KIO 193/17 WYROK dnia 13 lutego 2017 r.

Sygn. akt: KIO 193/17 

WYROK 

  z dnia 13 lutego 2017 r.  

Krajowa Izba Odwoławcza  −   w składzie: 

Przewodniczący:      Anna Chudzik 

Protokolant:    

Sylwia Jankowska 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 lutego 2017 r. w Warszawie odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  30  stycznia

  2017  r.  przez  wykonawców 

wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia: 

Biuro  Projektów  Komunikacyjnych 

w Poznaniu Sp. z o.o. oraz S. B. i J. B. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą 

Biuro Projektowo-Konsultingowe BPK MOSTY s.c. S. B., J. B., 

w postępowaniu  prowadzonym  przez 

PKP  Polskie  Linie  Kolejowe  S.A.  z  siedzibą 

w Warszawie, 

przy  udziale  wykonawcy 

Schuesler-Plan  Inżynierzy  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie, 

zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego, 

orzeka: 

1.  Uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  Zamawiającemu:  unieważnienie  czynności  wyboru 

oferty najkorzystniejszej i unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego oraz 

powtórzenie czynności badania i oceny ofert; 

2.  Kosztami postępowania obciąża Schuesler-Plan Inżynierzy Sp. z o.o. i: 

zalicza  w poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie: piętnaście tysięcy złotych  zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego 

tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza  od  Schuesler-Plan  Inżynierzy  Sp.  z  o.o.  na  rzecz  Odwołującego  kwotę 

18 600  zł  00  gr  (osiemnaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy),  stanowiącą 

uzasadnione  koszty  strony  poniesione  z  tytułu  wpisu  od  odwołania  oraz 

wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2015  r.,  poz.  2164  z  późn.  zm.)  na  niniejszy  wyrok  –  w  terminie 

7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga 

w Warszawie.  

Przewodniczący:      ………………. 

Sygn. akt: KIO 193/17 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający  −  PKP  Polskie  Linie  Kolejowe  S.A.  −  prowadzi  w trybie  przetargu 

nieograniczonego  postępowanie  o udzielenie  zamówienia  publicznego  pn.  Opracowanie 

dokumentacji  projektowej  wraz  z  nadzorem  autorskim  37  szt.  obiektów  inżynieryjnych  na 

szlaku  Opoczno  Płd.-Olszamowice  w  ramach  projektu  Modernizacja  Linii  Kolejowej  nr  4  - 

Centralna Magistrala Kolejowa etap II. 

W  dniu  30  stycznia  2017  r.  Konsorcjum:  Biuro  Projektów  Komunikacyjnych 

w Poznaniu  Sp.  z  o.o.,  S.  B.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  S.  B.,  J.  B. 

prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  J.  B.  wniosło  odwołanie  wobec  odrzucenia 

oferty  tego  Konsorcjum,  zarzucając  Zamawiającemu  naruszenie  przepisów:  art.  7,  art.  89 

ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 1 i 3 ustawy Pzp. 

Odwołujący  wskazał,  że  w  dniu  18  stycznia  2017  r.  otrzymał  od  Zamawiającego 

informację  o  odrzuceniu  jego  oferty  na  podstawie  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp. 

W uzasadnieniu Zamawiający wskazał, że Odwołujący wycenił wartość badań geologicznych 

nie uwzględniając badań dla obiektów: przepust w km 96,343, most w km 99,246, przepust 

w km  102,995,  wiadukt  w  km  103,088,  przepust  w  km  103,181,  most  w  km  113,449. 

Zamawiający  podał  również,  że  wykonawca  założył  brak  konieczności  wykonania  pełnego 

zakresu prac projektowych (rozbiórki i budynku nowego obiektu) dla obiektów w km: 96,343, 

99,246,  102,995,  103,088,  103,181,  113,449,  co  spowodowało  wadliwe  zaniżenie  ceny 

oferty.  Zamawiający  uznał,  że  istnieje  rozdźwięk  pomiędzy  zakresem  prac  wskazanym 

w OPZ  a  zakresem  prac,  które  wykonawca  zamierza  wykonać  zgodnie  ze  złożoną  ofertą 

oraz  wyjaśnieniami.  Dodatkowo  Zamawiający  wskazał,  że  Odwołujący  kalkulując  cenę  nie 

uwzględnił  w  niej  ubezpieczenia  OC  oraz  kosztów  zabezpieczenia  należytego  wykonania 

umowy. 

Kwestionując  powyższe  stanowisko  Odwołujący  podniósł,  że  ustawodawca  nie 

definiuje  ceny  rażąco  niskiej,  w  związku  z  czym  należy  oprzeć  się  na  wykładni  językowej 

tego  pojęcia,  zgodnie  z  którą  rażąco  niska  cena  oznacza  cenę  w  sposób  ponadprzeciętny 

odbiegającą  od  cen  rynkowych.  Samo  nieuzyskanie  przez  wykonawcę  zysku  z  tytułu 

realizacji  danego  zamówienia  nie  przesądza  jeszcze  o  kwalifikacji  ceny  jako  rażąco  niskiej. 

Kwota  jaką  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie  zamówienia  nie  zawsze 

jest  tożsama  z  rzeczywistą  wartością  rynkową  zamówienia.  Powyższe  Zamawiający  winien 

wziąć pod uwagę oceniając, czy cena zaoferowana przez danego wykonawcę nosi znamiona 

ceny  rażąco  niskiej.  Odwołujący  podniósł,  że  aby  stwierdzić,  że  przedstawiona  w  ofercie 

cena  jest  ceną  rażąco  niską,  Zamawiający  winien  przeprowadzić  dogłębne  postępowanie 

wyjaśniające.  Choć  bowiem  ciężar  udowodnienia,  że  cena  nie  nosi  znamion  ceny  rażąco 

niskiej  spoczywa  na  wykonawcy,  to  jednak  obowiązek  wykazania  prawidłowości  oceny 

wyjaśnień wykonawcy zgodnie z art. 90 ust. 1 i 3 ustawy Pzp spoczywa na zamawiającym. 

