KIO 1805/17 WYROK dnia 15 września 2017 r.

Sygn. akt: KIO 1805/17 

WYROK 

z dnia 15 

września 2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Ewa Kisiel  

Monika Kawa - 

Ogorzałek 

Piotr Kozłowski 

Protokolant:   

Piotr Cegłowski 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  Warszawie  w  dniu  14 

września  2017  r.  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajo

wej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  31  sierpnia  2017  r.  przez 

wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia jako Konsorcjum firm: S. 

P. Sp. z o. o. 

z siedzibą w W., I. I. Sp. z o. o. Sp. k. z siedzibą we W.(2) w postępowaniu 

prowadzonym przez 

zamawiającego Skarb Państwa – Dyrektor Generalnej Dyrekcji Dróg 

Krajowych i Autostrad w W. 

z siedzibą w W., reprezentowany przez Oddział Generalnej 

Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w B. z siedzibą w B., 

przy udziale: 

A. 

wykonawców  wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia  jako  Konsorcjum 

firm:  T.  Sp.  z  o.o 

z  siedzibą w  W.,  T.  G.  E.  S.L.  z  siedzibą  w  M.,  zgłaszających 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego 

B.  wykonawcy M. Polska sp.  z o. o. 

z siedzibą w W., zgłaszającego przystąpienie do 

postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

oddala odwołanie, 

kosztami  postępowania  obciąża  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia jako Konsorcjum firm: S. P. Sp. z o. o. z siedzibą w W., I. I. Sp. z o. o. 

Sp. k. z siedzibą we W.(2) i:  

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawców 

wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako  Konsorcjum  firm:  S.  P. 

Sp.  z  o.  o.  z  siedzibą  w  W.,  I.  I.  Sp.  z  o.  o.  Sp.  k.  z  siedzibą we W.(2)  tytułem 

wpisu od odwołania, 

zasądza od wykonawców  wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia jako 

Konsorcjum  firm:  S.  P. 

Sp.  z  o.  o.  z  siedzibą  w  W.,  I.  I.  Sp.  z  o.  o.  Sp.  k.  z 

siedzibą  we  W.(2)  na  rzecz  zamawiającego  Skarbu  Państwa  –  Dyrektora 

Generalnej  Dyrekcji 

Dróg  Krajowych  i  Autostrad  w  W.  z  siedzibą  w  W., 

reprezentowanego  przez 

Oddział  Generalnej  Dyrekcji  Dróg  Krajowych  i 

Autostrad  w  B. 

z  siedzibą  w  B.  kwotę  3  600  zł  00  gr  (słownie:  trzy  tysiące 

sześćset  złotych,  zero  groszy),  stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego 

poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zam

ówień  

publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za pośrednictwem  Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:     

………………….… 

………………….… 

………………….… 

Sygn. akt: KIO 1805/17 

UZASADNIENIE 

Skarb Państwa – Dyrektor Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w 

W. 

z  siedzibą  w  W.,  reprezentowany  przez  Oddział  Generalnej  Dyrekcji  Dróg 

Krajowych  i  Autostrad  w  B. 

z  siedzibą  w  B.  (dalej:  „Zamawiający”  lub  „GDDKiA”), 

prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 

29 stycznia  2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.  U. z 2015,  poz.  2164)    – 

zwanej  dalej  "ustawą"  lub  "Pzp"  –  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  pt. 

„Pełnienie  nadzoru  nad  projektowaniem  i  realizacją  Robót  oraz 

zarządzanie  Kontraktem  pn.:  Projekt  i  budowa  drogi  ekspresowej  (…)  O.  - 

Obwodnica A., odcinek: obw. S., II jezdnia". 

Szacunkowa  w

artość  przedmiotowego  zamówienia  jest  wyższa  od  kwot 

wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii 

Europejskiej w dniu 23 marca 2017 r. pod numerem 2017/S 061-114072. 

W  dniu  21  sierpnia  2017  r.  Zamawiający,  w  formie  elektronicznej,  przekazał 

wykonawcom  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako  Konsorcjum 

firm:  S.  P. 

Sp.  z  o.  o.  z  siedzibą  w W.,  I.  I.  Sp.  z  o.  o.  Sp.  k.  z  siedzibą  we W.(2) 

(d

alej:  „Odwołujący”  lub  „Konsorcjum”)  zawiadomienie  o  odrzuceniu  złożonej  przez 

nich oferty. 

W  dniu  31  sierpnia  2017  r. 

Odwołujący  wniósł  do  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej  odwołanie  wobec  niezgodnej  z  przepisami  ustawy  czynności 

Zamawiającego,  polegającej  na  odrzuceniu  oferty  Konsorcjum  z  uwagi  na  rażąco 

niską cenę. 

Odwołujący  zarzucał  Zamawiającemu  naruszenie  następujących  przepisów 

Pzp: 

1.  art.  89  ust.  1  pk

t  4  w  związku  z  art.  90 ust. 3  ustawy,  przez  ich  niewłaściwe 

zastosowanie,  a  w  konsekwencji  podjęcie  niezgodnej  z  przepisami  ustawy 

czynności, polegającej na odrzuceniu oferty Odwołującego z uwagi na rażąco 

niską cenę; 

2.  art. 7 ust. 1 i 3 Pzp, 

przez prowadzenie postępowania w sposób naruszający 

zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. 

Odwołujący wnosił o: 



unieważnienie czynności odrzucenia oferty Konsorcjum, 



 zasądzenie od  Zamawiającego  kosztów  związanych  z  wniesieniem  odwołania 

wg norm przepisanych. 

W treści uzasadnienia Odwołujący wyjaśniał m. in, że spośród złożonych ofert 

najniższą cenę zaproponował Odwołujący - 4 549 770,00 zł. Druga w kolejności (pod 

względem  kryterium  „cena")  była  oferta  złożona  przez  wykonawcę  E.  G.  P.  S.A.  - 

wynosiła  4  852  350,00  i  była  wyższa  od  oferty  Odwołującego  o  6,23%.  Trzecia  w 

kolejności (pod względem kryterium „cena"), była oferta złożona przez wykonawcę A. 

P. 

Sp.  z  o.o.,  wynosiła  5  067  600,00  zł  i  była  wyższa  od  oferty  Odwołującego  o 

Konsorcjum  zwraca

ło  uwagę,  że  ceny  zawarte  w  ofertach  ww.  wykonawców 

nie zostały uznane za rażąco niskie, a oferty tych wykonawców zostały odrzucone na 

podstawie innych niż rażąco niska cena przestanek. Zdaniem Odwołującego fakt, że 

w  prowadzonym 

postępowaniu  złożone  zostały  trzy  zbliżone  co  do  ceny  oferty 

świadczy  również  o  tym,  że  rynek  kształtuje  ceny  ofert  na  zbliżonym  poziomie,  co 

przy  zastosowaniu  przez  Zamawiającego  również  poza  cenowych  kryteriów  oceny 

ofert  jest  w  pełni  zrozumiałe  i  nie  może  budzić  wątpliwości  w  świetle  przepisów  o 

zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. 

Konsorcjum  wyjaśniało,  że  w  dniu  31  maja  2017  r.  Zamawiający  wezwał 

Odwołującego do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 i ust. 1a pkt 1 oraz art. 87 

ust.  1 

Pzp  z  uwagi  na  powzięcie  podejrzenia  rażącego  zaniżenia  ceny  w  oparciu o 

arytmetyczne  kryterium,  dla 

którego  punktem  odniesienia  była  ustalona  przez 

Zamawiającego szacunkowa wartość zamówienia powiększona o podatek VAT, oraz 

w odniesieniu do średniej arytmetycznej wszystkich ofert. 

Zamawiający zwrócił się o udzielenie wyczerpującej i szczegółowej informacji, 

czy  oferta  uwzględnia  wszystkie  wymagania  zawarte  w  Opisie  Przedmiotu 

Zamówienia,  a  cena  ofertowa  zamiera  wszystkie  związane  z  tym  niezbędne  do 

poniesienia koszty, a w szczególności: 

I. 

W  zakresie  działu  1  Formularza  cenowego  administracyjne  od 

rozpoczęcia  Usługi  do  wystawienia  ostatniego  Świadectwa  Przejęcia 

poz. 1.1., 1.2., 1.3., 1.4. 

II. 

W  zakresie  działu  2  Formularza  Cenowego  Usługi  nadzoru  i 

zarządzanie" poz. 2.1, 2.2, 2,3, 

III. 

W zakresie działu 3 Formularza Cenowego „Działania promocyjne" poz. 

IV. 

W  zakresie  dzi

ału  4  Formularza  Cenowego  „Koszty  administracyjne  od 

wystawiania  ostatniego  Świadectwa  Przejęcia  do  wystawienia 

Ostatecznego Świadectwa Płatności" poz. 4.1,4.2,4.3,4.4. 

Odwołujący twierdził, że w zakreślonym przez Zamawiającego terminie udzielił 

wyczerpujących  i  szczegółowych  wyjaśnień,  a  także  przedstawił  szereg  nie 

budzących wątpliwości dowodów, dotyczących sposobu i podstaw wyliczenia ceny. 

W  wyjaśnieniach  Konsorcjum  wskazało  ponadto,  że:  „Wykonawca  pragnie 

również  zwrócić  uwagę,  że  Zamawiający  opracował  formularz  cenowy,  który 

wprowadził ograniczenia w swobodnym (zgodnie z zasadą swobody kontaktowania) 

określeniu  kosztów  w  poszczególnych  pozycjach.  Prawidłowe  (zgodne  z  SIWZ) 

wypełnienie  formularza  ofertowego  wymagało  uwzględnienie  następujących 

ogranicze

ń: 

Wartość usługi nadzoru i zarządzania w okresie projektowania nie mogła być 

większa niż 20% wartości całej usługi nadzoru i zarządzania. 

Wartość  usługi  nadzoru  i  zarządzania  w  okresie  przeglądów  i  rozliczenia 

kontraktu  (do  wystawienia  Świadectwa  Wykonania  i  Ostatecznego 

Świadectwa Płatności) nie mogła wynosić mniej niż 15 % wartości całej usługi 

nadzoru i zarządzania. 

Koszty  administracyjne  od  wystawienia  ostatniego  Świadectwa  Przejęcia  do 

wystawienia  Ostatecznego  Świadectwa  Płatności  -  nie  więcej  niż  50%  ceny 

jednej jednostki czasu dla pozycji wymienionych w dziale 1 (tj. poz. 4.1.  - nie 

więcej niż 50% 1.1; poz. 4.2 - nie więcej niż 50% poz. 1.2; poz. 4.3 - nie więcej 

niż 50% poz. 1.3, poz. 4.4. - nie więcej niż 50% poz. 1.4). 

w/w  ograniczenia  spowodowały,  że  część  kosztów  musiała  zostać 

zakwalifikowana do innych działów (głównie Dział 2 Formularza Cenowego), bowiem 

nie  było  możliwości  matematycznych  uwzględniania  całości  kosztów  przy 

jednoczesnej  konieczności  stosowania  ograniczeń  o  których  mowa  w  pkt  1,  2  i  3 

powyżej". 

Odwołujący  podkreślał,  że  opracowany  przez  Zamawiającego  „formularz 

cenowy"  nie  zawiera

ł  pozycji,  które  obejmowałyby  wszystkie  koszty  realizacji 

przedmiotu  umowy,  w  tym  m.in.:  sprawowanie  nadzoru  nad  pracami  projektowymi  i 

robotami  w  zakresie  z

adań  dodatkowych,  udostępnienie  serwera  FTP  przez  cały 

czas  świadczenia  usługi,  kosztów  ubezpieczenia,  kosztów  zabezpieczenia 

należytego wykonania. 

Następnie  twierdził,  że  Formularz  cenowy  nie  obejmował  również  żadnych 

kosztów  związanych  z  zadeklarowaniem  przez  wykonawcę  dodatkowych  kryteriów 

oceny ofert tj. m.in.: 



pozycji „wykonywanie cyklicznych zdjęć - ortofotoraport z postaci ortofotomapy 

oraz  DSM  (numeryczny  model  pokrycia  terenu)  wraz  z  przeglądarką  www 

udostępnioną on - line"; 



kosztów  związanych  z  uruchomieniem  systemu  działającego  na  zasadach 

„Help desk";  

Zdaniem  Konsorcjum  p

owyższe  prowadzi  do  wniosku,  że  wynagrodzenie 

wykonawcy  ma  charakter  ryczałtowy,  formularz  cenowy  ma  jedynie  charakter 

poglądowy, zaś na podstawie kosztów wykonania poszczególnych pozycji nie można 

dokonać skutecznej oceny, czy cena oferty jest rażąco niska. 

