KIO 1602/17 Sygn. akt KIO 1614/17 WYROK dnia 24 sierpnia 2017 r.

Sygn. akt KIO 1602/17 

Sygn. akt KIO 1614/17 

WYROK

z dnia 24 sierpnia 2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   –   w składzie: 

Przewodniczący:      Anna Packo 

Protokolant:             Agata Dziuban 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 sierpnia 2017 r., w Warszawie, odwołań wniesionych 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej: 

A. 

w  dniu  2  sierpnia  2017  r.  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia

  L.S.  Kancelaria  Radców  Prawnych  sp.  p.,  Kancelaria  Radcy 

Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria Radcy Prawnego, ul. Kaszubska 53/3, 70-226 

Szczecin, 

B. 

w  dniu  3  sierpnia  2017  r.  przez  wykonawcę 

Kancelaria  Radców  Prawnych  M.  & 

Partnerzy sp. p. ul. Sobieskiego 104/44, 00-764 Warszawa 

w postępowaniu prowadzonym przez  

Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie, Pl. Stefana Batorego 4, 70-207 Szczecin  

przy udziale wykonawców: 

A. 

Kancelaria Radców Prawnych Ć. i Partnerzy Sp. p., Al. Szucha 8, 00-582 Warszawa 

zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  o  sygn.  akt  KIO  1602/17 

oraz KIO 1614/17 po stronie odwołującego,  

B. 

Kancelaria  Radców  Prawnych  M.  &  Partnerzy  Sp.  p.,  ul.  Sobieskiego  144/44,  00-

764  Warszawa  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  o  sygn. 

akt KIO 1602/17 po stronie odwołującego,   

C.  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia

  DSK  D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i 

doradcy 

podatkowi 

sp. 

p. 

oraz 

Lafrentz 

Polska 

Sp. 

z 

o.o.,  

ul.  Zbąszyńska  29,  60-359  Poznań  zgłaszających  przystąpienie  do  postępowania 

odwoławczego o sygn. akt KIO 1602/17 po stronie zamawiającego,  

D. 

SWS Kancelaria Prawna S.W. Sp. k., ul. Libelta 26/2, 61-707 Poznań zgłaszającego 

przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  o  sygn.  akt  KIO  1602/17  oraz  KIO 

1614/17 po stronie zamawiającego,  

E.  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia

  L.S.  Kancelaria  Radców 

Prawnych  sp.p.,  Kancelaria  Radcy  Prawnego  E.G.  oraz  D.A.  Kancelaria  Radcy 

Prawnego,  ul.  Kaszubska  53/3,  70-226  Szczecin  zgłaszających  przystąpienie  do 

postępowania 

odwoławczego  

o sygn. akt KIO 1614/17 po stronie zamawiającego 

orzeka: 

1. uwzględnia  oba  odwołania  i  nakazuje  Dyrektorowi  Urzędu  Morskiego  w  Szczecinie 

powtórzenie  czynności  badania  i  oceny  ofert  w  sposób  wskazany  w  uzasadnieniu 

wyroku,  w  tym  powtórzenie  czynności  wyjaśnień  w  zakresie  poziomu  ceny  oferty 

złożonej  przez  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  Sp.  k.  oraz  ujawnienie  wyjaśnień  w 

zakresie  poziomu  ceny  oferty  złożonej  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających 

się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. 

p. oraz Lafrentz Polska Sp. z o.o., 

2. kosztami  postępowania  odwoławczego  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  1602/17  obciąża 

Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie i: 

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców 

wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  L.S.  Kancelaria  Radców 

Prawnych sp. p., Kancelaria Radcy Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria Radcy 

Prawnego tytułem wpisu od odwołania, 

2.2.  zasądza  od  Dyrektora  Urzędu  Morskiego  w  Szczecinie  na  rzecz  wykonawców 

wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  L.S.  Kancelaria  Radców 

Prawnych sp. p., Kancelaria Radcy Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria Radcy 

Prawnego kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych 

zero  groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego  poniesione  z 

tytułu 

wpisu  

i wynagrodzenia pełnomocnika, 

3. kosztami  postępowania  odwoławczego  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  1614/17  obciąża 

Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie i: 

3.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę 

Kancelaria  Radców  Prawnych  M.  &  Partnerzy  sp.  p.  tytułem  wpisu  od 

odwołania, 

3.2.  zasądza  od  Dyrektora  Urzędu  Morskiego  w  Szczecinie  na  rzecz  wykonawcy 

Kancelaria  Radców  Prawnych  M.  &  Partnerzy  sp.  p.  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty 

postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu  i  wynagrodzenia 

pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  –  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  –  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Szczecinie. 

Przewodniczący:      ……………………..… 

Sygn. akt: KIO 1602/17 

KIO 1614/17 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający  –  Dyrektor  Urzędu  Morskiego  w  Szczecinie  prowadzi  postępowanie  o 

udzielenie zamówienia publicznego na „modernizację toru wodnego Świnoujście - Szczecin 

do  głębokości  12,5  m”  na  podstawie  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 26 kwietnia 2017 r. w Dzienniku Urzędowym 

Unii  Europejskiej  pod  numerem  2017/S  081-156371.  Wartość  zamówienia  jest  większa  niż 

kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

I Zarzuty i żądania odwołania – odwołanie o sygn. KIO 1602/17 

Odwołujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia L.S. Kancelaria 

Radców  Prawnych  sp.  p.,  Kancelaria  Radcy  Prawnego  E.G.  oraz  D.A.  Kancelaria  Radcy 

Prawnego wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu naruszenie:  

1.  art.  89  ust.  1  pkt  3  i  4  w  zw.  art.  91  ust.  1  i  art.  7  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  wykonawcy  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k., 

która to oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia i znacząco 

odbiegającą od cen rynkowych oraz nie uwzględnia wszystkich kosztów świadczenia usługi 

objętej  przedmiotem  zamówienia,  jej  zaniżenie  nie  znajduje  innego  uzasadnienia  niż  chęć 

uzyskania  zamówienia  kosztem  nieuprawnionego  obniżenia  jakości  usługi  w  stosunku  do 

wymagań postawionych przez Zamawiającego; dodatkowo złożenie oferty przez wykonawcę 

SWS Kancelaria Prawna stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, albowiem według wyjaśnień 

złożonych przez tego wykonawcę finansowanie realizacji przedmiotowego ma następować z 

przychodów  z  innych  zamówień,  co  stanowi  niedozwoloną  praktykę  subsydiowania 

skrośnego, 

przez 

co 

narusza 

art. 

ust. 

ustawy  

z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  stanowiąc  podstawę  do 

odrzucenia tej oferty; 

2.  art.  90  ust.  2  i  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  dokonanie  niewłaściwej 

oceny wyjaśnień złożonych przez wykonawcę SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k. w trybie 

art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  i  przyjęcie  przez  Zamawiającego,  że 

wykonawca  wykazał,  że  cena  nie  jest  rażąco  niska  przy  jednoczesnym  pominięciu 

obiektywnych czynników przywołanych w art. 90 ust 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, 

co prowadziło do przyjęcia, że oferta ww. wykonawcy nie zawiera rażąco niskiej ceny; 

3.  a  w  ich  wyniku  naruszenie  dyspozycji  art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

poprzez  niedochowanie  przez  Zamawiającego  zasady  uczciwej  konkurencji  oraz  innych 

przepisów wskazanych w uzasadnieniu, 

4. art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 91 ust. 1 oraz art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych 

poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie 

zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. 

z  o.o.,  która  to  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i 

znacząco  odbiega  od  cen  rynkowych  oraz  nie  uwzględnia  wszystkich  kosztów  świadczenia 

usługi objętej przedmiotem zamówienia, a jej zaniżenie nie znajduje innego uzasadnienia niż 

chęć uzyskania zamówienia kosztem nieuprawnionego obniżenia jakości usługi w stosunku 

do  wymagań  postawionych  przez  Zamawiającego;  dodatkowo  w  ocenie  Odwołującego  tak 

niska  oferta  cenowa  zaoferowana  przez  tego  wykonawcę,  która  nie  pokrywa  realnych 

kosztów  wykonania  zamówienia  według  wymagań  określonych  przez  Zamawiającego,  z 

dużym prawdopodobieństwem również zakłada subsydiowanie skrośne kosztów związanych 

z 

realizacją 

zamówienia, 

co 

stanowi 

czyn 

nieuczciwej 

konkurencji  

w  rozumieniu  art.  3  ust.  1  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej 

konkurencji, stanowiąc podstawę do odrzucenia tej oferty; 

5.  art.  90  ust.  2  i  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  dokonanie  niewłaściwej 

oceny  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. 

z  o.o.  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  i  przyjęcie  przez 

Zamawiającego,  że  wykonawca  wykazał,  że  cena  nie  jest rażąco  niska przy  jednoczesnym 

pominięciu obiektywnych czynników przywołanych w art. 90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień 

publicznych, co prowadziło do przyjęcia, że oferta ww. wykonawcy nie zawiera rażąco niskiej 

ceny; 

6.  art.  24  ust.  1  pkt  16  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wykluczenia wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. 

Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  Sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  Sp.  z  o.o.,  który  w  sposób 

zamierzonego 

działania 

lub 

rażącego 

niedbalstwa 

wprowadził 

Zamawiającego  

w błąd w zakresie części oferty ocenianej w kryterium doświadczenie osób wyznaczonych do 

realizacji  zamówienia,  wskazując  jako  Prawnika  Wiodącego  nr  2  –  radcę  prawnego  T.M. 

(zarówno  w  ofercie  jak  i  JEDZ),  podczas  gdy  osoba  ta  nie  może  i  nie  będzie  świadczyć 

usługi  na  stanowisku  Prawnika  Wiodącego,  a  także  w  zakresie  zastępców  Prawnika 

Wiodącego,  wskazując  na  obsługę  inwestycji,  które  nie  zostały 

zakończone,  

w wyniku czego Zamawiający przyznał temu wykonawcy punkty w kryterium doświadczenia 

osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  co  pozwoliło  mu  uzyskać  drugie  miejsce  

w rankingu ofert; 

7.  art.  24  ust.  1  pkt  12  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wykluczenia wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. 

Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  Sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  Sp.  z  o.o.  

z  uwagi  na  brak  wykazania  spełnienia  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie 

doświadczenia wymaganego dla prawnika wiodącego; 

8.  art.  24  ust.  1  pkt  17  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wykluczenia wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. 

Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  Sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  Sp.  z  o.o.,  który  w  wyniku 

lekkomyślności 

lub 

niedbalstwa 

przedstawił 

informacje 

wprowadzające 

w 

błąd 

Zamawiającego  i  mające  istotny  wpływ  na  wynik  postępowania,  wskazując  jako  Prawnika 

Wiodącego nr 2 – radcę prawnego T.M. (zarówno w ofercie jak i JEDZ), podczas gdy osoba 

ta  nie  może  i  nie  będzie  świadczyć  usługi  na  stanowisku  Prawnika  Wiodącego,  a  także  w 

zakresie  zastępców  Prawnika  Wiodącego  wskazując  na  inwestycje,  które  nie  zostały 

zakończone,  w  wyniku  czego  Zamawiający  przyznał  temu  wykonawcy  punkty  w  kryterium 

doświadczenia  osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  co  pozwoliło  mu  uzyskać 

drugie miejsce w rankingu ofert; 

9.  art.  89  ust.  1  pkt  2  oraz  art.  22a  ust.  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez 

zaniechanie  odrzucenia  oferty  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. 

z  o.o., który  w  ofercie  wskazał  na  stanowisko  Prawnika Wiodącego T.M.,  który  nie  stanowi 

zasobu  własnego  wykonawcy,  a  w  dokumencie  JEDZ  został  wskazany  na  stanowisko 

Prawnika  Wiodącego  nr  2  –  T.M.,  podczas  gdy  zgodnie  z  postanowieniami  specyfikacji 

istotnych  warunków  zamówienia,  Zamawiający  zastrzegł,  że  w  zakresie  Prawnika 

Wiodącego  nie  dopuszcza  się  podwykonawstwa.  Ponadto  wykonawca  nie  wykazał,  że 

będzie dysponował tą osobą w sposób realny, gdyż z treści zobowiązania wynika, że osoba 

ta  będzie  jedynie  udzielała  porad  w  zakresie  realizacji  zadania,  bieżących  konsultacji  i 

doradztwa,  podczas  gdy  zgodnie  z  dyspozycją  art.  22a  ust.  4  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych 

T.M. 

winien 

być 

podwykonawcą  

w  zakresie pełnienia funkcji Prawnika Wiodącego, co z kolei jest niezgodne z treścią JEDZ 

złożonego przez tego wykonawcę, w którym nie wskazano udziału podwykonawców, a także 

specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  w  świetle  której  podwykonawstwo  w  tym 

zakresie jest niedopuszczalne; 

10.  art.  91  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  niewłaściwą  ocenę  oferty 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K.  Radcowie 

prawni  i  doradcy  podatkowi  Sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  Sp.  z  o.o.,  w  kryterium  doświadczenia 

osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  poprzez  niewłaściwe  przyznanie  punktów  za 

doświadczenie  wskazane  w  ofercie  tego  wykonawcy  dla  Prawnika  Wiodącego  T.M.,  M.D. 

oraz  Zastępcy  Prawnika Wiodącego  Ł.Sz.,  a  w  szczególności  z  uwagi  na  fakt,  że  T.M.  nie 

może  pełnić  funkcji  Prawnika  Wiodącego,  M.D.  nie  posiada  doświadczenia  obsługi  dwóch 

zakończonych  inwestycji  budowlanych,  którego  wymagał  Zamawiający,  a  w  odniesieniu  do 

Ł.Sz. wskazano usługi dotyczące niezakończonych inwestycji budowlanych; 

11.  art.  8  ust.  1  i  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  w  zw.  z  art.  11  ust.  4  ustawy  

o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  poprzez  zaniechanie  odtajnienia  wyjaśnień 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K.  Radcowie 

prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. z o.o. w zakresie rażąco niskiej ceny, 

podczas gdy informacje tam zawarte nie spełniają przesłanek do uznania, że stanowią one 

tajemnicę przedsiębiorstwa; 

12.  art.  87  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie  wezwania  do 

wyjaśnień  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K. 

Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  Sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  Sp.  z  o.o.,  

w  zakresie,  kto  będzie  pełnił  funkcję  Prawnika  Wiodącego  oraz  dlaczego  w  ofercie  na 

stanowisko to wskazano T.M., natomiast w JEDZ M.D.; 

13.  a  w  ich  wyniku  naruszenie  art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez 

niedochowanie  przez  Zamawiającego  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania 

wykonawców  polegające  na  nieprawidłowej  ocenie  ofert  w  kryterium  doświadczenie  osób, 

oraz innych przepisów wskazanych w uzasadnieniu. 

Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: 

1.  unieważnienia  czynności  badania  i  oceny  ofert  i  wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty 

SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k.; 

2.  odrzucenia  ofert  wykonawców:  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  oraz  wykonawców 

wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy 

podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. z o.o. jako ofert zawierających rażąco niską cenę; 

3. odrzucenia oferty wykonawców  wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK 

D.Sz.K.  Radcowie  Prawnie  i  doradcy  podatkowi  Sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  Sp.  

z  o.o.  z  powodu  jej  niezgodności  z  treścią  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  i 

przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych; 

4.  wykluczenia  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK 

D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  Sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  Sp.  z  o.o.,  

z uwagi na brak wykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu; 

5.  wykluczenia  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK 

D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  Sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  Sp.  z  o.o.  

z powodu podania nieprawdziwych informacji mających wpływ na wynik postępowania; 

odtajnienie  wyjaśnień  wykonawców  DSK  D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i  doradcy 

podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. z o.o., w zakresie rażąco niskiej ceny; 

dokonania wyboru, jako najkorzystniejszej, oferty złożonej przez Odwołującego. 

W  uzasadnieniu  odwołania  Odwołujący  wskazał,  zgodnie  z  notatką  Zamawiającego  

w  sprawie  szacowania  wartości  zamówienia  wartość  zamówienia  została  oszacowana  na 

podstawie  wcześniejszych  zlecanych  usług  dla  dużych  inwestycji  infrastrukturalnych, 

podobnych  do  przedmiotu  zamówienia.  W  szczególności  dotyczy  to  dużej  inwestycji  pn. 

„Budowa 

falochronu 

osłonowego 

dla 

portu 

zewnętrznego  

w  Świnoujściu”.  Koszty  prowadzenia  obsługi  prawnej  budowy  falochronu  wyniosły  ok. 

1.500.000  zł  netto  (czas  jej  trwania  ok.  4  lata).  Przy  szacowaniu  wartości  zamówienia 

uwzględnione  zostały  też  dodatkowe  aspekty  stanowiące  o  większym  stopniu  złożoności. 

Według  Zamawiającego,  biorąc  pod  uwagę  stopień  złożoności  projektu  i  jego  pełną, 

skoordynowaną obsługę prawną, do szacowania przyjęto następujące kwoty: obsługa części 

lądowej (umocnienia brzegowe) i „na wodzie” – przyjęto 3 mln zł, ze względu na czas trwania 

zlecanych usług – ponad 5,5 roku, tj. znacznie dłuższy (w stosunku do obsługi prowadzonej 

w  trakcie  budowy  falochronu)  przyjęto  30%  wartości,  tj.  kwotę  1  mln  zł,  oraz  uwzględniona 

została  dodatkowa  kwota  w  wysokości  1  mln  zł  na  pokrycie  ewentualnego  wzrostu  cen  od 

czasu zakończenia inwestycji  dotyczącej falochronu. Ostatecznie szacunkowa kwota została 

ustalona w wysokości 4.065.040,65 zł netto tj. 5 mln zł brutto. 

W  toku  postępowania  Zamawiający  udzielił  odpowiedzi  na  pytania  wykonawców  dotyczące 

specyfikacji istotnych warunków zamówienia w dniach 8, 11, 12 i 14 maja 2017 r. Zasadnicza 

część  pytań  dotyczyła  obniżenia  wymogów  ekonomicznych  i  wymogów  dotyczących 

doświadczenia  stawianych  wykonawcom  oraz konieczności  zorganizowania  biura kancelarii 

w Szczecinie, które spotkały się z odmową Zamawiającego. Wśród pytań wprost pojawiły się 

pytania  wskazujące  na  ewentualnego  wykonawcę,  który  spełnia  szczególne  warunki 

wymagane  do  udziału  w  postępowaniu  jak  np.  wartość  obsłużonych  kontraktów  o  kwocie 

przenoszącej  250  mln  zł  czy  dysponowanie  biurem  w  budynku  siedziby  Zamawiającego. 

Wśród  Zamawiającemu  zadano  pytanie  nr  7g  (odpowiedź  z  8  maja  2017  r.),  w  którym 

zwrócono  się  „o  wyjaśnienie  czy  przez  kontrakty  zamawiający  rozumie  kontrakty  na  roboty 

budowlane zakończone, czy też będące w toku, jeżeli tak, to na jakim etapie”. Zamawiający 

w  odpowiedzi  wyjaśnił,  iż  przez  słowo  „kontrakty”  rozumie  kontrakty  na  roboty  budowlane 

zakończone. 

Istotnym  dla  oceny  podniesionych  zarzutów  jest  również  pytanie  nr  6  z  12  maja  2017  r.,  w 

którym  wykonawca  zapytał  o  częstotliwość  Rad  Budowy.  Zamawiający  poinformował,  że 

„Rady Budowy będą odbywać się co najmniej raz w tygodniu. (...) Zamawiający uzna udział 

w  Radach  Budowy,  naradach  i  spotkaniach  wyłącznie  Sekretarza  kancelarii  za 

niewystarczający”. 