Ocena  tych  wyjaśnień  stanowi  bowiem  podstawę  do  uznania  zaoferowania  rażąco  niskiej 

ceny  za  potwierdzone.  Odwołujący  podkreślił,  że  działania  zamawiającego  zmierzające  do 

wyjaśnienia, czy zaproponowana w ofercie cena jest rażąco niska, nie mogą ograniczać się 

do  jednokrotnego  wezwania  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień,  jeżeli  –  pomimo  złożenia 

przez  wykonawcę  wyjaśnień  –  Zamawiający  nadal  ma  wątpliwości  w  przedmiotowym 

zakresie. Powyższe twierdzenie jest zasadne również z uwagi na cel wprowadzenia przepisu 

art.  90  ustawy  Pzp,  którym  było  wyeliminowanie  z  postępowania  ofert  tych  wykonawców, 

którzy  zaproponowali  realizację  przedmiotu  zamówienia  na  warunkach  całkowicie 

nierealnych,  niemożliwych  do  spełnienia.  Zamawiający  nie  powinien  zwracać  się  w  sposób 

ogólnikowy  o  wyjaśnienia,  lecz  dokładnie  określić  stopień  ich  szczegółowości  i  dopiero  po 

uzyskaniu odpowiedzi we wszystkich niejasnych kwestiach – podjąć decyzję o uznaniu ceny 

za rażąco niską i odrzuceniu oferty. Określanie ceny jako rażąco niskiej powinno następować 

w  przypadkach  wyjątkowych  i  to  po  dogłębnym  zbadaniu  przez  zamawiającego  wszystkich 

okoliczności  związanych  z  dokonaną  przez  wykonawcę  kalkulacją.  Dodatkowo  Odwołujący 

podkreślił,  że  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  Zamawiający  powinien 

przygotować i przeprowadzić w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz 

równe traktowanie wykonawców (art. 7 ustawy Pzp). Czynności związane z przygotowaniem 

oraz  przeprowadzeniem  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  winny  być  bezstronne 

i obiektywne oraz zmierzać do wyłonienia oferty istotnie najbardziej korzystnej – w tym także 

w kontekście działalności zamawiającego jako dysponenta środków publicznych. 

Zdaniem  Odwołującego  w  niniejszym  postępowaniu  doszło  do  naruszenia  przez 

Zamawiającego ww. przepisów ustawy Pzp. Zamawiający – pomimo dalszych wątpliwości co 

do  sposobu  skalkulowania  przedstawionej  w  ofercie  Konsorcjum  ceny  –  nie  wezwał 

Odwołującego do złożenia dodatkowych  wyjaśnień, lecz arbitralnie  i bezpodstawnie przyjął, 

ż

e cena oferty jest rażąco niska. 

Odwołujący  podniósł,  że  wbrew  twierdzeniom  Zamawiającego  Odwołujący  wskazał 

w złożonych  przez  siebie  wyjaśnieniach  pełny  zakres  prac  geologicznych  obejmujących 

wszystkie  obiekty  określone  w  OPZ,  w  tym:  przepust  w  km  96,343,  most  w  km  99,246, 

przepust w km 102,995, wiadukt w km 103,088, przepust w km 103,181, most w km 113,449. 

Odwołujący  podkreślił,  że  w  treści  OPZ  Zamawiający  nie  zobowiązał  wykonawcy  do 

przedstawienia  zakresów  przewidzianych  robót  (a  tym  samym  zakresu  prac  projektowych) 

odrębnie  dla  poszczególnych  obiektów.  Z  uwagi  na  powyższe  w  złożonych  wyjaśnieniach 

Odwołujący 

przedstawił 

kompleksowe 

zapotrzebowanie 

na 

długości 

punktów 

dokumentacyjnych  (otworów  i  sond  statycznych)  dla  całego  projektu  (w  zakresie  branży 

mostowej  i  torowej),  bez  wskazywania  jednakże  wiążącej  ilości  badań  (odwiertów)  dla 

poszczególnych  obiektów.  Z  uwagi  na  fakt,  że  indywidualne  ilości  punktów 

dokumentacyjnych poszczególnych obiektów podlegają zatwierdzeniu przez Zamawiającego, 

Odwołujący przyjął uzasadnione założenie, że wspomniane dokładne ilości odnoszące się do 

poszczególnych  obiektów  zostaną  oszacowane  dopiero  na  etapie  prac  przedprojektowych. 

Przewidziana  przez  Odwołującego  łączna  ilość  planowanych  badań  geologicznych, 

przedstawiona  w  złożonych  wyjaśnieniach,  pozwoli  na  realizację  badań  zgodnie 

z obowiązującą  normą,  tj.  Wytycznymi  badania  podłoża  gruntowego  dla  potrzeb  budowy 

i modernizacji infrastruktury kolejowej – Igo-1, a tym samym spełnia warunki Zamawiającego 

przedstawione  w OPZ. Wydzielona przez Odwołującego pula 300 mb badań geologicznych 

dla  potrzeb  oceny  nośności  podtorza  kolejowego  nie  przewiduje  odstępstw  od  wymagań, 

o których  mowa  w  punkcie  10.11  Tomu  I  Standardów  Technicznych.  Odwołujący  przyjął 

bowiem ilość punktów dokumentacyjnych w liczbie 3 dla każdego przekroju w poprzek drogi 

kolejowej  przy  konieczności  wymiany  nawierzchni  kolejowej  powyżej  100  m.  –  które  to 

założenie  pozostaje  w  zgodzie  ze  Standardami  Technicznymi  –  Szczegółowymi  warunkami 

