredytowania wraz 

z kosztami przedsiębiorstwa - koszty  zarządu central firm Wykonawców (czyli centrali 

PBDiM w Mińsku Mazowieckim, centrali firmy PLANETA w Warszawie) uwzględnione 

przez Wykonawcę w cenie Oferty związane z obsługą i organizacją inwestycji, na które 

składają  się:  płace  i  narzuty  na  płace  pracowników  zarządu,  koszty  delegacji  i 

przejazdów, 

koszty 

eksploatacji 

służbowych 

samochodów 

lub 

prywatnych 

wykorzystywanych  do  celów  służbowych,  koszty  biurowe  i  utrzymania  obiektów 

ogólnego  przeznaczenia  czynsze  i  ubezpieczenia,  inne  koszty  np.  koszty 

finansowania. 

a także: 

Koszty  Ogólne  -  osobowe  to  wynagrodzenie  kadry  kierowniczej  i  administracji,  kwoty 

brutto  płac  zarządu,  kadry  kierowniczej,  personelu  administracyjnego  i  personelu 


utrzymującego  oraz  obsługującego  biuro  budowy  zatrudnionego  przez  Wykonawcę

personel,  zatrudniony  stale  przy  realizacji  Przedmiotu  Zamówienia,  wynagrodzenie 

kadry  kierowniczej  i  administracji  -  inne  umowy,  dodatki  motywacyjne,  transport 

miejski, składka PFRON. 

Koszty  Ogólne  -  utrzymanie,  koszty  operacyjne  -  usługi  porządkowe,  usługi  kadrowe, 

obsługa  informatyczna,  obsługa  prawna,  zaopatrzenie  biura,  telefon  i  internet,  posiłki, 

zaopatrzenie  biura  w  wodę  pitną,  zaopatrzenie  biura  w  wodę  użytkową  i  odprowadzenie 

ś

cieków,  leasing  floty  samochodowej,  utrzymanie  floty  samochodowej  (paliwo,  olej 

napędowy  etc.),  utrzymanie  floty  samochodowej  (serwis,  mycie  etc.),  zakwaterowanie 

pracowników,  gospodarka  odpadami,  zużycie  energii,  gwarancja  należytego  wykonania 

umowy, ubezpieczenie zgodnie z wymaganiami Zamawiającego, ubezpieczenie. 

3. Wykonawca potwierdza, że na czas wykonywania Robót budowlanych będzie dysponował 

zapleczem  Wykonawcy.  Wykonawca  zamierza  zapewnić  zaplecze  Wykonawcy  na  czas 

wykonywania  Robót  budowlanych  w  sposób  zapewniający  sprostanie  wymaganiom 

stawianym  przez  Zamawiającego  w  SIWZ.  Stosując  się  do  tych  wymagań,  Wykonawca 

będzie mieć szczególny wzgląd na: 

-  lokalizację  zapleczy  budowy  (baz,  warsztatów,  magazynów,  składowisk,  placów 

postojowych maszyn budowlanych) oraz dróg dojazdowych - w sposób zapewniający 

oszczędne korzystanie z terenu oraz minimalne jego przekształcenie, po zakończeniu 

prac porządkowanie terenu; 

-  zachowanie  środków  ostrożności  oraz  zabezpieczenie  terenu  przed  możliwością 

powstania  pożaru,  zanieczyszczeń  powietrza  pyłami  i  gazami,  zanieczyszczeń 

zbiorników wodnych i cieków substancjami ropopochodnymi lub toksycznymi; 

-  zabezpieczenie  miejsc  wyznaczonych  do  składowania  substancji  podatnych  na 

migrację  wodną,  terenowych  stacji  obsługi  samochodów  i  maszyn  budowlanych  w 

obrębie  bazy,  poprzez  wyłożenie  terenu  materiałami  izolacyjnymi  do  czasu 

zakończenia budowy; 

-  przy  wyjazdach  z  budowy  na  drogę  publiczną  utwardzoną,  należy  zapewnić 

stanowiska do czyszczenia kół pojazdów. 

Wykonawca  będzie  mieć  wzgląd  na  to,  że  należy  przygotować  odpowiednią  do  zakresu  i 

rozmieszczenia  Robót  ilość  obiektów  i  urządzeń  zaplecza  budowy,  które  należ

zlokalizować poza obszarami włączonymi lub projektowanymi do włączenia do Europejskiej 

Sieci Ekologicznej Natura 2000 oraz poza pozostałymi obszarami chronionymi na podstawie 

ustawy  o  ochronie  przyrody.  Wykonawca  będzie  mieć  wzgląd  na  to,  że  zapiecze  budowy 

powinno być lokalizowane na gruncie do którego Wykonawca ma tytuł prawny lub pisemną 


zgodę właściciela lub użytkownika wieczystego. Z zajęcia pod ewentualne zaplecze budowy 

należy wykluczyć następujące rejony: 

-  odcinki  leśne  z  uwagi  na  hałas,  zwiększoną  dewastację  terenu,  możliwość 

zniszczenia roślinności; 

-  obszary blisko zabudowy mieszkaniowej z uwagi na hałas, zapylenie; 
-  tereny w pobliżu rzek, cieków i systemów melioracyjnych oraz obszary podmokłe,  z 

uwagi na potencjalne zagrożenie skażeniem wód powierzchniowych. 

Wykonawca  będzie  mieć  wzgląd  na  to,  że  w  przypadku  konieczności  lokalizacji  zaplecza 

budowy  na  terenie  GZWP,  należy  zastosować  dodatkowe  zabezpieczenia  przed 

zanieczyszczeniem środowiska gruntowo-wodnego. 

Wykonawca  będzie  mieć  wzgląd  na  to,  że  zaplecze  należy  lokalizować  na  nieużytkach, 

terenach  z  zabudową  usługową,  przemysłową,  magazynową,  najlepiej  bez  skupisk  zieleni 

wysokiej. Występujące drzewa i krzewy należy zabezpieczyć osłonami ochronnymi. 

Wykonawca  będzie  mieć  wzgląd  na  to,  że  przy  organizacji  zaplecza  budowy  należ

zapewnić

-  organizowanie  Robót  w  taki  sposób,  by  minimalizować  ilość  powstających  odpadów 

budowlanych; 

-  ogrzewanie budynków zaplecza budowy przeznaczonych na pobyt ludzi; 
-  przygotowanie pomieszczeń sanitarnych dla zaplecza budowy lub w przypadku braku 

możliwości  podłączenia  ww.  urządzeń  do  istniejącej  sieci  wodno-kanalizacyjnej 

wyposażenie  go  w  przenośne  sanitariaty,  regularnie  opróżniane  lub  odprowadzanie 

ś

cieków  bytowych  do  tymczasowych  zbiorników  bezodpływowych,  a  następnie  ich 

wywożenie do oczyszczalni ścieków, zapewnienie pojemników na odpady stale; 

-  zapewnienie  w  rejonie  aktualnie  prowadzonych  Robót  przenośnych  toalet  oraz 

kontenerów na odpadki, 

-  tankowanie  maszyn  i  urządzeń  paliwem  płynnym  na  przewidywanym  placu  postoju 

maszyn przy  zapleczu budowy, w sposób nie dopuszczający do skażenia gruntu lub 

cieków (zalecane jest wykorzystanie istniejących stacji paliw w sąsiedztwie), 

Wykonawca będzie mieć wzgląd na to, że gospodarkę odpadami należy prowadzić zgodnie z 

ustawą  o  odpadach,  a  w  szczególności  zapewnić  segregację  i  składowanie  odpadów  w 

wydzielonym,  odpowiednio  zabezpieczonym  miejscu,  w  razie  potrzeby  w  pojemnikach, 

zapewniając ich regularny odbiór przez upoważnione podmioty. Odpady niebezpieczne, jakie 

mogą się pojawić w ramach Robót budowlanych, należy oddzielać od odpadów obojętnych i 

nieszkodliwych,  celem  wywozu  przez  specjalistyczne  przedsiębiorstwa  zajmujące  się 

utylizacją


4.  Wykonawca  zamierza  przystąpić  do  realizacji  Robót  w  zakresie,  w  którym  nie  zamierza 

dokonywać  zmian  projektowych  oraz  optymalizacji,  w  oparciu  o  aktualną  decyzję  ZRID. 

Wykonawca  zakłada,  że  przygotuje,  zgodnie  z  postanowieniami  SIWZ,  wnioski  o 

wydanie/zmianę  decyzji  ZRID  w  terminach  określonych  w  Warunkach  Kontraktu. 

Wykonawca  wstępnie  planuje  podzielić  zakresy  wniosków  o  wydanie/zmianę  decyzji  ZRID 

na  kilka  etapów  w  celu  zminimalizowania  ryzyk  związanych  z  postępowaniem 

administracyjnym. 

5.  Wykonawca  uwzględnił  w  cenie  ofertowej  koszt  złożenia  kilku  wniosków  o  ZRID  i/lub 

zmianę ZRID. 

Ad. B. WYKAZ PŁATNOŚCI: poz. III. Roboty 

1. Wykonawca uwzględnił w pozycji III Wykazu Płatności pełen zakres robót, do których jest 

zobowiązany  zgodnie  z  zapisami  SIWZ.  Wykonawca  podkreśla,  że  w  swojej  ofercie  ujął 

wszystkie  koszty  związane  z  prawidłową  realizacją  przedmiotu  zamówienia  w  pełnej 

zgodności 

postanowieniami 

SIWZ, 

uwzględnieniem 

wszystkich 

Wymagań 

Zamawiającego.  Wykonawca  również  zgodnie  z  Warunkami  Kontraktu  Subklauzula  14.3 

przed  rozpoczęciem  Robót  Stałych  przedłoży  Zasadniczy  Przedmiar  Robót  Stałych (ZPRS) 

oparty  o  własne  wyliczenia,  oparty  na  rozbiciu  cen  poszczególnych  elementów 

rozliczeniowych,  na  podstawie  Projektu  budowlanego  i  wykonawczego      sporządzonego   

przez   Wykonawcę   zgodnie   z   Wymaganiami   Zamawiającego. 

2.  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania  Zamawiającego 

przedstawione  w  SIWZ.  Wykonawca  przy  opracowaniu  oferty  dokonał  analizy  możliwych 

założeń i rozwiązań projektowych w oparciu o wszelkie wymagania Zamawiającego. Są one 

zgodne  i  wynikają  z  SIWZ,  w  tym  w  szczególności  z  PFU.  W  efekcie  został  takż

opracowany ponownie przedmiar robót uwzględniający  założenia Wykonawcy. Rozwiązania 

technologiczne i materiałowe umożliwiły uzyskanie znaczących oszczędności w stosunku do 

przedstawionego  przez  Zamawiającego  przedmiaru.  Ponadto  Wykonawca  ma  możliwość 

zakupu materiałów po korzystnych cenach. Ceny te poparte są ofertami otrzymanymi przez 

Wykonawcę od podwykonawców (przykładowe oferty w załączeniu). 

Niezależnie jednak od tego faktu należy podkreślićże wskazane ceny i oferty są stosowane 

przez  Wykonawcę  na  innych  budowach.  Ich  realność  jest  potwierdzona  dotychczasową 

praktyką  i  doświadczeniem  Wykonawcy.  Ponadto  Wykonawca  ma  dostęp  do  własnych 

materiałów bez narzutów pośredników. 

3.  Wykonawca  potwierdza,  że  będzie  miał  zapewnioną  ciągłość  dostaw  kruszyw  w 

odpowiedniej  ilości  dla  zapewnienia  ciągłości  produkcji  mieszanek  mineralno-asfaltowych. 

Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  powyższe  w  cenie  ofertowej.  Wykonawca  w  celu 

uniknięcia  ewentualnych  problemów  w  terminowych  dostawach  materiałów  strategicznych, 


planuje  wcześniejsze  rozpoczęcie  dostaw  i  magazynowanie  części  materiałów  na  placu 

budowy.  Pozwoli  to  na  utworzenie  bufora  i  uniezależnienie  postępu  robót  od  chwilowych 

zakłóceń w dostawach materiałów. 

4.  Wykonawca  dysponuje  własnym  laboratorium  posiadającym  akredytację  Polskiego 

Centrum Akredytacji (nr AB 638). 

5.  Wykonawca  w  ofercie  dla  Robót  ziemnych  przyjął  założenia  zapewniające  sprostanie 

wymaganiom  stawianym  przez  Zamawiającego  w  SIWZ,  m.in.  w  Warunkach  Wykonania  i 

Odbioru Robót Budowlanych D.02.00.00. Wykonawca założył m.in., że: 

-  warstwę  gleby  zdjętą  z  pasa  Robót  należy  odpowiednio  przechowywać  tak,  aby 

składowany  materiał  ponownie  wykorzystać  do  rekultywacji  terenu.  Pryzmy  gleby 

(humusu) zabezpieczać w taki sposób, aby uniemożliwić zagnieżdżenie się ptaków w 

skarpach; 

-  konieczne  obniżenie  poziomu  wód  podziemnych  związane  z  wykonywaniem 

wykopów  nie  może  zakłócać  stosunków  wodnych.  Nie  należy  powodować  trwałych 

zmian lub ograniczenia wielkości przepływów w ciekach powierzchniowych i wodach 

podziemnych oraz nie powodować zmiany kierunków i prędkości przepływów wód; 

-  prace  niwelacyjne  należy  prowadzić  w  taki  sposób,  aby  uniknąć  odwodnienia 

pobliskich terenów; 

-  w celu ograniczenia uciążliwości hałasowej prace budowlane w sąsiedztwie terenów 

objętych ochroną przed hałasem należy prowadzić wyłącznie w godz. 6.00- 22.00 lub 

zgodnie z innymi decyzjami/postanowieniami w tym zakresie; 

-  w trakcie prowadzenia Robót ziemnych należy zapewnić stały nadzór archeologiczny. 

Wykonawca  uwzględnił  materiały  przeznaczone  na  nasypy  w  sposób  zapewniający 

sprostanie  wymaganiom  stawianym  przez  Zamawiającego  w  SIWZ,  m.in.  w  Warunkach 

Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych D.02.00.00. 

6.  Wykonawca  przewidział  dostawy  materiałów  na  nasypy  oraz  kruszyw,  mma  i  betonów  z 

wykorzystaniem własnego oraz wynajętego taboru samochodów 4 osiowych oraz naczep. 

7.  Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  koszty  zapewnienia  odwodnienia  tymczasowego  i 

zamierza odwadniać Plac Budowy w czasie prowadzenia robót w następujący sposób: 

-  dla  potrzeb  wykonywania  robót  drogowych  odwodnienie  będzie  prowadzone 

powierzchniowo  rowami  tymczasowymi  wzdłuż  całej  inwestycji  wraz  z  odpowiednim 

profilowaniem; 

-  dla  potrzeb  wykonywania  robót  mostowych,  jeśli  zaistnieje  taka  konieczność 

Wykonawca 

wykona 

powierzchniowe 

odwodnienie 

wykopu 

lub 

zastosuje 

odwodnienie wgłębne za pomocą np. igłofiltrów. 