Odwołujący  podnosił,  że  w  przedstawionych  wyjaśnieniach  wskazał,  że  cena 

oferty  uwzględnia  wszelkie  koszty  i  ryzyka  ponoszone  przez  wykonawcę  podczas 

realizacji  usługi,  uwzględnia  obowiązujące  przepisy  prawa  oraz  wymagania 

specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  (dalej:  „specyfikacja”  lub  „siwz”). 

Zdaniem  Konsorcjum  n

a  podstawie  przedłożonych  wyjaśnień  oraz  przedstawionych 

dowo

dów należy stwierdzić, że   wykonawca  wypełnił dyspozycję przepisów ustawy, 

które przerzucają na niego ciężar udowodnienia, że oferta nie zawiera rażąco niskiej 

ceny. 

Ponadto  Odwołujący  wyjaśniał,  że  nie  wszystkie  obowiązki  zostały 

enumeratywnie wymienione w Formularzu cenowym, 

dlatego też zaplanował rezerwę 

finansową  w  wysokości  netto:  1.270.014  zł  (co  wynika  z  matematycznych  wyliczeń 

przedstawionych w wyjaśnieniach oraz załącznikach do nich - vide przykładowe hppk 

dla całego okresu realizacji umowy. 

Konsorcjum  wskazywało,  że  jako  dowody  przedstawiono  przykładowe  HPPK 

dla  okresu  projektowania,  wykonywania  robót  i  okresu  przeglądów  i  rozliczenia 

kontraktu,  oferty  otrzymane 

przed  złożeniem  oferty  dla  Zamawiającego  na 

poszczególne  elementy  przedmiotu  zamówienia  (wynajem  lokalu  na  potrzeby  biura 

wykonawc

y  usługi  oraz  Zamawiającego,  budowa  i  utrzymanie  strony  internetowej, 

inne  działania  promocyjne,  zakup  sprzętu,  urządzeń  biurowych,  mebli).  W  zakresie 

personelu  Odwołujący  przedstawił  zobowiązania  do  współpracy  z  ustalonym 

poziomem  wynagrodzenia. 

Zastrzeżono  jedynie,  że  z  uwagi  na  zawartą  w  nich 

tajemnicę  przedsiębiorstwa  dokumenty  nie  są  szerzej  analizowane  ani 

komentowane,  a

le  jako  znajdujący  się  w  aktach  postępowania,  stanowią  materiał 

dowodowy. 

Odwołujący wskazywał, że ostatecznie, Zamawiający na podstawie art. 89 ust. 

1 pkt 4 w 

związku z art. 90 ust. 3 Pzp odrzucił jego ofertę, ponieważ „zawiera rażąco 

niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  a  złożone  wyjaśnienia 

potwierdzają  zaoferowanie  ceny  rażąco  niskiej".  W  uzasadnieniu  faktycznym 

Zamawiający  wskazał  jednak,  że  jego  zastrzeżenia  nie  budziła  cena  całej  oferty,  a 

jedynie  części  składowe  tej  ceny,  tj.  poz.  1.3,1.4.  Formularza  cenowego.  Przy  tym 

Odwołujący stwierdził, że  nie  są to istotne części składowe,  bowiem suma wartości 

tych pozycji (zgodn

ie z wyliczeniem ich wartości dokonanym przez Zamawiającego w 

uzasadnieniu faktycznym odrzucenia oferty) stanowi 9,57%, co przesądza o tym, że 

zakwestionowane  przez  Zamawiającego  części  składowe  ceny  nie  stanowią 

istotnych składników ceny oferty. 

Konsorcju

m  podnosiło,  że  znaczenie  dla  rozstrzygnięcia  sprawy  ma  również 

charakter  wynagrodzenia,  które  ma  otrzymać  wykonawca.  Wynagrodzenie  to  ma 

charakter ryczałtowy, o czym świadczy m.in.: 



§  1  pkt  1  projektu  umowy  -  zawierający  definicję  pojęcia  „ryczałt  -  jednostka 

rozliczeniowa  świadczenia  Usługi  stanowiąca  podstawę  rozliczania  pozycji 

ryczałtowych wskazanych w Formularzu Cenowym"; 



§  4  pkt  4  lit.  a  projektu  umowy:  „wynagrodzenie  z  tytułu  rozliczenia  kosztów 

administracyjnych  od  rozpoczęcia  Usługi  do  wystawienia  ostatniego 

Świadectwa  Przejęcia  oraz  kosztów  administracyjnych  od  wystawienia 

Ostatecznego  Świadectwa  Płatności  przysługuje  za  jeden  miesiąc 

kalendarzowy  w  wysokości  określonej  w  załączniku  do  Oferty  -  Formularz 

Cenowy"; 



§  4  pkt  4  lit.  b:  wynagrodzenie  z  tytułu  „Usługi  nadzoru  w  okresie 

projektowania"  rozliczane  będzie  w  tym  okresie  w  15  równych  miesięcznych 

ratach płatnych co miesiąc do wysokości określonej w Załączniku do Oferty  - 

Formularz Cenowy"; 



§ 4 pkt 4 lit. d: wynagrodzenie z tytułu „Usługi nadzoru w okresie Przeglądów i 

Rozliczenia  Kontraktu"  rozliczane  będzie  w  tym  okresie  w  15  równych 

miesięcznych  ratach  płatnych  co  miesiąc  do  wysokości  określonej  w 

Załączniku do Oferty - Formularz Cenowy"; 



§  4  pkt  4  lit.  g  projektu  umowy:  „w  przypadku,  gdy  Okres  Przeglądów  i 

Rozliczeń zakończy się w terminie wcześniejszym niż określony w § 3 ust. 2 

pkt  3),  Konsultant  będzie  uprawniony  do  otrzymania  pełnego  wynagrodzenia 

ryczałtowego  przewidzianego  dla  tej  pozycji,  określonego  w  pozycji  2.3. 

Formularza Cenowego"; 



§ 4 pkt 4 lit. h projektu umowy: po zakończeniu realizacji Kontraktu zgodnie z 

wszelkimi  oczekiwaniami  Zamawiającego,  co  powinno  wynikać  z 

zatwierdzonego  Raportu  Końcowego,  Konsultant  może  wystąpić  o 

wyrównanie  Wynagrodzenia  do  pełnej  wysokości  wynikającej  z  Oferty  dla 

płatności  opisanych  w  lit.  b)  i  c),  z  wyłączeniem  prawa  wyrównania 

wynagrodzenia w części wynikającej z  potrąceń wynikających z niespełnienia 

deklarowanych  obowiązków  i  warunków  określonych  w  poza  cenowych 

kryteriach oceny ofert; 



§  4  pkt  9  projektu  umowy:  „w  przypadku  realizacji  przez  Wykonawcę  zadań 

dodatkowych,  których  łączna  kwota  wraz  z  zamówieniem  podstawowym  nie 

przekroczy  Maksymalnej  Wartości  Zobowiązania  wskazanej  w  Kontrakcie, 

Konsultant  jest  zobowiązany  do  nadzorowania  ww.  Zadań  w  kwocie 

ryczałtowej Oferty. 

Odwołujący  podnosił,  że  przy  tak  skonstruowanych  warunkach  zapłaty 

wynagrodzenia 

Strony  mają  już  w  momencie  podpisania  umowy  wiedzę  na  temat 

wysokości  wynagrodzenia,  które  otrzyma  Wykonawca/Konsultant  (czas  realizacji 

usługi jest bowiem skorelowany z czasem realizacji umowy na roboty budowlane). W 

ocenie  Konsorcjum  p

owyższe  potwierdza,  że  wynagrodzenie  wykonawcy  usługi  na 

charakter  ryczałtowy,  zatem  ceny  jednostkowe  nie  mają  w  tej  sytuacji  istotnego 

znaczenia. 

W  uzasadnieniu  praw

nym  odwołania  stwierdzono  między  innymi,  że  w 

orzecznictwie  kształtującym  się  w  Unii  Europejskiej  wskazano,  że  sprzeczne  z 

zasadą  wspierania  rzeczywistej  konkurencji  w  zamówieniach  publicznych  i 

niedopuszczalne  jest  automatyczne,  wyłącznie  na  podstawie  kryterium 

arytmetycznego,  uznawanie  za  rażąco  niskie  cen  poniżej  pewnego  poziomu  albo 

poniżej wartości szacunkowej ustalonej przez zamawiającego, bez dania oferentom 

możliwości  wykazania, że ich  oferty są rzetelnie skalkulowane.  Europejski Trybunał 

Sprawiedli

wości  wypowiedział  się  jednoznacznie  w  tej  kwestii,  wskazując,  że 

postanowienia  unijnych  dyrektyw  nie  dają  państwom  członkowskim  prawa  do 

automatycznej  dyskwalifikacji  ofert  na  podstawie  kryterium  arytmetycznego, 

natomiast  uregulowania  krajowe  winny  przewi

dywać  procedurę  mającą  na  celu 

ustalenie, czy oferta nie przedstawi

a ceny rażąco niskiej.  

Odwoływał  się  również  wyroku  Sądu  Okręgowego  w  Krakowie  z  dnia  23 

kwietnia  2009  r

.,  XII  Ga  88/09:  „Pojęcie  ceny  rażąco  niskiej  pozostaje  pojęciem 

nieostrym,  bez  wzgl

ędu  na  zastosowanie  pomocniczo  wykładni  tego  pojęcia  przy 

użyciu  Słownika  Języka Polskiego PWN.  Nieostrość ta nie może być  w ten sposób 

usunięta, ponieważ Słownik czy inne tego typu źródła, tłumacząc pojęcie, posługują 

się dalszymi pojęciami o również nieostrym charakterze jak «wyraźna» czy «bardzo 

duża»  różnica  w  cenie,  które  podlegają  interpretacji  subiektywnej.  Należy  zatem 

oprzeć  analizę  na  innych  kryteriach.  Należą  do  nich  przykładowo:  odbieganie 

całkowitej ceny oferty od cen obowiązujących na danym rynku w taki sposób, że nie 

ma możliwości realizacji zamówienia przy założeniu osiągnięcia zysku; zaoferowanie 

ceny,  której  realizacja  nie  pozwala  na  utrzymanie  rentowności  wykonawcy  na  tym 

zadaniu; niewiarygodność ceny z powodu oderwania jej od realiów rynkowych". 

Następnie wyjaśniał, że orzecznictwo sądów i KIO wskazują, iż jakkolwiek przy 

ocenie,  czy  oferta  zawiera  cenę  rażąco  niską,  należy  brać  pod  uwagę  przedmiot 

zamówienia  i  jego  oszacowanie,  to  jednak  trzeba  także  rozpatrzyć  ceny  ofert 

konkurencyjnych. 

Podobne  twierdzenie  można  odnaleźć  także  w  judykaturze.  Tym 

samym,  jeśli  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  kilka  ofert 

posiada ceny bardzo zbliżone do siebie, może to oznaczać, że rynek ustala cenę w 

taki  sposób,  i  bywa,  że  ceny  te  znacznie  odbiegają  od  ustalonego  przez 

zamawiającego  oszacowania.  Jest  oczywiste,  że  niewielkie  różnice  cenowe  między 

ofertami można traktować jak objaw zwykłej, rynkowej konkurencji.  

Odwołujący twierdził, że z literalnego brzmienia treści przepisów art. 89 ust. 1 

pkt 4 o

raz art. 90 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca wyraźnie rozróżnia sytuację, 

która daje Zamawiającemu podstawę do odrzucenia oferty z uwagi na rażąco niską 

cenę (art. 89 ust. 1 pkt 4) od sytuacji, w której Zamawiający ma obowiązek zwrócić 

się  do  wykonawcy  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia  ceny  lub  kosztu.  I  tak,  przepis  art.  89  ust.  1  pkt  4  nakazuje 

Zamawiającemu  odrzucenie  oferty,  jeżeli  oferta  ta  „zawiera  rażąco  niską  cenę  lub 

koszt w stosunku do przedmiotu 

zamówienia", a zatem, badając, czy oferta zawiera 

cenę rażąco niską, Zamawiający ma obowiązek brać pod uwagę cenę całej oferty, a 

nie ceny jednostkowe, czy też ceny za poszczególne części przedmiotu zamówienia. 