technicznymi  dla  modernizacji  lub  budowy  linii  kolejowych  do  prędkości max  200  km/h  (dla 

taboru konwencjonalnego) / 250 km/h (dla taboru z wychylnym pudłem) – Tom I. Powyższe 

założenie  zostało spełnione zarówno  w przypadku obiektów inżynieryjnych typu wiadukt jak 

i most.  Natomiast  w  przypadku  pozostałych  obiektów  inżynieryjnych  (takich  jak  przepust), 

z uwagi  na  pokrywające  się  zakresy  badań  geotechnicznych  na  potrzeby  obiektów 

inżynieryjnych  oraz  zakresu  wymiany  powierzchni  torowej,  przyjęto  jako  wystarczające 

badania  na  potrzeby  obiektów  inżynieryjnych.  Zdaniem  Odwołującego,  powyższe  wywody, 

w połączeniu  z  wyjaśnieniami  przedstawionymi  przez  Odwołującego  oraz  załącznikami  do 

nich wskazują na fakt, że Odwołujący kalkulując cenę ofertową objął jej zakresem wszelkie 

prace  geologiczne  wymagane  zgodnie  z  treścią  OPZ  –  w  tym  także  badania  dla  obiektów: 

przepust w km 96,343, most w km 99,246, przepustów km 102,995, wiadukt w km 103,088, 

przepust w km 103,181, most w km 113,449. 

Odnosząc  się  do  twierdzeń  Zamawiającego,  jakoby  wykonawca  założył  brak 

konieczności  wykonania  pełnego  zakresu  prac  projektowych  (rozbiórki  i  budowy  nowego 

obiektu)  dla  obiektów  w  km:  96,343,  99,246,  102,995,  103,088,  103,181,  113,449 

Odwołujący  podniósł,  że  zgodnie  z  wymogami  opisanymi  w  OPZ  wykonawca  jest 

zobowiązany  do  wykonania  dla  wszystkich  obiektów  ujętych  w  specyfikacji  pełnych  Prac 

Przedprojektowych  tj.  prac  obejmujących:  inwentaryzację,  badania  materiałowe  i  analizę 

nośności, oraz – po przeprowadzeniu rzeczonych prac – do przygotowania i przedstawienia 

Zamawiającemu  do  zatwierdzenia  Projektu  Koncepcyjnego  (wstępnego).  Z  powyższego 

Odwołujący  wywiódł,  że  intencją  Zamawiającego  nie  była  rozbiórka  wszystkich  obiektów 

i budowa  nowych  konstrukcji,  w  przeciwnym  bowiem  razie  wykonanie  wspomnianych  wyżej 

prac  projektowych  w  opisanym  zakresie  byłoby  całkowicie  bezzasadne.  Odwołujący 

podniósł, że wykonawca nie ma możliwości przyjęcia zakresu ingerencji dla poszczególnych 

obiektów  bez  jego  zatwierdzenia,  w  ramach  Projektu  Koncepcyjnego  (wstępnego),  przez 

Zamawiającego.  Tym  samym  za  usprawiedliwione  należy  uznać  założenie  przyjęte  przez 

Odwołującego,  że  Zamawiający  w  odniesieniu  do  wszystkich  obiektów  wskazanych  w  OPZ 

zakłada tak możliwość przebudowy tychże obiektów, jak i ich ewentualną rozbiórkę i budowę 

nowych  konstrukcji.  W  konsekwencji  wstępne  przyjęcie  dla  ww.  obiektów  wariantu  ich 

przebudowy  (modernizacji  polegającej  na  wzmocnieniu  istniejących  konstrukcji  lub  na 

przebudowie  podpór  i  wymianie  przęseł  na  nowe)  nie  może  zostać  na  etapie  sporządzania 

i oceny  oferty  uznane  przez  Zamawiającego  za  niezgodne  z  wymaganiami  określonymi 

w OPZ.  Odwołujący  podkreślił,  że  obliczenia  zostały  sporządzone  w  sposób  poprawny,  tak 

co  do  wartości  technicznej  i  ekonomicznej,  jak  i  teoretycznej  możliwości  wariantu 

przebudowy  obiektów.  Przewidywany  koszt  prac  projektowych  ujęty  w  załączniku  nr  5  do 

wyjaśnień,  tak  w  przypadku  modernizacji  wspomnianych  obiektów,  jak  i  ich  rozbiórki 

i budowy  nowych  konstrukcji  będzie  praktycznie  tożsamy.  Możliwa  jest  także  sytuacja, 

w której – z uwagi na konieczność poniesienia dodatkowych nakładów prac projektowych – 

koszty prac projektowych związanych z modernizacją spornych obiektów byłyby wyższe niż 

koszty  związane  z  pracami  projektowymi  zakładającymi  rozbiórkę  rzeczonych  obiektów 

i budowę nowych konstrukcji. W konsekwencji należy przyjąć, że nawet w przypadku gdyby 

na etapie Projektu Koncepcyjnego (wstępnego) Zamawiający zatwierdził dla wspomnianych 

obiektów  wariant  rozbiórki  i  budowy  jako  nowe  konstrukcje,  założony  przez  Odwołującego 

koszt prac projektowych nie ulegnie zwiększeniu. 

