KIO 2217/17 WYROK dnia 7 listopada 2017 roku

KIO 2217/17 

Sygn. akt: KIO 2217/17 

WYROK 

z dnia 7 listopada 2017 roku 

Krajowa  Izba Odwoławcza – w składzie: 

Przewodniczący: 

Klaudia Szczytowska-Maziarz 

Protokolant:   

Agata Dziuban 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  7  listopada  2017  roku 

w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej 

Izby  Odwoławczej  w  dniu    23  października  2017  roku 

przez wykonawcę AWIMA Sp. j. B. W., ul. 3Maja 2B/22, 05-410 Józefów w postępowaniu 

prowadzonym 

przez 

Sąd 

Rejonowy 

dla 

m.st.  Warszawy  w  Warszawie,  

ul. Marszałkowska 82, 00-517 Warszawa 

orzeka: 

uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnia czynności wyboru oferty 

najkorzystniejszej, 

ponowienie  czynności  badania  i  oceny  ofert,  a  w  jej  ramach 

odrzucenie  oferty  wykonawcy 

Lares  Sp.  z  o.o.,  ul.  Marszałkowska  58,  00-545 

Warszawa 

(część I zamówienia), 

kosztami  postępowania  obciąża  Sąd  Rejonowy  dla  m.st.  Warszawy  w  Warszawie,  

ul. Marszałkowska 82, 00-517 Warszawa i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr  (słownie: 

piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę  AWIMA  Sp.  j.  

B. W., ul. 3Maja 2B/22, 05-

410 Józefów tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza od Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie, ul. Marszałkowska 82, 

00-517  Warszawa  na  rzecz  wykonawcy  AWIMA  Sp.  j.  B.  W.,  ul.  3Maja  2B/22,  

410 Józefów kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero 

groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego  poniesione  z  tytułu  wpisu  od 

odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika. 

KIO 2217/17 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok 

– w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  –  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący  

……………………………… 

KIO 2217/17 

Uzasadnienie 

W 

postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  pod  nazwą  „Świadczenie 

usługi  sprzątania  i  utrzymania  czystości  w  obiektach  przy  ul.  Czerniakowskiej  100A  

i  ul.  Marszałkowskiej  82  w  Warszawie  mieszczących  komórki  organizacyjne  Sądu 

Rejonowego  dla  m.  st.  W

arszawy  w  Warszawie”  –  część  I  (ZP/SR/04/17),  prowadzonym 

przez  Sąd  Rejonowy  dla  m.  st.  Warszawy  w  Warszawie,  ul.  Marszałkowska  82,  00-517 

Warszawa (dalej „zamawiający”) wykonawca AWIMA Sp. j. B. W., ul. 3 Maja 2B/22, 05 - 410 

Józefów (dalej „odwołujący”) złożył odwołanie wobec: 

czynności  oceny  ofert  i  wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty  wykonawcy  Lares  

Sp. z o. o. (dalej Lares"), 

zaniechania odrzucenia oferty Lares, 

powtórnego wezwania Lares do złożenia wyjaśnień dotyczących ceny oferty. 

Odwołujący  zarzucił  zamawiającemu  naruszenie  następujących  przepisów  ustawy  

z 

dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze 

zm.) 

[dalej „ustawa Pzp”]: 

art.  89  ust.  1  pkt  4  oraz  art.  90  ust.  3,  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  Lares 

pomimo,  że  oferta  tego  wykonawcy  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia,  co  potwierdzają  wyjaśnienia,  które  zostały  udzielone  przez 

tego wykonawcę, 

art.  7  ust.  1  w  zw.  z  art.  90  ust.  1-3,  poprzez  wystosowanie  do  wykonawcy  Lares 

powtórnego  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących  ceny  oferty  pomimo,  że  

w  odpowiedzi  na  wezwanie z  dnia 29  września 2017  roku wykonawca ten  powinien 

był  

w sposób kompleksowy i poparty dowodami wyjaśnić wszystkie składniki ceny oferty. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie zamawiającemu:  

unieważnienia czynności oceny ofert i wyboru oferty Lares, 

odrzucenia oferty Lares, 

ponowną ocenę ofert. 

Odwołujący  podał,  że  szczegółowy  opis  przedmiotu  zamówienia  został  zawarty                         

w  załączniku nr 1 do SIWZ – zgodnie z jego treścią przedmiotem części I zamówienia jest 

świadczenie  usług  utrzymania  czystości  w  obiekcie  przy  ul.  Czerniakowskiej  100A                         

w  Warszawie  w  zakresie  powierzchni  wewnętrznej  i  terenów  zewnętrznych;  zamawiający 

przedstawił  szczegółowe  wyliczenie  powierzchni  objętych  usługą  i  czynności,  które  będą 

KIO 2217/17 

objęte  zamówieniem,  część  czynności  ma  być  wykonywana  w  godzinach  pracy 

zamawiającego (co do zasady od godz. 7:30 do 15:30 – tzw. serwis dzienny), część po tych 

godzinach.  Zamawiający  określił  również  szczegółowe  wymagania  co  do  sprzętu,  który  ma 

być  używany  przez  wykonawcę  w  ramach  realizacji  zamówienia,  oraz  co  do  środków 

czystości.  Wykonawca  został  także  obarczony  dodatkowymi  obowiązkami  w  okresie 

zimowym,  tj.:  oczyszczaniem  powierzchni  ze  śniegu,  lodu  i  błota;  usuwaniem  zlodowaceń; 

systematycznym wywozem śniegu i lodu do wybranych przez siebie miejsc; posypywaniem 

ciągów  pieszych  i  jezdnych  piaskiem,  a  w  przypadku  ich  oblodzenia  piaskiem  i  solą; 

odśnieżaniem  maszynami.  Zamawiający  wskazał,  że  czynności  świadczone  przez 

wykonawcę  na  terenach  zewnętrznych  będą  wymagały  dysponowania  odśnieżarką  o 

napędzie  spalinowym  oraz  kosiarką.  Dodatkowo  jakkolwiek  nie  wynika  to  wprost  z  treści 

opisu przedmiotu zamówienia, to wykonawca - w celu wywożenia śniegu poza teren obiektu 

będzie musiał używać w tym celu samochodu ciężarowego i ponosić związane z tym koszty 

zakupu paliwa. 

Zamawiający  opisał  również  swoje  wymagania  w  zakresie  środków  czystości, 

chemicznych i artykułów higienicznych Nie podał jednak szacunkowej ilości środków, których 

koszt  zużycia  powinien  zostać  przewidziany  przez  wykonawców  w  cenie  oferty.  Z  tego 

względu  każdy  z  wykonawców  powinien  był  obliczyć  wymaganą  ilość  środków  przy 

uwzględnieniu  podanych  przez  Zamawiającego  wartości  wielkości  powierzchni,  zakładanej 

ilości  osób  korzystających  z  obiektów  oraz  własnego  doświadczenia,  w  szczególności  zaś 

innyc

h podobnych zamówień. 

Z  treści  opisu  przedmiotu  zamówienia  i  wzoru  umowy  wynika,  że  Zamawiający 

wymaga, by wykonawca zatrudnił w celu realizacji zamówienia na podstawie umowy o pracę 

w  pełnym  wymiarze  czasu  pracy  co  najmniej  3  osoby,  które  będą  świadczyły  usługę  w 

ramach  tzw.  serwisu  dziennego  (w  godzinach  pracy  Zamawiającego)  oraz  dodatkowo  taką 

ilość  pracowników,  która  będzie  gwarantowała  należyte  wykonanie  zamówienia. 