Odmiennie  natomiast,  przepis  art.  90  ust.  1 

Pzp  nakazuje  wezwanie  do  złożenia 

wyjaśnień, o ile zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe wydają 

się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości 

zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  w  odrębnych 

przepisów. 

Odwołujący  podkreślał,  że  w  świetle  okoliczności  faktycznych  sprawy 

Zamawiający  nie  był  uprawniony,  aby  formułować  zarzuty  o  rażąco  niskiej  cenie 

oferty  w  sytuacji,  gdy 

kwestionował  ujęcie  w  kalkulacji  kosztów  niektórych 

wyodrębnionych elementów przedmiotu zamówienia czy ewentualnie odnoszącą się 

do nich wycenę, a więc podnosił zarzuty wobec części oferty. Nawet gdy kalkulacja 

jednostkowych  elementów  czy  określonej  części  odbiega  od  cen  rynkowych,  nie 

świadczy  to  o  rażąco  niskiej  cenie  całej  oferty".  Zdaniem  Konsorcjum  do  takich 

samych wniosków prowadzi analiza wyroku KIO/UZP 963/09 z dnia 12 sierpnia 2009 

r.,  w  którym  skład  orzekający  powołał  się  na  wcześniejsze  ustalenia  KIO  z  dnia  17 

marca  2008  r.,  w  sprawie  KIO/UZP  190/08  i  KIO/UZP  213/08,  że  zaniżenie  ceny 

jednostkowej w pewnych pozycjach jest często uzasadnione specyfiką  zamówienia, 

w  szczególności  w  przypadku,  gdy  zamawiający  nie  wprowadził  w  tym  zakresie 

żadnych obostrzeń.  Ryzyko gospodarcze pozostawić należy po stronie wykonawcy, 

który dokonuje kalkulacji ceny oferty w oparciu o pewne założenia oraz za wskazaną 

cenę ofertową będzie zmuszony realizować przedmiot zamówienia. Co więcej, skład 

orzekający  uznał,  że  wykonawca  bierze  na  siebie  ryzyko  wykonania  zamówienia  w 

związku z realizacją zdarzeń przyszłych i niepewnych. 

Odwołujący wyjaśniał, że co do zasady w orzecznictwie podkreślano, iż zarzut 

rażąco  niskiej  ceny  może  dotyczyć  wyłącznie  ceny  całkowitej  deklarowanej  przez 

wykonawcę.  W  tym  miejscu  powołał  się  na  wyrok  Sądu  Okręgowego  w  Lublinie  z 

dnia 24 marca 2005 r., II Ca 425/04 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z 

dnia 28 kwietnia 2008 r. 

Także  zgodnie  z  wyrokiem  KIO  z  dnia  18  marca  2008  r.,  KIO/UZP  195/08, 

odnosząc  się  do  zarzutu  dotyczącego  rażąco  niskiej  ceny  zawartej  w  niektórych 

pozycjach  kosztorysu,  Izba  uznała,  że  „w  świetle  art.  89  ust.  1  pkt4  ustawy  p.z.p., 

skutkujący  obowiązkiem  odrzucenia  oferty,  zarzut  ten  może  być  rozpatrywany  w 

odniesieniu  d

o  całkowitej  ceny  oferty  za  przedmiot  zamówienia.  Wskazuje  się 

bowiem  na  literalne  brzmienie  art.  89  ust.  1  pkt 

4  ustawy  p.z.p.,  zgodnie  z  którym 

zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeśli  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia,  nie  zaś  w  stosunku  do  pewnej  części  (w  tym  przypadku 

jednej  pozycji  kosztorysowej)  przedmiotu  zamówienia.  Podobne  stanowisko  zajął 

Sąd Okręgowy w Lublinie w wyroku z dnia 24. marca 2005 r., II Ca 425/04, oraz Sąd 

Okręgowy w Poznaniu w dniu 17 stycznia 2006 r., II Ca 219/05. W uzasadnieniu do 

wyroku Sąd Okręgowy w Poznaniu stwierdził, że: „Oceniając tylko ten jeden element 

oferty, zamawiający nie mógł odrzucić oferty odwołującego, bowiem art. 89 ust. 1 pkt 

4  ustawy  p.z.p.  stanowi  o  rażąco  niskiej  cenie  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia, nie zaś rażąco niskiej cenie pewnej części oferty". 

Podobnie  w  w

yroku  z  16.012015r.  KIO  2634/14  „o  rażąco  niskiej  cenie  nie 

decydują poszczególne ceny jednostkowe, lecz cena jako wartość całkowita". 

Podsumowując,  Odwołujący  stwierdził,  że  w  świetle  okoliczności  faktycznych 

niniejszej  sprawy,  brak 

było  podstaw  faktycznych  i  prawnych  do  uznania,  że  jego 

oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę,  co  winno  skutkować  jej  odrzuceniem.  W  jego 

ocenie 

w  sposób  nie  budzący  wątpliwości  przedstawił  on  sposób  wyliczenia  ceny 

oraz  dowody  stanowiące  podstawę  do  przyjęcia  kosztów  poszczególnych 

składowych  ceny.  W  opinii  Konsorcjum  w  świetle  obowiązujących  przepisów 

Zamawiający nie miał podstaw prawnych do odrzucenia oferty na podstawie przepisu 

art.  89  ust  1  pkt  1 

Pzp,  w  sytuacji,  gdy  zastrzeżenia  Zamawiającego  zostały 

skierowane  jedynie  do  dwóch  elementów  składowych  ceny,  których  łączna  wartość 

nie przekracza (zgodnie z wyliczeniem Zamawiającego) 10% ceny oferty. 

W  dniu  4  września  2017  r.  do  Izby  wpłynęły  pisma,  zawierające  zgłoszenie 

przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego ze strony:  



wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako  Konsorcjum 

firm:  T. 

Sp.  z  o.o  z  siedzibą  w  W.,  T.  G.  E.  S.L.  z  siedzibą  w  M.  (dalej:  „T.”  lub 

„Przystępujący”),  



  wykonawcy M. 

Polska sp. z o. o. z siedzibą w W. (dalej: „M.”). 

W  dniu  8  września  2017  r.  do  Izby  w  formie  elektronicznej  wpłynęło  pismo 

procesowe  wykonawcy  T. 

W  dniu  14  września  2017  r.  w  toku  posiedzenia  Izby  z 

udziałem stron wykonawca T. złożył pismo w formie pisemnej.

W  treści  pisma  wykonawca  T.  podnosił,  że  z  treści  odwołania  wynika,  że 

podstawą odrzucenia oferty Konsorcjum jest fakt, że istotne części składowe ceny w 

zakresie pozycji 1.3 i 1.4 Formularza cenowego są cenami rażąco niskimi w stosunku 

do  przedmiotu  zamówienia.  Pozycje  1.3  i  1.4  Formularza  cenowego  dotyczą 

Personelu biurowego i Personelu pomocniczego, a znajdują się w części obejmującej 

Koszty  administracyjne  od  rozpoczęcia  Usługi  do  wystawienia  ostatniego 

Świadectwa Przejęcia. 

Odwołujący  podnosi,  że  Zamawiający  narzucił  wykonawcom  procentowy 

udział poszczególnych części ceny w cenie całościowej i z tego też faktu wywodzi, że 

nie  miał  możliwości  dowolnego  (w  domyśle  prawidłowego)  wskazania  wysokości 

wynagrodzenia 

za poszczególne elementy oferty. 

Zdaniem Przystępującego należy podkreślić, że przedmiotowe postanowienia 

siwz 

są  postanowieniami  standardowymi  dla  GDDKiA.  Zamawiający  analogiczne 

postanowienia stosuje w zdecydowanej większości prowadzonych postępowań. Sam 

zaś stosunek poszczególnych części ceny do całości ceny wynika z doświadczenia i 

praktyki Zamawiającego, tj. realnych kosztów poszczególnych elementów przedmiotu 

zamówienia. 

Ponadto  żaden  z  wykonawców,  w  szczególności  Konsorcjum,  nie 

kwestionował  prawidłowości  przedmiotowych  postanowień  specyfikacji  na  etapie 

sporządzenia  ofert.  Narzucony  przez  Zamawiającego  podział  ceny  na  jej 

poszczególne elementy nie dość, że nie był przedmiotem odwołań, to nie zadano też 

w tym zakre

sie żadnych pytań do treści siwz. Zdaniem wykonawcy T. należy z tego 

wnioskować, że przedmiotowe postanowienia specyfikacji były zarówno zrozumiałe, 

jak  o akceptowalne dla wszystkich uczestników postępowania. Co więcej  -  żaden z 

w

ykonawców  nie  podnosił  też  kwestii  ewentualnej  wadliwości  siwz  wobec  braku  w 

Formularzu  cenowym  pozycji  dla  ujęcia  niektórych  pozycji  kosztowych.  W  ocenie 

Przystępującego  zgłaszanie  obecnie  przez  Odwołującego  zastrzeżeń  do  brzmienia 

specyfikacji 

należy  potraktować  jako  spóźnione  zarzuty  co  do  treści  siwz. 

Konsorcjum 

na  etapie  przygotowania  oferty  nie  miało  żadnych  wątpliwości  co  do 

prawidłowości  brzmienia  specyfikacji  i  możliwości  sporządzenia  prawidłowej  oferty. 

Co  więcej  -  wątpliwości takich Konsorcjum nie  zgłaszało  nawet  na etapie składania 

wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny.  Dopiero  po  odrzuceniu  swojej  oferty 

Konsorcjum 

wskazało,  że  podstawą  takiego  a  nie  innego  brzmienia  Formularza 

cenowego  jest  brzmienie  siwz,  że  zapisy  tego  Formularza  cenowego  zostały 

narzucone przez Zamawiającego. W opinii Przystępującego całą argumentację w tym 

zakresie  należy  pominąć  jako  spóźnioną,  gdyż  dawno  już  upłynął  termin  na 

podnos

zenie zarzutów co do treści specyfikacji. 

Następnie wykonawca T. twierdził, że Konsorcjum zapomina też, że podstawą 

odrzucenia  jego  of

erty  nie  była  treść  Formularza  cenowego,  ale  była  nią  treść 

złożonych  wyjaśnień  wraz  z  dokumentami.  Stąd  też  nie  mają  znaczenia  zarzuty 

podn

oszone  co  do  treści  Formularza  cenowego.  Otóż  każdy  z  wykonawców  był 

zobowiązany  zaoferować  realną  i  rynkową  cenę  za  realizację  przedmiotu 

zamówienia,  cenę,  które  daję  rękojmię  należytego  wykonania  przedmiotu 

zamówienia.  Formularz  cenowy  w  świetle  zarzutów  Odwołującego  można 

potraktować  wyłącznie  jako  techniczny  sposób  podziału  ceny.  To  w  złożonych 

wyjaśnieniach Konsorcjum było zobowiązane wskazać, w jaki sposób obliczyło cenę 

oferty, jakie koszty ujęło w tej cenie, itp. Jeśli Konsorcjum kwestionowało poprawność 

wskazanych  15%  dla  ceny  za  usługi  w  pozycji  1  „Koszty  administracyjne  od 

rozpoczęcia Usługi do wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia", to powinno to 

zostać wskazane w wyjaśnieniach, szczegółowo omówione. Tymczasem - jak wynika 

z  tr

eści  odwołania  –  Konsorcjum  nie  zamieściło  w  wyjaśnieniach  żadnych 

szczegółowych wyjaśnień, wyliczeń, dowodów, itp. w tym zakresie. W szczególności 

w  przedmiotowy

ch  wyjaśnieniach  Konsorcjum  nie  wskazało,  że  część  kosztów 

realizacji  przedmiotu  zamówienia  dla  pozycji  1.3  i  1.4  została  ujęta  w  innej  pozycji. 

Argumentacja taka, z powołaniem się na rezerwę finansową po raz pierwszy została 

podniesiona  do

piero  na  etapie  odwołania.  A  zatem  powinna  zostać  pominięta  jako 

spóźniona, powołana wyłącznie na potrzeby odwołania. 

Zdaniem Przystępującego istotne jest, że w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny 

Konsorcjum 

podnosiło  analogiczne  zarzuty  -  ale  wyłącznie  do  pozycji  4. 