W  odniesieniu  do  zarzutu,  jakoby  Odwołujący  kalkulując  cenę  nie  uwzględnił  w  jej 

zakresie  ubezpieczenia  OC  oraz  kosztów  zabezpieczenia  należytego  wykonania  umowy 

Odwołujący  podniósł,  że  zarzut  ten  nie  odpowiada  prawdzie,  a  ponadto  nie  uwzględnia 

wyjaśnień  przedstawionych  przez  Odwołującego.  Odwołujący  wskazał,  że  Zamawiający 

w treści SIWZ (TOM I - Instrukcja dla Wykonawców, pkt 20) nie zamieścił wymogu, zgodnie 

z którym  wykonawca  byłby  zobowiązany  do  przedłożenia  zabezpieczenia  należytego 

wykonania  kontraktu  wyłącznie  w  formie  gwarancji.  W  kontekście  powyższego  zdziwienie 

budzi  żądanie  Zamawiającego,  aby  koszt  uzyskania  gwarancji  należytego  wykonania 

kontraktu  stanowił  część  składową  ceny  ofertowej.  W  przypadku  bowiem  wniesienia  przez 

zabezpieczenia  w  formie  gotówkowej,  rzeczonego  kosztu  można  by  niewątpliwie  uniknąć. 

Niezależnie  od  powyższego  Odwołujący  wskazał,  że  w  wyjaśnieniach  podał,  iż  koszt 

uzyskania gwarancji należytego wykonania kontraktu został ujęty w łącznej cenie ofertowej, 

a to w ramach tzw. kosztów ogólnobudowlanych, o których mowa w pkt 2 tabeli stanowiącej 

załącznik  nr  1  do  rzeczonych  wyjaśnień.  Koszt  ten  został  ustalony  przez  Odwołującego  na 

kwotę 5.200 zł., a to w oparciu o posiadane przez niego doświadczenie. Tyle bowiem wyniósł 

koszt  uzyskania  gwarancji  należytego  wykonania  kontraktu  składanej  przez  Odwołującego 

w ubiegłym  roku  w  postępowaniu  podobnym  do  przedmiotowego,  obejmującej  kwotę 

150.000 zł. (a więc odpowiadającą mniej więcej swą wartością 10% wartości ceny ofertowej). 

Odnosząc  się  do  kwestii  ubezpieczenia  OC  Odwołujący  podniósł,  że    Zamawiający 

w SIWZ 

nie 

przewidział 

obowiązku 

przedstawiania 

przez 

wykonawców 

polis 

ubezpieczeniowych, które potwierdzałyby uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej odrębnie na 

potrzeby przedmiotowego postępowania. Jedynym wymogiem było legitymowanie się przez 

wykonawcę dokumentem potwierdzającym ubezpieczenie OC w zakresie prowadzonej przez 

wykonawcę  działalności  gospodarczej.  Ubezpieczenie  takowe  Odwołujący  posiada  i  był 

(a także  nadal  jest)  gotowy  przedstawić  stosowną  polisę  na  wezwanie  Zamawiającego. 

Zamawiający  nie  zwracał  się  do  Odwołującego  z  wezwaniem  do  złożenia  wyjaśnień 

dotyczących  uwzględnienia  w  cenie  ofertowej  kosztów  uzyskania  gwarancji  oraz 

ubezpieczenia  OC  prowadzonej  przez  członków  Konsorcjum  działalności.  Tym  samym 

całkowicie  absurdalnym  jest  czynienie  Odwołującemu  zarzutu,  że  nie  przedstawił 

szczegółowych  wyjaśnień  w  kwestiach,  które  –  jak  się  wydawało  –  nie  budziły  wątpliwości 

Zamawiającego.  Jeżeli  natomiast  Zamawiający  uważał,  że  niezbędnym  dla  ustalenia  czy 

zaproponowana  przez  Konsorcjum  cena  ma  charakter  ceny  rażąco  niskiej,  jest  uzyskanie 

wyjaśnień  dotyczących  kosztów  związanych  z  zabezpieczeniem  należytego  wykonania 

kontraktu, winien wezwać Odwołującego do przedstawienia wyjaśnień w tym zakresie.  

Odwołujący  wniósł  o  nakazanie  Zamawiającemu:  unieważnienia  czynności 

odrzucenia  oferty  Odwołującego  oraz  powtórzenia  czynności  oceny  ofert z  uwzględnieniem 

oferty Odwołującego. 

Do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego  przystąpił  wykonawca 

Schuesler-Plan Inżynierzy Sp. z o.o., wnosząc o oddalenie odwołania. 

Na  podstawie  dokumentacji  przedmiotowego  postępowania  oraz  biorąc  pod 

uwagę stanowiska stron i dowody przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, 

co następuje: 

Na  wstępie  Izba  ustaliła,  że  Odwołujący  spełnia  określone  w  art.  179  ust.  1  ustawy 

Pzp  przesłanki  korzystania  ze  środków  ochrony  prawnej,  tj.  ma  interes  w uzyskaniu 

zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp  może spowodować 

poniesienie przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.  

Izba ustaliła, że postępowanie zostało wszczęte w dniu 1 października 2016 r., zatem 

do przedmiotowego postępowania stosuje się przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych 

z  uwzględnieniem  zmian  wprowadzonych  ustawą  z 22 czerwca  2016  r.  o zmianie  ustawy  – 

Prawo  zamówień  publicznych  oraz  niektórych  innych  ustaw  (Dz.  U.  z  2016  r.  poz.  1020), 

która weszła w życie w dniu 28 lipca 2016 r.  

Mimo  uwzględnienia  przez  Zamawiającego  w  całości  zarzutów  przedstawionych 

w odwołaniu  Izba  rozpoznała  merytorycznie  sprawę  ze  względu  na  zgłoszenie  sprzeciwu 

wobec  tego  uwzględnienia  przez  wykonawcę  Schuesler-Plan  Inżynierzy  Sp.  z  o.o.,  który 

przystąpił do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego. 

Z  uwagi  na  fakt,  że  złożone  przez  Odwołującego  wyjaśnienia  dotyczące  ceny  oferty 

oraz  złożone  na  rozprawie  dowody  zostały  zastrzeżone  jako  tajemnica  przedsiębiorstwa, 

uzasadnienie  niniejszego  wyroku  zostało  sporządzone  w  sposób  nieujawniający 

pochodzących z tych dokumentów informacji. 