Zamawiający  wymaga  ”(...)  by  ilość  osób  do  wykonywania  usługi  w  zakresie  sprzątania 

powierzchni  wewnętrznych  wskazana  została  przez  wykonawcę,  przy  założeniu  dziennej 

średniej wydajności jednej osoby wykonującej usługę na powierzchniach wewnętrznych  - w 

pokojach, 

łazienkach,  salach  rozpraw;  holach,  itd.  -  do  800  m2."  Wykonawca  powinien 

uw

zględnić w tej liczbie absencje pracowników z powodu zwolnień lekarskich, urlopów itp. i 

związane  z  tym  zastępstwa.  Liczba  pracowników,  którzy  zostaną  zatrudnieni  przez 

wykonawcę  do  świadczenia  usługi  po  godzinach  pracy  Zamawiającego,  stanowi  jedno  z 

kryte

riów oceny ofert (o wadze 50 %; pozostałe kryteria - cena [40 %], czas reakcji serwisu 

[10 %]). Wykonawca miał obowiązek wskazania tej liczby w treści swojej oferty. 

Odwołujący  wskazał,  że  zgodnie  z  treścią  oferty  uznanej  przez  zamawiającego  za 

najkorzystn

iejszą,  tj.  Lares  –  w  celu  realizacji  zamówienia  –  wykonawca  ten  zamierza 

KIO 2217/17 

zatrudnić  łącznie  17  pracowników  w  pełnym  wymiarze  czasu  pracy  (3  osoby  do  serwisu 

dziennego oraz 14 osób do sprzątania poza godzinami pracy zamawiającego).  

Podał, że cena oferty Lares wynosi 1.239.287,04 zł brutto (świadczenie usługi przez 

24  miesiące)  –  cena  za  miesiąc  to  46.651,90  zł  brutto  (37.928.37  netto)  w  zamian  za 

świadczenie usług w zakresie powierzchni wewnętrznych oraz 4.985,06 zł brutto (4.615,80 zł 

netto) w zamian za świadczenie usług w zakresie terenów zewnętrznych; łączna miesięczna 

wartość netto oferty wynosi 42.544,17 zł.  

Wskazał  również,  że  zgodnie  ze  złożonym  w  ofercie  oświadczeniem  wykonawcy 

Lares  podana  w  ofercie  cena  zawiera 

„(...)wszelkie  koszty  konieczne  do  prawidłowego 

zrealizowania  zamówienia,  w  tym  m.in.:  koszt  robocizny,  koszty  materiałów,  koszty 

odpowiedniej  do  zakresu  zamówienia  ilości  i  jakości  środków  czystości,  chemicznych  i 

higienicznych,  sprzętu,  narzędzi  i  urządzeń  użytych  do  świadczenia  usługi,  koszty  odzieży 

ochronnej,  koszty  transportu,  dojazdu  do  miejsca  świadczenia  usługi,  wszelkie  koszty 

utrudnień związanych z realizacją umowy, zysk, narzuty, ewentualne opusty, ubezpieczenia 

oraz  pozostałe składniki  cenotwórcze,  wszelkie podatki, w tym  należny  podatek  VAT i  inne 

należności publicznoprawne” 

Odwołujący podał, że pismem z dnia 29 września 2017 r. zamawiający wezwał Lares 

,,(...)  do  złożenia  wyjaśnień  i  przedłożenia  dowodów,  że  cena  za  wykonanie  całego 

przedmiotu  zamówienia  nie  jest  rażąco  niska.”,  oczekując  w  szczególności  wyjaśnienia,  w 

jaki  sposób  Lares  dokonał  obliczenia  wynagrodzenia  za  jedną  osobę  zatrudnioną  na 

podstawie 

umowy  

o pracę z wyszczególnieniem wszystkich składników kosztów pracodawcy oraz zastrzegając, 

że  jeżeli  wykonawca  posiada  indywidualną  decyzję  Zakładu  Ubezpieczeń  Społecznych 

dotyvzącą  wysokości  składki  na  ubezpieczenie  wypadkowe,  powinien  wskazać  tę  stawkę  

w  postaci  procentowej  i  kwotowej  oraz  złożyć  dokumenty,  które  potwierdzą  tę  okoliczność. 

Uzupełnił, że taki sam obowiązek zamawiający nałożył na Lares w przypadku, gdyby w treści 

wyjaśnień powoływał się na jakiekolwiek ulgi lub dotacje mające wpływ na  „kalkulację ceny 

wynagrodzenia pracownika”. Wskazał, że zamawiający odwołał się do treści przepisu art. 90 

ust. 1 ustawy Pzp (

„Wykonawca składając wyjaśnienia może wskazać oszczędność metody 

wykonania  zamówienia,  wybrane  rozwiązania  techniczne,  wyjątkowo  sprzyjające  warunki 

wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy oraz 

wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.”  

Odwołujący podniósł, że pomimo faktu, że zgodnie z informacją zawartą w wezwaniu 

wszelkie  wyjaśnienia  oraz  dowody  powinny  były  zostać  złożone  przez  Lares  w  terminie  do 

dnia  5  października  2017  roku  zamawiający  ponowił  swoje  wezwanie,  zezwalając 

wykonawcy  Lares  na  złożenie  kolejnych  wyjaśnień  dotyczących  przedstawienia  kosztów 

środków czystości, chemicznych i higienicznych. 

KIO 2217/17 

Odwołujący  podał  w  dalszej  kolejności,  że  w  odpowiedzi  na  wezwanie  z  dnia                             

29  września  2017  roku  Lares  w  dniu  5  października  2017  roku  udzielił  wyjaśnień  –  całość 

wyjaśnień została zawarta na jednej stronie.  

Wskazał, że w treści wyjaśnień Lares: 



potwierdził fakt, że w celu realizacji zamówienia zamierza zatrudnić łącznie 17 osób                    

w  pełnym  wymiarze  czasu  pracy,  przy  czym  miesięczny  koszt  zatrudnienia  jednego 

pracownika stanowi co do zasady kwotę 2.394,20 zł (40.701,40 zł miesięcznie za 17 

praco

wników),  



podał,  że  „(...)  8-10  osób  będą  to  osoby  z  orzeczeniem  o  niepełnosprawności                             

w  stopniu  lekkim,  na  które  otrzymamy  dofinansowanie  z  PFRON  w  wysokości                       

450,00 zł na każdą osobę.”  



podał,  że  brał  pod  uwagę  zatrudnienie  od  7  do  10  osób  o  lekkim  stopniu 

niepełnosprawności,  wskazując  na  oszczędności,  które  zostaną  przez  niego 

poczynione  z  tego  tytułu,  powołał  kwoty  3.150  zł  (=  7  x  450  zł)  oraz  4.500  zł  

(= 10 x 450 zł), 



oświadczył,  że  z  pozostałej  części  miesięcznej  ceny  realizacji  usługi  (4.992,77  zł  –                   

w  przypadku  zatrudnienia  siedmiu  osób  niepełnosprawnych,  a  6.342,77  zł  –                                 

w  przypadku  zatrudnienia  dziesięciu  osób  niepełnosprawnych)  zamierza  pokryć 

koszty środków czystości i zysk przedsiębiorstwa, 



wskazał:  „(...)  realizuje  wiele  zamówień  na  usługi  sprzątania  w  obiektach 

użyteczności publicznej, między innymi także przedmiot tego postępowania, co daje 

nam  dużą  wiedzę  i  pozwala  racjonalnie  wykonać  przedmiotową  usługę  oraz 

zaopatrzyć  w  środki  chemiczne  i  czystościowe  w  sposób  należyty,  czego  dowodem 

jest  brak  kar                                                            w  realizowanym  obecnie  kontrakcie  dla 

zamawiającego. ” 

W  ocenie  odwołującego  złożone  przez  Lares  wyjaśnienia  z  5  października  2017  r. 

potwierdzają,  że  zaoferowana  przez  tego  wykonawcę  cena  za  realizację  zamówienia  na 

charakter rażąco niski w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Podniósł, że w odpowiedzi na wezwanie z dnia 29 września 2017 r. Lares powinien 

był  przedstawić  kompleksowe,  wyczerpujące,  konkretne  i  poparte  dowodami  wyjaśnienia 

świadczące  o  tym,  że  cena  jego  oferty  nie  jest  rażąco  niska  –  w  treści  wezwania 

zamawiający  wprost  wskazał,  że  oczekuje  od  wykonawcy  ,,(...)  złożenia  wyjaśnień  i 

przedłożenia  dowodów,  że  cena  za  wykonanie  całego  przedmiotu  zamówienia 

przedstawiona w ofercie nie jest rażąco niska". 