Zamawiający dwukrotnie dokonał zmiany warunków zamówienia – 23 maja i 2 czerwca 2017 

r.  Zamawiający  zastąpił  wówczas  m.in.  rozdział  XV  „Opis  kryteriów,  którym  zamawiający 

będzie  się  kierował  przy  wyborze  oferty”,  tj.  w  ust.  4  z  „doświadczenia  wykonawcy”  na 

„doświadczenie  osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia”.  Wobec  dokonanych  zmian 

ocena punktowa w kryterium „Doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia” 

dokonana  zostanie  na  podstawie  wskazanej  przez  wykonawcę  w  ofercie  ilości  usług,  jak 

niżej:  1)  prowadzonej  przez  Prawnika  Wiodącego  obsługi  prawnej  kontraktu  inwestycji 

budowlanej  współfinansowanej  ze  środków  funduszy  Unii  Europejskiej  lub  świadczonej  na 

rzecz  zamawiającego  w  rozumieniu  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  o  wartości 

minimum  100  mln  PLN,  przez  okres  ostatnich  5  lat  licząc  do  daty  złożenia  oferty, 

ś

wiadczonej  w  sposób  stały  przez  okres  co  najmniej  12  miesięcy;  2)  prowadzonej  przez 

Zastępców  Prawnika  Wiodącego  obsługi  prawnej  kontraktu  inwestycji  budowlanej 

współfinansowanej  ze  środków  funduszy  Unii  Europejskiej  lub  świadczonej  na  rzecz 

zamawiającego w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych, o wartości minimum 50 

mln  PLN,  przez  okres  ostatnich  5  lat  licząc  do  daty  złożenia  oferty,  świadczonej  w  sposób 

stały przez okres co najmniej 12 miesięcy. 

W załączniku nr 7 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia – wzorze umowy, w § 11 

ust.  2  wprost  wskazano,  że  Zamawiający  nie  dopuszcza  powierzenia  wykonywania  obsługi 

prawnej  przy  pomocy  podwykonawców  w  zakresie  usług  przewidzianych  dla  Prawnika 

Wiodącego i Zastępców Prawnika Wiodącego. 

Oferty  złożyło  5  wykonawców,  spośród  których  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  SWS 

zaoferowała  cenę  brutto  1.194.945,00  zł  (tj.  17.835,00  zł  miesięcznie),  doświadczenie 

Prawnika  Wiodącego  nr  1  –  5  usług  prawnych,  doświadczenie  Zastępcy  Prawnika 

Wiodącego nr 1 – 3 usługi prawne, doświadczenie Zastępcy Prawnika Wiodącego nr 2 – 2 

usługi prawne. Wykonawców wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. 

Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o.  zaoferowali  cenę 

brutto 2.060.250,00 zł (tj. 31.215.91 zł miesięcznie), doświadczenie Prawnika Wiodącego – 6 

usług  prawnych;  doświadczenie  Zastępcy  Prawnika  Wiodącego  nr  1  –  9  usług  prawnych, 

doświadczenie Zastępcy Prawnika Wiodącego nr 2 – 6 usług prawnych. 

Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni 

i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z o.o. w formularzu oferty pkt 2 oświadczyli, 

iż  w  zakresie  kryterium  doświadczenia  osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia 

wskazuje  doświadczenie  osób:  Prawnik  Wiodący  T.M.,  który  dysponuje  doświadczeniem  w 

zakresie 

obsługi 

prawnej 

kontraktów 

inwestycji 

budowlanej  

o  wartości  minimum  100  mln  zł  przez  okres  ostatnich  5  lat  licząc  od  daty  złożenia  oferty, 

ś

wiadczonej w sposób stały przez okres co najmniej 12 miesięcy. 

W  formularzu  JEDZ  w  części  III  „Podstawy  wykluczenia”  sekcja  C  „zależności  od  innych 

podmiotów”  Kancelaria  DSK  oświadczyła,  że  polega  na  zdolnościach  innych  podmiotów  

w celu spełnienia kryteriów kwalifikacji. Następnie w części IV „Kryteria Kwalifikacji” sekcji C 

„Zdolność  Techniczna  i  Zawodowa”  pkt  2  wskazała  jako  Prawnika Wiodącego  nr  1  –  M.D., 

która 

dysponuje 

doświadczeniem 

dotyczącym 

inwestycji 

budowlanych  

o wartości ponad 100 mln zł. Nadto wskazała dwóch Zastępców Prawnika Wiodącego – J.D., 

co  do  którego  wskazano  na  doświadczenie  w  obsłudze  prawnej  9  kontraktów  inwestycji 

budowlanych 

oraz 

Ł.Sz., 

co 

do 

którego 

wskazano 

na 

doświadczenie  

w obsłudze prawnej 6 kontraktów inwestycji budowlanych. 

T.M. w formularzu JEDZ Części II sekcji A „rodzaj uczestnictwa” oświadczył, że bierze udział 

w 

postępowaniu 

o 

udzielenie 

zamówienia 

wspólnie 

z 

innymi 

wykonawcami,  

a  jego  rola  (odpowiedź  na  lit.  a)  sprowadza  się  do  „udzielania  porad  w  zakresie  realizacji 

zadania na podstawie udostępnia potencjał w postaci wiedzy i doświadczenia z art. 22 ust 1 

ustawy  Pzp  poprzez  świadczenie  usług  polegających  na  bieżących  konsultacjach  

i  doradztwie”.  Jako  pozostałych  wykonawców  wskazał  wykonawcę  tj.  Kancelarię  DSK  oraz 

spółkę Lafrentz Polska Sp. z o.o. Nadto do oferty załączono zobowiązanie T.M. do oddania 

do  dyspozycji  niezbędnych  zasobów  na  okres  korzystania  z  nich  przy  wykonywaniu 

zamówienia  w  zakresie  wiedzy  i  doświadczenia  (do  korzystania  z  nich)  na  cały  okres 

wykonywania zamówienia. Sposób korzystania przez wykonawcę z oddanych do dyspozycji 

zasobów  przy  wykonywaniu  zamówienia  będzie  polegał  na  bieżącym  konsultowaniu  i 

doradztwie  w  toku  realizacji  zamówienia  na  podstawie  umowy  cywilnoprawnej  na 

ś

wiadczenie  usług  zawartej  ze  spółką  DSK  D.Sz.K.  Radcowie  Prawni  i  Doradcy  Podatkowi 

sp. p. 

Zamawiający wezwał SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k. do złożenia wyjaśnień w zakresie 

rażąco  niskiej  ceny.  W  odpowiedzi  na  powyższe  Kancelaria  SWS  wskazała,  że  ustawa 

Prawo zamówień publicznych nie posługuje się definicją rażąco niskiej ceny, a bezpośrednim 

dowodem  na  to,  że  zaproponowana  cena  jest  ceną  realną  i  rynkową  jest  wynik  innego 

postępowania  na  „Modernizację  toru  wodnego  Świnoujście  –  Szczecin  (Kanał  Piastowski  i 

Mieleński)  etap  II,  strona  wschodnia  i  zachodnia”,  „Przebudowa  falochronów  i  umocnień 

brzegowych  zapewniających  dostęp  do  portu  w  Dziwnowie”,  na  okoliczność  czego 

przedłożyła  ogłoszenie  o  wyniku  ww.  postępowania,  wyniku  ogłoszenia  zamówienia  oraz 

umowy  z  3  grudnia  2012  r.  wraz  z  aneksami  nr  1  i  2.  Kancelaria  SWS  podniosła,  że 

miesięczne wynagrodzenie jest wyższe o 5.000 zł niż wynagrodzenie za wykonanie obsługi 

prawnej  znacznie  mniejszego  etapu  modernizacji  toru  wodnego.  Jako  okoliczności,  które 

wpłynęły  na  kalkulację  ceny,Kancelaria  SWS  wskazała:  1)  funkcjonowanie  oddziału 

kancelarii  w  Szczecinie,  który  jest  czynny  od  poniedziałku  do  piątku  w  godzinach  od  8:00-

16:00, gdzie jest obecna Urszula Urban, osoba z wykształceniem prawniczym, która pełniła 

funkcję sekretarza biura przy obsłudze prawnej modernizacji toru wodnego etap II, 

2)  prawnicy  wskazani  w  ofercie  są  wspólnikami  kancelarii  SWS,  którzy  nie  są  specjalnie 

zaangażowani  przez  Kancelarię  SWS  na  potrzeby  przyszłej  realizacji  tego  zamówienia, 

bowiem jako wspólnicy biorą udział w obsłudze innych klientów kancelarii, 3) doświadczenie 

w obsłudze prawnej podobnych inwestycji, w tym: „Budowa falochronu osłonowego dla portu 

zewnętrznego”,  „Modernizacja  toru  wodnego  Świnoujście  –  Szczecin  (Kanał  Piastowski  

i  Mieleński)  etap  II,  strona  wschodnia  i  zachodnia”,  „Przebudowa  falochronów  i  umocnień 

brzegowych  zapewniających  dostęp  do  portu  w  Dziwnowie”,  „dostosowanie  podejściowego 

toru  wodnego  do  Świnoujścia  dla  umożliwienia  bezpiecznej  żeglugi  statków  do  przewozu 

LNG”, 4) niższe zaangażowanie czasowe z uwagi na dotychczasowe doświadczenie, 5) brak 

konieczności  zapewnienia  stałej  obecności  Prawnika  Wiodącego  oraz  jego  Zastępców  

w  Szczecinie  i  możliwość  dostosowania  się  do  indywidualnych  potrzeb  Zamawiającego,  6) 

warunki obsługi prawnej opisane przez Zamawiającego. 

Zamawiający  wezwał  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  również 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K.  Radcowie 

prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z o.o., który utajnił wyjaśnienia wraz z 

załącznikami wskazując, że stanowią one tajemnicę przedsiębiorstwa. 

Stosownie do treści art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający odrzuca 

ofertę  wykonawcy,  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami 

potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę.  Zgodnie  z  art.  92  ust.  2  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny 

spoczywa na wykonawcy. 

Zaoferowana  przez  wykonawcę  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  cena  1.194.945,00  zł 

brutto  (tj.  17.835,00  zł  brutto  miesięcznie]  stanowi  jedynie  23,90%  wartości  zamówienia 

oszacowanej  przez  Zamawiającego.  Jest  ona  niższa  o  76,10  %  w  stosunku  do  wartości 

zamówienia  ustalonego  przed  wszczęciem  postępowania  i  niższa  o  59,21  %  od  średniej 

arytmetycznej  wszystkich  złożonych  cen. Wyjaśnienia  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k. 

zawierają  kilkakrotne  oświadczenie  wykonawcy,  że  cena  jest  skalkulowana  prawidłowo,  z 

uwzględnieniem  wszystkich  kosztów  i  że  jest  rynkowa,  co  należy  uznać  wyłącznie  za 

gołosłowne  zapewnienie.  Ponadto,  poza  przywołaniem  treści  przepisów  prawa  i  wyroków 

Krajowej Izby Odwoławczej, wyjaśnienia nie zawierają żadnych informacji na temat sposobu 

kalkulacji ceny. Zdaniem Odwołującego wykonawca winien podać Zamawiającemu wszystkie 

informacje  dotyczące  kalkulacji  zaoferowanej  ceny,  w  tym  informacje  dotyczące  sposobu 

kalkulacji  ceny  oferty,  uwarunkowania  w  jakich  dokonywał  tej  kalkulacji,  szczególne 

przesłanki  warunkujące  przyjęty  sposób  kalkulacji  i  inne  istotne  elementy  mające  wpływ  na 

wysokość  zaoferowanej  ceny,  a  dowodzące  możliwości  zaoferowania  cen  obniżonej  w 

stosunku 

do 

wartości 

zamówienia. 

Wyjaśnienia 

wykonawcy  

i  informacje  jakie  przedstawił  wykonawca  powinny  umożliwić  Zamawiającemu  podjęcie 

decyzji,  co  do  przyjęcia  bądź  odrzucenia  oferty.  Wyjaśnienia  Kancelarii  SWS  nie  spełniają 

ww.  wymogów  i  stanowią  ogólnikowe  tłumaczenie  ceny,  która  jest  nierynkowa  i  sprowadza 

wynagrodzenie  prawników  specjalistów  do  poziomu  zbliżonego  do  minimalnego 

wynagrodzenia.  

W  konsekwencji  Zamawiający,  dokonując  oceny  wyjaśnień  i  przedłożonych  dowodów, 

powinien  dojść  do  przekonania,  że  cena  zaoferowana  przez  Kancelarię  SWS  jest  rażąco 

niska  i  nie  odpowiada  stawkom  rynkowym,  które  funkcjonują  dla  prawników  specjalistów  

z zakresu obsługi prawnej dużych projektów infrastrukturalnych, a następnie powinien ofertę 

odrzucić. Kancelaria SWS poza tym, że nie wskazała, jak obliczyła cenę, to nie przedstawiła 

informacji,  które  dowodziłyby  możliwość  zaoferowania  ceny  obniżonej  w  stosunku  do  ofert, 

które  zajęły  w  rankingu  miejsca  od  III  do  V.  Nie  przedstawiła  żadnych  obiektywnych 

okoliczności  (np.  rozwiązań  technologicznych),  które  dodatkowo  wpłynęłyby  na  wysokość 

oferowanej  przez  nią  ceny.  O  wadliwiej  ocenie  złożonych  wyjaśnień  przez  Zamawiającego 

ś

wiadczy  fakt,  że  wskazana  przez  Kancelarię  SWS  cena  nie  odpowiada  cenom  dla  usług 

prawników specjalistów, którzy mają osobiście wykonywać przedmiot zamówienia. Wskazać 

bowiem  należy,  że  Zamawiający  oczekuje  osobistego  wykonania  przedmiotu  zamówienia 

przez  prawników  specjalistów  ds.  realizacji  inwestycji  infrastrukturalnych,  którzy  obsługiwali 

kontrakty  infrastrukturalne,  o  wartości  od  50  mln  zł  do  100  mln  zł  (a  nawet  250  mln  zł,  

z uwagi na warunek udziału  w zamówienia). Zgodne z zasadami doświadczenia życiowego  

i  logiki  jest,  że  cena  godziny  pracy  prawnika  z  kilkuletnim  doświadczeniem  w  obsłudze 

dużych  kontraktów  infrastrukturalnych  jest  zdecydowanie  wyższa  od  cen  obowiązujących  

w innych sektorach usług prawniczych np. procesowych czy wobec cen prawnika, który nie 

ma  takiego  doświadczenia.  Ta  sama  zależność  dotyczy  wykonywania  czynności  przez 

wspólnika  wykonawcy,  którego  cena  świadczonych  usług  jest  wyższa  aniżeli  prawnika 

zatrudnionego lub współpracującego z kancelarią. 

Dokonując 

hipotetycznej 

kalkulacji, 

ż

e 

Zamawiający 

przewiduje 

miesięcznie  

250  roboczogodzin  dla  zespołu  prawników  (tj.  po  ok.  62  godz.  tygodniowo,  i  20,6  godz. 

tygodniowo  na  jednego  członka  zespołu),  to  przy  założeniu  stawki  rynkowej  w  wysokości 

150,00  zł  netto,  daje  to  wynagrodzenie  w  wysokości  37.500,00  zł  netto  dla  zespołu 

prawników  specjalistów.  Nie  można  zarazem  zapominać  o  kosztach  lokalu,  kosztach 

sekretarza  biura  czy  specjalisty  technicznego  i  kosztów  związanych  z  zabezpieczeniem 

należytego  wykonania  umowy,  które  wyniesie  5%  wynagrodzenia  umownego  brutto.  

W  wyjaśnieniach  Kancelarii  SWS  nie  ma  informacji  o  kosztach  zabezpieczenia  należytego 

wykonania umowy czy kosztach specjalisty technicznego. Wyjaśnienia nie zawierają danych 

dotyczących  kosztów  sekretarza  biura.  Marginalnie  wskazać  należy,  że  sekretarz  biura 

będzie de facto oddelegowany do obsługi inwestycji, a co za tym idzie, nie będzie on mógł 

zarobkować u innych klientów. Niewiarygodne są zatem wyjaśnienia Kancelarii SWS, że na 

cenę  miał  wpływ  fakt,  iż  kancelaria  dysponuje  własnymi  zasobami,  a  wyznaczeni  prawnicy 

biorą  udział  w  obsłudze  prawnej  innych  klientów,  albowiem  w  czasie,  gdy  będą  oni 

obsługiwali zamówienie, nie będą świadczyli odpłatnie pomocy prawnej dla innych klientów. 

Zdaniem Odwołującego że nie można przyjąć, że praca wspólników nie ma wartości bądź jej 

wartość  ulega  obniżeniu  z  powodu  świadczenia  na  rzecz  innych  podmiotów.  Nie  można 

również  pokrywać  kosztów  zamówienia  z  przychodów  pozyskiwanych  z  innych  umów  (od 

innych  klientów),  a  nie  z  ceny  za  to  określone  zamówienie.  Takie  działanie  jest  określane 

mianem subsydiowania skrośnego i stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 

3 ust. 1 ustawy o  zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, stanowiącego iż czynem nieuczciwej 

konkurencji  jest  działanie  sprzeczne  z  prawem  lub  dobrymi  obyczajami,  jeżeli  zagraża  lub 

narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.  

Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny przez Kancelarię SWS są ogólnikowe i nie odnoszą się do 

ż

adnej z kategorii wskazanych w art. 90 ust. 1 pkt 1-5 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Jak wskazuje się w orzecznictwie, wprawdzie przepis art. 90 ust 1 ustawy Prawo zamówień 

publicznych  nie  zobowiązuje  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących  wszystkich 

elementów  ceny,  ale  wskazuje  na  konieczność  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  tych 

elementów, które mają wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Kancelaria SWS odniosła się 

tylko  do  niektórych  elementów  cenotwórczych,  przy  czym  uczyniła  to  w  sposób  bardzo 

ogólny.  Poza  przedłożoną  umową  najmu,  z  której  wynika  wysokość  czynszu  najmu, 

Kancelaria  SWS  w  swoich  wyjaśnienia  nie  wskazała  jakiegokolwiek  innego  elementu, który 

choćby  pośrednio  może  pozwolić  odtworzyć  wszystkie  elementy  zaoferowanej  ceny  i  ich 

wysokość,  co  powinno  implikować  u  Zamawiającego  wniosek,  że  wykonawca  nie  wykazał, 

ż

e  cena  nie  jest  rażąco  niska.  Kancelaria  SWS  nie  podała  również  jakiekolwiek  elementu, 

który  wpływałby  na  wysokość  obniżenia  stawek  w  stosunku  do  innych  wykonawców  czy 

obowiązujących  cen  usług  prawniczych  oraz  w  jakim  stopniu  on  wpływa  na  zaoferowaną 

cenę.  Kancelaria  SWS  wskazała,  że  dysponuje  pomieszczeniem  biurowym  w  budynku 

Zamawiającego,  sekretarzem  biura  zatrudnionym  w  oddziale  oraz  podniosła,  że  na  cenę 

wpłynęło jej dotychczasowe doświadczenie. Jednak sekretarz biura Kancelarii SWS nie łączy 

funkcji  z  zastępcą  prawnika.  Powyższe  oznacza,  iż  nie  pełni  on,  poza  administracyjno- 

-techniczną (§ 6 ust. 4 wzoru umowy), żadnych innych funkcji w ramach zespołu. Oznacza to 

obowiązek  poniesienia  jego  kosztów  oraz  kosztów  związanych  z  pozostałymi  prawnikami 

wchodzącymi  w  skład  zespołu,  nawet  jeżeli  są  wspólnikami.  Sekretarz  nie  pełnił  roli 

sekretarza  biura  dla  kontraktu  referencyjnego,  który  posłużył  Zamawiającemu  dla 

oszacowania wartości zamówienia, który Zamawiający potraktował jako najbardziej zbliżony 

do zamówienia, a zatem nie ma niezbędnego doświadczenia w tym zakresie.  