Izba  ustaliła,  że  zgodnie  z  punktem  I  Opisu  przedmiotu  zamówienia  (Tom  III  SIWZ) 

realizacja zadania obejmuje następujące elementy: 

1)  wykonanie  dokumentacji  projektowej  niezbędnej  do  prawidłowego  i  bezpiecznego 

wykonania  wszystkich  wymaganych  robót  i  uzyskania  dla  niej  wszystkich  wymaganych 

opinii, uzgodnień, dopuszczeni, warunków, decyzji i pozwoleń/zgłoszeń niezbędnych dla 

rozpoczęcia  robót  oraz  ewentualnych  odstępstw  od  obowiązujących  przepisów 

i instrukcji; 

2)  opracowanie materiałów niezbędnych dla wyboru wykonawcy robót; 

3)  sprawowanie nadzoru autorskiego podczas wykonywania wszystkich robót budowlanych 

zgodnie  z  zakresem  zamówienia  na  podstawie  opracowanej  przez  wykonawcę 

i zatwierdzonej  przez  Zamawiającego  dokumentacji  i  wszystkich  niezbędnych  robót 

przygotowawczych  potrzebnych  do  wykonania  powierzonego  zamówienia  oraz 

wykonania wszelkich czynności wymaganych przepisami ustawy Prawo budowlane. 

Z  punktu  4.4  OPZ  wynika,  że  wykonawca  sporządzi  projekt  wstępny  zawierający 

w szczególności  opis  wraz  z  graficznym  przedstawieniem  na  mapie  planowanego  zakresu 

robót  oraz  proponowanej  technologii  robót  wraz  z  ich  fazowaniem.  Zatwierdzony  projekt 

wstępny  będzie  podstawą  do  sporządzenia  pozostałych  elementów  dokumentacji 

projektowej. Zgodnie z punktem 4.5.2 OPZ wykonawca ma wykonać badania umożliwiające 

prawidłowe  rozpoznanie  warunków  gruntowych  podłoża  i  podtorza  w  celu  prawidłowego 

zaprojektowania i wykonania przedmiotu zamówienia, zgodnie z obowiązującymi regulacjami 

Zamawiającego,  w  tym  w  szczególności  z  Wytycznymi  badań  podłoża  gruntowego  dla 

potrzeb  budowy  i  modernizacji  infrastruktury  kolejowej  Igo-1  i  uwzględnieniem  sytuacji 

ruchowej.  

W punkcie 13 Instrukcji dla wykonawców (Tom I SIWZ) Zamawiający postanowił, że 

podana  w  ofercie  cena  ofertowa  brutto  musi  uwzględniać  wszystkie  wymagania  SIWZ  oraz 

obejmować  wszystkie  koszty  bezpośrednie  i  pośrednie,  jakie  poniesie  wykonawca  z  tytułu 

terminowego  i  prawidłowego  wykonania  całości  przedmiotu  zamówienia  oraz  podatek  VAT. 

Zgodnie  z  §  5  ust.  1  w  zw.  z  §  5  ust.  3  Warunków  umowy  (Tom  II  SIWZ)  za  wykonanie 

przedmiotu 

zamówienia 

przewidziane 

zostało 

wynagrodzenie 

w 

kwocie 

stałej, 

niepodlegające zmianom, tj. wynagrodzenie ryczałtowe.  

Zamawiający  oszacował  przedmiot  zamówienia  na  kwotę  3.962.772,00  zł.  Podana 

przed  otwarciem  ofert  kwota,  jaką  Zamawiający  zamierza  przeznaczyć  na  sfinansowanie 

zamówienia, to 3.249.473,04 zł brutto. 

W postępowaniu zostały złożone oferty z następującymi cenami: 

1)  4.661.700,00 zł, 

2)  1.457.021,10 zł (oferta Odwołującego), 

3)  2.417.194,10 zł (oferta Przystępującego), 

4)  1.374.684,90 zł, 

5)  2.952.000,00 zł, 

6)  3.486.681,00 zł. 

Zamawiający  wezwał  Odwołującego  na  podstawie  art.  90  ust.  1  i  1a  ustawy  Pzp  do 

udzielenia  wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny. 

Zamawiający  wskazał,  że  jego  wątpliwości  budzi  kwestia,  czy  możliwe  jest  zrealizowanie 

przedmiotowego  zamówienia  za  oferowaną  cenę,  przy  uwzględnieniu  postanowień  SIWZ, 

w związku  z  czym  wzywa  do  złożenia  szczegółowych  wyjaśnień  dotyczących  wszystkich 

elementów, które miały wpływ na wysokość ceny, tak aby w sposób obiektywny potwierdzały 

możliwość  jego  wykonania.  Zamawiający  podał,  że  wyjaśnienie  winno  wykazać  czy 

zaoferowana  cena  rzeczywiście  uwzględnia  wszystkie  elementy  związane  z  należytym 

wykonaniem  zamówienia  i  wskazać  czy  istnieją  konkretne  uwarunkowania  i  obiektywne 

czynniki  jakie  towarzyszyć  będą  realizacji  zamówienia,  które  wpłynęły  na  wysokość 

oferowanej  ceny  wraz  ze  wskazaniem  opisu  tych  czynników  i  skali  ich  wpływu  (zarówno 

merytorycznego jak i finansowego) na wysokość zaoferowanej ceny. Zamawiający oczekuje 

zaprezentowania  sposobu  skalkulowania  ceny  oferty  w  postaci  kalkulacji  szczegółowej  na 

pełną wartość ofertową z  jej wszelkimi składowymi kalkulacyjnymi jak np. ilości oraz  stawki 

za jednostkę pracy personelu projektującego, koszty badań, koszty map, koszty uzgodnień, 

oferty  podwykonawców,  wszelkie  zastosowane  narzuty  z  podstawami  ich  naliczenia  oraz 

inne tym podobne (…). 