Koszty powyższych Robót zostały ujęte w pozycji III Wykazu Płatności. 


8.  Zgodnie  Subkiauzulą  8.3  Warunków  Kontraktu  Wykonawca  w  terminie  21  dni  od  daty 

uzyskania  decyzji  ZRID/PnB  wydanej  przez  organ  I  instancji,  Wykonawca  przedłoży  do 

zatwierdzenia  Inżynierowi  szczegółowy  Program  dla  etapu  Robót  objętych  zakresem  wyżej 

wymienionej decyzji. Program składał się będzie z następujących części: 

(a) prace w ramach Robót oraz pozostałe czynności niezbędne do uzyskania pozwolenia 

na użytkowanie; 

(b) zasoby ludzkie i sprzętowe; 

(c) przeroby i płatności, 

Program dla etapu Robót w zakresie podpunktu (a) będzie zawierał m.in,: 

i. 

kolejność,  w  jakiej  Wykonawca  zamierza  realizować  zadania  objęte  Kontraktem  z 

wyraźną  graficzną  ilustracją  ścieżki  krytycznej  Robót,  tj.:  terminy  wykonywania 

Dokumentów  Wykonawcy  oraz  kolejność  i  terminy  wykonywania  Robót,  tak  aby 

osiągnąć  zakończenie  zakresu  określonego  w  każdym  Kamieniu  Milowym,  wraz  z 

uwzględnieniem terminu wykonania prób końcowych dla każdego asortymentu Robót 

określonych  w  danym  Kamieniu  Milowym,  oraz  dla  pozostałych  Robót,  a  takż

uzyskanie pozwolenia na użytkowanie przed upływem Czasu na Ukończenie;  

ii. 

okresy  na  przeglądy  według  Subkiauzuli  5,2  [Dokumenty  Wykonawcy]  oraz  na 

wszelkie  inne  przedłożenia,  zatwierdzenia  i  wyrażenia  zgody  wyszczególnione  w 

Wymaganiach Zamawiającego; 

iii. 

planowane  zmiany  w  organizacji  ruchu  na  poszczególnych  etapach  realizacji 

Inwestycji, itd. 

Sposób organizacji robót zgodnie z Programem Funkcjonalno-Użytkowym pkt. 14.1.11. oraz 

Warunkami Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych D-M.00.00.00 zostanie przygotowany 

w ramach Projektu organizacji ruchu na czas budowy, który sporządzony przez Wykonawcę 

zostanie  złożony  do  zatwierdzenia  Inżynierowi,  a  także  uzgodniony  przez  odpowiednie 

instytucje nie później niż 14 dni przed rozpoczęciem Robót, których będzie dotyczył. 

9.  Wykonawca  pragnie  podkreślić,  że  przedmiotowa  inwestycja  będzie  wykonywana  w 

konwencji  projektuj  i  buduj,  gdzie  szczegółowe  rozwiązania  projektowe  muszą  zostać 

opracowane,  przedstawione  do  zatwierdzenia  Inżynierowi  i  złożone  do  właściwego  organu 

administracji - publicznej w zakresie Projektu Budowlanego w terminie 10 miesięcy od Daty 

Rozpoczęcia, a następnie uszczegółowione w Projekcie Wykonawczym i złożone Inżynierowi 

w  terminie  16  miesięcy  od  Daty  Rozpoczęcia-zgodnie  z  Subklauzulą  8.13  Wymagana 

Minimalna Ilość Wykonania (Kamień Milowy) tj. Kamień Milowy nr 1 i 2. 

Wykonawca  zamierza  przeprowadzić  dogłębną  optymalizację  rozwiązań  projektowych 

większości branż w ramach przedmiotowej inwestycji na zasadach określonych w SIWZ. Dla 

części  Robót,  których  rozpoczęcie  będzie  możliwe  na  podstawie  otrzymanej  od 


Zamawiającego decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) i przekazanej 

przez  Zamawiającego  dokumentacji  projektowej  tj.  m.in.  projektu  budowlanego, 

stanowiącego  załącznik  do  w/w  decyzji  oraz  wymagań  zawartych  w  PFU,  Wykonawca 

zamierza  rozpocząć  Roboty  bez  zbędnej  zwłoki  na  warunkach  określonych  w  Kontrakcie. 

Wykonawca  pragnie  podkreślić,  że  złożona  przez  niego  oferta  obejmuje  wszystkie  koszty 

określone  w  SIWZ,  a  szczegółowe  rozwiązania  zostaną  przedstawione  na  etapie 

projektowania. 

10.  Wykonawca  bazując  na  doświadczeniu  zdobytym  m.in.  przy  realizacji  zamówienia  pn.: 

„Projekt  i  budowa  drogi  ekspresowej  S8  na  odcinku  lI  węzeł  „Kobyłka”  (bez  węzła)  -  węzeł 

„Radzymin  Płd.”  uwzględnił  w  swojej  ofercie  wszystkie  koszty  związane  z  przygotowaniem 

terenu  budowy  oraz  wszystkie  wymagania  Zamawiającego,  w  tym  wskazane  m.in.  w  pkt. 

1.5.2.2  PFU  (koszty  czasowego  zajęcia  nieruchomości,  koszty  wynikające  z  art.  20b  ust.  3 

Specustawy, koszty nadzoru archeologicznego i środowiskowego). 

11. Wykonawca założył w ofercie niżej wymienione założenia projektowe i technologiczne w 

związku  z  wymaganiami  zawartymi  w  Tomie  III  SiWZ  między  innymi  w  punkcie  1.4.1., 

punkcie 1.4.1.1. PFU:  

I,.          Zgodnie  z  punktem  1.4.1.  PFU,  Wykonawca  przyjął,  że  korpus  drogi  krajowej  oraz 

obiekty inżynierskie należy zaprojektować i wykonać dla: 

-  droga  o  przekroju:  dwujezdniowym  o  2  pasach  ruchu  na  każdej  jezdni  zgodnie  z 

Decyzją ZRID nr 3/2012; 

-    utwardzonego pobocza z kruszywa łamanego (w przypadku jego występowania); 

-  pasa dzielącego; 
-  obustronnych  poboczy  gruntowych,  jeżeli  zachodzi  potrzeba  lokalizacji  urządzeń 

bezpieczeństwa ruchu drogowego [BRD] oraz ochrony środowiska; 

-  skarp  nasypu  i  wykopu  drogowego;  wysokość  skarp  ustalona  będzie  na  etapie 

Projektu Budowlanego przez Wykonawcę na podstawie niwelety drogi krajowej; 

-    rowów; 

-  przeciwskarp; 
-  należy  zaprojektować  i  wykonać  drogi  dojazdowe  do  zbiorników  retencyjno- 

infiltracyjnych, w celu zapewnienia właściwego utrzymania przedmiotowych urządzeń 

odwadniających. 

II.      Zgodnie z punktem 1.4.1.1. Wykonawca przewidział co następuje: 

1.  W zakres zamówienia wchodzi wykonanie wszystkich niezbędnych prac do prawidłowego 

funkcjonowania  drogi  krajowej,  zgodnie  zobowiązującymi  przepisami  prawa  oraz 

zarządzeniami Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. 

2.  Należy  wykonać  wszystkie  niezbędne  opracowania  projektowe  wraz  z  koniecznymi 


opiniami  i  warunkami  technicznymi,  uzyskać  w  imieniu  i  na  rzecz  Zamawiającego 

wszelkie uzgodnienia, pozwolenia, zezwolenia, decyzje i zgody niezbędne dla wykonania 

Kontraktu  zgodnie  z  Wymaganiami  Zamawiającego  i  Warunkami  Kontraktu  oraz 

zbudować  i  uzyskać  w  imieniu  i  na  rzecz  Zamawiającego  decyzje  o  pozwoleniu  na 

użytkowanie.  Wymagania  zarządcy  drogi  wynikające  z  Audytu  BRD  przeprowadzonego 

na  etapie  projektowania,  na  etapie  przed  oddaniem  do  ruchu  i  zapisach  decyzji 

pozwolenia  na  użytkowanie  (warunki  w  nich  zawarte)  wynikające  z  obowiązujących 

przepisów  Prawa,  norm  bądź  Umowy  są  zobowiązaniami  Wykonawcy  i  zawierają  się  w 

Zaakceptowanej  Kwocie  Kontraktowej.  Zmiany  wykraczające  poza  powyższe  będą 

rozpatrywane zgodnie z Warunkami Kontraktu. 

3.  Przed wystąpieniem o wystawienie Świadectwa Przejęcia dla Robót lub Odcinka , należ

sporządzić  i  zgromadzić  kompletne  dokumenty  i  oświadczenia  wymagane  zgodnie  z 

ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z2013 r., poz. 1409, z późn. zm.) 

(Ustawa  [3]),  niezbędne  do  uzyskania  pozwolenia  na  użytkowanie  Robót  lub  Odcinka  i 

uzyskać w imieniu i na rzecz Zamawiającego pozwolenie na użytkowanie, 

4.  Szczegółowy  zakres  rzeczowy  Robót  przewidzianych  do  wykonania  w  ramach 

obowiązków Wykonawcy określony w treści Programu Funkcjonalno-Użytkowego (PFU). 

5.  Na  podstawie  otrzymanej  od  Zamawiającego  Decyzji  o  zezwoleniu  na  realizację 

inwestycji  drogowej  (ZRID)  i  zatwierdzonego  Projektu  Budowlanego,  stanowiącego 

załącznik do tej decyzji oraz wymagań zawartych w Programie Funkcjonalno-Użytkowym 

(PFU)  Wykonawca  może  rozpocząć  budowę  w  zakresie  niewymagającym  zmian  oraz 

jednocześnie prowadzić prace optymalizacyjne projektu. 

6.  Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie 

sposobu  prowadzenia  oceny  zanieczyszczenia  powierzchni  ziemi  (Dz.U.  z  2016  r.,  poz. 

1395) [111] Wykonawca w ramach Zaakceptowanej Ceny Kontraktowej oraz w Czasie na 

Ukończenie zobowiązany jest do wykonania zgodnie z par. 9 i 10 Rozporządzenia [111]) 

badań wstępnych wraz z przeprowadzeniem analizy otrzymanych wyników badań i jeżeli 

potwierdzają  one  wystąpienie  zanieczyszczenia  terenu  to  należy  określić  założenia  do 

przeprowadzenia dalszych badań szczegółowych, zgodnie z wymaganiami określonymi w 

par.  10.1  pkt  1-2  wraz  z  wykonaniem  tych  badań  szczegółowych.  Do  obowiązków 

Wykonawcy  należy  również  przygotowanie  kompletu  materiałów  w  odniesieniu  do 

zanieczyszczenia  terenu,  które  przekazane  zostaną  do  właściwego  organu  ochrony 

ś

rodowiska.  Badania  szczegółowe  należy  wykonać  przez  złożeniem  wniosku  o 

nowy/zamienny ZRID. 

7.  Dokumenty  zawarte  w  PFU  stanowią  opis  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

Rozporządzeniem  Ministra  Infrastruktury  z  dnia  2  września  2004  r.  w  sprawie 


szczegółowego  zakresu  i  formy  dokumentacji  projektowej,  specyfikacji  technicznych 

wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. 

2013, poz. 1129, z późn. zm.) [61]. 

8.  Zamawiający  wraz  z  PFU  udostępnił,  jako  (w  TOM  III  SIWZ)  dokumenty  wiążące 

Wykonawcę

wyniki  Generalnego  Pomiaru  Ruchu  Drogowego  (GPR),  jako  materiał  wyjściowy  do 

wykonania analiz i prognoz ruchu; 

-    opinie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o występujących elementach 

podlegających  ochronie  w  zakresie  planowanej  inwestycji  -  Decyzja  MWKZ  nr 

668/2015 z dnia 20.07.2015 r.; 

-  Decyzję Prezydenta Miasta Legionowo o środowiskowych uwarunkowaniach nr 36/06 

z dn. 28.04.2006 r. wraz z Decyzją nr 49/10 (przedłużającą termin ważności Decyzji nr 

36/06) oraz Postanowienie nr 10/10 i 11/10 (sprostowania oczywistej omyłki w decyzji 

nr 49/10); 

-  Postanowienie  RDOŚ  z  dn.  21.03.2011  r.,  znak:  WOOŚ-lI.4200.16.2011.DŚ 

uzgadniające  warunki  realizacji  przedsięwzięcia  oraz  Postanowienie  RDOŚ  z  dn. 

28.04.2011  r.,  znak:  WOOS-H.4200.16.2011.DŚ  prostujące  oczywistą  omyłkę 

pisarską w postanowieniu z dn. 21.03.2011; 

-  Decyzję  Regionalnego  Dyrektora  Ochrony  Środowiska  w  Warszawie  o 

Ś

rodowiskowych  Uwarunkowaniach  znak:  WOOŚ-II.4210,24.2011.DB  z  dnia 

07.12.2011 r.; 

-  Dokumentacja Geologiczno-inżynierska; 
-  WWiORB; 
-  mapa do celów opiniodawczych; 
-  Porozumienie z Kaufland Polska Markety z dnia 28.10.2010 r. 

9.  Wiążący  charakter  decyzji  środowiskowej  z  dn.  28.04.2006  r.  należy  rozumieć  w  taki 

sposób,  że  możliwe  do  wprowadzenia  do  projektu  są  zmiany  nieistotne  środowiskowo. 

Natomiast  w  przypadku  zmian  istotnych  środowiskowo,  dopuszczonych  przez 

Zamawiającego i opisanych w PFU, które Wykonawca może wprowadzić, konieczne jest 

ich usankcjonowanie w sposób przewidziany w przepisach prawa. 

10. Dokonane  zmiany  nie  będą  powodowały  zmiany  Zaakceptowanej  Kwoty  Kontraktowej 

oraz przedłużenia Czasu na Ukończenie. 

11. W  ramach  Kontraktu  Wykonawca  zobowiązany  jest  do  wykonania  i  przedstawienia 

Zamawiającemu  i  inżynierowi  analizy  możliwość  zlokalizowania  przejść  dla  zwierząt, 

przepustów  ekologicznych  wraz  z  ogrodzeniem  ochronno-naprowadzającym  oraz 

przepompowni  na  przedmiotowym  odcinku  drogi  krajowej  nr  61.  Opracowanie  to  winno 


jednoznacznie  przesądzić,  mając  na  uwadze  przyjęte  rozwiązania  techniczne, 

obowiązujące  przepisy  Prawa  oraz  zasady  wiedzy  technicznej  o  możliwości 

zlokalizowania  w/w  urządzeń.  Analiza  ta  powinna  się  składać  z  części  opisowej  i 

rysunkowej. 