Ż

aden  z  prawników  wskazanych  do  wykonania  zamówienia  nie  przebywa  w  Szczecinie. 

Oznacza to, że jakiekolwiek spotkanie z Zamawiającym, czy rada budowy będzie oznaczała 

konieczność  przyjazdu  Prawnika  Wiodącego  (oraz  Zastępcy  Prawnika)  oraz  specjalisty 

Kancelarii  SWS  do  Szczecina.  Jest  to  czynnik  wpływający  na  wzrost  ceny,  a  nie  jej 

obniżenie.  Zamawiający  wprost  wskazał,  iż  udział  sekretarza  na  radzie  budowy  uzna  za 

niewystarczający.  Czas  podróż  samochodem  z  Poznania  do  Szczecina  to  co  najmniej  2,5  

w  jedną  stronę  płatną  drogą  (autostradą  A2).  Podróż  pociągiem  to  średnio  czas  3  godzin  

w  jedną  stronę,  a  wkrótce  ulegnie  on  wydłużeniu  z  uwagi  na  planowaną  modernizację  linii 

kolejowej  na  odcinku  Poznań  –  Szczecin.  Samoloty  między  Szczecinem  a  Poznaniem  nie 

latają.  Oznacza  to,  że  jednorazowy  wyjazd  do  Szczecinie  będzie  wiązał  się  z  utratą 

jednodniowego  wynagrodzenia  wspólnika.  Nieprawdą  jest  również,  jak  twierdzi  Kancelaria 

SWS, że nie ma konieczności zapewnienia stałej obecności Prawnika Wiodącego (oraz jego 

zastępców),  albowiem  konieczność  taka  dotyczy  wyłącznie  spotkań  statusowych.  Uszło 

uwadze  Kancelarii  SWS,  że  za  wyjątkiem  spotkań  statusowych,  Prawnik  Wiodący  lub 

zastępca  prawnika  będzie  obowiązany  do  cotygodniowego  udziału  w  radzie  budowy,  na  co 

zwrócił  uwagę  Zamawiający  odpowiadając  na  pytanie  nr  6  z  12  maja  2017  r.  Nie  sposób 

również  przyjąć  w  świetle  zapisów  umowy,  że  obecność  w  Szczecinie  choćby  jednego 

członka wchodzącego w skład zespołu prawników (Prawnika Wiodącego lub jego Zastępcy) 

nie  jest  wymagana.  Analiza  wzoru  umowy  wskazuje  na  konieczność  stałej  i  bieżącej 

obecności  w  Szczecinie  oraz  na  trasie  toru.  Zapisy  umowy  nakazują  przyjąć  stały  kontakt  

z  Zamawiającym  i  jego  pracownikami  ze  strony  choć  jednego  z  członków  zespołu 

prawników,  a  nie  sekretarza.  Trudno  sobie  wyobrazić,  by,  będąc  poza  miejscem 

wykonywania  inwestycji,  Prawnik  Wiodący  albo  jego  Zastępcy  mogli  realizować  takie 

czynności  jak:  prowadzenie  konsultacji  i  uzupełnienie  wiedzy  na  temat  stanu  realizacji 

umowy  czy  stałe  monitorowanie  przebiegu  realizacji  inwestycji  albo  wyprzedzające 

identyfikowanie konfliktów i ryzyk inwestycyjnych Zamawiającego związanych z planowanymi 

poleceniami  Inżyniera  lub  wnioskami  wykonawcy  czy  monitorowanie  zgodności  realizacji 

kontraktów  z  Harmonogramem  Projektu  i  Programem  Robót  celem  oceny  ryzyka 

terminowego (§ 4 ust. 2 lit. a wzoru umowy lub § 5 ust. d wzoru umowy). Zasadnicza część 

tych  czynności  nie  będzie  wynikała  z  dokumentów,  a  z  bieżących  relacji  z  uczestnikami 

inwestycji. 

Kancelaria SWS wskazała, że znaczna część obsługi prawnej będzie możliwa do wykonania 

w  siedzibie  Kancelarii  SWS  w  Poznaniu,  w  tym  również  w  sposób  zdalny.  Nie  wskazała, 

jakiej  części  prac  to  dotyczy  i  jakie  są  szacowane  oszczędności  z  tego  tytułu.  Nie  jest  to 

zarazem  okoliczność  wyróżniająca  Kancelarię  SWS  spośród  innych  wykonawców, 

zwłaszcza,  że  Zamawiający  wprost  przewidział  obowiązek  dla  przedstawiciela  wykonawcy 

dysponowania dokumentami w formie elektronicznej na dysku komputera przenośnego (§ 7 

ust.  9  wzoru  umowy).  Oznacza,  to  że  każdy  z  wykonawców  kalkulował  zdalne  wykonanie 

części  zamówienia  (poprzez  dysponowanie  dokumentacją  na  komputerze  przenośnym),  

a  nie  w  siedzibie  Zamawiającego.  Przy  czym  każdy  z  wykonawców  przewidywał,  że 

wykonanie zamówienia bez obecności w miejscu wykonania zamówienia będzie niemożliwie, 

bądź  znacznie  utrudnione  i  wpłynie  na  wzrost  zaoferowanej  ceny,  co  wynika  choćby  

z zadawanych pytań. Wyjaśnienia Kancelarii SWS co do zdalnego realizowania zamówienia 

bądź  w  siedzibie  Kancelarii  w  Poznaniu,  w  żaden  sposób  nie  tłumaczą,  jak  wpływa  to  na 

kalkulację  ceny,  albowiem  to,  czy  prawnik  wykonuje  czynności  na  miejscu,  czy  w  innym 

dowolnym miejscu, dalej oznacza, że świadczy swoją usługę na rzecz Zamawiającego, a nie 

innego podmiotu, a tym samym uzyskuje przychód wyłącznie z jednego źródła. Twierdzenie, 

ż

e  przedstawieni  w  ofercie  wspólnicy  biorą  udział  w  obsłudze  prawnej  innych  klientów 

kancelarii,  nie  może  usprawiedliwiać  obniżenia  ceny,  albowiem  oznaczałoby  to,  że 

wyznaczeni prawnicy nie będą wykonywać swoich czynności osobiście. 

W  ocenie  Odwołującego  składane  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych  wyjaśnienia  Kancelarii  SWS  Zamawiający  powinien  badać  nie  tylko  poprzez 

zsumowanie podanych  w nim kwot (aczkolwiek nie zostały podane), ale i poprzez realność 

poczynionych  założeń  co  do  czasochłonności  pracy,  metod  wpływających  na  obniżenie 

czasu  pracy  czynnika  ludzkiego,  co  do  rzeczywistości  i  zgodności  z  prawem  stawek 

wynagrodzenia,  proponowanego  sposobu  wykonywania  zamówienia  oraz  realnego  kosztu 

czynności  do  zrealizowania  celem  osiągnięcia  przedmiotu  zamówienia.  Wyjaśnienia 

składane w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych winny charakteryzować 

się dużym stopniem szczegółowości i być oparte na realnych, weryfikowalnych  wartościach  

i  okolicznościach.  Nie  chodzi  tu  bowiem  o  złożenie  jakichkolwiek  wyjaśnień,  lecz  takich 

wyjaśnień,  które  w  sposób  nie  budzący  wątpliwości  pozwalają  na  ocenę  oferty  pod 

względem  zaoferowania  rażąco  niskiej  ceny.  Wskazówką  dla  wykonawcy  składającego 

wyjaśnienia winien być przepis art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, w którym 

jest  mowa  nie  tylko  o  złożonych  wyjaśnieniach,  ale  również  o  dowodach  na  ich 

potwierdzenie. Przedstawione wyjaśnienia winny być nie tylko konkretne i przekonujące, ale 

również  poparte  stosownymi  dowodami.  Samo  zestawienie  kosztów,  w  dodatku 

fragmentaryczne, powoduje sytuację równoznaczną z tą, jak gdyby wykonawca w ogóle nie 

złożył wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. 

Cena wykonawcy SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k. i złożone przez niego wyjaśnienia co 

do rażąco niskiej ceny są niewiarygodne i nie wykazały braku rażącej ceny. Przedstawione 

dowody  nie  potwierdzają  wysokości  ceny,  a  już  w  ogóle  nie  wskazują  na  koszty 

ś

wiadczonych  usług,  co  powinno  prowadzić  do  odrzucenia  oferty  przez  Zamawiającego, 

czego Zamawiający nie uczynił i czym naruszył dyspozycję art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 

ust.  2  i  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Złożenie  wyjaśnień,  które  nie  rozpraszają 

wątpliwości  Zamawiającego  co  do  rynkowego  charakteru  ceny  oferty  zrównane  jest  w 

skutkach  z  niezłożeniem  wyjaśnień  i  powoduje  odrzucenie.  Mało  prawdopodobne  jest,  aby 

ktoś  podjął  się  wykonywania  specjalistycznych  usług  prawniczych  objętych  przedmiotem 

zamówienia za wynagrodzenie odpowiadające płacy minimalnej, czy nawet jej dwukrotności. 

Również  Zamawiający  przy  wszczęciu  postępowania  nie  uważał  płacy  minimalnej  za  punkt 

odniesienia  przy  ustalaniu  wartości  szacunkowej  zamówienia,  opierając  się  w  tym  zakresie 

na swojej wieloletniej praktyce w udzielaniu analogicznych zamówień.  

Zasadniczym  argumentem  co  do  braku rażącej  ceny,  którym  posługuje  się  Kancelarii  SWS 

jest powołanie się na wynagrodzenie za wykonanie obsługi prawnej inwestycji „Modernizacja 

toru  wodnego  Świnoujście  –  Szczecin  (Kanał  Piastowski  i  Mieleński)  etap  II,  strona 

wschodnia i zachodnia”, „Przebudowa falochronów i umocnień brzegowych zapewniających 

dostęp do portu w Dziwnowie” za miesięczną kwotę 9.500,00 zł netto i  11.685,00 zł brutto.  

W  swoich  wyjaśnieniach  Kancelaria  SWS  pominęła  milczeniem,  że  w  okresie 

poprzedzającym  oraz  w  trakcie  realizacji  ww.  obsługi  Zamawiający  udzielił  dodatkowych 

zamówień  bezpośrednio  związanych  z  obsługą  prawną  „Modernizacji  toru  wodnego 

Ś

winoujście  Szczecin  etap  II”,  które  były  jego  integralną  częścią  i  dopiero  rozpatrywane 

łącznie  mogą  wskazywać  na  prawdziwą  cenę  obsługi  prawnej  ww.  inwestycji. 

Przedmiotowymi  umowami  były:  1)  zapewnienie  obsługi  prawnej  etapu  przygotowania 

inwestycji  „Przebudowa  falochronów  i  umocnień  brzegowych  zapewniających  dostęp  do 

portu 

w 

Dziwnowie” 

obejmującej 

sporządzenie 

dokumentów 

niezbędnych 

do 

przeprowadzenia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na  pełnienie  funkcji 

inżyniera  kontraktu  oraz  wykonawcy  (w  trybie  przetargu  nieograniczonego),  nadzór  prawny 

nad  wszystkimi  czynnościami  wykonywanymi  w  ramach  postępowania  przetargowego  oraz 

analizę  i  zaopiniowanie  specyfikacji  technicznej  i  przedmiaru  robot  w  zakresie 

formalnoprawnym zgodności z wzorcem warunków kontraktowych FIDIC – umowa nr PO-II-

379/ZZP-2/1/12  z  dnia  24  stycznia  2012  r.  na  kwotę  50.000  zł  netto,  61.500  zł  brutto;  

2)  zapewnienie  obsługi  prawnej  postępowania  przetargowego  w  trybie  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  dla  udzielenia  przez  UMS  zamówienia  publicznego  „Modernizacja 

toru  wodnego  Świnoujście  –  Szczecin  do  głębokości  12,5  m  –  prace  przygotowawcze”  – 

umowa  nr  TI-220/7/18/2013  z  dnia  1  marca  2013  r.  na  kwotę  7.999  zł  netto,  9.838,77  zł 

brutto;  3)  zapewnienie  obsługi  prawnej  etapu  przygotowania  inwestycji  „Modernizacja  toru 

wodnego  Świnoujście-Szczecin  (Kanał  Piastowski  i  Mieliński)  –  etap  II,  strona  wschodnia  

i  zachodnia”,  obejmującej  sporządzenie  dokumentów  niezbędnych  do  przeprowadzenia 

postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na pełnienie funkcji inżyniera kontraktu 

–  umowa  nr  DBM/ZIUII/3790/3/4/2011  z  dnia  26  października  2011  r.  na  kwotę  22.850  zł 

netto,  28.105,50  zł  brutto;  4)  zapewnienie  obsługi  prawnej  przetargu  nieograniczonego  na 

wybór  wykonawcy  robot  budowlanych  dla  inwestycji  „Modernizacja  toru  wodnego 

Ś

winoujście-Szczecin (Kanał Piastowski i Mieliński) – etap II, strona wschodnia i zachodnia”, 

obejmującej  sporządzenie  dokumentów  niezbędnych  do  przeprowadzenia  postępowania  

o  udzielenie  zamówienia  publicznego  oraz  nadzór  prawny  nad  wszystkimi  czynnościami  – 

umowa  nr  DBM/ZIUII/3790/4/4/2011  z  dnia  2  grudnia  2011  r.  na  kwotę  29.750  zł  netto, 

36.592,50 zł brutto. Łączna kwota ww. dodatkowych zamówień wyniosła 104.748,31 zł netto 

i 136.036,77 zł brutto. Zatem Kancelaria SWS w okresie od 3 grudnia 2011 r. do 15 grudnia 

2015  r.  za  kompleksową  obsługę  prawną  inwestycji,  na  którą  powołuje  się  w  swoich 

wyjaśnieniach,  uzyskała  łączną  kwotę  w  wysokości  486.586,77  zł  brutto,  co  daje 

ś

redniomiesięczną  kwotę  13.516,30  zł  brutto,  a  nie,  jak  wskazała  w  wyjaśnieniach, 

285.000,00 zł netto i 350.500 zł brutto.  

Zamawiający  dla  wyceny  zamówienia  przyjął  jako  kontrakt  referencyjny  zamówienie  na 

obsługę  prawną  inwestycji  budowa  falochronu  osłonowego  dla  portu  zewnętrznego  

w  Świnoujściu.  Tym  samym  Zamawiający  sam  uznał,  iż  stopień  skomplikowania,  nakład 

pracy  prawników  specjalistów  przy  przyszłej  inwestycji  wymagają  udziału  i  większego 

zaangażowania niż przy inwestycji, na którą powołuje się Kancelaria SWS. Kancelaria SWS 

zrealizowała kontrakt referencyjny za kwotę 1.444.000,00 zł netto, tj. 1.773.450,51 zł brutto. 

Mając  na  uwadze,  że  realizacja  umowy  na  obsługę  prawną  falochronu  była  od  początku 

przewidziana  na  okres  27  miesięcy  z  możliwością  jej  wydłużenia  do  45  miesięcy, 

ś

redniomiesięczne wynagrodzenie brutto dla Kancelarii SWS wyniosło kwotę od 39.410,01 zł 

do  65.683,35  zł.  W  konsekwencji,  w  okresie  zbiegu  obsługi  prawnej  obu  inwestycji, 

kancelaria SWS za realizację kontraktu referencyjnego oraz kontraktu, na który się powołuje, 

mogła  uzyskiwać  średniomiesięcznie  łączną  kwotę  od  52.926,31  zł  do  79.199,65  zł  brutto. 

Przywołany  zatem  przez  Kancelarię  SWS  kontrakt  na  obsługę  prawną  inwestycji 

„Modernizacja  toru  wodnego  Świnoujście  –  Szczecin  (Kanał  Piastowski  i  Mieleński)  etap  II, 

strona  wschodnia  i  zachodnia”,  „Przebudowa  falochronów  i  umocnień  brzegowych 

zapewniających dostęp do portu w Dziwnowie” za kwotę 11.685,00 zł brutto miesięcznie był 

kontraktem dodatkowym, realizowanym równolegle do głównego źródła utrzymania oddziału 

Kancelarii SWS w Szczecinie, którym była obsługa prawna budowy falochronu. 

Zamówieniem,  które  odzwierciedla  szacowany  nakład  pracy  i  stawki  rynkowe,  za  które 

Zamawiający  był  gotów  zapłacić  doświadczonym  prawnikom  specjalistom,  jest  obsługa 

prawna budowy falochronu osłonowego dla portu zewnętrznego w Świnoujściu.  

Nie  jest  wystarczające  powołanie  się  na  ceny  usług  z  innych  postępowań  przetargowych  

w  związku  z  doświadczeniem  wykonawcy  w  zakresie  realizowanych  dotychczas 

przedsięwzięć.  Wyjaśnienia  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  powinny  odnosić  się  przede 

wszystkim  do  zaoferowanego  przedmiotu  zamówienia,  nie  zaś  opierać  się  wyłącznie  na 

zdobytym doświadczeniu, które co do zasady odnosi się do podmiotowych warunków udziału 

w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Sam fakt dysponowania doświadczeniem nie jest 

niczym nowym i specyficznym, gdyż stanowi on w postaci warunków udziału w postępowaniu 

element  sine  qua  non  umożliwiający  ubieganie  się  wykonawcy  o  zamówienie.  Bez  jego 

spełnienia  nie  istniałaby  możliwość  udzielenia  zamówienia  jakiemukolwiek  wykonawcy, 

zatem  nie  może  on  stanowić  uzasadnienia  dla  zaoferowania  wynagrodzenia  na  poziomie 

odbiegającym  o  ponad  30%  od  wartości  szacunkowej  ustalonej  przez  Zamawiającego  oraz 

ś

redniej  arytmetycznej  złożonych  w  postępowaniu  ofert.  W  realiach  postępowania 

dotychczasowe  doświadczenie  nie  może  wpływać  na  obniżenie  ceny.  Doświadczenie  osób 

wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia  było  oceniane  w  kryterium  „doświadczenia”  

i  stanowiło  warunek  udziału  w  postępowaniu.  Uzasadnionym  jest  nawet  twierdzenie,  że 

doświadczenie wpływa na wzrost ceny, bowiem im bardziej doświadczony prawnik, tym cena 

jego usług jest wyższa. 

Kancelaria  SWS,  składając  wyjaśnienia  dotyczące  rażąco  niskiej  ceny,  oświadczyła,  że 

doświadczenie, które obniży koszt obsługi prawnej wynika m.in. z obsługi prawnej inwestycji 

„Dostosowanie  podejściowego  toru  wodnego  do  Świnoujścia  dla  umożliwiania  bezpiecznej 

ż

eglugi  statków  do  przewozu  LNG”.  Jednak  w  aktach  postępowania  nie  ma  jakiekolwiek 

dowodu,  który  wskazywałby  na  wykonanie  obsługi  prawnej  ww.  inwestycji  przez  Kancelarię 

SWS.  Powyższa  inwestycja  nie  widnieje  również  na  stronie  internetowej  Kancelarii  SWS. 