W  odpowiedzi  na  wezwanie  Odwołujący  złożył  wyjaśnienia  (zastrzeżone  jako 

tajemnica przedsiębiorstwa), zawierające oprócz części opisowej: 

1)  Arkusz  wyceny  kontraktów  do  przetargu,  przedstawiający  strukturę  ceny,  w  tym 

poszczególne koszty, rezerwy oraz marżę, 

2)  Oferty podwykonawców, 

3)  Zestawienie  obiektów  inżynieryjnych,  obejmujące  analizę  kosztów  realizacji  projektu 

w zakresie branży mostowej i geologii. 

Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy 

Pzp.  W  uzasadnieniu  faktycznym  odrzucenia  Zamawiający  podał,  że  wykonawca  złożył 

w wyznaczonym  terminie  wyjaśnienia,  które  jednoznacznie  wskazują,  że  stosunkowo  niska 

cena za realizację przedmiotu zamówienia wynika z faktu przyjęcia założeń ograniczających 

zakres prac przewidzianych do wykonania w ramach OPZ, w tym m.in.: 

1)  Ograniczenie zakresu badań geologicznych – Zamawiający podał, że w analizie kosztów 

wykonawca  wskazał  niepełny  zakres  badań  geologicznych.  Zamawiający  powołał  się  na 

pkt  4.5.2  OPZ,  zgodnie  z  którym  wykonawca  ma  wykonać  badania  umożliwiające 

prawidłowe  rozeznanie  warunków  gruntowych  podłoża  i  podtorza  w  celu  prawidłowego 

zaprojektowania  i  wykonania  przedmiotu  zamówienia,  zgodnie  z  obowiązującymi 

Regulacjami  Zamawiającego,  w  tym  szczególności  z  Wytycznymi  badań  podłoża 

gruntowego  dla  potrzeb  budowy  i  modernizacji  infrastruktury  kolejowej  Igo-1 

i uwzględnieniem  sytuacji  ruchowej.  W  zestawieniu  brak  takich  badań  dla  niektórych 

obiektów:  przepust  w  km  96,343,  most  w  km  99,246,  przepust  w km  102,995,  wiadukt 

w km  103,088,  przepust  w  km  103,181,  most  w  km  113,449.  Ponadto  zgodnie 

z przedstawionym  podziałem  zadań  pomiędzy  uczestników  Konsorcjum,  partner 

Konsorcjum  odpowiada  za  badania  geotechniczne  branży  mostowej  i  torowej,  wobec 

czego  nie  sposób  przyjąć,  aby  z  treści  pozostałych  załączników  wynikało  pokrycie 

kosztów badań dla  ww.  obiektów. Wykonawca  wycenił  wartość badań nie uwzględniając 

wymaganych  badań  w  odniesieniu  do  podanych  wyżej  obiektów.  Zamawiający  wymaga 

realizacji pełnego zakresu badań, co w sposób jednoznaczny zostało opisane w OPZ. 

2)  Przyjęcie  założenia  braku  konieczności  wykonania  pełnego  zakresu  prac  projektowych 

(dla  rozbiórki  i  budowy  nowego  obiektu)  dla  obiektów  w  km:  96,343,  99,246,  102,995, 

Zamawiający  podniósł,  że  wykonawca  obowiązany  był  wycenić  wszystkie  prace 

określone w OPZ, a treść złożonych wyjaśnień prowadzi do wniosku, że zakres wykonanych 

prac  nie  jest  tożsamy  z  przedmiotem  określonym  w  SIWZ.  Wobec  powyższego  istnieje 

rozdźwięk  pomiędzy  zakresem  prac  do  wykonania,  który  wynika  z  OPZ  a  zakresem  prac, 

który  wykonawca  faktycznie  zamierza  zrealizować.  Ponadto  Zamawiający  wskazał,  że 

z treści wyjaśnień nie wynika uwzględnienie kosztów zabezpieczenia należytego wykonania 

umowy  oraz  objęcia  ubezpieczeniem  OC  w  zakresie  realizacji  przedmiotu  zamówienia. 

W wyjaśnieniach  nie  wskazano,  jaka  byłaby  forma  zabezpieczenia  oraz  jaki  koszt  byłby 

z tym  związany.  Analogicznie  nie  wskazano  kosztów  uzyskania  i  ewentualnego  ponowienia 

polisy OC spełniającej wymagania określone przez Zamawiającego. 

Odwołanie  zasługuje  na  uwzględnienie,  w  świetle  przedstawionego  przez 

Zamawiającego  uzasadnienia  czynności  odrzucenia  oferty  Odwołującego  nie  sposób 

bowiem uznać, że oferta ta zawiera rażąco niską cenę.  

Zgodnie  z  art.  90  ust.  3 ustawy  Pzp,  Zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  który 

nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami 

potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  Obowiązek  odrzucenia  oferty  zawierającej  rażąco  niską  cenę  określa  również 

przepis art. 89 ust. 1pkt 4 ustawy Pzp. 

Na  wstępie  podkreślić  należy,  że  rozstrzygając  sprawę  w  kontekście  przywołanych 

wyżej  przepisów  Izba  bada  nie  tyle  samą  cenę  oferty,  co  czynność  Zamawiającego 

polegającą  na  ocenie  złożonych  przez  wykonawcę  wyjaśnień  i  prawidłowość  zaniechania 

odrzucenia oferty tego wykonawcy. Przedmiotem odwołania może być bowiem czynność lub 

zaniechanie zamawiającego (art. 180 ust. 1 ustawy Pzp). Nie jest natomiast zadaniem Izby 

ogólne  weryfikowanie  zaoferowanej  ceny,  z  uwzględnieniem  wszystkich  aspektów 

i okoliczności  (jest  to  zadanie  Zamawiającego),  a  wyłącznie  ustalenie,  czy  czynność 

Zamawiającego, w świetle przedstawionego przez niego uzasadnienia, była prawidłowa.