Argumentacja ta jednak nie dotyczyła pozycji 1. Pozycja 1 i 4 mają ten sam zakres 

merytoryczny,  jednak  dotyczą  innego  okresu  realizacji  zamówienia.  Pozycja  nr  1 

odnosi  się  do  kosztów  administracyjnych  w  okresie  od  rozpoczęcia  usługi  do 

wystawieni

a  ostatniego  świadectwa  Przejęcia  (a  więc  okres  od  rozpoczęcia  do 

zakończenia  robót  budowlanych),  natomiast  pozycja  4  odnosi  się  do  tożsamych 

kosztów,  ale  w  okresie  od  zakończenia  robót  budowalnych  do  ich  ostatecznego 

rozliczenia, a więc w okresie gwarancji nad realizowana inwestycją. 

Konsorcjum 

na  stronie  3  odwołania  zacytowało  część  wyjaśnień,  w  której 

zwraca uwagę na narzucony udział procentowy niektórych części wynagrodzenia  w 

całości  wynagrodzenia  -  jednakże  uwagi  te  nie  dotyczą  akurat  w  żadnym  zakresie 

pozycji 1. Należy zatem uznać, że zarówno na etapie przygotowania oferty, jak i na 

etapie  składania  wyjaśnień  Konsorcjum  nie  miało  żadnych  wątpliwości  co  do 

prawidłowości  brzmienia  siwz  odnośnie  pozycji  1,  zaś  obecna  argumentacja 

podnoszona jest jedynie 

na potrzeby postępowania odwoławczego. 

Odwołujący  podnosi  też,  że  Zamawiający  nie  był  uprawniony  do  odrzucenia 

oferty,  gdyż  rażąco  niska  cena  dotyczy  wyłącznie  części  ceny,  a  nie  całości  ceny 

ofert

y.  W  tym  zakresie  Konsorcjum  powołało  dziesiątki  orzeczeń  Krajowej  Izby 

Odwoławczej,  potwierdzających  przedstawiony  pogląd.  Zdaniem  Przystępującego 

Odwołujący  zdaje  się  jednak  zapominać,  że  przepis  art.  90  ustawy  został 

znowelizowany,  która  to  nowelizacja  wyraźnie  wprowadziła  możliwość  odrzucenia 

oferty  w  przypadk

u,  gdy  istotna  część  składowa  ceny  jest  ceną  rażąco  niską.  Stąd 

też  wskazywane przez Odwołującego orzecznictwo Krajowej Izby  Odwoławczej jest 

już po prostu nieaktualne, dotyczy stanu prawnego, który nie ma zastosowania ani do 

oceny  ofert,  ani  do  rozpatrzen

ia  odwołania.  Wskazywała  na  to  Krajowa  Izba 

Odwoławcza w wyroku z dnia 14 lipca 2017 roku, sygn. akt: KIO 1318/17: „Brzmienie 

art. 90 ust. 1 ustawy P.z.p zostało ustalone ustawą z dnia 22 czerwca 2016 roku o 

zmianie ustawy - 

Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 

poz.  1020).  Od  brzmienia  obowiązującego  przed  nowelizacją  (art.  90  ust.  1  w 

brzmieniu  nadanym  nowelizacją  ustawy  P.z.p.  z  dnia  29  sierpnia  2014  r.  ustawa  o 

zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1232) różni się 

między  innymi  tym,  że  aktualnie  zamawiający  jest  obowiązany  zwrócić  się  o 

udzielenie  wyjaśnień  nie  tylko  w  sytuacji,  gdy  cena  lub  koszt  wskazane  w  ofercie 

wydają się rażąco niskie i budzą wątpliwości zamawiającego, ale również wtedy, gdy 

rażąco  niskie  wydają  się  ich  części  składowe.  Regulacja  zawarta  w  tym  przepisie 

stanowi  generalną  zasadę  wskazującą  na  podstawę  wystąpienia  przez 

zamawiającego do konkretnego wykonawcy z żądaniem udzielenia wyjaśnień co do 

podejrzenia rażąco niskiej ceny lub kosztu. Zamawiający może wezwać wykonawcę 

również  w  każdej  innej  sytuacji,  w  której  wysokość  ceny  lub  kosztu  oferty,  a  nawet 

jedynie ich istotne części składowe budzą jego wątpliwości, mimo iż cena całkowita 

lub koszt nie jest niższa niż szczególny ustawowy limit. W zakresie istotnych części 

zamówienia ważne jest, aby te części miały znaczenie dla całości wyceny przedmiotu 

zamówienia  (przy  wynagrodzeniu  ryczałtowym)  albo  jeśli  są  to  istotne  części 

zamówienia,  które  stanowią  przedmiot  odrębnego  wynagrodzenia  (np.  przy 

wynagrodzeniu  kosztorysowym)."  W ocenie  wykonawcy  T.  Z

amawiający - mając na 

uwadze 

nowelizację  i  obecnie  obowiązujące  brzmienie  art.  90  ust.  1  ustawy  -  był 

uprawniony do odrzucenia oferty Konsorcjum. 

Zdaniem  Przystępującego  podobnie  niesłuszne  są  zarzuty  dotyczące 

niemożności odrzucenia  oferty na podstawie  art.  89 ust. 1 pkt 4 ustawy  w  zakresie 

kosztów  wykonania  poszczególnych  pozycji,  gdy  wynagrodzenie  wykonawcy  ma 

charakter  ryczałtowy.  Przystępujący  ponownie  podkreślał,  że  podstawą  odrzucenia 

oferty  Konsorcjum  nie 

była  treść  Formularza  cenowego,  ale  ocena  przez 

Zamawiającego  treści  złożonych  wyjaśnień.  Jeśli  w  wyjaśnieniach  tych  Konsorcjum 

nie  wykazało  w  stopniu  wystarczającym,  w  jaki  sposób  poniesie  koszty  realizacji 

usług  w  zakresie  pozycji  1.3  i  1.4,  to  nie  ma  znaczenia,  czy  wynagrodzenie  jest 

ryczałtowe  czy  kosztorysowe.  Nawet  przy  wynagrodzeniu  ryczałtowym, 

uwzględniając  specyfikę  postępowania,  cena  za  jeden  z  elementów  oferty  może 

świadczyć o cenie rażąco niskiej - tak orzekła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 

dnia  30  listopada  2015  roku,  sygn.  akt  KIO  2528/15:  „Izba  nie  podziela  także 

stanowiska Odwołującego, że podstawą odrzucenia oferty, z uwagi na przyjęty przy 

umowie  sposób  rozliczania  (ryczałt  z  niewielkim  elementem  kosztorysu),  nie  może 

być  kalkulacja  kosztów  pracy,  jako  że  jest  to  tylko  jeden  z  elementów  mających 

wpływ na wysokość ceny. Izba wielokrotnie w swoim orzecznictwie zwracała uwagę 

(także  przy  stosowaniu  wynagrodzenia  o  charakterze  ryczałtowym),  że  każde  z 

postępowań  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  posiada  pewną  specyfikę  i  tę 

specyfikę należy ocenić. Może zdarzyć się, że o cenie rażąco niskiej zdecyduje tylko 

jeden z elementów oferty. Co  więcej, obecne brzmienie art. 90 ust. 1 ustawy, które 

odnosi  się  do  konieczności  uwzględnienia  w  kalkulacji  kosztów  wynagrodzenia 

równających  się  najniższemu  wynagrodzeniu  za  pracę  określonemu  na  podstawie 

odrębnych  przepisów,  w  ocenie  składu  orzekającego  Izby,  może  być  takim 

samodzielnym  elementem,  który  zadecyduje  o  zaniżeniu  ceny  oferty,  jeżeli 

wykonawca nie wykaże, że jego kalkulacja opiera się na prawidłowych założeniach." 

Twierdzenia  Odwołującego  mogłyby  być  wzięte  pod  uwagę  tylko  wtedy,  gdyby  w 

złożonych  wyjaśnieniach  Konsorcjum  wyraźnie  odniosło  się  do  kwestii 

wynagrodzenia  za  usługi  wskazane  w  pozycjach  1.3  i  1.4  i  wykazało,  że  część 

kosztów z tytułu realizacji tych obowiązków ujęta jest w innych kosztach. Tymczasem 

w wyjaśnieniach brak takich twierdzeń. Podkreślić też należy, że pomimo określenia 

ceny  jako  ryczałtowej,  sposób  przedstawienia  ceny  i  jej  podziału  na  poszczególne 

elementy, ma znaczenie przy częściowych rozliczeniach pomiędzy Zamawiającym a 

w

ykonawcą  w  trakcie  wykonywania  umowy,  a  także  rozliczeń  w  przypadku 

ewentualnego  rozwiązania  umowy.  Z  tego  punktu  widzenia  nie  ma  więc  znaczenia 

fakt,  że  cena  oferty  jest  ceną  ryczałtową  -  z  całą  pewnością  powinna  być  ona 

prawidłowa i uwzględniać wszystkie elementy kosztowe. 

Przystępujący  podnosił,  ze  odnośnie  możliwości  stwierdzenia  rażąco  niskiej 

ceny  także  przy  określeniu  wynagrodzenia  jako  ryczałtowe  wypowiedziała  się  też 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  w  wyroku  z  dnia  29  grudnia  2916  roku,  sygn.  akt  KIO 

2374/16:  „W  ocenie  Izby  oświadczenie  wykonawcy,  że  zaoferowana  przez  niego 

cena  jest  ceną  ryczałtową  i  uwzględnia  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  -  nie 

stanowi  żadnych  wyjaśnień.  Istotą  wyjaśnień  jest  rozwianie  wątpliwości  co  do 

pewnych okoliczności: w przypadku wyjaśnień odnoście ewentualności zaoferowania 

rażąco  niskiej  ceny  -  przedstawienie  przekonującej  argumentacji,  przytoczenie 

zobiek

tywizowanych  przesłanek  pozwalających  na  skalkulowanie  ceny  na  niskim 

poziomie,  wykazanie,  że  cenę  skalkulowano  prawidłowo,  w  sposób  uwzględniający 

wszystkie istotne czynniki, wreszcie - 

załączenie dowodów." oraz w wyroku z dnia 23 

września  2016  roku,  sygn.  akt  KIO  1681/16:  „Fakt,  że  cena  oferty  jest  ceną 

ryczałtową,  nie  oznacza,  że  nie  musi  ona  spełniać  warunków  poprawności 

określonych  w  art.  89  ust.  1  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  może  być 

niespójna  albo  wręcz  wewnętrznie  sprzeczna,  nie  obejmować  całego  przedmiotu 

zamówienia,  być  niezgodna  z  wymaganiami  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia,  czy  zawierać  błędne  wartości czy  błędy  w  obliczeniu  ceny.  Należy  się 

zgodzić  z  wcześniej  przywołanym  przez  Odwołującego  stanowiskiem  Izby,  iż 

zastrzeżenie  wynagrodzenia  ryczałtowego  nie  zwalnia  zamawiającego  z  badania 

poprawności  oferowanego  świadczenia  oraz  ustalenia  niewadliwej  kalkulacji  ceny 

oferty.  Są  to  obowiązki  ustawowe,  od  których  wykonania  zamawiający  nie  może 

uchylić  się  w  żaden  sposób.  Poza  tym  przyjmując  ofertę  wewnętrznie  niespójną 

z

amawiający nie tylko narusza konkurencję między wykonawcami, ale też działa na 

własną  niekorzyść,  gdyż  w  konsekwencji  stan  ten  może  spowodować  kłopoty  przy 

realizacji zamówienia." 

W  ocenie  Przystępującego  też  jest  istotne,  że  Zamawiający  wskazał,  które 

elementy  ceny  są  cenami  ryczałtowymi  -  wpisano  wprost  ryczałt  w  Formularzu 

Cenowym. A zatem cena oferty jest ceną ryczałtową wyłącznie dla wynagrodzenia za 

pozycję  2  i  5  oraz  część  pozycji  3  (3.3,  3,5  i  3.7). W  pozostałym  zakresie  -  w  tym 

także  dla  pozycji  spornych,  tj.  1.3  i  1.4  -  cena  oferty  jest  ceną  kosztorysową. 

Wykonawcy  mieli  obowiązek  wskazania  wynagrodzenia  miesięcznego  za 

świadczenie usługi. 

Wobec  tego  w  opinii  P

rzystępującego  Odwołujący  nie  dość,  że  skalkulował 

cenę  w  sposób  niezgodny  z  wymogami  IDW  pkt  15.3,  to  nie  uwzględnił  nawet 

podstawowych  kosztów  dla  personelu  kluczowego.  Na  stronie  3  odwołania 

w

ykonawca informuję, iż zapanował rezerwę finansową w wysokości 1.270.014 PLN. 