12. Jeżeli  zajdzie konieczność wybudowania w/w urządzeń Zamawiający będzie postępował 

zgodnie z Kontraktem. 

13. Zamawiający  zwraca  przy  tym  uwagę,  że  rozpoznanie  podłoża  -  na  podstawie  którego 

opracowano  model  budowy  podłoża  zawarty  w  ww.  opracowaniu  -  miało  charakter 

punktowy,  a  szczegółowe  określenie  rodzaju  i  stanu  gruntu,  przelotu  poszczególnych 

warstw  czy  głębokości  występowania  zwierciadła  wody  gruntowej  dotyczy  wyłącznie 

poszczególnych  wyrobisk  badawczych.  W  przypadku  uznania  przez  Wykonawcę,  ż

przekazane  wyniki  badań  wymagają  uzupełnienia  lub  określenia  dodatkowych 

specjalistycznych  parametrów,  należy  w  ofercie  uwzględnić  wykonanie  stosownego 

rozpoznania. 

14. Wykonawca  uwzględnił  w  ofercie  zmiany  położenia  zwierciadła  wód  podziemnych 

wywołane  naturalnymi  wahaniami  sezonowymi  w  zakresie  określonym  w  dokumentacji 

geologiczno-inżynierskiej.  Zamawiający  udostępnia  (w  TOM  V  SIWZ)  dokumenty  nie 

wiążące: 

 -    Projekt Budowlany 

-  Projekt Wykonawczy 
-  Decyzję ZRID nr 3/2012 

15. Materiały  przekazane  w  TOM-ie  V  SIWZ  w  zakresie  niewymienionym  powyżej  oraz 

wszystkie  inne  materiały  zawarte  w  TOM-ie  V  SIWZ  nie  stanowią  opisu  przedmiotu 

zamówienia. Wykonawca otrzymuje te materiały jedynie w celach poglądowych i może je 

wykorzystać oraz interpretować na własne ryzyko. 

16. Nie  ograniczając  się  do  niżej  wymienionych  Robót,  lecz  zgodnie  z  wszystkimi  innymi 

wymaganiami określonymi w PFU, w ramach Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej należ

zaprojektować i wykonać w szczególności następujące Roboty: 

-  dowiązanie  do  odc.  II  poprzez  budowę  pasa  rozdziału  oraz  organizację  ruchu  i 

urządzenia bezpieczeństwa ruchu, 

-  realizacja  zmian  oznakowania  kierunkowego  poza  zakresem  inwestycji  a 

wynikającego ze zmian w wyniku oddania do użytkowania przedmiotowego odcinka, 

-    budowę drogi krajowej nr 61 o długości ok. 1,8 km o przekroju dwujezdniowym od km 

23+748  do  km  25+543  wraz  z  przynależną  infrastrukturą  techniczną  oraz 

urządzeniami bezpieczeństwa ruchu. Przekrój dwujezdniowy ma zostać dowiązany w 

ww.  km  25+543  do  stanu  istniejącego  DK61  tylko  poprzez  organizację  ruchu  oraz 


urządzenia  bezpieczeństwa  ruchu.  Korpus  jezdni  w  obustronnych  krawężnikach 

kamiennych, 

-  budowę i przebudowę istniejących dróg w zakresie kolizji z drogą krajową
-  budowę dróg obsługujących tereny przyległe do projektowanego pasa drogowego, 
-  budowę  dróg  technologicznych  oraz  dróg  dojazdowych  do  urządzeń  drogowych  np. 

zbiorników retencyjnych, 

-  budowę obiektów inżynierskich, 
-  rozbiórkę istniejących obiektów inżynierskich, 
-  budowę chodników dla pieszych i ścieżek rowerowych, 
-  budowę zatok autobusowych, 
-  przebudowę Kanału Bródnowskiego, 

-    budowę systemu odwodnienia korpusu drogowego (rowy drogowe, kanalizacja 

deszczowa, urządzenia podczyszczające, zbiorniki retencyjne, przepompownie i inne), 

budowę  urządzeń  ochrony  środowiska  takich  jak  zabezpieczenia  akustyczne,  zieleń

system 

odprowadzania 

wód 

opadowych, 

zbiorniki 

retencyjne, 

urządzenia 

podczyszczające wody opadowe z jezdni, 

-  budowę infrastruktury dla potrzeb obiektów zlokalizowanych w ciągu drogi krajowej w tym 

sieci  elektroenergetyczne,  sieci  wodociągowe,  sieci  i  urządzeń  oczyszczających  ścieki 

sanitarne, kanalizację deszczową wraz z urządzeniami podczyszczającymi i inne, 

-  przebudowę kolidujących urządzeń i sieci istniejącej infrastruktury technicznej, 
-  budowę i przebudowę oświetlenia drogowego, 
-  organizację  ruchu  (oznakowanie  poziome  i  pionowe  z  wyposażeniem),  urządzenia 

bezpieczeństwa ruchu drogowego w tym sygnalizację świetlną

-  wzmocnienie  podłoża  gruntowego  dla  uzyskania  właściwych  warunków  posadowienia 

dróg i obiektów inżynierskich oraz zapewnienia stateczności skarp, 

-  oczyszczenie i udrożnienie istniejących odbiorników w celu skutecznego odprowadzenia 

wody z pasa drogowego jeżeli zajdzie taka potrzeba, 

-  wykonanie  pełnej  rekultywacji  terenów  zajętych  przez  zaplecza  techniczne  i  socjalne, 

place  budowy,  drogi  na  czas  budowy  i  wszelkie  inne  tereny  przekształcone  przez 

Wykonawcę w czasie robót oraz w okresie usuwania wad, 

-  przywrócenie  dróg  publicznych  użytkowanych  przez  Wykonawcę  w  czasie  budowy  do 

stanu przed rozpoczęciem budowy, 

-  wszelkie  roboty  wynikające  z  konieczności  podłączenia  odcinka  do  istniejącego  układu 

komunikacyjnego  wraz  z  jego  ewentualną  przebudową  i  zmianą  organizacji  ruchu 

wynikającą z przyjętych rozwiązań

-  wszelkie roboty związane z przebudową i rozbiórką elementów kolidujących z inwestycją


-  zapewnienie  dojazdu  do  wszystkich  działek  sąsiadujących  z  projektowanym  pasem 

drogowym przez cały czas trwania budowy, 

-  wycinkę istniejącej zieleni, 
-  zaprojektowaniem i wykonaniem platform roboczych dla ciężkiego sprzętu budowlanego 

wykorzystywanego do realizacji specjalistycznych robót geotechnicznych; 

-  zagospodarowanie terenu zielenią
-  opracowanie  Projektu  podziału  kompetencji  pomiędzy  Zarządami  dróg  i  Zarządcami 

ruchu  (Projekt  podziału  kompetencji  powinien  odnosić  się  do  zarządzania 

poszczególnymi  drogami  i  zarządzania  ruchem  na  tych  drogach  oraz  urządzeniami, 

instalacjami  i  drogowymi  obiektami  inżynierskimi  zrealizowanymi  w  ramach  inwestycji. 

Wykonany  będzie  na  zatwierdzonym  projekcie  organizacji  ruchu  wraz  z  podłączoną 

mapą ewidencyjną z czytelnym pokazaniem numerów obrębów i działek. Projekt ten musi 

posiadać uzgodnienie  z  przyszłymi  zarządcami dróg: drogi gminne  z burmistrzem, drogi 

powiatowe  z  Zarządem  Powiatu  (w  imieniu  którego  może  działać  Powiatowy  Zarzą

Dróg),  drogi  wojewódzkie  z  Zarządem  Województwa  (w  imieniu  którego  działa 

Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich), zarządcami ruchu - drogi gminne i powiatowe - 

Starosta,  drogi  wojewódzkie  -  Marszałek  Województwa,  drogi  krajowe  z  Generalnym 

Dyrektorem  Dróg  Krajowych  i  Autostrad.  Projekt  podziału  kompetencji  powinien 

uwzględniać  faktyczny  stan  Robót  zrealizowanych  w  ramach  kontraktu,  dla  których 

zostało uzyskane pozwolenie na użytkowanie. 

-  dokonanie uzgodnień z zarządcami dróg publicznych oraz właścicielami nieruchomości w 

zakresie  przywrócenia  dróg  oraz  nieruchomości  użytkowanych  przez  Wykonawcę  w 

czasie  budowy  do  stanu  nie  gorszego  niż  przed  rozpoczęciem  budowy  oraz 

zrealizowanie ww. zobowiązań

-  przebudowa i rozbudowa istniejącego odcinka drogi krajowej nr 61: 

a)  usunięcie  istniejących  warstw  bitumicznych  wraz  z  utylizacją  warstw  wykonanych  z 

mieszanek  mineralno-smołowych,  które  zostały  zlokalizowane  w  spodzie  pakietu 

warstw  asfaltowych  (zgodnie  z  pomiarami  Konstrukcji  nawierzchni  DK  61 

znajdującymi  się  w  Tomie  V).  Wymaga  się  uzyskania  stosownych  zezwoleń  w 

przypadku  gospodarowania  odpadami  niebezpiecznymi  w  tym  destruktem 

zawierającym substancje smołowe, 

b)  usunięcie i utylizacja istniejących dolnych warstw podbudowy wykonanych z tłucznia, 

chudego  betonu,  kostki  brukowej  podsypki  itp.  (zgodnie  z  pomiarami  Konstrukcji 

nawierzchni DK61 znajdującymi się w Tomie V), 

c)  wykonanie  badań  gruntów  w  celu  określenia  grupy  nośności  podłoża  gruntowego 

nawierzchni do 2m głębokości od poziomu odkrytego podłoża gruntowego  zgodnie  z 


Katalogiem  Typowych  Konstrukcji  Nawierzchni  Podatnych  i  Półsztywnych 

wprowadzonych do stosowania Zarządzeniem GD nr 30, 

d)  wykonanie  konstrukcji  nawierzchni  zgodnie  z  pkt.  2.1.2.  PFU,  Dopuszcza  się 

projektowanie indywidualne na zasadach określonych w pkt. 2.1.2.3. PFU, 

e)  zaprojektowanie  pozostałych  dróg  wymienionych  w  pkt.  1.4.1.3.2  zgodnie  z 

Katalogiem  Typowych  Konstrukcji  Nawierzchni  Podatnych  i  Półsztywnych 

wprowadzonych  do  stosowania  Zarządzeniem  GD  nr  31.  Projekty  konstrukcji 

Nawierzchni należy ustalić z Zamawiającym. 

f)  zutylizowanie  na  własny  koszt  materiały  pochodzących  z  rozbiórki  (patrz  punkt  a)  i 

b)). 

17.  Podczas  projektowania  należy  uwzględniać  optymalizację  rozwiązań  technicznych  i 

kosztów późniejszego utrzymania w przewidywanym okresie eksploatacji drogi krajowej. 

Wykonawca  jest  zobowiązany  do  przedstawienia  i  uzyskania  zatwierdzenia  przez 

Zamawiającego  rozwiązań  technicznych  minimalizujących  koszty  eksploatacji. 

Dokumentację  projektową  w  zakresie  przedmiotowej  inwestycji  należy  uzgodnić  z 

Wojewódzkim  Sztabem  Wojskowym  w  Warszawie  zgodnie  z  Zarządzeniem  nr  30 

Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 21 kwietnia 2010 r. w sprawie 

zasad i sposobu uwzględniania potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa podczas 

przygotowania  do  realizacji  inwestycji  drogowych  oraz  z  Kafuland  Polska  i  Centrum 

Szkolenia Policji w Legionowie. 

18.  W  przypadku  zastosowania  rozwiązań  innowacyjnych,  przed  zatwierdzeniem  Projektu 

Budowlanego,  należy  przedstawić  instrukcję  utrzymania  i  przewidywane  koszty 

eksploatacji danego elementu. 

W przypadku wprowadzenia zmian wymagających uzyskania decyzji administracyjnych (np. 

decyzji  ZRID,  pozwolenia  wodnoprawnego,  decyzji  derogacyjnych)  Wykonawca  uzyska 

wszelkie  wymagane  decyzje  administracyjne/postanowienia  i  nie  wpłynie  to  na  zmianę 

Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej oraz przedłużenia Czasu na Ukończenie. 

12.  Zakres  zmian  w  oznakowaniu  na  istniejącej  sieci  dróg  w  związku  z  wprowadzeniem 

objazdów  został  założony  na  podstawie  PFU  wraz  załącznikami  (projekt  stałej  organizacji 

ruchu,  wstępne  uzgodnienia  z  zarządcami  dróg  i  Inżynierem  Ruchu),  wcześniejszych 

doświadczeniach 

Wykonawcy. 

Wykonawca 

przewidział 

minimalizację 

uciążliwości 

wynikających  ze  zmiany  organizacji  ruchu  w  okresie  realizacji  inwestycji.  Uszczegółowienie 

zmian oznakowania będzie możliwe po ostatecznym uzgodnieniu objazdów z odpowiednimi 

Zarządcami dróg i Inżynierem Ruchu. 


13. Wykonawca przyjął, że w ramach Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej należy dokonać 

następujących  zmian  w  oznakowaniu  na  istniejącej  sieci  drogowej  w  związku  z 

wprowadzeniem docelowej organizacji ruchu: 

-  dowiązanie  do  odc.  II  poprzez  budowę  pasa  rozdziału  oraz  organizację  ruchu  i 

urządzenia bezpieczeństwa ruchu, 

-  realizacja  zmian  oznakowania  kierunkowego  poza  zakresem  inwestycji  a 

wynikającego ze zmian w wyniku oddania do użytkowania przedmiotowego odcinka, 

wszelkie  roboty  wynikające  z  konieczności  podłączenia  odcinka  do  istniejącego  układu 

komunikacyjnego  wraz  z  jego  ewentualną  przebudową  i  zmianą  organizacji  ruchu 

wynikającą z przyjętych rozwiązań

14.  Długości  ekranów  oraz  ich  parametry  techniczne  (DL/Rw)  przyjęte  do  oferty 

przygotowane zostały w oparciu o zapisy decyzji środowiskowej jako obligatoryjne na obecny 

moment  życia  projektu.  Ponowna  analiza  akustyczna  zostanie  powtórzona  na  etapie 

ponownej  oceny  oddziaływania  na  środowisko.  Przygotowując  wycenę  środków 

technicznych  w  zakresie  minimalizacji  oddziaływania  akustycznego  wzięto  pod  uwagę 

preferencje Zamawiającego w zakresie konstrukcji ekranów. Uwzględniono wymogi zawarte 

w pkt. 15.1.1 i 2, pkt. 2.1.10 i dokumencie WWiORB D.07.08.04. 

15.  Wykonawca  wyjaśnia,  że  rozwiązania  przyjęte  na  etapie  przygotowania  Oferty  są 

zgodne z obowiązującymi przepisami. W związku z czym Wykonawca nie zakładał potrzeby 

uzyskiwania odstępstw od warunków technicznych. 