Zgodnie  z  art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp,  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera 

rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu  spoczywa  na  wykonawcy.  Nałożony  tym  przepisem  na 

wykonawcę ciężar dowodu nie  zwalnia jednak Zamawiającego z obowiązku przedstawienia 

wyczerpującego uzasadnienia dokonanej oceny wyjaśnień. Wskazać należy na treść art. 92 

ust.  1  pkt  3  ustawy,  zgodnie  z którym  zamawiający  niezwłocznie  informuje  wszystkich 

o wykonawcach,  których  oferty  zostały  odrzucone,  powodach  odrzucenia  oferty,  podając 

uzasadnienie  faktyczne  i  prawne.  To  na  podstawie  informacji  przekazanej  zgodnie 

z przywołanym wyżej przepisem wykonawca po pierwsze podejmuje decyzję, czy skorzystać 

ze środków ochrony prawnej, a po drugie – jakie zarzuty sformułować  w odwołaniu i  w jaki 

sposób polemizować ze stanowiskiem zamawiającego. Przedstawiane przez Zamawiającego 

uzasadnienie  czynności  odrzucenia  ma  więc  doniosłe  znaczenie,  a  obciążenie  wykonawcy 

obowiązkiem  wykazania  prawidłowości  ceny  nie  zwalnia  z  konieczności  uzasadnienia, 

z jakich  powodów  i  na  jakich  podstawach  Zamawiający  uznaje  wyjaśnienia  za 

niewystarczające. 

Odnosząc  się  do  wyjaśnień  złożonych  przez  Odwołującego  Izba  stwierdziła,  że 

okoliczności  przedstawione  przez  Zamawiającego  w  uzasadnieniu  faktycznym  odrzucenia 

oferty  nie  uprawniają  do  tezy,  że  Odwołujący  zaoferował  rażąco  niską  ceny  w  stosunku  do 

przedmiotu zamówienia.  

Na wstępie zauważyć należy, że wbrew twierdzeniom Przystępującego wezwanie do 

wyjaśnień  nie  było  bardzo  szczegółowe.  Wezwanie  to,  obok  żądania  zaprezentowania 

szczegółów  kalkulacji  ceny  nie  zawierało  de  facto  innych  szczegółowych  wytycznych  niż 

wynikające  z  przepisów  ustawy.  W  odpowiedzi  na  to  wezwanie  Zamawiający  złożył 

wyjaśnienia przedstawiające m.in. szczegółową kalkulację ceny. 

Głównym  argumentem  przedstawionym  przez  Zamawiającego  mającym  uzasadniać 

odrzucenie oferty jest nieuwzględnienie badań geologicznych dla sześciu obiektów (przepust 

w km 96,343, most w km 99,246, przepust w km 102,995, wiadukt w km 103,088, przepust 

w km 103,181, most w km 113,449) oraz przyjęcie w odniesieniu do tych obiektów założenia 

braku  konieczności  wykonania  prac  projektowych  dla  rozbiórki  i  budowy.  Odnosząc  się  do 

powyższego  w pierwszej  kolejności  zauważyć  należy,  że  szczegółowy  zakres  prac  dla 

każdego  obiektu  z osobna  na  etapie  składania  ofert  nie  –  w  ocenie  Izby  –  jest  znany, 

a wybrany  wykonawca  będzie  musiał  przygotować  projekt  wstępny  podlegający 

zatwierdzeniu  przez  Zamawiającego,  w związku  z tym  skalkulowanie  ceny  oferty  wymagało 

przyjęcia  przez  wykonawcę  określonych  założeń,  nie  zaś  stanowczego  określenia  tak 

zakresu  badań  geologicznych,  jak  i  rodzaju  robót  do  wykonania  (przebudowa/rozbiórka 

i ponowna  budowa)  dla  każdego  obiektu  z  osobna.  Należy  również  zwrócić  uwagę  na 

ryczałtowy charakter wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu zamówienia, który powoduje, 

ż

e  wycena  poszczególnych  elementów  przedmiotu  zamówienia  nie  będzie  stanowić 

podstawy przyszłych rozliczeń z Zamawiającym. Tymczasem Zamawiający odrzucając ofertę 

Odwołującego nie wskazał żadnych postanowień SIWZ, z których miałby wynikać obowiązek 

po  pierwsze  przypisania  zakresu  badań  geologicznych  i  rodzaju  robót  do  wykonania 

poszczególnych  obiektów,  co  więcej  –  nie  wskazał  by  na  etapie  kalkulowania  ceny  oferty 

było  to  możliwe  inaczej  niż  przez  przyjęcie  określonych  założeń.  Zamawiający  nie  wskazał 

również, czy i dlaczego uznał, że wykonanie rozbiórki i ponownej budowy sześciu spornych 

obiektów  będzie  konieczne  (a  przyjęcie  założenia  przebudowy  było  niedopuszczalne)  – 

z postanowień  SIWZ  taka  konieczność  w  ocenie  Izby  nie  wynika.  Z  kolei  kwestia 

konieczności  dokonania  rozbiórki  i  ponownej  budowy  wpływa  na  zakres  badań 

geologicznych  niezbędnych  do  wykonania  dla  tych  obiektów.  Należy  również  zauważyć,  że 

Zamawiający  nie  wyjaśnił,  dlaczego  nie  jest  jego  zdaniem  wystarczające  wkalkulowanie 

w cenę oferty określonej ogólnej puli badań geologicznych, zwłaszcza że wynagrodzenie nie 

ma  charakteru  kosztorysowego,  a  ze  względu  na  specyfikę  przedmiotu  zamówienia 

ostateczny zakres badań zostanie ustalony dopiero w trakcie realizacji umowy na podstawie 

prac  przedprojektowych.  Zamawiający  nie  ustosunkował  się  również  do  kwestii,  czy  ogólna 

pula  przewidzianych  badań  będzie  wystarczająca  dla  ich  najbardziej  prawdopodobnego 

(uśrednionego)  zakresu,  jaki  będzie  konieczny  do  zrealizowania.  Stwierdził  jedynie,  że 

wymaga pełnego zakresu badań, co zostało w sposób jednoznaczny zostało opisane w OPZ. 