Zgodnie z zapisami pkt. 15.3: „Każda cena jednostkowa zawarta w Ofercie powinna 

obejmować  całkowity  koszt  wykonania  danej  pozycji  w  przyjętej  jednostce 

czasu/ilości rozliczenia w Formularzu cenowym". Przystępujący ponownie podkreślał, 

że brzmienie siwz nie było kwestionowane przez Odwołującego, a zatem Odwołujący 

przyjął za obowiązujący przy sporządzaniu oferty powyższy zapis specyfikacji. 

Kolejno  wykonawca  T. 

wyjaśniał,  że  w  siwz  wskazano  „Dodatkowo 

Wykonawca przeprowadzi właściwe analizy i w cenach ryczałtowych (dział 2, pozycje 

.3) uwzględni odpowiednią ilość wszystkich ekspertów i specjalistów tak, aby 

zapewnić sprawną i terminową realizację umowy" wobec czego jedynymi pozycjami 

gdzie Wykonawca mógł uwzględnić zaplanowaną rezerwę są pozycję 2.1, 2.2, 2.3. 

W  ofercie  Odwołującego  przedmiotowe  pozycje  przedstawiają  się 

następująco: 

  Usługi nadzoru i zarządzanie 

okres projektowania (weryfikacja i 
koordynacja prac projektowych) (nie 

więcej niż 20% całego działu 2) 

ryczałt X 

2.2  okres realizacji robót 

ryczałt X  2 000 000,00 

okres przeglądów i rozliczenia kontraktu 

(do wystawienia Świadectwa Wykonania 

i Ostatecznego Świadectwa Płatności) 

(nie mniej niż 15% całego działu 2) 

ryczałt X 

Łączna suma usług personelu wraz z uwzględnieniem rezerwy wynosiła 2 944 

000,00 PLN 

i po odjęciu rezerwy jest już tylko 1.673.986 PLN. 

Wykonawca  T. 

twierdził,  że  jeśli  przeanalizujemy  poszczególne  składowe  w 

odniesieniu  do  zapisów  Warunków  Umowy  §13  pkt  5  „Zamawiający  wymaga,  aby 

wszystkie osoby wykonywające funkcję objęte kluczową częścią zamówienia, o której 

mowa  w  ust.  4,  były  zatrudnione  na  podstawie  umowy  o  pracę  przez  Konsultanta". 

Do przedmiotowych osób wliczają się: 

Inżynier Rezydent; 

Główny Inspektor Nadzoru specjalności Inżynierii Drogowej; 

Główny Inspektor Nadzoru specjalności Inżynierii Mostowej; 

Specjalista ds. rozliczeń; 

Specjalista ds. roszczeń; 

Technolog. 

Zgodnie  z  §  3  pkt  2  "Konsultant  z  zastrzeżeniem  §4  ust.12  zobowiązuje  się 

świadczyć Usługę w terminie uwzględniającym: 

1)  Okres  projektowania,  który  trwa  od  daty  rozpoczęcia  realizacji  Usługi  do 

dnia uzyskania przez Wykonawcę Robót decyzji ZRID uprawniającej do rozpoczęcia 

Robót minimum na Trasie Głównej tj. 15 miesięcy". 

Wedle  p

owyższego  –  zdaniem  Przystępującego  -  w  poz.  2.1  Odwołujący 

powinien  uwzględnić  zatrudnienie  na  umowę  o  pracę  dla  6  osób  personelu 

kluczowego,  przez  okres  15  miesięcy.  Dla  przedmiotowego  kosztu  Odwołujący 

przeznaczył  500  000,00  PLN,  a  więc  w  podziale  na  okres  realizacji  (15  m-cy) 

otrzymujemy kwotę: 33 333,33 PLN/ miesięcznie. Dla jednego eksperta z personelu 

kluczowego otrzymujemy 33 333,33/6 = 5 555,55 PLN.  

K

oszty jakie musi ponieść pracodawca przy zatrudnieniu na umowę o pracę: 

kwota netto pracownika 

ubezpieczenie emerytalne 

ubezpieczenie rentowe 

ubezpieczenie chorobowe 

ubezpieczenie zdrowotne 

zaliczka na PIT kwota 

brutto pracownika 

ubezpieczenie emerytalne 

ubezpieczenie rentowe 

ubezpieczenie wypadkowe 

Fundusz Pracy FGŚP 
Koszty pracodawcy 

Zdaniem  Przys

tępującego  z  powyższego  wynika,  że  Odwołujący  dysponując 

kwotą  5.555  zł.  na  jednego  pracownika  mógłby  wypłacać  mu  wynagrodzenie  4.606 

złotych brutto, co daje kwotę 3.275 złotych netto. 

Zgodnie z zapisami IDW pkt. 7.3.1 [zdolności techniczne i zawodowe] każda z 

przedmiotowym  osób  musi  legitymować  się  minimum  dwuletnim  doświadczeniem 

przy  nadzorze  na  budowie  o  wartości  co  najmniej  46  min  netto.  Z  doświadczenia 

życiowego oraz zasad obowiązujących na rynku wynika wprost, iż w kwocie 3 275,80 

PLN  netto  nie  ma  mo

żliwości  zatrudnienia  specjalistów  o  takim  doświadczeniu. 

Należy  również  podkreślić,  iż  w  przedmiotowej  pozycji  Odwołujący  uwzględnił 

również  rezerwę  i  koszty  dla  pozostałych  ekspertów,  których  pracę  musi  zapewnić 

zgodnie z postanowieniami siwz. 

W cenie of

erty Odwołujący winien uwzględnić również:     

Wykonywanie cyklicznych zdjęć. 

Zgodnie z zapisami IDW pkt.19.1.2.2.1): 

„Konsultant  zastosuje  bezpośredni  i  zdalny  monitoring  geodezyjny  przy 

wykorzystaniu metod fotogrametrycznych z zastosowaniem bezzałogowych  platform 

latających  (UAV  -  Unmanned  Aerial  Vehicle)  lub  tradycyjnego  nalotu  lotniczego 

……) 

3 275,80 PLN 
449.55 

PLN 

69,09 PLN

PLN 

357,71  PLN 

341,00 PLN

606,00 PLN

PLN 

299,39  PLN 

82,91 PLN

PLN 

4,61 PLN

5 555,31 PLN 

Komplet  zdjęć  z  nalotów  (dane  źródłowe,  fotografie  bez  korekcji)  oraz 

pozostałe  dane  zaimplementowane  w  trakcie  realizacji  usługi  należy  dodatkowo 

przekazać Zamawiającemu na przenośnym dysku zewnętrznym (...). 

Konsultant  jest  zobowiązany  do  wykonania  opracowań  z  poniższą 

częstotliwością: 

1.  P

ierwsze  opracowanie  należy  wykonać  w  okresie  do  6  miesięcy  od 

rozpoczęcia  realizacji  Usługi.  Opracowanie  należy  zintegrować  (porównać)  z 

mapą  do  celów  projektowych  oraz  projektem.  Konsultant  jest  zobowiązany 

dokonać  analizy  otrzymanych  materiałów  pod  względem  zgodności 

dokumentacji projektowej z terenem istniejącym. 

Drugie  opracowanie  ortofotomapy  należy  wykonać  w  terminie  ustalonym  z 

kierownikiem  projektu  w  celu  zinwentaryzowania  stanu  istniejącego 

nieruchomości przed planowanym terminem wydania decyzji ZR ID. 

Kolejne  opracowania  ortofotomapy  należy  wykonać  nie  rzadziej  niż  raz  na  6 

miesięcy.  Każde  opracowanie  należy  zintegrować  (porównać)  z  mapą  do 

celów  projektowych  oraz  projektem.  Konsultant  jest  zobowiązany  dokonać 

analizy  otrzymanych  materiałów  pod  względem  zgodności  dokumentacji 

projektowej z terenem istniejącym. 

Po  zakończeniu  robót  budowlanych  objętych  umową  z  wykonawcą  robót, 

Konsultant  wykona  ostatni  nalot  oraz  końcowe  opracowanie  i  zintegruje  je  z 

geodezyjnym 

pomiarem 

bezpośrednim 

powykonawczym 

(mapą 

powykonawczą).  Konsultant  jest  zobowiązany  dokonać  analizę  otrzymanych 

materiałów. Powyższe czynności oraz wnioski z nich płynące należy zawrzeć 

w  raporcie  końcowym.)...)  Konsultant  zobowiązuje  się  do  udostępnienia 

opracowań, o których mowa powyżej, w przeglądarce WWW - z dostępem dla 

Zamawiającego  na  LOGIN  i  Hasło.  Web  serwis  musi  zawierać  możliwość 

wspólnego  i  referencyjnego  -  raportu  ortofoto,  projektu,  oraz  mapy  do  celów 

projektowych.)...) 

Przez  cały  okres  trwania  kontraktu  do  momentu  wydania  świadectwa 

wykonania, przeglądarka winna funkcjonować na serwerach konsultanta." 

Przystępujący  wskazywał,  że  zgodnie  z  powyższymi  zapisami  w  obowiązku 

w

ykonawcy jest zapewnienie nie tylko wykonania samej ortofotomapy techniką nalotu 

lotniczego, ale również wykonawca zobowiązany jest zapewnić weryfikację mapy ze 

stanem  rzeczywistym  oraz  projektowym,  jak  również  zapewnienie  strony  WWW  i 

ser

wera ftp do przechowywania i udostępniania przedmiotowych materiałów. 

Mając na uwadze powyższe w złożonych wyjaśnieniach Odwołujący powinien 

w  sposób  jasny  określić,  kto  będzie  wykonywał  przedmiotową  ortofotomapę,  czy 

posiada do tego wymagane uprawnienia o

raz sprzęt, czy zapewni przeglądarkę oraz 

serwer  zgodny  z  wymaganiami  przez  cały  okres  realizacji  usługi  -  oraz  wskazać 

wszystkie koszty związane z powyższym zakresem oferty. 

Obecność  personelu  Konsultanta  przy  zwiększonym  zakresie  badań, 

pomiarów i pobieraniu próbek 

Wykonawca  T. 

wyjaśniał,  że  wedle  pkt  IDW  pkt.19.1.2.2.2)  IDW,  czyli 

Podkryterium  1.2  Kontrola  Jakości  „Konsultant  będzie  uczestniczył  w  wykonanych 

przez Wykonawcę Robót pomiarach, badaniach oraz czynnościach polegających na 

pobieraniu  prób  na  Placu  Budowy  w  ilości  20%  większej  niż  przewidywana  w 

Umowie  (30%),  tj.  łącznie  50%.  Konsultant  jest  zobowiązany  potwierdzić  fakt 

uczestnictwa w pomiarach, badaniach oraz przy pobieraniu prób zgodnie z Umową.". 

W  opin

ii  Przystępującego  Konsorcjum  w  złożonych  wyjaśnieniach  wykazał 

wyłącznie, iż zatrudnił przedmiotowego specjalistę w niepełnym wymiarze pracy (pół 

etatu).  Taki  zakres  wynika  z  podstawowych  obowiązków  wykonawcy  -  zgodnie  z 

SIWZ  WU  §13  [Ogólne  obowiązki  Konsultanta]  ust.  7  „Wszystkie  osoby,  których 

dotyczy obowiązek zatrudnienia na podstawie Umowy o pracę, tj. wskazane w ust. 5 i 

6,  przez  okres  realizacji  usługi,  do  wydania  ostatniego  Świadectwa  Przejęcia,  będą 

zatrudnione na podstawie umowy o pracę w wymiarze pełnego etatu (...). Technolog 

przez 

okres  realizacji  usługi,  do  wydania  ostatniego  Świadectwa  Przejęcia, 

zatrudniony  będzie  w  wymiarze  nie  mniejszym  niż  1A  etatu".  Zdaniem 

Przystępującego  Odwołujący  ujął  koszty  przedmiotowego  specjalisty  wyłącznie  w 

niepełnym  wymiarze  pracy  (pół  etatu)  i  nie  uwzględnił  w  wyjaśnieniach  skutków 

zwiększenia  jego obowiązków  wynikających z  w/w podkryterium. Skoro  Odwołujący 

zadeklarował, że będzie uczestniczył w zwiększonej ilości prac, to jego obowiązki z 

konieczności  uczestnictwa  wzrosły  30%  badań  (minimum  określone  w  siwz)  do  aż 

50%  (obowiązki  wynikające  z  deklaracji  w  danym  podkryterium).  W  opinii 

Przystępującego w przeciągu 10 dni roboczych nie ma możliwości dokonania odbioru 

i  obecności  przez  jedna  osobę  (potwierdzonych  protokołem)  na  odcinku  drogi  o 

długości 24 km. 