Jednakże  w  przypadku  zaistnienia  potrzeby  procedowania  w  myśl  art.  9  ustawy  z  dnia  7 

lipca  1994r.  Prawo  budowlane  (Dz.  U.  z  2013r.,  poz.  1409,  z  późn.  zm.)  Wykonawca 

zgodnie  z  zapisami  SIWZ  uzyska  odstępstwa  od  przepisów  techniczno-budowlanych  w 

ramach Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej oraz Czasu na Ukończenie. 

16.  Tak,  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania  Zamawiającego 

wobec  zaplanowanych  w  PFU  obiektów  inżynierskich  -Tabela  nr  1.1  z  pkt  1.4.1.4, 

Parametry przewidywanych obiektów inżynierskich. 

17.  Wykonawca  przewidział  w  swojej  ofercie  konieczność  oczyszczenia,  udrożnienia  i 

odtworzenia  istniejących  urządzeń  melioracyjnych  oraz  odbiorników  poprzez  m.in. 

odmulenie,  wykoszenie  i  oczyszczenie  rowów  (konserwacja  rowów)  w  celu  skutecznego 

odprowadzenia wody z pasa drogowego. 

18.  Tak,  Wykonawca  uwzględnił  w  swojej  Ofercie  koszt  zapewnienia  nadzoru  przez 

gestora/gestorów sieci nad realizacją Kontraktu. 

19.  Wykonawca  w  ofercie  uwzględnił  koszty  bieżącego  i  zimowego  utrzymania  dróg  i  ulic 

zlokalizowanych  w  granicach  terenu  niezbędnego  dla  realizacji  inwestycji,  od  momentu 

przekazania Placu Budowy. 


Wykonawca uwzględnił zobowiązanie do utrzymania istniejących obiektów (jezdnie, obiekty 

mostowe,  ścieżki  rowerowe,  ciągi  piesze,  znaki  drogowe,  bariery  ochronne,  urządzenia 

odwodnienia,  zieleń,  pozostałe  elementy  wyposażenia  drogi  itp.)  na  Placu  Budowy  wraz  z 

zimowym  utrzymaniem,  w  okresie  trwania  realizacji  kontraktu  aż  do  zakończenia  i  odbioru 

ostatecznego robót, po uprzednim uzyskaniu od Inżyniera Świadectwa Przejęcia Robót dla 

każdego z poszczególnych Etapów. 

20.  Tak,  Wykonawca  w  ofercie  uwzględnił  ilość  kompletów  Dokumentów  Wykonawcy 

wyszczególnionych w punkcie 2.2.2. PFU. 

21.  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił,  że  będzie  prowadził  Roboty  tak,  aby 

zachowane  były  poprzeczne,  istniejące  bądź  stworzone  w  zamian  ciągi  komunikacyjne. 

Wykonawca uwzględnił w Ofercie m.in. n/w założenia technologiczne: 

-        utrzymanie  ruchu  publicznego  na  Placu  Budowy  w  okresie  trwania  realizacji 

kontraktu, aż do zakończenia i odbioru ostatecznego robót, po uprzednim uzyskaniu od 

Inżyniera Świadectwa Przejęcia Robót dla każdego z poszczególnych Etapów, 

-   zapewnienie  dojazdu  do  wszystkich  działek  sąsiadujących  z  projektowanym  pasem 

drogowym przez cały czas trwania budowy. 

22. Wykonawca  nie  zakłada  wykorzystania  technologii  zezwalającej  na  prowadzenie  Robót 

w sposób ciągły. 

Wykonawca  zgodnie  z  Subklauzulą  6.5  Godziny  pracy  Warunków  Kontraktu  zakłada 

prowadzenie  Robót  nieprzerwanie  co  najmniej  od  godziny  06:00  do  godziny  22:00  tj.  przez 

16  godzin  dziennie  przez  6  dni  w  tygodniu  (od  poniedziałku  do  soboty  włącznie),  chyba  ż

warunki atmosferyczne nie pozwalają na wykonywanie pewnego asortymentu Robót. 

Brak możliwości wykonywania Robót w godzinach od 06:00 do 22:00 musi być potwierdzony 

przez Inżyniera Kontraktu. 

Jeśli wymaga tego technologia Robót, Wykonawca zobowiązany jest do prowadzenia Robót 

przez 7 dni w tygodniu przez całą dobę

W przypadkach prowadzenia Robót na terenach chronionych akustycznie, Roboty mogą być 

prowadzone w godzinach określonych przez Zamawiającego lub właściwy organ. 

23.  Zgodnie  z  Warunkami  Kontraktu,  Subklauzulą  4.27,  Wykonawca,  na  własną 

odpowiedzialność  i  na  własny  koszt  w  zakresie  realizowanych  Robót,  jest  zobowiązany 

podejmować  wszelkie  środki  zapobiegawcze  wymagane  zasadami  rzetelnej  praktyki 

budowlanej  oraz  aktualnymi  okolicznościami,  aby  zabezpieczyć  nieruchomości,  drogi  i  inne 

budowle i urządzenia sąsiadujące z Placem Budowy i znajdujące się na nich budynki przed 

jakimikolwiek  oddziaływaniami  wynikającymi  z  działań  lub  zaniechań  Wykonawcy,  w  tym  w 

szczególności przed hałasem, kurzem, błotem, wibracjami oraz uszkodzeniami. 


Wykonawca  zobowiązuje  się,  że  zwolni  Zamawiającego  z  obowiązku  jakichkolwiek 

ś

wiadczeń  z  tytułu  jakichkolwiek  szkód  wyrządzonych  komukolwiek  w  związku  z 

wykonywaniem  Umowy,  a  co  za  tym  idzie,  w  złożonej  ofercie  uwzględnił  wszelkie  koszty 

ewentualnych  odszkodowań  z  tytułu  zniszczeń  i  szkód  powstałych  na  skutek  działań 

Wykonawcy  na  działkach  poza  projektowanym  pasem  drogowym.  Jednocześnie, 

Wykonawca ramach Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej uwzględnił m.in.: 

-        wykonanie  pełnej  rekultywacji  terenów  zajętych  przez  zaplecza  techniczne  i 

socjalne, place budowy, drogi na czas budowy i wszelkie inne tereny przekształcone 

przez Wykonawcę w czasie robót oraz w okresie usuwania wad, 

przywrócenie dróg publicznych użytkowanych przez Wykonawcę w czasie budowy do stanu 

przed rozpoczęciem budowy. 

24.  Tak,  Wykonawca  w  ramach  ceny  oferty  uwzględnił  wymóg  budowy  przyłączy 

elektroenergetycznych w sytuacji, gdy istniejące przyłącze podlega likwidacji z powodu kolizji 

z inwestycją drogową zaś właściciel zrzeknie się odszkodowania z tego tytułu. 

25.  Wykonawca  na  podstawie  analizy  dokumentacji  projektowej  załączonej  przez 

Zamawiającego  w  Tomie  V  SIWZ  określił  jako  główne,  ryzyko  wieku  tej  dokumentacji 

projektowej. W pewnych zakresach ta dokumentacja projektowa uległa dezaktualizacji. 

Z jednej strony środkiem zaradczym niwelującym ryzyko wieku dokumentacji projektowej jest 

spełnienie  przez  Wykonawcę  wymagań  Zamawiającego  zawartych  w  SIWZ,  które 

Wykonawca 

uwzględnił w ramach Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej. 

Z  drugiej  strony  tym  środkiem  zaradczym  będzie  optymalizacja  rozwiązań  projektowych  w 

ramach  przedmiotowej  inwestycji,  którą  Wykonawca  zamierza  przeprowadzić  na  zasadach 

określonych  w  SIWZ,  mając  na  uwadze  charakter  kontraktu  oparty  na  formule  projektuj  i 

buduj. 

28.  Podczas  ustalania  wartości  oferty  Wykonawca  po  określeniu  kosztów  bezpośrednich 

uwzględnił m.in. kilka ryzyk, które wynikały z: 

niedoszacowania przedmiarów 
zmian cen materiałów 

Dostawców i Podwykonawców 

zmian cen paliw, asfaltów i stali 

Ryzyko zmian cen paliw, asfaltów i stali zostało określone na poziomie ….. 

27. Wykonawca potwierdza, że uwzględnił w ofercie wszystkie uwarunkowania wynikające z 

Gwarancji  jakości,  w  szczególności  w  zakresie  oznakowania  poziomego,  oznakowania 

pionowego, zieleni i oświetlenia. 

28. Wykonawca dysponuje sprzętem niezbędnym do wykonania zamówienia (wykaz sprzętu 

w  załączeniu).  Wykazany  sprzęt  jest  własnością  Wykonawcy  i  w  każdej  chwili  na  każdym 


etapie  robót  może  być  sprowadzony  na  plac  budowy  począwszy  od  początku  do 

zakończenia realizacji Kontraktu 

29.  Wykonawca  potwierdza,  że  będzie  miał  zapewnioną  ciągłość  dostaw  kruszyw  w 

odpowiedniej  ilości  dla  zapewniania  realizacji  wymian  gruntów,  nasypów  i  produkcji 

mieszanek mineralno-asfaltowych. 

Wykonawca wyjaśnia, iż będzie dysponował takimi środkami. 

30.  Wykonawca  dysponuje  własnymi  wytwórniami  mas  bitumicznych  zlokalizowanych  w 

pobliżu odcinka robót: 

1.  w miejscowości Nowy Dwór Mazowiecki  o wydajności 240 Mg/h zlokalizowana   20 

km od budowy, 

2.  w miejscowości Stanisławów powiat miński o wydajności 180 Mg/h zlokalizowana  54 

km od budowy, 

31.  Na  etapie  realizacji  umowy  Wykonawca  zaangażuje  sprzęt,  oraz  środki  transportu 

wskazane  w  załączonym  wykazie  w  ilościach,  które  zapewnią  ciągłość  układania 

nawierzchni bitumicznych. Wykonawca podkreśla, że takim sprzętem dysponuje i jest gotów 

użyć go przy realizacji Kontraktu. 

32.  Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  Kwocie  Kontraktowej  wymagania  zarządcy 

drogi wynikające z Audytu BRD przeprowadzonego na etapie projektowania, na etapie przed 

oddaniem do ruchu i zapisach decyzji pozwolenia na użytkowanie (warunki w nich zawarte) 

wynikające  z  obowiązujących  przepisów  Prawa,  norm  bądź  Umowy,  Zmiany  wykraczające 

poza powyższe będą rozpatrywane zgodnie z Warunkami Kontraktu. 

33.  Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie  prace  wynikające  z  Rozporządzenia 

Ministra  Środowiska  z  dnia  1  września  2016  r.  w  sprawie  sposobu  prowadzenia  oceny 

zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz.U. z 2016 r., poz. 1395). 

Prace  te  będą  wykonywane  w  sposób  zgodny  z  par.  9  i  10  w/w  Rozporządzenia, 

Wykonawca  wykona  badania  wstępne  wraz  z  przeprowadzeniem  analizy  otrzymanych 

wyników  badań  i  jeżeli  potwierdzają  one  wystąpienie  zanieczyszczenia  terenu  to 

Wykonawca określi założenia do przeprowadzenia dalszych badań szczegółowych, zgodnie 

z wymaganiami określonymi w par

 10.1 pkt 1-2, oraz wykonana te badania szczegółowe. Do 

obowiązków Wykonawcy należy również przygotowanie kompletu materiałów w odniesieniu 

do  zanieczyszczenia  terenu,  które  przekazane  zostaną  do  właściwego  organu  ochrony 

ś

rodowiska.  Wykonawca  wykona  badania  szczegółowe  przez  złożeniem  wniosku  o 

nowy/zamienny ZRID. 

34.  Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie  zmiany  położenia  zwierciadła  wód 

podziemnych  wywołane  naturalnymi  wahaniami  sezonowymi  w  zakresie  określonym  w 

dokumentacji geologiczno-inżynierskiej. 


Wykaz płatności zarówno w zakresie prac projektowych (dokumenty Wykonawcy) jak i robót 

uwzględnia  koszty  związane  z  monitoringiem  obejmującym  poziom  zwierciadła  wód 

podziemnych  zgodnie  z  wymaganiami  SIWZ.  W  zakresie  prac  dotyczących  monitoringu 

zwierciadła  wód  podziemnych  przewidziano  okres  przed  przystąpieniem  do  robót,  okres 

prowadzenia  robót  (faza  budowy)  oraz  okres  po  zakończeniu  robót.  Oferta  została 

przygotowana  w  sposób  uwzględniający  wytyczne  i  uwarunkowania  wskazane  w  PFU,  w 

oparciu  o  przedstawiony  przez  Zamawiającego  SIWZ,  udostępnione  dokumenty  (w 

szczególności  dokumenty  wiążące),  informacje  otrzymane  od  Zamawiającego  w  trakcie 

procedury przetargowej, a także doświadczenie i wiedzę techniczną Wykonawcy zarówno w 

zakresie wykonawstwa jak i projektowania. 

35. Wykonawca potwierdza, że uwzględnił w ofercie dowiązanie do odc. II. 

Sposobem  dowiązania  do  odc.  II  będzie  budowa  pasa  rozdziału  oraz  organizacja  ruchu  i 

urządzenia bezpieczeństwa ruchu. 

36. Wykonawca potwierdza, że uwzględnił w ofercie w zakresie odcinka drogi krajowej nr 61 

usunięcie  istniejących  warstw  bitumicznych  wraz  z  utylizacją  warstw  wykonanych  z 

mieszanek  mineralno-smołowych,  które  zostały  zlokalizowane  w  spodzie  pakietu  warstw 

asfaltowych (zgodnie z pomiarami Konstrukcji nawierzchni DK 61 znajdującymi się w Tomie 

V). 

Usunięcie  i  utylizacja  tych  warstw  zostanie  wykonane  na  koszt  Wykonawcy,  w  sposób 

zgodny z obowiązującymi przepisami prawa i wymogami SIWZ w tym zakresie. 

37. Wykonawca potwierdza, że uwzględnił w ofercie w zakresie odcinka drogi krajowej nr 61 

usunięcie  i  utylizację  istniejących  dolnych  warstw  podbudowy  wykonanych  z  tłucznia, 

chudego betonu, kostki brukowej podsypki itp. (zgodnie z pomiarami Konstrukcji nawierzchni 

DK61 znajdującymi się w Tomie V). 

Usunięcie  i  utylizacja  tych  warstw  zostanie  wykonane  na  koszt  Wykonawcy,  w  sposób 

zgodny z obowiązującymi przepisami prawa i wymogami SIWZ w tym zakresie. 