Obsługa  ww.  inwestycji  nie  stanowi  również  doświadczenia,  którym  dysponuje  którykolwiek  

z  prawników  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia.  Zamawiający  powinien  uznać,  iż 

Kancelaria  SWS  w  swoich  wyjaśnieniach  podała  informacje  nieprawdziwe  i  nie  wyjaśniła 

wątpliwości  dotyczących  zaoferowanej  ceny  i  źródeł  doświadczenia,  które  rzekomo  miało 

wpływać  na  obniżenie  ceny,  co  powinno  prowadzić  do  odrzucenia  oferty.  Przywołana  jako 

doświadczenie 

obsługa 

na 

rzecz 

wykonawcy 

inwestycji 

Zakładu 

Termicznego 

Unieszkodliwiania  Odpadów  dla  Szczecińskiego  Obszaru  Metropolitarnego  wprowadza  

w  błąd  Zamawiającego.  Mostostal  Warszawa  S.A.,  na  rzecz  którego  Kancelaria  SWS 

ś

wiadczy  obsługę  prawną,  14  czerwca  2016  r.  odstąpił  od  umowy  na  realizację  ww. 

inwestycji,  konsekwencją  czego  Kancelaria  SWS  w  sposób  pośredni  nie  obsługuje  ww. 

inwestycji. 

Przywołana  powyżej  argumentacja  dotycząca  rażąco  niskiej  ceny,  w  szczególności  co  do 

kryterium  doświadczenia  oraz  wykonania  zamówienia  własnymi  siłami,  ma  w  zasadniczej 

mierze zastosowanie do ceny zaoferowanej przez wykonawców wspólnie ubiegających się o 

udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz 

Polska  sp.  z  o.o.  Cena  zaoferowana  przez  Kancelarię  DSK  stanowi  41,25%  wartości 

zamówienia 

oszacowanej 

przez 

Zamawiającego. 

Jest 

ona 

niższa 

o 

w  stosunku  do  wartości  zamówienia  ustalonego  przed  wszczęciem  postępowania  i  niższa  

o 29,68% od średniej arytmetycznej wszystkich złożonych cen. W wypadku nieuwzględnienia 

ceny  wykonawcy  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  jest  niższa  o  38,74  %  od  średniej 

arytmetycznej zaoferowanych cen. 

Nadto  Kancelaria  DSK  jest  kancelarią  utworzoną  w  18  grudnia  2015  r.,  która  jako  nowy 

podmiot  na  rynku  usług  prawniczych  nie  wykonywała  jakichkolwiek  zamówień  publicznych  

w  sektorze  inwestycji  infrastrukturalnych.  Nie  dysponuje  biurem  w  Szczecinie,  zaś  do 

wykonania  zamówienia  wskazała  dwóch  swoich  wspólników  oraz  radcę  prawnego  M.D.. 

Dodatkowo  na  cenę  wpływa  wynagrodzenie  dla  radcy  prawnego  T.M.,  z  którym  Kancelaria 

DSK  zamierza  zawrzeć  umowę  cywilnoprawną  w  zakresie  udostępnionej  wiedzy  i 

doświadczenia.  Wspomniany  radca  prawny  nie  będzie  jednak  wykonywał  czynności 

zastrzeżonych dla Prawnika Wiodącego i Zastępcy Prawnika. 

Wreszcie wskazać należy, że Kancelaria DSK jako sekretarza biura wskazała D.L., która jest 

dyrektorem biura Kancelarii w Poznaniu. Oddelegowanie jej do Szczecina będzie wiązało się 

z  zapewnieniem  pracownikowi  noclegu  w  Szczecinie,  co  podniesie  koszt  obsługi 

(ewentualnie  wynagrodzenia  pracownika).  Również  codzienne  dojazdy  do  Szczecina  w  dni 

robocze  przez  5,5  roku  spowodowałoby  podwyższenie  zaoferowanej  ceny.  Oznacza  to 

wzrost  kosztów  po  stronie  Kancelarii  DSK.  Oddelegowanie  dotychczasowego  kierownika 

biura do Szczecina wiązałby się z również koniecznością zatrudnienia nowego kierownika w 

Poznaniu  (ewentualnie  awansu  innego  pracownika),  co  również  wpłynęłoby  na  wzrost 

kosztów w stosunku do zaoferowanej ceny. 

Utajnienie wyjaśnień wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK 

D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z o.o. uniemożliwia 

weryfikację ceny, tym niemniej przy takim jej poziomie uzasadnione jest przypuszczenie, że 

wykonawca ten również zamierza pokrywać część kosztów realizacji zamówienia w ramach 

subsydiowania  skrośnego,  co  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  zgodnie  z  art.  3  ust.  1 

ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji.  Tym  bardziej,  że  wszystkie  osoby 

przewidziane  do  realizacji  zamówienia  pochodzą  spoza  Szczecina,  a  ich  zaangażowanie 

czasowe  z  uwagi  na  wielogodzinne  dojazdy  będzie  większe  niż  czas  zakładany  chociażby 

przez Odwołującego, który tylko częściowo posiłkuje się prawnikami spoza Szczecina. 

W  kontekście  powyższego  ceny  zaoferowane  przez  Odwołującego  jawią  się  jako  rynkowe  

i  prawidłowo  skalkulowane.  Uwzględnia  on  złożoność  i  stopień  skomplikowania  obsługi 

prawnej  inwestycji  liniowej  o  wartości  ok.  1.385  mln  zł.  Różnica  miedzy  V  a  III  wykonawcą 

wynosi 3,43 pkt i dotyczy wyłącznie kryterium ceny. Natomiast pomiędzy IV a III wykonawcą 

1,06  pkt.  Powyższe  potwierdza,  że  zaoferowana  przez  Odwołującego  cena  jest  rynkowa, 

albowiem  wszyscy  wykonawcy,  którzy  nie  zaoferowali  rażąco  niskiej  ceny,  wycenili  swoje 

usługi na bardzo zbliżonym poziomie. 

Odwołujący miał wglądu do wyjaśnień wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie 

zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z 

o.o. w zakresie rażąco niskiej ceny, niemniej uważa, że wyjaśnienia te powinny wskazywać 

na wszystkie elementy cenotwórcze i winny być poparte dowodami. Powinna więc być ujęta 

w  tych  wyjaśnieniach  m.in.  kwestia  wynagrodzenia  T.  M.  i  pozostałych  trzech  prawników, 

sekretarza  oraz  personelu  technicznego,  koszty  dojazdów,  koszty  biura  czy  koszty 

zabezpieczenia należytego wykonania umowy. 

Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni 

i 

doradcy 

podatkowi 

sp. 

p. 

i 

Lafrentz 

Polska 

sp. 

z 

o.o. 

wskazali  

w formularzu JEDZ jako Prawnika Wiodącego nr 1 M.D., która jest radcą prawnym od 2008 

r.,  posiadającym  doświadczenie  przy  obsłudze  7  inwestycji.  Sześć  spośród  7  wskazanych 

przez  Kancelarię  DSK  inwestycji  budowlanych,  przy  obsłudze  których  M.D.  miała  zdobyć 

doświadczenie, na dzień składania ofert, jak i na dzień odwołania jest w toku (tzn. inwestycje 

są niezakończone). Skoro w odpowiedzi na pytanie nr 7g z dnia 8 maja 2017 r. Zamawiający 

wprost  wskazał,  iż  przez  słowo  „kontrakty”  rozumie  kontrakty  na  roboty  budowlane 

zakończone, to nie ulega wątpliwości, że doszło do zmiany specyfikacji istotnych warunków 

zamówienia.  Każdorazowo,  jeżeli  wyjaśnienia  treści  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia  prowadzą  do  nadania  jej  zapisom  nowego  znaczenia,  mamy  do  czynienia  z 

modyfikacją jej treści.  

1) Obwodnica  Ostrowa Wielkopolskiego  została oddana  do  użytku  dopiero  10  lipca  2017 r.  

2)  Stopień  zaawansowania  robót  przy  „zaprojektowaniu  i  wybudowaniu  drogi  S3  Legnica 

(A4)  –  Lubawka,  zadanie  II”  wynosi  35  %.  3)  Stopień  zaawansowania  robót  przy 

„zaprojektowaniu i wybudowaniu drogi S3 Legnica (A4) – Lubawka, zadanie I” wynosi 23 %. 

4)  Inwestycja  pn.  „Budowa  dwujezdniowej  drogi  ekspresowej  S-7  na  odcinku  Chęciny  – 

Jędrzejów”  jest  zaawansowana  w  ok.  60%.  5)  Inwestycja  pn.  „Budowa  drogi  Ekspresowej  

S-5 Żnin – Gniezno Odcinek węzła Mielno” jest zaawansowana na dzień 26 czerwca 2017 r. 

w  93%,  a  jej  termin  realizacji  upłynął  w  dniu  3  lipca  2017  r.  6)  Inwestycja  pn. 

„Zaprojektowanie i wybudowanie obwodnicy Kłodzka w ciągu DK 33 wraz z łącznikiem” jest 

zaawansowana jednie w 70 %.  

Na  tożsame  doświadczenie,  wskazane  powyżej,  Kancelaria  DSK  powołuje  się  co  do  obu 

zastępców prawnika wiodącego. 

Powyższe  oznacza,  że  na  dzień  składania  ofert  M.D.  dysponowała  doświadczeniem  w 

zakresie 

obsługi 

prawnej 

jednego 

kontraktu 

inwestycji 

budowlanej  

o wartości minimum 100 mln zł, który był zakończony. Nie spełniała zatem wymogu, o którym 

mowa  w  rozdziale  VI  ust.  7  pkt  4  lit.  b.  tj.  doświadczeniem  przy  dwóch  kontraktach 

zakończonych,  z  czego  co  najmniej  jeden  na  100  mln,  a  drugi  na  50  mln.  Tym  samym 

Prawnik  Wiodący  nr  1  wyznaczony  przez  Kancelarię  DSK  nie  spełniał  warunków  udziału  

w postępowaniu, co dyskwalifikowało tego wykonawcę z postępowania. 

Powyższe  oznacza,  iż  dla  oceny  warunku  udziału  w  postępowaniu  (rozdział  V  ust.  3  pkt  3 

oraz  rozdział  VI  ust.  7  pkt  4  lit.  b  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia)  należało 

wskazać  doświadczenie  w  zakresie  obsługi  prawnej  kontraktów  inwestycji  budowlanych 

zakończonych, a nie kontraktów będących w toku. Takie rozumienie ww. wymogu potwierdza 

oferta  Kancelarii  SWS  i  pozostałych  wykonawców,  którzy  brali  udział  w  postępowaniu.  

W  konsekwencji  Zamawiający  powinien  wykluczyć  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  

o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz 

Polska sp. z o.o., ponieważ oferta nie spełnia warunku, jakim jest dysponowanie Prawnikiem 

Wiodącym z odpowiednim doświadczeniem. 

Dla oceny kryterium doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, w tym dla 

Prawnika  Wiodącego  nie  może  być  brane  doświadczenie  radcy  prawnego  T.M.,  który 

udostępnił  zasoby  jedynie  w  zakresie  wiedzy  i  doświadczenia.  Jak  wynika  ze  złożonego 

przez Kancelarię DSK formularza JEDZ i formularza JEDZ radcy prawnego T.M., nie jest on 

podwykonawcą Kancelarii DSK. Nie jest również członkiem konsorcjum wykonawcy. T.M. nie 

może w ogóle występować w charakterze podwykonawcy, bowiem Zamawiający w rozdziale 

XII ust. 16 specyfikacji istotnych warunków zamówienia wprost zastrzegł osobiste wykonanie 

przez  wykonawcę  kluczowych  części  zamówienia  w  zakresie  usług  przewidzianych  dla 

Prawnika Wiodącego i Zastępców Prawnika Wiodącego, a we wzorze umowy w § 11 ust. 2 

wprost  wskazano,  że  „Zamawiający  nie  dopuszcza  powierzenia  wykonywania  obsługi 

prawnej 

przy 

pomocy 

podwykonawców  

w  zakresie  usług  przewidzianych  dla  Prawnika  Wiodącego  i  Zastępców  Prawnika 

Wiodącego”. Zatem w realiach przedmiotowego postępowania potencjał podmiotu trzeciego 

można wykorzystać tylko co do potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu 

(tj.  w  kryterium  obsługi  prawnej  dwóch  inwestycji  o  wartości  powyżej  250  min  złotych).  Nie 

można  natomiast  udostępnić  doświadczenia  w  zakresie  uzyskania  punktacji  dotyczącej 

doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia. Nie można również udostępnić 

doświadczenia w zakresie wymogów dla Prawnika Wiodącego.  

Zamawiający zaniechał zatem wykluczenia tego wykonawcy jako niespełniającego warunku 

udziału  w  postępowaniu  w  zakresie  doświadczenia  dla  Prawnika  Wiodącego  nr  1. 

Względnie,  w  wypadku  uznania  przez  Krajową  Izbę  Odwoławczą,  że  wykonawcy  wspólnie 

ubiegający 

się 

o 

udzielenie 

zamówienia 

DSK 

D.Sz.K. 

Radcowie 

prawni  

i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o.  nie  powinni  zostać  wykluczeni  

z powyższych przyczyn, powinni uzyskać o 30 pkt mniej w zakresie kryterium doświadczenia 

osób wyznaczonych do realizacji zamówienia. 

Tym  samym  dokonując  oceny  osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  Zamawiający 

powinien przyznać im następującą ilość punktów: Prawnik Wiodący nr 1 radca prawny M.D. 

– 0 pkt, Zastępca Prawnika Wiodącego nr 1 radca prawny J.D. – 10 pkt, Zastępca Prawnika 

Wiodącego nr 2 radca prawny Ł.Sz. – 0 pkt. Utrata 30 punktów w kryterium doświadczenia 

osób wyznaczonych do realizacji zamówienia powoduje, że wykonawcy wspólnie ubiegający 

się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i 

Lafrentz Polska sp. z o.o. uzyskałiby 40,80 pkt i zajęliby ostatnie miejsce. 

Dodatkowo  przedstawienie  w  wykazie  usług  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  

o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz 

Polska  sp.  z  o.o.  doświadczenia,  którym  nie  dysponuje,  stanowi  podstawę  do  uznania,  że 

wykonawca  złożył  nieprawdziwe  informacje  mogące  wpływać  na  wynik.  Nie  budzi 

wątpliwości  wpływ  na  wynik  postępowania  spowodowany  złożeniem  nieprawdziwych 

informacji.  Przejawia  się  on  w  tym,  że  zamawiający,  dając  wiarę  informacjom  zawartym  

w  ofercie  wykonawcy,  nie  wykluczył  go  z  postępowania  oraz  przyznał  maksymalną  liczę 

punktów w kryterium doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia. Składając 

nieprawdziwe 

informacje 

wykonawca 

potwierdził 

spełnienie 

warunków 

udziału  

w  postępowaniu,  co  niewątpliwie  miało  wpływ  na  jego  wynik.  Przy  czym  zgodnie  

z orzecznictwem, sam fakt złożenia informacji nieprawdziwych mających lub mogących mieć 

wpływ  na  wynik  postępowania  uniemożliwia  konwalidację  działań  wykonawcy  poprzez 

uzupełnienie  dokumentów  w  trybie  art.  26  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych. 

Konsekwencją  czego  zachodzą  podstawy  do  wykluczenia  wykonawców  wspólnie 

ubiegających 

się 

o 

udzielenie 

zamówienia 

DSK 

D.Sz.K. 

Radcowie 

prawni  

i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z o.o. w oparciu o dwie niezależne podstawy, 

tj. art. 24 ust. 1 pkt 16 i w art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Złożenie nieprawdziwych informacji mających wpływ na wynik postępowania stanowi wyjątek 

od  generalnego  obowiązku  wzywania  do  uzupełnienia  wynikającego  z  art.  26  ust  3  ustawy 

Prawo zamówień publicznych, gdyż nie można zastąpić nieprawdziwej informacji prawdziwą. 

W  odniesieniu  do  dokumentu  zawierającego  informację  nieprawdziwą  nie  można  uznać,  iż 

ma  się  do  czynienia  z  błędem,  o  którym  mowa  w  art.  26  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych,  który  można  sanować.  Przy  czym  za  nieprawdziwą  informację  należy  uznać 

taką, która przedstawia odmienny stan od istniejącego w rzeczywistości. 

Zamawiający  zaniechał  czynności  zweryfikowania  doświadczenia  osób  wyznaczonych  do 

udziału  w  postępowaniu  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z 

o.o. 

Nie 

zweryfikował 

rozbieżności 

pomiędzy 

osobą 

wskazaną 

w 

ofercie  

a  osobą  wskazaną  w  formularzu  JEDZ  i  zobowiązaniu  do  udostępnienia  zasobów,  co 

skutkowało  zaniechaniem  wykluczenia.  Wreszcie  zaniechanie  weryfikacji  wskazanego 

doświadczenia  skutkowało  nieprawidłowym  obliczeniem  liczby  punktów  w  kryterium 

doświadczenia  osób  wyznaczonych  do  udziału  w  postępowaniu  i  przyznanie  ofercie  w  tym 

kryterium 40 punktów. 

W  ocenie  Odwołującego  Zamawiający  w  sposób  bezpodstawny  przyjął,  że  wykonawcy 

wspólnie  ubiegający  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i  doradcy 

podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o.  w  sposób  dostateczny  zastrzegli  

i  wykazali,  że  wyjaśnienia  składane  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych  stanowią  tajemnicę  jego  przedsiębiorstwa.  Wyjaśnienia  złożone  przez 

wykonawcę  ograniczają  się  bowiem  do  ogólnikowych  stwierdzeń  nie  popartych  żadnymi 

dowodami,  które  jednakowoż  nie  są  wystarczające  do  uznania,  że  wystąpiły  wszystkie 

przesłanki  określone  w  art.  11  ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji,  niezbędne  do 

uznania  zastrzeżenia  tajemnicy  jako  skutecznego.  Obowiązkiem  Zamawiającego  jest  

w 

każdym 

wypadku 

zastrzeżenia 

tajemnicy 

przedsiębiorstwa 

przeprowadzenie 

indywidualnego  badania,  w  odniesieniu  do  każdego  zastrzeżonego  dokumentu  

i stwierdzenie, czy zachodzą przesłanki do zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa. 

W  ocenie  Odwołującego  Zamawiający  niesłusznie  podtrzymał  klauzulę  tajności  nie 

udostępniając  złożonych  wyjaśnień  pozostałym  uczestnikom  postępowania,  zwłaszcza  

w  sytuacji,  w  której  zachodzi  uzasadnione  podejrzenie,  że  cena,  za  którą  wykonawca 

zamierza zrealizować zamówienie, jest zaniżona. W sytuacji, gdy wykonawca nie przedstawi 

stosownych  dowodów  na  to,  że  dane  informacje  mają  walor  tajemnicy  przedsiębiorstwa, 

informacje  te  nie  mogą  być  wyłączone  z  udostępnienia  wykonawcom  biorącym  udział  

w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  Bezwzględna  treść  art.  11  ust.  4 

ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wymaga łącznego spełnienia trzech warunków, 

by  informacja mogła  być  uznana  za  tajemnicę  przedsiębiorstwa  –  informacja:  ma  charakter 

techniczny, 

technologiczny, 

organizacyjny 

przedsiębiorstwa 

lub 

posiada 

wartość 

gospodarczą;  nie  została  ujawniona  do  wiadomości  publicznej;  podjęto  w  stosunku  do  niej 

niezbędne działania w celu zachowania poufności. Zamawiający powinien zweryfikować, czy 

wykonawca wykazał spełnienie względem danej informacji każdego z ww. wymagań. Jeżeli 

nie  wszystkie  zastrzegane  przez  wykonawcę  informacje  mają  walor  tajemnicy 

przedsiębiorstwa,  Zamawiający  powinien  rozważyć  konieczność  udostępnienia  chociaż 

części  wskazanych dokumentów. Nie jest możliwe przyjęcie automatyzmu polegającego na 

stwierdzeniu,  że  każde  wyjaśnienia  z  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

zawsze  i  w  całości  mają  charakter  tajemnicy  przedsiębiorstwa.  Dokument  nie  musi,  

a czasami wręcz nie może podlegać zastrzeżeniu w całości, lecz tylko w określonej części. 