KIO 2217/17 

Stwierdził,  że  zamawiający  w  treści  wezwania  nie  wskazał  konkretnie  wszystkich 

elementów  ceny  oferty,  które  powinny  podlegać  wyjaśnieniu,  co  jednak  nie  zwalniało 

wyko

nawcy  od  obowiązku  złożenia  szczegółowej  kalkulacji  ceny  oferty  oraz  dowodów 

potwierdzających  zawarte  w  niej  stawki,  które  mogłyby  podlegać  ocenie  zamawiającego                       

i innych wykonawców. 

Odwołujący  podniósł,  że  Lares  pomimo,  że  miał  taki  obowiązek  nie  przedstawił 

szczegółowej  kalkulacji  ceny  oferty,  a  jedynie  ograniczył  się  w  treści  wyjaśnień  do 

przedstawienia  wyliczenia  kosztów  pracy,  opierając  swoje  wyliczenia  na  niepopartym 

żadnymi  dowodami  założeniu,  że  w  celu realizacji  zamówienia  zatrudni  od  7 do  10  osób  o 

lekkim stopniu niepełnosprawności. Podniósł, że twierdzenie Lares pozostało gołosłowne.  

Stanął na stanowisku, że już z samego faktu, że wykonawca na etapie kalkulacji ceny 

operuje  pewnym  zakresem  osób  niepełnosprawnych,  które  –  jego  zdaniem  –  uda  mu  się 

zatrudnić  w  celu  realizacji  zamówienia,  wskazuje  na  to,  że  ma  to  wyłącznie  charakter 

pewnego założenia, możliwości, która nie ma charakteru pewnego.  

Stwierdził,  że  przyznanie  dofinansowania,  o  którym  mowa  w  art.  26  ust.  1  pkt  3 

ustaw

y  z  dnia  27  sierpnia  1997  r.  o  rehabilitacji  zawodowej  i  społecznej  oraz  zatrudnianiu 

osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 2046, dalej „u.r.z.o.n.”) nie ma charakteru 

automatycznego,  w 

szczególności  zgodnie  z  art.  26a  ust.  1a  u.r.z.o.n.  miesięczne 

dofinansowanie  nie  przysługuje  pracodawcy  zatrudniającemu  co  najmniej  25  pracowników                                

w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i nieosiągającemu wskaźnika zatrudnienia osób 

niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%.  

Odwołujący  podniósł,  że  wykonawca  Lares  w  treści  wyjaśnień  w  żaden  sposób  nie 

wykazał,  że  taka  okoliczność  nie  zachodzi  w  stosunku  do  jego  przedsiębiorstwa,  przede 

wszystkim jednak nie wykazał, że rzeczywiście zatrudnia od 7 do 10 osób o lekkim stopniu 

niepełnosprawności,  a  także  że  uzyskuje  w  stosunku  do  tych  osób  zakładane  na  etapie 

kalkulacji ceny oferty dofinansowanie.  

Zdaniem odwołującego w celu wykazania tych okoliczności wykonawca powinien był 

załączyć do wyjaśnień co najmniej listę pracowników będących osobami niepełnosprawnymi, 

którzy zostaną skierowani do realizacji zamówienia wraz z dowodami, że te osoby są przez 

niego  faktycznie  zatrudniane  oraz 

–  na  dowód  otrzymywania  dofinansowania  z  PFRON  – 

wygenerowane  ze  strony 

http://www.sod.pfron.org.pl

wnioski  o  wypłatę  miesięcznego 

dofinansowania  do  wynagrodzeń  pracowników  niepełnosprawnych  oraz  miesięczne 

informacje  o  wynagrodzeniach,  zatrudnieniu,  stopniach  i  rodzaju  niepełnosprawności 

pracowników niepełnosprawnych.  

Uzupełnił,  że  szczegółowe  zasady  ubiegania  się  o  przyznanie  dofinansowania, 

zasady  dotyczące  jego  wypłaty  oraz  dokumenty,  które  są  z  tym  związane,  zostały 

szczegółowo  opisane  w  u.r.z.o.n.  oraz  rozporządzeniu  z  dnia  22  czerwca  2016  roku  w 

KIO 2217/17 

sprawie  miesięcznego  dofinansowania  do  wynagrodzeń  pracowników  niepełnosprawnych 

(Dz. U. z 2016 r. poz. 951).  

Podkreślił, że przepis art. 90 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp stanowi o już udzielonej pomocy 

publicznej  (do  której  należy  zaliczyć  otrzymywane  przez  przedsiębiorców  dofinansowanie                      

z  Państwowego  Funduszu  Rehabilitacji  Osób  Niepełnosprawnych),  a  nie  tej,  która  ma 

jedynie charakter potencjalny. 

Stanął na stanowisku, że odrębną okolicznością świadczącą o tym, że przedstawiona 

przez  Lares  kalkulacja  kosztów  pracy  została  sporządzona  nieprawidłowo,  jest  fakt,  że                        

w cenę swojej oferty Lares nie wliczył żadnych kosztów związanych z wykonywaniem przez 

pracowników  czynności  objętych  zamówieniem  w  porze  nocnej  (sprzątanie  po  godzinach 

pracy  zamawiającego)  –  wskazał,  że  zgodnie  z  treścią  opisu  przedmiotu  zamówienia 

wykonawca  ma  prawo  rozpocząć  sprzątanie  obiektu  nie  wcześniej  niż  o  godz.  16:15,                               

a w poniedziałki nie wcześniej niż o godz. 18:15.  

Podniósł,  że fakt  wykonywania przez  pracowników  Lares usługi  w  porze  nocnej jest 

istotny  ze  względu  na  fakt,  że  powinien  on  był  uwzględnić  w  kalkulacji  kosztów  pracy 

konieczność  wypłaty  pracownikom  za  każdą  godzinę  pracy  wykonywanej  w  porze  nocnej 

dodatku w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za 

pracę; minimalne koszty, które będą ponoszone przez Lares z tego tytułu (przy założeniu, że 

14  pracowników  będzie  świadczyło  pracę  w  porze  nocnej),  stanowi  kwotę  3.349,80  zł 

(miesięcznie), co wynika z następujących założeń: 

pora nocna 

– od godz. 21:00 do godz. 7:00 

koszt jednej roboczogodziny 

– 14,25 zł 

wysokość dodatku za pracę w porze nocnej – 2,85 zł 

ilość  godzin  pracy  w  porze  nocnej  w  poniedziałek  (możliwość  sprzątania  od  godz. 

– 5,3 godziny 

ilość  godzin  pracy  w  porze  nocnej  od  wtorku  do  piątku  (możliwość  sprzątania  od 

godz. 16:15) 

– 3,5 godziny 

koszt dla jednego pracown

ika w skali jednego miesiąca – 239,27 zł. 

Podał,  że  w  swoich  wyjaśnieniach  Lares  nie  odniósł  się  do  pozostałych  kosztów 

realizacji zamówienia, stwierdzając jedynie ogólnikowo, że w zakresie pozostałej po odjęciu 

miesięcznych  kosztów  pracy  kosztów  (kwocie  4.992,77  zł  lub  6.342,77  zł)  uwzględnił 

wszystkie pozostałe koszty realizacji zamówienia.  