38.  Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie,  zawarcie  w  imieniu  i  na  rzecz 

Zamawiającego  umów  z  gestorem  sieci  (w  tym  umów  na  usunięcie  kolizji  i  umów 

przyłączeniowych)  oraz  wykonania  wszelkich  zobowiązań,  w  szczególności  finansowych  i 

formalno-prawnych  wynikających  z  tych  umów.  Koszty  związane  z  usunięciem  kolizji  i 

wykonaniem 

wszelkich 

zobowiązań 

zostały 

ujęte 

ofertach 

Podwykonawców 

poszczególnych branż

39.  Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie  konieczność  dokonania  uzgodnienia  z 

PERN S.A. w zakresie kolizji z rurociągiem naftowym. 

Konieczność dokonania uzgodnienia z PERN S.A. w zakresie kolizji z rurociągiem naftowym 

została  uwzględniona  przez  Wykonawcę,  w  sposób  zgodny  z  wymogami  SIWZ  w  tym 


zakresie,  mając  na  uwadze  m.in.  dokumentację  PERN  S.A.  z  dnia  14.02.2017r.  nr 

TMZN.5117.40.2017, warunki przebudowy sieci energetycznej, zawarte w uzgodnieniu znak 

UR/IK-5117-355/2471/10 z dnia 06.10.2010r. 

Wykonawca  uwzględnił  informację  PERN  o  zrealizowaniu  budowy  III  nitki  rurociągów 

naftowych  wraz  z  kablem  światłowodowym,  a  co  za  tym  idzie  konieczności  wykonania 

projektu  technicznego  sieci  w  miejscu  skrzyżowania  z  infrastrukturą  PERN  na  aktualnej 

mapie geodezyjnej i przedstawieniu tego projektu do uzgodnienia w PERN. 

Wykonawca  uwzględnił  również  uwagę  PERN  o  tym,  że  wszelkie  inne  roboty  związane  z 

budową drogi krajowej nr 61 w rejonie rurociągów naftowych podlegają uzgodnieniu z PERN 

przed ich wykonaniem. 

40. Wykonawca bazując na doświadczeniu zdobytym przy realizacji zamówienia pn.: „Projekt 

i budowa drogi ekspresowej S8 na odcinku II węzeł „Kobyłka” (bez węzła) - węzeł „Radzymin 

Płd.”  uwzględnił  w  swojej  ofercie  wszelkie  koszty  nadzoru  archeologicznego  w  następujący 

sposób: 

na  czas  wykonywania  robót  Wykonawca  zapewni  stały  nadzór  archeologiczny  podczas 

prowadzonych prac ziemnych, 

w  ramach  nadzoru  archeologicznego  Wykonawca  dokona  także  inwentaryzacji  obiektów 

zabytkowych znajdujących się w pasie drogowym, a następnie dokona ich przeniesienia w 

miejsce ustalone z Zamawiającym, MWKZ i odpowiednimi władzami terenu. 

41.  Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie  zapewnienie  na  czas  wykonywania 

Robót nadzoru środowiskowego, w tym nadzoru herpetologicznego, w sposób następujący: 

-        na  czas  wykonywania  Robót  Wykonawca  zapewni  nadzór  środowiskowy,  w  tym 

nadzór  herpetologiczny,  w  celu  zagwarantowania  czynnej  ochrony  fauny  oraz 

uzyskiwania  niezbędnych  decyzji  i  pozwoleń,  a  także  podejmowania  innych  działań 

wynikających z decyzji organów ochrony środowiska, 

-   w  ramach  nadzoru  środowiskowego  zostanie  przeprowadzona  bieżąca  obserwacja 

przygotowania Wykonawcy  do  prowadzenia  Robót  oraz  sposobu  ich  prowadzenia  w 

zakresie  zgodności  z  wydanymi  decyzjami  i  obowiązującymi  przepisami  ochrony 

ś

rodowiska, 

42. Wykonawca potwierdza, że uwzględnił w ofercie konieczność dokonania uzgodnienia  z 

Centrum Szkolenia Policji projektu oraz zakresu, warunków i terminów zajęcia terenu: 

a) Wykonawca  wprowadzając  organizację  ruchu  zawiadamia  organ  zarządzający  ruchem, 

zarząd drogi oraz właściwego komendanta Policji o terminie jej wprowadzenia, co najmniej 

na 7 dni przed dniem wprowadzenia organizacji ruchu (§ 12 ust. 1 Dz. U. nr 177poz. 1729 z 

2003 r.). 


b) Wykonawca wprowadzając organizację ruchu przesyła do organu zarządzającego ruchem 

co najmniej na 14 dni celem akceptacji i uzyskania pozwolenia na wejście w pas drogowy: 

szczegółowy harmonogram prac z podaniem dokładnej daty i godziny wdrożenia czasowej 

organizacji  ruchu,  przebiegu  poszczególnych  etapów  prac,  daty  i  godziny  wprowadzenia 

poszczególnych  etapów  (w  tym  etapy  na  czasowe  przywrócenie  stałej  organizacji  ruchu) 

oraz planowanej daty i godziny końcowego przywrócenia stałej organizacji ruchu, 

potwierdzenie  zaangażowania  sił  i  sprzętu  przez  wykonawcę  robot  (rodzaj  i  ilość  sprzętu 

oraz ilość pracowników zaangażowanych w przedmiotowe prace), deklarowanych na etapie 

zatwierdzania projektu organizacji ruchu. 

1) Wykonawca  wprowadzając  organizację  ruchu  na  własny  koszt  umieszcza  i  utrzymuje 

znaki 

drogowe,  urządzenia  sygnalizacji  świetlnej,  dźwiękowej  oraz  urządzenia  bezpieczeństwa 

ruchu (§ 11 pkt 2 Dz. U. nr 177 poz. 1729 z 2003r.). 

2) Wykonawca wprowadzając organizację ruchu, przed rozpoczęciem prac, zobowiązany jest 

do  uzyskania  od  Komisji  Odbiorowej  protokołu  zdawczoodbiorczego  wprowadzającego  w 

pas drogowy szczegółowo określającego użyczony teren. 

3) Właściwy  Rejon  GDDKiA  dopuszczając  wprowadzenie  organizacji  ruchu  ma  prawo  do 

zarządzenia  dokonania  korekt  w  sposobie  zabezpieczenia  (oznakowania)  prowadzonych 

robot. W powyższym przypadku ww. rejon GDDKiA dopuszczając wprowadzenie organizacji 

ruchu  zawiadamia  bez  zbędnej  zwłoki  właściwy  Oddział  GDDKiA  jako  organ  zarządzający 

ruchem, przekazując protokół z Komisji Odbiorowej. 

4) Wykonawca wprowadzając organizację ruchu, po zakończeniu prac, zobowiązany jest do 

protokolarnego przekazania pasa drogowego do Rejonu GDDKiA. 

5) Wykonawca  wprowadzając  organizację  ruchu  zobowiązany  jest  do  prowadzenia  prac  w 

pasie  drogowym  zgodnie  z  ww.  zatwierdzonym  projektem  organizacji  ruchu  i 

harmonogramem. 

43.  Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie  Porozumienie  z  Kaufland  Polska 

Markety  z  dnia  28.10.2010  roku,  jako  dokument  wiążący  Wykonawcę,  w  sposób 

uwzględniający m.in. następujące ustalenia z tego Porozumienia: 

-    Kaufland wykona własnym kosztem i staraniem, w uzgodnieniu z GDDKiA i miastem 

Legionowo, a także pod nadzorem Zarządcy drogi krajowej, przebudowę istniejącego 

układu  komunikacyjnego,  zgodnie  z  załącznikiem  nr  1  do  Porozumienia. 

Zobowiązanie  powyższe  obejmuje  m.  in.  pokrycie  przez  Kaufland  całości  kosztów 

docelowej  przebudowy  ul.  Piaskowej  i  usunięcia  kolizji  przebudowy  układu 

komunikacyjnego  z  sieciami  infrastruktury  technicznej  przy  ul.  Zegrzyńskiej  wzdłuż 

Inwestycji. 


GDDKiA wykona na swój koszt rozbudowę drogi krajowej nr 61 z uwzględnieniem opisanego 

wyżej  połączenia  Inwestycji  z  ul.  Zegrzyńską.  GDDKiA  zobowiązuje  się  m.in.  do 

uwzględnienia przy rozbudowie drogi krajowej nr 61 zjazdu publicznego z pasem wyłączania 

z ruchu łączącego Inwestycję z ul. Zegrzyńską

44. Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  swojej  ofercie  wszelkie  koszty  nadzoru 

archeologicznego w następujący sposób: 

na  czas  wykonywania  robót  Wykonawca  zapewni  stały  nadzór  archeologiczny  podczas 

prowadzonych prac ziemnych, 

w  ramach  nadzoru  archeologicznego  Wykonawca  dokona  także  inwentaryzacji  obiektów 

zabytkowych  znajdujących  się w  pasie  drogowym,  a  następnie  dokona  ich  przeniesienia  w 

miejsce ustalone z Zamawiającym, MWKZ i odpowiednimi władzami terenu. 

45. Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie  wykonanie  tarcz  wszystkich  znaków 

pionowych  na  ciągu  głównym  i  wszystkie  tablice  kierunkowe  w  tym  również  na 

skrzyżowaniach  w  zakresie  dróg  poprzecznych  w  technologii  uniemożliwiającej 

występowanie  zjawiska  roszenia  w  przypadku  zmiany  temperatury  powietrza  lub 

zabezpieczenie folią antyroszeniową

46. Wykonawca  potwierdza,  że  uwzględnił  w  ofercie  konieczność  wykonywania  robót  przy 

utrzymaniu  ciągłości  ruchu.  Wykonawca  wprowadzi  czasową  organizację  ruchu  na  czas 

wykonywania robót z zachowaniem ciągłości ruchu. 

47. Wykonawca potwierdza, że uwzględnił w ofercie wprowadzenie zmian wymaganych PFU 

oraz  wynikających  z  optymalizacji  Wykonawcy,  które  nie  może  naruszać  praw  autorskich 

Wykonawcy  Projektu  Budowlanego  -  Arcadis  Sp,  z  o.o.  stanowiącego  załącznik  do  Decyzji 

ZRID Nr 3/2012 z dnia 31.01.2012 roku, w sposób zgodny z treścią Subklauzuli 1.10 [Prawa 

autorskie] Warunków Kontraktu. 

PODSUMOWANIE: 

Wykonawca  zapewnia,  iż  dokonując  kalkulacji  ceny  swojej  oferty  kierował  się  kryterium 

należytej staranności i jakości oferowanych robót, jak również uwzględnił wszystkie elementy 

składające  się  na  przedmiot  zamówienia.  Posiadane  przez  Wykonawcę  doświadczenie 

umożliwiło  złożenie  oferty  konkurencyjnej  zgodnie  z  regułami  uczciwej  konkurencji  jak  i 

opłacalnej,  gwarantującej  Wykonawcy  zrealizowanie  Kontraktu  z  wynikiem  gwarantującym 

sukces. 

Podsumowując,  stwierdzić  należy,  iż  w  istocie  niniejsza  odpowiedź  Wykonawcy  nie  odnosi 

się  do  treści  oferty.  Dotyczy  ona  bowiem  kwestii  związanych  ze  sposobem  wykonania 

zamówienia,  stanu  przygotowania  Wykonawcy  do  rozpoczęcia  procesu  budowlanego, 

których Zamawiający nie wymagał wskazania w ofercie. Przedmiotowa odpowiedź ma wię

ambiwalentne znaczenie dla oceny oferty Wykonawcy. Jednocześnie Wykonawca podkreśla, 


ż

e jeżeli pomimo udzielonych dodatkowych wyjaśnień jakakolwiek część oferty (treść oferty) 

budzi wątpliwości Zamawiającego, Wykonawca chętnie udzieli dalszych wyjaśnień

Pismem  z  dnia  29  maja  2017  r.  Zamawiający  poinformował  Odwołującego,  że  jego 

oferta została odrzucona na podstawie art. 90 ust 3 w związku z art 89 ust. 1 pkt 4 ustawy 
Pzp. 

W  uzasadnieniu  swojej  decyzji  Zamawiający  podał:  „Zamawiający  w  celu  ustalenia 

czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz czy oferta 

uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SIWZ, na podstawie art. 90 ust. 1 oraz art. 87 

ust. 1 ustawy Pzp, wezwał Wykonawcę pismem O.WA.D-3.214.74.2015 JG.255.2017 z dnia 

07-04-2017  roku  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących  treści  złożonej  oferty  oraz  elementów 

mających  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny.  Zamawiający  w  wezwaniu  do  wyjaśnień 

zawarł  szereg  pytań  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość 

zaoferowanej  ceny.  Wezwanie  do  wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1  p.z.p.  precyzyjnie 

wskazywało  elementy  oferty  budzące  wątpliwości  -  w  formie  pytań  -  tak  aby  wykonawca 

mógł  się  do  nich  odnieść.  W  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego  Wykonawca  złożył 

pismo Nr ref.: PBDiM Sp. z o.o. D8/265/2017 z dnia 20-04-2017 roku. 

To,  że  w  SIWZ  zamawiający  nie  żądał  sporządzenia  na  etapie  składania  ofert 

szczegółowej kalkulacji, czy innego podobnego dokumentu, nie uniemożliwia, co do zasady 

żą

dania  przez  zamawiającego  szczegółowej  kalkulacji  poszczególnych  elementów 

przedmiotu zamówienia (KIO 2735/14). 

Zamawiający po szczegółowej analizie wyjaśnień Wykonawcy otrzymanych w ramach 

badania  oferty  stwierdza,  że  Wykonawca  nie  przedstawił  szczegółowych  wyjaśnień  w 

zakresie  sposobu  wyliczenia  wskazanych  w  Wykazie  Płatności  cen  za  poszczególne 

elementy  składające  się  na  przedmiot  zamówienia,  jak  również  w  zakresie  przyjętych 

założeń projektowych i technologicznych oraz sposobu uwzględnienia w ofercie postanowień 

SIWZ.  Wyjaśnienia  Wykonawcy  są  bardzo  ogólnikowe,  nie  zawierają  wystarczających 

dowodów  ani  wyliczeń  i  w  żaden  sposób  nie  wyjaśniają  powziętych  wątpliwości,  tj.  w 

szczególności  nie  pozwalają  na  określenie  czy  i  jaki  wpływ  mają  poszczególne  czynniki  na 

wysokość zaoferowanej ceny ofertowej oraz nie obaliły domniemania że oferta zwiera rażąco 

niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Zamawiający  wezwał  Wykonawcę  do  wyjaśnienia  wątpliwości  w  zakresie  kalkulacji 

ceny  oferty.  Wyjaśnienie  złożone  przez  Wykonawcę  nie  dało  Zamawiającemu  możliwości 

zweryfikowania  poprawności  dokonanej  przez  Wykonawcę  kalkulacji  ceny.  Wyjaśnienie 

winno  być  wyczerpujące,  konkretne,  przekonujące  i  ujawniające  najważniejsze  składniki 

cenotwórcze,      oraz      potwierdzone    dowodami.      Samo      zapewnienie      Wykonawcy,      że   

wykona  zamówienie  za  oszacowaną  przez  siebie  cenę  jest  niewystarczające.  Z  wyjaśnień 


złożonych  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  musi  jednoznacznie  wynikać  możliwość 

zaoferowania takiej ceny m. in. poprzez  złożenie szczegółowych kalkulacji i wyliczeń. Tego 

Wykonawca w swoich wyjaśnieniach nie wykazał. 