Sam fakt, że zastrzegana informacja zawiera nazwę kontrahenta wykonawcy, wysokość cen 

i  kosztów  składających  się  na  oferowane  wynagrodzenie,  z  góry  nie  oznacza,  że  posiada 

ona wartość gospodarczą, a przez to walor tajemnicy przedsiębiorstwa. 

II Zarzuty i żądania odwołania – odwołanie o sygn. KIO 1614/17 

Odwołujący  –  Kancelaria  Radców  Prawnych  M.  &  Partnerzy  sp.  p.  wniósł  odwołanie 

zarzucając Zamawiającemu naruszenie:  

1.  art.  89  ust.  1  pkt  3  i  4  w  zw.  art.  91  ust.  1  i  art.  7  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  wykonawcy  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k. 

zawierającej  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  która  w  istotnym 

zakresie  odbiega  od  cen  rynkowych  oraz  nie  uwzględnia  wszystkich  kosztów  świadczenia 

usługi objętej przedmiotem zamówienia. Jej zaniżenie nie znajduje innego uzasadnienia niż 

chęć uzyskania zamówienia kosztem nieuprawnionego obniżenia jakości usługi w stosunku 

do  wymagań  postawionych  przez  Zamawiającego.  Gdyby  cena  zaproponowana  przez  tego 

wykonawcę  nie  była  ceną  rażąco  niską,  świadczyłoby  to  o  braku  rzetelności  w  szacowaniu 

wartości  zamówienia  przez  Zamawiającego.  Jednocześnie,  jak  wynika  z  wyjaśnień 

złożonych  przez  tego  wykonawcę,  finansowanie  realizacji  przedmiotowego  zamówienia  ma 

następować  z  przychodów  z  innych  zamówień.  Powyższe  stanowi  naruszenie  art.  3  ust.  1 

ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  i  jako  tzw. 

subsydiowanie skrośne stanowi niedozwoloną praktykę, stanowiąc tym samym podstawę do 

odrzucenia tej oferty; 

2.  art.  90  ust.  2  i  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  dokonanie  niewłaściwej 

oceny wyjaśnień złożonych przez wykonawcę SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k. w trybie 

art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  i  przyjęcie  przez  Zamawiającego,  że 

wykonawca  wykazał,  że  cena  nie  jest  rażąco  niska,  przy  jednoczesnym  pominięciu 

obiektywnych czynników przywołanych w art. 90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, 

co prowadziło do przyjęcia, że oferta ww. wykonawcy nie zawiera rażąco niskiej ceny; 

3.  art.  89  ust.  1  pkt  3  i  4  w  zw.  art.  91  ust.  1  i  art.  7  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych 

poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie 

zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z 

o.o. zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, która w istotnym 

zakresie  odbiega  od  cen  rynkowych  oraz  nie  uwzględnia  wszystkich  kosztów  świadczenia 

usługi objętej przedmiotem zamówienia. Jej zaniżenie nie znajduje innego uzasadnienia niż 

chęć uzyskania zamówienia kosztem nieuprawnionego obniżenia jakości usługi w stosunku 

do  wymagań  postawionych  przez  Zamawiającego.  Gdyby  cena  zaproponowana  prze  tego 

wykonawcę  nie  była  ceną  rażąco  niską,  świadczyłoby  to  o  braku  rzetelności  w  szacowaniu 

wartości  zamówienia  przez  Zamawiającego.  W  ocenie  Odwołującego,  cena  zaoferowana 

przez  tego  wykonawcę,  nie  pokrywa  realnych  kosztów  wykonania  przedmiotowego 

zamówienia,  przy  czym  jednocześnie  z  dużym  prawdopodobieństwem  stanowi  naruszenie 

art. 

ust. 

ustawy 

z 

dnia 

kwietnia 

r.  

o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  i  jako  tzw.  subsydiowanie  skrośne  stanowi 

niedozwoloną praktykę, stanowiąc tym samym podstawę do odrzucenia tej oferty; 

4.  art.  90  ust.  2  i  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  dokonanie  niewłaściwej 

oceny  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z 

o.o.  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  i  przyjęcie  przez 

Zamawiającego,  że  wykonawca  wykazał,  że  cena  nie  jest rażąco  niska przy  jednoczesnym 

pominięciu obiektywnych czynników przywołanych w art. 90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień 

publicznych, co prowadziło do przyjęcia, że oferta ww. wykonawcy nie zawiera rażąco niskiej 

ceny; 

5.  art.  24  ust.  1  pkt  16  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wykluczenia wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. 

Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o.,  którzy  w  sposób 

zamierzony  lub  wynikający  z  rażącego  niedbalstwa  wprowadzili  Zamawiającego  w  błąd  w 

zakresie części oferty ocenianej w kryterium doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji 

zamówienia  poprzez  wskazanie  jako  Prawnika  Wiodącego  nr  2  radcy  prawnego  T.M. 

(zarówno  w  ofercie  jak  i  JEDZ),  podczas  gdy  osoba  ta  nie  może  i  nie  będzie  świadczyć 

usługi 

na 

stanowisku 

Prawnika 

Wiodącego, 

a 

także  

w  zakresie  Zastępców  Prawnika  Wiodącego,  wskazując  na  obsługę  inwestycji,  które  nie 

zostały zakończone. W wyniku powyższego Zamawiający przyznał temu wykonawcy punkty 

w  kryterium  doświadczenie  osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  co  pozwoliło  mu 

uzyskać drugie miejsce w rankingu ofert; 

6.  art.  24  ust.  1  pkt  12  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wykluczenia wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. 

Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o.  

z  uwagi  na  brak  wykazania  spełnienia  warunku  udziału  w  postępowaniu  w  zakresie 

doświadczenia wymaganego dla Prawnika Wiodącego; 

7.  art.  24  ust.  1  pkt  17  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wykluczenia wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. 

Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o.,  którzy  w  wyniku 

lekkomyślności 

lub 

niedbalstwa 

przedstawili 

informacje 

wprowadzające  

w  błąd  Zamawiającego,  a  mogące  mieć  istotny  wpływ  na  decyzje  podejmowane  przez 

Zamawiającego w postępowaniu, wskazując jako Prawnika Wiodącego nr 2 radcę prawnego 

T.M. (zarówno w ofercie jak i JEDZ), podczas gdy osoba to nie może i nie będzie świadczyć 

usługi  na  stanowisku  Prawnika  Wiodącego,  a  także  w  zakresie  Zastępców  Prawnika 

Wiodącego,  wskazując  na  obsługę  inwestycji,  które  nie  zostały 

zakończone.  

W  wyniku  powyższego  Zamawiający  przyznał  temu  wykonawcy  punkty  w  kryterium 

doświadczenia  osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  co  pozwoliło  mu  uzyskać 

drugie miejsce w rankingu ofert; 

8.  art.  91  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  niewłaściwą  ocenę  oferty 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K.  Radcowie 

prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o.  w  kryterium  doświadczenia 

osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  niewłaściwie  przyznając  punkty  za 

doświadczenie wskazane w ofercie tego wykonawcy dla Prawnika T.M., M.D. oraz Zastępcy 

Prawnika 

Wiodącego 

Ł.Sz.,  

w szczególności z uwagi na fakt, że T.M. nie może pełnić funkcji Prawnika Wiodącego, M.D. 

nie posiada doświadczenia obsługi zakończonych inwestycji budowlanych; 

9.  art.  8  ust.  1  i  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  w  zw.  z  art.  11  ust.  4  ustawy  

o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  poprzez  zaniechanie  odtajnienia  wyjaśnień 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K.  Radcowie 

prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z o.o. w zakresie rażąco niskiej ceny, 

podczas gdy informacje tam zawarte nie spełniają przesłanek do uznania, że stanowią one 

tajemnicę przedsiębiorstwa; 

10.  art.  24  ust.  1  pkt  16  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wykluczenia  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  L.S. 

Kancelaria Radców Prawnych sp. p., Kancelaria Radcy Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria 

Radcy  Prawnego,  którzy  w  wyniku  zamierzonego  działania  lub  rażącego  niedbalstwa 

wprowadzili 

Zamawiającego 

w 

błąd  

w  zakresie  części  oferty  ocenianej  w  kryterium  doświadczenia  osób  wyznaczonych  do 

realizacji  zamówienia  wskazując  jako  Prawnika  Wiodącego  osobę,  która  nie  może  i  nie 

będzie świadczyć usługi na stanowisku Prawnika Wiodącego, a także w zakresie zastępców 

Prawnika  Wiodącego,  wskazując  na  obsługę  inwestycji,  które  nie  zostały  zakończone,  

w wyniku czego Zamawiający przyznał temu wykonawcy punkty w kryterium doświadczenia 

osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  co  pozwoliło  mu  zająć  trzecie  miejsce  w 

rankingu; 

11.  art.  24  ust.  1  pkt  17  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie 

wykluczenia  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  L.S. 

Kancelaria Radców Prawnych sp. p., Kancelaria Radcy Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria 

Radcy  Prawnego,  którzy  w  wyniku  lekkomyślności  lub  niedbalstwa  przedstawili  informacje 

wprowadzające  w  błąd  Zamawiającego,  a  mogące  mieć  istotny  wpływ  na  decyzje 

podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu, wskazując jako Prawnika Wiodącego 

nr  2  osobę,  która  nie  może  i  nie  będzie  świadczyć  usługi  na  stanowisku  Prawnika 

Wiodącego,  a  także  w  zakresie  Zastępców  Prawnika  Wiodącego,  wskazując  na  obsługę 

inwestycji, które nie zostały zakończone. W wyniku powyższego Zamawiający przyznał temu 

wykonawcy 

punkty  

w  kryterium  doświadczenia  osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  co  pozwoliło  mu 

uzyskać trzecie miejsce w rankingu ofert; 

12.  art.  91  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  niewłaściwą  ocenę  oferty 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  L.S.  Kancelaria  Radców 

Prawnych sp. p., Kancelaria Radcy Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria Radcy Prawnego w 

kryterium  doświadczenia  osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  niewłaściwie 

przyznając  punktu  za  doświadczenie  wskazane  w  ofercie  tego  wykonawcy  dla  Prawnika 

Wiodącego  oraz  Zastępców  Prawnika  Wiodącego,  w  szczególności  z  uwagi  na  fakt,  że 

osoba  wskazana  przez  wykonawcę  nie  może  pełnić  funkcji  Prawnika  Wiodącego,  a  inne 

osoby  wskazane  przez  wykonawcę  nie  posiadają  doświadczenia  obsługi  zakończonych 

inwestycji budowlanych. 

Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: 

1.  unieważnienia  czynności  badania  i  oceny  ofert  i  wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty 

wykonawcy SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k.; 

2.  odrzucenia  oferty  wykonawcy  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  oraz  oferty 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K.  Radcowie 

prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z o.o. jako ofert zawierających rażąco 

niską cenę; 

3. odrzucenia oferty wykonawców  wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK 

D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o.,  oferty 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  L.S.  Kancelaria  Radców 

Prawnych sp. p., Kancelaria Radcy Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria Radcy Prawnego z 

powodu jej niezgodności z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia i przepisami 

ustawy Prawo zamówień publicznych; 

4.  wykluczenia  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK 

D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o., 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  L.S.  Kancelaria  Radców 

Prawnych sp. p., Kancelaria Radcy Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria Radcy Prawnego z 

uwagi na brak wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu; 

5.  wykluczenia  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK 

D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o., 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  L.S.  Kancelaria  Radców 

Prawnych sp. p., Kancelaria Radcy Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria Radcy Prawnego z 

powodu podania nieprawdziwych informacji mających wpływ na wynik postępowania; 

6.  odtajnienia  wyjaśnień  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia 

DSK  D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  

z o.o. w zakresie rażąco niskiej ceny; 

7. dokonania wyboru, jako najkorzystniejszej, oferty złożonej przez Odwołującego. 

W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał, że stosownie do treści art. 90 ust. 3 ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych  zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  jeżeli  dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  ze  oferta  zawiera  rażąco  niską 

cenę.  Zgodnie  z  art.  92 ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  obowiązek  wykazania, 

ż

e oferta nie zwiera rażąco niskiej ceny spoczywa na wykonawcy. 

Zaoferowana  przez  wykonawcę  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  cena  1.194.945,00  zł 

brutto  (tj.  17.17.835,00  zł  brutto  miesięcznie)  stanowi  jedynie  23,90%  wartości  zamówienia 

oszacowanej 

przez 

Zamawiającego. 

Jest 

ona 

niższa 

o 

w  stosunku  do  wartości  zamówienia  ustalonego  przed  wszczęciem  postępowania  i  niższa  

o  59,21  %  od  średniej  arytmetycznej  wszystkich  złożonych  cen.  Wyjaśnienia  tego 

wykonawcy nie spełniają ww. wymogów i stanowią ogólnikowe tłumaczenie ceny, która jest 

nierynkowa  i  sprowadza  wynagrodzenie  prawników  specjalistów  do  poziomu  zbliżonego  do 

minimalnego wynagrodzenia. 

Zamawiający dokonując oceny wyjaśnień powinien zwrócić uwagę na fakt, iż zamówieniem, 

do którego SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k. powinna odnieść swoją cenę, to zamówienie 

na obsługę prawną budowy falochronu osłonowego dla portu zewnętrznego w Świnoujściu, a 

nie modernizacja toru wodnego Świnoujście – Szczecin (Kanał Piastowski i Mieleński) etap 

II.  Wówczas  Zamawiający  odrzuciłby  ofertę,  albowiem  wyjaśnienia  w  żaden  sposób  nie 

odnoszą  się  do  referencyjnego kontraktu  i  nakładu  pracy,  który  Zamawiający  przewidział  w 

oparciu  o  swoje  własne  doświadczenie.  Odrzucenie  oferty  było  uzasadnione  zwłaszcza  w 

sytuacji,  gdy  wiadomym  mu  była  wysokość  wynagrodzenia  dla  SWS  Kancelaria  Prawna 

S.W. sp. k. 

Składając  wyjaśnienia  dotyczące  rażąco  niskiej  ceny  wykonawca  oświadczył,  że 

doświadczenie, które obniży koszt obsługi prawnej wynika m.in. z obsługi prawnej inwestycji 

pn. dostosowanie podejściowego toru wodnego do Świnoujścia dla umożliwiania bezpiecznej 

ż

eglugi  statków  do  przewozu  LNG.  Jednak  w  aktach  postępowania  nie  ma  jakiekolwiek 

dowodu,  który  wskazywałby  na  wykonanie  obsługi  prawnej  ww.  inwestycji  przez  SWS 

Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  Powyższa  inwestycja  nie  widnieje  również  na  stronie 

internetowej Kancelarii SWS. 

Przywołana  powyżej  argumentacja  dotycząca  rażąco  niskiej  ceny,  w  szczególności  co  do 

kryterium  doświadczenia  oraz  wykonania  zamówienia  własnymi  silami,  ma  w  zasadniczej 

mierze zastosowanie do ceny zaoferowanej przez wykonawców wspólnie ubiegających się o 

udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz 

Polska sp. z o.o. 

Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni 

i 

doradcy 

podatkowi 

sp. 

p. 

i 

Lafrentz 

Polska 

sp. 

z 

o.o. 

wskazali  

w formularzu JEDZ jako Prawnika Wiodącego nr 1 M.D., która jest radcą prawnym od 2008 

r.,  posiadającym  doświadczenie  przy  obsłudze  siedmiu  inwestycji.  Sześć  spośród  siedmiu 

wskazanych  przez  tego  wykonawcę  inwestycji  budowlanych,  przy  obsłudze  których  M.D. 

miała  zdobyć  doświadczenie  na  dzień  składania  ofert,  jak  i  na  dzień  odwołania  jest  w  toku 

(tzn. inwestycje są niezakończone). Skoro w odpowiedzi na pytanie nr 7g z 8 maja 2017 r. 

Zamawiający  wprost  wskazał,  iż  przez  słowo  „kontrakty”  rozumie  kontrakty  na  roboty 

budowlane zakończone, to nie ulega wątpliwości, że doszło do zmiany specyfikacji istotnych 

warunków  zamówienia,  jeżeli  bowiem  wyjaśnienia  treści  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia  prowadzą  do  nadania  jej  zapisom  nowego  znaczenia,  mamy  do  czynienia  z 

modyfikacją jej treści. 

Na  dzień  składania  ofert  M.D.  dysponowała  doświadczeniem  w  zakresie  obsługi  prawnej 

jednego  kontraktu  inwestycji  budowlanej  o  wartości  minimum  100  mln  zł,  który  był 

zakończony. Nie spełniała zatem wymogu, o którym mowa w rozdziale VI ust. 7 pkt 4 lit. b, tj. 

doświadczenia  przy  dwóch  kontraktach  zakończonych,  z  czego  co  najmniej  jeden  na  100 

mln,  a  drugi  na  50  mln.  Tym  samym  Prawnik  Wiodący  nr  1  nie  spełniał  warunków  udziału  

w postępowaniu, co dyskwalifikowało tego wykonawcę postępowania.  

Dla oceny kryterium doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, w tym dla 

Prawnika  Wiodącego  nie  może  być  brane  doświadczenie  radcy  prawnego  T.M.. 

Wspomniany 

radca 

prawny 

udostępnił 

zasoby 

jedynie 

w 

zakresie 

wiedzy  

i  doświadczenia.  Jak  wynika  ze  złożonego  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  

o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi sp. p. i Lafrentz 

Polska  sp.  z  o.o.  formularza  JEDZ  i  formularza  JEDZ  radcy  prawnego  T.M.,  nie  jest  on 

podwykonawcą  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK 

D.Sz.K.  Radcowie  prawni  i  doradcy  podatkowi  sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  sp.  z  o.o.,  nie  jest 

również członkiem konsorcjum wykonawcy. 

Względnie,  w  wypadku  uznania  przez  Krajową  Izbę  Odwoławczą,  że  oferta  wykonawców 

wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy 

podatkowi sp. p. i Lafrentz Polska sp. z o.o. nie powinna  zostać wykluczona  z powyższych 

przyczyn, to powinna uzyskać o 30 punktów mniej w zakresie kryterium doświadczenia osób 

wyznaczonych 

do 

realizacji 

zamówienia. 

Jak 

wskazano 

powyżej,  

w  kryterium  doświadczenia  osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  Zamawiający  nie 

powinien brać pod uwagę doświadczenia radcy prawnego T.M.. 

Prawnik Wiodący nr 1 i Zastępcy Prawnika wiodącego Ł.Sz., których wykonawca wyznaczył 

do realizacji  zamówienia, nie dysponują  wymaganym doświadczeniem, albowiem obsługują 

kontrakty inwestycji budowlanych, które na dzień składania ofert nie były zakończone. 

III Stanowisko Zamawiającego  

W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający wniósł o oddalenie odwołań w całości i zasądzenie 

kosztów postępowania odwoławczego. 

Zamawiający wskazał, że wnikliwie przeanalizował zarówno treść złożonej przez wykonawcę 

SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  oferty,  jak  też  treść  wyjaśnień  wykonawcy  w  tym 

zakresie. 