W  ocenie  odwołującego  Lares  w  treści  wyjaśnień  powinien  był  w  sposób  konkretny                              

i  rzeczowy  przedstawić  wszystkie  składniki  ceny  oferty,  na  które  –  poza  kosztami  pracy  –  

składają się co najmniej: 

koszt dostawy i użycia środków czystości, chemicznych i higienicznych 

KIO 2217/17 

koszt eksploatacji i zużycia sprzętu 

koszty paliwa 

koszty ogólnozakładowe 

koszt najmu pomieszczenia gospodarczego 

koszty odzieży ochronnej dla pracowników 

koszty transportu 

– dojazdu do miejsca świadczenia usługi. 

Odwołujący wskazał, że spośród w/w elementów ceny Lares w treści wyjaśnień podał  

jedynie  (w  odpowiedzi  na  kolejne  wezwanie  zamawiającego),  że  z  tytułu  kosztów  dostawy                         

i  użycia  środków  czystości,  chemicznych  i  higienicznych  przewidział  miesięczny  koszt                             

w wyso

kości 1.294 zł.  

Odwołujący  podniósł,  że  wskazana  kwota  jest  zbyt  mała  w  celu  prawidłowego 

wykonania  usługi  w  obiekcie,  który  jest  przedmiotem  części  I  zamówienia  i  oświadczył,  że 

realizuje  u 

zamawiającego usługę, której przedmiotem jest utrzymanie porządku i czystości 

Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 82 (II część 

zamówienia),  wyjaśnił,  że  oba  obiekty  (przy  ul.  Czerniakowskiej  oraz  przy                                          

ul.  Marszałkowskiej)  mają  analogiczny  charakter:  stanowią  siedzibę  komórek 

organizacyjnych  sądu,  są  eksploatowane  w  taki  sam  sposób  oraz  cechują  się  bardzo 

zbliżoną liczbą interesantów.  

Podał,  że średni koszt  zakupu  w/w  środków  wyliczony  na  podstawie faktury  zakupu 

za  miesiące  lipiec,  sierpień  i  wrzesień  stanowił  kwotę  3.435,06  zł  (środki  higieniczne  –    

2.701,58  zł,  środki  chemiczne  –  733,48  zł),  co  przekłada  się  na  stawkę  0,40  zł/1m

powierzchni wewnętrznej.  

Zestawiając  wyliczoną  stawkę  z  powierzchnią  wewnętrzną  obiektu  przy                                  

ul.  Czerniakowskiej  (12.642,79  m

)  wskazał,  że  średni  miesięczny  koszt  dostawy  i  zakupu 

środków  czystości,  chemicznych  i  higienicznych  stanowi  kwotę  5.126,93  zł,  wobec  czego 

wskazana przez Lares w wyjaśnieniach kwota 1.294 zł/miesiąc jest zdecydowanie zbyt mała, 

aby  świadczyć  usługę  zgodnie  z  potrzebami  zamawiającemu.  Uzupełnił,  że  w/w  stawki  nie 

obejmują  również  kosztów  związanych  z  wchodzącym  w  zakres  przedmiotu  zamówienia 

praniem wykładzin (do 1.500 m

) i tapicerek (do 150 szt.) 

Podniósł,  że  w  treści  wyjaśnień  Lares  w  żaden  sposób  nie  odniósł  się  do  kosztów, 

które będą związane z odśnieżaniem oraz usuwaniem lodu z terenów zewnętrznych obiektu  

i stwierdził, że Lares w cenie swojej oferty nie uwzględnił żadnych kosztów zakupu służących 

do 

tego środków. 

Podał,  że  wyliczył  zapotrzebowanie  na  służącą  do  usuwania  lodu  sól  na  podstawie 

kosztów  poniesionych  przy  realizacji  usługi,  którą  świadczy  na  rzecz  Ministerstwa  Skarbu 

KIO 2217/17 

Państwa (obecnie w likwidacji) –  z posiadanych przez odwołującego faktur VAT wynika, że 

średni koszt  zakupu soli  w  obiekcie o  powierzchni  zewnętrznej  3.631  m

wynosi  865 zł,  co                    

w przeliczeniu na powierzchnię zewnętrzną obiektu przy ul. Czerniakowskiej  stanowi kwotę 

103,12 zł/miesiąc.  

Wskazał,  że  zgodnie  z  treścią  opisu  przedmiotu  zamówienia  zamawiający  wymaga 

posiadania i używania przez wybranego wykonawcę sprzętu: odkurzaczy przemysłowych dla 

osób  sprzątających  na  sucho;  odkurzaczy  przemysłowych  do  sprzątania  na  mokro; 

profesjonalnego wózka serwisowego dla każdej osoby sprzątającej; urządzeń do pielęgnacji 

posadzek,  w  tym:  profesjonalnych  zmywarek  do  czyszczenia  posadzek  kamiennych  (co 

najmniej 1), szorowarki jednotarczowej (co najmniej 1), polerki wysokoobrotowej (co najmniej 

1); profesjonalnej odśnieżarki spalinowej; kosiarki.  

Podniósł,  że  z  treści  wyjaśnień  Lares  wynika,  że  wykonawca  ten  nie  uwzględnił                        

w cenie oferty żadnych kosztów związanych z eksploatacją oraz amortyzacją sprzętu, który 

będzie konieczny do realizacji usługi.  

Zw

rócił  uwagę,  że  zamawiający  wymaga  używania  sprzętu  o  napędzie  spalinowym 

(odśnieżarki  i  kosiarki),  co  skutkuje  koniecznością  wliczenia  w  cenę  oferty  kosztów  zakupu 

paliwa,  a  dodatkowo 

–  ze  względu  na  to,  że  do  realizacji  zamówienia  wykonawca  będzie 

potrze

bował  samochodu  ciężarowego  (do  wywożenia  śniegu  i  lodu  poza  teren  obiektu)  – 

cena  oferty  powinna  również  obejmować  koszty  jego  eksploatacji  oraz  koszty  paliwa,  a 

takich informacji brak w wyjaśnieniach Lares.  

Podał,  że  minimalne  miesięczne  koszty  zakupu  paliwa  stanowią  (w  przypadku  tego 

zamówienia) kwotę 522,91 zł. 

Podniósł,  że  żadne  ze  złożonych  wyjaśnień  nie  wskazują  również  na  to,  by  Lares 

uwzględnił  w  cenie  oferty  koszty  zapewnienia  pracownikom  odzieży  ochronnej,  kosztów 

transportu pracowników i sprzętu na miejsce świadczenia usługi pomimo, że wykonawca ten 

złożył takie zapewnienie w treści formularza ofertowego. 

Stwierdził,  że  zgodnie  z  treścią  opisu  przedmiotu  zamówienia  wykonawca  powinien 

również  uwzględnić  w  cenie  oferty  koszty  najmu  od  zamawiającego  pomieszczenia 

gospodarczego do  przechowywania  drobnego  sprzętu,  korzystania  z  ujęcia  ciepłej  i  zimnej 

wody oraz z energii elektrycznej w wysokości 300 zł brutto za miesiąc – Lares nie wykazał, 

że  taki  koszt  został  przez  niego  uwzględniony  w  cenie  oferty,  treść  wyjaśnień  nie  zawiera 

również  żadnych  informacji  wskazujących  na  to,  że  wykonawca  przewidział  w  swojej  cenie 

jakiekolwiek  koszty  ogólnozakładowe  swojego  przedsiębiorstwa  (choćby  z  minimalnej 

wysokości), przy czym nie ulega wątpliwości, że takie koszty są przez niego ponoszone, co 

wynika 

choćby  

KIO 2217/17 

z  faktu  posiadania  biura  oraz  zatrudniania  zarządu  i  pracowników  o  charakterze 

administracyjnym. 

Podsumował, że treść złożonych wyjaśnień nie daje podstaw uznania, że wykonawca 

Lares  wykazał,  iż  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia,  przeciwnie  wyjaśnienia  te  wprost  potwierdzają,  że  zaoferowana  przez  niego 

cena ma taki charakter.  