Przykładem na powyższe są m.in. wyjaśnienia Wykonawcy w zakresie: 

Pyt. nr 2 z części B WYKAZ PŁATNOŚCI: poz. III. Roboty: 

Cena Oferty Wykonawcy w zakresie punktu III. 1. „Roboty” wynosi 32 339 723,24 zł netto. 

Prosimy  o wyjaśnienie,   w  jaki  sposób Wykonawca  w swojej  ofercie  uwzględnił  wymagania 

Zamawiającego  w  omawianym  zakresie  jednocześnie  osiągając  przedstawioną  cenę 

ofertową? Zamawiający zwraca się z prośbą o wskazanie, czy Wykonawca w swojej ofercie 

uwzględnił wszystkie wymagania Zamawiającego przedstawione w SIWZ? 

Odpowiedź Wykonawcy: 

„Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wszystkie  wymagania  Zamawiającego 

przedstawione  w  SIWZ.  Wykonawca  przy  opracowaniu  oferty  dokonał  analizy  możliwych 

założeń i rozwiązań projektowych w oparciu o wszelkie wymagania Zamawiającego. Są one 

zgodne  i  wynikają  z  SIWZ,  w  tym  w  szczególności  z  PFU.  W  efekcie  został  takż

opracowany ponownie przedmiar robót uwzględniający założenia Wykonawcy. Rozwiązania 

technologiczne i materiałowe uniemożliwiły uzyskanie znaczących oszczędności w stosunku 

do przedstawionego przez Zamawiającego przedmiaru. Ponadto Wykonawca ma możliwość 

zakupy materiałów po korzystnych cenach. Ceny te poparte są ofertami otrzymanymi przez 

Wykonawcę od podwykonawców (przykładowe oferty w załączeniu). 

Niezależnie jednak od tego faktu należy podkreślićże wskazane ceny i oferty są stosowane 

przez  Wykonawcę  na  innych  budowach.  Ich  realność  jest  potwierdzona  dotychczasową 

praktyką  i  doświadczeniem  Wykonawcy.  Ponadto  Wykonawca  ma  dostęp  do  własnych 

materiałów bez narzutów pośrednich.” 

Wykonawca  do  wyjaśnień  dołączył  oferty  3  podwykonawców,  z  których  nie  wynikają  kwoty 

materiałów,  o  których  pisze  Wykonawca.  Brak  jest  również  precyzyjnego  wskazania  której 

części wyjaśnień dotyczą oferty podwykonawców. 

Brak  wyjaśnienia  w  jaki  sposób  Wykonawca  w  swojej  ofercie  uwzględnił  wymagania 

Zamawiającego  w  omawianym  zakresie  jednocześnie  osiągając  przedstawioną  cenę 

ofertową

Pyt. nr 26 z części B WYKAZ PŁATNOŚCI: poz. III. Roboty

Prosimy o określenie, jakie ryzyko  zmian cen paliw, asfaltów i stali  zostało uwzględnione 

ofercie. 

Odpowiedź Wykonawcy: 

„Podczas  ustalania  wartości  oferty  Wykonawca  po  określeniu  kosztów  bezpośrednich 

uwzględnił m.in, kilka ryzyk, które wynikały z; 


niedoszacowania przedmiarów 
zmian cen materiałów u Dostawców i Podwykonawców 
zmian cen paliw, asfaltów i stali 

Ryzyko zmian cen paliw, asfaltów i stali zostało określone na poziomie ....... " 

Powyższe  pytania  i  odpowiedzi  są  przykładem  na  fakt,  iż  Wykonawca  odpowiedział 

na pytania „czy” ale nie odpowiedział na pytania „w jaki sposób”. Odpowiedzi udzielone w ten 

sposób nie pokazują ani nie udowadniają wpływu przyjęcia danych rozwiązań na wysokość 

zaoferowanej ceny. 

Z  momentem  powzięcia  przez  zamawiającego  wątpliwości  co  do  tego,  czy  w 

konkretnej  sytuacji  cena  nie  ma  charakteru  rażąco  niskiej,  i  wyrażenia  tej  wątpliwości  w 

formie  wezwania  na  podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  to  na 

wykonawcy  zgodnie  z  art.  90  ust  2  ustawy  pzp  spoczywa  ciężar  wykazania,  że  cenę 

skalkulowano w sposób rynkowy. 

Wykonawca  przedstawił  przykładowe  oferty  podwykonawców  jednak  nie  wyjaśnił,  w 

jaki  sposób  te  oferty  podwykonawcze  zostały  skalkulowane  w  cenie  ofertowej.  Nie 

przedstawiono  kosztorysu,  wyliczeń,  bądź  innych  sprawdzalnych  informacji  wyjaśniających 

przyjętą  w  ofercie  cenę.  Wykonawca  nie  wskazał,  jakie  koszty  materiału  wyceniono  na 

podstawie  ofert  oraz  nie  przedstawił  na  to  dokumentów.  Dowody  przedstawione  w  takiej 

formie należy uznać za niewystarczające. 

Wykonawca  nie  przedłożył  kalkulacji,  wyliczeń  (kosztorysu  bądź  innych  opracowań

wyjaśniających,  jakie  konkretnie  „Roboty”  zostały  skalkulowane  kompleksowo  w  oparciu  o 

oferty  podwykonawcze.  Wykonawca  przedstawił  ogólne  założenia  bez  odniesienia  ich  do 

ceny  ofertowej  poszczególnych  elementów  przedmiotu  zamówienia  i  Wykazu  Płatności  w 

związku,  z  czym  te  przedłożone  dowody  są  niesprawdzalne.  Określenie  przez  Wykonawcę 

zbioru otwartego dotyczącego zakresu elementów przedmiotu zamówienia, jakie wyceniono 

kompleksowo nie daje możliwości weryfikacji wyjaśnień w tym zakresie. 

Wykonawca  wyjaśnił,  że  „ma  możliwość  zakupu  materiałów  po  korzystnych  cenach” 

oraz  „ma dostęp do własnych materiałów bez narzutów pośrednich”, nie przedstawił jednak 

ż

adnych  dowodów,  wyliczeń  bądź  innych  weryfikowalnych  informacji  wyjaśniających,  w  jaki 

sposób  skalkulowano  w  ofercie  te  elementy  przedmiotu  zamówienia.  Wykonawca  wyjaśnił, 

ż

e „ceny te”  (w  zakresie  Wykaz  Płatności   poz.   III  Roboty)  skalkulowano  w  oparciu   o  

załączone  do  wyjaśnień    oferty      podwykonawcze,      nie    określił  jednak,    jakich      ofert  

podwykonawczych  to  dotyczy  i  w  jaki  sposób  dokonał  kalkulacji  ceny  w  przedmiotowym 

zakresie.  Wykonawca  nie  przedstawił  w  wyjaśnieniach  w  sposób  zgodny  z  wezwaniem 

Zamawiającego założeń projektowych i technologicznych, jakie zostały wycenione w ofercie. 


Wyjaśnienia   Wykonawcy   nie   obaliły   domniemania   rażąco   niskiej   ceny   pomimo   

próby Zamawiającego uzyskania wyjaśnień w tym zakresie. 

Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy 

(Sygn. akt   IX   Ca   39/15)   Ugruntowany jest  pogląd,   iż  złożenie   wyjaśnień   nazbyt  

ogólnych,  nieprecyzyjnych, takich, które  nie  pozwalają  zamawiającemu  na  faktyczną  ocenę 

rzetelności  kalkulacji  cen  wykonawcy,  nakłada      na      zamawiającego      obowiązek   

odrzucenia    oferty na podstawie art. 90 ust 3 ustawy Pzp w  związku  z  art. 89 ust. 1 pkt 4 

ustawy Pzp.  

W  związku   z  tym,   że  wyjaśnienia   Wykonawcy  należy  uznać za   niezłożone jak  

również  niewyjaśniające  realności  zaoferowanej  ceny  jego  oferta  podlega  odrzuceniu  na 

podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp.  

Zamawiający nie miał podstaw do wezwania wykonawcy do dodatkowych wyjaśnień 

ponieważ  wykonawca    nie  udzielił  odpowiedzi    na    pytania    zawarte  w    pierwotnym 

wezwaniu.    Ponowne  wezwanie  musiałoby  polegać  na  powtórzeniu  w  większości    tych 

samych pytań.   W wyroku KIO 686/17 Izba wskazała że powtórne wezwanie wykonawcy do 

wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 „jest dopuszczalne w sytuacji gdy na podstawie   złożonych 

wyjaśnień  powstają  dalsze  kwestie  i  nowe  wątpliwości  do  wyjaśnienia,  nie  może  natomiast 

prowadzić do bezpodstawnego stworzenia    kolejnej    szansy    dla    wykonawcy,    który    

złożył    wyjaśnienia    niekompletne czy niepotwierdzające   prawidłowości   ceny”.   Jeżeli   

złożone      przez      Wykonawcę      wyjaśnienia  są  zbyt  lakoniczne,  aby  uznać,  że  zostały 

złożone Zamawiający zobowiązany jest odrzucić ofertę na podstawie art. 90 ust.3 w związku 

z  art  89  ust.4  ustawy  pzp.  Zatem  w  przedmiotowym  przypadku    ponowne  wezwanie 

wykonawcy  do  wyjaśnień  stanowiłoby  naruszenie  przepisów  ustawy,  naruszałoby  zasadę 

uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców.  Z  momentem  wezwania  na 

podstawie art.  90 ust.   1  ustawy Prawo zamówień publicznych, na wezwanym wykonawcy  

spoczywa   ciężar  wykazania, że zaoferowana przez niego cena nie ma charakteru  rażąco 

niskiej. Skutkiem    powyższego jest wniosek, że niezależnie od szczegółowości wezwania, 

inicjatywa  dowodowa,  zakres  informacji,  jakie  zostaną  złożone  w  odpowiedzi  na 

przedmiotowe  wezwanie  należą  do  wezwanego  wykonawcy,  bowiem to  jego  zadaniem  jest  

wykazanie  że  cena  nie      jest      rażąco      niska.      Z  momentem      powzięcia      przez 

zamawiającego wątpliwości co do tego,  czy w konkretnej sytuacji cena  nie ma  charakteru 

rażąco niskiej,  i wyrażenia  tej wątpliwości  w formie wezwania  na podstawie art.  90 ust.   1 

ustawy  Prawo  zamówień    publicznych,  to  na  wykonawcy  spoczywa  ciężar  wykazania,  ż

cenę skalkulowano w sposób rynkowy. 

Wyjaśnienia wykonawcy koncentrują się na wykazaniu zgodności treści oferty z siwz 

lecz  nie  dają  żadnego  merytorycznego  materiału  udawadniającego  realność  zaoferowanej 


ceny.  Zgodnie  z  wezwaniem  oraz  ze  spoczywającym  na  wykonawcy  ciężarze  dowodu  miał 

on  podać  wyczerpującą  i  szczegółową  informację  na  temat  sposobu  uwzględnienia 

elementów  mających  wpływ  na  wartość  Oferty,  co  najmniej  w  kwestiach  wskazanych  w 

pytaniach  zamawiającego  ale  także  innych,  które  wykonawca  uzna  za  istotne,  mając  na 

uwadze m.in.  zaangażowanie osobowe, rzeczowe, sprzętowe i finansowe i  związane  z tym 

niezbędne do poniesienia koszty a także zakładany poziom zysku. 

Przedstawione  przez  Wykonawcę  wyjaśnienia  winny  być  merytoryczne,  a 

Wykonawca  winien  dostarczyć  wystarczający  materiał  do  sformułowania  przez 

Zamawiającego  oceny  zaoferowanej  w  ofercie  kwoty,  za  którą  Wykonawca  ma  zamiar 

wykonać przedmiot zamówienia. Zgodnie z art. 90 ust 1 ustawy pzp wyjaśnienia wykonawcy 

i złożone dowody winny dotyczyć wyliczenia ceny w szczególności w zakresie: oszczędności 

metody 

wykonania 

zamówienia, 

wybranych 

rozwiązań 

technicznych, 

wyjątkowo 

sprzyjających 

warunków 

wykonywania 

zamówienia 

dostępnych 

dla 

wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  ustalonego  na 

podstawie art. 2 ust, 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu 

za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.) oraz wpływu pomocy publicznej udzielonej 

na podstawie odrębnych przepisów. Wyjaśnienia wykonawcy powyższego nie zawierają

Wyjaśnienia dotyczące elementów oferty, które miały wpływ na kalkulację ceny winny 

wskazywać  i  omawiać  przynajmniej  podstawowe  elementy  cenotwórcze,  jak  przykładowo 

koszt  osób  wykonujących  zamówienie,  zaangażowania  odpowiedniego  sprzętu,  czy  zysk 

wykonawcy. Wyjaśnienia złożone przez wykonawcę nie zawierają takich informacji przez co 

maja charakter jedynie iluzorycznych i nie stanowią wyjaśnienia elementów oferty, mających 

wpływ na wysokość cen. 

Powyższe potwierdza  aktualne, bogate i ugruntowane orzecznictwo KIO i tak: 

Wyrok KIO 1159/16; KIO 1174/16

 - Art. 90 ust. 3 p.z.p. w swojej bezpośredniej treści odnosi 

się  do  niezłożenia  wyjaśnień  w  ogóle,  lecz  w  praktyce  przyjmuje  się,  słusznie,  ż

niezłożeniem wyjaśnień jest także brak merytorycznej treści owych wyjaśnień (tzn. formalne 

złożenie  odpowiedzi,  lecz  takiej,  która w rzeczywistości  niczego  nie  wyjaśnia,  ogólnikowej). 

Wyrok KIO 1145/16 - Zamawiający nie może przy ocenie wyjaśnień opierać się na własnej 

wiedzy,  zastępując  tym  samym,  choćby  jedynie  w  części,  szczegółowe  wyjaśniania 

wymagane od wykonawcy. 

Wyrok  KIO  675/16

  -  Wyjaśnienia  dotyczące  elementów  oferty,  które  miały  wpływ  na 

kalkulację  ceny  winny  wskazywać  i  omawiać  przynajmniej  podstawowe  elementy 

cenotwórcze,  np.  koszt  osób  wykonujących  zamówienie,  zaangażowania  odpowiedniego 


sprzętu,  czy  marżę  wykonawcy.  W  przeciwnym  wypadku  wyjaśnienia  będą  miały  charakter 

jedynie iluzorycznych i nie będą stanowiły wyjaśnienia elementów oferty, mających wpływ na 

wysokość ceny. 