Na 

skutek 

dokonanej 

oceny, 

biorąc 

pod 

uwagę 

wiedzę  

i  doświadczenie  Zamawiającego  w  zakresie  świadczonych  na  jego  rzecz  usług  pomocy 

prawnej,  Zamawiający  uznał,  że  w  żadnym  przypadku  w  przedmiotowej  sprawie  nie  może 

być  mowy  o  zaoferowaniu  przez  wykonawcę  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  ceny  w 

sposób  rażąco  zaniżonej.  Za  kluczowy  element  przyjęcia  tej  tezy  Zamawiający  przyjął  fakt 

posiadania  przez  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  doświadczenia  w  obsłudze  prawnej 

kontraktów  na  wykonanie  prac  hydrotechnicznych,  a  co  za  tym  idzie,  umiejętności  wyceny 

własnych możliwości i potrzeb w tym zakresie, co zostało wykazane przez porównanie ceny 

zaoferowanej przez zarówno SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k., jak i innych wykonawców 

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego,  którego  przedmiotem  była 

kompleksowa obsługa prawna dwóch inwestycji: „Modernizacja toru wodnego Świnoujście – 

Szczecin  (Kanał  Piastowski  i  Mieliński)  –  etap  II,  strona  wschodnia  i  zachodnia”  oraz 

„Przebudowa  falochronów  i  umocnień  brzegowych  zapewniających  dostęp  do  portu  w 

Dziwnowie”. Przedmiot ww. inwestycji jest zbliżony do przedmiotu inwestycji, której obsługa 

prawna  będzie  stanowiła  przedmiot  niniejszego  postępowania,  jak  i  inwestycji  wcześniej 

prowadzonej przez Zamawiającego pn. „Modernizacja toru wodnego Świnoujście – Szczecin 

do  głębokości  12,5  m”.  Zamawiający  nie  zgadza  się  z  twierdzeniem,  iż  inwestycja,  na 

podstawie  której  dokonano  porównania  cen  w  niniejszym  postępowaniu,  miała  charakter 

jedynie  poboczny,  a  jej  obsługa  prawna  na  poziomie  zaoferowanej  przez  SWS  Kancelaria 

Prawna  S.W.  sp.  k  ceny  była  możliwa  jedynie  dzięki  równoległemu  prowadzeniu  obsługi 

prawnej  zadania  pn.  „Budowa  falochronu  osłonowego  dla  portu  zewnętrznego  w 

Ś

winoujściu”,  gdyż  były  to  niezależne  od  siebie  zadania.  Stopień  skomplikowania 

prowadzenia  jednoczesnej  obsługi  inwestycji  polegających  na  modernizacji  toru  wodnego 

Ś

winoujście  –  Szczecin  (Kanał  Piastowski  i  Mieliński)  oraz  przebudowy  falochronów  i 

umocnień  brzegowych  w  Dziwnowie  był  znaczny.  Dotyczył  bowiem  prowadzania  obsługi 

prawnej  inwestycji  znajdujących  się  w  dwóch  odmiennych  lokalizacjach,  z  udziałem  dwóch 

różnych wykonawców robót, inżynierów kontraktów itp. Zadania te były realizowane również 

przez  dwa  odrębne  zespoły  Zamawiającego.  Wartość  modernizacji  toru  wodnego 

Ś

winoujście  –  Szczecin  (Kanał  Mieliński  i  Piastowski)  wynosiła  ok.  295  mln  zł,  zaś 

przebudowa  falochronów  i  umocnień  brzegowych  ok.  24  mln  zł.  Były  to  więc  inwestycje  

o  znacznej  wartości  i  wymagające  wysokiego  stopnia  zorganizowania  i  zdolności 

logistycznych,  którymi  musiał  się  legitymować  podmiot  świadczący  obsługę  prawną  tych 

zadań.  Zamawiającemu  znany  jest  fakt,  iż  stopień  skomplikowania  prowadzonej  obsługi 

prawnej  poszczególnych  zadań  częstokroć  nie  znajduje  adekwatnego  odzwierciedlenia  

w wartości tych zadań. Skoro więc SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k realizując powyższe 

zadanie zaoferowała kwotę wynagrodzenia w wysokości 9.500 zł miesięcznie, która to kwota 

netto  nie  odbiegała  znacząco  od  kwot  oferowanych  przez  innych  oferentów,  odpowiednio: 

11.700  zł,  12.000  zł  i  13.700,00  zł,  a  zamówienie  zostało  zrealizowane  w  sposób  należyty, 

Zamawiający  nie  miał  możliwości  podjęcia  innej  decyzji  aniżeli  ta,  iż  realizacja  zamówienia 

stanowiącego  przedmiot  niniejszego  postępowania  jest  możliwa  za  kwotę  14.500  zł 

miesięcznego ryczałtu i nie jest to kwota rażąco niska. 

W  zakresie  twierdzeń  Odwołującego  wskazujących,  iż  o  rażąco  niskiej  cenie  zaoferowanej 

przez  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k  świadczy  pobieżna  kalkulacja  Odwołującego,  z 

której  wynika,  że  do  prawidłowej  realizacji  obsługi  prawnej  zadania  będącego  przedmiotem 

zamówienia  niezbędne  jest  zaangażowanie  prawników  w  wymiarze  250  roboczogodzin  dla 

zespołu prawników (tj. 62 godz. tygodniowo i 20,6 godz. dla jednego członka zespołu) oraz 

ż

e  rynkowa  stawka  roboczogodziny  w  takim  przypadku  wynosi  150  zł  netto,  co  daje 

minimalne  wynagrodzenia  dla  takiego  zespołu  w  wysokości  co  najmniej  37.500  zł  netto 

miesięcznie,  Zamawiający  stwierdził,  iż  z  racji  braku  przedstawienia  przez  Odwołującego 

dowodów  na  poparcie  swoich  twierdzeń,  nie  jest  w  stanie  do  nich  się  ustosunkować.  W 

obowiązujących realiach rynkowych i prawnych nie istnieją żadne mierniki i taryfikatory, które 

pozwoliłby  jednoznacznie  ustalić,  jaka  jest  rynkowa  wartość  pracy  specjalisty  prawnika 

prowadzącego  obsługę  prawną  inwestycji  odpowiadającej  zadaniu  realizowanemu  przez 

Zamawiającego.  Podstawowym  miernikiem  określającym  wartość  pracy  podmiotu 

prowadzącego  obsługę prawną  jest  jego  wiedza  i  doświadczenie.  Powyższych  wartości  nie 

sposób  skatalogować  i  wyliczyć,  ponieważ  są  one  ściśle  uzależnione  od  osobistych  cech  i 

umiejętności  osoby  lub  zespołu  osób  prowadzących  obsługę  prawną  danego  zadania. 

Przyjmując  nawet,  że  wszyscy  wykonawcy  biorący  udział  w  niniejszym  postępowaniu 

posiadają  podobną  wiedzę  w  zakresie  prowadzenia  inwestycji  infrastrukturalnych,  to 

posiadany  przez  nich  różny  poziom  doświadczenia  będzie  znacząco  wpływał  na  czas 

potrzebny  do  wykonania  poszczególnych  zadań,  jak  i  ilość  osób  potrzebnych  do  ich 

realizacji.  Doświadczenie  życiowe  wskazuje  na  fakt,  iż  podmiot  posiadający  stosowne 

doświadczenie w prowadzeniu obsługi prawnej jest w stanie wykonać poszczególne zadania 

wielokrotnie 

szybciej 

i 

przy 

zaangażowaniu 

mniejszych 

ś

rodków  

i kosztów aniżeli podmiot, który takiego doświadczenia nie posiada. W konsekwencji podmiot 

posiadający doświadczenie jest w stanie zaoferować niższe wynagrodzenie za swoje usługi 

od podmiotów nie posiadających takiego doświadczenia. Wynika to z faktu, iż w tym samym 

czasie  będzie  w  stanie  wykonać  więcej  usług  dla  innych  zleceniodawców,  których  wartość  

i  zysk  może  przekroczyć  te  wartości,  jakie  osiągnąłby  inny  podmiot  nie  posiadający 

doświadczenia, skupiający się tylko na jednym zadaniu realizowanym za wyższą cenę. 

Rynek  zadań  polegających  na  utrzymaniu,  budowie  i  modernizacji  torów  wodnych, 

oznakowania  nawigacyjnego,  budowy  sztucznych  wysp  jest  niezwykle  wąski,  a  inwestorem 

zlecającym te zadania w zasadzie są wyłącznie urzędy morskie. Dlatego też doświadczenie 

w  prowadzeniu  obsługi  prawnej  tego  typu  inwestycji,  znajomość  specyfiki  działania 

inwestorów  i  realizatorów  robót,  posiadanie  wypracowanych  rozwiązań  prawnych  

i  dysponowanie  wzorcami  dokumentów  ma  bardzo  duży  wpływ  na  sposób  ustalenia  

i  wysokość  wynagrodzenia  za  świadczoną  pomoc  prawną.  Zamawiający  stwierdza,  iż 

przedstawione przez SWS Kancelaria Prawna  S.W. sp. k. wyjaśnienia  odnoszą się do tych 

okoliczności  i  mają  realny  wpływ  na  wysokość  oferowanego  przez  ten  podmiot 

wynagrodzenia.  Zamawiający  nie  ograniczył  kręgu  potencjalnych  wykonawców  obsługi 

prawnej zadania pn. „Modernizacja toru wodnego Świnoujście – Szczecin do głębokości 12,5 

m”  wyłącznie  do  kancelarii  posiadających  doświadczenie  tylko  przy  prowadzeniu  prac 

hydrotechnicznych  związanych  z  utrzymaniem  torów  wodnych,  gdyż  stanowiłoby  to 

nieuzasadnione  ograniczenie  konkurencji  w  tym  zakresie,  ze  względu  na  fakt,  iż  wiedza 

posiadana  przez  szeroki  krąg  podmiotów  świadczących  obsługę  prawną,  w  tym 

Odwołujących,  jest  w  zupełności  wystarczająca  do  prawidłowego  wykonania  usługi.  Nie 

zmienia  to  jednak  faktu,  iż  podmioty  posiadające  doświadczenie  w  prowadzeniu  obsługi 

prawnej  specyficznych  prac,  jakimi  są  prace  hydrotechniczne,  posiadają  pewien  handicap, 

który  umożliwia  im  zaoferowanie  korzystniejszej  dla  Zamawiającego  ceny  aniżeli  inne 

podmioty.  Jest  to  zachowanie  w  pełni  zgodne  z  zasadami  uczciwej  konkurencji.  Wywód 

dotyczący  właściwego  sposobu  oszacowania  oferty  zawarty  w  odwołaniu  nie  jest 

obligatoryjny  dla  pozostałych  uczestników  postępowania  i  stanowi  o  własnych  szacunkach 

Odwołującego, do których jest w pełni uprawniony. Jednak Zamawiający we wzorze umowy 

w  sposób  wyraźny  nie  przewidział  konieczności  stałego  zaangażowania  czasowego  

w  obsługę  prawną  prawnika  wiodącego  ani  jego  zastępców.  Decyzja  ta  była  w  pełni 

zamierzona  i  miała  za  cel  obniżenie  kosztów  obsługi  prawnej  zadania.  Zamawiający  

w  sposób  wyraźny  wymaga  jedynie  pełnej  i  stałej  gotowości  świadczenia  usług  przez 

zleceniobiorcę  w  zależności  od  doraźnych  potrzeb  Zamawiającego.  Zamawiający  nie 

przewidział  stałych  dyżurów  prawników  wykonawcy  w  określonych  godzinach  w  siedzibie 

Zamawiającego  lub  na  terenie  budowy.  W  odniesieniu  do  kosztów  związanych  z  pracą 

sekretarza  biura  Zamawiający  wymaga  stałych  dyżurów  tej  osoby,  natomiast  w  żaden 

sposób  nie  wymaga,  aby  w  czasie  dyżurów  osoba  ta  świadczyła  wyłącznie  usługi  na  jego 

rzecz.  Oznacza  to,  że  fakt  posiadania  przez  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  stałego 

przedstawicielstwa  w  Szczecinie  wykonującego  inne  zadania,  które  może  pełnić  funkcję 

sekretarza  biura,  w  istotny  sposób  wpływa  na  obniżenie  kosztów  realizacji  inwestycji  na 

rzecz  Zamawiającego.  Jest  to  dopuszczalna  praktyka  i  nie  może  być  tu  mowy  

o  subsydiowaniu  skrośnym  powoływanym  przez  Odwołujących,  gdyż  Odwołujący  nie 

wskazują, jakie to zadanie miałoby być źródłem takiego subsydiowania. 

Niezależnie  od  powyższego,  dokonując  własnej  pobieżnej  kalkulacji  Zamawiający  ustalił,  iż 

ś

wiadczenie  usług  prawniczych  przez  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  na  poziomie 

zaoferowanej 

ceny 

jest 

w 

pełni 

możliwe, 

pozwala 

pokryć 

koszty 

związane  

z  usługą  i  zapewnić  godziwy  zysk.  Przyjmując  zatem  założenie,  że  koszt  godziny  pracy 

prawnika specjalisty, jak to zakłada Odwołujący, wynosi 150 zł/godz. netto (choć niewątpliwie 

może  być  niższy),  a  obecność  prawnika  w  siedzibie  Zamawiającego  wymagana  jest 

przynajmniej raz w tygodniu, to miesięczny koszt związany z tymi wizytami (przy założeniu, 

ż

e będą one trwały pełną dniówkę tj. 8 godzin) wyniesie około 4.800 zł netto. Doliczając do 

tego koszty  kolejnego  dnia  pracy  związanego  z  koniecznością  przygotowania  dokumentacji 

lub kolejnej wizyty w siedzibie Zamawiającego, miesięczne koszty pracy wyniosą około 9.600 

zł  netto.  Pozostała kwota  4.900  zł  netto  miesięcznie  w  pełni  pokryje koszty  funkcjonowania 

biura sekretarza, dojazdów i zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Koszty te mogą 

ulec obniżeniu biorąc pod uwagę fakt, iż wykonawca ma prawo ustalić swoje wynagrodzenie 

poniżej kwoty 150 zł netto, np. na 100 zł, co w dalszym ciągu będzie adekwatną stawką dla 

pracy  specjalisty  w  swojej  profesji.  Ponadto  wykonawca  posiada  stale  funkcjonujące 

przedstawicielstwo  w  Szczecinie,  a  więc  koszty  jego  funkcjonowania  nie  wzrosną.  Jak 

również  wykonawca  posiada  doświadczenie  w  realizacji  inwestycji  adekwatnych  do 

zamierzonej przez Zamawiającego, przez co można przyjąć, że czas poświęcony na obsługę 

tego  zadania  będzie  krótszy  aniżeli  czas  poświęcony  przez  innych  wykonawców,  którzy 

takiego  doświadczenia  nie  mają.  Istotne  jest  również,  iż  powyższa  kalkulacja  odnosi  się 

wyłącznie  do  miesięcznego  ryczałtu  płatnego  w  okresie  realizacji  inwestycji  i  nie  obejmuje 

ona  kosztów  przygotowania  i  przeprowadzenia  postępowań  przetargowych,  gdyż  za  te 

czynności przewidziane jest odrębne wynagrodzenie, do którego wysokości Odwołujący nie 

zgłaszają zarzutów. 

Dlatego  też  Zamawiający  uznał,  iż  wynagrodzenie  zaoferowane  przez  SWS  Kancelaria 

Prawna  S.W.  sp.  k.  stanowi  właściwą  cenę,  która,  choć  faktycznie  jest  niska,  jest  ceną 

rynkową i nie jest rażąco zaniżona. 

Powyższe  rozważania  stanowią  również  odpowiedź  na  odwołanie  Odwołującego  – 

Kancelaria Radców Prawnych M. & Partnerzy sp. p.

 w zakresie, w jakim odnosi się do oferty 

SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k. z uwagi na tożsamość zarzutów. 

Zamawiający  wniósł  o  oddalenie  odwołania  wniesionego  przez  Odwołującego  –  Kancelaria 

Radców  Prawnych  M.  &  Partnerzy  Sp.  p  w  stosunku  do  oferty  wykonawców  wspólnie 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  L.S.  Kancelaria  Radców  Prawnych  sp.  p., 

Kancelaria  Radcy  Prawnego  E.G.  i  D.A.  Kancelaria  Radcy  Prawnego  z  uwagi  na  fakt,  iż  w 

stosunku do oferty ww. wykonawców nie zostały sformułowane żadne zarzuty, które mogłyby 

być przedmiotem rozpoznania. 

V Ustalenia Izby  

Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem 

któregokolwiek z odwołań, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, 

a Odwołujący mają interes we wniesieniu swoich odwołań. 

Izba  ustaliła  także,  iż  stan  faktyczny  postępowania  (w  szczególności  przebieg 

poszczególnych  czynności  w  postępowaniu  oraz  treść  złożonych  dokumentów)  nie  jest 

sporny między Stronami.  

Po  zapoznaniu  się  z  przedmiotem  sporu  oraz  z  zaprezentowaną  argumentacją  Stron  

i  Przystępujących,  w  oparciu  o  stan  faktyczny  ustalony  podczas  rozprawy  Izba  ustaliła  

i zważyła, co następuje: oba odwołania zasługują na uwzględnienie. 

Co do zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 w zw. art. 91 ust. 1  

i  art.  7  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

wykonawcy  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  oraz  art.  90  ust.  2  i  3  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych  poprzez  dokonanie  niewłaściwej  oceny  wyjaśnień  złożonych  przez 

wykonawcę  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo 

zamówień publicznych i przyjęcie przez Zamawiającego, że wykonawca wykazał, iż cena nie 

jest  rażąco  niska  przy  jednoczesnym  pominięciu  obiektywnych  czynników  przywołanych  w 

art. 90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych Izba stwierdziła, że zarzut potwierdził się 

częściowo,  tj.  w  ocenie  Izby  Zamawiający  nieprawidłowo  przeprowadził  czynność  badania  i 

oceny ofert w zakresie możliwości wystąpienia ceny rażąco niskiej, z którego to powodu nie 

był  w stanie dokonać prawidłowej oceny złożonych wyjaśnień – i jednocześnie z którego to 

powodu  w  obecnym  stanie  (wobec  braku  kompletnych  wyjaśnień),  nie  można  jeszcze 

stwierdzić, czy zaoferowana cena jest, czy też nie jest ceną rażąco niską. 

Art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo  zamówień publicznych stanowi, że  zamawiający odrzuca 

ofertę,  jeżeli  zawiera  ona  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia. 

Czynnością  proceduralną  konieczną  do  wykonania  przed  ewentualnym  odrzuceniem  oferty 

jest procedura wyjaśnień prowadzona w trybie art. 90 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

Art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych wskazuje, że jeżeli zaoferowana cena lub 

koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  

z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie 

dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  w  szczególności  w  zakresie:  

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  

o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265); 

2)  pomocy  publicznej  udzielonej  na  podstawie  odrębnych  przepisów;  3)  wynikającym  

z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym,  obowiązujących  

w  miejscu,  w  którym  realizowane  jest  zamówienie;  4)  wynikającym  z  przepisów  prawa 

ochrony środowiska; 5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Zgodnie  z  ust.  1a  art.  90  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  w  przypadku,  gdy  cena 

całkowita  oferty  jest  niższa  o  co  najmniej  30%  od:  1)  wartości  zamówienia  powiększonej  

o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  zgodnie  

z  art.  35  ust.  1  i  2  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert,  zamawiający 

zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  o  których mowa  w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  

z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają  wyjaśnienia;  2)  wartości  zamówienia 

powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  zaktualizowanej  z  uwzględnieniem 

okoliczności,  które  nastąpiły  po  wszczęciu  postępowania,  w  szczególności  istotnej  zmiany 

cen  rynkowych,  zamawiający  może  zwrócić  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  o  których  mowa  

w ust. 1.  

Obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na 

wykonawcy (art. 90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych). 