Powołał się na  wyrok Krajowej Izby Odwoławczej o sygn. akt KIO 2455/16, zgodnie                     

z  którym:  „Izba  ustaliła,  że  wyjaśnienia  Wykonawcy  z  dnia  19  października  2016  r.  są 

niewystarczające:  zawarto  je  na  dwóch  stronach,  które  nie  wskazują  na  żadne 

zobiektywizowane,  a  równocześnie  poparte  dowodami  okoliczności,  pozwalające  na 

ustalenie,  że  cenę  zaoferowano  na  odpowiednim  poziomie.  Wobec  tego  wyjaśnienia  nie 

można  uznać  za  nic  innego,  jak  tylko  rozbicie  ceny  ofertowej  na  poszczególne  składniki. 

T

akie działanie nie może być uznane za wystarczające wyjaśnienia, ponieważ wskazane w 

ten  sposób  kwoty  cząstkowe  nie  są  poparte  żadnymi  dowodami.  Nie  udowodniono 

zatrudniania  wyłącznie  osób  niepełnosprawnych  na  umowę  o  pracę,  wysokości  kosztów 

administracyj

nych,  ani  podstaw  do  wyliczenia  średniego  miesięcznego  zużycia  środków 

czystości.  Okoliczności,  na  które  powołuje  się  Wykonawca,  powinny  być  udowodnione  za 

pomocą  dowolnych  środków  dowodowych  -  ustawodawca  pozostawił  wykonawcy  wybór  w 

tym zakresie. W oceni

e Izby nie ma znaczenia, że ten właśnie Wykonawca obecnie realizuje 

umowę 

u 

Zamawiającego  

i  Zamawiający  zna  jego  sytuację.  Gdyby  zaakceptować  taki  pogląd,  to  wezwanie  do 

wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  byłoby  wyłącznie  pozbawioną  znaczenia  formalnością. 

Wyk

onawca  powinien  odpowiedzieć  na  wezwanie  w  sposób  pełny  i  wyczerpujący.  Choć 

kompletność wyjaśnień ocenia się każdorazowo w okolicznościach danej sprawy, to jednak 

powinny one zawierać opis takich zobiektywizowanych okoliczności, wraz z dowodami na ich 

potwierdzenie, 

aby  można  było  na  ich  podstawie  zweryfikować  ich  prawidłowość.  Analiza 

wyjaśnień  ma  umożliwić  ocenę,  czy  doszło  do  zaoferowania  ceny  na  poziomie  rażąco 

niskim,  przede  wszystkim  Zamawiającemu,  ale  również  -  ze  względu  na  zasadę 

transparentności postępowania - wykonawcom, którzy złożyli oferty droższe”. 

Podkreślił,  że  wamawiający  w  treści  wezwań  wprost  wskazał,  że  oczekuje 

przedstawienia konkretnych dowodów, które potwierdzą treść wyjaśnień.  

Podał,  że  zgodnie  z  orzecznictwem  KIO  obowiązek  złożenia  dowodów,  o  którym 

mowa w art. 90 ust. 1 ustawy Pzp dotyczy przede wszystkim sytuacji, w których te dowody 

istnieją, tj. mogą być obiektywnie pozyskane przez wykonawcę (KIO 2180/15), tym samym –  

Uznał  odwołujący  –  choć  Lares  nie  miał  obowiązku  składania  dowodów  na 

potwierdzenie tej części wyliczeń, które dotyczyły kosztów pracy, gdyż ich wysokość wynika  

KIO 2217/17 

z  przepisów  prawa  (z  zastrzeżeniem,  że  powinien  to  zrobić  w  tym  zakresie,  w  jakim 

powoływał  się  na  zamiar  zatrudnienia  osób  niepełnosprawnych),  to  miał  jednak  obowiązek 

wykazania zamawiającemu, że pozostałe koszty, które złożyły się na ostateczną cenę oferty, 

mają  charakter  rzeczywisty  i  zostały  skalkulowane  na  podstawie  realnych,  rynkowych 

stawek; nie przedłożył jednak na te okoliczności żadnych dowodów.  

Odwołujący  wskazał,  że  uzasadniając  sposób  wyliczenia  ceny  oferty  w  treści 

wyjaśnień z dnia 5 października 2017 roku Lares powołał się m.in. na posiadane przez siebie 

doświadczenia,  nie  wskazał  jednak  w  jaki  sposób  wpłynęło  ono  na  wysokość  ceny  (wyrok 

KI

O 1058/15 z dnia 8 czerwca 2015 roku, w którym Izba stwierdziła, że samo powołanie się 

na  posiadane  doświadczenie  w  wyjaśnieniach  dotyczących  elementów  ceny  jest 

niewystarczające: „Izba zauważa, że wszelkie wskazane w treści wyjaśnień okoliczności nie 

tylk

o  nie  zostały  poparte  dowodami,  ale  są  powszechne  w  branży  budowlanej.  Co  więcej, 

Odwołujący  nie  udowodnił  zaistnienia  tych  okoliczności,  nie  wykazał  w  żaden  sposób 

oszczędności, jakie ponosi na konkretnych okolicznościach. (...) Dodatkowo [Odwołujący] nie 

wykazał,  jak  dokładnie  przekłada  się  na  cenę  zaoferowana  okoliczność,  że  Wykonawca 

posiada duże doświadczenie w realizacji zamówień.”). 

Ocenił,  że  całość  wyjaśnień  Lares  ma  charakter  lakoniczny  i  ogólnikowy,  oderwany 

od  wskazywania  konkretnych  stawek  i  ce

n,  co  z  kolei  umożliwiłoby  weryfikację  zasadności 

wyliczenia zamawiającemu oraz pozostałym wykonawcom, w tym odwołującemu.  

Powołał się na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 14 marca 2017 roku o sygn. 

akt  KIO  373/17

,  zgodnie  z  którym:  „W  nawiązaniu  do  powyższego  Izba  wyjaśnia,  że 

zaniechanie  realizacji  obowiązku  przedstawienia  dowodów  w  postępowaniu  wyjaśniającym 

nie  może  być  następnie  sanowane  w  postępowaniu  odwoławczym.  Jakkolwiek  przepis                           

art. 190 ust 1a pkt 1 Pzp wskazuje,  że ciężar dowodu,  że oferta nie zawiera rażąco niskiej 

ceny  spoczywa  na  wykonawcy,  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo  uczestnikiem 

postępowania  odwoławczego,  tym  niemniej  realizacja  prawa  do  obrony  w  postępowaniu 

odwoławczym nie może stać w sprzeczności z obowiązkiem aktywnego udziału wykonawcy  

w  wyjaśnieniu  prawidłowości  skalkulowania  ceny  oferty  w  postępowaniu  o  udzielenie 

zamówienia publicznego. Ergo, co do zasady, wykonawca nie może dopiero w postępowaniu 

przed  Izbą  przedstawiać  dowodów  na  to,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny, 

które mogły i powinny być złożone zamawiającemu w odpowiedzi na wezwanie do złożenia 

wyjaśnień.  W  związku  z  przywołanym  przepisem  nasuwa  się  również  wniosek,  że 

obowiązkiem  wnoszącego  odwołanie  jest  jedynie  uprawdopodobnienie,  że  kwestionowana 

oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę,  bowiem  ciężar  dowodu  przeciwnego  spoczywa  na 

uczestniku  postępowania,  którego  oferty  zarzut  odwołania  dotyczy  Istotne  jest  również,  że 

wyjaśnienia  ceny  oferty  powinny  być  aktualne  na  moment  jej  składania,  a  także  dotyczyć 

rzeczywistych  podstaw określenia ceny.  Z  kolei w  postępowaniu  odwoławczym wykonawca 

KIO 2217/17 

winien  bronić  ich  zasadności,  przez  co  posługiwanie  się  argumentami  dotyczącymi 

czynników nie branych pod uwagę przy określeniu ceny oferty, czy też deklarowanie zmiany 

przedstawionych zamawiającemu założeń nie zasługuje na aprobatę. Działania takie należy 

oceniać  negatywnie,  jako  rzutujące  na  prawidłowość  i  rzetelność  skalkulowania  badanej 

ceny". 