Wyrok  KIO  559/16

  -  Powyższe  nie  oznacza  jednak,  że  zamawiający  ma  obowiązek 

prowadzić  wyjaśnienia  dotyczące  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny 

wieloetapowo  w  sytuacji,  gdy  wyjaśnienia  zawierają  istotne  braki  w  zakresie  uwzględnienia 

wszystkich  elementów  kosztów  realizacji  zamówienia.  Uzupełnianie  i  korygowanie  tych 

kosztów  w  ramach  „wieloetapowych”  wyjaśnień  naruszałoby  zasadę  uczciwej  konkurencji  i 

równego traktowania wykonawców. 

Wyrok  KIO  412/16  -  Dla  udowodnienia  realności  ceny  nie  jest  wystarczające  złożenie 

jakichkolwiek dowodów dokumentujących działalność danego przedsiębiorcy, w tym w ujęciu 

historycznym,  ale  konieczne  jest  przedstawienie  dowodów,  które  w  sposób  obiektywny  i 

jednoznaczny  mogą  zostać  uznane  za  materiał  faktycznie  potwierdzający  możliwość 

zaoferowania  badanej  ceny,  a  tym  samym  możliwość  należytego  wykonania  całości 

przedmiotu zamówienia za tę cenę

Wyrok  KIO  312/16

  -  Natomiast  wyjaśnienia  ogólnikowe,  lakoniczne  czy  niewiarygodne,  a 

więc   takie,   które   nie   wykazują  możliwości   wykonawcy   do   skalkulowania   ceny   

poniżej wartości przedmiotu zamówienia, powinny stanowić podstawę do odrzucenia oferty 

w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p 

Wyrok  KIO  198/16

  -  Wyjaśnienia  żądane  od  wykonawcy  w  trybie  art.  90  ust.  1  p.z.p.,  nie 

mogą być ogólnikowe - przeciwnie muszą być rzetelne i muszą dawać zamawiającemu nie 

tylko samą możliwość dokonania ich oceny, ale  także muszą dawać możliwie najpełniejszy 

obraz tego, co pozwoliło konkretnemu wykonawcy na zaoferowanie takiej ceny. (...) Nie jest 

tu wystarczające ograniczenie się do argumentu, co do poziomu cen z innych postępowań

Nie  jest      także      prawidłowe      kierowanie      się      odgórnym      założeniem,      że      pomimo   

otrzymania  ogólnikowych  wyjaśnień,  cena  oferty  nie  jest  rażąco  niska,  tylko  dlatego,  ż

wpisuje się w pewien poziom cen. 

Wyrok KIO 2872/15 - Obowiązkiem wykonawcy, który został wezwany do złożenia wyjaśnień 

w  trybie  przepisu  art.  90  ust.  1  p.z.p.  jest  precyzyjne  wskazanie  przyczyn  umożliwiających 

mu  obniżenie  ceny  do  poziomu,  który  wzbudził  podejrzenia  zamawiającego.  Wykonawca, 

który  wyartykułowanych  w  wezwaniu  wątpliwości  nie  rozwieje,  bądź  taki,  który  złoż

wyjaśnienia  potwierdzające,  że  jego  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  musi  liczyć  się  z 

odrzuceniem jego oferty i utratą szans na uzyskanie zamówienia. 

Wyrok KIO 2770/15 - Zadaniem wykonawcy składającego wyjaśnienia w trybie art. 90 ust. 1 

p.z.p.  jest  udowodnienie  realności  zaoferowanych  cen,  np.  przez  ich  wyliczenie 


(skalkulowanie) w odniesieniu do aktualnej sytuacji danego, konkretnego wykonawcy, a nie 

jedynie odniesienie (porównanie) ich do cen oferowanych, w tym w latach poprzednich. 

Wyrok  KIO  2744/15  -  W  aktualnym  stanie  prawnym  (art.  90  ust.  1  p.z.p.)  wykonawca  na 

wezwanie  zamawiającego  -  składa  nie  tylko  same  wyjaśnienia  zaoferowanej  ceny,  ale  też 

ma obowiązek poparcia ich dowodami. 

Wyrok  KIO  2595/15  -  Wymienienie  w  treści  wyjaśnień  poszczególnych  kosztów  samo  w 

sobie  nie  stanowi  wiarygodnego  źródła  weryfikacji  realności  zaproponowanej  ceny. 

Wykonawca  powinien  przedstawić  szczegółową  analizę  kosztów  wraz  ze  wskazaniem 

okoliczności wpływających na ich obniżenie. 

Wyrok  KIO  2377/15  -  Celem  procedury  wyjaśniającej  jest  umożliwienie  zamawiającemu 

zweryfikowania  poprawności  dokonanej  przez  wykonawcę  kalkulacji  ceny,  a  nie  złożenie 

ogólnego  zapewnienia,  że  wykonawca  wykona  zamówienie  za  oszacowaną  przez  siebie 

cenę

Wyrok  KIO  2297/15  -  Każdorazowo  wyjaśnienia  wykonawcy  dotyczące  elementów  oferty 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny  muszą  być  przekonujące  -  a  przede  wszystkim 

konkretne. Nie mogą mieć postaci ogólnej i nic niewyjaśniającej afirmacji wykonawcy o jego 

doświadczeniu,  bogatym  zapleczu  oraz  spełnieniu  przez  oferowany  przedmiot  wymagań 

stawianych w postępowaniu. (...) Treścią wyjaśnień ma być zaprezentowanie kalkulacji ceny, 

a zatem pokazanie zaplanowanych w związku z realizacją zamówienia kosztów i nakładów. 

Wyrok KIO 1538/15; KIO 1548/15; KIO 1549/15 - Samo wyspecyfikowanie w treści wyjaśnień    

rodzaju  kosztów  nie  stanowi  wiarygodnego  źródła  weryfikacji  realności  zaproponowanej 

ceny.  Wykonawca  winien  przedstawić  szczegółową  analizę  wskazanych  w  treści  wyjaśnień 

kosztów, w tym w szczególności przyjętą wartość oraz z czego owa wartość wynika. 

Wyrok KIO 1216/15

 - Należy zauważyćże i w takich warunkach, gdy wykonawca stwierdza, 

ż

e  wykona  prace  własnymi  siłami,  powstają  koszty  pracy,  uzgodnień,  materiału,  sprzętu. 

Tym samym nie są to prace bezkosztowe. 

Wyrok  KIO  1147/15

  -  Powołanie  się  przez  wykonawcę  na  doświadczenie  w  wykonywaniu 

podobnego  zamówienia  może  stanowić  jedynie  tło  wyjaśnień,  a  nie  zasadniczą  ich  treść. 

Dokonując  bowiem  kalkulacji  wyceny  oferty  należy  każdorazowo  brać  pod  uwagę  warunki 

właściwe dla tego zamówienia, a wycena musi dotyczyć przedmiotowego zadania. 

Wyrok KIO 547/15 -

 Zamawiający nie może bowiem, przy bierności wykonawcy wydobywać 

od niego informacji, kiedy sam zainteresowany nie wykazuje należytej troski o swój interes i 

los złożonej oferty. Taki sposób procedowania prowadziłyby do naruszenia zasady równego 

traktowania i uczciwej konkurencji w postępowaniu”. 

Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje: 


Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

W  pierwszej  kolejności  stwierdzić  należy,  że  Izba  nie  podziela  twierdzeń 

Odwołującego jakoby możliwość weryfikacji ceny oferty, w świetle art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, 
w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego była ograniczona. Twierdzenia te, zdaniem Izby, 
nie  znajdują  normatywnej  podstawy.  Analiza  przepisu  art.  90  ustawy  Pzp,  wbrew 
twierdzeniom Odwołującego, nie przywodzi wniosku, że zamawiający powinien w odmienny 
sposób prowadzić proceduję udzielania wyjaśnień przez wykonawcę w przedmiocie rażąco 
niskiej  ceny  w  zależności  od  charakteru  oferowanego  wynagrodzenia,  a  co  za  tym  idzie, 
również  ich  ocenę.  Na  próżno  w  powołanym  przepisie  poszukiwać  odmiennego 
ukształtowania tej procedury dla wynagrodzenia ryczałtowego i kosztorysowego, a skoro tak, 
to w ocenie Izby, wolą ustawodawcy nie było ustalenie odrębnych procedur ze względu na 
stosowane w postępowaniu wynagrodzenie.  
 

Co więcej, w ocenie Izby, nie miałoby to uzasadnienia. Mocą przepisu art. 90 ust. 1 

ustawy Pzp zamawiający zobowiązany jest do wyjaśnienia ceny oferty, celem wykluczenia, 

ż

e  nie  ma  ona  charakteru  rażąco  niskiego.  Stwierdzenie  zaś,  że  ceny  rażąco  niskiej  nie 

zaoferowano  jest  możliwe  tylko  po  weryfikacji  wyjaśnień,  które  w  sposób  niebudzący 
wątpliwości  to  potwierdzają.  Zatem,  domniemanie  rażąco  niskiej  ceny  również  i  przez 
wykonawcę, który oferuje wynagrodzenie ryczałtowe, winno być obalone, a z tym wiąże się 
wspomniany obowiązek.  
 

Gdyby  przyjąć,  jak  chciałby  tego  Odwołujący,  że  skoro  wynagrodzenie  ryczałtowe 

jest  niezależne  od  rozmiaru  wykonanych  prac  i  wartości  poniesionych  kosztów,  to  by 
oznaczało,  że  wynagrodzenie,  które  skalkulowane  zostało  w  oderwaniu  od  przedmiotu 
zamówienia,  zupełnie  nieadekwatne  do  zakresu  zamówienia,  winno  być  przez 
zamawiającego  przyjęte.  Oczywiście  z  taką  koncepcją  nie  należy  się  zgodzić,  bowiem 
należy  dostrzec  dwie  instytucje,  a  mianowicie  realność  ceny  i  wynagrodzenie  ryczałtowe. 
Wynagrodzenie  ryczałtowe  wcale  nie  powoduje,  że  cena  nie  musi  być  skalkulowana  w 
sposób realny i żaden z rozsądnie działających przedsiębiorców z pewnością tak nie czyni. 
Nie  budzi  wątpliwości,  że  wynagrodzenie  jest  wynikiem  kalkulacji,  które  znajdują  swoje 
uzasadnienie w realiach życia rynkowego i to winien zbadać zamawiający.  
 

Dodatkowo  należy  zwrócić  uwagę,  że  niezależnie  od  tego,  iż  ustawodawca  nie 

odróżnił procedury wyjaśniania i badania wynagrodzenia ryczałtowego od kosztorysowego, 
to w ogóle nie mówi o badaniu wynagrodzenia, ale ceny. W tym sposób odpada argument 
Odwołującego,  że  charakter  wynagrodzenia  może  mieć  jakikolwiek  wpływ  na  sposób 
badania i oceny ceny przez zamawiającego.  
 

Pomocniczy  charakter  kosztorysu  przy  wynagrodzeniu  ryczałtowym  nie  wpływa  na 

powyższą  ocenę.  Okoliczność,  że  rzeczony  kosztorys  nie  ma  przesądzającego  znaczenia 


dla  określenia  zakresu  (rozmiaru)  zobowiązania  wykonawcy,  inaczej  niż  ma  to  miejsce  w 
wynagrodzeniu  kosztorysowym,  nie  powoduje,  zdaniem  Izby,  że  sposób  badania  ceny 
winien  być  ograniczony.  Znaczenie  kosztorysu  nie  modyfikuje  obowiązków  wykonawcy  w 
zakresie wykazania, że cena nie ma charakteru rażąco niskiej (art. 90 ust. 2 ustawy Pzp) i 
nie  wpływa  również  na  zakres  wyjaśnień,  jakie  winien  złożyć  wykonawca.  Raz  jeszcze 
należy  podkreślić,  że  również  ten  wykonawca,  oferujący  wynagrodzenie  ryczałtowe,  jest 
zobowiązany obalić domniemanie rażąco niskiej ceny. 
 

Żą

danie przez zamawiającego kosztorysu uproszczonego, czy też Wykazu Płatności, 

jak  w  tym  postępowaniu,  jest  niezależne  od  obowiązków  wykonawcy  w  przedmiocie 
wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny.  Okoliczność,  że  Wykaz  płatności  nie  jest  szczegółowy  nie 
ogranicza  Zamawiającego  w  badaniu  ceny  zaoferowanej  przez  Odwołującego  i  pozostaje 
bez  wpływu  na  treść  wyjaśnień,  jakie  Odwołujący  winien  złożyć,  aby  obalić  domniemanie 
rażąco niskiej ceny.  
 

Powoływane  przez  Odwołującego  orzecznictwo  ma  znaczenie  dla  oceny  oferty  pod 

kątem  jej  niezgodności  z  SIWZ,  nie  ma  natomiast  znaczenia  dla  oceny  ceny  oferty. 
Podkreślenia  wymaga,  że  w  orzecznictwie  prezentowany  jest  pogląd,  iż  wyjaśnienie  ceny 
oferty  przy  wynagrodzeniu  ryczałtowym  nie  ma  innego  charakteru  niż  przy  wynagrodzeniu 
kosztorysowym. 
 

I  tak,  w  wyroku  z  dnia  29  grudnia  2016  r.,  sygn.  akt:  KIO  2374/16  Izba  wskazała: 

„Zgodnie  z  art.  90  ust.  3  p.z.p.  brak  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  skutkuje  odrzuceniem 

oferty.  Oświadczenie  wykonawcy,  że  zaoferowana  przez  niego  cena  jest ceną  ryczałtową  i 

uwzględnia  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  -  nie  stanowi  żadnych  wyjaśnień.  Istotą 

wyjaśnień  jest  rozwianie  wątpliwości  co  do  pewnych  okoliczności:  w  przypadku  wyjaśnień 

odnoście  ewentualności  zaoferowania  rażąco  niskiej  ceny  -  przedstawienie  przekonującej 

argumentacji, przytoczenie zobiektywizowanych przesłanek pozwalających na skalkulowanie 

ceny  na  niskim  poziomie,  wykazanie,  że  cenę  skalkulowano  prawidłowo,  w  sposób 

uwzględniający  wszystkie  istotne  czynniki,  wreszcie  -  załączenie  dowodów.  Samo 

oświadczenie wykonawcy,  że cenę obliczono prawidłowo, nie można uznać  za tożsame  ze 

złożeniem wyjaśnień”. 