Zgodnie  z  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  zamawiający  odrzuca  ofertę 

wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze 

złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku 

do przedmiotu zamówienia. 

Z  powyższych  przepisów  wynika  więc,  że  Zamawiający  powinien  przeprowadzić  badanie 

oferty  pod  kątem  wyjaśnienia  potencjalnego  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny.  Jak  Izba 

wskazała powyżej,  w jej ocenie czynność ta  w  zakresie oferty  wykonawcy SWS Kancelaria 

Prawna S.W. sp. k. nie została przeprowadzona w pełni prawidłowo. Zamawiający, owszem, 

zwrócił  się  do  wykonawcy  o  złożenie  wyjaśnień,  lecz  jego  zapytanie  w  tym  zakresie 

sprowadzało  się  głównie  do  zacytowania  przepisów  z  obrębu  art.  90  ustawy  Prawo 

zamówień 

publicznych, 

nie 

zaś 

do 

elementów 

kalkulacji 

oferty 

stosownych  

w niniejszym postępowaniu. I o ile taka forma zapytania jest ewentualnie akceptowalna jako 

pierwszy  etap  zapytania  (kiedy  to  zamawiający  dysponuje  jeszcze  jedynie  globalną  ceną 

oferty,  bez  jej  bardziej  szczegółowej  kalkulacji),  to  nie  można  na  niej  poprzestać  –  i  jeśli 

wykonawca sam z siebie nie udzieli wyczerpujących wyjaśnień, to zapytanie należy ponowić 

podając już konkretne zagadnienia lub elementy kalkulacyjne, do których wykonawca ma się 

odnieść.  

Na taki sposób działania zamawiającego wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 

w wyroku z 29 marca 2012 r. w sprawie C-599/10 SAG ELV Slovensko a.s., który zachowuje 

aktualność  również  w  obecnym  stanie  prawnym.  W  wyroku  tym  Trybunał  wskazał: 

„zaistnienie,  w  odpowiednim  momencie  procedury  badania  ofert,  skutecznej  debaty  na 

zasadzie kontradyktoryjności pomiędzy instytucją zamawiającą a kandydatem, aby mógł on 

wykazać, że jego oferta jest poważna, stanowi wymóg dyrektywy 2004/18 mający zapobiec 

arbitralności 

instytucji 

zamawiającej 

i 

zagwarantować 

konkurencję 

między 

przedsiębiorstwami na zdrowych zasadach (…) z wymogu zapewnienia skuteczności art. 55 

ust.  1  dyrektywy  2004/18  wynika,  że  instytucja  zamawiająca  powinna  w  sposób  jasny 

sformułować  żądanie  skierowane  do  danych  kandydatów,  celem  umożliwienia  im 

uzasadnienia w sposób kompletny i użyteczny poważnego charakteru ich oferty.” 

Tym  samym  żądanie  wyjaśnień,  w  których  nie  sformułowano  w  sposób  jasny  żądania 

zakresu  wyjaśnień,  przez  co  co  najmniej  utrudniono  im  uzasadnienie  zaoferowanej  ceny  

w sposób kompletny i użyteczny do dokonania oceny tej oferty, jest wadliwe. 

Udzielane  wyjaśnienia  mają  bowiem  służyć  ocenie  oferty,  o  której  mowa  w  art.  90  ust.  3 

ustawy Prawo zamówień publicznych.  

Wyjaśnienia  te  stanowią  też  podstawę  oceny  tej  oferty.  Zamawiający  dokonując  tej  oceny 

oczywiście  powinien  się  kierować  własną  wiedzą  i  doświadczeniem  życiowym,  aby 

stwierdzić,  czy  wyjaśnienia  są  poprawne  i  przekonujące,  ale  nie  może  swoją  wiedzą  

i  doświadczeniem  zastępować  tych  wyjaśnień  –  jak,  zdaniem  Izby,  miało  to  miejsce  

w  niniejszym  postępowaniu.  W  ocenie  Izby  Zamawiający  bowiem  bardziej  sam  sobie 

poczynił pewne założenia kalkulacyjne, niż uzyskał je od wykonawcy.  

Same  bowiem  wyjaśnienia  wykonawcy  SWS  Kancelaria  Prawna  S.W.  sp.  k.  nie  zawierają 

ż

adnych elementów kalkulacyjnych – żadnych konkretnych danych liczbowych odnoszących 

się  do  kosztów  wykonania  niniejszego  zamówienia,  jak  koszty  pracy  pracowników,  w  tym 

założenia co do roboczogodzin, koszty ich ewentualnego dojazdu i zakwaterowania, koszty 

utrzymania biura, koszty dodatkowe itd. Dla porównania: zakres tych potencjalnych kosztów 

został  wskazany  w  odwołaniu  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia  L.S.  Kancelaria  Radców  Prawnych  sp.  p.,  Kancelaria  Radcy  Prawnego  E.G. 

oraz  D.A.  Kancelaria  Radcy  Prawnego,  podczas  rozprawy  oraz  w  wyjaśnieniach 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K.  Radcowie 

prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. z o.o. – zatem Zamawiający, nawet 

jeśli wcześniej nie był w stanie ich zidentyfikować w celu zadania wykonawcom poprawnych 

pytań, obecnie posiada już podstawę do ich sformułowania.  

Izba zwraca też uwagę, że niezależnie od porównania zaoferowanych cen z cenami z innych 

postępowań,  ocenie  podlega  oferta  złożona  w  danym  postępowaniu.  O  ile  więc  inne 

kontrakty mogą być pewnym odnośnikiem do porównań, to jednak podstawą jest prawidłowe 

obliczenie  ceny  oferty  w  stosunku  do  warunków  i  wymogów  istniejących  w  danym 

zamówieniu. 

Izba stwierdziła jednak, że choć brak danych liczbowych elementów kalkulacyjnych, czy też 

brak  wyjaśnienia  ceny  w  sposób,  którego  oczekiwałaby  Izba,  dyskwalifikuje  obecnie 

udzielone  wyjaśnienia  jako  prawidłowe  i  możliwe  do  oceny,  to  jednocześnie  nie  może  ich 

zakwalifikować  jako  braku  wyjaśnień,  o  którym  mowa  w  art.  90  ust.  3  ustawy  Prawo 

zamówień  publicznych,  gdyż  jednak  zostały  one  złożone  dość  szeroko  oraz  udzielone 

według  przekonania  wykonawcy.  Zaś  wobec  braku  ustalenia  przez  Zamawiającego  

w  wezwaniu  toru  (elementów  koniecznych)  tych  wyjaśnień,  wykonawca  kierunek  wyjaśnień 

miał  prawo  określić  sam  –  ujął  w  nich  to,  co  według  niego  było  istotne.  Jednak,  bez 

wskazania  konkretnych  założeń  i  danych  liczbowych,  zdaniem  Izby  nie  da  się  dokonać 

prawidłowej  oceny  tych  wyjaśnień  (czy  to  pozytywnej,  czy  negatywnej).  Z  drugiej  strony 

odrzuceniu  oferty  z  tego  powodu  stoi  na  przeszkodzie  zasada  uczciwej  konkurencji  

–  w  ocenie  Izby  nie  można  bowiem  wpierw  nie  wskazać  kierunku  wyjaśnień,  a  następnie 

odrzucić  oferty  z  tego  powodu,  że  złożone  wyjaśnienia  nie  odpowiadają  temu 

(niewskazanemu  wcześniej)  kierunkowi. W  ten  sposób  bowiem  można  by  było  autorytarnie 

odrzucić każdą ofertę. 

W  związku  z  powyższym  Izba  nakazała  powtórzenie  czynności  wyjaśnień  w  zakresie 

poziomu ceny oferty złożonej przez SWS Kancelaria Prawna S.W. Sp. k. – a dokładniej ich 

kontynuację  poprzez  skierowanie  do  tego  wykonawcy  wezwania  do  wyjaśnień  ze 

wskazaniem konkretnych elementów kalkulacyjnych, do których wykonawca ma się odnieść. 

Jak  już  wskazano  powyżej,  pomocą  w  sformułowaniu  przez  Zamawiającego  wezwania  do 

wyjaśnień  może  być  zakres  potencjalnych  kosztów  wskazany  w  odwołaniu,  podczas 

rozprawy oraz w wyjaśnieniach innych wykonawców.  

Co  do  zarzutu  naruszenia  przez  Zamawiającego  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  91  ust.  1 

oraz  art.  7  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  DSK  D.Sz.K.  Radcowie 

prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. z o.o., która to oferta zawiera rażąco 

niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a także art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Prawo 

zamówień  publicznych  poprzez  dokonanie  niewłaściwej  oceny  wyjaśnień  złożonych  przez 

tych  wykonawców  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  Izba 

stwierdziła, że zarzut nie potwierdził się.  

Przede  wszystkim  zarzut  ten  nie  został  prawidłowo  uzasadniony,  a  w  odwołaniu  brak  jest 

konkretnych  argumentów  co  do  tego,  dlaczego  złożone  wyjaśnienia  należy  uznać  za 

nieprawidłowe, bez czego niemożliwe jest odrzucenie oferty czy to na podstawie art. 90 ust. 

3, czy też art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych.  

W przeciwieństwie do wykonawcy SWS Kancelaria Prawna S.W. sp. k., wykonawcy wspólnie 

ubiegający się o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi 

Sp.  p.  i  Lafrentz  Polska  Sp.  z  o.o.  złożyli  konkretne  wyjaśnienia  zawierające  podstawy 

kalkulacji  i  dane  liczbowe,  które  pozwalają  na  dokonanie  oceny  (ewentualnie  po  uzyskaniu 

uzupełnienia  tych  wyjaśnień  w  poszczególnych  zakresach).  Z  drugiej  strony  oczywiste  jest, 

ż

e  Odwołujący  nie  mógł  w  odwołaniu  odnieść  się  do  ww.  wyjaśnień,  które  zostały  przez 

wykonawcę objęte tajemnicą przedsiębiorstwa i nie zostały udostępnione Odwołującemu (w 

ocenie Izby niesłusznie, o czym mowa poniżej). 

Co  do  zarzutu  naruszenia  przez  Zamawiającego  art.  8  ust.  1  i  3  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych  w  zw.  z  art.  11  ust.  4  ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  poprzez 

zaniechanie  odtajnienia  wyjaśnień  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. 

z  o.o.  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny,  podczas  gdy  informacje  tam  zawarte  nie  spełniają 

przesłanek do uznania, że stanowią one tajemnicę przedsiębiorstwa, Izba uznała, że zarzut 

potwierdził się. 

Zgodnie  z  art.  7  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  Zamawiający  przygotowuje  

i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie 

uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie  wykonawców  oraz  zgodnie  z  zasadami 

proporcjonalności i przejrzystości.  

Art. 8 ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że postępowanie o udzielenie 

zamówienia  jest  jawne,  a  zamawiający  może  ograniczyć  dostęp  do  informacji  związanych  

z postępowaniem o udzielenie zamówienia tylko w przypadkach określonych w ustawie. 

Zgodnie  z  art.  8  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  nie  ujawnia  się  informacji 

stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej 

konkurencji,  jeżeli  wykonawca,  nie  później  niż  w  terminie  składania  ofert  lub  wniosków  o 

dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu,  zastrzegł,  że  nie  mogą  być  one  udostępniane 

oraz wykazał, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.  

Definicja  tajemnicy  przedsiębiorstwa  została  zawarta  w  art.  11  ust.  4  ustawy  z  dnia  

16  kwietnia  1993  r.  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji.  Zgodnie  z  tym  przepisem  przez 

tajemnicę  przedsiębiorstwa  rozumie  się  nieujawnione  do  wiadomości  publicznej  informacje 

techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające 

wartość  gospodarczą,  co  do  których  przedsiębiorca  podjął  niezbędne  działania  w  celu 

zachowania ich poufności. 

Z powyższych regulacji prawnych  wynika więc niezbicie, że podstawą procedury udzielania 

zamówień  publicznych  jest  jej  jawność  i  przejrzystość  (transparentność),  a  utajnienie 

elementów  tej  procedury  w  jakimkolwiek  zakresie  jest  wyjątkiem.  Ma  to  służyć  celowi 

zapewnienia  zachowania  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców  

–  a  także,  co  nawet  ważniejsze,  wzbudzenie  wśród  uczestników  procedury  poczucia,  że 

takie  równe  traktowanie  i  uczciwa  konkurencja  zostały  zachowane.  Jak  bowiem  słusznie 

zauważył Trybunał w przywołanym wcześniej wyroku C-599/10 zamawiający „ma obowiązek 

traktowania  różnych  kandydatów  w  sposób  równy  i  lojalny  tak,  aby  pod  koniec  procedury 

selekcji  ofert  i  mając  na  uwadze  jej  wynik  żądanie  udzielenia  wyjaśnień  nie  prowadziło  do 

wrażenia,  że  w  sposób  nieuprawniony  faworyzuje  lub  defaworyzuje  kandydatów…”  (owo 

„wrażenie” powinno oczywiście dotyczyć każdej czynności w postępowaniu). 

Z  drugiej  strony  –  mając  na  uwadze  powyższe  zasady  prowadzenia  postępowania  – 

wykonawcy, chcąc wziąć udział w postępowaniu, również muszą zgodzić się na zwiększoną 

transparentność w stosunku do nich samych oraz złożonych przez nich ofert. 

Art.  8  ust.  3  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  wskazuje  też  na  obowiązek  wykazania 

przez  wykonawcę,  iż  zastrzeżone  przez  niego  informacje  stanowią  tajemnicę 

przedsiębiorstwa.  W  ocenie  Izby  wykonawcy  wspólnie  ubiegający  się  o  udzielenie 

zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. 

z  o.o.  w  części  wyjaśnień  mającej  służyć  temu  celowi  nie  wykazali  istnienia  przesłanek 

uzasadniających  zakwalifikowanie  wyjaśnień  jako  tajemnicy  przedsiębiorstwa.  Przede 

wszystkim,  oprócz  wskazania  powyżej  przywołanej  definicji  tajemnicy  przedsiębiorstwa,  nie 

wykazali,  że  podane  informacje  posiadają  konkretną  wartość  techniczną,  technologiczną, 

gospodarczą  czy  organizacyjną  przedsiębiorstwa  i  jaką;  skupili  się  jedynie  na  wykazaniu 

ograniczonego  dostępu  do  informacji,  co  jest  daleko  niewystarczające  jako  uzasadnienie. 

Jest w pewien sposób zrozumiałe, dlaczego wykonawcy nie przywołali takiej argumentacji – 

gdyż  w  ocenie  Izby  wyjaśnienia  nie  zawierają  treści,  którą  można  uznać  za  „informacje 

techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające 

wartość  gospodarczą”  –  przynajmniej  po  otwarciu  ofert,  kiedy  już  każdy  z  wykonawców 

skalkulował  i  ujawnił  swoją  ofertę.  Z  drugiej  strony,  jak  wskazuje  doświadczenie  życiowe, 

wycena  przez  wykonawców  ofert  jest  tak  dalece  zindywidualizowana  w  każdym 

postępowaniu,  że  dana,  konkretna,  wcześniejsza  wycena,  nie  ma  walorów  o  charakterze 

globalnym 

i 

generalnie 

nie 

rzutuje 

na 

sytuację  

w kolejnym postępowaniu, nie ma więc samodzielnej wartości gospodarczej.  

Jak  już  Izba  wskazała  powyżej,  w  jej  ocenie,  udzielone  przez  wykonawców  wspólnie 

ubiegających 

się 

o 

udzielenie 

zamówienia 

DSK 

D.Sz.K. 

Radcowie 

prawni  

i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. z o.o. wyjaśnienia nie zawierają treści, którą 

można uznać za „informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub 

inne informacje posiadające wartość gospodarczą”. W dużej mierze są to bowiem informacje 

o  charakterze  ogólnym,  jak  też  informacje  znane  wszystkim  wykonawcom  z  branży, 

wynikające z wymagań specyfikacji istotnych warunków zamówienia itd., np. że należy ująć 

koszty  pracy  osób,  dojazdów,  zakwaterowania,  utrzymania  biura  itd.  Dodatkowo 

przedstawione  jako  dowody  oferty  nie  są  ofertami  zindywidualizowanymi,  lecz  dostępnymi, 

także  w  Internecie  lub  w  sklepach,  dla  nieograniczonego  kręgu  odbiorców  na  tych  samych 

warunkach. Podobnie każdy prawnik prowadzący kancelarię jest świadomy poziomu kosztów 

sprzątania  czy  ubezpieczenia  (zwłaszcza  wobec  praktyki  zawierania  umowy  ubezpieczenia 

przez  izby  radców  prawnych).  Ewentualnemu  utajnieniu  mogłyby  podlegać  jedynie 

indywidualne umowy. 

W  związku  z  powyższym,  wobec  braku  spełnienia  zarówno  przesłanki  wykazania  przez 

wykonawcę,  że  zastrzeżone  informacje  stanowią  tajemnicę  przedsiębiorstwa,  jak  i  braki 

stwierdzenia  informacji  stanowiących  tajemnicę  przedsiębiorstwa  w  rozumieniu  przepisów  

o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji,  Izba  orzekła  jak  w  sentencji  nakazując 

Zamawiającemu ujawnienie wyjaśnień wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie 

zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. 

z o.o. z 5 lipca 2017 r. 

W  zakresie  zarzutu  naruszenia  art.  24  ust.  1  pkt  12,  16  i  17  ustawy  Prawo  zamówień 

publicznych  poprzez  zaniechanie  wykluczenia  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  

o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz 

Polska 

Sp. 

z 

o.o., 

którzy 

nie 

wykazali 

spełnienia 

warunków 

udziału  

w  postępowaniu  oraz  wprowadzili  Zamawiającego  w  błąd  w  zakresie  doświadczenia  osób 

wyznaczonych do realizacji zamówienia,  wskazując jako Prawnika Wiodącego nr 2 – radcę 

prawnego T.M., podczas gdy osoba ta nie może i nie będzie świadczyć usługi na stanowisku 

Prawnika  Wiodącego,  a  także  w  zakresie  zastępców  Prawnika  Wiodącego,  wskazując  na 

obsługę  inwestycji,  które  nie  zostały  zakończone,  w  wyniku  czego  Zamawiający  przyznał 

temu  wykonawcy  punkty  w  kryterium  doświadczenia  osób  wyznaczonych  do  realizacji 

zamówienia,  a  także  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  2  oraz  art.  22a  ust.  4  ustawy  Prawo 

zamówień publicznych poprzez zaniechanie odrzucenia oferty tych wykonawców, pomimo że 

w  ofercie  wskazali  oni  na  stanowisko  Prawnika  Wiodącego  T.M.,  który  nie  stanowi  zasobu 

własnego 

wykonawcy, 

podczas 

gdy 

zgodnie  

z  postanowieniami  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  Zamawiający  zastrzegł,  że  

w  zakresie  Prawnika  Wiodącego  nie  dopuszcza  się  podwykonawstwa  oraz  braku  realnego 

dysponowania tą osobą Izba uznała, że zarzut ten potwierdził się częściowo. 

Zgodnie  z  art.  24  ust.  1 ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  z  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia wyklucza się:  

pkt 12) wykonawcę, który nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu lub nie 

został  zaproszony  do  negocjacji  lub  złożenia  ofert  wstępnych  albo  ofert,  lub  nie  wykazał 

braku podstaw wykluczenia;  

pkt  16)  wykonawcę,  który  w  wyniku  zamierzonego  działania  lub  rażącego  niedbalstwa 

wprowadził  zamawiającego  w  błąd  przy  przedstawieniu  informacji,  że  nie  podlega 

wykluczeniu,  spełnia  warunki  udziału  w  postępowaniu  lub  obiektywne  i  niedyskryminacyjne 

kryteria,  lub  który  zataił  te  informacje  lub  nie  jest  w  stanie  przedstawić  wymaganych 

dokumentów; 

pkt  17)  wykonawcę,  który  w  wyniku  lekkomyślności  lub  niedbalstwa  przedstawił  informacje 

wprowadzające  w  błąd  zamawiającego,  mogące  mieć  istotny  wpływ  na  decyzje 

podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia. 