Zdaniem odwołującego również zamawiający nie dał wiary wyjaśnieniom wykonawcy 

w  tej  części,  w  której  ten  powołał  się  na  niepoparty  żadnymi  dokumentami  zamiar 

zatrudnienia od  7  do  10  osób  o lekkim stopniu niepełnosprawności  –  świadczy  o tym  treść 

uzasadnien

ia  zawiadomienia  o  wyborze  oferty  najkorzystniejszej,  w  którym  zamawiający 

wskazał, że koszty zatrudniania przez Lares 17 pracowników w skali jednego miesiąca będą 

stanowiły kwotę 40.721,80 zł.  

Stwierdził,  że  pozostała  po  odjęciu  tych  kosztów  część  ceny  oferty  (za  miesiąc 

świadczenia usługi) – kwota 18.22,37 zł – jest niewystarczająca do uznania, że wykonawca 

uwzględnił w cenie oferty wszelkie niezbędne koszty realizacji zamówienia. 

Stwierdził także, że rzeczywiste minimalne miesięczne koszty realizacji  zamówienia, 

które będzie miał obowiązek ponosić wykonawca Lares kształtują się następująco: 

40.721,80 zł – koszt zatrudnienia pracowników (przy założeniu zatrudnienia 17 osób  

w pełnym wymiarze czasu prac) 

5.126,93 zł – koszty zakupu środków czystości, chemicznych i higienicznych 

103,12 zł –  koszty zakupu środków do usuwania śniegu i lodu 

522,91  zł  –    koszty  zakupu  paliwa  do  wywozu  śniegu  i  lodu  oraz  odśnieżania  i 

koszenia trawy 

300  zł  –    miesięczny  koszt  wynajmu  pomieszczenia  gospodarczego,  korzystania  

z 

wody i prądu. 

Podał  na  powyższej  podstawie,  że  same  minimalne  koszty  realizacji  usługi 

przekraczają   kwotę miesięcznej  Lares (42.544,17 zł)  o kwotę  4.230,59  zł,  zastrzegając że 

powyższe  wartości  nie  uwzględniają  kosztów  związanych  z  wykonywaniem  przez 

pr

acowników sprzątania w porze nocnej, kosztów eksploatacji i amortyzacji sprzętu, kosztów 

zapewnienia pracownikom odzieży ochronnej, kosztów ogólnozakładowych przedsiębiorstwa 

wykonawcy  oraz 

zysku z  tytułu realizacji  zamówienia,  wobec czego  ostateczna  cena  oferty 

tego wykonawcy powinna być jeszcze wyższa. 

W odniesieniu do zarzutu dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 1-3 

ustawy  Pzp  odwołujący  stanął  na  stanowisku,  że  zamawiający  bezpodstawnie  powtórnie 

KIO 2217/17 

wezwał  wykonawcę  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących  ceny  oferty,  ponieważ  wykonawca 

Lares miał obowiązek złożenia wszelkich dowodów i wyjaśnień świadczących o tym, że cena 

jego oferty nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia już w odpowiedzi na 

wezwanie z dnia 29 września 2017 roku.  

Powołał się na wyrok zapadły w sprawie o sygn. akt KIO 2025/14, zgodnie z którym: 

„Ponowienie  wezwania  nie  może  stanowić  "ratowania”  oferty,  wówczas  gdy  wykonawca 

składa wyjaśnienia zbyt ogólne, niekonkretne, nierzeczowe, niepoparte faktami, wykonawca 

ma bowiem obowiązek dołożyć wszelkich starań, aby na pierwsze wezwanie zamawiającego 

rzetelnie wyjaśnić  okoliczności,  które  uzasadniają wysokość ceny  jego oferty.  Zamawiający 

nie  może  wzywać  jednak  wykonawcy  kilkakrotnie  do  uszczegółowienia  i  skonkretyzowania 

ogólnikowych twierdzeń podanych wcześniej, prowadziłoby to bowiem do naruszenia zasady 

uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, poprzez sugerowanie wykonawcy, 

jakie wyjaśnienia powinien ostatecznie złożyć.” 

Stwierdził,  że  wykonawca  Lares  miał  szansę  i  obowiązek  złożyć  kompleksowe, 

odnoszące  się  do  wszystkich  składników  ceny  oferty  do  5  października  2017  r.,  czego  nie 

uczynił. 

Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia 

publicznego 

doręczonej  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  przez  zamawiającego  w 

dniu 30 

października 2017 roku w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem przy piśmie 

z tego samego dnia, w tym: 

oferty wykonawcy Lares, wezwań tego wykonawcy do złożenia 

wyjaśnień  kierowanych  przez  zamawiającego  przy  pismach  z  dnia:  29  września  2017  roku 

oraz 

z 

dnia  

9  października  2017  roku,  Pism  wykonawcy  Lares  z  dnia:  4  października  2017  roku  oraz  

z  dnia 

10  października 2017  roku,  stanowiących  odpowiedzi  na  wezwania  zamawiającego, 

Zawiadomi

enia  o  wyborze  oferty  najkorzystniejszej  z  dnia  12  października  2017  roku, 

Odpowiedzi 

zamawiającego  na  odwołanie  (pismo  z  dnia  7  listopada  2017  roku),  a  także 

stanowisk stron 

zaprezentowanych w toku rozprawy skład orzekający Izby ustalił   i zważył, 

co 

następuje. 

Skład  orzekający  Izby  ustalił,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek 

skutkujących odrzuceniem odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy 

ich, skierował odwołanie do rozpoznania na rozprawę.  

Skład  orzekający  Izby  ustalił  także,  że  wykonawca  wnoszący  odwołanie  posiada 

interes  w  uzyskaniu  przedmiotowego  zamówienia,  kwalifikowany  możliwością  poniesienia 

KIO 2217/17 

szkody  w  wyniku  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  ustawy,  o  których  mowa                            

w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.  

Zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy Lares 

dawałoby odwołującemu szansę na 

uzyskanie 

zamówienia  i  podpisanie  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego  oraz 

wykonywania zamówienia – to oferta odwołującego byłaby ofertą najkorzystniejszą w świetle 

przyjętych kryteriów oceny ofert. 

Wypełnione  zostały  zatem  materialnoprawne  przesłanki  do  rozpoznania  odwołania, 

wynikające z treści art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. 

Zarzut 

wystosowania  do  wykonawcy  Lares  powtórnego  wezwania  do  złożenia 

wyjaśnień  dotyczących  ceny  oferty  pomimo,  że  w  odpowiedzi  na  wezwanie  z  dnia  

29  września  2017  roku  wykonawca  ten  powinien  był  w  sposób  kompleksowy  i  poparty 

dowodami wyjaśnić wszystkie składniki ceny oferty, czym zamawiający naruszył art. 7 ust. 1 

w  zw.  z  art.  90  ust.  1-3  ustawy  Pzp, 

potwierdził  się  częściowo  (brak  wyjaśnień  w  zakresie 

elementu ceny 

– wynagrodzenia). 

Skład orzekający Izby ustalił, co następuje. 