tygodniowy okres dublowania pracy ekspertów kluczowych  

Według  pkt  IDW  pkt.19.1.2.2.4)  czyli  Podktyrerium  1.4  Niezmienność 

personelu  Konsultanta  wykonawca  musi  zapewnić  iż  „W  przypadku  zmiany 

ekspertów  kluczowych  w  trakcie  realizacji  umowy  Konsultant  zapewni,  w  ramach 

obowiązków  każdego  zatrudnionego  eksperta,  sporządzenie  Raportu  zamknięcia 

wszystkich spraw prowadzonych przez odchodzącego eksperta w ramach kontraktu 

oraz zdublowanie  pracy  w okresie 2 typ.  Raport ten będzie  miał za zadanie płynne 

przekazanie  obowiązków  i  wdrożenie  nowego  eksperta  poprzez  szybsze 

zorientowanie  się  w  sprawach  prowadzonych  przez  odchodzącego  z  kontraktu 

eksperta,  oraz  uniknięcie  sytuacji  związanej  z  pominięciem  spraw  przez  niego 

rozpoczętych i niezałatwionych " 

Zgodn

ie  z  wezwaniem  do  złożenia  wyjaśnień  z  dnia  31  maja  2017  r. 

w

ykonawca  był  w  obowiązku  przedstawienia  kompletności  ceny  w  tym  „Na 

potwierdzenie powyższego należy przedłożyć rozbicie ceny ofertowej w podziale na 

miesiące  realizacji  Usługi  z  uwzględnieniem  elementów  składowych  tj.  koszty 

poszczególnego 

personelu 

konsultanta 

z 

uwzględnieniem 

zatrudnienia 

deklarowanych  osób  na  umowę  o  pracę".  W  opinii  przystępującego  Konsorcjum 

przedstawi

ając  harmonogram  uwzgledniający  koszty  personelu  (dniówki),  nie 

uwzględnił  konieczności  zapewnienia  zdublowania  i  tym  samych  zwiększonego 

kosztu  dla  danego  stanowiska  w  momencie  przekazywania  obowiązków.  Żaden 

element  wyjaśnień  nie  obejmuje  wynagrodzenia  za  pracę  w  w/w  zdublowanym 

okresem. 

Z 

ostrożności  procesowej  Przystępujący  wskazywał,  że  ocenie  przez  Izbę 

powinny  podlegać  wyłącznie  złożone  już  wyjaśnienia  wraz  z  dowodami.  Nie  jest 

możliwe  skuteczne  powoływanie  się  przez  Konsorcjum  na  nowe  okoliczności  czy 

dowody,  które  nie  były  wskazywane  uprzednio  w  wyjaśnieniach.  Takie  stanowisko 

przedstawiły  sądy  powszechne  w  wyniku  rozpatrywanych  skarg  na  wyroki  Krajowej 

Izby Odwoławczej - Sąd Okręgowy w Poznaniu w wyroku z dnia 21.05.2008 r., sygn. 

akt:  X  Ga  127/08,  gdzie  wskazano:  „Wobec  wykształconej  w  orzecznictwie  zasady 

odrzucania  ofe

rt  wykonawców,  którzy  złożyli  niepełne  albo  niedostateczne 

wyjaśnienia  w  trybie  art.  90  ust.  1  pzp  powtórne  umożliwianie  jednemu  z 

wykonawców dokonywania tej czynności z pewnością  naruszyłoby zasadę uczciwej 

konkurencji"  oraz  Sąd  Okręgowy  Warszawa-Praga  w  Warszawie  w  wyroku  z  dnia 

09.04.2010  r.,  sygn.  akt  IV  Ca  1299/09,  zgodnie  z  którym:  „złożenie  przez 

skarżącego  dodatkowych  wyjaśnień  i  przedstawienie  nowych  argumentów  (w  celu 

prawidłowości wyliczenia wskazanej w ofercie ceny) dopiero na rozprawie przed KIO 

było  spóźnione  i  nie  mogło  być  wzięte  pod  uwagę  ani  przez  Izbę,  ani  tym  bardziej 

przez Sąd Okręgowy". 

W  toku  posiedzenia  Izby  odpowiedź  na  odwołanie  złożył  Zamawiający,  który 

wnosił o oddalenie odwołania w całości.  

W  treści  uzasadnienia  wyjaśniał,  że  Odwołujący  treść  swoich  wyjaśnień 

dotyczących  rażąco  niskiej  ceny  zastrzegł  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa.  Z  tych 

względów  odpowiedź  Zamawiającego  na  powyższy  zarzut  Odwołującego  została 

zawarta w Załączniku nr 1 do odpowiedzi na odwołanie. 

Zamawiający  podtrzymał  swoje  stanowisko,  iż  oferta  Konsorcjum  podlega 

odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp. 

Natomiast  w  zakresie  zarzutu  naruszenia  przepisu  art.  7  ust.  1  i  3  ustawy 

Zamawiający  twierdził,  że  wbrew  twierdzeniom  Odwołującego,  działał  zgodnie  z 

przepisami  prawa  i 

przeprowadził postępowanie w sposób  bezstronny i obiektywny, 

nie naruszając zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. 

Zmawiający  wskazywał,  że  poinformował  Odwołującego  pismem  z  dnia  21 

sierpnia  2017  r.  o  w

ykonawcach,  których  oferty  zostały  odrzucone  wskazując 

uzasadnienie prawne i faktyczne. 

Oferta  złożona  przez  Wykonawcę  A.  P.  Sp.  z  o.o.  została  odrzucona  na 

podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  6  oraz  pkt  2  ustawy, 

ponieważ  oferta  zawiera  błędy  w 

obliczeniu  ceny  oraz  jej  treść  nie  odpowiada  treści  specyfikacji.  Natomiast  oferta 

złożona przez wykonawcę E. G. P. S.A. została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 

1  pkt  2  ustawy  Pzp  ponieważ  jej  treść  nie  odpowiada  treści  specyfikacji  oraz  na 

podstawie a

rt. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp ponieważ zawiera błąd w obliczeniu ceny.  

W  związku  z  powyższym  Zamawiający  nie  dokonał  oceny  ofert  w  zakresie 

zaistnienia pozostałych przesłanek ich odrzucenia. 

Uwzględniając 

treść 

dokumentacji 

postępowania 

o 

udzielenie 

za

mówienia  przekazanej  przez  Zamawiającego,  dowody  oraz  stanowiska  i 

oświadczenia Stron oraz Przystępującego złożone  na rozprawie, Izba ustaliła i 

zważyła, co następuje. 

Stan  faktyczny  sprawy  został  wyczerpująco  i  zgodnie  z  rzeczywistością 

przytoczony powyżej i jest właściwie pomiędzy stronami bezsporny. Strony różnią się 

jedynie  w  jego  interpretacji  oraz  co  do  wniosków  wyciąganych  z  zastanych 

okoliczności faktycznych, szczególnie ich ocenie prawnej. 

Dodatkowo Izba ustaliła, że: 

Zamawiający oszacował wartość zamówienia na kwotę 9 879 758,77 zł netto. 

W ramach  prowadzonego  postepowania 

zostały złożone oferty wykonawców, 

opiewające na następujące kwoty: 

1.  T. G. Sp. z o.o. 

zł; 

2.  Z. I. Z. S.A.   

zł; 

3.  E. G. P. S.A.  

350,00 zł; 

4.  A. P. Sp. z o.o.  

600,00 zł; 

5.  T.  

367,51 zł; 

6.  M.(2) S.A.    

995,10 zł; 

7.  L. P. Sp. z o.o.  

160,50 zł; 

8.  E. P. Sp. z o.o.  

988,23 zł; 

9.  M.  

700,00 zł; 

10. Konsorcjum   

770,00 zł. 

W złożonej  ofercie Konsorcjum  w  Formularzu  cenowym  w  poz.  1.3  Personel 

biurowy  podało  cenę  jednostkową  w  PLN  3 850,00  oraz  liczbę  jednostek  –  40 

miesięcy,  wynikiem  iloczynu  tych  liczb  jest  łączna  wartość  154 000,00  PLN. 

Identycznej  war

tości  Odwołujący  wskazał  w  Formularzu  cenowym  w  poz.  1.4 

Personel pomocniczy (str. 4 oferty). 

Izba  ustaliła,  że  w  każdej pozycji,  zarówno  w  przypadku  pozycji  1.3  jak  i 1.4 

kwota 3.850 zł obejmuje zatrudnienie po 2 osoby dla każdej pozycji - łącznie 4 osoby. 

W  związku  z  powyższym,  biorąc  pod  uwagę  dane  z  oferty  Konsorcjum  koszt 

zatrudnienia pojedynczej osoby na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy 

wynosi  poniżej  kwoty  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę,  wynikającej  z 

rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  9  września  2016  r.  w  sprawie  minimalnego 

wynagrodzenia  za  pracę  w  2017  r.  (Dz.  U.  z  2016  r.  poz.  1456)  –  dalej 

„rozporządzenia w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę”. 

Izba  ustaliła,  że  Zamawiający  dwukrotnie  zwracał  się  do  Odwołującego  na 

pods

tawie art. 90 ust. 1 i ust. 1a pkt 1 oraz art. 87 ust. 1 Pzp z prośbą o udzielenie 

wyjaśnień (wezwanie z dnia 31 maja 2017 r. oraz wezwanie z dnia 11 lipca 2017 r.). 

W obu przypadkach Odwołujący złożył pisemne wyjaśnienia (pismo z dnia 6 czerwca 

2017  r.  oraz  pismo  z  dnia  18  lipca  2017  r.).  Do  pisma  z  dnia  6  czerwca  2017  r. 

wykonawca załączył dowody m. in. w postaci pozyskanych z rynku ofert i zobowiązań 

do współpracy. Z ustaleń Izby wynika, że w obu pismach zostały podane różne, ale 

wyższe  niż  w  Formularzu  cenowym,  stawki  jednomiesięczne  dla  osób  mających 

stanowić personel biurowy i pomocniczy.  

W pierwszych  wyjaśnieniach (z dnia  6 czerwca 2017 r.) Odwołujący  wskazał 

nie tylko ww. stawki na wyższym poziomie niż te wskazane w ofercie w Formularzu 

cenowym w po

zycjach: 1.3 oraz poz. 1.4 ale także w wyliczeniach na str. 8 wyjaśnień 

przyjęto  inne  dane  do  wyliczeń  (mniejsza  liczba  miesięcy)  niż  te  wskazane  w 

Formularzu cenowym w poz. 1.3 i 1.4 w kolumnie „Liczba jednostek) – 40 miesięcy.  

Natomiast w wyjaśnieniach  z dnia 18 lipca 2017 r. Odwołujący przyjął już do 

obliczeń tak jak Formularzu cenowym liczbę 40 miesięcy jednak stawki wskazane w 

poz.  1.3 i 1.4 miały jeszcze inną wartość niż te wskazane pierwotnie  w Formularzu 

cenowym w ofercie (były wyższe od tych wskazanych w ofercie) a także były inne niż 

te podane w wyjaśnieniach Konsorcjum z dnia 6 czerwca 2017 r. (były niższe niż te 

wskazane w pierwotnych wyjaśnieniach). 

W  zawiadomieniu  z  dnia  21  sierpnia  2017  r.  o  odrzuceniu  oferty 

Odwołującego, skierowanym do Konsorcjum Zamawiający (na str. 4) podał konkretne 

postanowienia  siwz    jak  również  określoną  treść  oferty  Odwołującego,  która  jest  z 

nimi  niegodna.  Natomiast  w  pozostałej  treści  zawiadomienia  Zamawiający  opisał 

szczegółowo  wszystkie okoliczności towarzyszące odrzuceniu  oferty Odwołującego. 

Z ustaleń Izby wynika, że Zamawiający w treści pisma jako jedyną podstawę prawną 

odrzucenia oferty Konsorcjum wskazał przepis art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 

3 Pzp. 

Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Odwołujący legitymuje się 

uprawnieniem do korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi przepis 

art.  179  ust.  1  Pzp,  według  którego  środki  ochrony  prawnej  określone  w  ustawie 

przysługują  wykonawcy,  uczestnikowi  konkursu,  a  także  innemu  podmiotowi,  jeżeli 

ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść 

szkodę  w  wyniku  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  niniejszej  ustawy. 