Zgodnie  z  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  Zamawiający  odrzuca 

ofertę,  jeżeli  jej  treść  nie  odpowiada  treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  

z  zastrzeżeniem  art.  87  ust.  2  pkt  3,  tj.  zgodnie  z  którym  zamawiający  poprawia  w  ofercie 

inne  omyłki  niż  oczywiste  omyłki  pisarskie  i  oczywiste  omyłki  rachunkowe  polegające  na 

niezgodności  oferty  ze  specyfikacją  istotnych  warunków  zamówienia,  niepowodujące 

istotnych zmian w treści oferty. 

Dodatkowo, art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że w toku badania  

i  oceny  ofert  zamawiający  może  żądać  od  wykonawców  wyjaśnień  dotyczących  treści 

złożonych  ofert.  Niedopuszczalne  jest  prowadzenie  między  zamawiającym  a  wykonawcą 

negocjacji  dotyczących  złożonej  oferty  oraz,  z  zastrzeżeniem  ust.  1a  i  2,  dokonywanie 

jakiejkolwiek zmiany w jej treści.  

W  ramach  wyjaśnień  treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  w  odpowiedzi  na 

pytanie  nr  7g  z  8  maja  2017  r.  Zamawiający  wskazał,  iż  przez  słowo  „kontrakty”  rozumie 

kontrakty na roboty budowlane zakończone.  

Przedmiotem  sporu  podczas  rozprawy  było,  której  części  warunku  udziału  w  postępowaniu 

dotyczyły  powyższe  wyjaśnienia  ze  względu  na  to,  że  pytanie  7.  składało  się  z  wielu 

elementów (podpunktów). 

W ocenie  Izby  Zamawiający  (podobnie  jak  pytający  wykonawca)  nie  zróżnicował  tu  pojęcia 

„kontrakty” w  zależności od rodzaju  warunku (dotyczącego doświadczenia  wykonawcy oraz 

doświadczenia  prawników),  a  wyjaśnienie  to  dotyczy  wszystkich  warunków  ujętych  

w punkcie 7.4 rozdziału VI specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Tak wynika z treści 

zapytania, które rozpoczyna się od słów: „Rozdział VI SIWZ pkt 7.4) zdolność zawodowa:…”. 

Rzeczywiście  w  większości  podpunktów  pytający  odnosił  się  do  konkretnego  rodzaju 

warunku,  np.  wnosząc  o  zmianę  wymaganej  wartości  minimalnej,  jednak  nie  

w  punkcie  g).  Dodatkowo  w  obu  warunkach  (dotyczącym  doświadczenia  wykonawcy  oraz 

doświadczenia  prawników)  użyto  tego  samego  wyrażenia  „kontrakty”  oraz  tego  samego 

rodzaju  wymogów  (obsługi  prawnej  kontraktów),  zatem  nie  ma  podstaw,  by  w  sposób 

sztuczny różnicować znaczenie tych pojęć czy też wymogi co do samych kontraktów. 

Należy  tu  zauważyć,  że  wprowadzona  odpowiedzią  nr  7g  zmiana  wymogu  była  dość 

znacząca  w  stosunku  do  pierwotnego  brzmienia  warunku  dotyczącego  doświadczenia 

prawników, zatem powinna zostać bardziej wyeksponowana. Jednak dla samego znaczenia 

wymogu  jako  wymogu  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  jest  to  jedynie  kwestia 

techniczna,  gdyż  przyjęte  jest,  że  odpowiedzi  na  pytania  do  treści  specyfikacji  istotnych 

warunków zamówienia mogą tę treść zmieniać samoistnie, gdyż w pewien sposób zawsze to 

robią  już  choćby  poprzez  doprecyzowanie  wymogu  w  danym  zakresie  –  jak  w  niniejszym 

przypadku.  Ma  to  natomiast  znaczenie  dla  oceny  działania  wykonawcy  pod kątem  złożenia 

informacji wprowadzających zamawiającego w błąd (o czym poniżej). 

Zatem,  w  ocenie  Izby,  sporny  wymóg  punktu  7.4  lit.  b  rozdziału  VI  specyfikacji  istotnych 

warunków  zamówienia  należy  tak  interpretować,  że  kontrakty,  o  których  mowa  w  tym 

warunku muszą dotyczyć kontraktów na roboty budowlane zakończone – przy czym chodzi 

tu o zakończenie robót budowlanych. Zamawiający nie sprecyzował momentu zakończenia, 

więc jest on dowolny z powszechnie przyjmowanych, a jeśli został określony w kontrakcie, to 

zgodnie z tym kontraktem, czyli najczęściej będzie to uzyskanie pozwolenia na użytkowanie 

lub  uzyskanie  świadectwa  przejęcia.  W  szczególnym  wypadku  za  zakończenie  robót 

budowlanych  w  ramach  danego  kontraktu  należy  uznać  także  zakończenie  (rozwiązanie, 

odstąpienie,  wypowiedzenie)  samej  umowy  bez  ukończenia  robót  budowlanych,  gdyż  

w ramach danego kontraktu roboty te nie będą już kontynuowane, zatem w pewnym sensie, 

choć nie ukończone, zostały one na tym etapie zakończone. Przy czym należy podkreślić, że 

pogląd  ten  został  wyrażony  w  ramach  oceny  prawidłowego  wykonania  obsługi  prawnej 

kontraktu,  a  nie  samych  robót  budowlanych,  zatem  nie  może  być  generalizowany  

i przekładany rozszerzająco do innych postępowań. 

Natomiast jeśli chodzi o samą usługę (obsługę prawną), o której mowa w warunku opisanym 

w  punkcie  7.4  lit.  b)  rozdziału  VI  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  to  z  treści 

warunku wynika, że usługa ta nie musiała zostać zakończona, a jedynie ma być świadczona 

w sposób stały przez okres min. 12 miesięcy. 

Z kolei doświadczenie osób przeznaczonych do wykonania zamówienia jako kryterium oceny 

ofert (str. 23-24 specyfikacji istotnych warunków zamówienia) odnosi się do obsługi prawnej 

w  rozumieniu  rozdziału  VI  ust.  7  pkt  4  lit.  a  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia), 

zatem  przez  to  odwołanie  określenie  „kontrakt”  również  musi  być  rozumiane  w  ten  sam 

sposób.  

Reasumując: w ramach wszystkich warunków udziału w postępowaniu oraz kryterium oceny 

ofert wymogi co do „kontraktu” należy rozumieć jednakowo. 

Tym samym Zamawiający, w ramach powtórzenia czynności badania i oceny ofert powinien 

zweryfikować  doświadczenie  osób  wskazanych  do  wykonania  zamówienia  (w  ramach 

warunków  udziału  w  postępowaniu  oraz  kryterium  oceny  ofert)  według  powyższych 

wytycznych, w razie potrzeby wzywając wykonawców do złożenia wyjaśnień w tym zakresie. 

Izba  zwraca  przy  tym  uwagę,  że  Zamawiający,  powtarzając  badanie  i  ocenę  ofert, 

zobowiązany  jest  stosować  zasadę  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania 

wykonawców,  a  więc  przyjąć  takie  same  zasady  oceny  w  stosunku  do  wszystkich 

wykonawców,  którzy  złożyli  oferty,  niezależnie  od  tego,  czy  zostali  objęci  niniejszym 

odwołaniem.  Izba  podkreśla  też,  że  w  przypadku  kryteriów  oceny  ofert  Zamawiający  

w sposób szczególny zobowiązany jest do przestrzegania zakazu zmiany treści oferty, w tym 

co  do  zasady  niedopuszczalne  są  wszelkie  uzupełnienia  w  tym  zakresie,  nawet  jeśli 

informacje  poddawane  ocenie  zawarte  są  w  JEDZ,  który  sam  w  sobie  jest  dokumentem 

podlegającym  uzupełnieniu  (choć  nie  dotyczy  to  wszystkich  informacji  w  nim  zawartych).  

W  zakresie  kryterium  oceny  ofert  Zamawiający  może  brać  pod  uwagę  tylko  informacje 

zawarte w formularzu ofertowym (nie może np. przenieść osoby wskazanej w JEDZ, ale nie 

wskazanej do oceny w punkcie 2. formularza ofertowego. 

Co  do  wskazania  przez  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia 

DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz Polska Sp. z o.o. jako 

Prawników Wiodących  jednocześnie  M.D.  i  T.M.,  Izba  wyjaśnia,  że  jest  to  dopuszczalne  w 

ramach 

wykazania 

spełniania 

warunków 

udziału  

w postępowaniu – w takiej sytuacji Zamawiający ocenia tylko jednego z nich, przy czym, jeśli 

obie  osoby  spełniają  wymogi  albo  jedna  osoba  nie  spełnia,  a  druga  spełnia,  to  warunek 

został spełniony (jest to jedynie kwalifikacja spełnia/nie spełnia).  

Natomiast w przypadku oceny punktowej podać można tylko jedną osobę (chyba że inaczej 

zastrzeżono  w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia)  –  i  tak  też  podał  wykonawca  

w  formularzu  ofertowym,  w  którym  wskazał  osobę  do  oceny  w  ramach  kryterium 

doświadczenia  osób  wyznaczonych  do  realizacji  zamówienia  –  T.M..  Osoby  tej  nie  można 

następnie wymienić ani podać dla niej innych realizacji niż wskazano w chwili składania ofert 

–  naruszałoby  to  bowiem  zasadę  niezmienności  ofert,  która  w  opinii  Trybunału 

Sprawiedliwości  Unii  Europejskiej  uwidocznionej  w  jego  licznych  orzeczeniach,  jest 

podstawą  zachowania  uczciwej  konkurencji  pomiędzy  wykonawcami  i  ich  równego 

traktowania.  

Zamawiający  może  natomiast  wyjaśnić,  w  razie  wątpliwości,  w  trybie  art.  87  ust.  1  ustawy 

Prawo  zamówień  publicznych,  czy  osoba  wskazana  na  Prawnika  Wiodącego  w  formularzu 

ofertowym,  będzie  rzeczywiście  i  osobiście  wykonywała  zadania  przeznaczone  w  myśl 

specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  dla  Prawnika  Wiodącego,  jak  sama  nazwa 

kryterium  wskazuje  –  w  ocenianym  zespole  mogą  znaleźć  się  jedynie  osoby,  które  zostały 

„wyznaczone do realizacji zamówienia”, a nie ich zastępcy, asystenci czy doradcy. 

W  przedmiotowym  postępowaniu  określenie,  czy  prawnik  spoza  danej  kancelarii  będzie 

kwalifikowany jako „zasób własny”, czy też podwykonawca, jest dość trudne. O ile kancelaria 

prowadzona  w  formie  spółki  może  być  tylko  podwykonawcą,  to  w  przypadku  prawników 

wykonujących swoją działalność jednoosobowo nie jest to jednoznaczne, ponieważ z jednej 

strony  są  oni  przedsiębiorcami  (przynajmniej  mogą  być,  jeśli  prowadzą  kancelarię)  i  mogą 

być podwykonawcami, to z drugiej – są osobami fizycznymi, które można zatrudnić czy to na 

podstawie  umowy  o  pracę,  czy  też  o  współpracę  (jest  to  forma  często  stosowana  przez 

kancelarie).  Zatem,  w  zależności  od  przyjętej  formy,  mogą  być  zarówno  podwykonawcami 

(„kancelaria”), jak i zasobem własnym (pracownik/wspólpracownik). W stosunku do p. M. na 

podstawie  informacji  zawartych  w  formularzu  JEDZ,  wiadomo,  że  prowadzi  działalność  w 

postaci  „Kancelarii  Radcy  Prawnego  T.M.”,  a  więc  jednoosobowo,  brak  jest  natomiast 

dalszych informacji w tym zakresie, które można by poddać ocenie.   

W  zakresie  zaś  informacji  wskazanych  w  JEDZ  na  str.  73  oferty  trudno  jednoznacznie 

stwierdzić,  co  konkretnie  może  oznaczać  opis  zadań  „udziela  porad  w  zakresie  realizacji 

zadania  (…)  poprzez  świadczenie  usług  polegających  na  bieżących  konsultacjach  

i doradztwie” w przypadku usługi, która zasadniczo sprowadza się do doradztwa prawnego. 

Oczywiście  w  przypadku  przedmiotowego  zamówienia  musi  być  to  doradztwo  dla 

Zamawiającego,  a  nie  wykonawcy.  Po  pierwsze  bowiem  nie  było  sporne,  że  Zamawiający 

nie  dopuścił  podwykonawstwa  w  zakresie  obsługi  przez  Prawnika  Wiodącego,  a  po  drugie  

z  art.  22a  ust.  4  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  wynika  wprost,  że  w  odniesieniu  do 

warunków  dotyczących  wykształcenia,  kwalifikacji  zawodowych  lub  doświadczenia, 

wykonawcy  mogą  polegać  na  zdolnościach  innych  podmiotów,  jeśli  podmioty  te  zrealizują 

roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane (innymi słowy: 

będą podwykonawcami).  

Zatem przy realizacji niniejszej usługi z mocy prawa podmiot udzielający swoich zasobów nie 

może  być  jedynie  doradcą  czy  konsultantem  wykonawcy,  a  jednocześnie  na  mocy 

postanowienia  rozdz.  XII  ust.  16  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  w  zw.  z  art. 

36a  ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  nie  może  też  być  podwykonawcą.  Tym 

samym,  aby  powołanie  się  na  zasoby  p.  M.  było  skuteczne,  musi  on  de  facto  być  osobą, 

która  będzie  realizowała  zamówienie  –  właśnie  jako  Prawnik  Wiodący,  jak  to  zostało 

wskazane w ofercie.  

Natomiast  JEDZ  w  zakresie  informacji  zawartej  na  str.  73  oferty  należałoby  wyjaśnić  lub 

uzupełnić (zresztą jak cała sytuację p. M. w ramach złożonej oferty). 

Izba  jednak  nie  zakwalifikowała  działania  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  

o udzielenie zamówienia DSK D.Sz.K. Radcowie prawni i doradcy podatkowi Sp. p. i Lafrentz 

Polska  Sp.  z  o.o.  jako  sankcjonowanego  w  sposób  określony  w  art.  24  ust.  1  pkt  16  i  17 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych.  Pomimo  że  same  przedstawione  informacje  mogły 

mieć 

istotny 

wpływ 

na 

decyzje 

podejmowane 

przez 

Zamawiającego  

w  postępowaniu,  jak  choćby  przyznanie  ofercie  punktacji,  to  rzeczywiście  znaczenie 

odpowiedzi na pytanie 7g i jej powiązanie z poszczególnymi punktami specyfikacji istotnych 

warunków zamówienia mogło wykonawcy umknąć bez jego zawinienia rozumianego choćby 

w  znaczeniu  niedbalstwa  czy  lekkomyślności.  Natomiast  ze  względu  na  niedawne  zmiany 

przepisów  prawa  i  dopiero  kształtującą  się  praktykę  i  linię  orzeczniczą,  którymi  wykonawcy 

mogliby się posiłkować, ich pewne „potknięcia” w tym zakresie, jeśli widać ich staranie przy 

przygotowaniu  oferty,  trudno  kwalifikować  jako  delikt  o formach  winy  wskazanych  w  art.  24 

ust. 1 pkt 16 i 17 ustawy Prawo zamówień publicznych. 

W  związku  z  powyższym  w  ramach  powtórzonej  czynności  badania  i  oceny  ofert 

Zamawiający  powinien  przede  wszystkim  ustalić  prawidłowy  stan  faktyczny  w  zakresie 

wskazanego doświadczenia oraz potencjału osobowego, a następnie dokonać jego badania  

i  oceny  zgodnie  z  wymaganiami  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia.  Izba  zwraca 

też uwagę, iż pewne  znaczenie przy dokonywaniu tej oceny mogą mieć poglądy Trybunału 

wyrażone  w  wyrokach  C-324/14  Dariusz  Apelski  i  C-387/14  Esaprojekt,  które  to  poglądy 

powinien przy swoich czynnościach wziąć pod uwagę. 

Ze  względu  na  uwzględnienie  odwołania  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  

o  udzielenie  zamówienia  L.S.  Kancelaria  Radców  Prawnych  sp.  p.,  Kancelaria  Radcy 

Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria Radcy Prawnego Izba uwzględniła również odwołanie 

Odwołującego  –  Kancelaria  Radców  Prawnych  M.  &  Partnerzy  sp.  p.  w  zakresie  zarzutów 

wspólnych  w  obu  odwołaniach  pomimo  braku  należytej  argumentacji  potwierdzającej 

postawione zarzuty. 

Izba  nie  uwzględniła  natomiast  zarzutów  dotyczących  wykonawców  wspólnie  ubiegających 

się  o  udzielenie  zamówienia  L.S.  Kancelaria  Radców  Prawnych  sp.  p.,  Kancelaria  Radcy 

Prawnego E.G. oraz D.A. Kancelaria Radcy Prawnego ze względu na to, że nie zostały one 

postawione prawidłowo, a nawet de facto nie zostały one postawione.  

Zgodnie  z  art.  180  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych  odwołanie  przysługuje 

wyłącznie  od  niezgodnej  z  przepisami  ustawy  (ustawy  Prawo  zamówień  publicznych) 

czynności zamawiającego podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub zaniechania 

czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy. 

Co do zasady więc każdy zarzut powinien zawierać podstawę faktyczną i prawną, dla której 

wykonawca  uważa,  że  zamawiający  naruszył  przepisy  ustawy.  I  jakkolwiek  dopuszcza  się 

pewne  braki  i  błędy  w  tym  zakresie,  to  wymaganiem  jest,  aby  daną  sytuację  (dany  błąd 

zamawiającego)  dało  się  zidentyfikować  i  następnie  do  niej  ustosunkować.  Dotyczy  to  nie 

tylko  czynności  podczas  rozprawy,  ale  też  –  i  przede  wszystkim  –  aby  zamawiający  był  

w  stanie  ocenić,  czy  zarzut  zasługuje  na  uwzględnienie  w  ramach  autokorekty  działań 

zamawiającego, czyli w trybie art. 186 ustawy Prawo zamówień publicznych.  

Jeśli wskazanych przez odwołującego wad nie da się przypisać do konkretnych działań  lub 

zaniechań albo ich danego zakresu, zarzut taki nie nadaje się do rozpoznania – a dokładniej: 

do  uwzględnienia,  gdyż,  jak  Izba  wskazała  już  powyżej,  de  facto  nie  został  on  w  ogóle 

postawiony.  Brakującego  zarzutu  nie  da  się  uzupełnić,  gdyż  naruszałoby  to  przepisy 

(stanowiłoby  ich  obejście)  dotyczące  terminów  wnoszenia  odwołań  (art.  182  ustawy  Prawo 

zamówień publicznych), które to terminy są nieprzywracalne.  

W  związku  z  powyższym  Izba  oddaliła  odwołanie  Odwołującego  –  Kancelarii  Radców 

Prawnych M. & Partnerzy sp. p. w tym zakresie. 

W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.  

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 

2,  §  3  i  §  5  ust.  2  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  

w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  Nr  41,  poz.  238  z  późn. 

zm.). 

Przewodniczący:      ……………………..…