„Kwestionowanie  zasadności  badania  ceny  oferty  przy  wynagrodzeniu  ryczałtowym 

nie broni się nie tylko na gruncie przepisów ustawy z 2004 r. - Prawo zamówień publicznych, 

ale  również  w  praktyce. Ryczałt  -  pomimo tego, że  stanowi  wynagrodzenie  za  całość  robót 

niezbędnych  do  realizacji  przedmiotu  zamówienia,  niezależnie  od  ich  rzeczywistych 

rozmiarów  i  kosztów (zob.  art.  632  §  1 k.c.)  -  nie  jest  dla  zamawiającego  zabezpieczeniem 

przed  zaoferowaniem  mu  rażąco  niskiej  ceny.  Ma  to  miejsce  chociażby  w  przypadkach,  w 

których  wykonawca  kalkulując  cenę  oferty  nie  uwzględni  w  niej  jakiegoś  istotnego  dla 


wykonania  zamówienia  elementu, co  zostanie ujawnione, przykładowo, na etapie składania 

wyjaśnień. Wydaje się rzeczą oczywistąże także w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego 

można  oczekiwać,  że  wykonawca,  będący  profesjonalnym  uczestnikiem  obrotu 

gospodarczego,  dysponować  będzie  założeniami  i  kalkulacjami  oferowanej  ceny  jeszcze 

przed  przystąpieniem  do  ubiegania  się  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  W  razie 

powzięcia  przez  zamawiającego  wątpliwości  co  do  jej  wysokości  będą  one  następnie 

wykorzystane w procedurze przewidzianej przepisem art. 90 p.z.p. i powinny przekładać się 

na  czytelność,  spójność  i  rzetelność  składanych  wyjaśnień.  Wykonawca,  który  takimi 

kalkulacjami  nie  dysponuje  w  ogóle,  bądź  którego  kalkulacje  nie  posiadają  wymienionych 

wcześniej  cech,  naraża  się  na  odrzucenie  złożonej  zamawiającemu  oferty  na  podstawie 

przepisu  art.  90  ust.  3  p.z.p.”  (wyrok  KIO  z  dnia  17  listopada  2016  r.,  sygn.  akt:  KIO 

Izba  nie  zgadza  się  z  twierdzeniem  Odwołującego,  że  badając  poziom  ceny 

Zamawiający powinien się oprzeć na cenie końcowej. Cena końcowa nic nie mówi bowiem o 
sposobie kalkulacji ceny oferty. Temu służą wyjaśnienia, które winny mieć taką postać, że na 
ich  podstawie  Zamawiający  ma  możliwość  prześledzenia  sposobu  ustalenia  ceny  przez 
Wykonawcę i zweryfikowania jej poprawności i adekwatności do przedmiotu zamówienia. 
 

Ż

adnego znaczenia, zdaniem Izby, nie ma okoliczność, że ewentualnie Zamawiający 

w  sposób  nieprawidłowy  ustalił  szacunkową  wartość  zamówienia  (zawyżył).  Po  pierwsze, 
okoliczności tej Odwołujący nie wykazał, po drugie, Zamawiający nie oceniał tej oferty przez 
pryzmat  szacunkowej  wartości  zamówienia,  ale  na  podstawie  złożonych  wyjaśnień.  Skoro 
Odwołujący tej okoliczności nie wykazał, to nieuprawnione jest twierdzenie, że do procedury 
wyjaśnień w ogóle nie powinno dojść. Porównanie cen oferowanych w tym postępowaniu z 
szacunkową  wartością  zamówienia  jest  niewystarczające  do  wykazania,  że  wartość 
szacunkowa została ustalona wadliwie. Co więcej, na tym etapie postępowania podnoszenie, 

ż

e  wezwanie,  a  w  konsekwencji  i  złożone  wyjaśnienia  nie  miały  uzasadnienia,  jest 

nieskuteczne. Czynności wezwania Odwołujący mógł kwestionować wcześniej (art. 182 ust. 
3 pkt 1 ustawy Pzp), na tym etapie zabieg ten jest spóźniony. 
 

Myli  się  Odwołujący,  że  w  toku  badania  ceny  oferty  Zamawiający  winien  ją 

porównywać  (czy  też  poszczególne  pozycje)  do  własnych  przedmiarów,  czy  też  ofert 
konkurencyjnych.  Odwołujący  zdaje  się  zapominać,  że  przedmiotem  oceny  są  wyłącznie 
wyjaśnienia  złożone  przez  Odwołującego,  bowiem  to  on  zobowiązany  jest  obalić 
domniemanie  rażąco  niskiej  ceny,  a  Zamawiający  nie  ma  obowiązku  poszukiwać 
okoliczności, które świadczą o tym, że Odwołujący tej ceny nie zaoferował (art. 90 ust. 3 w 
zw. z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp).  


Bez znaczenia, w ocenie Izby, pozostaje również wartość limitów, jakie Zamawiający 

przypisał  poszczególnym  pozycjom  Wykazu  płatności,  jak  i  to,  że  Odwołujący  skalkulował 
poszczególne pozycje  Wykazu płatności poniżej tych limitów. Rolą Zamawiającego nie jest 
bowiem  poszukiwanie  okoliczności,  które  świadczą  o  realności  ceny  Wykonawcy.  Raz 
jeszcze  należy  w  tym  miejscu  podkreślić,  że  jedynym  przedmiotem  oceny  są  wyjaśnienia 
złożone przez Wykonawcę.  
 

Okoliczność,  że  Zamawiający  na  etapie  składania  ofert  nie  żądał  szczegółowego 

kosztorysu  nie  stoi  na  przeszkodzie,  aby  na  etapie  wyjaśnień  oczekiwał  wyczerpującego 
wyjaśnienia  ceny  oferty.  Temu  bowiem  służy  procedura  wyjaśnień,  która,  co  należy 
podkreślić, ma doprowadzić do ustalenia, czy cena nie ma charakteru rażąco niskiej.  
 

Niezależnie od tego, że kwestionowanie wezwania na obecnym etapie postępowania 

jest nieskuteczne, o czym była mowa wyżej, to Izba nie podziela twierdzeń Odwołującego, że 
pytania zawarte w wezwaniu nie mają związku z procedurą wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. 
Wystarczy wskazać chociażby na pytania nr 1 z części A i nr 2 z części B, żeby ocenić, iż 
intencją  Zamawiającego  było  uzyskanie  wyjaśnień  na  temat  kalkulacji  poszczególnych 
pozycji Wykazu płatności.  

Nie można również pomijać, że niezależnie od sformułowanych pytań, Zamawiający 

wskazał,  że  oczekuje  wyczerpującej  i  szczegółowej  informacji  na  temat  sposobu 
uwzględnienia  elementów  oferty,  mających  wpływ  na  wartość  oferty,  podając  przykładowe 
elementy, poza tymi, które zostały ujęte w pytaniach (koszty osobowe, rzeczowe, finansowe) 
i podkreślając, że prowadzi wyjaśnienia w przedmiocie rażąco niskiej ceny. 
 

Rozważania  Odwołującego  na  temat  rozumienia  pojęcia  „sposób”  są  absolutnie 

nieprzekonujące.  Zdaniem  Izby,  nie  trzeba  się  odwoływać  do  definicji  słownikowej  tego 
pojęcia,  aby  zrozumieć,  jaka  jest  treść  pytania  nr  2  z  części  B.  Zamawiający  pytając  o 
sposób  uwzględnienia  wymagań  Zamawiającego,  mając  na  względzie  zaoferowaną  cenę, 
dąży  do  wyjaśnienia,  w  jaki  sposób  tę  cenę  skalkulowano,  przy  uwzględnieniu  elementów 
przedmiotowych  i  kosztowych.  Profesjonalny  Wykonawca,  do  którego  stosuje  się  
podwyższony miernik staranności (art. 14 ustawy Pzp w zw. z art. 355 § 2 k.c.) nie powinien 
mieć wątpliwości, jak należało rozumieć przedmiotowe pytanie. Odwołujący zdaje się tracić z 
pola widzenia, że wezwanie dotyczyło wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny i skoro 
pojawia się pytanie o sposób uzyskania ceny na odpowiednim poziomie, to oczywistym jest, 

ż

e  chodzi  o  wyjaśnienie,  jakie  składniki  cenotwórcze  i  na  jakim  poziomie  zostały 

uwzględnione.  
 

W tym miejscu podkreślenia wymaga, o czym była mowa wyżej, stąd też zachowują 

aktualność  rozważania  natury  ogólnej  w  przedmiocie  rażąco  niskiej  ceny  uczynione  na 
kanwie  sprawy  o  sygn.  akt:  KIO  1169/17,  że  opisywanie,  jakie  są  dostępne  Wykonawcy 


ś

rodki i jakie elementy zostały uwzględnione w cenie oferty bez ich kalkulacji i wykazania jej 

poprawności  jest  niewystarczające  do  obalenia  domniemania  rażąco  niskiej  ceny. 
Zamawiający nie uzyskuje bowiem wystarczającego substratu do oceny.  
 

Formuła, w jakiej realizowane jest zamówienie („zaprojektuj i wybuduj”), a w związku 

z  tym  swoboda  kalkulacji  ceny  oferty  ze  względu  na  różne  możliwości  osiągnięcia  wyniku 
końcowego, nie powoduje, że cena oferty mogła być oderwana od przedmiotu zamówienia, 
albo  bliżej  nieustalona  na  etapie  składania  ofert,  co  przeczyłoby  zresztą  racjonalności 
Wykonawcy.  Oczywistym  dla  Izby  jest,  że  tę  cenę  Wykonawca  kalkulował  i  sposób  tej 
kalkulacji w ramach wyjaśnień należało przedstawić.  

Nie ma znaczenia, czy wyjaśnienia te będą miały postać kosztorysu czy też inną, stąd 

też  bezprzedmiotowe  są  wywody  Odwołującego,  że  kosztorys  miał  być  przedłożony  na 
etapie realizacji zamówienia. Ważne, aby wyjaśnienia dawały Zamawiającemu podstawę, w 
sensie przedmiotowym i kosztowym, do weryfikacji ceny oferty. 

Tymczasem  Odwołujący  tego  obowiązku  nie  udźwignął.  Poprzestał  bowiem  na 

odpowiedziach na pytania i przedstawieniu szeregu okoliczności, które rzekomo mają wpływ 
na cenę oferty, ale te wyjaśnienia są w żaden sposób nieweryfikowane. Trafnie Zamawiający 
wskazał, że są one ogólne i nie przestawiają sposobu kalkulacji ceny oferty. Prześledzenie 
treści wyjaśnień prowadzi do wniosku, że Odwołujący podał szereg okoliczności, których nie 
można powiązać we wspólną całość i uzyskać obrazu, w jaki sposób Odwołujący skalkulował 
cenę oferty.  
 

Na  uwagę  zasługuje  fakt,  że  Odwołujący  przedstawił  oferty  podwykonawców  dla 

pozycji „Roboty” Wykazu płatności, ale nie wyjaśnił, w jaki sposób te oferty wpłynęły na cenę 
końcową. Nadto, w ofertach tych mowa o robotach zagregowanych, np. wykonanie wiaduktu 
drogowego, wykonanie sieci wodno-kanalizacyjnej, których wycena nie poddaje się ocenie.  
 

Nie należy również pomijać, że Odwołujący poprzestał na próbie wykazania realności 

cen robót wykonywanych przez podwykonawców, natomiast całkowicie pominął prace, które 
będą  wykonywane  przez  niego  osobiście.  Okoliczność  ta  powoduje,  że  Zamawiający  nie 
uzyskał  pełnej  informacji  na  temat  kalkulacji  ceny  oferty,  a  zatem  jej  sprawdzenie  nie  jest 
możliwe. Nie sposób bowiem tego uczynić na postawie stwierdzeń typu, że Wykonawca „ma 
możliwość zakupu materiałów po korzystnych cenach”, „ma dostęp do własnych materiałów 
bez narzutów”.  
 

Zdaniem Izby, Zamawiający nie tyle na podstawie przytoczonych w zawiadomieniu z 

dnia  29  maja  2017  r.  pytań  i  odpowiedzi  przesądził  o  rażąco  niskim  charakterze  ceny,  ale 
podał przykłady, w jaki sposób Wykonawca udzielał odpowiedzi na pytania. I należy zgodzić 
się z Zamawiającym, że Odwołujący udzielał jedynie odpowiedzi na pytania, czy określony 
element uwzględnił, ale zaniechał już tych odpowiedzi na pytania, w jaki sposób to uczynił.  


Izba  nie  podziela  stanowiska  Odwołującego,  że  przedstawienie  założeń  dla 

określonych robót należy uznać za wystarczające wyjaśnienia w przedmiocie rażąco niskiej 
ceny. Ponownie należy podkreślić, że cenę winno się wyjaśniać, mając na uwadze, że jest to 
kategoria  ekonomiczna,  ze  wskazaniem  elementów  cenotwórczych,  w  aspekcie 
przedmiotowym i finansowym.  
 

Reasumując,  Izba  podziela  ocenę  Zamawiającego,  iż  złożone  przez  Odwołującego 

wyjaśnienia  są  niewystarczające  do  wykazania,  że  cena  nie  ma  charakteru  rażąco  niskiej. 
Nie  da  się  bowiem  na  ich  podstawie  prześledzić  kalkulacji  ceny  oferty,  a  tym  bardziej 
zweryfikować  ceny  oferty,  bowiem  tej  kalkulacji  brak.  Za  niewystarczające  zaś  należało 
uznać  udzielenie  odpowiedzi  na  pytania  Zamawiającego,  wobec  treści  samego  wezwania  i 
wskazania,  że  Zamawiający  prowadzi  procedurę  wyjaśnień  w  przedmiocie  rażąco  niskiej 
ceny. 
 

Ponownie należy podkreślić, że zachowują aktualność rozważania Izby uczynione w 

przedmiocie rażąco niskiej ceny uczynione na kanwie sprawy o sygn. akt: KIO 1169/17, stąd 
też nie ma potrzeby ich powtarzania. 
 

Wskazać  należy,  że  uzupełnianie  przez  Zamawiającego  podstawy  faktycznej 

odrzucenia  oferty  z  powodu  zaoferowania  rażąco  niskiej  ceny  na  etapie  odpowiedzi  na 
odwołanie  jest  niedopuszczalne  i  nie  może  odnieść  skutku.  Jeśli  Zamawiający  uważał,  że 
również inne okoliczności świadczą o zaoferowaniu przez Odwołującego ceny rażąco niskiej 
winien  jej  zakomunikować  odrzucając  ofertę  Odwołującego  z  tej  przyczyny.  Skoro  zaś 
wyartykułował je dopiero na obecnym etapie Izba nie może ich wziąć pod uwagę do oceny 
czynności podjętej przez Zamawiającego, jako że nie były one podstawą podjętej czynności. 
 

Tym samym zarzutu naruszenia przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 

90 ust. 3 ustawy Pzp należało uznać za chybione. 
 

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji. 
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie  

art. 192 ust. 9 i 10 w zw. z § 3 pkt 1 lit. a oraz pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady  
Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od 
odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania 
(Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.), zaliczając do kosztów postępowania odwoławczego wpisy  
od  odwołań  w  wysokości  40.000,00  zł  oraz  koszty  wynagrodzenia  pełnomocnika 
Zamawiającego w kwocie 7.200,00 zł. 

Przewodniczący: ………………………