Odwołujący  złożył  ofertę,  która  w  świetle  obowiązujących  kryteriów  oceny  ofert, 

mogłaby  być  uznana  za  najkorzystniejszą.  Odwołujący  wykazał  w  ten  sposób,  że 

może  ponieść  szkodę  w związku  z zarzucanymi  Zamawiającemu  naruszeniami 

przepisów  Pzp,  gdyż  pozbawiony  został  możliwości  uzyskania  odpłatnego 

zamówienia publicznego, na co mógłby w przeciwnym razie liczyć. 

Po dokonaniu 

oceny zarzutów podniesionych w odwołaniach Izba stwierdziła, 

że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.  

Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 Pzp, przepisy stanowiące 

podstawę  prawną  zapadłego  rozstrzygnięcia,  a  których  naruszenie  przez 

Zamawiającego zarzucał  Odwołujący,  wskazać należy,  iż  z  dniem 28 lipca 2016 r. 

brzmienie art. 90 ustawy uległo zmianie w wyniku wejścia w życie ustawy z dnia 22 

czerwca  2016  r.  o  zmianie  ustawy 

–  Prawo  zamówień  publicznych  oraz  niektórych 

innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1020).  

W  świetle  znowelizowanej  treści  przepisu  art.  90  ust.  1  Pzp,    jeżeli 

zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco 

niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co 

do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami 

określonymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów, 

zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów, 

dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 

oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań 

technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia 

dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, 

których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego 

wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3–5 ustawy z dnia 

10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 

r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265); 

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 

wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu 

społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

Natomiast według art. 90 ust. 1a Pzp, w przypadku gdy cena całkowita oferty 

jest niższa o co najmniej 30% od: 

wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

ustalon

ej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej 

arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert,  zamawiający  zwraca  się  o 

udzielenie  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z 

okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia; 

wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej  z  uwzględnieniem  okoliczności,  które  nastąpiły  po  wszczęciu 

postępowania,  w  szczególności  istotnej  zmiany  cen  rynkowych,  zamawiający 

może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

Zgodnie  z  art.  90  ust.  2  Pzp  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco 

niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy. 

Według art. 90 ust. 3 Pzp Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił 

wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że 

oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W zakresie interpretacji powołanych przepisów pomocniczo przywołać należy 

stanowisko  Urz

ędu  Zamówień  Publicznych  wyrażone  w  opinii  prawnej,  w  której 

stwierdzono: 

„Przepis  art.  90  ust.  1  Pzp  stanowi  generalną  zasadę,  wskazującą  na 

podstawę wystąpienia przez Zamawiającego do konkretnego wykonawcy z żądaniem 

udzielenia  wyjaśnień,  odnoszących  się  do  podejrzenia  wystąpienia  w  jego  ofercie 

rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu.  Jego  treść  wręcz  zobowiązuje  Zamawiającego  do 

zwrócenia  się  do  wykonawcy  o  udzielenie  wyjaśnień  oraz  złożenie  dowodów, 

dotyczących wyliczenia  ceny lub kosztu, jeżeli cena lub koszt oferty, lub ich istotne 

części  składowe  w  opinii  Zamawiającego,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia  i  budzą  jego  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania 

przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  sformułowanymi  przez 

Zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów. Wobec  tego  wskazać 

należy,  że  obowiązek  żądania  wyjaśnień  jest  w  pełni  zależny  od  Zamawiającego  i 

występuje  w  przypadku,  gdy  Zamawiający  oceniając oferty  wykonawców  poweźmie 

wątpliwości co całej ceny lub kosztu oferty lub ich istotnych części składowych. 

W  świetle  znowelizowanego  brzmienia  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp,  nie  ulega 

wątpliwości, że zamawiający może powziąć wątpliwości co do możliwości wykonania 

przedmiotu zamówienia za zaoferowaną cenę,  także w sytuacji, gdy cena oferty jest 

niższa  np.  o  20%  od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej  wszystkich 

złożonych  ofert,  w  okolicznościach  związanych  z  konkretnym  zamówieniem. 

Zamawiający  może  wezwać  wykonawcę  również  w  każdej  innej  sytuacji,  w  której 

wysokość ceny lub kosztu oferty, a nawet jedynie ich istotne części składowe budzą 

jego  wątpliwości,  mimo  iż  cena  całkowita  lub  koszt  nie  jest  niższa  niż  szczególny 

ustawowy  limit.  W  zakresie  istotnych  części  zamówienia  ważne  jest,  aby  te  części 

miały  znaczenie  dla  całości  wyceny  przedmiotu  zamówienia  (przy  wynagrodzeniu 

ryczałtowym)  albo  jeśli  są  to  istotne  części  zamówienia,  które  stanowią  przedmiot 

odrębnego wynagrodzenia (np. przy wynagrodzeniu kosztorysowym). (…) 

Niewątpliwie  istotną  częścią  składową  a  zarazem  przykładowym  elementem 

oferty mającym wpływ na wysokość ceny lub kosztu, które mogą wydawać się rażąco 

niskie,  mogą  w  szczególności  być  koszty  pracy.  W  tym  miejscu  należy  zwrócić 

uwagę,  że  z  dniem  1 września  2016  r.  ustawa  z  dnia  22  lipca  2016  r.  o  zmianie 

ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw  (Dz. U. 

poz.  1265)  zmieniła  brzmienie  art.  90  ust.  pkt 1  ustawy  Pzp  w  ten  sposób,  że 

wykonawca udzielając wyjaśnień dotyczących kosztów pracy  nie może wykazywać, 

że  do  ustalenia  ceny  oferty  przyjął  koszty  pracy  niższe  od  minimalnego 

wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych  na 

podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o  minimalnym 

wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U  z  2015  r.  poz.  2008  oraz  z  2016  r.  poz.  1265). 

Przepis  ten  swoim  zakresem  objął  tym  samym  również  kwestie  wynagrodzenia  dla 

osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia oraz umowy o świadczenie 

usług.  Niezależnie  od  powyższego,  należy  zaznaczyć,  że  przepisy  określające 

wysokość  minimalnej stawki  godzinowej wchodzą  w  życie  z  dniem  1  stycznia  2017 

r.

”. (opinia prawna UZP zawarta na stronie internetowej https://www.uzp.gov.pl/baza-

wiedzy/interpretacja-przepisow/pytania-i-odpowiedzi-dotyczace-nowelizacji-ustawy-

prawo-zamowien-publicznych-2/badanie-razaco-niskiej-ceny-oferty-po-nowelizacji) 

Przekładając  powyższe  na  stan  faktyczny  sprawy  stwierdzić  należy,  że 

Odwołujący  w  złożonej  ofercie  zaoferował  wykonanie  zamówienia  za  kwotę 

770,00  zł.  W  rozpoznawanej  sprawie  Zamawiający  powziął  podejrzenie 

rażącego  zaniżenia  ceny  w  oparciu  o  arytmetyczne  kryterium  odnoszące  się  do 

wartości szacunkowej powiększonej o podatek oraz  w odniesieniu do średniej ceny 

wszystkich  złożonych  ofert.  Z  ustaleń  Zamawiającego  wynikało,  że  cena  oferty 

Odwołującego  w  porównaniu  z  wartością  szacunkową  zamówienia  powiększoną  o 

podatek  VAT  jest  o  ok.  52%  od  niej  niższa.  Natomiast  w  porównaniu  ze  średnia 

arytmetyczną  cen  wszystkich  ofert  złożonych  w  postępowaniu  wynoszącą 

206,79 zł brutto, cena oferty Odwołującego jest od niej niższa o ok. 36 %. 

Biorąc  pod  uwagę  opisane  powyżej  dysproporcję  pomiędzy  ceną  zawartą  w 

ofercie  Odwołującego  a  wartością  szacunkową  a  także  średnią  arytmetyczną 

wszystkich  ofert  złożonych  w  postępowaniu  Izba  doszła  do  przekonania,  że 

prawi

dłowo zachował się Zamawiający, który skierował do Konsorcjum na podstawie 

art. 90 ust. 1 i ust. 1a pkt 1 Pzp wezwanie do udzielenia wyjaśnień w celu ustalenia, 

czy  oferta  nie  zawiera  ceny  rażąco  niskiej.  W  kontekście  argumentacji  dotyczącej 

interpretacji 

przepisu  art.  90  ust.  1  Pzp  podkreślenia  wymaga,  że  Zamawiający  był 

uprawniony do żądania wyjaśnień od Konsorcjum nie  tylko  w  zakresie  całości ceny 

ale  również  w  odniesieniu  do  części  składowych  ceny  jakimi  niewątpliwie  są  jej 

elementy  wskazane  w  Formularzu  cenowym  w  poz.  1.3  Personel  biurowy  i  1.4  

Personel pomocniczy. Wobec tego skoro u Zamawiającego w omawianym zakresie 

zrodziły się wątpliwości to nie powinno dziwić, że w treści wezwania z dnia 31 maja 

2017  r.  Zamawiający  szczegółowo  wyspecyfikował  wszystkie  kwestie,  podlegające 

wyjaśnieniu  w  zakresie  kalkulacji  ceny,  w  tym  również  ujął  zagadnienia  dotyczące 

ceny  zaoferowanej  przez  Odwołującego  w  poz.  1.3  i  1.4.  w  aspekcie  wymagań 

wynikających z treści siwz. (str. 3 i 4 wezwania).  

Badanie treści wyjaśnień Konsorcjum z dnia 6 czerwca 2017 r. doprowadziło 

Skład  orzekający  do  wniosku,  że  słusznie  postąpił  Zmawiający  kierując  do 

Odwołującego  w  dniu  11  lipca  2017  r.  kolejne  wezwanie  o  wyjaśnienia,  ponieważ 

treść  ww.  wyjaśnień  zawierała  odmienne  dane  w  zakresie  liczby  jednostek  czasu 

przyjętych do obliczeń od tych danych, wskazanych w treści Formularza cenowego. 

Ponadto w wezwaniu Zamawiający powołał także pkt 15.3 IDW wskazując, że każda 

cena jednostkowa zawarta w ofercie powinna obejmować całkowity koszt wykonania 

danej pozycji w przyjętej jednostce czasu/ilości rozliczenia w Formularzu cenowym. 

Przy tym należy  zwrócić uwagę,  że Zamawiający konsekwentnie, zarówno w 

części pierwszej (w tym również w poz. 1.3 i 1.4) Formularza cenowego jak i w § 3 

projektu  umowy 

wskazywał  na  konkretne  terminy  związane  z  realizacji  umowy.  W 

odniesieniu do kosztów administracyjnych, opisanych w części pierwszej Formularza 

cenowego ustalono okres 40 miesięcy. Zamawiający w toku rozprawy oświadczył, ze 

opisane  postanowienia  specyfika

cji  nie  był  przez  niego  modyfikowane. Wobec  tego 

należy jest uznać za wiążące 

Izba dokonała analizy złożonych przez Konsorcjum wyjaśnień i stwierdziła, że 

Odwołujący nie podołał ciężarowi wykazania, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco 

niskiej,  który  został  na  wykonawcę  nałożony  treścią  przepisu  art.  90  ust.  2  Pzp, 

bowiem przepis ten stanowi, że obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco 

niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. 

Po pierwsze uznała za chybione wyjaśnienia Odwołującego, który twierdził, że 

inni  wykonawcy  złożyli  oferty  zawierające  ceny  zbliżone  do  ceny  oferty 

Odwołującego, tj.: E. G. P. S.A. - 4 852 350,00 zł oraz A. P. Sp. z o.o. - 5 067 600,00 

zł.  Z  powyższego  wykonawca  wywodził,  że  zaproponowana  przez  niego  cena  jest 

ceną  rynkową,  a  jego  oferta  nie  powinna  być  odrzucona,  gdyż  ceny  zawarte  w 

ofertach  ww.  wykonawców  nie  zostały  za  rażąco  niskie,  a  w  konsekwencji 

Zamawiający  nie  odrzucił  ofert  tych  wykonawców  na  podstawie  art.  89  ust. 1  pkt  4 

Pzp.  

Odnosząc się do tak zaprezentowanego stanowiska Odwołującego przywołać 

należy  wyjaśnienia  Zamawiającego,  który  twierdził,  że  poinformował  Odwołującego 

pismem z dnia 21 sierpnia 2017 r. o w

ykonawcach, których oferty zostały odrzucone 

wskazując uzasadnienie prawne i faktyczne. W treści pisma podał, że oferta złożona 

przez wyk

onawcę A. P. Sp. z o.o. została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 

oraz pkt 2 ustawy, 

ponieważ oferta zawiera błędy w obliczeniu ceny oraz jej treść nie 

odpowiada  treści  specyfikacji.  Natomiast  oferta  złożona  przez  wykonawcę  E.  G.  P. 