Pismem  z  dnia  29  września  2017  roku  zamawiający  wezwał  wykonawcę  Lares,  

z  powołaniem  się  na  przepis  art.  87  ust.  1  w  zw.  z  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  „do  złożenia 

wyjaśnień  i  przedłożenia  dowodów,  że  cena  za  wykonanie  całego  przedmiotu  zamówienia 

przedstawiona  w  ofercie  nie  jest  rażąco  niska.  Wykonawca  musi  wyjaśnić  w  jaki  sposób 

dokonał obliczenia wynagrodzenia za jedną osobę zatrudnioną na podstawie umowy o prace 

z wyszczególnieniem wszystkich składników kosztów pracodawcy. Proszę o przedstawienie 

kalkulacji  wyliczenia  wartości  wynagrodzenia  pracownika  i  wszystkich  składników  kosztów 

pracodawcy  wg  stawek  procentowych  i  kwotowych  oraz  metodykę  obliczeń.  Jeżeli 

wykonawca  posiada  indywidualną  decyzję  organu  ZUS  dot.  wysokości  składki  na 

ubezpieczenie  wypadkowe  proszę  o  wskazanie  stawki  (procentowo  i  kwotowo)  oraz 

załączenie  dokumentu  potwierdzającego  możliwość  korzystania  z  obniżonej  stawki  na 

ubezpieczenie  wypadkowe.  Jeżeli  Wykonawca  korzysta  z  innych  ulg  lub  dotacji  mających 

wpływ na kalkulację ceny wynagrodzenia pracownika musi złożyć dokumenty potwierdzające 

otrzymanie ulg lub 

dotacji, wykazać jaki miały wpływ na kalkulacje ceny”, wyznaczając termin 

do 

dnia  

5 października 2017 roku  godz. 12:00. 

Wykonawca  Lares,  w  piśmie  z  dnia  4  października  2017  roku  (wpływ  do 

zamawiającego w dniu 5 października 2017 roku godz. 9:25) oświadczył: „Zgodnie z treścią 

oferty  do  realizacji  zamówienia  zamierzamy  zatrudnić  łącznie  17  osób  w  pełnym  wymiarze 

KIO 2217/17 

czasu  pracy  17  etatów  x  2394,20  zł  (przy  obowiązującej  stopie  procentowej  na 

ubezpieczenie wypadkowe 0.9%-

załącznik nr 1) co daje nam koszt 40701,40 zł, z czego 8-

10  osób  będą  to  osoby  z  orzeczeniem  o  niepełnosprawności  w  stopniu  lekkim,  na  które 

otrzymamy dofinansowanie z PFRON w wysokości 450,00 zł na każdą osobę. W przypadku 

7  osób  będzie  to  kwota  3150,00  zł,  a  dla  10  osób  4500,00  zł.  Składając  ofertę  w 

przedmiotowym  postępowaniu  nasza  firma  za  realizację  w/w  zamówienia  zaproponowała 

kwotę  42 544,17  zł  netto.  Zakładając  zatrudnienie  najniższej  planowanej  liczny  osób 

niepełnosprawnych  czyli  7  osób,  po  zapłaceniu  wynagrodzeń  i  pochodnych  pozostanie 

jeszcze  do  naszej  dyspozycji  kwota  4992,77  zł  a  w  przypadku  10  osób  kwota  6342,77  zł, 

która pokryje koszty środków czystości i zysk firmy.” 

W

skazał – odwołując się do „informacji z oceny ofert” pochodzącej od zamawiającego 

–    że  druga  w  kolejności  firma  złożyła  ofertę  w  bardzo  zbliżonej  wysokości,  co  w  ocenie 

wykonawcy  Lares  zasadnym 

czyniło  wniosek,  iż  wyliczone  przez  wykonawcę  Lares  koszty 

realizacji  zamówienia  są  bardzo  zbliżone  do  panujących  obecnie  na  rynku  cen  za  usługi 

sprzątania. 

Dodatkowo  powołał  się  na  realizację  wielu  zamówień  na  usługi  sprzątania  w 

obiektach  użyteczności  publicznej,  „między  innymi  na  przedmiot  tego  postępowania”, 

wskazując  że  pozwala  mu  to  na  racjonalne  i  oszczędne  wykonywanie  usługi  oraz 

zaopatrywanie się w środki chemiczne i czystościowe w sposób należyty, „czego dowodem 

jest brak kar w realizowanym obecnie kontrakcie dla zamawiającego”. 

Do ww. pisma w

ykonawca Lares załączył tabelę „Koszt minimalnego wynagrodzenia  

w  2017r.

”, w której podał kwoty w kolumnach: Wynagrodzenie  brutto – 2 000,00 zł, Składki 

ZUS 

– 274,20 zł, Wynagrodzenie brutto minus składki ZUS – 1 725,80 zł, Koszty uzyskania 

przychodu 

– 111,25 zł, Podstawa opodatkowania – 1 615,00 zł, Ulga podatkowa – 46,33 zł, 

Ubezpieczenie zdrowotne 

– 155,32 zł, Podatek – 111,00 zł, Wynagrodzenie netto – 1 459,48 

zł, Składki ZUS pracodawcy – 394,20 zł, Koszt całkowity – 2 394,20 zł. 

Żadnych innych załączników wykonawca Lares nie złożył. 

Pismem z dnia 9 października 2017 roku, z powołaniem się na przepis art. 90 ust. 1 

ustawy 

Pzp,  zamawiający  ponownie  wezwał  wykonawcę  Lares  „do  złożenia  wyjaśnień 

dotyczących  wykazania  ilości,  rodzaju  i  wartości  środków  chemicznych  i  czystościowych 

(papier toaletowy, ręczniki papierowe, środki czyszczące itp.) jakie Wykonawca wkalkulował 

w cenę ofertową wykonania przedmiotowego zamówienia tj. ceny zakupu przez wykonawcę 

tych  środków  w  okresie  jednego  miesiąca.  Zamawiający  oczekuje  zestawienia 

asortymentowo-

ilościowo-wartościowego.”, 

wyznaczając 

termin 

do 

dnia  

11 października 2017 roku godz. 12:00. 

KIO 2217/17 

W  piśmie  z  dnia  10  października  2017  roku  (wpływ  do  zamawiającego  w  dniu  

11  października  2017  roku  godz.  11:30)  wykonawca  Lares  ujął  tabelę  –  zestawienie 

asortymentowo-

ilościowo-wartościowe  dla  czterech  pozycji:  ręczniki  typu  ZZ,  mydło,  papier 

toaleto

wy oraz „środki czyszczące w formie koncentratów i drobny sprzęt sprzątający”. 

Dodatkowo oświadczył: „posiadamy własny sprzęt potrzebny do realizacji zamówienia 

to  jest:  maszyny  szorujące,  odśnieżarki,  odkurzacze,  co  skutkuje  niższymi  kosztami  oraz 

brakiem 

konieczności  ponoszenia  dodatkowych  kosztów  związanych  z  wynajmem  bądź 

zakupem sprzętu.” 

Załączył także „Zawiadomienie o wysokości obowiązującej stopy procentowej składki 

na ubezpieczenie wypadkowe

”, opatrując to komentarzem: „W uzupełnieniu wyjaśnień z dnia 

4 października 2017”. 

Zawiadomienie  ZUS  nosi  datę  19  marca  2017  roku  (adresatem  jest  wykonawca 

Lares). 

Żadnych innych załączników wykonawca Lares nie złożył. 

Pismem  z  dnia  12  października  2017  roku  zamawiający  poinformował  wykonawców  

o wyborze (w części I zamówienia) jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy Lares. 

Skład orzekający Izby zważył, co następuje. 

Analizując treść wezwania zamawiającego z dnia 29 września 2017 roku w pierwszej 

kolejności nasuwa się wątpliwość, czy zamawiający oczekiwał wyjaśnień co do całości ceny 

ofertowej, czy jedynie co do elementu tej ceny, tj. co do wynagrodzeń osób zatrudnionych na 

podstawie umowy o pracę. 