Tymczasem  z  OPZ  wynika  obowiązek  wykonania  badań  niezbędnych  do  prawidłowego 

zaprojektowania i wykonania przedmiotu zamówienia. Z uzasadnienia odrzucenia nie sposób 

wyczytać, czy i na podstawie jakich postanowień SIWZ Zamawiający twierdzi, że zakres tych 

badań na etapie składania ofert jest znany. 

Na  marginesie  zauważyć  należy,  że  w  uzasadnieniu  czynności  odrzucenia 

Zamawiający  wskazał,  że  stosunkowo  niska  cena  za  realizację  przedmiotu  zamówienia 

wynika  z  faktu  przyjęcia  przez  Konsorcjum  założeń  ograniczających  zakres  prac 

przewidzianych  do  wykonania  w  ramach  OPZ,  w  tym  m.in.  (…).  Odnosząc  się  do 

powyższego  podkreślić  należy,  że  podstawą  odrzucenia  oferty  nie  jest  stosunkowo  niska 

cena,  ale  cena  rażąco  niska,  tj.  taka,  za  którą  nie  jest  możliwe  należyte  wykonanie 

zamówienia, a Zamawiający zobowiązany jest wskazać wszystkie, a nie jedynie przykładowe 

okoliczności uzasadniające dokonaną ocenę. 

Odnosząc  się  do  stanowiska  i  dowodów  złożonych  przez  Przystępującego  po 

pierwsze  wskazać  należy,  że  złożona  opinia  rzeczoznawcy  kosztorysowego  jest  opinią 

prywatną,  która  może  być  potraktowana  jedynie  jako  stanowisko  strony.  Ponadto  tezy 

wynikające  z  tej  opinii  bazują  częściowo  na  danych  z  wypełnionego  załącznika  nr  1A  do 

IDW,  gdy  tymczasem  z  załączonej  do  wyjaśnień  analizy  kosztów  wynikają  inne  założenia 

kalkulacyjne. Podstawą decyzji o odrzuceniu oferty były te właśnie wyjaśnienia i w ich świetle 

Izba ocenia prawidłowość czynności Zamawiającego. Z kolei Zamawiający odrzucając ofertę 

Odwołującego nie wskazał jako podstawy faktycznej odrzucenia rozbieżności przedstawionej 

kalkulacji z danymi wynikającymi z załącznika nr 1A do IDW, co powoduje, że kwestia ta nie 

może  być  przedmiotem  oceny  Izby.  Nie  mogą  mieć  również  rozstrzygającego  znaczenia 

przedłożone  przez  Przystępującego  oferty  jakie  pozyskał  na  wykonanie  badań 

geologicznych,  Odwołujący  załączył  bowiem  do  wyjaśnień  inne  oferty,  którym  nie  sposób 

przypisać mniejszej mocy dowodowej niż ofertom przedstawionym przez Przystępującego.  

Odnosząc  się  natomiast  do  dowodów  przedłożonych  na  rozprawie  przez 

Odwołującego należy stwierdzić, że przedstawienie dowodów na okoliczność prawidłowości 

ceny musi nastąpić na etapie wyjaśnień składanych Zamawiającemu, zatem dowody złożone 

dopiero w postępowaniu odwoławczym nie mogły stanowić podstawy rozstrzygnięcia.  

W  odniesieniu  do  przedstawionego  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty  zarzutu,  że 

z treści wyjaśnień nie wynika uwzględnienie kosztów zabezpieczenia należytego wykonania 

umowy  oraz  objęcia  ubezpieczeniem  OC  w  zakresie  realizacji  przedmiotu  zamówienia 

zauważyć należy, że ze stanowiska zajętego przez Zamawiającego na rozprawie wynika, że 

jest  uznaje  stanowisko  Odwołującego  w  tym  zakresie  za  przekonujące,  Przystępujący 

natomiast  nie  podjął  próby  wykazania  znaczenia  tych  kwestii  dla  ceny  oferty.  Ani 

z uzasadnienia odrzucenia oferty, ani ze stanowiska Przystępującego (który wniósł sprzeciw 

wobec  uwzględnienia  odwołania)  nie  wynika,  w  jaki  sposób  powinny  być  skalkulowane 

koszty  wniesienia  zabezpieczenia  należytego  wykonania  umowy,  zwłaszcza  w  przypadku 

jego  wniesienia  w  gotówce,  ani  że  kwoty  ujęte  w  pozycjach  kalkulacyjnych  wskazanych 

w wyjaśnieniach 

nie 

pozwolą 

pokrycie 

ewentualnych 

kosztów 

zabezpieczenia 

i ubezpieczenia OC.  

Wobec  powyższego  należy  stwierdzić,  że  w  świetle  przedstawionego  przez 

Zamawiającego  uzasadnienia  odrzucenia  oferty  Odwołującego  czynność  ta  nie  była 

zasadna, zatem Zamawiający naruszył przepisy art. 89 ust. 1 pkt 4 i art. 90 ust. 3 ustawy Pzp 

w  stopniu  mogącym  mieć  istotny  wpływ  na  wynik  postępowania,  dlatego  odwołanie  – 

stosownie do art. 192 ust. 2 ustawy Pzp – podlegało uwzględnieniu. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 

ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia 

Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania 

wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich 

rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 z późn. zm.).  

Przewodniczący:      ……………….