S.A. 

została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, ponieważ jej treść nie 

odpowiada treści specyfikacji  oraz na podstawie  art.  89 ust. 1 pkt 6  Pzp,  ponieważ 

zawiera błąd w obliczeniu ceny. W związku z tym, że oferty wykonawców: E. G. P. 

S.A.  oraz  A.  P. 

Sp.  z  o.o.  zostały  odrzucone  na  podanej  powyżej  podstawie  to 

Zama

wiający  nie  badał  już  ofert  złożonych  przez  tych  wykonawców  w  zakresie 

zaistnienia pozostałych przesłanek ich odrzucenia, w tym między innymi w zakresie 

wyst

ępowania w nich cen rażąco niskich.  

Biorąc pod uwagę powyższe Izba uznała, że skoro oferty wykonawców  E. G. 

P.  S.A. oraz  A.  P.  Sp.  z  o.o. 

nie zostały przez Zamawiającego zbadane pod kątem 

występowania  w  nich  cen  rażąco  niskich  to nie  mogą one  stanowić  odpowiedniego 

punktu  odniesienia  w  kwestii  występowania  w  ofercie  Odwołującego  ceny  rażąco 

niskiej. 

Po  drugie,  Izba  uznała,  że  w  przypadku  kosztów,  związanych  z  kosztami 

pracodawcy, odnoszącymi się do pracowników nie należy różnicować cen a przyjąć 

jedną, określoną nomenklaturę bez rozróżniania kwot na netto czy też brutto. 

Po trzecie, w treści oferty w Formularzu cenowym Konsorcjum jednoznacznie 

określiło  koszt  jednostkowy  dla  pozycji  1.3,  który  wynosił  3.850  zł.,  natomiast  dla 

całej pozycji koszt ten wynosił 154 000,00 zł. Analogiczne kwoty wykonawca wskazał 

dla  pozycji  1.4.  Z  powyższego  jasno  wynika,  że  jednostkowy  koszt  dla  jednego 

pracownika  kształtuje  się  poniżej  minimalnego  wynagrodzenia,  określonego  w  §  13 

ust. 5, 6, 7 i 8 projektu umowy, opierającego się o przepisy rozporządzenia w sprawie 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę,  z  którego  wynika,  że  minimalne 

wynagrodzenie  za  pracę  wynosi  2000  zł.  W  ocenie  Izby  również  dowody  złożone 

przez  Odwołującego  w  postaci  zobowiązań  do  współpracy  potwierdzają  zaniżenie 

ceny personelu wskazanego w poz. 1.3 i 1.4. Skutkiem tego jest zaniżenie jednego z 

istotnych  składników  ceny,  bo  za  taki  niewątpliwie  powinien  być  uznany  koszt 

wynagrodzenia za pracę, co wprost wynika z treści cytowanej powyżej opinii Urzędu 

Zamówień Publicznych.  

O  istotności  kwestii  związanej  z  kosztami  opisanymi  w  poz.  1.3  i  1.4 

Formularza  cenowego  przesądzają  także  postanowienia  projektu  umowy. 

Zamawiający  w  §  4  pkt  4  lit.  a  projektu  umowy  sprecyzował:  „Miesięczne 

wynagrodzenie  Konsultanta  ustalane 

będzie  w  oparciu  o  następujące  zasady:  a) 

wynagrodzenie z tytułu rozliczenia kosztów administracyjnych od rozpoczęcia Usługi 

do wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia oraz kosztów administracyjnych od 

wystawienia  Ostatecznego  Świadectwa  Płatności  przysługuje  za  jeden  miesiąc 

kalendarzowy w wysokości określonej w załączniku do Oferty - Formularz Cenowy". 

Tym  samym  Izba  uznała,  że  nieuprawnione  są  twierdzenia  Odwołującego,  aby 

wykonawca  w  omawianym  zakresie  mógł  otrzymać  wyższe  wynagrodzenie,  niż  to 

wyn

ikające z Formularza cenowego.  

W  tym  miejscu  wskazać  należy  na  spóźnioną  argumentację  Odwołującego 

odnoszącą  się  do  postanowień  siwz  w  aspekcie  ograniczeń  procentowych  dla 

określonych  części  zamówienia,  w  tym  dla  części  pierwszej,  w  ramach  której 

mieszcz

ą  się  koszty  personelu  biurowego  i pomocniczego. W omawianym  zakresie 

Izba  w  pełni  podziela  argumentację  prezentowaną  przez  Przystępującego,  który 

twierdził, że ww. postanowienia siwz nie były kwestionowane przez wykonawców, w 

tym  przez  Odwołującego,  który  dopiero  po  odrzuceniu  jego  oferty  podnosi  zarzuty 

względem  tej  części  specyfikacji.  Wobec  powyższego  w  omawianym  zakresie  Izba 

pominęła argumentację podnoszoną przez Odwołującego w treści odwołania. 

Nie  ulega  zatem  żadnej  wątpliwości,  że  Zamawiający  na  podstawie  pkt  15.3 

specyfikacji oczekiwał, aby każda cena jednostkowa zawarta w ofercie obejmowała 

całkowity koszt wykonania danej pozycji w przyjętej jednostce czasu/ilości rozliczenia 

w  Formularzu  cenowym.  Wobec  tego  za  nietrafna  należy  uznać  argumentację 

Odwołującego,  który  twierdził,  że  Konsorcjum  zaplanowało  rezerwę  finansową  w 

wysokości  1 270 014,00  zł  netto  z  której  będzie  mogło  pokryć  występujące  „braki 

finansowe”  występujące  w  innych  pozycjach  formularza.  Powyższemu  wprost 

sprzeciwia  się  przywołana  powyżej  treść  siwz,  nakazująca  wykonawcy  ujęcie  w 

każdej cenie jednostkowej Formularza cenowego wszystkich kosztów, związanych z 

tą  pozycją  a  także  powołane  powyżej  postanowienia  projektu  umowy  Zatem  nie 

sposób  stwierdzić,  że  Odwołujący  mógłby  w  tym  zakresie  skorzystać  ze 

wskazywanej rezerwy finansowej. 

W  zakresie  zagadnienia  związanego  z  ryczałtowym  charakterem 

wynagrodzenia  stanowisko  Izby  jest  zbieżne  ze  stanowiskiem  Przystępującego. 

Wobec tego powtarzanie opisanej powyżej argumentacji Izba uznała za niecelowe. 

Podsumowując,  Izba  potwierdziła  prawidłowość  działań  Zamawiającego, 

polegających  na  wezwaniu  Odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

występowania  w  jego  ofercie  rażąco  niskiej  ceny,  a  także  możliwość  oceny  ceny 

oferty  Odwołującego  przez  pryzmat  istotnych  części  składowych,  tj.  koszty 

wynagrodzenia  za  pracę.  Izba  stanęła  na  stanowisku,  że  Odwołujący  w  złożonych 

wyjaśnieniach  nie  wykazał  w  stopniu  wystarczający  w  jaki  sposób  poniesie  koszty 

realizacji  zamówienia  w  zakresie  pozycji  1.3.  Personel  biurowy  i  1.4  Personel 

pomocniczy.  Izba  doszła  do  przekonania,  że  obecne  brzmienie  art.  90  ust.  1  Pzp  

odnosi  się  do  konieczności  uwzględniania  przez  wykonawców  w  kalkulacji  kosztów 

pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę,  określonego  na  podstawie  odrębnych 

przepisów.  Poza tym w omawianym stanie faktycznym próg istotności kosztu pracy 

został  zakreślony  powołanym  powyżej  postanowieniami  specyfikacji.  W  związku  z 

tym, że Odwołujący w złożonych wyjaśnienia nie wykazał ponad wszelką wątpliwość, 

że  zaoferował  w  złożonej  ofercie  -  w  jej  istotnej  części  –  jednostkowy  koszt 

wynagrodzenia  zgodny  z  ogólnie  obowiązującymi  przepisami  dotyczącymi 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  to  Izba  stwierdziła,  że  oferta  Odwołującego 

podlega odrzuceniu. 

Kolejną kwestią, która w ocenie Izby jest niezwykle istotna dla rozpoznawanej 

sprawy jest kwestia, odnosząca się do zagadnienia odrzucenia oferty Odwołującego 

na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  2  Pzp.  W  omawianej  kw

estii  nie  budzi  żadnych 

wątpliwości  Izby,  że  Zamawiający  odrzucił  ofertę  Odwołującego  nie  tylko  na 

podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp ale również na podstawie 

art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. Świadczy o tym przede wszystkim sama treść zawiadomienia 

z dnia 21 sierpnia 2017 r. Z ustaleń Izby wynika, że w treści zawiadomienia (na str. 4) 

Zamawiający podał konkretne postanowienia siwz  jak również określoną treść oferty 

Odwołującego,  która  jest  z  tą  treścią  specyfikacji  niezgodna.  Zamawiający  opisał 

również  szczegółowo  i  wyczerpująco  wszystkie  okoliczności  towarzyszące 

odrzuceniu  oferty  Odwołującego.  W  omawianym  przypadku  Zamawiający  jednak 

wadliwie  wskazał  jedynie  jako  podstawę  prawną  odrzucenia  oferty  Konsorcjum 

przepis art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw.  z art. 90 ust. 3 Pzp, podczas gdy w powinien 

był wskazać również przepis art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. 

Zaznaczyć należy, że w treści odpowiedzi na odwołanie oraz w toku rozprawy 

Zamawiający  odwoływał  się  również  do  argumentacji  wskazujące  właśnie  na 

odrzucenie oferty Odwołującego z uwagi na jej niezgodność z siwz. 

Nie  było  sporne  miedzy  stronami,  że  Zamawiający  w  specyfikacji  ustanowił 

wymóg,  aby  wykonawca  w  celu  realizacji  przedmiotu  zamówienia  zapewnił 

zatrudnienie  personelu  biurowego  i  pomocnicz

ego  na  podstawie  umowę  o  pracę  w 

pełnym  wymiarze  czasu  pracy  zgodnie  z  obowiązującym  prawem  zapewnienia 

minimalnego wynagrodzenia (Tom III siwz oraz § 13 ust. 6 i 7 projektu umowy – Tom 

II siwz). 

Jedynie dla przypomnienia wskazać należy, ze zgodnie z rozporządzeniem w 

sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę minimalne wynagrodzenie za pracę w 

2017 r. wynosi 2000 zł.  

W  tym  miejscu  podkreślenia  wymaga,  że  powyższy  koszt  powinien  być 

jeszcze  powiększony  przez  wykonawcę  o  koszty,  obciążające  Konsorcjum  jako 

pracodawcę, tj. koszty ubezpieczenia, podatku.  

Z  treści  złożonej  oferty,  z  Formularza  cenowego  (str.  4  oferty)  wynika,  że 

Odwołujący  dla  Personelu  biurowego  i  pomocniczego  zaoferował  wynagrodzenie 

niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę (poz. 1.3 i 1.4). Tym samym treść jego 

oferty  jest  niezgodna  z  treścią  siwz.  W  ocenie  Izby  powyższa  niezgodność  ma 

charakter  istotnej  chociażby  ze  względu  na  opisany  powyżej  sposób  zapłaty 

wynagrodzenia,  wskazany  w  projekcie  umowy.  W  związku  z  tym  Izba  stanęła  na 

stan

owisku,  że  oferta  Odwołującego  jako  niezgodna  ze  treścią  siwz  podlegała 

odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. Brak podania przez Zamawiającego 

podstawy  prawnej  dla  ww.  czynności  Izba  uważa  za  uchybienie  nie  mogące  mieć 

wpływu na wynik postępowania. 

 Podsumowując,  analiza  zarzutów  zawartych  w  odwołaniu  nie  wykazała 

naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów  ustawy,  które  miały  wpływ  lub  mogą  mieć 

istotny  wpływ  na  wynik  prowadzonego  postępowania. 

W  związku  z  powyższym  Izba 

oddaliła odwołanie. 

Uwz

ględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 Pzp orzeczono jak w 

sentencji. 

O  kosztach  postępowania  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10  Pzp 

stosownie  do  wyniku  sp

rawy  oraz  zgodnie  z  §  3  pkt  1  i  §  5  ust.  4  rozporządzenia 

Prezesa  Rady  Minis

trów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  i  sposobu 

pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). 

………………………….. 
………………………….. 
…………………………..