Z jednej bowiem 

strony zamawiający wskazał ogólnie, w jednym zdaniu, że oczekuje 

„złożenia  wyjaśnień  i  przedłożenia  dowodów,  że  cena  za  wykonanie  całego  przedmiotu 

zamówienia  przedstawiona  w  ofercie  nie  jest  rażąco  niska”,  z  drugiej  strony  wskazał, 

precyzując, że „Wykonawca musi wyjaśnić w jaki sposób dokonał obliczenia wynagrodzenia 

za jedną osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę z wyszczególnieniem wszystkich 

składników kosztów pracodawcy”, precyzując dalsze oczekiwania w tym zakresie, w tym co 

do 

załączenia  dokumentu  potwierdzającego  możliwość  korzystania  z  obniżonej  stawki  na 

ubezpieczenie wypadkowe

” (o ile wykonawca posiada indywidualną decyzje organu ZUS) – 

co skłaniałoby do wniosku, że wątpliwości zamawiającego dotyczą „jedynie” elementu ceny, 

tj. wynagrodzeń osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. 

W ocenie składu orzekającego treść wezwania z dnia 29 września 2017 roku nie była 

wystarczająco jasna. 

KIO 2217/17 

Uwzględniając  fakt,  że  jedynie  w  odniesieniu  do  elementu  ceny,  tj.  co  do 

wynagrodzeń  osób  zatrudnionych  na  podstawie  umowy  o  pracę  zamawiający  sprecyzował 

swoje oczekiwania oraz 

uwzględniając przyjęty w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej 

pogląd, że niejasności (wywołane działaniem zamawiającego – tu: w postaci sformułowania 

treści  wezwania)  nie można  interpretować na  niekorzyść  wykonawcy  skład  orzekający  Izby 

stanął na stanowisku, że wykonawca Lares w związku wezwaniem z dnia 29 września 2017 

roku  był  zobowiązany  do  złożenia  „jednie”  wyjaśnień  i  złożenia  dowodów  w  zakresie 

wynagrodzeń osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. 

U

względniając  w  dalszej  kolejności  brzmienie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  („Jeżeli 

zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  

w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

zamawiającego  lub  wynikającymi  z odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  się  

o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu,  

w szczególności w zakresie: 

oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla 

wykonawcy, 

oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość 

przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za 

pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy 

z  dnia  10  października  2002  r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U.  

z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265); 

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów; 

wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.” 

stwierdzić  należy  ponad  wszelką  wątpliwość,  że  zwrócenie  się  przez  zamawiającego  do 

wykonawcy  Lares,  pismem  z 

dnia  29  września  2017  roku,  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym 

złożenie  dowodów  bezsprzecznie  oznacza,  że  zamawiającemu  co  najmniej  istotna  część 

składowa w ofercie wykonawcy Lares (wynagrodzenia) wydała się rażąco niska w stosunku 

do 

przedmiotu  zamówienia  i  budziła  jego  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania 

przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego.  

Z treści wezwania zamawiającego wynika także jednoznacznie, że wykonawca Lares 

–  o  ile  posiada  on  indywidualną  decyzję  organu  ZUS  dotyczącą  wysokości  składki  na 

ubezpieczenie  wypadkowe 

–  miał  obowiązek  załączenie  takiej  decyzji  jako  dokumentu  na 

potwierdzenie możliwości korzystania z obniżonej stawki na ubezpieczenie wypadkowe. 

KIO 2217/17 

Bezsprzecznie  wykonawca  Lares 

w  dacie  wezwania  z  29  września  2017  roku  taką 

decyzję  posiadał  (skoro  decyzja  jest  z  dnia  19  marca  2017  roku)  i  powinien  złożyć  ją, 

zgodnie  z 

ciążącym  na  nim  na  podstawie  przepisu  art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp  („Obowiązek 

wykazania,  że oferta nie  zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy”) 

obowiązkiem  oraz  żądaniem  zamawiającego  z  dnia  29  września  2017  roku  w  terminie  do 

dnia 

5 października 2017 roku, czego nie uczynił, a z czego wykonawca Lares zdał sobie sprawę 

najpóźniej  w  dniu  10  października  2017  roku    (wykonawca  Lares  oświadczył  wówczas,  że 

załącza decyzję „w uzupełnieniu wyjaśnień z dnia 4 października 2017”).  

Wskazać  należy,  że  zgodnie  z  przepisem  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp  „Zamawiający 

odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień 

wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  lub  koszt  

w stosunku do przedmiotu zamówienia.” 

Fakt, że wykonawca Lares, wbrew żądaniu zamawiającego i spoczywającemu na nim 

ciężarowi dowodu, nie złożył zamawiającemu decyzji z dnia 19 marca 2017 roku w terminie 

do  dnia  5  października  2017  roku  oznacza,  że  wykonawca  ten  nie  złożył  w  istocie 

adekwatnych  do  żądania  zamawiającego  wyjaśnień,  popartych  wskazanym  dowodem,  co 

przesądza  

o 

konieczności  uznania,  że  ofertę  tego  wykonawcy  zamawiający  zobowiązany  był  odrzucić 

na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. 

W  odniesieniu  do  zarzutu  zaniechania  odrzucenia  oferty  wykonawcy  Lares  pomimo, 

że  oferta  tego  wykonawcy  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia,  co  potwierdzają  wyjaśnienia,  które  zostały  udzielone  przez  tego  wykonawcę, 

czym zamawiający naruszył przepis art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 ustawy Pzp skład 

orzekający Izby wskazuje, o czym była mowa powyżej, że obowiązkiem zamawiającego było 

odrzucenie oferty wykonawcy Lares na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp z tego powodu, 

że  wykonawca  ten  nie  złożył  na  wezwanie  zamawiającego  z  dnia  29  września  2017  roku 

wyjaśnień  potwierdzonych  decyzją  ZUS,  wobec  czego  dalsze  badanie,  czy  oferta 

wykonawcy  Lares  zawiera  cenę  rażąco  niską    przy  braku  ww.  wyjaśnień  staje  się  i 

bezcelowe,  a  i  niemożliwe.  Niemożliwe  jest  bowiem  kontynuowanie  badania  oceny  oferty 

wykon

awcy  Lares  pod  kątem  jej  rażąco  niskiego  charakteru  przy  braku  możliwości 

stwierdzenia 

zasadności  przyjętych  założeń  co  do  wynagrodzeń  osób  zatrudnionych  na 

podstawie  umowy  o  pracę  w  sytuacji,  gdy  koszty  środków  czystości  oraz  wysokość  zysku 

były  wyjaśniane  przez  wykonawcę  Lares  jako  „pozostałość”  założeń  dotyczących 

wynagrodzenia 

(„Zakładając 

zatrudnienie 

najniższej 

planowanej 

liczny 

osób 

KIO 2217/17 

niepełnosprawnych 

czyli 

osób, 

po 

zapłaceniu 

wynagrodzeń  

i  pochodnych  pozostanie  jeszcze  do  naszej  dyspozycji  kwota 

4992,77  zł a w przypadku 10 

osób kwota 6342,77 zł, która pokryje koszty środków czystości i zysk firmy.”)  

W  tym  stanie  rzeczy  za  bezprzedmiotowe  skład  orzekający  Izby  uznał  dokumenty 

złożone  przez  odwołującego  na  posiedzeniu  (w  tym:  faktury,  dokumenty  WZ,  wycena 

własna). 

Ponieważ  zarzut  zaniechania  odrzucenia  oferty  wykonawcy  Lares  na  podstawie  art. 

90  ust.  3  ustawy  Pzp  w  zakresie  dotyczących  wynagrodzeń  osób  zatrudnionych  na 

podstawie  umowy  o  pracę  potwierdził  się  skład  orzekający  Izby  orzekł  jak  w  sentencji, 

nakazując  zamawiającemu  odrzucenie  oferty  wykonawcy  Lares  w  ramach  ponowienia 

czynności badania i oceny ofert w części I zamówienia. 

O  kosztach  postępowania  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10  ustawy  Pzp,                    

§  3  pkt  1)  lit.  a)  oraz  pkt  2)  lit.  b  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  

15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz 

rodzajów  kosztów  w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.    Nr  41 

poz. 238,              ze zm.). 

Przewodniczący  

………………………………